foi;shmqj;a i`.rdj
2019 wfm%a,a 15
wd¾Ólfha fhdaO yerjquwmkhk ieliqï l,dm
fmd,sia u;aøjH kdYl ld¾hdxYh u`.ska w;awvx.=jg
.kakd ,o fldflaka lsf,da 769 .%Eï 464 l m%udKhla
úkdY lsÍug wod< uQ,sl lghq;= lf<a le,Ksh"
f.dakj, msysá ã' tka' tia .nvd mßY%fha§' ta"
ckdêm;s ffu;%Smd, isßfiak uy;d we;=¿ u;aøjH
w;awvx.=jg .ekSug odhl jQ rdcH wdh;kj,
ksfhdað;hkaf.a o iyNd.s;ajfhka'
wdishd" hqfrdamd foaYmd,k ixiofha (AEPF) ;=kajeks /iaùu iy wdishdkq foaYmd,k mlaIj, cd;Hka;r iuq¿j
(ICAPP) wfm%a,a ui 05-07 olajd meje;ajqfKa fld<U§' ta i`oyd rgj,a 23l ksfhdað;hka 80l msßila tla j
isáhd' fujr iuq¿fõ§ l;dnyg ,la jQfha —by< hñka mj;sk jeäysá ck.ykfha iudc wdrlaIKh iy fiajd
kshqla;sh iïnkaOfhka u;= jk wNsfhda. fuka u wdishdkq l,dmh uqyqKmdk wµ;k wÈis .eg¨ foaYmd,k
mlaIj,g yiqrejd.; yelafla flfiao@˜ hkak hs'
01 foi;sh2019 wfm%a,a 15
12
19
37
16
21
foi;sh2019 wfm%a,a 15
ljrfha l;dj
27
31
03
17
24
wd¾Ólfha fhdaO yerjqu
35
j¾K ixfla; l%shd;aulhs
yqfol,d werhqu wikaêñ;a;d
.sïydfka i| ksjqKd
bkaÿ - Y%S ,xldñ;%;ajhg md,ula
frdnÜ fkdlaia ÿgq wjqreÿ isß;a
iQÿ fmd<la fkdjkfldgia fjf<ofmd<
jhia iSudjla ke;s.af,dafldaudj
lS%vdfõ cjhhsiskudfõ l,djhs
/l.uq mkdúáh wïn,u
f,dalfha f,dl=u ue;sjrKh
wmkhk ieliqï l,dm
ixialdrl uKav,hÿ' w' 011 - 2513757úoHq;a ;emE, - [email protected]ÞyeÍfï wxYhÿ' w' 011 - 2515759$ È.=j - 232
WmfoaYl ixiAldrlkd,l l¨jejrcfhA m%jD;a;s wOHlaI ckrd,a
wëlaIK ixiAldrl;s,lr;ak ,shkmgne`os
ixiAldrlÿñkao w¨;af.or
ksfhdacH ixiAldrlud,d u,aldka;s mrK.uf.a
ks¾udK ie,iqïoñka; .=Kr;ak
PdhdrEm ixialrKh rE rgd iy ljr ks¾udKhixÔj fm;a;djvq
úfYaIdx. f,aLlfhdawdkkao chisxy
fvdk,aâ fiakdër
YHdud ikaOHdkdhlf.a
ldxpkd isßj¾Ok
m%jD;a;s ks,Odßks,añ‚ m%kdkaÿ
fidaÿm;alreKdr;ak wur;=x.
l<ukdlrK iydhpJøsld .=KfiAlr
PdhdrEm WmfoaYliqo;a is,ajd
PdhdrEm Ys,amSka,laisß iqNdIK w,aúiA
huqks rYañld
o¾Yk lreKdr;ak
;=is; pkaøl=udr
t,a' tA' frdayK
fnÞyeÍfï l<ukdlreã' fla' ú;dkf.a
uqøKhrcfhA uqøK fomd¾;fïka;=j
m%ldYkh yd fnÞyeÍurcfhA m%jD;a;s fomd¾;fïka;=j
fj¿u 42" l,dmh 07" 2019 wfm%a,a 15
rcfha m%jD;a;s fomd¾;fïka;=j" 163" lsre<mk wejksõ"fmd,afyakaf.dv" fld<U 05'
ksoyfia wd¾Ólh fï rgg y÷kajd fokafka tcdm rch hs' ta" 1977
jif¾§ hs' ksoyiska miq 1977 jir f;la fï rg ;=< ;snqfKa wdjD;
wd¾Ól l%uhla' ta ;=< wdkhk iSud lsÍfï kS;sÍ;s l%shd;aul lsÍula ;snqKd'
tys§ wdjD; wd¾Ól l%uh hgf;a Y%S ,xld rch wd¾Ól lghq;=j,g ueÈy;a ù
foaYSh fm!oa.,sl wxYh iyh lr .ksñka wdkhk wdfoaYk m%;sm;a;s m%uqL
wmkhk úúOdx.SlrK l%shdud¾. wkq.ukh l<;a wfmalaId l< wd¾Ólh
fj; rchg <Õdùug yels jqfKa keye'
n,hg m;a fÊ' wd¾' chj¾Ok ckdêm;sjrhdf.a kdhl;ajfhka hq;a tcdm
rch 1977 fkdjeïn¾ ui 15 jeks Èk bÈßm;a l< m%:u whjefhka újD;
wd¾Ól l%uh y÷kajd §ug ;SrKh l<d' kj wd¾Ól m%;sm;a;s y`ÿkajd§fuka
miq wd¾Ól lghq;= md,kh lsÍug rcfha ueÈy;aùu wju uÜgul hs
mej;=fKa' ta ksid fjf<|fmd< n,fõ.j,g ñ, md,khg wjia:dj ysñjqKd'
rcfha wdkhk wêldßh bj;a lrñka fm!oa.,sl wxYhg o wdkhkh i|yd
wjia:d kj m%;sm;a;s u`.ska ysñ jqKd'
újD; wd¾Ól l%uh ksid cd;Hka;r uq,H wruqo, yd f,dal nexl=j
úúO wdldrfha Kh yd uQ,H wdOdr ,nd§ughs bÈßm;a jqfKa' tfia u
úYd, jYfhka NdKav furgg f.kajkq ,enQ w;r tf;la ;snQ NdKav ys`.h
ksudfjkakg;a kj wd¾Ól m%;sm;a;sh fya;=jqKd' tfy;a foaYSh ksIamdok
l¾udka;j,g thska isÿjqfKa ;¾ckhla' Yla;su;a mokula ;snQ foaYSh
l¾udka; /ila ì`o jefgkafk;a fï fya;=fjka' 1970 - 77 jir w;r ld,h
;=< 9'12] l w;r j¾Ok fõ.hla fmkakqï l< l=vd l¾udka; ksIamdokj,
w.h 1977 - 82 jir w;r ld,fha§ 7'2 olajd my; jegqKd' fï ksid we;eï
l¾udka; wvmK ùul=hs olakg ,enqfKa'
újD; wd¾Ólfhka bÈßhg hdu;a iu`. rfÜ wd¾Ólh úfoaYSh wdfhdack
u; muKla /f`okakg jqKd' th miqld,Sk j wd¾Ól w¾nqohla olajd
j¾Okh jkakg;a tla fya;=jla' flfia fj;;a újD; wd¾Ólfhka miq furg
bÈjQ wdfhdack ieliqï l,dmj,ska fï rfÜ jHjidhlhka ,nd.; hq;=
;dlaIKh" ±kqu jeks oE ,nd fkd.ekSu foaYSh wdfhdaclhkaf.a m%udKh
my<hdug ;j;a fya;=jla' ta ksid u 1977 jif¾§ wd¾Ólhg l< jHqyd;aul
fjkfiys ienE m%;sM, ,nkakg fkdyels ùul=hs olakg ,efnkafka' l<
hq;= j we;af;a fmr l< wd¾Ól fjkfiys fojeks mshjrg w; ;eîu yd
foaYSh wd¾Ólh kÕd isgqjkakg wjYH l%fudamdhka ms<sn| wjOdkh fhduq
lsÍu hs'
w¨;a msïug w; ;nuq
foi;sh 2019 wfm%a,a 1502
ljrfha l;djljrfha l;dj
f,dal wd¾Ólfha ixj¾ê;
yd ixj¾Okh fjñka
mj;sk rgj,a ixj¾Ok ld¾hh
fõ.j;a lr .ekSug hs wmkhk
ieliqï l,dm msysgqjd ;sfnkafka'
ta wkqj f,dalh mqrd rgj,a 128l
muK wmkhk ieliqï l,dm
msysgqjd ;sfnkjd'
wmkhk ieliqï l,dmhla
hkq" ;Sre nÿ iyk iy iykodhS
uQ,H fr.=,dis hgf;a wdfhdack
Èß.ekaùï isÿlrñka wmkhkh
i`oyd NdKav yd fiajd ksIamdokh
lrk úfYaIs; N+ñhla' tfia;a
fkdue;s kï foaYSh iy úfoaYSh
wdfhdaclhkag iqÿiq wdfhdack
Èß.ekaùï ,ndfok fmdÿ ld¾hh
myiqlï imhd we;s kùk;u
ksIamdok l¾udka;j,ska hq;=
ckmohla'
tlai;a cd;Skaf.a l¾udka;
ixj¾Okh ms<sn`o ixúOdkhg
wkqj wmkhk ieliqï l,dmhla
hkq rgl mj;sk kS;s Í;sj,g
mßndysr j l%shd;aul jk wmkhk
i`oyd NdKav ksIamdokhg fhduq
jQ ld¾ñl ckmohla' tu ckmo
mßmd,kh i`oyd ;sfnkafka
fjku u wêldßhla' tksid fï
ckmo olakg ,efnkafka wfkl=;a
m%foaYj,ska fjkalr ;eîula'
wmkhk ieliqï l,dm
hkak ksoyia fjf<`o l,dm"
wdfhdack m%j¾Ok l,dm" ksoyia
wd¾Ól l,dm" nÿ ksoyia l,dm"
úfYaI ieliqï l,dm hkqfjkq;a
y`ÿkajkjd'
fulS úfYaIs; wd¾Ól l,dm
wdrïN jkafka 50 oYlfha§ hs'
1959 jif¾ wh¾,ka;fha msysg jQ
Iefkdka ksoyia fjf<`o l,dmh
f,dalfha bÈ jQ m%:u úêu;a
wmkhk ieliqï l,dmh f,i
hs ie,flkafka' 60 oYlh jk
úg wdishdkq l,dmfha ksoyia
fjf<`o l,dm ìysùu wdrïN ù
bkaÈhdfõ .=crdg m%dka;fha;a miqj
fldapka" uÿrdis" úYdLd máï jeks
m%foaYj,g jHdma; ùul=hs olakg
,efnkafka' 1966 jif¾ ;dhsjdkfha
wmkhk ieliqï l,dm
msysgqjkakg trg rch mshjr f.k
;sfnkjd' 1972§ ms,smSkfha;a" 1973
§ isx.mamQrefõ;a wmkhk ieliqï
l,dm bÈjqKd' ol=Kq fldßhdfõ
l,dm bÈjqfKa 1973 jif¾§ hs'
1984 jif¾ § Ökh fjr<dikak
m%foaY 11l§ ksoyia fj<`o l,dm
msysgqjkakg mshjr f.k ;sfnkjd'
fï wdldrhg f,dalh mqrd wmkhk
ieliqï l,dm jHdma; ù f,dal
wd¾Ólfha olakg ,enqfKa úYd,
fjkilg ,laùula'
wd¾Ólfha fhdaO yerjqu
wmkhk ieliqï
l,dmhla hkq"
;Sre nÿ iyk iy
iykodhS uQ,H
fr.=,dis hgf;a
wdfhdack Èß.ekaùï
isÿlrñka wmkhkh
i`oyd NdKav yd
fiajd ksIamdokh lrk
úfYaIs; N+ñhla'
wmkhk ieliqï l,dm
03 foi;sh2019 wfm%a,a 15
foi;sh 2019 wfm%a,a 1504
Y%S ,xldj ;=< wmkhk ieliqï
l,dmhla msysgqùug wjOdkh
fhduq jkafka 1966 jif¾§ hs'
tjlg meje;s rch ta fjkqfjka
;%sl=Kdu, m%foaYh fhdackd lr
tys lghq;= úYaf,aIKhg lñgqjla
o m;a lr ;sfnkjd' tfy;a
lñgqfõ ks¾foaY l%shd;aul lsÍug
meje;s rch iu;a jQfha keye'
wk;=rej 1970 § n,hg m;a jQ
rch mia wjqreÿ ie,eiaula f,i
wmkhk ieliqï l,dmj,g iudk
úfoia wdfhdaclhka Èß.ekaùfï
l%ufõohla fhdackd l<;a Bg
jdudxYsl foaYmd,k mlaIj,
úfrdaOh t,a, jQ ksid fhdackdj
l%shd;aul lsÍug fkdyels jqKd'
1977 jißka ka miqj Y%S ,xldfõ
újD; wd¾Ól m%;sm;a;sh hgf;a
wmkhkhg fhduq jQ ld¾ólrK
m%;sm;a;sh l%shd;aul lsÍu wdrïN
jqKd' ta wkqj Y%S ,xldfõ wmkhk
ieliqï l,dm msysgqùfï kS;suh
moku ilia jkafka 1978 wxl 4
ork uyfld<U fldñIka iNd
mkf;ka' uyfld<U wd¾Ól
fldñIka iNdj msysgqjk ,oafoa tu
mk; hgf;a' ta wd¾Ól fldñIka
iNdj hs ,xldfõ wmkhk ieliqï
l,dmj, mßmd,k wêldßh f,i
lghq;= lf<a' 1977 jirg fmr
isgu l%shd;aul jQ foaYSh wdfhdack
WmfoaYl lñgqfõ l%shdldÍ;ajh;a
uyfld<U wd¾Ól fldñiu hg;g
m;ajqKd' miq ld,fha tkï" 1992
jif¾§ foaYSh iy úfoaYSh mqoa.,sl
wdfhdack j¾Okh lsÍu iy ta
iïnkaO j wjYH ;Skaÿ ;SrK
.ekSu i`oyd uyfld<U wd¾Ól
fldñiu iy úfoaYSh wdfhdack
WmfoaYk lñgqj hk wdh;k
fol taldnoaO lrf.k hs Y%S ,xld
wdfhdack uKav,h msysgqjkafka'
wmkhk l,dm msysgqùu
Y%S ,xldfõ wmkhk l,dm
msysgqùfuka isÿ jqfKa ixj¾Okh
i`oyd wjYH úfoaY mqoa.,sl
m%d.aOkh rg ;=<g f.kajd
.ekSula' ixj¾Ok l%fudamdhka
ÈhqKq ;dlaIKh Tiafia isÿ lsÍug
yelsùu bka ,enqK ;j;a jdishla'
Bg wu;r j fiajd kshqla;sh
by< hdu iy wmkhk bmehqï
m%udKh by< w.hla .ekSu;a
isÿjqKd' wmkhkhg fhduq jQ
ld¾ñl wxY ixj¾Okh lr .ekSu
tys ;j;a b,lalhla' Y%S ,xldj
;=< by; ld¾hh iM, lr .ekSu
i`oyd wmkhk ieliqï l,dm
msysgqjkafka wdfhdack j¾. 4la
i`oyd hs' ta w;rg ishhg ishhla
u úfoaYSh mqoa.,sl wdfhdack
iy ishhg ishhla u foaYSh
mqoa.,sl wdfhdack we;=<;a' ishhg
50lg jvd jeä úfoaYSh mqoa.,sl
wdfhdack iy b;sßh foaYSh
mqoa.,sl wdfhdack o Bg we;=<;a'
;j o ishhg 50lg jvd jeä foaYSh
mqoa.,sl wdfhdack iy b;sßh
úfoaYSh mqoa.,sl wdfhdack jYfhka
wdfhdack j¾. 4 la we;=<;a'
fï wdldrfha wmkhk
ieliqï l,dm ke;skï ksoyia
fjf<`o l,dm ìys lr .ekSug
hs 1978ka miq uyfld<U wd¾Ól
fldñiu iy 1992ka miq Y%S
,xld wdfhdack uKav,h hgf;a
mqoa.,sl wxYhg wjYH myiqlï
iemfhkafka' ,enqKq myiqlï
ksid wdfhdaclhkag ysñ jqfKa
úYd, jdishla' wdkhk ksoyia
lsÍu" úfoaYSh nexl= YdLd mj;ajd
f.k hdu" úfoaY úksuh Ndú;fha
iSud bj;a lsÍu" mqoa.,sl wxYhg
wjYH nÿ iyk yd nÿ úrdu
,nd§u" nexl= Kh myiqlï§u"
ksIamdok iykdOdr iemhSu"
úfoaYSh mqoa.,sl wxYfha ,dNdxY
uõ rgg f.k hdug myiqlï§
u" hka;% iQ;% f.kaùfï§ ;Sre nÿ
bj;a lsÍu" wmkhk nÿ iyk iy
úrdu ,nd§u ta w;r m%Odk hs' Bg
wu;r j uydud¾." ÿïßh ud¾."
1978 jif¾§ uyfld<U
wd¾Ól fldñiu
remsh,a oi ,laI 1624l
wdfhdackj,ska l¾udka;
52lg wkque;sh ,nd
foñka bka wdh;k
32lg frÈms<s iy
we`.¨ï ksIamdokj,g
wjir ,nd fokjd' fï
wdfhdackj,ska ishhg
74la úfoaYSh wdfhdack
f,i hs igyka jqfKa'
05 foi;sh2019 wfm%a,a 15
jrdh" .=jkaf;dgqm<" úÿ,sn,h" c,
iïmdokh" mKsjqv yqjudrej wd§
há;, myiqlï iemhSul=hs olakg
,efnkafka'
oaúmd¾Yaúl iy nyqmd¾Yaúl
fjf<`o .súiqï u`.ska isÿ
jQfha wmkhk m%j¾Okhg iy
wdkhkhg myiqlï iemhSula'
Y%S ,xldfõ úfoaYSh mqoa.,sl
wdfhdackj,g we;s ys;lrNdjh
ms<sn`o úfoaYSh rgj, m%pdrKh
lsÍug úfoia rgj,§ fjf<`o
m%o¾Yk meje;aùu wdÈhg myiqlï
iemhSula o fuhska isÿjqKd' Y%S
,xld wdfhdack uKav,h" wmkhk
ixj¾Ok uKav,h iy wmkhk
Kh rlaIK ixia:dj hk wdh;k
we;=`M ;j;a wdh;k /ila wmkhk
ieliqï l,dm ld¾ñl ckmo
yd l¾udka;mqrj, ixj¾Okhg
ud¾f.damfoaY imhkjd'
Y%S ,xldfõ m%:u wmkhk
ieliqï l,dmh wdrïN jkafka
1978 jif¾§ hs' ta" lgqkdhl
wmkhk ieliqï l,dmh hs'
fojeks l,dmh f,i ìh.u wdrïN
jkafka 1989 jif¾§ hs' 1991 jif¾§
fld.a., wmkhk ieliqï l,dmh
msysgqjd 1996 jif¾§ uykqjr
l,dmh msysgqjkafka 4 jeks l,dmh
f,i hs' bka wk;=rej 1998 jif¾§
óß.u" 1999 jif¾§ j;=msáj,"
udj;.u" fmd,a.yfj, iy
fydrK wmkhk ieliqï l,dm
bÈjkafka Y%S ,xldfõ wd¾Ólh;a
by< kxjd.ksñka' ;jÿrg;a
wmkhk ieliqï l,dm jHdma;
lsÍfï wruqKska ;%sl=Kdu,h"
uykqjr" l=reKE., iy .d,a,
m%foaYj, m%dfoaYSh wd¾Ól ixj¾Ok
ld¾hd, msysgqjkafka Y%S ,xld
wdfhdack uKav,fha ueÈy;aùfuka'
1994 jir jk úg lgqkdhl"
ìh.u iy fld.a., wmkhk
ieliqï l,dmj, há;, myiqlï
imhd§u i`oyd rch jeh l< uqo,
remsh,a oi ,laI 1450lg wdikak
uqo,la'
1978 jif¾§ uyfld<U
wd¾Ól fldñiu remsh,a oi ,laI
1624l wdfhdackj,ska l¾udka;
52lg wkque;sh ,nd foñka bka
wdh;k 32lg frÈms<s iy we`.¨ï
ksIamdokj,g wjir ,nd fokjd'
fï wdfhdackj,ska ishhg 74la
úfoaYSh wdfhdack f,i hs igyka
jqfKa' 1979 wjidkh jk úg
lgqkdhl l,dmh ;=< ksIamdok
ld¾hfha kshe,S isá l¾udka;
m%udKh 13la' fulS j¾Ih wjika
jk úg l,dmh ;=< ìys jQ /lshd
m%udKh 5884la'
wk;=re j we`.¨ï l¾udka;
200la msysgqjkafka 1992 jif¾§
Y%S ,xld wdfhdack uKav,h
msysgqùfuka miqj hs' 1996 jir jk
úg l¾udka; 1958lg wdfhdack
uKav,fha wkque;s ysñ we;;a" bka
1531lg wkque;sh ,efnkafka 1992
jißka miqj hs' flfia fj;;a 1996
jirjk úg wdfhdack uKav,fha
l¾udka;j, 241"970la olajd fiajd
kshqla;shla j¾Okh ù ;snQ njhs uy
nexl= jd¾;d fmkajd fokafka'
ta jd¾;dj,g wkqj 2005
jirjk úg wdfhdack uKav,h
hgf;a l%shd;aul l¾udka; .Kk
1871la' fï l¾udka;j, uq`M
wfhdack m%udKh ishhg 61la' tlS
m%;sY;h úfoaY wdfhdack f,i hs
igyka ù ;sfnkafka' fulS j¾Ih
wjidk jk úg fiajd kshqla;sh
f,i igyka ù ;sfnkafka
410"851la'
wd¾Ólfha j¾Okh
by; o;a;j,g wkqj wmkhk
ieliqï l,dmj, fmkakqï
lrkafka wdfhdack" fiajd
kshqla;sh iy wmkhk bmehqïj,
j¾Okhla' wmkhk ieliqï
l,dmj, msysgqjd we;s l¾udka;
w;r wdydr mdk" ÿïfld<
ksIamdok" frÈms<s ksIamdok"
lvodis iy iï ksIamdok m%Odk
;ekla f.k ;sfnkjd' Bg wu;r
j ±j yd ±j ksIamdok" lvodis"
iï ksIamdok" hka;% iQ;% iy
m%jdyk WmlrK l¾udka; f.k
;snqfKa jeo.;a ;ekla' l¾udka;
w;r jeä m%;sY;hla jQfha frÈms<s
yd we`.¨ï l¾udka; hs' uE;
b;sydih foi neÆ úg fmkS
hkafka úÿ,s ixfoaY" m%jdyk iy
ksuejqï l¾udka;j, j¾Okhla
we;s ù we;s njla' j¾;udkh jk
úg foam< fjf<`odu" ikaksfõok
lghq;=" fydag,a iy wdmkYd,d"
foi;sh 2019 wfm%a,a 1506
jHdmdßl ia:dk jeks lafIa;%j,
j¾Okhla fmkakqï lrkjd'
Y%S ,xldfõ wd¾Ólh
furg bÈ jQ wmkhk ieliqï
l,dm ksid 1977ka miq uyd ud¾."
ÿïßh ud¾." jrdh" .=jkaf;dgqm<"
úÿ,sn,h" c, iïmdokh iy mKsjqv
yqjudrej wd§ há;, myiqlïj,
fmkakqï lf<a j¾Okhla' wmkhk
l,dmj,g wdkhksl wuqøjH iy
hka;% iQ;% ksid foaYSh ksIamdokj,
w.h fmkakqï lf<a wju uÜgula'
m%;sY;hla f,i tu w.h ishhg
40l m%udKhla' flfia fj;;a 1977ka
miq Y%S ,xldfõ Y%u fjf<`ofmd<
;=< ldka;d Y%u iemhqu jeä w.hla
f.k ;sfnkjd' tfy;a rdcH fiajfha
;rï ysñlï wmkhk ieliqï
l,dmj, fiajfha kshq;= fiajlhkag
fkd,eîu miqld,Sk j w¾nqo /ilg
fya;= ù ;sîu;a olakg ,enqKd'
/lshd iaÒr;ajhla o fkdue;s
Tjqkag l¾udka;j, ixúOdkh
ùfï whs;shla fyda jD;a;sh iñ;s
f.dvk`.d .ekSfï whs;shla ysñjqfKa
keye' ta ksid wmkhk ieliqï
l,dmj, Y%ñlhkaf.a Y%u M,odhs;d
j wvq uÜgulhs meje;sfha'
1983ka miq Y%S ,xldfõ ;snQ
iduldó;ajh ì`§ hdu fya;=fjka
wfmalaId l< úfoaY wdfhdack
fkd,eî hdula olakg ,enqKd'
tfia u tu ld,fha§ foaYSh
mqoa.,sl m%d.aOkh j¾Okh
fkdùu;a wdfhdack m%j¾Ok
l,dmj, miqnEulg tla fya;=jla'
Bg wu;r j Y%S ,xldj ;=< ksjdvq
Èk .Kk by< w.hla .ekSu"
iudc wd¾Ól .eg¨" lïlre
wdrjq,a" Y%u M,odhs;dj my<
uÜgul ;sîu" mqyqKq Y%uh ys`.ùu"
ksIamdok msßjeh by< hdu jeks
ldrKd úfoaY wdfhdack j¾Okhg
iDcq n,mEï lr ;sfnkjd' ta ksid
u hs wmkhk ieliqï l,dmj,
uyd mßudK hka;% iQ;% ksIamdokh
lrk ner l¾udka;j, wdfhdack
wju uÜgula fmkakqï lrkafka'
Y%S ,xldfõ msysgqjd we;s úfoaYSh
mqoa.,sl wdfhdack fndfyduhla
úfoaYSh nyqcd;sl iud.ïj, YdLd
hs' tu iud.ï Y%S ,xldfõ iudc"
wd¾Ól" foaYmd,k lghq;=j,g
o n,mEï lrk ;;a;ajhla
fmkakqï lrkjd' tfia u úfoaYSh
wdfhdaclhka Wmhk ,dNdxY
uõ rgj,g /f.k hdu ksid
Y%S ,xldfõ f.jqï fYaI m%d.aOk
by< w.hla f.k ;sfnkjd' fï
wdldrhg neÆ úg 1977ka miq
Y%S ,xldfõ wmkhk ieliqï
l,dm iy wdfhdack uKav,fha
l%shdldÍ;ajh ;=<ska ±Íug isÿ ù
we;af;a ±rE msßjehg m%udKj;a
m%;s,dN fkd,eîula'
úYd,;u wd¾Ól l,dmh
Y%S ,xldj ;=< wmkhk
ieliqï l,dm msysgqùula olakg
,efnkafka jir myf<djlg
miqj hs' Y%S ,xldfõ bÈ flfrk
m%:u iy úYd,;u wdfhdack
l,dmhg uq,a.,a ;eîu isÿjkafka
rks,a úl%uisxy w.%dud;Hjrhdf.a
m%Odk;ajfhka'
furg we;s úYd,;u wmkhk
l,dmh jkafka lgqkdhl wmkhk
ieliqï l,dmh hs' tfy;a fhdað;
ìx.sßh wdfhdack l,dmhg
fjka flfrkafka wlalr 1200l
muK N+ñhla' m<uq jeks wÈhf¾§
ìx.sßfha c¾uka j;a; fmd,a bvfï
wlalr 164la iy fojeks wÈhrg
f.drla.iawdr j;af;a f;dard.;a ìï
m%udKhla ixj¾Okh lr wmkhk
ieliqï l,dmh msysgqùuhs rcfha
wruqK'
uq,a wÈhr ;=< jHdmD;s 25la yd
fojeks wÈhf¾§ ksmehqï jHdmD;s
07 foi;sh2019 wfm%a,a 15
45la f,i hs uq,a l,dm foflys
wdfhdack jHdmD;s bÈ flfrkafka'
tys§ iDcq /lshd wjia:d 10"000la
iy jl% /lshd wjia:d 3000la
ìyslr .ekSuhs rcfha wfmalaId
j' fojeks wÈhr ksudfjka /lshd
wjia:d 25"000la we;s lsÍug hs Y%S
,xld wdfhdack uKav,h wfmalaId
lrkafka'
2019 jir wjika jk úg iDcq
úfoaYSh wdfhdack m%udKh fvd,¾
ì,shk ;=k olajd jeä lr .ekSug
yd wmkhk wdodhu fvd,¾ ì,shk
20 olajd j¾Okh lr .ekSu;a
rcfha b,lalhla'
ìx.sßh wdfhdack l,dmfha
bÈlsÍï iuÕ m%foaYfha há;,
myiqlï ixj¾Okh flfrkjd'
;;a;ajfhka Wiia uyd ud¾. yd
uxudj;a" mdkSh c, myiqlï" jD;a;Sh
mqyqKqj" iDcq yd jl% /lshd ìys ùula
o isÿlsÍug hs ie,iqï lr ;sfnkafka'
uq,a wÈhf¾ bÈlsÍï we;=¿ há;,
myiqlï ixj¾Okh i|yd remsh,a
ì,shk ;=kla jeh flfrkjd' rch
iy Y%S ,xld wdfhdack uKav,h hs ta
i|yd uqo,a jeh lrkafka'
fojeks wÈhf¾§ ud Th c,
jHdmD;sh hgf;a bÈ flfrk c,
myiqlï moaO;sfhka m%foaYfha
ck;dj uqyqKmdk mdkSh c,
.eg¨j úi`§u;a tla wruqKla'
c, jHdmD;shg ,efnkafka
yxf.aßhdkq rcfha uQ,HdOdr hs' ta
wkqj ìx.sßh" l=,shdmsáh yd lgq.
ïfmd< m%foaYj, .%du fiajd jiï
200l muK ck;djg mdkSh c,
myiqlï iemfhkjd'
m<uq wÈhf¾§ bÈflfrk ud¾.
moaO;sh ixj¾Okh i|yd remsh,a
ñ,shk 1500la jeh flfrk w;r
fojeks iy f;jeks wÈhr i|yd
remsh,a ñ,shk myl muK uqo,la
jeh fõ hehs weia;fïka;= .;lr
;sfnkjd'
bÈjk kj wdfhdack l,dmfha
bÈlsÍï" mßmd,kh yd kv;a;=
lghq;= ndr jkafka Y%S ,xld
wdfhdack uKav,hg hs' bÈlsÍug
fhdað; jHdmD;s w;r ¨yq bxðfkare
jHdmD;s" nr hkaf;%damlrK
ksIamdok jHdmD;s" úÿ,s WmlrK
yd .Dy úÿ,s WmlrK ksIamdokh
yd tl,ia lsÍu" fudag¾ r: wu;r
fldgia" fudag¾ r: tl,ia lsÍu"
oej" ma,diaála yd f,day NdKav
ksIamdokh" f;dr;=re ;dlaIKh"
ksñ we÷ï l¾udka;" m%foaYh
wdY%s; lDIs fNda. yd fmd,a wdY%s;
wmkhk ksIamdok yd wdydr
ieliSfï jHdmD;s o we;=<;a'
jHdmD;s i|yd fï jk úg
úfoaY iud.ï yd foaYSh wmkhk
iud.ï lsysmhla tlÕ;dj m<
lr ;sfnkjd' l,dmfha ixj¾Ok
lghq;= i`oyd úÿ,sn, uKav,fhka
fu.dfjdÜ foll Odß;djlska hq;a
úÿ,s iemhqula ,nd fokjd'
m<uq wÈhr wjika jQ ie‚ka
;j;a fu.dfjdÜ wgl Odß;djlska
hq;= úÿ,sn, iemehqula ,nd.ekSu
hs wdfhdack uKav,fha wfmalaId
j' 2019 jir wjidkh jk úg
wdfhdack l,dmfha m%:u wÈhf¾
há;, myiqlï ixj¾Ok lghq;=
ksu lsÍu wdfhdack uKav,fha
b,lalhla' oekgu;a foia úfoia
wdfhdaclhka oifokl= ìx.sßh
l,dmfha ish wdfhdack jHdmD;s
we/öu i|yd leue;a; m<fldg
;sfnkjd'
yïnkaf;dg cd;Hka;rhg
yïnkaf;dg cd;Hka;r fjf<`o
uOHia:dkhla njg m;a lsÍug
hs ñßÊcú, wmkhk ieliqï
l,dmh bÈlsÍug hs fhdað; ù
;sfnkafka' weußldkq fvd,¾
ñ,shk 3850l wdfhdackhla hgf;a
jir 04l ld,hla ;=< bÈlsÍï
lghq;= ksu lsÍug wfmalaIs; hs'
ñßÊcú, wmkhk ieliqï l,dmh
;=< f;,a msßmyÿ ixlS¾Khla
yd weußldkq fvd,¾ ñ,shk
100'08l wdfhdackhla hgf;a
jir 05l ld,hla ;=< bÈlsÍï
lghq;= ksu lsÍug ie,eiqï lr
;sfnkjd' ta ;=< isfuka;s l¾udka;
Yd,djla ia:dms; lsÍu;a ;j;a tla
jHdmD;shla'
fhdað; f;,a msßmyÿfjka
Èklg ner,a ,laI 2la ksIamdokh
lsÍughs n,dfmdfrd;a;= j' tys
bÈlsÍï udi 44lska ksu lsÍug
iQodkï lr ;sfnkjd'
wlalr 200l N+ñ m%foaYhla
mqrd me;sr hk f;,a msßmyÿ
wx.kh isx.mamQrefõ is,aj¾ md¾la
bkag¾keIk,a iy ´udkfha
iq,a;kÜ T*a ´udka ñksiaá% T*a
Ths,a wekaâ .Eia hk iud.ïj,
wdfhdackhla' id¾:l jHdmD;s
;=<ska Y%S ,dxlslhka 10"000lg
jvd msßilg iDcq yd jl% /lshd
1983ka miq Y%S ,xldfõ ;snQ iduldó;ajh ì`§ hdu fya;=fjka wfmalaId l< úfoaY wdfhdack fkd,eî hdula olakg ,enqKd' tfia u tu ld,fha§ foaYSh mqoa.,sl m%d.aOkh j¾Okh
fkdùu;a wdfhdack m%j¾Ok l,dmj, miqnEulg tla fya;=jla'
foi;sh 2019 wfm%a,a 1508
wjia:d ks¾udKh lr.ekSula
fuys tla b,lalhla' fhdað; kj
f;,a msßmyÿ ixlS¾Kh ksid
yïnkaf;dg jrdh wka;¾cd;sl
kdjql iud.ïys wjOdkhg hs ,la
jkafka' fï wdfhdack jHdmD;s Èh;a
jQ miq wkd.;fha§ yïnkaf;dg
jrdh f,dj ld¾hnyq,u jrdhla
njg m;aùu;a fkdje<elaúh yels
lreKla'
wlalr 64l N+ñhl bÈlsÍug
ie,iqï lr ;sfnk isfuka;s
l¾udka; Yd,djg wjYH wdfhdack
isÿ lrkq ,nkafka foaYSh
wdfhdaclhl= jk isf,daka iaà,a
fldamf¾Ika yd vqndhs wdfhdaclhl=
jk Tkslaia .DDma T*a lïmkSia
úiska' isfuka;s l¾udka; Yd,djg
wu;r j fmriú fldkal%SÜ
ksIamdok lïy,la o Bg iu.dñ j
wdfhdaclhka úiska fuys bÈlsÍug
ie,iqï lr ;sfnkjd'
ñßÊcú, bÈ flfrk fï f;,a
msßmyÿ ixlS¾Khg yd isfuka;s
ksIamdok l¾udka;Yd,dj i`oyd
uq¿ wdfhdack jákdlu weußldkq
fvd,¾ ì,shk 3'95la' 2018 jif¾§
w;am;a lr .;a uq¿ iDcq úfoaY
wdfhdackj, jákdlu weußlka
fvd,¾ ì,shk 2'3la'
yïnkaf;dg jrdh iy u;a;,
wka;¾cd;sl .=jka f;dgqfmd<
jvd ld¾hlaI u iy il%Sh j
Wmßu M,odhs;djlska hq;= j rfÜ
ixj¾Ok lghq;= i`oyd fhdod
.ekSug kï jrdh yd .=jka
f;dgqfmd< wdY%s; l¾udka; yd
ksIamdok hs wjYH j ;sfnkafka'
fhdað; wdfhdack jHdmD;sj,
ksIamdok l%shdj,sh wdrïN lsÍfuka
miq yïnkaf;dg jrdh iy u;a;,
wka;¾cd;sl .=jka f;dgqfmd<
jvd ld¾hlaIu iy il%Sh j Wmßu
M,odhS;djhlska hq;= j rfÜ
ixj¾Okhg odhl lr .ekSfï
ud¾.h újD;ùula fuu`.ska
isÿfjkjd'
ñßÊcú, bÈ flfrk fï f;,a msßmyÿ
ixlS¾Khg yd isfuka;s ksIamdok l¾udka; Yd,dj i`oyd uq¿ wdfhdack jákdlu
weußldkq fvd,¾ ì,shk 3'95la' 2018 jif¾§ w;am;a lr .;a uq¿
iDcq úfoaY wdfhdackj, jákdlu weußlka fvd,¾ ì,shk 2'3la'
wfma rg 1977 jißka miq újD;
wd¾Ólhg fhduqfjkjd'
rgl wd¾Ólhl wjëka lsysmshla
o ;sfnkjd' ta wjê jHdmdr pl%
lsh,;a y`ÿkajkjd' fujeks pl%
wjqreÿ 10lg jrla fyda olskak
,efnk w;r wmg fmfkakak
;sfnkafka jir 10la muK .;
jQ miq wd¾Ól w¾nqo we;sjk
wdldrhla' B<`.g olakg
,efnkafka jHqyd;aul wd¾Ól pl%'
ta ;=< jir 20la muK .;jk ;=re
w¾nqohla olakg ,efnkafka keye'
tfy;a jir 25la muK .; ùfuka
miq B<`. jHqyd;aul fjkig hd
hq;= hs' tfyu fkdjqKfyd;a ;j
;j;a wd¾Ól w¾nqohlg ,la ùfï
bvlv ;sfnkjd' f,dal fjf<`o
fmdf<a jdis .kak mq`Mjka NdKav
yd fiajd ksIamdokhg Y%S ,xldj
msúfikafka 1978 §' tys m%;sM,hla
úÈyg ;uhs we`.¨ï l¾udka; fï
rfÜ ia:dms; fjkafka' we`.¨ï iy
ta wdY%s; ksIamdok i`oyd lgqkdhl"
ìh.u" fld.a., jeks wmkhk
ieliqï l,dm bÈjkafka;a tys
m%;sM,hla f,i hs'
1986 jif¾§ Y%S ,xldfõ m%Odk
wmkhk fnda.h jQ f;a wmkhkhg
jvd jeä wmkhkhla ysñlr.kak
we`.¨ï l¾udka;hg yels jqKd'
ta iu`. u isÿ jqfKa Y%u fjf<`o
fmdf<a újD; ùula' kqmqyqKq Y%uh
mokï lr.;a ld¾ñl ksIamdok l=udß úl%uisxy
09 foi;sh2019 wfm%a,a 15
l%shdj,shl= hs ta ld,fha isÿ jqfKa'
ta ld,hg wkqj Y%S ,xldjg Ndú;
l< yels j ;snQ iïm; jQfha Y%uh
hs' ta ksid f.jqK ld,hg wkqj
tu Y%uh Ndú;h wd¾Ólhg hym;a
jqKd'
tys jdish Y%S ,xldfõ wd¾Ólh
by< hkakg;a fya;= jqKd' 77ka
miafia Y%S ,xldfõ Y%ñlhka
ueofmrÈ. l,dmfha .Dy fiajhg
wkq.; jkafka;a tys m%;sM,hla
f,i hs' fï l%shdj,sh wkqj Y%S
,xldfõ wmkhk j¾Ok fõ.h
jeä lr.kak miq.sh oYlj,
iu;a jqKd' ta;a iu`. u Y%S ,xldfõ
idïm%odhsl wmkhk f,i meje;s
f;a" fmd,a" rn¾ tfia ;sìh§
wmkhk mrdih ;j;a mq`M,a lr
úúOdx.SlrKhg ,la jqKd'
tl, isá ckm;sjrhdf.a
we`.¨ï l¾udka; 200 jevms<sfj<
ksihs úYd, jYfhka úfoaYSh
wdfhdaclhka fï rgg meñK
;sfnkafka' 80" 90 oYlfha fï
rg wmkhk ieliqï l,dm
bÈlrñka ,eìh hq;= jdis ,nd f.k
;sfnkjd' Y%S ,xldj wmkhkdNsuqL
wd¾Ólfha jdis wdrïNl hq.fha
,enqj;a" wd¾Ólfha isÿ l<
jHqyd;aul pl%hg jir 25la muK
.; ù ;snQ ksid j¾;udkh jk úg
th ,la ù ;sfnkafka w¾nqohlg hs'
Y%S ,xld wd¾Ólfha isÿ l<
jHqyd;aul wd¾Ól fjkig wod<
fojeks fjki wksjd¾hfhka l<
hq;= jqj;a th fkdlsÍfuka isÿ ù
;sfnkafka wd¾Ól w¾nqolg ,laùu
la' l< hq;= m%;sixialrK m%udo ùfï
.eg¨j wmkhk ieliqï l,dm
;=< ;sfnkjd' we`.¨ï l¾udka;h
taldldßj jir 25 - 30la bÈßhg
.uka lrkafka keye'
1977 jif¾§ tal mqoa., wdodhu
fvd,¾ 300la jqj;a" 2019 j¾Ih
jk úg th f.k ;sfnkafka
fvd,¾ 4000l muK w.hla' fï
;;a;ajh ksid wmkhk ieliqï
l,dmj, fiajfha kshq;= Y%u n,ldh
jegqma jeäùï fjkqfjka lrkafka
wr.,hla' jegqma jeä lsÍula lrkjd
kï ksIamdok NdKavj, msßjeh by<
hdula isÿ fjkjd' f.da,Sh wd¾Ólfha
isák wdfhdaclhl= iEu wjia:djl
u ;ud wdfhdackh lr ;sfnk
m%d.aOkhg jeämqr u m%;s,dN
,efnk l,dmhg ;udf.a m%d.aOkh
udre lsÍula olakg ,efnkjd'
uE; ld,fha l< m¾fhaIKhlg
wkqj wmkhk ieliqï l,dm
;=< we`.¨ï lafIa;%fha muKla
mqrmamdvq 60"000la muK ;sfnkjd'
fï wdldrhg Y%u fjf<`o fmd<
wiu;=,s; ù ;sfnkafka jegqma
ms<sn`o j mekke`.S ;sfnk w¾nqoh
hs' Y%ñlhkaf.a jegqma jeä l<fyd;a
isÿ jkafka ksIamdok msßjeh by<
hdula ksid jegqma jeä lrkafka
keye' jegqma jeä l<fyd;a ta ksid
isÿjk ksIamdok msßjefha by<
hdu wdfhdaclhka fjk;a fjf<`o
m<lg udrefjkak n,mdkjd' wo Y%S
,xldfõ we`.¨ï l¾udka;h uqyqK
md ;sfnkafka tjeks w¾nqohlg' ta
ksid wd¾Ól ixj¾Okh fjkqfjka
B<`. wÈhrg Y%S ,xldj hd hq;= hs'
j;auka rch wmkhk wdodhu
jeä lsÍug l;d lrk m%;sixialrK
lrkak ;snqfKa 2000 - 2005 ld,
mßÉfþofha§ hs' fï isoaêhg wod<
fyd`ou WodyrKh ;uhs 1985 jif¾
isx.mamQrefõ we;sjqK wd¾Ól w¾nqo
h' ta fudfydf;a isx.mamQre rch m;a
l< lñgqj wd¾Ól m%.ukhg .;
hq;= mshjr l=ula o hkak wOHhkh
wdpd¾h wd¾' mS' whs' wd¾' m%ikak
fcHIaG lÓldpd¾hiudc úoHd wOHhkdxYh
rcrg úYajúoHd,h
foaYSh wdfhdaclhkag;abvla fokak
l<d' lñgqfõ ks¾foaYh jqfKa 21
jeks ishjig hd hq;= kï foaYSh
jHjidhl mka;shla ks¾udKh l<
hq;=hs hkak hs' wk;=re j Tjqka
lf<a úfoaYSh nyqcd;sl iud.ïj,g
fiajd imhk jHjidhlhka ìys
lsÍu hs' tys m%;sM,hla f,i úfoaYSh
nyqcd;sl iud.ïj, ;dlaIKh"
l<ukdlrK yelshdjka foaYSh
jHjidhlhka .%yKh lr.kakjd'
ta ;=<ska f.da,Sh fjf<`om<g NdKav
ksIamdokh lrk ;ekg isx.mamQre
jHjidhlhka .uka lrkjd'
uE;l§ Y%S ,xldfõ rch
y`ÿkajdÿka tkagm%hsia Y%S ,xld
jevigyk isx.mamQrej y`ÿkd.kafka
1985 jif¾§ hs' wdishdkq l,dmfha
rgla úÈyg Y%S ,xldfõ miq.dó;aj
h fï w¾nqofhka f;areï .kak
mq̀Mjka'
Y%S ,xld wd¾Ólhg 1977 jif¾§
isÿl< jHqjyd;aul fjkig wod<
fojeks wÈhr l%shd;aul jqfKa keye'
Y%S ,xldj ta .ek l;d lrkafka
wmkhk wdodhï wvq ù" wd¾Ól
w¾nqoh W.% jQjdg miqj hs' ta ksid
wfma wmkhk ;=< ;sfnk ksIamdok
flf¾ wjOdkh fhduq l< hq;= hs'
;ju;a we`.¨ï" f;a" fmd,a" rn¾
jeks wmkhkhs olakg ,efnkafka'
ta ;;a;ajfhka tyd .sh jeä wdodhï
W;amdokh l< yels lafIa;% flf¾
wjOdkh fhduq l< hq;= hs'
wmkhk ieliqï l,dm ;=<
foaYSh jHjidlhkag;a bvla fokjd
kï wkd.;fha § wd¾Ól w¾nqohla
we;sùu j<lajd .kak mq̀Mjka' újD;
wd¾Ólfha fojeks wÈhrhg mrlal= ù
fyda wkq.; ùu hym;a' yïnkaf;dg
ñßÊcú, fhdað; wmkhk ieliqï
l,dmh hym;a mshjrla' jrdhla"
.=jkaf;dgqm<la muKla ;sîu
m%udKj;a keye' ta ksid úYd,
m%udKfha wdfhdaclhka f.kajdf.k
l< hq;= m%;sixialrK l< hq;= hs'
ta u`.ska ksIamdok l%shdj,sh fjkia
lsÍu o ldf,daÑ; hs'
jir 2025 jk úg Y%S ,xldj
fmdfydi;a rgla njg
m;alsÍu hs j¾;udk rcfha
n,dfmdfrd;a;=j' ta i|yd uq¿ rg
u wdjrKh jk mßÈ mq¿,a iudc"
wd¾Ól" foaYmd,k mßj¾;khla
isÿl< hq;= fjkjd' tf,i rg
wd¾Ól jYfhka ixj¾Okh
lsÍfï§ ck;djf.a wdodhu by<
kexùug;a /lshd úhqla;shg
blaukska úi÷ï fidhd .ekSug;a
rchg isÿfjkjd' ta i|yd l<
hq;= fyd|u foa tfia ke;skï
iqÿiq u úi`ÿu jkafka iDcq
úfoaY wdfhdack Y%S ,xldj
fj; f.kajd .ekSu hs' wfkla
w;g wdfhdack i|yd ys;lr
mßirhla rg ;=< we;s lrñka
fjf<|fmd< wd¾Ólhla ìyslsÍu
i|yd iqÿiq miqìu rfgys we;s
lsÍug;a fkdmudj lghq;= l<
hq;= fjkjd'
rch úiska phskd u¾pkaÜ
nexl=j yd tlaù 2018 jif¾§
yïnkaf;dg jrdh" l,dmfha
ld¾hlaIu jrdhla njg m;alsÍu
i|yd wjYH mshjr .kq ,enqfõ
o fï ksihs' ol=fKa wd¾Ól
ixj¾Okfha flakaøia:dkh njg
yïnkaf;dg jrdh m;alsÍu hs
tys wruqK' yïnkaf;dg jrdh;a
u;a;, .=jka f;dgqfmd<;a
flakaø lr.ksñka mq¿,a ixj¾Ok
jevms<sfj<la l%shdjg kxjkafka
o fï i|yd hs'
ta wkqj yïnkaf;dg
ñßÊcú, wdY%s; j wlalr 600l
wmkhk ieliqï l,dmhla
ia:dmkh lsÍug rch lghq;=
lr ;sfnkjd' fï wdfhdack
l,dmfha rfÜ ±kg mj;sk
lgqkdhl" ìh.u" fld.a.,
wd§ fiiq wdfhdack l,dmj,
fuka NdKav ksIamdokh i|yd
wdfhdack isÿ fkdlrk w;r
fï wdfhdack l,dmfha m%Odk
wruqK l¾udka; rg ;=<g f.k
tau hs'
fhdað; wdfhdack l,dmfha
jevlghql= fkdfndaod wdrïN
jQfha uydmßudK Lkscf;,a
msßmyÿjlg yd isfuka;s
ksIamdok l¾udka; Yd,djl
bÈlsÍï lghq;= wdrïN lrñka'
ta" miq.sh ud¾;= ui 24 jeksod
rks,a úl%uisxy w.%dud;Hjrhdf.a
yd ´udk rcfha Lksc f;,a
yd .Eia lghq;= ms<sn| wud;H
wdpd¾h fudfyduâ ìka yudia
mQ,a rEï (Dr. M ohanmmed Bin Hamad All Runhy) Ök ;kdm;s
fpka.a laIqjdka Cheny Xueyam
we;=`M iïNdjH wuq;a;ka yd ue;s
weu;sjre /ilf.a m%Odk;ajfhka'
jir 1968§ imq.ialkao
m%foaYfha m<uq jeks f;,a msßmyÿ
uOHia:dkh ia:dmkh lsÍfuka
51 jirlg miqj hs fuf,i
;j;a msßmyÿ uOHia:dkhl
jevlghq;= wdrïN lrkafka'
zzreyqKq wd¾Ól mßj¾;kfha
flakaøia:dkh yïnkaf;dg f,i
hs y÷kdf.k ;sfnkafka' fï
ksid ish¨ ixj¾Ok lghq;= isÿ
lrkafka yïnkaf;dg flakaø
lr.ksñka' Ök" bka§h fuka u
foaYSh wdfhdack yryd o rg ;=<
ixj¾Okhla we;s lsÍug hs wm
lghql= lrkafka' fï wdfhdack
l,dmh l¾udka;j,ska msrùuhs
wfma wruqKZZ fï wjia:djg
tla jQ w.%dud;H rks,a úl%uisxy
mjikjd'
iïmQ¾Kfhka u wmkhkh
b,lal lr.ksñka bÈjk ÿñkao w¨;af.or
msìfok yïnkaf;dg
foi;sh 2019 wfm%a,a 1510
11 foi;sh2019 wfm%a,a 15
YHdud ikaOHdkdhlf.a
f;,a msßmyÿj i|yd wdfhdackh
weußldkq fvd,¾ ñ,s' 3850 la' ta"
´udk rch 30] l odhl;ajhla
yd 70] l isx.mamQre iud.ula
jYfhka' Èklg f;,a ner,a ,laI
02;a muK ksIamdokh l< yels
fï jHdmD;sfha jevlghq;= ;j;a
jir 04lska muK ksu jQ miqj
furg iuia; wmkhk wdodhu
fvd,¾ ñ,s' 07l jákdlula tla
l< yels fjlehs ixj¾Ok Wmdh
ud¾. yd cd;Hka;r fjf<|
lghq;= ksfhdacH wud;H k,ska
nKavdr mjikjd' óg wu;r j
bÈlsÍï wdrïN jQ kùk ;dlaIKsl
myiqlïj,ska iukaú; wx.iïmQK
isfuka;s l¾udka;Yd,d ixlS¾Kh
i|yd wdfhdackh weußldkq
fvd,¾ ñ,hk 75la muK'
iuia; wdfhdackh ì,shk 04 lg
^we'fvd'ñ'3'92& wdikak hs'
rch fmkajd fok wdldrhg
jir 1978 isg fï olajd rgg
,enqKq iDcq úfoaYSh wdodhïj,
uq¿ jákdlu weußldkq fvd,¾
ì,shk 17'5 muK' tfy;a
ñßÊcú, kj wdfhdack l,dmfha
fkdfndaod jevlghq;= wdrïN
jQ f;,a msßmyÿfõ yd isfuka;s
l¾udka;Yd,dfõ iuia;
wdfhdackh we' fvd' ì,shk'
4lg wdikak hs' fï ksihs fï
wdfhdackh b;sydifha fuf;la
isÿl< ±jeka;u wdfhdackh f,i
y÷kajkafka'
ta wkqj yïnkaf;dg bÈjk
wdfhdack l,dmh yryd iuia;
wd¾Ólh u úYd, mßj¾;khlg
,lajkq we;ehs uq¿ rg u n,d
isákjd' yïnkaf;dg m%foaYhg
wu;r j fudkrd., m%foaYfha
o wlalr 600la olajd wdfhdack
l,dmh mq¿,a lsÍug hs rch
wfmalaId lrkafka' fï wdY%s; j
ixpdrl l,dmhla msysgqùug o
fhdað; hs' flfia fj;;a udi 18la
we;=<; isfuka;s l¾udka;Yd,dfõ
o wjqreÿ 4la we;=<; f;,a
msßmyÿ ixlS¾Kfha o ksIamdok
lghq;= wdrïN lsÍug hs rcfha
iQodku' ta wkqj bÈßfha§ isfuka;s
l¾udka;Yd,dj uÕska iDcq
/lshd 500la o jl% /lshd wjia:d
1500la o cks; jkq we;ehs wfmalaId
lrkjd' f;,a msßmyÿfõ /lshd
wfmalaIdj iDcq /lshd 1500la
o jl% /lshd 3000 o jYfhkqhs
y`ÿkdf.k ;sfnkafka' m%foaYfha
;reK ;reKshkag ta i|yd wjYH
;dlaIKsl ±kqu yd jD;a;Sh
ud¾f.damfoaYl;ajh ,nd fokafka
olaIsK ixj¾Ok wud;HdxYh hs'
±kgu;a Ök yd c¾uka rch tlaù
wod< wdh;kj,g wjYH ;dlaIKsl
yd há;, myiqlï mq¿,a lsÍu
i|yd o wud;HdxY uÜgfuka
lghq;= iïmdokh lr wjika'
yïnkaf;dg Lksc f;,a msßmyÿ ixlS¾Khg uq,a., ;nñka
foi;sh 2019 wfm%a,a 1512
Y%S ,xld - bka§h ñ;%;ajhg
we;af;a È.= b;sydihla' wd¾Ól"
iudchSh" ixialD;sl" foaYmd,ksl
yd wd.ñl jYfhka f.dvkqÕ=Kq
tu in|;d úfgl ì| jefgñka o
úfgl jvd Yla;su;a lr .ksñka
o meñK we;s nj hs b;sydih
msßlaik úg fmkS hkafka'
úfYaIfhka forg w;r rdcH
;dka;%sl in|;dj,§ fï lreK
uekúka biau;= j fmfkkjd'
ud¾;= ui 16 jeks Èk lÉp;sõ
¥mf;a§ mj;ajkakg fhÿKq Ydka;
wkaf;daks uqks̀ÿkaf.a foõueÿf¾
jd¾Isl ux.,Hh Bg fyd| u
WÞyrKhla' tys§ wd.ï fNaohlska
f;dr j tlu udkj m%cdjla f,i
Y%S ,xld - bka§h ñ;%;ajh f,djg
fmkaùug yels jQjd fuka u Y%S
,dxlslhkaf.a wd.ka;=l i;aldrfha
uysuh fmkaùug;a th wjia:djla
jqKd' fï i`oyd Y%S ,xld rch
remsh,a ì,shk 3'6la ,nd § we;s
w;r bkaÈhdkq rch ì,shk 2la
fjka lr ;snqKd' Y%S ,xlsl iy
bka§h ëjr m%cdj fï foõueÿf¾
ux.,Hhg tlajkafka Ôú;h;a uyd
bkaÿ - Y%S ,xld ñ;%;ajhg md,ula
id.rh;a w;r igkl fhfok
;u Ôú;j,g Ydka; wkaf;daks
uqks̀ÿkaf.a msysg yd wdYS¾jdoh ,nd
.ekSug hs' ta ms<sn`o Tjqka ;=<
mj;skafka ±ä úYajdihla'
lÉp;sõ ¥mf;a we;s jeo.;a
u ia:dkh jk mdÿjdys Y=oaOjQ
wkaf;daks uqks÷ka Wfoid bÈ
flreKq foõueÿr fou< niska
wkaf;dakshd¾ fldaú,a f,iskq hs
ye¢kafjkafka' th bÈ l< ksYaÑ;
Èkhla ms<sn| ksje/È u;hla
fkdue;s jqj;a th 1903 jif¾
iSksl=mam mvhshdÉÑ kï bkaÈhdfõ
rdïkdoa lf;da,sl ÈfhdalSifha
ëjrhl= úiska bÈlrk ,±hs
úYajdihla mj;skjd' Èh iq<shlg
yiq j tu ¥m;g .idf.k meñ‚
ëjrhka msßila ;u Èú .e,jQfha
Y=oaOjQ wkaf;daks uqks;=udh hk
úYajdih u; thg lD;.=K ±laùu
i|yd fuh bÈl< nj o mejfikjd'
w;S;fha fmd,a w;= uvqjla muKla
jQ tu foõue÷r j¾;udkfha
mj;sk kùk foõueÿrla njg m;a
flrefKaa YS%% ,xld kdúl yuqÞj
úiska'
kdúl yuqÞm;s jhsia woañrd,a
msh,a o is,ajd
hdmkh moúfha ro.=re
ciaáka ×k m%.diï ysñmdKka
foaY ú;a;sfoaY ú;a;s
13 foi;sh2019 wfm%a,a 15
th bÈ lr we;af;a hdmkh
moúfha ro.=re ciaáka ×k m%.diï
ysñmdKka úiska lrk ,o b,a,Sulg
wkqj hs' fï i|yd uq,a., ;nd
we;af;a 2016 jif¾ uehs ui
09 jeksod' tu jif¾ foieïn¾
ui 23 jeks Èk kdúl yuqodm;s
úiska hdmkh frdaudkq lf;da,sl
ÈfhdalSish fj; th m%odkh
lsÍu isÿù ;sfnk nj f,aLk.;
f;dr;=rej,g wkqj i|yka'
lÉp;sõ ¥m; ckdjdifhka
f;dr hs' tys jdih lsÍu i`oyd
wjYH uQ,sl wjYH;d lsisjla
keye' Y=oaOjQ wkaf;daks uqks÷kaf.a
ux.,Hh meje;afjk iEu jirl u
ne;su;=kag wjYH myiqlï iemhSu
isÿjk w;r fujr fuh ixúOdkh
lrk ,oafoa W;=re kdúl úOdkh
Ndr wd{dm;s ßhoa woañrd,a fuß,a
úl%uisxyf.a kdhl;ajfhka iy
fv,a*a ¥mf;a jiN kdúl wxYh
u`.ska nj kdúl yuqÞm;s jhsia
woañrd,a msh,a o is,ajd i`oyka l<
lreKla' wdrlaIl udKav,sl m%OdkS
woañrd,a rùkaø úfÊ.=Kr;ak"
hdmkh Èia;%lalfha bkaÈhdkq
ljqkai,a fckrd,a tia' nd,pkaøka"
fv,aA*a ¥m; yd hdmkfha úúO
m%foaYj, óiïjre o fï wjia:djg
tla j isáhd' Ydka; wkaf;daks
uqks̀ÿkaf.a foõueÿf¾ ux.,Hhg
fujr meñ‚ forfÜ u ne;su;=ka
msßi 8500 l muK m%udKhla'
m%:u jrg isxy, yd fou< niska
ux., foaj fufyh meje;ajQfha
fï jif¾§' tys§ bkaÈhdfõ fcdaIma
¨reÿrdc ysñmdKka fou< niska
o frdìkaika úfÊisxy ysñmdKka
isxy, niska o foaj fufyh
meje;ajQjd'
Y%S ,xld bka§h forfÜ u
ck;djg wd¾Ól jákdlula f.k
ÿka lÉp;sõ ¥m; N+ msysàu w;ska
o orkafka iqúfYaI;ajhla' th
fv,a*a ¥mf;a isg lsf,da óg¾ 20la
ÿßka iy lkalika;=r isg lsf,da
óg¾ 90la ÿßka fuka u bkaÈhdfõ
rdfïiajrï ¥mf;a isg lsf,daógr
17l ÿrlska ;sfnk ¥m;la' 14 jeks
ishjfia we;s jQ huy,a úÞrKhlska
fï ¥m; mek ke`.=Kq njg úYajdi
flfrkjd' th w;S;fha bkaÈhdfõ
rdïkdoa rdcOdkshg wh;a jQjla
f,i hs ie,flkafka' fï ¥m;
iïnkaOfhka ±kg yuq ù we;s
ft;sydisl f;dr;=re ls%' j' 1609
jeks ld,h f;la Èj hkjd' tA
wkqj fï ¥m; fia;=m;s kï bka§h
rdclSh mjq,lg wh;a j ;snq nj o
mejfikjd'
ì%;dkH md,k iufha tys
md,kh bkaÈhdj yd YS% ,xldj
hk forgg u wh;a j ;snQ nj
hs i|yka jkafka' wlalr 285lska
hq;= fï ¥m; uiqka urkakkaf.a
mdrd§ihla neúka ;ñ,akdvq
foaYmd,k{hka th bkaÈhdjg
w;am;a lr.ekSug fndfyda W;aidy
l<d' flfia fj;;a 1974 jif¾
fï ¥mf;a whs;sh Y%S ,xldjg
ysñjkafka forfÜ u rdcH ;dka;s%l
iñnkaO;d Yla;su;a lrñka' ta"
isßud-.dkaê .súiqul m%;sM,hla
f,i' tjlg fï iñnkaOfhka
f.dvke.=Kq cku;h jQfha
isßudfjda nKavdrkdhl ue;skshf.a
rdcH ;dka;%sl úplaIKNdjh u;
lÉp;sõ ¥mf;a whs;sh Y%S ,xldjg
,enqKq nj hs' tfy;a fï ;;a;ajh
;ñ,akdvq foaYmd,kfha l;dnyg
,la jQ ud;Dldjla njg hs m;a j
;snqfKa' miqj 1976 jif¾ we;slr
.;a .súiqulg wkqj uqyqfoa w;rux
jQjl=g fï ¥m;g meñKSug wjir
ysñ jQ w;r ta iïnkaOfhka kS;suh
mshjr .ekqfKa keye'
w;S;fha fmd,a w;= uvqjla muKla jQ foõ ue`ÿr
foõ ue`ÿf¾ ux.,Hhg tla jQ ne;su;=ka
foi;sh 2019 wfm%a,a 1514
flfia fj;;a 1991 jir jk
úg ,xldfõ issú,a hqoaOh;a iu`. hs
;ñ,akdvqj lÉp;sõ ¥mf;a whs;sh
lshdmEug bÈßm;a jkafka' fï iu`.
u bka§h ëjrhka ;u uqyqÿ iSud
blaujd ëjr lghq;=j, ksr;ùug hs
lghq;= lf<a' Bg jir .Kklg miq
tkï 2008 jif¾ ch,,s;d chrdï
;ñ,akdvqfõ n,hg m;a ùu;a iu`.
óg fmr mej;s .súiqï n,rys;
lrk f,i bka§h fY%AIaGdêlrKfha
kvq mejÍug o lghq;= lr
';sfnkjd' tys§ lÉp;sõ ¥m;
h<s bkaÈhdjg mjrdf.k bka§h
ëjrhkaf.a whs;sjdislï iqrlaIs;
lsÍug mshjr .kakd f,i hs b,a,d
isákafka' tfy;a isú,a hqoaOh
wjikaùu;a iu`. u furg kdúl
yuqodj lÉp;sõ ¥m; iqrlaIs;
lsÍug lghq;= lr ;sfnkjd' ±kg
id.ßl udhsu blaujd u;aiH iïm;
/f.k hk wjia:d iïnkaOfhka
fufyhqï isÿ lrñka wjYH mshjr
.ekSug Y%S ,xld rch lghq;= lrk
nj;a kdúl yuqÞm;s jhsia woañrd,a
msh,a o is,ajd i`oyka l< lreKla'
bka§h rch ;u rfÜ ëjrhkag
fï jk úg;a lÉp;sõ ¥m;g
meñKSu iïnkaOfhka ;yxÑ mkjd
we;s njg hs bka§h ëjrhka fpdaokd
k`.kafka' bkaÈhdfõ mdkan;a isg
meñKs idïm%odhsl fndaÜgq ysñhkaf.a
ix.ufha iNdm;s yd iïnkaëldrl
wre,a mjik wdldrhg
fï ux.,Hhg iyNd.sùug
meñKs ëjr ne;su;=kag idïm%odhsl
fndaÜgq yryd lÉp;sõ ¥m;g
.uka lsÍu iïnkaOfhka bka§h
rch mkjd ;sfnkafka ;yxÑ' ta
fjkqfjka jir 5la ;siafia igka
jÈk nj hs wre,a i`oyka lrkafka'
lÉp;sõ ¥m;g meñfKk ne;su;=ka
ksrka;r mÍlaIdjg ,la lsÍu ;=<
Tjqka m;a j ;sfnkafka wmyiq;djg
fuka u l,lsÍug' ëjrhl= jQ
iskak ;ïì o mejiqfõ ;ñ,akdvq
rch bka§h ëjrhkag fndaÜgq
uÕska lÉp;sõ ¥m;g meñŒu
;ykï lr ;snQ nj' tfy;a Bg
úreoaO j uÿfrhs uydêlrKfha
kvq mjrd th chf.k ;sfnk
nj;a Tyq i`oyka l< lreKla'
;srefk,afõ,s m%foaYfha isg meñ‚
ëjrhl= jk iekauqyfõ,a mejiqfõ
ne;su;l= f,i ñi udOHfõ§ka
f,i meñŒug ;ukag lsis úfgl;a
wjir ke;s nj' thska fmkS hkafka
foajia:dkfha ux.,Hhg muKla
Tjqkaf.a .ukd.ukh iSud ù we;s
nj'
fuys§ Tjqka fpdaokd k`.kafka
bka§h rch úiska Y%S ,xldfõ
úfrdaOh lshdmdñka Tjqkag ;yxÑ
mkjk nj' fï ksid ,nk jif¾
foõueÿf¾ ux.,Hhg Tjqka m%d¾:kd
lrkafka ;yxÑj,ska f;dr ksoyia
.ukd.ukhla' Y%S ,dxlsl kdúl
yuqodfõ wd.ka;=l i;aldrh;a
Tjqkaf.a fï b,a,Sïj,g uq,a jQ
m%Odk ldrKdjla' fï wkqj
meyeÈ,s jk lreKla jkafka
wd.ñl ksoyi fidhd hk mßirhl
jqj ;jÿrg;a ;yjqre úh hq;= ;j;a
fndfyda ldrKd b;sß j we;s nj'
^lÉp;sõ ¥mf;a ixpdrfhka miq&
ud,d u,aldka;s mrK.uf.ail=ka;,d chj¾Ok
.fkaIa uhqrm%shka
Y%S ,xlsl iy bka§h
ëjr m%cdj fï
foõueÿf¾ ux.,Hhg
tlajkafka Ôú;h;a
uyd id.rh;a w;r
igkl fhfok ;u
Ôú;j,g Ydka;
wkaf;daks uqks̀ ÿkaf.a
msysg yd wdYS¾jdoh
,nd .ekSug hs' ta
ms<sn`o Tjqka ;=<
mj;skafka ±ä
úYajdihla'
lÉp;sõ ¥m; n,d meñ‚ bka§h ëjrhka
15 foi;sh2019 wfm%a,a 15
f,da jeis lf;da,sl ne;su;=kaf.a buy;a
jkaokdjg md;%jk Y=oaOjrhka w;r mdÿjdys
Y=oaO jQ wkaf;daks uqks÷kag o ysñ jkqfha woaú;Sh
ia:dkhla' ke;s jQ yd fidrlï l< foa fidhd fok
idka;=jrhd f,i ie,flk Wkajykafia m%;sudj,
yd Ñ;%j, ±lafjkafka fmd;la iy ,s,S u,la iys; j
<ore fÊiq;=uka jvdf.k isák Y=oaOjrhl= f,iska'
ls%' j' 1195 wf.dia;= 15 jeks Èk *¾kEkafvda ud¾ákia
ä nq,afydaia kñka mD;=.d,fha ,sianka kqjr b;d
Okj;a mjq,l Wm; ,o t;=ud 15 yeúßÈ úfha§ Ydka;
T.ia;Skq wdrdufha wOHdmkh ,enqjd' ;reK úfha§ u
*%ekaisialka ksldhsl msh;=ul= f,i foaj fiajhg tla
jQ Wkajykafia jvd;a m%p,s; jQfha foaYlhl= f,iska'
;j;a mQcljrhl= iuÕ fudfrdlafldafõ iqNdrxÑh
foaYkd lrñka isá Wkajykafia ±ä f,i frda.d;=r
jqKd' Wkajykafiag wjYH jQfha ñIkdßjrhl= f,i
iqNdrxÑh foaYkd lsÍu jqj o frda.S ;;a;ajh ksid th
wvd, jqKd' h<s mD;=.d,h n,d .sh Wkajykafia miqj
wiSish n,d .shd' wiSisfha§ *%ekaisia;=udf.a foaYkd
wikakg ,enqKd' tys§ yuq jQ .%ishdfkda kï msh;=ul=
Wkajykafiag fndf,d.akdjg meñfKk f,ig
wdrdOkd l<d' l÷lrfha l=vd wdY%uhl Èú f.jñka
tu m%foaYfha lf;da,sl ne;su;=kg fiajh l< w;r
jßka jr b;d,sfha isg ol=Kq m%xYhg .sh Wkajykafia
ñ:HdoDIaálhkag iqNdrxÑh foaYkd lsÍu wdrïN
l<d' fuf,i 400 j;djla muK Wkajykafia fujeks
.ukaj, fhÿK njg jd¾;d jkjd'
ls%' j' 1227§ h<s b;d,shg meñ‚ t;=ud b;d,sfha
úúO m%foaY fj; hñka iqNdrxÑh foaYkd l<d'
foaYlhl= yd *%ekaisialdkq .=rejrhl= f,i hs
Wkajykafiaf.a Ôú;h f.ù .sfha' ls%' j' 1226§
W;=re b;d,sfha l,dmSh m%Odkshd f,i Wkajykafia
m;aflreKd' Wkajykafiaf.a foiqï wikakg úYd,
ck;djla tla/ia jqKd' úúO m%foaY lrd hñka
iqNdrxÑh foYkd l< Wkajykafia wêl fjfyig
m;aj isáhd' ls%' j' 1231 uo úfõlhla i|yd Wkajykafia
mdÿjd kqjr wdikakfha w¾fi,d kï l=vd k.rhlg
meñ‚hd' tA jk úg ±ä f,i frda.d;=r j isá
Wkajykafiag ;uka urKh wNshig meñK we;snj hs
jegyqfKa' ls%' j' 1231 cQks 13 jeksÞ Wkajykafia iaj¾.
ia: jk úg 35 jeks úfha miq jqKd' Wkajykafiaf.a
b,a,Su mßÈ isrer mdÿjdys l=vd foõ ueÿrl fidfydka
ìfï ñysoka flreKd'
35 jirlg miq isrer f.dvf.k neis,sld foõueÿf¾
ñysoka lsÍug mshjr .ekqKd' Wkajykafiaf.a isrer
Èrdm;aj ;snqK o mqÿuhlg fuka Wkajykafiaf.a Èjg
ydkshla ù ;snqfKa keye' tfyhska Èj iy yl= Od;=j
isreßka bj;afldg uyck f.!rjh i|yd neis,sld
fo,a iekafgda foõueÿf¾ ;ekam;a lr ;sfnkjd'
Wkajykafia iaj¾.ia: ùfuka miq fndfyda m%;syd¾h isÿ
jqKd' Wkajykafiag hd× l< whf.a b,a,Sï bgq jqKd'
tfyhska ls%' j' 1232§ 9 jeks f.%.ß Y=oafOda;au mshdKka
wkaf;daks msh;=ud Y=oaOjrhg Tijkq ,enqjd'
f,dj mqrd Wkajykafia kñka foõue÷re /ila bÈlr
;sfnkjd' tkñka we;s úYd,;u foõueÿr mdÿjdys
idka; wkaf;daks neis,sldj hs' Wkajykafiaf.a ux.,H
Èkh f,i kï lr we;af;a cQks 13 jeksÞ' Wkajykafia
iaj¾.ia; jQ Èkh isysm;a lrñkq hs tÈkg ux.,Hh
meje;afjkafka'
Y=oaOjQ wkaf;daks uqks;=ud
ms%hkacka iqf¾Ia o is,ajd
Wkajykafia iaj¾.ia: ùfuka miq fndfyda m%;syd¾h isÿ jqKd' Wkajykafiag hd×
l< whf.a b,a,Sï bgq jqKd' tfyhska ls%' j' 1232 § 9 jeks f.%.ß Y=oafOda;au mshdKka
wkaf;daks msh;=ud Y=oaOjrhg
Tijkq ,enqjd'
foi;sh 2019 wfm%a,a 1516
frdnÜ fkdlaia ls%' j' 1641 fmnrjdß 08 jeks Èk
,kavkfha gj¾ys,a m%foaYfha§ Wm; ,enqjd'
ish mshdf.a kdhl;ajfhka hq;=j kdúlhka msßila
o iuÕ frdnÜ fkdlaia wEka kue;s fjf<| kefjka
bkaÈhdj n,d msg;ajqfKa 1657 ckjdß 21 jeksÞ' yÈis
w¨;ajeähd lghq;= i|yd fï kej 1680 wfma%,a 04
jeksÞ kefÕkysr ,xldfõ msysá fldÜáhdrï jrdhg
meñKh;a tA jkúg fldÜáhdrï jrdh lkao Wvrg
fojeks rdcisxy rc;=udf.a ^ls%' j' 1635 -1687& wKilg
hg;a'
fuys§ frdnÜ fkdlaia iy Tyqf.a mshd we;=¿ msßi
rdcisxy rcqf.a w;awvx.=jg m;a jqKd' wjqreÿ 19 udi
6l=;a Èk 14la YS% ,xldfõ isrlrejl= jYfhka isá
fkdlaia 1679 Tlaf;dan¾ 18 jeks Èk w;awvx.=fjka
mekf.dia ,kafoaiSkaf.a iydfhka Tyqf.a uõrgghs
meñ‚fha' tys§ Tyq ;ud YS% ,xldfõ§ ,nd.;a w;a±lSï
weiqßka ft;sydisl fmd;la uqøKh l<d' An Historical Relation of Sri Lanka kï jQ tu lD;sh tÞ fy<sÈj
f,i isxy,g mßj¾;kh lr ;sfnkjd' tys w¨;a
wjqreÿ pdß;% ms<sn| wmQre f;dr;=re /ila o i|yka'
YS% ,xldfõ w¨;a wjqreoao" uykqjr fmryer W;aij
.ek Tyq tu lD;sfha ,shd we;s foa b;du rij;a"
rc;=udf.a m%Odk;ajfhka w¨;a wjqreÿ W;aijh meje;ajQ
wkaou fkdlaia úia;r lrkjd' Tyq mjik wkaoug
wjqreÿ W;aijhg rcud<s.h f;drK ne| irikjd' fï
f;drK w,xldr lr ;snqfKa fmd,af.ä t,a,Sfuka' tA
jf.a u fldäj,ska' l=vd ñ‚f.ä wdÈh;a t,a,d ;snqKd'
WoEik u iakdkh lrk rc;=ud iaj¾KdNrK iys; j
ieriS rdclSh yuqÞj mßlaId l< nj fkdlaia lshkjd'
fï wjia:dfõ§ wdpdr fjäuqr f.!rjhla meje;ajQ nj;a
i|yka'
fï W;aijfha úfYaI wjia:djla jQfha rc;=udg
;e.s fnda. msßkeóu hs' rcfha ks,Odßka ;u ;ukag
WÑ; whqßka rc;=udg ;E.sfnda. msßkeuqjd' idudkH
uyck;dj ;ukaf.a w;ska u rc;=udg ;E.s fnda.
msßkeuQ nj lshk frdnÜ fkdlaia ;jÿrg;a mjikafka
fndfyda wjia:dj, rc;=ud jeishkaf.a ;e.s ms<sf.k
kej; tAjd jeishkag u mß;Hd. l< nj hs' ;E.s
msßkeófï wjia:dj ,nd.ekSug jeishka fndfyda
fõ,djla /£ isg we;s nj;a fkdlaia i|yka lr ;sfnk
lreKla'
iaj¾KdNrK" f,day WmlrK" wú wdhqO" msys" ue‚la
iy jia;% wdÈh wjqreÿ ;E.s f,i msßkeóug rgjeishka
mqreÿ j isá nj;a fkdlaia i|yka lr ;sfnkjd'
rc;=udg ,efnk ;E.s fnda. NdKavd.drhg hejQ
nj;a iuyr wjia:dj, rc;=ud NdKavd.drfha ;snQ
jia;=j uyck;djg w;r fnÞ foñka n,j;a f,i
i;=gq jQ nj;a i|yka' w¨;a wjqreoao t<eöug fmr
úydria:dk lrd f.dia mqo mQcd meje;aùfï pdß;%hla
;udg olakg ,enqKq nj;a" <ud <meáhka o iu`. YS% mdo
lkao jkaokd lsÍug rfÜ ck;dj mqreÿ j isá nj;a
w¨;a wjqreoaog fmr ch YS% uyd fndaêh jkaokd lsÍug
ck;dj mqreÿj isá nj;a frdnÜ fkdlaia jd¾;d lr
;sfnk f;dr;=rej, i|yka'
frdnÜ fkdlaia ÿgq wjqreÿ isß;a
tia'wd¾ wur;=x.
fkdlaiaf.a w;a wl=re
17 foi;sh2019 wfm%a,a 15
fndafkdjk frda. md,kh
lsÍfï wruq‚ka
fuf;la me‚îu i|yd mkjd ;snQ
j¾K ixfla; l%uh wfkl=;a >k
wdydr i|yd o l%shd;aul lsÍug
hs rch ;SrKh lf<a' ta" wfma%,a
2 jeksod isg' wêl iSkS" ¨Kq
iy f;,a Ndú; lsÍu fya;=fjka
fndafkdjk frda.j,g ck;dj
f.dÿreùu Èfkka Èk jeäfjñka
;sfnkjd' ta ms<sn`o wjOdkh fhduq
lrñka fi!LH" fmdaIK yd foaYSh
ffjoH wud;H fodia;r rdcs;
fiakdr;ak m%ldY lf<a Èhjeähd
frda.Ska wju lsÍu i|yd rileú,s
iy ìialÜ i|yd j¾K ixfla;
l%uh l%shd;aul lsrSu w;HjYH
nj' fi!LH wud;HdxYfha wdydr
iqrlaIs;;d tallh úiska 2018 jif¾
isghs ìialÜ yd ri leú,s i|yd
o j¾K ixfla; l%uhla l%shd;aul
lsÍu ms<sn| f;dr;=re /ialsrSug
lghq;= lr ;sfnkafka'
me‚ îu i|yd j¾K ixfla;
l%uh l%shd;aul lf<a 2016 jif¾
isg l%shd;aul jk mßÈ hs¡ tys§
m%Odk fmf<a nyqcd;sl iud.ï
úiska iSkS Ndú;h 10]lska wvqlsÍu
m%.;sYS,S mshjrla f,i ye|skaúh
yels hs' 2018 jif¾ isg me‚îu
j¾.j, iEu iSkS .%Euhlg u i;
50l noaOla wh l<d' fï ksid
me‚îu fjf<|du wvq jQ ksid iSks
rys; me‚îu fjf<ofmd<g y÷kajd
oSug hs lghq;= lf<a'
rileú,s ksIamdok iud.ï úiska
jirlg wf,ú lrk ìialÜ f;d.h
fgdka 80"000la muK' wfma rfÜ
ìialÜ ksIamdolhka rgj,a 55lg
ish ksIamdok wf,ú lrkjd' tu
ksid cd;Hka;r j ms<s.kakd j¾K
ixfla; l%uhla y÷kajd§ug Tjqka
tlÕ;djlg meñ‚hd' fï kS;sh
wfma%,a ui l%shd;aul lsÍug hs
Tjqkaf.a wfmalaIdj'
wud;H rdcs; fiakdr;ak fmkajd
fok mßÈ 2016 jif¾§ meKsîu
i|yd j¾K ixfla; l%uh l%shd;aul
l< úg Bg jeä m%;spdrhla ,eî
keye' tys n,mEu ms<sn| 2018 jif¾
l< ix.Kkhlg wkqj mdi,a
orejka 58]la j¾K ixfla; l%uh
ms<sn| wjfndaOfhka isáhd'
me‚îu ñ, § .ekSfï§
mdi,a orejka ishhg 38]la j¾K
ixfla; l%uh flfrys wjOdkhg
fhduqlr ;snqKd' j¾K ixfla;
l%uh l%shd;aul lsßfï§ m%pdrK
jevms<sfj<la o l%shd;aul lr
;sfnkafka fndafkdjk frda.j,ska
ck;dj fírd .ekSu i|yd hs¡
fuys§ ìialÜ yd rileú,sj,
iSkS" ¨Kqq iy fïoh i|yd j¾K
ixfla; l%shd;aul lrk w;r
NdId ;%s;ajfhka u lreKq bÈßm;a
lsÍu;a isÿfjkjd' ìialÜ j¾. iy
j¾K ixfla; l%shd;aulhs
foi;sh 2019 wfm%a,a 1518
rileú,sj, tajd wvx.= m%udK o
igyka lsÍu tA wkqj wksjd¾h hs'
fi!LH wud;HdxYfha ksfhdacH
wOHlaI ckrd,a ^wdydr md,k&
úfYaI{ ffjoH ,laIauka .ï,;a
i|yka lrkafka iEu .%Eï 100lg
u iSkS .%Eï 22g jeä kï r;=
f,an,h o iSks .%Eï 8 isg 22 olajd
ly f,an,h o iSks .%Eï 08g wvq
kï fld< f,an,h o ìialÜ iy
rileú,sj, m%o¾Ykh úh hq;= nj'
fïoh i|yd jQ fr.=,dis hgf;a
iEu .%Eï 100lg u fïoh .%Eï
17'5lg jvd jeä kï r;= f,an,h
o fïoh .%Eï 3 isg 17'5 olajd wvx.=
kï ly f,an,h o fïoh .%Eï
03lg jvd wvq kï fld< f,an,h
o m%o¾Ykh l< hq;= fjkjd' lsß"
t<j¿" m,;=re" iy,a" l=vd j¾.fha
melÜj, we;s wdydr" f;a" fldams"
j;=r fnda;,a ffjoHjreka úiska
kshu lrk wdydr" úYd, m%udKfha
wdydr weiqreï i|yd fï fr.=,dis
l%shd;aul jkafka keye'
ck;dj ,nd.kakd weiqreï l<
wdydr mdk iSkS jeä" ¨Kq jeä fyda
fïoh jeä wdydrhla fyda mdkhla
o hk nj y÷kd.ekSu fuuÕska
myiq fjkjd' fï j¾K ixfla;
l%uh wksjd¾h lsÍug oekg kS;s
iïmdokh lr ;sfnk w;r cqks
udifha isg kS;shla f,i l%shd;aul
lsÍughs kshñ; j ;sfnkafka'
fi!LH fiajd wOHlaI ckrd,a
úfYaI{ ffjoH wks,a cdisxy
i|yka lrkafka 2016 jif¾ isg
frda. md,kh lsÍu i|yd .; yels
iEu mshjrla u f.k we;s w;r
ìialÜ iy rileú,s i|yd j¾K
ixfla; l%uhla l%shd;aul ùu
uÕska uyck fi!LHg jvd ys;lr
miqìula f.dvkefÕk nj hs¡
j¾K ixfla; l%uh l%shd;aul
lsÍu cd;sl wjYH;djla jk
w;r u jHdmdr mj;ajd .ekSug
mdßfNda.slhka wjYH hs' fï ksid
wkd.;fha§ fi!LH iïmkak
ore mrmqrla we;s lsÍug kj jev
ms<sfj< l%shd;aul lsÍu ld,Sk
wjYH;djla nj Y%S ,xld ìialÜ
ksIamdolhkaf.a ix.ufha iNdm;s
iQßh l=udr i|yka l< lreKla'
Y%S ,xld ìialÜ ksYamdolhkaf.a
ix.ufha idudðl wfYdal nKavdr
wjOdrKh l< lreKla jQfKa
;uka ñ,§ .kakd wdydrj,
.=Kd;aul ;;a;ajh .ek o mÍlaId
fldg ñ,§ .ekSug mdßfNda.slhdg
Wkkaÿjla fuka u j.lSula ;sìh
hq;= nj'
tfy;a wfma rfÜ fï i|yd
mdßfNda.sl odhl;ajh mj;skafka
wvq uÜgul" fï i|yd jeäÿrg;a
woyia olajk wfYdal nKavdr
zzfndafkdjk frda. fu;rï jeäù
;sìh§;a ck;djf.a wdydr rgdj
wúêu;a' jeämqr iSkS wdydrhg
.;fyd;a Èhjeähdj je<fok
nj oekoek;a ta .ek ie,ls,a,la
keye' fï fkdie,ls,a,
fndafkdjk frda. jeäùug
fya;=jla' hula kqiqÿiq nj fmkajd
ÿkaúg ta .ek ie,ls,a,la olajd
miqj ta .ek fkdi,ld yeÍfï
isß;la ;sfnkjd' hula ñ,§
.ekSfï§ o ;;a;ajh th hs'ZZ
f,dal fi!LH ixúOdkh m%ldY
lrkafka fï jrK ixfla; l%uh
uÕska mdßfNda.slhdg wdydr ms<sn|
ukd oekqula ,efnk ksid u fï
l%uh ,xldjg o y÷kajd ÿka nj'
ufkdacd iurkdhl
rgl ixj¾Okhg tA rfÜ
fldgia fjf<|fmdf<ka
,efnkafka úYd, Þhl;ajhla'
ixjD; wd¾Ól rgdjlg yev.eiS
isá Ökh iy úhÜkduh wo tu
rgj, wd¾Ól m%;sm;a;s ,sys,a
lr ;sfnkjd' ñhkaudrh uE;l
isghs wd¾Ól m%;sm;a;s ,sys,a lr
;sfnkafka'
j;auka Ök wd¾Ól ixj¾Okhg
Ökfha fldgia fjf<|fmd< úYd,
f,i Þhl jqKd' tA ms<sn| woyia
m<lrk CHINA STRATEGY kï
jHdmdßl iÕrdj mjikafka fï
jk úg Ökfha Iexyhs fldgia
fjf<|fmdf<a j;alu wfußldkq
fvd,¾ á%,shk 5'5 olajd j¾Okh ù
we;s nj hs'
Ökfha Iexyhs fldgia
fjf<|fmdf<a b;sydih 1891 jir
olajd wE;g úysfokjd' wdishdfõ
ÈhqKq u fldgia fjf<|fmd<
f,i 1930 jif¾§ Iexyhs fldgia
fjf<|fmd< bÈßhg meñ‚hd' 1949
jif¾§ fldñhqksiaÜ mlaIh n,hg
m;aj" tu fldgia fjf<|fmd<
jid ±ïud' 1978 jif¾§ Ökfha
wd¾Ól m%;sm;a;s ,sys,a
ùu;a iuÕ Ök fldgia
fjf<|fmd< h<s
werUqKd' fï jk úg
th mj;skafka b;d
ÈhqKq uÜgul'
fld<U fldgia fjf<|fmdf<a
ls%hdldÍ;ajhg iq¿ wdfhdaclhka
t,a, lrkafka ;on, úfõpk'
fldgia fjf<|fmd<l
wdfhdaclhka fomsßila isákjd'
tla msßila jkafka fláld,Sk
wdfhdaclhka' wfkla msßi
§¾>ld,Sk wdfhdaclhka'
fláld,Sk wdfhdacl msßig wjYH
jkafka blaukska ,dn ,nd.ekSu
hs' Tjqka BUYING AND SELLING Wml%uh uÕska läkï ,dn ,nk
w;r u mdvq;a ,nkjd'
fldgia fjf<|fmd< hkq
wdfhdack fCIa;%hla fkdj iQ¥
msÜgkshla h hk fpdaokdj
t,a,jkafka fï msßi ksid hehs
§¾>ld,Sk wdfhdacl msßi mjik
lreKla' tfy;a iq¿ mßudK
wfhdaclhka mjikafka th
;ukaf.a jHdmdrfha iajNdjh njhs'
miq.sh ld,h mqrd u fld<U
fldgia fjf<|fmdf<a ils%h
nj wvq jqKd' ffoksl msßjegqu
o wvq jqKd' we;eï úfoaY
.ekqïlrejka fjf<|fmdf<ka
bj;a jqKd' fujeks ;;a;ajhla
wdfhdack ;e;s.ekaula f,i
hs ye¢kafjkafka' fï ksid iq¿
wdfhdaclhka ;ukaf.a fldgia jyd
úl=Kd wdfhdackh wdmiq .ekSu
läkï lsÍug fhduq jkafka' fï
ls%hdj fndfyda fokdg fmfkkafka
iQ¥jla f,i hs' tfia ke;akï
iQ¥jla mrdoùula f,i hs mdvqùu
foi n,kafka'
iQ¥fmd<l iy fldgia
fjf<|fmd<l fjkila
;sfnkjd' iQÿjl§ isÿjkafka
tl whl= w; mj;sk uqo,la
jyd wka whl= w;g m;aùu hs'
tfy;a fldgia fjf<|fmd<l
fldgil ñ, wvqjkjd úkd
iyuq,ska u ke;sjkafka keye' ;uka
i;= fldgilg l=uk fyda ñ,la
ysñjkjd' kej; ñ, jeäùula tk
;=re n,d isàug isÿ fjkjd' tA;a
wdfhdackh úkdY jkafka keye'
fldgia fjf<|fmd< yßyeá
wOHhkh lsÍfuka miq fldgia ñ,
§ .kafka kï wjÞku wvqjkjd'
fldgia fjf<|fmd< miq.sh j¾Ih
;=< wOHdmk jevigyka 450la
mj;ajd we;s njg hs f;dr;=re
wkdjrKh jkafka'
iQÿ fmd<la fkdjkfldgia fjf<ofmd<
fldgia fjf<|fmd< hkq wdfhdack fCIa;%hla
fkdj iQ¥ msÜgkshla h hk fpdaokdj
t,a,jkafka fï msßi ksid hehs §¾>ld,Sk
wdfhdacl msßi mjik lreKla' tfy;a iq¿ mßudK wfhdaclhka
mjikafka th ;ukaf.a jHdmdrfha iajNdjh
njhs'
19 foi;sh2019 wfm%a,a 15
foi;sh 2019 wfm%a,a 1520
úfoaYSh rgj, wdfhdack
iïuka;%K lSmhla fï jif¾§
meje;aùug fldgia fjf<|fmd<
;SrKh lr we;s nj ud¾;= uq,a
i;sfha§ mj;ajk ,o wd¾Ól
iuq¿jl§ lshjqKd' óg fmr
meje;ajQ ´iafÜ%,shdkq wdfhdacl
iuq¿ id¾:l jQ nj;a fï iuq¿fõ§
lshjqKd'
tfia u fiajl wd¾: idOl
wruqo, jeks wruqo,a fldgia
fjf<|fmdf<a wdfhdackhg
kej; bÈßm;a úh hq;= nj o tu
iïuka;%Kfha§ wkdjrKh jQ ;j;a
lreKla'
2019 jif¾ ckjdß uq,a i;sfha
fldgia fjf<|fmd< .kqfokq
wjidk jk úg iuia; fldgia
ñ, o¾Ylh tAll 6067la jqKd'
tfy;a fmnrjdß udifha uq,a
i;sfha .kqfokq wjika jk úg tu
o¾Ylh tAll 5982la f,ihs i|yka
jqfKa' ud¾;= udifha m<uq i;sfha
tu tAllh o¾Yl 5754la' fo jeks
i;sfha tAll 5722la' ;=ka jeks
i;sfha tAll 5616la f,io y;r
jeks i;sfha tAll 5540 la f,io
igyka jqKd' ud¾;= udifha wjidk
.kqfokq Èkh jQ 29 jeksod tu
o¾Ylh 5557 f,i igyka jqKd'
tA wkqj iuia; fldgia ñ,
o¾Ylh my; jeà we;s njhs
fldgia fjf<|fmd< ñ, o¾Yl
úuik úg flfia fj;;a fmkS
hkafka fldgia fjf<`ofmd<l
ish¨ foa ;SrKh jkafka fï
o¾Ylh muKla mokï lrf.k
fkdfj hs'
ñ,§ .kakkaf.a fjf<|fmd<
iy úl=Kkkaf.a fjf<|fmd<
jYfhka me;slv folla ;sfnkjd'
±ka mj;skafka ñ,§ .kakdf.a
jdrh hs' fï wjia:dfjka ksis
m%fhdack .ksñka úfoaYSh
.ekqïlrejka ls%hd;aul jkjd'
tfy;a foaYSh wdfhdaclhka WAIT AND SEE hk ls%hd ms<sfj;g
lghq;= lrkjd' hehs fn%dl¾ iud.
ul ksfhdað;fhla m%ldY l<d'
ndÜ,SÜ fr,sf.aÜ iafgdla fn%dl¾
iud.fï wf,ú l<ukdlre jðr
uqKisxy mjikafka fldgia ñ,
.Kka b;d my; jeà we;s ksid
wvqñ,g fldgia ñ,g .ekSug ±ka
ld,h meñK we;s nj hs'
fï w;r iud.ï rdYshl wdÞhï
j¾I bl=;a ud¾;= 31 jeks Èk
wjika jqKd' Tjqkaf.a ,dNdxY
f.ùï bÈß i;s lSmh ;=< m%ldYhg
m;aùughs kshñ; j we;af;a' flfia
fj;;a ud¾;= 28 -29 iy wfma%,a
1 - 2 iuia; fldgia ñ, o¾Ylh
kej; by< hdul=hs fmkakqï
lrkafka'
tia'wd¾' wur;=x.
fuf<dj t<sh ÿgq ´kE u
whl=g ish fofk;ska
f,dj olskakg fkdue;s kï
Tyqf.a Ôú;h fl;rï wiqkaor
fjhs o @ tfia fkdue;s kï
f,dj iqkaor;ajh ish oEiska ±l
l%ufhka oEiu wkaO ù hhs kï
tu mqoa.,hdf.a ;;a;ajh flfia
fjhs o @ th woyd.; fkdyels
;;a;ajhla' tjeks ;;a;ajhlg
m;ajk Nhdkl frda.hla jkafka
wm fkd ±kqj;a ju ì,sjk
.af,dafldaud frda.h hs'
.af,dafldaudj hkq oDIaÀ
iakdhqfõ woDYHudk" ksy`v
udrhd jYfhka ye`Èkaúh yels
hs' fï frda.fha m%Odk n,mEu
isÿjkafka oDIaÀ iakdhqjg hs'
idudkH jHjydrfha fndfyda fokd
fï frda.h y÷kajkafka wefiys
mSvkh jeä ùu hkqfjka' tfy;a
wêl mSvk ;;a;ajhla fkdue;s
j o .af,dafldaud frda.S ;;a;ajh
;sìh yels nj hs ffjoHjreka
fmkajd fokafka' wefiys mSvkh
jeä whl=f.a oDIaÀ iakdhqjg ydks
we;sùu ksid oDIaÀh wdrlaId lr
.ekSug fkdyels ;;a;ajhla h we;s
jkafka' .af,dafldaudj u`.ska oDIaÀ
iakdhqjg we;sjk ydksh md,kh
lr.; yels tlu idOlh jkafka
wefia mSvkh hs'
fï jk úg jhi wjqreÿ 40g
jeä f,dal ck.ykfhka 2] - 3]
la muK m%udKhla .af,dafldaudjg
f.dÿre jk nj ixLHdf,aLk yd
o;a; uÕska fmkajd § ;sfnkjd'
ñ, § .kakkaf.a fjf<| fmd< iy úl=Kkkaf.a fjf<|fmd< jYfhka
me;slv folla ;sfnkjd' ±ka mj;skafka
ñ,§ .kakdf.a jdrh hs' fï wjia:dfjka
ksis m%fhdack .ksñka úfoaYSh .ekqïlrejka
ls%hd;aul jkjd'
ud¾;= 28 5556
ud¾;= 29 5557
wfm%a,a 01 5567
wfm%a,a 02 5578
wfm%a,a 03 5597
wfm%a,a 04 5659
u¾;= ui 28 isg Èk 6la iuia; ñ, o¾Ylh by<g
ixLHd f,aLk - fld<U fldgia
fjf<|fmd<
21 foi;sh2019 wfm%a,a 15
tfy;a fï jk úg YS% ,xldfõ
.af,dafldaud frda.fha jHdma;sh"
fld;rïÿrlg n,md we;a o hkak
ms<sn| m%udKj;a o;a; keye'
cd;sl uÜgfï ióCIKhla i|yd
flgqïm;la ilia ù we;s w;r
wkd.;fha§ th ls%hdjg kexùug
n,dfmdfrd;a;= jk nj fi!LH
fiajd wOHCI ckrd,a wks,a cdisxy
mjikjd'
.af,dafldaudj jhia iSudjlska
f;dr j ´kEu whl=g we;súh
yels frda.hla' tfy;a fï frda.S
;;a;ajhg jeä keUqre;djla we;s
fldgi jYfhka ffjoHjreka
fmkajd fokafka jhi wjqreÿ
40g jeä msßi hs' jhia jeäj;a u
;jÿrg;a tu wjÞku jeä
fjkjd' tfia u mjqf,a whl=g
.af,dafldaudj ;sîu" wú¥r
oDIaál;ajh" Èhjeähdj" weig
wk;=rla isÿù ;sîu" §¾>ld,Sk
j Ndú;d lrk iafgfrdhsv" Wm;a
md,k fm;s jeks T!IO ksid iy
wê reêr mSvkh" yDo jdyskS frda.
;;a;ajh wdÈh ksid fï frda.hg
f.dÿre ùfï jeä keUqre;djla
fmkajkjd' wdkkao chisxy
idudkHfhka wjqreÿ 50g jeä
wh fï frda.hg f.dÿre ùfï jeä
keUqrejla olakg ,efnk w;r
frda. ,laIK jYfhka wefia ;o
lelal=u $ ysiroh" fmkqu fnd|
ùu" weia r;=ùu" jukh jeks foa
±lsh yels hs' tfia we;s mqoa.,hl=
fï frda.hg f.dÿre ù we;akï
weia mÍlaIdfõ§ wefia wdk;sh
wvqùu" ;drd uKav,h f,dl=ùu"
l‚ksldj bÈóu" wefia mSvkh
jeäùu jeks foa ±lsh yels nj
ffjoHjreka fmkajd fokjd' fï
i|yd oDIaÀ iakdhq mÍlaIdj" wefia
mSvkh uekSu" wefia oDIaá mrdih
uekSu" iakdhq i|yd OCT mÍlaIdj
jeks ls%hdud¾. wkq.ukh lrk
nj o ffjoHjreka jeäÿrg;a mjid
isákjd'
fï frda.hg ksis m%;sldr fkd
l<fyd;a oDIaá iakdhqjg ydks ù
l%ufhka fmkqu wvq ù mQ¾K wkaO
Ndjhg m;a úh yelshs' ksis m%;sldr
l<fyd;a wefia fmkSu wvqùu yd
wkaONdjh j<lajd.; yelshs'
´kEu mqoa.,hl= fï frda.
hg f.dÿreùfï yelshdj mj;sk
neúka idudkHfhka jHjydrfha
mj;sk y;<sia we¢ßh f,i <Õ
fmkSu ÿ¾j, jk (Presbyopia) wjia:djl§ lrk weia mÍCIdfõ§
fuh myiqfjka mÍlaId lr.; yels
hs' tys§ iqÿiqlï ,;a ffjoHjrhl=
,jd wefiys oDIaá iakdhqj
we;=¿ oDIaá ú;dkh (Fundal Examination) mÍCIdj yd wefia
mSvk mÍlaIdj lr .ekSu jvd;a
WÑ; nj ffjoHjreka fmkajd
fokjd'
hï whl=f.a wefia by; olajk
,o frda. ,laIKhla we;akï
fyda l=uk wlaIs wdndOhla fyda
we;akï ,xldfõ wlaIs tAllhla
we;s l=uk fyda frday,lg f.dia
fkdñ,fha weia mÍlaIdj lr.;
yels w;r wjYH m%;sldr lsÍï yd
wjYH ffjoH myiqlï we;s frday,a
fj;g fhduq flfrk nj wlaIs
ffjoH úfYaI{ ,,s;d fikr;a
mjid isáhd'
^cd;sl wlaIs frdayf,a meje;s úfYaI
udOH iïuka;%Kh weiqßka&
jhia iSudjla ke;s.af,dafldaudj
foi;sh 2019 wfm%a,a 1522
<ÕÈ ojil fnd/,a, —Red Dot˜ l,d.drhg f.dv jqfKa uu
yß wmQre wuq;= l,djla .ek ,enqKq
T;a;=jlg wkqj hs' l,dj ri
.=,djla lsõjg fï l,dfõ kshu
ry ú|.kak kï ta .ek ;rula
ÿrg fyda oek lshdf.k bkaku
fjkjd' l,d.drh lsÜgqj uymdr
whskg fjkak fldgqjla we;=f<
;ks l¿ we|.;a;= .Ekq <ufhla"
iqÿ kQ,afnda,hla È. wer wer ;uka
jfÜg u kq,a weof.k bkakjd'
yßhg ul=¿ oe,la úh,d jf.a' ta
fï w; meg`MKq iqÿ kQ,a' ta ueo
r;= u r;= mdg u,a fmdl=rla' ;j
;ekl iqÿ mdg we÷ula we|.;a;=
iqÿ cd;slfhla mdr mqrdjg
oK.dkjd' ;ekska ;ek kj;skjd'
wdfha T¿j ìu ;shkjd' mdfr hk
tk iuyrekag kï fïl uyd
m%fya,sldjla' we;a;g u fudllao
fï l,dj@ fïlg zwNsjdyH l,djZ
lsh,d tfyu;a ke;akï zksrEmK
l,djZ lsõj;a jrola kE'
tf,i ;S¾: wNsjdyH l,d
fõÈldfõ f;jeks È.yereu
2019 ud¾;= ui 15 jeks od isg 18
jeks od olajd meje;a jqfKa ;S¾:
cd;Hka;r l,dlrejkaf.a tl;=j"
39$4" ã' tia' fiakdkdhl udj;"
fnd/,a, hk ia:dkfha§' fï
i|yd odhl jQfha nx.a,dfoaYh"
lekvdj" c¾uksh" .%Sish" bkaÈhdj"
brdkh" BY%dh,h" mlsia:dkh"
mD;=.d,h" ol=Kq fldßhdj"
;dhs,ka;h iy Y%S ,xldj hk
rgj, l,dlrejka' nkaÿ ukïfmaß"
wd¾" fldkaiagkaghska" ckks
l=f¾" lsreika isj{dKka" ,laks
m%idkac,S" ,,s;a udkf.a fï
i|yd odhl;ajh iemhQ foaYSh
l,dlrejkaf.ka lsysm fofkla'
—;S¾: wNsjdyH l,d
fõÈldj˜ hkq ;S¾: cd;Hka;r
l,dlrejkaf.a tl;=fõ u
fldgila' th 2015 jif¾ isg u
meje;afjk w;r ta uÕska ksn| j
u YsIHhka yd ;reK l,dlrejka
fjkqfjka jevuq¿ meje;afjkjd'
tys§ uyck wjldYfha wNsjdyH
l,d meje;aùu flfrys o uQ,sl
wjOdkh fhduq flfrkjd'
;S¾: wNsjdyH l,d fõÈldfõ
wOHlaIljrhl= jQ f.dâúka
fldkaiagkaghska ta ms<sn| j woyia
bÈßm;a lf<a fuf,iska'
—;S¾: wNsjdyH l,d fõÈld
yryd ,xldjg wNsjdyH l,dj
y÷kajd ÿkafk wms' fojirlg
j;djla cd;Hka;r l,dlrejka
tl;= lrf.k l,d jevigyka
mj;ajkjd jf.a u wms fï l,dj
iïnkaOfhka ,xldfõ YsIHhka
mqyqKq lrkjd' fï ksrEmK
l,dx. jeämqr mj;ajkafka fmdÿ
ia:dkj,' fmdÿ ia:dk fujeks
foaj,g mdúÉÑ lrkfldg hï hï
.eg¨j,g uqyqKmdkak;a fjkjd'
msgrgj, jf.a fkfjhs fufyg
fï l,dj w¨;a' fïl úl=Kkak
mq¿jka l,djla fkfj hs'
fld;ekj;a má.; fjkafk;a
keye' bÈßm;a lrk fj,dfj u
ta l,dj ri ú¢kak ´fk' l,d
Ys,amshd ta rih ta fj,dfõ §,d
bjr lrkjd' fma%laIlhd ta rih ta
fj,dfj u ú|,d bjr lrkjd' fï
l,djg oeka fyd| fma%laIl msßila
yeÈ,d bkakjd'
wNsjdyH l,dj lshkafk
wfma YÍrh udOHhla úÈyg
Ndú;d lr,d woyia m%ldY lsÍfï
l,djla' fu;kÈ wfma YÍrh l,d
wuqøjHhla úÈyg mdúÉÑ fjkjd'
Ñ;% Ys,amsfhla lekajia Ndú; lr,d
lrk foa wms fu;kÈ lrkafka
wfma YÍrh mdúÉÑ lr,d' t;k §
wmsg mq¿jka wfma YÍrfha yevh"
j¾Kh jf.a foaj,a l,d wuqøjH
úÈyg mdúÉÑ lrkak;a' ;j;a
foaj,a ndysßka tl;= lr.kak;a
mq¿jka' wfma YÍrh;a tlal
woyia m%ldYkfha l,dj
l,djl,dj
23 foi;sh2019 wfm%a,a 15
ne¢,d ;sfhkjd wfma ixialD;sh'
hqfrdamSh l,dlrefjla lrk
bÈßm;a lsÍulg jeäh foaYSh
l,dlrejl=f.a bÈßm;a lsÍul
w¾:l:k fjkia fjkak mq¿jka'
ksrEmK l,d ri{;dj ke;s whg
tal f;areï .kak álla wudre
hs' ir, j lshkjd kï ksrEmK
l,dfõ§ kshu úÈyg lrkafk wms
wfma woyi m%ldY lrkak m%ldYk
udOHla úÈyg wfma YÍßh mdúÉÑ
lsÍu hs' t;kÈ úúO wjia:djkag
iy f;audjka WÑ; úÈyg YÍrh
fhdod.kakjdZZ
´kEu l,djl jákdlu
iy rih tla tla wh .%yKh
lr.kafka ;u ;ukaf.a nqoaê
uÜgfï iy ri{;dfõ ;rug
wkqj' ksrEmK l,dj lsisu
NdIdjlg iSud fjkafk keye'
ukqIH yevh lshkafka f,dafl
m%n,u yevhla' ta yevh;a
tlal úúO m%ldYk f;areï
.ekSfï yelshdjla ;sfhkjd' ta
yevh mdúÉÑ lrkak mq¿jka
´kEu m‚úvhla fõ.fhka
fokak' th .%yKh lr.ekSfï
yelshdj tla tla mqoa.,hdg wkqj
idfmalaI hs' tl u ksrEmK
l,dx.h fofofkla foúÈylg
f;areï.kak;a mq¿jka'
—2015§ uu bÈßm;a lf<a —
Tißh˜ kï ksrEmK l,dx.hla'
lgq lïì yd we¨ñkshï ISÜ Ndú;
lr,d uu ÿkak w¾:l:khg
wkqj ixialD;sl iSudj we;=<;
ldka;dj isr lsÍula .ekhs l;d
flfrkafk' ldka;djkaf.a ish¨
u p¾hd moaO;Ska isr lsÍula
iudch n,dfmdfrd;a;= fjkjd
lshkakhs uu lgq lïì iy
we¨ñkshï ISÜ Ndú; lf<a' fuh
iudch fï fjkfldg jeäfhka u
jerÈ w¾:l:k iys; j m%ydrhg
,lalrk l,d lD;shla fj,d'
wms fok m‚úvh f;areï .kakd
wfma wh iSñ; hs' kuq;a iuyr
wjia:dj, wfma ixialD;sfhka msg
Woúh ta foa f;areï wrka w.h
lrk wjia:d ;sfhkjd' talg
fya;=j wfma rgg fï wNsjdyH
l,dj weú,a,d ;snqK;a l,d
rid{;dj kï ;j u ia:dms; fj,d
kE˜ tfyu lshkafka ksrEmK l,d
Ys,amskS ckks l=f¾'
ksrEmK l,dfjÈ l,dlrejdg
lsisu ;ykaÑhla kE' wjYH kï
ksrEmK l,d Ys,amshl=g ksrej;a j
jqj;a ksrEmK l,dx.hla bÈßm;a
lrkak mq¿jka' ,xldfõ ixialD;sh
we;=<; tjekakla lrkjd kï
iSudiys; N+ñhlhs ta bÈßm;a
lsÍu flfrkafk' hqfrdamSh rgj,
ú;rla fkfjhs bkaÈhdfõ jqj;a
fujekakla t<suyka ìul isÿ
lsÍu .eg¨jla fkdjk wjia:d
;sfnkjd' l,d Ys,amshl= ksrej;ska
hï m%ldYkhla lsÍu ngysr rgj,
kï olskafka b;du idudkH
fohla úÈyg' tys§ ta Ys,amshdg
wjYH fj,d ;sfhkafk ;ukaf.a
YÍrh iïmQ¾Kfhka u újD; j
olaj,d ish m%ldYkh isÿ lsÍug
kï th hs fyd|u udOH jkafka'
ta jf.a u tl tl m%ldYk WÑ;
úÈyg ;uhs wfma YÍrh mdúÉÑ
lrkafk' wms fhdod.kak j¾K"
we÷fu j¾Kh" weÕg .dk j¾K' ta
yeufoau fudlla yß woyila m%ldY
lrkakhs fhdod.kafk' ta jf.auhs
yeisÍï rgdj;a' ìu nv.dkjd"
fmrf<kjd" ;j;a widudkH
yeisÍï rgdjka ms<sônq lrkak
mq¿jka' ksrEmK l,dYs,amsfhla
idudkH ck Ôú;fha olskak fkd
,efnk yeisÍï rgdjka fjkak
mq¿jka bÈßm;a lrkafka' tfyu
lrkafka wjYH m‚úvh" l,d
rihla iuÕska fma%laIlhd fj;
f.kshkak hs' fï l,dj we;=f<
;sfhk ixfla;d¾: f;areï .kak
;rug fï l,dj ú¢kak mq¿jka'
fma%laIlhd okafk kE l,dlrejd
fudk jf.a fohla bÈßm;a lrkak
hkjo lsh,d' l,dlrejd okafk
kE fma%laIlhd fudk úÈyg m%;spdr
olajhs o lsh,d' ta fol w;r
we;sjk >Ügkh" iïnkaO;dj
iy wiïnkaO;dj ;uhs fuhska
ksrEmKh fjkafk' fï ms<sn|
idlÉPd" .fõIK jeks foa
úYajúoHd, YsIHhka fï jk úg;a
wdrïN lr wjika'
ldxpkd isßj¾Ok
mj;akd ks¾udK úê yd úpdr
úê iu;sl%uKhg;a" úl,am
msúiqï iy;sl lr,kakg;a
tljr W;aiql jkakjq;a y÷kd
.ekSu ;rula ÿIalr hs' fndfyda
ks¾udKlrejkag wjeis jkafka
úpdr fCIa;%hg fkd msúi iajlSh
ks¾udK ld¾hhkays wNsj¾Okh
Wfoid jer orkakg hs' úpdr
md¾Yaj o ks¾udK úê úIfhys
w;ayÞ ne,Sï yd m%jK;d iuÕ
in|;d mj;ajk wjia:d fkdue;s
;rï' fï jd;djrKh uOHfha
iuka úl%udrÉÑ yeisfrkafka m<uq
fldgu idys;H úIfhys úpdr úê
kjH yd ixlS¾K wdldr Tiafia
mq¿,a jmißhl m;=rejd yßkakg
hs' fojeks Bg mgyeks fkdjk yd
tA iuÕ .kqfokq isÿ jk udÈ,sfha
ks¾udK m%ldYhg m;a lrkakg hs'
iuka úl%udrÉÑ wkqo;a úpdr
úê fyda ks¾udK úê w<,d mek
ke`.S we;s WKqiqï ixjdÞ;aul
jgdmsgdj neyer fkdfldg
j¾;udk ,dxflah ks¾udK idys;H
ms<sn| mD:q, yeoEÍula isÿ l<
yels fkdfjhs' tfy;a ;jÿrg;a
Tyqf.a hf:dala; msúiqï nrm;<
wkaoñka o uQ,sl jYfhka o i,ld
nef,kafka w;sYh úo.aO ;, mdol
fldg f.k muKhs' tfyhska u
kQ;k ,dxflah ks¾udK idys;Hfha
m%j¾Okh fjkqfjka jk Tyqf.a
msúiqï uq¿ukska u bjy,a fldg
.ekSu wiSrehs'
uE;l§ iuka úl%udrÉÑ úiska
,shd m< lrk ,o flá kjl;d
oaú;ajh - zwikaêñ;a;dZ ^2015& yd
zwmamÉÑ weú;aZ ^2017& wrnhd m<
jQ úpdr m%;spdr i,ld ne,Sfï§
o fmkS hkafka tys we;s iSudldÍ
nj hs' wer;a tn÷ idys;H l;sld
blaukska u fjk;a ks¾udK úIh
lr .ekSu fkdje<elaúh yelalla'
tfy;a j<lajd .; hq;a;la'
kjl;d iskudjg ke`.Sfï
wjia:d fnfyda hs' Bg we;af;a È.=
b;sydihla' f,dalfha úYsIag;u
iskudmg iuyrla jqfha kjl;d
fyda flál;d fyda weiqrefldg
f.k hs" mdolfldg f.k hs'
,dxflah iskudj o kjl;d yd
flál;d flfrys olajk we,au
w;suy;a' flfia fj;;a kjl;dj
yd iskudj w;r in|;d úpdr
md¾Yajfha wjOdkhg ,la jkafka
tA tA kjl;d flfia fj;;a tA
Tiafia wd iskudmg l,d;aul
- iïNdjkSh ,laIK iys; j
m%ldYhg m;aúh hq;=h hk ldrKh
wÞ< j hs'
iuka úl%udrÉÑ ,shQ
zwikaêñ;a;d yd zwmamÉÑ weú;aZ
hk kjl;d oaú;ajh u iskudjg
ke`.Su wiSre njhs fmfkkafka'
ukao fï kjl;d oaú;ajh jfrl
mqoa., is;=ú,s úiska f.k yer
mdkq ,eîu hs' tie‚ka u ;,
lsysmhla Tiafia .uka lrkq ,eîu
hs' fï ksid taldldr fkdjk
w¾: W;amdokh ùfï yelshdjla
o mj;skjd' kjl;djg w.;shla
fkdlrñka" tys uQ,sldx. flfrys
wmuK ie,ls,a,la olajñka" wjeis
kï ;ukaf.a u jk ks¾jpkhla
iys; j iskudmghla ks¾udKh
jkq ±lSu m%Yia; kjl;dlref.a
yqfol,d werhqu wikaêñ;a;d
iskudjiskudj
foi;sh 2019 wfm%a,a 1524
tla wfmalaIdjla' tfia u kjl;dj
iskudfõ wNsjDoaêh fjkqfjka
odhl lr .ekSu iskudlrejl=f.a o
wfmalaIdjla'
iuka úl%udrÉÑf.a
zwikaêñ;a;dZ kj l;dj
mdolfldg f.k wfYdal y|.u
iskud ;srkdglhla rpkd lrkafka
tys we;s ÿIalr;dj ms<sn| mq¿,a
wjfndaOhlska úh hq;= hs' fkd tfia
kï zwikaêñ;a;dZ ys u;=msg mqj;
muKla u iskudj lrd /f.k
tAu Tyqf.a wNsm%dh fkdjk njhs
fmfkkafka' we;a; jYfhka u
hï iskudlrejl=g wjeis u kï
zwikaêñ;a;dZ ys tk mqj; tf,iska
u iskud .; l< yels hs' th
wdl¾IŒh j l< yels wxf.damdx.
o mj;sk wkaou ryila f;drj hs'
wikaêñ;a;d fkdfyd;a fma%u,;d
;sia wg yeúßÈ ia:q, ldka;djla'
;ud miq mi wd wd.ka;=l ñksidg
wE mjikafka mdGlh o fm%alaIlhd
iuka úl%udrÉÑ ish
kjl;dfõ§ mdGlhdg
mjikafka tf;la
;ud ,shd we;af;a
wikaêñ;a;d ms<sn|
i;Hh fkdjk nj hs'
tA kjl;dlrejdf.a
wNsu;h u u; nj hs'
mdGlhd fuys§ m;a
jkafka uy;a jQ wjq,lg
hs' iuka mdGlhd
Wiaid fmdf<dfõ
.ikjd' mshù isysh
,nk mdGlhd l,amkd
lrkafka iuka ;udj
nrm;< wkaoñka rjgd
we;s nj hs'
o ysß jÜgk ldrKdjla' tA ;ud
újdy oaú;ajhlska wk;=rej Èú
f.jk ksoyia ia;s%hl h hkak hs'
miqj wE ;u foore ujla hkak o
mjikjd' wd.ka;=lhd ;jÿrg;a
wd.ka;=l hs' jfrl Tyq ueÈúfha
ñksfila ;j;a úfgl úhm;a
ñksfila' bka èjksh flfrk
mqreIhd b,lal jQ ia;s%hf.a m%d¾:kd
iskudmgh lsheúh yels ;j;a
wdldrhla újr lr fokjd' tfy;a
iuka Bg wjYH wdf,dalh iemhSug
tA yeá Wkkaÿjla olajk njla
fmfkkakg keye' wikaêñ;a;d
fia u fuys tk fiiq ia;%Ska o
Wla; m%d¾:kdj u l=¿ .kajk
whqrehs fmfkkafka'
wikaêñ;a;df.a ksjyk
mqreIhkg ks;r újD; hs' wE
yd nefok wd.ka;=lhd iq,n
mqreIhl= fkdfj hs' Tjqka w;r
.egqï o fndfyda hs' Ôj;a ùu
Wfoid iglmg ld¾hhkays ksr;
jkq ms‚i Tyq wikaêñ;a;dg
o werhqï lrkjd' tys fl<jr
isÿjkafka ;s%;aj ñksia >d;khla'
wikaêñ;a;d fmd,sia w;awvx.=jg
m;a fjkjd' Bg m%:u wE ish
w;a±lSï mdi,a ñ;=re kjl;dlreg
mjikjd' iuka úl%udrÉÑ mjik
wdldrhg wikaêñ;a;df.a mqj;
fia mdGlhd lshjkafka kj
l;dlrejdf.a m%nkaOh hs' tA u;
ñ:Hdfõ fijKe,a, jeà ;sfnkjd'
h:d¾:h" m%nkaOh yd ñ:Hdj ms<sn|
w;sYh .eUqre l;sldjlg mdGlhd
ksrdhdifhka u iïnkaO fjkjd'
iuka úl%udrÉÑf.a fï ms<sfj;
wfYdal y|.u imqrd neyer lr
fkdue;s j.hs fmfkkafka' flfia
fj;;a Tyq ;ukaf.a u jQ w¾:l:k
iemhSugo miqng fkdfj hs' fuhska
.uH jkafka iuka úl%udrÉÑf.a
zwikaêñ;a;dZ kjl;djg y|.u"
iskudj fj;ska idOdrKhla bgq
lr we;s nj hs'
wfYdal y|.uf.a zwikaêñ;a;dZ
úuiSfï§" zwikaêñ;a;dZ kjl;dj
25 foi;sh2019 wfm%a,a 15
foi;sh 2019 wfm%a,a 1526
;=is; chiqkaor
u; /£ isàu yd tA Tiafia úpdrYs,S
ùu ;¾ldkql+, fyda h:d¾:jd§ fyda
fkdjkakg bv ;sfnkjd' ksiel j
u kjl;dj yd iskudmgh ks¾udK
ld¾h oaú;ajhla fia ie,lSu
iqÿiq hs' kjl;djla mdolfldg
.;a fyhska iskudmgh wNskj
ks¾udKhla ±hs hk m%Yakh mek
kÕskakg;a bv ;sfnkjd' Bg
ms<s;=re ne£u y|.uf.a o ld¾hhla'
zwikaêñ;a;dZ iskudmgh lrd
iuka úl%udrÉÑf.a kjl;dlrejd
le`ojd tkafka keye' tA fjkqjg
iskudlrejl= le|jkakghs y|.u
;skaÿ lrkafka' iskudlrejdg
uy ? ÿrl;k weu;=ula § ;ud
;s%;aj >d;khlg jl%j iïnkaO jQ
j. mjikakS iuka úl%udrÉÑf.a
wikaêñ;a;d hs' bkslaì;s j
iuka msúis ms<sfj;g u y|.u
o msúfikjd' fï wkqj iskud
mgh È. yefrkafka wikaêñ;a;d
flakaø jQ mqj; wjOdrKh
lrñka' fm%alaI.; m%cdj olskafka
wikaêñ;a;d mjik oE hs'
tfy;a wikaêñ;a;d iaj
leue;af;ka u fmd,sia Ndrhg m;a
ùu;a iuÕ u ish,a, fjkia ùfï
wjldYhla ks¾udKh fjkjd' th
;Sj% jkafka y|.uf.a iskudlrejd
wikaêñ;a;df.a .ï m%foaYh
ksÍlaIKhg mshjr .ekSu;a iuÕ
hs' fï fudfydf;a fm%alaIlhkag
mila jkafka wikaêñ;a;df.a
újrKhla fia tf;la ÿgq isÿùï"
pß; yd we;eï m%foaY i;Hfhka
f;dr njhs' tl w;lg w¾O
i;Hhla jk njhs' iskudlre
l,n, jk m%udKhg u jdf.a
fm%alaIlhd o l,n, fjkjd'
iuka úl%udrÉÑ ish kjl;dfõ§
mdGlhdg mjikafka tf;la
;ud ,shd we;af;a wikaêñ;a;d
ms<sn| i;Hh fkdjk nj hs' tA
kjl;dlrejdf.a wNsu;h u u;
nj hs' mdGlhd fuys§ m;a jkafka
uy;a jQ wjq,lg hs' iuka mdGlhd
Wiaid fmdf<dfõ .ikjd' mshù
isysh ,nk mdGlhd l,amkd
lrkafka iuka ;udj nrm;<
wkaoñka rjgd we;s nj hs' flfia
fj;;a Tyq kjl;dlrejd iuÕ
m%nkaOh mfil ,d h:d¾:h
.fõIKh ms‚i hs jEhï lrkafka'
h:d¾:h yd m%nkaOh ms<sn|
m%;slsheùula bkslaì;s j WÞ
fjkjd' fuys ,d ñ:Hdfõ
ueÈy;aùu neyer l< fkdyels hs'
wikaêñ;a;dg wyïfnka yuq jQ
wd.ka;=lhd h:d¾:h úIfhys
m%nkaOhla' tfy;a tnkaol= k;H
f,dalfha isák j. ikd: l< yels
wjia:d flfuka WÞ jkakg mgka
.kakjd' tkï ñ:Hdj" h:d¾:h
w;sl%uKhg fm<eöu hs' iuka
úl%udrÉÑ zwikaêñ;a;dZ kjl;dj
ksud lrkafka ish ìß| urd oud
we;s nj kjl;dlre olsk úg§ hs'
Bg wr wd.ka;=lhd j.lsj hq;=hs
hkak o iuka bÕs lrkjd' Bg
fjkia ;eklska iskudmgh wyjr
lr ±óughs y|.u mshjr .;af;a'
tA wd.ka;=lhdf.a wd.ukh ms<sn|
NS;sh uOHfha u iskudlrejdf.a
Wmka Èk idoh meje;aùfuka'
ish,a, wjik fm%alaIlhd
m;ajkafka úiauhg' tfy;a
iuka úl%udrÉÑf.a fyda wfYdal
y|.uf.a fyda wNsm%dh ish mdGlhd
o fm%alaIlhd o úiauhg m;a
lr,Su u fkdfj hs' úiaufhka
Tíng Tjqka fhduq lrùu
hs' tfy;a yeu mdGlhl= u"
fm%alaIlhl= u Bg iQÞkï keye'
tA" Tjqkag ÿ¾uqL lrjk wmeyeÈ,s
yqfol,djla yd;ami me;sfrk
fyhska' iuka úl%udrÉÑ o wfYdal
y|.u o /l .;af;a tA yryd
hdug fkdmelsf,k mdGlhka
fm%alaIlhka'
27 foi;sh2019 wfm%a,a 15
zlS%vdfõ cjhhs - iskudfõ
l,djhsZ tla jQ l,ays lS%vd
idys;Hhla f.dvkeÕsh yels nj
ikaksfõok úoaj;=kaf.a woyi hs'
tA wkqj lS%vd idys;Hh jQ l,S mq¿,a
w¾: .eUqßka wOHhkh l< hq;=
úIh fCIa;%hla' th yqfola iskud
udOHh o w;sl%uK lrñka .S;h"
ldjHh" kjl:dj" flál:dj"
m%nkaO yd Ôú; l:d" mßj¾;k
fmd;am;a o f,i úldYkh
fjñka ñksia Ôú;j,g jvd úYd,
±jeka; ߧ ;srhl rEmdj,s È.
yefrk iskud NdIdjla olajd
mq¿,a jQ iskud idys;Hhka njg o
mßj¾;kh ù ;sfnkjd'
cd;Hka;r iskud ixialD;sh ;=<
lS%vdj yd iskudj w;r ;sfnkafka
wúfhdackSh ine¢hdjla' lS%vdfõ
iskud idys;Hhla f.dvkeÕSu
wdrïN jkafka 1915 j¾Ifha pd,s
pema,skaf.a ksy~ iskud hq.fha§
hs' tys§ iskudj weiqßka lS%vdj
úfkdaoldñ m%yikhka njg m;a
lr.ksñka iskud;aul w;a±lSï
ú| .kq ,enqjd' tfy;a 1930
.Kkaj,ska miqj iskudj uÕska
lS%vdj wdl¾Ykh lf<a udkj
jxY l:dfõ ñksia yeÕSï ±kSï"
ÿl" l÷<" ch" merÿu" bjiSu"
wêIaGdkh" fifkyi" wdorh jeks
ñksia Ndjhka yd O¾u;d m%ldYs;
w¾: rEm NdIdj ;=< u wdl¾Ykh
lrñka' tA jQ l,S lS%vdfõ kdgHuh
m%ldYk ^Sports DRAMA& t<s
±la jQ hq.h hs' bkamiq ld,Sk j
iskudj lS%vdfõ Biographies arts jYfhka lS%vdfõ oejeka; pß;
ms<sn| j iskud;aul ú.%yhl
fhÿKd' úfYaIfhka wefußld
tlai;a ckmofha u,, lS%vd" w;a
mkaÿ" r.aì jeks lS%vdjkaf.a úYsIag
lS%vlhkaf.a Ôú; mokï lrf.k
lS%vd m%ldYk iskud;aul j t<s
olajkq ,enqjd' 1925 j¾Ifha§
lS%vdj w<,d ksmo jQ Freshman Ñ;%mgh uq,a hq.fha Ñ;%mg w;r
b;d jeo.;a' 1938 jif¾ ksmo jQ
clympia lS%vd Ñ;%mgh o b;d úYsIag
iskud lD;shla' 1966 jif¾ ksmo
lS%vdfõ cjhhsiskudfõ l,djhsf,dal lS%vd idys;Hh iskudfjka" .S;
idys;Hfhka" m%nkaO idys;Hfhka" jd¾;d
Ñ;%mgj,ska" flá Ñ;%mgfhka wm miq
lrf.k f.dia Y; j¾Ihg wêl hs' ksoyiska
miq f.ù .sh ld, mßÉfÊoh ;=< cd;Hka;r
lS%vdfjka wm Èkd .;a u,, lS%vd molalï
.Kk 25 lg ;a jvd wvq hs'
foi;sh 2019 wfm%a,a 1528
jQ The Hustler 1947 ksmo jQ Body and Soul, The champ uq,a hq.fha§
l;dnyg ,la jQ lS%vd Ñ;%mg w;r
fjkjd'
lS%vdfõ jD;dka; iskud m%ldYk
yd ±ä Ndj m%ldYk lS%vd Ñ;%mg
w;r ±ä f,i l;dnyg ,la jQ
lS%vd Ñ;%mgh njg m;a jQfha 2004
jif¾§ fndlaisx Boxing lS%vdj uq,a
lr.;a Millon Dollar baby iskud
mgh hs' th Tiald¾ iuudk 7lg
ks¾foaY fjñka Tiald¾ iïudk
4la Èkd .;a;d' Chariots of Fire (1981) Ñ;%mgh o Tiald¾ iïudk
04laa Èkd f.k ;sfnkjd' lS%vdfõ
f,dal wjOdkh Èkd .;a Ñ;%mg
fm<la njg m;a jQfha is,afjiag¾
iagef,daka rÕ mE frdlS" fndlaisx
(Boxing) Ñ;%mg fm< hs' 1976 ksmo jQ
frdlS Ñ;%mg Tiald¾ iïudk 03la
Èkd .kq ,enqjd' - (2010) Raging bull (1980) The champ (1931/32) Tiald¾ iïudk,dNS Ñ;%mghla' The Fighter - 2010 Raging bull (1979) Cycling, Jerry Moguire (1996) mdmkaÿ The color of Money, The Blind side(2009) mdmkaÿ Moneyball (2011) Baseball , Cread (2015) Seabiscait (2003) (Horse Racing) Tiald¾ iïudk Èkd.;a úYsIag lS%vd
iskud lD;ska'
fï Ñ;%mg w;ßka f,dal ck;dj
jeäfhka u kerUQ Ñ;%mg w;r (Box office) wdÞhï jd¾;d ;enQ Ñ;%mg
f,i weußlka fvd,¾ ñ,shk 100la
jd¾;d lr we;af;a 2009 j¾Ifha §
ksmo jQ The Blind Side Ñ;%mgh hs'
frdlS" frdlS ^iii&" ^iv& wdÞhï jd¾;d
;enq Ñ;%mg w;r fjkjd'
1970 oYlfha f,dalfha
wd;audrlal igka l%u w;ßka
w;sYh ckms%h jQ nDDia ,S f.a l=xmq
igka l,d Ñ;%mg o f,dal ;reK
mrïmrdj wdl¾IKYs,s j je<| .;a
udI,a wdÜia ^Mashal Arts) igkaldñ
Ñ;%mg ud,djla' fï Ñ;%mg lS%vdfõ
ch" wd;au úYajdih" b,lal
wêIaGdkh" lemùu" yUd hEu" cj
iïmkak ùu" ch.%dySùu lshd
fok wOHdmksl mdvï ud,djla'
iskudj uÕska bf.kqï" b.ekaùï
ls%hdldß;ajh lshd §u fyj;a
wOHdmkfha uQ,O¾u id¾:l lr
.ekSu i|yd Y%jH oDYH udOH w;r
iskudjg úYd, bvlvla mj;skjd'
lS%vd idys;Hhla iskudj Tiafia
f.dvkÕd .ekSu ;=< iskud;aul
w;a±lSï Tiafia ;jÿrg;a lS%vd
wOHdmkh ms<sn| j mq¿,a ±kqula
cks; l< yels fjkjd' lS%vd
iudc úoHdj" lS%vd ffjoH úoHdj"
lS%vd ;dlaIKh" mqyqKqj jeks
mq¿,a úIhhka hgf;a wOHdmk
udOHh jYfhka iskudj ,nd
fok ±kqu" wjfndaOh" mßl,amkh
lS%vdfõ b,lal ch .ekSug yels
W;af;ackhla' f,dalfha ksmo jQ
karate kid <ud Ñ;%mg ud,dfõ isg
frdlS' nDDia,s lS%vd iskudj fuka
u ld,a ¨úia" yqfika fndA,AÜ"
fudfyduâ w,S" uhsla ghsika"
wireäka" ufyakaø isx fodaks"
Bhaag Milkha Bhaag, pele I am bolt jeks f,dal mqð; lS%vd pß;
ms<sn| j ksmo jQ lS%vd iskudj f,dj
ck;djf.a yoj;a ;=< .eUqßka
iksgqyka lsÍug iu;a j ;sfnkjd'
tfuka u iskudfõ lS%vd idys;Hh
;jÿrg;a mq¿,a fjñka Jacke
Tobinson (Baseball) fíiafnda,a
ls%vdj .ek ,sjQ lD;sfha ckms%h
jQ lS%vd idys;Hhla ,shejqKd' Ted williams f.a The laid keue;s
lD;sh o fíiafnda,a ls%vdj .ek
f,dj mqrd mdGlhka w;r ckms%h
lD;shla jqKd' Robert w. Creamer f.a Babe f.a fíiafnd,a lS%vd
Èúh .ek ,shjqKd' PETE Rose fíiafnda,a Èúh o f,dj ckms%h
lD;shla jqKd' Josh ilton, Beyond Belief) Larry Bird Drive, fudfyduâ w,s" Undispated trath, Milce Jyson and Latty sloman, Hal Man Half Bilke, vince Lombardi
- mdmkaÿ f,dalh Babby orr f.a ORR My story Dorothy Hamill f.a Askoting Life Ôú; l:dj
yd wef.a lce skating T,sïmsla
molalï Èkd .ekSfï l;dj wdÈ
f,dal lS%vd idys;Hhg tla jQ
fmd;a oyia .Kkla ,shd ;sfnkjd'
tfuka u f,dal mQð; fï lS%vd
ùrhka .ek ksmo jQ jd¾;d Ñ;%mg
o ish .Kkla' tfuka u lS%vdfõ
ch.%yK fjkqfjka ,sh jQ .S;
;sfnkafka ish .Kkla' The one's for you, Casey Casey, Call me Maybe m Alright '33' Eye of the Tiger 'Hurricane' Free bird 23 Don't stop Believing, I lovel A Buglerd Dream wd§ lS%vd
29 foi;sh2019 wfm%a,a 15
idys;H Wfoid .S; oyia .Kkla
;sfnkjd'
Waka waka (This time for Africa) 2010 Fifa f,dal mdmkaÿ Y=r;dj,sh
fjkqfjka jQ fï .s;h f,daljdiS
ñ,shk .Kkla ck;dj wdl¾IKh
l< lS%vd idys;Hhla njg m;a
jqKd' 2018 reishdfõ meje;a jQ Fifa f,dal l=i,dk mdmkaÿ f;aud .S;h
o n%iS,fha meje;a jQ Fifa f,dal
l=i,dk f;aud .s;h o La Copa de la vida Fifa .S;h o w;sYh
ckms%h jqKd' 1998 m%xYfha meje;a
jQ Fifa mdmkaÿ f,dal l=i,dk
.S;h o w;sYfhka u ckms%h jqKd'
f,dal ls%lÜ ;r.dj,sh fjkqfjka
ks¾udKh jQ lS%vd .S; idys;H o
w;sYhka ckms%h ù ;sîu wkdjrKh
jQ lreKla' 2007- Rupee, Shaggy faye Ann Lyons Game of Love sunify .S;h 2014 iema;eïn¾
20 jeks Èk ks¾udKh jQ f,dal
l=i,dk lS%vd .S;h char chokka Hoi Hoi, 2011 f,dal l=i,dkh
fjkqfjka ks¾udKh jQ .S; we;=¿
.S; w;sYhska ckms%h jqKd'
f,dal lS%vd idys;Hh iskudfjka"
.S; idys;Hfhka" m%nkaO
idys;Hfhka" jd¾;d Ñ;%mgj,ska"
flá Ñ;%mgfhka wm miq lrf.k
f.dia Y; j¾Ihg wêl hs' ksoyiska
miq f.ù .sh ld, mßÉfÊoh ;=<
cd;Hka;r lS%vdfjka wm Èkd
.;a u,, lS%vd molalï .Kk 25
lg ;a jvd wvq hs' ì,shâ" fndlaiska"
lerï" ±,a mkaÿ" u,, lS%vd" nr
bis,su" ls%lÜ lS%vdj,ska hï;dla
bÈßhg meñK ;sfnkjd' vkalka
jhsÜ" tia't,a'î' frdaid" tÈßùr
isxyï kd.,ska.ï" ouhka;s o¾Yd"
iq.;a ;s,lr;ak" Ys%hdks l=,jxY"
iqika;sld chisxy" ;s,lr;ak wfma
cd;Hka;r molaï,dNSka' tfy;a fï
lS%vl lS%äldjka fjkqfjka wfma
ls%vdj ;=< ,shjqKq lS%vd idys;Hhla
wmg keye' wvqu jYfhka 1996
jif¾ f,dal ls%lÜ Y=rhka .ekj;a
yrj;a lS%vd idys;Hhla ,shjqfKa
keye' wdishdkq ±,a Y+ßhka jk wm
rfÜ ±,a mkaÿ Y+Íka rfÜ ck;dj
úiska y÷kdf.k fkd ;sîu;a
lk.dgqjg lreKla'
olaI lS%vd mqyqKqlrejka jQ
fhda.dkkao úfÊiqkaor" iqks,a
.=Kj¾Ok" iqks,a chùr jeks
mqyqKqlrejka .ek ,shejqKq lS%vd
idys;Hhla wmg keye'
.fuka meñ‚ iqika;sld fuka u
lS%vdfõ úYsIaghka jQ w¾cqk rK;=x."
rkacka uvq.,a," nkaÿ, j¾Kmqr"
ufya, chj¾Ok" wrúkao is,ajd"
l=ud¾ ix.laldr" l=ud¾ O¾ufiak
.ek jQ mq¿,a lS%vd idys;Hhla o
keye'
tA fjkqjg YS% ,xldfõ ls%vd
fCIa;%fha ±jeka; m%;srEm ckudOH
uÕska o f.dvkÕd we;af;a lS%vd
mßmd,lhka ùu lk.dgqjg
lreKla' mqj;am;aj, PdhdrEm"
±jeka; Ys¾I mdG bvlv fjka
lr we;af;a fï lS%vd mßmd,lhka
fjkqfjka' wvqu jYfhka mdi,a
lS%vd Wf<,lj;a Tjqka lS%vd lr
keye' tfy;a Tjqka ±jeka;
jHdmdßlhka' mqj;am;aj, lS%vd
;Srej, jeä bvlvla fjkajkafka
Tjqka lS%vdfõ Wreulrejka ksi hs'
tfy;a fï Wreulrejkaf.ka .;
jQ oYl ;sylg wdikak ld,h ;=<
lS%vd ÈhqKqjg fi;la kï isÿ ù
keye' lS%vdfõ fndfyda oE iïmQ¾K
ù keye' mdi,a uÜgfuka lS%vdjg
wj;S¾K jk oyia .Kkla isiq
orejka jhi wjq' 18g jk úg
cd;sl lS%vdfjka iuqf.k yudr hs'
tA Tjqka ksjerÈ lS%vd ;dlaIKh
Ndú; fkd l< fya;=fjka YdÍßl
wndOj,g ,la ùu ksi hs' ke;fyd;a
YS% ,xldfõ cd;sl lS%vdj .ek
l,lsÍfuka úh hq;= hs' tfy;a
bkaÈhdj" ;dhs,ka;h" úhÜkduh"
ol=Kq fldßhdj" cmdkh" Ökh
lS%vdfjka o lS%vd idys;Hfhka
o wm miq lr f.dia yudr hs' tA
ksid u ufyakaø isx" fodaks,d lS%vdfõ
muKla fkd jk iskud fm%alaIlhka
;=< o m%nqoaO idys;Hh ;=< o Ôj;a
jkafka ÈhqKq lS%vd idys;Hhla tu
rgj, f.dvkeÕS we;s ksi hs'
wfma rfÜ l,a.; ù fyda
lS%vd iys;Hhla f.dv keÕsh
hq;= ld,h hs fï' ol=Kq wms%ldjg
ch.%yKhla jQ this time for Africa .s;h f,dj lS%vd idys;Hfhka ch
flfy<skeÕ=jd fia this time for Sri Lanka f,i YS% ,xldfõ lS%vdfõ
idys;Hhla werôh hq;= hs'
y¾I' î' wfífldaka
udOHfõ§ka Wfoid zckdêm;s udOH iïudk Wf<,laZ mj;ajk m%:u
wjia:dj f,i fuh i|yka l< yels hs' fï iïudk,dNSka f;dard .;af;a úYajúoHd, uydpd¾hjrekaf.ka ieÿï ,;a iajdëk úoaj;a uKav,hla uÕska' th wud;HdxYfhka iajdëk jQ tfuka u ksoyia jQ ls%hdj,shla' fuys wfmalaIdj 2017 jif¾ udOH lafIa;%fha ±jeka;hkaf.a olaI;dj" lemùu w.h lrñka Tjqkag jD;a;ShNdjhla ,nd .ekSug wjYH miqìu ilid §u hs' tA wkqj fujr iïudk Wf<f,a§ ,nd ÿka uq¿ iïudk m%udKh 51la'
ckdêm;s udOH iïudk fufyhqï lñgqfõ woyig wkqj iïudk msßkeóug wfmalaIs; udOH lafIa;% f,i ;SrKh lr we;af;a mqj;am;a" .=jkaúÿ,sh" rEmjdysksh yd fjí udOHh hs' fï lafIa;% y;frys NdId ;=fkka u m%ùK;d ±lajQ udOHfõ§ka i|yd hs fï iïudk msßkukafka' fjí wvú lafIa;%hg iïudk msßkeóu fujr iïudk Wf<f,a ;j;a iqúfYaIS ldrKhla' fjí wvú lafIa;%h m<uq j;djg hs ,xldfõ rch uÕska fujeks we.hSulg ,lajkafka' fjí lafIa;%h fï jk úg ,xldj ;=< laI‚lj ck;djg f;dr;=re" m%jD;a;s ±k.ekSug yels udOHhla njg m;a ù wjika'
fï iïudk Wf<f,a úfYaIs; u wruqKq jqfKa ckudOHfõ§kaf.a úúO olaI;d" l=i,;d" yelshdjka yd iqúfYaIS ksmqK;d y÷kd .ksñka tAjd we.hSug ,la lsÍu" jD;a;Sh uÜgfï udOHfõ§ka ìys lsÍu i|yd miqìu ks¾udKh
lsÍu i|yd ksis uÕ fmkaùï ,nd§u yd wNsfma%rK lsÍu" iuia; ckudOH lafIa;%h fyd¢ka ±kqj;a jQ isú,a iudchla f.dvkeÕSu i|yd iún, .ekaùu" ckudOHfõ§ka úiska iuia; iudch fjkqfjka ys;lr jQ o" ksoyia jQ o" ixj¾Okd;aul oDIaáfldaKhlska hq;= jQ o udOH ixialD;shla f.dvkeÕSu i`oyd fm,Uùu" iuia; ckudOH lafIa;%h wdjrK jk mßÈ ld¾hidOk we.hSu uÕska mQ¾K rdcH wkq.%yh ckudOHfõ§kag ,nd §u wdÈh hs' udOH lafIa;%fha iqúfYaIS fufyjrla l< m%ùKhka lSmfokl=g ;u Èúfha tla jrla muKla msfok —cQßfha úfYaI iïudk˜ iy uqo,a ;Hd. msßkeóula o fï iïudk Wf<f,a § isÿ flreKq ;j;a ld¾hNdrhla'
wud;HdxYh uÕska isÿ lrk fï ish¨ jevigyka uÕska n,dfmdfrd;a;= jkafka by; udOH lafIa;%j, lemùfuka olaI;djfhka hq;=j jev lrk ±jeka;hkaf.a ks¾udKYS,s;ajh we.hSu hs' tA ksid fuh wu;HdxYfha jevigyklg tyd .sh ck;djf.a iy udOHfõ§kaf.a jevigykla f,i ye¢kaúh yels hs'
fuf;la ld,hla udOH lafIa;%fha m%ùKhka w.h lsÍulg ,la jQfha keye' thg m%Odku fya;=j jqfKa udOHfõÈhdf.a jD;a;ShNdjh /l .ekSug fkdyels ùuhs' ffjoHjrekag" bxðfkarejkag" .Kldêldßjrekag Tjqkaf.a lafIa;%h ;=< jD;a;Shuh f,i by< uÜgula mj;ajd .; yels jqj;a ckudOHfõÈhdg tjeks ;;a;ajhla
;snqfKa keye' tA ksid ckudOHfõ§ka w.h lrñka Tjqkaf.a jD;a;Sh uÜgu by<g tiùul=hs fuuÕska wfmalaId lf<a'
Bg wu;r j miq.sh ld,fha ckudOH lafIa;%fha m%.ukh Wfoid ckudOH wud;HdxYh uÕska rdcH iy fm!oa.,sl udOH wdh;kj, udOHfõ§kaf.a ±kqj;aNdjh" jD;a;ShuhNdjh jeä ÈhqKq lsÍu i|yd mYapd;a Wmdê" mYapd;a Wmdê" ämaf,daud" ämaf,daud iy;sl m;% i|yd wjYH uQ,H wkq.%yh ,nd§u iy Tjqkag wjYH WmlrK ñ, § .ekSu i|yd jir .Kkdjl isg nexl= Kh myiqlï ,nd§u;a fuys§ i|yka l< hq;= hs' Bg wu;r j fï jk úg ckudOH lafIa;%fha kshef<k udOHfõ§ka 108 fokl=g wOHdmk YsIH;aj wdOdr ,nd§ug o fï jk úg lghq;= lr ;sfnkjd' tfuka u b;d j.lSfuka hq;= jD;a;Sh udOHfõ§ ixialD;shla ,xldfõ we;s lr .ekSfï wruqKq Wfoid udOHfõ§kaf.a m%.ukh" wkd.; wNsjDoaêh i|yd lghq;= lsÍu wruqKq lr.;a wdh;khla ìys lr .ekSug ckudOH wud;HdxYh f,i wm n,dfmdfrd;a;= fjkjd'
fvdk,aâ fiakdër
jD;a;Sh ck udOHfõ§ka ìyslsÍu wruqKhs
iqks,a iurùrf,alï" ckudOH wud;HdxYh
foi;sh 2019 wfm%a,a 1530
31 foi;sh2019 wfm%a,a 15
w;S;fha wo fuka hdk jdyk
fkdjQ fyhska ñksiqka .uka
ìuka .sfha md .ukska fyda
lr;a;j,ska' tfia .uka ìuka
hk Tjqka ;ek ;ek kej;S wdydr
wkqNjfldg u|la úfõl f.k
hEfï mqreoaola ;snqKd' wïn,ï
kñka jk .sukay,a ;ek ;ek
bÈjQfha Tjqkaf.a .suk ksùu i|yd
hs' ÿr neyer isg tk u.Skaf.a
fjfyi ksjkakg wïn,ï bÈlsÍu
tjl ie,l=fKa uy;a mqKHl¾uhla
f,iskq hs' tAjdfha úYd,;ajh"
w,xldrh yd w.h tAjd bÈ l<
mqoa.,hkaf.a j;afmdfydi;alï
wkqj fjkia jqKd' ueá wïn,ï
yd isgq wïn,ï hkqfjka fï
wïn,ï foj¾.hla f,i y÷kd.
kak mq`Mjka' ueá wïn,ï idudkH
mqoa.,hka i|yd o" isgq wïn,ï
m%N+ka Wfoid o bÈflreKq njhs
mejfikafka'
wïn,ï bÈ lsÍfï§ tAjd
Ndú; lrkakkayg Wmßu myiqj
ie,fik mßÈ bÈ lsÍug Tjqka
lghq;= l<d' tfyhska fïjd
bÈflrefKa m%Odk ud¾.h
wdikakfha we;s Èh myrla" fÞ<la"
l=Uqrla fyda <s|la wdikakfha'
wïn,u hkq yqÿ ,e`.=ïy,la
muKla jqfKa keye' tAjd úúO
leghï" u,alï" ,shlï
wdÈfhka w,xldr flrefKa tys
l,d;aul yd fi!kao¾hd;aul w.h
jeä lsÍfï wruq‚ka' wïn,u wi,
mska;d,shla wksjd¾h wx.hla jQfha
u.Skaf.a Èh mji ksjd,Su i|yd hs'
mqrdKfha furg tla tla .ï
m<d;a tla tla .ïm;shl= hgf;a
mej;=Kd' .fï isÿ flreKq fmdÿ
lghq;= ms<sn| idlÉPd lsÍu"
kvq yn úi£u yd fjk;a m%cd
lghq;= isÿ jQfha fï .ïm;Skaf.a
m%Odk;ajfhka' fndfyda úg fï
m%cd lghq;= i|yd o wïn,ï Ndú;
flreKd'
l=reKE., Èia;s%lalfha oUfoksh
wdikakfha msysgd we;s mkdúáh
wïn,u furg we;s w.kd ±j
leghï iys; bmer‚ wïn,ï
w;=ßka tlla' th mkdúáh
§lsßlEfõ YS% ,xld;s,ldrdu
úydria:dkh wdikakfha
bÈlr ;sfnkjd' 18
jeks ishjfia§
fojeks
/l.uq mkdúáh wïn,u
Tnf.a ÿ
rl
;k
wxl
h - ''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
iÕ
rd
Þhl
;ajh
re' 1
"536
'00$
re' 7
68'00
Tn <`.g u f.kajd .kak'my; l+mkh mqrjd wm
fj; tjkak'
mqj;a i`.rdj
ms%hkacka iqf¾Ia o is,ajd
mrdl%undyq rcqf.a Wmfoia u;
foajm;srdc kï wud;Hjrhd úiska
th bÈflreKq njg f;dr;=re
mj;skjd' fojeks mrdl%undyq rcq
iufha ueo rfÜ yg.;a le/,a,la
ue~ meje;aùu i|yd fndai;a úcnd
l=ure fiakdjla iuÕ tys .sh w;r
le/,a, ue~mj;ajd wdmiq tk
.ufka§ Tyqg úI ljk ,o yShlska
úÈk ,o njo isys uq¾cd ù isá l=ure
miqj iqjh ,o w;r tÞ r;au,ajeáh
kñka ye¢kajqKq tu m%foaYh zmK
wd jeáhZ ù miqj mkdjeáh jQ nj o
ck m%jdofha i|yka'
geïmsg .Dy ks¾udK Ys,amh
wkqj fmdf<dfõ bÈ l< Yla;su;a
.,a neñ y;rla u; iú l<
±jl|ka y;rla u; wïn,u
f.dvkxjd ;sfnkjd' tf,i Wiaj
msysgk wdldrfhka th bÈ lr
we;af;a f.dvkeÕs,a, jeis Èfhka
yd fõhka jeks lDñ i;=kaf.ka
wdrlaId lr .ekSug yd rd;s%
ld,fha tys kjd;eka .kakd
mqoa.,hka i¾mhka jeks i;=kaf.
ka wdrlaId lr .ekSfï wruq‚ka'
wïn,fï leksu~, bÈlr we;af;a
iqúfYaIS wdldrhlg hs' wä 11
wÕ,a 5la Wie;s wïn,u we;=<;
wä 6la muK Wie;s ±j lKq 6lska
yd msg; lKq 20lska iukaú; jk
w;r we;=<; lKq u,a fudaia;r"
yxi mQÜgqj" k,d msôkakka"
we;=ka" m,dfm;s" .cisxy" wkakdis
u," nysrj rEm" u,a,j fmdr yd
k<Õk leghïj,ska w,xldr
lr ;sfnkjd' tu ,S leghï yd
uqÿka hg,Sh j¾K .kajd we;s
w;r w,xldr y;/ia jy,h fm;s
W`Mj,skqhs wdjrKh lr ;sfnkafka'
wNdjhg hñka ;snq mkdúáh
wïn,u 1961 jif¾ tjl mqrdúoHd
flduidßiajrhd jQ wdpd¾h pd,aia
f.dvl=Uqf¾ uy;df.a wëlaIKh
hgf;a m%;sixialrKh flreKq w;r
wfma ixialD;sfhka úhelS hñka
we;s w;S;h ;ju;a iq/lS we;af;a
fujeks bÈlsÍï u; hs'
geïmsg .Dy ks¾udK
Ys,amh wkqj fmdf<dfõ
bÈ l< Yla;su;a .,a
neñ y;rla u; iú
l< ±jl|ka y;rla
u; wïn,u f.dvkxjd
;sfnkjd' tf,i Wiaj
msysgk wdldrfhka
th bÈ lr we;af;a
f.dvkeÕs,a, jeis Èfhka
yd fõhka jeks lDñ
i;=kaf.ka wdrlaId lr
.ekSug hs'
foi;sh 2019 wfm%a,a 1532
33 foi;sh2019 wfm%a,a 15
j`o jqfKa wehs vhskfidarhka
w;S;fha mDÓúfha jdih l<
vhskfidarhka kï úYd,
i;a;aj fldÜGdihla ms<sn|
f;dr;=re wmg ks;r wikakg
,efnkjd' fï i;a;aj úfYaI ñka
jir ñ,shk 66lg by; ñysu;ska
j|ù .sh nj mejfik w;r tu
i;=kaf.a njg iel flfrk
wegiels,s f,dj úúO m%foaYj,ska
fidhd .ekSug úoHd{hka iu;a
jqKd' laISrmdhS i;=kaf.a iy
ñksidf.a ìysùu wdrïN jQfha fï
vhskfidarhka j| ù .sh miqj hs'
vhskfidarhka j| ù hEug
n,mE m%Odk idOlh f,i fuf;la
meje;s u;h jQfhaa ±ä mSvkhlska
hq;= j ñysu;g m;s; jQ W,aldjl
n,mEfuka th isÿ jQ nj hs'
ñka jir ñ,shk 66lg muK
by; tu W,aldj lvd jeàfuka
úisreKq w;s úYd, ÿyqú,s j<dfjka
jdhqf.da,h jeiS .sh fyhska mDÓúh
u;g iQ¾hhdf,dalh m;s; ùu
je<lS .sh nj;a" th mDÓúfha
ish¨ Ydlj,g n,mE w;r tAjdfha
m%Ndixiaf,aIK ls%hdj,sh uq`Mukska
u weKysàfï m%;sM,hla f,i ish¨
wdydr yd mßirh úkdY jQ nj;a
úYajdi flreKd'
fï W,aldj lvdjegqKq ld,h
ms<sn| wOHhk foll ksr; jQ
úoHd{hka msßila miq.shod kj
u;hla bÈßm;a lr ;sfnkjd'
W,aldj m;s;ùu;a iuÕ u w;s
±jeka; huy,a úÞrKhla o isÿù
we;ehs hkak Tjqkaf.a u;h hs'
W,aldj m;s; ùfuka we;s jQ N+
lïmkfha m%n,;ajh udml 11la
muK jkakg we;s nj;a" th lsis
Èfkl ñksiqka w;a fkdú¢ m%n,
N+ lïmkhla nj;a Tjqka i|yka
wdrïNfha isg
ls%fÜiShdkq hq.h f;la
f,dalh mßKduh
ùu i|yd .; jQ
ld,h jir ñ,shk
180lg jvd wêl
hehs mejfikjd' th
úkdYhg ,laa jQfha
á/fkdfidaria frlaia
fkdfyd;a udxY NlaIl
oaúmdÈl vhskfidar
hq.fha§ hs'
foi;sh 2019 wfm%a,a 1534
ms%hkacka iqf¾Ia o is,ajd
lrkjd' tys m%;sM,hla f,i jir
300"000 muK ld,hla fkdlvjd
huy,a úÞrKh isÿjkakg we;ehs
o Tjqka jeäÿrg;a i|yka lrkjd'
W,aldj m;s; ùfuka miq úÞrKh
jQ huy,aj,ska úYd, ,djd .x.djla
mDÓúh u;g .,d tAfuka ñysu;
meje;s Ydl yd Ôùkaf.ka y;frka
;=kla u mQ¾K f,i j| ùug ,la
jQ nj hs Tjqkaf.a u;h'
fulaisfldafõ leßìhdkq
fjr<dikakfha msysá Ñlaiq¨í
wdjdgh ks¾udKh jQfha W,aldjla
lvd jeàfuka njg idudkH
ms<s.ekSu hs' tu W,aldj lvd
jevqKq ld,jljdkqfõ u úYd,
.sksl÷ msmsÍula we;sù mDÓúh
uq`Mukska u ,djd mg,hlska
jeiS.sh njg idlaIs mj;skjd'
zzfï
iïnkaOfhka
jeä ÿr
wOHhkh
lsÍu i|yd
ls%fÜiShdkq
hq.h h<s
m%;sks¾udKh l< hq;=j we;eZZhs
by; lS wOHhkhg iïnkaO
úoHd{hl= jk *s,fv,a*shdys
fv%lai,a úYajúoHd,fha N+
úoHdj ms<sn| uydpd¾h f,dhsla
jekav¾la¨hsika i|yka lrkjd'
bkaÈhdfõ fvlEka idkqfõ
we;s ,djd ms<sn| j úlSrKudk
weiqfrka ld,kS¾Kfha
fhÿKq úoHd{hl= jQ Tyq
by; i|yka .sksl÷
msmsÍu wd.ka - wd.ka
ld,kS¾K l%uh
wkqj jir
ñ,shk
66lg by; fkdj jir 50"000lg
muK by; isÿjkakg we;ehs
wkqudk lrkjd' wdrïNfha isg
ls%fÜiShdkq hq.h f;la f,dalh
mßKduh ùu i|yd .; jQ ld,h
jir ñ,shk 180lg jvd wêl hehs
mejfikjd' th úkdYhg ,laa jQfha
á/fkdfidaria frlaia fkdfyd;a
udxY NlaIl oaúmdÈl vhskfidar
hq.fha§ hs'
zzfidnd oyu ixlS¾K hs'
fï ixisoaêh ms<sn| ;jÿrg;a
wOHhkh l< hq;= hs' tA i|yd wm
±ä W;aidyhla orkjd' Ôùka j|
ù hEu ms<sn| ld,kS¾K ls%hdj,sh
b;d ixlS¾K jQjla' huy,a
úÞrKfha n,mEu u; fï
i;a;ajhka j|ùug ,la
jQjd o@ ke;skï tjeks
n,mEula fkdjqK;a
Tjqka j|ù hdug bv
;snqKd o@ hkqfjka .eg¨jla
u;=fjkjd' thg kï wmg
meyeÈ<s ms<s;=rla Èh fkdyels hsZZ
hkqfjka fï wOHhkhg iïnkaO
;j;a N+ úoHd{hl= jk uydpd¾h
íf,hd¾ fIdafka i|yka lrkjd'
35 foi;sh2019 wfm%a,a 15
Ñ;%mgh fjkqfjka miqìï .dhkfhka
tlajk úg wef.a jhi wjqreÿ 13la' Ñ;%mg
miqìï .dhkfha iqúfYaIS i,l=Kla jQ
wekac,ska ˜fidfydhqfrda˜ Ñ;%mgfhka
Ñ;%mg miqìï .dhkhg msúi" t;eka mgka
.ehQ .S; ixLHdj mkaoyilg wdikak hs'
˜;=Idrd˜"˜uOq isysk˜"˜lia;=ß iqj|˜"˜ioyg
u Tn uf.a˜"˜fkdïur 17˜"˜ysÕk fld,a,d˜
jeks Ñ;%mgj, weh .ehQ .S wog o
iskudf,da,Skaf.a u;lfha /õms,s /õ
fokjd'
,dxflah ix.S; lafIa;%hg wef.a m%úIagh
isÿ jkafka 1950 oYlfha§ hs' ta ˜wdor
wUf¾˜ .S;h .dhkd lsÍfuka wk;=rej
hs' 70 oYlfha ìys jQ iskud ks¾udK /
ila fjkqfjka m%ùK .dhk Ys,amS tÉ'wd¾
fcda;smd,hka yd weh .ehQ hq. .S; furg
iskudf,da,Ska je<| .;af;a buy;a
wdorfhka' fcda;s wekac,ska hq.fhka miqj
weh ñ,agka u,a,jwdrÉÑ yd f.a%Ika
wdkkao iuÕ;a Ñ;%mg .S .ehQfõ risl
yoj;a oskd.ksñka'
rej .=fKka msßmqka wekac,ska hq. Èúhg
md ;enqfõ f,ia,s uyskao .=K;s,l iuÕska'
tu fom<g Wmkafka Èh‚hka fofofkla'
wekac,ska fnfyúka u pdï .;s we;a;shla'
wd.ug oyug fndfydu ,eÈ weh Ôú;fha
ie|E iuh f.jQfha .S;sld .hñka" nhsn,h
lshjñka ;j ;j;a wd.ug oyug <xfjñka'
iajr ir yd uqiq jQ ñhqre y~ fjkqfjka
rdcH iïudkfhka" iriú iïudkfhka yd
;j;a fkdfhla iïudkfhka msÿï ,o weh"
j¾I 1997 § l,dlrejl=g Ôú;fha tlajrla
muKla ysñjk zrK ;sir iïudkhZ o ysñ
lr .;a w;solaI l,d Ys,amskshla'
ish ukfudaykSh y~ fm!reIfhka
risl is;a ksjd ikyd wjik weh iyDo
l,dYs,amSkaf.a o iqjyila risl ck;djf.a
o fk;g l÷<la" yog iqiqula tlafldg
.sïydfka i| ksù .sh j.hs iksgqyka lf<a'
tfy;a ti|" wUr tl¨ l< yev wmg
wu;l fkdfjhs'
ldxpkd isßj¾Ok
wef.a iq.dhkSh y~" isgq
ueÿf¾ fyda mqxÑ mef,a Wka
ldg;a" ñhqre fmï uÈrdfõ kqyqre
ri oekjQjd' l,la wejEfuka
fmreï msrE" fmïj;shkafka" yo
úuka fodßka tk me;=ï mjka yd
.S rih uqiq l< weh" wur fmï
,;dfõ msms iq.kaOj;a mqIamh hs'
ud tod˜" ˜kqmqreÿ yeÕ=uls̃ "
˜br i| je|,d˜ " ˜foda;ska foda;hs̃
jeks wurŒh .S mo ijkg
jeflk ie‚ka ta ukfudaykSh
yf~ys ysñldÍ jQ wekac,ska
.=K;s,lf.a rejhs ud ukfia
we`okafka'
iqjyila risl ck;djf.a
fida;ejq,a ÿla iqiqï ueo ti|j;sh
ud¾;= 29 jeksÞ Ôjk wUßka nei
hk úg miq jQfha 79 jeks úfha hs'
wekac,ska o ,ekfrda,a kñka
1939 jif¾ ud;r m,a,suq,af,a
§ Wm; ,enq weh" wOHdmkh
,enQfha ud;r Ydka; fïß
nd,sld úoHd,fhka' ÿïßh
fomd¾;fïka;=fõ rdcldß
l< wef.a mshd ,o yÈis
ia:dk udrejla fya;=fjka weh
fldf<dïmqrhg iïm%dma; fjkjd'
h' tys§ k.rfha wOHdmk rgdjg
yqre jk wekac,ska mkSNdr;hka
iómfha k¾:kh o yodrd
;sfnkjd'
frdaudkq lf;da,sl wd.ug
,eÈj jevqKq weh .S;sld .dhkhg
oelajQfha buy;a leue;a;la'
uq,ajrg .=jkaúÿ,sfha meje;ajqKq
.dhkd ;r.hlg fhduq jkafka
.=jkaúÿ,s ixia:dfõ fiajh
l< ish jeäuy,a fidhqßhf.a
Èß.ekaùfuka' bka fojeks
ia:dkh Èkd.;a w;r weh .=jka
úÿ,sfha <ud msáhg le|jdf.k
hkafka iqm%isoaO l,dlre isß
i;al=udr hs' ˜fidfydhqfrda˜
.sïydfka i| ksjqKd
f,dalfha w;sYhska ckm%sh
iqfLdamfnda.S .=jka hdkhla jk
weußldfõ iqm%lg fndahska uelaia
8 .=jka hdkd ish,a, .=jka .uka
m:fhka miq.sh ud¾;= 14 jeksod
bj;a flrefKa f,dalh u uú;
lrjñka'
.=jka hdkd ksYamdok lafIa;%fhys
fmruqfKa u isák weußldfõ
fndahsx iud.ug fuf,i fï hdkd
.=jka .ukaj,ska bj;alr .ekSug
isÿjqfKa mia uila we;=<; u`.Ska
ld¾hh uKav,fhka iukaú;
mqoa.,hska 346 fofkl=g ure le`ojQ
.=jka wk;=re folla isÿùfuka'
tu wk;=re foflka wdikak u
isoaêh jQfha ud¾;= ui 10 jeks
bßod b;sfhdamshdfõ wäiannd .=jka
f;dgqfmdf<a § hdkhlg isÿ jQ
wk;=rlska mqoa.,hka 156 fofkl=
ñhhdu hs' thg udi 6lg fmr
miq.sh jif¾ Tlaf;daïn¾ udifha§
bkaÿkSishdfõ§ fun÷ hdkhlg
isÿjQ wk;=rlska mqoa.,hska 189
fofkla ñh .shd'
fï isoaê foflys§ u úfYaI;ajh
jQ lreK jQfha wk;=rg fya;=j
wkdjrKh fkdùu hs' ;;a;ajh
fufia ;sìh§ f,dalfha
fndfyda rgj, .=jka
.uka md,k
wdh;kj,ska t,a, jqfKa oeä
m%;spdrhla' ta wkqj fndahsx 737
uelaia j¾.fha .=jka hdkd ;u
.=jka f;dgqfmd<g msúiSï ;ykï
l< hqfrdamSh" Ök yd weußld
tlai;a ckmoh jeks rdcHhka
iuÕ ,;ska weußldfõ m%Odk
cd;Ska folla jk n%iS,h fyda
uelaisfldaj o tlajqKd' tu
;SrKhg fldf,dïìhdj mekudj
jeks rgj,a o tla jQfha ,;ska
wefußldj mqrd mj;sk úfrdaOh
m%ldY lrñka'
fï ;;a;ajh hgf;a fndahsx iud.u
ksIamdokh l< 737 uelaia j¾.fha
hdkd fiajdjkays fkdfhoùug
fndahsx isÿùu ksid w;súYd, .=jka
hdkd 731 la kj;d oeóug isÿjqfKa
f,dalfha úúO .=jka f;dgqm<j,
hs'
tfy;a fu;rï úYd, w,dNhla
uE; ld,fha§ isÿ jQ fï uyd
wk;=re fol ms<sn|j j.lsj
hq;a;ka isákafka ksye`ähdfjka'
f,dal .=jka .uka ms<sn| oeä
j.lSula ork wefußldfõ f*vr,a
.=jka .uka wêldßh isákafka
uy;a úuis,af,ka'
bkaÿkSishdfõ yd
b;sfhdamshdfõ
isÿ jQ fï wk;=re
fol flfrys u
úu¾Ykh l< tu
wêldßh
mjikafka
wk;=re
foflys u úYd, iudk;ajhla we;s
nj hs' tf,i mjikafka wêldßfha
m%Odk úOdhl ve.a t,afj,a'
fï wk;=r f,dal ck;dj ;=<
fld;rï n,mEula we;slr we;aoehs
lsjfyd;a weußldkq ckdêm;s
fvdk,aâ g%ïma mjd isákafka
fldamfhka' ;jÿrg;a f;dr;=re
mÍlaId lr fï .=jka hdkd ms<sn|
j oeä ;SrKhla .kakd njhs
ckm;sf.a woyi'
tfy;a fï .=jka hdkdjkays lsisÿ
jrola ke;s njhs fndahsx iud.fï
woyi' flfia fj;;a f*vr,a .=jka
.uka wdh;kh iy wefußldfõ
cd;sl m%jdyk wdrlaIl tackaish
yd fjk;a m¾fhaIlhka úiska
fmkajd fok lreKq wkqj .=jka
hdkdjkays wdrlaIl ;;a;ajh
;jÿrg;a j¾Okh lrk njhs iud.
fï iNdm;s yd m%Odk úOdhl
ks,OdÍ fvksia uq,ka n¾.af.a
woyi'
f,dal .=jka fiajlhkaf.a
ix.ufha iNdm;sks idrd fk,aika
mjikafka zish,a,g u fmr
jeo.;a jkafka ñksia Ôú;' fndahsx
wefußldkq iud.ula ksid th
uq¿ f,djg u n,mdkjd' ta ksid
f,dalfha u wdrlaIdj /l .ekSug
úêúOdk fhÈh hq;= hsZ
flfia fj;;a fï wk;=rej,
m%;sM,h jQfha iud.fï
fjf<|fmd< jákdu fvd,¾
ñ,shk 26lska wvqùuhs'
.=Kr;ak rdukdhl
ìug neiai fndahsx
úfoia ú;a;súfoaia ú;a;s
foi;sh 2019 wfm%a,a 1536
37 foi;sh2019 wfm%a,a 15
fï Èkj, wdishdkq foaYmd,k
fCIa;%h ;=< wjOdkh
fhduq ù ;sfnk jeo.;a ldrKhla
jkafka bkaÈhdkq uyd ue;sjrKh
hs' fï ue;sjrKh ie,flkafka
f,dalfha f,dl=u ue;sjrKh
yeáhg hs' miq.sh wfma%,a ui
11 jeks Èk wdrïN jQ fï wmQre
ue;sjrKh i;s mylg wdikak
ld,hla mqrd meje;afjkjd' ta
wkqj Pkao úuiSu wjika ùug
kshñ; j we;af;a uehs 19 jeksÞ
hs' m%;sM, ksl=;a lsÍu uehs 23 jeks
Èk werfUkq we;s nj bkaÈhdkq
ue;sjrK fldñiu fï jkúg
ksfõokh lr ;sfnkjd'
fujr ue;sjrKfha§ Pkaoh
m%ldY lsÍu i|yd ñ,shk 900
lg lsÜgq PkaoÞhlhka msßila
,shdmÈxÑ ù isàu ;j;a úfYaI
ldrKhla f,i i|yka l< yels
hs' th hqfrdamfha iy ´iafÜ%,shdfõ
ck.ykfha tl;=j o blaujk
ixLHdjla' fujr w¨f;ka u
Pkaoh §ug tla j isák ;reK
PkaoÞhlhka .Kk ñ,shk 15 lg
wdikak nj hs jd¾;d jkafka'
;j;a wmQre ldrKhla jkafka
f,dl= l=vd foaYmd,k mCI 1"800
lg lsÜgq .Kkla ue;sjrKfha§
;r. lsÍug bÈßm;a j isàu hs'
fï ish¨ f;dr;=rej,g wkqj"
fld;rï ±jeka; ue;sjrKhla o
hkak wmg b;d myiqfjka f;areï
.; yels hs' bkaÈhdj mqrd wdik
543 la fjkqfjka Pkao úuiSu
meje;afjkjd' wdKavqjla msysgqùu
i|yd hï mlaIhla fyda ikaOdkhla
fuhska wdik 272 lg jeä
ixLHdjla Èkd .; hq;= hs'
ue;sjrKhg ;r. lrk mCI
w;ßka m%Odk mlaI fol jkafka
Ndr;Sh ck;d mCIh iy bka§h
cd;sl fldx.%ia mCIh hs' j;auka
w.ue;s kf¾Jø fudaÈf.a mCIh
jkafka Ndr;Sh ck;d mlaIh hs'
fï jkúg bka§h cd;sl fldx.%ia
mCIfha kdhl;ajh orkafka ryq,a
.dkaê' fidakshd .dkaêf.ka miq
mCIfha kdhl;ajhg m;a jQfha Tyq
f,dalfha f,dl=u ue;sjrKh ue;sjrKfhka ljr mCIh ch.kq we;ao hkak ;j u ksYaÑ; j lsj fkdyels jqj;a fndfyda ksÍCIlhkag wkqj kf¾Jø fudaÈf.a Ndr;Sh ck;d mCIh
hï jdisÞhl ;;a;ajhl isák nj hs fmfkkafka' fuhg fmr 2014 jif¾ meje;s ue;sjrKfha§ o fudaÈf.a mCIh w;s
úYsIag ch.%yKhla ysñ lr.;a;d' tu ch.%yKh
msgqmi isá ±jeka; Yla;sh jQfha fudaÈ nj
ryila fkdfjhs' Tyq b;d ckms%h pß;hla jQ w;r
;ud ms<sn| j ck;dj ;=< úYd, úYajdihla we;s lrkakg iu;a j isáhd'
foi;sh 2019 wfm%a,a 1538
ksyd,a mSßia
hs' rdyq,a .dkaê ysgmq w.ue;sks
bkaÈrd .dkaêf.a uqKqmqrd jk
w;r rðõ .dkaê-fidakshd .dkaê
fofokdf.a jeäu,a mq;%hd hs'
fujr ue;sjrKfha§ w.ue;s mqgqj
i|yd ;r.h mj;skafka fudaÈ
iy ryq,a fofokd w;r hs'
ue;sjrKfhka ljr mCIh
ch.kq we;ao hkak ;j u
ksYaÑ; j lsj fkdyels jqj;a
fndfyda ksÍCIlhkag wkqj
kf¾Jø fudaÈf.a Ndr;Sh
ck;d mCIh
hï jdisÞhl
;;a;ajhl
isák nj hs
fmfkkafka'
fuhg
fmr 2014
jif¾
meje;s
ue;sjrKfha§
o fudaÈf.a mCIh
w;súYsIag ch.%yKhla
ysñ lr.;a;d' tu
ch.%yKh msgqmi
isá ±jeka; Yla;sh
jQfha fudaÈ nj ryila
fkdfjhs' Tyq b;d ckms%h
pß;hla jQ w;r ;ud
ms<sn| j ck;dj ;=< úYd,
úYajdihla we;s lrkakg
iu;a j isáhd' bka§h
md¾,sfïka;=fõ f,dala iNdfõ
wdik 543 ka wdik 282 la u
Èkd.kakg tjr Ndr;Sh ck;d
mCIhg yels ùu lemS fmkqKq
isoaêhla' ^wdKavqjla msysgqùu i|yd
mCIhla úiska Èkd.; hq;= jkafka
wdik 272 la muKhs'& kf¾Jø fudaÈ
tÞ ysñ lrf.k isá ckms%h;ajh
fï jkúg tA uÜgñka ke;s nj
mejiqK o ;ju;a Tyq wfkla
kdhlhkag jvd bÈßfhka isák
nj fndfyda fokdf.a úYajdih hs'
2014 uyd ue;sjrKfha§
fldx.%ia mCIhg ysñ jQfha ±jeka;
mrdchla' th tu mCIfha b;sydih
;=< w;alr.;a oreKq u mrdch
f,i hs ie,flkafka' l,ska ^2009&
ue;sjrKfhka wdik 206 la ysñ
lrf.k isá tu mCIhg 2014 §
Èkd.; yels jQfha wdik 44 la
;rï iq¿ ixLHdjla muK hs' tÞ
jegqKq fï ;;a;ajfhka
iïmQ¾Kfhka f.dv
tkakg fldx.%ia mCIhg
yels ù we;ao hkak
iel iys; hs' mCI
kdhl ryq,a .dkaê
idudkHfhka
ie,flkafka
fudaÈg idfmaCI j
t;rï mq¿,a ck;d
wdl¾IKhla ke;s
kdhlhl= f,i hs' flfia
fj;;a miq.sh ld,h ;=<
meje;s m%dka; ue;sjrK lsysmhl§
u tu mCIh bÈßhg tAug iu;a
ùu lemS fmkqKq ldrKhla jqKd'
fuhg fya;=j bkaÈhdfõ .%dóh
ck;dj w;r hïÿrlg fudaÈ iy
Tyqf.a Ndr;Sh ck;d mCI rch
iïnkaOfhka l,lsÍula ;sîu nj
ksÍCIlhkaf.a woyi hs' f.dúhka
we;=¿ iudcfha my< ia;rj,
ckhd n,dfmdfrd;a;= jQ ;rï
m%;s,dN fudaÈf.a md,k ld,h
;=< fkd,eîu fuhg fya;=j f,i
we;eï ksÍCIlhka fmkajd fokjd'
fï ;;a;ajh fujr ue;sjrKfha§
hïÿrlg fldx.%ia mCIhg jdishla
w;alr Èh yels njhs ie,flkafka'
tfuka ryq,ag .dkaêf.a ke.‚h
ms%hxld .dkaê fujr ks, jYfhka
foaYmd,khg tla ùu o fldx.%ia
mCIhg hï ;,a¨jla Èh yels
nj úYajdi flfrkjd' weh
idudkHfhka ie,flkafka ryq,ag
jvd ck;djf.a wdorh Èkd.;a
pß;hla f,i
hs' ms%hxldf.a
fmkqu o
;rulaÿrg bkaÈrd
.dkaêf.a fmkqug iudk
hs' fuh o wehf.a ckms%h;ajhg
fya;=jla f,i fndfyda fokd
i,lkjd' fï jkúg ms%hxldg
W;a;¾ m%foaYa m%dka;fha fldgil
ue;sjrK lghq;= Ndr § ;sfnk nj
i|yka' kf¾Jø fudaÈf.a ue;sjrK
wdikh msysgd we;af;a o W;a;¾
m%foaYa m%dka;fha ùu úfYaI;ajhla'
fï jk úg bkaÈhdj iy
mdlsia;dkh w;r mj;sk wd;;sh
o fujr ue;sjrKhg n,mdk
m%Odk idOlhla jkq we;s nj
ksiel hs' fuh kf¾Jø fudaÈg
hï jdis iy.; miqìula we;s
lr ;sfnk nj hs foaYmd,k
úpdrlhkaf.a woyi ù we;af;a'
flfia fj;;a wfm%a,a 11 jeks
Èk werfUk ue;sjrKh 2014
ue;sjrKhg jvd WKqiqï" ;r.ldÍ
tlla jkq we;s nj fndfyda
fokdf.a úYajdih hs' ;j Èk
lsysmhlska tys we;a; ke;a; wm
ldg;a ±ln,d .ekSug yels jkq
we;s'
39 foi;sh2019 wfm%a,a 15
ì%;dkHfha znqoaêu;a u orejdZ
f;aÍu i|yd jd¾Isl j
meje;afjk z<ud m%d{hdZ (Child Genius) ;r.dj,sfha 2019
;r.fhka ch.ekSug YS% ,dxlsl
±ßhl iu;a ùu miq.sh Èkj,
úYd, wjOdkhla Èkd.;a isÿùula
jqKd' fï ;r.h meje;afjkafka
ì%;dkHfha m%lg rEmjdysks
wdh;khla jk zpek,a 4Z wdh;kh
bÈßm;a lrk ßhe,sá jevigykla
yeáhg hs' 2019 jir i|yd jk
;r.h fuhg i;s lsymhlg fmr
meje;ajqKq w;r ;r.lrejka úYd,
msßila w;ßka ch.%yKh ysñ lr
.ekSug 12 yeúßÈ YS% ,dxlsl ±ßhl
jk ksIs W.a.,a, iu;a jqKd' fuh
iEu Y%S ,dxlslhl=g u wdvïnr úh
yels ldrKhla jkjdg ielhla
keye'
ksIs wehf.a uõmshka o iu`.
fï jkúg mosxÑj isákafka
ì%;dkHfha uekafpiag¾ k.rfha
hs' fï ;r.hg bÈßm;a ùug
fmr jrla weh fmkS isá nqoaê
mÍCIKhlska (IQ Test) ,l=Kq 162
la ,nd .ekSug iu;a j we;s nj o
mejfikjd' fuys we;s úfYaI;ajh
jkafka we,anÜ whskaiaghska"
iaàjka fydalska jeks f,dal m%lg
úoHd{hkaf.a mjd nqoaê mÍCIK
,l=Kq ixLHdj fuhg jvd wvq
ùu hs' whskaiaghska iy fydalska
iïnkaOfhka tu ,l=Kq ixLHdj
160 la njhs i|yka jkafka' 162 hkq
fï wdlD;sfha nqoaê mÍCIKhl§
,nd.; yels Wmßu ,l=Kq ixLHdj
ùu o ;j;a úfYaI;ajhla'
z<ud m%d{hd 2019Z ;r.h i|yd
ì%;dkHh mqrd úisr isák ore ±ßhka
ish .Kkla wheÿï lr ;snqKd'
wjidkfha ;r.h i|yd f;dard
.ekqfKa tA w;ßka 19 fofkl=
muK hs' uQ,sl mÍCIKj,ska miq
iEu jirl u ;r.h i`oyd bÈßm;a
lrkafka iqmsßu uÜgfï 19 fokd
muKla nj mejfikjd' fuys§
úIhhka lsysmhlg wÞ< m%Yak
bÈßm;a lrk w;r .‚;h" úoHdj"
NdIdj" wCIr úkHdih jeks fCIa;%
thg wh;a' ;¾l Yla;sh iy u;l
Yla;sh fuka u laI‚l j m%;spdr
±laùfï iu;alu o fuys§ uek
znqoaêu;a u orejdZ ksIS
foi;sh 2019 wfm%a,a 1540
n,kjd' wjika jgfha wjika m%Yakfha§ weh iu`.
;r. jeÿKq ;r.lrejka mrojd ch.%yKh ysñ lr
.ekSug ksISg yels jQfha neurohypophys hk jpkfha
wCIr úkHdih ksjerÈ j mejiSug weh iu;a ùu
ksihs' wjika jgfha weh ,l=Kq 10 la Èkd .ksoa§ fiiq
;r.lrejka ysñ lrf.k isáfha ,l=Kq 5 la muKla
nj;a udOH jd¾;d lr ;snqKd' wehf.a ñ;=re ñ;=ßhka
ksIS y÷kajkafka zñksia le,alshqf,agrhlaZ (Human Calculator) yeáhg¨'
ksISf.a mshd kS,x. W.a.,a, nexl=jl f;dr;=re
;dCIK wxYfha lghq;= lrk nj;a" uj Ysfrdañ
.Kldêldßkshl nj;a i|yka' ksIS Wm; ,nd
we;af;a ì%;dkHfha§ u hs' tfy;a jirlg jrla YS%
,xldjg meñK kE ys;j;=ka iu`. ld,h .; lrk
nj weh mjikjd' isxy," bx.S%is NdId foflka u
lghq;= lsÍug wehg yels nj;a i|yka'
;ud we,anÜ whskaiaghska iy iaàjka fydalska
fofokdg jvd nqoaê mÍCIK ,l=Kq ysñ lr.;a;;a
Tjqka fofokd ;ukag jvd fndfyda by<ska isák
úYsIaghka fofokl= nj ms<s.kakd ksIS mjikafka
iaàjka fydalska ;ud jvd;a u .re lrk úoHd{hd
nj hs' fydalska wehf.a ùrfhl= njhs fmfkkafka'
Tyq úiska bÈßm;a lrk ,o úoHd;aul kHdhka
iïnkaOfhka o ksIS úYd, Wkkaÿjla olajk nj
fmfkkjd' fydalska fuka u ;uka o kHdhsl fN!;sl
úoHd (Theoretical Physics) fCIa;%fha lghq;= lsÍug
n,dfmdfrd;a;= jk njhs weh mjikafka' iaàjka
fydalska úYajfha mj;sk l¿ l=yr (Black Holes) ms<sn|j bÈßm;a lrk ,o kHdhka b;d m%isoaO jqKd'
ksIS mjikafka ;ud o wkd.;fha § fï l¿ l=yr
ms<sn| j w¨;a fidhd .ekSï lsÍug n,dfmdfrd;a;=
jk nj hs'
;ud g ish wOHdmk lghq;=j,§ uõmshkaf.ka
f,dl= mSvkhla t,a, fkdjk nj;a b;d ksoyia
ukiska hq;=j tu lghq;= lrf.k hdug Tjqka
;udg bv i,id we;s nj;a ksIS mjikjd' fï w;r"
zfï ;r.hg id¾:l j iQÞkï ùu i|yd ojig
meh 12 l muK ld,hla lem l<dZ hhs o weh
i|yka lr ;snqKd' wu;r úIhhka .ek lshùug
weh úYd, Wkkaÿjla olajk flfkla' tfy;a lS%vd
jeks ls%hdldrlïj,g kï ;ud t;rï Wkkaÿjla
fkdolajk nj;a weh udOHhg mjid ;snqKd' fï z<ud
m%d{hdZ ;r.hg bÈßm;a jkafka nqoaê uÜgu w;ska
by< u ;,fha isák wh ksid ;udg lsishï pls;hla
;snqKq nj;a ksIS i|yka lr ;snqKd' tfy;a ;r.hg
wheÿï m;la bÈßm;a lr we;af;a weh úiska u hs'
;r.h ch.ekSfuka miq weh Bg ysñ ;Hd.h Ndr
.ksñka lr ;snQ l;dj fndfyda fokl=f.a w.ehSug
,la j ;snqKd' úfYaIfhka iudc udOH ;=< tA .ek
b;d fyd| m%;spdr ±l.; yels jqKd' zfï ;r.hg
bÈßm;a ùfï tla wruqKla jQfha .eyekq orejka .ek
we;s iïm%Þhsl wdl,am fndre lsÍu hs' ksoiqkla
yeáhg .eyekq orejka .‚;h" fN!;sl úoHdj jf.a
úIhhkag olaI ke;s njg woyila ;sfnkjd' ug
jqjukd jqfKa tAjd fndre nj fmkajkakhsZ hhs i|yka
lr ;snQ weh z;uka leue;s foaj,a Èkd.kakg" ;ud
leu;s foaj,a lsÍug .eyekq orejkag;a yelshdjla we;s
nj fmkaùu uf.a wruqKla jqKdZ hhs o ;jÿrg;a
mjid ;snqKd'
ksyd,a mSßia
41 foi;sh2019 wfm%a,a 15
úfYaIs; wjYH;d we;s orejkaf.a úfYaI T,sïmsla
;r.dj,sh-2019 fujr meje;ajqfKa wnqvdìj,§'
ud¾;= 14 -24 olajd meje;s ;r.dj,sh i|yd rgj,a
192la ksfhdackh lrñka lS%vl lS%äldjka 7500la
muK iyNd.s jqKd' fï ;r.dj,sh i|yd YS% ,xldj
ksfhdackh lrñka iyNd.s jqfKa úfYaIs; wjYH;d
we;s lS%vl lS%äldjka 18 fofkla' tys§ rka molalï
2la yd ߧ molalï 4 Èkd.ksñka YS% ,xldj fjkqfjka
f.!rjh ysñlr §ug Tjqka iu;a jqKd' Tjqka furgg
meñŒfuka miq fkdfndaÞ ckudOH yd wdrlaIl rdcH
wud;H rejka úfÊj¾Ok fï ;r.dj,sfha§ molalï
ysñlr.;a ls%vl lS%äldjkag uqo,a ;Hd. m%Þkh lf<a
rdcH wdrlaIl wud;HdxYfha meje;s W;aijhl§'
tys§ woyia ±la jQ ckudOH yd wdrlaIl rdcH
weu;sjrhd ( —rgla yeáhg wfma orejka olajmq olaI;dj
úfYaI we.hSug ,la l< hq;= hs' th rgg úfYaI lS¾;shla'
fujeks orejkaf.a olaI;d rgg úYd, wdo¾Yhla nj
i|yka l< hq;= hs' Tjqka iudcfhka fldka fkdlrk
idudkH mqoa.,hka f,i /ln,d .ekSug;a Tjqkaf.a
lS%vd l=i,;d j¾Okh lsÍug rchla yeáhg bÈßfha
§ úfYaI jevigykla wdrïN lsÍug;a wjYH lghq;=
fhdokjd˜ hkqfjka mjid isáhd' tfiaa u fï orejka
Èßu;a l< Tjqkaf.a fouõmshkq;a mqyqKqùï lghq;=
l< mqyqKqlrejkq;a" Woõ Wmldr l< ish¨ fokd;a
weu;sjrhdf.a meiiqug ,la jqKd'
fu ;r.dj,shg bÈßm;a jQ Wm;ska u wdndê; jQ
orejka fld<U" .ïmy" l¿;r" .d,a," yd ud;r
hk Èia;s%lalj, msysá úfYaI wjYH;d we;s T,sïmsla
molalï igyk
YIsl wkqreoaO - msyskqï ógr 25
^ksoyia wdr& - rka molalu
ið;a cks; l=udr - ÿr mekSu - rka molalu
úfkdaÈ úhf,af.dv - neâñkagka - ߧ molalu
ldúkao l=udr - neâñkagka - ߧ molalu
wreka m%Ydka;a - msyskqï ógr 50
^ksoyia wdr& - ߧ molalu
oñÿ uq;=kdhl - ógr 100 - ߧ molalu
wjYH;d we;s orejkaf.ka,xldjg molalï 6la
firkaäí mdi,aj, ±kg bf.kqu ,nkjd' fï lS%vd
;r.dj,shg mqyqKqlrejka yd fufyhùï lghq;= i|yd
ks,Odßka 9 fokl= lghq;= l< w;r Tjqka iafõÉPdfjka u
bÈßm;a ù lghq;= lr ;sfnkjd'
jir 4lg jrla meje;afjk fï lS%vd Wf<, 2023
jif¾ § meje;aùfï i;aldrl;ajh ysñ ù ;sfnkafka
iaùvkhg hs'
wdkkao chisxy
l%Svdl%Svd
foi;shmqj;a iÕrdj 50/-
rcfha m%jD;a;s fomd¾;fïka;=fõ m%ldYkhla
f,dal wdydr Èkh - 2018 f.da,Sh fmdaiag¾
;r.fhka m%:u ia:dkh Èkd .kakg wfma
rfÜ orefjla iu;a jqKd' f,dalfhka u m<uqjekshd ù
tf,i wfma rgg u wdvïnrhla f.kdfõ n;a;ruq,a,
me,j;a; msysá ,sá,a whskaiaghska fudkagfidaß mdif,a
bf.kqu ,nk Èkq. o is,ajd'
Tlaf;dan¾ 16 jeks Èkhg fhfok f,dal wdydr
Èkhg iu.dó j tlai;a cd;Skaf.a wdydr yd lDIsl¾u
ixúOdkh úiska jd¾Isl j fï fmdaiag¾ ;r.h
mj;ajkjd' fï Ñ;% ;r.h meje;ajqfKa —wmf.a
ls%hdud¾. wmf.a wkd.;h hs' 2030 jk úg l=i.skak
;=rka l< f,djla ìysl< yels hs'˜ hk f;audj hgf;a'
2018 jif¾ ;r.hg rgj,a 118 lska whÿïm;a 8000lg
jvd ,eì,d' fï wdldrhg jhi wjqreÿ 5-8 ldKavfha
rgj,a 11la iyNd.s jqKq ;r.hlskq hs Èkq. m%:u
ia:dkh Èkd.;af;a'
Èkq. fï fmdaiagrh ks¾udKh lr,d ;snqfKa
m,;=re" t<j¿" iy OdkH îc j¾. j<dl=¿j,ska
fmdf<djg jefgk whqßka' YS% ,xldfõ yd ud,Èjhsfka
FAO ksfhdað; ks;d n%Ekaâiag%ma úiska miq.sh Þ
fld<U tlai;a cd;Skaf.a mßY%fha mej;s ;Hd.
m%odfkda;aijfha§ Èkq.g iy;slh m%Þdkh l<d'
tA wjia:dfõ woyia ±lajQ ks;d n%ekaâiag%ma mejiqfõ'
zfï cd;Hka;r ;r.fhka YS% ,xldjg ch ,eîu
w;sYfhka u wdvïnr jk nj hs'
—wdydr yd lDIsl¾u ixúOdkh iEu rgl u ish¨
iudc miqìïj,g wh;a fhdjqka mrmqr i;= n,h
flfrys úYajdih ;nkjd' wm tla j jev lf<d;a
ish¨ wdldrfha id.skak yd ukao fmdaIKh wjika l<
yels nj f,dal wdydr Èkh f,djg u;la lr fokjd'
Èkq. fmdaiagrh uÕska fï m‚úvh m%p,s; l<d'
fmdaIHÞhl wdydr ksIamdokh yd mßfNdackh lsÍu
id.skak ;=rka lsÍu idlaId;a lr.kak Wojq jk nj
Tyq fmkajd ÿkakd˜ hehs o weh fuys§ i|yka l<d'
Èkq.f.a fï ch.%yKh .ek uj i|yka
lf<a fujeks woyila' zzfï ;r.h ±k.;af;a
wka;¾cd,fhka' .+.,a ksjqia ,hska tfla fï ;r.h
.ek úia;r ±kf.k Èkq. weomq fï Ñ;%h fmdaiag¾
;r.hg bÈßm;a l<d' foieïn¾ 5 jeks Þ wmg úoHq;a
m‚úvhla wdjd' mq;df.a Ñ;%h wka;su rg w;rg
f;areKd lsh,d' foieïn¾ 12 jeks Þ mq;d m<uq
jekshd lsh,d m‚jqvhla wdjd' ug ys;d.kak neß
f,dl= i;=g;a ±kqKd'˜ fï i;=g Èkq.f.a ujg ú;rla
fkdfjhs wm yefudagu hs'
id.sks ksjk ch Èkq.
ufkdacd iurkdhl
Èkq. ks¾udKh l< fmdaiagrh
Top Related