7/24/2019 Vocabulaire Fondamental Du Provenal de Basse-Provence
1/51
Jean-Claude Bouvier
Alain Barthlemy-Vigouroux
7/24/2019 Vocabulaire Fondamental Du Provenal de Basse-Provence
2/51
Ce vocabulaire est compos partir des notions dgages par les enqutes sur le franais fondamentalmenes par Georges Gougenheim, allges de quelques lments qui semblent moins usits de nos
jours, et compltes des mots dorigine occitane les plus frquemment observs dans le franaisfamilier de Basse-Provence, ainsi que de quelques notions qui apparaissent culturellement lies lenvironnement provenal.
Lensemble des mots sont cits dans les deux orthographes les plus usites dans la Provencemoderne, la graphie classique ou occitane et la graphie mistralienne. Lordre alphabtique est tabliselon la graphie classique. Cette graphie est prsente ici sous sa forme de base, qui admet quelquessimplifications au regard des propositions dAlibert et de Robert Lafont. La graphie classique estnote en caractres droits, la graphie mistralienne en caractres italiques. La forme de graphiemistralienne nest cite que si elle diffre de la forme en graphie classique.
Chaque fois quun mot prsente plusieurs variantes selon les parlers, nous nous
sommes efforcs den citer au moins les plus courantes. La forme dialectale debase, cest dire celle laquelle on renvoie les autres formes quand elles sont diffrentes, est leparler central tel quil est usit dans la zone luberonnaise et la moyenne Durance. Cechoix est videmment arbitraire, puisque, linguistiquement, tous les parlers se valent ;pdagogiquement, il a lavantage de privilgier un parler qui se situe au coeur de la Basse-Provence,et o squilibrent quelque peu les diverses caractristiques dialectales, cest dire rhodaniennes,mditerranennes et alpines, mme sil demeure clairement rattach au centro-mditerranen. Cestaussi une rgion de moindre urbanisation o le milieu rural a mieux conserv quailleurs un usagevivant de la langue.
Les mots correspondant ce parler sont rassembls dans la liste principale. Les termes qui sontutiliss dans dautres usages du central et du rhodanien sont runis dans la liste des variantes. Cesvariantes peuvent rsulter dune volution phontique diffrente de mots dtymologie identique, oureprsenter des synonymes, complets ou partiels, de mots de la liste principale. On notera que lesvariantes les plus rgulires (comme celles qui concernent le suffixe ien-ion/ioun, par exemple) nontpas donn lieu la consignation de deux formes diffrentes (voir le chapitre suivant).
Une liste dune vingtaine de mots (appendice 1) prsente les notions du franais fondamental qui ne
trouvent pas de traduction acceptable en des termes reconnus comme appartenant lusage courantnon-littraire. On a rang dans unsecond appendice, pour ne pas choquer des lecteurs soucieux dedcence verbale, les termes triviaux, grossiers ou scatologiques de lusage courant. Les termessimplement libres qui ne sont pas absolument exclus dune conversation familire, mais respectantcertains interdits, sont classs dans la liste principale.
7/24/2019 Vocabulaire Fondamental Du Provenal de Basse-Provence
3/51
On notera que tous les mots cits dans ce vocabulaire figurent dans le Trsor du Flibrige de FrdricMistral, lexception de quelques termes dsignant des ralits encore inconnues ou peu courantesdans la Provence de lpoque (bcsa/bocso, bodista/boudisto, camping, emplegaire, tramway,tacs/tacsi, radi, televisien, facs, ordinator/ourdinatour, etc...) ; des mots estaci/estci, etcafornar/cafourna,attests seulement par la forme encafourna ; et dune douzaine demprunts aufranais qui ont supplant des mots sortis de lusage vivant dans les diverses communauts que nousavons frquentes. Ces mots sont les suivants : ardoasa/ardouaso, cad, gat, equipa/equipo,esplatacien, imperatria/imperatrio, tl/otl, tissar/tissa, tissagi/tissgi (bien que tisserand ettissut soient cits par Mistral), toaleta/toualeto,trotoar/troutouar,voale/vouale. Tous les autres motsqui rsultent demprunts au franais plus ou moins occitaniss sont rpertoris dans le trsor duFlibrige, tmoignant ainsi dune intgration plus que sculaire dans notre langue.
Lobjectif dutilisation qui rpond llaboration du prsent vocabulaire est avant tout un objectif decontrle des connaissances. Il fournit la liste des lments lexicaux dont celui qui apprend la languedoit tre capable de matriser le sens (sil vise la comprhension) et lusage (sil vise lexpression) afinde parvenir la comptence basique dfinie ci-dessus.
Dans cette vise pratique, la prsentation du vocabulaire dans la liste principale distingue deux cas :
1) Le mot est nettement diffrent dans sa forme du mot franais correspondant, et il mrite donc uneffort de mmorisation particulier. Ces mots sont signals par des caractres gras.
2) Le mot est identique ou trs proche du mot franais de mme sens ; il est crit en caractresstandard.
La liste des variantes est tablie en graphie classique. Chaque terme renvoie un mot de la listeprincipale dont le sens est quivalent. Lorsque le mot de la liste des variantes comporte plusieurs sensdiffrant du mot donn en quivalence, une traduction franaise entre parenthses et entre guillemetsindique dans quelle acception lquivalence est possible.
La prsente tentative dtablir un vocabulaire fondamental pour lusage parl du provenalcontemporain semble la premire du genre. Les auteurs ont tent de la mettre en oeuvre avec le plus derigueur possible, sans se dissimuler quune certitude scientifique mme relative est actuellement horsde notre porte en la matire. La base statistique qui donne sa force lenqute du franaisfondamental, coup sr encore largement valable lpoque actuelle au prix dune actualisationminime, serait extrmement difficile constituer pour la langue doc daujourdhui. Lhypothse queles notions dgages partir dune pratique du franais puisse servir constituer un lexiquefondamental dune forme de la langue doc est certainement contestable, mme si elle demeureapparemment la seule qui soit notre porte pour appuyer un travail de ce genre, dont lurgence ne
saurait chapper personne. Il nous a donc fallu nous rsigner une part de subjectivit etdarbitraire. Cette incertitude empche notamment de trancher entre un certain nombre de synonymes.De plus, lhistoire de la langue la souvent amene conserver lusage parallle de deux termes, lunpopulaire, lautre plus savant et soutenu par une analogie avec le franais. Cette situation conduit prsenter ici un choix moins restreint que celui du franais fondamental, la diffrence portant environsur un millier de mots supplmentaires On ne peut quappeler de ses voeux le dveloppement dune
7/24/2019 Vocabulaire Fondamental Du Provenal de Basse-Provence
4/51
Prsence ou omission de variantes
Les variantes rgulires nont pas donn lieu la consignation de deux formes diffrentes. Ainsi, pour lesmots termins par le suffixe -ien, comme adoracien/adouracien, nacien, televisien (formesmajoritaires en Basse-Provence), nous navons pas cit les formes rhodaniennesadoracion/adouracioun, nacion/nacioun,television/telev isioun... qui doivent aller de soi.
Les finales en -ide mots tels que coragi/courgi , vilagi/vilgi, chambri/chmbri (cigale de mer,crevisse) admettent des formes en -e (vilage, chambre) que nous navons pas signales puisquelles serestituent de faon automatique. Lorsque le suffixe primitif -i hsite entre la forme classique -i,majoritaire en maritime, et le suffixe francis en -a /o , comme dans les mots justici/ justici ou
justia/justio, naissni/neissnci ou naissna/neissno, on a choisi le terme qui taitreconnu comme le plus naturel dans le parler de rfrence. De mme, on na pas maintenu les deuxvariantes -ia /-io et -i(folia/foulio,foli/fouli), choisissant chaque fois la forme la plus courante dansla zone de rfrence. La forme en -ieu/- iu du suffixe qui est majoritairement -ios/ious(curios/curious,curieu/curiu)na pas t signale : elle va de soi pour tous les mots prsentant le suffixe
en question.Dans la liste des formes de la graphie classique centralise qui diffrent de la graphie classique de base,nous navons pas indiqu les mots termins par le suffixe -i, qui tous scrivent avec le graphme -i.Ny figurent pas non plus les fminins termins par -i(bsti, istri), qui scrivent tous avec le graphme-iaen orthographe centralise (bstia, istria) ; ni ceux qui se terminent par-anci, -nci, et qui sontnots dans la graphie la plus centralise sous la forme -ncia, -ncia(distncia, violncia). Enfin, lesaccents sur le o du suffixe -os nont pas t signals (amors, audacis) ; ceux qui choisissent cetteforme graphique les restitueront automatiquement.
Chaque fois que lancien o accentu se diphtongue, comme cest le cas dans la majeure partie de laProvence pour la majorit des mots comportant ce son, nous avons indiqu la forme diphtongue engraphie mistralienne (puisque la graphie classique ne note pas la diphtongaison dans ce cas): il suffit dertablir le o non-diphtongu pour obtenir la forme des parlers rhodaniens qui ne connaissent pas lephnomne. Pour ne pas multiplier les notations, on a choisi de citer la diphtongue en questionconstamment sous la forme ouo, chacun pouvant rtablir les formes des autres parlers quand elles sontdiffrentes (/oua, ou/):bouon, couolo, (bouen, bouan, etc), hormis devant le son /r/, l o la
prononciation/ouar/ est la plus rpandue dans tous les parlers (prta/pouarto) . En revanche, nousnavons pas not les diphtongaisons plus rares et irrgulires telles que celle quon observe dans des motscomme crida(r) , creida(r).
Les mots qui, souvent linitiale, mais parfois aussi en leur milieu, comportent le son /@w/ ou /w/,sont crits en utilisant le graphme u /u : ufrir, uliva, urigina, duminar/ufri ulivo
7/24/2019 Vocabulaire Fondamental Du Provenal de Basse-Provence
5/51
orse/ourse,et non ors/ours, lisqueet non lisc. On a trait de cette manire tous les anciens mots en-ic que lusage moderne le plus rpandu prsente avec le -e dappui (unique, pratique), mais on aconsign lautre forme dans les variantes (unic/uni,pratic/prati),en renvoyant la forme appuye. Alintrieur des mots, lorsque lusage moderne (et linfluence du franais) ont conserv certainesconsonnes dans la prononciation (admiracien, administracien, absnci...) on a choisi de prsenter laforme qui conserve la consonne au lieu de lassimilation que la langue laisserait prvoir.
Dans la graphie classique de base, tous les accents sont graves, lexception de celui qui figure sur le .Dans la graphie classique centralise, les iet les ufinaux portant laccent tonique sont marqus par unaccent aigu que nous navons pas signal dans la liste consacre cette graphie. Nous navons passignal davantage les variantes daccent graphique sur la lettre equi constituent de lgres diffrencesentre les deux formes de la graphie classique.
Les verbes sont cits exclusivement linfinitif de la forme active, sauf quand ils ne sont usits qu uneautre voix. Les noms de nombres ne sont pas cits.
Fminins des noms et adjectifs
Une tradition lexicographique, au demeurant fort contestable, veut que les fminins, lorsquils sont demme radical que le masculin correspondant, soient prsents comme dduits de la forme masculine parladjonction dun ou plusieurs lments. Nous nous en tiendrons cette tradition pour ne pas drouter leslecteurs. Il ne sera question ici que des formes de radical identique, les formes de radical diffrent sont
cites chacune leur ordre alphabtique respectif. On remarquera dailleurs que les deux genresnappartiennent pas forcment lun et lautre la liste du franais fondamental bouc, gnisse, laie, hase,truie... ny figurent pas, alors quon y trouve chvre, veau, sanglier, livre, porc.
Lorsque le fminin est marqu par un suffixe identifiable dans lorthographe (pastre, pastressa/pastresso),il figure dans la liste principale la suite du mot masculin correspondant.
Lorsque le fminin se forme simplement en ajoutant la lettre -a la forme masculine correspondante engraphie classique(car la graphie mistralienne supprime un certain nombre de lettre tymologiquesfinales du radical), la forme fminine nest pas indique : elle se dduit automatiquement de la formemasculine. La forme de graphie mistralienne substitue naturellement un -o ce -a final.Lorsqueladjonction de ce -a/-osaccompagne dune modification de la fin du radical (lop, loba/loup, loubo), lesdeux formes sont indiques dans ce mme ordre.
Il est vident que cette prsentation du rapport entre le masculin et le fminin nest efficace que si lon partde la forme crite, ce quon a fait ici par commodit, sans se dissimuler le caractre peu satisfaisant de ladmarche sur le plan linguistique. La prsence de la marque de fminin amne restituer constamment
dans la prononciation la consonne finale du radical masculin (ou une forme drive) qui apparat dans laforme crite, mais pas toujours dans la forme orale.
Le son de la consonne finale du radical masculin est en rgle gnrale conserv au fminin. Les masculinsqui prsentent la terminaison -que forment leurs fminins en -ca/-co, hormis quauque, quauquaengraphie classique Ceux qui se terminent par ce ge prsentent au fminin la terminaison a ja/
7/24/2019 Vocabulaire Fondamental Du Provenal de Basse-Provence
6/51
cit dans le vocabulaire (gris, grisa/griso ; borgs/bourgs,borgesa/bourgesoetc...).On sait que la partie la plus mridionale du parler central substitue la finale fminine en -osa/-ousoune forme contracte en -o/-ou(graphie centralise -o), qui recouvre des prononciations lgrementdivergentes, du type/w, wa,ou@/ : pelos/pelous, pelosa/pelouso ou pelo/pelou. Ces formesne sont pas cites ici, elles se dduisent automatiquement des formes consignes par substitution desuffixe.
Les adjectifs et adjectifs substantivs tirs des noms de lieux qui utilisent le suffixe -s forment leurfminin en -esa/eso : marselhs, marselhesa/marseieso (marsiheso). Ceux qui recourent ausuffixe -enc/-en forment leur fminin en -enca/-enco : cucuronenc,cucuronenca/cucurounenco.
Trois ensemble de suffixes posent des problmes de relation avec le fminin :
1) Le suffixe -or/-our a un fminin classique -/-is (graphie centralise -itz), totalement tomb endsutude dans lusage contemporain (direitri/direitris, emperairi/empereiris). Nous le signalons dansles variantes pour les mots o il est nettement attest lcrit. Sinon, le mot comporte un fminin courant,concordant souvent avec lusage franais : agricultor, agricultria ; ambassador, ambassadria; tradutor, tradutria ; voiajor, voiajosa / agricultour, agricultrio ; ambassadour,
ambassadrio ; voiajour, voiajouso.Ces fminins sont constamment signals. Mais , comme cestle cas en franais pour des raisons dhistoire sociale, un certain nombre de ces mots ne prsentent pas defminins vraisemblables. Nous avons donc renonc indiquer une forme thorique l o la langue navait
pas tranch. Ces mots sont par exemple : fator, inventor, pastor, professor, senator / fatour,inventour, pastour, proufessour, senatour. On mettra au moins le voeu que lon pargne loccitan les barbarismes hilarants du franais, tels Madame le Snateur, le professeur de mon fils esttrs comptente, etc.
2) Les suffixes -aireet -irepeuvent prsenter un fminin naturel en -arla/-arello, -erla/-erello,plus naturel dailleurs pour ladjectif que pour le substantif. On aura ainsi les formes badaire,badarla/badarello ; barjaire, barjarla/barjarello ; mentire, menterla/menterello. Onnotera que le suffixe -/-isest galement possible, en langage littraire archasant, comme fminin des
mots termins par -aireet -ire. Mais la manire la plus naturelle de former les fminins en question estde substituer un -a/-o au -e qui termine la forme masculine : un danaire/dansaire, unadanaira/uno dansairo ; un libraire, una libraira/uno librairo. Dans le prsent vocabulaire,nous navons pas signal les formes en -aira, -ira / -airo, -iro,qui sont toujours possibles ; nousavons indiqu les autres formes de fminin des mots suffixs en -aire, -ire lorsquelles taientcourantes, ou quelles constituaient des variantes bien attestes.
On notera cependant, propos du suffixe-aire, -ire(et, dans une moindre mesure, du suffixe-tor/-tour), le solide dveloppement du suffixe -ur (ventuellement -tur), emprunt dj ancien aufranais, qui est prsent le seul naturel pour dsigner un certain nombre de professions : untalhur/taiur , un coifur/cou ifur . Ce suffixe prsente naturellement une forme fminine rgulire en-usa/-uso (talhusa, coifusa/ taiuso, couifuso).
3) Les mots qui prsentent la terminaison -tre (pintre, ministre) ne semblent pas prsenter de forme
7/24/2019 Vocabulaire Fondamental Du Provenal de Basse-Provence
7/51
7/24/2019 Vocabulaire Fondamental Du Provenal de Basse-Provence
8/51
Ce tableau rassemble, lusage des personnes qui commencent ltude de notre langue, lescorrespondances rgulires qui peuvent tre tablies entre un certain nombre de formes de mmetymologie du franais et du provenal, quon retrouve peu prs telles quelles dans les autres parlersoccitans. Ltudiant pourra ainsi faire des hypothses vraisemblables sur le sens des mots provenauxquil rencontre partir du sens du mot franais analogue.
Insistons cependant sur le fait que ces correspondances ne sont pas gnrales. Par exemple, si la
syllabe cade la langue doc correspond souvent la syllabe chaou chedu franais (acabar/acaba ,achever ; cat, chat ; cabra/cabro, chvre), il nen va pas de mme dans tous les cas : cana/canocorrespond canne, et chambra/chambro ou chaminia/chaminio correspondent chambre, chemine.
La prsentation trs simplifie de ces correspondances ne leur confre quune valeur pratique, et nonscientifique. Il faut lire ce tableau en sous-entendant la formule suivante : les types de formesoccitanes de la colonne de gauche peuvent correspondre assez souvent aux types de formes franaisesde la colonne de droite.
suffixe aire / cantaire, caaire suffixe chanteur, chasseur aire cassaire eur
suffixe ari / centenari, literari suffixe centenaire, littraire ri centenri, literri aire
terminaison canau, parciau, terminaison canal, partiel,au, u martu, rastu al, el, eau marteau, rteau
suffixe iu / atiu, viu suffixe actif, vif iu atiu, viu ifsuffixe or / calor, error suffixe chaleur, erreur
our calour, errour eursuffixe ri istri, memri suffixe oire histoire, mmoire
prfixes is, cos / istalar, costatar prfixes constater, installer cous coustata ins, cons
suffixe tat / bontat, qualitat suffixe bont, qualit ta bounta, qualita t
suffixe os / famos, pauros suffixe fameux, peureux ous famous, paurous eux
a+consonne acnt, ate a+c+consonne accent, acte
7/24/2019 Vocabulaire Fondamental Du Provenal de Basse-Provence
9/51
a, ()a,ah(ah !)abaissar, abeissaabandonar, abandounaabariment,abarimenabarir,abariabatreabelha,abeio, abihoabilhar, abiha
abitabituar, abituaabituda, abitudoabondanci,aboundnciabondant, aboundantabrd,abouord; d- ; en -Abrieu,Abriuabsna ou assna;absno
ou assno
absnt ou assntabsolument ou assolument,absoulumenouassoulumen
absolut, absoluda, ou assolut,assoluda ;absoulu ,absouludo,
ou assoulu, assouludoabusar,abusaacabar, acabaacampar,acampa ; s-acetar, acetaacntachatacideacidnt
adsadicienadieu, adiu ; - bta,botoadmetre ou ametre
admirable ou amirableadmiracien ou amiracienadmirar ou amirar,admiraouamira (admirer)
administracien, aministracienadministrar,aministraadobador, adoubadouadobar, adoubaadonc, adounc
adutar, adoutaadrech, adradria,adrissoadreiar,adreissaadulteadurreadversari, adversriaerianafaire (masc.)afecienafetuos, afetuousaficha,afichoafin deafirmar,afirmaafirmacienafros,afrousagaa, agas so
agachar,agachaagachon,agachounagacinagantar,agantaagarrir, agarriagnciagntagi,giagir, agi
agotar,agoutaagradar,agradaagricla,agricolaagricultor, agricultria ;
agricultor, agricultrio
ailabs,eilabasailalin, eilalinailamondaut, eilamoudautailamont, eilamount
ails, ai ! lasailato, eiltouaimable,eimableainat, ainada ; eina, einadoar, ahiaisat, aisada ; eisa, eisado[d] aiseaisina, eisinoaissada, eissado
ajonch,ajounajuda,ajudoajudar,ajudaajustar,ajustaala,aloalassar,alassaalcl,alcolalenalentorn,alentouralfabetalhet,aietalhli,aili (masc. ou fm.)alhors,aiours ; d-aliana,alianoaliar,aliaaliment, alimenalimentar, alimenta
alimentari, alimentrialimentacienalin, alinalnguialr,aloralumar,alumaaluminiom, aluminioun
ou aluminiumalunchar,aluncha
ama, amoamalugar, amalugaamar(amer)amar,ama ( aimer)ambassada, ambassado
7/24/2019 Vocabulaire Fondamental Du Provenal de Basse-Provence
10/51
amistat, amis taamoar,amoussaamolonar, amoulounaamondaut,amoundaut
amor, amouramoros,amourousampola, ampouloampleamusantamusar,amusaananada,annadoanantir,ananti
anar,anaanchia,anchoioanchoiada,anchouiadoanciananequelir ounequelir,
anequeli ounequelianuangi,ngiangleangoissa,angouissoanhu, agnuanimar,animaanimauaniversari,anniversrianona ou anonci,
anounoou anouncianonar, anouna
antiqueantiquitat,antiquitaanuau,annuauAostouAvost, Aoust ouAvoust
aparament,aparamenaparar,aparaaparisseaparnci
apartament, apartamenapartenir,aparteniapelar, apelaaperitiu,aperitiuapetit,apetis
d-quiaquistar, aquistaaquito,aqutouara,aro
arabic, arabiarangi,arngiarangier,arangiaranha,aragnoarapeda,arapedoardit, ardida ; ardidoardoasa,ardouasoargntarlri
arma,armoarmada,armadoarmar, armaarmari,armri (masc.)arpatejar, arpatejaarpi, rpiarpienarragi,arrgiarrapar,arrapaarregardar,arregardaarrenjar, arrenjaarrentar, arrentaarrstarrestar,arrestaarrier,arriarrivada,arrivadoarrivar, arriva
arrosar, arrousaartartra, artroarticleartisanartista, artistoasardascensor,ascensourase
asptassacher, assachassaiassajar,assajaassassin
absoluda ; assoulu ,assouludo, ou absoulu,absouludo
assostar, assous ta
assurana,assuranoassurar,assuraataca, atacoatacar,atacaatalher,ataiateatencienatenhe,ategneatiu, atiu
atirar,atiraatituda, atitudoativitat,ativitaatmeatomiqueator, atria ; atour, atrioatrencar, atrencaatrovar,atrouvaatualitat,atualitaatuauatubar,atubaaubreauca, aucoaua, aussoauar,aussaaucuaudaci,audci
audacios,audaciousaujar,aujaaumentar, aumentaaumentacienauprs deaurelha,aureio , aurihoaussiliari,aussiliriautautant
autautobus,autoubusautomatiqueautona,autounoautor,autour (auteur)
7/24/2019 Vocabulaire Fondamental Du Provenal de Basse-Provence
11/51
aventura,aventuroaver,av (troupeau)avertir, avertiaviacien
avion,aviounavs, avisavisar,avisaavoar,avouaavocat,avoucatAvost ou Aost, Avoust ouAoust
avugle
bacelar,bacelabacubacinbadaire
badalh,badaibadar, badabadatbadalhar,badaiabagagi,baggibaisaru,beisarubaissa, baissobaissar, beissabala,balo ; faire la -balalin-balalanbaltibalan,balansbalana, balanobalcon, balcounbalic,balicotbalin-balantbaloard, balouard
balon,balounbana,banobanana,bananobanasta,banastobancbanca banco
barja-mau,barjo-maubarjolar, barjoulabarquiu,barquiubarra,barro
barrar, barrabarragi, barrgibarraiar,baraiabarri,brribarrular,barrulabasareta,basaretobas ; en -basa,basobasse
bastar,bastabastida,bastidobastiment,bastimenbastir,bastibastissa, bastissobaston,bastounbatalha, bataiobatejar,batejabatsta,batstobatubatrebau-baubau,bausbauca,baucobaudufla, bauduflobauma,baumobba,bbo
bc,bbedeletbl : forme de bubelubelia,beloiobeluga, be lugobelura,belurobn ; - quebenda,bendo
benefici, benefcibeneficiar,beneficiabesonh, besoun ; faire -besonha,besougnobessai
biaubibliotca,biblioutcobiciucleta,biciucletobirra,bierro
biga,bigobilha,bihobilhet, bihetbindossar, bindoussabisarrebiscambi ouguingambibistc,bistbistordier, bistourdiblacs, blacas
blad ; grs - , gros -blaga, blagoblagar,blagablancblanchir,blanchiblancor, blancourblanquins, blanquinasblear, blessableura,blessuroblesir, blesiblda,blodoblond,bloundblt,blotblu, bluia (blura, blusa,bluro, bluso)
boai,bouaiboara : forme de linfinitif bure
boca, boucobocan, boucanbcha, bochobochier,bouchibochari,boucharibochon, bouchounbocsa,bocsobocsaire ou bocsur,
boucsaire ou boucsur
bodenfle, boudenflebodieu, boudiubofa, boufobfibofar, boufa
7/24/2019 Vocabulaire Fondamental Du Provenal de Basse-Provence
12/51
bna,bono(bonbon)bonis,bouniasbonjorn,boun-jourbonet,bounet
bonsoar, boun-souarbontat,bountabonur, bounurboquet,bouqetboqueta,bouquetobrd,bouord ; - de, quebordar, bourdabordilha, bourdihobri (fm.)
borgs, borgesa ;bourgs, bourgesobornu, bournuborrida,bourridoborrolar,bourroulaborsa,boursoborugi, bourgibssa, bosso [de rire]bsc, bouosbostigar,boustigabot, boutbota,bouto(tonneau)bota,bouto ( interjection)bta,botobotu, boutubotelha, bouteio, boutihobotiga, boutigo
boton,boutounbotonar,boutounabudrebufiga, bufigobumian ; bumiana (bohmienne ; plat ainsidnomm)
bra,brasbraalet, brassalet
bracejar, brassejabraia,braiobraiassa,braiassobraietbraieta,braieto
brssa, brossobrossar, broussa (brosser)brossar, br ouss a
(tourner (lait, sauce...) se
troubler, faire des grumeaux)brot,broutbruch,brutbrular,brulabrulura, brulurobruma,brumobrunbrusc(ruche)bruscament, bruscamen
brusquebrutaubuduburribufetbugada,bugadobudget ou buget (budget)buget(cloison)buletinbunha,bugnobuouburubut ; de - en barra, barro
cabana, cabanocabina,cabinocabra,cabrocabrianoucabridancabucla, cabucellocabucucabussar,cabussa
caa,cassocaaire,cassairecaairla, casseirolocaar, cassacachar, cachacachfle cachofle
calhau,caiaucalheta,caietocalinhar,calignacalinhaire, calignaire
calmecalor,calourcalta, calotocamba,cambocambeta,cambetoamentricamucami oucamisa, camisocamin
caminar,caminacamion,camiouncamioneta,camiounetocamisaoucami, camiso oucami
campcampana, campanocampanha, campagnocampar,campa (camper ; ramasser)camps, campascamping[de] camp,[de] campo(s)cana,canocanardcanaucandla, candello
candidatcanon,cansouncanestla, canestel locanhard,cagnardcanon, canouncant, canotcantcantar,canta ; - catalancanton, cantoun
capcapa,capocapablecapelancapu
7/24/2019 Vocabulaire Fondamental Du Provenal de Basse-Provence
13/51
cardinaucarea,caressocarear,caressacarga,cargo
cargament, cargamencargar,cargacarn, car : chair ; pourviande, voir vianda, popa
carnavs,carnavascarrafa,carrafocarratcarrejar,carrejacarrla,carello
carreta, carretocarrucarriera,carrierocarta, cartocarton, cartounarvla,arvelloarvucas ; en - quecasaquincascalhar, cascaiacasco, cscoucasqueta,casquetocastanha, castagnocastucatcatedrala, catedralocategoria ou categori,
categouro ou categouricatolique,catouliquecaocho, cauchou (caoutchouc)cauadura, caussadurocauceta,caussetocaucigar,caucigacaudcaufagi, caufgicaufar,caufa
cauletcaulet-flricausa, causo (cause) ; a - de, que, - de, quecausar,causa
ougrafiouniceriesa ougrafion, ceries o
ougrafiouncerten
certificatcertifiar,certifiacesecessar, cessa[a]cha pauc,[]cha pauchabir, chabichafaretchaina, chaino (chane)chaine (chne)
chalar, chala ; se -chalechamatanchambra, chambrochaminia, chaminiochampchampeirar, champeirachampion,champiounchampinhon,champignounchana,chanochangi, chngichanjar,chanjachanjament, chanjamenchantier,chantichanut, chanuda ; chanu,chanudo
chapitre
chaplar,chaplachaplecharcutaricharcutier,charcuticharmantcharmar,charmacharmecharrar,charrachascun
chasquechaspar, chaspachata, chatochauchar,chauchachaumagi,chaumgi
chifra, chifrochifrar, chifrachimar, chimachimia ou chimi, chimo
ou chimichimiquechimista,chimistochinchiron,chirounchironar,chirounachirurgia ou chirurgi,
chirurgo ouchirurgichirurgian
chirurgi ou chirurgia, chirurgochivauchivuchoca, choucochocolatchonar, chounachorma,chourmochut ; chut-chut; au chut- chut, a la chut-chut, la -ciclista,ciclistocileciera,cierocigala, cigalocigareta,cigaretocima, cimocimentcinem,cinema
circostana ou circonstani, circoustano ou circoustncicirculaciencirquecisampa,cisampocisucitron, citrouncitronier,citrounicitar, cita
ciucle, ciucleciutat, ciutaciutadan,ciutadancivilcivilisacien
7/24/2019 Vocabulaire Fondamental Du Provenal de Basse-Provence
14/51
clochier, clouchiclt,clotcoa, cou, couococorda,coucourdo
cocordeta, coucourdetocochant, couchantcochar,coucha (coucher)cochar, coucha (chasser)cocanha, coucagnocodena, coudenocodon, coudouncoeta, coue tocofa, coufo
coide, couidecoint, couintcoifadura, couifadurocoifaire, coifaira ou coifur,
coifusa ; couifaire , couifairoou couifur, couifuso
coifar,couifacoifur, coifusa ou coifaire,coifaira ;couifur , couifuso ou couifaire, couifairocoinar, counacoire,couire(cuire)coire,couire (cuivre)coissin, couissi ncl,colcla, couolocolar,coula
colscolga, coulgocolgi,coulgicoleicien, couleiciencoleitiu,couleitiucolra, coulrocolh, coui, coueicolhon, couiouncolhonar,couiouna
clicolier, coulicolona,coulounocolor,coulourcoma, coumo
comerciau,coumerciaucometre, coumetrecomique,coumiquecomissari,coumissri
comissien,coumissiencomitat, coumitatcomda, coumodocomde, coumodecompanha,coumpagno
(compagne; compagnie)companhi ou coumpanhia, coumpagni ou coumpagnocompanhon, coumpagnoun
comparar,coumparacompareson, coumparesouncomplement, coumplemencomplt, coumpltcompletament, coumpletamencomplicar,coumplicacomportar, coumpourtacomposar,coumpousacomposicien, coumpousiciencomprendre,coumprendrecomprimar, coumprimacomprimat,coumprimacomptable, coumtablecomptar,coumtacmpte, comtecomun, coumuncomuna,coumuno
comunautat,coumunautacomunicacien, coumunicaciencomunicar, coumunicacomunien, coumuniencomunisme, coumunismecomunista, coumunistoconcebre, councebreconcrt,councertconclure,counclure
conclusien, counclusienconcors, councourscondanar,coundanacondicien,coundicienconduch, coundu
conjugueson,counjuguesounconquerir,counquericonsacrar, counsacraconscinci,counscinci
conselhar,counseiaconselher, counseiconsequana ou consequanci ou consequnci,counsecano ou counsecnci ou counsequnciconsequnt, counsequnt ; pr -consnt, counsntconsentir,counsenticonsu,counsu
consrva,counsrvoconservar,counserva ; se -considerable, counsiderableconsiderar, counsideraconsinha,counsignoconsolar, counsoulaconsomacien, counsoumacienconsomar, counsoumaconsul, counsulconsulat, counsulatcontar, countacnte, contecontenir, countenicontnt,countntcontentar, countentacontinuar, countinuacontorn , countour
contra,countro ; anar - , venir - ana -, veni -contrari,countrricontrat,countratcontravnt,countravntcontrolaire ou controlur,countroulaireou countroulur
controlar,countroulacontrle,countrole
controlur ou controlaire,countrouluroucountroulairecontuni,countni ; de -convenir,counveniconversacien, counversacien
7/24/2019 Vocabulaire Fondamental Du Provenal de Basse-Provence
15/51
corba,courbocorbar, courbacrda, couordocordura,courduro
cordurar, courduracordurada,courduradocordurier,courduricorona,courounocorre, courrecorredor,courredoucorrejon,courrejouncorrnt,courrntcorrespondnci,courrespondnci
correspndre,courrespouondrecors, cou(r)s (cours)crs, cors (corps)corsa,coursocort, court (court)cort,court (cour)cosin, cousin ; bn - ,bouon --
cosina,cousino(cousine) ;bna -, bouano -
cosina, cousino(cuisine)cosinier,cousinicsta, couostocostatar, coustatacostar,coustacostat,coustat ; a - de, - decostituar,coustitua
costitucien,coustituciencostos, coustouscostrucien, coustruciencostuma,coustumocostume, coustumecotar,coutacotu, coutucotilhon,coutihouncoton,coutoun
covnt, couvntcovrta,couvertocraca,cracocranilhar,cranihacrassa,crasso
cridcridar, cridacrimecrisa, criso
crispar,crispacritica, criticocritiquecrc, crocria, croiocrompar,croumpacros, crouscrosament,crousamencrosar, crousa
crosiera,crousierocrosta, croustocrta, crotocrud, cruda, crudocruucubecuercuissa, cueissoculher, cuiculhera,cuieroculhir, cucultecultivar,cultivacultura, culturocuoucurar,curacurat
curbir,curbicurios,curiouscuriositat, curiousita
dalha,daiodalhon,daioundama,damodamaisla,dameise llo (damise llo)dana danso
debanar,debanadebs,debasdebauar ou desbauar, debaussa oude sbaussa
debrolhar ou desbrolhar,debrouia ou desbrouiaDecmbre,Decmbre
ouDesmbredecidar,decidadecisiendeclaraciendeclarar, declaradecopar, decoupa
decoracien,decouraciendecorar,decouradedinsdefautdefndredefnsa,defnsodeficitdefiniciendefinir,definidefra, def ouor odegalhar, degaiadeganalhar,degansaia[se] degatinhar,[se ] degat igna
degost, degoustdegostar, degoustadegrat
degundej,dejadejunar, dejunadel, dela ; au -delegar, de lega ; se -delegat, delegada ; delegadodelicat, delicata, delicato;ou : delicada, delicado
delicatessa,delicatesso
demandemanda, demandodemandar,demandademesclar,demescladem,demi
7/24/2019 Vocabulaire Fondamental Du Provenal de Basse-Provence
16/51
desbaussa oudebaussadesbrolhar ou debrolhar, desbrouiaou debrouiadesbulhar,desbuia
descargar, descargadescauar,descauadescndredescnta, descntodescorajar,descourajadescriure,descriuredescubrir,de scubridesrt,desertdesembulhar, desembuia
desesperar,desesperads e vuech, ds- e-vue;[en]-
desfairedesinhar,designadesirdesirar,desiradesmainajar,desmeinajadesolar, desouladesrdre, desordredespachar, despachadesparlar, desparladespart ; a - : v. a partdespartament, despartamendespassar,despassadespnsdespnsa, despnso
despensar,despensadesplaament, desplaamendesplaar, desplaadesplairedesplegardespueidespulhar ou despuilhar,despuiadesquilhar,desquihadessrt, dessert
dessindessinar,dessinadessota,dessoutodestacar, destacadestapar, destapa
dever, devdevrsdevinar, devinadevirar, devira
devoament,devouamendevoar, devouadevorar,devouradiabledicionari, diciounriDieu,Diudiferncidiferntdificile
dificultatdigerir,digeridijus, di judiluns, di lundimar, dimarsdimcres, dimcredimenchediminuar,diminuadiminuciendinar, dinadin-dandindar,dindadinhe,dignedins ; - (tot) aqu,
-(tout) acdintredire ;pr de - (de, que)
direiciendiritedireitor, direitria,direitriodirijar,dirijadisavrtdiscors, discoursdiscussiendiscutar,discutadisparisse
dispausar, dispausardisposicien, dispousiciendisputa, disputodisputar, disputadisque
doblar, doubladoble, doubledo, dousdoament, douamen
doceta,doucetodocha,douchodocins,doucinasdoor, douourdocument,doucumendogena,dougenodolor, doulourdomni, doumnidomestique
domicile, doumiciledonar,douna ; - drdonc, douncdorga, dour godormir,dourmiduminar,douminadutar, douta : douter ;
dans le sens de souponner,voir soponardote, doutedudutor, dutoressa ; doutour dutouressodraia,draiodraiudrama,dramodrapu
dre quedrech,drdreiar,dreissa ; se -drle, dro le (nom)drle,drole(adj.)dubrt, dubertdubertura,duberturodufi, dfidur
durada,duradodurar,duradurbir,durbi
7/24/2019 Vocabulaire Fondamental Du Provenal de Basse-Provence
17/51
egalament, egalamenegalitat, egalitaegaueglisa ouglisa, egliso
ouglisoegosta, egoustoeicecieneicecionaueicelnteisagerar,eisageraeisaminar,eisaminaeisameneisat, eisata, eisato
eisatament,eisatameneisecucieneisecutar,eisecutaeismpleeiserar,eiseraeisercici, eiserccieisigncieisijar,eisijaeisistar, eisistaeisistncieissugar, eissugaeitara,eitaroelefantelegani ou elegana, elegni
ou eleganoelegantelegir, elegi
eleicieneleitor, eleitria; eleitour eleitrioeleitricianeleitricitat, eleitricitaeleitriqueeleitronique, eleitrouniqueelement,elemenelevagi,elevgi
elevaire ou elevurelicoptre,elicouptreemaie mai, emaiembaissa, embaisso
emetreemissienemmascar,enmascaemmenar,enmena
emocien, emoucienempachar, empachaempachi, empchiempalhar, empaia ; s -[s] emparar,emparaempassar, empassaempastissar,empastissaempegar, empegaemperaire
empriemplec, emplemplegaireemplegar, emplegaemplegat, emplegada,
emplegadoemplastrar, emplastraemplastreemplir, empliemportar,empourtaempruntempruntar, empruntaempurar, empuraenenanar, enanaenaurar,enauraencabanar,encabana
encafornar, encafournaencalar, encalaencanhar, encagnaencantament, encantamenencantar, encantaencapar,encapaencar,encaencara,encaroencausa,encauso
en c de, enc deencorajar,encourajaencra (encre)encre (sombre, fonc)endormir, endourmi
enfrominar, enfrouminaengajament,engajamenengajar, engajaengar
engaubiat,engaubiada; engaubia, engaubiadoengavachar,engavachaengenhaire ou engenhur,
engeniaire ou engeniurengraisengranar, engranaennuiennuiar,ennuia
ennuios,ennuiousenormament,enourmamenenrme, enormeenqusta, enqustoenquilhar, enquihaenraumar,enraumaenregar,enregaenregistrar, enregistraenrichir, enrichiensacar , ensacaensms, ensnensenhament, ensegnamen(ensignamen)
ensenhar, ensegna (ensigna)ensinensucar,ensuca
entamenar, entamenaentarrar,entarraentarrament,entarramenentarra-mrt,entarro-mouortentaular,entaulaentndreentier, entientierament,entieramenentorar, entoura
entorn,entourentornar, entourna ; s -entortilhar, entourtihaentrainar, entreinaentraucar,entrauca ; s-
7/24/2019 Vocabulaire Fondamental Du Provenal de Basse-Provence
18/51
equilibreequipa, equipoequipagi,equipgiequipament,equipamen
equipar, equiparrba,erboerror,errouresbarlugarouembarlugar, esbarluga ou embarlugaesbinhar,esbignaesblujarouemblujar,
esbluja ouembluja
escabt,escabouotescagassar, escagassaescalar, escalaescala, escaloescalier, escaliescambarlar[d ]escambarlons,[d]
escambarlounescampar,escampaescanar, escanaescapar, escapaescaralhar,escaraiaescartar,escartaescaufstreescaufit, escaufiscla,scloesclairar, escleira
esclamar ou s-,esclama ou s-esclapa, esclapoesclapar,esclapaesclatesclatar,esclataesclp, esclopescoba, escouboescobar, escoubaescobilha,escoubiho
escla,escoloescolan, escoulanescolari, escoulriescondalha ou esconduda, escoundaio,escoundudo
escursienescusa, escusoescusar, escusaesfaar, esfaa
esfr, esfors(s) esforar, esfouraesfraiesfraiar, esfraiaesgardesglariat,esglariada;
esglaria, esglariadoesitar,esitaesmure
espaci,espciespala, espaloespalofit,espalofida,
espaloufi, espaloufidoespalut, espaluda ; espalu, espaludoespandir, espandiespantar, espantaesparnhar, espargna
esparpalhar,esparpaia ; s-espear, espeaespciespecialament, especialamenespecialista,especialistoespecialitat, especialitaespeciauespelir, espeli
espelhar, espeia, espihaesprespra, esproesperana,esperanoesperar,esperaesperinciesperit ou espritesprtesps
espessor,espessourespetacleespetaclos,espetaclousespetator, espetatria ;
espetatour, espetatrio
esplosien,esplousienespompir, espoumpiesponga, espoungoesprt,esport
esportacien,espourtacienesportar, espourtaesportiu, espourtiuespos, esposa ;espous, espousoesposar, espousa (pouser)esposar,espousa(exposer)esposc, espouscesposicien, espousicienespussar, espoussa
espussada, espoussadoesputir, esputiesprsespressienesprimar, esprimaesprit ou esperitesprva, esprovoesprovar, esprouvaesquichadura, esquichaduroesquichar,esquichaesquilhar, esquihaesquina, esquinoesquinada, esquinadoesquintar, esquintaessna, essnoessenciau
stestable (masc.)establissament, establissamenestablir, establiestacar,estacaestaci, estciestacienestacionament,estaciounamenestadi,estdi
estagi, estgiestagiera,estagieroestampar,estampaestampuestanalhas, estanaio
7/24/2019 Vocabulaire Fondamental Du Provenal de Basse-Provence
19/51
estima,estimoestimar, estimaestirar, estiraestirada,estirado
estiu,estiuestfa, estofoestofar,estoufaestomac, estoumaestomagada,estoumagadoestomagarestonar, estounaestordir,estourdiestornu,estournu
estraa, estrassoestraar, estrassa ; s- ;s - dau rire, la faquina,
du rire , la faquinoestralhar, estraia ;
estralha-brasa,estraio- brasoestramassar, estramassaestrampalar, esrampalaestrangi, estranja ; estrngi, estranjoestrangier, estrangiestranglar, estranglaestransi, estrnsiestransinar, estransinaestraordinari, estraourdinristre
estrech, estrestrmeestremament, estremamenestremar,estremaestremitat,estremitaestrena,estrenoestropar,estroupaestrutura,estruturoestubar,estuba
estudi,estdiestudiantestudiar, estudia ; s-eternaueternitat, eternita
fabricar,fabricafaada,faadofach,fafacha, facho
faci,fci : face, vis--vis; pour visage, voir facha ; en -(non suivi de de)
facilament,facilamenfacilefacilitat,facilitafachar,fachafaon,faounfacs (fax)
faum,faunfadat, fadafaire ;se faire [em] - ; [aguer lei mans]fachas, [agu le i man]fachofaiufaisfalabreguier, falabrguifamfamilha,famihofamilhau,famihaufamilher,famihifamos,famousfanaufanga, fangofant (de) ; -fantasi
far, fafarefarigola, fari gou lofarina, farinofarmacia ou farmaci,farmaco
oufarmacifarmacianfarmaci ou farmacia,farmacofarrat
farro, farroufatiga,fatigofatigar,fatigafatigat, fatigada ; fat iga , fatigado
feblefbreFebrier,Febrifeda, fedo
federacienfegefemla,femello (nom)femelanfemeninfemu, femla, femello (adj)fenfndrefenstra,fenstro
fenestron,fenestrounfenhant,feniantfenir,fenifenicien[salada]fra, [salado]frofermar,fermafrme,fermefrre,ferrefes ; de - ; de - que i afsta,fstoficla,ficellofidufielar,fielafielatfieletfirfiera, fi ero
fieu, fiu(fil)figa,figofiguiera,figuierofigura,figurofigurar,figurafilha,fihofilmefin (nom) ; [pr] - [de] : voir
afin [de]
fin (adjectif)finalament,finalamenfinana,finanofinancier,financifinau
7/24/2019 Vocabulaire Fondamental Du Provenal de Basse-Provence
20/51
flotar,floutaflotejar,floutejafluvi,flvifga, fogo
fogassa, fougasso ;faire -foire, fouirefola,foulofolard,foulardfolh, fla;foui, fouolofoli,foulifoncien,founcienfoncionament,fouciounamenfoncionar,founciouna
foncionari,founciounrifondar,foundafondre,foundrefondut, fonduda ; foundu, foundudofonhar, fougnafons,founs (nom)fons, fonsa ;founs,founso (adjectif)
fonsar,founsafonsor, founsourfnt,fouontfra, fouaro (de)forca,fourcofra,fouoro(nom)fra,fouoro(adverbe)foradament,fouradamenforar,fouraforcheta,fourchetoforma,fourmoformacien,fourmacienformar,fourmaformiga,fourmigoformula,fourmuloforn,fourfornu,fournu
forniment,fournimentfornir,fourniforrura,fourrurofrt,fouortfortuna,fourtuno
fraternitat,fraternitafrauda,fraudofreg, fre(fm ou masc: nom)freg, freja ; fre , frejo
(adj)fregir, fregifrema,fremofrenfrenar,frenafrequntfrequentar,frequentafrs (frais, dpenses)frsa, frso
fresc, fresfretar,fretafretador,fretadoufrita,fritofromagi,froumgifrnt,frontfrontiera,frountierofruch,f rufrutier,fruti
frum,frunfrustar,frustafuec, fuefuelha, fueiofugida, fugidofugir, fug ifumfumar,fumafurios,furiousfurnar,furnafuror,furourfusiu, fusiufusta,fustofustagi,fustgifustier,fustifutur
gabi gbi
gangassa,gangassogangassar,gangassaganhar, gagnagant
gara, garogarar, garagaragi, gargigaragista, garagistogarantida,garantidogarantir, garantigarba, garbogarar,gara ; se - [de]garon,garoun
garda, gardogardar, gardagardiangargamla, gargamellogarir,garigarnir,garnigarri,grrigarriga, garrigogarrolha,garrouiogarrta,garrotogasgastar,gastagatgaugaubejar,gaubejagaubi,gubigauchegauta,gautogauts,gautasgauvir, gauvigeantgeinar,geinagemir, gemigendarma, gendarmogeneralament, generalamengenerau
generos, generousgnre ou janregnts, gntgeografia ou geografi,geougrafo ou geougrafi
7/24/2019 Vocabulaire Fondamental Du Provenal de Basse-Provence
21/51
gla, glasglaa,glaoglaat, glaada ; glaa, glaadoglacet
glisaou eglisa,glisooueglisoglbe, globeglrigbi(gourd)gigoiejar,gouiejaglfe, golfegoma,goumo
gonflar, gounflagonflegonflugigorbin, gourbingrra,gorrogrga, grgogrja,gorjogost, goust ; ni - ni gosta,
gousto
gostar,gousta ; gosta-solet, gousto-soulet
gostos, goustousgota, goutogovrn,gouvrgovernar, gouvernagraci, grci ; - a, gracios, graciousgrafinhar,grafignagrafion, grafioungrafionier, grafiounigraissa, graissogramatica,gramaticograma,gramo (masc.)grame ; [de]- a triar, triagrangrana,grano
grand (grand)grand(grand-pre, grand- mre) ; [le i]grands,grandgrandir,grandigrandor, grandour
grilhar,grihagripa, gripogris, grisa,grisogromand, groumand
gropa,groupogropar, groupagrs, grosgrossier, groussigrossir, groussigrossor, groussourgruelha, grueiogrumgueirar, gueira
gurra, guerroguida (fm. ou masc.)ou guide,guidoou guide
guidar, guidaguide ou guida (fm. ou masc), guide ou guidoguingambiou biscambigula, gulo
ideauidia, idio ; una -,uno -
(emploi adverbial);- deidentitat, identita
irigina, iginoila, iloilustracienilustrar, ilustrailustreimaginacienimagi,imgi (masc.)imaginar,imaginaimamimbecileimediatimediatament, inmediatamenimnse inmnse
importacien,impourtacienimportar, impourtaimposar, impousaimpossible, impoussible
impst, impostimpressien, impressienimprimaire ou imprimireou imprimur
imprimar,imprimaimprimariimprimire ou imprimaireou imprimur
incapable
incidntinconeissut, inconeissuda ; incouneissu, incouneissudoinconvenint,incounvenintindanitat,indannita (indemnit)indepndnciindependntindicacienindifernci
indiferntindiriteindispensableindividuindividuauindustria ou industri,industro ou industriindustriauindustri ou industria, industroinferior,inferiourinfrn, infrinfinidament, infinidameninfinit, infinida ; infini, infinidoinfirmariinfirmeinfirmier, infirmiinfirmitat, infirmita
influni, influnciinformacien, infourmacieninformar, infourmaingratinhorar,ignoura
7/24/2019 Vocabulaire Fondamental Du Provenal de Basse-Provence
22/51
inteleituauintelignciinteligntintencien,intencien
intnseintersinteressantinteressar,interessainterior,interiourinternacionau, internaciounauinterprteinterrojar, interroujaintervale
intervencienintervenir, interveniintestinintrada, intradointrar, intraintroducien,introuducienintrodurre, introudurreinutileinvencien
inventar, inventainventor,inventourinvitacieninvitar,invitaiscla, iscloiscripcienislamislamiqueisralita, isralito(masc et fm)ispeicienispeitar,ispeitaispeitor, ispeitria ;ispeitour , ispeitrioistalacienistalar, istalaistant (instant)istint (instinct)
istriistrucienistruireistrument,istrumenitinerari, itinerri
japament,japamenjapar,japajardinjardinier,jardini
jaubastrejaunejaunir,jaunijbijia,joio ; lei -joine,jouinejoinessa,jouinessojoios,jouiousjor,jou
jonhe ,jougnejorn,jourjornada,journadojornalista,lournalistojornau,journaujovnt ,jouvnt : jeunesse ; pour jeune homme voir joine
juec,juejugar, juga
jugi,jgijuguetjuif,jueijujament,jujamenjujar,jujaJulhet,JuietJunh, Jun
jurar,jurajusjuscas,jusquo ; - que , jusca
tant que,jusqu tant quejust ; tot -, tout ; tot bu - : voir tot -
justejustament,justamenjustici,justcijustifiar,justifia
juvrt, juvert
lapinlarma,larmolargar,largalarge ; lo - , lou -
larjor, larjourlaslatalavar,lavalavador,lavadoulavorar, lavouralbre(fm.)lec, l eleca, leco
lega, lego (envie)legir,legilegumelilia, lioleion, leiounleitor, leitria ; leitour, leitrioleitura, leiturolendeman,lendeman ou
lendemanlenga,lengolengagi, lenggilntlentament, lentamenlentor, lentourlesca, lescolstletra, letrolu (mou de boucherie)lu(vite ; tt ; bientt)levantlevar, levalevat (de), leva (de)liar,lialiberacienliberar,libera
liberaulibertat, libertalibrairelibrarilibre(livre)
7/24/2019 Vocabulaire Fondamental Du Provenal de Basse-Provence
23/51
linha, lignolion, liounlipar, lipalipet
liquidelisquelisquetlista, listoliteratura, literaturolitrelivrar, livralocatari, loucatrilocau,loucau
locha,loucholochar, louchalocomotiva,loucoumoutivologar, lougalogica, lougicologique, lougiquelojament,loujamenlojar, loujalng,long ; (de)- de
(de)lnga, (de) longolonganha, loungagnolongor,loungourlngtmps,longtmslop, loba,loup, loubo ; loba,
loubo :scie (qui semanoeuvre deux)
lopa,loupolord,lourdlugier, lougilugierament, lugieramenluec, lue ; en -(a, en)luega de, (, en)luego deluench, luenlumelumiera,lumiero
luna, lunoluneta,lunetolusir,lusilussi, lssilussuos, lussuous
magistratMaimai (mais)mai(encore,plus);- dun ;-que-
maigremaigrir,meigrimainagi,meingimainagier,meinagimainajar, meinajamairemairina,meirinomajor,majourmajoritat, majourita
mala, malomaladrech,mal-adrmalha,maiomalautmalautimalon,malounmalurmalurosmalurosament
MamMameta,Mametoman ; bna - , bouano -manca,manco (moins, sauf)mancar,manca ; se -mancha,manchomanchemanco,mncou(a)mandmandatmandar,mandamanejar,manejamanelha, maneio, manihomanhifique, magnifiquemaniera,maniero ; bna -, bouano -manifestacien
manifestar,manifestamanjar,manja ; lo- , lou -manbra, manobromantenir, mantenimantu
maritimemarlua,marlussomarrit, marrida,marridomarron,marroun
marronar,marrounamartumasmasc, masca, mascomascarar,mascaramasclemasculinmassa, massomassacan
massar, massamassimom, massimounou maximum
mastegar,mastegamatals,matalasmatrimateriaumaternaumatin
matinada,matinadomau ; mau-aisat, mau-ei sa- de cr, - de couar
maucontnt, mau-countntmaucorar,maucouramaufatanmaugrat, mau-grat ; - quemauparada,mau-paradomauva,mauvo (nom et adj.)m ; m-mmecanica,mecanicomecanicianmecaniquemecanismemedecinmedecina, medecinomedicament, medicamen
medicaumeisson,meissounmeissonar,meissounamelhor,meiourmmbre
7/24/2019 Vocabulaire Fondamental Du Provenal de Basse-Provence
24/51
mentir, mentimenton ,mentounmentur, mentusa ou mentire,mentira ; mentuso, mentiro
menuita,menuitomenusier, menusimenut, menuda, menudomra,mro (maire) : masc. et
fm. ou fm. meressa,meressomerarimercmerevilha,merevihomerevilhos, merevihous
merinjana,merinjanomeritar,meritameriti,mertimesmescla,mesclomesclar,mesclamespresar, mespresamesquinMessiers : pluriel de Mossur
messonge oumessongi, mes sounge oumes songimessongier, mes soungi messongioumessonge,
messongi oumess oungemste : forme de mstremestier,mestimstre, mestressa, mestresso ;
- descla,descolomesura,mesuro ; a - que, da - que,d - quemesurar, mesurametaumetalurgia,metalurgometire en scna,metire en
scnometda,metodo
metremetrmumevolhon,mevouiounmiechora,miechouro
ministreminor,minourminoritat, minouritamint,minot
miraclemirauMismisra ou misri, misromiserablemisri ou misra, misromistrimisterios, misteriousmistolin,mistoulin
mistraumitanmitat,mitamobileta,moubiletomble, mobl emocar,moucamocador,moucadoumochetas, mouche tomda,modo
mde, modemodle, moudlemodrne,moudrnemodernisar, moudernisamodste,moudstemodesti, moudestimodifiar, moudifiamofa oumossa, moufo
ou moussomoien, mouien(nom et adjectif)moissala, mouissal omle, molemolh, mla;mouei, mouo lomolis, moul iasmolin, moulinmolinar, moulinamolon, mouloun
molonta,moulounotomoment,moumen ; dau - que, du - quemm,mommona, mouno
mosca, mouscomosquia,mousquiomossa oumofa,mousso
oumouf o
mossigar,moussigamossu, moussuMossur,Moussumostacha,moustachomostos, mous tousmstra, mouost romostrar, moustramstre,mouostremt, mot
mt,motomtciucleta, motociucletomotor,moutourmunier, munimure(mouvoir)muton,mutounmovament,mouvamenmultipliar,multipliamultiplicacien
municipaumuoumuralha, muraiomurmurar,murmuramurmuremusclemusumusica, musicomusicianmusulmanmut, muta oumuda,muto oumudomutilar,mutila
naciennacionalitat, naciounalitanacionau, naciounaunaisse
7/24/2019 Vocabulaire Fondamental Du Provenal de Basse-Provence
25/51
nbla, nblonecessari, necessrinecessitat,necessitanda, ndonedaire, nedaira,
nedaironedar,nedanegar,nega (noyer)negar,nega(nier)negligntneglijar,neglijanegrenja ou nu,njo oununejar ou nevar,neja ouneva
nequelir ouanequelir,nequel i ouanequelinrf,nrnrvinervos,nervousnscinetenetament, netamennetejagi,netejgi
netejar,netejanuou nja, njonutrenevar ou nejar,neva ou nejaniniais, niaisaniera,nieronilon,nilounni mai, ni-mainina,ninoniqulnisniston, nistounnivunivo, nvounble,noblenom,noum
nomar, noumanombre,noumbrenombros, nombrosas ; noumbrous, noumbrousonon, noun
novu,nouvunvinuech, nuenuirenuisiblenulenumernus, nusa, nuso
o, ou (conjonction) ; - bn, oh, hoc, o, ocbra,obroocean, ouceandiost, oust
ola, ouloli ; venir en -, veni en -ombra,oumbrome,omeoncle,ouncleonste, ounsteongla,ounglo (fm.)onor, ounouronta,ounto
ontos, ontosa ; ountous,ountousooper, ouperaoperacien,ouperacienoperar, ouperar, or (conjonction)r, or (nom)ora,ouro ; d -orari,ourrirdi,ordiordinari, ourdinriordinator, ourdinatourordinau, ourdinauordonana ou ordonanci
orse,ourse[pr]rta,[pr]or toortiga, ourt igoortografa,ourtougrafos,
osostalari,oustalari(voir tl)
ostalet,oustaletostau,oustautl,otlu !ubeir, ubeiublidar,ublida
ubligatri,ubligatriublija,ublijaublit, ublitubragi, ubrgiubrier,ubriucasien, ucasienucidnt, ucidntucidentau, ucidentauucupacien, ucupacien
ucupar,ucupaudor,udourudorat, udouratuficiau, uficiauuficier, uficiufrir, ufriufuscar, ufuscaujeicien, ujeicienujt, oujtuliva, ulivoulivier, ulivierupinien,upinienuposar, upousauposicien, upousicienurint, urinturientau, urientauurigina, urigino
uriginau, uriginauusservacien,usservacienusservar,usservautenir,uteniOutbre (u), utobre
7/24/2019 Vocabulaire Fondamental Du Provenal de Basse-Provence
26/51
pas ou pespasagi ou pesagi,pasgi
oupesgipasan ou pesan,pasan
oupesanpaja,pajopala,palopalaispalepalir,palipalunpam, pan (pan, empan)pan(pain)
pana,pano(panne)panaupanier,panipanissa, pan issopansa,panso (raisin sec)Pantacsta,Pantocouostopantaipantaiar,pantaiapanto, pntou
pantofla,pantouflopapa,papo (pape)Pap, PapaPapetpapetaripapier,papipaquetpar (pair)parachuta,parachutoparads,paradisparaplueia,para-plueio, paro-plueio
parar,paraparaula,paraulopardessuspardigaupardon,pardoun
pardonar,pardounaparisseparntparessa, paressoparessos,paressosa ;
parquetpart ;autra -,autro -partagi,partgipartajar,partajaparticipar,participaparticulier,particuliparticulierament,particulieramenpartida,partidopartir,partipartitparvenir,parvenipas (pas ; passage, col) ;
- de (la) prta,pouarto
pas(paix)pas (ngation)Pascas, Pascopasmens,pamenspassa,passopassada, pas sadopassagi,passgipassagier,passagipassant
passaprt,passaport, passo-portpassar,passapassatpassienpassionar,passiounapassir, passipasta,pastopastar,pastapasts, pastispastissar, pastissapastissaripastissier,pastissipastisson, pas tissounpastor,pastourpastre, pastressa, pastressopata,pato (patte)
pata,pato (chiffon, torchon, pice)patatrac,patatrapatavirspaternau
paurousopausar,pausapebrar, pebrapebre ; - dase ; an -pebron,pebrounpa,popecairepecar,pecapecatpechier, pechipecol, pecoupeuc,pessupeugar, pessuga
peugueta, pess ugue topdpeda, pedaspedaar,pedassapedala,pedalopega,pegopegar, pegapeginpegon, pegoun
pira,piropispes ou paspeisson, peissounpeitrina,peitrinopelanchon, pelanchounpelar,pelapelaupelos,pelosa; pelous, pelousopena,peno ; a -, -pendnt ; - quependolar,pendoulapndrependula,pendulopenecar,penecapenequet
penetrar,penetrapeniblepenjar,penjapensada,pensadopensament ,pensamen
7/24/2019 Vocabulaire Fondamental Du Provenal de Basse-Provence
27/51
permetreperquperroquet,perrouquetpersona,persounopersonagi,persoungipersonau,persounauprta,prtopertot,pertoutpesar,pesapespesepesca, pescopescaire, pescaira ou
pescarla ; pescairo oupescarellopescador,pescadoira ou
pescadiera ;pescadou,pe sc adoui ro oupescadieropescar,pescapessgueou pessguipesseguier, pesseguipesquier,pesqui
psta,pstopetpeta, pe to ; faire sa -petar,peta ; faire -petcha, petochopetola,petoulopeton, petoun ; - petetpetrlipeu (poil)pu (peau)pevol, pevoupiada,piadopian,piano, pianotpibola, piboulopica,picopica-pebre, pico-pebrepicar,pica
pichon, pichoun ; -nom, -noum ; pichon fieu,pichoun fiu ; pichona
filha,pichouno fiho,pichons enfants,
pin (pif !)pina,pinsopincupineda,pinedopinha, pi gno (pomme de pin, grappe)pinha,pigno (peigne)pinhar, pignapinhata,pignatopinhon,pignounpintar,pintapintrepintura,pinturo
pios, piouspiuchar,piuchapipa,pipopipar, pipapipaudon,pipaudounpiquetpirepistachier,pistachipisto,pstou
pistolet,pistouletpita,pitopitar,pitapiutar,piutapivelar,pivelapivuplaca,placoplaa,plao ; en - deplacar,placaplaar,plaaplafon,plafounplaga, plagoplaireplaja,plajoplan (plaine; plan)plan (flegme)plan(uni, plat)
plan, plan-plan(doucement)plana,planoplancha,planchoplanchier,planchiplanhe, plagne
plt, plotplu (plouf !)plureplueia,plueiopluma,plumoplumar (plumer, peler)plusplusiors, plusiourpluspart,plus-partpneupoala,poualo (masc.)poce,poucepcha,pocho
pocin,poucinpociu, pouciupodar,poudapodra,poudropoma,poumopoent,poueinpoesia,pouesopota, potessa ;pouto poutesso
poison,pouisounpolet,pouletpolia,pouliopolicier ,poulicipolit, polida ; poulit,poulido
politique,poulitiquepolitica,pouliticopom,poum (boum !)poma,poumopomada,poumadopoma damor, poumodamour
pomier ou pomiera,poumioupoumiero
pompa, poum popompier,poumpi
poncha, pounchoponchejar, pounchejaponchut, ponchuda ; pounchu, pounchudopondre,poundre
7/24/2019 Vocabulaire Fondamental Du Provenal de Basse-Provence
28/51
prriporrir,pourriprt,portprta,pouortoprtafuelha,portafueio, pouarto-fueioprtamoneda,portamounedo,pouarto-mounedoportar,pourtapos, pousposicien,pousicienpossa, poussopossar,poussa
possedar,poussedapossibilitat,poussibilitapossible,poussibleposquer, pousqupsta,posto (fm.) (la poste)psta,posto (masc.) (un poste)postau,poustaupostier,poustipt,pot
potagier,poutagiptipu(paf !)pufiassa,poufiassopaumon,pumounpussa,pussopratpratica,praticopraticament,praticamenpraticar,praticapratiqueprecaucienprecedar,precedaprecedntprecios,preciousprecipitar,precipitaprecs,precis
precisament,precisamenprecisar,precisaprecisienprefach, prefapreferar,prefera
presentar,presentapresidar,presidapresidncipresidntpreson,presounpresonier,presouniprssa,prssopressar,pressapressienprstprestar,prestapretndrepretste
previreprevenir,preveniprim(adjectif)prince, princessa,princessoprincipauprincipe,princpeprintmps,printmsprivar,privaprivat (cabinet daisances)
privat , privada,privado (priv)probable,proubableproblma,proublmoprocs,proucsprochen,prouchenprchiprocurar,proucuraproducien,prouducienprodurre,proudurreprodutor,produtria ;proudutour, proudutrio
professien,proufessienprofessionau,proufessiounauprofessor,proufessourprofiech,proufiprofitar,proufitaprofondar,proufounda
programa,prougramoprogrs,prougrsprojectile,proujectileprojt,proujtprojetar,prougeta
proteicien,prouteicienprotejar,proutejaprotestacien,proutestacienprotestant,proutestantprotestar,proutestaprva,provoprovar,prouvaprovenir,prouveniprovrbi,prouvrbiprovesir, prouvesiprovinci,prouvnciprovisien,prouvisienprovocar,prouvouca
prudnciprudntpruna,prunopruniera ou prunier,pruniero
ouprunierpsicologia,psicoulougiopsicologique,psicoulougiquepubliar,publiapublicitat,publicita
publiquepueg, puepueipuissna,puissnopuissntpulvr,pulovrpunicienpunir,punipurpuria,puriopuretat,puretapus (plus)puslu, pulu
7/24/2019 Vocabulaire Fondamental Du Provenal de Basse-Provence
29/51
quauqua-rn, quaucarnque ; - de ; - que sieguequco, qucouquiquliqupi ou quep,kpi ou kepiqurre,querrequestienquetquica,quicoquichar, quichaquichetquilar, quila
quilhar, quihaquil, kilquilomtre, kiloumtrequitar,quitaqunt, quntequora ; quora... quora, quouro... quouro ; quora que, quouro quequotidian,quoutidian
rababurabalhar,rabaiarabassa, rabasso
rabinrabinar,rabinaraa,raoracar,racaracina,racinoracomodar,racoumoudaracontar,racountaracnte, raconteradassa, radasso
[se] radassar, [se ] radassaradiator,radiatourradirafrescar, rafrescarai (rayon de lumire)
rapelar, rapelarapiderapidament, rapidamenraprt, raportraportar, rapourtaraplt,raplotraprochar,raproucharaprochament,raprouchamenrarament,raramenrarerasar, rasarasclar,rasclarascos,rascous
rasim,rasinrasor,rasourrassurar,rassurarastelada, rasteladorasturat (rat ; caprice) ;rata, rato
(souris)ratalhon,rataiounratapenada,ratapenado,ra to-penado
ratona,ratounorauba, rauboraubaire, raubaira ou
raubarla ;raubairo ouraubarello
raubament,raubamenraubar,raubaraums, raumasravanravir,ravireacienrealisacienrealisar,realisarealitat,realitareaurebicar,rebica
rebolhir,rebourebombar,reboumbarebombir, reboumbirebrd,rebouordrecampar,recampa
recomenar, recoumenarecomendar, recoumendarecompnsa,recoumpnsorecompensar, recompensareconisse,recounisserecrd,recordrecreacienrecurbir,recurbirecular, reculareculhir,recurederedireredotable,redoutable
redotar, redoutareducienredurrerefairerefarnir,refarnireflechir, reflechirefleissienrefrma,reformoreformar, refourma
refrejar,refrejarefrigerator, refrigeratourrefugi,refgi[se] refugiar, refugiarefusrefusar, refusarega,regoregalar,regalaregardregardar,regardaregardla, regardelloregienregimeregiment,regimenrgla, rgloreglament, reglamenreglar, regla
regrelhar, regreiaregrtregretar, regretareguinhar,reguignaregulier,reguli
7/24/2019 Vocabulaire Fondamental Du Provenal de Basse-Provence
30/51
remar,remaremarcableremarca,remarcoremarcar, remarcaremdiremerciament,remerciamenremerciar,remerciaremetreremontar,remountaremplaar, remplaaremplir,rempliren (rein)rn(rien) ; - de tot, - de tout
renar,renarendament, rendamenrendtz-vos, rends-vousrndrerngrenhar, regnarnhe, rgnerenjar, renjarenonar,renouna
renovelar,renouvelarensenhament, rensegnamen, rensignamenrensenhar, rensegna, rensignarnta,rntoreparacienreparar,repararepartir, repartireps,repasrepassar, repassa ; se -repausrepausar,repausa[se] repentir, repentirepepiar,repepiarepetar,repetarepetums, repetunrepicar,repica
repossar,repoussareprendrerepresentacienrepresentar,representareprochar,reproucha
resudre,resudreresptrespetar,respetarespirar, respirarespndre,respondrerespnsa,responsoresponsable, respounsableresponsabilitat,responsabilitaresquilhar, resquiharessautar,ressautaressemblana,ressemblanoressemblar , ressemblaressorsa,ressourso
rsta, rsto (masc.)restanca, restancorestar, restarestaurantresultatresumar,resumaretardretardar,retardaretenir,reteni
retentir,retentiretirada,retiradoretirar, retiraretombar, retoumbaretorn, retourretornar, retournaretrach,retraretraireretrovar,retrouvarenienrenir, reniressir,ressirevire ; au -revelar,revelarevlh,revirevelhar,reveia, reviharevendicacien
revenntrevenir,revenirevngi,revngirevengut (nom)revenjar,revenja
rimar, rima (brler)rintrada,rintradorintrar, rintrarirerisrisiera,risieroriscar,riscarisqueritmerobina,roubino[camba]robina, [cambo]roubino
robinet, roubinet
rca,rocorocs, roucasrda,rodordo,rdouroge,rougerogir,rougiroigar, rouigaroinaroinar, rouina
rolar,roularle, roleroleta, rouletorolu,rouluroman, roumanromaniu,roumaniuromegar,roumegarompe-basse, roumpe- basse
rompre,roumprerond, round ; (salada) ronda,(salado) roundo (laitue)
ronflar, rounflaronflon, rounflounronsar,rounsarore, roureros, rous
rse,rose (adjectif)rsa,roso (nom)rossinhu,roussignurossir, roussirosta,rousto
7/24/2019 Vocabulaire Fondamental Du Provenal de Basse-Provence
31/51
saba, sabosabntsaber, sabsabla, sablo (fm.)sabon,sabounsac, sasacher,sachsaca, sacosadol, sadousagatar,sagatasage ou sagi,sgisagessa, sagessosagi ou sage, saja ;sgi ou
sage, sajosala,salosalada, saladosalar, salasalari, salrisalariat, salariasalesaletat,saletasaliera,saliero
salir, salisalon, salounsaludar,saludasalutsamenar,samenasan (sain)sandoich,sandouichsangsant
sant-Michusantat,santasant-plansapinsarrar,sarrasarralha, sarraiosartansatisfacien
satisfairesaton,satounsau (fm.)sauca, saucosaunar,sauna
secorir,secourisecors,secourssecrtsecretari,secretri (masc. et fm.)securitat,securitasecutar, secutaseda,sedosegond,segoundsegonda, segoundo (nom)segur ; de - ; de tot, tout -segurament, seguramenseiciensisse
seitor, seitoursejorn, sejoursla,selloselon,seloun ; - quesemana,semanosemanier, semanisemblablesemblar, semblasemla,semello
semena,semenosen(bon sens) ; pauc de -,paude -
sen (sein)senatsenator,senatoursenglier ou prc-senglier,
sengli oupouarc-senglisenhor,segnoursenigrandse non, senounsns (sens)snsa, snsosensiblesentncisentiment, sentimensentir,senti
sentuda,sentudoseparar,separasera,seroserada, seradoserios, serious
sieta,sietosieton,sietounsilncisilencios, silencioussimpatia,simpatosimpatiquesimplament,simplamensimplesincresindicatsindicausingulier, singulisinhalar,signala
sinhar,signasinhatura, signaturosinhau, signausinhe, signesinhifiar, signifiasirp, siropsistma,sistmosituaciensituar,situa
soanhar,souagnasoar, souarsoarada, souaradosbre, sobresoca, soucosocialisme,soucialismesocialista, soucialistosociau, souciausocietat,soucietasocit,soucitsofle, souflesofrir,soufrisoinh, souinsolament,soulamensolevar, soulevasolet, souletsolu,soulu
solidaritat,soulidaritasolide, soulidesolier,soulisolinhar, soulignasolituda, soulitudo
7/24/2019 Vocabulaire Fondamental Du Provenal de Basse-Provence
32/51
srga, sorgo ; dans le sensde source, voir sorsa
sorn, soursorniera, sournierosrre,souorresorrire, sourriresorsa,soursosrt, souortsrta, souorto ; de (en ) - quesortida, sourtido (nom)sortir, sourtisomarin,sous-marinsossu,sous-su (sous-sol)
sosta, soustosostenir, soustenisostracien, soustraciensota,soutosotar,soutasoterrenc, sousterrensu (sol)su(sou)[se] sovenir,souveni
sovenir, souvenisovnt, souvntsovetar, souvet asubir, subisublament,sublamensublar, sublasubletsubordonat,subordonada ; subourdouna, subourdounado
subresuc, susucedar,sucedasucssuc-pelat, su-pelasucrar, sucrasucresud
sufiresufisntsuita,sueito ; de -suivre, sueivresujt
suspendresusprendresuspressa,suspressosustanci, sustnci
tabac,tabatabasar,tabasatablutachar,tachataca, tacotacar, tacatacs,tacsitafanari,tafanritaisar, te isatal : forme de tautalament,talamentalarina,talarino
talnttalh,taitalha,taiotalhar,taia ; se -talhon, taiountalon,talon :talon ; pour niaisvoir niaistambntancar,tanca
tant ; - que ; - dau cnt,- du cnt ; - pistanta,tantotantst, tantost (adv. et nom)taptapar, tapataps,tapistaravla,taravellotard
tardar,tardatarife, tarifetarralha,tarraiotarralheta,tarraietotarta tarto
teiniquetela, telotelefonar,telefounatelefne, telefonetelefonique,telefouniquetelevisientemoin,temouintemonhagi, temounigitemonhar, temouniatemperatura,temperaturotempsta,tempstotmpletmps, tms ; autre - ;
a passat - , a pass a -(oua - passat, - passa); daqueu - , daquu - ;
de - en - ; dau - ,du - ; dau - que, du - que ;
dins un -tench,tentndre (adjectif)tndre (verbe)
tendressa,tendressotenement,tenementenguda,tengudo (nom)tenhe,tegnetenir, tenitnta,tntotentar, tentateoria, teourotrme, termeterminar, terminaterminustermomtre, termoumtretrra,terroterrassa,terrassoterrenterribleterritri
terror,terrourtsta, tsto ; de - ;faire -testament,testamentestardtste
7/24/2019 Vocabulaire Fondamental Du Provenal de Basse-Provence
33/51
tin-tintina,tinotintina,tintinotipetiquettirtirar,tira ; faire - ; - camin ; - pena, penotirador,tiradoutirassar, ti rassatissar, tissatissagi,tissgitissut
tittitretoaleta, toualetotc, totocar,touca ; tocant, toucanttce,touossetla,tolotoma,toumotomba,toumbo
tombar,toumbatombu,toumbutometa,toumetoton,tountona,tounotondre, toundretopin, toupintopina, toupinotorisme, tourisme
torista,touristotormenta-crestian, tourmento-torn,tourtornant,tournanttornar,tourna ; pourrecommencer, voir le prfixe
re- ou ladverbe mai.torre,
tourretorrnt,tourrnttrt, tort (nom) ; faire
ou portar - ,pourta -trt (adj.) : dans lexpression
traducientradurretrafic,trafitraficar,traficatragedia ou tragedi ,tragedo
outrageditragiettragiquetrainar,treinatrar,trahitrairetraite, traita outraitessa ;
traito outraitesso
tramtramontana,tramountanotramway (voir tram)trancha,tranchotranquilament, tranquilamentranquiletrasformar,trasfourmatrasprt,traspouarttrasportar, traspourta
tratament,tratamentratattratar, tratatrator, tratourtrauc,trautraucar,traucatravalh,travaitravalhador, travaiadoutravalhaire,travaiaira ou
travaiarla ; travaiaire,travaiairo ou travaiarello
travalhar,travaiatravs ; [a] - (de)travessar,travessatrebo,trbou (masc. et fm.)
ou troble, troubletrebolar,treboulatrebolri,treboulritremolar,tremoulatrempar, trempatrempetrencar,trenca
trbo tr, trouostrompar,troumpatrn,tron ; - de lrtronar, trounatronc,trounctrp, troptropa, troupotropu, trouputrotoar, troutouartrovar, trouvatruc, trutrufa, trufo
[se] trufar,[se] trufatuar,tuatubar,tubatubetuiu (tuyau)tunutussir,tussi
uei ouvueiuelh,ueiulhau,uiauumanumanitat,umanita
umor,umourumideununicament,unicamenunienuniqueunir,uniunitat, unitauniversitat, universita
uouuros, urousurosamen, urousamenurtar, urtausagi usgi
7/24/2019 Vocabulaire Fondamental Du Provenal de Basse-Provence
34/51
vaguevaga, vago (nom)vagon, vagounvaic, veicivaicito, veictouvaissu, veissuva-farem, va-farenvalatvalia, valiovalisa,valisovalon, valounvalor,valourvana, vano
vanegar,vanegavapor, vapourvaqu,vaquivaquito, vaqutouvaralh, varaivaralhar, varaiavarietat,varietavariar,variavase
vastevau (plutt fm. ; aussi masc.)vauguer,vauguve ! (forme de vire)veduvegetauveculevireouveire (voir, regarder)vire(verre)
veitura,veiturovela, velovelha,veiovelhar, veiavelvelos ou velot, velousouveloutvena,veno(veine)vena,veno (gousse)vendire, vendira ou vendurvendusa ; vendiro ou
vendusovndrevendur, vendusa ou vendire
veritat,veritavrme, vermevrs,vers (vers, en posie)vrs, vers (vers, prposition)vertut, vertuvesinvessar,vessavsta,vstovstivestir, vestiveston, vestounveuse, vuseviagi, vigi
vianda,viandovici,vcivida,vidoviejar,viejavilh,viivielhessa,vieiessovirgi(masc. et fm.)vigor,vigourvigoros, vigourous
vila,vilovil, vilavilagi,vilgivinvinaigrevincire ou vincurvincrevincur ouvincirevinha, vigno
viulnci,vioulnciviulnt,vioulntviulet,viouletviuleta, viouletoviulon,vioulounvirada, viradovirar,vira ; un - duelh,due i
vira-vira, viro-virovirgula,virgulovis (masc. ; parfois fm.)visagi,visgivisita,visito
voi ouvoei, voueivoiagi,vouigivoiajar, vouiajavoiajor, voiajosa ; vouiajour,
vouiajouso
volar, voulavlha,voiovolontari,voulountrivolontat, voulountavolontiers,voulountivolontos,voulountousvolume, voulumevolur, volusa ; voulur, vouluso
vonhe, vougnevonheta,vougnetovs , vouos (voix)vta,votovotar,voutavte, votevuvumir,vumivuta,vuto
vressemblablevuei ; a lora de - , louro de -
zanzinzon-zst, zinzoun-zstzo, zouzobar,zoubazoo
7/24/2019 Vocabulaire Fondamental Du Provenal de Basse-Provence
35/51
arc-en-ciel : le terme arc de seda/arc-de-sedo, bien attest dans la littrature mistralienne, necorrespond pas lusage courant observ, pas plus que les expression larcsdaucu/larcas ducu, ni les formes du type pnt-de seda/pont de sedo, pnt de Sant Bernat, etc. Les formesarcolan/ arcoulan,arc-de-Sant Martin, cucle-de-Sant-Martin, nappartiennent pas lusageprovenal.
banlieue : le classique banlga/banlgo est totalement inusit et incompris. La formebanlu/banluea le mrite dtre atteste et mieux accepte.
cocorico : la forme cacarac/cacaraca, bien atteste dans la langue crite familire du sicle dernier,nest pas reconnue dans la zone de rfrence, mais aucun terme ne semble sy substituer, sinon peut-tre le burlesque tanta Rsa/tanto Roso, et naturellement, lemprunt au franais toujours possible.
chauve: la forme classique cau et ses drivs dialectaux ne sont plus en usage. Le burlesque sucpela/ su pela ne peut couvrir tous les emplois. Limportation du mot franais semble accepte.
degr: le mot gras/gradnappartient pas lusage moderne (hormis sous sa forme graudans lesens spcial dembouchure). Grasa/graso nest pas compris dans les rgions o nous avonsenqut, et de toutes faons se limite au sens de marche descalier. Degr, degrat/degrad, bienquattest au Moyen-Age,est senti comme une reconstitution. Le francisme degrsemble la seuleforme spontane.
fermeture: barradura/barradurose heurte labsence du mot barrar/barraen central dans le sensde fermer. Sarradura/sarraduro ne comporte pas le sens de fermer du verbe sarrar/sarra.Fermadura/fermaduro, quoique bien soutenu par le verbe fermar/ferma, nest pas mieux reconnu.Le francisme ne semble pas bien accueilli (la prsence dun eatone y contribue sans doute).
gnie : Les formes engni, engenia/engeno, bien que nettement attestes par Mistral, semblentignores de lusage courant. Gnisemble la rigueur acceptable, mais nest pas ressenti commenaturel. Genia/geno le serait davantage.
gronder (produire un grondement) : renar/rena et rondinar/roundina ne conviennent quauxgrognements des animaux. Retronar/retrouna, comme bombir/boumbi ou rebombir/reboumbi,rpondent bien au sens, mais ne semblent pas usits, en tous cas dans la zone de rfrence.Restontir/restounti ou restentir/restenti voquent videmment plus le fait de retentir que degronder Le verbe ronflar/rounfla trs usit recouvre une part du sens Le recours au francisme
7/24/2019 Vocabulaire Fondamental Du Provenal de Basse-Provence
36/51
poli (courtois), politesse : Corts/courts, cortesi/courtesiont la mme rsonance archaqueque son analogue franais. Polit/poulit, polidessa/poulidessosont totalement brouills par le sensprincipal de joli, joliesse. On trouverait sans doute un quivalent acceptable, quoique lgrementsurann, dans onste/ounste, onestetat/ounesteta. Le mot emprunt au franais,
politessa/poulitesso, attest par Mistral, semble le mieux accept pour le substantif. Pour ladjectif,lemprunt plit/polit semble un pis-aller bien tolr.
pneu: aucune transposition de ce mot (abrg ou sous la forme de pneumatique) nest naturelle enoccitan, en raison du caractre inacceptable de la suite pn. On doit donc ou bien chercher uneapproximation (certains proposent goma/goumo) ou bien importer le mot tel quel sous sa formetrangre et dans sa prononciation, qui a linconvnient de prsenter un phonme non-occitan (eu).
poursuivre : le classique perseguir/persegui a disparu de lusage en mme temps que le verbe
simple seguir/segui et tous ses autres composs. Corsejar/courseja,cossejar/cousseja sont bienattests, mais inconnus dans la zone de rfrence. Secutar/secuta,parfaitement courant, a un sensqui tire lgrement sur la perscution. Les expression tira(r) camin, fairetira(r) (poursuivre sonchemin), sont trs courantes.
rseau : malhum/maiun et ret (arret) semblent lis exclusivement la pche, resau (rias) lagriculture, et de plus ils ne semblent pas usits dans la zone de rfrence. La transposition du motfranais est ici entrave par lincertitude du suffixe choisir.
sourcils : aucun des mots donns traditionnellement en quivalence de ce terme (ussa/usso,cilha/ciho, subrecilha/subre-ciho) ne sont connus dans la zone denqute. La transposition duterme franais est entrave par le traitement du suffixe et de llment antpos au radical.
en vain: la correspondance traditionnelle debadas/de badoest totalement inconnue dans la zonedenqute ; le terme en van sindividualise mal au son. La recherche dun synonyme semble lameilleure solution.
bassaquetas, bassaque to con, coun pissar,pissabendar,benda cons,counas pissarta,pissarotobico, bcou (masc.) decamar,decama puta,putobicolet,bicoulet (terme enfantin) lofa, loufo putan
bots,boutis lofar, loufa quica, quicocama, camo mrda,merdo quiqueta, quiquetocagada,cagado monina, mounino (terme enfantin)cagador,cagadou nifla,niflo quiqui, ququicaganha cagagno pachla pacholo robinhlas roubignolo
7/24/2019 Vocabulaire Fondamental Du Provenal de Basse-Provence
37/51
abaliment : voir abarimentabalir : voir abarirbi : voir abitabondana : voir abondnci(d) abord que : voir brd queabrar : voir alumar, atubar,esclairar
achatar : voir cromparachetar : voir crompara c de : voir en c deacrdi : voir acrdacuelhe : voir aculhiraculir : voir aculhiradebas : voir adabs
ademetre : voir admetreademiracien : voir admiracienademirable : voir admirablea-de-rng : voir adarradmenistracien : voiradministracien
adba : voir dbaadoncas : voir adoncafortir : voir afirmar, assurar
afiermar : voir afirmaragolopar : voir envelopar, plegar, taparagradable : voir brave, plasntagradiu : voir brave plasnt
alentir : voir ralentiralestir : voir prepararalevat : voir levatalora : voir alraluenchar : voir aluncharalunhar : voir aluncharamable : voir aimableamagar : voir envelopar, plegar, taparamaussa : voir fresaamb, amb : voir am, emamela : voir amendaamenistracien : voir
administracienamiga : voir amiaamira : voir but ou marcaamocir : voir amoar[pr] amor [de, que] : voir acausa [de, que]
amorar : voir amoaramorsa : voir fresaanaquelir : voir anequelir
anau : voir anuauancien : voir anciananecalir : voir anequelirangar : voir engaranuech : voir (aqu)esta nuech,(aqu)esto soar, sera
aniuech : voir (aqu)esta nuech,(aqu)esto soar, sera
anonciar : voir anonar
ansin : voir ensinantic : voir antiqueapassionar : voir passionarapiejar : voir apielar ou apuiaraprendissagi : voir aprentissagiargels : voir argeirsarma (me): voir amaarpa : voir arpiarranjar : voir arrenjararribada : voir arrivadaarribar : voir arrivararroinar : voir roinarartri : voir artra
automatic : voir automatiqueauton : voir autonaavenidor : voir aveniraver (avoir) : voir agueraverar : voir atenhe, agantar,tocar, rejonhe, parvenir (a)
avsque : voir evsque
baiaru : voir baisaru
banlga : voir banlubaraiar : voir barraiarbargier : voir bergierbaraiar : voir barraiarbarrita : voir baritabarrolar : voir barrularbarrolhar : voir barrularbarugi : voir borugibasaruta : voir basaretabaudufa : voirbauduflabeau : voir biauaguer bl [] : voir aguer bla debelosa : voir bldaberenjana : voir merenjanabergier, bergi: voir pastreberigola : voir barigolabevnda : voir bure (boisson)
bicicleta : voir biciucletabidorsar : voirbindossarbijarre : voir bisarrebiu (boeuf): voir buoubisbilha : voir bisbsbiscampi : voir biscambi ouguingambi
biscanti : voir biscambi ouguingambi
bistortier : voir bistordierblad de Barbari : voir grs bladblad turc : voir grs bladbleadura : voir bleurablanquir : voir blanchir
b i b i l i l l i i i i
7/24/2019 Vocabulaire Fondamental Du Provenal de Basse-Provence
38/51
boreta :voir baritabu-bu : voir bau-baubududre : voir budrebxa : voir bcsaboxaire ou bxaire : voir
bocsaire ou bcsairebrafoni : voir brofonibrefoni : voir brofonibriga : voir bregabroveta : voir baritabruladura : voir brulurabrusc (brusque): voir brusquebrut (sale) : voir sale
brutar : voir salirbrutici : voir saletatbrutir : voir salirbuai : boir boaibudelet : voir bedeletburre : voir burriburri : voir burributa (but) : voir but
cabinet : voir gabinetcabridancacalaus : voir limaacaco : voir quco
cada : voir chasquecafir : voir clafircafoche : voir cafochicafocho : voir cafochicagarau : voir limaacagaraula : voir limaacai : voir quicais : voir brega ou ganachacalagau : voir limaa
calcular : voir carcularCalnas : voir NovCalndas : voir Novcalenhar : voir calinharcalenhaire : voir calinhaire
carcul : voir calculcardelina : voir cardalinacarementrant : voir caramentrantcar meme : voir pasmenscarnsalada : voir charcutari
carnsaladier : voir charcutiercasca : voir cascocatolic : voir catoliquecatafrna : voir cafornacaumagi : voir chaumagicaumaire : voir chaumairecaumar : voir chaumarcausa (chose) : voir cava
cauva : voir cavacavau : voir chivaucementri : voir amentricencha (ceinture) : voircentura
ceria : voir ceriesacereier : voir ceresiercereisier : voir ceresierceriia : voir ceriesa
cer(i)isa : voir cereisacertificar : voir certifiarcervla : voir arvlacervesa : voir birracervu : voir arvucu : voir cilechaque : voir chasquecharpin : voir pegincharpinar : voir chaupinhar
chaupinar : voir chaupinharchc : voir chquechf : voir chfeches, chs : voir en c dechimic : voir chimiquechirurgi: voir chirurgiachuma : voir chormachurma : voir chormacirc : voir cirquecirorgia : voir chirurgiacirorgian : voir chirurgiancirurgia : voir chirurgiacirurgian : voir chirurgian
comessien : voir comissiencomic : voir comiquecomo : voir comblecomol ou cmol : voir comblecomolar : voir comblar
comolun : voir comble ougalats
comparason : voir comparesoncompausar : voir composarconaupre : voir concebreconceure : voir concebreconcevre : voir concebreconfiermar : voir confirmar
confisana : voir confianaconget : voir congietconjugason : voir conjuguesonconoisse : voir conisseconoissna : voir coneissnaconquerre : voir conquerirconquistar : voir conquerirconscina : voir conscincicnse (maire) : voir mra ;
(consul) : voir consulconsequna : voir consequncicnso : voir mraconsumar (consommer) : voirconsomar
consumacien (consommation): voir consomacienconsumir : voir consomarconterrolaire : voir controlaire,
controlurconterrolar : voir controlarconterrle : voir contrlecontorrolaire : voir controlaire,controlur
contorrolar : voir controlarcontorrle : voir contrlecontrarolaire : voir controlaire,controlur
contrarolar : voir controlarcontrarle : voir contrlecontra,countrocntra : voir contra
i i i d i d d il i d i il
7/24/2019 Vocabulaire Fondamental Du Provenal de Basse-Provence
39/51
crim : voir crimecris : voir cridcrsi : voir crisacritic : voir critiquecrespar (crisper, excder) :
voir crisparcrompa : voir achatcrs (creux ; trou) : voir trauc, fssa ; curat , clt, cavatcrubecla : voir cabuclacrubecu : voir cabucucrudu : voir cruucrus, crusa : voir crud, crudacubrta (couverture) : voircovrta
cubrir : voir curbircuelhe : voir culhircurieu : voir curioscuire : voir coireculir : voir culhircurbecla : voir cabuclacurbecu : voir cabucu
cuvrta : voir covrta
dabs : voir debsdamagi: voir daumagi
danairi : voir danaira danairedanarla : voir danaira danaire
darnier (derrire) : voir darrierdebarrassar : voir desbarrassardebauar : voir desbauardebulhar : voir desbulhardecatinar : voir degatinhar
degancilhar : voir deganalhardeganzalhar : voir deganalhardegatilhar : voir degatinhardegatinar : voir degatinhardelicadessa : voir delicatessa
depausar : voir deposarderegir : voir dirijarderrenjar : voir derranjardescnda : voir descntadescopar : voir decopar
descurbir : voir descubrirdesembarrassar : voirdesbarrassardesembolhar : voir desembulharDesmbre : voir Decmbredesempii : voir despueidesempuei : voir despueidesganalhar : voir deganalhardesgancilhar : voir deganalhardesgatin(h)ar : voir degatinhardesgost : voir degostdesgosta r : voir degostardesirana : voir desirdesmesclar : voir demesclardesparisse : voir disparisse[a] despart ( part) : voir[a] part
despausar : voir deposardespndre (dpenser) : voirdespensar
despii : voir despueidespolhar : voir despulhardesranjar, desrenjar : voirderranjar
dessen, dessenh : voir dessindessinhar : voir dessinar
dessot : voir dessotadessubre : voir dessusdestribuir : voir distribuardesvirar : voir devirardesvolopar : voir desvelopardevesien : voir divisiendevesir : voir divisardevorir : voir devorardimenge : voir dimenchediminche, diminge : voirdimenche
din-din : voir tin-tindirit : voir dirite
domecile : voir domiciledomge : voir domestique (adj.)domestic : voir domestiquedna : voir damadoncas : voir donc, adonc
dont(e) : voir montedorbir : voir durbirdumac : voir Dieu merc, grci , perqu, [en] efftdubrir : voir durbirduoure : voir duredurmir : voir dormirduvre : voir dure
economic : voir economiqueefica : voir eficaceega ou ga : voir cavalaeiros : voir uroseisercice : voir eisercicieisercir : voir eiserareisigir : voir eisijareleitric : voir eleitriqueeleitri : voir eleitria eleitoreleitronic : voir eleitrouniqueelicoptr : voir elicoptreemai que : voir brd que
embassada : voir ambassadaembassador : voir ambassadorembiscar : voir enviscarembolhar : voir embulharemboniga : voir emboligaemboriga : voir emboligaembrisar : voir embrigarembrolh : voir embrlhembrutir : voir salir
embulana : voir ambulanaembrolhar : voir embulharemmorar : voir amoaremmorcir : voir amoarempacha : voir empachi
encian : voir ancian entrodurre : voir introdurre estatua : voir estatuia
7/24/2019 Vocabulaire Fondamental Du Provenal de Basse-Provence
40/51
encian : voir ancianencidnt : voir incidntencuei : voir (v)ueiendavant : voir davantendicacien : voir indicacien
endumia : voir endumiendurmir : voir endormirendustria : voir industriaendustriau : voir industriauenemiga : voir enemiaenergic : voir energiqueenfiermari : voir infirmarienfirme : voir infirmeenfiermier : voir infiermierenfiermitat : voir infiermitatenflunci : voir influncienformacien : voir infourmacienenformar : voir informacienenframinar : voir enfrominarenfreminar, enfreminhar : voirenfrominar
enfruminar : voir enfrominar
enflunci : voir influncienganar : voir tromparengaropar : voir envelopar,
plegar, taparengni (gnie) : voir gnienjuscas : voir juscasennoi : voir ennuiennoiar : voir ennuiarennujar : voir ennuiar
enquisicien : voir inquisicienenquista : voir enqustaensalada : voir saladaensinhar : voir ensenharensistar : voir insistarentanterin : voir enterinente : voir monteentencien : voir intencien ouatencien
enterin : voir dins (d) aqueutmps
enterin que : voir dau tmps queenterrar : voir entarrar
entrodurre : voir introdurreenueg : voir ennuienui (enuei) : voir ennuienuiar : voir ennuiarenuios : voir ennuios
enujar : voir ennuiarenujos : voir ennuiosenvencien : voir invencienenventar : voir inventarenventor : voir inventorenvirutar : voir entorar,(en)rolar
enviscar : voir embiscarenvitacien : voir invitacienenvitar : voir invitarenvolopa : voir envelopaenvolopar : voir enveloparenvutar : voir entorarequilibri : voir equilibreeros : voir uroserosament : voir urosamentrsa : voir vaga
esbinar : voir esbinharesbleugir : voir emblujar ouesblujar
esbrigar : voir embrigaresbrisar : voir embrigarescafar : voir esfaarescarfar : voir esfaar[tot] escs : voir ads, tot just,a pena
escasna (occasion, hasard,chance) : voir ucasien,asard, chana
escondre : voir escndreescorreguda : voir escursienespausar : voir esposarespa : voir espciespeari : voir espiariespecier : voir espicierespelofit : voir espalofitesperina : voir esperinciespetar : voir esplosarespetatri : voir espetatria
estatua : voir estatuiaestenalhas : voir estanalhasesterpiar : voir estarpiaestil : voir estileestint : voir istint
stra : voir fenstraestrani : voir estrangiestrapiar : voir estarpiarestrepar : voir estarpiarestrucien : voir istrucienestruire : voir istruireestrument : voir istrumentetapa : voir estapaetrne : voir eternaueuse : voir euveeveniment : voir evenament
fabregolier : voir falabreguierfaciada : voir faadafacil : voir facilefainhant : voir fenhantfaler : voir fauguerfalher : voir fauguerfamilhar : voir familherfarum : voir faumfarmacien : voir farmacian
farrolh : voir farrofaula : voir fablafax : voir facsfeissela (dans le sens deficelle) : voir ficla
felen : voir pichon-fieu, pichonsenfants
felena : voir pichona filhafema : voir frema
femelin : voir femeninferigola : voir farigolafernir : voir refarnirferrat (seau) : voir farratfrri : voir frre
fonch : voir fons getar : voir gitar infirme : voir infirme
7/24/2019 Vocabulaire Fondamental Du Provenal de Basse-Provence
41/51
fonch : voir fonsfonchor : voir fonsorforst : voir bscfrma : voir formaforniga : voir formiga
forqueta : voir forchetaforradura : voir forrurafotografic : voir fotografiquefu : voir folhfraga : voir frsafrairau : voir fraternaufrairenau : voir fraternaufremir : voir refarnirfrenir : voir refarnirfriom, friem : voir frumfront : voir frntfrotador : voir fretadorfrotar : voir fretarfruchier : voir frutierfruet : voir fruchfruit : voir fruchfruitier : voir frutier
fueuc : voir fuecfuouc : voir fuecfun, fuen : voir fen
gaalhar : voir ganalhargalapachons : voir carapachonsgalapian : voir galapigalatau : voir galatsgalatrs : voir galatsgalheta : voir calhetagamba : voir cambagambeta : voir cambetagancilhar : voir ganalhar
ganolhar : voir ganalharganzalhar : voir ganalhargardi : voir gardagarrafa : voir carrafagat : voir cat
getar : voir gitargigant : voir geantgingangi : voir biscambi ouguingambi
g
Top Related