Vlaams actieplan suïcidepreventie
Iedere dag sterven in Vlaanderen 3 mensen door zelfdoding
Op jaarbasis: plusminus 1000 mensen(in 2006:70 jongeren van 15-24jaar)
Een veelvoud hiervan onderneemt een zelfmoordpoging.(Elke 7 uur een zelfdoding, elke 35 minuten een poging tot zelfdoding)
Belangrijkste doodsoorzaak bij twintigers, dertigers en bij mannen ook bij veertigers
-20-15-10-5051015202530354045505560657075
L i touwen
E s tl and
K az akhs tan
B el ar us
Sr i Lanka
Oekr aïne
B el gi ë
M ol dav i ë
Oos tenr i j k
C uba
J apan
P ol en
Ni euw-Zeel and
J oegos l av i ë
R oemeni ë
Zweden
Noor wegen
I er l and
T r i ni dad en T obago
U r uguay
P uer to R i c o
E l Sal vador
K or ea R ep.
Si ngapor e
I tal i ë
Seyc hel l en
B el i z e
V er eni gd K oni nkr i j k
Zi mbabwe
P or tugal
B ar bados
V enez uel a
T ur kmeni s tan
E c uador
G r i ekenl and
P anama
C ol ombi ë
M ex i c o
B ahr ei n
A r meni ë
A l bani ë
B ahamas
K oewei t
G uetmal a
J amaïc a
Syr i ë
Sao T ome en P r i nc i pe
Hondur as
Sai nt K i tts en Nev i s
Suïciderates in de wereld
Mannen Vrouwen
België
Nederland
Jongeren (15-24 jaar)
Evolutie suïcide in vlaanderenEvolutie suïcide 15-24 jr Vlaanderen (Bron: Ministerie Vlaamse Gemeenschap)
0
5
10
15
20
25
30
1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004
Rat
es (p
er 1
00.0
00 in
won
ers)
mannen
vrouw en
Vlaams actieplan suïcidepreventie
De sterfte door zelfdoding moet tegen 2010 verminderd zijn met 8% ten opzichte van 2000.Dankzij: daling van aantal suïcidepogers daling van suïcidale gedachten daling van aantal depressies
Zelfmoordgedachten
Zelfmoordwens
Zelfmoordplan
Zelfmoordpoging
Zelfdoding
Het suïcidale proces: Het suïcidale proces: concept voor hulpverlening en preventie concept voor hulpverlening en preventie
Achtergronden van suïcidaal gedrag
1.(Aangeboren) Kwetsbaarheid
2.(Toename van) Stress3.Denkprocessen4.Uitlokkende factoren5.Ontremmende factorenOntbreken van 6.Beschermende
factoren
Suïcidaal
Proces
Achtergronden van suïcidaal gedrag1. kwetsbaarheid
Psychiatrische Risicofactoren (90 % van de mensen die sterven door zelfdoding
lijden aan een psychische en/of psychiatrische ziekte)
A) depressie= Belangrijkste risico-indicator voor suïcidaal gedrag(70%) B) schizofrenie (10%) C) manisch-depressieve stoornis (5%) D) alcohol – en middelenafhankelijkheid ( 1 op de 3 jongeren die sterven door zelfdoding)
Achtergronden van suïcidaal gedrag 1. kwetsbaarheid
Risicogroepen in onze samenleving: Alleenstaanden Werklozen Ouderen / jongeren Holebi’s Bepaalde beroepsgroepen (politie, huisartsen,…) Hoogbegaafdheid Migrantenmeisjes 4de wereld (armoede) Nabestaanden Suïcidepogers (risico op suïcide = 150x hoger) :
< 1j. 12-30% nieuwe poging < 1j. 1-3% sterft door zelfdoding, < 5j. tot 9%, < 10j. tot 12%
Achtergronden van suïcidaal gedrag
2. Stress
Traumatische ervaringen binnen het gezin van oorsprong(seksueel - fysiek misbruik / mishandeling, verwaarlozing)
Relatieproblemen – echtscheiding Psychiatrische problematiek en/of zelfmoordpoging van
ouder(s) Kinderen van ouders met psychiatrische problemen(kopp)
Geïsoleerd leven, weinig vrienden Lichamelijke ziekte (aids, kanker, chronische pijn…)
Achtergronden van suïcidaal gedrag 3. denkprocessen
• Hopeloosheid – gevoel in de val, vast te zitten• Impulsiviteit• Vernauwing - Tunnelzicht
• beleving van de eigen situatie• Kijk op eigen mogelijkheden• Gevoelswereld• Tijdsbesef & ruimtebeleving• Intermenselijke relaties• Probleemoplossend vermogen
• Denkfouten• Zwart-wit denken• « loser » status• No escape• No rescue
Achtergronden van suïcidaal gedrag 4.Uitlokkende factoren
= Recente ingrijpende levensgebeurtenissen (triggers)
Bvb. werkelijk of dreigend verlies van:
-Partner – liefde (relatieproblemen , ruzie)-Status (werk, vrije tijd)-Werk (ontslag)-Kind (overlijden, ziekte)-Vrijheid (gevangenis, psychiatrische opname)-Gezondheid (lichamelijke, psychische ziekte)
Achtergronden van suïcidaal gedrag 5. Ontremmende factoren
Verlagen de drempel om tot suïcidaal gedrag over te gaan:
Alcohol, medicatie, drugs Impulsiviteit Eerder suïcidaal gedrag Beschikbaarheid van het suïcidemiddel Informatie over dodelijkheid van middel Voorbeelden van suïcidaal gedrag in de
omgeving (familie, vrienden, media,…)
Achtergronden van suïcidaal gedrag 6. Beschermende factoren
Sociale steun – netwerk (Partner, familie, vrienden, klasgenoten)
Sociale vaardigheden en zelfvertrouwen Afkeurende (i.t.t. permissieve houding) t.o.v. zelfdoding « Suïcide is geen normale reactie op stresserende levensomstandigheden » Bespreekbaarheid van gevoelens en gedachten
(hulpzoekgedrag) Probleemoplossende vaardigheden
(advies vragen, open staan voor ervaringen en nieuwe kennis) Toegankelijkheid van geestelijke gezondheidszorg (hulpaanbod) Kennis & attitude i.v.m. geestelijke gezondheidszorg Goede prestaties op school, in sportvereniging,… Ouderschap: voor vrouwen: kind < 2j.
Vlaams actieplan suïcidepreventie
Gezondheidsconferentie 2002 Expertengroep Keuze van 5 strategieën die
internationaal hun nut hebben bewezen
Actieplan, goedgekeurd door Vlaamse regering, loopt tot 2011
Vlaams actieplan suïcidepreventie5 strategieën
1. bevorderen van de geestelijke gezondheid bij individu en maatschappij
2. bevorderen van de laagdrempelige telezorg
3. bevorderen van deskundigheid van professionelen en optimaliseren van netwerking
4. uitlokken van zelfdoding tegengaan 5. aandacht voor specifieke doelgroepen
Strategie 1: bevorderen van de geestelijke gezondheid
Campagne ‘fit in je hoofd, goed in je vel’: tv-spot, interactieve website. Adviezen met betrekking tot 10 domeinen in het leven.
www.fitinjehoofd.be Campagne herhaald in februari 2009,
gekoppeld aan een zelfbeoordelingstest: “neem een kijkje in je hoofd”
Strategie 2: bevorderen van laagdrempelige telezorg
In Vlaanderen zijn er verschillende telefonische hulplijnen: Tele-Onthaal, zelfmoordlijn,..
Onlinehulpverlening (communicatiemiddel vooral door jongeren gebruikt.
9/10 gebruikers onder de dertig jaar) Toekomst: samenwerking CPZ met
netlog
Strategie 3: bevorderen van deskundigheid professionelen en optimalisatie netwerking
Deskundigheidsbevordering huisartsen via elektronisch interactief leerpakket
Deskundigheidsbevordering andere professionelen (leerkrachten, Centra voor leerlingenbegeleiding, politie…)via geautoriseerd vormingspakket
Locoregionale werkgroepen (met specifieke opdrachten rond deskundigheidsbevordering)
Strategie 4: uitlokken van zelfdoding tegengaan
Mediarichtlijnen: do’s en don’ts Mediaonderscheiding Afstemming met federale overheid:
kleinere verpakkingen van geneesmiddelen, wapenwetgeving, preventie treinsuïcides, beveiliging van hoge gebouwen,..
Strategie 5: aandacht voor specifieke doelgroepen
Suïcidepogers (project integrale zorg suïcidepogers – R. Vanhove)
Schizofrenie (vroegdetectie initiële psychoses)(www.flippen.be)
Jongeren (naar een geïntegreerd geestelijk gezondheidsbeleid op school)
!!! Nieuw project in 2009: aanstelling van preventiecoachen geestelijke gezondheidszorg in secundaire scholen (1,1 miljoen euro)
Strategie 5: aandacht voor specifieke doelgroepen
Holebi’s (deskundigheidsbevordering)
Kopp-kinderen (onderzoek)
Mindfullness-based cognitive therapy bij recidive depressies (onderzoek).
Nabestaanden na zelfdoding(www.werkgroepverder.be)
www.flippen.be
Huidige cijfers
Doelstelling actieplan: 8% minder in het jaar 2010 in vergelijking met het jaar 2000
Max. 1080 overlijdens in 2010
2000: 1174 2001: 1139 2002: 1100 2003: 1074 2004: 1085 2005: 1115 2006: 980
Vlaams actieplan suïcidepreventie
Bedankt voor uw aandacht.
Top Related