Strategisch partnerschap Wat is wijsheid?
Over bestuur en toezicht in het semipublieke domein Boekpresentatie Rienk Goodijk, 1 juni 2017
Via transformatie naar een nieuw perspectief op governance?
Van
Naar
Afvinkgedrag Cultuur van verantwoordelijkheid en aanspreekbaarheid
Lessons learned
Good practices, nieuwe concepten en perspectieven
Formele verhouding
Verhouding die ‘waarde’ oplevert
Context: ontwikkelingen in het private domein Van
Naar
Cadbury Code (1992), Code Tabaksblat (2003), …
Herziene CG-Code/Van Manen (dec. 2016)
Sarbanes Oxley (2002)/Sox-cultuur Principle-based oplossingen
Angelsaksische benadering
Herwaardering van Rijnlandse principes • Lange(re)termijn waardecreatie • Vertrouwen in ontwikkeling van binnenuit • Belang van cultuur en gedrag/omgang
25 jaar ontwikkeling governance in het semipublieke domein Valse start (vanaf 1990) Onvoldoende aandacht voor bestuurlijk
vermogen, inrichting governance en publiek belang
Teveel gekopieerd Onvoldoende aandacht voor het specifieke van het (semi)publieke domein
Onderschatting complexiteit (1995 – 2010) Bestuur en intern toezicht vaak onvoldoende in staat om met toegenomen risico’s om te gaan
Verontwaardiging en regels Toen het hier en daar misging, leidde de verontwaardiging tot ingrijpen ‘van buitenaf’ via meer en meer regels
Periode van herbezinning (vanaf 2015) Op zoek naar nieuwe concepten ‘van binnenuit’ en herstel van vertrouwen
Lessons (to be) learned Te veel Te weinig Op afstand Inhoudelijk debat Top-down sturing Zicht op/verbinding met
organisatie Beheersingsdrang Aandacht voor onzekere factoren Meegaand gedrag Elkaars kritisch-tegenover zijn Sturing op rendement Sturing op legitimiteit Grenzen opzoeken Moraliteit Gesloten circuit Aanspreekbaarheid
Transitiefase? Uitdaging: ontwikkeling van betrouwbare governance van binnenuit Van in control en compliance naar responsiveness Hybriditeit en competing logics vragen meer aandacht voor leiderschap Veranderende verhouding tussen externe disciplinering en intern bestuur en toezicht
Ontwikkeling en transities?
Van NaarRegels/procedures Cultuur/gedragTweeluik DriehoekenComply ExplainBlauwdruk MaatwerkModel Dynamiek
Het doorprikken van (in ieder geval) 3 mythes Een rationele top-down benadering • De mythe van de bestuurbaarheid van grote complexe organisaties • … • …
Die te veel gericht is op risicobeheersing en ‘control’ • De mythe van de beheersbaarheid van ontwikkelingen • … • …
Met de behoefte aan steeds meer ‘harde’ informatie • De mythe van het ‘meten is weten’, de mythe van het zeker weten • … • …
Bepalende factoren voor deugdelijke governance
1. Duidelijkheid over het ‘waartoe’ (de bedoeling, taakopvatting, …) 2. Waarden-gedreven en waarde-gericht 3. Strategisch-inhoudelijke betrokkenheid (het debat) 4. Wederkerigheid en tegenspraak 5. Verbinding met organisatie en stakeholders 6. Zichtbaarheid en aanspreekbaarheid, leiderschap en
verantwoording
Governance as leadership
Visie (waarden)
LEIDERSCHAP Verbinding Verantwoording (dialoog) (legitimering)
Concept van strategisch partnerschap tussen bestuur en intern toezicht
• Belang van visie en inhoudelijk debat
• Tot nieuwe vormen van verbinding komen
• Invulling geven aan de verantwoording
Visie en voorkantbenadering • Aan de hand van 5 V’s: verkenning, verdieping,
verbreding, verbijzondering en vergelijking • Samenspel én tegenspel, inspireren én uitdagen,
generatieve rol én kritisch-tegenover • (Leren) omgaan met ’dilemma’s • Van rolvastheid naar rolbewustzijn • Tussen samenleving en interne besturing
Verbindingen • Verbinding met de ‘bedoeling’ • Waardecreatie via verbinding/dialoog met
‘stakeholders’ • Benutten van ‘driehoeken’ • Verbinding tussen ‘corporate’ en ‘internal’ governance • Ook ‘zintuiglijke waarneming’
Invulling geven aan de verantwoording
1. Via verslaggeving en documentenmeer dan een kort stukje tekstverwachtingen van anderen (wie?)voorbereiding op visitaties, …
2. Samenstelling/posities op bestuurlijk niveauvoldoende evenwichtigheidchecks and balances
3. Activeren van de interne organisatiecultuurdoorleven, praktijk, herkenning
4. Organiseren van ‘tegenspraak’ via ‘driehoeken’benutten van derden
5. Dialoog met/verantwoording aan stakeholdershet debat organiseren
6. Instelling extra orgaan: belanghebbendenorgaan, maatschappelijk forum?externe disciplinering
Strategisch partnerschap strategische positionering inhoudelijke betrokkenheid
Netwerkrol verbinden
strategisch partnerschap genereren
controleren
procedurele rol
beïnvloeden
expertrol
Strategisch partnerschap tussen bestuur en intern toezicht • Verhouding (ik-jij relatie) die waarde oplevert • Samenspel én tegenspel • Elkaar ondersteunen, aanspreken en uitdagen/scherp
houden • Onderlinge dynamiek: van rolvastheid naar rolbewustzijn • Wederzijdsheid en tegenspraak • Controle in vertrouwen
OperationaliseringInhoudelijke betrokkenheid Voorkantbenadering Generatieve rol (waardecreatie) Inhoudelijk debat (preparing and debating)
Netwerkondersteuning Strategische positionering Interacties, stakeholderdialoog Zichtbaarheid en aanspreekbaarheid
Strategisch partnerschap tussen bestuur en intern toezicht • Niet het bestuursmodel maar de onderlinge dynamiek is bepalend
voor deugdelijke governance • De onderlinge verhouding bestuur/intern toezicht levert veel meer
waarde op als ‘aan de voorkant’ het debat wordt gezocht • Inclusief strategisch partnerschap versterkt het innovatief vermogen
van organisaties • Dat vraagt een wijsheid ‘voorbij de technische competenties’
Top Related