DWIE STATYSTYKIopisowaiindukcyjna
www.logic.amu.edu.pl
GDZIE PROBLEM?
POPULACJA„Określony teoretycznie zbiór
elementów badania”
POPULACJA BADANA„Zbiór elementów, z którego
próba jest faktycznie pobierana”
(Babbie 2003)
PRÓBAZbiór elementów, które
zostają faktycznie poddane badaniu
(Babbie 2003)?dr Victoria Kamasa
CECHY
PYTANIA
1. Dlaczego uzyskane wyniki się różnią?
2. Który wynik najlepiej opisuje grupę?
3. Który wynik najlepiej opisuje populację?
ODCHYLENIE Z PRÓBY
średnia 1
średnia 2≠
BOnaturalne różnice między
poszczególnymi elementami próby i poszczególnymi próbami
ESTYMATOR A PARAMETR
średnia 1
średnia 2
ŚREDNIA2
średnia 2
SZACOWANIE
ESTYMATOR PARAMETR
ESTYMATOR A PARAMETR
ESTYMATOR
dotyczy próby; obliczany na podstawie zebranych danych; znany;
PARAMETR
dotyczy populacji; szacowany na podstawie danych z próby; dokładna wartość zawsze nieznana; pewne prawdopodobieństwo dotyczące trafności oszacowania;
SZACOWANIE
PYTANIA
1. Dlaczego uzyskane wyniki się różnią?
2. Który wynik najlepiej opisuje grupę?
3. Który wynik najlepiej opisuje populację?
4. Który sposób „doboru próby” najbardziej zróżnicował wyniki?
ODCHYLENIE Z PRÓBY
KOLOR WŁOSÓW WZROST
ESTYMATOR OBCIĄŻONY
dr Victoria Kamasa IJ UAM
DWIE STATYSTYKI
PRÓBA POPULACJAJAK JEST?
mediana, moda, średnia…
przedziały + określone prawdopodobieństwo
www.logic.amu.edu.pl
STATYSTYKA OPISOWA STATYSTYKA INDUKCYJNA
RÓŻNICE
KTO SIĘ LEPIEJ UCZY?
1. Czy wyniki pokazują różnice w grupie?
2. Czy wyniki pokazują wpływ płci na wyniki w nauce?
CZY RÓŻNICA JEST DUŻA?
14
15
16
17
18
Wyniki w całej badanej próbie mieściły się w
zakresie (5-51).
Wyniki w całej badanej próbie mieściły się w
zakresie (14-18).
RÓŻNICA ISTOTNA STATYSTYCZNA
coś więcej niż przypadek
KTO SIĘ LEPIEJ UCZY?
1. Czy wyniki pokazują, że mamy do czynienia z dwoma grupami różniącymi się średnią?
2. Czy wyniki wskazują, że mamy do czynienia z jedną grupą?
JEDNA CZY DWIE GRUPY?
14
15
16
17
18Wyniki w całej badanej próbie mieściły się w zakresie (5-51) => wyniki pochodzą z
dwóch podgrup jednej grupy.Wyniki w całej badanej
próbie mieściły się w zakresie (14-18) => wyniki pochodzą z
dwóch różnych grup
RÓŻNICA ISTOTNA STATYSTYCZNA
niskie prawdopodobieństwo
pobrania z jednej populacji
POPULACJA 1(ze względu na
szacowany parametr)
CO MÓWI RÓŻNICA?
średnia 1
średnia 2
POPULACJA 2(ze względu na
szacowany parametr)
PRZYPADEKróżnica między kilkoma
próbami z tej samej populacji
średnia 1
średnia 2
różnica
RÓŻNICA populacji ze względu na szacowany
parametr
RÓŻNICA
POPULACJA 1(ze względu na
szacowany parametr)średnia
1
średnia 2
POPULACJA 2(ze względu na
szacowany parametr)
średnia 1
średnia 2
różnica
CO ROBI STATYSTYKA?
RÓŻNICA
określanie PRAWDOPODOBIEŃSTWAuzyskania takich wyników
JEŚLI obie próby pochodzą z jednej populacji
INTERPRETACJA
PRÓBA
grupa A uzyskała wynik X; grupa B uzyskała wynik Y; grupy A i B różnią się uzyskanymi wynikami o X-Y;
POPULACJA
prawdopodobieństwo uzyskania wyników X i Y dla dwóch prób (grupa A i B)pobranych z populacji o tym samym parametrzewynosi p<0,05,DLATEGOprzyjmujemy, że grupy A i B pochodzą z dwóch populacji różniących się szacowanym parametrem (=> różnica jest istotna)
PRZYKŁAD - INTONACJA
WYNIKI
• „Efekt główny płci nadawcy był istotny dla obu wskaźników tzn. „Poprawność” (p < 0,02) oraz „Liczba” (p < 0,03)”
•„Badani odtworzyli więcej zdań z zachowanym sensem, gdy słuchali głosu kobiecego niż gdy słuchali głosu męskiego”
INTERPRETACJA
Prawdopodobieństwo uzyskania takich wyników dla wskaźnika „Poprawność” w dwóch próbach pochodzących z tej samej populacji ze względu na płeć jest mniejsze niż 0,02;
dla wskaźnika „Liczba” – mniejsze niż 0,03.
dr Victoria Kamasa IJ UAM
RÓŻNICE
PRÓBA POPULACJACZY JEST RÓŻNICA?obserwacja różnic testowanie hipotez
(poziom istotności)
www.logic.amu.edu.pl
STATYSTYKA OPISOWA (?) STATYSTYKA INDUKCYJNA
ZALEŻNOŚCI
CZAS A WYNIKI
1. Czy te wyniki pokazują zależność między czasem poświęconym na naukę a wynikami w grupie?
2. Czy umiemy powiedzieć, jak silna jest ta zależność?
3. Czy możemy generalizować?
4. Czy możemy powiedzieć, że poświęcenie większej ilości czasu jest przyczyną lepszego wyniku?
CZY ZACHODZI ZALEŻNOŚĆ?
0 20 40 60 80 100 1200
20
40
60
80
100
120
0 20 40 60 80 100 1200
20
40
60
80
100
120
140
dr Victoria Kamasa IJ UAM
ZALEŻNOŚCI
PRÓBA POPULACJACZY ZALEŻY?
współczynniki korelacji
istotność dla korelacji
www.logic.amu.edu.pl
STATYSTYKA OPISOWA STATYSTYKA INDUKCYJNA
KAUZACJA A KORELACJA
KORELACJA A KAUZACJA
ZALEŻNOŚĆ
LICZBOWA
jeżeli rośnie A to rośnie też B
KORELACJA
PRZYCZYNOWA
A powoduje B
KAUZAJCA
PRZYKŁAD 1
http://pubs.acs.org/doi/abs/10.1021/ci700332k
PRZYKŁAD 2
http://stats.stackexchange.com/questions/36/examples-for-teaching-correlation-does-not-mean-causation
SPANIE W BUTACH I BÓL GŁOWY
X idzie spać w butach.
X boli głowa rano.
X nadużył alkoholu. KORELACJA
KAUZACJA: pójście spać w butach POWODUJE
ból głowy.
PROBLEM UKRYTEGO CZYNNIKA
WYDARZENIE A
WYDARZENIE B
PRZYCZYNA A i B KORELACJA
PRZEMOC A PŁEĆ
Bycie dziewczynką.
Rzadsze (w porównaniu do chłopców) bicie
kolegów i koleżanek.
Przedszkolanki zwracają większą
uwagę na przemoc wśród chłopców.
KORELACJAKAUZACJA: bycie
dziewczynką POWODUJE mniejszą
przemoc.
PROBLEM „WŁAŚCIWEJ PRZYCZYNY”
WYDARZENIE A
WYDARZENIE B
WYDARZENIE ZWIĄZANE Z A I POWODUJĄCE B
KORELACJA
EFEKT CIEPLARNIANY
W POWIETRZU JEST WIĘCEJ
CO2
LODOWCE
TOPNIEJĄ
PROBLEM PRZYCZYNY I SKUTKU
WYDARZENIE A
WYDARZENIE B?
W JAKICH BADANIACH?
• losowy przydział do grup;• grupa kontrolna i grupa badawcza;• np. skuteczność szczepionek;
BADANIA EKSPERYMENTAL
NE
• grupa kontrolna i grupa badawcza;• np. przyczyny choroby X
BADANIA QUASI-
EKSPERYMENTALNE
• obserwacja określonych czynników na próbie reprezentatywnej;
• np. wykształcenie a czytelnictwo
BADANIA KORELACYJNE
ZADANIE DOMOWE
Moodle; Przygotowanie do badań;
Top Related