Nadzór pedagogiczny
System Ewaluacji Oświaty
RAPORT Z EWALUACJI
PROBLEMOWEJ
Szkoła Podstawowa nr 9
Olsztyn
Kuratorium Oświaty w Olsztynie
Szkoła Podstawowa nr 9 2/47
Wstęp
Prezentowany raport jest rezultatem ewaluacji zewnętrznej przeprowadzonej w szkole przez wizytatorów
do spraw ewaluacji. Raport z ewaluacji problemowej dotyczy jednego lub kilku z przedstawionych poniżej
wymagań państwa.
Ewaluacja zewnętrzna polega na zbieraniu i analizowaniu informacji na temat funkcjonowania szkoły
w obszarach wyznaczonych przez wymagania państwa:
1. Szkoła lub placówka realizuje koncepcję pracy ukierunkowaną na rozwój uczniów.
2. Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się.
3. Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej.
4. Uczniowie są aktywni.
5. Respektowane są normy społeczne.
6. Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji.
7. Nauczyciele współpracują w planowaniu i realizowaniu procesów edukacyjnych.
8. Promowana jest wartość edukacji.
9. Rodzice są partnerami szkoły lub placówki.
10. Wykorzystywane są zasoby szkoły lub placówki oraz środowiska lokalnego na rzecz wzajemnego rozwoju.
11. Szkoła lub placówka, organizując procesy edukacyjne, uwzględnia wnioski z analizy wyników sprawdzianu,
egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego, egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe
i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych.
12. Zarządzanie szkołą lub placówką służy jej rozwojowi.
Ewaluacja ma także na celu ustalenie poziomu spełniania przez szkołę wymagań zawartych w rozporządzeniu
Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7.10.2009r. wraz ze zmianami z dnia 10.05.2013r. Szkoła może spełniać te
wymagania na pięciu poziomach:
● Poziom E - oznaczający niski stopień wypełniania wymagania przez szkołę.
● Poziom D - oznaczający podstawowy stopień wypełniania wymagania przez szkołę.
● Poziom C - oznaczający średni stopień wypełniania wymagania przez szkołę.
● Poziom B - oznaczający wysoki stopień wypełniania wymagania przez szkołę.
● Poziom A - oznaczający bardzo wysoki stopień wypełniania wymagania przez szkołę.
Szkoła Podstawowa nr 9 3/47
Opis metodologii
Badanie zostało zrealizowane w dniach 07-01-2014 - 14-01-2014 przez zespół wizytatorów ds. ewaluacji,
w skład którego weszli: Dorota Anuszkiewicz, Elżbieta Wąsowska. Badaniem objęto 148 uczniów, 170 rodziców
i 29 nauczycieli (ankiety). Przeprowadzono wywiad indywidualny z dyrektorem placówki, przedstawicielem
organu prowadzącego szkołę, grupowe z uczniami, rodzicami, nauczycielami, partnerami szkoły i pracownikami
niepedagogicznymi, a także obserwacje 8 lekcji, placówki i analizę dokumentacji. Na podstawie zebranych
danych został sporządzony raport, który obejmuje następujące wymagania wyznaczone przez państwo:
"Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się", "Uczniowie nabywają wiadomości
i umiejętności określone w podstawie programowej", "Respektowane są normy społeczne".
Przy opisie wykresów użyto w raporcie następujących skrótów:
KADUMS - kwestionariusz ankiety dla uczniów "Moja szkoła",
KADUMD - kwestionariusz ankiety dla uczniów "Mój dzień",
KADR - kwestionariusz ankiety dla rodziców,
KADN - kwestionariusz ankiety dla nauczycieli.
Szkoła Podstawowa nr 9 4/47
Obraz szkoły
Szkoła Podstawowa nr 9 w Olsztynie rozpoczęła swoją działalność 50 lat temu. Organem prowadzącym szkołę
jest Gmina Olsztyn. Pracy placówki przyświeca sentencja Seneki "Uczymy się nie dla szkoły, ale dla życia".
W szkole pracuje wyspecjalizowana kadra pedagogiczna, która dba o wszechstronny rozwój każdego ucznia,
wspiera dzieci o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Mimo że nie jest to szkoła integracyjna, uczą się w niej
także dzieci niepełnosprawne. Są one otoczone wsparciem i opieką nie tylko ze strony nauczycieli, ale także
kolegów i koleżanek. Kadra pedagogiczna i personel szkoły dbają, aby każdy uczeń był: uczciwy, szczery,
prawdomówny, sprawiedliwy, rzetelny, odpowiedzialny i kreatywny, żeby szanował język, kulturę, historię
i tradycje narodowe, dążył do samodoskonalenia, dbał o bezpieczeństwo swoje i innych.
Stosowane przez nauczycieli metody pomagają uczniom w zdobywaniu i utrwalaniu wiedzy. W czasie zajęć
wykorzystuje się wiadomości z innych przedmiotów i różnych dziedzin życia. W szkole z różnym skutkiem
podejmowane są działania mające na celu poprawę efektów kształcenia. Uczniowie odnoszą sukcesy w licznych
konkursach, natomiast wyniki sprawdzianu zewnętrznego utrzymują się od trzech lat na poziomie wyżej
średnim (6 stanin). Podstawa programowa jest realizowana z wykorzystaniem zalecanych warunków jej
realizacji oraz uwzględnieniem możliwości szkoły. Nauczyciele w swojej pracy często posługują się
nowoczesnymi środkami dydaktycznym, kształcą u uczniów liczne umiejętności przydatne im na kolejnych
etapach edukacji oraz na rynku pracy. Rodzice angażują się w działania szkoły, współuczestniczą
w podejmowaniu decyzji dotyczących jej funkcjonowania. W opinii wszystkich respondentów szkoła jest
przyjazna i bezpieczna.
Szkoła Podstawowa nr 9 5/47
Informacja o placówce
Nazwa placówki Szkoła Podstawowa nr 9Patron
Typ placówki Szkoła podstawowa
Miejscowość Olsztyn
Ulica Zamenhofa
Numer 14
Kod pocztowy 10-280
Urząd pocztowy OLSZTYN
Telefon 895264882
Fax 895266456
Www www.sp9.olsztyn.pl
Regon 000716336
Publiczność publiczna
Kategoria uczniów Dzieci lub młodzież
Charakter brak specyfiki
Uczniowie, wychow., słuchacze 508
Oddziały 20
Nauczyciele pełnozatrudnieni 39.00
Nauczyciele niepełnozat. (stos.pracy) 4.00
Nauczyciele niepełnozat._(w etatach) 2.03
Średnia liczba uczących się w oddziale 25.4
Liczba uczniów przypadających na jednegopełnozatrudnionego nauczyciela 13.03
Województwo WARMIŃSKO-MAZURSKIE
Powiat Olsztyn
Gmina Olsztyn
Typ gminy gmina miejska
Szkoła Podstawowa nr 9 6/47
Poziom spełniania wymagań państwa
Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się B
Planowanie procesów edukacyjnych w szkole lub placówce służy rozwojowi uczniów, a nauczyciele stosująróżne metody pracy dostosowane do potrzeb ucznia, grupy i oddziału (D)
Nauczyciele kształtują u uczniów umiejętność uczenia się (D)
Nauczyciele i uczniowie tworzą atmosferę sprzyjającą uczeniu się (D)
Uczniowie znają stawiane przed nimi cele uczenia się i formułowane wobec nich oczekiwania (D)
Nauczyciele motywują uczniów do aktywnego uczenia się i wspierają ich w trudnych sytuacjach (D)
Informowanie ucznia o postępach w nauce oraz ocenianie pomagają uczniom uczyć się i planować ichindywidualny rozwój (D)
Organizacja procesów edukacyjnych umożliwia uczniom powiązanie różnych dziedzin wiedzy i jejwykorzystanie. Taka organizacja procesów edukacyjnych pomaga uczniom zrozumieć świat oraz lepiejfunkcjonować w społeczności lokalnej (B)
Uczniowie mają wpływ na sposób organizowania i przebieg procesu uczenia się. Czują się odpowiedzialniza własny rozwój. (B)
Uczniowie uczą się od siebie nawzajem (B)
W szkole lub placówce stosowane są nowatorskie rozwiązania służące rozwojowi uczniów (B)
Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej C
W szkole lub placówce realizuje się podstawę programową uwzględniając osiągnięcia uczniów zpoprzedniego etapu edukacyjnego (D)
Podstawa programowa jest realizowana z wykorzystaniem zalecanych warunków i sposobów jej realizacji(D)
W szkole lub placówce monitoruje się i analizuje osiągnięcia każdego ucznia, uwzględniając jegomożliwości rozwojowe, formułuje się i wdraża wnioski z tych analiz (D)
Wdrożone wnioski z monitorowania i analizowania osiągnięć uczniów przyczyniają się do wzrostu efektówuczenia się i osiągania różnorodnych sukcesów edukacyjnych uczniów. Wyniki analizy osiągnięć uczniów,w tym uczniów, którzy ukończyli dany etap edukacyjny, potwierdzają skuteczność podejmowanychdziałań dydaktyczno-wychowawczych (B)
Uczniowie odnoszą sukcesy na wyższym etapie kształcenia lub na rynku pracy (B)
Respektowane są normy społeczne B
Działania szkoły lub placówki zapewniają uczniom bezpieczeństwo fizyczne i psychiczne (D)
Uczniowie współpracują ze sobą w realizacji przedsięwzięć będących wynikiem działań samorząduuczniowskiego (D)
Zasady postępowania i współżycia w szkole lub placówce są uzgodnione i przestrzegane przez uczniów,pracowników szkoły, rodziców, a relacje między wszystkimi członkami społeczności szkolnej są oparte nawzajemnym szacunku i zaufaniu (D)
W szkole analizuje się podejmowane działania wychowawcze oraz modyfikuje je w razie potrzeb (B)
W modyfikacjach biorą udział uczniowie i rodzice (B)
Szkoła Podstawowa nr 9 7/47
Wnioski
Procesy edukacyjne w szkole są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się. Informacje zwrotne
o postępach w nauce i stosowane metody pomagają uczniom w zdobywaniu i utrwalaniu wiedzy. W czasie zajęć
nauczyciele wykorzystują wiadomości z innych przedmiotów i różnych dziedzin życia.
W szkole realizowane są nowatorskie działania, dzięki którym uczniowie mogą kształcić i doskonalić
umiejętność posługiwania się językiem obcym, korzystania z nowoczesnych technologii
informacyjno-komunikacyjnych, uczyć się współpracy w grupie, rozpoznawać swoje uzdolnienia i rozwijać
zainteresowania.
Realizując podstawę programową, nauczyciele biorą pod uwagę osiągnięcia uczniów z poprzedniego etapu
edukacyjnego oraz wyniki licznie prowadzonych diagnoz i analiz. W pracy z uczniami uwzględniają zalecane
warunki realizacji podstawy programowej określone dla danych przedmiotów. Kadra pedagogiczna
w szerokim zakresie wykorzystuje nowoczesne technologie.
Podejmowane przez szkolę działania przyczyniają się do sukcesów uczniów w licznych konkursach. Jednocześnie
wyniki na sprawdzianie zewnętrznym od trzech lat utrzymują się na tym samym poziomie (6 stanin).
Nauczyciele kształtują u uczniów liczne umiejętności mogące wpłynąć na ich sukcesy na kolejnych etapach
edukacji.
Funkcjonujący w szkole Samorząd Uczniowski podejmuje różne inicjatywy. Większość dzieci jest zaangażowana
w szkolną samorządność, co sprzyja nabywaniu przez nich szeregu umiejętności oraz wpływa na pozytywne
relacje między wszystkimi członkami społeczności szkolnej.
Uczniowie i rodzice akceptują normy i wartości kształtowane w szkole oraz obowiązujące prawa i zasady. Są
świadomi możliwości zgłaszania zmian i propozycji w tym zakresie i w miarę potrzeb korzystają z tego.
W szkole uczniowie czują się bezpiecznie, czemu sprzyjają podejmowane działania, analiza ich skuteczności
i wprowadzane z udziałem uczniów i rodziców modyfikacje.
Szkoła Podstawowa nr 9 8/47
Wyniki ewaluacji
Wymaganie:
Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się
Nauczanie w efektywnych szkołach jest celowe, ma jasno określone zadania, jest dobrze zorganizowane,
przygotowane i odbywa się w odpowiednim tempie. Ilość czasu spędzanego na uczeniu się jest zaplanowana i
kontrolowana, a stawiane pytania angażują uczniów. Środowisko uczenia się powinno być atrakcyjne, metody
pracy nauczycieli oparte na najnowszej wiedzy pedagogicznej. Ważne jest, by zachęcać uczniów do samooceny i
brania odpowiedzialności za proces uczenia się. Duży wpływ na ten proces ma informowanie uczniów o
postępie, jaki się dokonuje w ich rozwoju intelektualnym, społecznym i osobistym.
Poziom spełnienia wymagania: B
Procesy edukacyjne w szkole są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się. Nauczyciele
interesująco prezentują tematy lekcji, zrozumiale wyjaśniają zagadnienia i proponują ciekawe
formy pracy, co mobilizuje uczniów do nauki. Dzieci potrafią się uczyć, a zdobywaniu wiedzy sprzyja
atmosfera tworzona zarówno przez nauczycieli, jak i uczniów. Cele nauczania są dla młodzieży jasne
i zrozumiałe. Przekazywane przez nauczycieli informacje zwrotne o postępach pozwalają im lepiej
opanować materiał oraz dają możliwość bardziej świadomego uczestniczenia w procesach
edukacyjnych. Na zajęciach wykorzystuje się wiedzę z innych przedmiotów i różnych dziedzin życia.
W szkole są realizowane działania innowacyjne sprzyjające rozwojowi uczniów. Nauczyciele w pracy
dydaktycznej w szerokim zakresie wykorzystują nowoczesną technologię
informacyjno-komunikacyjną. Wymaganie jest spełniane na wysokim poziomie.
Obszar badania: Planowanie procesów edukacyjnych w szkole lub placówce służy rozwojowi
uczniów, a nauczyciele stosują różne metody pracy dostosowane do potrzeb ucznia, grupy i
oddziału
Procesy edukacyjne są dostosowane do potrzeb uczniów i organizowane w sposób sprzyjający ich rozwojowi.
W oparciu o informacje uzyskane od dzieci można stwierdzić, że nauczyciele zrozumiale tłumaczą poruszane
podczas zajęć zagadnienia (Rys. 1j), potrafią zainteresować realizowanym tematem (Rys. 2j, 5j). Stosowane
przez nauczycieli metody powodują, że uczniowie chcą się uczyć (Rys. 3j), ale nie zawsze pozwalają uczniom
współpracować ze sobą (Rys. 4j). Opinie wyrażone przez uczniów podczas rozmów przeprowadzonych po
obserwowanych lekcjach wskazują, że zajęcia przebiegają zwykle w podobny sposób z wykorzystaniem różnych
pomocy i metod. Nauczyciele prowadzący obserwowane zajęcia uzasadniali wybór metod nauczania, które
zastosowali, następującymi czynnikami:
- specyfika nauczanego przedmiotu,
Szkoła Podstawowa nr 9 9/47
- poruszany temat i jego miejsce w podstawie programowej,
- dydaktyczne wyposażenie szkoły,
- liczebność klasy oraz potrzeby i możliwości percepcyjne danego zespołu uczniowskiego,
- stwarzanie okazji do aktywizowania i motywowania uczniów, rozwijania ich myślenia i twórczych postaw
wobec różnych zagadnień, łączenia wiedzy z umiejętnością jej wykorzystywania w nowych sytuacjach.
Rys. 1j Rys. 2j
Rys. 3j Rys. 4j
Szkoła Podstawowa nr 9 10/47
Rys. 5j
Obszar badania: Nauczyciele kształtują u uczniów umiejętność uczenia się
W szkole dba się o rozwijanie umiejętności uczenia się. Uczniowie klas piątych w większości twierdzą,
że nauczyciele wyjaśniają im, jak się uczyć (Rys. 1j) oraz uważają, że sami potrafią zdobywać wiedzę
i umiejętności (Rys. 2j). Połowa uczniów klas szóstych ma poczucie, że w czasie zajęć pomagano im
w uświadomieniu sobie, czego się nauczyli (Rys. 3j). Obserwacja zajęć pozwala stwierdzić, że nauczyciele
w większości stwarzają uczniom sytuacje, w których mogą oni:
- podejmować indywidualne decyzje dotyczące uczenia się,
- wyrażać swoje opinie,
- poszukiwać różnych rozwiązań stawianych problemów,
- podsumowywać lekcje.
Nauczyciele kształtują u uczniów umiejętność uczenia się, podkreślając to, co istotne, wykorzystując posiadaną
przez dzieci wiedzę, umiejętności i doświadczenie oraz sprawdzając poziom rozumienia poszczególnych
zagadnień. Wyjaśniają trudne kwestie, uczą korzystania z różnych źródeł wiedzy, dobierają odpowiednie
pomoce, motywują do poszukiwania rozwiązań i aktywności, stosują atrakcyjne dla uczniów formy pracy
na lekcjach. Nauczyciele postrzegają znaczną część swoich uczniów jako potrafiących się uczyć samodzielnie
(Rys. 4j).
Szkoła Podstawowa nr 9 11/47
Rys. 1j Rys. 2j
Rys. 3j Rys. 4j
Szkoła Podstawowa nr 9 12/47
Obszar badania: Nauczyciele i uczniowie tworzą atmosferę sprzyjającą uczeniu się
Wzajemne relacje nauczycieli i uczniów oraz tworzony w szkole klimat sprzyjają uczeniu się. Rodzice stwierdzili,
że ich dzieci chętnie chodzą do szkoły (Rys. 1j). Uważają także, że nauczyciele dbają o dobre relacje wśród
dzieci (Rys. 2j), szanują uczniów (Rys. 3j) oraz traktują wszystkich równie dobrze (Rys. 4j).
Większość uczniów ma poczucie, że czas na zajęciach jest wykorzystywany na zdobywanie wiedzy
i umiejętności (Rys. 5j, 10j), a nauczyciele traktują jednakowo dobrze ich wszystkich (Rys. 6j). Młodzież odnosi
się do siebie raczej przyjaźnie (Rys. 7j, 11j), czasem pomaga sobie w uczeniu się (Rys. 8j). Uczniowie mają
możliwość porozmawiania z nauczycielami lub bycia wysłuchanym, gdy mają taka potrzebę (Rys. 9j).
Z obserwacji szkoły i lekcji wynika, że dzieci odnoszą się do siebie na ogół przyjaźnie, ich relacje
z nauczycielami są życzliwe. Opinie i inicjatywy, o ile pojawiają się podczas lekcji, są akceptowane przez
nauczycieli, którzy traktują uczniów podmiotowo. Pracownicy niepedagogiczni potwierdzili, że atmosfera
w szkole jest bardzo dobra, a ich praca i rola w jej kształtowaniu też jest doceniana.
Rys. 1j Rys. 2j
Szkoła Podstawowa nr 9 13/47
Rys. 3j Rys. 4j
Rys. 5j Rys. 6j
Szkoła Podstawowa nr 9 14/47
Rys. 7j Rys. 8j
Rys. 9j Rys. 10j
Szkoła Podstawowa nr 9 15/47
Rys. 11j
Obszar badania: Uczniowie znają stawiane przed nimi cele uczenia się i formułowane wobec
nich oczekiwania
Formułowane na tym etapie kształcenia zadania oraz oczekiwania są znane uczniom. Mają oni świadomość
celów lekcji (Rys. 1j) i wiedzą, dlaczego uczą się konkretnych treści (Rys. 2j). Nauczyciele wyjaśniają uczniom,
jakich działań oczekują od nich na lekcjach (Rys. 3j). Potwierdziły to obserwacje zajęć - nauczyciele wyjaśniali
uczniom cele konkretnych lekcji oraz tłumaczyli, jak będą one przybiegały.
Szkoła Podstawowa nr 9 16/47
Rys. 1j Rys. 2j
Rys. 3j
Szkoła Podstawowa nr 9 17/47
Obszar badania: Nauczyciele motywują uczniów do aktywnego uczenia się i wspierają ich w
trudnych sytuacjach
Uczniowie są motywowani do aktywnego uczenia się i wspierani w trudnych sytuacjach. Młodzież lubi się uczyć
(Rys. 1j) i ma poczucie, iż nauczyciele pomagają im, jeśli tego potrzebują (Rys. 2j). W uczeniu się pomocne są
nowoczesne wyposażenie szkoły i środki dydaktyczne wykorzystywane przez nauczycieli. Uczniowie doceniają
także sposób, w jaki nauczyciele wyjaśniają wprowadzane treści i uporządkowaną kolejność omawianych
zagadnień. Rodzice w większości uważają, że nauczyciele częściej uczniów chwalą, niż krytykują (Rys. 3j) oraz
wierzą w możliwości ich dzieci (Rys. 4j). Nauczyciele stwierdzili, że ich uczniowie często czują się zmotywowani
do pracy w wyniku otrzymywanej informacji zwrotnej (Rys. 5j).
Rys. 1j Rys. 2j
Szkoła Podstawowa nr 9 18/47
Rys. 3j Rys. 4j
Rys. 5j
Szkoła Podstawowa nr 9 19/47
Obszar badania: Informowanie ucznia o postępach w nauce oraz ocenianie pomagają uczniom
uczyć się i planować ich indywidualny rozwój
Ocenianie i komentowanie uczniowskich postępów w nauce motywuje młodzież do dalszej pracy i sprzyja
racjonalnemu planowaniu własnego rozwoju. Rodzice uważają, że sposób, w jaki nauczyciele oceniają ich dzieci,
stanowi zachętę do uczenia się (Rys. 1j). Uczniowie stwierdzili, że są oceniani według ustalonych i jasnych
zasad (Rys. 2j), które są przez nauczycieli przestrzegane (Rys. 3j). Stawiane oceny są uzasadniane (Rys. 4j).
Większość nauczycieli rozmawia z uczniami zarówno o przyczynach trudności w nauce, jak i czynionych przez
nich postępach, a także podstawach osiąganych sukcesów (Rys. 5j, 6j, 7j). Obserwowane zajęcia dały podstawę
do stwierdzenia, że nauczyciele zwracają uwagę na prawidłowe i nieprawidłowe elementy odpowiedzi lub działań
uczniów, umiejętnie wykorzystując je podczas lekcji do utrwalania wiedzy. Uczniowie otrzymują informacje
zwrotne dotyczące efektów ich pracy, co powoduje, że są aktywni, chętnie i ze zrozumieniem wykonują zadania
i polecenia, są zmotywowani do pracy na lekcji, a także ośmieleni i zachęceni do dzielenia się posiadaną
wiedzą.
Rys. 1j Rys. 2j
Szkoła Podstawowa nr 9 20/47
Rys. 3j Rys. 4j
Rys. 5j Rys. 6j
Szkoła Podstawowa nr 9 21/47
Rys. 7j
Rys.1w
Szkoła Podstawowa nr 9 22/47
Obszar badania: Organizacja procesów edukacyjnych umożliwia uczniom powiązanie różnych
dziedzin wiedzy i jej wykorzystanie. Taka organizacja procesów edukacyjnych pomaga uczniom
zrozumieć świat oraz lepiej funkcjonować w społeczności lokalnej
Działania edukacyjne i wychowawcze podejmowane w szkole dają uczniom możliwości wykorzystywania różnych
dziedzin wiedzy, co sprzyja pogłębianiu rozumienia procesów zachodzących we współczesnym świecie.
Uczniowie na lekcjach mają możliwość korzystania z tego, czego nauczyli się na innych przedmiotach lub poza
szkołą (Rys. 1j) i uważają, że to, czego uczą się w szkole, przydaje się w ich życiu codziennym (Rys. 2j).
Obserwowane lekcje potwierdziły, że nauczyciele, realizując treści programowe, odwołują się do wiedzy
przedmiotowej i informacji z innych dziedzin, wykorzystują uczniowskie doświadczenia pozaszkolne oraz
odnoszą się do aktualnych wydarzeń w Polsce i na świecie. Nauczyciele podkreślili, że w różny sposób starają
się pokazywać związki między tym, co jest omawiane na lekcjach, a tym, co ma miejsce w najbliższej okolicy,
w kraju i na świecie. Zawsze starają się odnosić to, czego uczą, do bieżących wydarzeń. W tym celu w pracy
na lekcjach często jako źródło wiedzy i ilustracji realizowanych tematów wykorzystują Internet, a treści
z podstawy programowej odnoszą do konkretnych przykładów z życia.
Rys. 1j Rys. 2j
Szkoła Podstawowa nr 9 23/47
Obszar badania: Uczniowie mają wpływ na sposób organizowania i przebieg procesu uczenia
się. Czują się odpowiedzialni za własny rozwój.
Uczniowie mogą wpływać na to, czego i w jaki sposób się uczą. Mają poczucie własnej odpowiedzialności za
osiągane sukcesy, ale doceniają też pomoc rodziców (Rys. 1w). Obserwacja lekcji pozwala potwierdzić,
że nauczyciele rozmawiają z uczniami o tym, jak ma przebiegać lekcja i organizują pracę tak, by uczniowie
mogli zastanowić się nad tym, czego i w jakim celu się uczą. Pracując z dziećmi, nauczyciele dają im możliwość
wyboru tematyki lekcji, metod pracy podczas lekcji, sposobu oceniania, wyboru zajęć pozalekcyjnych, a także
terminów testów lub sprawdzianów (Rys. 1j - 7j). Sami uczniowie mają poczucie wpływu przede wszystkim
na atmosferę panującą w klasie, omawiane tematy i treści oraz sposób uczenia się (Rys. 2w).
Rys. 1j Rys. 2j
Szkoła Podstawowa nr 9 24/47
Rys. 3j Rys. 4j
Rys. 5j Rys. 6j
Szkoła Podstawowa nr 9 25/47
Rys. 7j
Szkoła Podstawowa nr 9 26/47
Rys.1w
Szkoła Podstawowa nr 9 27/47
Rys.2w
Obszar badania: Uczniowie uczą się od siebie nawzajem
W szkole docenia się istotę i funkcję wzajemnego uczenia się od siebie uczniów. Nauczyciele posiłkują się tym
elementem w swoim działaniu. W tym celu stosują pracę w grupach lub w parach, wykorzystują
przygotowywane przez uczniów prezentacje, inicjują dyskusje i zachęcają do dzielenia się opiniami
i wzajemnego oceniania, a także organizują koleżeńską pomoc (Rys. 1w). Uczniowie potwierdzili, że na części
zajęć pracują w grupach (Rys. 1j, 2j). Wskazali także na wykorzystywanie ich inwencji na niektórych zajęciach
(Rys. 3j). Podczas obserwowanych lekcji nauczyciele stwarzali sytuacje, w których uczniowie mogli
współpracować i uczyć się od siebie wzajemnie - inicjowali pracę w parach i grupach, zachęcali do wspólnego
wykonywania niektórych ćwiczeń i pomocy, gdy pojawiały się trudności, powoływali się na wypowiedzi uczniów
i zachęcali ich do weryfikowania swojej wiedzy w konfrontacji z wiedzą innych.
Szkoła Podstawowa nr 9 28/47
Rys. 1j Rys. 2j
Rys. 3j
Szkoła Podstawowa nr 9 29/47
Rys.1w
Obszar badania: W szkole lub placówce stosowane są nowatorskie rozwiązania służące
rozwojowi uczniów
W szkole podejmowane są działania o charakterze nowatorskim, co zaakcentowali dyrektor i nauczyciele oraz
partnerzy placówki. Stosowane rozwiązania wpływają na rozwój uczniów. Młodzież zdobywa nową wiedzę,
doskonali swoje umiejętności, uczy się współpracy w grupie. Ma także możliwość rozpoznawania swoich
uzdolnień, rozwijania zainteresowań. Korzysta z wielu nowoczesnych pomocy i wyposażenia szkoły (np. tablice
interaktywne, komputery i ich oprogramowanie, Internet, rzutniki, multibooki, platformy edukacyjne). Dyrektor
podkreślił, że większość nauczycieli angażuje się w takie działania, a wszyscy nauczyciele stwierdzili,
że w ostatnim roku wprowadzili w swojej pracy nowatorskie rozwiązania (Rys. 1j), które dotyczyły przede
wszystkim metod pracy i wykorzystywania środków dydaktycznych (Rys. 1w). Celem tych działań jest według
nauczycieli przede wszystkim uatrakcyjnienie zajęć w szkole.
Nowatorskie rozwiązania i elementy to np.:
- przystąpienie do programu Aktywna Edukacja,
- korzystanie z narzędzi TOC,
- realizacja programu „Kuferek tajemnic” przez szkolną świetlicę,
- przystąpienie do programu TENIS10 w ramach zajęć wychowania fizycznego,
- udział w inicjatywie PASCH – Szkoły Partnerzy Przyszłości umożliwiającej uczniom zdobycie certyfikatów
potwierdzających umiejętność posługiwania się językiem niemieckim,
- prowadzenie zajęć metodą CLIL (Content and Languageintegrated Learning) - zintegrowane nauczanie języka
Szkoła Podstawowa nr 9 30/47
niemieckiego i innego przedmiotu,
- realizacja programu adaptacyjnego „Witaj czwarta klaso”.
Rys. 1j
Szkoła Podstawowa nr 9 31/47
Rys.1w
Wymaganie:
Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej
Zmiany w zewnętrznym świecie powodują konieczność właściwego przygotowania uczniów do nowej
rzeczywistości, dlatego dla sukcesu indywidualnego i społecznego uczniowie i uczennice powinni nabywać
kompetencje określone w podstawie programowej. Stopień, w jakim są one nabywane, zależy od skuteczności
monitorowania tego procesu oraz wykorzystania informacji o osiągnięciach z poprzedniego etapu edukacyjnego.
Szkoła Podstawowa nr 9 32/47
Poziom spełnienia wymagania: C
Nauczyciele realizują podstawę programową, wykorzystując osiągnięcia uczniów z poprzedniego
etapu edukacyjnego. Stosują także zalecane warunki jej realizacji określone dla danego przedmiotu
nauczania. Podejmowane przez nauczycieli działania dydaktyczno-wychowawcze wpływają
na osiągnięcia uczniów w konkursach (przedmiotowych, plastycznych, literackich), natomiast nie
przekładają się na poprawę rezultatów sprawdzianu zewnętrznego (od trzech lat wyniki utrzymują
się na tym samym poziomie – 6 stanin). W szkole formułuje się wnioski z nadzoru pedagogicznego
dotyczące nabywania przez uczniów wiedzy i umiejętności. Są to głównie wnioski będące wynikiem
obserwacji zajęć. Uczniowie zdobywają i rozwijają umiejętności przydatne podczas kontynuowania
nauki na kolejnych etapach edukacji, a także na rynku pracy. Wymaganie jest spełniane na średnim
poziomie.
Obszar badania: W szkole lub placówce realizuje się podstawę programową uwzględniając
osiągnięcia uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego
W szkole diagnozuje się osiągnięcia uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego, a wyniki diagnoz
wykorzystuje podczas realizacji podstawy programowej. Wskazują na to pozyskane w toku badania informacje
(wywiad z dyrektorem, analiza dokumentów). Diagnoza wstępna uczniów klas pierwszych rozpoczyna się
od wnikliwej analizy dokumentów (m.in. informacja o gotowości dziecka do podjęcia nauki w szkole
podstawowej, opinie i orzeczenia poradni psychologiczno-pedagogicznej, informacje o stanie zdrowia dziecka).
Przeprowadzany jest także wywiad z rodzicami. Na początku II etapu edukacyjnego, w ramach realizacji
szkolnego programu „Witaj czwarta klaso”, byli wychowawcy klas III w oparciu o własne obserwacje, diagnozy
i wyniki Ogólnopolskiego Badania Umiejętności Trzecioklasistów dokładnie przedstawiają każdego ucznia nowym
wychowawcom i nauczycielom, informują, z jakimi problemami można się spotkać, jak na nie reagować,
na co zwrócić szczególną uwagę, które z dzieci potrzebuje dodatkowego wsparcia i jaka pomoc była udzielana.
Informują także o uzdolnieniach uczniów. Na początku roku szkolnego bada się wiedzę i umiejętności
czwartoklasistów z języka polskiego, języka obcego i matematyki. Analizowana jest także sytuacja rodzinna
dzieci. Na podstawie wyników prowadzonych diagnoz dokonuje się przydziału uczniów do klas pierwszych
i podziału na grupy językowe, organizuje pomoc uczniom potrzebującym wsparcia (m.in. indywidualizacja
nauczania, kierowanie na dodatkowe zajęcia, włączanie w działania wspierające pedagoga szkolnego
i nauczyciela terapeuty, itp.). Ponadto nauczyciele modyfikują swoje plany pracy dydaktycznej, dostosowują
formy i metody pracy do możliwości uczniów. W klasach piątych wprowadzono dodatkową godzinę matematyki.
Szkoła Podstawowa nr 9 33/47
Obszar badania: Podstawa programowa jest realizowana z wykorzystaniem zalecanych
warunków i sposobów jej realizacji
Nauczyciele kształtują u uczniów kluczowe umiejętności opisane w podstawie programowej kształcenia
ogólnego. W procesie lekcyjnym uwzględniają zalecane warunki i sposoby jej realizacji ustalone dla danych
zajęć edukacyjnych i możliwe do zastosowania w szkole. Świadczą o tym ich wypowiedzi oraz obserwowane
zajęcia, podczas których uczący kształcili takie kluczowe kompetencje, jak: umiejętność komunikowania się
w języku ojczystym i języku obcym, pracy zespołowej, czytania, posługiwania się nowoczesnymi technologiami
informacyjno-komunikacyjnymi (w tym także dla wyszukiwania i korzystania z informacji), nieco rzadziej –
umiejętność uczenia się jako sposób zaspokajania naturalnej ciekawości świata. Ponadto kształcili umiejętność
myślenia matematycznego i naukowego, odkrywania swoich zainteresowań i przygotowania do dalszej edukacji.
Na języku obcym nauka odbywała się w grupie o zbliżonym poziomie znajomości języka, w sali wyposażonej
w niezbędne pomoce (m.in. tablica interaktywna, aplikacje komputerowe). Na zajęciach matematyki
nauczyciele m.in. dbali o poprawność języka matematycznego, dopuszczali stosowanie przez uczniów własnych,
w miarę czytelnych, zapisów rozwiązania, wdrażali ich do wykorzystywania narzędzi TIK, uwzględniali
zróżnicowane potrzeby edukacyjne dzieci. Na języku polskim uczący motywował uczniów do aktywnego
poznawania rzeczywistości i komunikowania się oraz wypowiadania. W klasie I wykorzystano obie części sali
(edukacyjną i rekreacyjną), łączono treści przyrodnicze z polonistycznymi, społecznymi, a także
matematycznymi i edukacją zdrowotną, rozwijano zamiłowania czytelnicze. Zajęcia wychowania fizycznego
odbywały się w sali gimnastycznej, a nauczyciel korzystał ze sprzętu sportowego. Na większości obserwowanych
lekcji prowadzący wykorzystywali nowoczesną technologię informacyjno-komunikacyjną.
Obszar badania: W szkole lub placówce monitoruje się i analizuje osiągnięcia każdego ucznia,
uwzględniając jego możliwości rozwojowe, formułuje się i wdraża wnioski z tych analiz
Nauczyciele monitorują nabywanie przez uczniów wiedzy i umiejętności, a także ich osiągnięcia. Świadczą o tym
obserwowane zajęcia, opinie uczniów oraz samych nauczycieli (Rys. 1j i Rys.1w). Najczęściej
na obserwowanych lekcjach uczący sprawdzali, w jaki sposób uczniowie wykonują zadania, czy właściwie
zrozumieli omawiane zagadnienia, a także zadawali pytania. Rzadziej prosili uczniów o podsumowanie
i stwarzali im możliwość zadania pytania. Ponadto uczący weryfikowali poprawność wykonywanych przez
uczniów zadań i poleceń, stosowali ocenianie bieżące, udzielali informacji zwrotnej, wykorzystywali karty pracy
(ćwiczenia podsumowujące, utrwalające), a także nowoczesne narzędzia umożliwiające monitorowanie nabytej
przez uczniów wiedzy (np. gałązka logiczna). W szkole dla każdego ucznia prowadzone są karty badania
osiągnięć. Przeprowadza się także wewnątrzszkolne badania osiągnięć uczniów klas IV i V i próbne sprawdziany
w klasach VI. Wyniki ww. badań są analizowane i przedstawiane w formie raportu całej radzie pedagogicznej.
Na podstawie wniosków z analizy osiągnięć uczniów nauczyciele m.in. przygotowują dodatkowe karty pracy,
zwiększają liczbę ćwiczeń kształcących umiejętności słabo opanowane przez uczniów, na bieżąco sprawdzają
zeszyty i prace domowe, proponują dzieciom dodatkowe zajęcia (np. wyrównawcze), zgłaszają/zachęcają
do udziału w konkursach, kierują uczniów do poradni psychologiczno-pedagogicznych, angażują ich
w przygotowywanie pomocy dydaktycznych, organizują konkursy, prowadzą zajęcia wspierające i rozwijające
zainteresowania. W miarę potrzeb dokonują zmiany podręczników, przygotowują plany naprawcze, plany pracy
z uczniem zdolnym.
Szkoła Podstawowa nr 9 34/47
Rys. 1j
Szkoła Podstawowa nr 9 35/47
Rys.1w
Szkoła Podstawowa nr 9 36/47
Obszar badania: Wdrożone wnioski z monitorowania i analizowania osiągnięć uczniów
przyczyniają się do wzrostu efektów uczenia się i osiągania różnorodnych sukcesów
edukacyjnych uczniów. Wyniki analizy osiągnięć uczniów, w tym uczniów, którzy ukończyli dany
etap edukacyjny, potwierdzają skuteczność podejmowanych działań
dydaktyczno-wychowawczych
Dyrektor w ramach sprawowanego nadzoru pedagogicznego formułuje wnioski dotyczące efektów uczenia się
uczniów. Odnoszą się one przede wszystkim do obserwowanych zajęć edukacyjnych. W szkole formułuje się
również wnioski z monitorowania osiągnięć uczniów i na ich podstawie wdraża różnorodne działania. Według
dyrektora najważniejsze z nich, to:
- doskonalenie umiejętności sprawiających uczniom szczególną trudność,
- organizowanie zajęć dodatkowych,
- stosowanie różnorodnych metod pracy,
- rozmowy z uczniami, rodzicami, pedagogiem szkolnym, innymi nauczycielami na temat osiągnięć uczniów,
- wspieranie uczniów i ich rodziców podczas procesu edukacyjnego,
- indywidualizacja nauczania,
- praca z uczniami przejawiającymi zdolności,
- zachęcanie uczniów do udziału w różnego rodzaju konkursach.
Wdrażanie ww. działań nie w pełni przyczynia się do poprawy efektów kształcenia, o czym świadczą pozyskane
od dyrektora informacje oraz analiza dokumentów. Wyniki sprawdzianu zewnętrznego w klasie VI od trzech lat
(2011-2013) utrzymują się na tym samym poziomie – wyżej średnim (6 stanin w dziewięciostopniowej skali
staninowej). Z kolei z analizy rezultatów Ogólnopolskiego Badania Umiejętności Trzecioklasistów wynika,
że nastąpił zauważalny wzrost w zakresie umiejętności językowych, natomiast spadek w zakresie umiejętności
matematycznych. Jednocześnie stwierdzono, że uczniowie coraz liczniej uczestniczą w konkursach i odnoszą
w nich sukcesy. Są to konkursy szkolne i pozaszkolne, m.in. przedmiotowe (np. wojewódzkie konkursy języka
polskiego, historii, przyrody, matematyki; ogólnopolski konkurs języka niemieckiego „DaF-Kenner”;
Międzynarodowy Konkurs „Kangur Matematyczny”), literackie (m.in. ogólnopolskie konkursy „Podróżuj, śnij,
odkrywaj”, "Życie bajką jest"), artystyczne (np. „O Różę Małego Księcia”, Olsztyński Przegląd Małych Form
Teatralnych), plastyczne o tematyce przyrodniczej (np. „Gaz ziemny na wesoło”, „Odkryjmy świat wymarły
w bursztynie”, „Ziemia, Księżyc, Słońce”), przyrodnicze (np. Ogólnopolski Konkurs „Mój Las”). Dzieci odnoszą
także sukcesy sportowe. Chętni uczniowie zdobywają certyfikaty języka niemieckiego: Goethe-Zertifikat A1: Fit
in Deutsch 1 oraz Goethe-Zertifikat A2: Fit in Deutsch 2, co umożliwia im dostanie się do gimnazjum z klasami
dwujęzycznymi lub klasami z rozszerzonym nauczaniem języka niemieckiego. Dużym sukcesem szkoły jest
uzyskanie po raz drugi Certyfikatu „Zielona Flaga” za podnoszenie świadomości ekologicznej młodzieży szkolnej.
Powyższe sukcesy uczniowie osiągnęli m.in. dzięki indywidualnej pracy, zajęciom na kołach przedmiotowych
i zainteresowań, wykonywaniu dodatkowych zadań (np. karty pracy). Piątoklasiści najczęściej za swój sukces
uważają: poprawę oceny, dobre wyniki w nauce, udział oraz osiągnięcia w konkursach i sporcie, nabywanie
wiedzy, zdobywanie różnych umiejętności.
Szkoła Podstawowa nr 9 37/47
Obszar badania: Uczniowie odnoszą sukcesy na wyższym etapie kształcenia lub na rynku
pracy
W szkole poprzez realizację różnorodnych działań kształtuje się i rozwija liczne umiejętności przydatne uczniom
na kolejnym etapie edukacyjnym, a także na rynku pracy. Najważniejsze z nich, według dyrektora i nauczycieli,
to:
- umiejętność uczenia się,
- współdziałanie w zespole oraz budowanie prawidłowych relacji interpersonalnych (podział obowiązków podczas
udziału w akcjach charytatywnych, organizacja uroczystości szkolnych),
- posługiwanie się językiem ojczystym i obcym,
- czytanie ze zrozumieniem, analizowanie i interpretowanie tekstów kultury, a także posługiwanie się różnymi
źródłami informacji i wiedzy oraz bezpieczne korzystanie z Internetu,
- myślenie matematyczne,
- przedsiębiorczość i kreatywność (przygotowywanie przedstawień, wykonywanie prac artystycznych
na konkursy),
- prezentowanie swoich dokonań szerszej publiczności, promowanie siebie i swoich talentów,
- wykorzystywanie technologii informacyjno-komunikacyjnych.
Wymaganie:
Respektowane są normy społeczne
Szkoły powinny kształtować postawy zgodne z wartościami i normami społeczeństwa demokratycznego.
Poznawanie zasad i rozumienie ich znaczenia dla funkcjonowania społeczności szkolnej i społeczeństwa stanowi
element rozwoju. Świadomość tego, jak ważne jest przestrzeganie wspólnie ustalonych reguł, decyduje o
sukcesie grup. Ważnym zadaniem szkoły jest tworzenie poczucia bezpieczeństwa fizycznego i psychicznego, a
także klimatu sprzyjającego uczeniu się.
Poziom spełnienia wymagania: B
W szkole dzieci czują się bezpiecznie, przy czym nieco większe poczucie bezpieczeństwa odczuwają
na lekcjach i po zajęciach niż w czasie przerw międzylekcyjnych. W szkole w ciągu ostatniego roku
szkolnego występowały nieliczne niepokojące zdarzenia. Samorząd Uczniowski podejmuje różne
inicjatywy, angażując w nie wielu uczniów. Wdrażane działania wychowawcze przynoszą
spodziewane efekty oraz spełniają oczekiwania rodziców. Są one analizowane, a wyniki analiz służą
do wprowadzania zmian, w których uczestniczą zarówno uczniowie, jak i rodzice. Wymaganie jest
spełniane na wysokim poziomie.
Szkoła Podstawowa nr 9 38/47
Obszar badania: Działania szkoły lub placówki zapewniają uczniom bezpieczeństwo fizyczne i
psychiczne
W szkole jest bezpiecznie, co potwierdzają wypowiedzi przedstawiciela organu prowadzącego, partnerów szkoły
i pracowników niepedagogicznych. Na bezpieczeństwo uczniów wpływają liczne działania podejmowane przez
placówkę. Są to: dyżury nauczycieli, dyżury pracownika przy wejściu (kontrola osób wchodzących
i wychodzących), monitoring zewnętrzny, różne przedsięwzięcia i akcje profilaktyczne (np. konkursy, pogadanki
policjantów na temat bezpieczeństwa w czasie wakacji, ferii). Wszystkim uczniom przekazuje się wiedzę
na temat odpowiedzialności prawnej. Odbywają się także spotkania rodziców z funkcjonariuszami policji.
W ostatnim czasie w szkole zdarzyła się tylko jedna interwencja policji. Dotyczyła ona kradzieży.
Funkcjonariusze zostali wezwani z inicjatywy szkoły, co, jak podkreślili partnerzy, dobrze świadczy o jej
działaniach w zakresie bezpieczeństwa („trudnych spraw nie zamiata się pod dywan”). W szkole obowiązują
także regulaminy porządkujące zachowanie uczniów. Egzekwuje się ich przestrzeganie, reaguje na niewłaściwe
postępowanie uczniów. Ponadto dba się o sprzęt i na bieżąco dokonuje niezbędnych napraw. Dwa razy do roku
przeprowadza kontrolę w zakresie zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków korzystania z obiektów
należących do szkoły. Ważne jest rozpoznawanie potrzeb dzieci, ich sytuacji, środowiska, w którym mieszkają.
Bezpieczeństwu sprzyja również organizacja pracy szkoły (młodsze dzieci mają zajęcia w oddzielnej części
budynku) oraz remonty placówki i samo jej położenie – z dala od ruchliwych ulic. Dzięki bardzo dobrej
współpracy z pobliskim przedszkolem (m.in. wizyty przedszkolaków w szkole na lekcjach i przedstawieniach,
spotkania z ich rodzicami, wspólna realizacja różnych działań, w tym w zakresie bezpieczeństwa) zarówno same
dzieci, jak i rodzice mają możliwość poznania budynku szkoły, pracujących tu nauczycieli. Przekłada się to
na szybką adaptację dzieci rozpoczynających naukę w tej szkole i ich poczucie bezpieczeństwa. Piątoklasiści
zadeklarowali, że mają większe poczucie bezpieczeństwa na lekcjach i po zajęciach, niż w czasie przerw (Rys.
1j, 2j, 3j). W szkole w ciągu ostatniego roku szkolnego występowały nieliczne niepokojące zdarzenia (Rys. 4j –
12j). Uczniowie klas najmłodszych (wywiad) czują się w szkole bezpiecznie. Przeszkadza im trochę szybkie
bieganie dzieci w czasie przerw oraz duży hałas.
Szkoła Podstawowa nr 9 39/47
Rys. 1j Rys. 2j
Rys. 3j Rys. 4j
Szkoła Podstawowa nr 9 40/47
Rys. 5j Rys. 6j
Rys. 7j Rys. 8j
Szkoła Podstawowa nr 9 41/47
Rys. 9j Rys. 10j
Rys. 11j Rys. 12j
Szkoła Podstawowa nr 9 42/47
Obszar badania: Uczniowie współpracują ze sobą w realizacji przedsięwzięć będących
wynikiem działań samorządu uczniowskiego
Uczniowie potrafią dzielić się odpowiedzialnością, a w szkole budowany jest pozytywny klimat dla ich
współpracy, czemu sprzyja aktywność samorządu uczniowskiego. Uczniowie w ramach jego struktur podejmują
różne działania i w nich uczestniczą (Rys. 1w). Wspólnie z nauczycielami organizują imprezy szkolne, np.
wybory najsympatyczniejszej dziewczynki i chłopca, Mikołajki, poczta walentynkowa, itp. Pomysłem uczniów był
konkurs na najpiękniejszą ozdobę choinkową, organizowany już po raz drugi oraz wspólne odliczanie dni
do Bożego Narodzenia poprzez zawieszanie ozdób choinkowych na gazetce. W poprzednich latach dzieci
przygotowały dla klas I – III imprezę pn. „Odkrywamy Talenty”. W ubiegłym roku szkolnym z inicjatywy
uczniów szkoła wzięła udział w zabawie „Szczęśliwy numerek”. Samorząd od wielu lat uczestniczy w finale
Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy. W tym roku przygotował Dzień Praw Dziecka. Poszczególne klasy także
podejmują różne inicjatywy. Najważniejsze z nich to pomoc dzieciom spoza szkoły (działalność Caritas),
odwiedzanie podopiecznych w Domu Kombatanta w Olsztynie, współorganizowanie wigilii dla dzieci,
wystawianie przedstawień dla przedszkolaków, akcje charytatywne (zbiórka nakrętek na rzecz ucznia, pomoc
dla schroniska dla zwierząt i ośrodka dzikich ptaków w Bukwałdzie).
Organizując życie szkolne, dzieci uczą się planowania pracy, odpowiedzialności za podejmowane decyzje,
współpracy, empatii, kreatywności, dostrzegania spraw dla nich ważnych, a także aktywnych działań na rzecz
klasy, szkoły i środowiska, dbania o piękno przyrody oraz niesienia pomocy ludziom starszym, chorym,
niepełnosprawnym, potrzebującym. Nauczyciele uczący w jednym oddziale są otwarci na inicjatywy i działania
uczniów, akceptują zgłaszane pomysły, pomagają w ich realizacji. Ponadto wspólnie z uczniami angażują się
w rozliczne działania, służą radą i pomocą.
Rys.1w
Szkoła Podstawowa nr 9 43/47
Obszar badania: Zasady postępowania i współżycia w szkole lub placówce są uzgodnione i
przestrzegane przez uczniów, pracowników szkoły, rodziców, a relacje między wszystkimi
członkami społeczności szkolnej są oparte na wzajemnym szacunku i zaufaniu
Uczniowie i rodzice zgadzają się z zasadami zachowania obowiązującymi w szkole i mają na nie wpływ.
Wzajemne relacje między członkami szkolnej społeczności oparte są na szacunku. Świadczą o tym wypowiedzi
respondentów (uczniowie, rodzice, nauczyciele, pracownicy niepedagogiczni). Szkoła działa, opierając się
na przyjętych wartościach i społecznie akceptowanych normach. Jako najważniejsze, obowiązujące w szkole,
nauczyciele i rodzice wskazali:
- poszanowanie godności człowieka,
- zachowanie zgodne z ogólnie przyjętymi regułami,
- odpowiedzialność za siebie i innych,
- samodzielność, kreatywność, otwartość, tolerancja, wrażliwość, wyrozumiałość, empatia,
- dokonywanie właściwych wyborów i przewidywanie skutków podejmowanych decyzji, akceptacja porażki,
- stałe doskonalenie się, dostrzeganie ważności wykształcenia i nauki,
- wrażliwość na piękno przyrody,
- promowanie zdrowego stylu życia,
- dostrzeganie potrzeb innych, pomoc ludziom starszym, chorym, potrzebującym.
Absolwent szkoły powinien: szanować wartości, podejmować aktywne działania na rzecz klasy, szkoły
i środowiska, być uczciwy, szczery, prawdomówny, sprawiedliwy, rzetelny, odpowiedzialny i kreatywny.
Powinien też szanować język, kulturę, historię i tradycje narodowe, dążyć do samodoskonalenia, dbać
o bezpieczeństwo swoje i innych. Od najmłodszych lat w szkole poprzez podejmowanie różnorodnych działań
kształtuje się też postawy proekologiczne i prozdrowotne wśród dzieci.
Wartości, postawy i normy kształtowane zarówno u uczniów jak i u nauczycieli zawarte są w Programie
wychowawczym i Programie profilaktyki oraz regulaminach (np. porządkowy, wycieczek). Na bazie Programu
wychowawczego powstał wypracowany przez uczniów „Kanon szkoły” (zawiera obowiązujące normy). Co roku
każdy oddział opracowuje wewnętrzne zasady współpracy w klasie. Większość rodziców twierdzi, że ma wpływ
na to, jakich zachowań oczekuje się od ich dziecka w szkole (Rys. 1j), a także na zasady obowiązujące w klasie
dziecka (Rys. 2j). Rodzice mają też duży wpływ na zasady postępowania i wartości obowiązujące w szkole oraz
możliwość współdecydowania o sprawach szkolnych. Również większość piątoklasistów deklaruje swój wpływ
na obowiązujące w szkole zasady zachowania (Rys. 3j). Uczniowie stwierdzili, że o tym, jak należy postępować
rozmawiają najczęściej z wychowawcami na godzinach wychowawczych i pedagogiem szkolnych na zajęciach
wychowania do życia w rodzinie, a także z innymi nauczycielami w czasie dyżurów na przerwach. Rozmowy te
dotyczą zachowania uczniów w szkole oraz bezpieczeństwa w czasie ferii i wakacji, a także zachowania dzieci
podczas wyjść i wyjazdów (np. do filharmonii). Cała społeczność szkolna (uczniowie, nauczyciele, dyrekcja) ma
wpływ na normy i wartości obowiązujące w szkole. Uczniowie w większości przestrzegają ustalonych zasad,
na co wskazują obserwowane zajęcia. Podczas lekcji nauczyciele byli życzliwi, cierpliwi, niektórzy przypominali
obowiązujące normy.
Szkoła Podstawowa nr 9 44/47
Rys. 1j Rys. 2j
Rys. 3j
Szkoła Podstawowa nr 9 45/47
Obszar badania: W szkole analizuje się podejmowane działania wychowawcze oraz
modyfikuje je w razie potrzeb
W szkole analizuje się działania podejmowane dla eliminowania zagrożeń i wzmacniania właściwych zachowań,
a formułowane na tej podstawie wnioski są wykorzystywane do ich modyfikacji, co potwierdzają dyrektor
i nauczyciele. Podstawę dokonywanych analiz stanowią informacje uzyskane w wyniku:
- badania ankietowego na temat bezpieczeństwa w szkole przeprowadzanego wśród uczniów, rodziców
i nauczycieli,
- rozmów nauczycieli uczących w jednym oddziale,
- rozmów z uczniami i rodzicami,
- dyskusji na zebraniach rady pedagogicznej,
- analizy wpisów do dzienników lekcyjnych i zeszytów korespondencji,
- analizy frekwencji i ocen zachowania uczniów,
- realizacji programu „Witaj czwarta klaso”,
- bieżących analiz wyników konkursu „Wzorowa klasa” (analiza otrzymywanych przez każdą klasę punktów),
- codziennej obserwacji społeczności szkolnej.
Ponadto na poziomach klas dwa razy w roku przeprowadzane są apele podsumowujące, na których porusza się
m.in. sprawy wychowawcze.
W wyniku prowadzonych analiz dokonuje się modyfikacji działań wychowawczych. Jako najważniejsze przykłady
wprowadzonych zmian respondenci wskazali:
- modyfikację zasad ustalania oceny zachowania uczniów, programu wychowawczego i profilaktyki,
- organizację konkursu „Wzorowa klasa”,
- wprowadzenie konsultacji dla rodziców,
- przekazywanie informacji nie tylko poprzez zeszyt korespondencji, ale i dziennik elektroniczny,
upowszechnienie kontaktów mailowych z rodzicami,
- wzmacnianie pożądanych postaw poprzez częstsze stosowanie pochwał,
- dopasowywanie szkoleń do aktualnych potrzeb, np. szkolenie dla nauczycieli – „Dziecko nadpobudliwe
w szkole”, „Zespól Aspergera – diagnoza, leczenie, terapia, funkcjonowanie w szkole”, szkolenie dla nauczycieli
i rodziców – „Czy to już nadruchliwość psychoruchowa, a może tylko norma w rozwoju dziecka. Jak rodzic może
sobie radzić, czy coś poradzić może nauczyciel”,
- organizację wspólnych szkoleń z pracownikami administracji i obsługi na temat bezpieczeństwa w szkole –
„Profilaktyka agresji i przemocy w środowisku szkolnym”,
- modyfikację planu dyżurów nauczycieli – wprowadzenie dodatkowych dyżurów na korytarzu i w stołówce,
a także dodatkowego dyżuru pracownika obsługi.
Szkoła Podstawowa nr 9 46/47
Obszar badania: W modyfikacjach biorą udział uczniowie i rodzice
Z analizy informacji uzyskanych od badanych grup respondentów (uczniowie, rodzice, dyrektor, nauczyciele)
wynika, że zarówno uczniowie, jak i rodzice mają możliwość zgłaszania i wprowadzania zmian w zakresie
działań wychowawczych. Mogą także przedstawiać swoje propozycje dotyczące zasad postępowania, praw
i obowiązków uczniów. Dzieci m.in.:
- zgłaszają propozycje tematów do planu pracy szkoły, a także planów wychowawczych klas,
- tworzą i modyfikują „Kanon szkoły” oraz zasady postępowania w klasach,
- proponują miejsca wycieczek i uczestniczą w opracowywaniu ich programów,
- proponują konkursy (np. na ozdobę choinkową), imprezy, akcje (np. zbieranie karmy dla zwierząt, „Dzień
życzliwości”, „Oszczędzaj wodę”, „Zbierając makulaturę chronisz naturę”),
- wychodzą z propozycjami przygotowania gazetek okolicznościowych (np. o prawach dziecka, ulubionych
zespołach, sporcie), a także wydają gazetkę elektroniczną „NEWS 9”,
- występują z inicjatywami pomocy pierwszoklasistom.
Ponadto ważne decyzje są konsultowane z uczniami i podejmowane wspólnie z nimi. Dotyczyły one m.in. stroju
szkolnego, grafiku spożywania obiadów, organizacji niektórych imprez, konkursów, wydatkowania środków
pozyskanych na organizowanym przez Koło Caritas kiermaszu, promocji szkoły w środowisku.
Z kolei rodzice mieli wpływ na wydłużenie czasu pracy świetlicy, usunięcie z kalendarza szkolnego imprezy pn.
„Halloween”, zmiany w regulaminie stroju szkolnego, organizację różnych imprez (np. nowa formuła balu
karnawałowego), spotkań (np. z członkami Studenckiego Naukowego Koła Historii Średniowiecznej i Nowożytnej
Polski). Ponadto zgłaszają propozycje dotyczące tematyki godzin wychowawczych (np. o bezpieczeństwie
i odpowiedzialności za swoje wypowiedzi w Internecie, o wzajemnych relacjach między uczniami), a także
opiniują Program wychowawczy.
Szkoła Podstawowa nr 9 47/47
Raport sporządzili
● Dorota Anuszkiewicz
● Elżbieta Wąsowska
Kurator Oświaty:
........................................
Top Related