SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK RAPORU 2010Gelecek için bugünden
1
İÇİNDEKİLER
YÖNETİM KURULU BAŞKANIMIZIN MESAJI 2
GENEL MÜDÜRÜMÜZÜN MESAJI 3
KURUMSAL PROFİL
ÜRÜNLERİMİZVEPAZARDAKİYERİMİZ 6
DEĞERZİNCİRİMİZDEKİSÜRDÜRÜLEBİLİRLİKKONULARIMIZ 8
VİZYON VE STRATEJİ
SÜRDÜRÜLEBİLİRLİKVİZYONUMUZ 12
KURUMSALYÖNETİM 14
İŞETİĞİYAKLAŞIMIMIZ 15
SÜRDÜRÜLEBİLİRLİKHEDEFLERİMİZ 15
PAYDAŞLARIMIZLA DİYALOĞUMUZ
ÖNCELİKLİPAYDAŞLARIMIZ 20
STRATEJİKSÜRDÜRÜLEBİLİRLİKKONULARIMIZINBELİRLENMESİ 21
EKONOMİK ETKİLERİMİZ
EKONOMİKETKİLERİMİZEYÖNELİKYÖNETİMYAKLAŞIMIMIZ 28
YARATTIĞIMIZVEDAĞITTIĞIMIZEKONOMİKDEĞER 29
SÜRDÜRÜLEBİLİRLİKÇERÇEVESİNDEKİYATIRIMLARIMIZ 29
SOSYAL ETKİLERİMİZ
İŞSAĞLIĞIVEGÜVENLİĞİ(İSG) 32
ÜRÜNGÜVENLİĞİVESORUMLULUĞU 35
ÇALIŞANLARIMIZAYATIRIMLARIMIZ 37
İNSANHAKLARIVEEŞİTFIRSATSUNMAYAKLAŞIMIMIZ 39
ÇEVRESEL ETKİLERİMİZ
ÇEVREYÖNETİMİ 42
EMİSYONAZALTIMINDAKİBAŞARIMIZ 43
SÜRDÜRÜLEBİLİRKAYNAKYÖNETİMİ 46
İKLİMİNKORUNMASI 49
ENERJİNİNVERİMLİKULLANIMI 50
ÇEVREDOSTUYATIRIMVEHARCAMALARIMIZ 53
ARAZİLERİNDOĞAYAYENİDENKAZANDIRILMASIVELOKALETKİLERİNAZALTILMASI 54
SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK PERFORMANS TABLOLARI
EKONOMİKPERFORMANSIMIZ 58
SOSYALPERFORMANSIMIZ 58-59
ÇEVRESELPERFORMANSIMIZ 60-61
GRI İÇERİK TABLOLARI
GRISTRATEJİVEANALİZ 64-65
GRIYÖNETİMYAKLAŞIMIAÇIKLAMALARI 66
GRIPERFORMANSGÖSTERGELERİ 67-70
EKLER
ÖDÜLLERİMİZ 71
KURUMSALÜYELİKLERİMİZ 71
VERİÖLÇÜMLEMETEKNİKLERİVEHESAPLAMATEMELLERİ 71
Rapor Hakkında
ÇimsaÇimentoSanayiveTicaret
A.Ş.’nin(Çimsa),2007-2010dönemini
kapsayanekonomik,çevreselvesosyal
performansını,builksürdürülebilirlik
raporumuzlapaydaşlarımıza
aktarıyoruz.Çimsaolarakbugünkü
işveoperasyonlarımızıyürütürken,
sürdürülebilirlikadınapaydaşlarımızın
gelecektekiihtiyaçvebeklentileriniolumlu
yöndeetkileyerek,bununiçingerekli
aksiyonlarıalmanoktasındaazamiözen
gösteriyoruz.Dolayısıylaburaporbir
anlamdapaydaşlarımızınsürdürülebilirlikle
ileilgiliöncelikleriniinceleyeceğimizve
çözümleripaylaşacağımızenönemli
platformlardanbiridir.
Raporun amacı ve sınırları
Burapor,çimento,hazırbetonveagrega
sektörlerindefaaliyetgösterenÇimsa’nın,
Türkiye’deyürüttüğüfaaliyetlerisırasında
yarattığıekonomik,çevreselvesosyal
etkilerielealmaktadır.Faaliyetlerimiz
sonucundaortayaçıkmasıolasıtüm
olumsuzluklarıasgaridüzeyeindirmek
adınagerçekleştirmeyiöngördüğümüz
aksiyonlarkonusundapaydaşlarımızı
bilgilendirmeyihedefliyoruz.Busayede
paydaşlarımız,Çimsa’nınüçlüraporlama
sürecindesürdürülebilirlikperformansını
ölçme,izlemeveiyileştirmeadımlarını
izleyebilecekler.
Stratejikkonularınbelirlenmesindeve
verilerintoplanmasında,Çimsa’nın
tümçimentofabrikalarınaekolarak
belirliagregavehazırbetontesislerini
inceledik.Çimsa’nınyurtdışıterminallerive
tedarikçileriyleyürütülenlojistikfaaliyetleri
haricindekitümoperasyonlarıburapor
kapsamındayeralmaktadır.
GRI Küresel Raporlama Girişimi
(Global Reporting Initiative) uyum
beyanı
ÇimsaSürdürülebilirlikRaporu’nu,
küreseldüzeydegeçerliliğiolanGRI
SürdürülebilirlikRaporlamasıRehberi’nin
(G3)tümanaveekgöstergelerinitemel
alarakveGRIBseviyesineuygun
olarakhazırladık.(Bknz.sayfa64-70
vearkakapakiçi).Burehber,şirketlerin
sürdürülebilirlikçerçevesindekiçevresel,
ekonomikvesosyaletkilerini,buetkilere
yönelikhedefvefaaliyetlerinivebu
faaliyetlerinsonuçlarınıraporlayabilecekleri
birçerçeveyioluşturuyor.GRI’yaek
olarak,DünyaSürdürülebilirKalkınma
İşKonseyi’nin(WBCSD)Çimento
Sürdürülebilirlikİnisiyatifi(CSI)prensiplerini
dedikkatealdık.
www.globalreporting.org
www.wbcsdcement.org
Rapor içeriğinin tanımı ve paydaş
diyaloğu
Raporumuzunhazırlanmasındave
kapsamınınbelirlenmesindeGRI’nın
önemlilik,paydaşkatılımı,sürdürülebilirlik
bağlamıvebütünlükprensiplerinidikkate
aldık.Rapordakibaşlıklar,Çimsa’nınen
önemlipaydaşgrubuolançalışanlarıile
yapılananketveçalıştaylarsonucunda
belirlendi;üstyönetimleyapılançalıştayve
toplantılardaincelenerekonaylandı.
Üstyönetimingeribildirimlerinitakiben,
TürkiyeÇimentoMüstahsilleriBirliği
(TÇMB),ÇevreDostuYeşilBinalar
Derneği(ÇEDBİK)veÇimentoİşverenleri
Sendikası(ÇEİS)gibisektörünönemli
temsilcileriningörüşlerinebaşvurduk.
Paydaşlarınfikirveönerilerininalındığı
çalışmalarda,Çimsa’nınsürdürülebilirlik
çerçevesindekiekonomik,sosyalve
çevreseletkilerinişirketinbütünüiçinele
aldık.Belirlenentümbaşlıkları,önem
veönceliklerioranındaveraporlama
dönemineuygunverilerlesunuyoruz.
Raporun dönemi ve sıklığı
Burapor,Çimsa’nın2007-2010faaliyet
döneminikapsıyor.Heryıldüzenli
olarakyayınlanacakolanraporumuzun
geleceksayısını2011faaliyetdönemini
kapsayacakşekilde2012yılında
yayımlamayıhedefliyoruz.
2 Çimsa 2007-2010 Sürdürülebilirlik Raporu 3
Önümüzdeki raporlama dönemindeki hedefimiz
şirket dışındaki paydaşlarımızla da
stratejik sürdürülebilirlik konuları kapsamında
diyalog platformları kurarak, farklı paydaş
gruplarımızın rapora ve kurumumuzun
sürdürülebilirlik performansına katkı
sunmasını sağlamak ve onların desteğini almak
olacaktır.
Genel Müdürümüzün Mesajı
DeğerliPaydaşlarımız,
Çimsaolarak,Türkçimentosektöründeki
öncüyaklaşımımızlabirilkedahaimzaatarak,
2007-2010faaliyetdöneminikapsayandört
yıllıksürdürülebilirlikperformansımızıburaporla
sizlereaktarıyoruz.
Sürdürebilirbirinşaatmalzemelerişirketiolmak,
Çimsa’nıngelecek10yıllıkdönemiçinbelirlediği
önceliklihedeflerdenbirisidir.Buamaçla,
hammaddeçıkarımından,ürünlerimizinson
kullanımsürecinekadarkitümdeğerzincirini
gözönündebulundurarak,geçmişte,bugünve
gelecektekifaaliyetlerimizdenkaynaklananve
kaynaklanabileceksosyalveçevreseletkileri
anlamayaveiyileştirmeyeodaklandık.
Çimsa’da2010yılında,üretim,maliişlerveinsan
kaynaklarıfonksiyonlarındanoluşanveGenel
Müdürliderliğinde2011yılıbaşındanitibaren
faaliyetegeçenbirSürdürülebilirlikKomitesi
kurduk.Komitesürdürülebilirlikçerçevesindeki
2012ve2020kurumsalhedeflerimizibelirledi.
Önümüzdekidönemdekomite’ningöreviise
şirketimizinönemliçevreselvesosyaletkilerini
anlamak,risklerinitanımlamak,iyileştirici
çözümlerüretmekvekurumsalsürdürülebilirlik
performansınıiyileştirmekiçinyenihedefler
belirlemekolacak.İçindebulunduğumuz
sektörünhassasiyetininbilinciylepaydaşlarıyla
diyaloğunusürekligeliştirmeyedevamedeceğiz.
Sürdürülebilirlikstratejimizinbirparçası
olacakveekonomikaçıdanbizi
etkileyebilecektemelkonularadikkatinizi
çekmekistiyorum.
İş Sağlığı ve Güvenliği
İştehlikelerininsıkçayaşanabileceği
zorbirsektörünüyesiolaraksosyal
taahhütlerimizinbaşında,endeğerli
varlığımızolançalışanlarımızın,müteahhit
çalışanlarınınvediğerziyaretçilerimizin
sağlığınıkorumakvegüvenliğini
sağlamakgelir.Herikiişkolumuzdaki
kısavadedeheryıltoplamkazasayımızı
%50azaltmayıveuzunvadede‘0’kaza
hedefineulaşmayıvebunusürdürebiilmeyi
hedefliyoruz.
Ürün Sorumluluğu
Ürünlerimizingüvenilirliğinigarantietmek
enönemlisosyaltaahhütlerimizdenbiridir.
Yaklaşımımızstandartlarauygun,yüksek
güvenilirliktevemüşterimemnuniyetini
sağlayacakkalitedeüretimyapmakve
ürünlerimizinperformansıileilgilibilgileri
müşterilerimizevesonkullanıcılarailetmektir.
Alternatif Yakıt ve Hammadde Kullanımı
Enerjivehammaddekullanımıyoğunolan
çimentosektöründedoğalkaynaklarıenverimli
şekildekullanmayaveyenilenemeyenbirincil
yakıtlarınvedoğalhammaddelerinalternatifleriyle
ikameetmeyeönemveriyoruz.Alternatifyakıt
vealternatifhammaddekullanımınıdahada
yaygınlaştırarakönemlibirçevrevetoplumsal
sorunolanatıklarınbertarafınaçözümgetirerek,
karbondioksitsalınımınıazaltmayıhedefliyoruz.
Enerji Verimliliği
Çimsa’dadahaazenerjitüketenmodern
üretimproseslerimizleenerjikullanımıkaynaklı
emisyonlarıazaltmayıvedışabağımlıenerji
ihtiyaciniazaltmakiçinatıkısıdanenerjigeri
kazanımıyla,fosilyakıtlıkaynaklardantasarruf
sağlamayıhedefliyoruz.
Biyoçeşitlilik ve Yerel Çevresel Etkiler
Hammaddeteminiamacıylayürüttüğümüz
madencilikfaaliyetlerinidoğayasaygılışekilde
tamamlanmasıiçinçalışıyorvetahripedilen
arazilerindoğayayenidenkazandırılmasıiçin
rehabilitasyonplanlarıyapıyoruz.Önümüzdeki
raporlamadönemindekihedefimizşirket
dışındakipaydaşlarımızladastratejik
sürdürülebilirlikkonularıkapsamındadiyalog
platformlarıkurarak,farklıpaydaşgruplarımızın
raporavekurumumuzunsürdürülebilirlik
performansınakatkısunmasınısağlamakve
onlarındesteğinialmakolacaktır.
Şirketiçindevedışındakitümkilitpaydaşlarımızla
vetümfaaliyetlerimizdesürdürülebilirliği
içselleştirerekgeleceknesilleriçinsürdürülebilir
birgeleceğintemelleriniatmayıhedefliyoruz.
Saygılarımızla,
Mehmet Hacıkamiloğlu
Genel Müdür
Çimsa paydaşlarına sunduğu bu
sürdürülebilirlik raporu ile değer zincirinden yola
çıkarak faaliyetlerinden kaynaklanan ve
kaynaklanabilecek ekonomik, sosyal
ve çevresel etkileri, gelecek hedeflerini
paylaşarak iyileştirmeyi planlamaktadır.
Yönetim Kurulu Başkanımızın Mesajı
DeğerliPaydaşlarımız,
Çimsayönetimibugünveyarıntüm
paydaşlarınınbeklentilerinikarşılamakile
yükümlüdür.Hissedarlariçinsermayeye
yatırdıklarıfonlaratatminedicivesürekligeri
dönüşsağlamakzorundadır.Çimsa,çalışanları,
tedarikçileri,müşterileriveözelliklefaaliyet
gösterdiğibölgelerdekitoplumunşirketimizden
beklediğiçevreselvesosyalyükümlülükleri
yerinegetirmeyiamaçlamaktadır.
Çimsapaydaşlarınasunduğubu
sürdürülebilirlikraporuiledeğerzincirinden
yolaçıkarakfaaliyetlerindenkaynaklanan
vekaynaklanabilecekekonomik,sosyalve
çevreseletkileri,gelecekhedeflerinipaylaşarak
iyileştirmeyiplanlamaktadır.
Türkiye’nin“endeğerliçimentovehazırbeton
şirketiolmak”vizyonuylaveanahissedarımız
SabancıHolding’indedesteğiyle2010
yılındanitibarensürdürülebilirlikyönetimine
odaklandık.Şirketimizintümkilitpaydaşlarıiçin
sürdürülebilirlikhedeflerimizibelirlemeye,gerekli
aksiyonlarıalmayabaşladık.
Elinizdekiburapor2007-2010dönemi
faaliyetlerimizeyöneliksürdürülebilirlik
çerçevesindekiçalışmalarımızınvebu
konudakiuzunvekısavadeli
hedeflerimizinbirözetiniteliğindedir.
Buprensipler,faaliyetgösterdiğimiz
tümcoğrafyalardatopluma
karşısosyalveçevresel
sorumluluklarımızı;çalışanlarımız,
hissedarlarımız,tedarikçilerimiz,
müşterilerimiz,yerel
komşularımız,kamu,siviltoplum
kuruluşlarıvediğerpaydaşlarımız
ileuyumlubirişbirliğiiçindeyerine
getirmehedefiyleoluşturulmuştur.
•İnsankaynaklarımızöncelikli
paydaşımızdır.Çalışanlarımızadürüst
veadilyaklaşır,ayrımcıolmayan,
güvenlivesağlıklıbirçalışmaortamı
taahhütederiz.Kendiçalışanlarımızınve
altişverençalışanlarınınişsağlığı-güvenliğive
çalışanhaklarınayönelikyönetimyaklaşımımızı
builksürdürülebilirlikraporumuzdadetaylı
olarakinceleyebilirsiniz.
•Faaliyetimizdendoğabilecekçevreseletkileri
kurumsalvatandaşlıkbilinciyleyönetiriz.
Yasalyükümlülüklerinötesindeeniyiçevresel
uygulamalarınveçevredostuteknolojilerin
gelişmesineveçevrebilinciniartıracakgirişimlere
desteksağlarız.Enerjiverimliliği,alternatif
yakıtkullanımıveiklimdeğişimiilemücadele
konularındakiyönetimyaklaşımımızveçevrenin
korunmasınayönelikaldığımızaksiyonlarımızbu
rapordadetaylarıylayeralmaktadır.
•Türkiye’ninvefaaliyetgösterdiğimiz
ülkeleringelenekvekültürlerineduyarlı
davranır,tümyasaldüzenlemelereuygun
hareketederiz.SabancıTopluluğuüyesi
olarakolarakKurumsalSosyalSorumluluk
İlkeleriçerçevesindehazırlayıpuyguladığımız
SA-Etik,işyapışşeklimizdebizerehberolur.
Ürünsorumluluğuyönetimyaklaşımımızve
işetiğiuygulamalarımızyineburaporunana
başlıklarınıoluşturmaktadır.
Stratejiksürdürülebilirlikkonularımızıişimizin
ayrılmazbirparçasıolarakyöneterek
paydaşlarımızaenyüksekdeğeriyaratacağımıza
inanıyoruz.Buinançladoğruveeminadımlarla
yolculuğumuzadevamedeceğiz.
Sizpaydaşlarımızdanbeklentimizmevcut
vegelecekdönemdeaçacağımıziletişim
kanallarımızaracılığıylaekonomik,sosyalve
çevreseletkilerimiziiyileştirmeyeyönelikfikir
veönerilerinişirketimizeaktarmanızolacaktır.
Sizlerdenalacağımızgeribildirimlersürdürülebilir
birgelecekinşaetmehedefimizeulaşmamızı
kolaylaştıracaktır.
Hedeflerimizeulaşmamızdaözveriile
çalışacaktümkadrolarımıza,ortaklarımıza,
müşterilerimizevetümpaydaşlarımıza
şimdidenteşekkürlerimizisunuyoruz.
Mehmet Göçmen
Yönetim Kurulu Başkanı
54 Çimsa 2007-2010 Sürdürülebilirlik Raporu
KURUMSAL PROFİL
Çimsa olarak Türkiye’de ve dünyada çimento sektörünün önde gelen oyuncuları arasında
yer alıyoruz.
6 Çimsa 2007-2010 Sürdürülebilirlik Raporu
Kurumsal Profil
7
Hazır beton,çimentonunagrega,kum,
suvekatkılarilekarıştırılmasıylaelde
edilir.Betonistenilenformagirebilmesive
dayanıklılıközellikleriyleyapısektöründe
yoğunlukluolarakkullanılanbir
malzemedir.
Agrega,kireçtaşı,bazaltgibi
hammaddelerinkırmaveeleme
proseslerindeboyutküçültmeve
sınıflandırmaişlemlerinetabiitutulmalarıile
üretilenyapımalzemesidir.Betonveasfalt
üretimindehammaddeolarakkullanılır.
Üretimsüreçlerivestandartları,çimento,
hazırbeton,agregaürünçeşitlerive
sektörleilgilidiğerbilgilere
www.cimsa.com.tradresindenulaşılabilir.
Çimento ve Klinker (2010)
Pazardaki Yeri:5milyontonklinker
kapasitesiileTürkiye’deönemlibiryere
sahipolanÇimsa,beyazçimentoda
dünyadakiilküçoyuncudanbiridir.
Kalsiyumalüminatlıçimentodaise
Türkiye’detekvedünyadasayılı
üreticilerdenbiridir.
Üretim Merkezleri:Mersin,Niğde,
EskişehirveKayseri’de4entegreçimento
fabrikası;Ankara’daçimentoöğütmeve
paketlemetesisi;Malatya’daveMarmara
RotaLimanı’ndaçimentopaketleme
tesisleri
Çalışan Sayısı :864
Net Satış :589.281.469TL
Hazır Beton ve Agrega (2010)
Pazardaki Yeri:3,5milyonmetreküp
kapasitesiileTürkiye’ninenbüyükaltyapı
veenerjiprojelerinebetonsağlamaktadır.
Üretim Merkezleri:Adana,Adapazarı,
Aksaray,Antalya,Bilecik,Bursa,Eskişehir,
Kahramanmaraş,Karaman,Kayseri,
Konya,Kütahya,Mersin,Niğde,Nevşehir
veOsmaniye’de41hazırbetontesisi,
İnegöl-Eskişehirbölgesinde3,Mersin’de
2olmaküzeretoplam5agregaocağı
Çalışan Sayısı :134
Net Satış :206.141.756TL
ÇimentoveKlinker Çimento
HazırBetonÜreticileri
YenidenSatıcılarMüteahhitler
PrefabrikÜreticileri
İnşaatŞirketleriKamuDiğer
GenelMerkez
HazırBetonveAgrega HazırBetonveAgrega
%72
%28
%83
%13%4
%49%36
%4%3
%2
%2
%4
SATIŞ DAĞILIMI İŞGÜcÜ DAĞILIMI (2010)
ÇİMENTO YURTİÇİ MÜŞTERİ DAĞILIMI (2010)
SabancıHolding
(31.12.2010itibarıyla)
AdanaÇimento
Akçansa
DiğerOrtaklar
HacıÖmerSabahcıVakfı
%49,4%32,0
%0,1
%9,
5
%9,0
ÇİMSA’NIN ORTAKLIK YAPISIÇimsa,griçimentonunyanısıra
üretmekteolduğubeyazçimento
vekalsiyumalüminatlıçimento
(ISIDAÇ)ileürünçeşitliliğiveyenilikçilik
konularındadaTürkçimentovehazırbeton
sektörüneönderliketmektedir.1972yılında
kurulan,1975yılındaMersinfabrikasında
üretimebaşlayanşirketimiz,Akdeniz,
İçAnadoluveMarmarabölgelerindeki
çimentovehazırbetontesisleriyleve
agregaocaklarıylahizmetvermektedir.
Türkçimentosununuluslararasıplatforma
geçişindedeğişiminvegelişimin
lokomotifiolanÇimsa,yurtdışında
daİspanya-Sevilla,İtalya-Trieste,
Almanya-Emden,Romanya-Köstence,
Rusya-NovorossiyskveKKTC-
Gazimağusa’dakişirketveterminalleriyle
bugün46ülkedeürünlerinidoğrudan
kendimarkasıilepazarlamaktadır.
ÜRÜNLERİMİZÇimento,kireçtaşıvekilkarışımının
yükseksıcaklıktaısıtılmasıylaeldeedilen
klinkerinalçıtaşıvediğerkatkılarla
birleştirilereköğütülmesiileeldeedilenbir
malzemedir.
ÜRÜNLERİMİZ VE PAZARDAKİ YERİMİZ
Sahip olduğumuz 5 milyon ton klinker
kapasiteyle Türkiye’deki en büyük çimento
üreticilerinden biriyiz. Aynı şekilde hazır beton
sektöründe de 3,5 milyon metreküp kapasiteye ulaşan tesis ağımızla
şu anda Türkiye’nin en büyük altyapı ve
enerji projelerine beton sağlıyoruz. Çimsa
hisselerinin %32’si İMKB ulusal pazarında işlem
görmektedir.
2010 Yılına Ait Başlıca Göstergeler (31.12.2010)
NetSatış 708.480.015TL
Çalışanlar 998kişi(Türkiyeçimentofabrikalarındakiistihdamın%7’si)
Üretim4,6milyontonklinkerve5,4milyontonçimento(Türkiye’nintoplamklinkerüretiminin%9’uveçimentoüretiminin%9’u)
İhracat 1,4milyonton(Türkiyetoplamçimentoveklinkerihracatınınise%7’si)
9
Ope
rasy
on
Müş
teril
er
SATIŞ(Hazır beton ve bayi kanalı)
MÜŞTERİLER
• Yü
klem
e•
Nak
liye
• B
ayile
r • H
azır
beto
n ür
etic
ileri
• İn
şaat
Şirk
etle
ri/ M
ütea
hhitl
er
• Ya
pı k
imya
sal ü
retic
ileri
• B
eton
pre
fabr
ik e
lem
an ü
retic
ileri
• R
efra
kter
üre
ticile
ri
• K
amu
• İş sağlığı ve Güvenliği
• Toz Emisyonları
• Yerel toplum ilişkileri
• Ürün Güvenliği & Sorumluluğu
• Müşterilerle ve son kullanıcılarla diyalog
7
8
9 Torbalı Çimento • 50 ve 25 kg paketerde (iç piyasa
ve ihracat) • 1000 kg ve 1500 kg’lık big
baglerde (iç piyasa ve ihracat) • 1500 kg’lık sling baglerde
(ihracat) • 1950 kg’lık paletless
ambalajlarda (ihracat) • 1500 kg, 1600 kg, 2000 kg’lık
paletlerde (iç piyasa ve ihracat)• Müşteri aracına veya gemiye
veya konteynera veya vagonlara yüklenir
• Nakliyeci araçları ile dağıtıcı deposuna ya da ürünün son kullanıcısına ulaşır.
Dökme Çimento • İç piyasa için nakliyeci veya
müşteriye ait silobaslarla veya silovagonlarla (demiryolu ile) müşteriye ulaştırılır.
• İhracat için yine nakliyeci silobaslarıyla gemiye yüklenir.
• Hazır beton tesislerimize
nakliyeci silobaslarıyla ulaştırılır.
8 Çimsa 2007-2010 Sürdürülebilirlik Raporu
Kurumsal Profil
HAMMADDE (Maden sahaları)
Ope
rasy
on
Ope
rasy
on
Ope
rasy
on
Ham
mad
de: A
greg
a, K
ireçt
aşı (
kalk
er),
Kil/Ş
ist
ÜRETİM (Fabrikalar)
• İş sağlığı ve güvenliği
• Toz emisyonları
• Biyolojik çeşitlilik/Maden sahaları
• Gürültü, sarsıntı ve titreşim
• Yerel toplum İlişkileri
• D
elm
e ve
Pat
latm
a
• Ek
skav
atör
le k
azı v
e yü
klem
e
• N
akliy
e
Ara
ürün
: Klin
ker
• Ya
rdım
cı h
amm
adde
ler
• K
ırma
• H
omoj
eniz
e et
me
• Ö
ğütm
e •
Pişi
rme
• So
ğutm
a •
Stok
lam
a
Ana
ürün
: Çim
ento
• Ö
ğütm
e•
Stok
lam
a•
Pake
tlem
e
• İş sağlığı ve güvenliği
• Toz emisyonları
• Sera ve diğer gaz emisyonları
• Alternatif yakıt ve hammadde kullanımı
• Enerji verimliliği
• Doğal kaynak kullanımı
• Su Kullanımı/Atıksu
• Yerel toplum ilişkileri
DEĞER ZİNcİRİMİZDEKİ SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK KONULARIMIZ
1 3 5
642 10
10 Çimsa 2007-2010 Sürdürülebilirlik Raporu 11
VİZYON VE STRATEJİ
Sürdürülebilir bir şirket olmak, gelecek 10 yıllık dönem için belirlediğimiz
dört öncelikli hedefimizden birisidir.
12 Çimsa 2007-2010 Sürdürülebilirlik Raporu 13
dekatmadeğeryaratacakşekildeyeni
yatırımlaryaparak,sürdürülebilirbir
biçimdebüyümek.
Stratejikönemesahipsürdürülebilirlik
konularımızıbelirlemekamacıyla
çalışanlarımızınveÇimsaüstyönetiminin
katılımlarıylaanketveçalıştaylar
düzenledik.Sürdürülebilirlikstratejimizi
belirlemesürecindemüşterilerimiz,sivil
toplumkuruluşları,yerelyönetimlerbaşta
olmaküzerediğerdışpaydaşlarımızla
kuracağımıziletişimplatformları
bundansonrakiadımlarımızolacaktır.
Sürdürülebilirlikaksiyonplanlarımızı,
odaklandığımızstratejiksürdürülebilirlik
konularıçerçevesindeinşaedeceğiz.
Ekonomik Odaklarımız
•Kurumsalyönetim
•Müşterilerimizvetedarikçilerimizle
iletişim
Sosyal Odaklarımız
•İşsağlığıvegüvenliği
•Ürünsorumluluğuvegüvenliği
•Paydaşlarımızlailetişim
•İşetiği
Çevresel Odaklarımız
•Kanunveyönetmeliklereuyum
•Tozemisyonlarınınazaltılması
•CO2salınımınınvediğergaz
emisyonlarınınazaltılması
•Alternatifyakıtvehammaddekullanım
oranlarınınartırılması
•Enerjiverimliliğininartırılması
ÇİMSA YÖNETİM YAKLAŞIMININ TEMELLERİTümfonksiyonlardaveişbirimlerinde
kullanılmaktaolanKurumsalKarne,
Çimsa’nınstratejiuygulamavetakibi
sürecinintemelinioluşturanbirstrateji
yönetimiaracıdır.Çimsa,senaryotabanlı
çok-gelecekliplanlama,performans
yönetimiveaksiyonelgirişimleryönetimi
uygulamalarınıKurumsalKarneçatısı
altındabaşarıylabirleştirmiştir.
KurumsalKarnebünyesindeyeralmayan
adımlarstratejigözdengeçirme,geliştirme,
operasyoneltercümeveuyumlandırma
adımlarıdır.Buönemliadımlar,Kurumsal
Karnesonuçlarındandabeslenmekle
birlikte,yıllıkolarakdüzenlenengözden
geçirmevestratejigeliştirmetoplantıları
yoluylagerçekleştirilir.
2009yılındagerçekleştirdiğimiz“Future
Forums”toplantısındayöneticilerimiz
arasındayapılantartışmalarınve
geliştirilenfikirlerinışığındaÇimsayönetimi
olarakgeleneksel“hedefodaklı”strateji
yönetimiyaklaşımınıgeridebırakarak,
önceliklendirmevekaynaktahsisi
işlevlerinidebünyesindebulunduran
modern“senaryobazlı”yaklaşımı
benimsedik.Senaryobazlıstratejik
planlamayla;gelecektekarşılaşılabilecek
olasısenaryolarıbelirliyor,herbir
senaryoiçinenetkinstratejileriortaya
koyuyor,aksiyonvekaynakplanlamasını
budoğrultudagerçekleştiriyoruz.
2010yılındabuyaklaşımımızıtüm
fonksiyonlardanyöneticilerimizinkatıldığı
“StratejiGözdenGeçirme”toplantısıile
devamettirdik,2010yılıvesonrasıiçin
aksiyonplanlarımızıönceliklendirdik.
Entegresürdürülebilirlikyaklaşımına
geçmesürecimizdeyaptığımız
değişiklikler,çalışanlarımızdantopluma
tümpaydaşlarımızayönelikgeliştirdiğimiz
şeffaflıkanlayışınıdaiçeriyor.Çimsa
stratejisininomurgasınıoluşturanstratejik
hedeflerimizianahatlarıylaçalışanlarımıza,
müşterilerimize,toplumavediğer
paydaşlarımızayönelikolarakbelirledik.
Buamaçlarayöneliktemelparametrelerle
bağlantılıolarakbirçokkilitperformans
göstergesitanımladık.
Bugöstergelerintakibinigerçekleştirerek,
şirketimizinfonksiyonelvegeneldüzeyde
stratejikperformansınıdeğerlendirmeye
devamediyoruz.
ÇİMSA’DA SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK YÖNETİMİAktifolarakyönettiğimizkonuları
iyileştirilebileceğimizinfarkındayız.
Raporlamadönemindeekonomikbakış
açısınaekolarak,çevreselvesosyal
faktörleridegözönünealanüçboyutlubir
yönetimyaklaşımıkurmaküzereyolaçıktık.
2010yılında,üretim,maliişlerveinsan
kaynaklarıfonksiyonlarındanoluşanve
GenelMüdürümüzliderliğinde2011
yılındanitibarenfaaliyetegeçecek
birSürdürülebilirlikKomitesikurduk.
Sorumlulukvehedefleribelirlenenbu
komiteninburaporlamadönemiiçinyaptığı
ilkçalışmasürdürülebilirlikçerçevesindeki
2012ve2020kurumsalhedeflerimizi
belirlemekoldu.(Bknz.sayfa15-19)
Sürdürülebilirlikhedeflerimizikurumsal
sorumluluklarımızlailişkilendirmek
veilgiliperformansgöstergelerini
takipsistemlerimizedahiletmek,
sürdürülebilirlikyönetimsistemimizinbir
parçasıdır.
Kurumsalkararlarımızıalırken,
sürdürülebilirlikkriterlerinintümünü
dikkatealmakbizimiçinzorlubir
süreçgibigörünsedebugünekadar
kurduğumuzTSE-ISOEN14001,
9001veTSEISG-OHSAS18001gibi
yönetimsistemlerivediğergirişimlerimiz
sürekliolarakperformansımızı
iyileştirmemizeyardımcıolmaktadır.
Mevcutsistemlerimizigözdengeçirip,
sürdürülebilirlikprensiplerineve
performansgöstergelerineuyumluhale
getirmekenönemlihedeflerimizdendir.
Sürdürülebilirliğinüçlümuhasebe
yaklaşımının-ekonomik,çevresel
vesosyaletkilerinbirbütünolarak
yönetimini-şirketimizintümfonksiyonlarına
entegreedilmesikurumumuzunyenilikçi
gücünüartıracakvehedeflerimize
ulaşmamızdabizeyardımcıolacaktır.
Şirketimizindeğerzincirinigözönünde
bulundurarak,geçmişte,bugünve
gelecektefaaliyetlerimizdenkaynaklanan
vekaynaklanabileceksosyalveçevresel
etkilerimizianlamayıveiyileştirmeyi
hedefliyoruz.
AnahissedarımızSabancıHolding’in
dedesteğiyle2010yılındanitibaren
sürdürülebilirlikyönetimineodaklandık
vekültürümüzünayrılmazbirparçası
SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK VİZYONUMUZ
Vizyon ve Strateji
Türkiye’nin en değerli çimento ve hazır beton
şirketi olmak vizyonuyla, şirketimizin tüm kilit
paydaşları için değer yaratarak büyüme
hedefi doğrultusunda, sürdürülebilirlik prensiplerini iş
modelimize entegre etmeye odaklandık.
TÜRKİYE’NİN EN DEĞERLİ ÇİMENTO VE BETON ŞİRKETİ OLMAK
BETON VE ÇİMENTO KULLANIcILARININ ULUSLARARASI SEVİYEDE İŞ ORTAĞI OLMAK
• GÜVENİLİRLİK • MÜŞTERİ ODAKLILIK • İŞBİRLİĞİ YAPMAK
• OPERASYONEL MÜKEMMELLİĞİ SAĞLAMAK• SÜRDÜRÜLEBİLİR BİR ŞİRKET OLMAK• MÜŞTERİ VE PAZAR ODAKLI OLMAK
• KâRLI/AKILLI BÜYÜMEK
• Kurumsal yönetim
• Müşterilerimiz ve
tedarikçilerimizle iletişim
• İş sağlığı ve güvenliği
• Ürün sorumluluğu ve
güvenliği
• Paydaşlarımızla iletişim
• İş etiği
• Kanun ve yönetmeliklere
uyum
• Toz emisyonları
• CO2 ve diğer emisyonlar
• Alternatif hammadde ve
yakıt kullanımı
• Enerji verimliliği
VİZYONUMUZ
MİSYONUMUZ
DEĞERLERİMİZ
2020 HEDEFLERİMİZ
SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK ÇERÇEVESİNDEKİ ODAK KONULARIMIZ
EKONOMİK SOSYAL ÇEVRESEL
olmasıiçinçalışmalarımızabaşladık.
Sürdürülebilirbirşirketolmak,gelecek
10yıllıkdönemiçinbelirlediğimizdört
önceliklihedeflerimizdenbirisidir.
ÖNcELİKLİ HEDEFLERİMİZ
1. Operasyonel mükemmelliği
sağlamak:
Yönetimde,üretimde,satışvedağıtımda,
yanideğerzincirisüreçlerimizdeyeralan
tümfonksiyonlardahedeflerbelirlemek,
buhedeflerikilitperformansgöstergeleri
iletakipetmek,perfomanssürecinde
sürekliiyileştirmeleryapmak,kurumsal
bilgi/veritabanıoluşturmak,nakitakımının
senaryobazlıyakıntakibiniyaparakgerekli
tedbirlerialmakvetümbuçalışmaları
“sistemyaklaşımı”disipliniileyöneterek
operasyonelmükemmelliğisağlamak.
2. Sürdürülebilir bir şirket olmak:
Sosyalveçevreseletkilerimizdenençok
etkilenenpaydaşlarımızdanbaşlayarak,
tümpaydaşlarımızlailetişimimizietkin
yöneterek,hempaydaşlarımızhem
deşirketimiziçinuzundönemlideğer
yaratmak;çalışanlarımızbaştaolmak
üzeremüşteri,tedarikçiveyerel
komşularımızıiçerentümÇimsaailesinin
günlükyaşamınasürdürülebilirkalkınma
anlayışınıyerleştirmek.
3. Müşteri ve pazar odaklı olmak:
Pazarıvemüşterilerimizifaaliyetlerimizin
odaknoktasıyaparakmüşterilerimizin
ihtiyaçlarınıvetaleplerinidinlemekve
anlamakveböylecetümmüşterilerimiz
içinkatmadeğeryaratarakmüşterilerimiz
tarafındanönceliklitercihedilenişortağı
olmak.
4. Kârlı/Akıllı büyümek:
Çimsa’nınmevcutoperasyonlarıylasinerji
yaratacakyenivecazippazarlarda,
şirketimizindiğerönceliklihedeflerine
14 Çimsa 2007-2010 Sürdürülebilirlik Raporu 15
İşetiği,işyapmayöntemlerimizintemelinioluşturur.Çimsaçalışanlarınınuyması
gerekenetikkurallarİnsanKaynakları
direktifininIII.bölümündedürüstlük,gizlilik,
çıkarçatışmasıvesorumlulukanabaşlıkları
altındayeralırveintranetüzerindende
tümçalışanlaraduyurulur.Beyazyakalı
çalışanların%100’üişegirişlerininilkayında
kurumsaletikkurallarıileilgilieğitimalırlar.
Heryıletikeğitiminitekraralantümçalışanlar
etiktaahhütbelgesinidetekrarokuyup
imzalarlar.BusüreciİnsanKaynakları
fonksiyonuyönetir.SabancıEtikkurallarına,
www.sabanci.com.tradresindenulaşılabilir.
DENETİM KOMİTESİÇimsakanunveyönetmeliklereuyum
vedolayısıylayolsuzluğunverekabet
dışıdavranışlarınönlenmesikonusunda
azamihassasiyetgösterir,bukonuları
enüstyönetimseviyesindeyönetirve
takipeder.Çimsa’nındenetimevreni,
çimentofabrikalarındakiüretimbirimleri
hariçtümdepartmanlarını(yurtdışı
terminalleridahil)kapsar.Ayrıcahazırbeton
operasyonlarındadarutinolarakidari
veticarikonulardadenetimleryapılır.Bu
birimlerÇimsaYönetimKurulutarafından
atanmışolanDenetimKomitesi’nebağlı
DenetimBirimitarafındanİçDenetim
Yönetmeliği’ndetarifedildiğiüzerevegenel
olarakherikiyıldabirkezdenetlenirler.
YönetimKurulu’ndanaldığıyetkiye
dayanarakÇimsa’nınhakveçıkarlarını
korumak,riskyönetimi,içkontrol
vekurumsalyönetiminetkinliğinin
gelişmesinekatkıdabulunmaküzere
DenetimBirimi’ninçeşitligörevve
sorumluluklarıvardır.Bunlardanbazıları;
•Şirketyönetmelikleri,prosedürler,
genelgevebirimeözeltalimatların
uygulamasınıkontrolederek,yürürlükte
kalmasınısağlamak,düzeltilmesigereken
konulardaönerilerdebulunmak,
•Tümbirimlerinfaaliyetveişlemlerinin
yasalmevzuat,yönetmelik,prosedür,
genelgeler,talimatlar,çerçevesinde
yürütülmesinintakibiniyapmak,
•DenetimKomitesini,denetimfaaliyetleri
veiçkontrolsistemininyeterliliğihakkında
süreklibilgilendirmek;konuyailişkinistek
veönerileriniuygulamayageçirmek,
şirketinhedeflerineulaşması,hisse
değerininyükselmesi,kurumsalsüreç
vefaaliyetleringelişmesi,hizmetkalitesi
vemüşterimemnuniyetininartmasıgibi
katmadeğeryaratacakamaçlariçin
YönetimKurulu’naveüstyönetime
tavsiyeniteliğitaşıyançalışmalaryaparak,
danışmanlıkvedestekhizmetisunmaktır.
İŞ ETİĞİ YAKLAŞIMIMIZ
SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK HEDEFLERİMİZ
İş Sağlığı ve Güvenliği
Çimento Birim 2007 2008 2009 2010 2012 2020 GRIÖlümlükaza(Çimsa) Kişi 0 0 0 1 0 0 LA7Kazasıklık*(Çimsa) Oran 28,25 21,37 7,38 11,16 5 0 LA7Kayıpişgünü**(Çimsa) Gün 619 381 91 7770 (-)%50 0 LA7Kazahariciişegelmeme(Çimsa) Gün 0 3606 2742 3845 (-)%50 0 LA7Hazır Beton ve Agrega Birim 2007 2008 2009 2010 2012 2020 GRIÖlümlükaza(Çimsa) Kişi m.d. 0 0 0 0 0 LA7Ölümlükaza(Altişveren) Kişi m.d. 0 0 1 0 0 LA7Ölümlükaza(3.şahıs) Kişi m.d. 0 2 3 0 0 LA7Kazasıklık*(Çimsa) Oran m.d. 33,56 48,66 40,46 5 0 LA7Kayıpişgünü**(Çimsa) Gün m.d. 128 142 73 (-)%50 0 LA7Kazahariciişegelmeme(Çimsa) Gün m.d. 201 97 233 (-)%50 0 LA7
İnsan Hakları Denetimleri
Kurumsal Birim 2007 2008 2009 2010 2012 2020 GRIAltişverenlerinoranı Yüzde 100 100 100 100 100 100 HR2
SOSYAL HEDEFLERİMİZ
m.d.=mevcutdeğil
*Kazasıklık:Çalışılanmilyonsaattekikazaadedi
**Kayıpişgünü:1000çalışmasaatindekigünkaybı
•1ölümlükaza,7500kayıpişgününeeşitolarakhesaplanmaktadır.
•Heryılkayıpişgününübiröncekiyılagöre%50azaltacaktır.
Çimsa’dasürdürülebilirlik
anlayışımıziçindekurumsal
yönetim,kararalma
süreçlerimizdeşeffafvehesapverebilir
olmaktır.Halkaaçıkbirşirketolarak,
SermayePiyasasıKurulu’nunKurumsal
Yönetimİlkelerineuyumluhareket
ediyoruz.KurumsalYönetimİlkelerine
UyumRaporumuz2010faaliyet
raporumuzun72.sayfasındaincelenebilir.
YÖNETİM YAPISI- KOMİTELERYönetimKurulu’nabağlıDenetimKomitesi
ikiüyedenoluşur.Buüyelerinresmi
görevleri;bağımsızdenetçiyiatamak,
şirketiniçkontrolsistemlerininişlerliğini
sağlamak,içdenetiminyaptığıraporları
incelemekvebunlarayönelikYönetim
Kurulu’nageribildirimdebulunmaktır.
DenetimMüdürlüğü’negelentümşikayetler
bubölümdetoplandıktansonrakomiteye
iletilmektedir.AyrıcaDenetimKomitesi
dışdenetçilerinşirkethakkındahazırladığı
raporlarıincelerveşirketinbukonudaki
performansınıyönlendirir.(Bknz.sayfa15)
AydabirkeztoplananİcraKomitesi,insan
kaynakları,pazarlama,üretim,teknikve
krediriskideiçerengenelyönetimsel
konularınyönetildiğimekanizmadır.
GenelMüdür’ebağlıTeknikKomite,
FabrikaMüdürleri,ProsesMüdürüve
YatırımlardanSorumluGenelMüdür
Yardımcısıkatılımıylaüretimveyatırımlarla
ilgilikararlarınalındığıkomitedir.Kredi
RiskKomitesi,pazardakigelişmeler,
müşterilerleilgilialacaklarıntakibigibi
konularıyönetir.
KAMU POLİTİKASI GELİŞTİRME FAALİYETLERİNE KATILIMÇimsa’nınGenelMüdürü,TürkiyeÇimento
MüstahsilleriBirliği(TÇMB)Yönetim
KuruluÜyesiveHazırBetonDaimi
KomitesiBaşkanı’dır.TÇMBaracılığıile
çimentokonularında,TÇMBhazırbeton
komitesindehazırbetonileilgilikonularda
kamupolitikasıgeliştirmefaaliyetiyapar.
TÇMBbünyesindeTürkiye’deasfaltyollara
alternatifolarakbetonyolvebariyerlerin
yapımınınyaygınlaştırılmasınayönelik
bilgilendirmeçalışmalarıyapılır.Ayrıca
SabancıHolding’everilengeribildirimile
sektöreözelolmayankonulardadapolitika
oluşturulur.Kamufaaliyetlerinekatılım
çerçevesindekikonularGenelMüdür
tarafındanyönetiliptakipedilir.
KURUMSAL YÖNETİM
Vizyon ve Strateji
SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK PERFORMANSI VE İLGİLİ RİSKLERİN YÖNETİM KURULU TARAFINDAN GÖZETİMİÇimsaYönetimKuruluşirketin
sürdürülebilirlikperformansınıtakipetmek
içinaydaenazbirkeztoplanır.Sabancı
HoldingveYönetimKurulu’nunmevcut
raporlamaformatlarıçerçevesindetüm
risklertanımlanıp,riskharitalarıhazırlanır.
Olasılığıveetkisiyüksekriskfaktörleri
belirlenirvegereklikararlarveaksiyonlar
bunlaraparalelolarakalınır.Yönetim
KurulunabağlıolanİcraKomitesişirketin
sürdürülebilirlikhedeflerininbelirlenmesive
takibindensorumludur.İcraKomitesinin,
performansyönetimsistemialtında
değerlendirilentümkişiselhedefleri
sürdürülebilirlikhedefleriiledoğrudan
bağlantılıdır.
GenelMüdürMehmet Hacıkamiloğlu
Komite Sekreteri
Ekonomik Sosyal Çevresel
Kurumsalİletişim Hülya Deniz
MaliİşlerGMYNevra Özhatay
RiskMüdürüRemzi Karatal
KGIKUzmanıTürker Tuncer
Çevre,AlternatifYakıtveAlternatifHammaddeMüdürüİsmail Boz
KGIKGMYAyfer Güreş
ÜretimGMYŞahap Sarıer
ÇevreMühendisiAyça Özel
Çimsa Sürdürülebilirlik Komitesi
16 Çimsa 2007-2010 Sürdürülebilirlik Raporu 17
HAZIR BETON ÜRETİM TESİSLERİ ÇEVRESEL SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK HEDEFLERİMİZ
ÇEVRE VE KALİTE YÖNETİM SİSTEMİ HEDEFLERİ
Hedef tanımı Birim Gerçekleşen 2010 Hedef 2012 Hedef 2020
TSENISO9001kaliteyönetimsistemibelgelitesissayısı % 75 100 100
TSENISO14001çevreyönetimsistemibelgelitesissayısı % 45 85 100
TS18001(OHSAS)belgelitesissayısı % 85 85 100
G-KGS(Kalitegüvencesistemi)uygunlukbelgelitesissayısı % 88 100 100
SU Hedef tanımı Birim Gerçekleşen 2010 Hedef 2011 Hedef 2012 Hedef 2020
Sugeridönüşümüyapılantesislerdegeridönüştürülensumiktarıdatasınıntutulması % 100 100
Sugeridönüşümüyapılantesissayısıoranı % 52 100 100
Su Verimliliğinin Artırılmasına Yönelik Aksiyon Planı
Yaşsistemdönüşümüyapılantesisoranı % 26 66 100 100
ELEKTRİK
Hedef tanımı Birim Gerçekleşen 2010 Hedef 2011 Hedef 2012 Hedef 2020
Elektrikdatasıraporlanantesisoranı % 92 100 100 100
EMİSYONLARIN YÖNETİMİ VE AZALTILMASI
Hedef tanımı BirimGerçekleşen
2007-2010Hedef 2011 Hedef 2012 Hedef 2014
Havadaasılıtozemisyonu mg/Nm3 1,21 _ 1,03 _
Kaçak Toz Emisyonlarının Azaltılmasına Yönelik Aksiyon Planı
Agregastoklamasıiçinkapalıstokholtesisoranı % 8 31 58 100
GENEL
ÇevreKorumaHarcamalarıveYatırımları
Birim Gerçekleşen 2010 Hedef 2011 Hedef 2012 Hedef 2013
TL 459.125 2,2milyon 2,1milyon 1,8milyon
ÇEVRE VE KALİTE YÖNETİM SİSTEMİ
Hedef tanımı Birim Gerçekleşen 2010 Hedef 2012 Hedef 2020
TSENISO9001kaliteyönetimsistemibelgelitesisler % 75 100
TSENISO14001çevreyönetimsistemibelgelitesisler % 75 100
TS18001(OHSAS)belgelitesisler % 100
TSEbelgelitesisler % 50 75 100
CEbelgelitesisler % 75 100
DİĞER OLUMSUZ ÇEVRE ETKİLERİNİN AZALTILMASI
Hedef Tanımı Anahtar Performans Göstergesi BirimGerçekleşen
2010Hedef
2011Hedef
2012Hedef
2020
Ortamtozsuzlaştırmanınyapılması Ortamtozsuzlaştırmasıyapılantesisoranı % _ 20 50 100
Tesisüstlerininkapatılması Üstükapatılantesisoranı % _ 10 100 100
ÇEVRE YÖNETİMİ VE RAPORLANMASI
Çevreverilerininsistematikolaraktoplanmasıveizlenmesi
ALTERNATİF YAKIT KULLANIMININ ARTIRILMASI
Hedef tanımıAnahtar Performans
Göstergesi BirimGerçekleşen Hedef Hedef Hedef
2010 2011 2012 2020
Fosilyakıtkullanımınınazaltılması
Atıkileikameedilenyakıtoranı(kalorifikbazlı) % 3,36 3,5 4,7 10,6
Alternatif Yakıt Kullanımının Artırılmasına Yönelik Aksiyon Planı
HotdiscOtomatikAtıkBeslemeSistemi’nin2012’deEskişehirFabrikave2020’deKayseriFabrikası’ndakurulması
EMİSYONLARIN YÖNETİMİ VE AZALTILMASI
Hedef tanımıAnahtar Performans
Göstergesi BirimGerçekleşen Hedef Hedef Hedef
2010 2011 2012 2020
Emisyonlarınsürekliolarakkontrolaltındatutularakçevreyönetmeliklerineuyumunsağlanması
Tozseviyesi mg/Nm³ 21
<50(yenitesisler)
<120(eskitesisler)
<50(yenitesisler)
<120(eskitesisler)
2020ÇevreYönetmelikleriLimitDeğerleri
NOxseviyesi mg/Nm³ 733 <1300 <1300
2020ÇevreYönetmelikleriLimitDeğerleri
Uçucuorganikbileşikler mg/Nm³ 23 <300 <300
2020ÇevreYönetmelikleriLimitDeğerleri
AğırMetaller(Hg+Cd+Tl) mg/Nm³ 0,011 <0,05 <0,05
2020ÇevreYönetmelikleriLimitDeğerleri
Dioksin/Furan µg/Nm3 0,011 <0,1 <0,1
2020ÇevreYönetmelikleriLimitDeğerleri
Toz,NOxdeğerlerininon-lineolarakizlenmesi
Toz,NOxdeğerlerininon-lineolarakizlenebildiğifırınların
oranı % _ 29 57 100
Elektrofiltrelerintorbalıfiltreleriledönüştürül-mesi
Dönerfırınelektrofiltrelerinintorbalıfiltrelereçevrilmesioranı % _ 14 57 100
ARAZİLERİN DOĞAYA YENİDEN KAZANDIRILMASI VE LOKAL ETKİLERİN AZALTILMASI
Hedef tanımıAnahtar Performans
Göstergesi (Kümülatif) Birim
Gerçekleşen Hedef Hedef Hedef
2010 2011 2012 2020
Madenocaklarınınrehabiliteedilmesi Rehabiliteedilenalanmiktarı ha 8,5 9,5 11 16
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ VE KORUNMASI
Hedef tanımıAnahtar Performans
Göstergesi Birim
Gerçekleşen Hedef Hedef Hedef
2010 2011 2012 2020
CO2emisyonuÇimsaolarak,2012sonrasıdönemiCO2emisyonuazaltımhedeflerimizdeTürkiye’ninimzalayacağıuluslararasıanlaşmalaraveTÇMB’ninalacağıkararauyumluolacağız.
ENERJİ VERİMLİLİĞİ
2012’deMersinFabrikası’ndaatıkgazısısındanelektrikenerjisieldeedilmesi
Vizyon ve Strateji
ÇİMENTO FABRİKALARI ÇEVRESEL SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK HEDEFLERİMİZ
AGREGA TESİSLERİ ÇEVRESEL SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK HEDEFLERİMİZ
Not: Hazır beton üretim tesisi sayısı 27 olarak alınmıştır. Proje tesisleri dahil edilmemiştir.
Hedef tanımı
19
PAYDAŞLARIMIZLA DİYALOĞUMUZ
Çimsa olarak içinde bulunduğumuz sektörün hassasiyetinin bilinciyle paydaşlarımızla
diyaloğumuzu sürekli geliştirmeye önem veriyoruz.
18 Çimsa 2007-2010 Sürdürülebilirlik Raporu
20 Çimsa 2007-2010 Sürdürülebilirlik Raporu 21
Çimentosektörüçalışma
mevzuatıbakımındanağırve
tehlikeliişkollarındanbirisi
olarakdeğerlendirilmektedir.Çimsa
olaraktümfaaliyetlerimizdeişsağlığı
güvenliğiveçevrekonularındayüksek
hassasiyetgösteriririz.Etkilerimizidaha
iyianlayabilmek,yerindevezamanında
aksiyonlaralabilmekamacıyla,raporlama
dönemindeçalışanlarımızın,sektörü
temsiledenkuruluşlarınvesürdürülebilirlik
konularındafaaliyetgösterensiviltoplum
kuruluşlarınınfikirveönerilerinebaşvurduk.
Üstyönetimimizleyaptığımızçalışmalarla
bukonulararasındanÇimsaiçinstratejik
önemesahipolanlarıbelirleyerek,raporda
detaylarıylayerverdik.
ÇALIŞANLARIMIZLA DİYALOĞUMUZRaporlamadöneminde41çalışanımızın
katılımıyla“SürdürülebilirliğeYolculuk:
BireyselSorumluluklardanKurumsal
Sorumluluklara”başlıklıbireğitim
düzenledik.Bueğitimçalışmasının
sonrasında,farklıişvefonksiyonlarda
görevyapanyöneticilerimizinkatılımıyla
“sürdürülebilirlikstratejisi”çalıştaylarını
gerçekleştirdik.Tümçalışanlarmızı
temsiledengenişbirörneklemgrubuyla
gerçekleştirdiğimizçalıştaylarve171
çalışanımızınkatılımgösterdiğianket
sonucundasürdürülebilirlikçerçevesindeki
etkilerimizeişaretedenkonularıtespit
ettik.Bustratejikkonularıbelirlerken,bu
konularınpaydaşlarımızınÇimsaileilgili
değerlendirmeleriüzerindekietkilerini
dikkatealdık.
Yılsonupaylaşımtoplantılarıveyıllık
stratejigözdengeçirmetoplantıları
gibiyüzyüzeiletişimiçinoluşturulan
platformlarımızınyanısıradüzenliiletişim
veetkileşiminsağlandığıFikirFabrikasıve
ÖğrenenOrganizasyonuygulamaekipleri
veöğrenenorganizasyonpaylaşım
günü,çalışanlarımızlaetkileşimietkin
vesüreklikılmayayarayandiğerönemli
platformlarımızdır.
Aralık2007dönemindenitibaren
heryılsonundatümişyerlerimizdeki
beyazvemaviyakalıçalışanlarımızın
katılımıylaorganizasyoneliklimiyileştirme
çalıştaylarınıgerçekleştirdik.Genel
Müdürümüzünliderliğindeyürütülen
buçalıştaylarda,çalışanlarımızın
anketvegrupçalışmalarındakiyorum,
değerlendirmeveönerilerikapsamında
aldığımızaksiyonlarıpaylaştık.
Ekim2009dönemindenitibarentüm
çalışanlarımızınkatıldığıçalışanbağlılığı
anketinibağımsızbirkuruluşaracılığıyla
gerçekleştirdikvesonuçlarınıyılsonu
toplantılarındaçalışanlarımızlapaylaştık.
Buanketlerdenalınangeribildirimlere
ilişkinolarakfonksiyonelbazdailgili
aksiyonlarınalınmasınıperiyodikolarak
takipettik.
Öğrenen Organizasyon Projeleri
2004yılındabaşlattığımız“Öğrenen
OrganizasyonUygulamaEkipleri
Çalışması”,“Türkiye’ninEnDeğerli
ÇimentoveHazırBetonŞirketi
Olmak”vizyonumuzdoğrultusunda
oluşturduğumuzstratejikplanınhayata
geçmesinikolaylaştıran,ekipçalışması,
işbirliğiveproblemlerekalıcıçözümler
getirmedavranışınıpekiştirençok
önemlibirplatformdur.Şirkethedefleri
kapsamındakesintisizolarakyürütülen
maliyetyönetiminietkinleştirme
operasyonelverimliliğiartırma,tasarruf
sağlama,çevregibi
alanlardageliştirme,
iyileştirmekonularında
yapılanekipçalışmaları
“ÖğrenenOrganizasyon
STRATEJİK SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK KONULARININ BELİRLENMESİ
Fikir Fabrikası Şirketimizde, çalışanların yaratıcı fikir ve
düşünceleriyle iyileştirme ve geliştirme
faaliyetlerine katılımlarını desteklemek için
çalışanlarımızın katkılarıyla kurduğumuz
öneri sistemimiz olan “Fikir Fabrikası”
uygulamasını 2008 yılından bu yana etkin
biçimde kullanıyoruz.
Fikir fabrikası; tüm çalışanlarımızdan başta
iş sağlığı ve güvenliği, müşteriye hizmet,
kalite, verimlilik gibi konularda yenilikçi
ve iyileştirici nitelikteki her türlü önerilerin
toplandığı, en kısa sürede değerlendirildiği,
ödüllendirilerek hayata geçirildiği ve
yönetimle çalışanlarımızın sürekli iletişimini
sağlayan bir platformdur.
Fikir Fabrikasına 2008-2010 döneminde
gelen toplam fikir sayısı 2.363’tür ve bu
fikirlerin 545 tanesi (%27’si) de uygulamaya
alınmıştır. Raporlama döneminde gelen
fikirlerin %25’i iş sağlığı ve güvenliği ve
ürün sorumluluğu, %14’ü çevre, %1’i
toplum; kalan %60’ı ise diğer kategorilere
ilişkin fikirlerden oluşmaktadır.
Fikir Fabrikası Öneri Dağılımı
Verimlilik
İşsağlığıvegüvenliği
Çevrevekaynakkullanımı
Diğer
Müşterilerlediyalog
Ürünsorumluluğu
Süreçiyileştirme
%26
%23
%14
%4
%1
%2
%19
Sürdürülebilirakıllıbüyümeiçinpaydaşlarımızasağlanan
faydalarıdasürdürülebilirkılmayıamaçlarız.Buanlayışla
raporlamadöneminde,dışpaydaşlarımızladoğrudan
etkileşimiçindeolançalışanlarımızıngenişçaplıkatılımıylayapılan
anketveçalıştaylarsonucunda,Çimsaileekonomik,sosyalve
çevreseletkileşimlerienyoğunolananahtarpaydaşlarımızıbelirledik.
2010yılınınKasımayındaHatay’dagerçekleştirdiğimizyıllık
SabancıHoldingÇimentoGrubukoordinasyontoplantısındaki
çalışmaçerçevesindeönceliklipaydaşlarımızayönelikmevcut
iletişimplatformlarınıinceledik.Buincelemesonucunda,dış
paydaşlarımızıntümündeözelliklesürdürülebilirlikçerçevesindeki
diyaloğumuzungeliştirilmeyeaçıkolduğunubelirledik.
Önümüzdekiraporlamadönemindemevcutplatformlarıbu
anlamdageliştirmeyi,dışpaydaşlarımızaözelyenidiyalog
kanallarıaçmayıvepaydaşlarımızınsürdürülebilirlikçerçevesinde
işimizledoğrudanilişkisiolantalepvefikirlerinidüzenliolarak
dinlemeyihedefliyoruz.Bukapsamdaalacağımızgeribildirimler
önümüzdekidönemdebelirleyeceğimizaksiyonlardaönemlirol
oynayacaktır.
Paydaşlarımızla Diyaloğumuz
ÖNcELİKLİ PAYDAŞLARIMIZ
PAYDAŞ GRUBU TANIM MEVcUT PLATFORM
Çalışanlar Önceliklipaydaşlarımızarasındailksıradayeralırlar.
ÖğrenenOrganizasyonçalışmaları,FikirFabrikasıönerisistemi,yılsonupaylaşımtoplantıları,Ailedergisi,şirketportalı
ÜrünlerinSonKullanıcılarıÜrünlerimizikullanantümkişivekuruluşlarıtemsilederler.
Müşteribağlılıkanketi,ÇimsaveSabancıHoldingwebsiteleri
YenidenSatıcılarÜrünlerimizinsonkullanıcılaraulaşmasınısağlayanenönemliişortaklarımızdır. Müşteribağlılıkanketi,Eğitimtoplantıları
YerelHalkveYerelYönetimlerTesislerimizinbulunduğuyörelerdeyaşayanhalk,belediyelervekamugörevlilerinikapsar.
Yerelyönetimyetkilileriilebirebirgörüşmeler
Tedarikçilerimiz/AltişverenlerimizTemelgirdilerimizisağlamaküzereürünvehizmetlerindenfaydalandığımızişortaklarımızdır.
İşkanunlarınauyumkonusundabilgilendirmeveyönlendirmeler
SivilToplumKuruluşlarıGeneltoplumadairhertürlüalandaçalışanörgütlerdir.
ÇEDBİK(ÇevreDostuYeşilBinalarDerneği),SKD(SürdürülebilirKalkınmaDerneği),TURMEPA(DenizTemizDerneği)ÜyelikPlatformları
22 Çimsa 2007-2010 Sürdürülebilirlik Raporu 23
vegerektiğindeyerindetespitiçin
davetgerçekleştirilmektedir.Kişisel
şikayetlergenelliklewebsitesiüzerinden
e-postaylayadafabrikaGüvenlik/
Danışmapersonelineiletilmektedir.
Gerekliincelemedensonrasorunun
kaynağınınÇimsa’nınfaaliyetiolduğu
tespitedilirse,giderilmesiiçingerekli
aksiyonlaralınmakta,veşikayetsahibine
geribildirimdebulunulmaktadır.Fabrikalara
gelentümşikayetlerinkaydıtutulmaktave
takipedilmektedir.
Özelliklefaaliyetgösterdiğimiz
coğrafyalarda,örgünveyaygıneğitimin
desteklenmesi,meslekiyetkinliğin
artırılmasıvekültürelmirasımızıngeniş
kitlelercebilinirliğininartırılmasıyönünde
toplumakatkısağlamaktayız.
Raporlamadönemindefaaliyet
gösterdiğimiztümbölgelerdekamu
kurumlarınıvehalkıdestekleyeceknitelikte
özellikleeğitimvekültüredayalıfaaliyetlere
sponsorolmaklaberaberçevrenin
iyileştirilmesineyönelikdebinlercefidan
dikiminigerçekleştirdik.2010yılında,
MersinHiltonOteliilebirliktegerçekleştirilen
DünyaGünüorganizasyonundaÇimsa
Mersinfabrikamızdan30çalışanımızın
katılımıilesahildeçevretemizliği
çalışmalarınadestekverdik.
NiğdeÜniversitesiileyapılanişbirliği
kapsamındaöğrencilere“ÇevreYönetim
Sistemi”ve“KyotoProtokolüveKüresel
İklimDeğişiklikleri”konulukonferanslar
düzenledik.
ÇimsaKayserifabrikamızındayer
aldığıcoğrafyanınkültürelmirasının
korunmasıvetanıtılmasıçalışmaları
kapsamında,MimarSinan’ındoğumyeri
Ağırnas’daheryılMimarSinanFestivali’ni
destekleyenveHüseyinCömert
tarafındanyazılan“KoramazVadisi”
adlıkitabınyayımlanmasınakatkıda
bulunduk.Bukitap,Türkiyevedünya
mimarikültürününenbüyükustalarından
MimarSinan’ındoğduğubölgede
odönemeaityerleşimleriinceleyen
biraraştırmasunuyor.Ayrıca,heryıl
Ağırnaskasabasındadüzenlenen“Mimar
Sinan’ıAnmaGünleri”nevekasabada
gerçekleştirilenYazÇalıştayı’nadestek
vermekteyiz.
Bunlaraekolarak,Eskişehir’de
BüyükşehirBelediyesiişbirliğinde,
ülkemizinilkPlanetaryumunun(UzayEvi)
kurulmasıiçinyatırımlarabaşladık.
Gelecekraporlamadönemiiçinhedef
yerelkomşularımızınsürdürülebilirlikleilgili
fikirveönerilerinipaylaşabileceklerive
onlarınçevrebilinciniartırmayayönelikbir
iletişimplatformuyaratmakolacaktır.
Operasyonlarımızın kuruluş, faaliyet
ve kapanış süreçlerinin yönetimi
Çimentooperasyonlarınınkuruluş,
işletmeveterketme/kapanışsüreçlerini
yönetmeyeyönelikyazılıbirpolitikamız
yoktur.1972yılındakurduğumuzMersin
fabrikamızdışındakitümfabrikalar
farklıtarihlerdesatınalmayoluyla
şirketimizekatılmıştır.Fabrikaların
satınalmasüreçlerinintamamlanması
ilebirlikteyerelyönetimlerletanışma
toplantılarıdüzenlenmişveyerelhalka
bilgilendirmeduyurularıyapılmıştır.
Çimsa’dakuruluşundanberikapanan
çimentofabrikasıolmamıştır.Maden
ocaklarınınterkedilmesüreçlerine
yönelikyaklaşımımızMersinMaden
OcağıveEskişehirHabitatAlanıProjesi
hikayelerindeaktarılmıştır.
Hazırbetontesislerigeneldeşirket
varolduğusürecekurulduklarılokasyonda
faaliyetgöstermeyedevamederler.
Çimsabünyesindemobiltesislerdışında
kapatılanbirhazırbetontesisiyoktur.
Bukonuyukanunveyönetmelikler
çerçevesindeyönettiğimiziçinÇimsa
hazırbetonoperasyonlarındagiriş,
işletmeveçıkış-kapanış’taözelbirpolitika
uygulamamaktadır.Türkiye’dekikanunlar
özellikleTemmuz2008’dekidüzenleme
ilehazırbetontesislerininsadecesanayii
Çimsa öğrenen organizasyon projelerinden
biri de yerel komşularımızla diyaloğumuzu
geliştirmeye yönelik olarak tamamlandı. EQ
isimli öğrenen organizasyon proje ekibi, Niğde
çimento fabrikası bulunduğu yörenin en önemli
öğrenim kurumu olan Niğde Üniversitesi ve
Çimsa arasındaki işbirliğini artırabilmek için
öğrenci ve akademisyenlerden oluşan 1.500
kişilik bir gruba konferans ve eğitimler vermek,
fabrika teknik gezileri düzenlemek ve 12
öğrenciye fabrikada staj imkanı sağlamak gibi
hedefler belirledi. Bu hedefleri gerçekleştirmek
için toplantılar, anketler, konferanslar, ve açık
kapı etkinlikleri düzenledi. Ortak proje çalışmaları
yapıldı. Niğde fabrika çalışanlarına Niğde
Üniversitesi akademisyenleri tarafından eğitimler
verilirken; Niğde fabrika çalışanlarından temin
edilen kitap ve dergiler üniversite kütüphanesine
iletildi. Ayrıca, Niğde fabrikası çalışanlarımızın
üniversite öğrencilerine bilgilendirme sunumu
ve seminerlerle ile katkı sağladı. Bu çalışmalar
sonucunda değerli bir yerel paydaş ile uzun
soluklu bir diyaloğun temelleri atılmış oldu.
Mersin Puğkaracadağ mevkiinde bulunan
ruhsatlı ve birbirine bitişik altı maden
sahamızdan birinin üretime geçiş aşamasında,
yakında bulunan Esenli Köyü halkı ve ocağa
yakın bir yerde bulunan tavuk çiftliği sahibi
faaliyetimizle ilgili şikayette bulundu. İl Özel
İdaresi Başkanlığındaki heyetin incelemesi
sonucunda işletme ruhsatı, işletme izni, ÇED,
orman izni, işyeri açma ve çalışma izni, patlatma
izni, teknik nezaretçisi, sevk fişi gibi gerekli
bütün evrakların gösterilmesi ile haklılığımız
ispatlanmasına rağmen köy halkı ile iyi ilişkiler
içinde olma isteğimizden dolayı üretime
başlanmadı. Bu gelişmeler üzerine Çimsa
Mersin Fabrika yöneticileri ile köy sakinlerinin
katıldığı bir görüşme gerçekleştirildi. Bu
görüşmede yerel halk patlatmaların yaratacağı
sarsıntının kendi açtıkları kuyulardaki suyu
kaçıracağı konusundaki endişelerini ilettiler.
Bu görüşme akabinde Çimsa olarak Çukurova
Üniversitesi Maden Mühendisliği Bölümü’ne
başvurarak patlatmaların çevreye olan
etkisinin araştırılmasını istedik. Çukurova
Üniversitesi’nden gelen heyet çiftliğe eşit
mesafedeki bir diğer sahada patlatma yapılırken
en yakın nokta olan tavuk çiftliğinde ölçümler
yaptı ve modelleme oluşturdu. Bu patlatmaların
çevreye olan etkisi raporunda gürültü ve
titreşimler limit değerler içinde olduğu ispatlandı.
Bu bilgiler daha sonra heyet başkanı Çukurova
Üniversitesi Maden Mühendisliği bölüm başkanı
Prof. Adem Ersoy tarafından tavuk çiftliği
yetkililerine ve köy sakinlerine sözlü olarak
bildirildi. Şikayet konusu olan maden sahamızı
komşularımızın endişeleri tamamen giderildikten
sonra faaliyete geçirdik.
Niğde Üniversitesi ile İşbirliği
Mersin Maden Sahaları Vakasındaki Yaklaşımımız
Paydaşlarımızla Diyaloğumuz
UygulamaEkipleri”yaklaşımıaltındadaha
sistematikveinsanodaklıhalegetirdik.
2004yılındakikonuseçimsürecinde
temelkritermaliyetetkinliğiveverimlilik
ikensonüçyıldırseçilenkonular3P
eksenli(People-Planet-Profit;İnsan-
Gezegen/Çevre-Kâr)birdeğerlendirmeye
görebelirleniyor.Çalışılacakkonuları
belirlerken,çevrekonusundaher
dönemenazbirekibingörevalmasını
hedefliyoruz.2007-2010raporlama
döneminde,bukapsamdayapılan
projelerinbüyükbölümüişsağlığıve
güvenliği,enerjitasarrufu,tozsuzlaştırma
gibiburapordayerverdiğimiz
sürdürülebilirlikkonularıilebağlantılıdır.
Bugünekadaröğrenenorganizasyon
ekiplerimizinçalışmalarıileönemlisomut
kazanımlar(yaklaşık2milyonTL)elde
ettik.2004’tenbuyanakurulan45
öğrenenorganizasyonekibinin(352
çalışan)çalışmakonularınabakıldığında
Çimsaiçindekisüreçleriniyileştirilmesinin
vemaliyettasarrufusağlanmasınınyanı
sıraözellikleçevreyekatkıkonusunda
daönemlisonuçlareldeettik.Ayrıca
Çimsa’nınÖğrenenOrganizasyon
çalışmaları2010yılındaYunanistan’da
MoneyForumkapsamındagerçekleşen
konferansta“BestPractice-Enİyi
Uygulama”olaraktemsiledildi.
MÜŞTERİLERİMİZLE DİYALOĞUMUZYenidensatıcılarenönemliiş
ortaklarımızdandır.Bupaydaş
grubumuzunihtiyaçlarınındahaiyi
anlaşılmasıvebugrubayönelikürün
vehizmetsunulabilmesiiçinraporlama
dönemindebirçokçalışmagerçekleştirdik.
Gerekçimentouygulamamerkezi
laboratuvarlarındagereksesahada
müşterimemnuniyetivebağlılığını
artırmak,satışöncesivesonrasımüşteri
ihtiyaçlarınıkarşılamakiçinçeşitliteknik
destekfaaliyetlerinedevamettik.Yurtiçi
veyurtdışındapazararaştırmalarıve
yurtiçipazardamüşteribağlılığıanketleri
yaptık.Heryıldüzenliolarakyapılanbu
araştırmanın2010yılımüşteribağlılık
endeksdeğeri76olaraksonuçlandı.
Ayrıca,pazardinamikleriningüncel
birşekildetakipedilebilmesi,bunlara
yönelikaksiyonplanlarınınyapılabilmesi
içingereklipazarvemüşteribilgi
sistemaltyapısıoluşturduk.Çimsa’nın
faaliyetlerininveyenilikçiuygulamalarının
anlatıldığı,yapısektörünündurumuve
yapısektörününgelişimihakkındamüşteri
paylaşımtoplantılarıorganizeettik.
Müşterilerlemevcutiletişimplatformları
ağırlıklıolarakşirketekonomik
hedefleriningerçekleştirilmesineyönelik
geliştirilmiştir.Önümüzdekiraporlama
dönemindehedefimizmüşterilerimizin
sürdürülebilirlikleilgilifikirveönerilerini
rahatçadilegetirebileceklerikanalları
artırmaktır.
YEREL KOMŞULARIMIZLA DİYALOĞUMUZGüvenilirolmakÇimsa’nınüçdeğerinin
başındagelmektedir.“EminEllerdesiniz”
yaklaşımımızkapsamındayerel
komşularımızdayeralıyor.Çimsaolarak,
bugüvenisüreklikılmakiçinfaaliyet
gösterdiğimizyörelerdekiyerelhalkve
yönetimlerleiletişimkanallarınıherzaman
açıktutarız.Bupaydaşgrubundangelen
istekveönerilervakitkaybetmedeninceler
vegerekliiyileştirmeaksiyonlarınıalırız.
Çimsaolarakkanunveyönetmeliklere
tamuyumsağlayarakyerelhalkların
haklarınıkorumamızınyanısıragelen
şikayetlerinelealınmasındadahassasiyet
gösteririz.
Fabrikalarayerelhalktangelenşikayetler
sınırlısayıdadırveiçerikolarakdahalkın
haklarınıihlaletmeyeyönelikdeğildir.
İlÇevreMüdürlüğüaracılığıylaÇimsa
fabrikalarınaulaşanşikayetlerİdari
İşlerveFabrikaMüdürütarafındanele
alınmaktadır.Şikayetkonusundagerekli
açıklamavebilgilendirmeyapılmakta
ÖĞRENEN ORGANİZASYON PROJELERİ
Çevresel Sosyal Ekonomik
%54
%17
%29
Güvenilir olmak Çimsa’nın üç değerinin başında
gelmektedir. “Emin ellerdesiniz” yaklaşımımız
kapsamında yerel komşularımız da yer
alıyor.
24 Çimsa 2007-2010 Sürdürülebilirlik Raporu 25
STRATEJİK SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK KONULARIMIZÇalışananketivefabrikaçalıştaylarında
öneçıkanvesektörtemsilcileriileyapılan
görüşmelerdedetekrartartışılanstratejik
konular,Çimsaüstdüzeyyöneticilerinin
katılımıylabeşaşamalıönemliliktestiyle
değerlendirildiveikigrubaayrıldı.Ekonomik,
çevreselvetoplumsalkonularıayrıayrı
inceledikveaşağıdayeralan“ÇimsaStratejik
SürdürülebilirlikMatrisi”nioluşturduk.
Tablonunsağüstbölümünde,paydaşlar
açısındanözelönemesahipveÇimsa’nın
performansınıdoğrudanveönemliölçüde
etkileyen,şirketimizinstratejivepolitikaları
dahilindekikonularyeralmaktadır.Bu
konularraporunilgilibölümlerininana
başlıklarınıoluşturmaktadır.Haritanın
solvealtbölümündekikonularhemkilit
paydaşlarüzerindesağüstbölümdeki
konularagöregöreceliolarakdahaaz
etkiyesahiptirverapordaanahatlarıyla
yeralmaktadır.
Aşağıdakidiğertabloda,burapordayer
verdiğimizstratejiksürdürülebilirlikkonular
ekonomik,sosyalveçevreseletkilerine
göregruplanmışvekilitpaydaşlarla
etkileşimlerideğerlendirilmiştir.
• Yerel çevre etkileri ve biyolojik çeşitlilik
• Sendikayla Diyalog
• Çalışma ortamı • Suyun geri kazanılması
Konuların Çimsa’nın faaliyetleri üzerindeki etkisi
ÇİMSA STRATEJİK SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK KONULARI MATRİSİ
Ko
nula
rın
pay
daş
ları
n d
eğer
lend
irm
e ve
kar
ar
alm
alar
ınd
aki e
tkis
i
• Katkılı çimento üretimi
• Taşıma/nakliye faaliyetlerinin çevresel etkileri
• Malzemelerin stoklanma yöntemleri
• Paydaş Diyaloğu
• Fosil yakıtların kullanımının azaltılması
• Enerji verimliliği
• Alternatif yakıt ve hammadde kullanımı
• Çevre kanunlarına uyum
• Çalışan Bağlılığı
• İş Etiği
• İş Sağlığı ve Güvenliği
• Toz emisyonları• Ürün Güvenliği
• Diğer emisyonlar• Kurumsal Yönetim
Etkiler Stratejik Konularımız Çalışanlar Müşteriler Yerel Komşular Tedarikçiler STK’lar
EkonomikKurumsalYönetim ∆
Müşterivetedarikçilerleilişkiler ∆ ∆
Sosyal
İşsağlığıvegüvenliği ∆ ∆ ∆
ÜrünSorumluluğu ∆
İşEtiği ∆ ∆ ∆
Sendikayladiyalog ∆
Yereltoplumladiyalog ∆ ∆
Çevresel
Tozvediğeremisyonlar ∆ ∆ ∆
Alternatifyakıtvehammaddekullanımı ∆ ∆ ∆ ∆
Malzemestoklamayöntemleri ∆ ∆
Enerjiverimliliği ∆ ∆ ∆ ∆
Biyoçeşitlilik ∆ ∆
Paydaşlarımızla Diyaloğumuz
alanlarıiçerisindekurulmalarınaizin
vermektedir.Tesiskurulmadanönceİl
ÇevreMüdürlüğü’nüntalebiile,Çevre
Bakanlığı’nınbelirlediğiuzmankişilerce
hazırlananProjeTanıtımDosyasıtesisin
nasılkurulacağı,işleyişiveyaratacağı
olasısosyalveçevreseletkilereyönelik
açıklamalarıiçerir.İlÇevreMüdürlüğü
onayöncesindetesisinkurulacağı
yerdeincelemeleryapar,yöreninİl
SağlıkMüdürlüğü’ndenMuhtarı’na
kadarpekçokkamukuruluşuileyazılı
görüşalışverişindebulunur.İlÇevre
Müdürlüğü’nceverilenÇED-Çevreetkisel
değerlendirmebelgesiiletesiskurulma
izinleritamamlanmışolur.AyrıcaProje
TanıtımDosyası’nda,tesisinkaldırılması
halindeşirketintesisinkurulduğualanı
eskiekolojikhalinedönüştürmesi
taahhüdübulunmaktadır.
SEKTÖR TEMSİLcİLERİYLE DİYALOĞUMUZRaporlanacakstratejikkonuların
belirlenmeaşamasındasektörümüzün
öndegelentemsilcilerinindegörüşlerine
başvurduk.Geribildirimlereyönelikşirket
hedeflerigelecekraporlamadöneminde
paydaşlarımızaaktarılacaktır.
ÇimentoEndüstrisiİşverenleriSendikası
(ÇEİS)yönetimi,sosyaltaahhütlerimiz
arasındaenstratejikönemesahipiş
sağlığıvegüvenliğikonusundafikirve
önerileriniiletti.ÇEİS’ingeribildirimleri
raporunİşSağlığıveGüvenliğibölümünde
yeralmaktadır.(Bknz.sayfa33)
TürkiyeÇimentoMüstahsilleriBirliği(TÇMB)
yönetimi,içpaydaşlarımızlabelirlenen
çevreselvesosyalkonulardaÇimsa’nın
olumsuzetkileriolduğunudüşünmediklerini
belirtmekleberaber,Çimsayöneticilerinin
TÇMBçalışmakomitelerineaktifolarak
katılımlarınınyararlıolacağınıiletti.TÇMB’nin
seragazlarınınazaltılmasıylailgiligerebildirimi
“AtıkGazdanElektrikÜretmeProjesi”
bölümündeyeralmaktadır.(Bknz.sayfa52)
ÇevreDostuYeşilBinalarDerneği
(ÇEDBİK),Çimsa’daISO14001ve
OHSAS18001kalitesistemlerinin
üretimbünyesindeetkinolarak
uygulanmasınayönelikbeğenisinidile
getirdi.ÇEDBİK’inÇimsa’nınyapıve
inşaatsektöründesürdürülebilirliği
sağlamadanasılrolalabileceğinedairgeri
bildirimiraporumuzunÜrünSorumluluğu
bölümündeyeralmaktadır.(Bknz.sayfa35)
SİVİL TOPLUM KURULUŞLARIYLA DİYALOĞUMUZBuilksürdürülebilirlikraporumuz
kapsamında,İşDünyasıSürdürülebilir
KalkınmaDerneğiWBCSD’ninÇimento
SürdürülebilirlikİnisiyatifiCSI’nın,iç
paydaşlarımızlabelirlemişolduğumuz
stratejikkonulardakiiyileştirmeönerilerini
inceledik.
CSI’nınçimentosektörüiçintespit
etmişolduğuİklimKoruma,Yakıtve
Hammaddeler,İşSağlığıveGüvenliği,
EmisyonAzaltma,YerelEtkiler,
BetonGeridönüşümügibistratejik
sürdürülebilirlikkonularınınÇimsa’nın
önceliklikonularıileörtüştüğünütespit
ettik.
Önümüzdekidönemiçinhedefimiz
uluslararasıbilgivetecrübeyesahip
ÇimentoSürdürülebilirlikİnisiyatifiCSI’nın,
uygulamaveönerileriniyakındantakip
etmekolacaktır.
Çimsa, sektördeki liderliğinin getirdiği
sorumluluğun bilinciyle, içinde yer aldığı
toplumun sürekli gelişimini desteklemeyi
öncelikli görevi olarak kabul etmektedir.
Yerel yönetimler, akademik kurumlar ve
ülkemizin önde gelen sivil toplum kuruluşları
ile işbirliği içerisinde sosyal yatırımlara
destek vermektedir.
Genç ve yetenekli mimarlara meslek icra
etmeleri için fırsatlar oluşturmak; Türkiye’de
mimarlık öğretim kurumları arasında
rekabeti artırmak; Türkiye’de mimarlık
mesleğinin kamuya tanıtımı ile itibarının
yükselmesine katkıda bulunmak ve
uygulama alanı ile okulların karşılıklı ilişkisini
güçlendirmek amacıyla ortam yaratmak
gibi önemli hedefleri olan Archiprix-Türkiye
Mimarlık Öğrencileri Bitirme Projeleri Ulusal
Yarışması ve Sergisi, 9 yıldır Çimsa ana
sponsorluğunda gerçekleştirilmektedir.
Bunun yanı sıra Çimsa, Erciyes
Üniversitesi Mimarlık Fakültesi’nde
düzenlenen sempozyum ve seminerlere
katkıda bulunmakta, çimento ve beton
uygulamaları hakkında son gelişmeleri
akademik dünya ile paylaşmaktadır. Çimsa,
deprem kuşağında yer alan ülkemizde,
ana faaliyet alanı doğrultusunda bilinçli
ve güvenli bina yapımı konusunda temel
görüş oluşmasını ve toplumumuzun yaşam
alanlarının güvenlik standartlarının yanı
sıra estetik özelliklerinin de gelişmesini
desteklemek amacıyla sektörün gelişimine
katkıda bulunacak mesleki eğitimleri ve
bilgilendirme çalışmalarını da aralıksız
sürdürmektedir. 2010 yılında Betonart
Mimarlık yaz okulu Çimsa sponsorluğunda
Mersin fabrikamızda gerçekleşti.
Çimsa, 2007-2010 raporlama döneminde
başta Sabancı Vakfı ve eğitim kurumları
olmak üzere muhtelif kamu kurum ve
kuruluşlara 3,69 milyon TL tutarında bağış
yaptı. Önümüzdeki yıllarda toplumsal
yatırımlara artırarak devam etmeyi
hedefliyoruz.
Diğer Toplumsal Projelerimiz
26 Çimsa 2007-2010 Sürdürülebilirlik Raporu 27
EKONOMİK ETKİLERİMİZ
Çimsa olarak ekonomik hedeflerimizi gerçekleştirirken sosyal ve çevresel
taahhütlerimizi yerine getirmeye ve iyileştirmeler için yatırımlar yapmaya devam ediyoruz.
28 Çimsa 2007-2010 Sürdürülebilirlik Raporu 29
Çimentosektörününbugünve
gelecekteyönetmesigereken
enönemlikonulardanbiriolan
sürdürülebilirkalkınmaileilgiliÇimsa
olarak,raporlamadönemindeçalışmalarve
yatırımlaryaptık.Bunlar;
•Mersinfabrikasında,“AtıkIsıdanElektrik
Enerjisi”eldeedilmesiprojesi
•Eskişehirfabrikasında,alternatifyakıt
kullanımınıartıracakolan“HotDisc”
yatırımıprojesi
•Kayserifabrikasında,enerjiverimliliğini
artıracakolan“TrasKurutma”yatırımı
tamamlanmasıdır.(Yatırım,TÜBİTAK’tan
AR-GEdesteğinehakkazanmıştır.)
•2010başlayanve2011’debitecek
olankapalıklinkerstokholyatırımları
(tozsuzlaştırma)
•2010’daaktifleşenMersin1.Fırın
modernizasyonu(yakıttüketimini
düşürmesisebebiile)
•2007ve2008’deEskişehir’demodern
elektrofiltrelerinkurulması
Çevreselyatırımlarlailgilidetaylarburaporun
ÇevreselPerformansımızbölümünde,
raporlamadönemineaitfinansalsonuçlarımız
www.cimsa.com.tradresindeki2010Yılı
FaaliyetRaporumuz’daincelenebilir.
Ekonomiyeolandoğrudan
katkımızı,tedarikçilereyaptığımız
ödemelervedevleteödediğimiz
vergilerinyanısırayatırımcı,hissedarve
finanskurumlarınayaptığımızödemelerve
çalışanlarımızaödediğimizmaaşlaryoluyla
gerçekleştirdik.
Çimsa,Türkiye’ninenyüksekvergiveren
ilk100şirketiiçinde2007yılında50.,
2008yılında99.,2009yılında84.sırada
yeraldı.
TEDARİKÇİLERİMİZE KATKILARIMIZÇimsahammaddedenelektriğe,temizlik
hizmetlerindenyiyecek-içecekihtiyacına
kadarpekçoksektördefaaliyetgösteren
tedarikçiileişbirliğiiçindedir.2010yılında
enerji(petrokok,kömürveelektrik),
hammaddeler(kalker,agregavb.),
nakliyegiderleri,işletmemalzemeleri
(bilya,plaka)veüretim,bakım,satışve
yönetimişcilikgiderleri(işçilikvedışardan
alınanhizmetler)Çimsa’nınenönemli
giderkalemlerininbaşındayeraldı.
Çimsa’dayereltedarikçitercihetmeye
yönelikbirprosedürmevcutdeğildir.
Ancakpetrokokvekimikömürkaynakları
yurtdışındaolduğuiçinyurtiçinden
teminedilememektedir.Sürdürülebilirlik
kapsamındayereltedarikçilerleçalışmanın
önemininfarkındayızvekısavadede
şirketimizinihtiyaçlarınıkarşılarkenyerel
tedarikçilerledahaçokişbirliğiyapmayı
hedefliyoruz.
KAMU KAYNAKLI DESTEKLERÇimsa’nınihracatfaaliyetleriburaporun
kapsamındayeralmamaklaberaber,
şirketimizinfaydalandığıihracatayönelik
vergiindirimleritoplamı2010yılında
yaklaşık1milyonTL’yeulaştı.İlgilidiğer
verileriekonomikperformanstablosunda
raporladık.(Bknz.sayfa58)Ayrıca
ihracatyapanbirfirmaolduğumuziçin
TürkEximbank’tanuygunkoşullukredi
kullanımısözkonusudur.Alınankredilerin
detaylarışirketfinansalsonuçlarıilebirlikte
halkaaçıklanmaktadır.
SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK ÇERÇEVESİNDEKİ YATIRIMLARIMIZ
YARATTIĞIMIZ VE DAĞITTIĞIMIZ EKONOMİK DEĞER
Tedarikçiler
DevletYatırımcıvehissedarlar
Finanskuruluşları
ÇalışanlarKamu
PAYDAŞLARIMIZA DAĞITTIĞIMIZ EKONOMİK DEĞER
%71%9
%12
%1
%7
%0
Çimsafinansalperformansıile
Türkiyeçimentosektöründe
dikkatçekenbirşirkettir.Yaygın
üretimağımız,farklıişkollarımız,genişbir
coğrafyadafaaliyetgösteriyorolmamızve
etkinmaliyetyönetimimizşirketimizifinansal
krizlerkarşısındadayanıklıkılanözelliklerdir.
Raporlamadönemimiziçindeyeralan
2008-2009yılları,dünyaçapındayaşanan
krizvedurgunluknedeniylesadece
ülkemiziçindeğil,dünyagenelindeçok
zorbirdönemoldu.Kapasitekullanım
oranlarında,üretimseviyelerindeve
istihdamdaciddidaralmalaryaşandı.
2008yılınınikinciyarısındanitibaren
etkisinihissettirenküreselkrizekarşı
süratleönlemlerimizialdıkve2009yılında
etkinpazar,maliyet,işletmesermayesi
venakityönetimivebunauygun
geliştirdiğimizstratejilerimizlekrizsürecini
iyibirperformanslaaşmayıbaşardık.
Çimsaolarak,başındayaptığımızçok
senaryolugelecekplanlarıile2009’un
ikinciyarısındabiryandanekonomik
canlanmanıngetirdiğifırsatlarıeniyi
şekildedeğerlendirirken,biryandanda
“krizbitti”rehavetinekapılmadankârlı
büyümeperformansımızdaveistihdam
gücümüzdesürdürülebilirliküzerine
yoğunlaşmayadevamettik.
BugünÇimsagüçlübilançosuile
büyümealternatiflerinideğerlendirirken,
sürdürülebilirlikkonusundailerde
gelebilecekolanyasaldüzenlemelere
hazırlıklıdurumdadır.
Pazarkârlılıkanalizleriveanahtar
performansgöstergelerinebağlımaliyet
kontrolaraçlarıileherayşirketveşirketi
oluşturantümişalanlarınınfinansal
performansınıraporluyorveizliyoruz.
Hammaddeveenerjigirdimaliyetlerindeki
artışrisklerinibertarafetmekiçinteknik
performansımızısürekliiyileştirmenin
yanındaalternatifhammaddeveyakıt
kullanımınınartırılmasıveatıkısımızdan
elektriküretimikonularındayatırımyaptık.
Uzunvekısavadedeoperasyonelkârlılık
(EBITDA)vebağlanankaynakvesermaye
ileyaratılandeğeri(ROICveROE)
maksimizeetmeyiplanlanlıyoruz.Ayrıca
kârlıbüyümeanahedeflerimizarasındadır.
Şirketimizinfinansalperformansını
etkileyecekenönemlirisklerekonomik
krizleredayalıtalepdaralması,emtia
veenerjifiyatlarındayaşanabilecek
dalgalanmalarveartışlardır.
2010yılındaşirketperformansının
takibininiyileştirilmesiiçinbilgisistemleri
altyapısındaiyileştirmelerveşirket
organizasyonyapısında2011yılından
itibarengeçerliolacakköklüdeğişiklikler
yaptık.
EKONOMİK ETKİLERİMİZE YÖNELİK YÖNETİM YAKLAŞIMIMIZ
Ekonomik Etkilerimiz
Bugün Çimsa güçlü bilançosu ile büyüme alternatiflerini değerlendirirken, sürdürülebilirlik konusunda ilerde gelebilecek olan yasal düzenlemelere hazırlıklı durumdadır.
30 Çimsa 2007-2010 Sürdürülebilirlik Raporu 31
SOSYAL ETKİLERİMİZ
Faaliyet süreçlerimizdeki sosyal etkilerimizin en önemlilerini “İş sağlığı ve güvenliği”,
“Ürünlerimizin kalitesi ile ilgili sorumluluğumuz” ve “Çalışanlarımıza katkılarımız” olarak belirledik.
32 Çimsa 2007-2010 Sürdürülebilirlik Raporu 33
HoldingsigortadışdenetimlerideİSG
sistemimiziizleyipölçmektedir.İzlemeler
sonucundatespitedilensapmalara
yönelikiyileştirmeaksiyonlarınıenkısa
zamandaalmakrutinhedefimizdir.
Çimento iş kolunda uzun ve kısa
vadedeki performans hedeflerimiz:
Heryıltoplamkazasayımızı%50
azaltmakveuzunvadede“0”sıfır
kazahedefineulaşmakvebunu
sürdürebilmektir.Tertipdüzeniyileştirmesi,
çalışanişgüvenliğibilinciniartırılması,işe
bağlıkas-iskeletrahatsızlıklarınıazaltmak
althedeflerimizdir.
Çimento İş Kolunda Uyguladığımız
İSG Programları
Alan Sorumluluğu:
2003-2004yıllarındayapmışolduğumuz
9aylıkİşMükemmelliğiprojesi
kapsamındaedindiğimiz,ilkolarakMersin
fabrikasındabaşladığımızbiruygulamadır.
2008yılıNisanayındaGenelMüdür
tarafındanyayınlananbirgenelgeiletüm
lokasyonlardauygulanmayabaşlandı.
Mühendisveyauzmanlarınhiçboşluk
bırakmadansahayıbölerekseçilenkişilere
görev-yetkivesorumluluklarınıöğreterek
vesürekligüncellenerekyaşatılanbir
sistemdir.Baştakendiekipleriolmaküzere,
sorumluolduklarıalanlardaortamrisklerini
veyapılacakhertürlüçalışmayımüteahhit
dahilkontrolederekönlemalınmasıüzerine
kurulmuşbirdüzenlemedir.
Davranış Oditleri:
Tümyönetimtakımınınbellibir
plandahilindesahadakiçalışmaları
denetleyerek,çalışanlaragüvenli
çalışmalarınıhatırlatan,kuraldışıçalışma
yadaortamlarındabirtehlikeolduğunda
işihemendurduruptedbiralınmasını
sağlayan2-3kişilikdenetimekipleri
oluşturduk.Herfabrikanınbüyüklüğüne
görealansorumlusuveoditekipleri
sayılarınıbelirledik.Çimsa’dadavranış
oditlerini2008Martayındanitibaren
çalışmaplanlarınadenkgelecekşekilde
yapmayabaşladık.2010yılınınMayıs
ayındanitibarenisimalınaraktakipedilen
davranışoditdenetimsisteminitüm
fabrikalarımızdauygulamayabaşladık.
İşgüvenliğikarneuygulamasıda
2010yılındayaymayabaşladığımız
biruygulamamızdır.2011’detüm
fabrikalarımızdauygulanmasıiçin
çalışmalarımızdevamediyor.EKED
(Etiketle–Kilitle–EmniyeteAl–Dene=
LOTO(Lockout-Tagout)gibioperasyonel
kontrolmekanizmalarınıdatümtesis
sahalarımızdageliştirmeyeçalışıyoruz.
Yerel Uygulamalar:
Kayserifabrikamızda“İştenÖnce
BEKİR”,Ankarafabrikamızda:“Ayın
İşGüvenlikçisi”,Mersinfabrikamızda
“Olmakisteyipde,örnekolabildiğin
kadarişgüvenliğieldeedersin”yaklaşımı
ve“işletmeevsahipliğiilkesi”gibiyerel
uygulamalarladaçalışanlarımızİSG’nin
öneminiiçselleştiripveşirketkültürüne
yaymayadevamediyorlar.
HAZIR BETON’DA İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ (İSG) YÖNETİMİİnşaatsektörüvebunaparalelolarak
hazırbetonsektörüağırişkazalarının
sıkçagörüldüğüişalanlarıdır.Hazırbeton
işkolumuzile“AğırveTehlikeliİşler
Yönetmeliği”kapsamındayeralanverisk
grubuolarak“tehlikelisınıf”kategorisinde
faaliyetgösteriyoruz.
Çimsahazırbetonoperasyonlarında,
raporlamadönemindemeydanagelen
müteahhitçalışanlarınındadahilolduğu
kazaların%18’itesisiçinde,%62’si
karayolutrafiğindeve%20’sideinşaat
sahalarındagerçekleşmiştir.Çimsa
“Sendikamız Üyesi Çimsa, bünyesinde bulunan dört entegre çimento fabrikası ve bir öğütme tesisi ile ülkemiz çimento pazarında çok ciddi bir paya sahip bulunmaktadır. Çimsa’nın tüm fabrikalarında, iş sağlığı ve güvenliğine gösterdiği hassasiyet fabrikalara ilk girişten itibaren hissedilmektedir. Çimsa’nın iş sağlığı ve güvenliği konusundaki bu hassasiyetinin gelişmesindeki en büyük etken, özellikle Mersin Çimento Fabrikası’nda yıllar önce başlatılan ve diğer fabrikalara da yansıtılan iş sağlığı ve güvenliği yönetim sistemi çalışmalarıdır. Bu çalışmalar da neticelerini, 2007 (Niğde) ve 2009 (Kayseri) yıllarında alınan performans ödülleri ile göstermiştir.
Çimsa’da yerleşmiş bulunan iş sağlığı ve güvenliği kültürünün daha da geliştirilmesi için önerimiz; iş sağlığı ve güvenliğinde önemli bir unsur olan çalışanların güvenli davranış alışkanlığının geliştirilmesidir. Bu alandaki gelişmenin de en önemli sağlayıcısı, “Davranış Odaklı Saha Denetimleri”dir. Çimsa’da zaten uygulanan bu yöntemin, geliştirilerek devamının sağlanması büyük bir önem arz etmektedir. Son olarak, iş sağlığı ve güvenliği kültürünün geliştirilmesinde, OHSAS 18001 yönetim sistemi iç ve dış tetkiklerinin en hassas şekilde yerine getirilmesi de önemli bir role sahiptir. Bu tetkikler de en ciddi şekilde yerine getirilmelidir.”
ÇEİS Çimento Endüstrisi İşverenleri Sendikası
Çimento:Çimento İşverenler Sendikası’nın organizasyonu ile hayata geçirilen İSG performans değerlendirmesi sonucunda Kayseri fabrikamız, ÇEİS’e bağlı 41 fabrika arasından 2010 yılı Türkiye birincisi oldu. Aynı değerlendirmede, Niğde fabrikamız beşinci, Mersin fabrikamız yedinci ve Eskişehir fabrikamız on dördüncü oldu. 2008 yılındaki değerlendirmede Niğde fabrikamız yine ödülün sahibiydi.
Hazır Beton:Türkiye Hazır Beton Birliği’nin (THBB) iş kazalarını önlemek, hazır beton sektöründe faaliyet gösteren hazır beton tesislerini iş güvenliği açısından bilgilendirmek, teşvik etmek ve tesislerin yeterliliğini ölçmek amacıyla (Türkiye genelinde) düzenlediği Mavi Baret İş Güvenliği Yarışması’nda İnegöl Hazır Beton Tesisimiz, birinci oldu. Konuyla ilgili çalışmalarına titizlikle devam eden Adana - Zeytinli Hazır Beton Tesisimiz ise “Uluslararası Temsil Ödülü”ne layık görüldü.
Fabrika ve Tesislerimizin İSG Başarılarıyla Aldığı Ödüller
İSG yönetimine yönelik operasyonel sorumluluk
Çimsa’da en üst yönetim seviyesinde temsil
ediliyor.
İştehlikelerininsıkçayaşanabileceğizorbirsektörünüyesiolaraksosyal
taahhütlerimizinbaşında,endeğerli
varlığımızolançalışanlarımızın,fabrika
vetesislerimizdegörevalanmüteahhit
çalışanlarınınvediğerziyaretçilerimizin
sağlığınıkorumakvegüvenliğinisağlamak
gelir.Buhedefleraporlamadöneminde
aldığımızönlemveaksiyonlarahazırbeton
işkolumuzdakazasıklıkoranımızı%17
vekayıpişgünlerimizi%49oranında
azaltmayıbaşardık.
Çimentoişkolumuzdaisekazasıklık
oranımızı2007’den2009’a%74oranında
azaltmamızarağmen,2010yılında%34
oranındaartışgerçekleşti.Buoranları
iyileştirmekiçinaldığımızvehedeflediğimiz
aksiyonlarıraporumuzunbubölümünde
tümpaydaşlarımızlapaylaşıyoruz.
Çimentosektöründeişgücüdevrinin
yüksekvebunakarşılıkniteliğininoldukça
düşükolmasıbaşarımızınönündekien
büyükzorluktur.Başarımızınarkasındaki
gücümüziseişsağlığıvegüvenliği
(İSG)ileilgiliuygulamalarımızıkanunve
yönetmeliklereuymanınötesinetaşıma
anlayışımızdankaynaklanıyor.
ÇİMENTO’DA İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ (İSG) YÖNETİMİİşgüvenliğibilinciniyükseltmek,
şirketimizinİSGrisklerinikontroletmek
veperformansınıiyileştirmekiçinyerine
getirilmesigerekenşartlarıtanımlamak
üzere,İSGçalışmalarımızıTS-18001
şartnamesineuygunbiryönetimsistemi
çerçevesindeyönetiyoruz.Eskişehir
fabrikasınıngrubumuzaraporlamadönemi
içindekatılmasıveyatırımsüreçlerinin
devametmesinedeniylealınmamışolan
OHSASbelgesini2011yılındaalmayı
hedefliyoruz.Diğerfabrikalarımızıntümü
OHSAS18001İşSağlığıveGüvenliği
sistembelgesinesahiptir.İSGYönetim
sistemimizieğitim,bilgilendirme,
denetim,iyileştirmeçalışmalarıilesürekli
destekliyoruz.
İSGyönetimineyönelikoperasyonel
sorumlulukÇimsa’daenüstyönetim
seviyesindetemsilediliyor.Fabrikavetesis
müdürlerininkendiyönetimtakımlarıile
hazırladığıraporlarıaylıkteknikkoordinasyon
toplantılarındaGenelMüdürilepaylaşırve
gerekenaksiyonlarenkısasüredealınır.İcra
komitesitoplantılarınınaçılışkonusuişsağlığı
vegüvenliğikonusudur.
İSGperformanshedeflerineulaşmada
izlediğimizenönemlipolitikamızkısave
uzunvadelihedeflerimiziçalışanlarımızla
paylaşmaktır.İSGtalimatlarınauymak;
hertürlüişkazası,risklidurumveramak
kaladurumlarınıbildirmekmüteahhit
personelidahiltümçalışanlarımızın
öncelikligörevidir.Hedeflerimize
ulaşmadakienönemliaraçlarımızsistemli
sahadenetimleri,bildirilenramakkalalar
vediğeralansorumlularınınkendialan
denetimsonuçlarıgibiuygulamalardır.
BunlaraekolarakOHSAS18001sistemi
ileyıllıkiçdenetimler,TSEgibibelgealınan
kuruluşlarındışdenetimleri,Sabancı
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ
Sosyal Etkilerimiz
0
5
10
15
20
25
30
2007 2008 2009 2010
KAZA SIKLIK (ÇİMENTO)
*ÇEİS2010verileriraporumuzunyayımlanmatarihindemevcutdeğildi.
ÇİMSA ÇEİS*
34 Çimsa 2007-2010 Sürdürülebilirlik Raporu 35
“Çevre dostu ürün geliştirmek her
üretici gibi çimento şirketinin de önceliği
olmalıdır. Bu amaç için oncelikle Çimsa’da
uygulanmakta olan ISO 14001 sistemi
geliştirilmelidir. ISO 14025’e göre de
Çevresel Ürün Beyanı (EPD - Environmental
Product Declaration) gibi ürünün çevre
dostu bir ürün olduğunu gösteren
deklerasyonlar yapılmalıdır. Yeşil binalarda
kullanılan malzemelerin de çevre dostu
olması ve malzemelerin yaşam döngüsü
analizi yapılarak çevre performansının
belirlenmiş olması gerekmektedir.
Yaşam döngüsü analizinde, hammadde
hazırlanmasından, malzeme kullanımına
ve sonrasında atık halinin geri kazanımına
veya bertarafına kadar olan süreç incelenir.
Çimento sektörü gibi zor bir sektörde bu
çalışmaları yapmak çok önemlidir ve bir
öncelik olarak kabul edilmelidir. Ürünlerin
çevresel etkilerinin incelenmesi, hem
olumsuz etkilerin azaltılması hem de sosyal
sorumluluğunu ortaya konması yönünden
çok önemlidir. Birkaç yıl içerisinde sektörde
çevre dostu ürünler değer kazanacak ve
daha çok talep edilecektir.”
ÇEDBİK
Sürdürülebilirlik yaklaşımımız ve kalite
politikamız, ürün sorumluluğu performans
hedeflerimizi tarif etmektedir.
Müşterilerimizveürünlerinson
kullanıcılarıdoğrudanveya
dolaylıolarakürünlerimizin
sağlık,güvenlikveçevreseletkilerine
maruzkalanpaydaşlarımızdır.Üretim
süreçlerineekolarak,paketlemeve
depolamasüreçlerindedeürünlerimizle
ilgilitümsorumluluğukaliteyönetim
sistemleriyleyönetiyoruz.
Ürünlerimizingüvenilirliğinigarantietmek
enönemlisosyaltaahhütlerimizdenbiridir.
Şirketimizinsürdürülebilirlikyaklaşımı,
standartlarauygun,yüksekgüvenilirlikteve
müşterimemnuniyetinihedefleyenkalitede
üretimyapmakveürünlerimizinsağlık,
güvenlikveçevreseletkileriileilgilibilgileri
müşterilerimizevesonkullanıcılarailetmektir.
Sürdürülebilirlikyaklaşımımızvekalite
politikamız,ürünsorumluluğuperformans
hedeflerimizitarifetmektedir.Kalite
hedeflerimizdoğrultusundayeniteknolojileri
takipetmek,güvenlikaynaklardan
nitelikligirdisağlamak,eğitimileinsan
kaynaklarımızınyetkinliğiniartırmak,kalite
yönetimsistemimizinkoşullarınauyarak
sürekligeliştirilmesiniveiyileştirilmesini
sağlamakşirketpolitikamızdır.
Raporlama Dönemindeki Önemli
Aksiyonlarımız:
ÇimentoüretimindekiCO2salınımınınana
kaynağıyüksekısıdapişirilenklinkerden
kaynaklanmaktadır.Klinkervekatkıların
beraberöğütülmesiileeldeedilen
çimentonunkatkıoranıyüksek,klinker
oranıdüşüktiplerindeCO2salınımıdaha
azdır.Çimsa2010yılında1.941.776ton
katkılıçimentoüreterekdahadüşükCO2
salınımlıürünlereyönelmiştir.
ÇİMENTO ÜRETİMİNDE ÜRÜN GÜVENLİĞİ YÖNETİMİTSEstandartlarıveÇevreveOrman
Bakanlığıtarafındandenetlenenkanunve
yönetmeliklerinyanısıraçevreveinsan
sağlığınıkorumaamaçlıREACHtüzüğü,
ISOveOHSASstandartlarıveCE&G
uygunlukları,Çimsakalitepolitikası
çerçevesindeizlediğimizstandartlardır.
Bukonularayönelikoperasyonel
sorumluluküstdüzeydeyönetim
temsilcileriatanarakpaylaşılmıştır.
Yönetimtemsilcilerientegreyönetim
sisteminidenetleyenkişiyekarşısorumlu
kişilerdir.Bukonularayönelikeğitim
vebilinçlendirmeçalışmaları,kalite
çemberlerini,öğrenenorganizasyon,6
sigmaekipçalışmalarınıveheraltıayda
biryapılaniçdenetimlerigerçekleştirmek
içineğitilenve/veyaeğitilecekdenetçileri
kapsamaktadır.Tesislerimizdeyılda
veya6aydabirBSI,Prysma,KÇK
veTSEgibikuruluşlartarafından
denetlenmektedir.
ÜRÜN GÜVENLİĞİ VE SORUMLULUĞUbuverilerışığında,çimentoişkolunda
olduğugibitümhazırbetonfaaliyetlerinde
kanunveyönetmeliklerinöngördüğü
zorunluluklarınötesindebilinçlendirme
çalışmalarıyapmaktaveiçdenetim
sistemlerigeliştirmektedir.(Bknz.Yeşilve
GüvenliTesislerProjesi)
Çimsahazırbetonoperasyonlarında
altişverençalışanlarınındadahilolduğu
tümkazalardikkatealınmıştır.
Sektördekienönemlizorluğumuznitelikli
işgücübulmaktır.Buzorluğudüzenli
vesürekliolarakhemÇimsahemde
işbirliğiiçindeolduğumuzmüteahhit
çalışanlarınayönelikhazırladığımızdetaylı
İSGeğitimleriyleaşmayaçalışıyoruz.
Buçerçevede2009ve2010yıllarında
müteahhitçalışanlarıdadahilyaklaşık500
kişiyeİSG,ilkyardım,kazapaylaşımları,
ekonomikaraçkullanım,pompa-mikser
operatörlüğü,santraloperatörlüğü,EKED
(Etiketle–Kilitle–EmniyeteAl–Dene)
vekişiselkoruyucumalzeme(KKM)
kullanımıkonularındaeğitimlerverdik.
Çalışanlarımızaverilentrafikvegüvenli
sürüştekniklerieğitimlerini2011yılında
müteahhitçalışanlarınadavermeyi
planlıyoruz.Budönemdeortalamakişi
başı45saatolanİSGeğitimlerini,2011
yılında60saateçıkartmayıhedefliyoruz.
Hazır Beton iş kolunda uzun ve kısa
vadedeki performans hedeflerimiz:
Heryıltoplamkazasayımızı%50
azaltmakveuzunvadede“0”
kazahedefineulaşmakvebunu
sürdürebilmektir.TürkiyeHazırBeton
Birliği’ndesektöreyönelikkazaistatistikleri
mevcutolmadığındanbirkarşılaştırma
yapılamamıştır.
ÇimsaHazırBetonTesisleri2011
yılındaOHSASİşSağlığıveGüvenliği
sistembelgesiniveçevrebelgesini(TS
18001:2008veISO14001)almaküzere
çalışmalarınabaşlamıştır.
Sosyal Etkilerimiz
KAZA SIKLIK (HAZIR BETON)
0
10
20
30
40
50
2007 2008 2009
33,56
48,46
40,46
Hazır betonda operasyonlarımızda iş sağlığı ve güvenliği çalışmalarımıza 2008 yılında mevcut kazaları ölçmekle başladık. 2009 yılında İş Güvenliği, İşçi Sağlığı ve Çevre konularında bilinci daha da yükseltmek ve daha iyi çalışma koşulları yaratmak amacıyla Yeşil ve Güvenli Tesis Projesini hayata geçirdik. Öncelikle Yeşil ve Güvenli tesis proje Komitesi oluşturduk ve kazalarımızı üçe ayırarak (tesiste-trafikte-şantiyede) çalışmalara başladık. İki temel hedef belirledik; birincisi elverişsiz, emniyetsiz ortamlarla ilgili sorunları, ikincisi de emniyetsiz davranışları çözmek.
Bu çerçevede iş süreçlerimizde yaptığımız risk analizleri sonucunda bir odit mekanizması kurmaya karar verdik. 41 tesisimiz arasından, tesiste-trafikte ve şantiyede en güvenli ve çevreye en saygılı tesislerimizi ödüllendirmek amacıyla projeyi çalışanlarımıza bir yarışma formatında sunduk. Bu çerçevede 2010 yılından itibaren tesislerimizi yılda üç kez üç kişilik bir odit ekibi tarafından denetlemeye başladık.
Yarışmada değerlendirme sorularının %50’sini iş sağlığı ve güvenliği oluşturuyor. 180 soru İSG konularını - tesisin tüm yasal mevzuata uygun, tehlikesiz ve risksiz üretim - sevkıyat ile tesis içerisindeki tüm faaliyetlerini kazasız sürdürebilmesi için aldığı tüm tedbirleri- içeriyor. 70 soru da davranışsal konuları - kişilerin İSG mevzuat ve talimatlarına uyumu, davranışları, almış olduğu aksiyonlar neden-nasıl-nerede-niye-kim sorularına cevap aranarak davranışı ölçmeyi içeriyor. Tesislerimizin %100’ü bizim kontrolümüzde olduğundan yarışmanın 2010 yılı uygulamasını ilk etapta sadece tesislerdeki kazaların denetlenmesiyle gerçekleştirdik.
Bu çalışma ile tesislerde meydana gelen kaza sayısında %60 azalma gerçekleşti. Proje sayesinde şirket içi iletişim arttı. Hata ve kusurlar kök neden analiziyle kaynağında yok edildi. Katma değeri olmayan işler ve gereksiz tekrarlar ortadan kaldırıldı ve ekip çalışmaları gelişerek yaygınlaştı. Raporlama ve bilgi paylaşma sistemi gelişti, daha emniyetli, düzenli ve temiz bir iş ortamında çalışılması sağlandı. Çalışanların iş süreçlerine ve yönetime katılımı arttı, sağlık hizmetleri gelişti ve çalışanların morali yükseldi.
2011 yılında Yeşil ve Güvenli Tesis Yarışmamızın değerlendirme kriterlerine “Trafikte İSG” başlığını da eklemeyi hedefliyoruz. 2012’de eklenecek “Şantiye’de İSG” kriterleriyle proje tamamlayıp ve her yıl yapılacak iyileştirmelerle devam edeceğiz.
Yeşil ve Güvenli Tesisler Projesi
2008 2009 2010
Trafikte
2007 - 2010 KAZALAR
%62
%20%18
Şantiyede Tesiste
36 Çimsa 2007-2010 Sürdürülebilirlik Raporu 37
2007-2009 döneminde insan kaynakları ile
ilgili sistem ve süreçleri gözden geçirdik. Bu paralelde tüm
yönetmelik ve prosedürler organizasyonel altyapı ihtiyaçları kapsamında revize ettik ve yeniden
düzenledik.
Çimsa’nınkurumsalgelişimve
insankaynaklarıvizyonuyüksek
performanskültürüoluşturmak,
misyonuiseorganizasyoneldeğişimve
gelişimisağlamaktır.Budoğrultudainsan
kaynaklarıileilgiliaksiyonlarımızıüçtemel
hedefçerçevesindedüzenliyoruz.
1-Şirketstratejilerinidestekleyecek
organizasyonveinsankaynaklarıalt
yapısınınkurmak.
2-Organizasyoneliklimidüzenliölçmekve
sürekligeliştirmek.
3-Herkademedekiliderliközelliklerinin;
çalışanlarınbilgivebeceridüzeyini
yükseltmek.
Butemelhedeflergerçekleştirilirken,
çalışanlarımızayöneliktümuygulamalar,
çalışmahayatıileilgiliyasaldüzenlemelere
uygunolarakyürütülür.Buçerçevede,yazılı
yönetmelikveprosedürlerledüzenlenmekte
olantümuygulamalarıçalışanlarımızla
düzenliolarake-ortamdavetoplantılarla
paylaşıyoruz.2007-2009dönemindeinsan
kaynaklarıileilgilisistemvesüreçlerigözden
geçirdik.Buparaleldetümyönetmelikve
prosedürlerorganizasyonelaltyapıihtiyaçları
kapsamındarevizeettikveyeniden
düzenledik.Toplam350beyazyakalı
çalışanımızla(beyazyakalıçalışanlarımızın
%82’si)yapılan16toplantıylapaylaştık
vesorularınıyanıtladık.2007yılındanbu
yanayapılmaktaolanorganizasyoneliklim
çalıştaylarıvesenesonuaçıkpaylaşım
toplantılarındadatümçalışanlarımızın
beklentivedüşünceleriniöğreniyorve
değerlendiriyoruz.
Çimsainsankaynaklarıfonksiyonu
kurumsalgelişimhedeflerineulaşmakiçin
raporlamadönemindeeğitimvegelişim
konularındaçalışmalarınadevametti.
2009yılındaeğitimçalışmalarınıağırlıklı
olarakiçkaynaklarlagerçekleştirdik.2010
yılıiseÇimsa’yıgeleceğehazırlamak
amacıyla;operasyonelmodel,işsüreçleri,
organizasyonyapısı,rolvesorumlulukların
yenidentasarlanmasınıiçerenSADE
(sorumluluk,açıklık,değişim,esneklik)
değişimprojesininyürütüldüğübirdönem
oldu.Buçalışmalarıfarklıpozisyonlardan
beyazyakalıçalışanların%28’i(120çalışan)
katılımıylagerçekleştirdik.Dolayısıyla2010
yılı,Çimsaiçingelişimçalışmalarındançok
süreç,sistemveinsankaynağıanlamındaki
gelişimihtiyaçlarınıntanımlandığıbiryıloldu.
SADEkapsamındagerçekleştirdiğimiz
yetkinlikvepotansiyeldeğerlendirme
çalışmalarındatümüstveortakademe
yönetiminyanısıraşef,mühendisveuzman
düzeyindekiçalışanlarımızın%21’i(89kişi)
dahiloldu.Buçalışmalardoğrultusunda
tümkatılımcılarabireyselgelişimleriile
ilgiligeribildirimsağlanmışvekariyer
gelişimleriiçinönemlibirzeminoluşturduk.
Budeğerlendirmelerdoğrultusunda2011
yılındaatamalar,görevdeğişiklikleriveproje
çalışmalarınakatılımplanlamalarıyapılacaktır.
Ayrıca,organizasyoneliklimveperformans
yönetimsüreciniiyileştirme,Yalın6Sigma
projeleri,işsağlığıvegüvenliğifaaliyetleri
Çimsaeğitimplanınındaimiparçaları
arasındayeralmaktadır.
YETKİNLİK YÖNETİMİ VE EĞİTİM PROGRAMLARIÇimsa,parçasıolduğuSabancı
Topluluğu’nun1994yılındanitibaren
uygulamaktaolduğuyöneticiveçalışan
gelişimiprogramlarınakatılmaktadır.Söz
konusuprogramlar,mevcutyöneticilerin
veyöneticilikpotansiyelinesahipolan
çalışanlarınkariyergelişiminitakipetmeye,
şirketlerinvetopluluğungelecekplanları
doğrultusundayöneticileryetiştirmeye
ÇALIŞANLARIMIZA YATIRIMLARIMIZ
Sosyal Etkilerimiz
Çimentonunnihaiürünhalinegelinceye
kadargeçirdiğisüreçlermüşterilerimizin
sorumluluğualtındadır.Kalite,çimento
ilebirliktekullanılandiğergirdilerdende
etkilenmektedir.Buradakitemelzorluk,
uygulamayapanmüşterilerinönemlibir
kısmınınkalifiyeolmayanişçilikkullanması
vebununyaşamdöngüsündekalitenin
sağlanmasınaolumsuzetkioluşturmasıdır.
Çimsaolarak,busüreçlerdedoğrudan
yeralmamaklabirlikte,müşteriodaklılık
vesatışsonrasıteknikhizmetvedestek
kapsamındaçimentoveçimentodan
mamulürünsüreçlerindeteknik
seminer,sahauygulamaları,laboratuvar
desteğiçalışmalarıylamüşterilerin
bilinçlendirilmesiniamaçlıyoruz.
Uzunvekısavadedekiperformansımızı,
aylıkteknikkomitetoplantılarındateknik
kurumsalkarneyikullanarak,alternatif
yakıtkullanımoranı,ikazvealarmsayısı,
dayanımstandartsapması,katkımiktarı,
müşteribağlılığıgibiölçütlerletakip
ediyoruz.
HAZIR BETON ÜRETİMİNDE ÜRÜN GÜVENLİĞİ YÖNETİMİHazırbetontesislerimizde,ürüngüvenliği
performanshedeflerimizeulaşmakta
izlediğimizpolitikalar;standartve
mevzuatlarauyguntedarik,üretimve
takiplerinyapılması,“bestinclass-
sınıfınıneniyisi”ve“bestinbest-en
iyinindeiyisi”prensipleriileyapılan
çalışmalardaneldeedilenverilerinsıklıkla
analizedilmesiveyeniteknolojilerintakip
edilmesidir.
Bukonularayönelikoperasyonel
sorumluluküstdüzeyyönetimde
TeknikMüdürlük(yönetmeliklereve
kalitepolitikamızauygunluk,müşteri
memnuniyeti),BölgeMüdürlükleri
(üretimveİSGpolitikasınauygunluk,
müşterimemnuniyeti),MakineEkipman
PerformansMüdürlüğü(bakımve
denetleme),İSGveİdariişlerŞefliği
(denetleme,takipveraporlama)arasında
paylaştırılmıştır.
27HazırBetontesisimizeTHBB
tarafındanKGSbelgeleriverilmiştir.Bu
kuruluştarafındantesislerimizdeve
laboratuvarlarımızdayıldaüçkezhabersiz
ürüntetkiki,birkezdegeneldenetim
yapılmaktadır.14HazırBetontesisimiz
deTSEbelgelerinesahiptir.Yıliçerisinde
birkezhabersizvebirkezdegenel
denetimyapılmaktadır.Ayrıcaşirketiçi
yapılanODİTdenetimlerindeprojetesisleri
dışındaki26hazırbetontesisimizyılda
üçkezolmaküzereİSG,ÇevreveKalite
alanlarındadenetlenmektedir.(Bknz.sayfa
34,YeşilveGüvenliTesisProjesi)
Ürününsonkullanımsürecindeki
uygulamaileilgilibilgieksikliği,amacına
uygunolmayanbetontalepedilmesi
vebetonyerleştirilmesiesnasında
müşterilerindonanımvepersonelin
yetersizolmasıgibidurumlarkarşımıza
çıkanzorluklardır.Çimsa,Çimento
UygulamaMerkezivelaboratuvartestleri
gibikalitekontrolçalışmalarıylamüşterimiz
olanhazırbetontesislerineteknik
destekverereksektörüngelişiminekatkı
sağlamayaçalışmaktadır.
Hedefimiz;dayanım,işlenebilirlikve
işlevsellikgibikaliteparametrelerini,
müşteriihtiyaçvebeklentileri
doğrultusundaenüstseviyede
karşılayarak,hizmetömrüboyunca
yüksekderecelitermodinamikstabiliteye
sahipvemikroiklimdenenazetkilenecek
hazırbetonuüretmekvebuşeklideürün
güvenliğinivemüşteribağlılığınısürekli
kılmaktır.
Raporlama döneminde, daha önce katkısız olarak üretilen CEM I’in yerini tutan ve %7-8 oranında daha fazla katkı ile üretilmesi sebebiyle CO2 emisyonu daha düşük olan Süperbims çimentosunu üretmeye başladık. Çevresel etkileri daha az olan bu ürünün bir diğer özelliği de su ihtiyacının da daha düşük olmasıdır.
2010 yılından bu yana tescilli ticari markamız olan Süperbims çimentosunun, ihtiyaç duyulan kıvam suyunun ve yarattığı karbon emisyonunun düşük olmasının yanısıra müşterilerimiz ve Bims üreticileri tarafından tercih edilmesini sağlayan bir diğer özelliği de erken dayanımının yüksek olmasıdır.
Çimsa’nın üretmekte olduğu çimento
ürünleri için sahip olduğu;
• TSE Türk standartlarına uygunluk
belgelerine,
• EC Sertifikalarına,
• CE işareti taşıyan ve dolayısıyla Avrupa
Birliği sınırları içinde serbest dolaşım
hakkına sahip olan Çimsa çimento
ürünlerine ait detaylı bilgilere ve
• Uluslararası standartlara göre
uygulanmakta olan kalite yönetim
sistemlerine verilen, K-Q TSE-ISO-EN
9000 sistem belgelerine sahip tesislere
ait bilgilere Çimsa’nın web sitesinden
ulaşılabilir.
www.cimsa.com.tr
Yeşil ve Güvenli Tesisler Projesi kapsamında
iş sağlığı ve çevre konularının yanı
sıra, çalışanlarımıza, iş ortaklarımıza ve
toplumun her kesimine sürekli olarak kaliteli
ve güvenilir ürünler sunmak yaklaşımıyla,
kalite oditleri de dahil edilmiştir. Üç
kişiden oluşan iç denetim ekibimiz 55
kalite sorusunu içeren ve yılda üç kez
tekrarlanan denetimlerle tesislerimizin
kalite standartlarına en üst seviyede
uyumunu garanti etmek için çalışmaktadır.
Dış oditlerden farklı olarak bu denetimler
sonucu başarılı tesislerin ödüllendirilmesi,
sürekli gelişme ve iyileştirme için
motivasyon sağlamaktadır.
Çevre Dostu Çimentomuz: Süperbims
Kalite Belgelerimiz
Hazır beton tesislerimiz kalitede de en iyi olmak için yarışıyor!
38 Çimsa 2007-2010 Sürdürülebilirlik Raporu 39
Çimsa’nın faaliyet gösterdiği tüm iş kollarında ve
lokasyonlarda; yatırım anlaşmalarında ve
tedarikçi seçimlerinde özellikle sosyal güvenlik hukuku çerçevesindeki
insan hakları gözetimine çok önem veririz.
“EminEllerdesiniz”sloganıilebütünsel
olaraksosyaltaahütümüzüilgilitüm
paydaşlarımıziçinortayakoymaktayız.
Çimsa’daanayasaveilgiliişkanunu,
medenikanunvesosyalgüvenlikkanunları
çerçevesindecinsiyet,din,ırkvetabiyet
gözetmeksizintümçalışanlaraeşit
imkanlarveekonomik,sosyalvekültürel
haklartanırız.
Çimsa’nınfaaliyetgösterdiğitümiş
kollarındavelokasyonlarda;yatırım
anlaşmalarındavetedarikçiseçimlerinde
özelliklesosyalgüvenlikhukuku
çerçevesindekiinsanhaklarıgözetimine
çokönemveririz.Çimsa’dainsanhakları
ileilgilikonulargenellikleİSG(işsağlığıve
güvenliği)vesosyalgüvenlikçerçevesinde
değerlendirilir.Ayrımcılıkveçalışanhakları
ileilgilitümkonularKurumsalGelişimve
İnsanKaynaklarıbirimi,SA-EtikKural
DanışmanıveDisiplinKomitesi’ncetakip
edilir.
Çimsa,dörtçimentofabrikasıve
biröğütmetesisindekimaviyakalı
çalışanlarınıntopluişsözleşmesine
dahilolmasıvesilesiylesendikalhak
vehürriyetleredeolumluyaklaşır.İlgili
kanunvehükümlereuyumgereğiönemli
operasyoneldeğişikliklerde,beyazyakalı
çalışanlarımızıniçinçalışmasürelerine
bağlıolarakişkanunundaki;maviyakalı
çalışanlarımıziçinçalışmasürelerine
bağlıolarakyürürlüktebulunantopluiş
sözleşmesiihbarönelsürelerinidikkate
alırız.
ÇimsaçalışanlarıveÇimsa’yasatınalma
hizmetsözleşmelerikapsamındahizmet
verenaltişverenfirmasıpersoneli5510
sayılıSosyalGüvenlikKanunukapsamında
sosyalsigortasahibiolmakzorundadır.
Çimsa,çalışanlarınınsosyalgüvenlikprim
katkıveödemeleriherhangibiraksama
vegecikmeolmaksızıngerçekleştirir.
Hizmetsağlayıcıaltişverenfirmalarının
daişhukukuvesosyalgüvenlik
uygulamalarındakisorumluluklarıyasal
gerekliliklerçerçevesindeperiyodik
olarakkontrolederiz.Altişveren
firmalarıylayaptığımızhizmetsözleşmeve
şartnamelerindebukonulardauyulması
gerekenilgilihüküm,kuralveyaptırımlar
detaylıolarakyeralır.Altişverenfirmaları
Çimsaişyerlerindekiişsağlığıvegüvenliği
sorumlularınınyaptığıdenetlemeleredahil
olduklarındankuraldışıbiruygulamada
uyarılırlar.Hatalıuygulamalarındevamı
sözleşmeveşartnameiptaliile
sonuçlanabilir.
Altişverenfirmalarıileyaptığımızdetaylı
anlaşmalarvedüzenlidenetimlerile
çocukişçivezorlaişçiçalıştırmariski
ortadankaldırılır.Çimsaişyerlerindekiözel
güvenlikhizmetlerini5118nolukanun
kapsamındayardımcıişstatüsündealt
işverenfirmasındanalır.İlgiliözelgüvenlik
firmasıileyapılansatınalmasözleşmesinde
özelgüvenlikpersonelininilgiliinsanhakları
eğitimlerinidealmasıhükmüneyerverilir.
Çimsa’yahizmetsağlayantümşirketler
sözleşmehükümlerikapsamındaperiyodik
denetimlerdengeçmekteveprosedürlerde
belirtilenfirmaseçimesaslarınagöre
belirlenmektedir.Tedarikçilerimiziseçerken
insanhaklarınauyumungözetimi
konusundabirdeğerlendirmeyapmasak
dauyguladığımızdetaylıseçimprosedürü
sayesindebirlikteçalıştığımıztümhizmet
vemaltedarikçilerinin,işyasalarınauygun
şekildeistihdamyaratmalarınıveyasalara
uygundüzenlemeleriyerinegetirmelerini
kontrolederiz.
İNSAN HAKLARI VE EŞİT FIRSAT SUNMA YAKLAŞIMIMIZ
Sosyal Etkilerimiz
yönelikolaraktasarlanmışlardır.Bu
kapsamdageliştirilenprogramlararasında
yeralanSALT(SabancıLiderlikTakımı)
çalışmalarına,tümÇimsaüstdüzey
yönetimikatılır.Yöneticilerimizinyetkinlik
veyönetimstiligelişimiSabancıStratejik
LiderlikModeliçerçevesindetasarlanmış
programkapsamındakiaraçlarladesteklenir
vegelişimleri360derecedeğerlendirmeleri
kapsamında“bireyselgelişimplanları”ile
takipediyoruz.
Çimsaeğitimplanlamasınındiğerbireğitim
kategorisideFutureForumseğitimlerive
çalışmalarıdır.Müşterivepazarıanlama;
liderlikvepazarlamabakışaçısınıve
uygulamalarınıgüçlendiricisistematik
öğrenme;bilgiveöğrenimlerdenanlam
çıkarmaüzerinekuruluolanbuprogramda
hedeflenenyönetimanlayışınınyerleşmesini
destekleyecektemeleğitimleripazarlama
bölümüçalışanları,ortaveüstkademe
yöneticilergibifarklıhedefgruplarınauygun
olarakhazırlıyoruz.
Çimsagenelindetümçalışanlarahitap
edenveyediyıldırekipçalışması,işbirliği
veproblemçözmeyetkinliklerinigeliştirme
amacıyladüzenlediğimizÖğrenen
OrganizasyonUygulamaEkipleriEkip
ÜyeliğiveKoçlukeğitimleri,sürekligelişim
çalışmalarınınönemlibirparçasınıteşkil
etmektedir.
Teknikanlamdakieğitimvegelişim
çalışmaları;teknikbilgininsürekliliğinive
çalışanlaraaktarımınısağlamakamacıyla
ÇimentoAkademiçatısıaltındayürütüyoruz.
Sürdürülebilirbüyümehedeflerimiz
doğrultusundaveyetkinlikölçümçalışmaları
sonucundaortayaçıkanihtiyaçlardan
hareketlefarklıçalışangruplarımızayönelik
eğitimlertasarlamayıvegerçekleştirmeyi
hedefliyoruz.İlkveortakademeye
yönelikolarakSabancıHoldingtarafından
tasarlananyetkinlikveliderlikgelişim
eğitimleribuçalışmalarınönemlibirparçasını
oluşturur.
ÇALIŞANLARA SAĞLANAN YAN HAKLARYanhaklarailişkinolarakyürürlükte
bulunantümkonularücretveyanhaklar
prosedüründedetaylışekildedüzenlenmiş
veçalışanlarımızlapaylaşılmıştır.
GenelolarakÇimsa’datümbordrolu
çalışanlarımıztamzamanlı(haftada45
saat)belirsizsüreliişsözleşmesiilegörev
yapmaktadır.İşegirişanındanitibaren
yanhak(menfaat)olarak,işbüyüklüğüne
bağlıolarakmemurrolleriiletümuzman/
mühendisveüzeripozisyonlariçinözel
sağlıksigortasıveözelhayatsigortası
sağlıyoruz.Ayrıca,tümuzman/mühendis
veüzeriçalışanlarımıziçinisteğebağlı
şirketkatkılıbireyselemekliliksigortası
(BES)imkanısağlıyoruz.Beyazyakalı
çalışanlarımızınbirkısmınapozisyonve
görevtanımlarınabağlıolarakşirketaracı
vekurumsalGSMhattıtahsisediyoruz.
Ayrıca,fabrikalardakitümpersonelimize
(beyaz-maviyaka)yemekvepersonelservis
hizmetlerivefabrikadışındakiişyerlerinde
çalışanlarımıziçiniseyemekkartıveriyoruz.
MaviyakalıçalışanlarımıziçinTopluİş
Sözleşmesi’ndenilerigelensosyalveayni
yardımlarıayrıcasağlamaktayız.
İsteğebağlıbirsistemolanBESile
amaçlanançalışanlarazenginve
uzunvadebiryanhakpaketisunarak
bağlılıklarınıgüçlendirmekveeldetutmayı
etkinleştirmektir.BESuygulamasında,
çalışanınaylıkbrütücretiüzerinden%3
oranındakatkıyapmasıkoşuluyla;Çimsa
da%3oranındaişverenkatkısıyapar.
%3’ünüstündekikatkıödemesiçalışanın
kenditercihinebırakılır.Çalışanlardan
bireyselemekliliksistemindegirişaidatı
alınmazvesistemdenfaydalanabilmesi
içinçalışanınıSabancıtopluluğundaki
toplamçalışmasüresininenaz6ayolması
gerekir.Çalışanlarınsistemdenayrılmaları
durumundaBESmevzuatınaveilgili
yönetmelikleregörekesintiveödemeleri
gerçekleştirilir.2010yılındailgiliprosedür
kapsamında%3ŞirketkatkılıBES’ten
yararlanabilençalışansayısı(potansiyelve
haketmiş)184;ŞirketkatkılıBES’tenfiilen
yararlanmaktaolançalışansayısıise143
olarakgerçekleşti.Dolayısıylafiilifaydalanma
oranı%78düzeyindeolmuştur.
PERFORMANS YÖNETİM SİSTEMİ VE KARİYER GELİŞİMİPerformansyönetimsistemi,yüksek
performanskültürüvizyonumuz
çerçevesinde,işsonuçlarıvedavranışları
ölçmeyeyönelikbirsistemdir.Bireysel
hedeflersenebaşındaşirketstratejileri
doğrultusundabelirlenenişhedeflerive
bunlarıdestekleyenyetkinlikhedeflerinin
yöneticiveçalışanlartarafındanplanlanır.
Aradönemdeğerlendirmeaşamasında
gözdengeçirilenperformansdüzeyiyıl
sonundayöneticiveçalışantarafından
değerlendirilir.Performansyönetim
sistemisonuçlarınıödüllendirme,eğitim-
gelişimvekariyerplanlamasüreçlerine
yansıtmaktayız.
TopluİşSözleşmesikapsamında
değerlendirilenmaviyakalıçalışanlariçin
performansdeğerlendirmesimevcutdeğildir.
Kariyergelişimiaçısından,heryıldüzenlenen
OrganizasyonelBaşarıPlanıkapsamında
uzman/mühendisveüzeriçalışanlarımız
için(beyazyakaiçindeoran:%42)detaylı
yedeklemevekritikpozisyonlariçingelişim
planlamasıgerçekleştirmekteyiz.
Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) Birim 2007 2008 2009 2010
Çimsa’nınçalışanlarıadınaBireyselEmeklilikSistemi’ne(BES)yaptığıkatkı(yaklaşık) BinTL 255 295 280 243
BESsisteminekatılantoplamçalışansayısı(yıliçinde) Kişi 329 345 333 324
40 Çimsa 2007-2010 Sürdürülebilirlik Raporu 41
ÇEVRESEL ETKİLERİMİZ
Çevre politikamız ve sürdürülebilir gelişim kararlılığımız doğrultusunda, çevresel etkilerimizi
azaltmak ve katma değer yaratmak amacıyla hedeflerimizi belirledik.
42 Çimsa 2007-2010 Sürdürülebilirlik Raporu 43
Emisyon miktarlarımızı 2007 yılına oranla tüm
çimento fabrikalarımızın toplamında bir ton klinker
başına %23 oranında azaltmayı başardık!
Farklıüretimaşamalarıçeşitli
emisyonlarasebepolabilen
çimentosektöründe,sorumlu
üretimanlayışımızlaemisyonlarımızıanlık
vesürekliölçümlerileizlemekte,modern
filtreteknolojileriileemisyonlarımızın
azaltımıiçinsürekliçalışmaktayız.
Enönemlipaydaşlarımızolan
çalışanlarımızınveyörehalkının,sağlığını
verahatınıkorumayıçokönemsiyoruz.
Kararlılığımızınvemodernteknoloji
filtrelerinkullanımıdadahilgerekliher
türlüönlemialmamızınbirsonucuolarak,
yönetmeliklimitdeğerlerininaltında
olanemisyonmiktarlarımızı,dahada
düşürerek2007yılınaoranlatümçimento
fabrikalarımızıntoplamındabirtonklinker
başına%23oranındaazaltmayıbaşardık!
EMİSYONLARIN YÖNETİMİÇimsa’datozvegazemisyonlarıileilgilitüm
yasallimitlereuyum,Bakanlıkçaakrediteolan
kuruluşlartarafındandüzenliolarakölçülerek
vekontroledilerekraporlanmaktadır.Toz
emisyonlarıileO2,NOx,SOxgazemisyonları
değerlerimizfabrikalarımızındönerfırın
bacalarındakiölçümcihazlarımıztarafından
dasürekliölçülmektedir.
Emisyonlarıhemspesifik(gr/ton
klinker)hemdemutlakdeğerler(ton/
yıl)olaraktakipetmekteyiz.Toz,NOx
veSOxemisyonlarıilealternatifyakıtve
hammaddelerinkullanılmasıylabirlikte
uçucuorganikbileşikler,ağırmetal
vedioksin-füranemisyonlarıölçüm
sonuçlarınıdüzenliolarakÇevreveOrman
Bakanlığı’naraporlamaktayız.
Ürettiğimizbirtonklinkerbaşına
emisyonazaltımındayakaladığımız
başarı,emisyonlarınyönetimikonusunda
gösterdiğimizözenliçabaveyasallimitlere
uymanınötesinegeçmeanlayışımızın
sonucudur.
EMİSYON AZALTIMINDAKİ BAŞARIMIZ
Eskişehir fabrikasında 2007 yılında I.
tesis ve 2008 yılı başında II. tesis döner
fırın hatlarına yeni tip modern elektrofiltre
sistemleri kurarak, toz emisyonlarında
önemli ölçüde azaltım sağladık. Ayrıca yeni
kömür değirmenine, II. tesis’ten sıcak gaz
besleyen hat üzerindeki toz siklonu da daha
verimli bir siklonla değiştirdik. 2009 Ekim
ayında saha uygulaması gerçekleştirilen bu
proje sayesinde; fırından gelen sıcak gaz
içerisindeki tozlar daha etkili bir şekilde
siklon içerisinde tutulmaya başlandı. Bu
fabrikamızda, ayrıca hammadde ve klinker
holünün yenilenmesi ve modernizasyonu
sağlanarak, kaçak toz emisyonlarında da
azaltım sağladık.
Modern Teknoloji Toz Azaltım
Sistemleri!
Niğde Fabrika sahası içerisinde
tozsuzlaştırma amacı ile torbalı filtreler
üzerinde çalışacak bir ekip kurduk.
Bu ekip, önemli noktalardaki torbalı
filtre performanslarını ölçerek gerekli
iyileştirmelerin yapılması için çalışmalarda
bulundu. Paketleme ünitesinde torbalar
üzerindeki toz ile ilgili yaşanan sıkıntılardaki
azalma, özellikle bu bölümde yapılan
çalışmanın olumlu sonuçlarının bir
göstergesi olarak ortaya çıktı.
2010 yılı Mayıs ayında İl Çevre ve
Orman Müdürlüğüne on-line emisyon
izleme sistemine bağlanarak, baca gazı
emisyonlarının sürekli takibe alındığı sistem
kurduk.
Niğde Fabrikasında Torbalı Filtre Performanslarının İyileştirilmesi ve On-Line Emisyon İzleme Sistemi Kurulması Sistemleri!
Öğrenen organizasyon çalışmalarımız
kapsamında Eskişehir’deki “Tozlanmasa”
ekibi, organizasyon prensiplerini kullanarak
yaptıkları çalışmalar sonucunda fabrikanın
birçok kısmında toz azaltıcı iyileştirme
çalışmaları yaptı. Fabrika içinde sekiz
farklı noktada yapılan ölçümlerde,
iyileştirme yapılan noktalardaki çöken
toz emisyonlarında önemli oranda düşüş
sağladığı tespit edildi.
Toz emisyonlarının azaltımı için 2009
yılında “Tozmanya” ekibi oluşturuldu.
Görülebilir toz miktarını iş sağlığı ve
güvenliği kuralları çerçevesinde azaltmayı
hedefleyen Tozmanya ekibi bu amaçla en
yoğun toz kaynaklarını belirledi. Yapılan
çalışmalar sonucunda pek çok noktada
tozsuzlaşma sağlandı. Bu çalışmayla ayrıca
toz konusunda duyarlılık da arttı.
Öğrenen Organizasyonlarımız Toz Azaltımı Konularında Ekip Çalışmalarına Devam Ediyor!
Eskişehir Fabrikası “Tozlanmasa” Projesi
Mersin Fabrikası “Tozmanya” Projesi
Çimsa olarak, Sabancı Topluluğu’nun yenilikçi ve sürdürülebilir çevre
yaklaşımını benimsedik. Faaliyetlerimizin çevresel etkilerinin bilincindeyiz ve olumsuz etkileri azaltmak için sürekli çalışmaktayız.
2010yılıitibarıylatümçimento
fabrikalarımızISO9001belgelidir.
Üççimentofabrikamızdadaçevre
veinsansağlığınıdahasistematikbir
yaklaşımlakorumakvetümçalışanların
bukonudabilinçlenmesinisağlamak
amacıylaTS-EN-ISO-14001Çevre
YönetimSistemikuruludurvebelgelidir.
Çimsa’dauyguladığımızkaliteyönetim
sitemi,çevreyönetimsistemveişsağlığı
vegüvenliğiyönetimsistemleriyledünya
klasmanındaişmükemmelliğineulaşmayı
hedefliyoruz.
Çevrepolitikamızvesürdürülebilir
gelişimkararlılığımızdoğrultusunda,
çevreseletkilerimiziazaltmakvedoğanın
korunmasınakatmadeğerkatmak
amacıylahedeflerimizibelirledik.
TOZ EMİSYONU AZALTIMINDAKİ KARARLILIĞIMIZIN SONUcU:% 23 daha az toz emisyon başarısı!
Aldığımızemisyonazaltımtedbirlerive
kararlılıklasürdürdüğümüzyatırımlarımız
sayesindetozemisyonmiktarınıyıllar
bazındaönemliorandaazalttık.Birton
klinkerinyarattığıtozemisyonmiktarını
Mersin,Eskişehir,KayseriveNiğde
çimentofabrikalarımızıntoplamında2007
yılınaoranla%23oranındaazaltarak,47
grtoz/tonklinker’edüşürdük.
BAŞARIMIZIN ARKASINDAKİ PROJE VE YATIRIMLARIMIZMevcutyönetmeliklimitdeğerlerinin
altındaolantozemisyonmiktarlarınıdaha
daazaltmakiçinyatırımlarımızakararlılıkla
devametmekteyiz.
Mersinfabrikasında,I.tesisdedöner
fırındamodernizasyonsağladık.
2009yılındabaşlayanyenitipızgaralı
soğutucuvesonmodelelektrofiltre
sistemikurulmasıçalışması2010yılında
tamamlandı.Mersin’deyenikurulanbu
sistem,tozemisyonlarınındüşmesineve
yönetmeliklimitlerininaltındaolmasına
katkısağlamaktadır.
ÇEVRE YÖNETİMİ
Çevresel Etkilerimiz
Çevre yasası ve diğer yasal şartlara uyum gösteririz. Çevresel uygulamaları yasal zorunlulukların ötesinde gerçekleştirirken uygunluğun kontrolünü sağlarız.
Çevresel etkilerimizi belirleriz.Tüm çevresel etkilerimizi belirler, hedef, program ve izleme sistematiği geliştirir, gözden geçirir ve iyileştirme amaçlı önlemler alırız.
Şirket içi kaynak kullanımını yönetiriz.Altyapı, teknoloji, finans ve insan kaynaklarında organizasyonel rol, sorumluluk ve yetkileri belirler, çalışanlarımızın çevre bilincini geliştirmelerini sağlarız.
Uygulamalarımızda sistematiklik sağlar, işletmeler arası sinerji yaratırız.İşletme standartlarımızı önleyici yaklaşımla hazırlar, çalışanlarımız, tedarikçilerimiz, müteahhitlerimiz dahil herkesin uygulamasını sağlarız.
Faaliyetlerimizi gerçekleştirirken çevreye zarar getirebilecek riskleri proaktif yaklaşımla tespit eder; bunları en aza indirecek önlemleri zamanında, eksiksiz olarak almaya çalışırız.
Çevresel performansımızı sürekli iyileştirmeye çalışır ve gözden geçiririz.Enerji ve atık yönetimi, doğal kaynak kullanımı konularında hedefler belirler ve uygularız.
Temiz ürün ve temiz üretim teknolojileriyle sürekli iyileştirmeyi hedeflerken, ürün ve hizmetlerimizin çevresel sorumluluğunu üstleniriz.
Faaliyetlerimizi yalın bir şekilde raporlarken, bilgiye erişimi kolaylaştırırız.
Sabancı Topluluk İçi Çevre Politikası
Gerekleri
ÇİMSA ÇİMENTO FABRİKALARI TOZ EMİSYONLARI
Toz/tonklinker61
36 37
47
2007 2008 2009 2010
44 Çimsa 2007-2010 Sürdürülebilirlik Raporu 45
HAZIR BETON ÜRETİM TESİSLERİMİZDE EMİSYONLARIN YÖNETİMİHazırbetonüretimtesislerimizde
tozemisyonları,ÇevreveOrman
Bakanlığı’ncayetkilendirilmişkuruluşlarca
yönetmeliklereuygunolarakdüzenli
periyotlarlaölçülmektedir.Buölçümlerin
sonuçlarınıraporlamaktavetakibini
yapmaktayız.
2007-2009yıllarıarasındayirmiyedi
hazırbetontesisineaithavadaasılıtoz
emisyonölçümortalaması1,21mg/
Nm3’tür.Ölçümsonuçlarımızyönetmelik
limitdeğerlerininaltındadır.Hazırbeton
tesislerimizdetozemisyonlarımızı
dahadaazaltmakiçinpekçokyatırım
yapmaktayız.Bunlarınbirkısmıyandayer
almaktadır.
Toz Emisyonlarının Azaltılması
Çalışmaları
Siloüzerlerinefiltresistemlerikurarak
çimentodolumuesnasındadoğacak
tozumalarıenazaindirgedik.
Kapalı Bunker Sistemi:
Tesislerimizde bunker’lerin üstünü ve
çevresi kapatmak suretiyle tozumayı
önleyici tedbirler aldık.
Agrega Sahası Stokhollerinin Kapatılması:
Tozumayı en az seviyeye indirmek amacıyla
agrega sahalarında stokhollerin çevresini ve
üzerini kapattık.
Yatay Bantların ve Üretim Mikserlerinin Kapatılması:
Tesislerimizde üretime agrega taşıyan yatay
bantları kapatarak bandın çalışmasından
doğacak tozumayı önledik. Yine beton
karışımını sağlayan mikser çevresini
tamamen kapatarak tozumalara karşı
önleyici tedbirler aldık.
Tesis Çevre Duvarlarının Saç Levhalarla Kapatılması:
Tesis çevresini saç paneller ile kapattık. Bu
yatırımın rüzgar kesici özelliğiyle tozumayı
önledik ve tesis içi gürültünün dışarıya
yansımasını minimum seviyeye indirgedik.
Çevresel Etkilerimiz
Hedefler
Tozemisyonlarınısürekliazaltmayayönelik
olarak,fabrikalarımızdakielektrofiltrelerin
ileriteknolojiürünütorbalıfiltrelere
çevrilmesiiçinçalışmalarabaşladık.
İleriTeknolojiürünütorbalıfiltrelerin
kullanılmasıilebirliktedönerfırın
bacalarındatozemisyonlarını,gelecekteki
yönetmeliklereuygunolarak,endüşük
düzeyegetirmeyiplanlıyoruz.
“AtıklarınYakılmasınaİlişkinYönetmelik”
gereğinceeskiveyeniyapılantesislerde
120mg/Nm3ve50mg/Nm3olantoz
emisyonlimitdeğerlerininbazımuafiyetler
hariç2013yılındanitibaren30mg/Nm3’e
düşürülmesiistenmektedir.Bunedenle,
sözkonusumevcutelektrofiltrelerintorbalı
filtreleredönüştürülmesiyönündegerekli
yatırımlarıgerçekleştireceğiz.
Dönerfırınbacalarındakiağırmetaller,
uçucuorganikbileşiklervedioksin-furan
emisyondeğerlerini“AtıklarınYakılmasına
İlişkinYönetmelik”emisyonlimitlerine
uyumunudevamettirmekiçinbelirlemiş
olduğumuz“AtıkKabulKriterlerini”
kararlılıklauygulamayadevamedeceğiz.
Fırınlardaiyibiryanmasağlayacağız
veotomatikatıkbeslemesistemlerini
kurmayadevamedeceğiz.
Niğdefabrikamızdadönerfırın
bacaemisyonölçümlerimizÇevreİl
Müdürlüğü’neon-lineolarakbağlandı
veyakınzamandadiğerçimento
fabrikalarımızdaon-lineemisyonizleme
sisteminegeçmesiniplanlamaktayız.
NOx EMİSYONU Çimentofabriikamızdadönerfırın
bacalarındaNOxemisyonu2010yılında
1659gr/tonklinkerolarakgerçekleşti.
SondörtyıldakitümNOxemisyon
değerlerimiz,yönetmeliklimitdeğerinin
altındadır.
SOx EMİSYONU Çimentofabrikalarımızdadönerfırın
bacalarındaherzamanSOxemisyonu
sıfırayakınçıkmaktaolup,yönetmeliklimit
değerininaltındadır.
ESER MİKTARLARDAKİ DİĞER EMİSYONLARTümçimentofabrikalarımızda,dönerfırın
bacalarındaherüçaydabiruçucuorganik
bileşiklerini,heraltıaydabirağırmetal
ölçümleriniveyıldabirkezdedioksin/
füranlarıperiyodikolarakölçtürmekteve
takipetmekteyiz.
Düzenliölçümleriyapılanuçucuorganik
bileşenler(VOC’lar),ağırmetalvedioksin-
furanlarçokdüşük-esermiktarlarda
çıkmaktadır.Dönerfırınbacalarında
yapılandüzenliölçümlerinsonuçları
aşağıdakitablodaverilmektedir.
Çimsaçimentofabrikalarında,atık
denemeyakmalarısonucundadönerfırın
bacalarındayapılan,ağırmetal,uçucu
organikbileşiklervedioksin/furanölçüm
sonuçları,ilgiliyönetmeliklimitdeğerlerinin
oldukçaaltındadır.
ÇİMSA ÇİMENTO FABRİKALARI NOx EMİSYONLARI
1442
2007 2008 2009 2010
1451
17311659
gr/tonklinker
ÇİMSA ÇİMENTO FABRİKALARI TOPLAMINDA AĞIR METAL, UÇUcU
ORGANİK BİLEŞİK VE DİOKSİN/FURAN SPESİFİK ÖLÇÜM SONUÇLARI
Spesifik (gr/ton klinker)
2007 2008 2009 2010
Ağır Metaller* 0,006 0,001 0,002 0,020
Uçucu Organik Bileşikler 44 91 62 47
Spesifik (µg/ton klinker)
Dioksin/furan 0,015 0,027 0,065 0,024
*Cd + Tl + Hg
46 Çimsa 2007-2010 Sürdürülebilirlik Raporu 47
yılında14.650ton’aulaşmıştır.Yaptığımız
yatırımlarlakullanımmiktarıartanatık
yağ,motoryağıvesintineatığıgibisıvı
yakıtların,alternatifyakıtikameoranı
artışındaetkisibüyüktür.
AtıkyağlarıileAkdenizbölgesindeki
limanlardantedarikettiğimizsintine,slaç
veslopatıklarınıalternatifyakıtolarak
değerlendirerekkömür,petrokokgibi
gelenekselyakıttüketimimiziazaltmaya
devamedeceğiz.
ALTERNATİF YAKIT VE HAMMADDE YÖNETİMİAtıklarınçimentofabrikalarındabirlikte
yakılması-işlenmesi,ABmevzuatıuyarınca
“gerikazanımişlemi”olarakkabul
edilmektedir.2010yılında,atıkbertarafına
ilişkintümyasalzorunluluklarıvegerekli
şartlarıyerinegetirerekmevcutatıkyakma
lisanslarınıdörtfabrikadadayenileyerek,
atıkmenülistelerineyeniatıklarıekledik.
Merkezofiste,ÇevreveAlternatifYakıtve
HammaddeMüdürlüğünüoluşturduk.Atık
teminini,kurduğumuzMüdürlükvedört
fabrikadakiÇevreSorumlularıilebirlikte
çalışaraksağlamaktayız.
Atıklarınyakılmasındanveişlenmesinden
oluşabilecekemisyonlarınyönetmeliklere
uygunluğununkontrolü,üretimprosesinin
verimliliğininsağlanması,çimentoyarı
mamulüolanklinkerkalitesininyüksek
tutulmasıveişsağlığıvegüvenliği
standartlarınınsağlanmasıamacıylaAtık
YönetimSistemi’nioluşturduk.
Atık Yönetim Sistemi
Atıkyönetimsistemiçerçevesinde
alternatifyakıtlarınsağlıklıvegüvenli
birbiçimdeyakılabilmesivealternatif
hammaddelerinprosesekatılabilmesi
içinatıkkabulprosedürüileatıkkabul
kriterlerigeliştirdik.Bunagöreherbir
atıküreticisindengelenatıklardanalınan
numunelerinfizikselvekimyasalanaliz
sonuçlarınınbelirlediğimizkabulkriterleri
değerleriyleuyumluluğunukontrol
etmekteyiz.Ayrıca,sözkonusuatıkların
oluşturabileceğiemisyonmiktarıve
klinkerdekideğerlerhesaplamaktayız.
Atığınkullanımkararıbuaraştırmalarve
hesaplamalarsonundaverilmektedir.
SÜRDÜRÜLEBİLİR KAYNAK KULLANIMIAlternatifhammaddekullanımıyla
ilgiliolaraköncelikletümtesislerimiz
içinalternatifhammaddehesaplama
metodolojisinitanımladık.Tesisler
bazındaveÇimsaçimentofabrikaları
toplamındakullanımoranlarımızıDünya
SürdürülebilirKalkınmaİşKonseyi
ÇimentoSürdürülebilirlikİnisiyatifinin(CSI)
metodolojisiileuyumluolarakhesapladık.
Çimsaçimentofabrikalarıtoplamında-
çimentoveklinkerüretimhammaddeleri
içindekialternatifhammaddekullanım
oranımızaşağıdakitablodaverilmiştir.
Tümdünyadaetkiliolanekonomik
krizsebebiylealternatifhammadde
bulunabilirliğiazalmış,budurum
maliyetleriartıraraktemindezorluklar
ortayaçıkarmıştır.Busebeplerlegri
çimentoüretimindekialternatifhammadde
kullanımımız(kurubazlı)2007yılında
yakaladığımızoranagörebirmiktar
düşmüşolsada,2010yılındatekrarartışa
geçerek%1,01’eulaşarak64.681ton
olarakgerçekleşti.
Alternatifhammaddedağılımındaen
büyükpayı,Mersinfabrikamızdaquarsit
şlamatığıvedolomittaşıtozualmakta,
bunuslimatığıizlemektedir.Eskişehir
fabrikasındaiseseramikkırığı,alçıkalıbı
kırığıveseramikatıkçamurualternatif
hammaddeolarakdeğerlendirilmektedir.
Hazırbetonüretimindeise,2010yılında
78.614tonuçucukülüdeğerlendirerek,
kaynaklarınsürdürülebilirkullanımınakatkı
sağladık.
ÇİMSA ÇİMENTO FABRİKALARI ALTERNATİF HAMMADDE İKAME ORANI
2007 2008 2009 2010
%3,28
%1,3
%0,76%1,01
Griçimentoüretimineaittir.
Çevresel Etkilerimiz
Çimsa’da çeşitli sanayilerin yan ürünlerinin
ve atıklarının çimento fırınında kullanımıyla, bir ton çimento üretimi için
daha az birincil fosil yakıt ve hammadde tüketerek,
gelecek nesillerin kaynak ihtiyacına saygı
gösteriyoruz. Hem ekonomik hem de
sosyal açıdan yararı olan bu uygulamayla atık yönetimine katkı
sağlıyoruz.
Enerjivehammaddekullanımı
yoğunolançimentosektöründe
doğalkaynaklarıenverimli
şekildekullanaraksürdürülebilirgelişimi
destekliyoruz.Buamaçlayenilenemeyen
birincilyakıtlarınvedoğalhammaddelerin
alternatifleriyleikameedilmesineönem
veriyoruz.Böylecedoğalkaynakları
korurken,önemlibirçevrevetoplumsal
sorunolanatıklarınbertarafınaçözüm
getiriyorvekarbondioksitsalınımında
daazalmasağlıyoruz.Alternatifyakıtve
hammaddelerinsistemegüvenliolarak
katılabilmesiveprosesverimliliğinin
korunmasıiçingerekliyatırımlarıhızla
yapmaktaveheryılalternatifyakıt
kullanımoranımızıarttırmaktayız.Bu
çalışmalarımızdapaydaşlarımızın
düşüncelerinideönemsiyorveonlarla
diyaloğumuzuartırmayayönelikçalışıyoruz.
Kalorifikdeğeriolanatıkları,birincilfosil
yakıtlarınyerinealternatifyakıtolarak
kullanıyoruz.Kalsiyum,silis,demir,
alüminyumgibimineralleriiçerenatıkve
sanayiyanürünleriniisefabrikalarımıza
bağlıocaklardançıkarılandoğal
hammaddelerinyerinealternatifhammadde
olarakkullanıyoruz.Böylece,yüksek
miktardayakıtvehammaddekullanımı
gerektirençimentoüretiminde,alternatif
yakıtvehammaddeleriikameederek,
yenilenemezfosilyakıtlaravedoğal
kaynaklarabağımlılığımızıazaltıyorvebu
kaynaklarınkorunmasınakatkısağlıyoruz.
Bununlabirlikte,karbondioksitsalınımında
daazalmasağlıyoruz.
Alternatifyakıtlardanolanarıtmaçamuru,
karbondioksitemisyonuaçısındannötr
olduğukabuledilensafbiyokütleden
oluşmaktavebunaekolarakpekçok
alternatifyakıtta,içindebulunanodun
yadakağıtparçalarınedeniyleyüksek
miktardabiyokütleiçermekteolup,CO2
emisyonlarınınazaltılmasınısağlamaktadır.
Ancakçimentofabrikalarımızdahertür
atıkmalzemebirincilyakıtlarlabirlikte
yakılamamaktayadaişlenememektedir.
Çimentosanayindebirincilyakıtlarlabirlikte
yakılmasınaveişlenmesineuygunolmayan
atıklaraörnekolarak,nükleeratıklar,
bulaşıcıtıbbiatıklar,bataryalarıntümüve
işlemdengeçmemişkarışıkbelediyeatıkları
gösterilebilir.
Sürdürülebilir Büyüme Anlayışıyla
Toplumun Ürettiği Atıkların
Bertarafına Yönelik Uzun Vadeli ve
Sağlam Çözümler Getirmek
Çimentofabrikalarımızda,II.kategori
atıkyağlar,sintineatıkları,ömrünü
tamamlamışlastikler,plastikler,kontamine
atıklargibiatıklar,alternatifyakıtolarak
değerlendirilebilmektedir.
2007’dekalorifikolarak%0,01olan
alternatifyakıtikameoranımız2010
yılında%3,36’yayükselmiştir.Böylece
sondörtyıldaartarakdevameden
alternatifyakıtkullanımmiktarı2010
SÜRDÜRÜLEBİLİR KAYNAK YÖNETİMİ
ÇİMSA ÇİMENTO GRUBU ALTERNATİF YAKIT İKAME ORANI
2007 2008 2009 2010
%0,01
%0,33
%2,65
%3,36%kalorifikolarak
2012 hedefimiz %4,7
48 Çimsa 2007-2010 Sürdürülebilirlik Raporu 49
İklim değişikliğinin çevresel bir sorun olmasının yanında sürdürülebilir kalkınmanın bir konusu olduğunu düşünüyoruz.
Küreseliklimdeğişikliğiilemücadele
çabalarımızdakarbondioksit
emisyonununazaltımınayönelik
olaraktermikveelektrikenerjiverimliliğiile
alternatifyakıtkullanımıüzerineodaklandık.
Küreselısınmanıntemelnedeninin
karbondioksitgazıolduğubilinmektedir.
Çimentosanayindetoplamkarbondioksit
emisyonununyarısıhammaddenin
kalsinasyonusürecindeortayaçıkmaktadır.
Yakıtsarfiyatınabağlıemisyonlar%40,
taşımacılıkveelektriktüketimide%10’luk
payıoluşturmaktadır.
KyotoProtokolü’ne2009yılındataraf
olanTürkiye’nin2008-2012dönemiiçin
sayısallaştırılmışemisyonazaltımtaahhüdü
bulunmamaktadır.Ancak,Çimsaolarak
ikliminkorunmasınaverdiğimizönemle
gönüllüolarakfabrikalarımızdakiçimento
üretimfaaliyetlerindenkaynaklanan
karbondioksitemisyonlarınıhesaplıyorve
takipediyoruz.HesaplamalarımızıİşDünyası
veSürdürülebilirlikKalkınmaDerneği’ne
(WBCSD)bağlıÇimentoSürdürülebilirlik
İnisiyatifi’ningeliştirdiğimetodolojiye
uygunolarakyapmaktayız.Sorumluluk
anlayışımızınbirsonucuolarakgönüllü
olarakyaptığımızkarbondioksithesaplarına
göre,2010yılındaçimentofabrikaları
veöğütmetesisikaynaklıtoplambrüt
doğrudankarbondioksitemisyonumuz4,1
milyonton’dur.Birtongriçimentomsuürün
başınadüşenbrütkarbonemisyonumuzise
699kgCO2/tonçimentomsudur.
Hammaddeveenerjiyoğunçimento
sektöründekonvensiyonelyakıtlarınyerine
alternatifyakıtlarınkullanılmasıylasera
gazıemisyonlarındakidolaylıazaltım,
belirlibirorandakazanılmışemisyonhakkı
kapsamındadeğerlendirilebilmektedir.
Türkiye’deyürürlükteolanbirulusal
karbondioksitemisyonmevzuatı
bulunmamasısebebiylebuorantanımlı
değildir.Brütemisyonmiktarından,
kazanılmışemisyonhakkınınçıkarılmasıyla
bulunannetemisyondeğerleribusebeple
rapordabeyanedilmemiştir.
Çimsaolarak,2012sonrasıdönemiCO2
emisyonuazaltımhedeflerimizdeTürkiye’nin
imzalayacağıuluslararasıanlaşmalarave
TÇMB’ninalacağıkararauyumluolacağız.
İKLİMİN KORUNMASI Kalsinasyon Prosesi: Kalker çimentonun
en önemli ve yüzde olarak en yüksek
miktarda kullanılan hammaddesidir ve
genellikle yüksek miktarda kireçtaşı (CaCO3)
ihtiva eder. Kalkerin ihtiva ettiği kireçtaşının
(CaCO3), klinkerin üretimi sırasında,
kimyasal reaksiyonu (kalsinasyon) sonucu
CO2 gazı ortaya çıkar.
CaCO3 + ısı CaO + CO2
Yakıt Kullanımı: Yakıtların enerji elde
edilmesi amacıyla yakılması sonucu ortaya
CO2 emisyonu çıkar.
Lojistik/taşıma faaliyeti: Hammaddelerin
ve ara mamullerin tesis sınırları içinde
nakliyesi sırasında CO2 emisyonu ortaya
çıkar.
Elektrik tüketimi: Dışarıdan satın alınan
elektrik enerjisinin üretiminde CO2 emisyonu
ortaya çıkar. (Dolaylı emisyon)
Doğrudan Emisyonlar: Raporlama yapan
kurumun sahip olduğu ya da denetim
altında tuttuğu bütün kaynaklardan
doğan emisyonlardır. Örneğin yakmadan
kaynaklanan emisyonlar bu kategori içinde
hesaplanır.
Dolaylı cO2 emisyonu: Raporlama yapan
kurumun faaliyetlerinin sonucu olarak
ortaya çıkan, ama başka bir kurumun
sahip olduğu ya da denetim altında tuttuğu
kaynaklarda üretilen emisyonlardır. Satın
alınan elektrik üretimi kaynaklı sera gazı
emisyonları bu grupta hesaplanır.
Çimento üretiminde başlıca karbondioksit emisyonu kaynakları:
SPESİFİK cO2 EMİSYONUÇİMSA ÇİMENTO FABRİKALARI VE ÖĞÜTME TESİSİ
TOPLAM BRÜT DOĞRUDAN cO2 EMİSYONU
3,5
4,1 4,14,0
2007 2008 2009 2010
milyonton/yıl
Çevresel Etkilerimiz
Zorluklar
Alternatifyakıtlarınteminindeve
sürekliliğininsağlanmasındazorluklar
yaşamaktayız.Atıklisanslarımızda
belirtilenatıkikamekapasitelerimize
yakınmiktarlardaatıkteminedilmesi
durumunda,Çimsaçimentofırınlardaki
yakmatecrübemizsayesindeveenyeni
teknolojilerikullanarak,atıkikameoranımızı
artırabileceğimizeinanmaktayız.
Alternatifhammaddemalzemeleri,sanayi
yanürünleriolmalarınedeniylebulunabilirliği
vesürekliliğizordur.Lojistikvestoklama
maliyetlerininyüksekolmasınedeniyle
fabrikalarınbulunduğubölgelereyakın
tedarikkaynaklarınaöncelikvermekteyiz.
2009yılında,ekonomikkrizindeetkisiyle
yüksekfırıncürufubulunabilirliğiazalmışve
maliyetleriyükselmiştir.
AncakÇimsaolarak,sürdürülebilirgelişim
konusundakikararlılığımızlayenialternatif
hammaddearayışlarınadevametmekteyiz.
Kayserifabrikasındabelediyedenalınan
üretimkalıntısıignimbiritiledeneme
çalışmasıyapılmıştır.Ancakklinkerin
pişmesiaşamasındaolumsuzetkileri
sebebiylekullanımınadevamedilememiştir.
AKSİYON VE YATIRIMLARIMIZAlternatifyakıtlarınüretimsisteminegüvenli
olarakdahiledilebilmesi,prosesverimliliğinin
korunabilmesiveikameoranlarının
artırılabilmesiiçinyatırımgereksinimlerini
belirledik.İlkdönemlerdeatıkyağların,
sintineatıklarınınveömrünütamamlamış
lastiklerinbertarafınayönelikolarakbaşlayan
yatırımfaaliyetlerimizi,kontamineatıkların
bertarafınısağlayacakdiğerbirotomatikatık
beslemesisteminin,Eskişehirfabrikasında
2010yılısonunadoğrudevreyealınmasıile
artırarakdevamettirdik.
•OtomatikKontamineAtıkBesleme
Sistemi,Eskişehirfabrikasındakuruldu.
KontamineatıklarıIIfırınabeslemeküzere
devreyealındı.Çeşitliendüstrilerinatıkları
butesistedeğerlendirilmektedir.
•ÖmrünüTamamlamışLastikler,Mersin,
KayseriveEskişehirveNiğdefabrikalarında
fırınlarabeslenerek,bertarafedilmektedir
•AtıkYağveSintineAtıkBesleme
SistemleriniMersin,Eskişehir,Kayseri
veNiğdefabrikalarımızdakurduk.Bu
kapsamdaatıkyağvesintineatıklarının
depolanmasıiçintanklaryaptık.Bu
atıklarıdönerfırınanaalevborusundan,
fırınlaraotomatikolarakverecekbesleme
sistemlerinidevreyealdık.
Hedefimiz
ÇimsaolarakTürkiye’deatıkbertarafı
konusundaöncüolmayıistiyoruz.
Türkiye’deçimentofabrikalarımızın
bulunduğubölgelerdekiatıklarıbertaraf
etmeğeherzamanhazırız.ÇevreveOrman
Bakanlığı’ndanatıklisanslarınıalmamız,
yenilememizve2011yılınınikincidevresinde
EskişehirfabrikasındaHOTDISCotomatik
atıkbeslemesistemiprojesinindevreye
girecekolması,bukonudakikararlılığımızın
önemlibirgöstergesidir.Amacımız,
mümkünolduğuncaenerjigerikazanımı
yaparak,birincilyakıt(Kömür,petrokokvb.)
kullanımoranlarımızıdüşürerek,madencilik
ihtiyacınıazaltmakveCO2emisyonlarında
tasarrufsağlamaktır.
HOTDISC“OtomatikAtıkBesleme
Sistemi”projesini2012yılıbaşlarında
Eskişehirfabrikamızdadevreyegirmesini
planlamaktayız.Sözkonusuprojenin
dizaynı,bualandauzmanuluslararasıbir
firmatarafındanyapılmıştır.HOTDISCprojesi
yüksekmiktardaalternatifyakıtkullanımına
sahipbirsistemolup,fırınproses
operasyonunu,dönerfırınbacalarındaki
emisyonlarıveürünkalitesinikontrolaltına
almaktadır.Busistemintamkapasite
devreyegirmesiylebirliktefabrikanıntoplam
kalorifiktüketiminin%30’unuatıklardangeri
kazanmasıhedeflenmektedir.
Mersin Serbest Bölge Limanı’na yanaşan
gemilerin sintine yağı, susuzlaştırma
işleminden geçtikten sonra fabrikamıza
gelmekte, tankta depolanmasının
ardından, kalan suyun ayrılması için
separatör ünitesinden geçirilip döner fırına
beslenerek, yakılmaktadır. Ayrıca Petrol
Sanayi Derneği (PETDER) tarafından Adana
ve Mersin bölgesindeki benzin istasyonları
ile birlikte diğer firmaların atık yağ ve
atık motor yağları da toplanarak fırında
yakılmaktadır.
Kayseri Fabrikası TS EN 197 CEM IV/B (P)
32,5 R standardında puzzolanik çimento
üretmektedir. Bu üretimde katkı olarak
“tras” kullanılmaktadır.
Kayseri “tras kurutma projesi”, 180 km
mesafede olan ocaktan sağlanan trasın
yerine, 10,3 km gibi yakın bir mesafede
bulunan ocaktan nemli olarak çıkan trasın
kurutularak kullanılabilmesine imkan
sağladı.
Üstün başarıyla tamamlanan bu ARGE
projesi,
• Yeni bir kurutma ünitesi kurumu
• Kurutmak için ilave yakıt tüketimi
gerektirmemektedir. Bu özgün proje
TEYDEP 1501 Sanayi ARGE projesi olarak
TÜBİTAK tarafından desteklenmiştir.
Mersin Fabrikası sintine çıkış tankı
Alternatif Yakıt Kullanımı ile Mersin Fabrikamız Geleceğe Yatırım Yapıyor...
Kayseri Fabrikası Tras Kurutma Projesi
2007 2008 2009 2010
740
720
730
710
700
Sp
esifi
k C
O2 em
isyo
nlar
ı(k
g C
O2/
t çi
men
tom
su)
690
680
691
709706
699
670
660
50 Çimsa 2007-2010 Sürdürülebilirlik Raporu 51
Niğde fırın performansı iyileştirildi:
• Fırın prosesi rehabilite edildi.
• Yanma iyileştirildi.
• Klinker soğutma optimizasyonu ile
reküperasyon randımanı arttırıldı.
Bu çalışmaların neticesinde;
• Fırın kapasitesi 391.000 t/yıl’dan
420.000 t/yıl’a çıkarıldı.
• Klinker Kalitesi ve dayanımları 8 ile 10
MPa artırıldı.
• Bir kilo klinker üretimi için, tüketilen ısı
miktarı 130 kcal/kg klinker azaltıldı.
• 7.300 ton/yıl ithal fosil yakıt (petrokok)
tasarruf edildi.
Eskişehir fırın performansı iyileştirildi:
• Fırın prosesi rehabilite edildi.
• Klinker soğutma yeni nesil soğutma ile
değiştirildi.
• Siklonlar değiştirildi.
• Alev borusu değiştirildi.
• Yeni Elektrofiltre sistemi kuruldu.
Bu çalışmaların neticesinde:
• Fırın kapasitesi 400.000 ton/yıl’dan
600.000t/yıl’a çıkarıldı.
• Bir kilo klinker üretimi için, tüketilen ısı
miktarı 110 kcal azaltıldı.
11.000 ton/yıl ithal fosil yakıt (steamcoal)
tasarruf edildi.
Niğde Fabrikası
Eskişehir Fabrikası
ÇİMSA ÇİMENTO FABRİKALARI VE ÖĞÜTME TESİSİ TOPLAM ELEKTRİK ENERJİSİ TÜKETİMİ
2007
1.732
2.100
1.900
1.700
1.500
1.300
1.100
700
1.949 1.902 1.986
2008 2009 2010
To
pla
m e
nerj
i Kul
lanı
mı (
TJ)
Toplam termik enerji
900
2007 2008 2009 2010
2007 2008 2009 2010
Elektrik(TJ/y) 7,0 11,2 11,3 13,3
Elektrik(TJ/y) 4,5 2,9 6,1 9,5
Hazırbetonüretimtesislerimizeaitelektriktüketimbilgileriaşağıdadır.
23Hazırbetontesisininelektriktüketimidahiledilmiştir.
Agregafaaliyetlerimizeaitelektriktüketimiaşağıdaverilmektedir.
Agregafaaliyetlerineaitelektriktüketimimüteahhitfirmatarafındangerçekleşmektedir.
KLİNKER/ÇİMENTO ORANI (%)
2007
79,1
82,1
80,4
2008
81,7
2009 2010
Çim
ento
dak
i klin
ker
ora
nı (%
)
70
72
74
76
78
80
82
84
86
88
90
Çimento üretimi yüksek derecede enerji yoğun
bir süreçtir. Enerji ihtiyacının hızla arttığı
ama kaynakların gittikçe azaldığı dünyada,
enerji yoğun sanayi sektörlerinde enerjinin
verimli kullanılması büyük önem kazanmıştır.
Çimsa olarak, daha az enerji tüketen modern
üretim prosesleriyle enerji kullanımı kaynaklı
emisyonları azaltmayı amaçlıyoruz.
Çevresel Etkilerimiz
Çimentosanayindeenerji
tüketimiileseragazıemisyonları
arasındasıkıbirilişkivardır.
Dolayısıyla,sektördekiseragazı
emisyonlarınınazaltılmasıiçinenerji
verimliliğininartırılmasıgerekmektedir.
Yapılanaraştırmalargöstermektedirki,
Türkiye’deçimentosektörününtoplam
karbondioksitemisyonlarıiçindekipayı
dünyaortalamasınınüstündedir.Bu
durumenerjiverimliliğininöneminidaha
daartırmaktadır.Çimentoüretiminde
enerjieldeetmekamacıylaçokçeşitlitipte
yakıtlarkullanılmaktadır.Kullanılanyakıt
tipideemisyonlarınmiktarıüzerindeetkili
olmaktadır.
TERMİK ENERJİÇimsaolarak,dahaazenerjitüketen
modernüretimprosesleriyleenerjikullanımı
kaynaklıemisyonlarıazaltmayıamaçlıyoruz.
2010yılındaAnkaraöğütmetesisiile
çimentofabrikalarımızdaalternatifyakıtlar
dadahiltoplamenerjitüketimimiz11.833
*TJolarakgerçekleşmiştir.2007yılında
3.420MJ/tonklinkerolanfırınspesifikısı
tüketimimiz2010yılında3.292MJ/ton
klinkeredüşmüştür.
Termikenerjide%96,64(kalorifikbazlı)
oranıylaenbüyükkaynakbirincil(geleneksel)
yakıtlarolankömür,petrokok,doğalgaz,linyit
vefueloil’dir.Atıklarıbirincilyakıtlaraalternatif
olarakkullanarak,hemdoğalkaynakların
korunmasınakatkıdabulunuyorhemde
dahaazkarbondioksitsalınmasınadestek
veriyoruz.Atıkyağ,sintineatıklarıveömrünü
tamamlamışlastikkullanımmiktarlarımızın
artmasıyla2010yılındatoplamenerji
tüketimimizin%3,36’sıalternatifyakıtlardan
karşılanmıştır.Buoranınartırılması
konusundaçalışmalarımızadevamediyoruz.
Birtonklinkerüretimiiçinharcananenerji
miktarındakiazalmaisefabrikalarımızda
yapılaniyileştirmevemodernizasyon
çalışmalarınınsonucudur.
*:(1cal=4,18julalınmıştır)
ELEKTRİK ENERJİSİÇimsaÇimentoFabrikalarıveÖğütme
TesisiToplamElektrikEnerjisiTüketimi
Çimentofabrikalarıileöğütmetesisi2010
yılıtoplamelektriktüketimimiz1.986TJ
(551,6GWh)oldu.
KLİNKER/ÇİMENTO ORANIÜretimiyüksekenerjigerektirenklinkeri,
uçucukülvedemir-çeliksanayiartığıcüruf
gibiısılişlemgerektirmeyen,çimentomsu
malzemelerileikameederek,çimento
üretimiiçinharcanacakenerjitüketiminde
azaltımsağlamaktayız.Yıllarbazındaki,
Çimsaçimentofabrikalarıklinker/çimento
oranlarımızyansayfadakitabloda
verilmektedir.
HAZIR BETON ÜRETİMİNDE KATKILI ÇİMENTO KULLANIMIHazırbeton,üretimindekatkılıçimento
kullanımınabüyükönemveriyoruz.Daha
azçimentovedolayısıyladahaazklinker
kullanarakgerçekleştirdiğimizhazırbeton
üretimiyle,çimentoveklinkerüretiminin
olumsuzçevreseletkilerininazaltımınada
dolaylıolarakkatkısağlıyoruz.
ENERJİNİN VERİMLİ KULLANIMI
ÇİMSA ÇİMENTO FABRİKALARI TOPLAM TERMİK ENERJİ TÜKETİMİ
2007
12.500
10.500
8.500
6.500
To
pla
m e
nerj
i Kul
lanı
mı (
TJ)
Sp
esifi
k te
rmik
ene
rji k
ulla
nım
ı(M
J/to
n kl
inke
r)
4.500
2.500
500
Toplam termik enerji Spesifik klinker
2.500
2.700
2.900
3.100
3.300
3.500
3.700
3.900
9.347
12.004 12.054 11.833
3.2923.367
3.410
2008 2009 2010
3.420
52 Çimsa 2007-2010 Sürdürülebilirlik Raporu 53
Doğaya duyduğumuz saygı ve sorumluluk
anlayışımızla çevresel etkilerimizi azaltmak ve çevreyi korumaya
yönelik pekçok yatırım ve harcama yapmaktayız.
Sürdürülebilirlik raporlama dönemi olan
2007-2010 yılllarında Çimsa çimento
fabrikalarımız toplamında çevre koruma yatırım
ve harcamalarımız 33,9 milyon TL’ye ulaştı.
Doğayaduyduğumuzsaygıve
sorumlulukanlayışımızlaçevresel
etkilerimiziazaltmakveçevreyi
korumayayönelikpekçokyatırımve
harcamayapmaktayız.
Sürdürülebilirlikraporlamadönemiolan
2007-2010yılllarındaÇimsaçimento
fabrikalarımıztoplamındaçevrekoruma
yatırımveharcamalarımızolarak
33,9milyonTL’yeulaştı.Buyatırım
tutarına2007-2008yıllarındaEskişehir
fabrikasındaemisyonlarınazaltımına
yönelikolarakyenilenenelektrofiltretutarı
8,4milyonTLdedahildir.
Tümdünyayıetkisialtınaalanglobal
ekonomikkrizinetkileriniyeniatlatmaya
başladığımızböylebirdönemde,biz
sürdürülebilirgelişimkonusundaki
kararlılığımızlaçevreyatırımlarımızıdaha
daartırdık.2010yılındaÇimsaçimento
grubutoplamçevreselharcamalarımızın
tutarı17,3milyonTLoldu.
Bututarıniçindekienbüyükpayı,(15,2
milyonTL)çevreyeolanduyarlılığımız
vepaydaşlarımızaduyduğumuz
sorumlulukanlayışımızlastandart
teknolojilerinötesindeentemiz
teknolojilerinkurulumunayönelikolarak
yaptığımızyatırımlaroluşturmaktadır.
BuyatırımlarımızınbaşındaMersin
fabrikasındakurmaktaolduğumuz
atıkgazdanelektriküretmeprojemiz
yeralmaktadır.AyrıcaMersinI.tesiste
elektrofiltrelerintorbalıfiltreyeçevrilmesiile
Eskişehirfabrikasıkapalıklinkersilosuve
stokholyapılmasıveHOTDISKprojemiz
diğerenbüyükçevreyatırımlarımız
arasındadır.
Atıklarınbertarafı,arıtımsarfmalzemeleri
veçevreperformansımızıiyileştirmeye
yönelikolarak2010yılındayaklaşık
olarak1milyonTLharcadık.Yeniçıkan
yönetmelikgereğinceödenenmaden
ocaklarıiçinçevreyeuyumteminat
bedelidahilolarakçevreselyönetim
harcamalarımızise1,1milyonTLoldu.
Hazırbetonüretimtesislerimizde2010yılı
çevrekorumaharcamalarımız459.125
TLveagregaüretimfaaliyetlerimizdeise
200.928TLoldu.
ÇEVRE DOSTU YATIRIM VE HARcAMALARIMIZ
Çevredostuteknolojiuygulamaları(15,2milyonTL)
Atıklarınbertarafı,emisyonarıtımıveiyileştirmemasrafları(1milyonTL)
Önleyicitedbirlerveçevreselyönetimmaliyetleri(1,1milyonTL)
ÇİMSA ÇEVRESEL HARcAMALAR
%88
%6%6
2010
Çevresel Etkilerimiz
Çimsa, sürdürülebirlilik adına yani “düşük
karbon ekonomisi” için 2010 ile 2012 yılları
arasında 160 milyon dolarlık bir harcama
planlıyor. Projenin 2011 sonunda tamamlanması
ve hayata geçirilmesi öngörülmektedir.
ATIK GAZDAN ELEKTRİK ÜRETME PROJESİ
Doğalkaynaklarıngelecekkuşaklara
aktarılmaküzereemanetolarakkabul
edilmesigerektiğininbilincindeolan
Çimsa,çevrekonusundasürdürülebilirlik
veuyumiçinsürekliyatırımyaparak
rekabetgücünüartırmayaverakiplerinden
öndeyürümeyedevamediyor.
Alanındauzmanuluslararasıbirfirmayla
imzaladığımızatıkgazdanelektriküretme
projesiileçalışmalarımızahızkazandırdık.
Mersinfabrikamızdakiprojede,ön
ısıtıcıveklinkersoğutmaüniteleriatık
gazlarınıkullanarakelektriküretimi
hedeflenmektedir.Üretimtercihlerine
bağlıolarakmaksimum9,7MWelektrik
üretimiyapılacağıöngörülmektedir.Yıllık
yaklaşık60.000.000Kwh/yılelektrik
üretimdeğerlerineulaşılacaktır.Bu
elektrikmiktarıtoplamfabrikatüketiminin
%20’sinikarşılayacaktır.Yalnızca,atık
gazlarınıkullandığımız1.tesisve2.tesis
değerlendirildiğindeisebuoran%50
olmaktadır.
Ayrıcaprojekapsamındaherikitesis
içinde,bacagazıfanlarıöncesinde
boylerlerkullanılmışolduğuiçin,toz
yükündedeönemlimiktardadüşüş
olmasıbeklenmektedir.Boylerüzerinden
geçirilengaziçerisindekitozunyaklaşık
%40’ıtutulmaktadır.Proje,bacatoz
emisyondeğerlerindedeönemliölçüde
azalmasağlayacaktır.
İmzatöreniiçinGenelMüdürümüz
MehmetHacıkamiloğlu,konuylailgili
şuönemlinoktalaradeğindi;“Dünyada
gidişatdüşükkarbonekonomisiyönünde.
Bizdeyatırımlarımızlaayakuyduruyoruz.
Ayrıcakarbonemisyonlarınakotave
karbonticaretikapımızdasayılır,çok
yakındakarşımızaçıkacak.Oyüzden
bugündenhazırlıklarımızıyapıyoruz.”
Çimsa,sürdürülebirlilikadınayani“düşük
karbonekonomisi”için2010ile2012
yıllarıarasında160milyondolarlıkbir
harcamaplanlıyor.Projenin2011sonunda
tamamlanmasıvehayatageçirilmesi
öngörülmektedir.
‘Çimsa, atık gazdan elektrik üretme projesi
ile hem fosil yakıt tüketimini azaltacak, hem
de sağlanan enerji tasarrufu ile küresel
ısınmaya neden olan sera gazlarının salımını
azaltacaktır.’
Türkiye Çimento Müstahsilleri Birliği
(TÇMB)
54 Çimsa 2007-2010 Sürdürülebilirlik Raporu
OcAK REHABİLİTASYONUNUN YÖNETİMİ VE AKSİYON PLANLARIMIZ
•Tümocaklarımızınrehabilitasyon
planlarınıyetkiliBakanlıkkurumlarınailettik
vehepsiiçinonayaldık.
•Heryılocakrehabilitasyonlarıiçin
provizyonelkarşılıkayırmaktaveyıllık
olarakgüncellemekteyiz.
•Madencilikfaaliyetlerimizisürdürülebilir
kılmakamacıylacevherialınmışalanların
biranöncerehabiliteedilmesiamacı
ileruhsatlardafaaliyetintamamensona
ermesinibeklemedensosyalsorumluluk
adınabualanlarınağaçlandırılmasıileilgili
örnekuygulamalarbaşlattık.
•Mersinfabrikalokasyonunda,Tekke
kalkerocağında,ruhsatsüresiveüretim
faliyetleridevamettiğihalde,cevheri
alınmış20hektaralanda2007-2009
yıllarıiçerisinde60.000adetfarklıtipağaç
dikerekrehabilitasyonyaptık.Yenicevheri
alınmışalanlaroluştuğundadabenzer
uygulamalaryapmayıplanlamaktayız.
•Eskişehirfabrikasındageçmiştekilocağı
olarakkullanılmışolanbüyükçukurluk
gölethalinegetirerekvebölgedeçeşitli
bitki,ağaçtürlerivehayvanlarıbarındıran
habitatalanıyarattık.
DOĞAL HAMMADDE BİLGİLERİMİZ 2010yılındaellibeşçimentohammadde
ocağımızdan;
•5,3milyon(kalker,kil,marnvb.)gri
çimentoklinkeridoğalhammaddesi
•0,9milyonbeyazçimentoklinkeridoğal
hammaddesi
İkiaktifagregaocağımızdan;
•1,6milyontonagregadoğal
hammaddesiolankalkerçıkarımı
gerçekleştirdik.
Aktifocaklarımızınruhsatlıkazıalanı
258,6hektarolup,operasyonlarımızdan
etkilenenalan255hektardır.Arazi
mülkiyetinegörebualanlarındağılımı
sırasıyla;şirketarazileri122,orman
arazisi:80,devlet(hazine)arazileri45,
meraarazileri:12hektardır.
Çevresel,sosyalveekonomiketkileriolan
madencilikfaaliyetlerinidoğayasaygılı
şekildeyapılmasıvetahripedilenarazilerin
doğayayenidenkazandırılmasıiçin
rehabilitasyonplanlarıyapmaktayız.
Eskişehir Çimsa Çimento Fabrikası’nda
2008 Ağustos Ayı’nda tamamlanan
habitat alanı ve içinde bulundurduğu
Gölet, 14.12.2009 tarihli ve 26730 sayılı
Resmi Gazete’ de yayınlanan ve yürürlüğe
giren “MADENCİLİK FAALİYETLERİ İLE
BOZULAN ARAZİLERİN DOĞAYA YENİDEN
KAZANDIRILMASI YÖNETMELİĞİ”
(Doğaya Yeniden Kazandırma Yönetmeliği)
kapsamında tüm Türkiye çapında yapılan
İLK ve TEK örnek projedir. Bu projede
eski kil ocağı, kilin geçirimsizliğinden
yararlanılarak, tesisin, standartları sağlamış
arıtma tesisi deşarj suyunu, fazla olan yer
altı suyunu ve yağmur suyunu toplamak için
kullanılmaya başlanmış ve burada bir gölet
oluşturulmuştur. Bu gölet çevresi 10.000’den
fazla iklime göre seçilmiş ağaç ve 150’ den
fazla ayrı tür bitki ile yeşillendirilmiştir. Yine
gölet çevresine yürüyüş yolları ve dinlenme
alanları yapılarak, yalnızca doğal hayata
değil tesis çalışanlarına da hizmet etmesi
sağlanmıştır.
Zamanla gölet çevresindeki flora gelişmiş
ve yabani hayvanlar için bir yuva haline
gelmiştir. Gün geçtikçe hayvan popülasyonu
artan gölet ve çevresi habitat alanı göçmen
kuşların yaz ve kış aylarında konaklama
yeri haline dönüşerek bir kuş cenneti olma
yolunda da ilerlemektedir. Tesis personelinin
yaptığı sayımda 13 tür kuş, 5 tür sürüngen,
tilki vb. hayvanların göleti yuva olarak
benimsediği belirlenmiştir. Bunlardan da
anlaşılacağı gibi gölet ve çevresi habitat alanı
55 dönüm yeşil arazisi ile yalnız Çimsa’nın
değil, Türkiye’nin de gururu sayılabilecek
projelerden biri olarak yerini almayı hak
etmiştir.
Eskişehir Habitat Alanı
Çevresel Etkilerimiz
Madencilikfaaliyetleriflorave
faunahabitatınınüzerinde
etkilerenedenolabilir.Bu
etkileriönlemekveyaçevreyezarar
vermeyecekölçüdeenazaindirmek
amacıylafaaliyetimizebaşlamadan
önceçevreseletkideğerlendirmeleri
yapmaktavefaaliyetimizsonrasındaki
alanınrehabilitasyonuiçinplanlar
hazırlamaktayız.
Tümüretimfaaliyetlerimizi,Maden
KanunuileÇevreveOrmanKanunu’nun
ilgiliyönetmelikleriçerçevesindeher
birfabrikanınhammaddegrubutakip
etmektedir.
Hassasvekorunanalanlardaki
hammaddeistihraçfaaliyetlerimizde
doğalyaşamınkorunmasıiçinbüyük
özengöstermekteyiz.Eskişehirocağımız
“KısaKorumaMesafesi”MersinSucular
ocağımızise“GölAlanınaOrtaMesafeli
KorumaBölgesi”içindeyeralmaktadır.
Madencilikfaaliyetleriesnasında
oluşabilecekolumsuzetkilerekarşıpek
çokönlemalmaktayız.
Çevreduyarlılığıgereği2011yılında
yenikurduğumuzkırmatesisindeki
elekvebantgruplarınınüzeritamamen
kapatılmış,malzemedöküşleritozlanma
yaratmamasıiçinbunkertipişeklinde
dizaynedilmiştir.Halençalışmakta
olaneskitesisinkırıcı-elekvebant
sistemlerininkapalıhalegetirilmesiiçin
projelendirmeyapılmıştır.
Ayrıcabukırıcılarasislemetürüpulverize
susistemlerimonteedilmiştir.Bunker
vebantdöküşlerinetozlanmayakarşı
yağmurlamasistemikonmuştur.
Bağlıtaşeronlarayollariçinsözleşme
kapsamıilesulamaarazözübulundurma
zorunluluğusağlanmışvestabilizeyolların
%90’ıasfaltlandırılmıştır.
ARAZİLERİN DOĞAYA YENİDEN KAZANDIRILMASI VE LOKAL ETKİLERİN AZALTILMASI
Doğaya duyduğumuz saygıyla hammadde çıkarımının çevresel
etkisinin en aza indirilmesi için
çalışmalarımıza devam ediyoruz. Eskişehir
Habitat projemiz bu konudaki çalışmalarımızın
en güzel örneğidir.
Mersin Sucular Ocağı
55
56 Çimsa 2007-2010 Sürdürülebilirlik Raporu 57
SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK PERFORMANS TABLOLARI
Raporlama döneminde ekonomik bakış açısına ek olarak, çevresel ve sosyal faktörleri de içeren üç
boyutlu bir yönetim yaklaşımı kurmak üzere yola çıktık.
58 Çimsa 2007-2010 Sürdürülebilirlik Raporu 59
SOSYAL PERFORMANSIMIZ (Devamı)
İş gücü verileri
Toplam Çalışan Birim 2007 2008 2009 2010 GRI
Beyazyakaçalışanlar Kişi 375 403 430 425 LA1
Maviyakaçalışanlar Kişi 531 555 555 573 LA1
Altişverenlerinçalışanları Kişi 290 298 305 389 LA1
Sözleşmeli çalışan Çimsa personeli Birim 2007 2008 2009 2010 GRI
Belirsizsürelisözleşmeliçalışanlar Kişi 906 958 965 998 LA1
Geçicisözleşmeileçalışanlar Kişi 0 0 0 0 LA1
Tamzamanlıçalışanlar Kişi 906 958 965 998 LA1
Yarızamanlıçalışanlar Kişi 0 0 0 0 LA1
cinsiyet Birim 2007 2008 2009 2010 GRI
Erkek Kişi 868 920 925 957 LA13
Kadın Kişi 38 38 40 41 LA13
Yaş Birim 2007 2008 2009 2010 GRI
20-29Yaşarası Kişi 240 269 250 244 LA13
30-39Yaşarası Kişi 396 432 448 456 LA13
40-49Yaşarası Kişi 232 221 235 260 LA13
50-60Yaşarası Kişi 38 36 32 38 LA13
Pozisyon Birim 2007 2008 2009 2010 GRI
Üstyönetim Kişi 12 15 15 12 LA13
Ortakademeyöneticiler Kişi 27 30 33 35 LA13
İlkkademeyöneticiler Kişi 64 64 65 58 LA13
Uzman/Mühendis Kişi 92 91 89 92 LA13
Diğerbeyazyakalıpersonel Kişi 180 203 228 228 LA13
Maviyakalıpersonel Kişi 531 555 535 573 LA13
Sürdürülebilirlik Performans Tabloları
EKONOMİK PERFORMANSIMIZ
Yaratılan ve Dağıtılan Ekonomik Değer Birim 2007 2008 2009 2010 GRI
YaratılanEkonomikDeğer(Netsatışlar) MilyonTL 502,4 595,4 590,6 675,6 EC1
PaydaşlaraDağıtılanEkonomikDeğer
İşletmegiderleri(SMM-SatılanMalınMaliyeti(amortis-manvepersonelgiderlerihariç),genelyönetimgiderleri,stratejikolmayanyatırımlar,telifhaklarıvb.) MilyonTL 363,4 447,5 396,6 490,15 EC1
Devletesağlananfayda(vergilervb.) MilyonTL 63,61 51,04 54,39 60,77 EC1
Yatırımcıvehissedarlarasağlananfaydalar(temettüvb) MilyonTL 105,5 150,0 58,0 81,9 EC1
FinansKuruluşlarınasağlananfaydalar(faizlervb.) MilyonTL 6,2 8,3 8,5 8,0 EC1
Çalışanlarasağlananfaydalar(maaşlarvb.) MilyonTL 34,2 44,2 44,3 50,0 EC1
Toplumasağlananfaydalar(bağışvb.) MilyonTL 0,17 0,12 3,33 0,07 EC1
Devletten alınan finansal yardımlar Birim 2007 2008 2009 2010 GRI
Vergiindirimleri(Ar-Geİndirimleri+İhracatGötürüGiderleri) MilyonTL 0,43 0,57 0,79 1,07 EC4
Çalışanlara sağlanan diğer faydalar Birim 2007 2008 2009 2010 GRI
Çimsa’nınçalışanlarıadınaBireyselEmeklilikSistemi’ne(BES)yaptığıkatkı BinTL 255 295 280 243 EC3
BESsisteminekatılantoplamçalışansayısı Kişi 329 345 333 324 EC3
SOSYAL PERFORMANSIMIZ
İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimleri
Çimsa Çalışanları Birim 2007 2008 2009 2010 GRI
ToplamverilenİSGeğitimi Saat/yıl m.d. 992,67 568,58 670,29 LA10
ÇimsaAltİşverenleri Birim 2007 2008 2009 2010 GRI
ToplamverilenİSGeğitimi Saat/yıl m.d. 310 222 409,84 LA10
İş Etiği Eğitimleri
Çimsa Çalışanları Birim 2007 2008 2009 2010 GRI
Etikeğitimiverilenyöneticiler Yüzde 100 100 100 100 SO3
Etikeğitimiverilençalışanlar Yüzde 100 100 100 100 SO3
Çalışanbaşınaetikeğitimi Saat/yıl 1 1 1 1 SO3
Genel Eğitimler (Kişisel ve kariyer gelişim)
Çimsa Çalışanları Birim 2007 2008 2009 2010 GRI
Çalışanbaşınaortalamaeğitim Saat/yıl m.d. 13,37 12,41 11,3 LA10
Personel Devir Oranları
(Konsolide İşe alım + İşten Çıkış) *** Birim 2007 2008 2009 2010 GRI
Kapsamiçi Yüzde 24,2% 8,8% 3,2% 7,5% LA2
Kapsamdışı Yüzde 24,9% 17,7% 8,9% 11,0% LA2
Toplam Yüzde 26,8% 14,1% 6,6% 9,1% LA2
m.d.=mevcutdeğil***[(Toplamişealınankişi+toplamiştenayrılankişi)/2]/[(Yılbaşındakikişisayısı+Yılsonundakikişisayısı)/2]
60 Çimsa 2007-2010 Sürdürülebilirlik Raporu 61
ÇEVRESEL PERFORMANSIMIZ (Devamı)
Birim 2007 2008 2009 2010 GRI
EMİSYONLAR
4ToplambrütdoğrudanCO2emisyonu milyonton/y 3,5 4,1 4,0 4,1 EN16
GriçimentospesifikCO2emisyonukgCO2/t
çimentomsu 691 709 706 699 EN16
NOx, SOx, toz ve diğer hava emisyonları
Çimento
Toplamtozemisyonu ton/y 252 177 184 207 EN20
Spesifiktozemisyonu g/tklinker 61 36 37 47 EN20
Öğütme ve Paketleme 6ToplamTozemisyonu g/tklinker 99,92 EN207 Hazır Beton
7Havadaasılıtozemisyonu mg/Nm3 1,21 EN20
Çimento
ToplamNOxemisyonu ton/y 6008 6232 8635 7259 EN20
SpesifikNOxemisyonu g/tklinker 1442 1451 1731 1659 EN20
ToplamAğırmetal ton/y 0,021 0,005 0,009 0,09 EN20
SpesifikAğırmetal g/tklinker 0,006 0,001 0,002 0,02 EN20
Toplamuçucuorganikbileşikler ton/y 155 324 270 208 EN20
Spesifikuçucuorganikbileşikler g/tklinker 44 91 62 47 EN20
ToplamDioksin/furan g/y 0,052 0,096 0,284 0,106 EN20
SpesifikDioksin/furan µg/kgklinker 0,015 0,027 0,065 0,024 EN20
ATIKLAR4 Çimento
Tehlikeliatık ton/y 71 125 131 77 EN229Tehlikesizatık
Geridönüştürülenatık ton/y 531 433 469 544 EN22
Evselatık ton/y 64 87 70 116 EN22
GENEL4 Çimento
ÇevreKorumaFaaliyetleriHarcamaları milyonTL 11,1 3,1 2,4 17,3 EN305 Hazır Beton
ÇevreKorumaFaaliyetleriHarcamaları TL 109.400 58.328 373.700 459.125 EN30
Agrega
ÇevreKorumaFaaliyetleriHarcamaları TL 50.579 34.481 129.112 200.928 EN30
1:Griçimentoüretimfabrikalarınaaitbilgilerdir.
2:KlinkeriçinÇimsatarafındanocaktançıkarılantoplamdoğalhammaddemiktarıdır.
3:Kalorifikolarakhesaplanmıştır.
4:Griçimento,beyazçimentoveöğütmetesisleribilgileridahildir..
5:23Hazırbetontesisiraporlamayadahildir.
6:Ölçümperiyoduyönetmeliklereuygunolarakyapılantozölçümünün2008yılıperiyoduölçümsonucudur.
7:27Hazırbetontesisinin2007-2009yıllarıperiyodikhavadaasılıtozmiktarıölçümlerininortalamasıdır.
8:Agregaişkoluilgilibilgiler2007yılıiçinsadeceSucular,2008ve2009yıllarıiçinSucularveİnegöltesislerinikapsamaktadır.
9:Mersinçimentofabrikasıverileridahiledilmemiştir.
Sera gazı emisyonları
Çimento
Sürdürülebilirlik Performans Tabloları
Toplamdoğalhammadde(kalker) ton 602.314 438.74 906.61 1.555.592 EN15 Hazır beton
Alternatifhammadde(uçucukül) ton 26.406 81.640 77.543 78.614 EN1
Girdi olarak kullanılan geri dönüştürülmüş malzemelerin oranı 1 Gri Çimento
Alternatifhammaddekullanımoranı(%) yüzde 3,28 1,30 0,76 1,01 EN2
Klinker/çimentooranı yüzde 79,1 80,4 81,6 82,1 EN2
Beyaz Çimento
Alternatifhammaddekullanımoranı(%) yüzde 2,92 2,85 2,95 1,34 EN2
ENERJİ
Doğrudan enerji tüketimi 1 Gri Çimento
Toplamtermikenerjitüketimi TJ 9.347 12.004 12.054 11.833 EN3
Fırınspesifikısıtüketimi MJ/klinker 3.420 3.410 3.367 3.292 EN3
Beyaz Çimento
Toplamtermikenerjitüketimi TJ 5.050 4.648 3.966 4.683 EN3
Dolaylı enerji tüketimi4 Çimento
4Elektriktüketimi TJ/y 1732 1949 1902 1986 EN45 Hazır Beton
5Elektriktüketimi TJ/y 7,0 11,2 11,3 13,3 EN4
Agrega
Elektriktüketimi TJ/y 4,5 2,9 6,1 9,5 EN4
Tasarruf edilen enerji
3Alternatifyakıtkullanımoranı(%) yüzde 0,01 0,33 2,65 3,36 EN2&5
ÇEVRESEL PERFORMANSIMIZ
Birim 2007 2008 2009 2010 GRI1Griçimentoüretimi ton 3.759.807 3.996.003 4.263.330 4.414.620 EN1
Beyazçimentoüretimi ton 922.811 932.821 876.67 964.915 EN1
Agregaüretimmiktarı ton 501.928 365.617 755.508 1.296.327 EN15Hazırbetonüretimmiktarı m3 1.016.032 1.551.290 1.632.802 1.825.948 EN1
MALZEMELER1 Gri çimento
2Griçimentoklinkeridoğalhammaddemiktarı ton 4.005.427 4.886.679 5.159.220 5.263.666 EN1
Üretilenklinker ton 2.733.595 3.501.615 3.581.763 3.594.748 EN1
Alternatifhammadde ton 165.253 84.195 50.337 64.681 EN1
Gelenekselfosilyakıtlar ton 305.103 404.136 390.514 389.879 EN1
Alternatifyakıtlar ton 5.551 7.679 11.043 14.650 EN1
Beyaz çimento
Klinkerdoğalhammaddemiktarı ton 684.564 828.889 756.791 858.562 EN1
Üretilenklinker ton 1.076.315 996.481 846.219 997.589 EN1
Alternatifhammadde ton 52.052 47.430 41.604 22.190 EN1
Gelenekselfosilyakıtlar ton 149.000 137.000 117.000 138.236 EN18 Agrega
62 Çimsa 2007-2010 Sürdürülebilirlik Raporu 63
GRI İÇERİK TABLOLARI
64 Çimsa 2007-2010 Sürdürülebilirlik Raporu 65
GRI Yönetişim & Taahhütler Referans & Açıklamalar Raporlama
GRI4.1. OrganizasyonunyönetimyapısıSayfa14-15VizyonveStratejiSayfa722010FaaliyetRaporu-KurumsalYönetimUyumRaporu Tam
GRI4.2. YönetimKuruluBaşkanı
SabancıHoldingÇimentoGrubuBaşkanıMehmetGöçmen,aynızamandaÇimsaYönetimKuruluBaşkanı’dır.Buuygula-manıntemelnedeniSn.Göçmen’inSabancıHoldingveçimen-tosektöründekiuzunsoluklutecrübesidir.YönetimKurulu,şir-ketiyönetenGenelMüdürveüstyönetimedanışmanlıkyapar.GerçekanlamdaenüstdüzeydeicracıGenelMüdür’dür.
Tam
GRI4.3. YönetimKurulundakibağımsızüyesayısı
ÇimsaYönetimKurulu’ndabağımsızüyeyoktur.AncakYönetimKuruluüyelerininşirketyönetimindeicracısıfatıyoktur.ŞirketperformansındanveYönetimKuruluveİcraKomitesitarafındanalınankararlarınicratındanşirketüstyönetimisorumludur.
Tam
GRI4.4.Hissedarveçalışanlarınyönetimekatılımı-nısağlayanmekanizmalar
Hissedarlar:TürkTicaretKanunukapsamında,yıldabirkezGe-nelKurulyapılmaktadır.Azınlıkhissedarlarındadavetliolduğubutoplantıdatümhissedarlaratalepvefikirleriniyüzyüzepaylaşmafırsatıtanınmaktadır.MaliİşlerFonksiyonunabağlı,hissedarlarınfikir,önerivetaleplerinimektupyadarandevutalebiiledoğrudanşirketeiletebilecekleriikiyetkilimevcuttur.Çimsatarafındanyıldabirkez,öncekiyılsonuçlarıaçıklandıktansonrakibirayiçindeanalistveyatırımcılaraözeltoplantıdüzenlenir.Herçeyreksonuçlarıaçıklandığındadatümpaysahiplerineelektronikmesajilesondurumözetigönderilir.Şirkettalepüzerineyatırımcılarveanalistleriileşirketsonuçlarınınaçıklandığı,sorularacevapverildi-ğiüstdüzeykatılımilebilgipaylaşır.Çalışanlar:Sayfa21-22
Tam
GRI4.5.
Üstyönetimeyöneliktazminatuygula-malarıileorganizasyonunsürdürülebilirlikperformansıarasındakibağlantı
YönetimKuruluÜyeleriücretalmadıklarıiçin,ücret-performansilişkisisözkonusudeğildir.İcraKomitesinioluşturanüstyönetimeyönelikücretlendirmevebonussistemiiseşirketinsürdürülebilirlikperformansıvebirseyselperformanslarıiledoğrudanbağlantılıdır. Tam
GRI4.6. Çıkarçatışmalarınıengelleyicisüreçler
YönetimKuruluÜyelerininhiçbirişirketortağıdeğildirveücretalmazlar.BunarağmenkendilerineSPK’ya(SermayePiyasasıKurulu)uyguniçselbilgiyikorumayıveçıkarçatış-malarınıengellemeyihedefleyenyazılıbilgilendirmeyapılır.Bubilgilendirme’niniçeriğineyönelikolarakSPK,İMKBveSabancıEtikKurulugereklitakipleriyapar.BağımsızdenetlemeşirketineekolarakTürkTicaretKanunukapsamındaşirketiçindeikidenetçigörevyapmaktadır.
Tam
GRI4.7.Ekonomik,çevreselvesosyalkonulardaorganizasyonunstratejisiniyönlendirenuzmanlarınnitelikleri
YönetimKuruluveİcraKomitesiüyelerininSabancıHoldingstratejikliderlikmodelikapsamındabelirlenmişyetkinliktanımveseviyelerivardır.Bupozisyonlardakikişilerbuyetkinlikleregöreheryılperformansdeğerlendirmesisistemiiçerisindedeğerlendirilmektedirler.YönetimKuruluüyelerianahissedartarafındanveözeluzmanlıklarasahipbirportföydenseçilir.Yö-netimKuruluÜyelerininuzmanlıklarınadairbilgiler2010FaaliyetRaporumuzun17.sayfasındamevcuttur.
Tam
GRI4.8.Organizasyonunekonomik,çevreselvesosyalperformansınayönelikmisyonu,değerleri,davranışkurallarıveprensipleri
Çimsa’daSabancıHoldingEtikStandardları(SAEtik)uygu-lanmaktadır.Vizyonvemisyonumuzayönelikaçıklamalarsayfa12’deyeralmaktadır.YönetimKuruluBaşkanıaynızamandaSürdürülebilirKalkınmaDerneğiBaşkanlığıgörevinideyürüt-mektedir.WBCSD’ninÇimentoSürdürülebilirlikİnisiyatifiÇimsayönetimitarafındantakipedilmektedir.
Tam
STRATEJİ VE ANALİZ (Devam)
GRI4.9.Sürdürülebilirlikperformansıveilgiliriskle-rinYönetimKurulutarafındangözetimi
Sayfa14VizyonveStrateji Tam
GRI4.10.YönetimKurulu’nunkendisürdürülebilirlikperformansınıdeğerlendirmesi
ÇimsaYönetimKurulu’nunsürdürülebilirlikperformansı,Çimsa’nınyıllıkkurumsalperformansıdikkatealınarak,SabancıHoldingYönetimKurulunezdindedeğerlendirilmektedir.
Tam
GRI İçerik Tabloları
GRI Strateji ve Analiz Referans & Açıklamalar Raporlama
GRI1.1. SürdürülebilirlikYönetimiStratejisi Sayfa2-3,12-15 Tam
GRI1.2. Önemlietkiler,riskvefırsatlar Sayfa8,9,12,13,14,25,28,29,32,34,35,43-45,49 Tam
GRI Organizasyonel Profil Referans & Açıklamalar Raporlama
GRI2.1. ŞirketinAdı ÇimsaÇimentoSan.veTic.A.Ş. Tam
GRI2.2. Temelmarkalar,ürünlerve/veyaservisler.Sayfa6-7KurumsalProfilSayfa33-402010FaaliyetRaporu Tam
GRI2.3. Operasyonelyapı
Sayfa6-7KurumsalProfil,sayfa41-422010FaaliyetRaporu-ÇİMSACementosEspanaS.A.U(İspanya),CSNCementSalesNorthGmbH(Almanya-%50ortaklık),CİMSAROMMarketingDistributieS.R.L.(Romanya),ÇİMSA-RUSCementTradingCompanyLimited(Rusya),ÇİMSAAdriaticoSRL(İtalya-%60ortaklık),ÇİMSACementFreeZoneLtd.(KuzeyKıbrısTürkCumhuriyeti)
Tam
GRI2.4. GenelmerkezinyeriKısıklıCad.No:4Sarkuysan–AkİşMerkeziS-BlokAltunizade/İSTANBUL Tam
GRI2.5. Faaliyetgösterdiğiülkeler Sayfa6KurumsalProfil Tam
GRI2.6. Mülkiyetinniteliğivehukukiformu Sayfa7KurumsalProfil,www.cimsa.com.tr Tam
GRI2.7. Hizmetverilenpazarlar Sayfa6-7KurumsalProfil Tam
GRI2.8. Şirketinölçeği Sayfa6-7KurumsalProfil Tam
GRI2.9.Yapıveyamülkiyetileilgiliönemlideğişiklikler
2007’deÇimsa,NiğdeOysaFarikası’nıdevraldı.2008’deEskişehir2.hatdevreyesokuldu.BilecikHazırBeton’unsatınalınmasıylaÇimsa,Türkiye’detesissayısıolarakenbüyükoyuncuoldu.2009’daRusyaterminalidevreyegirdi.2010’daTriesteterminalişirketinesahipMedconşirketininhisselerinin%60’ısatınalındı.
Tam
GRI2.10. Ödüller Sayfa71Ekler Tam
GRI Rapor Parametreleri Referans & Açıklamalar Raporlama
GRI3.1. RaporlamaDönemi Önkapakiçi-RaporHakkında Tam
GRI3.2. Biröncekiraportarihi Builkrapordur. Tam
GRI3.3. Raporlamafrekansı Önkapakiçi-RaporHakkında Tam
GRI3.4. İletişimnoktası Arkakapakiçi-RaporunKünyesi Tam
GRI3.5. RaporiçeriğinitanımlamasüreciÖnkapakiçi-RaporHakkında,Sayfa20-22,24-25PaydaşlarımızlaDiyaloğumuz Tam
GRI3.6. Raporunsınırı Önkapakiçi-RaporHakkında Tam
GRI3.7. Raporunkapsamıvekısıtlamaları Önkapakiçi-RaporHakkında Tam
GRI3.8. Ortakgirişimlerileilgiliraporlamatemelleri Önkapakiçi-RaporHakkında Tam
GRI3.9.Veriölçümtekniklerivehesaplamatemelleri Sayfa71Ekler Tam
GRI3.10.Dahaöncekiraporlardatekrarlananaçıklamalar Builkrapordur. Tam
GRI3.11.Öncekiraporlamadöneminekıyaslarapo-runkapsam,sınırveyauygulananölçümyöntemlerindekiönemlideğişiklikler
Builkrapordur. Tam
GRI3.12. GRIİçerikTablosu GRIİçerikTablosubusayfadaverilmiştir. Tam
GRI3.13. TeminatBuraporuniçeriği3.birşahıs/kurumtarafındanteminataltınaalınmamıştır. Tam
STRATEJİ VE ANALİZ
66 Çimsa 2007-2010 Sürdürülebilirlik Raporu 67
GRI Ekonomik Performans Referans & Açıklamalar Raporlama
EC1(Ana)Yaratılanvedağıtılandirektekonomikdeğer Sayfa29 Tam
EC3(Ana)Organizasyonuntanımlanmışmenfaatplanıyükümlülükleri Sayfa38 Tam
EC4(Ana) Devlettenalınanönemlifinansalyardımlar Sayfa29 Tam
EC5(Ek)Standartgirişdüzeyiücretlerinin,yerelasgariücretilemukayesesi
Şirkettekitümbordroluçalışanların(beyazvemaviyaka)brütücretleriyasalolarakbelirlenenasgariücretdüzeyininüzerin-dedir. Tam
EC6(Ana)Yereltedarikçipolitikası,uygulamalarıveharcamaoranı
Şirketimizdeözelolarakuygulananbiryereltedarikçipolitikasımevcutdeğildir. Tam
EC7(Ana) Yerelistihdamprosedürleri
İşilanlarınayapılantümişbaşvurularıobjektifvetarafsızbirde-ğerlendirmesürecindengeçmektedir.Çimsa’nınişealımsürecitümdetayıylaişealmaveyerleştirmeyönetmeliğindemevcutolmaklabirlikteyerelistihdamayöneliközelbirprosedürmevcutdeğildir. Tam
EC8(Ana)Kamuyararıiçinyapılanaltyapıyatırımla-rınınvehizmetlerininetkisi
2010yılındaEskişehirBelediyesineEskişehirSabancıUzayGözlemEviyatırımıiçinVaksaaracılığıyla3milyonTLödemeyapıldı.Buyatırımabelediyeyetkilileriileyapılantoplantılarsonucundaşehrinöncelikliihtiyaçlarınınbelirlenmesiylekararverildi. Tam
GRISosyal Performans (İş Gücü Uygulamaları) Referans & Açıklamalar Raporlama
LA1(Ana)İstihdamtipine,istihdamkontratınavebölgesinegöretoplamişgücü
Çimsa’dakitümistihdamlarda-istisnaihallerdışında-belirsizsürelivetamzamanlıişsözleşmesiuygulamasıesasalınır.Böl-geleregöretoplamişgücünündağılımıişletme/işyeribüyüklükle-riileorantılıdır.(Sayfa58-59) Tam
LA2(Ana)Yaşgrubu,cinsiyetvebölgeyegöretoplamçalışansayısıvedeviroranı
Sayfa58-59SosyalPerformansTablosu:Sadecegeneldeviroranımevcuttur. Kısmen
LA3(Ek)Sadecetam-zamanlıçalışanlarasağla-nanmenfaatler Sayfa38 Tam
LA4(Ana)Topluişsözleşmelerinkapsadığıçalışanoranı
31.12.2010itibarıylaÇimsa’nınTopluİşSözleşmesikapsamın-dakipersonelsayısı573olup;toplamçalışansayısınaoranı57,4%’tür. Tam
LA5(Ana)Operasyoneldeğişikliklerileilgiliasgariihbarsüresi
Beyazyakalıçalışanlarımıziçinçalışmasürelerinebağlıolarak4857sayılıİşKanunu’nun17.maddesikapsamındaihbarönelsürelerigeçerlidir.MaviyakalıçalışanlarımıziçinçalışmasürelerinebağlıolarakyürürlüktebulunanTopluişSözleşmesiihbarönelsürelerigeçerlidir.Busürelerçalışılanyıllarbazındadeğişkenlikgösterir. Tam
LA7(Ana)
Yaralanma,meslekihastalık,kayıpgünvedevamsızlıkoranlarıveişilebağlantılıölümsayısı Sayfa15SosyalHedeflerTablosu Tam
LA8(Ana)
Ciddihastalıklarınönlenmesineyönelikuygulamadakidanışmanlıkverisk-kontrolprogramları
2009yılıiçerisindeortayaçıkandomuzgribisalgınıileilgiliolarakfabrikalarımızdakiçalışanlarımıza,BölgeSağlıkOcakla-rındanyardımalınarakgripvehijyenbilgilendirmetoplantılarıyaptık.AyrıcaNiğdefabrikamızda2010yılındaçalışanlarımıza“TütünveTütünÜrünleriMaruziyetleri”ilebilgilendirmeeğitimvesunumlarıverilmiş,sonrasında“SigarayıBırakmaKampanya-sı”düzenledik. Tam
PERFORMANS GÖSTERGELERİ
GRI İçerik Tabloları
YÖNETİM YAKLAŞIMI AÇIKLAMALARI
GRI G3 Tanım Referanslar Raporlama
Ekonomi Unsurları
(KısmenRaporlandı)
Ekonomikperformans Sayfa28-29 Tam
Piyasadakikonum Sayfa2-3,28-29 Tam
Dolaylıekonomiketkiler Sayfa29 Kısmen
İşgücü Uygulamaları Unsurları
(TamRaporlandı)
İstihdam Sayfa37 Tam
İşgücü/Yönetimİlişkileri Sayfa37 Tam
İşSağlığıveGüvenliği Sayfa32-34 Tam
EğitimveÖğretim Sayfa37-38 Tam
ÇeşitlilikveFırsatEşitliği Sayfa39 Tam
İnsan Hakları Unsurları
(TamRaporlandı)
YatırımveSatınAlmaUygulamaları Sayfa23-24 Tam
AyrımcılıkYapmama Sayfa39 Tam
ÖrgütlenmeÖzgürlüğüveTopluSözleşme Sayfa39 Tam
Çocukİşçi Sayfa39 Tam
ZorlaveyaZorunluTutarakÇalıştırma Sayfa39 Tam
GüvenlikUygulamaları Sayfa39 Tam
YerelHalkınHakları Sayfa22-23 Tam
Toplum Unsurları
(KısmenRaporlandı)
YerelHalk Sayfa22-23 Tam
Yolsuzluk Sayfa15 Tam
KamuPolitikası Sayfa14 Tam
RekabetiDışıDavranış Sayfa15 Kısmen
Uyum Sayfa15 Tam
Ürün Sorumluluğu Unsurları
(TamRaporlandı)
MüşteriSağlığıveGüvenliği Sayfa35-36 Tam
ÜrünveHizmetEtiketlemesi Sayfa35-36 Tam
Pazarlamaİletişimi Sayfa22 Tam
MüşterininKişiselGizliliği Sayfa22 Tam
Uyum Sayfa35-36 Tam
Çevre Unsurları
(KısmenRaporlandı)
Malzemeler Sayfa14,16,25,46-48,60 Tam
Enerji Sayfa14,25,50,51,60 Tam
Su Sayfa14,17,25 Kısmen
Biyoçeşitlilik Sayfa14,16,25,54,55 Tam
Emisyonlar,SıvıveKatıatıklar Sayfa14,16,17,42-45,49,61 Tam
ÜrünveHizmetler Raporlanmıyor
Uyum Sayfa14,25,16,42-45,48,49 Kısmen
Ulaştırma Raporlanmıyor
Genel Sayfa14,17,25,53-55,61 Tam
GRI Yönetişim & Taahhütler Referans & Açıklamalar Raporlama
GRI4.11. İhtiyatlılıkYaklaşımı Sayfa12-15,23,24,25,28,29,32,36,42,43,47
GRI4.12.Organizasyonuntemelaldığıharicieko-nomik,çevreselvesosyalilkeler
Çimsa,CEMBUREAU-AvrupaÇimentoBirliği’ninüyesiolanTÇMB’ninveERMCO-AvrupaHazırBetonBirliğininüyesiolanTHBB-TürkiyeHazırBetonBirliği’ninaktifüyesidir. Tam
GRI4.13. Birlikvederneküyelikleri Sayfa71-Ekler
GRI4.14. Organizasyonunpaydaşgurupları Sayfa20-ÖncelikliPaydaşlarımız Tam
GRI4.15. Paydaşlarıntanımlanmaveseçimtemeli Sayfa20-ÖncelikliPaydaşlarımız Tam
GRI4.16. Paydaşlarlailetişimyaklaşımı Sayfa21-24-PaydaşlarımızlaDiyaloğumuz Tam
GRI4.17.Paydaşiletişimsonucuortayaçıkanönemlikonular Sayfa25-PaydaşlarımızlaDiyaloğumuz Tam
68 Çimsa 2007-2010 Sürdürülebilirlik Raporu 69
GRISosyal Performans (İnsan Hakları) Referans & Açıklamalar Raporlama
HR1(Ana)İnsanhaklarımaddeleriiçerenyatırımanlaşmaları
Çimsa’nıntümyatırımanlaşmaları,çocukişçiçalıştırmama,sosyalgüvenlikkanununauyum,çalışmasaatlerimevzuatıveişsağlığıilegüvenliğikonularınıkapsayanmaddeleriçermektedir. Tam
HR2(Ana)İnsanhaklarıileilgilitaramadangeçmişönemlitedarikçilerinyüzdesi Sayfa15,39 Tam
HR4(Ana)Toplamayırımcılıkvakalarınınsayısıvealınanaksiyonlar
Çimsa’dabugünekadaryaşanmışherhangibrayrımcılıkvakasıilgilibirşikayetsözkonusudeğildir.Şirketimiz,Türkiye’ninfarklıbölgelerindengelençokgenişveçeşitlibirçalışanprofiliyapısı-nasahipolup,farklılıklarınyönetimineönemvermektedir. Tam
HR5(Ana)Sendikalaşmaözgürlüğüuygulanmasınınönemlirisktaşıyabildiğioperasyonlar
Maviyakalıçalışangruplarında,Çimsabeşçimentofabrikasın-dahalenyürürlükteolanTopluİşSözleşmesidüzenlemesini,çalışmabarışıilkeleriçerçevesindeve2821-2822sayılıSendi-kalarKanunuveTopluİşSözleşmesiveGrevLokavtKanunukapsamındauygulamaktadır. Tam
HR6(Ana)
Çocukişçiçalıştırmaileilgiliolarakönemlirisktaşıyabilenoperasyonlarvealınanönlemler
Çimsa’yahizmetverenbordroluve/veyaaltişverenstatüsün-dekitümçalışanlar5510sayılıSosyalGüvenlikKanunu’nariayetkapsamındasosyalsigortasahibiolmakzorundadır.Çimsa’yahizmetsağlayanaltişverenfirmalarınınpersoneliiçinise4857sayılıİşKanunu’nun3.maddesikapsamındakimüte-selsilsorumlulukgereğialtişverenfirmasınınkendipersonelininsosyalgüvenlikpriminieksiksizvezamanındaödemesikoşulutümaltişverensözleşmelerindeesasmaddelerdenolup,asılişverencededenetlenmektevefirmayahakedişödemelerininyapılabilmesiiçinönkoşulniteliğitaşımaktadır.Butürdenetle-melersayesindeçocukişçiçalıştırmariskleriortadankaldırıl-mıştır. Tam
HR7(Ana)
Zorlaişgücüçalıştırmaileilgiliolarakönemlirisktaşıyabilenoperasyonlarvealınanönlemler
Tümçalışanlarkendiserbestiradeleriylebelirsizsüreliişsözleş-mesiniokuyup,imzalayarak4857sayılıİşKanunukapsamındanormalkoşullardagörevyapmaktadırlar.Zorlaistihdamve/veyapersonelçalıştırmagibiherhangibirdurum/vakasözkonusudeğildir. Tam
HR8(Ek)
İnsanhaklarıileilgilipolitikalarveprose-dürlerleilgilieğitilengüvenlikpersoneliyüzdesi Sayfa39 Tam
HR9(Ek) Yerelhalkınhaklarınınihlaliileilgilivakalar Sayfa22-24 Tam
GRISosyal Performans (Ürün/Hizmet Sorumluluğu) Referans & Açıklamalar Raporlama
PR1(Ana)
İyileştirmeiçinürünvehizmetlerinsağlıkvegüvenliketkilerinindeğerlendirildiğihayatdöngüsüaşamaları
Ürünlerinsağlıkvegüvenliketkilerinindeğerlendirildiğihayatdöngüsüaşamalarımevzuatauygungüvenlikbilgiformlarında(MSDS-materialsafetydatasheet)veteknikveridosyalarındamevcuttur. Tam
PR2(Ek)
Ürünvehizmetlerinsağlıkvegüvenliketkileriileilgilikanunveyönetmeliklereuyumsuzlukvakaları
Raporlamadönemındehukuksalsürecegirenherhangibiruygunsuzlukvakasıyaşanmamıştır. Tam
PR4(Ek)Ürünvehizmetbilgisiveetiketlemesiilekanunlarauyumsuzlukvakaları
Raporlamadönemindehukuksalsürecegirenherhangibiruygunsuzlukvakasıyaşanmamıştır. Tam
PR5(Ek) Müşterimemnuniyetiileilgiliuygulamalar Sayfa22 Tam
PERFORMANS GÖSTERGELERİ (Devam)
GRI İçerik Tabloları
LA9(Ek)Ticarisendikalarlaresmianlaşmalardakisağlıkvegüvenlikkonuları
İlgilidetaylıbilgilerÇimentoEndüstrisiİşverenleriSendikasıÇEİS’inTürkiyeÇimentoSeramik,ToprakveCamSanayiiİşçi-leriSendikası(TürkiyeÇam-İş)ileyaptığı1.1.2008-31.12.2010tarihliTopluİşSözleşmesi’nin38,39ve40sayfalarında3maddeolarakyeralmaktadır.1-KoruyucuÖnlemler2-HastalıkveKazalarınBildirimi3-İşgüvenliğibakımındanuygulanacakkurallar Tam
LA10(Ana)Çalışanbaşınayıllıkortalamaeğitimsaatleri Sayfa58 Tam
LA11(Ek)
Çalışanlarınsürekliistihdamınıdestek-leyenyetkinlikyönetimiveömür-boyuöğrenimprogramları Sayfa37-38 Tam
LA12(Ek)Düzenliperformansvekariyergelişimrevizyonualançalışanlarınoranı Sayfa38 Tam
LA13(Ana)Çalışanlarıncinsiyet,yaşgurubu,azınlıkgurubuüyeliğidökümü Sayfa59SosyalPerformansTablosu Kısmen
LA14(Ana)Çalışankategorisinegöreerkeklerinkadınlaragöretemelmaaşoranı
Çalışankategorisinegöreaynı/benzerişlerivegörevleriyap-maktaolanerkekvebayanlarınbrütücretleritamamenadilveeşitlikçibiryaklaşımla(eşitişeeşitücret,1:1)elealınmaktadır. Tam
GRI Sosyal Performans (Toplum) Referans & Açıklamalar Raporlama
SO1(Ana)
Operasyonların,giriş,işletmeveterketmesüreçlerininyereltoplumlarüzerin-dekietkileri Sayfa23-24 Tam
SO2(Ana)Yolsuzlukileilgiliolarakanalizedilenişbirimleri
Çimsa’nındenetimevreni,fabrikalardakiüretimbirimlerihariçtümdepartmanlarını(yurtdışıterminalleridahil)kapsar.Bubirim-lerherikiyıldabirkezdenetlenirler. Tam
SO3(Ana)
Organizasyonunyolsuzluk-karşıtıpolitikalarıveprosedürlerindeeğitilençalışanlar Sayfa15İşEtiğiYaklaşımımız Tam
SO4(Ana) Yolsuzlukvakalarındaalınanaksiyonlar
Raporlamadönemindeşirketimizdeüçuygunsuzlukvakasıgerçekleşmiş,yapılansoruşturmasonucundaDisiplinKurulukararıyla4857sayılıİşkanunuveşirketetikkurallarınauygun-suzdavrananikipersoneliştençıkarılmıştır.Birdiğervakadabirçalışanayazılıuyarıverilmiştir. Tam
SO5(Ana)Kamupolitikasıgeliştirmefaaliyetlerinekatılım Sayfa14KurumsalYönetim Tam
SO6(Ek)Siyasipartilerevepolitikacılarayapılanmaliveaynikatkılar
Çimsaherhangibirsiyasipartive/veyapolitikbireyve/veyagrubamaddi,aynive/veyamaneviherhangibirkatkı/yardımyapmamaktadır. Tam
SO8(Ana)Kanunlarauyumsuzluksonucualınanönemlicezalar
2007-2010dönemindeÇimsa’nınkanunveyönetmeliklereuygunsuzluğusonucualdığıherhangibirönemlicezabulunma-maktadır. Tam
GRISosyal Performans (İş Gücü Uygulamaları) Referans & Açıklamalar Raporlama
PERFORMANS GÖSTERGELERİ (Devam)
70 Çimsa 2007-2010 Sürdürülebilirlik Raporu 71
EKLER
ÖDÜLLERİMİZ
Çimsa Kurumsal Ödüllendiren Kuruluş Tarih
ARCAwards‘AnnualReport’GoldAward Mercomm 2010
Mersin Fabrikası
MersinİliİhracatÖzelÖdülü AkdenizİhracatçıBirlikleri 2007
KurumlarVergisiİlBirinciliğiÖdülü MersinVergiDairesiBaşkanlığı 2008
Kayseri Fabrikası
İşSağlığıveGüvenliğiPerformansÖdülü ÇEİS-ÇimentoEndüstrisiİşverenleriSendikası 2009
Niğde Fabrikası
KurumlarVergisiİlBirinciliğiÖdülü NiğdeVergiDairesi 2008
İSGEnİyiPerformansÖdülü ÇEİS/T.C.ÇalışmaveSosyalGüvenlikBakanlığı 2008
ÇalışanlarınSosyalHaklarınınKorunmasıBaşarıPlaketi T.C.SosyalGüvenlikKurumu 2010
Eskişehir Fabrikası
SixSigmaProjeYarışmasıBirincilikÖdülü SabancıHoldingİşMükemmelliyeti(SABE)Komitesi 2008
KURUMSAL ÜYELİKLERİMİZ
Birlikler Yönetimdeki Temsilcisi Görevi
AKIB-AkdenizİhracatçıBirlikleri ÇimsaA.Ş. Üye
OAİB-OrtaAnadoluÇimentoveToprakÜrünleriİhracatçılarıBirliği HüseyinÖzkan YönetimKuruluÜyesi
TÇMB-TürkiyeÇimentoMüstahsilleriBirliği MehmetHacıkamiloğlu YönetimKuruluÜyesi
TÇMB-ÇevreDaimiKomitesi İsmailBoz-MuratBurakçın-EmrahOdabaşı Üye
TÇMB-ÇevreDaimiKomitesi-AtıklarvePetrokokGeçiciAltKomitesi İsmailBoz-MuratBurakçın Üye
TÇMB-ÇevreDaimiKomitesi-OnLineBağlantıGeçiciAltKomitesi İsmailBoz-MuratBurakçın Üye
TÇMB-ÇEİSİSGKurulu DoğanÖzkul Üye
TÇMB-EnerjiveTabiiKaynaklarDaimiKomitesi Fatihİşçimen Üye
TÇMB-HazırBetonDaimiKomitesi MehmetHacıkamiloğlu Başkan
TÇMB-HazırBetonDaimiKomitesiİSGTemsilcilerKurulu MehmetÖzyiğitoğlu-YeşimTekniker Üye
TÇMB-İklimDeğişikliğiDaimiKomitesi İsmailBoz-MuratBurakçın-GökmenElgün Üye
TÇMB-TeknikDaimiKomitesi BasriDinçer Üye
TÇMB-TeknikİhtisasKomitesi-Standartlar MügeYanç-HüsnüGÜL Üye
THBB-TürkiyeHazırBetonBirliği ÇimsaA.Ş. Üye
THBB-İletişimKomitesi HülyaDeniz Üye
Dernekler Yönetimdeki Temsilcisi Görevi
SKD/TBCSD-İşDünyasıveSürdürülebilirKalkınmaDerneği MehmetHacıkamiloğlu Üye
ÇEDBİK-ÇevreDostuYeşilBinalarDerneği MehmetHacıkamiloğlu Üye
TÜSİAD-TürkiyeSanayiveİşadamlarıDerneği ÇimsaA.Ş. Üye
TURMEPA-DenizTemizDerneği MehmetHacıkamiloğlu Üye
SOL-TürkiyeÖğrenenOrganizasyonTopluluğuDerneği ÇimsaA.Ş. KurucuÜye
PERYÖN-TürkiyePersonelYönetimiDerneği AyferGüreş Üye
Sendikalar Yönetimdeki Temsilcisi Görevi
ÇEİS-ÇimentoEndüstrisiİşverenleriSendikası ÇimsaA.Ş. Üye
Sanayi ve Ticaret Odaları
Adana,Kozan(Adana),Osmaniye(Adana),Adapazarı,Aksaray,Ankara,Antalya,Alanya(Antalya),Manavgat(Antalya),Bilecik,İnegöl(Bursa),Yenişehir(Bursa),Eskişehir(ESO),Eskişehir,İstanbul,Kahramanmaraş,Kayseri,Develi(Kayseri),Körfez(Kocaeli),Konya,Karaman(Konya),Ereğli(Konya),Kütahya,Malatya,Mersin,Tarsus(Mersin),Nevşehir,Niğde
VERİ ÖLÇÜMLEME TEKNİKLERİ VE HESAPLAMA TEMELLERİRapordayeralanemisyonverileriveilgiliölçümlemestandartlarıaşağıdakigibidir;Toz:TSISO9096,TSEN13284;NOx:EPACTM-022,Metaller:EPAMetot29;Organikler:TSEN13526,TSEN12619veDioksin-furan:TSEN1948Tümölçümlerde,dönerfırınbacalarındayapılanölçümsonuçları(kg/saatcinsinden)kullanıldı.Klinkerveyılbazındayapılanhesaplamalardakapasiteraporuesasalındı.Yıliçerisindedönerfırınanabacasıbazındayapılanölçümlereaitsonuçlarınherfabrikaiçinortalamasıalındı.Diğerçevreselvesosyalgöstergelereaitveriölçümlemevehesaplamayöntemleri,raporunilgilibölümlerindeyeralıyor.
GRI İçerik Tabloları
PR6(Ana)Pazarlamailetişimiileilgilikanunvestan-dartlarauyumiçingözetilenprogramlar
Çimsa’dauygulananözelbirprogramyoktur.Pazarlamailetişimindedetemelprensibimiztümkanunveyönetmeliklereuyumdur. Tam
PR7(Ek)Pazarlamailetişimiileilgilikanunvestandartlarauyumsuzlukvakaları
Raporlamadönemindehukuksalsürecegirenherhangibiruyumsuzlukvakasıyaşanmamıştır. Tam
PR8(Ek)
Müşterigizliliğiihlalivemüşteriverilerininkaybıileilgiliolarakdoğrulananşikayetle-rintoplamsayısı
Raporlamadönemindemüşterilerimizdengizlilikihlaliyadaverikaybınayönelikbirşikayetalınmamıştır. Tam
GRI Çevresel Performans Referans & Açıklamalar Raporlama
EN1(Ana) Kullanılanmalzemeler(hacimceveyakütlece) Sayfa46,47,55,60 Tam
EN2(Ana) Geridönüştürülmüşgirdimalzemekullanımoranı Sayfa46,47,50,51,60 Tam
EN3(Ana) Birincilenerjikaynağınagöredoğrudanenerjitüketimi Sayfa50,60 Tam
EN4(Ana) Birincilenerjikaynağınagöredolaylıenerjitüketimi Sayfa51,60 Kısmen
EN5(Ek)Kaynaklarınkorunmasıveverimliliğiartırmaçalışmalarısayesindesağlananenerjitasarrufu Sayfa46,60 Tam
EN11(Ana)
Çevrekorumaalanıyadayüksekbiyoçeşitlilikdeğerinesahipalanlarıniçindeyadasınırındasahipolunan,kirala-nan,yönetilenarazilerinyerivebüyüklüğü Sayfa54,55 Tam
EN12(Ana)
Korumaalanlarındakiveyakorumaalanlarındaolmayıpyüksekbiyolojikçeşitlilikdeğerinesahipalanlardakifaaliyet,ürünvehizmetlerinbiyolojikçeşitliliküzerindekiönemlietkilerinintanımlanması Sayfa54,55 Tam
EN13(Ek) Korunanyadaiyileştirilendoğalyaşamalanları Sayfa55 Tam
EN14(Ek)
Biyoçeşitliliküzerindekietkilerinyönetimiiçinoluşturulanstratejiler,devamedenfaaliyetlervegeleceğeyönelikplanlar Sayfa54,55 Tam
EN16(Ana)Ağırlığagöretoplamdoğrudanvedolaylıseragazıemisyonları Sayfa49,61 Tam
EN18(Ek)Seragazıemisyonlarınıazaltımçalışmalarıvesağlananazaltımmiktarı Sayfa46,47,49,52 Kısmen
EN20(Ana) NOx,SOx,vediğerönemlihavaemisyonları Sayfa42-45,61 Tam
EN22(Ana) Türünevebertarafyönteminegöretoplamatıkmiktarı Sayfa61 Tam
EN30(Ek)Türünegöretoplamçevrekorumaharcamalarıveyatırımları Sayfa53,61 Tam
Raporlamadığımız GRI Göstergeleri: EC2, EC9, LA6, SO7, HR3, PR3, PR9, EN6, EN7, EN8, EN9, EN10, EN15, EN17, EN 19, EN21, EN23,
EN24, EN25, EN26, EN27, EN28, EN29
PERFORMANS GÖSTERGELERİ (Devam)
GRISosyal Performans (Ürün/Hizmet Sorumluluğu) Referans & Açıklamalar Raporlama
İletişim kurulacak kişiler:ÇİMSAÇİMENTOSAN.VETİC.A.Ş.
[email protected]@cimsa.com.tr
DanışmanPEINTERNATIONALAG
TürkiyeİrtibatBürosuTel:+90(0)2122446781www.pe-international.com
Tasarım ve Üretimİndeksİçerik-İletişimDanışmanlık
Tel:+902123477070www.indeksiletisim.com
Çimsa Çimento Sanayi ve Ticaret A.Ş.
Kısıklı caddesi No: 4 Sarkuysan-Ak İş Merkezi S Blok Altunizade/İstanbulTel: 0216 651 5300 - 651 0500 - 651 0385
Faks: 0216 651 1415www.cimsa.com.tr
Top Related