8/2/2019 Sznt Dergisi Nisan Says
1/52
YIL
34
SAYI399
ISSN
1300
-1566
8/2/2019 Sznt Dergisi Nisan Says
2/52
itneye; deneme, test etme, potadan
1
2
F
399106
8/2/2019 Sznt Dergisi Nisan Says
3/52
399
3
Dipnotlar
107
8/2/2019 Sznt Dergisi Nisan Says
4/52
- - -
-
-
Mustafa ERDEMLI
A
-- -
fotosfer kro-
mosfer - -
korona - - -
-
- -
- --
399108
IKLIM
IIKLII
ve
8/2/2019 Sznt Dergisi Nisan Says
5/52
--
- - -- - -
- 1
- -1-11-
Edward Maunder Maunder Minimumu 1-
1MaunderMinimumu; - buz festivalleri -
-
- -
Daniel
Baker -- 2 Manetik alanlar kim kontrolaltnda tutuorsa kinat da idare edior-
Dipnotlar
1 iene llustrated -2112 nertnas2122
Gne patlamalar ile
koronadan ktle kopularnnsebebi, Gne lekeleri eklindegzlenen manyetik alandeiiklikleridir.
399 109
2000
200
100
0
19501900185018001750170016501600
150
50
8/2/2019 Sznt Dergisi Nisan Says
6/52
399
mete ve arkadalar bir araa elmiler eitli meselelerzerindekonuuorlard alar iildike muabbet koulaor zamann nasl
etii anlalmorduaatler ilerledike konudan konua eiorlardonumalarn iine karan dedikodular iseenellikle fark edilmiordu
---
----
-
110
Do. Dr. Hasan AYDINLI
A
lerindeki saldrganlk hislerini
konuma ve davranlaryla da vuran kiiler, kendileri
bile fark etmeden gybet, kskanlk, ypratc tenkit girdabna
girecek ve zamanla bu davranlar, kiinin karakter ve ruhdnyasnda bozulmalara sebep olacaktr.
8/2/2019 Sznt Dergisi Nisan Says
7/52
399
-
- ileeie liilil i iil-ll illleliiielleel liee ii l l l ei i eileell eiee le eileieill ie-ieile ili l
l asif saldranlk olarak ari eilire aelik kkalk ki alk keklk krl koaakalara ee-e iilii ark eee laaa ala alaeera eki r aralara il e-rileiliraralareriie iaai-eie e olaerie eileialralkii aakar
alralerie eileiir aka eileke kie iikailerii korol eileileiiaoalleeie oiieir eerki ak-
ire ke e kiiialral korole-kile e erekiere a reiklereaioal ir ara olr iaaeelerieelee iaallarae kiiiakalararaalaaa ee olaaralarei e k arar kiii ia keiieaa ora a akereie erirlerieki al-ralk ilerii koa e aralarla ara kiiler keileri ile ark eeeea-elik kkalkraekiiraa ireeke aala aralar kiii karaker e r
aa olalara ee olaakrir eee eire ieile alaa
eiko ae eiko ala kiie ararereilir eikoaa e-elie aa ikoloik illeri le rala-r iika ai iie llaoraa a eri e klk akalarkle kkalkoa akieireklr-ek ii akalar a e krlar oraaerek kk rek ii ala eek ae koa larlei-
tir: bet el-i advet ve ased ve inadn en ok
istimal ettikleri alak bir siltrzzet-i nefis saibibu is sila tenezzl edi istimal etmezasl me-ur bir zt demimanma betle eza vermek-ten nefsimiksek tutuorum ve tenezzl etmiorumnk bet; zaf ve zelil ve aalarn sildrbet odur kibet edilen adam azr olsa idi ve
iitse idi keraet edi darlaakter doru deseztenbettireralan dese; embetem ifti-radrki katlirkin birnatr22ekt
iieki alralk rtleriiaee kaa
ket e ietle terior ark ettireeala eiko e ili kaakl koalar-la iiieki kt lar a at olo-r aralar o ola akkaktraataetaetlik kiii kali arala-
a ktlarkarak iieate-litirii iaetlere e ei terieie itiaarraa kla or ttal teel prensipleri-ni aaaa alan kiilerin ile aan aan e-ikoaptklarnrork ir eliki-iraratnn ie aki er ei iliiniile ileet apann iaoktr
et kskanlkasetlikprat tenkit iiaranlar sraan le eli isenlarapankii iin telike anlaralor eektirnkalkanlklar insan aa aa aa salran
111
Saldrganln terbiye edilmesi, bir bakadeyile fke, kin ve intikam hislerininkontrol edilebilmesi, insannsosyallemesine pozitiftesir eder.
8/2/2019 Sznt Dergisi Nisan Says
8/52
399
le etireek e pasi salranlk aa ararlnetieler oraaktrlkanlk line eliaranlar kiii esir alaaktrnlara ar ol- ertleraanla eitiklerinin e a insanasletleri kaettiklerinin arkna araaaaklar-r eraet aet or aete e-patiianassasiet ii spet asletler aaaa kaolaa alaaaktr
asi salranlk isleri ile areket een ert-
lerin ne kenilerine arar eriklerini nta-alar erekir ararl isler aanla kiininalnlaasna seep olrnkislererinaranlarna tesir eeek e ialolar aanlaolaa alaaaktrir kii salranlk -larla irilerine arar eree alorsa -nn tlaka eneri nlerile karlaaak-treeii kiie arar eree alan ir kiisosal olarak lanna aknlar keninenaklatna araraa net ark eeektir
alran lar kiii strese soktnan
kiinin ioloik enesi e aanla olaaktrakasna arar ere issi kiie erinlie-
rsla is e ne karaasna ol aar a kiinin nlk aat enini oar nnetiesine a arsnan ksek tansiona sini-ri sistei prolelerinen ornla kaar ir-ok psikosoatik elirti ortaa kailir
nsanlarn iriri ile olan ialon oanertler arasna ata karanitnee seep olan alkanlklar itia aatta ii olalaraol aaktar tr aranlarla akalarnaarar ere eeine olan kiiler itiaaattaolaa sei e aetin aalasna seep
olaktar lerin arasnn olasna alaortana insian kaolasna insanlarn ir-irinen aklaasna kaa e rsla olaan aranlar serilerken ir kere aa -nek erekior
ian ekaniasnn nesin kontrolne e-
esi rnaertlere aa salran aran-lar rlrnneir astalk olarak reke astaln teaisi iin teirler alak ere-
kirakalarna arar eree alakiniiekesin olarak asaklantr astalklar kali
112
Gybet, kskanlk, hasetlik, ypratc tenkit gibi davranlar sradan
hle gelmi ise, bunlar yapan kii iin tehlike anlar alyor demektir.
8/2/2019 Sznt Dergisi Nisan Says
9/52
399
lrekte kiinin r na-
sna aralar aaktar tr
aranlar ea ettiriliin-
e sei or aet e
r kaolr er e itia
r iin pasisalranlk a-
ranlarn serileeek e seri-leenlere priereek erekir
as-i erte Her kim abn-
da kardeinin kusurlarn slet-
mezse kmetnnde lla da
onun kusurlarn rtmei tekeffl
eder buruluor
asisalranln esas see-
ineiat eksikliiirnn
ansra etersilik sa-
ka ars aa ala enaatelde ete istei kendini old-
ndan ksek stere tel
akalarnn or drndan
enn ola epati eksiklii
enillik ii drlar da ra-
atsln seepleri arasndadr
kons prolein
kiinin ne nne daa da
dikkat etesinden eektedir
nn ansra kskanlk isse-dilen kiilere da etekok ko-
naaket ortalarndan
kanak el elerle el
olak ksrlar aetek ena-
nietten kanaknelikle ne-
siiin ktlklerini ree a-
lak kardaki kiilerin ii
nlerini ark etekspet ten-
kit apaa alak alnaak
nlelerden alardr ilerek
ea ileerek sterilen
ne astalklarn tedaisinde
epiie iaieler dt-
akkaktr
Kaynaklar- al u lmiddin r: li
rslanstanl 1222 d- asan dnl nsan ve iddet
ak 21- ediaan aid-i rsiema
- ediaan aid-i rsi 22.Mektu-Htime.
113
8/2/2019 Sznt Dergisi Nisan Says
10/52
399
ektirnlarn inak arndaki odel daranlaro kadar ldr kiirkanatrlaak ile ii konda ikna etee eter
opraktan aratlan insan tea tesil ete-si ereken llan inaeti olasa elinden iire eleen ai aall ir arlktr ir sie-teastala ar kaldaan ailiini eenidrak ederel r ki iandan ar ol onnn ark etesini enellioretiede konaden insanaini ile kann niakk
tana kendi kar e enaati rna er eiakarkar kendine e topla k ararlar e-
eek erekten tanaa aldr an-adan sei ola edakrlk apla-a n k inak karaanlarnnlla elle ell e esllla sallalla-
alei e selle seisini er ein stnde ttankiseler oldnda pe oktr nlar llanltettii ili e itiarlarn asiet e ereeriniinsanln dna e iret saadetine ada en -k edakrlardr nlar esilesile akikate a-nan nie karaan ardr nak noktasnda rnek
edakr daranlare tarie eelerine esileolaak e der tarata kendilerini esrr ede-
S
114
Topraktan yaratlan insan, tevazuu temsiletmesi gereken, Allahn inayeti olmazsa elinden
hibir ey gelmeyen aciz, zavall bir varlktr.
8/2/2019 Sznt Dergisi Nisan Says
11/52
399
riraip oldllan akkaten eanet etti-i iknlarrsatlar nietleri isanlar ltare kailietleri Karun ii ep kendinden ilir eunlar ben kendimle elde ettim.derainekar a kaldrr isan eder arnn en neliellii saip older ei kendi nesine ara-ase inaka kapal olasdrllan kendisineltettii iir nietiiir kisele palaak is-teele ir kondaki insan nesinin esiridire nesinin arlarn tatin dnda iir e d-nendan dola tr insanlar tarion-a e nde ortalesada ererek en kkenaatleri iin dna kana lalarar-r adaleti e insanlok etilerdir
aatn kendine ait oladnn arknda olanainiaanakrnllaa ar eden kllara elin-e onlar dna esada erek isteen sitlerekar slair rol onalar dia iiden-elden dordanaktankktanare sei-den ana ollarittikleri er erer e t-llk trlerdir
nn en tae en el isli imse ok Murpa tesililiinin alatt inak areketidirnaa rnek olaak el inak arrpaaanolde alantrllaelle elle eslllasallalla alei e selleont e raedeek inak proran sereden erkesin le-ri aartr prorada sa e rikada ir tas
ora ieeen ir aakka alaaan an so-kaak ir ei olaanastalarna illaaanlsa dai alaaan aana ieek ora srtnrteek ir attaniesi lnaan er atan ir-ok insann alarn sileek adr alkardeleriiin n ldreek rnek ir ar-dlaa talosneeanla takip ettiknanne slanlarn eleei adna tlande okseindi
esilele illetiiin inak arnda ster-dii entilenlik e edakrlk konsnda iki rnekerek istior
ndoneann e lesinde klan tsna-i disesinden sonrarkieden inak dlaroan elli ir a ana ir ektp nder-i ekt atda iinde ile notrd: en buaraarm vudumla tek elimleraarak kazandm. e olur bunu eli karde-lerimize ulatrabilir misinizan pslaslaeraer ardn ealet alisine latrd ealet alisininan edakrl karsndateleionda alaarak: u rkieli kardelerimizin
fedakrlna aranm.dediini ddda il-
leti adna ok dland konda dier ir rnekle de ndoneadakarlatradaki ir apon proesr ana dedi ki:nadolu insan ne mti bir millet dnann nere-
sinde bir musibet varsa onlarn orada olduklarnrorum.u durum beni bu millete bu me-
deniete ve buzel insanlara aran edior.kardaki rnekler aka ir dea daa
sterior ki dna sadee kendiii d-nd e kendiie altnesan arlar tatin ettiii irer deilllan rasna n ir a-
at aanlan e nn erdii nietlerindier insanlarla erte palaldeii ir eskendirolasla insantn nlarn arkna arr e llaneanet ettii ann aln ilinienerisiniakanattetitirdi-i eltlar da dil er eini insan-la iet olndallan ras-n kaanaa sar ederse ndank ir tllk dar te
dnann knda llar sonra irkere daa eniden doaa alaan erek insan-
lk e erek [email protected]
115
Endonezyann Ae blgesinde vukubulan tsunami hdisesinden sonra,
Trkiyeden infak duygular coan, fellibir bacmz, bana bir mektup gndermi.
8/2/2019 Sznt Dergisi Nisan Says
12/52
ve ekerialakto ise en ala stte oldndan stekeri olarak adlandrlrrkton en neli elli-i dier asit ekerlere naaran daa tatl olasdr
oklkta kanda liko iktar kseldiindepankreastan n drekle aieli inslin sal-lanrnslinlikon kandan eneri itian kar-laak ere relere eirilesinde dolaslakan ekerinin aaltlasnda reapar ara i-tia alaslikon nelikle karaierde likoeneklinde depolanasnda da rol onararaier eiskelet kasndaki likoen depolar doldktan sonralikoa olarak depolanra deposn srelialk dnelerinde itia akesi olarak reapar
liko e alakto ta al e akti olarak
eilir ani t olasa arsaklardan eilee
atates e dier dalardaki niastann iinde l-nan likon eilesi iin tarttrndan dola
aatn dea iin erekli artlardan iriroteinave karbonidratlardeneli irekilde alaktr alk dilinde karonid-ratlara (sakkaritler) eker denir ek eker
olekl itia eden ekerlere monosakkarit iki e-ker olekl itia edenlere disakkarit ikiden fazlaeker olekl itia edenlere iseolisakkaritdenir
ediiiz ekerler sindiri sisteinde likozfrktoz e alaktoz onosakkaritlerine paralanrne arsaktan eilen onosakkaritlerin e-en een taa karaierde ne likoza erilirerile faalieti karaierin neli ir reidirana een ekerlerin i likozdr seeplekanda ok az frktoz e alaktoz ardrolaslanoralde frktoz e alaktoz kanda ok kal edi-lir e kan ekeri denine taaen likoz akla elir
likoz en fazla zde lndndan zm eke-rifrktoz en fazla eelerde lndndan me-
H
399116
8/2/2019 Sznt Dergisi Nisan Says
13/52
399
patates tzla enildiinde patatesteki likozn kanaeesi kolalar lki frktozn arsaklar-dan eilesi iin tz erekli deildir eelerdelnan frktozn arsaklardan eilii ee-nin iindeki lierden dola aatr nk lierfrktozn kana eesini enelleekte ea dene-leektedirnak frktoz ee s olarak tketi-lirse lif sasok az oldndan zl eilir e kanaak eer
eekten sonra kanda artan likozla ipota-lastaki toklk erkezi nronlar arlr e kiikendini tok isseder n anda alk erkezi n-ronlar da asklanp alk dsnn ok edilesisalanrani kii eek edike kan likozndakiksele alk dsnasklap toklk issineseep oldndan kii eslenei azaltratt sa-dee likoz deileeklerden sonra kanda ainoa-sitler e a asitlerinin kselesi de toklk erke-
zini arp alk erkezini asklaaktadrnakrada neli olan ir ss frktozn toklk issioltraasdrolasla kanda likoz deil defrktoz ar kselirse kii tok olasna raentoklk issi ortaa kadii alk issi de as-trlaaaktadr etiede kii frktozl dalaredike daa fazla eek isteektedir rktozntoklk issini aras anak karaierde likozaerildikten sonra kndr
eelerde frktoz ekeri fazla oldndan
tai ea endstriel ee s iek erinedordan ee eei teri eteliizee t-ketii fendiizin (sallalla alei e selle)nnetinde oldii a eekten en az ir saatne ea en az iki saat sonra olaldreedekifrktozaarsaklardan eilesi e karaier tara-fndan likoza erilesi iin sre ereliiz d-r itan azalase az ee ile netieleneektireeeeklerden sonra tketilirse karaieresin depolar dol e dier kie ilerleel oldndan frktozn likoza eril-e ii eikir kanda frktoz artar ita azal-
tlaaz an alarnn ksel-esi netiesinde karaieralanas ortaa kareeklerden sonra a-ree tkete al-kanl olan kise-lerde daar sertlii esiroz ortaa kailir
ene aanla-rnda aplan ir a-lada likozn ipo-talasta tokla seep
olde eei enelledi-ilki frktozn likozn
tesirini asklaarak ee darann artrdlntr1 nslina sentezini e alanaartrarak ekerin kanda irikesinin ereei za-rarlar azaltrnslin ara a doksndan leptinsallanasnda da rol alreptinin ianln n-lenesinde neli rol oldndan inslin insannzaaasna da ard olreptin oroni-potalasn azerlerinde lnan sinir rele-rini ararak kiinin daa az eesine seep olr2lki frktoz inslin salsna seep oladn-dan leptin sallataaakta e toklk issinin ol-asnda tesirli olaaaktadr
relinide relerinden alkta kana salla-nan ir orondride asit salsnn retiine e-sile olan oron tesirini ipotalas zerindensterir alk issine dolasla itan alasnaseep olroklkta kandaki likozn kselesi-le irlikte inslin sallanas artar da leptinoronnn artna leptin de relin salsndaazalaa ol aaretiede arsaklarda likozdandaa ok frktoz eilii olranda artan frktozinslin salsnn daa az ea etersiz olasna olaar drda toklk issi arlaadndankii eee dea eder
anda alarn serest dola daarlara zarar
erir seeple alarksek dk ve ok dkounluklu lioroteinler ( e ) aderilen olekler kaonlarn iinde tanranda (ok dk onlkl) zerinde lnanntral alar (triliserid) ir enzi ile paralanrparalana ile kaondan inerarelerine al-nr e oraa a olarak depolanrekilde alarnkandan a doksna eesi inslin orone-silesile artrlrrktozn da olarak alnasnda
117
8/2/2019 Sznt Dergisi Nisan Says
14/52
399
-inslin sallata rol oladndan- alar kandae karaierde irikir e netiede karaier arai-etine e daar sertliine zein azrlanr eneaanlarnda frktoz ile eslene netiesindea retiinin a doksndan karaiere kade nn netiesinde karaier e kan alanasriskinin arttlntr kaann iki see-
i ardr: irinisi frktoz karaierdeki a retiienzilerin artasna tesir ederkena doksnda tesir olaaktadrkinisi frktozlikozn adoksnda alara dnesinde enelleii rol o-narnsanlarda da frktoz tketiinin kan alarn-da kselee seep oldlntr
rktozn ar kllan karaierde a reti-inin artasna seep olaktadraraierde li-koz knda z snrla enzi fosfofrktokinaz-dr enzilikoz ke res erii netie-sinde retilen e sitrat tarafndan asklanr e
likoz k snrlanrnak frktoz knda z snrlaasoktrrktoz klrkenlikozli-koen pirat laktatliserol e ail liseroln ailks retilirnlarn retii snrlandrlaazar reti netiesinde karaierde ok fazla trili-serit e dolasla ar retili olr3 Gndeiki ea daa fazla kt frktozla tatlandrl ie-ek alan kiilerde kalastal riskinin 3 daafazla old lntr4 ene aanlarndakiaz alalarda frktozla eslenenin ksektansiona seep oldna dir anlar ardrrfrktoz tketiinin e karaiere de periferik
doklarda inslin direnine seep oldna e olla eker astalna seep olaileeine dir oksada ala ardr6on llarda aplan ir al-ada da ar frktoz tketiinin rek astalklariin ir risk oldloerler ipertansion renalaraiet e iltiap (inaason) e rek tp edoksnda asara seep old iddia edilitir7
114 llar arasnda iki andan k2143 erikal zerinde aplan ir aladande 37 r (topla kalorinin i) frktoz tketi-inin llar iinde nde 47 raa ( 12) ksel-dii lndn fazla tketienlerde idion 3lda frktoz r kllanndaki art ile ian-lk arasnda paralellik lndra 174 kz ileerkek ok e en zerinde aplan ir aladat kitle indeksi () ile ar frktoz itia edenazl ieeklerin (kola e enzeri) tketii arasndapozitifalantlntr9ala destekle-en ok sada ala ardr1 adan ar frk-toz alnnianlk daar sertliieker asta-lii irok astaln irlikte oldmetaboliksendromaol atilinektedir
rktoz r son llarda iderek artan nispet-
lerde da endstrisinde kllanlaktadr erika
irleik eletleri Gda e l airesinin ()2 l raporna re frktoz rplar aklakden fazla frktoz itia eden eker kardraa ok sr niastasnn likoznn likoz izo-eraz enzii kllanlarak frktoza dntrlesiile elde edilir11ra 9 frktoz itia eden n- ir rp da lnaktadr anak dnadasnrl kllana saiptir
rktoz rnn tatllaekerine enzerzde ellilik frktoz rplar a ekeri (skroz)ile een een an tatlla saiptireekezellii ile da rnlerinin krasnnleratllkdereesi ksek oldndanonlkla aroal-dalarda ilassa azl ieeklerde e ee slarn-da kllanlrzotik (seke) asnnn ksekolas ile da rnlerinde ikrop reesini nlere da rnlerinin ikroplara kar daankl ola-snda rol onarzde 42 ila frktoz itia edenrplar frn rnlerieitli at rnleri stalleri e ilenidalardaazle azsz ie-eklerde dondrada e dondrl tatllardakllanlrksek frktozlrplardalardaki s
aktiitesini drek e ozlalar nleek iinde kllanlr
118
8/2/2019 Sznt Dergisi Nisan Says
15/52
399
rktoz rplarnn reti aaasnda la-nan on saatra ileleri seeile kl iktarok dktr e rn reni seazdrolaslafrktoz r kllanl endrstriel dalarnrenkleri de eaz olaktadr rktoz rplarnnonlklar izkoziteleri (draanlk) likoz -rplarna re daa azdr e ndan dola adaldeildir e sii akkandr
ssietle al e ar ir eek sonrasnda
neiz eker ister nn seei alarn adoksnda depolanas iin ekerin art olasdrnak eker kesinlikle frktoz deillikoz ola-ldr seeple eeklerden sonra alarn kan-dan zaklatrlas iin eker enileilir kanalarnn azalas iin de tasie edilirnak ee ile deil pekez ii taiekerlerle olal-drndstriel ekerler (frktoz) ile aplir ak-laa ea ir tatl fada deil zarar etireektir
etie olarak son llarda srdan elde edilenfrktoz r tketii ittike artaktadrrktozreazl ieeklerdeee slarndae
de aklaa e enzeri tatllarda kllanlaktadrrktoz rnn teri edilesi kor zel-
lii ile tatlandrlnn fazla olasndan e itaartr tesiri dolasla ir nei eslene al-lapasndandrrktoz rsrdaki tailikozn izoeraz enzii ile frktoza dntrle-sile elde edilir adan nzdeki frktoz t-ketiinde rlen art taiesin addelerinde a-
ratltan et eker denesine insanol tarafn-dan aplan ir daaledirrktoz rn artketek en ata oezite olak zere etaoliksendroa aterosklerozaipertansiona ateroskle-rotik kale rek astalklarna ol aailir
Dipnotlar
1 olfana idae et aleulation ofot-alami malonl-o b entral luose and letin. roatl ad i 27 14: 192-1929
2 Gton all ietteki deneler;eslenmenin dzen-lenmesi; imanlk ve alk; vitaminler ve mineraller. i
izoloi 11 ask (eiri: eret eiri editrleri: aole een) 26 safa: 693 tlede deli rutose and te metaboli sndro-
meatosiolo and moleular meanisms. tr e27 6: 1323
4 nalik erode anson illett eetened beverae onsumtion and risk of oronareart disease inomen.lin tr 299:13742
arone an aer teart ereasedeerise blood ressure in older adults after eerise trai-ninontributions of inreased fitness and dereased fat-ness.r ports ed 2943:26
6 lakelallfriseiser rater on-term ef-fets of moderate frutose feedinonluose toleraneara-
meters in rats.tr 191111:373147 onson anez-ozada Gakaaa e effet of
frutose on renal biolo and disease. o eprol21 21(12): 236-9
ra Grutose sould e orrntbes 232: 127-131
9 orsee toreotal beverae onsumtion and be-verae oies amonildren and adolesents. nt oodi tr 234: 29737
1 orsee nderson toree role of beveraeonsumtionsial ativit sedentar beavior and de-morais on bod mass indeof adolesents. nt oodi tr 24: 463-47
11 elanson nelopolos en kleon-des ippe Hi-frutose orn sru ener intake andaetite reulation.lin tr 2(6):173-1744
119
Hususiyetle yal ve ar bir yemek
sonrasnda, bnyemiz eker ister.
Bunun sebebi, yalarn ya doku-
sunda depolanmas iin ekerin art
olmasdr. Ancak bu eker, kesinlikle
fruktoz deil, glikoz olmaldr.
8/2/2019 Sznt Dergisi Nisan Says
16/52
Muhammet MERTEK
ok isline ait olrz:zengin ama mutsuz.. madder trl itialarn karlaabileek imknlara saiama innet geiren.. okuldaki btn dersleriekii amabenil ve bklerine kar sagsz.. baarlolitikaama eini aldatan.. mesleinde ve karierinde ok baa-rl ama mutlu biruva kurma vea devam ettirme ko-
nusunda baarsz..rofesr ama ouklarla kavgalGnz topllarnda aldzl d rne
zeninlie lkse er ein olnda ittiini lanseeden aerlere aldanlaaldrozitiizi e ad-deilii esas alan at edenietinin insanlara etopllara tle zrlir aat snada a-arl old sleneezer aarl olsadatlodern topllarda oanalar kt alkanlklar
trall daranozklklaredaa nie sosal prole kadar ok -
rlezdinaa nl enir niliz
pop arksnn einde l lnasnaseetile irok starn aatnaratran ir lan derisinin aa-
aatta baarl olmak ister misiniz sors-na erkes istisnasz im istemezeaneriroktor akat ftol sanateazenin ir iada olak iin irok kii
i dradan alrklda en ii notlar alak iiir diploala ezn olak itianlarda dereee
irek iki aan dili ii seiede renekirdairee dr ea ldz ir ftol olakir k-rea niersitede karier apak kiinin aaranesine azlaileek isllerden sadee irkadr
tlir aat srek iin sadee eslekaareterli idirea aatta aarl olaktan aksatnedir een elirteli ki esleinde aarl ol-aklaaat (tn nlerile) aarak anelerdeildirslnda rada ok farkl olalarna ra-eniririne kartrlan iki perspektif sz-konsdrr iaatnda aarl olan
irok insann aatn dier saalarndaaarl olaad rlr trafzaea edaa z attzda nn ir-
H
399120
8/2/2019 Sznt Dergisi Nisan Says
17/52
399 121
rnn ziresindekilerle alkal kapana tad tespit nelidir: alnzlk dereson ve alkol.
aarlarla n salan aa aataaraaan in-sanlarer saada reiliriz Gnzde tn top-llaresleinin ziresine kan fakat aataara-aantsz insanlarn traik ikelerile doldrendini sadee iine eren insanlareterine sos-al ir ere edineeekteaatalnzapaalnzaaak erietinde kalaktadreere klt-rel alardan oldka dk ir aat sren kiilerileride telfisi iknsz proleler aarlar
aa insanlaraattn nlerile aar-aktan neden aizdir nk eslek aarnn eaataarann kriterleri iririnden ok farkldraatta aarl olann olazsa olaz artlarn-dan iri deerler ekseninde kendisileeresile earatsla ark aaaktr deerlerden az-
lar nlardr: asietli karakterli enilir sarle kanaatkr olak anne-aaa e allara reteteka iffet inan azi saii e efal olaksznde drak insanlar arkasndan ekitire-ekarlaradandan tr seekldkten son-ra esap ere dsla aaakaz insanlarn deerlere saip oladan sadee esleinde kari-erinde aarl olaklaer ei llettiklerini san-dklarna e dolasla anldklarna ait olrzlerden iri akat dieri sosal ilii olasnaraen szkons kiiler eliliklerinin zerinden ir
l eeden oanerirlerir nlk nefsand-nn tesirile k oldn zannettii irine kaanesleinde aarlir en kz aeeden an-nesinin eine eri dneriradee nefsandlar-la areket edildiindeaknlarn kondaki dn-elerine deer erilediinde karlkl sae seiiinde ad atladnda daa dorsaata-araak teel alkdonana saip olnadndalesi d krklklar kanlaz olr
on otz lda aarl ola zerine sasz a-n apltr anak aarlenleri ekleen te-likeler er nedense ep zard edilitir le kieslekaarer ein zerinde ttanatt pt-latran ir toplda aar le eldikaardetakk alardan itiaren lalasereken ir kzlelma ii allanaktadr aleeler sanki ikie -ln drdadraarl-aarsz kazanan-ka-edenilelerin ise enerilerinin k ir lnokl aarsnneleerek aradklare oklar-naata azrlaa noktasnda zaf kaldklarrl-ektedirGerekten okl aarser eidir ko-ndaBedizzaman Hazretleriokuzunu Mektuta
ize ealde ir ak as snar: u dna aatn-da en mutlu insan odur ki dna bir misafirne ola-rak gr ona gre areket etsin. naa ait ilerkrlmaa makm ielerkmndedir.iretenelikiler ise gaet salam elmaslar kmetindedir.nsannaratlndaki iddetli merak gl muabbet deetlirs inatl tale ve bunun gibi iddetli dugular airetaatn kazanmak iin verilmitir. isleri iddetli birsurette geii dnev iler iin kullanmak o uurdatketmek fn ve krlaakielere ebed elmas fiatla-rn vermek demektir.
na e airet aatna nelik edeere la-ak iin ok iir inek olan aar dinin deeridir zrnsana anakaltnn karl vardr.(e resi 39)nak aar azlarna re sadeekarier e paraazlarna re ise daa onrlira-at aaak dna e airet saadetine iden oldaki
enelleri aaktranl olanklerineeresinesa kaettireek e kendi enliini ptlatraakenilliini pekitireek kadar eslekaar ktsalrektiretiede eslekaar krlaaakir ie iken on elas line etirek (reliedntrek)izi eliizdedirnn anatar daiin baarl olmam gerekir ve baarangi gae iinkullanaam sorlarnda sakldr er kii sadeekendi iin ok para kazana edefile aar arka-snda koorsaaar kstle eii oldn-dan insantl etee etezle ir insan okl
derslerinde ea esleinde aarl aa er frsattaenilliini rlaanelki farknda ile oladaneosn iiren kirinden anna aklalaan einsanlar tarafndan seileen irine dnr rinsan kendisine erilen kailietleri eer nefis edna esana kllanrsa e dnada eedkalaak
Gnmzde btn toplumlar,mesleinin zirvesine kan fakathayat baaramayan, mutsuzinsanlarn trajik hikyeleriyle doludur.
8/2/2019 Sznt Dergisi Nisan Says
18/52
399
ii afilne daranrsa kazan kt alk israfefadasz iler olrakat aar potansiel insandankil insan olaa eite ir atlaa ta olarakkllanlorsa daa derin ir n ifade ederzden aarz iradele kll iradenin birbirilebirlemesi denk dmesidie tarif edilitir
pesiz en aklla olaataararakes-leinde e karierinde aarl olaktraata-arann ol ise anak aile ii eitile e anprolelerile zleerek ortaa konan eiti siste-ile ina edileilir stikaet zere aaann enkestire olaarreir aele dntr-ektirksi lde en insanlarnaarl olaateik edildikleri kadar insan- kil olaa da te-ik ediledike iine dtkleri edonizm (azlkaatn tadne lezzetini karair aat felse-fesi line etire) e narsizm (en seiilik kendi-sini ar dereede seeelte e dier tninsanlar aalaa kk re) ataklndankrtlalar zordr tr insanlarda aarnnnarsizi narsizin de olsz daranlar tetikle-dii ir ksr dn olrzden aare ka-rier ptelsline elen insanlar sosal aattae insanlar aras naseetlerde de sanldnnaksine pek aarl olaaz lki okl aarse eslekaar daa e ideallere laa iinkllanldndalltar artar dna e airetsaadetine esile olr perspektiften akldndaslanalkan e aarl olak erietin-dedir
Fethullah Glen Hocaefendie re nsanenb- Hakka gvenir sae sarlr ikmete rmolur kendi vazifesini eda ederse ve elde ettii baar-lar birkr vesilesi olarak deerlendirirse kendinegvenenlerin ok tesinde birerformans gsterir;ok bk baarlara ulaabilir.akater baar onubir kere daaeni birkr koridoruna srkler; ena-niet ve benillik bataklna dmekten muafazaeder. dne fkna laakadde e ede-nin aat seiesinden srlp kale rn aatseiesine kselele kndr
zetleeek olrsak enleri aarl ola-a otie ederken onlarn zn arl ele-re eirek eer anl zeinde lnorlarsaerlarn deitirek son deree idirnk sadee karier e addirtakeklentilerrna erilen ona adele netiesinde insannkazan koaan ir i olailir r erie d-nlp akldnda sadee llan rzasna dnkaarlarn elas ketinde dierlerinin ise ir hiknde oldrlr
122
kitapl ik@siz int i .com.tr
K I T A PL IK NIHAT DAGLI..
-
asin resinin 2 etinde ehrin bruundan koarak gelenir adae onnesandan asedilir etin eali -
le: ehrin br uundan bir adam koarakgeldi ve le dedi kavmimu elilere uun.etin teas teann iinde lee dranadan li ok aa ok dndrdr akfe ait oldakikati insanlara ildirek zere inaedili kilii zereann diine katir ldeaaaktadraanarle insan alarndaekillendiren aat stn rl steri-oradn-erkekok-itiar erkesir anlniinde e adaletin dnda Ge iktidarn ekilerdii ir toplnsan izatideil saip oldk-larla deer ror dod soe snf niteliini
elirlior zenlerin itia e ezilenlerin sefaletik sroradn stn elirsiz dord- kz oklar dar o kadar kt ki anakaatn ortaa koaak dereede ir eakkati zealan kiilerin etireei aer araa ere olai-lir
z eaer (sallalla alei e selle) -lee iradan kp ekkee dorrranetinarlna titreelerin iinde ne kadar top-l tarafndan rezden elinen zeri izilenkadnn fedakr e efakr ei Hz. Haticenin (ran) anna endisine teli edilen eanetinikini kla ir kadn olr ir erkek e ir kadnk are kadir akikati palaarak talaererler adn-erkek ok-itiar zenin-fakir in-san dt erden kaldrlrzeaerin (sal-lalla alei e selle) etraf insana rta olraras olan na koar iindeki sszla e alaare araanlar daok eeden insan e topleni ir z edinir G e iktidar deil akikateaknlk ea zaklk elirleii olrln deilsaadetin ete keie rnd ir tari elirirdna sr- aadet denen dne e tariin
iinden eleee ren insanlar karodklartopraklardan anne e aalarndan daas kendile-rinden eip zaklara akasna iden insanlaraata efkresi iinde aaaktan azeenlerzeaerin (sallalla alei e selle) efa-tnda sa olan saaelerden o dod toprak-lardan zakta efat ederee srtnda eldikleriirtoii dtkleri erdeoda ea atda
ndlselkle sanl pratii saedeerekleeildisledenieti saae olarak il-dikleriizin aatlarnn eesi deekti(r)aaneti sr- aadetten kk alan aatlar eee
drdklar edeniette enkelerin kons old-lar aanaaz olarak kal ren ir aatn ad-
Y
8/2/2019 Sznt Dergisi Nisan Says
19/52
399 123
NSAN /// 2012
laraanaaz kendisine zellee apakla e-tinilen ir aataae aad eteaananazak e konak dtaaenin aat-inin enkesi old enkenin iinde kona-
nn aataka ei steriord dilinde
Musabard aatnda ise ile ki leeoldaatn enkeleesile
ak n tarie eleli 19 sonrasna rz-rn edreselerinden e nadolnn rn-da ikaet eden irfanla eslenen Fethullah GlenHocaefendizir e ere illerin ailerinde saa-e rnaata aran aazlar eriordaaee aatlaroaefendinin azeilezidiarir enke kons olarak deilir kez daa aan-alar iin kendilerine idiliordnakronik ir d-rokt dn nnn de dnn iinden
eirilerek anlatlordnleri aaanlar saa-enin nasl da enkelerin kons olaktan kt-na aitlik ederler ini aanlar einden aze-enler saip older ei etirip ortaa rakan-laraa ok kar e aza akan kaotik kentlerinaddelerindeaka trl llerin insan kesilip r-en enleret dnee saaenin enke-lerden kp ir kez daa aata resi dieiliriz
izetin rtd safasle aldrtlarn-dan anne e aalarndan daas kendilerindeneip zlerini zaklarailedikleri dil e renklereeirenler dneden kk aldizetin anet-lere kad llard raata deil zaete talipolakt izet ara okt ikn okt anne eaalar ikna etekok ei eride rakak ardGidileek er iseafann arkasdoa ir i-linezlii zek ekliordizet erinier eeraen idenler old kendilerini kara kn ortas-na rakanlar ir kez daa ehrin br uundankoarak geleninsanlaranlarn dilerine katarakzaklarainsanlara aer trenlerralarda el-deki diploalarla raat aaak arken izetani zaet teri edildi nn kfat tariin
tekerrrd insanlar eakkati slei kendi-lerinden ei daa ok aata teri etiinsanlarn erdii aerleri deerli ld Gidenlerkendilerine ak kale elerle karlat Gidilerinepsi deerlendiir okir enir kadniritiar karlad onlarrnen olda raklan izlerokla dnt okllar da renklerin e dillerin i ieeiine air atandan kp idiliti aaidenlere idi erznn taaatandnlarda oralarda aad oralarda doknd oralarda iri-nin elinden tttlare niaette oralarda kalanlarniledikleri erlerde efat edenler oldodklar
topraklarda deilir zellik adna ittikleri erler-deasietleri erei o son nefeslerini erdikle-
ri erde topraa erildilernasnaaltklar zelliklerin iindeananda
k ervanele-
rinde zaklara idip oralarda e-fat edenleri anlator ehrin bruundan koarak gelenleri e-deniet kr ir aere adan- eakkatli aatlar AliAytekini Bilal Kaya HakanDuran CelalErgderi Hakan Usta e dierlerinienkelerden aata r isiler ir zellik ina ettilern artk zaet deil kolalkolan izet onlarn ietilear oldlde aan dikkatzellie aslanarak azdze kontz ikelerle insanlarenkelerin iine eke-rek ttklaaal akalarnnaatizienkeiz olasnizeti enkelerin kons a-pp aka aatlara azdraal
224 sayfa
ISBN : 978-605-5510-56-5
8/2/2019 Sznt Dergisi Nisan Says
20/52
399
iletler alnollk n elitiaa nekiterelerden kn oldna istifade edili-ti atalar e korsanlarla anlan oali resti tedirin etiorda soetlerinde insanlk izetine katlasna enel ir drnoladn slordalk izeti iin rtdnaitiirok doktor ii o da isleriniHaatndahi doktorz grmemi doktorun iln hastane-nin olmad buerlereardm iin gitmitik; ama asl
ardm kendimiz alm olarak geri geldik. eri geldik-ten sonra eaa bak amz deiti. a algla-mamz deiti. slnda kendimize ardm etmitik.szlerile dile etiriord
zn e or ir ollktan sonra onla-r itle ekleen ler zl insanlarn arasna-oalie- elilerdilk n astanede deta iraraaasaanordnlar karlk ekleek-sizin zanan ard ellerine asrettiler ardanelen er ardn dietini fena lde dediklerin-den aladan eren irilerini analarnda rek
onlar seine oord Gnll doktorlarinler-e kiloetre teden eli ellerinde naralarla
on irkaldr nadolnn fedakr dok-torlarate dteriakarenilliineinat ate neree derse dsn beni deakar lienaplna klak kesilip dna
orafasnda on inlere insana ard elini zatt defa nll doktorlarn iresi oalii steri-ord
oalinin sl tariinde iir eri ardrinler ekkede riklerin iddetli zlleri-
ne arz kaldklarnda esllla (sallalla aleie selle) saailerine dil kdar ninki oldaeistana iret etelerini tasieetitioalinin neli ir lian eri olan elao zaan aeistan rallnn kiieti altnda-d edine alkndan ne slla tan olanoali ilk iret topradslne oali alkarasnda sonra da frikada zla alt
aa ne mit hekimlerile fanistan e ti-opaa iden restnll ok erra ola-rak sefer oalie ideek iri e kiilik salk
ekiine dil olak istiord al azrlklarnetiesinde illar e talzeeler azrlan
S
124
Daha nce mit hekimleriyle Afganistan ve Etiyopyaya giden Dr. Mesut,gnll ocuk cerrah olarak bu sefer Somaliye gidecek yirmi be kiilik
salk ekibine dhil olmak istiyordu.
8/2/2019 Sznt Dergisi Nisan Says
21/52
399
astane nnde ekleen inlere insann itleri-ni oa karaak iin ar lerile alordetkililer lkenin er erinden tedai iin elenlerinoldn slord dreslietlerini eazifelerinin assasietini daa da artrord
fendiizin (sallalla alei e selle)ledeki kadnlarn anefendisi oldn s-ledii l neslinin annesi Hz. nn isinitaan andaki oalili ata darestatedai iin elitizn zaandr arsaklar tka-lddeta ln ekliord eis konl-t e aeliat aplald r est endielidieliatane ienden zak soln anestezie entlason iazlarnn lnad aaptankaplarnda pasl kilitleri olan odadaki aann te-izlii anak iki antilatr astasla aplan irerdiresteslektalarna danarak kararn
iki n sonra ereiliti kararerek i dekola deildi an enliinin olad kailelerarasadelelerin ziree ktir kaile reisininiaesine irenin eroldir lkedi -raskan ir aksilik aplan izetlerin arda kal-asna seep olailirdi alkn eni sarslailirsalk ekiinin otiasonozlailirdi
tn eksikliklere raen aeliatane azr-lane atann ailesine aer erilitiete-rin rlasla zaanla ar da alat rest odann sakl iin assasieti e tiazlarn etersizlii srlskla terletiti alkekiinin tek anestezi zan r etin ir andankk atann nazn kontrol ediorir andanda restn alnndaki teri siliordetin ein:Hastann nabz dornu kabedioruz.szleriir ara erkesi tellandrteean e endie-le salk ekiindeki dier erralar aeliatanee
arda arlilinen tn dalar okntk atann son dikii atldnda ise elektrik-ler kesilitilektriklerin aeliat esnasnda deilde itiinde kesilesillan (elle ell) ina-etile korndklarnn deta ir iaretidiartlarnnszlna raen aeliat aarleitisa ir zaan diliinde seini e znerinliie eeanir arada aalardrest kkatann annesine dei erdiinde annesinintn tedirinlii ortadan kalk tllktanzleri aart Gnll doktorlara defalara te-
ekkr ederek
ne btn aile endielidik. imdiok memnunuz. Heimiz ok mutluuz. izi buraallah gnderdiunun iin nellaha krediorum.rkler ok ii gzel insanlar.szlerile dlarndile etiriti oali alk seini edadanreniti k atann aeliat sonrakinlerde zlere aeliat e inlere tedaie ze-in azrlaata sonraki salk izetlerindedeta ir seol line eliti
rerat e arkadalaraptklar salk izet-lerile lkedeki eitinlllerine kap arala-aa alordoalili idareilerle rk okllar-n ziaret etilerdietkililer erilen kaliteli eiti-den oldka etkilenilerdialeelerin zleri lld alk ekiinin elii onlar iie itlendir-itiatann aarl aeliatla alkn e -netiilerin nlleri fetedili endieler ortadankalktar olan dine tarialar daa da -leniti zelliklerin arkasndan ealet aka-n okl iin arsa e ina steritimit hekimleriaptklar salk izetlerile eleein altnneslinin etieei eitiesseselerinin elie-sine e kkleesine esile ollard
125
Son birka yldr Anadolunun fedakrdoktorlar, ate dt yeri yakar
bencilliine inat, ate nereye dersedsn, beni de yakar licenaplnakulak kesilip, dnya corafyasnda on
binlerce insana yardm elini uzatt.
8/2/2019 Sznt Dergisi Nisan Says
22/52
399
zlda insanolnn karlat enneli prolelerden irisi kendini a-atta alnz apaalnz issetesidir alnzlk ds tn insanlardan
zak taiatn ortasnda aaak nsnda iralnzlk deildiresel insann ionlndansklp kendini toparlaak iin irad olarak ksasreliine alnz kala isteesi kt ir terideildirii kendini dinlee sreini iradesile -neteilir ea nlendireilirsealnzlk astalkline elez aksine az ilerin aplas iin itii
ir olr
21
126
nsanolu hibir devirde, kendinignmzde olduu kadar yalnz ve
kimsesiz hissetmemitir. Buradagrnr sebeplerin ok tesindekarmak, byk bir problemlekar karya olduumuz aktr.
8/2/2019 Sznt Dergisi Nisan Says
23/52
399
e ar ki nz insan kalaalklar iindekendini alnz issetektedir rada kiinin a-adalnzlk i arkadalar akraalar dostlaratt aile fertleri anndaken ile issettii alnz-lktrnz insannn iinedt e derinden issettii diirlerin-
de le anlatr:lealnz kaldm ki haatmda.
Hangi ka alsam kimselerokHangi omuza dokunsam aban kar.
aa nzde insanlar kendilerini neden kadar alnz issetektediriin kaplarna-laak arkadalar i dnalarn palaaak ereknda dostlar oktr zlzda insanlarnsaip oldklar aka eki al lk seret
para krdklaralar ii ei a saip oldklarna teknoloik ikn onlar elendireek zler-e elene arae sosal pala sitelerik ekalaalk alerierkezleri nasl olor da insanaalnzln e kisesizliini nttraaaktadriin insaner aka elinde kanda kanaldankanala dolaakta e ir trl tatin olaaak-tadraebook titter googleii onlara ddne e or pala sitelerinde dolaan ezlere arkadae dost edinen insan neden lerek nda dost laaaktan aknaktadr
er n ittii on e elene erkezleri kafe esinea on sadee eii zeklerle tantrp okksa sreler iin atrken aaa i dnasnda ni-in kal ir zr e skn salaaaaktadraip old na seret anka esaplar issesenetleriazlk klk saraars eler son o-del araalaraalakae ekiler st netiipozisonlar an e ret edatik rnrlkinsann iinde olan derin ole i skntsnniin ir trl ortadan kaldraaaktadr aaer n teleizona kp eitli proralara ka-
tlarak insanlar ldree onlar raatlataaalan onlara alnzlklarn nttraa areteden na sanatata kendileri olak zere ni-in seirilerini ir trl alnzlk dsndankrtaraaaktadrstelik proralar snan-lar nllerindeki derin ol doldrak eantak iin aaa niin kendilerini iki e t-rnn kana ataktadr Gnzde keirlerde insanlar aaa neden apartan dairele-rinde iderek oalan sada kpek esleektedir insanlar aaa neden en akn dostlarndan earkadalarndan ok aan dostlarna en-
ektedir erilen rneklerden aka rldii insanol iir deirde kendini nz-de old kadar alnz e kisesiz isseteitirrada rnr seeplerin ok tesinde karakk ir prolele kar kara oldz ak-trolasla ne prolei tae dor olarak
tespit etek sonra o prolei ortadan kaldraakzler zerinde drak erekir
alnzlk e kisesizlik dsnn olasn-da iki teel seep karza karirinisinlne kalin itialarn ta olarak karlaaak k-etli ir iandan tesli e teekklden arolaktrer insan salair iante dstesli e teekkle saipse e nlden inandalandir ae-i aali (ideali) arsaiir za-an kendisini ta olarak alnz isseteztninsanlar karsnda olsa ileana dost olarakllah
eterdieileek kadar kendi i dnasnn kara-andrle ir insan aasa aasaeii aatatl daanlailir ret esintileri issederodernpsikoloide dealnzlk dsnn neli ir se-einin lla-kinat-aat e insan arasndaki srlnaseeti anlaaaaktan kanaklanan anlam-szlke deersizlik issi oldrlantriraka ifadele ontoloik n krizialnzlk d-snn neli seeplerinden iridiralnzlk d-
127
Trk edebiyatnda 2. Merutiyet neslive Cumhuriyetin ilk nesli, mill ve
mnev deerlerden uzaklap, pozitivistbir anlaya sahip olduklarndan
dolay, yalnzlk duygusunu derindenhissetmitir.
8/2/2019 Sznt Dergisi Nisan Says
24/52
399
s teknoloik akdan elii topllarda daaon ir ekilde aanaktadreselerikantoplnda zellikle niersite renileri arasn-da an ir prole olarak dikkati ekerliraratraa re niersite 1 snf renilerinin 7i kalaalklar iinde kendini alnz issettiini
sleitirir de nlarn dnda insann izandan tai-atndan alk e karakterinden kisei eene-esinden e kisee eneesindenerkestenpelenesinden paranoak aklalarndankanaklanan alnzlk e kisesizlik dlar daardr tr alnzlk dsnn z kiininirad olarak kendini eitesi siri zaf e zararlanlarn trpleesile kn olr
alnzlk issinin ikini seei ise insann ere-sinden dost e arkadalarndan rd saiiet-sizlik riakrlkenfaatini nde ttaenillikefaszlk sr ttaa zor zaanda annda ola-a aldatla e dolandrla ii tte dara-nlardr ikini seein olasnda insann e-resini arkada e dostlarn ii seeeesi kadaronlarn neatifzellikleri de neli ir rol onar
tn sadz alnzlklardan farkl ola-rak anlalaaaktan ndnlar iinde kalak-tanir trl kendi seiesine e nederinliinen insan laaaktan kanaklanan farkliralnzlk eidi ardr kiazda zerinde drlanalnzlktan fersa fersazaktr
nsann aadenfik onitirip t-keten alnzlk dsrk edeiatna da ans-treni rk edeiatna aktzdaalnzlkdsla olk issian skntse l kor-ks arasnda akn ir naseet rlrait tkaranii irok airin iir-lerinde dlarn i ie anlatlasir rastlan-t deildirzelii ait tkaran tuzeaiirinde alnzlk ds ile l korksnirlikte iler:
Haata beraber baladmzostlarla daollar arld bir bir;ittike artoralnzlmz.
nsan psikoloisi zerinde ok olsz tesirleriolan dlarn kana onlkla iririneenzer: ille nedeerlerden zaklaa-nl dnasnn fakirleesi
rk edeiatnda 2 ertiet nesli erietin ilk nesliille nedeerlerdenzaklap pozitiist ir anlaa saip oldklarn-
dan dola alnzlk dsn derinden isset-itir nesillerin k ir ks ailelerinden
128
Eer insan, salam bir iman, teduygusu, teslim ve tevekkle sahipseve gnlden inand, baland bir
gaye-i hayali (ideali) varsa, hibir zaman
kendisini tam olarak yalnz hissetmez.
8/2/2019 Sznt Dergisi Nisan Says
25/52
399
e okllarndan aatta kendilerini aakta ttaakiir deer e inan edineeitirzden dederin ir olk dsna daat insane kinatnlandraa kendilerini l kor-ksna kaptre derin ir alnzlk ds iin-de krantr
ski rk edeiatnda ise l korks o-lk issialnzlk dsiienfi denileileekdlarla ok az karlalrnk dindlarsala olan eski airleriiz iin liir zaankorklaak ir e deildir zllarnesinden
lmden ne korkarsn nk Hakkaararsnil ki ebed varsnlmek fasidler iidir.
die akrr nn iin l oklk deil ilik
deil aksine eedlee alan ir kapdrlleinsan tn dostlarna sediklerine kar de l ir eb-iarusani ir dn geesi olarak rr na rel en zel eilie kaannakka r-enin ir addrzllar onatn eski rkedeiatna rki oll edeiat-larn dilinde asla korklaak endie edileek ire olarak rleitirakat anziattan (139)sonra drzla deiirnan teelleri k-lan adnlarz e edeiatlarzl korksolk issi e alnzlk dlar iinde kranrdrrlar
eni rk edeiatnn ilk tann tesilisi eiti iin ittii aristen deist dneler-le dner aatnn son llarn elankoli iindeapaalnz eirir i kisee enez erkes-ten e er eden pelenirtrafta el azsiirkt rakaaa alreitli felseffikirler iinde oalar afas son deree kark-tr zinine taklan sorlarn iirine tatin edii ir eap laaz oklarn kk ata kaet-
enin znle nallar iinde aar aattakendini apaalnz isseder e ir alaa edeiat
edana etirir daa aatnn aa-rndailek daarlarn kokainle trp keserekintiar eder e esedini kadara olarak kllanlakzere tp fakltesine araan eder danaleranlar iinde aap kendini apaalnz isse-der eret-i nn edeiatnn en tann airi
iirlerinde
tn bolukemin bo asuman bo kalb vi-dan bo
die ferat ederelkle sanl tarie ede-nietine aran ile pozi-tiist ateist e deist rzrlardan etkilenip
na saran boluu hissetmeelimemanei bo brakma doldur saki
dierek rindane ir aaa e ikie snrait tkran eli e en akn ak-
raa dost e arkadalarna ile enezaattakendilerini kisesiz e alnz issederlerait tkaran neslin iinde lnd rliniiriirinde ne zel anlatr:
abam krd beni ilkne babamosttan grdm kahrn daniskasnankr kt iilik ettiim adamevdiim kz da savd srasn
psikoloii aaan ir insann elette kendi-ni alnz apaalnz issetesinden daa noralir e olaaz derin alnzlk ds nesliitirip tketi iron daa en deneileekata aattan kopartr ait aikin 4 aittknn 46ran elinin 36 anda lesi o-na deildiraat kinat e diseleri dorekil-de nlandra salaan ir iandan arole kendini aakta ttaak ne dinaikler-den oksnlk insann sadee eed aatn tednasnkazirok rnekte aka rldii onn dnezr e tlln da karortadan kaldrr zden l korks olkissi e alnzlk ds ii enfi dlardankrtlann ollarn araan insana den e ia-nn e sln adnlk olndan itektir edzr e sknn anak ekilde salanaananlden inanak e konda zerine den a-zife e sorllklar en ii ekilde apaktrnaarann en kolaollarndan iri deaatsorlla saip zel insanlarla irlikte aa-
129
lm korkusu, boluk hissi veyalnzlk duygusu gibi menfiduygulardan kurtulmann
yollarn arayan insana den
ey, imann ve slmn aydnlkyolundan gitmektir.
8/2/2019 Sznt Dergisi Nisan Says
26/52
399
1 2
130
Fark*
8/2/2019 Sznt Dergisi Nisan Says
27/52
399
3
,
,
Dipnotlar
,
131
8/2/2019 Sznt Dergisi Nisan Says
28/52
399
Dr. Arslan MAYDA
ilerledikten sonrasten arl aort atardaa-r e slaian arter altndan kar U eklindekrldktan sonra ses tellerine e kaslarna la-trriiler anatoik aratlatasarm hata-sadnererekinirlerinln veerleiminde hatavarsaaratlok evrim vardr.eklinde saa ir
akl rtei sanaktadrnsann aal le plnlanan e aplan oto-oilleri dnn enzin depolar arka aa al-tndaken enzinin atelenesi iin otora enzinpskrten karratr ea enektr neden n kaptaerletirilitirtooil ekaniinden anlaaanililik taslaan aadan irisinir tasaratas olarak rr e nlar sorar eden benzindeosu arkaa konmuturarbratre en akn birer olan sileeklerin altna bir deo al otomobilinn ksmna konulsad daha mantkl olmaz mdsaki ir otooil tasars onn ekaniini te-
likelerini inelikleri en fak arntlarnesap edere esaa reenzin deposnerletireek ir
nsan edeni sinir alarla rlir sis-tedir oran e doklarn aerleesi sinir alar zerinden erekleirata e-itli fonksionlar olan 12 ift sinir et-
trafatasndan kan sinir alarnn tn -da dala e erlee dzenini anlaaa alan
aratralarer sinirin lnder e konsorlarlar sorlaada eriiler onn kafaifti olan agus sinirinden arlangeri dnl grtlaksinirinin ervus reurrensaaa doraklak 2 ilerledikten sonra st s ksndan arlptekrar kar dor ilerleesinden sonra rtlaalaasnda ir ksr oldn iddia etilerdirnlarn eanlaadklar soronn arka-sndan elen ervus vagus sinirinden dallanarakoltrlan eri dnl rtlak sinirinin taiattakiaza tasarrf prensii ereine ksa oldan arl-aserekirkenrtlak ses tellerine e kaslarna ne-
den arka on ksndan latdraa ak ifa-de edilirse neden sinir st s kafesine kadar
I
132
8/2/2019 Sznt Dergisi Nisan Says
29/52
399
er lretiede enzin depos iin en n erolarak arka kaptta lnan aa altnsterir
nn kafa ifti olan as sinirinden arlaneri dnl rtlak sinirininrtlak izas olan enksa oldan arlarak aratla olasnn irokiketinden iriareketli on lesinin riskle-rinden sinir daln koraktr Gerekten onlesi dn en areketli anatoik lelerin-dendir Grnte solk orsna iden sinirin enantklidiol orta e alt onn arka ksn-dan ne dolanarak eitirlki ilk aka-nltdrer rtlak izasndan kaslarn stndene altndan rtlak siniri eirili olsadonnsaa solakar aaareketlerinde ea onkazalarnda sinirin feline al olarak ses ksk-l raatszlklarok sk rlrd
Gnlk aatta on salna n olaaner anoral areket or disk eklee a dok-snda pranaa seep olrr ir e kaldrakar spor i aktiitesi ksek astk kas spaznaseep olailiresel trafik kazasnda ara iindeki
kiselerde ok sk rastlanlan ir eit on zede-lenesi olankam sendromu sonrasirok kii seskskl prolei aaailirdizellikle onn altksonn en areketli eridiraeklindekion traalar tn traalarn 2ini tekilederir aratraa re kazalarn 9indeafifatlatlan ir kaza ile olsaonda deien deree-lerde kk k kas zedeleneleri rlrktraalarda ise keik krklare kaalaron f-tklar orilik e sinir zedelenelerine al fellerrlektedir Grtlak siniri asara rad zaanses tellerini ap kapatada azifeli kaslar alaz
e ses kskledana elirzden eri dnlrtlak sinirinin en areketsiz st s lesinden
arlpon keiklerinin nlerinden kara do-r seretesi sinirin afazase eitli koplikas-onlardan korna asndan en iketli aratltr
ra eri dnl rtlak sinirialnza rtla-a deileek e solk orsna (trakea)ron-lara e kale de alan ir sinirdireek e solkorsonn en areketli lesinden eeroranlarn altrlasnda reli sinirlero-nn arkasndan n ksa elsedion traala-rnda sinirler kolaa zedeleneek netiede enilendalar tlaaaakronlar zlp enileereini apaaaakt
Geri dnl rtlak sinirine izletilen olonnarkasndan dal ere erineer orann lndonn n tarafna en enietli erden eip dal er-direktir arat eri dnl rtlak sinirini sts lesinde drt dala arakla e onn a-reketlerinde i traaa arz kalaan enietliir alandan eirekle sanatndaki iketi ster-itir azalarda sinirin zedelenesi rlezGenelde ses kskl tiroid aeliatlarndan sonrakoplikason olarak rlr
ra . vagus (soatootor) sinirlerinin iteeri kal izasdr ndan sonra ar re apanparasepatik lierle. vagus siniri karn lesinedor dea eder sinirlerin itierinin kali-zasnda olas da iketlidirrdzn enaatoranlarndan iri olan kalis kafesileeniete alan aiiz kali altran siniri nekalin anna kadar tr e erine eritir
Geri dnl rtlak siniri st sten karador kta ronlara eek e solk orsnadallar ereek ekilde aratltr sinirler e-ek e solk orlarnn kaslarnn iine kadar za-tlarakalalararantilenitir
riilerin dedii ii rtlaa solk e eekorsna on arkasndan on nne oranla-rn izasndan sinirler elsedi sinirler deri eakaslarn altndan eerek onn nne eleektiinir kaslar altndan ese er on ee pozis-onnda kaslar tarafndan aska raaakterderi altndan ese en asit darede ile sinirler
zedeleneek ses kskl dnda ta l esoln proleleri ortaa kaakt
etie olarak sadee d rne re karareren eriileranllar onlarn anatoisine fiz-oloisineistoloisine patoloisine n tnlir perspektiften deerlendireektedirzdeneri dnl rtlak sinirini . reurrensde deer-lendirirken anataa dlerdir Geri dnlrtlak siniriapaaazifenin anatoisine fizo-loisineistoloisine n aratle en nekilde dza erletirilitir lla tasarla-aziketli olarak en zel ekilde aratr
133
8/2/2019 Sznt Dergisi Nisan Says
30/52
Prof. Dr. Harun AVCI
az alnz insanlar ardr ki onlarn liaatlarnn aesi e aattan eklentilerile alka-ldr kiiler a enildir kendinden aka kise-i seezakalarn dnez e enfaat dk-ndr ea tek otorite olaerkes tarafndan e-enile e sarei isterlern zaanda n-
lar deer rek istedii e ili ekledii kiirpe toplla karir stnlkklk e farkllktar serilernsanlara tepeden akar e sadee ken-dini eenirler tar e eklentiler kiinin ileridearz kalaaalnzln ala seeidirnkinsanlar kendilerinden farkl olanazak olana s-tn rnene deil kendine enzeene an seie-de an kltrde olana deer erirlerine insanlarteaz olan sradan insanlarn seine keder-lerini palaan onlarn nln alanzlerine te-ess edeni dara denin annda olan seer esaarlar tr insanlar topln er kesiinden
daia sei e ret rr na karlk insan-lar aa kk e deersiz ren onlara ard
alnzlk ds insann en derin kork-larndan iridir d aaan kiikendisini zaf sz ie araaz des-teksizitkin e aesiz issedernsana-
knlarndan e topldan koparan psikoloik ltelikeli astalklara seep olaildii ii zaanla
kiinin kknlne itsizliini artrratt ki-ii intiara kadar srkleeiliraii e dostanenaseetler insann zre sal iin son de-ree neli iken insan aile akraa dost e topliinde neden alnz kalrnsan neden eresindekikiileri tedit olarak allar e neden onlardan endi-e dar e zaklar
alnzlkenellikle ferdin dier insanlarla na-seeti esnasnda aanan prolelerden kanakla-nriinin psikoloik dr karakteri ekonoikartlar arkadalar insieti aile aps etietarzreni drii eitli faktrler nase-
etlerin salna tesir ederer naseetler sa-lksz olrsaalnzlk issi olailir
Y
399134
8/2/2019 Sznt Dergisi Nisan Says
31/52
399
elini zataan kiiler iir zaan seilez ekise onlara aklaak isteezolasla tipkiiler asla erek ir dost edineez ileini d-keileei e dertlerini palaaileei saii irarkadalaazallk parase ksek irakaarken ona sterilen aknlk e sei s-terileri sadee ir dalkaklk e alktr le
ir kii statsnakandan kanaklanan zeninliini ea saln kaettiinde etrafndakise kalazte o zaan aptata kendisinialnzla nasl ak ettiini anlarakat insan-lardan bir insanolarak eresindekilerle kardeanenaseetler krann zaanoktan ei olroplda tr enfi dlarn esiri olan insan-lar lnd ii sadee kendisini deil aka-larn dnen dierk insanlar da ardr att dierklk az insanlarda o deree ileridir kienfaat karsnda fedakra daranr akasnkendisine teri eder seap konsnda ile kendi-sini deil arkadann kardeinin kazanasn isterte le faziletli insanlardiselere kendisi asn-dan deil akas asn-dan akardeta aaakiin deil aatak iinaret sterirler in-sanlar iir zaan alnzkalaz seenleri onlarnetrafndan asla arlazte enil enfaatiinsan tipi ile dierk
fedakr insan tipi arasndaalzlk drna deasndan le k irfark ardr
nsan dier insanlar-dan koparan e alnzlaiten dier ir seep iseiinin madd kazan arttk-a tolumdaki stats de artar.eklindeki anlirkal e anlatr anlaa re kiinin itiarnnteel kana kazanlarale lkdraalesef anlan tn topl sar ekonoial-lk saii ola al-erie tkete nerede-
se aatn tek aesi line elitirilassa keirlerde ekonoik dr ii odern aileler iin-de aata le akanlarn sasi de az deildir ailelerde kolk e akraalk naseetlerisaiietten zak e oldka resdir Grelerzornl olarak aplr e sk deildirnn netiesiolaraka ilerledike e kadnlarda e de erkek-lerde alnzlk issi artar drenelde kadn-larda daa erken ata alar le ir topldanaseetler sei sa kardelik ardlaadaana fedakrlk ii deerlere daal deilenfaat zerine krlr naseetlerin enfaatedaal oldir toplda size ne kadar alka s-terileei sizin de kie ne kadar alka stereei-
niz enfaate aldrenfaat oksanaseetlerapak olr e insan topl iinde lnasnaraen kendini alnz issederna karlkaattarzlare deer kleri sl kltre daa a-kn olan ailelerin dk elirli olalarna raensosal naseetleri daa sak teklifsiz e sktr da aka sterektedir kisln zel dap
e dstrlarn aatna tatik edenler oksl daolsa alnzla kolaa dezna karlk aan-tsnda dstrlara aanlar zenin de olsalaralnzla deilekte zr e saadeti ir trllaaaktadr
rriet e aszlkla alkalanl anlae laalar da alnzla ol aaktadr atedenieti insana snrsz ir rriet e a-szlk tantr Ga akasna on eeekiin rriet e aszlk adelesi eren insanlar netiede kendini ao saipsiz eni-etsiz e aesiz ree alar daa ileride ise a-paalnz kalritekiatda oklarenataaileden kopaktarriet e aszlk ad altn-
da alnzla dek-tedir ndan dolaaileler artk on sekizandan sonra ok-larn rakak iste-eektedir lkieski topllarda sos-al dzen tai akierisinde ben deilbiz erkezli akp i-diord ile enitilenen insan anneaasndan kopor-d nne aa ole tornlar eni ir
at altnda ir arada aorderaerlik aitola dserdiinden insana ir en e izr salordodernleenin ol atenirriet anla e dnelee ferdi n plnakarrken terit edileensizlik e endie d-larn artrarak alnzlk dsnonlatr-
trier andan odernizin rriet e ferdi-etilik rs ailedeerleri zerek kk e-kirdek aileler oltrtrodern ailenin klekle oile dlaaak dra elesi deaslnda alnzl reten neli ir seep oltrnda sosallee e seii tanslareteeen paralan ailelerden elen fertlerindaa fazla alnzlk prolei aaalar tesadfdeildir nk iddi psikoloik proleler e-dana etiren aile paralanalarna arz kalfertler daa sonraki sosal naseetlerinde iddiproleler aarlaraalesefnzde zla ar-tan oanalar e aile paralanalaralnzlklailili pek ok prolei de eraerinde etiritir
135
Samimi ve dostane mnasebetler,
insann huzuru ve sal iin son
derece nemli iken, insan aile, akra-
ba, dost ve toplum iinde neden yal-
nz kalr? nsan, neden evresindeki
kiileri tehdit olarak alglar ve neden
onlardan endie duyar ve uzaklar?
8/2/2019 Sznt Dergisi Nisan Says
32/52
399
oanasalar ile elerin arasnda sei oksaal-nzlk ds kanlaz olailir
alnzl alatan en neli faktrlerden iride sosal erenin zelliidir i arkadalk -naseetlerieaat ea rp iinde ortak deer eedeeri palaa een er a dnei iin ol-dka nelidirle ir ortada fertenfi is-lere arz kal olsa ile i dnasn arkadanadostna raata aailir kendini iip itireek olansknt kolaa ertaraf ede-ilir dnasn aaileei
dostlar olaanlar ise iindelnd li srekli -tr e alnzln derinletiririlassa allkta fizoloikolarak sz oldklarndaninsanlarn akalarna olanitia e all artarra eeklilikle eraer iapaaann etireei ie araazlk dsstat ka e aile fertlerinin arlalar ile insanalnzl daa derinden issederii airet inan-nn eksiklii nispetinde artan ir iddette leeimkorksna kaplrallaraknlar ile irlikte aa-dklar zaan daa tldrlar kkler kendisineret e sasteriorlarsaaatla olan alardaa da salalaarak re is dnalarnda t-ll tadarlarosal e psikoloik tatine eritik-lerinden alnzlissetezler
alnzlklarn teelinde dier insanlarla na-seetlerde aanan aal krklklarnn da k irpa ardr rst daranaa kandra aldat-a siistialor re aalaa ii daran-lar fertte aal krkl oltrr aalesefn
topl en akn arkadanaatt kardeine or-ndeeenerdii sz ttaan e iir ekil-
de en telkin eteen insanlarla doldrnlardarda kalana ard etei deil onn elinde kala-n da nasl alaan dnrrsat akalana dakardeini dostn arkadan aasza alaaederak kk tanadan onn arlnn zerinekonarte tr daranlar insanlarda iddi aalkrklklarna ol aaktadrle aal krklklaraaan kiilerenzeri ir dra deek iinakn sosal naseetlerden zak drp alnzkala teri eder ea naseetleri srdrennde eterli aret sterez nk insanlarenelde naseetlerin oraklat ir ortadaendie e ensizlikle aa kailek iin ileri-ne kapanr nlar alnzl teel zararlardankorna ol olarak rrler e kendilerini zafsaipsiz e arkadasz issettiklerinden erelerin-den iie zaklarlar lki reeriiz efendi-iz z aed (sallalla alei e selle)
slan ne e asarla tarif etitir nare Mslman elinden ve dilinden baka insanlarnzarar grmedii kimsedir. Mslman Mslmannkardeidir; onaalan slemez ihanet etmez ktlkamaz onu aalamaz ktlk edebileek birinineline brakmaz. ardeine dostna arkadana eaknlarna ller iinde daranan ir insaniir kisee aal krklaatp onalnzlaiteznk slan kendisine aplasn iste-
edii ir ei akasna ap-az
salan seepler dn-
da insanalnzla iten akafaktrler de ardr aknnkaedenler ir nda kendile-rini k ir alnzlk iindeissedeilir ine aka ireir ea lkee edenlerkendi kltr e anlanda in-san laazsa alnzla a-
rz kalrnak ksek ir ideal e ae iin er de-itirenler alnz kalsalar ile itsizlie deznlar ilirler e inanrlar ki lla (elle ell)onlarn ardsdr
etie olarak alnzlk insan aratlna akrir drdr nsanlar topllk linde aaakzere aratle enellikle ep topl iinde a-atr rad ea er kalnarak aanan al-nzlklar istisnaidir lla katnda akl olan einsanlarn da einsinden ekledii ealnzlkdeil insanlarla i ie olak seek seilek eardlaaktr ir insan akalarna ne kadaralka sterir onlar anlaaa alr e itiannda onlara ard ederse o deree tle -zrl olr n zaanda karsndakini de tl
edernsann alka stereei dairetn insanlklei kadar eni olakla irlikte ferdin ok daa
136
Maalesef gnmzde hzlaartan boanmalar ve aileparalanmalar, yalnzlklailgili pek ok problemi deberaberinde getirmitir.
8/2/2019 Sznt Dergisi Nisan Says
33/52
399
akn olas ereken kiileranne-aas ei oklarakraalar etiler oksl-lar kolar e dostlardr(isa resi 36)e kadar alkasterirsek onlar alnzlkissine kaplaktan o ldekor olrz esel eeanda anne-aaa ii da-ranaz itiarlklarndaonlara f ile deeeiztatl e zel sz sleeizteaz kanadn indireizkesin olarak erediliti r(sra resi 2324) eri eri-ne etiren ani eldn anneea aasalnzlk issederine eaer fendiizin
(sallalla alei e selle)kolarla naseetler -ssndaki tasieleri iirkisenin kendini alnz isset-eeei kadar eni kapsale lanailir niteliktedir(sallalla alei e selle)koz astalandndaziaretine itei ldndeenazesinin kaldrlasndalna or istediindeerei darda kaldnda ar-
dna koa ir nietekatnda terik eteionn ana ir siet el-diinde teselli etei eii-zi onn rzrn (neinianzarasn) enelleeekekilde ksek apaa pi-irdii eekten ona ereiizlere tasie etitir nn(sallalla alei e selle)oklar etiler fakirler edllar akkndaki tasiele-
ri de onlar zetip kollaaak ndan kolara aittasielerinden eri deildirnlara dz takdirdetoplda alnzele apaal-nz iir kise kalaaaktr zaan al dalk de ka-zan da aka da insanlaririrlerile kanatraaak nlatraa dostlk ekardelii pekitiree izetedeektir
137
Medeniyetimiz mabed medeniyetiydi,
8/2/2019 Sznt Dergisi Nisan Says
34/52
399
n genliktaal oznkindenfarkldr farkllk ifadenin zair nsndanok atn anla alkaldr nn iin konoldka derin e ir o kadar da assastr
eip azl kendi kiilik zelliklerinden ok fikriatnnderinliine inerek anlaaa alale ili pnar niteliin-deki rlerinden fadalanaileliiznn ok enielpazede kalee ald sosal kltrel e felsefproleleriiledii eserlerindeenlere kar arir assasietin seri-lendiini rrz
ilesini reiizde issettiiiz k air topladna -zellikle de en nesil- tad endielerini en anal ifadelerle ortaa koaktan ekineitirSakaryaTrksnden Zindandan Mehmede Mektupa kadar zananirok iirinde an daann destannaztrslnda okendi dnesi zerinden topln diline teran ol
e eleek nlerin skntsn topl adna klenee a-
N
138
Necip Fazln toplumun
geleceiyle alkal, bir dava
uuru iinde gece gndz
durmadan ortaya koyduu
gayretler, dnemi itibariyle
olduka nemlidir ve bunlarn
minnet ve kranla yd
edilmesi gerekir.
8/2/2019 Sznt Dergisi Nisan Says
35/52
399
ltrpe ok ki peine dt Sonsuzlukervannn araa eri kendisine edef iliolan koa rekli airenlik adna alas zorenelleri kolalatra kendine edef edinitirnn iin enlik kana saa kalplara i-reeie zn alaildii att alaaderlere
artan aka ir n ifade etezdile ki onare enlikim vardie sorldnda sanasolna akadan en varm. dieile esare-tini stereilektir aat ona aralarnzleleriniaal krklklarne zntlerini da-as adna niet ilip onlareri eldiinde kendi-sine a ta eti fikir iisinin aesi ktlirenliin tolarn atailek e eleee sapa-sala nesiller edie edeilekti
eip azln topln eleeile alkalirdaa r iinde ee ndz dradan ortaa
kodaretler dnei itiarile oldka ne-lidir e nlarn innet e kranla d edilesierekir derinde kendisi ii fikir ilesi ekennnderleri ile an istikaette dn edef dorltsnda adeleden i azee-i kendini topla n steren ir isonnsaii olarak r e topln ara irre satrn
urun kalabalklar bu adde kmaz sokakHaykrsam kollarm makas gibi aarak.
ifadesinde derinden issetek kndr
opln neat daarlarna ais ir risli ileen ozlaa onn aatona -adele ettii elerin anda elitir kazsokaklarda kaoldn dnd insanlnkrtlnn z dinaiklerine sarlakla -kn olaileei rndedir opln enidentoparlanasnn olnn enlikten etiini d-nen eip azl seeple ona arir eei-et eritirile airine re enlik
Tohum sa bitmezse toprak utansn.Hedefe varmayan mzrak utansn.
Hey gidi kheylan komana bak senatlarsan douran ksrak utansn.sralarndaki eeann atadr Geleek
nler iin tolarir n ne topraa sala-le tolarn filizlenip eeresi iin erek-li asat azrlanaldrnaaraileek eite oldii idi de ille ne de-erleriize sarlarak elde edeiliriz
nn dnesindeki ideal enlik eleekte-ki adnlk nlerin teeli olaileek azi e ka-rarlla saip enliktir ir genlik bir genlik
bir genlik Zaman bendedir ve mekn bana ema-nettir uurunda bir genlik ifadelerinde kendisi-
ni lan taal isseteek airin daasnaakszlk etekle edeerdir Zaman bendedir vemekn bana emanettir.dien kale kafa izdia-n tesis eden ideal ir enlik aali GzleriniSonsuzlukervannn iitlerine dikie nl-n aratnn eraeti ile eal olaa rak- ktlir enlik sedasir seda kiakknrzas rna dna nietlerini ie sa irseda kiefkresi adna as ikalinden aze-ieesindeki sei e or tolarneriklide eertek iin elinden elen tn aretisteritir
ktl daa onn iriik eselesidir leki oa een er n onn iin k ir kaptr daaa er eini eri kendini de da-ann laz sans olarak iln etitir
ae rna kitaplar az konferanslar erinadol ad ad dolap i dradan et-rafna tolar sa apislere d kalar eki aa iir zaan ktl daaaizet ete eeann kaeteitiripeok ki onn eean e saiiet dola-delesi nadol sealarnda dala dala alek ir snkal r zellikle nadolenlii zerinde o zaana kadar iir rk airi-ne nasip olaan iddi ir tesir andrtr
orlir dnede aaan airadelesinin
ilk llarnda zaan zaan alnz kalann rk-ln issetitir aaen kendi aretleri-le kraa alt ykou Hareketi irokdefa kesintie ratl aa o er defasnda eni-den e daa l ir ekilde kalderden deaetitir Gazete e derilerde alad azlar-la ortaa kod fikir areketini rt apndakienlik konferanslarla destekleitir r-a srklenen topln klaklarrtan feradnkendi enliinde de ona ard iin elin-den elen tn areti sarf etitir
na re er e ian e aksion ereesin-de ele alnal e olda karlalan er enel
139
Hayat boyunca araylarn, zlemlerini,
hayal krklklarn ve zntlerini, davas
adna nimet bilip, onlar yeri geldiinde
kendisine ba tac etmi N. Fazln gayesi,
kutlu bir genliin tohumlarn atabilmekve gelecee sapasalam nesiller hediye
edebilmekti.
8/2/2019 Sznt Dergisi Nisan Says
36/52
399
alaldr tsal daasn-da kendisine en neli des-teki olarak enleri re enlii ykouenlii olarak adlandr-
tr Bu bilinmezliktenkurtulu hi phe yok ki y-reinde az da olsa iman krn-ts tayan genler sayesindeolaaktr. dnesini e-niseerek rn taa-latr
stad eip azl kkede o ir seda ra-kp itti endisi iin deililleti daas e ir r
oaal ettii enlik iinaad zililerin or-lanlarn e azllarnelinden ttak istediiirzaan akszla raz ola-d laazd da onniin aarken lek olrd dia rpnaak a-dele edeek i kisedenkorkadan e eneller kar-snda ladan aatnn
aesi edindii daasnasaip kaakt ikirlerinieanet edeei enlerinde en az kendisi kadar ak-
sioner olasn istiordnn iin ir daa ada-nn nasl olaserektiinien zel ekilde ortaa ko-d ok sedii enlerdentek isteirlir ekildeille nedeerlere sa-
140
N. Fazl, kmazsokaklardakaybolduunudnd insanlnkurtuluunun z
dinamiklerinesarlmaklammkn olabileceigrndedir.
8/2/2019 Sznt Dergisi Nisan Says
37/52
19 zl sonlarna elindiinde sanl eleti eski aet e nden ok e kaetiti
opraklarnn neli ir ks elden kt Geri kalanlarn afazas iin k fedakrlklaraplaktad akn zaana kadar sanl idaresi altnda aaan illetler zellikle illietilikaklarnn alas e rpal deletlerin tarikleri netiesinde isan etiler aszlklarnkazanann peine dlerdi nanllar konda ilk arekete een illetlerdendi zellikle1777sanl-s arinden sonra alkanlardaki dr taaen sanlnn aleine dn-taan sonnda izalanan erlin nlaasnda esela e eresini elde eden nanllar Girit eana (pir) elde etek iin frsat kollaaktadaanan azeteilik diseleri e rplarntenkilirpa asnnda srekli rklerin ristianlar katlettii eklinde anklar laktad
19697 kna elindiinde nanllarn eteilik faalietleri daa da iddetlendi-li kdeletlerin ir daalesinden ekindiinden teennle areket edior tedirli ir ekilde eseleizee alorddiselerin daa da esiazlelerde dzenli nan ketlerinin snr
eerek erekletirdii diseler e nan donanasnn faalietleri sarn taasna seep oltrldz aranda toplanan elis6 saat sren zakerelerden sonra erekirse nanllarla ir saaairilesi konsnda karar altnanistan 4 ralkta ta sefererlik iln etti Gelieler zerine1isan 197de tinadaki eliiz nan ileri akanna arp ilnnildiren notaerdiakotan tain edildinan ordsnn anda daa sonra kral olaak29 andakilnaktad
aa 1 isandaki rk taarrzla alad nar edan aanda nan ords daldnak sanl ordsnn taz kotanlarndan r e 93 arplerinin er karaaneit oldonraki n erean eden saata eitoldsa da nanllar ine ozna ratlddeaaa ldr saaa-parak k deletlerin daalesine ikn erileden nanistann tasfie edilesi erini erditaarrza een sanl ordsrala e enieiri alarak Golos zerine rdatalada
edana elen saata nan ketleri ine ozna ratldnanllar eke iarnda ir sa-na att krak istediler e eni takielerle ordlarnlendirdiler 17 asta edana elensaa kesin ir rk zaferile netielendinan ords taaen daldakotanlar ise annzor krtardtina ol taaen sanl ordsna al old
zafer tinada ketin desine e eni krlan kainenin k deletlerin arallaar isteesine seep olds arnderdii telraa zaferi terik ederken daa fazla kan dkl-eesi iin ltan dlaidden saa drdrasn ria etti 1ilon altn saa tazinateial edili olan esela lesinin teslii karlnda 19 asta tareke izaland 32 n de-a eden saata sanl ketleri 1 kiloetre ilerleilertinaa da oldka aklalard3 aziranda stanlda alaan sl konferans 4 ralkta netielendirildiesin ir alieteraan nanllar ine rpallerinin ardla asa andan en az zararla kalktlaraata
alnan esela nanllara tesli edildialep ettiiiz 1ilon altn saa tazinat isenan eko-noi e aliesinin is eteesi erekesile 41 altna drldfak tefek snr dzeltele-ri apldsanl-nan aann tek spet netiesi sanl ordsnn nn eniden tereedilesi e n erdii oral oltr deneilir
sanl ordsnn kadar ksa zaanda le kesin ir zafer kazanaana itial ereenatl deletlersanl zerindeki asklarn artrarak 1ralkta -linin Giritin tarie-tini tanasn saladlar lee inlere eit ererek feteti oldz Giritin 16 l iinde
nanistana ilakna seep olaak sree irili old
9 isan 1711 rt aferi13 isan 199 31 art akas17 isan 1993 rakanrt zaln efat
tar ihtebuay@siz int i .com.tr
TARIHTE BU AY Dr. Mehmet HLEOGLU-HAZIRLAYAN NSAN /// 2012
399 141
8/2/2019 Sznt Dergisi Nisan Says
38/52
399
kitap aztrarinin tn teorisiiololarntrlemeeitlenmeolarak adlandrddiseninani eni trlerin et olan trlerden nasl e-dana eldiiniene aldn aklaa zerine inaedilitiraan sisteatiinin en alt irii olanalttrlerin (ea rklarn) edana elesietenetik ekanizalar iklie orafik artlar e-saa katldnda e iln e antn kaideleriasndane de zleler e erekler akn-dan et akaa tak dektedir raerani ir inan prolei de tekil eteektedirakat eriiler deienin kefietini trden tre
ei seiesine kseltine irok adan prolekaktadrarin Trlerin Menei zerine azd eserinde
ir trn ir aka tre dnesinin eriin enteel prolei oldereinin farkndad1n-ak arin esrarn esrar olarak adlandrd srr asla zeeitir2Mayre rearinin bu
problemi zmekte baarsz olmasnn sebebi trlerinzaman boyutundaki modifikasyonlarn gstermesineramen asla bir trn nasl ikiye ayrld ve oald- problemini zmeye dir detayl bir analiz yapmayaiddi olarak teebbs edememi olmasdr.3
teel eksikliin farkna aran erii ioloKeith Stewart Thomson 1977de le aztr:Biyologlar iin bitirilmesi gereken ama bitmemiolan i evrimin tartlmayaak dereede apak gr-nen henz duman zerinde tteek kadar taze delille-rini tespit etmektir. vrimin en tartmasz delili isebelli bir blgedeki kk adaptasyonlar ve populas-
yonlarn farkllamas konusunda deil trleme hak-knda olmaldr.arinden ne de insanlar sunseimle yzyllar boyuna yaptklar slah almala-rnda ilerine yarayan koyun inek kpek gibi trlerinbelirli snrlar ierisinde deiebileeini gstermiler-
di. arin ise bu snrlarn krlabileeini gstermekzorundayd ve biz de gstermek meburiyetindeyiz.4
riilerin inandklareklile trden tre
geme veya bir trden baka bir tre dn-meolarak ifade edilen ir disenin taiseleksion e tasonlar ii aklsz -
rsz karalarla iza edileeeei ok ak de-lillerle ortaa konlasna raen eriilerin inanlarnda neden direndiklerinin zerinde drl-aserekir
prolein en teel faktrlerinden irisie-rek Darwinin e erekse takipilerinin ok neliir ioloik erei dor tespit etelerinden ka-
naklanaktadrioloik erek trlerin zaaniinde erekten deitikleridir zieden akl-dnda eriin ilk tespiti olan Heranl deimek-tedir. teel esas dor old iinir dor-nn arkasndan zlere alaaa alana earptaa kap altr slnda insanlar zl-lardan eri trlerin deitiini sadee kendi aileleriierisinde deil an zaanda eil itki e aan-larda da aede etektedir ir tr ierisindekiarasonlar e odifikasonlar ile eitlene okak olarak rlen ir akadrnak tr -elki deins- snrlar iinde kalas ereken eitlik e
zeninlii tr snrlar dna taarak tak snfe atte seiesinde tatik etek arinizinen k atasdraiatta aede ettiiiz iseanllardaki deiikliin sadee tr iinde szkonsolddrlee trn enetik zeninlii kapasi-tesine al olarak eitlene ile eni areteler erklarn (alttrler) aratlas eklinde tezar et-ektedir
aet arin Mevut yaratlm Trler Zamanerisinde asl eimitiralklir kitap azolsad fazla dikkat ekeeek e dna kadar el eden ir dise olaaaktakat ar-
in Tabi Seleksiyondan kaynaklanan bir gle tr-lerin hi yoktan kendi kendine ortaya kna aitir
E
142
bu lmaca@si z i n t i . c om . t r
ro.r.ri
8/2/2019 Sznt Dergisi Nisan Says
39/52
399
arinin nzdeki tesilileri a-aan arlklarn erii akkndaki okeniteale ir dna rne teel olai-leek kadar k iddialarn akl karak iinne taaen iliin ir eselesi olarak trlerinerani ir iradee e takdire al oladan sade-e aoaddseeplerle nasl da eldikleri-ni iza eteleri erekir
nak i rnd kadar asit deildir n-k iololar idie kadar asla trnir tek ta-rifi zerinde anlaaa araalardr riiiololar Jerry A. Coyne e H. Allen Orr 24tealadklar Trleme adl kitaplarnda trniriden fazla tarifi oldna dikkat ekilerdir drda trn erek ir tarifini nasl seeeizdeen azarlara reBiyologlar tr kavramnnbirok gye iin kullanl olmasn istemektedirler;
fakat bu gyeler farkllk gstermektedirler. ioloone e rra re tr tarifinde idilik eneliedef esas alntr: r eer - Biyologlara orga-nizmalar snandrmakta yardm ediyorsa; 2- Ta-biattaki varlklara gerekten karlk geliyorsa; - Buvarlklarn nasl meydana ktn anlamamza yar-dm ediyorsa; - anllar tarihini doru yanstyorsa;- mmkn olabildiine ok organizmaya tatbik edi-lebiliyorsafadaldrone e rrhibir tr kav-ramnn bu hedeerin tamamn hatt ounluunubile baaramayaankal etitirnaknissetilerdir: Bir tr kavram zerinde karar verir-ken nelikle bir kii kendisine ait tr probleminin
tabiatn iyie tehis etmeli; daha sonra bu problemizeek en iyi kavram semelidir.5
arinist eriilerin k onl iione e rr da Ernst Mayrin Biyoloik Tron-septini () teri etektedir ki tarife re trendi aralarnda iftleebilen ve benzer dier grup-lardan oalma asndan izole olmu tabi populas-
yon gruplardr.one e rr tr tarifini nedendier tariere teri etektedir nlara re Bi-
yoloik Tronseptinin en nemli avanta kendi ta-nmlad trlerin varln aklamak zere hemen biraratrma program fikrini vermesidir.r istendii
takdirde erani iki farkl poplasona ait fertlerinir araa eldiklerinde reip reeedikleri kont-rol edileilir ree asndan irirlerinden teritollarsa (ani iftleeior ea iftleseler ileins adan erili -ksr olaan- arlar eldeedeiorlarsa) nlar trlee sreini taala- iki ar trdr
aalesefBiyoloik Tronsepti sadee aaane insi (seksel) olarak reeilen anllara tat-ik edileilirakteriler ii ins olarak reeen(aseksel lnerek reen) oranizalara -lanaaz ii trler iririnden orfoloik
e iokie teellere re arlrBiyoloik Tronsepti l oranizalaraesel fosillere de -
lanaazosiller arasndaki tr ar da sadeeorfoloik zelliklerine re aplrzdenBi-
yoloik Tronsepti erii iololarn ililendik-
leri irok oraniza iin eerli deildir e kendinisadee anllarn eriin tartasz delilini snaitiali en ok ii rnen ir n ile snrlandrr
Biyoloik Tronseptinin anki eksiklikleri iranaarinilerin nelikli olan tr tarifi akkn-daki rlerinin aata eirilesi srasnda teelazanllarardr Geite aarszla rae terk edili irok teori Batlamyusn naerkezli kinat anla ii zlelere e dene-lere ikn eren aratra prora olarak deer-lendirilitirnak sonnda nlarn l yanllarold ispat edilitir iliin ortaa kod irkaran kendi ana aratralara ikn sala-aile kailieti aratralarn netiede taiatakknda dor karalar salap salaaaaakknda kesin ir e sleezriilerin trtarifi ereesinde aptklar addenin geri kala-n karanlk olduu iin sokak lmbasnn altnda birey arayanadaa enzerer adan aradesokak lasnn altnda oksa onn tn aratr-asoa iderlki addenin adnlatlak lnde ok neli akikatler lnak-tadrrleri tanlaak iinBiyoloik Tronsepti-
ni seekleone e dd da anataapak-tadrlar
143
e o a
n r er a sa e-
er
k a-r
e r
er rse e z
avra n eke irlere ;
r. e ne ar a r -
sa; - arsa;; -- u ar
-
8/2/2019 Sznt Dergisi Nisan Says
40/52
399
arin tr tarifine re ir tr sadee kendiarasnda iftleebiliyorsa ve reme bakmndan dier
populasyonlardan izole olmularsa tr salr takdirde eni trlerin ortaa kas iin alan-ta ir arada aaan fertleri daa sonra iriri-le iftleeez dra etireek enellerin drne kazanrreee ni enellerin en andair trn iki poplasonn iririnden aran efizikolarak reelerini enelleen sra dalar eaeni s kanaii orafik eneller ardr (ekil1)aan etike iki poplason enetik olarak iri-rinden zaklatndaorafik arier ortadan kal-drlsa ile iki poplason artk iriri ile iftleee-
eek dereee eleilir teori allopatrik trleme-dir (allopatrikkeliesi nanada farkl anaatannsndadr)llopatrik trleme teorisinin dordan ir ispat
oktrn ispatlaak iin irini poplasonnikini poplason ile iftleeildii ikininin n- ile nnn drdn ile iftleeildii fakatdrdnnn irini ile iftleesinin ok dk i-tialli oldea kn olad ree zini-rinin arlnsterek erekir (ekil2) dr-larda ikini e n poplasonlaririni e dr-dn poplasonlar arasndaki allopatrik trlee
sreinin ara asaaklarn tesil eder teorikiddia ispatlaak iin inlere ea z inlere l
erie iderek n ar tr kal edilen e dola-sla iftleeeen anllarn eite iftleeildik-lerini sterek erekir ise kn deildirllopatrik trleme son zaanlarda erii
iololar arasnda en popler olan teori olak-la eraer tek deildir Simpatrik trleme teorisinere (simpatrikkeliesi nanada ayn anavatannsndadr) iki poplason orafik ir eneloladan da ree asndan iririnden izole olai-lirnn iin de elli artlara al olarak ir de-lilden asedileiliresel iki zl nezeerikan ela krtk sineihagoletis pomonellasadee al aa zerinde aaan fertlerden eda-na elirdiiiler astosta al aalarnn zerinertalarnrakr e ell sonnda rtadan
kan lralar krz al eeleri ile eslenirdillar sonra ela aalar erikaa etirilineaz sinekler rtalarn aalarn zerine -rakte lralar da elalarla eslendilalar al-lardan ne olnlat iin anda elada etiensinekler alla eslenenlerden ir a ne reek-tedir iftlee takilerindeki ir alk farkl-lktan dola iki eit sinek taiatta irirlerileiftleeektedir llopatrik trleenin tersine drda iki sinek eidinin ir araa elesinienelleen nia orafaa al deil ree za-anlarnn akaasna e daranlara aldr7
izik artlara ea zaan farkllna daananir niannir tr ikie arasok akit alr
144
8/2/2019 Sznt Dergisi Nisan Says
41/52
399
eorie re ree asndan iririnden terit edil-i iki poplason farklenetik deieler eirire teelen ir noktada enetik olarak artk ir-irlerile iftleeez dra eliroala asn-dan terit ol poplasonlarn enetik adan na-sl farkllaaan aklaak zere ok sada eka-niza ne srltraiattaki ekoloik denenin
ea da zinirinin ir netiesi olarak azanllardierlerini akalap erken l seleksionla po-plasonlarn farklere artlarna stere-si iin zein azrlanrlee seepler asndanaz enler desteklenir e azlarnn aat sane-sinden ekilesi salanr srada aatta kalan eizole olan poplasonlardan irisi ok kk iseenfrekanslarliradenin terii ile deitirili olrlee ir poplasonda farkl karakterler (renkklkzllk s) arlkl iken dier rptaki-lerde ar karakterler ki dra eer e leeiki ar alttr (ea rk) edana eli olr kinaeriea trlee deilbiyoloik deiim ea rk-laa deek daa dor olr
k ana rptan kopan kk poplasonlarsadee farkl en oranlarna saip ola eiliin-de olap ( kuruu tesir olarak ilinir) an za-andaalantaki enetik zellik dallarnnfrekans ne ise ondan da kolalkla ayr dmeei-liindedir (eklenen en frekanslarndaki tarzdeie sapalargenetik srklenmeolarak ili-nir)ta kal edilen ilk poplasonn en frekans-larndan arla eilii istatistik olan enetik
prensipler netiesinde karlee itialiet ka-idelerine lreselir sia dene faresi eazir dene faresi ile iftletiindeenetik prensiplerere kesin olarak eaz arka zdesi ile si-aar ka zdesi elirleneilirnaker-ani ir iftlee netiesinde tn arlar siaea eaz olailirnn seei nedirtialietkannlarna re rnek sas ne kadar az olrsaeklenen netielerde neli sapalarn ortaa k-a itiali o kadar daa fazla olr
ir para attnzda parann itial esa-na re azea tra ele itiali eittir se-
eptenaz tra attnz zaan an sada tra eazelesini eklersiniznak sadee drt kerepara atsanz netie ne olr tial esana reeklenen netie iki az iki tra elesidirakat ii az sadaki rnekle aplan deneelerde ortaakan netienineklenenden farklka ansk-sektirattle ir rnekte st ste drt kere traea az atailirsinizeklenen netieden kadark lde saplasnn seei denee sanznson dereede kk olasdrakat in kez az traatarak k ir deneapsadnz o zaan att-nz tralarn azlara nispetieklenen 5 - 5netiesine ok akn olaakt drda daa -k sada dise ea deneede netieler itial
esaplarna daa ok arken az sadaki aka eadeneede itial esaplarndan sapa itialidaa ksektir dieiliriz
karda para ata isli ile akladz pren-
sipk ana topllktan kopan kk e terit ol- tli ea kk topllklar iin de eerlidirkk alt poplasonlar kendi ilerinde iftleeeer kalrlar zden le ir poplasonierisinde ntr ir tason (ne zararl ne de fada-l olan ir tason) ile ok anlaailirnaalternatif olarak k ana poplason ierisindezaten ar olan aa ok an olaan azenler poplasondan kop kk poplasonlardataaen askn olarak rleilir Geite laiknlarnn zor old dnelerde nadolnn
elli lelerindeki da klerinde ep kendi i-lerindeki elenelerden dola ir ddet ikrorklaa srei aantrelli orfoloik (rnddak ekli s ) karakterler elli lelerde kidra eine o le insannn tipik ir rn-ts tekil edilitir akat daa sonralar laiknlar artna er lenin insan dier lede-kiler ile eleneilir ole elli zelliklerin asknola dr ortan kalkaa alatr leeikro rklaa srei de ozltr
esel anne ea aalarndan irisi alino (e-az) olan iri dii iri erkek iki ri dene faresinden
edana elen ir alt poplason dneli Gene-tik prensiplere re aanlar eteroziottrlar
145
8/2/2019 Sznt Dergisi Nisan Says
42/52
399146
(G) G doinant ri renk zelliine de resesifalino zelliini elirleektirri dene fareleri-nin (G) iftletiinde drt aredana etirdiinidneli endel prensiplerine re er ir anneea aa dene faresi iri sadee G dieri sadee enlerini taan iki ins insiet resi reteektirendel prensiplerine re insiet relerinden
(ekil3) tane ri ar (GG Ge G)ir tane deeaz ar () retilelidirakat teorik olarak ol-asereken drerek dnada le ola-ailir e tn arlar alino () olarak doailir nesilden sonra G alleli kaold iin poplas-onda sadee alino dene fareleri doar
ir enin karsndaki allelinin kaolas iledier enin poplason ierisinde erleesi s-reine sabitleme denir aitleenin olas kkpoplasonlarda daa teeldirnk tesadfdiselerin tesiri kk poplasonlarda daa kolaktadr r rn dil old kk
rnek sadee ans ile kendilerinin eldikleri daak rptakinden farkleni ir en frekans eldeeder r tesirinin ir isli olarak ensilan-adaki isleri ereiliriz eneleri sadee 2kiilik ir rp insandan eldiinden e kendi arala-rnda elenee eilili oldklarndan dolaen-silanalisler ksa parakllk ksa ollkaltn parak e elirli azastalklarn enlerinitaa asndan erikadaki enlerin ortalaalna nispetinden daa ksek zdee saiptir
r tesirine enzer olarak darboazie boy-nu tesiri de ardraroaz tesiriazetin ere
artlar poplasonn kln k ldeazaltt zaan rlr tarz etin diseler-
zllaa (teelen eandertaller drndaoldii) kraklk ea etin ir k olailirzorlartlarda aatta kalaaaranlar eni po-plasonn krlar olrr fertler az sadaold iin enetik srklene en frekanslarnaka deitirir ra aatta kalanlarn enfrekanslar zaten ilk safada da ait oldklar oriinalpoplasonn en frekansndan oldka farkl ola-ilir (enel poplasonda nadir olarak lnan azenetik faktrlerenleri taan az sadaki fertteise aantaedana etirerek aatta kalalarnaard ol olailir) zden aatta kalankk poplasonn en frekanslar oriinal pop-lasonnkinden ok farkl olailirleeaattakalanlarn sas artka e eni ir poplason e-dana etirdiklerinde az karakterler akndankendilerinden arldklar oriinal poplasondanok farkl olailirler (ekil4)akat eni ir tr
edana elesi deek deildir n trn farkldesenlerinin ortaa kas deektirlk atalarzolan iki insandan zeniden eaza zlderilidensar rka e oriinlere kadar tn insan rklarseep olarak aratlan anenetik ekanizalarniletilesile eitlenie llan (elle ell)zel isilerinin teellisi olarak tn dnaa a-llardr riilerin teorik dnelerine reise rklar enz ta erileei oldklarn-dan elki irka z in l sonra rklar kendiaralarnda eleneeeek e ok edana etire-eeek kadar farkllaaak e eni aan (priat)
trleri line eleeklerdirree asndan terit ola e enetik deie
ekanizasnn irliktelii ile eni trlerin edanaelesin iin speklatifir iddia olarak kalak-tadr nk tn iddialar trlerin eneini ak-laaan arini srelere daandrltr tarzteoriler tartal olaa dea edeektirnk teorilerden erani irinin dor oldn ispatla-an ir delil et deildirrleenin nasl old-na dir eriilerin oltrd senarolar ildi-iiz ereklerle dorlanatrilassa reeasndan izolason e enetik deie ekaniza-snn irliktelii ile eni ir trn edana elesinedir itiar edileek ir rapor et deildir
Dipnotlar
- (192): The roth of Biologial Thought(arideass: arardniersitress s43
- (159): n the rigin of Speies. asiile 1st edeprintedarideass: arardniersitress 1964 s1
- (1963):nimal Speies ofvolution (arideass:arardniersitress s12
- (1997): atral eletion and oltionsokinGnmerian Sientist-.
- and (24): peiation (nderlandass: inaerssoiates p25-26
--
a
b
8/2/2019 Sznt Dergisi Nisan Says
43/52
399 147
bulmaca@siz int i .com.tr
BULMACA
Ocak 2012postaylafakslaMart-Nisan
1- aarcz iradeyle, kll iradenin bir-
biriyle birlemesi, denk dmesi ek-
linde tarif edileilir
2- Biyolojik Tronsepti sadee aaan
anllara e akterilere tatik edilei-
lir
3- izikartlara ea zaan farkllna
daanan ir niann ir tr ikie
arasok akit alr
4- on siniri asara rad zaan ses
kskledana elir
5- Gne patlaalar netiesinde tanan
enerida azenileelere seep
olaktadr
6- . agus (soatootor) sinirlerinin
ite eri oz izasdr
7- aftada iki ea daa fazla kt frk-
tozla tatlandrl ieek alan kiiler-de kal astal riskinin 35 daa
fazla oldlntr
- sikoanaliz peneresinden akldn-
da dedikodapakgizli saldrganlk
nsna elir
9- oklk zaannda kanda likoz ikta-
rkseldiinde pankreastan likoz
drekle azifeli inslin sallanr
800092305400
100030002100
260400780
180200150
100110120
678879
243546
128
0
CBA
9 9
8 8
7 7
6 6
5 5
4 4
3 3
2 2
1 1
d
d
d
d
d
d
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
y
d
y d d
d
d
d
d y
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
y
8/2/2019 Sznt Dergisi Nisan Says
44/52
399148
eni ir aratraaa kirliliinin fazla ol-derde ir afta kalann ile kal kriziriskini artrdnsterdi ek risk eletteksek kan asn siara iekeker as-
talii klsik kal krizi risk faktrlerine re daaazdrnak nzde irok insann aa kirlilii-ne arz kalde sanailei lkelerde kal krizi-nin nde elen l seei old dnldndeaa kirliliinin kal krizinde e dolasla alk sa-lnda neli ir faktr old kolaa anlalailir
aa kirliliinin salk zerine zararl tesirlerin-
den llardan eri pelenilektedirnak aakirliliine ksa sreli arzietin ile kal krizi riskiniartraa kfi oldn ortaa koan ilk aratradr aratradaaa kirliliine ksa sreli arzietlesonradan elien kal krizi arasndaki irtiat inele-en 34 alann netieleri analiz edilitirJournalof the American Medical Associationda alananaratrada ozon ritn iaa kirletii-lerin kal krizi riskinde artla irlikte oldln-tr(WebMD Health News 14.02.2012)
Y
nde 21 ila 6 kilokalori arasndaeneri alan allarda afza proleielie riskinin eslenele daa azeneri alanlardaki riskin iki kat oldir
alada sterildi etieleri erikan roloikadeisinin e rleansda dzenlenen llktoplantsnda snlan alaa alar 7 ila 9arasnda olan 12den fazla kii katldir anketastasla allarn te irinin nde 61526 te irinin 15262143 kalan te irininise 21436 kilokalori eneri aldklar ortaakonldazla eneri alan son te irlik ksdaafzada afifozla daa fazladratrann netiesi ianln lzeier riskini artrdna karlk az iktarda eneri alann lzeierriskini azaltt ilisile aktadr zanlarkal iin ii olann e
Top Related