Sidik ifrazat sistemi daşlarının müasir müalicə metodlarıDr. Asif CahangirovMərkəzi Neftçilər XəstəxanasıUrologiya şöbəsi
Etiopatogenez•Hereditar – poligen defekti•Yaş•Cinsiyyət•Coografiya – diyeta, isti və nəm•Su içmə alışqanlığı•Məslək
Klassifikasiya•Ölçüsünə görə : <5mm, 5-10mm, 10-20
mm, >20mm•Lokalizasiyasına görə : böyrəyin yuxarı,
orta və aşağı kaliksi, ləyən, sidik axarının yuxarı, orta və aşağı 1/3 qismi, sidik kisəsi daşı
•X-ray xüsusiyyətinə görə : opak, az opak, nonopak
Klassifikasiya•Əmələ gəlmə etiologiyasına görə : - infeksiya mənbəyi olmayan : Ca
oksalat,Ca fosfat, sidik turşusu - infeksiya mənbəyi olan : Mg ammonium
fosfat, karbonat apatit, ammonium urat - genetik : sistin, ksantin , dihidroxiadenin - dərman daşları
Diagnoz – Görüntüləmə•Klinika•USM : sens – 78%,spes – 31%•Icmal rentgenografiya: sens- 44-77%,
spes-80-87%•İVU : sens- 51-87%, spes - 92-100%•Kontrastsız spiral KT : sens – 94-100%,
92-100% Kəskin böyrək sancısında - KT
Diagnoz - laboratoriya•Sidiyin ümumi analizi•Qanda kreatinin, sidik turşusu, ionize Ca,
Na, K, qanın ümumi analizi, CRP•Daşın analizi•Metabolik dəğərləndirmə
Medikal•Böyrək sancısının müalicəsi :
Spazmolitiklər, QSİP, Alfa- blokatorlar, opioidlər- MET
• Xemolizis: - Perkutan və oral – infeksiya və urik asit
daşlarında : Hemiakridin, Suby`G, THAM•Preventiv mualicə
EŞDL•1980 ci illərin başında istifadəyə başlandı•Göstərişlər : -2sm`ə qədər böyrək daşları, -1sm`ə qədər sidik axarı daşları•Əks göstərişlər: - hamiləlik, - qanama diatezləri, - kontrol altına alınabilməyən infeksiya, - skeletal malformasiya və ağır obez xəstə, - aortal anevrizma, - daşın distalində anatomik obstruksiya
ESDL•Yan təsirləri və ağırlaşmalar - Hematoma - tubulyar, vaskulyar və interstisiyal
dəyişikliklər, nefron zədələnməsi - Daş yolu - qalan fragmentlərin yenidən böyüməsi - böyrək sancısı - bakteriuriya, sepsis - disritmiya - Hipertoniya
Endourologiya•Ureterorenoskopiya və ureterolitotripsiya•Retrograd intrarenal cərrahiyyə•Perkutan nefrolitotripsiya•Mikroperkutan nefrolitotripsiya•Sistolitotripsiya
Ureterolitotripsiya•Sidik axarında daşın parçalanması•Hər üç daş qıran alət istifadə olunabilər,
ancaq ən üstünü Ho-lazer•Ağırlaşmalar 9-25%: intraoperativ (mukozal yaralanma,
perforasiya, avulsiya, qanaxma), erkən (hərarət yüksəkliyi, sepsis, qanaxma) gec (ureteral darlıq və VUR)
RİRS•2 sm`ə gədər böyrək daşlarında•Pekutan vəya EŞDL icra olunabilməyən,
böyrəyin aşağı kasa daşlarında•Yüksək maliyyətli texnologiya•Xüsusi təlim
Perkutan Nefrolitotripsiya•1980 ci illərdə başladı•2 sm dən böyük və mərcanvari böyrək
daşlarında•Obstruktiv anatomik uropatilərdə•Aşağı kasa daşlarında•Obez ve diğər anatomik anomaliyalarda•EŞDL və URS başarısız olubsa•Transplantasiya olmuş böyrəkdə
•Əks göstərişlər ümumi anesteziyaya olan bütün
əksgöstərişlər koagulopatiya kontrol altına alınabilinmeyen infeksiya bağırsağın atipik yerləşməsi törəmənin olması hamiləlik
Ağırlaşmalar•Qanaxma•Urinoma•Hərarət•Sepsis•Torakal ağırlaşmalar•Organ yaralanması•Mortalite (0-0.3%)
Supine vəziyyətdə PCNL•Hər xəstəyə mümkün deyil, uygun
alətlərin olmasını tələb edir (fleksibl URS)•Qısa əməliyyat vaxtı•Eyni zamanda retrograd transuretral
manipulyasiya•Opertor üçün daha çox əlverişli
pozisiyalar•Anesteziya daha rahat
Top Related