Sfida mjedisore përballje e së tashmes, me të shkuarën dhe të
ardhmen
vlerësim i problematikës mjedisore në këndvështrimin e integrimit evropian
Mihallaq Qirjo, Drejtor për Shqipërinë
htt
p:/
/alb
an
ia.r
ec.o
rg
Në këtë prezantim …
Rreth REC … Reflektim mbi situatën dhe
problematikën mjedisore të vendit Progresi krahasimor i vendit për
mjedisin (Raporti i BE 2009) Sfidat e së ardhmes
htt
p:/
/alb
an
ia.r
ec.o
rg
Sa herë ju ka ndodhur (në muajin e fundit) të keni qenë të dyzuar për të marrë me vete një cantë beze për pazar, që të mos përdorni qeset plastike që ofrohen me zemërgjërësi pa pagesë që nga shitësit ambulantë deri tek dyqanet më luksoze ?
10 herë?GABUAR!
1 herë? GABUAR!
0 herë? ☺ SAKTE!
htt
p:/
/alb
an
ia.r
ec.o
rg
Qendra Rajonale e Mjedisit
REC është një organizatë ndërkombëtare që ndihmon në zgjidhjen e problemeve mjedisore
Themeluar në 1990 (SHBA, BE, Hungari) Zyra Qendrore në Hungari 17 vende dhe në Kosovë 190+ staf (nga 30 kombësi) zbaton mbi 300 projekte Buxhet prej 15 million Euro në vit Popullësia e rajonit të REC ~ 200 million
htt
p:/
/alb
an
ia.r
ec.o
rg
REC në Shqipëri
Prej 1993 Dy zyra: Tiranë dhe Shkodër 12 staf Punon në :
Politika dhe legjislacioni mjedisor
Nismat Lokale Shoqerinë civile Edukimin mjedisor Informacionin Mjedisor
htt
p:/
/alb
an
ia.r
ec.o
rg
Monet
htt
p:/
/alb
an
ia.r
ec.o
rg
Monet
htt
p:/
/alb
an
ia.r
ec.o
rg
London 1952: Ditë smogu
htt
p:/
/alb
an
ia.r
ec.o
rg
“Interpretimi” realist i ndotjes së ajrit
London 1952
htt
p:/
/alb
an
ia.r
ec.o
rg22 shtator 2009
“Dita (simbolike) pa makina”
htt
p:/
/alb
an
ia.r
ec.o
rg
E Tashmja (1): ndjeshmëri e shtuar
Sot, për MJEDISIN diskutohet më shumë … por, sjellja jonë ndaj tij nuk është ende pjesë
organike e Edukimit/Edukatës qytetare!
Përpjekjet – progres pozitiv, megjithatë:- Institucione ende të dobta dhe nën presionin politik- Presioni ekonomik shumë i fortë- Shkolla: përpjekje jo të integruara- Shoqëria civile: veprime sporadike, ad-hoc, jo-
goditëse,- Media: kryesisht në raste të situatash ekstreme- Ndërgjegjësimi individual shpesh më efektiv si rezultat
i përballjes me problemet mjedisore dhe ndikimit negativ në shëndet, të ardhura, cilësinë e jetës!
htt
p:/
/alb
an
ia.r
ec.o
rg
E tashmja (2): reflektim i së shkuarës
MJEDISI – trajtimi i cështjeve mjedisore, përballet me sfidat të tjera më parësore të karakterit ekonomik dhe social që kalon vendi!
Mungesë tradite: njohurish dhe modelesh për trajtimin e mbetjeve (në aspektin shkencor dhe metodik).
Trajtim/ndjeshmëri e kufizuar vetëm në momente te caktuara. Shkallë e ulët edukate qytetare, reagimit individual dhe kolektiv
htt
p:/
/alb
an
ia.r
ec.o
rg
Progresi (krahasimor) i vendit 2008/2009 (marrë nga Raporti i Progresit ”
Tetor.2009)
▼ Ka pasur “limited progress” në fushën e legjislacionit horizontal.
Vlerësohen disa ratifikime protokollesh e konventash, aktivitete të pjesëmarrjes publike për TEC në Porto Romano, faqja e Arhusit e MMPAU
Projekt Ligji i ri për Mbrojtjen e Mjedisit që përbën një hap përpara në përafrimin e legjislacionit kombëtar me atë të BEsë ende nuk është miratuar.
Projekt ligji i VNMsë është ende i pamiratuar.
(marrë nga Raporti i Progresit ” Nëntor.2008)
▲ Shqipëria ka bërë “some progress” në përafrimin e legjislacionit me standartet e BEsë.
Megjithatë, tendenca është fokusimi i perpjekjeve në përgatitjen dhe miratimin e ligjeve të reja, me pasojën që të mbesë pas dore zbatimi i legjislacionit të përafruar deri më tani.
“Some progress” raportohet edhe në fushën e legjislacionit horizontal.
htt
p:/
/alb
an
ia.r
ec.o
rg
Progresi (krahasimor) i vendit – legjislacioni horizontal
Tetor 2009▼ Limited progress:
Ratifikimi i protokollit për NOx (Konventa e Gjenevës 1979);
Dëgjesa publike për TECin e Durrësit (përdorimi i internetit dhe gazetave për njoftimet);
Projekt ligji për Mbrojtjen e Mjedisit (përmban dispozita për Direktiva të rëndësishme) nuk është miratuar;
Projekt-ligji për VNM nuk është miratuar ende.
Nëntor 2008▲ Some Progress:
Metodologjia e VNM (pj. 2);
Strategjia Sektoriale për Mjedisin;
Amendime të Ligjit bazë për Mjedisin;
Dekret për PP në vendimmarrjen mjedisore;
Disa përpjekje për CDM; Kërkohet përmirësim i
zbatimit të kuadrit ligjor për VNM;
Disa aktivitete në fushën e mbrojtjes civile.
htt
p:/
/alb
an
ia.r
ec.o
rg
Progresi (krahasimor) i vendit –
Cilësia e Ajrit
Tetor 2009▼ ▼ No progress:
Vazhdon monitorimi por pajisjet dhe metodologjia janë pengesë;
Disa masa për zvogëlimin e tregut për karburantin me squfur;
Ndotja e ajrit mbetet e lartë,sidomos PM10
Nuk ka politika afatgjata në këtë drejtim.
Nëntor 2008▼ Limited progress:
Kontrata dhe pajisje për monitorimin;
Ulje e vogël e shkarkimeve nga industria dhe makina;
Mungojnë politikat afatagjata;
Zbatimi i kuadrit ligjor për shkarkimet nga automjetet dhe cilësinë e karburanteve është i dobët;
Shqipëria është në fazat e para të monitorimit të cilësisë së ajrit.
htt
p:/
/alb
an
ia.r
ec.o
rg
Cilësia e Ajrit
htt
p:/
/alb
an
ia.r
ec.o
rg
Progresi (krahasimor) i vendit - Mbetjet
(Tetor 2009)▲ Ka patur “Some progress” në fushën
e menaxhimit të mbetjeve. Rehabilitimi i pikave të nxehta toksike ka përparuar dhe janë identifikuar 35 pika të nxehta të reja të patrajtuara. Ndërtimi i venddepozitimeve (landfills) të reja është në proces.
Megjithatë, zhvillimet ligjore kanë mbetur pas. Nuk është miratuar ende një strategji për menaxhimin e mbetjeve.
Ende vijon hedhja dhe djegia e pakontrolluar e mbetjeve, që është veçanërisht e mprehtë në zonat rurale. Përpjekje të mëdha kërkohen për të zvogëluar gjenerimin e mbetjeve duke nxitur riciklimin.
( Nëntor 2008)▼Ka pasur “Little progress” në
fushën e menaxhimit të mbetjeve. Hedhja e pakontrolluar dhe djegia e mbetjeve vazhdojnë të përbëjnë rrezik për mjedisin dhe shëndetin.
htt
p:/
/alb
an
ia.r
ec.o
rg
Progresi i vendit – Cilësia e Ujërave
Tetor 2009
▲ Some progress: 2 impiante trajtimi
funksionale, një i përfunduar dhe tre në ndërtim;
Shkarkime të pakontrolluara të mbetjeve të ngurta në ujërat sipërfaqësore ;
Nuk është miratuar strategjia kombëtare për furnizimin me ujë dhe ujërat e ndotura;
Kuadri ligjor dhe planet e veprimit për Direktivat evropiane presin ende të miratohen
Nëntor 2009▲ Some progress: Numri i stacioneve të monitorimit të ujit
të pijshëm është rritur; Furnizimi me ujë është përmirësuar
paksa; Ujërat sipërfaqësore preken nga ndotjet
urbane dhe industriale; Sistemet e furnizimit me ujë dhe ato
sanitare mbeten të amortizuara; Ka vetëm një impiant trajtimi të
përfunduar pro jo funksional. Katër të tjerë janë në fazat e fundit të ndërtimit;
Ujërat e plazheve janë problematike në disa pika nga shkarkimet direkte të ndotjeve;
Strategjia kombëtare nuk është miratuar. Përpjekjet për të kanë bërë disi përpara
htt
p:/
/alb
an
ia.r
ec.o
rg
Torovicë 2010! Drilon 2009
htt
p:/
/alb
an
ia.r
ec.o
rg
Progresi i vendit – Mbrojtja e Natyrës
Tetor 2009▲ Some progress:
ZM kanë arritur 12,58%; Dekret për rrjetin e
inventarizimit dhe monitorimit të biodiversitetit;
Miratuar në 2008 ligji për mbrojtjen e faunës së egër (përafrimi I Direktivës për shpendët e egër), ligji për gjuetine në maj 2009;
Duhen përpjekje për angazhimet për Traktatin e Komunitetit për Energjinë, për të cilin përgatitjet po përparojnë disi.
Nëntor 2008▲ Some progress:
Ka përparuar transpozimi i Direktivës së habitateve dhe është miratuar një ligj për CITES;
ZM janë 11,4 %; Duhet të vijojnë përpjekjet
për Direktivën e shpendëve të ehër dhe habitateve;
Nevojiten kualifikime dhe burime të nevojshme;
Duhen përpjekje për angazhimet për Traktatin e Komunitetit për Energjinë, për të cilin përgatitjet po përparojnë disi.
htt
p:/
/alb
an
ia.r
ec.o
rg
Konkurenca në xham! Gryka e Cemit
htt
p:/
/alb
an
ia.r
ec.o
rg
htt
p:/
/alb
an
ia.r
ec.o
rg
Progresi (krahasimor) i vendit – disa fusha
Fusha Tetor 2009 Nëntor 2008
Ndotja industriale dhe menaxhimi i risqeve
▼ ▼ No progress ▲ Some progress: amendimi i Ligjit bazë
Kimikatet dhe OMGJ
▼ ▼ No developments:Kërkohet koordinim ndërministror për monitorim; nuk ka regjistër kombëtar për këto
▼ ▼ No developments
Zhurmat ▼ ▼ No progress ▲ Është miratuar një ligj për vlerësimin e zhurmave dhe nivelet maksimale. Kjo fushë është në hapat fillestare.
Kapacitetet administrative
▼ Kërkohet forcim në të gjitha institucionet. Bashkëpunimi ndërinstitucional mbetet i dobët. Kërkohet rritje kapacitetesh në nivel rajonal.
▼ ▼ Kërkohet forcim në të gjitha institucionet. Bashkëpunimi ndërinstitucional duhet forcuar. NES duhet të miratohet. Duhen përpjekje për ratifikimin dhe zbatimint e dokumenteve ndërkombëtare.
htt
p:/
/alb
an
ia.r
ec.o
rg
2009…krahasuar me 2008
2009 Progresi
Zbatimi Ligjit
Mbetje Uji KimikateIndustri
Natyra Ajri
AL▼
Little(‘09)
Some(‘08)
+/-
PozitivePërfshirjanë docNdërkom
betare+ Arhus
▲
Some(‘09)
▲
Some
(‘09)
▼
▼NO(‘09)
◄►
Some
(’09)
Some
(’08)
▼
▼NO(’09)
Limited
(’08)Limite
d(‘08)
Little(‘08)
Limited
(’08)
htt
p:/
/alb
an
ia.r
ec.o
rg…krahasuar me vendet e tjera të
BallkanitVende
tProgresi Legjislacioni
horizontalMbetje Uji Kimikat
eIndustri
Natyra Ajri
AL ▼Little
+/- ▲Some
▲Some
▼ ▼NO
◄►Some
▼ ▼NO
BiH Limited (09)Limited (08)
Some progress (09)Problematike (08)
Some progress (09)Limited (08)
Limited (09)Little (08)
No progress (09)Little (08)
No progress (09)Limited (08)
No dev’t(09)NO (08)
KOS Some progress (09)+ (08)
Some progress (09)
Limited/Fragile (08)
No progress
(09)Fragile
(08)
Limited (09)
Fragile (08)
No progress
(09)Fragile (08)
No progress (09)+ (08)
No (09)NO (08)
MK Some Ggod progress (09)
+/- QV e dobët (08)
Some progress (09)Some Progress (08)
Little progress (09)Limited (08)
Little progress (09)Some (08)
Little Progress (09)NO (08)
Some progres (09)Limited(08)
MNE + Progress (09)Progres i mirë në përafrimin dhe strat. Kombëtare (08)
Limited (09)Limited (08)
Limited progress (09)Some (08)
Some/no progress (09)+ (08)
Some progress (09)NO (08)
Little progress (09)++ (08)
SER Good Progress (09)Little (08)
Good progress (09)Admin e dobët dhe e pamjaftueshme (sidomos QV) (08)
Progress (09)+(Little) (08)
Little progress (09)Some (08)
Progress (09)Little (08)
Progress (09)Little (08)
Progress (09)NO (08)
htt
p:/
/alb
an
ia.r
ec.o
rgSfida të së ardhmes
- Më shumë profesionalizëm dhe ndjeshmëri- Më shumë ndërlidhje për të nxjerrë ndikimin
negativ të shkatërrimit dhe degradimit mjedisor në mirëqënien sociale, shëndetësore dhe ekonomike të vendit
- Zhvillimi i juristit mjedisor- Reagim per modele të qëndrueshme të
zhvillimit të vendit- Vlerësime (debatues) konkrete të mundësive
të vendit dhe sfidave të vendit
htt
p:/
/alb
an
ia.r
ec.o
rg
Botim me ngjyra, 20 faqe. Një Tematikë e vecantë për cdo numër
Shpërndahet falas
Revista: “Mjedisi Sot”
htt
p:/
/alb
an
ia.r
ec.o
rg
Faqja: http://albania.rec.org
Paketa ditore e lajmeve “Mjedisi Sot” hidhet cdo ditë në faqen e internetit të REC Shqipëri http://albania.rec.org duke ofruar mundësinë e përdorimit të informacionit nga një grup më i gjerë të interesuarish në fushën e mjedisit.
Revista “Mjedisi Sot” mund të shkarkohet nga të gjithë të interesuarit nga faqja e internetit të REC Shqipëri http://albania.rec.org në versionin PDF.
htt
p:/
/alb
an
ia.r
ec.o
rg
Portali i Info-Mjedisor: www.mjedisisot.info
Mundësi kërkimiLajme ditoreRevista on-lineSondazhePublikimeNjoftimeAdresa të faqeve të tjera
Databazë e vetme i informacionit mjedisor në Shqipëri
10 vjet lajme mjedisore
htt
p:/
/alb
an
ia.r
ec.o
rg
Ju faleminderit!
Top Related