SEMINARIUM 4
Współczesne laboratoria:• automatyzacja laboratorium• systemy otwarte i zamknięte• „mokra” i „sucha” chemia• komputeryzacja laboratoriów
Martyna Średniawa Gr. A2
AUTOMATYZACJA LABORATORIUM
Cele automatyzacjiOBNIŻENIE KOSZTÓW Wzrost skuteczności i oszczędność pieniędzy Wyeliminowanie niepotrzebnych etapów Uproszczenie kluczowych etapów Obniżenie stratPODNIESIENIE JAKOŚCI Udoskonalenie technik i narzędzi kontroli jakości Wprowadzenie wskaźników w celu ograniczenia błędówWZROST WYDAJNOŚCI PRACY Optymalizacja wykorzystania aparatury i personelu Usprawnienie wszystkich etapówZMNIEJSZENIE NAKŁADÓW PRACY Wyeliminowanie niepotrzebnych ruchów pomiędzy stanowiskami Ograniczenie przenoszenia oraz ułatwienie monitorowania i identyfikacji
próbki na każdym etapie Posiadanie czystego i uporządkowanego laboratorium Analiza przepisów bezpieczeństwa
Etykiety z kodami kreskowymi Obecnie najbardziej powszechną i dostępną
metodą rejestracji i identyfikacji próbek są etykiety z kodem kreskowym.
Przechowywanie próbek w niskich temperaturach wymaga stosowania specjalnych etykiet. Oznaczenia muszą być tak dobrane, by zachowały swoją elastyczność i przylepność podczas procesu zamrażania.
Cechy etykiet: spełniają wymagania stawiane przy procesie
zamrażania kriogenicznego (ciekły azot, suchy lód)
zapewniają wytrzymałość na zakres temperatur od -196°C do +90°C
są odporne na warunki przechowywania i formy sterylizacji laboratoryjnej, takie jak autoklaw, promieniowanie gamma, promieniowanie UV
nie są podatne na działanie chemikaliów takich jak: Xylenol, Izopropyl, DMSO oraz 10% HCl.
Czytniki kodów kreskowych
Czytniki ręczne bezprzewodowe Czytniki stacjonarne
Sorter probówek
Wydajność sortowania wynosi 1200 probówek na godzinę, około 4 tys. probówek na dobę
archiwizowanie materiału w ponumerowanych statywach pozwala na natychmiastowe zlokalizowanie żądanej próbki
Szybkie automatyczne przenoszenie probówek między różnymi statywami z 96 probówkami. Sortuje 900 probówek w ciągu godziny.
Dostępne modele z wbudowanym czytnikiem do skanowania kodów 2D oraz z wagą analityczną do ważenia probówek.
Olympus Laboratory Automat Sorter probówek XL9
Automatyzacja testów immunofluorescencji Automatyczne tworzenie protokołu
inkubacji do dokumentacji Identyfikacja kodów kreskowych Rozcieńczenie próbek Pipetowanie próbek i odczynników Inkubacja oraz płukanie płytek
testowych Inkubacja jednocześnie do 16 płytek
testowych, 150 próbek, 216 rozcieńczeń
Możliwość równoległego badania do 8 różnych parametrów
Możliwość zaprogramowania do 12 dowolnych szeregów rozcieńczeń
Automatyzacja testów ELISA
Ponad 900 parametrów z walidacją Dostępny analizator 7 lub 3
płytkowy Krótki czas załadowania surowic i
odczynników Identyfikacja kodów kreskowych W pełni zautomatyzowany przebieg
inkubacji od wprowadzenia surowic do odczytu
Eliminacja błędów: dwukierunkowe połączenie z laboratoryjnym systemem informatycznym: import zleceń i eksport wyników
Automatyzacja laboratorium mikrobiologicznego – Eddy Jet Urządzenie do wykonywania
posiewów spiralnych Wyposażone w jednorazowe
strzykawki i zlewki Wszystkie posiewy spiralne
mogą być sprawdzone przy pomocy wagi laboratoryjnej
Automatyzacja laboratorium mikrobiologicznego - Bio Dilutor służy do przeprowadzania
rozcieńczeń objętościowych w zakresie od 1 do 10 ml dla próbek mikrobiologicznych
przeprowadza rozcieńczenia bez zanieczyszczeń krzyżowych, próbki są utrzymywane w końcówce lub rurce i całkowicie wypłukiwane przy pomocy rozpuszczalnika
potrafi przeprowadzić również rozcieńczania grawimetryczne przy użyciu zewnętrznej wagi
SYSTEMY OTWARTE I ZAMKNIĘTE
Otwarty system pobierania krwiTradycyjna metoda pobierania krwi
żylnej Pobieranie krwi polega na
pociągnięciu tłoka strzykawki do momentu napełnienia krwi do żądanej objętości
Pobraną krew przelewa się ze strzykawki do probówki
Otwarty system pobierania krwi
Pobieranie krwi włośniczkowej Gazometria Glukoza Morfologia i elektrolity u niemowląt
Krew włośniczkowa pobierana jest z płatka ucha, opuszka palca lub pięty
Do nakłucia skóry używa się nakłuwaczy (różne rodzaje w zależności od żądanej objętości próbki, grubości skóry, rodzaju badania)
Pobraną krew umieszcza się bezpośrednio na pasku testowym (w postaci kropli) lub w probówkach przeznaczonych do konkretnych badań
Otwarty system pobierania krwi
Wady otwartego systemu pobierania krwi: Ryzyko kontaktu pobierającego i pacjenta z krwią Konieczność ponownego wkłucia w przypadku pobierania
kilku próbek Dłuższy czas zabiegu (przelewanie, zakręcanie korka) Mniejsza precyzja związana z błędami w pobraniu
konkretnej objętości
Zamknięty system pobierania krwiSkłada się z trzech elementów: dwustronnej igły z zaworkiem lub igły motylkowej standardowego centrycznego uchwytu sterylnej probówki z próżnią o kalibrowanej objętości,
zamkniętej bezpiecznym korkiem
Zamknięty system pobierania krwi
W celu łatwiejszego doboru odpowiedniej probówki do badania wprowadzono kolorowe korki
Kolor czerwony : materiał biologiczny: surowica rodzaj badań: biochemiczne czynnik zawarty w probówce: czynnik wykrzepiający
Kolor szary : materiał biologiczny: osocze lub krew pełna
z inhibitorem glikozy rodzaj badań: glukoza czynnik zawarty w probówce: szczawian (Na lub K)
fluorek (Na), jodooctan (Na)
Zamknięty system pobierania krwi
Kolor fioletowy: materiał biologiczny: osocze lub krew pełna rodzaj badań: morfologia czynnik zawarty w probówce: EDTA (Na2, K2, K3)
Kolor niebieski: materiał biologiczny: osocze lub krew pełna rodzaj badań: koagulologia czynnik zawarty w probówce: cytrynian (Na) roztwór 3,2% lub
3,8%
Kolor zielony: materiał biologiczny: osocze lub krew pełna rodzaj badań: biochemiczne, hormony, markery nowotworowe czynnik zawarty w probówce: heparyna (Na, Li)
Zamknięty system pobierania krwiKorzyści wynikające ze stosowania zamkniętego systemu
pobieraniakrwi:Nowoczesny wizerunek placówki Stosowanie systemu zamkniętego świadczy o nowoczesności placówki i
przestrzeganiu najwyższych standardów jakości i bezpieczeństwa Pacjenci doceniają również zminimalizowane ryzyko powtórnego
pobrania Najwyższa jakość badań Natychmiastowe mieszanie krwi z antykoagulantem zapobiega
powstawaniu mikroskrzepów Większa precyzja pobrania – zachowanie prawidłowych stosunków
stechiometrycznych między antykoagulantem a krwią Zminimalizowane ryzyko hemolizy poprzez optymalną konstrukcję igieł
oraz probówek
Zamknięty system pobierania krwiUsprawnienie pracy Próżnia w probówkach zapewnia pobranie dokładnie
wymaganej ilości krwi bez konieczności wypełniania do odpowiedniego poziomu
Po pobraniu materiał jest gotowy do transportu lub wykonania oznaczenia – nie ma potrzeby wykonywania dodatkowych czynności (przelewanie, zamykanie probówek korkami itp.)
Większe bezpieczeństwo pacjenta i personelu Brak kontaktu z krwią pacjenta podczas pobierania Probówki są napełniane krwią bezpośrednio w trakcie
pobierania – nie ma potrzeby jej przelewania
Sucha i mokra chemia
Sucha chemia
Budowa testów: Najprostsze mają postać paseczka lub krążka z materiału
wsiąkliwego (np. bibuła) nasączonego odczynnikami Bardziej skomplikowane testy mają budowę
wielowarstwową i/lub wielosektorową, a czasami są dodatkowo obudowane osłonami pomocniczymi
Sucha chemiaOgólne zasady działania suchych testów: Zmiana zabarwienia wskaźnika pH pod wpływem zmiany
odczynu środowiska (wskaźniki pH, oznaczanie mocznika) Utlenianie chromogenu powodujące zmianę jego zabarwienia
(oznaczanie glukozy, cholesterolu) Redukcja chromogenu powodująca zmianę jego zabarwienia
(oznaczanie LDH) Sprzęganie powodujące powstanie związku barwnego
(oznaczanie bilirubiny, azotynów) Hydroliza z wydzieleniem produktu barwnego (oznaczanie
teofiliny) Tworzenie się barwnych kompleksów lub osadów (oznaczanie
metali, oznaczenia immunologiczne) Zmiana siły elektromotorycznej ogniwa jonoselektywnego w
polu testowym (oznaczanie jonów sodu w surowicy) Zmiana przewodności pola testowego (amperometryczne
oznaczanie glukozy w pełnej krwi)
Sucha chemia
Testy do oznaczeń w moczu: Wskaźniki pH
w postaci paska, rolki lub książeczki pasek składa się z nośnika (z tworzywa
sztucznego) i przyklejonego do niego pola testowego
mogą być jedno- lub wielopolowe pola na paskach wielopolowych pokryte są
siateczką nylonową pozwalającą na nasączenie pól różnymi odczynnikami
Sucha chemia Testy do oznaczania narkotyków
paskowe – testy immunochromatograficzne płytkowe – testy immunochemiczne; pole testowe
działające na zasadzie zbliżonej do chromatografii cienkowarstwowej obudowane w osłonę z tworzywa sztucznego z okienkami do nanoszenia materiału i odczytu wyniku
Sucha chemia Testy paskowe
Wielopolowe Oznaczanie właściwości moczu (ciężar właściwy, pH),
zawartości substancji (glukoza, białko, ciała ketonowe, bilirubina, urobilinogen, azotyny) i komórek (erytrocyty, leukocyty)
Sucha chemia
AlAT AspAT Bilirubina Cholesterol Fosfataza
alkaliczna Glukoza Hemoglobina
Kinaza kreatynowa
Kreatynina Kwas moczowy Mocznik Potas Triglicerydy Troponina T
Testy do oznaczeń w pełnej krwi:
Wszystkie suche testy do oznaczania w pełnej krwi (oprócz oznaczania hemoglobiny) wymagają oddzielenia erytrocytów od pola testowego przy pomocy błony półprzepuszczalnej.
Sucha chemia
Metody odczytu wyniku suchych testów: Odczyt przez porównanie ze wzorcem (subiektywny,
zależny od oświetlenia, wad wzroku, wprawy w odczytywaniu)
Odczyt reflektometryczny (pomiar światła odbitego od powierzchni pola testowego)
Odczyt fluorymetryczny (wykorzystuje specyficzne właściwości niektórych związków po ich wystawieniu na działanie światła)
Odczyt potencjometryczny (pomiar SEM pomiędzy dwiema elektrodami zanurzonymi w badanym roztworze)
Odczyt amperometryczny (zmiana przewodności w polu testowym)
Sucha chemia
Clinitek Uryxxon 300
Sucha chemia
Ektachem-Kodak Accutrend GCT
Mokra chemia Jest to metoda badania próbek stałych po przeprowadzeniu
ich do roztworu. Jest to metoda badania próbek z wykorzystaniem
odczynników w formie cieczy. Stosuje się wzorce przygotowane przez producenta, w
formie indywidualnej lub w formie mieszanin.
KOMPUTERYZACJA LABORATORIUM
Laboratoryjne systemy informatyczne (LSI)
Laboratorium powinno posiadać różnorodne oprogramowanie informatyczne, począwszy od niezbędnego do funkcjonowania (takiego jak oprogramowanie wewnętrznych programów analizatorów laboratoryjnych), przez programy sterowania pomiarami i urządzeniami, systemy kontroli i sterowania jakością, aż po kompleksowe systemy zarządzania laboratorium.
Najlepsze LSI obejmują monitorowanie wszystkichetapów pracy laboratorium : rejestrację kontrolę jakości autoryzację statystykę archiwizację księgowość kontrolę magazynu
Laboratoryjne systemy informatyczne (LSI)
Laboratoryjne systemy informatyczne (LSI)
Laboratoryjne systemy informatyczne (LSI)
Przykładowe LSI: Laboratoryjny system informatyczny firmy MARCEL
Laboratoryjny system informatyczny FILAB 2.0
Laboratoryjny system informatyczny e-LAB
Laboratoryjne systemy informatyczne (LSI)
Korzyści wynikające z wdrożenia LSI: przyspieszenie otrzymania wyników badań zmniejszenie liczby błędów medycznych oraz
zminimalizowanie ryzyka utraty danych poprzez zmniejszenie wpływu czynnika ludzkiego
zapewnienie zgodności z normami europejskimi diagnostyki laboratoryjnej
zmniejszenie liczby rutynowych czynności niezbędnych do przyjmowania i przechowywania danych laboratorium
świadczenie niestandardowych ustawień parametrów dla każdej instytucji lub indywidualne
stworzenie komfortowych warunków pracy dla personelu lepsza obsługa klientów
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ!
Top Related