Rynek walutowy
Kontrakty terminowe na waluty
na GPW
1
Rynek walutowy• Rynek zdecentralizowany – ceny (kursy walut) powstają praktycznie w
każdej chwili w tysiącach miejsc na świecie.• Rynek bez granic• Największy rynek finansowy świata
Uczestnicy handlu walutami:
1. Instytucje finansowe (największe banki inwestycyjne i komercyjne)
2. Rządy państw, banki centralne
3. Brokerzy (hurtowi)
4. Pozostałe instytucje finansowe (ubezpieczyciele, fundusze inwestycyjne, banki komercyjne, brokerzy detaliczni…)
5. Przedsiębiorstwa (głównie zabezpieczenie kursów), fundusze hegdingowe, spekulanci (inwestorzy)
2
Kontrakt terminowy
• Umowa między 2 stronami : nabywca i sprzedawcą
• Nabywca zobowiązuje się do kupna instrumentu bazowego w przyszłości po określonej cenie
• Sprzedawca/wystawca zobowiązuje się do sprzedaży instrumentu bazowego w przyszłości po określonej cenie
• Kontrakty są rozliczane pieniężnie (z wyjątkiem kontraktów na obligacje)
Kontrakt terminowy to inaczej zakład o to jaka będzie cena instrumentu bazowego w terminie rozliczenia kontraktu terminowego
3
4
-5000
-4000
-3000
-2000
-1000
0
1000
2000
3000
4000
5000
40 45 50 55 60 65 70
zysk
/str
ata
w z
ł
nabywca
wystawca
Porównanie zysków/strat – gra o sumie zerowej
zysk
strata
5
Zalety kontraktów terminowych (o tym będziemy dzisiaj mówić)
• Liniowy profil wypłaty• Wysoka dźwignia finansowa • Niskie ryzyko kredytowe (dzienne rozrachunki)• Wysoka płynność, niskie koszty• Gra na wzrost/spadek• Zmiana ceny uzależniona od zmian cen
instrumentów bazowych
6
Standard kontraktów walutowych na GPW
Instrumenty bazowe
USD/PLN
EUR/PLN
CHF/PLN
7
Standard kontraktów walutowych na GPW
Nazwa
skrócona
• FXYZkrr• gdzie:• F – rodzaj instrumentu (futures),• XYZ – skrót nazwy instrumentu bazowego
(np. USD dla kursu USD/PLN oraz EUR dla kursu EUR/PLN)
• k – kod określający miesiąc wykonania • rr – dwie ostatnie cyfry roku wygaśnięcia
Zawsze w obrocie znajdują się 3 serie wygasające w najbliższych 3 miesiącach kalendarzowych oraz 3 serie wygasające w kolejnychmiesiącach kończących kwartały (zmiana od 1 kwietnia 2010)
Miesiące wygasania
8
Miesiąc Kod
styczeń F
luty G
marzec H
kwiecień J
maj K
czerwiec M
lipiec N
sierpień Q
wrzesień U
październik V
listopad X
grudzień Z
9
Standard kontraktów walutowych na GPW
Wartość
kontraktu
• 1.000 USD*• 1.000 EUR* • 1.000 CHF*
Np. przy kursie EUR/PLN na
Poziomie 3,9020 – wartość
kontraktu EUR to 3.902 PLN* Wartość kontraktu zmieniona z 10.000 na 1.000 waluty bazowej od 1 maja 2012
Standard kontraktów walutowych na GPW
• Dla kontraktu EUR kurs giełdowy np. 390,20 - to wartość 100 EUR w PLN
• Natomiast wartość kontraktu to 3.902 PLN
równowartość 1.000 EUR w PLN• Oznacza to także, że 1 EUR warte jest 3,9020 PLN• Kontrakty są notowane w złotych za 100 jednostek waluty
(czyli za 100 USD, CHF lub EUR) z dokładnością do 0,01 zł
• 1 pip (pips, punkt, tik) to najmniejsza zmiana kursu (4 miejsce po przecinku – np. zmiana kursu z 3,9020 na 3,9021 lub z 390,20 na 390,21)
• 1 figura to zmiana o 100 punktów (np. zmiana z 3,9020 na 3,9120 – zmiana na drugim miejscu po przecinku. Analogicznie – z 390,20 na
391,20) 10
11
Standard kontraktów walutowych na GPW
Dzień wygaśnięcia: Kontrakty wygasają w trzeci piątek miesiąca wygaśnięcia.Obrót wygasającą serią kończy się o godzinie 10:30 w dniuwygaśnięcia kontraktów. Po godzinie 11.00 odbywa się fixing NBP.
Na jego podstawie określane są ostateczne kursy rozliczeniowe (z dokładnością do 0,01 PLN za 100 USD lub EUR).
Pierwszy dzień obrotu nowej serii:
Pierwszy dzień sesyjny po dniu wygaśnięcia poprzedniej
serii kontraktów.
12
Zasady obrotu
notowania ciągłe w godz. 8:30 – 17:20 Wszystkie kontrakty terminowe mają dogrywkę Jednostka transakcyjna – 1 kontrakt obrót wspomagany działaniem animatora rynku Szczegóły dotyczące obrotu opisane są w:
Warunkach obrotu dla różnych par walut Szczegółowych Zasadach Obrotu Giełdowego Regulaminie Giełdy
Dokumenty są dostępne na stronie internetowej giełdy
www.gpw.pl
13
Kontrakty walutowe – sesja giełdowa
Widełki statyczne = +/- 3%
Widełki dynamiczne = 4 zł
Maksymalny wolumen zlecenia składanego do
arkusza zleceń = 1000 kontraktów
Transakcje pakietowe:
Minimalny wolumen zlecenia = 200 kontraktów
TYPY ZLECEŃ
1. Zlecenia z limitem ceny (można je wykorzystaćjako zlecenie take profit)2. Zlecenia PCR (po cenie rynkowej)3. Zlecenia PKC (po każdej cenie)4. Zlecenia z wielkością ujawniana, z wielkościąminimalną5. Zlecenia z limitem aktywacji – dzięki nim możliwajest budowa strategii w których wykorzystujemy stoploss, stop entry.
14
FUSDU09 - 14 września 2009
KUPNO SPRZEDAŻ
liczba kontraktów w zleceniu limit w zleceniu limit w zleceniu
liczba kontraktów w zleceniu
1 289,33 289,65 1
2 289,10 289,66 1
6 289,01 289,95 2
1 289,00 289,98 4
10 289,00 290,00 10
2 289,00 290,13 4
1 288,65 290,15 2
1 288,61 290,20 12
8 288,60 290,46 1
1 288,57 290,48 2
Arkusz zleceń
15
Depozyty zabezpieczające• Służą zabezpieczeniu zobowiązań kupującego/sprzedającego - zabezpieczeniu ryzyka
dziennej zmiany ceny kontraktu – proces bieżących rozrachunków rynkowych (tzw. równanie do rynku)
• Stanowią tylko część wartości kontraktu – określony % wartości• Wartość depozytu liczona od ostatniego kursu rozliczeniowego• Wielkość wyznaczana przez KDPW (WIG20 – średnia ważona, pozostałe – największa
zmiana dzienna w ciągu ostatnich 12 miesięcy)• Wpłacane na rachunek inwestora w DM• KDPW określa jeden poziom depozytu - minimalny – poziom który zawsze musi być
utrzymywany
• DM maja swobodę w określaniu depozytu wstępnego – ale w większości wyliczają go jako 1,2 -1,4 x depozyt minimalny
• Od sierpnia 2009 do inwestowania na pochodnych trzeba mieć Numer Klasyfikacyjny Klienta (NKK) nadawany przez KDPW (poprzednio Numer Identyfikacyjny Klienta (NIK))
16
Dźwignia finansowa• Wartość kontraktu na EUR (kurs kontraktu terminowego
413,00 (PLN za 100EUR)*10) = 4.130 zł
• Depozyt właściwy 5% = 206,6 zł (5% * 4.130 zł)• Depozyt wstępny 1,2*5%=6%= 247,9 zł (6% * 4.130 zł)• Dźwignia finansowa 16,7 krotna (100%/6%)= 16,7
• Zmiana kursu kontraktu o 1% to 41,3 PLN (kontrakt 1.000EUR) - zysk/strata dla inwestora
• Stosunek zysku/straty do depozytu zabezpieczającego 41,3zł/247,6 zł= 16,7%
17
18
Wycena kontraktów na indeksy i na akcje
F - cena futuresS - cena spotr – stopa wolna od ryzyka (w skali roku)T - liczba dni do dnia wygaśnięcia kontraktu
F - cena futuresS - cena spote – podstawa logarytmu naturalnegor – stopa wolna od ryzyka (w skali roku)δ – stopa dywidendyT - liczba dni do dnia wygaśnięcia kontraktu
TrSeF )(
)365
1(T
rSF
19
Wycena kontraktów walutowych
F - kurs odniesienia
S - przemnożony przez 100 kurs średni waluty której kurs jest
instrumentem bazowym wyznaczony na fixingu NBP w dniu
roboczym poprzedzającym sesję, na którą jest wyznaczany kurs
odniesienia
N - liczba dni od dnia ostatniej sesji poprzedzającej sesję, na
którą wyznaczany jest kurs odniesienia do dnia wygaśnięcia
kontraktu WIBOR, LIBOR, EURIBOR.
Szczegóły w SZOG (Szczegółowe Zasady Obrotu Giełdowego)
n/365WA)ST%(W_BAZO+1
n/3651 S=F
)_%( KWOTOWANAWST
OBLICZANIE KURSU TERMINOWEGO
Obliczmy kurs odniesienia dla kontraktów na USD
wygasających za 3 miesiące, dane (22 IX 2009):KURS spot USD/PLN = 2,8050
STOPY PROCENTOWE 3M:
WIBOR3M PLN=4,17%, LIBOR3M USD=0,2950%
20
18,283365/9000295,01
365/900417,0150,280
)(
n/365LIBOR(USD)+1
n/3651 S=F
PLNWIBOR
Jeżeli oprocentowanie waluty bazowej jest wyższe od oprocentowania waluty kwotowanej to kurs terminowy jest niższy niż kurs spot. Jeżeli oprocentowanie waluty bazowej jest niższe od oprocentowania waluty kwotowanej to kurs terminowy jest wyższy niż kurs spot (np. USD/PLN i EUR/PLN)
Punkty swapowe(dane z marca 2010)
21
Para walutowa/Data wygasania
06.2010 (90 dni)09.2010 (180
dni)03.2011 (1 rok)
EUR/PLN 260 490 1060
USD/PLN 255 449 930
CFHF/PLN 175 385 842
EUR/USD -1 -4 -3
AUD/USD -57 -130 -288
EUR/HUF 362 698 1345
22
Źrtódło: NBP
KURS TERMINOWY I KURS SPOT
Kursy terminowe wyznaczane są przez rynek na podstawie
kursów spot oraz oprocentowania walut wchodzących w skład
pary (punkty SWAP).
Kursy spot zmieniają się a wraz z nimi zmieniają się kursy
terminowe.
Zmiany rynkowych stóp procentowych nie mają tak dużego
(w krótkim terminie) wpływu na kurs terminowy, jak zmiany
kursów spot.
23
KURS TERMINOWY I KURS SPOT
Rynek walutowy nie pozwala na długie istnienie zleceń z
kursem odbiegającym od teoretycznych kursów terminowych
(po niekorzystnej stronie – za wysokie kupno lub za niska
sprzedaż) – jeżeli taka sytuacja zaistnieje – zostanie to
wykorzystane przez rynek.
Ta zasada dotyczy również animatora – czyli animator nie
może składać zleceń z limitami odbiegającymi od kwotowań
na innych rynkach).
RYNEK EFEKTYWNY24
KURS TERMINOWY I KURS SPOT
• Jeżeli limity zleceń odbiegają od prawidłowej wyceny – zostanie to natychmiast wykorzystane przez rynek.
• Najlepszą gwarancją, że oferty są prawidłowe (rynkowe) – jest liczba animatorów, wysoka wartość zleceń w arkuszu oraz nieograniczony dostęp inwestorów do rynku.
25
Arbitraż
Możliwości dokonania arbitrażu:Kontrakty przewartościowane - cena rynkowa
powyżej teoretycznej• Sprzedaż kontraktów + kupno walut spot (lub
innej serii kontraktów)
Kontrakty niedowartościowane - cena rynkowa poniżej teoretycznej
• Kupno kontraktów + sprzedaż walut spot (lub innej serii kontraktów)
26
Ryzyko
• RYZYKO RYNKOWE– wynika ze zmian kursu kontraktu, która zależy od zmian
ceny instrumentu bazowego
– jest potęgowane przez efekt dźwigni - małe wahania kursów na rynku kasowym mają proporcjonalnie większy wpływ na wartość depozytu zabezpieczającego
– może doprowadzić do poniesienia strat przekraczających wielkość pierwotnej inwestycji – straty mogą być wyższe niż pierwotnie wpłacony depozyt zabezpieczający
27
Ryzyko
• Ryzyko braku płynności
– może wynikać z małej aktywności inwestorów i animatorów na rynku
– płynność może być różna na różnych seriach
kontraktów terminowych
– zawarcie transakcji może być utrudnione lub będzie
pociągać za sobą dużą zmianę kursu
– na rynku kontraktów walutowych animatorem jest DM
BOŚ SA
28
Ryzyko
• Ryzyko makroekonomiczne – np. zmiany stóp procentowych
• Ryzyko polityczne – niestabilna sytuacja gospodarcza i polityczna w państwie
• Ryzyko zamachu terrorystycznego (mocniej reaguje np. USD – osłabienie, kurs CHF się umacnia – waluta na trudne czasy)
29
30
Podpisanie kontraktu w USD eksportowego, początek 2009 roku, kurs USD/PLN = 3,4000
100.000 USD = 340.000 PLN (przewidywane przychody)
Marża producenta 15% - przewidywany zyskKoszty produkcji
15.000 USD=51.000 PLN
289.000 PLNRealizacja kontraktu, dostawa, zapłata – wrzesień 2009 roku, kurs USD/PLN = 2,8000, otrzymana kwota w USD
100.000 USD
Sprzedaż 100.000 USD w banku po kursie 2,8000, 280.000 PLN
Strata na kontrakcie handlowym 9.000 PLN (zamiast 51.000 zysku)
Koszt zabezpieczenia – futures USD/PLN
Koszty utrzymania depozytu zabezpieczającego w biurze maklerskim
Zabezpieczenie: kontrakt handlowy
Firmy, których zyski zależą w znaczącym stopniu od kursów walut lub
cen surowców, jeżeli nie zabezpieczają swoich kosztów przed
wzrostem lub przychodów przed spadkiem – stają się (świadomie lub
nieświadomie) spekulantem na rynku walutowym lub surowcowym.
Niezabezpieczony eksporter ma (w efekcie) otwartą pozycję długą
na walutowych kontraktach terminowych, importer – pozycję krótką.
Najbardziej ryzykują ci, którzy nie zdają sobie sprawy z tego, jakim
ryzykiem są obarczone ich inwestycje w instrumenty bazowe, lub z
tego, że ponoszą ryzyko kursowe związane z prowadzoną
działalnością gospodarczą.
Instrumenty pochodne są dla niektórych jedyną możliwością uniknięcia ryzyka rynkowego.
Zabezpieczanie ryzyka
31
Czy kurs walut ma znaczenie przy inwestowaniu w złoto (i nie tylko)
32
3 miesiące
33
34
Zalety kontraktów terminowych
• Liniowy profil wypłaty• Wysoka dźwignia finansowa • Niskie ryzyko kredytowe (dzienne rozrachunki)• Wysoka płynność, niskie koszty• Gra na wzrost/spadek• Zmiana ceny uzależniona od zmian cen instrumentów
bazowych
Bezpieczeństwo obrotu
• Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych S.A. – rozliczanie i bezpieczeństwo transakcji
• Fundusz gwarancyjny• Mark-to-Market – kontrola ryzyka • Przejrzystość arkuszy zleceń• Transakcje z innymi inwestorami (a nie np. tylko z
właścicielem platformy CFD). GPW nigdy nie jest stroną transakcji.
• Anonimowość35
Top Related