Rijden en epilepsie
Eric Schmedding
Verlies van controle of bewustzijn
Hoe kan dat?
Verlies vancontrole of bewustzijn
Hoe kan dat?
Werking van de hersenen
• De hersenen bestaan uit een netwerk van cellen
• Die met elkaar verbonden zijn• En elkaar kunnen
– Prikkelen• positief beïnvloeden:
– of remmen • negatief beïnvloeden:
Véél cellen
• Gelijktijdige prikkeling van véél cellen leidt tot:– Pieken– Verstoring van de
normale functie en epileptische verschijnselen
Gegeneraliseerd
Epileptogenese
Lokale beschadigingEpileptisch
focus
Diffuse verstoring
Thalamocorticale circuit
Hoe onstaat epilepsie ?
Partieel
Functieverlies…
• Bewegen, voelen, spraak…– …als het specifieke
gebied betrokken is in het epileptisch proces
• Bewustzijn– als grote delen van de
schors erin betrokken zijn
Te bespreken
Geheimhouding
De beperkende wet
De procedure
Het gevaar
Gevaar in het verkeer?
• 367 pre-chirurgische patienten: rijdt U?
• 39 % had ooit een aanval tijdens het rijden.
• 68 % hiervan (27% van de hele groep) had ooit één of meer ongevallen daardoor. Van deze had – 94% materiele schade
– 32% zelf lichamelijke schade;
– 20% veroorzaakte dit bij anderen (matig tot ernstig)
Berg A et al: “Driving in adults with refractory localisation-related epilepsy” Neurology 2000; 54: 625-630
Wat als u mag rijden?
Kans op een ongeval bij epilepsie- patienten die mogen rijden (na 1 jr)
• Onderzoek bij: 50 patienten met een aanvals-gebonden ongeval vs 50 zonder ongeval zou het risico:– bij een aanvalsvrije periode >12 maanden 93% minder zijn– bij een aanvalsvrije periode >6 maanden 85% minder zijn– bij een aanvalsvrije periode van 3 maanden: geen significant verschil
• Andere factoren, die een gunstige invloed hadden op het risico:– het afwezig zijn van andere, niet- aanvalsgebonden ongevallen
– Kraus et al “Risk factors for seizure-related motor vehicle crashes in patients with epilepsy” Neurology 1999;52:1324
Kans op een ongeval bij epilepsie- patienten die mogen rijden (na 2 jr)
• Is na correctie voor leeftijd en rijervaring bij epilepsiepatienten gelijk aan die bij de bevolking !
• De kans betrokken te zijn in een ernstig ongeval (met lichamelijke schade voor bestuurder of andere) is gestegen met 40% tov controlegroep (OR: 1.37 CI: 1.02-1.84) – dit met uitsluiting van de bestuurders die overleden (vragenlijst)– t.o.v. populatiegegevens was dit percentage 100%
Taylor, Chadwick, Johnson: “Risk of accidents in drivers with epilepsy” J Neurol, Neurosurg, Psychiatry 1996; 60:621-27
• Deense studie: 7 x zoveel bestuurders met epilepsie worden behandeld op de eerste hulp dan zonder. (C.I.: 2.18-26.13!)
Lings S :”Increased driving accident frequency in Danish patients with epilepsy“ Neurology 2001; 57: 435
Wat is groep 1 en groep 2?
Rijcategorieën
Andere uit prognose!
0 16jr < 50cc; <25km/u Bromfiets klasse A
A3 16jr < 50cc; <45km/u; als3wiel<270; als 4wiel <350 en <4kW
Bromfiets klasse B
A 18jr >50cc; ev + zijspan Motorfiets
B 18jr <3500kg, (Ev.met aanhanger<750); als
3wiel<1000kg; als 4wiel<400kg, resp <550kg (personenvervoer) en<15kW
Auto; 3wieler 4wieler met motor
B 18jr Idem, personenvervoer <8+1
- als dit georganiseerd is !
Auto
C1 18jr >3500 en <7500kg
(Ev.met aanhanger<750)
Lichte
Vrachtwagen
C 21jr(18)
>3500kg, (Ev.met aanhanger<750)
18jr met vakbekwaamheidsattest
Vrachtwagen
D1 21jr(18)
>8+1 en <16+1 personen
18jr met attest; (ev. aanhanger<750)
Kleine Bus
D 21jr >16+1 personen
(Ev.met aanhanger<750)
Bus
Keuring:
Groep 1
Groep 2
Te bespreken
De beperkende wet
De procedure
Het gevaar
Geheimhouding
Wanneer gaat de rijonbekwaamheid in?
Rijbewijs moet binnen 4 dagen afgeleverd bij het overheidsorgaan dat het heeft afgegeven
Bij twijfel of de chauffeur nog wel vrij is van een van de lichaamsgebreken of kwalen genoemd in art 23.3° (eigen verklaring)
Advies vragen aan een geneesheer
Groep 1Kandidaat
Concluderend arts
(onderzoek eigen verklaring)
Neuroloog
BIVV (model XII)
epilepsie
moet:
functiestoornis
moet:
advies
Model VII
Niet geschikt
Geschikt – ev.
voorwaarden/ beperkingen bv geldigheids-duur
Kan geen rijbewijs bekomen
1 geen houder RB
2 houder RB
Voorlopig RB
leervergunning
(Tijdelijk) RB
Praktijk examen
Afgifte rijbewijzen v d gemeente
Oogarts (model VIII)
Groep 1Kandidaat
Concluderend arts
(onderzoek eigen verklaring)
Model VII
Niet geschikt
Geschikt – ev.
voorwaarden/ beperkingen bv geldigheids-duur
1 geen houder RB
2 houder RB
Voorlopig RB
leervergunning
(Tijdelijk) RB
Praktijk examen
Afgifte rijbewijzen v d gemeente
Tijdelijk!
Uw oude rijbewijs
is niet meer geldig
contractbreuk met de verzekering !
Groep 2Kandidaat
Keurend arts
(onderzoek eigen verklaring)
Neuroloog
BIVV (model XII)
epilepsie
functiestoornis
advies
Model XI
Niet geschikt
Geschikt – ev.
voorwaarden/ beperkingen bv geldigheids-duur
Kan geen rijbewijs bekomen
(Tijdelijk) RBAfgifte rijbewijzen v d gemeente
Oogarts (model X)
Ná de periode van rijgeschiktheid
Keurend arts
(onderzoek eigen verklaring)
Concluderend arts
(onderzoek eigen verklaring)
Groep 1 Groep 2
Afgifte rijbewijzen v d gemeente(Tijdelijk) RB
Vóór het aflopen v d periode: terug
Neuroloog
Te bespreken
De beperkende wet
De procedure
Het gevaar
Geheimhouding
Neurologische aandoeningen 1
• 1 Neurologische aandoeningen
• 1.1 Normen voor de kandidaat van groep 1
• 1.1.1 Neurologische aandoening: neuroloog bepaald de rijgeschiktheid en de geldigheidsduur ervan– Dus ook epilepsie
• Verminderde functionele vaardigheid: BIVV
• 1.1.2 Niet rijgeschikt als: aandoening die kan leiden tot een acute stoornis in de hersenfunctie met als gevolg : plots bewustzijnsverlies of plots onvermogen
Groep 1
3.1 Groep 1
• 3.1.2 Kandidaat met epilepsie is niet rijgeschikt• 3.1.3 Sedert de leeftijd van 15 jaar geen aanvallen meer
– - geen behandeling sedertdien– - Uitgebreid neurol. onderzoek toont geen hersenziekte
• Rijgeschikt zonder duurbeperking
• 3.1.4 Meerdere aanvallen gehad– - dan 12 mndn aanvalsvrij
• Rijgeschikt voor 1 jr; dan 3; dan 5
• 3.1.5 Eerste aanval:– - dan 6 mndn. aanvalsvrij;– - regelmatig geneesk. toezicht;– - EEG: geen Epi activiteit Geen hersenziekte
• Rijgeschikt voor 1 jr; dan 3,5; dan 5
3.1 Groep 1
• 3.1.6 Aanval tgv afbouw of wijzigen van AE medicatie– - dan 3 mndn aanvalsvrij
• Rijgeschikt voor 9 maanden Dan 1jr; dan 3; dan 5
• 3.1.7 Eenmalige aanval tgv verklarende en vermijdbare uitlokkende factor – - dan 3 mndn aanvalsvrij
• Rijgeschikt voor 9 maanden Dan 1jr; dan 3; dan 5
• 3.1.8 Aanvallen zonder invloed op het bewustzijn of de rijvaardigheid – - geen andere epileptische aanvallen in de anamnese – - dit gedurende 3 maanden
• Rijgeschikt voor 9 maanden Dan 1jr; dan 3; dan 5
3.1 Groep 1
• 3.1.9 Aanvallen uitsluitend in de slaap– - dit gedurende 2 jaar
• Rijgeschikt steeds voor 1 jaar
• 3.1.10 Voorwaarden voor de verlenging v d rijgeschiktheid onder 3.1.4 tot 3.1.9: – Geen aanvallen meer; geen andere aanvallen bij 3.1.7 tot 3.1.9
– regelmatig geneeskundig toezicht;
– stabilisatie gebleken bij uitgebreid neurologisch nazicht;
– aanvrager heeft voldoende inzicht in zijn ziekte;
– en is therapietrouw.
Perioden van rijgeschiktheidRijgeschiktheid over 5 jaar na diverse aanvallen
Slaap
Geen invloed
Uitgelokt
Doorbraak
Meer
Eerste
Ongeschikt Geschikt, 1e episode 2e 3e
Groep 2
3.2 Groep 2
• 3.2.1 De kandidaat met epilepsie is niet rijgeschikt• 3.2.2 Sedert de leeftijd van 15 jaar geen aanvallen meer
– - Geen behandeling sedertdien– - Uitgebreid neurologisch onderzoek toont geen cerebrale
pathologie • Rijgeschikt 1 jaar, dan 4 maal 1 jr Dan telkens 5 jr tot de leeftijd van
50 jr, erna telkens 3 jaar (art.44)
IK RAAD U AAN DIT ARTIKEL, ZO OOIT, UITSLUITEND TE GEBRUIKEN INDIEN HET GAAT OM EEN BENIGNE EPILEPSIE VAN DE KINDERLEEFTIJD MET CENTRO-TEMPORALE PIEKEN!
3.2 Groep 2
• 3.2.3 Eenmalige aanval met een aanwijsbare oorzaak• of posttraumatische epilepsie en:
– - 2 Jaar aanvalsvrij– - Geen blijvende cerebrale pathologie– - Geen epileptiforme EEG-afwijkingen– - Voldoet aan de voorwaarden gesteld in 3.1.10– - Gunstig verslag v d neuroloog:
Rijgeschikt 1 jaar, dan 4 maal 1 jr. Dan volgens artikel 44 1. IK RAAD U AF DE POSTTRAUMATISCHE EPILEPSIE ANDERS TE BEOORDELEN DAN ENIGE ANDERE EPILEPSIE. DEZE UITZONDERING HOORT HIER NIET THUIS !
• 2. VOOR WAT BETREFT DE EENMALIGE AANVAL DIENT HIER TOEGEVOEGD DAT DE KANDIDAAT GEEN ANTI-EPILEPTISCHE BEHANDELING MAG HEBBEN EN DE OORZAAK VERMIJDBAAR MOET ZIJN.
Te bespreken
De beperkende wet
De procedure
Het gevaar
Geheimhouding
Verplichting en geheimhouding
• …moet hij de belanghebbende op de hoogte stellen van de verplichting om zijn rijbewijs in te leveren bij de gemeente waar hij is ingeschreven – …en wel binnen de 4 werkdagen volgend op de
beslissing
– …maar ook de verzekeringsaspecten daarvan
• De orde der geneesheren adviseerd strikte geheimhouding om de arts-patient relatie niet te verstoren
Top Related