Dr Dr CcedilCcedilaağğatay atay GGoumloumlğğuumluumlşşDr BDr Buumluumllent lent GGuumluumlnlnluumluumlsoysoyDr Hakan Dr Hakan GemalmazGemalmazDr Emre TDr Emre TuumluumlzelzelDr Dr ŞŞeref eref BaBaşşalal
Prostat KanseriProstat KanseriOlgu SunusuOlgu Sunusu
bullbull65 y erkek hasta65 y erkek hastabullbullPSAPSA 111212
ngngmlml
bullbullGleasonGleason
SkoruSkoru
3+4=73+4=7bullbull312 odakta korlar312 odakta korlarıın 15n 15--3535rsquorsquoindeindebullbullTRUS VolTRUS Voluumluumlm 55 m 55 ccccbullbullKlinik EvreKlinik Evre
her iki lobda sertlik (cher iki lobda sertlik (cT2bT2b))
OlguOlgu
Dr Dr CcedilCcedilaağğatay atay GGoumloumlğğuumluumlşş
HastalHastalığıığın gern gerccedilccedilek boyutu iek boyutu iccedilccedilin in ne sne soumloumlylenebilirylenebilir
İİlave tetkik lave tetkik istermisinizistermisiniz
OlguOlgu
Partin Table
Lookup
Organ Confined 14(11-17)
Extraprostatic
Extension 47(40-53)
Seminal
Vesicle
Invasion 17(12-24)
Lymph
Node
Invasion 22(15-30)
All numbers represent predictive probabilities with a 95 percent confidence interval ellipses indicate lack of sufficient data to calculate probability
Kattan Kattan NomogramNomogram
YaYaşş 6565PSA PSA 112 112 ngngmlmlGleasonGleason
Skoru Skoru 3+4=73+4=7
Klinik evre Klinik evre T2b (UICC 1997)T2b (UICC 1997)T2c (UICC 1992)T2c (UICC 1992)
Pozitif odak Pozitif odak 312312
Extent
of Disease
Probability
Organ Confined
Disease 34
Extracapsular
Extension 49
Seminal
Vesicle
Invasion 19
Lymph
Node
Involvement 6
httpwwwhttpwwwmskccmskccorgorgapplicationsapplicationsnomogramsnomogramsprostateprostatePreTreatmentPreTreatmentaspxaspx
4789 hasta4789 hastaBelirgin Belirgin ldquoldquoupgradingupgradingrdquordquolele6 6 toto
gege77
7 7 toto
gege88
TTuumluumlm grup 282m grup 282gege10 odak 28710 odak 287
LiteratLiteratuumluumlrde 40rde 40rsquorsquoa kadara kadar
Chun
FKH et al BJU Int 98 329 2006 2020
bullbullKemik sintigrafisiKemik sintigrafisibullbullMRIMRIbullbullCTCTbullbullPETPETbullbullDiDiğğerer
TetkiklerTetkikler
Kemik sintigrafisiKemik sintigrafisi
bull Metastaz yok
bull LAP yokbull sağ
tarafta olası
kapsuumll dışı
yayılım
BilgisayalBilgisayalıı
TomografiTomografi
MRI
Capsular
extension Seminal
vesicles
Sensitivit
y Specificity Accuracy
Abdominal 50 72 63
Endorectal 57 96 80
Sensitivity Specificity Accuracy
Abdominal 45 80 76
Endorectal 91 99 98
Dr B Dr B GGuumluumlnlnluumluumlsoysoy
En uygun Tedavi nedirEn uygun Tedavi nedirTedavi alternatifleri nelerdirTedavi alternatifleri nelerdir
OlguOlgu
Tedavi SeTedavi Seccedilccedilenekleri enekleri
bullbull
Tek baTek başışına Radikal na Radikal RetropubikRetropubik
ProstatektomiProstatektomi
bullbull
Tek baTek başışına Radyoterapi (RT)na Radyoterapi (RT)
bullbull
Tek BaTek Başışına na HormonoterapiHormonoterapi
(HT)(HT)
bullbull
HT+RTHT+RT
bullbull
HT+RRP (HT+RRP (NeoadjuvantNeoadjuvant
veya veya AdjuvantAdjuvant))
bullbull
HT+RRP+RTHT+RRP+RT
bullbull
İİzlem zlem
Tek BaTek Başışına RTna RT
10 yıl iccedilinde biyokimyasal başarısızlık goumlruumllme oranı 70-90
Zietman AL 1995Kuban DA 1995
Tek baTek başışına RT Yana RT Yaşşam Sam Suumluumlrelerireleri
Evre 10 Yıl ()
15 Yıl
()
Stanford Uumlniversitesi
T3 35 18
MD Anderson
T3 45 31
Washington Uumlniversitesi
T3 42 -
Tek BaTek Başışına RT Sonuna RT Sonuccedilccedillarlarıı
bull
Duumlşuumlk lokal kontrol
bull
Duumlşuumlk hastalıksız sağ
kalım
bull
Uzak relapslar
halen problem
bull
Sistemik yaklaşım gerekliliği
Coen
JJ et al JCO 20 3199 2002
Lokal Kontrol ve Uzak Metastaz GeliLokal Kontrol ve Uzak Metastaz Gelişşme Riski me Riski
RT+RT+NeoadjuvanNeoadjuvan HT Beklenen HT Beklenen KazanKazanccedilccedillarlar
bull
Işınlanan alanın kuumlccediluumllmesi ve dozun arttırılabilmesibull
HT ile prostat voluumlmuumlnde 37 azalma dolayısıyla
verilecek ışında 15-20 azalma
bull
Ccedilevre dokuların (rektum mesane) alacağı ışında 15-30 azalma
bull
Evre duumlşuumlrme (Down
Staging) sistemik yayılım azalacak () uzak relaps
problemi azalacak
bull
Radyasyonun etkileyeceği koloniler azalacakTCD50
bull
Apopitoziste
artış
ve suumlperaditif
huumlcre oumllduumlrme etkisi
RTOG 8531 ve RTOG 8610RTOG 8531 ve RTOG 8610bull
RT vs NHT+RT birlikte
bull
RT65-70Gybull
Daha iyiuzun
bull
lokal kontrolbull
uzak metastaz olmaksızın yaşam suumlresi
bull
hastalıksız sağkalımbull
biyokimyasal rekuumlrrensiz
yaşam
bull
5 yıllık genel yaşam suumlreleri 75 vs 71 (p=05)
bull
Alt grup analizi Gleason
2-7 en fazla fayda goumlren hastalar
Pilepich
MV 1997 ve 1998
Faz III EORTC Faz III EORTC CcedilCcedilalalışışmasmasıı
bull
Uzun suumlreli HT+RT vs tek başına RT
bull
Goserelin
Asetat ilk guumlnden itibaren 3 yıl suumlre ile devamlı+ 70 Gy
Radyasyon vs 70 Gy
Radyasyon
tek başına
bull
412 değerlendirilebilir hasta
Bolla M The
Lancet 2002
Genel YaGenel Yaşşam Sam Suumluumlresiresi
N 415N 4155 y OS 5 y OS 7878
vs 62 p= 00002 vs 62 p= 00002 5 y 5 y cDFScDFS 7474
vs 40 plt 00001vs 40 plt 00001 Bolla M et al Lancet 360 103 2002
Biyokimyasal Olarak HastalBiyokimyasal Olarak Hastalııksksıız Yaz Yaşşam am SSuumluumlresiresi
Bolla M et al Lancet 360 103 2002 N 415N 4155 y OS 5 y OS 7878
vs 62 p= 00002 vs 62 p= 00002 5 y 5 y cDFScDFS 7474
vs 40 plt 00001vs 40 plt 00001
Risk kategorilerine gRisk kategorilerine goumloumlre klinik re klinik hastalhastalııksksıız yaz yaşşamam
Radyoterapi ile T3 HastalRadyoterapi ile T3 Hastalııkta Tedavi Sonukta Tedavi Sonuccedilccedillarlarıı
Dr Hakan Dr Hakan GemalmazGemalmaz
BBoumloumlyle bir olguda Radikal yle bir olguda Radikal prostatektomininprostatektominin
yeri nediryeri nedir
OlguOlgu
YYuumluumlksek Riskksek Risk--Lokal Lokal İİleri Evre leri Evre HastalHastalııkta RRPkta RRP
Bianco
FJ Jr et al Urology6683 2005
RRP SonrasRRP Sonrasıı
Biyokimyasal HastalBiyokimyasal Hastalııksksıız z SaSağğkalkalıımm
pT2 pT2 (n223)(n223)
Klinik T3 HastalKlinik T3 Hastalııkta RRP Sonraskta RRP Sonrasıı
HastalHastalığığa a OumlOumlzgzguumluuml
SaSağğkalkalıımm
pT3pT3--4 4 (n391)(n391)
N+ N+ (n227)(n227)
Ward
JF et al BJU Int95751 2005
N 841N 841OrtOrt
izlem 102 yizlem 102 yııll
HastHast OumlOumlzgzguumluuml
SaSağğkalkalıımm5y 955y 9510y 9010y 9015y 7915y 79
RRPRRP
cT3acT3a
5 y5 yııll
10 y10 yııll235 hasta235 hasta
OSOS
959959
7777medianmedian
izlem 706 ayizlem 706 ay
CSSCSS
987987
916916pT2 235pT2 235
bPFSbPFS
595595
511511LN+ 85LN+ 85
cPFScPFS
959959
854854CS+ 335CS+ 335
Hsu
CY et al Eur
Urol 2006
bull
Prostat dokusu + seminal vezikuumlller 50 gr
bull
Prostatik
adenokarsinomabull
Gleason
3+4=7 (tersiyer grade
yoktur)bull
Kapsuumll ve periprostatik
invazyon
bull
Bilat
SV invazyonubull
Cerrahi sınırlar intakt
bull
LN negatifbull
pT3bN0
RRP patolojisiRRP patolojisiRRP patolojisi
Dr Hakan Dr Hakan GemalmazGemalmaz
BBoumloumlyle bir olguda RT+yle bir olguda RT+HTHTrsquorsquoninnin RRPRRPrsquorsquoyeye
daha daha uumluumlststuumluumln oldun olduğğuna una
dair bilimsel bir veri var mdair bilimsel bir veri var mıı
Bu aBu aşşamada hastalamada hastalığıığın olasn olasıı seyri nasseyri nasııldldıırr
OlguOlgu
Tewari Urology 2006FU 20 yrs -
3159 pts cT1-2 -
1980-1997
PTRTWW
High riskIntermediate
risk
Low riskAll
RT vs RP 20 yrs-survival
outcomes
Surgery
RTWW
P Albertsen J Urol 2007
15-yrs overall survival outcomesRP vs RT vs WW
RRP ile T3 HastalRRP ile T3 Hastalııkta Tedavi Sonukta Tedavi Sonuccedilccedillarlarıı
EAU EAU GuidelinesGuidelines
20092009
ReferenceReference TreatmentTreatment 5y OS5y OS 10y OS10y OS 5y CSS5y CSS 10y 10y CSSCSS
5y 5y cPFScPFS
10y 10y cPFScPFS
5y 5y bPFSbPFS
10y 10y bPFSbPFS
Roach Group
2RT 82 50 94 75 - - - -
Roach Group
3RT 68 32 83 62 - - - -
Roach Group
2RT + HT 76 62
(8y)93 89
(8y)
Roach Group
3RT + HT 79 61
(8y)93 88
(8y)
Bolla 2002 RT 62 - 79 - 40Bolla RT + HT 78 - 94 - 74
Hsu RRP 959 77 987 916 959 854 595 511
1557 pts IJROBP 2000 364 pts
FarklFarklıı
Serilerde Tedavi SonuSerilerde Tedavi Sonuccedilccedillarlarıı RTRRP RTRRP
AdjuvanAdjuvan--SalvageSalvage
TedaviTedavi
Dr Emre Tuumlzel
bullGerek var mıbull Varsa Hangisibull Ne zaman
Bolla M et al Lancet
366572 2005
EORTC 22911 RRPEORTC 22911 RRP--AdjuvanAdjuvan
RT vs RT vs İİzlemzlem
5 y5 yııllllıık k Biyokimyasal Biyokimyasal progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 74 vs 526 74 vs 526Klinik Klinik progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 912 vs 81 912 vs 81
EORTC 22911 RRPEORTC 22911 RRP--AdjuvanAdjuvan
RT vs RT vs İİzlemzlem
Colette
L et al Eur
J Cancer
41 2662 2005 N 972
SWOG 8794 SWOG 8794 AdjuvantAdjuvant RTRT
bull
N= 425bull
Postop
ART (60-64 Gy) vs observation
bull
Median
f-u 106 yearsTreatment Metastasis
or
deathMedian
metastasis- free
survival
P
ART 36 147 y 006
Obs 43 132 y
Thompson
et al JAMA 296 2329 2006
RRP+RRP+AdjuvantAdjuvant
HormonalHormonal
TherapyTherapy
in pT3b in pT3b PCaPCa
ZinckeZincke
H et al J H et al J UrolUrol 166 2208 2001 166 2208 2001
SiddiquiSiddiqui
SA et al J SA et al J UrolUrol 1791830 2008 1791830 2008
6401 hasta 953 pT36401 hasta 953 pT3--4 hasta4 hasta10y 10y sistmksistmk
progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 95 vs 90 plt 000195 vs 90 plt 0001
10y hastal10y hastalığığa a oumloumlzgzguumluuml
sasağğkalkalıımm 98 vs 95 p= 000998 vs 95 p= 000910y genel 10y genel sasağğkalkalıımm 84 vs 83 p= 042784 vs 83 p= 0427
HT baHT başşlama zamanlama zamanıı
PSA gt 04 PSA gt 04 ngngml ise fayda yokml ise fayda yok
McLeod
DG et al BJU 97247 2005
ldquoldquoEarlyEarly
ProstateProstate
CancerCancerrdquordquo
CcedilCcedilalalışışmasmasıı
N 8113N 8113
MedianMedian
izlem 74 yizlem 74 yııll
PFSPFS OSOS
p=00041
HR 051 (032-
081)p=092
HR 104 (053-
202)
Adjuvant Flutamide
after
RP
Wirth M Eur Urol 2004
RRP + RRP + AdjuvanAdjuvan HormonalHormonal
TedaviTedavi
Messing
EM et al Lancet 7 472 2006
ECOG ECOG ccedilccedilalalışışmasmasııMedianMedian
izlem izlem 119 y119 yııllMedianMedian
progresyonsuzprogresyonsuzsasağğkalkalıımm 139 y139 yııll
vs vs 24 y24 yııllMedianMedian
HastalHastalığığa a oumloumlzgzguumluumlsasağğkalkalıımm henhenuumluumlz eriz erişşilmediilmedi
vs vs 123 y123 yııll
SalvageSalvage RadiotherapyRadiotherapybull
N=1540 Median
dosage 648 Gy
Salvage
RT 6 y progression-free
rateOverall 32
PSA le
05 48PSA 051-10 40PSA 101-15 28
PSA gt 15 18
Stephenson
et al JCO 25 2035 2007
2828
PSA lt 05PSA lt 05PSA 051PSA 051--1010PSA 101PSA 101--1515PSAgt 15PSAgt 15
SalvageSalvage RadiotherapyRadiotherapy
Stephenson
et al JCO 25 2035 2007
KILAVUZLAR NE DKILAVUZLAR NE DİİYOR YOR
bull EAU kılavuzubull NCCN
Dr Şeref BaşalGATA Uumlroloji AD
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Radikal prostatektomi (RP)
EndikasyonlarıKanıt seviyesi
Duumlşuumlk ve orta riskli lokalize prostat kanserli hastalar (cT1b-T2 ve Gleason skoru 2-7 arası
ve PSAlt20) ve yaşam beklentisi 10 yıldan fazla
1b
Roumllatif endikasyonları
T1a hastalığı
olanlar ve yaşam beklentisi 15 yıldan fazla olanlar veya Gleason skoru 7 olanlar 3
Duumlşuumlk hacimli yuumlksek riskli lokalize prostat kanserli seccedililmiş
hastalarda (cT3a veya Gleason skoru 8-10 veya PSAgt20)
3
Multimodal tedavide bir seccedilenek olarak iyi seccedililmiş
yuumlksek riskli lokalize prostat kanseri olan hastalar (cT3b-T4 N0 veya herhangi bir T N1)
3
Oumlneriler
T1-T2 hastalık tedavisinde kısa suumlreli (3 ay) GNRH analoglarıyla neoadjuvan tedavi oumlnerilmekte 1a
Preoperatif potensi olan duumlşuumlk riskli ekstrakapsuumller hastalığı
olanlarda (T1c Gleason skorult7 ve PSAlt10 ngml veya partin tablolarına bakın) sinir koruyucu cerrahi uygulanabilir
3
T2a hastalığı
olanlarda tek taraflı
sinir koruyucu youmlntemler bir seccedilenek olabilir 4
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Yuumlksek riskli lokalize hastalıkta RP
cT3a PCa Gleason skoru 8-10 veya PSAgt20 ngml olan seccedililmiş
hastalarda uygun bir tedavi seccedileneği
Lenf nodu tutulumu sık olduğundan şayet RP yapılırsa genişletilmiş
pelvik lenfadenektomi de yapılmalıdır
Hasta moltimodal yaklaşımlar konusunda da bilgilendirilmelidir Olumsuz tuumlmoumlr oumlzelliği varlığında (pozitif cerrahi sınır ektrakapsuumller yayılım seminal vezikuumll invazyonu) iyileşme doumlnemininden sonra adjuvan RT uygun olabilir
Kanıt seviyesi
Patolojik evresi T3 N0 M0 olan hastalarda radikal prostatektomi sonrası
hemen eksternal radyasyon uygulanması
biyokimyasal ve klinik hastalıksız sağ
kalımı
arttırır 1
Bir alternatif seccedilenek de biyokimyasal başarısızlık olduğunda (fakat PSA 1 ngml uumlzerine ccedilıkmadan) radyasyon uygulamasıdır
3
T3-4 N0 M0 lokal ilerlemiş
prostat kanserinde WHO 0-1 performans statuumlsuumlne sahip hastalara 3 yıllık ardışık ve adjuvan hormonal tedaviyle eksternal radyoterapi genel olarak sağkalımı
arttırmaktadır 1
T2c-T3 N0-x ve Gleason skoru 2-6 olan hasta grubunda radyoterapi oumlncesi ve esnasında kısa suumlreli ADT uygulamasının hastalıksız sağ
kalım uumlzerine olumlu etkisi olabilir 1b
Ccedilok yuumlksek riskli prostat kanserinde ciddi komorbiditenin eşlik etmediği c-pN1 M0 hastalarda eksternal pelvik radyasyon ve hemen akabinde uygulanan uzun doumlnem adjuvan hormonal tedavinin hastalıksız sağkalıma hastalığa spesifik başarısızlığa metastatik başarısızlığa ve biyokimyasal kontroluumlne olumlu etkisi vardır
2b
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Definitif radyoterapi
Kanıt seviyesi
Lokalize prostat kanserinde T1c-T2c N0 M0 hatta cerrahiyi reddeden genccedil hastalarda da olmak uumlzere IMRT ile birlikte veya tek olarak 3D-CRT oumlnerilmektedir Bu uygulamadan duumlşuumlk- orta ve yuumlksek riskli hastaların fayda goumlrduumlğuumlne dair kuvvetli kanıt vardır
2
Yuumlksek riskli hastalarda radyoterapi oumlncesi ve sırasında kısa suumlreli ADT sağ
kalımı
olumlu etkilemektedir
2a
cT1-T2a Gleason lt7 (veya 3+4) PSAlt 10 ngml prostat hacmi lt 50 ml TUR-P hikayesi olmayan ve IPSS iyi olan hastalarda bir seccedilenekte kalıcı
implantlarla transperineal interstisyel braki terapidir
2b
Patolojik evresi T3 N0 M0 olan hastalarda radikal prostatektomi sonrası
hemen eksternal radyasyon uygulanması
biyokimyasal ve klinik hastalıksız sağ
kalımı
arttırır 1
Bir alternatif seccedilenek de biyokimyasal başarısızlık olduğunda (fakat PSA 1 ngml) uumlzerine ccedilıkmadan) radyasyon uygulamasıdır
3
T3-4 N0 M0 lokal ilerlemiş
prostat kanserinde WHO 0-1 performans statuumlsuumlne sahip hastalara 3 yıllık ardışık ve adjuvan hormonal tedaviyle eksternal radyoterapi genel olarak sağkalımı
arttırmaktadır
1
T2c-T3 N0-x ve Gleason skoru 2-6 olan hasta grubunda radyoterapi oumlncesi ve esnasında kısa suumlreli ADT uygulamasının hastalıksız sağ
kalım uumlzerine olumlu etkisi olabilir 1b
Ccedilok yuumlksek riskli prostat kanserinde ciddi komorbiditenin eşlik etmediği c-pN1 M0 hastalarda eksternal pelvik radyasyon ve hemen akabinde uygulanan uzun doumlnem adjuvan hormonal tedavinin hastalıksız sağkalıma hastalığa spesifik başarısızlığa metastatik başarısızlığa ve biyokimyasal kontroluumlne olumlu etkisi vardır
2b
NCCN KNCCN Kıılavuzulavuzu--20092009
NCCN KNCCN Kıılavuzulavuzu--20092009
bullbull65 y erkek hasta65 y erkek hastabullbullPSAPSA 111212
ngngmlml
bullbullGleasonGleason
SkoruSkoru
3+4=73+4=7bullbull312 odakta korlar312 odakta korlarıın 15n 15--3535rsquorsquoindeindebullbullTRUS VolTRUS Voluumluumlm 55 m 55 ccccbullbullKlinik EvreKlinik Evre
her iki lobda sertlik (cher iki lobda sertlik (cT2bT2b))
OlguOlgu
Dr Dr CcedilCcedilaağğatay atay GGoumloumlğğuumluumlşş
HastalHastalığıığın gern gerccedilccedilek boyutu iek boyutu iccedilccedilin in ne sne soumloumlylenebilirylenebilir
İİlave tetkik lave tetkik istermisinizistermisiniz
OlguOlgu
Partin Table
Lookup
Organ Confined 14(11-17)
Extraprostatic
Extension 47(40-53)
Seminal
Vesicle
Invasion 17(12-24)
Lymph
Node
Invasion 22(15-30)
All numbers represent predictive probabilities with a 95 percent confidence interval ellipses indicate lack of sufficient data to calculate probability
Kattan Kattan NomogramNomogram
YaYaşş 6565PSA PSA 112 112 ngngmlmlGleasonGleason
Skoru Skoru 3+4=73+4=7
Klinik evre Klinik evre T2b (UICC 1997)T2b (UICC 1997)T2c (UICC 1992)T2c (UICC 1992)
Pozitif odak Pozitif odak 312312
Extent
of Disease
Probability
Organ Confined
Disease 34
Extracapsular
Extension 49
Seminal
Vesicle
Invasion 19
Lymph
Node
Involvement 6
httpwwwhttpwwwmskccmskccorgorgapplicationsapplicationsnomogramsnomogramsprostateprostatePreTreatmentPreTreatmentaspxaspx
4789 hasta4789 hastaBelirgin Belirgin ldquoldquoupgradingupgradingrdquordquolele6 6 toto
gege77
7 7 toto
gege88
TTuumluumlm grup 282m grup 282gege10 odak 28710 odak 287
LiteratLiteratuumluumlrde 40rde 40rsquorsquoa kadara kadar
Chun
FKH et al BJU Int 98 329 2006 2020
bullbullKemik sintigrafisiKemik sintigrafisibullbullMRIMRIbullbullCTCTbullbullPETPETbullbullDiDiğğerer
TetkiklerTetkikler
Kemik sintigrafisiKemik sintigrafisi
bull Metastaz yok
bull LAP yokbull sağ
tarafta olası
kapsuumll dışı
yayılım
BilgisayalBilgisayalıı
TomografiTomografi
MRI
Capsular
extension Seminal
vesicles
Sensitivit
y Specificity Accuracy
Abdominal 50 72 63
Endorectal 57 96 80
Sensitivity Specificity Accuracy
Abdominal 45 80 76
Endorectal 91 99 98
Dr B Dr B GGuumluumlnlnluumluumlsoysoy
En uygun Tedavi nedirEn uygun Tedavi nedirTedavi alternatifleri nelerdirTedavi alternatifleri nelerdir
OlguOlgu
Tedavi SeTedavi Seccedilccedilenekleri enekleri
bullbull
Tek baTek başışına Radikal na Radikal RetropubikRetropubik
ProstatektomiProstatektomi
bullbull
Tek baTek başışına Radyoterapi (RT)na Radyoterapi (RT)
bullbull
Tek BaTek Başışına na HormonoterapiHormonoterapi
(HT)(HT)
bullbull
HT+RTHT+RT
bullbull
HT+RRP (HT+RRP (NeoadjuvantNeoadjuvant
veya veya AdjuvantAdjuvant))
bullbull
HT+RRP+RTHT+RRP+RT
bullbull
İİzlem zlem
Tek BaTek Başışına RTna RT
10 yıl iccedilinde biyokimyasal başarısızlık goumlruumllme oranı 70-90
Zietman AL 1995Kuban DA 1995
Tek baTek başışına RT Yana RT Yaşşam Sam Suumluumlrelerireleri
Evre 10 Yıl ()
15 Yıl
()
Stanford Uumlniversitesi
T3 35 18
MD Anderson
T3 45 31
Washington Uumlniversitesi
T3 42 -
Tek BaTek Başışına RT Sonuna RT Sonuccedilccedillarlarıı
bull
Duumlşuumlk lokal kontrol
bull
Duumlşuumlk hastalıksız sağ
kalım
bull
Uzak relapslar
halen problem
bull
Sistemik yaklaşım gerekliliği
Coen
JJ et al JCO 20 3199 2002
Lokal Kontrol ve Uzak Metastaz GeliLokal Kontrol ve Uzak Metastaz Gelişşme Riski me Riski
RT+RT+NeoadjuvanNeoadjuvan HT Beklenen HT Beklenen KazanKazanccedilccedillarlar
bull
Işınlanan alanın kuumlccediluumllmesi ve dozun arttırılabilmesibull
HT ile prostat voluumlmuumlnde 37 azalma dolayısıyla
verilecek ışında 15-20 azalma
bull
Ccedilevre dokuların (rektum mesane) alacağı ışında 15-30 azalma
bull
Evre duumlşuumlrme (Down
Staging) sistemik yayılım azalacak () uzak relaps
problemi azalacak
bull
Radyasyonun etkileyeceği koloniler azalacakTCD50
bull
Apopitoziste
artış
ve suumlperaditif
huumlcre oumllduumlrme etkisi
RTOG 8531 ve RTOG 8610RTOG 8531 ve RTOG 8610bull
RT vs NHT+RT birlikte
bull
RT65-70Gybull
Daha iyiuzun
bull
lokal kontrolbull
uzak metastaz olmaksızın yaşam suumlresi
bull
hastalıksız sağkalımbull
biyokimyasal rekuumlrrensiz
yaşam
bull
5 yıllık genel yaşam suumlreleri 75 vs 71 (p=05)
bull
Alt grup analizi Gleason
2-7 en fazla fayda goumlren hastalar
Pilepich
MV 1997 ve 1998
Faz III EORTC Faz III EORTC CcedilCcedilalalışışmasmasıı
bull
Uzun suumlreli HT+RT vs tek başına RT
bull
Goserelin
Asetat ilk guumlnden itibaren 3 yıl suumlre ile devamlı+ 70 Gy
Radyasyon vs 70 Gy
Radyasyon
tek başına
bull
412 değerlendirilebilir hasta
Bolla M The
Lancet 2002
Genel YaGenel Yaşşam Sam Suumluumlresiresi
N 415N 4155 y OS 5 y OS 7878
vs 62 p= 00002 vs 62 p= 00002 5 y 5 y cDFScDFS 7474
vs 40 plt 00001vs 40 plt 00001 Bolla M et al Lancet 360 103 2002
Biyokimyasal Olarak HastalBiyokimyasal Olarak Hastalııksksıız Yaz Yaşşam am SSuumluumlresiresi
Bolla M et al Lancet 360 103 2002 N 415N 4155 y OS 5 y OS 7878
vs 62 p= 00002 vs 62 p= 00002 5 y 5 y cDFScDFS 7474
vs 40 plt 00001vs 40 plt 00001
Risk kategorilerine gRisk kategorilerine goumloumlre klinik re klinik hastalhastalııksksıız yaz yaşşamam
Radyoterapi ile T3 HastalRadyoterapi ile T3 Hastalııkta Tedavi Sonukta Tedavi Sonuccedilccedillarlarıı
Dr Hakan Dr Hakan GemalmazGemalmaz
BBoumloumlyle bir olguda Radikal yle bir olguda Radikal prostatektomininprostatektominin
yeri nediryeri nedir
OlguOlgu
YYuumluumlksek Riskksek Risk--Lokal Lokal İİleri Evre leri Evre HastalHastalııkta RRPkta RRP
Bianco
FJ Jr et al Urology6683 2005
RRP SonrasRRP Sonrasıı
Biyokimyasal HastalBiyokimyasal Hastalııksksıız z SaSağğkalkalıımm
pT2 pT2 (n223)(n223)
Klinik T3 HastalKlinik T3 Hastalııkta RRP Sonraskta RRP Sonrasıı
HastalHastalığığa a OumlOumlzgzguumluuml
SaSağğkalkalıımm
pT3pT3--4 4 (n391)(n391)
N+ N+ (n227)(n227)
Ward
JF et al BJU Int95751 2005
N 841N 841OrtOrt
izlem 102 yizlem 102 yııll
HastHast OumlOumlzgzguumluuml
SaSağğkalkalıımm5y 955y 9510y 9010y 9015y 7915y 79
RRPRRP
cT3acT3a
5 y5 yııll
10 y10 yııll235 hasta235 hasta
OSOS
959959
7777medianmedian
izlem 706 ayizlem 706 ay
CSSCSS
987987
916916pT2 235pT2 235
bPFSbPFS
595595
511511LN+ 85LN+ 85
cPFScPFS
959959
854854CS+ 335CS+ 335
Hsu
CY et al Eur
Urol 2006
bull
Prostat dokusu + seminal vezikuumlller 50 gr
bull
Prostatik
adenokarsinomabull
Gleason
3+4=7 (tersiyer grade
yoktur)bull
Kapsuumll ve periprostatik
invazyon
bull
Bilat
SV invazyonubull
Cerrahi sınırlar intakt
bull
LN negatifbull
pT3bN0
RRP patolojisiRRP patolojisiRRP patolojisi
Dr Hakan Dr Hakan GemalmazGemalmaz
BBoumloumlyle bir olguda RT+yle bir olguda RT+HTHTrsquorsquoninnin RRPRRPrsquorsquoyeye
daha daha uumluumlststuumluumln oldun olduğğuna una
dair bilimsel bir veri var mdair bilimsel bir veri var mıı
Bu aBu aşşamada hastalamada hastalığıığın olasn olasıı seyri nasseyri nasııldldıırr
OlguOlgu
Tewari Urology 2006FU 20 yrs -
3159 pts cT1-2 -
1980-1997
PTRTWW
High riskIntermediate
risk
Low riskAll
RT vs RP 20 yrs-survival
outcomes
Surgery
RTWW
P Albertsen J Urol 2007
15-yrs overall survival outcomesRP vs RT vs WW
RRP ile T3 HastalRRP ile T3 Hastalııkta Tedavi Sonukta Tedavi Sonuccedilccedillarlarıı
EAU EAU GuidelinesGuidelines
20092009
ReferenceReference TreatmentTreatment 5y OS5y OS 10y OS10y OS 5y CSS5y CSS 10y 10y CSSCSS
5y 5y cPFScPFS
10y 10y cPFScPFS
5y 5y bPFSbPFS
10y 10y bPFSbPFS
Roach Group
2RT 82 50 94 75 - - - -
Roach Group
3RT 68 32 83 62 - - - -
Roach Group
2RT + HT 76 62
(8y)93 89
(8y)
Roach Group
3RT + HT 79 61
(8y)93 88
(8y)
Bolla 2002 RT 62 - 79 - 40Bolla RT + HT 78 - 94 - 74
Hsu RRP 959 77 987 916 959 854 595 511
1557 pts IJROBP 2000 364 pts
FarklFarklıı
Serilerde Tedavi SonuSerilerde Tedavi Sonuccedilccedillarlarıı RTRRP RTRRP
AdjuvanAdjuvan--SalvageSalvage
TedaviTedavi
Dr Emre Tuumlzel
bullGerek var mıbull Varsa Hangisibull Ne zaman
Bolla M et al Lancet
366572 2005
EORTC 22911 RRPEORTC 22911 RRP--AdjuvanAdjuvan
RT vs RT vs İİzlemzlem
5 y5 yııllllıık k Biyokimyasal Biyokimyasal progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 74 vs 526 74 vs 526Klinik Klinik progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 912 vs 81 912 vs 81
EORTC 22911 RRPEORTC 22911 RRP--AdjuvanAdjuvan
RT vs RT vs İİzlemzlem
Colette
L et al Eur
J Cancer
41 2662 2005 N 972
SWOG 8794 SWOG 8794 AdjuvantAdjuvant RTRT
bull
N= 425bull
Postop
ART (60-64 Gy) vs observation
bull
Median
f-u 106 yearsTreatment Metastasis
or
deathMedian
metastasis- free
survival
P
ART 36 147 y 006
Obs 43 132 y
Thompson
et al JAMA 296 2329 2006
RRP+RRP+AdjuvantAdjuvant
HormonalHormonal
TherapyTherapy
in pT3b in pT3b PCaPCa
ZinckeZincke
H et al J H et al J UrolUrol 166 2208 2001 166 2208 2001
SiddiquiSiddiqui
SA et al J SA et al J UrolUrol 1791830 2008 1791830 2008
6401 hasta 953 pT36401 hasta 953 pT3--4 hasta4 hasta10y 10y sistmksistmk
progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 95 vs 90 plt 000195 vs 90 plt 0001
10y hastal10y hastalığığa a oumloumlzgzguumluuml
sasağğkalkalıımm 98 vs 95 p= 000998 vs 95 p= 000910y genel 10y genel sasağğkalkalıımm 84 vs 83 p= 042784 vs 83 p= 0427
HT baHT başşlama zamanlama zamanıı
PSA gt 04 PSA gt 04 ngngml ise fayda yokml ise fayda yok
McLeod
DG et al BJU 97247 2005
ldquoldquoEarlyEarly
ProstateProstate
CancerCancerrdquordquo
CcedilCcedilalalışışmasmasıı
N 8113N 8113
MedianMedian
izlem 74 yizlem 74 yııll
PFSPFS OSOS
p=00041
HR 051 (032-
081)p=092
HR 104 (053-
202)
Adjuvant Flutamide
after
RP
Wirth M Eur Urol 2004
RRP + RRP + AdjuvanAdjuvan HormonalHormonal
TedaviTedavi
Messing
EM et al Lancet 7 472 2006
ECOG ECOG ccedilccedilalalışışmasmasııMedianMedian
izlem izlem 119 y119 yııllMedianMedian
progresyonsuzprogresyonsuzsasağğkalkalıımm 139 y139 yııll
vs vs 24 y24 yııllMedianMedian
HastalHastalığığa a oumloumlzgzguumluumlsasağğkalkalıımm henhenuumluumlz eriz erişşilmediilmedi
vs vs 123 y123 yııll
SalvageSalvage RadiotherapyRadiotherapybull
N=1540 Median
dosage 648 Gy
Salvage
RT 6 y progression-free
rateOverall 32
PSA le
05 48PSA 051-10 40PSA 101-15 28
PSA gt 15 18
Stephenson
et al JCO 25 2035 2007
2828
PSA lt 05PSA lt 05PSA 051PSA 051--1010PSA 101PSA 101--1515PSAgt 15PSAgt 15
SalvageSalvage RadiotherapyRadiotherapy
Stephenson
et al JCO 25 2035 2007
KILAVUZLAR NE DKILAVUZLAR NE DİİYOR YOR
bull EAU kılavuzubull NCCN
Dr Şeref BaşalGATA Uumlroloji AD
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Radikal prostatektomi (RP)
EndikasyonlarıKanıt seviyesi
Duumlşuumlk ve orta riskli lokalize prostat kanserli hastalar (cT1b-T2 ve Gleason skoru 2-7 arası
ve PSAlt20) ve yaşam beklentisi 10 yıldan fazla
1b
Roumllatif endikasyonları
T1a hastalığı
olanlar ve yaşam beklentisi 15 yıldan fazla olanlar veya Gleason skoru 7 olanlar 3
Duumlşuumlk hacimli yuumlksek riskli lokalize prostat kanserli seccedililmiş
hastalarda (cT3a veya Gleason skoru 8-10 veya PSAgt20)
3
Multimodal tedavide bir seccedilenek olarak iyi seccedililmiş
yuumlksek riskli lokalize prostat kanseri olan hastalar (cT3b-T4 N0 veya herhangi bir T N1)
3
Oumlneriler
T1-T2 hastalık tedavisinde kısa suumlreli (3 ay) GNRH analoglarıyla neoadjuvan tedavi oumlnerilmekte 1a
Preoperatif potensi olan duumlşuumlk riskli ekstrakapsuumller hastalığı
olanlarda (T1c Gleason skorult7 ve PSAlt10 ngml veya partin tablolarına bakın) sinir koruyucu cerrahi uygulanabilir
3
T2a hastalığı
olanlarda tek taraflı
sinir koruyucu youmlntemler bir seccedilenek olabilir 4
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Yuumlksek riskli lokalize hastalıkta RP
cT3a PCa Gleason skoru 8-10 veya PSAgt20 ngml olan seccedililmiş
hastalarda uygun bir tedavi seccedileneği
Lenf nodu tutulumu sık olduğundan şayet RP yapılırsa genişletilmiş
pelvik lenfadenektomi de yapılmalıdır
Hasta moltimodal yaklaşımlar konusunda da bilgilendirilmelidir Olumsuz tuumlmoumlr oumlzelliği varlığında (pozitif cerrahi sınır ektrakapsuumller yayılım seminal vezikuumll invazyonu) iyileşme doumlnemininden sonra adjuvan RT uygun olabilir
Kanıt seviyesi
Patolojik evresi T3 N0 M0 olan hastalarda radikal prostatektomi sonrası
hemen eksternal radyasyon uygulanması
biyokimyasal ve klinik hastalıksız sağ
kalımı
arttırır 1
Bir alternatif seccedilenek de biyokimyasal başarısızlık olduğunda (fakat PSA 1 ngml uumlzerine ccedilıkmadan) radyasyon uygulamasıdır
3
T3-4 N0 M0 lokal ilerlemiş
prostat kanserinde WHO 0-1 performans statuumlsuumlne sahip hastalara 3 yıllık ardışık ve adjuvan hormonal tedaviyle eksternal radyoterapi genel olarak sağkalımı
arttırmaktadır 1
T2c-T3 N0-x ve Gleason skoru 2-6 olan hasta grubunda radyoterapi oumlncesi ve esnasında kısa suumlreli ADT uygulamasının hastalıksız sağ
kalım uumlzerine olumlu etkisi olabilir 1b
Ccedilok yuumlksek riskli prostat kanserinde ciddi komorbiditenin eşlik etmediği c-pN1 M0 hastalarda eksternal pelvik radyasyon ve hemen akabinde uygulanan uzun doumlnem adjuvan hormonal tedavinin hastalıksız sağkalıma hastalığa spesifik başarısızlığa metastatik başarısızlığa ve biyokimyasal kontroluumlne olumlu etkisi vardır
2b
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Definitif radyoterapi
Kanıt seviyesi
Lokalize prostat kanserinde T1c-T2c N0 M0 hatta cerrahiyi reddeden genccedil hastalarda da olmak uumlzere IMRT ile birlikte veya tek olarak 3D-CRT oumlnerilmektedir Bu uygulamadan duumlşuumlk- orta ve yuumlksek riskli hastaların fayda goumlrduumlğuumlne dair kuvvetli kanıt vardır
2
Yuumlksek riskli hastalarda radyoterapi oumlncesi ve sırasında kısa suumlreli ADT sağ
kalımı
olumlu etkilemektedir
2a
cT1-T2a Gleason lt7 (veya 3+4) PSAlt 10 ngml prostat hacmi lt 50 ml TUR-P hikayesi olmayan ve IPSS iyi olan hastalarda bir seccedilenekte kalıcı
implantlarla transperineal interstisyel braki terapidir
2b
Patolojik evresi T3 N0 M0 olan hastalarda radikal prostatektomi sonrası
hemen eksternal radyasyon uygulanması
biyokimyasal ve klinik hastalıksız sağ
kalımı
arttırır 1
Bir alternatif seccedilenek de biyokimyasal başarısızlık olduğunda (fakat PSA 1 ngml) uumlzerine ccedilıkmadan) radyasyon uygulamasıdır
3
T3-4 N0 M0 lokal ilerlemiş
prostat kanserinde WHO 0-1 performans statuumlsuumlne sahip hastalara 3 yıllık ardışık ve adjuvan hormonal tedaviyle eksternal radyoterapi genel olarak sağkalımı
arttırmaktadır
1
T2c-T3 N0-x ve Gleason skoru 2-6 olan hasta grubunda radyoterapi oumlncesi ve esnasında kısa suumlreli ADT uygulamasının hastalıksız sağ
kalım uumlzerine olumlu etkisi olabilir 1b
Ccedilok yuumlksek riskli prostat kanserinde ciddi komorbiditenin eşlik etmediği c-pN1 M0 hastalarda eksternal pelvik radyasyon ve hemen akabinde uygulanan uzun doumlnem adjuvan hormonal tedavinin hastalıksız sağkalıma hastalığa spesifik başarısızlığa metastatik başarısızlığa ve biyokimyasal kontroluumlne olumlu etkisi vardır
2b
NCCN KNCCN Kıılavuzulavuzu--20092009
NCCN KNCCN Kıılavuzulavuzu--20092009
Dr Dr CcedilCcedilaağğatay atay GGoumloumlğğuumluumlşş
HastalHastalığıığın gern gerccedilccedilek boyutu iek boyutu iccedilccedilin in ne sne soumloumlylenebilirylenebilir
İİlave tetkik lave tetkik istermisinizistermisiniz
OlguOlgu
Partin Table
Lookup
Organ Confined 14(11-17)
Extraprostatic
Extension 47(40-53)
Seminal
Vesicle
Invasion 17(12-24)
Lymph
Node
Invasion 22(15-30)
All numbers represent predictive probabilities with a 95 percent confidence interval ellipses indicate lack of sufficient data to calculate probability
Kattan Kattan NomogramNomogram
YaYaşş 6565PSA PSA 112 112 ngngmlmlGleasonGleason
Skoru Skoru 3+4=73+4=7
Klinik evre Klinik evre T2b (UICC 1997)T2b (UICC 1997)T2c (UICC 1992)T2c (UICC 1992)
Pozitif odak Pozitif odak 312312
Extent
of Disease
Probability
Organ Confined
Disease 34
Extracapsular
Extension 49
Seminal
Vesicle
Invasion 19
Lymph
Node
Involvement 6
httpwwwhttpwwwmskccmskccorgorgapplicationsapplicationsnomogramsnomogramsprostateprostatePreTreatmentPreTreatmentaspxaspx
4789 hasta4789 hastaBelirgin Belirgin ldquoldquoupgradingupgradingrdquordquolele6 6 toto
gege77
7 7 toto
gege88
TTuumluumlm grup 282m grup 282gege10 odak 28710 odak 287
LiteratLiteratuumluumlrde 40rde 40rsquorsquoa kadara kadar
Chun
FKH et al BJU Int 98 329 2006 2020
bullbullKemik sintigrafisiKemik sintigrafisibullbullMRIMRIbullbullCTCTbullbullPETPETbullbullDiDiğğerer
TetkiklerTetkikler
Kemik sintigrafisiKemik sintigrafisi
bull Metastaz yok
bull LAP yokbull sağ
tarafta olası
kapsuumll dışı
yayılım
BilgisayalBilgisayalıı
TomografiTomografi
MRI
Capsular
extension Seminal
vesicles
Sensitivit
y Specificity Accuracy
Abdominal 50 72 63
Endorectal 57 96 80
Sensitivity Specificity Accuracy
Abdominal 45 80 76
Endorectal 91 99 98
Dr B Dr B GGuumluumlnlnluumluumlsoysoy
En uygun Tedavi nedirEn uygun Tedavi nedirTedavi alternatifleri nelerdirTedavi alternatifleri nelerdir
OlguOlgu
Tedavi SeTedavi Seccedilccedilenekleri enekleri
bullbull
Tek baTek başışına Radikal na Radikal RetropubikRetropubik
ProstatektomiProstatektomi
bullbull
Tek baTek başışına Radyoterapi (RT)na Radyoterapi (RT)
bullbull
Tek BaTek Başışına na HormonoterapiHormonoterapi
(HT)(HT)
bullbull
HT+RTHT+RT
bullbull
HT+RRP (HT+RRP (NeoadjuvantNeoadjuvant
veya veya AdjuvantAdjuvant))
bullbull
HT+RRP+RTHT+RRP+RT
bullbull
İİzlem zlem
Tek BaTek Başışına RTna RT
10 yıl iccedilinde biyokimyasal başarısızlık goumlruumllme oranı 70-90
Zietman AL 1995Kuban DA 1995
Tek baTek başışına RT Yana RT Yaşşam Sam Suumluumlrelerireleri
Evre 10 Yıl ()
15 Yıl
()
Stanford Uumlniversitesi
T3 35 18
MD Anderson
T3 45 31
Washington Uumlniversitesi
T3 42 -
Tek BaTek Başışına RT Sonuna RT Sonuccedilccedillarlarıı
bull
Duumlşuumlk lokal kontrol
bull
Duumlşuumlk hastalıksız sağ
kalım
bull
Uzak relapslar
halen problem
bull
Sistemik yaklaşım gerekliliği
Coen
JJ et al JCO 20 3199 2002
Lokal Kontrol ve Uzak Metastaz GeliLokal Kontrol ve Uzak Metastaz Gelişşme Riski me Riski
RT+RT+NeoadjuvanNeoadjuvan HT Beklenen HT Beklenen KazanKazanccedilccedillarlar
bull
Işınlanan alanın kuumlccediluumllmesi ve dozun arttırılabilmesibull
HT ile prostat voluumlmuumlnde 37 azalma dolayısıyla
verilecek ışında 15-20 azalma
bull
Ccedilevre dokuların (rektum mesane) alacağı ışında 15-30 azalma
bull
Evre duumlşuumlrme (Down
Staging) sistemik yayılım azalacak () uzak relaps
problemi azalacak
bull
Radyasyonun etkileyeceği koloniler azalacakTCD50
bull
Apopitoziste
artış
ve suumlperaditif
huumlcre oumllduumlrme etkisi
RTOG 8531 ve RTOG 8610RTOG 8531 ve RTOG 8610bull
RT vs NHT+RT birlikte
bull
RT65-70Gybull
Daha iyiuzun
bull
lokal kontrolbull
uzak metastaz olmaksızın yaşam suumlresi
bull
hastalıksız sağkalımbull
biyokimyasal rekuumlrrensiz
yaşam
bull
5 yıllık genel yaşam suumlreleri 75 vs 71 (p=05)
bull
Alt grup analizi Gleason
2-7 en fazla fayda goumlren hastalar
Pilepich
MV 1997 ve 1998
Faz III EORTC Faz III EORTC CcedilCcedilalalışışmasmasıı
bull
Uzun suumlreli HT+RT vs tek başına RT
bull
Goserelin
Asetat ilk guumlnden itibaren 3 yıl suumlre ile devamlı+ 70 Gy
Radyasyon vs 70 Gy
Radyasyon
tek başına
bull
412 değerlendirilebilir hasta
Bolla M The
Lancet 2002
Genel YaGenel Yaşşam Sam Suumluumlresiresi
N 415N 4155 y OS 5 y OS 7878
vs 62 p= 00002 vs 62 p= 00002 5 y 5 y cDFScDFS 7474
vs 40 plt 00001vs 40 plt 00001 Bolla M et al Lancet 360 103 2002
Biyokimyasal Olarak HastalBiyokimyasal Olarak Hastalııksksıız Yaz Yaşşam am SSuumluumlresiresi
Bolla M et al Lancet 360 103 2002 N 415N 4155 y OS 5 y OS 7878
vs 62 p= 00002 vs 62 p= 00002 5 y 5 y cDFScDFS 7474
vs 40 plt 00001vs 40 plt 00001
Risk kategorilerine gRisk kategorilerine goumloumlre klinik re klinik hastalhastalııksksıız yaz yaşşamam
Radyoterapi ile T3 HastalRadyoterapi ile T3 Hastalııkta Tedavi Sonukta Tedavi Sonuccedilccedillarlarıı
Dr Hakan Dr Hakan GemalmazGemalmaz
BBoumloumlyle bir olguda Radikal yle bir olguda Radikal prostatektomininprostatektominin
yeri nediryeri nedir
OlguOlgu
YYuumluumlksek Riskksek Risk--Lokal Lokal İİleri Evre leri Evre HastalHastalııkta RRPkta RRP
Bianco
FJ Jr et al Urology6683 2005
RRP SonrasRRP Sonrasıı
Biyokimyasal HastalBiyokimyasal Hastalııksksıız z SaSağğkalkalıımm
pT2 pT2 (n223)(n223)
Klinik T3 HastalKlinik T3 Hastalııkta RRP Sonraskta RRP Sonrasıı
HastalHastalığığa a OumlOumlzgzguumluuml
SaSağğkalkalıımm
pT3pT3--4 4 (n391)(n391)
N+ N+ (n227)(n227)
Ward
JF et al BJU Int95751 2005
N 841N 841OrtOrt
izlem 102 yizlem 102 yııll
HastHast OumlOumlzgzguumluuml
SaSağğkalkalıımm5y 955y 9510y 9010y 9015y 7915y 79
RRPRRP
cT3acT3a
5 y5 yııll
10 y10 yııll235 hasta235 hasta
OSOS
959959
7777medianmedian
izlem 706 ayizlem 706 ay
CSSCSS
987987
916916pT2 235pT2 235
bPFSbPFS
595595
511511LN+ 85LN+ 85
cPFScPFS
959959
854854CS+ 335CS+ 335
Hsu
CY et al Eur
Urol 2006
bull
Prostat dokusu + seminal vezikuumlller 50 gr
bull
Prostatik
adenokarsinomabull
Gleason
3+4=7 (tersiyer grade
yoktur)bull
Kapsuumll ve periprostatik
invazyon
bull
Bilat
SV invazyonubull
Cerrahi sınırlar intakt
bull
LN negatifbull
pT3bN0
RRP patolojisiRRP patolojisiRRP patolojisi
Dr Hakan Dr Hakan GemalmazGemalmaz
BBoumloumlyle bir olguda RT+yle bir olguda RT+HTHTrsquorsquoninnin RRPRRPrsquorsquoyeye
daha daha uumluumlststuumluumln oldun olduğğuna una
dair bilimsel bir veri var mdair bilimsel bir veri var mıı
Bu aBu aşşamada hastalamada hastalığıığın olasn olasıı seyri nasseyri nasııldldıırr
OlguOlgu
Tewari Urology 2006FU 20 yrs -
3159 pts cT1-2 -
1980-1997
PTRTWW
High riskIntermediate
risk
Low riskAll
RT vs RP 20 yrs-survival
outcomes
Surgery
RTWW
P Albertsen J Urol 2007
15-yrs overall survival outcomesRP vs RT vs WW
RRP ile T3 HastalRRP ile T3 Hastalııkta Tedavi Sonukta Tedavi Sonuccedilccedillarlarıı
EAU EAU GuidelinesGuidelines
20092009
ReferenceReference TreatmentTreatment 5y OS5y OS 10y OS10y OS 5y CSS5y CSS 10y 10y CSSCSS
5y 5y cPFScPFS
10y 10y cPFScPFS
5y 5y bPFSbPFS
10y 10y bPFSbPFS
Roach Group
2RT 82 50 94 75 - - - -
Roach Group
3RT 68 32 83 62 - - - -
Roach Group
2RT + HT 76 62
(8y)93 89
(8y)
Roach Group
3RT + HT 79 61
(8y)93 88
(8y)
Bolla 2002 RT 62 - 79 - 40Bolla RT + HT 78 - 94 - 74
Hsu RRP 959 77 987 916 959 854 595 511
1557 pts IJROBP 2000 364 pts
FarklFarklıı
Serilerde Tedavi SonuSerilerde Tedavi Sonuccedilccedillarlarıı RTRRP RTRRP
AdjuvanAdjuvan--SalvageSalvage
TedaviTedavi
Dr Emre Tuumlzel
bullGerek var mıbull Varsa Hangisibull Ne zaman
Bolla M et al Lancet
366572 2005
EORTC 22911 RRPEORTC 22911 RRP--AdjuvanAdjuvan
RT vs RT vs İİzlemzlem
5 y5 yııllllıık k Biyokimyasal Biyokimyasal progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 74 vs 526 74 vs 526Klinik Klinik progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 912 vs 81 912 vs 81
EORTC 22911 RRPEORTC 22911 RRP--AdjuvanAdjuvan
RT vs RT vs İİzlemzlem
Colette
L et al Eur
J Cancer
41 2662 2005 N 972
SWOG 8794 SWOG 8794 AdjuvantAdjuvant RTRT
bull
N= 425bull
Postop
ART (60-64 Gy) vs observation
bull
Median
f-u 106 yearsTreatment Metastasis
or
deathMedian
metastasis- free
survival
P
ART 36 147 y 006
Obs 43 132 y
Thompson
et al JAMA 296 2329 2006
RRP+RRP+AdjuvantAdjuvant
HormonalHormonal
TherapyTherapy
in pT3b in pT3b PCaPCa
ZinckeZincke
H et al J H et al J UrolUrol 166 2208 2001 166 2208 2001
SiddiquiSiddiqui
SA et al J SA et al J UrolUrol 1791830 2008 1791830 2008
6401 hasta 953 pT36401 hasta 953 pT3--4 hasta4 hasta10y 10y sistmksistmk
progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 95 vs 90 plt 000195 vs 90 plt 0001
10y hastal10y hastalığığa a oumloumlzgzguumluuml
sasağğkalkalıımm 98 vs 95 p= 000998 vs 95 p= 000910y genel 10y genel sasağğkalkalıımm 84 vs 83 p= 042784 vs 83 p= 0427
HT baHT başşlama zamanlama zamanıı
PSA gt 04 PSA gt 04 ngngml ise fayda yokml ise fayda yok
McLeod
DG et al BJU 97247 2005
ldquoldquoEarlyEarly
ProstateProstate
CancerCancerrdquordquo
CcedilCcedilalalışışmasmasıı
N 8113N 8113
MedianMedian
izlem 74 yizlem 74 yııll
PFSPFS OSOS
p=00041
HR 051 (032-
081)p=092
HR 104 (053-
202)
Adjuvant Flutamide
after
RP
Wirth M Eur Urol 2004
RRP + RRP + AdjuvanAdjuvan HormonalHormonal
TedaviTedavi
Messing
EM et al Lancet 7 472 2006
ECOG ECOG ccedilccedilalalışışmasmasııMedianMedian
izlem izlem 119 y119 yııllMedianMedian
progresyonsuzprogresyonsuzsasağğkalkalıımm 139 y139 yııll
vs vs 24 y24 yııllMedianMedian
HastalHastalığığa a oumloumlzgzguumluumlsasağğkalkalıımm henhenuumluumlz eriz erişşilmediilmedi
vs vs 123 y123 yııll
SalvageSalvage RadiotherapyRadiotherapybull
N=1540 Median
dosage 648 Gy
Salvage
RT 6 y progression-free
rateOverall 32
PSA le
05 48PSA 051-10 40PSA 101-15 28
PSA gt 15 18
Stephenson
et al JCO 25 2035 2007
2828
PSA lt 05PSA lt 05PSA 051PSA 051--1010PSA 101PSA 101--1515PSAgt 15PSAgt 15
SalvageSalvage RadiotherapyRadiotherapy
Stephenson
et al JCO 25 2035 2007
KILAVUZLAR NE DKILAVUZLAR NE DİİYOR YOR
bull EAU kılavuzubull NCCN
Dr Şeref BaşalGATA Uumlroloji AD
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Radikal prostatektomi (RP)
EndikasyonlarıKanıt seviyesi
Duumlşuumlk ve orta riskli lokalize prostat kanserli hastalar (cT1b-T2 ve Gleason skoru 2-7 arası
ve PSAlt20) ve yaşam beklentisi 10 yıldan fazla
1b
Roumllatif endikasyonları
T1a hastalığı
olanlar ve yaşam beklentisi 15 yıldan fazla olanlar veya Gleason skoru 7 olanlar 3
Duumlşuumlk hacimli yuumlksek riskli lokalize prostat kanserli seccedililmiş
hastalarda (cT3a veya Gleason skoru 8-10 veya PSAgt20)
3
Multimodal tedavide bir seccedilenek olarak iyi seccedililmiş
yuumlksek riskli lokalize prostat kanseri olan hastalar (cT3b-T4 N0 veya herhangi bir T N1)
3
Oumlneriler
T1-T2 hastalık tedavisinde kısa suumlreli (3 ay) GNRH analoglarıyla neoadjuvan tedavi oumlnerilmekte 1a
Preoperatif potensi olan duumlşuumlk riskli ekstrakapsuumller hastalığı
olanlarda (T1c Gleason skorult7 ve PSAlt10 ngml veya partin tablolarına bakın) sinir koruyucu cerrahi uygulanabilir
3
T2a hastalığı
olanlarda tek taraflı
sinir koruyucu youmlntemler bir seccedilenek olabilir 4
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Yuumlksek riskli lokalize hastalıkta RP
cT3a PCa Gleason skoru 8-10 veya PSAgt20 ngml olan seccedililmiş
hastalarda uygun bir tedavi seccedileneği
Lenf nodu tutulumu sık olduğundan şayet RP yapılırsa genişletilmiş
pelvik lenfadenektomi de yapılmalıdır
Hasta moltimodal yaklaşımlar konusunda da bilgilendirilmelidir Olumsuz tuumlmoumlr oumlzelliği varlığında (pozitif cerrahi sınır ektrakapsuumller yayılım seminal vezikuumll invazyonu) iyileşme doumlnemininden sonra adjuvan RT uygun olabilir
Kanıt seviyesi
Patolojik evresi T3 N0 M0 olan hastalarda radikal prostatektomi sonrası
hemen eksternal radyasyon uygulanması
biyokimyasal ve klinik hastalıksız sağ
kalımı
arttırır 1
Bir alternatif seccedilenek de biyokimyasal başarısızlık olduğunda (fakat PSA 1 ngml uumlzerine ccedilıkmadan) radyasyon uygulamasıdır
3
T3-4 N0 M0 lokal ilerlemiş
prostat kanserinde WHO 0-1 performans statuumlsuumlne sahip hastalara 3 yıllık ardışık ve adjuvan hormonal tedaviyle eksternal radyoterapi genel olarak sağkalımı
arttırmaktadır 1
T2c-T3 N0-x ve Gleason skoru 2-6 olan hasta grubunda radyoterapi oumlncesi ve esnasında kısa suumlreli ADT uygulamasının hastalıksız sağ
kalım uumlzerine olumlu etkisi olabilir 1b
Ccedilok yuumlksek riskli prostat kanserinde ciddi komorbiditenin eşlik etmediği c-pN1 M0 hastalarda eksternal pelvik radyasyon ve hemen akabinde uygulanan uzun doumlnem adjuvan hormonal tedavinin hastalıksız sağkalıma hastalığa spesifik başarısızlığa metastatik başarısızlığa ve biyokimyasal kontroluumlne olumlu etkisi vardır
2b
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Definitif radyoterapi
Kanıt seviyesi
Lokalize prostat kanserinde T1c-T2c N0 M0 hatta cerrahiyi reddeden genccedil hastalarda da olmak uumlzere IMRT ile birlikte veya tek olarak 3D-CRT oumlnerilmektedir Bu uygulamadan duumlşuumlk- orta ve yuumlksek riskli hastaların fayda goumlrduumlğuumlne dair kuvvetli kanıt vardır
2
Yuumlksek riskli hastalarda radyoterapi oumlncesi ve sırasında kısa suumlreli ADT sağ
kalımı
olumlu etkilemektedir
2a
cT1-T2a Gleason lt7 (veya 3+4) PSAlt 10 ngml prostat hacmi lt 50 ml TUR-P hikayesi olmayan ve IPSS iyi olan hastalarda bir seccedilenekte kalıcı
implantlarla transperineal interstisyel braki terapidir
2b
Patolojik evresi T3 N0 M0 olan hastalarda radikal prostatektomi sonrası
hemen eksternal radyasyon uygulanması
biyokimyasal ve klinik hastalıksız sağ
kalımı
arttırır 1
Bir alternatif seccedilenek de biyokimyasal başarısızlık olduğunda (fakat PSA 1 ngml) uumlzerine ccedilıkmadan) radyasyon uygulamasıdır
3
T3-4 N0 M0 lokal ilerlemiş
prostat kanserinde WHO 0-1 performans statuumlsuumlne sahip hastalara 3 yıllık ardışık ve adjuvan hormonal tedaviyle eksternal radyoterapi genel olarak sağkalımı
arttırmaktadır
1
T2c-T3 N0-x ve Gleason skoru 2-6 olan hasta grubunda radyoterapi oumlncesi ve esnasında kısa suumlreli ADT uygulamasının hastalıksız sağ
kalım uumlzerine olumlu etkisi olabilir 1b
Ccedilok yuumlksek riskli prostat kanserinde ciddi komorbiditenin eşlik etmediği c-pN1 M0 hastalarda eksternal pelvik radyasyon ve hemen akabinde uygulanan uzun doumlnem adjuvan hormonal tedavinin hastalıksız sağkalıma hastalığa spesifik başarısızlığa metastatik başarısızlığa ve biyokimyasal kontroluumlne olumlu etkisi vardır
2b
NCCN KNCCN Kıılavuzulavuzu--20092009
NCCN KNCCN Kıılavuzulavuzu--20092009
Partin Table
Lookup
Organ Confined 14(11-17)
Extraprostatic
Extension 47(40-53)
Seminal
Vesicle
Invasion 17(12-24)
Lymph
Node
Invasion 22(15-30)
All numbers represent predictive probabilities with a 95 percent confidence interval ellipses indicate lack of sufficient data to calculate probability
Kattan Kattan NomogramNomogram
YaYaşş 6565PSA PSA 112 112 ngngmlmlGleasonGleason
Skoru Skoru 3+4=73+4=7
Klinik evre Klinik evre T2b (UICC 1997)T2b (UICC 1997)T2c (UICC 1992)T2c (UICC 1992)
Pozitif odak Pozitif odak 312312
Extent
of Disease
Probability
Organ Confined
Disease 34
Extracapsular
Extension 49
Seminal
Vesicle
Invasion 19
Lymph
Node
Involvement 6
httpwwwhttpwwwmskccmskccorgorgapplicationsapplicationsnomogramsnomogramsprostateprostatePreTreatmentPreTreatmentaspxaspx
4789 hasta4789 hastaBelirgin Belirgin ldquoldquoupgradingupgradingrdquordquolele6 6 toto
gege77
7 7 toto
gege88
TTuumluumlm grup 282m grup 282gege10 odak 28710 odak 287
LiteratLiteratuumluumlrde 40rde 40rsquorsquoa kadara kadar
Chun
FKH et al BJU Int 98 329 2006 2020
bullbullKemik sintigrafisiKemik sintigrafisibullbullMRIMRIbullbullCTCTbullbullPETPETbullbullDiDiğğerer
TetkiklerTetkikler
Kemik sintigrafisiKemik sintigrafisi
bull Metastaz yok
bull LAP yokbull sağ
tarafta olası
kapsuumll dışı
yayılım
BilgisayalBilgisayalıı
TomografiTomografi
MRI
Capsular
extension Seminal
vesicles
Sensitivit
y Specificity Accuracy
Abdominal 50 72 63
Endorectal 57 96 80
Sensitivity Specificity Accuracy
Abdominal 45 80 76
Endorectal 91 99 98
Dr B Dr B GGuumluumlnlnluumluumlsoysoy
En uygun Tedavi nedirEn uygun Tedavi nedirTedavi alternatifleri nelerdirTedavi alternatifleri nelerdir
OlguOlgu
Tedavi SeTedavi Seccedilccedilenekleri enekleri
bullbull
Tek baTek başışına Radikal na Radikal RetropubikRetropubik
ProstatektomiProstatektomi
bullbull
Tek baTek başışına Radyoterapi (RT)na Radyoterapi (RT)
bullbull
Tek BaTek Başışına na HormonoterapiHormonoterapi
(HT)(HT)
bullbull
HT+RTHT+RT
bullbull
HT+RRP (HT+RRP (NeoadjuvantNeoadjuvant
veya veya AdjuvantAdjuvant))
bullbull
HT+RRP+RTHT+RRP+RT
bullbull
İİzlem zlem
Tek BaTek Başışına RTna RT
10 yıl iccedilinde biyokimyasal başarısızlık goumlruumllme oranı 70-90
Zietman AL 1995Kuban DA 1995
Tek baTek başışına RT Yana RT Yaşşam Sam Suumluumlrelerireleri
Evre 10 Yıl ()
15 Yıl
()
Stanford Uumlniversitesi
T3 35 18
MD Anderson
T3 45 31
Washington Uumlniversitesi
T3 42 -
Tek BaTek Başışına RT Sonuna RT Sonuccedilccedillarlarıı
bull
Duumlşuumlk lokal kontrol
bull
Duumlşuumlk hastalıksız sağ
kalım
bull
Uzak relapslar
halen problem
bull
Sistemik yaklaşım gerekliliği
Coen
JJ et al JCO 20 3199 2002
Lokal Kontrol ve Uzak Metastaz GeliLokal Kontrol ve Uzak Metastaz Gelişşme Riski me Riski
RT+RT+NeoadjuvanNeoadjuvan HT Beklenen HT Beklenen KazanKazanccedilccedillarlar
bull
Işınlanan alanın kuumlccediluumllmesi ve dozun arttırılabilmesibull
HT ile prostat voluumlmuumlnde 37 azalma dolayısıyla
verilecek ışında 15-20 azalma
bull
Ccedilevre dokuların (rektum mesane) alacağı ışında 15-30 azalma
bull
Evre duumlşuumlrme (Down
Staging) sistemik yayılım azalacak () uzak relaps
problemi azalacak
bull
Radyasyonun etkileyeceği koloniler azalacakTCD50
bull
Apopitoziste
artış
ve suumlperaditif
huumlcre oumllduumlrme etkisi
RTOG 8531 ve RTOG 8610RTOG 8531 ve RTOG 8610bull
RT vs NHT+RT birlikte
bull
RT65-70Gybull
Daha iyiuzun
bull
lokal kontrolbull
uzak metastaz olmaksızın yaşam suumlresi
bull
hastalıksız sağkalımbull
biyokimyasal rekuumlrrensiz
yaşam
bull
5 yıllık genel yaşam suumlreleri 75 vs 71 (p=05)
bull
Alt grup analizi Gleason
2-7 en fazla fayda goumlren hastalar
Pilepich
MV 1997 ve 1998
Faz III EORTC Faz III EORTC CcedilCcedilalalışışmasmasıı
bull
Uzun suumlreli HT+RT vs tek başına RT
bull
Goserelin
Asetat ilk guumlnden itibaren 3 yıl suumlre ile devamlı+ 70 Gy
Radyasyon vs 70 Gy
Radyasyon
tek başına
bull
412 değerlendirilebilir hasta
Bolla M The
Lancet 2002
Genel YaGenel Yaşşam Sam Suumluumlresiresi
N 415N 4155 y OS 5 y OS 7878
vs 62 p= 00002 vs 62 p= 00002 5 y 5 y cDFScDFS 7474
vs 40 plt 00001vs 40 plt 00001 Bolla M et al Lancet 360 103 2002
Biyokimyasal Olarak HastalBiyokimyasal Olarak Hastalııksksıız Yaz Yaşşam am SSuumluumlresiresi
Bolla M et al Lancet 360 103 2002 N 415N 4155 y OS 5 y OS 7878
vs 62 p= 00002 vs 62 p= 00002 5 y 5 y cDFScDFS 7474
vs 40 plt 00001vs 40 plt 00001
Risk kategorilerine gRisk kategorilerine goumloumlre klinik re klinik hastalhastalııksksıız yaz yaşşamam
Radyoterapi ile T3 HastalRadyoterapi ile T3 Hastalııkta Tedavi Sonukta Tedavi Sonuccedilccedillarlarıı
Dr Hakan Dr Hakan GemalmazGemalmaz
BBoumloumlyle bir olguda Radikal yle bir olguda Radikal prostatektomininprostatektominin
yeri nediryeri nedir
OlguOlgu
YYuumluumlksek Riskksek Risk--Lokal Lokal İİleri Evre leri Evre HastalHastalııkta RRPkta RRP
Bianco
FJ Jr et al Urology6683 2005
RRP SonrasRRP Sonrasıı
Biyokimyasal HastalBiyokimyasal Hastalııksksıız z SaSağğkalkalıımm
pT2 pT2 (n223)(n223)
Klinik T3 HastalKlinik T3 Hastalııkta RRP Sonraskta RRP Sonrasıı
HastalHastalığığa a OumlOumlzgzguumluuml
SaSağğkalkalıımm
pT3pT3--4 4 (n391)(n391)
N+ N+ (n227)(n227)
Ward
JF et al BJU Int95751 2005
N 841N 841OrtOrt
izlem 102 yizlem 102 yııll
HastHast OumlOumlzgzguumluuml
SaSağğkalkalıımm5y 955y 9510y 9010y 9015y 7915y 79
RRPRRP
cT3acT3a
5 y5 yııll
10 y10 yııll235 hasta235 hasta
OSOS
959959
7777medianmedian
izlem 706 ayizlem 706 ay
CSSCSS
987987
916916pT2 235pT2 235
bPFSbPFS
595595
511511LN+ 85LN+ 85
cPFScPFS
959959
854854CS+ 335CS+ 335
Hsu
CY et al Eur
Urol 2006
bull
Prostat dokusu + seminal vezikuumlller 50 gr
bull
Prostatik
adenokarsinomabull
Gleason
3+4=7 (tersiyer grade
yoktur)bull
Kapsuumll ve periprostatik
invazyon
bull
Bilat
SV invazyonubull
Cerrahi sınırlar intakt
bull
LN negatifbull
pT3bN0
RRP patolojisiRRP patolojisiRRP patolojisi
Dr Hakan Dr Hakan GemalmazGemalmaz
BBoumloumlyle bir olguda RT+yle bir olguda RT+HTHTrsquorsquoninnin RRPRRPrsquorsquoyeye
daha daha uumluumlststuumluumln oldun olduğğuna una
dair bilimsel bir veri var mdair bilimsel bir veri var mıı
Bu aBu aşşamada hastalamada hastalığıığın olasn olasıı seyri nasseyri nasııldldıırr
OlguOlgu
Tewari Urology 2006FU 20 yrs -
3159 pts cT1-2 -
1980-1997
PTRTWW
High riskIntermediate
risk
Low riskAll
RT vs RP 20 yrs-survival
outcomes
Surgery
RTWW
P Albertsen J Urol 2007
15-yrs overall survival outcomesRP vs RT vs WW
RRP ile T3 HastalRRP ile T3 Hastalııkta Tedavi Sonukta Tedavi Sonuccedilccedillarlarıı
EAU EAU GuidelinesGuidelines
20092009
ReferenceReference TreatmentTreatment 5y OS5y OS 10y OS10y OS 5y CSS5y CSS 10y 10y CSSCSS
5y 5y cPFScPFS
10y 10y cPFScPFS
5y 5y bPFSbPFS
10y 10y bPFSbPFS
Roach Group
2RT 82 50 94 75 - - - -
Roach Group
3RT 68 32 83 62 - - - -
Roach Group
2RT + HT 76 62
(8y)93 89
(8y)
Roach Group
3RT + HT 79 61
(8y)93 88
(8y)
Bolla 2002 RT 62 - 79 - 40Bolla RT + HT 78 - 94 - 74
Hsu RRP 959 77 987 916 959 854 595 511
1557 pts IJROBP 2000 364 pts
FarklFarklıı
Serilerde Tedavi SonuSerilerde Tedavi Sonuccedilccedillarlarıı RTRRP RTRRP
AdjuvanAdjuvan--SalvageSalvage
TedaviTedavi
Dr Emre Tuumlzel
bullGerek var mıbull Varsa Hangisibull Ne zaman
Bolla M et al Lancet
366572 2005
EORTC 22911 RRPEORTC 22911 RRP--AdjuvanAdjuvan
RT vs RT vs İİzlemzlem
5 y5 yııllllıık k Biyokimyasal Biyokimyasal progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 74 vs 526 74 vs 526Klinik Klinik progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 912 vs 81 912 vs 81
EORTC 22911 RRPEORTC 22911 RRP--AdjuvanAdjuvan
RT vs RT vs İİzlemzlem
Colette
L et al Eur
J Cancer
41 2662 2005 N 972
SWOG 8794 SWOG 8794 AdjuvantAdjuvant RTRT
bull
N= 425bull
Postop
ART (60-64 Gy) vs observation
bull
Median
f-u 106 yearsTreatment Metastasis
or
deathMedian
metastasis- free
survival
P
ART 36 147 y 006
Obs 43 132 y
Thompson
et al JAMA 296 2329 2006
RRP+RRP+AdjuvantAdjuvant
HormonalHormonal
TherapyTherapy
in pT3b in pT3b PCaPCa
ZinckeZincke
H et al J H et al J UrolUrol 166 2208 2001 166 2208 2001
SiddiquiSiddiqui
SA et al J SA et al J UrolUrol 1791830 2008 1791830 2008
6401 hasta 953 pT36401 hasta 953 pT3--4 hasta4 hasta10y 10y sistmksistmk
progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 95 vs 90 plt 000195 vs 90 plt 0001
10y hastal10y hastalığığa a oumloumlzgzguumluuml
sasağğkalkalıımm 98 vs 95 p= 000998 vs 95 p= 000910y genel 10y genel sasağğkalkalıımm 84 vs 83 p= 042784 vs 83 p= 0427
HT baHT başşlama zamanlama zamanıı
PSA gt 04 PSA gt 04 ngngml ise fayda yokml ise fayda yok
McLeod
DG et al BJU 97247 2005
ldquoldquoEarlyEarly
ProstateProstate
CancerCancerrdquordquo
CcedilCcedilalalışışmasmasıı
N 8113N 8113
MedianMedian
izlem 74 yizlem 74 yııll
PFSPFS OSOS
p=00041
HR 051 (032-
081)p=092
HR 104 (053-
202)
Adjuvant Flutamide
after
RP
Wirth M Eur Urol 2004
RRP + RRP + AdjuvanAdjuvan HormonalHormonal
TedaviTedavi
Messing
EM et al Lancet 7 472 2006
ECOG ECOG ccedilccedilalalışışmasmasııMedianMedian
izlem izlem 119 y119 yııllMedianMedian
progresyonsuzprogresyonsuzsasağğkalkalıımm 139 y139 yııll
vs vs 24 y24 yııllMedianMedian
HastalHastalığığa a oumloumlzgzguumluumlsasağğkalkalıımm henhenuumluumlz eriz erişşilmediilmedi
vs vs 123 y123 yııll
SalvageSalvage RadiotherapyRadiotherapybull
N=1540 Median
dosage 648 Gy
Salvage
RT 6 y progression-free
rateOverall 32
PSA le
05 48PSA 051-10 40PSA 101-15 28
PSA gt 15 18
Stephenson
et al JCO 25 2035 2007
2828
PSA lt 05PSA lt 05PSA 051PSA 051--1010PSA 101PSA 101--1515PSAgt 15PSAgt 15
SalvageSalvage RadiotherapyRadiotherapy
Stephenson
et al JCO 25 2035 2007
KILAVUZLAR NE DKILAVUZLAR NE DİİYOR YOR
bull EAU kılavuzubull NCCN
Dr Şeref BaşalGATA Uumlroloji AD
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Radikal prostatektomi (RP)
EndikasyonlarıKanıt seviyesi
Duumlşuumlk ve orta riskli lokalize prostat kanserli hastalar (cT1b-T2 ve Gleason skoru 2-7 arası
ve PSAlt20) ve yaşam beklentisi 10 yıldan fazla
1b
Roumllatif endikasyonları
T1a hastalığı
olanlar ve yaşam beklentisi 15 yıldan fazla olanlar veya Gleason skoru 7 olanlar 3
Duumlşuumlk hacimli yuumlksek riskli lokalize prostat kanserli seccedililmiş
hastalarda (cT3a veya Gleason skoru 8-10 veya PSAgt20)
3
Multimodal tedavide bir seccedilenek olarak iyi seccedililmiş
yuumlksek riskli lokalize prostat kanseri olan hastalar (cT3b-T4 N0 veya herhangi bir T N1)
3
Oumlneriler
T1-T2 hastalık tedavisinde kısa suumlreli (3 ay) GNRH analoglarıyla neoadjuvan tedavi oumlnerilmekte 1a
Preoperatif potensi olan duumlşuumlk riskli ekstrakapsuumller hastalığı
olanlarda (T1c Gleason skorult7 ve PSAlt10 ngml veya partin tablolarına bakın) sinir koruyucu cerrahi uygulanabilir
3
T2a hastalığı
olanlarda tek taraflı
sinir koruyucu youmlntemler bir seccedilenek olabilir 4
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Yuumlksek riskli lokalize hastalıkta RP
cT3a PCa Gleason skoru 8-10 veya PSAgt20 ngml olan seccedililmiş
hastalarda uygun bir tedavi seccedileneği
Lenf nodu tutulumu sık olduğundan şayet RP yapılırsa genişletilmiş
pelvik lenfadenektomi de yapılmalıdır
Hasta moltimodal yaklaşımlar konusunda da bilgilendirilmelidir Olumsuz tuumlmoumlr oumlzelliği varlığında (pozitif cerrahi sınır ektrakapsuumller yayılım seminal vezikuumll invazyonu) iyileşme doumlnemininden sonra adjuvan RT uygun olabilir
Kanıt seviyesi
Patolojik evresi T3 N0 M0 olan hastalarda radikal prostatektomi sonrası
hemen eksternal radyasyon uygulanması
biyokimyasal ve klinik hastalıksız sağ
kalımı
arttırır 1
Bir alternatif seccedilenek de biyokimyasal başarısızlık olduğunda (fakat PSA 1 ngml uumlzerine ccedilıkmadan) radyasyon uygulamasıdır
3
T3-4 N0 M0 lokal ilerlemiş
prostat kanserinde WHO 0-1 performans statuumlsuumlne sahip hastalara 3 yıllık ardışık ve adjuvan hormonal tedaviyle eksternal radyoterapi genel olarak sağkalımı
arttırmaktadır 1
T2c-T3 N0-x ve Gleason skoru 2-6 olan hasta grubunda radyoterapi oumlncesi ve esnasında kısa suumlreli ADT uygulamasının hastalıksız sağ
kalım uumlzerine olumlu etkisi olabilir 1b
Ccedilok yuumlksek riskli prostat kanserinde ciddi komorbiditenin eşlik etmediği c-pN1 M0 hastalarda eksternal pelvik radyasyon ve hemen akabinde uygulanan uzun doumlnem adjuvan hormonal tedavinin hastalıksız sağkalıma hastalığa spesifik başarısızlığa metastatik başarısızlığa ve biyokimyasal kontroluumlne olumlu etkisi vardır
2b
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Definitif radyoterapi
Kanıt seviyesi
Lokalize prostat kanserinde T1c-T2c N0 M0 hatta cerrahiyi reddeden genccedil hastalarda da olmak uumlzere IMRT ile birlikte veya tek olarak 3D-CRT oumlnerilmektedir Bu uygulamadan duumlşuumlk- orta ve yuumlksek riskli hastaların fayda goumlrduumlğuumlne dair kuvvetli kanıt vardır
2
Yuumlksek riskli hastalarda radyoterapi oumlncesi ve sırasında kısa suumlreli ADT sağ
kalımı
olumlu etkilemektedir
2a
cT1-T2a Gleason lt7 (veya 3+4) PSAlt 10 ngml prostat hacmi lt 50 ml TUR-P hikayesi olmayan ve IPSS iyi olan hastalarda bir seccedilenekte kalıcı
implantlarla transperineal interstisyel braki terapidir
2b
Patolojik evresi T3 N0 M0 olan hastalarda radikal prostatektomi sonrası
hemen eksternal radyasyon uygulanması
biyokimyasal ve klinik hastalıksız sağ
kalımı
arttırır 1
Bir alternatif seccedilenek de biyokimyasal başarısızlık olduğunda (fakat PSA 1 ngml) uumlzerine ccedilıkmadan) radyasyon uygulamasıdır
3
T3-4 N0 M0 lokal ilerlemiş
prostat kanserinde WHO 0-1 performans statuumlsuumlne sahip hastalara 3 yıllık ardışık ve adjuvan hormonal tedaviyle eksternal radyoterapi genel olarak sağkalımı
arttırmaktadır
1
T2c-T3 N0-x ve Gleason skoru 2-6 olan hasta grubunda radyoterapi oumlncesi ve esnasında kısa suumlreli ADT uygulamasının hastalıksız sağ
kalım uumlzerine olumlu etkisi olabilir 1b
Ccedilok yuumlksek riskli prostat kanserinde ciddi komorbiditenin eşlik etmediği c-pN1 M0 hastalarda eksternal pelvik radyasyon ve hemen akabinde uygulanan uzun doumlnem adjuvan hormonal tedavinin hastalıksız sağkalıma hastalığa spesifik başarısızlığa metastatik başarısızlığa ve biyokimyasal kontroluumlne olumlu etkisi vardır
2b
NCCN KNCCN Kıılavuzulavuzu--20092009
NCCN KNCCN Kıılavuzulavuzu--20092009
Kattan Kattan NomogramNomogram
YaYaşş 6565PSA PSA 112 112 ngngmlmlGleasonGleason
Skoru Skoru 3+4=73+4=7
Klinik evre Klinik evre T2b (UICC 1997)T2b (UICC 1997)T2c (UICC 1992)T2c (UICC 1992)
Pozitif odak Pozitif odak 312312
Extent
of Disease
Probability
Organ Confined
Disease 34
Extracapsular
Extension 49
Seminal
Vesicle
Invasion 19
Lymph
Node
Involvement 6
httpwwwhttpwwwmskccmskccorgorgapplicationsapplicationsnomogramsnomogramsprostateprostatePreTreatmentPreTreatmentaspxaspx
4789 hasta4789 hastaBelirgin Belirgin ldquoldquoupgradingupgradingrdquordquolele6 6 toto
gege77
7 7 toto
gege88
TTuumluumlm grup 282m grup 282gege10 odak 28710 odak 287
LiteratLiteratuumluumlrde 40rde 40rsquorsquoa kadara kadar
Chun
FKH et al BJU Int 98 329 2006 2020
bullbullKemik sintigrafisiKemik sintigrafisibullbullMRIMRIbullbullCTCTbullbullPETPETbullbullDiDiğğerer
TetkiklerTetkikler
Kemik sintigrafisiKemik sintigrafisi
bull Metastaz yok
bull LAP yokbull sağ
tarafta olası
kapsuumll dışı
yayılım
BilgisayalBilgisayalıı
TomografiTomografi
MRI
Capsular
extension Seminal
vesicles
Sensitivit
y Specificity Accuracy
Abdominal 50 72 63
Endorectal 57 96 80
Sensitivity Specificity Accuracy
Abdominal 45 80 76
Endorectal 91 99 98
Dr B Dr B GGuumluumlnlnluumluumlsoysoy
En uygun Tedavi nedirEn uygun Tedavi nedirTedavi alternatifleri nelerdirTedavi alternatifleri nelerdir
OlguOlgu
Tedavi SeTedavi Seccedilccedilenekleri enekleri
bullbull
Tek baTek başışına Radikal na Radikal RetropubikRetropubik
ProstatektomiProstatektomi
bullbull
Tek baTek başışına Radyoterapi (RT)na Radyoterapi (RT)
bullbull
Tek BaTek Başışına na HormonoterapiHormonoterapi
(HT)(HT)
bullbull
HT+RTHT+RT
bullbull
HT+RRP (HT+RRP (NeoadjuvantNeoadjuvant
veya veya AdjuvantAdjuvant))
bullbull
HT+RRP+RTHT+RRP+RT
bullbull
İİzlem zlem
Tek BaTek Başışına RTna RT
10 yıl iccedilinde biyokimyasal başarısızlık goumlruumllme oranı 70-90
Zietman AL 1995Kuban DA 1995
Tek baTek başışına RT Yana RT Yaşşam Sam Suumluumlrelerireleri
Evre 10 Yıl ()
15 Yıl
()
Stanford Uumlniversitesi
T3 35 18
MD Anderson
T3 45 31
Washington Uumlniversitesi
T3 42 -
Tek BaTek Başışına RT Sonuna RT Sonuccedilccedillarlarıı
bull
Duumlşuumlk lokal kontrol
bull
Duumlşuumlk hastalıksız sağ
kalım
bull
Uzak relapslar
halen problem
bull
Sistemik yaklaşım gerekliliği
Coen
JJ et al JCO 20 3199 2002
Lokal Kontrol ve Uzak Metastaz GeliLokal Kontrol ve Uzak Metastaz Gelişşme Riski me Riski
RT+RT+NeoadjuvanNeoadjuvan HT Beklenen HT Beklenen KazanKazanccedilccedillarlar
bull
Işınlanan alanın kuumlccediluumllmesi ve dozun arttırılabilmesibull
HT ile prostat voluumlmuumlnde 37 azalma dolayısıyla
verilecek ışında 15-20 azalma
bull
Ccedilevre dokuların (rektum mesane) alacağı ışında 15-30 azalma
bull
Evre duumlşuumlrme (Down
Staging) sistemik yayılım azalacak () uzak relaps
problemi azalacak
bull
Radyasyonun etkileyeceği koloniler azalacakTCD50
bull
Apopitoziste
artış
ve suumlperaditif
huumlcre oumllduumlrme etkisi
RTOG 8531 ve RTOG 8610RTOG 8531 ve RTOG 8610bull
RT vs NHT+RT birlikte
bull
RT65-70Gybull
Daha iyiuzun
bull
lokal kontrolbull
uzak metastaz olmaksızın yaşam suumlresi
bull
hastalıksız sağkalımbull
biyokimyasal rekuumlrrensiz
yaşam
bull
5 yıllık genel yaşam suumlreleri 75 vs 71 (p=05)
bull
Alt grup analizi Gleason
2-7 en fazla fayda goumlren hastalar
Pilepich
MV 1997 ve 1998
Faz III EORTC Faz III EORTC CcedilCcedilalalışışmasmasıı
bull
Uzun suumlreli HT+RT vs tek başına RT
bull
Goserelin
Asetat ilk guumlnden itibaren 3 yıl suumlre ile devamlı+ 70 Gy
Radyasyon vs 70 Gy
Radyasyon
tek başına
bull
412 değerlendirilebilir hasta
Bolla M The
Lancet 2002
Genel YaGenel Yaşşam Sam Suumluumlresiresi
N 415N 4155 y OS 5 y OS 7878
vs 62 p= 00002 vs 62 p= 00002 5 y 5 y cDFScDFS 7474
vs 40 plt 00001vs 40 plt 00001 Bolla M et al Lancet 360 103 2002
Biyokimyasal Olarak HastalBiyokimyasal Olarak Hastalııksksıız Yaz Yaşşam am SSuumluumlresiresi
Bolla M et al Lancet 360 103 2002 N 415N 4155 y OS 5 y OS 7878
vs 62 p= 00002 vs 62 p= 00002 5 y 5 y cDFScDFS 7474
vs 40 plt 00001vs 40 plt 00001
Risk kategorilerine gRisk kategorilerine goumloumlre klinik re klinik hastalhastalııksksıız yaz yaşşamam
Radyoterapi ile T3 HastalRadyoterapi ile T3 Hastalııkta Tedavi Sonukta Tedavi Sonuccedilccedillarlarıı
Dr Hakan Dr Hakan GemalmazGemalmaz
BBoumloumlyle bir olguda Radikal yle bir olguda Radikal prostatektomininprostatektominin
yeri nediryeri nedir
OlguOlgu
YYuumluumlksek Riskksek Risk--Lokal Lokal İİleri Evre leri Evre HastalHastalııkta RRPkta RRP
Bianco
FJ Jr et al Urology6683 2005
RRP SonrasRRP Sonrasıı
Biyokimyasal HastalBiyokimyasal Hastalııksksıız z SaSağğkalkalıımm
pT2 pT2 (n223)(n223)
Klinik T3 HastalKlinik T3 Hastalııkta RRP Sonraskta RRP Sonrasıı
HastalHastalığığa a OumlOumlzgzguumluuml
SaSağğkalkalıımm
pT3pT3--4 4 (n391)(n391)
N+ N+ (n227)(n227)
Ward
JF et al BJU Int95751 2005
N 841N 841OrtOrt
izlem 102 yizlem 102 yııll
HastHast OumlOumlzgzguumluuml
SaSağğkalkalıımm5y 955y 9510y 9010y 9015y 7915y 79
RRPRRP
cT3acT3a
5 y5 yııll
10 y10 yııll235 hasta235 hasta
OSOS
959959
7777medianmedian
izlem 706 ayizlem 706 ay
CSSCSS
987987
916916pT2 235pT2 235
bPFSbPFS
595595
511511LN+ 85LN+ 85
cPFScPFS
959959
854854CS+ 335CS+ 335
Hsu
CY et al Eur
Urol 2006
bull
Prostat dokusu + seminal vezikuumlller 50 gr
bull
Prostatik
adenokarsinomabull
Gleason
3+4=7 (tersiyer grade
yoktur)bull
Kapsuumll ve periprostatik
invazyon
bull
Bilat
SV invazyonubull
Cerrahi sınırlar intakt
bull
LN negatifbull
pT3bN0
RRP patolojisiRRP patolojisiRRP patolojisi
Dr Hakan Dr Hakan GemalmazGemalmaz
BBoumloumlyle bir olguda RT+yle bir olguda RT+HTHTrsquorsquoninnin RRPRRPrsquorsquoyeye
daha daha uumluumlststuumluumln oldun olduğğuna una
dair bilimsel bir veri var mdair bilimsel bir veri var mıı
Bu aBu aşşamada hastalamada hastalığıığın olasn olasıı seyri nasseyri nasııldldıırr
OlguOlgu
Tewari Urology 2006FU 20 yrs -
3159 pts cT1-2 -
1980-1997
PTRTWW
High riskIntermediate
risk
Low riskAll
RT vs RP 20 yrs-survival
outcomes
Surgery
RTWW
P Albertsen J Urol 2007
15-yrs overall survival outcomesRP vs RT vs WW
RRP ile T3 HastalRRP ile T3 Hastalııkta Tedavi Sonukta Tedavi Sonuccedilccedillarlarıı
EAU EAU GuidelinesGuidelines
20092009
ReferenceReference TreatmentTreatment 5y OS5y OS 10y OS10y OS 5y CSS5y CSS 10y 10y CSSCSS
5y 5y cPFScPFS
10y 10y cPFScPFS
5y 5y bPFSbPFS
10y 10y bPFSbPFS
Roach Group
2RT 82 50 94 75 - - - -
Roach Group
3RT 68 32 83 62 - - - -
Roach Group
2RT + HT 76 62
(8y)93 89
(8y)
Roach Group
3RT + HT 79 61
(8y)93 88
(8y)
Bolla 2002 RT 62 - 79 - 40Bolla RT + HT 78 - 94 - 74
Hsu RRP 959 77 987 916 959 854 595 511
1557 pts IJROBP 2000 364 pts
FarklFarklıı
Serilerde Tedavi SonuSerilerde Tedavi Sonuccedilccedillarlarıı RTRRP RTRRP
AdjuvanAdjuvan--SalvageSalvage
TedaviTedavi
Dr Emre Tuumlzel
bullGerek var mıbull Varsa Hangisibull Ne zaman
Bolla M et al Lancet
366572 2005
EORTC 22911 RRPEORTC 22911 RRP--AdjuvanAdjuvan
RT vs RT vs İİzlemzlem
5 y5 yııllllıık k Biyokimyasal Biyokimyasal progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 74 vs 526 74 vs 526Klinik Klinik progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 912 vs 81 912 vs 81
EORTC 22911 RRPEORTC 22911 RRP--AdjuvanAdjuvan
RT vs RT vs İİzlemzlem
Colette
L et al Eur
J Cancer
41 2662 2005 N 972
SWOG 8794 SWOG 8794 AdjuvantAdjuvant RTRT
bull
N= 425bull
Postop
ART (60-64 Gy) vs observation
bull
Median
f-u 106 yearsTreatment Metastasis
or
deathMedian
metastasis- free
survival
P
ART 36 147 y 006
Obs 43 132 y
Thompson
et al JAMA 296 2329 2006
RRP+RRP+AdjuvantAdjuvant
HormonalHormonal
TherapyTherapy
in pT3b in pT3b PCaPCa
ZinckeZincke
H et al J H et al J UrolUrol 166 2208 2001 166 2208 2001
SiddiquiSiddiqui
SA et al J SA et al J UrolUrol 1791830 2008 1791830 2008
6401 hasta 953 pT36401 hasta 953 pT3--4 hasta4 hasta10y 10y sistmksistmk
progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 95 vs 90 plt 000195 vs 90 plt 0001
10y hastal10y hastalığığa a oumloumlzgzguumluuml
sasağğkalkalıımm 98 vs 95 p= 000998 vs 95 p= 000910y genel 10y genel sasağğkalkalıımm 84 vs 83 p= 042784 vs 83 p= 0427
HT baHT başşlama zamanlama zamanıı
PSA gt 04 PSA gt 04 ngngml ise fayda yokml ise fayda yok
McLeod
DG et al BJU 97247 2005
ldquoldquoEarlyEarly
ProstateProstate
CancerCancerrdquordquo
CcedilCcedilalalışışmasmasıı
N 8113N 8113
MedianMedian
izlem 74 yizlem 74 yııll
PFSPFS OSOS
p=00041
HR 051 (032-
081)p=092
HR 104 (053-
202)
Adjuvant Flutamide
after
RP
Wirth M Eur Urol 2004
RRP + RRP + AdjuvanAdjuvan HormonalHormonal
TedaviTedavi
Messing
EM et al Lancet 7 472 2006
ECOG ECOG ccedilccedilalalışışmasmasııMedianMedian
izlem izlem 119 y119 yııllMedianMedian
progresyonsuzprogresyonsuzsasağğkalkalıımm 139 y139 yııll
vs vs 24 y24 yııllMedianMedian
HastalHastalığığa a oumloumlzgzguumluumlsasağğkalkalıımm henhenuumluumlz eriz erişşilmediilmedi
vs vs 123 y123 yııll
SalvageSalvage RadiotherapyRadiotherapybull
N=1540 Median
dosage 648 Gy
Salvage
RT 6 y progression-free
rateOverall 32
PSA le
05 48PSA 051-10 40PSA 101-15 28
PSA gt 15 18
Stephenson
et al JCO 25 2035 2007
2828
PSA lt 05PSA lt 05PSA 051PSA 051--1010PSA 101PSA 101--1515PSAgt 15PSAgt 15
SalvageSalvage RadiotherapyRadiotherapy
Stephenson
et al JCO 25 2035 2007
KILAVUZLAR NE DKILAVUZLAR NE DİİYOR YOR
bull EAU kılavuzubull NCCN
Dr Şeref BaşalGATA Uumlroloji AD
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Radikal prostatektomi (RP)
EndikasyonlarıKanıt seviyesi
Duumlşuumlk ve orta riskli lokalize prostat kanserli hastalar (cT1b-T2 ve Gleason skoru 2-7 arası
ve PSAlt20) ve yaşam beklentisi 10 yıldan fazla
1b
Roumllatif endikasyonları
T1a hastalığı
olanlar ve yaşam beklentisi 15 yıldan fazla olanlar veya Gleason skoru 7 olanlar 3
Duumlşuumlk hacimli yuumlksek riskli lokalize prostat kanserli seccedililmiş
hastalarda (cT3a veya Gleason skoru 8-10 veya PSAgt20)
3
Multimodal tedavide bir seccedilenek olarak iyi seccedililmiş
yuumlksek riskli lokalize prostat kanseri olan hastalar (cT3b-T4 N0 veya herhangi bir T N1)
3
Oumlneriler
T1-T2 hastalık tedavisinde kısa suumlreli (3 ay) GNRH analoglarıyla neoadjuvan tedavi oumlnerilmekte 1a
Preoperatif potensi olan duumlşuumlk riskli ekstrakapsuumller hastalığı
olanlarda (T1c Gleason skorult7 ve PSAlt10 ngml veya partin tablolarına bakın) sinir koruyucu cerrahi uygulanabilir
3
T2a hastalığı
olanlarda tek taraflı
sinir koruyucu youmlntemler bir seccedilenek olabilir 4
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Yuumlksek riskli lokalize hastalıkta RP
cT3a PCa Gleason skoru 8-10 veya PSAgt20 ngml olan seccedililmiş
hastalarda uygun bir tedavi seccedileneği
Lenf nodu tutulumu sık olduğundan şayet RP yapılırsa genişletilmiş
pelvik lenfadenektomi de yapılmalıdır
Hasta moltimodal yaklaşımlar konusunda da bilgilendirilmelidir Olumsuz tuumlmoumlr oumlzelliği varlığında (pozitif cerrahi sınır ektrakapsuumller yayılım seminal vezikuumll invazyonu) iyileşme doumlnemininden sonra adjuvan RT uygun olabilir
Kanıt seviyesi
Patolojik evresi T3 N0 M0 olan hastalarda radikal prostatektomi sonrası
hemen eksternal radyasyon uygulanması
biyokimyasal ve klinik hastalıksız sağ
kalımı
arttırır 1
Bir alternatif seccedilenek de biyokimyasal başarısızlık olduğunda (fakat PSA 1 ngml uumlzerine ccedilıkmadan) radyasyon uygulamasıdır
3
T3-4 N0 M0 lokal ilerlemiş
prostat kanserinde WHO 0-1 performans statuumlsuumlne sahip hastalara 3 yıllık ardışık ve adjuvan hormonal tedaviyle eksternal radyoterapi genel olarak sağkalımı
arttırmaktadır 1
T2c-T3 N0-x ve Gleason skoru 2-6 olan hasta grubunda radyoterapi oumlncesi ve esnasında kısa suumlreli ADT uygulamasının hastalıksız sağ
kalım uumlzerine olumlu etkisi olabilir 1b
Ccedilok yuumlksek riskli prostat kanserinde ciddi komorbiditenin eşlik etmediği c-pN1 M0 hastalarda eksternal pelvik radyasyon ve hemen akabinde uygulanan uzun doumlnem adjuvan hormonal tedavinin hastalıksız sağkalıma hastalığa spesifik başarısızlığa metastatik başarısızlığa ve biyokimyasal kontroluumlne olumlu etkisi vardır
2b
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Definitif radyoterapi
Kanıt seviyesi
Lokalize prostat kanserinde T1c-T2c N0 M0 hatta cerrahiyi reddeden genccedil hastalarda da olmak uumlzere IMRT ile birlikte veya tek olarak 3D-CRT oumlnerilmektedir Bu uygulamadan duumlşuumlk- orta ve yuumlksek riskli hastaların fayda goumlrduumlğuumlne dair kuvvetli kanıt vardır
2
Yuumlksek riskli hastalarda radyoterapi oumlncesi ve sırasında kısa suumlreli ADT sağ
kalımı
olumlu etkilemektedir
2a
cT1-T2a Gleason lt7 (veya 3+4) PSAlt 10 ngml prostat hacmi lt 50 ml TUR-P hikayesi olmayan ve IPSS iyi olan hastalarda bir seccedilenekte kalıcı
implantlarla transperineal interstisyel braki terapidir
2b
Patolojik evresi T3 N0 M0 olan hastalarda radikal prostatektomi sonrası
hemen eksternal radyasyon uygulanması
biyokimyasal ve klinik hastalıksız sağ
kalımı
arttırır 1
Bir alternatif seccedilenek de biyokimyasal başarısızlık olduğunda (fakat PSA 1 ngml) uumlzerine ccedilıkmadan) radyasyon uygulamasıdır
3
T3-4 N0 M0 lokal ilerlemiş
prostat kanserinde WHO 0-1 performans statuumlsuumlne sahip hastalara 3 yıllık ardışık ve adjuvan hormonal tedaviyle eksternal radyoterapi genel olarak sağkalımı
arttırmaktadır
1
T2c-T3 N0-x ve Gleason skoru 2-6 olan hasta grubunda radyoterapi oumlncesi ve esnasında kısa suumlreli ADT uygulamasının hastalıksız sağ
kalım uumlzerine olumlu etkisi olabilir 1b
Ccedilok yuumlksek riskli prostat kanserinde ciddi komorbiditenin eşlik etmediği c-pN1 M0 hastalarda eksternal pelvik radyasyon ve hemen akabinde uygulanan uzun doumlnem adjuvan hormonal tedavinin hastalıksız sağkalıma hastalığa spesifik başarısızlığa metastatik başarısızlığa ve biyokimyasal kontroluumlne olumlu etkisi vardır
2b
NCCN KNCCN Kıılavuzulavuzu--20092009
NCCN KNCCN Kıılavuzulavuzu--20092009
Extent
of Disease
Probability
Organ Confined
Disease 34
Extracapsular
Extension 49
Seminal
Vesicle
Invasion 19
Lymph
Node
Involvement 6
httpwwwhttpwwwmskccmskccorgorgapplicationsapplicationsnomogramsnomogramsprostateprostatePreTreatmentPreTreatmentaspxaspx
4789 hasta4789 hastaBelirgin Belirgin ldquoldquoupgradingupgradingrdquordquolele6 6 toto
gege77
7 7 toto
gege88
TTuumluumlm grup 282m grup 282gege10 odak 28710 odak 287
LiteratLiteratuumluumlrde 40rde 40rsquorsquoa kadara kadar
Chun
FKH et al BJU Int 98 329 2006 2020
bullbullKemik sintigrafisiKemik sintigrafisibullbullMRIMRIbullbullCTCTbullbullPETPETbullbullDiDiğğerer
TetkiklerTetkikler
Kemik sintigrafisiKemik sintigrafisi
bull Metastaz yok
bull LAP yokbull sağ
tarafta olası
kapsuumll dışı
yayılım
BilgisayalBilgisayalıı
TomografiTomografi
MRI
Capsular
extension Seminal
vesicles
Sensitivit
y Specificity Accuracy
Abdominal 50 72 63
Endorectal 57 96 80
Sensitivity Specificity Accuracy
Abdominal 45 80 76
Endorectal 91 99 98
Dr B Dr B GGuumluumlnlnluumluumlsoysoy
En uygun Tedavi nedirEn uygun Tedavi nedirTedavi alternatifleri nelerdirTedavi alternatifleri nelerdir
OlguOlgu
Tedavi SeTedavi Seccedilccedilenekleri enekleri
bullbull
Tek baTek başışına Radikal na Radikal RetropubikRetropubik
ProstatektomiProstatektomi
bullbull
Tek baTek başışına Radyoterapi (RT)na Radyoterapi (RT)
bullbull
Tek BaTek Başışına na HormonoterapiHormonoterapi
(HT)(HT)
bullbull
HT+RTHT+RT
bullbull
HT+RRP (HT+RRP (NeoadjuvantNeoadjuvant
veya veya AdjuvantAdjuvant))
bullbull
HT+RRP+RTHT+RRP+RT
bullbull
İİzlem zlem
Tek BaTek Başışına RTna RT
10 yıl iccedilinde biyokimyasal başarısızlık goumlruumllme oranı 70-90
Zietman AL 1995Kuban DA 1995
Tek baTek başışına RT Yana RT Yaşşam Sam Suumluumlrelerireleri
Evre 10 Yıl ()
15 Yıl
()
Stanford Uumlniversitesi
T3 35 18
MD Anderson
T3 45 31
Washington Uumlniversitesi
T3 42 -
Tek BaTek Başışına RT Sonuna RT Sonuccedilccedillarlarıı
bull
Duumlşuumlk lokal kontrol
bull
Duumlşuumlk hastalıksız sağ
kalım
bull
Uzak relapslar
halen problem
bull
Sistemik yaklaşım gerekliliği
Coen
JJ et al JCO 20 3199 2002
Lokal Kontrol ve Uzak Metastaz GeliLokal Kontrol ve Uzak Metastaz Gelişşme Riski me Riski
RT+RT+NeoadjuvanNeoadjuvan HT Beklenen HT Beklenen KazanKazanccedilccedillarlar
bull
Işınlanan alanın kuumlccediluumllmesi ve dozun arttırılabilmesibull
HT ile prostat voluumlmuumlnde 37 azalma dolayısıyla
verilecek ışında 15-20 azalma
bull
Ccedilevre dokuların (rektum mesane) alacağı ışında 15-30 azalma
bull
Evre duumlşuumlrme (Down
Staging) sistemik yayılım azalacak () uzak relaps
problemi azalacak
bull
Radyasyonun etkileyeceği koloniler azalacakTCD50
bull
Apopitoziste
artış
ve suumlperaditif
huumlcre oumllduumlrme etkisi
RTOG 8531 ve RTOG 8610RTOG 8531 ve RTOG 8610bull
RT vs NHT+RT birlikte
bull
RT65-70Gybull
Daha iyiuzun
bull
lokal kontrolbull
uzak metastaz olmaksızın yaşam suumlresi
bull
hastalıksız sağkalımbull
biyokimyasal rekuumlrrensiz
yaşam
bull
5 yıllık genel yaşam suumlreleri 75 vs 71 (p=05)
bull
Alt grup analizi Gleason
2-7 en fazla fayda goumlren hastalar
Pilepich
MV 1997 ve 1998
Faz III EORTC Faz III EORTC CcedilCcedilalalışışmasmasıı
bull
Uzun suumlreli HT+RT vs tek başına RT
bull
Goserelin
Asetat ilk guumlnden itibaren 3 yıl suumlre ile devamlı+ 70 Gy
Radyasyon vs 70 Gy
Radyasyon
tek başına
bull
412 değerlendirilebilir hasta
Bolla M The
Lancet 2002
Genel YaGenel Yaşşam Sam Suumluumlresiresi
N 415N 4155 y OS 5 y OS 7878
vs 62 p= 00002 vs 62 p= 00002 5 y 5 y cDFScDFS 7474
vs 40 plt 00001vs 40 plt 00001 Bolla M et al Lancet 360 103 2002
Biyokimyasal Olarak HastalBiyokimyasal Olarak Hastalııksksıız Yaz Yaşşam am SSuumluumlresiresi
Bolla M et al Lancet 360 103 2002 N 415N 4155 y OS 5 y OS 7878
vs 62 p= 00002 vs 62 p= 00002 5 y 5 y cDFScDFS 7474
vs 40 plt 00001vs 40 plt 00001
Risk kategorilerine gRisk kategorilerine goumloumlre klinik re klinik hastalhastalııksksıız yaz yaşşamam
Radyoterapi ile T3 HastalRadyoterapi ile T3 Hastalııkta Tedavi Sonukta Tedavi Sonuccedilccedillarlarıı
Dr Hakan Dr Hakan GemalmazGemalmaz
BBoumloumlyle bir olguda Radikal yle bir olguda Radikal prostatektomininprostatektominin
yeri nediryeri nedir
OlguOlgu
YYuumluumlksek Riskksek Risk--Lokal Lokal İİleri Evre leri Evre HastalHastalııkta RRPkta RRP
Bianco
FJ Jr et al Urology6683 2005
RRP SonrasRRP Sonrasıı
Biyokimyasal HastalBiyokimyasal Hastalııksksıız z SaSağğkalkalıımm
pT2 pT2 (n223)(n223)
Klinik T3 HastalKlinik T3 Hastalııkta RRP Sonraskta RRP Sonrasıı
HastalHastalığığa a OumlOumlzgzguumluuml
SaSağğkalkalıımm
pT3pT3--4 4 (n391)(n391)
N+ N+ (n227)(n227)
Ward
JF et al BJU Int95751 2005
N 841N 841OrtOrt
izlem 102 yizlem 102 yııll
HastHast OumlOumlzgzguumluuml
SaSağğkalkalıımm5y 955y 9510y 9010y 9015y 7915y 79
RRPRRP
cT3acT3a
5 y5 yııll
10 y10 yııll235 hasta235 hasta
OSOS
959959
7777medianmedian
izlem 706 ayizlem 706 ay
CSSCSS
987987
916916pT2 235pT2 235
bPFSbPFS
595595
511511LN+ 85LN+ 85
cPFScPFS
959959
854854CS+ 335CS+ 335
Hsu
CY et al Eur
Urol 2006
bull
Prostat dokusu + seminal vezikuumlller 50 gr
bull
Prostatik
adenokarsinomabull
Gleason
3+4=7 (tersiyer grade
yoktur)bull
Kapsuumll ve periprostatik
invazyon
bull
Bilat
SV invazyonubull
Cerrahi sınırlar intakt
bull
LN negatifbull
pT3bN0
RRP patolojisiRRP patolojisiRRP patolojisi
Dr Hakan Dr Hakan GemalmazGemalmaz
BBoumloumlyle bir olguda RT+yle bir olguda RT+HTHTrsquorsquoninnin RRPRRPrsquorsquoyeye
daha daha uumluumlststuumluumln oldun olduğğuna una
dair bilimsel bir veri var mdair bilimsel bir veri var mıı
Bu aBu aşşamada hastalamada hastalığıığın olasn olasıı seyri nasseyri nasııldldıırr
OlguOlgu
Tewari Urology 2006FU 20 yrs -
3159 pts cT1-2 -
1980-1997
PTRTWW
High riskIntermediate
risk
Low riskAll
RT vs RP 20 yrs-survival
outcomes
Surgery
RTWW
P Albertsen J Urol 2007
15-yrs overall survival outcomesRP vs RT vs WW
RRP ile T3 HastalRRP ile T3 Hastalııkta Tedavi Sonukta Tedavi Sonuccedilccedillarlarıı
EAU EAU GuidelinesGuidelines
20092009
ReferenceReference TreatmentTreatment 5y OS5y OS 10y OS10y OS 5y CSS5y CSS 10y 10y CSSCSS
5y 5y cPFScPFS
10y 10y cPFScPFS
5y 5y bPFSbPFS
10y 10y bPFSbPFS
Roach Group
2RT 82 50 94 75 - - - -
Roach Group
3RT 68 32 83 62 - - - -
Roach Group
2RT + HT 76 62
(8y)93 89
(8y)
Roach Group
3RT + HT 79 61
(8y)93 88
(8y)
Bolla 2002 RT 62 - 79 - 40Bolla RT + HT 78 - 94 - 74
Hsu RRP 959 77 987 916 959 854 595 511
1557 pts IJROBP 2000 364 pts
FarklFarklıı
Serilerde Tedavi SonuSerilerde Tedavi Sonuccedilccedillarlarıı RTRRP RTRRP
AdjuvanAdjuvan--SalvageSalvage
TedaviTedavi
Dr Emre Tuumlzel
bullGerek var mıbull Varsa Hangisibull Ne zaman
Bolla M et al Lancet
366572 2005
EORTC 22911 RRPEORTC 22911 RRP--AdjuvanAdjuvan
RT vs RT vs İİzlemzlem
5 y5 yııllllıık k Biyokimyasal Biyokimyasal progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 74 vs 526 74 vs 526Klinik Klinik progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 912 vs 81 912 vs 81
EORTC 22911 RRPEORTC 22911 RRP--AdjuvanAdjuvan
RT vs RT vs İİzlemzlem
Colette
L et al Eur
J Cancer
41 2662 2005 N 972
SWOG 8794 SWOG 8794 AdjuvantAdjuvant RTRT
bull
N= 425bull
Postop
ART (60-64 Gy) vs observation
bull
Median
f-u 106 yearsTreatment Metastasis
or
deathMedian
metastasis- free
survival
P
ART 36 147 y 006
Obs 43 132 y
Thompson
et al JAMA 296 2329 2006
RRP+RRP+AdjuvantAdjuvant
HormonalHormonal
TherapyTherapy
in pT3b in pT3b PCaPCa
ZinckeZincke
H et al J H et al J UrolUrol 166 2208 2001 166 2208 2001
SiddiquiSiddiqui
SA et al J SA et al J UrolUrol 1791830 2008 1791830 2008
6401 hasta 953 pT36401 hasta 953 pT3--4 hasta4 hasta10y 10y sistmksistmk
progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 95 vs 90 plt 000195 vs 90 plt 0001
10y hastal10y hastalığığa a oumloumlzgzguumluuml
sasağğkalkalıımm 98 vs 95 p= 000998 vs 95 p= 000910y genel 10y genel sasağğkalkalıımm 84 vs 83 p= 042784 vs 83 p= 0427
HT baHT başşlama zamanlama zamanıı
PSA gt 04 PSA gt 04 ngngml ise fayda yokml ise fayda yok
McLeod
DG et al BJU 97247 2005
ldquoldquoEarlyEarly
ProstateProstate
CancerCancerrdquordquo
CcedilCcedilalalışışmasmasıı
N 8113N 8113
MedianMedian
izlem 74 yizlem 74 yııll
PFSPFS OSOS
p=00041
HR 051 (032-
081)p=092
HR 104 (053-
202)
Adjuvant Flutamide
after
RP
Wirth M Eur Urol 2004
RRP + RRP + AdjuvanAdjuvan HormonalHormonal
TedaviTedavi
Messing
EM et al Lancet 7 472 2006
ECOG ECOG ccedilccedilalalışışmasmasııMedianMedian
izlem izlem 119 y119 yııllMedianMedian
progresyonsuzprogresyonsuzsasağğkalkalıımm 139 y139 yııll
vs vs 24 y24 yııllMedianMedian
HastalHastalığığa a oumloumlzgzguumluumlsasağğkalkalıımm henhenuumluumlz eriz erişşilmediilmedi
vs vs 123 y123 yııll
SalvageSalvage RadiotherapyRadiotherapybull
N=1540 Median
dosage 648 Gy
Salvage
RT 6 y progression-free
rateOverall 32
PSA le
05 48PSA 051-10 40PSA 101-15 28
PSA gt 15 18
Stephenson
et al JCO 25 2035 2007
2828
PSA lt 05PSA lt 05PSA 051PSA 051--1010PSA 101PSA 101--1515PSAgt 15PSAgt 15
SalvageSalvage RadiotherapyRadiotherapy
Stephenson
et al JCO 25 2035 2007
KILAVUZLAR NE DKILAVUZLAR NE DİİYOR YOR
bull EAU kılavuzubull NCCN
Dr Şeref BaşalGATA Uumlroloji AD
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Radikal prostatektomi (RP)
EndikasyonlarıKanıt seviyesi
Duumlşuumlk ve orta riskli lokalize prostat kanserli hastalar (cT1b-T2 ve Gleason skoru 2-7 arası
ve PSAlt20) ve yaşam beklentisi 10 yıldan fazla
1b
Roumllatif endikasyonları
T1a hastalığı
olanlar ve yaşam beklentisi 15 yıldan fazla olanlar veya Gleason skoru 7 olanlar 3
Duumlşuumlk hacimli yuumlksek riskli lokalize prostat kanserli seccedililmiş
hastalarda (cT3a veya Gleason skoru 8-10 veya PSAgt20)
3
Multimodal tedavide bir seccedilenek olarak iyi seccedililmiş
yuumlksek riskli lokalize prostat kanseri olan hastalar (cT3b-T4 N0 veya herhangi bir T N1)
3
Oumlneriler
T1-T2 hastalık tedavisinde kısa suumlreli (3 ay) GNRH analoglarıyla neoadjuvan tedavi oumlnerilmekte 1a
Preoperatif potensi olan duumlşuumlk riskli ekstrakapsuumller hastalığı
olanlarda (T1c Gleason skorult7 ve PSAlt10 ngml veya partin tablolarına bakın) sinir koruyucu cerrahi uygulanabilir
3
T2a hastalığı
olanlarda tek taraflı
sinir koruyucu youmlntemler bir seccedilenek olabilir 4
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Yuumlksek riskli lokalize hastalıkta RP
cT3a PCa Gleason skoru 8-10 veya PSAgt20 ngml olan seccedililmiş
hastalarda uygun bir tedavi seccedileneği
Lenf nodu tutulumu sık olduğundan şayet RP yapılırsa genişletilmiş
pelvik lenfadenektomi de yapılmalıdır
Hasta moltimodal yaklaşımlar konusunda da bilgilendirilmelidir Olumsuz tuumlmoumlr oumlzelliği varlığında (pozitif cerrahi sınır ektrakapsuumller yayılım seminal vezikuumll invazyonu) iyileşme doumlnemininden sonra adjuvan RT uygun olabilir
Kanıt seviyesi
Patolojik evresi T3 N0 M0 olan hastalarda radikal prostatektomi sonrası
hemen eksternal radyasyon uygulanması
biyokimyasal ve klinik hastalıksız sağ
kalımı
arttırır 1
Bir alternatif seccedilenek de biyokimyasal başarısızlık olduğunda (fakat PSA 1 ngml uumlzerine ccedilıkmadan) radyasyon uygulamasıdır
3
T3-4 N0 M0 lokal ilerlemiş
prostat kanserinde WHO 0-1 performans statuumlsuumlne sahip hastalara 3 yıllık ardışık ve adjuvan hormonal tedaviyle eksternal radyoterapi genel olarak sağkalımı
arttırmaktadır 1
T2c-T3 N0-x ve Gleason skoru 2-6 olan hasta grubunda radyoterapi oumlncesi ve esnasında kısa suumlreli ADT uygulamasının hastalıksız sağ
kalım uumlzerine olumlu etkisi olabilir 1b
Ccedilok yuumlksek riskli prostat kanserinde ciddi komorbiditenin eşlik etmediği c-pN1 M0 hastalarda eksternal pelvik radyasyon ve hemen akabinde uygulanan uzun doumlnem adjuvan hormonal tedavinin hastalıksız sağkalıma hastalığa spesifik başarısızlığa metastatik başarısızlığa ve biyokimyasal kontroluumlne olumlu etkisi vardır
2b
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Definitif radyoterapi
Kanıt seviyesi
Lokalize prostat kanserinde T1c-T2c N0 M0 hatta cerrahiyi reddeden genccedil hastalarda da olmak uumlzere IMRT ile birlikte veya tek olarak 3D-CRT oumlnerilmektedir Bu uygulamadan duumlşuumlk- orta ve yuumlksek riskli hastaların fayda goumlrduumlğuumlne dair kuvvetli kanıt vardır
2
Yuumlksek riskli hastalarda radyoterapi oumlncesi ve sırasında kısa suumlreli ADT sağ
kalımı
olumlu etkilemektedir
2a
cT1-T2a Gleason lt7 (veya 3+4) PSAlt 10 ngml prostat hacmi lt 50 ml TUR-P hikayesi olmayan ve IPSS iyi olan hastalarda bir seccedilenekte kalıcı
implantlarla transperineal interstisyel braki terapidir
2b
Patolojik evresi T3 N0 M0 olan hastalarda radikal prostatektomi sonrası
hemen eksternal radyasyon uygulanması
biyokimyasal ve klinik hastalıksız sağ
kalımı
arttırır 1
Bir alternatif seccedilenek de biyokimyasal başarısızlık olduğunda (fakat PSA 1 ngml) uumlzerine ccedilıkmadan) radyasyon uygulamasıdır
3
T3-4 N0 M0 lokal ilerlemiş
prostat kanserinde WHO 0-1 performans statuumlsuumlne sahip hastalara 3 yıllık ardışık ve adjuvan hormonal tedaviyle eksternal radyoterapi genel olarak sağkalımı
arttırmaktadır
1
T2c-T3 N0-x ve Gleason skoru 2-6 olan hasta grubunda radyoterapi oumlncesi ve esnasında kısa suumlreli ADT uygulamasının hastalıksız sağ
kalım uumlzerine olumlu etkisi olabilir 1b
Ccedilok yuumlksek riskli prostat kanserinde ciddi komorbiditenin eşlik etmediği c-pN1 M0 hastalarda eksternal pelvik radyasyon ve hemen akabinde uygulanan uzun doumlnem adjuvan hormonal tedavinin hastalıksız sağkalıma hastalığa spesifik başarısızlığa metastatik başarısızlığa ve biyokimyasal kontroluumlne olumlu etkisi vardır
2b
NCCN KNCCN Kıılavuzulavuzu--20092009
NCCN KNCCN Kıılavuzulavuzu--20092009
4789 hasta4789 hastaBelirgin Belirgin ldquoldquoupgradingupgradingrdquordquolele6 6 toto
gege77
7 7 toto
gege88
TTuumluumlm grup 282m grup 282gege10 odak 28710 odak 287
LiteratLiteratuumluumlrde 40rde 40rsquorsquoa kadara kadar
Chun
FKH et al BJU Int 98 329 2006 2020
bullbullKemik sintigrafisiKemik sintigrafisibullbullMRIMRIbullbullCTCTbullbullPETPETbullbullDiDiğğerer
TetkiklerTetkikler
Kemik sintigrafisiKemik sintigrafisi
bull Metastaz yok
bull LAP yokbull sağ
tarafta olası
kapsuumll dışı
yayılım
BilgisayalBilgisayalıı
TomografiTomografi
MRI
Capsular
extension Seminal
vesicles
Sensitivit
y Specificity Accuracy
Abdominal 50 72 63
Endorectal 57 96 80
Sensitivity Specificity Accuracy
Abdominal 45 80 76
Endorectal 91 99 98
Dr B Dr B GGuumluumlnlnluumluumlsoysoy
En uygun Tedavi nedirEn uygun Tedavi nedirTedavi alternatifleri nelerdirTedavi alternatifleri nelerdir
OlguOlgu
Tedavi SeTedavi Seccedilccedilenekleri enekleri
bullbull
Tek baTek başışına Radikal na Radikal RetropubikRetropubik
ProstatektomiProstatektomi
bullbull
Tek baTek başışına Radyoterapi (RT)na Radyoterapi (RT)
bullbull
Tek BaTek Başışına na HormonoterapiHormonoterapi
(HT)(HT)
bullbull
HT+RTHT+RT
bullbull
HT+RRP (HT+RRP (NeoadjuvantNeoadjuvant
veya veya AdjuvantAdjuvant))
bullbull
HT+RRP+RTHT+RRP+RT
bullbull
İİzlem zlem
Tek BaTek Başışına RTna RT
10 yıl iccedilinde biyokimyasal başarısızlık goumlruumllme oranı 70-90
Zietman AL 1995Kuban DA 1995
Tek baTek başışına RT Yana RT Yaşşam Sam Suumluumlrelerireleri
Evre 10 Yıl ()
15 Yıl
()
Stanford Uumlniversitesi
T3 35 18
MD Anderson
T3 45 31
Washington Uumlniversitesi
T3 42 -
Tek BaTek Başışına RT Sonuna RT Sonuccedilccedillarlarıı
bull
Duumlşuumlk lokal kontrol
bull
Duumlşuumlk hastalıksız sağ
kalım
bull
Uzak relapslar
halen problem
bull
Sistemik yaklaşım gerekliliği
Coen
JJ et al JCO 20 3199 2002
Lokal Kontrol ve Uzak Metastaz GeliLokal Kontrol ve Uzak Metastaz Gelişşme Riski me Riski
RT+RT+NeoadjuvanNeoadjuvan HT Beklenen HT Beklenen KazanKazanccedilccedillarlar
bull
Işınlanan alanın kuumlccediluumllmesi ve dozun arttırılabilmesibull
HT ile prostat voluumlmuumlnde 37 azalma dolayısıyla
verilecek ışında 15-20 azalma
bull
Ccedilevre dokuların (rektum mesane) alacağı ışında 15-30 azalma
bull
Evre duumlşuumlrme (Down
Staging) sistemik yayılım azalacak () uzak relaps
problemi azalacak
bull
Radyasyonun etkileyeceği koloniler azalacakTCD50
bull
Apopitoziste
artış
ve suumlperaditif
huumlcre oumllduumlrme etkisi
RTOG 8531 ve RTOG 8610RTOG 8531 ve RTOG 8610bull
RT vs NHT+RT birlikte
bull
RT65-70Gybull
Daha iyiuzun
bull
lokal kontrolbull
uzak metastaz olmaksızın yaşam suumlresi
bull
hastalıksız sağkalımbull
biyokimyasal rekuumlrrensiz
yaşam
bull
5 yıllık genel yaşam suumlreleri 75 vs 71 (p=05)
bull
Alt grup analizi Gleason
2-7 en fazla fayda goumlren hastalar
Pilepich
MV 1997 ve 1998
Faz III EORTC Faz III EORTC CcedilCcedilalalışışmasmasıı
bull
Uzun suumlreli HT+RT vs tek başına RT
bull
Goserelin
Asetat ilk guumlnden itibaren 3 yıl suumlre ile devamlı+ 70 Gy
Radyasyon vs 70 Gy
Radyasyon
tek başına
bull
412 değerlendirilebilir hasta
Bolla M The
Lancet 2002
Genel YaGenel Yaşşam Sam Suumluumlresiresi
N 415N 4155 y OS 5 y OS 7878
vs 62 p= 00002 vs 62 p= 00002 5 y 5 y cDFScDFS 7474
vs 40 plt 00001vs 40 plt 00001 Bolla M et al Lancet 360 103 2002
Biyokimyasal Olarak HastalBiyokimyasal Olarak Hastalııksksıız Yaz Yaşşam am SSuumluumlresiresi
Bolla M et al Lancet 360 103 2002 N 415N 4155 y OS 5 y OS 7878
vs 62 p= 00002 vs 62 p= 00002 5 y 5 y cDFScDFS 7474
vs 40 plt 00001vs 40 plt 00001
Risk kategorilerine gRisk kategorilerine goumloumlre klinik re klinik hastalhastalııksksıız yaz yaşşamam
Radyoterapi ile T3 HastalRadyoterapi ile T3 Hastalııkta Tedavi Sonukta Tedavi Sonuccedilccedillarlarıı
Dr Hakan Dr Hakan GemalmazGemalmaz
BBoumloumlyle bir olguda Radikal yle bir olguda Radikal prostatektomininprostatektominin
yeri nediryeri nedir
OlguOlgu
YYuumluumlksek Riskksek Risk--Lokal Lokal İİleri Evre leri Evre HastalHastalııkta RRPkta RRP
Bianco
FJ Jr et al Urology6683 2005
RRP SonrasRRP Sonrasıı
Biyokimyasal HastalBiyokimyasal Hastalııksksıız z SaSağğkalkalıımm
pT2 pT2 (n223)(n223)
Klinik T3 HastalKlinik T3 Hastalııkta RRP Sonraskta RRP Sonrasıı
HastalHastalığığa a OumlOumlzgzguumluuml
SaSağğkalkalıımm
pT3pT3--4 4 (n391)(n391)
N+ N+ (n227)(n227)
Ward
JF et al BJU Int95751 2005
N 841N 841OrtOrt
izlem 102 yizlem 102 yııll
HastHast OumlOumlzgzguumluuml
SaSağğkalkalıımm5y 955y 9510y 9010y 9015y 7915y 79
RRPRRP
cT3acT3a
5 y5 yııll
10 y10 yııll235 hasta235 hasta
OSOS
959959
7777medianmedian
izlem 706 ayizlem 706 ay
CSSCSS
987987
916916pT2 235pT2 235
bPFSbPFS
595595
511511LN+ 85LN+ 85
cPFScPFS
959959
854854CS+ 335CS+ 335
Hsu
CY et al Eur
Urol 2006
bull
Prostat dokusu + seminal vezikuumlller 50 gr
bull
Prostatik
adenokarsinomabull
Gleason
3+4=7 (tersiyer grade
yoktur)bull
Kapsuumll ve periprostatik
invazyon
bull
Bilat
SV invazyonubull
Cerrahi sınırlar intakt
bull
LN negatifbull
pT3bN0
RRP patolojisiRRP patolojisiRRP patolojisi
Dr Hakan Dr Hakan GemalmazGemalmaz
BBoumloumlyle bir olguda RT+yle bir olguda RT+HTHTrsquorsquoninnin RRPRRPrsquorsquoyeye
daha daha uumluumlststuumluumln oldun olduğğuna una
dair bilimsel bir veri var mdair bilimsel bir veri var mıı
Bu aBu aşşamada hastalamada hastalığıığın olasn olasıı seyri nasseyri nasııldldıırr
OlguOlgu
Tewari Urology 2006FU 20 yrs -
3159 pts cT1-2 -
1980-1997
PTRTWW
High riskIntermediate
risk
Low riskAll
RT vs RP 20 yrs-survival
outcomes
Surgery
RTWW
P Albertsen J Urol 2007
15-yrs overall survival outcomesRP vs RT vs WW
RRP ile T3 HastalRRP ile T3 Hastalııkta Tedavi Sonukta Tedavi Sonuccedilccedillarlarıı
EAU EAU GuidelinesGuidelines
20092009
ReferenceReference TreatmentTreatment 5y OS5y OS 10y OS10y OS 5y CSS5y CSS 10y 10y CSSCSS
5y 5y cPFScPFS
10y 10y cPFScPFS
5y 5y bPFSbPFS
10y 10y bPFSbPFS
Roach Group
2RT 82 50 94 75 - - - -
Roach Group
3RT 68 32 83 62 - - - -
Roach Group
2RT + HT 76 62
(8y)93 89
(8y)
Roach Group
3RT + HT 79 61
(8y)93 88
(8y)
Bolla 2002 RT 62 - 79 - 40Bolla RT + HT 78 - 94 - 74
Hsu RRP 959 77 987 916 959 854 595 511
1557 pts IJROBP 2000 364 pts
FarklFarklıı
Serilerde Tedavi SonuSerilerde Tedavi Sonuccedilccedillarlarıı RTRRP RTRRP
AdjuvanAdjuvan--SalvageSalvage
TedaviTedavi
Dr Emre Tuumlzel
bullGerek var mıbull Varsa Hangisibull Ne zaman
Bolla M et al Lancet
366572 2005
EORTC 22911 RRPEORTC 22911 RRP--AdjuvanAdjuvan
RT vs RT vs İİzlemzlem
5 y5 yııllllıık k Biyokimyasal Biyokimyasal progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 74 vs 526 74 vs 526Klinik Klinik progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 912 vs 81 912 vs 81
EORTC 22911 RRPEORTC 22911 RRP--AdjuvanAdjuvan
RT vs RT vs İİzlemzlem
Colette
L et al Eur
J Cancer
41 2662 2005 N 972
SWOG 8794 SWOG 8794 AdjuvantAdjuvant RTRT
bull
N= 425bull
Postop
ART (60-64 Gy) vs observation
bull
Median
f-u 106 yearsTreatment Metastasis
or
deathMedian
metastasis- free
survival
P
ART 36 147 y 006
Obs 43 132 y
Thompson
et al JAMA 296 2329 2006
RRP+RRP+AdjuvantAdjuvant
HormonalHormonal
TherapyTherapy
in pT3b in pT3b PCaPCa
ZinckeZincke
H et al J H et al J UrolUrol 166 2208 2001 166 2208 2001
SiddiquiSiddiqui
SA et al J SA et al J UrolUrol 1791830 2008 1791830 2008
6401 hasta 953 pT36401 hasta 953 pT3--4 hasta4 hasta10y 10y sistmksistmk
progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 95 vs 90 plt 000195 vs 90 plt 0001
10y hastal10y hastalığığa a oumloumlzgzguumluuml
sasağğkalkalıımm 98 vs 95 p= 000998 vs 95 p= 000910y genel 10y genel sasağğkalkalıımm 84 vs 83 p= 042784 vs 83 p= 0427
HT baHT başşlama zamanlama zamanıı
PSA gt 04 PSA gt 04 ngngml ise fayda yokml ise fayda yok
McLeod
DG et al BJU 97247 2005
ldquoldquoEarlyEarly
ProstateProstate
CancerCancerrdquordquo
CcedilCcedilalalışışmasmasıı
N 8113N 8113
MedianMedian
izlem 74 yizlem 74 yııll
PFSPFS OSOS
p=00041
HR 051 (032-
081)p=092
HR 104 (053-
202)
Adjuvant Flutamide
after
RP
Wirth M Eur Urol 2004
RRP + RRP + AdjuvanAdjuvan HormonalHormonal
TedaviTedavi
Messing
EM et al Lancet 7 472 2006
ECOG ECOG ccedilccedilalalışışmasmasııMedianMedian
izlem izlem 119 y119 yııllMedianMedian
progresyonsuzprogresyonsuzsasağğkalkalıımm 139 y139 yııll
vs vs 24 y24 yııllMedianMedian
HastalHastalığığa a oumloumlzgzguumluumlsasağğkalkalıımm henhenuumluumlz eriz erişşilmediilmedi
vs vs 123 y123 yııll
SalvageSalvage RadiotherapyRadiotherapybull
N=1540 Median
dosage 648 Gy
Salvage
RT 6 y progression-free
rateOverall 32
PSA le
05 48PSA 051-10 40PSA 101-15 28
PSA gt 15 18
Stephenson
et al JCO 25 2035 2007
2828
PSA lt 05PSA lt 05PSA 051PSA 051--1010PSA 101PSA 101--1515PSAgt 15PSAgt 15
SalvageSalvage RadiotherapyRadiotherapy
Stephenson
et al JCO 25 2035 2007
KILAVUZLAR NE DKILAVUZLAR NE DİİYOR YOR
bull EAU kılavuzubull NCCN
Dr Şeref BaşalGATA Uumlroloji AD
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Radikal prostatektomi (RP)
EndikasyonlarıKanıt seviyesi
Duumlşuumlk ve orta riskli lokalize prostat kanserli hastalar (cT1b-T2 ve Gleason skoru 2-7 arası
ve PSAlt20) ve yaşam beklentisi 10 yıldan fazla
1b
Roumllatif endikasyonları
T1a hastalığı
olanlar ve yaşam beklentisi 15 yıldan fazla olanlar veya Gleason skoru 7 olanlar 3
Duumlşuumlk hacimli yuumlksek riskli lokalize prostat kanserli seccedililmiş
hastalarda (cT3a veya Gleason skoru 8-10 veya PSAgt20)
3
Multimodal tedavide bir seccedilenek olarak iyi seccedililmiş
yuumlksek riskli lokalize prostat kanseri olan hastalar (cT3b-T4 N0 veya herhangi bir T N1)
3
Oumlneriler
T1-T2 hastalık tedavisinde kısa suumlreli (3 ay) GNRH analoglarıyla neoadjuvan tedavi oumlnerilmekte 1a
Preoperatif potensi olan duumlşuumlk riskli ekstrakapsuumller hastalığı
olanlarda (T1c Gleason skorult7 ve PSAlt10 ngml veya partin tablolarına bakın) sinir koruyucu cerrahi uygulanabilir
3
T2a hastalığı
olanlarda tek taraflı
sinir koruyucu youmlntemler bir seccedilenek olabilir 4
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Yuumlksek riskli lokalize hastalıkta RP
cT3a PCa Gleason skoru 8-10 veya PSAgt20 ngml olan seccedililmiş
hastalarda uygun bir tedavi seccedileneği
Lenf nodu tutulumu sık olduğundan şayet RP yapılırsa genişletilmiş
pelvik lenfadenektomi de yapılmalıdır
Hasta moltimodal yaklaşımlar konusunda da bilgilendirilmelidir Olumsuz tuumlmoumlr oumlzelliği varlığında (pozitif cerrahi sınır ektrakapsuumller yayılım seminal vezikuumll invazyonu) iyileşme doumlnemininden sonra adjuvan RT uygun olabilir
Kanıt seviyesi
Patolojik evresi T3 N0 M0 olan hastalarda radikal prostatektomi sonrası
hemen eksternal radyasyon uygulanması
biyokimyasal ve klinik hastalıksız sağ
kalımı
arttırır 1
Bir alternatif seccedilenek de biyokimyasal başarısızlık olduğunda (fakat PSA 1 ngml uumlzerine ccedilıkmadan) radyasyon uygulamasıdır
3
T3-4 N0 M0 lokal ilerlemiş
prostat kanserinde WHO 0-1 performans statuumlsuumlne sahip hastalara 3 yıllık ardışık ve adjuvan hormonal tedaviyle eksternal radyoterapi genel olarak sağkalımı
arttırmaktadır 1
T2c-T3 N0-x ve Gleason skoru 2-6 olan hasta grubunda radyoterapi oumlncesi ve esnasında kısa suumlreli ADT uygulamasının hastalıksız sağ
kalım uumlzerine olumlu etkisi olabilir 1b
Ccedilok yuumlksek riskli prostat kanserinde ciddi komorbiditenin eşlik etmediği c-pN1 M0 hastalarda eksternal pelvik radyasyon ve hemen akabinde uygulanan uzun doumlnem adjuvan hormonal tedavinin hastalıksız sağkalıma hastalığa spesifik başarısızlığa metastatik başarısızlığa ve biyokimyasal kontroluumlne olumlu etkisi vardır
2b
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Definitif radyoterapi
Kanıt seviyesi
Lokalize prostat kanserinde T1c-T2c N0 M0 hatta cerrahiyi reddeden genccedil hastalarda da olmak uumlzere IMRT ile birlikte veya tek olarak 3D-CRT oumlnerilmektedir Bu uygulamadan duumlşuumlk- orta ve yuumlksek riskli hastaların fayda goumlrduumlğuumlne dair kuvvetli kanıt vardır
2
Yuumlksek riskli hastalarda radyoterapi oumlncesi ve sırasında kısa suumlreli ADT sağ
kalımı
olumlu etkilemektedir
2a
cT1-T2a Gleason lt7 (veya 3+4) PSAlt 10 ngml prostat hacmi lt 50 ml TUR-P hikayesi olmayan ve IPSS iyi olan hastalarda bir seccedilenekte kalıcı
implantlarla transperineal interstisyel braki terapidir
2b
Patolojik evresi T3 N0 M0 olan hastalarda radikal prostatektomi sonrası
hemen eksternal radyasyon uygulanması
biyokimyasal ve klinik hastalıksız sağ
kalımı
arttırır 1
Bir alternatif seccedilenek de biyokimyasal başarısızlık olduğunda (fakat PSA 1 ngml) uumlzerine ccedilıkmadan) radyasyon uygulamasıdır
3
T3-4 N0 M0 lokal ilerlemiş
prostat kanserinde WHO 0-1 performans statuumlsuumlne sahip hastalara 3 yıllık ardışık ve adjuvan hormonal tedaviyle eksternal radyoterapi genel olarak sağkalımı
arttırmaktadır
1
T2c-T3 N0-x ve Gleason skoru 2-6 olan hasta grubunda radyoterapi oumlncesi ve esnasında kısa suumlreli ADT uygulamasının hastalıksız sağ
kalım uumlzerine olumlu etkisi olabilir 1b
Ccedilok yuumlksek riskli prostat kanserinde ciddi komorbiditenin eşlik etmediği c-pN1 M0 hastalarda eksternal pelvik radyasyon ve hemen akabinde uygulanan uzun doumlnem adjuvan hormonal tedavinin hastalıksız sağkalıma hastalığa spesifik başarısızlığa metastatik başarısızlığa ve biyokimyasal kontroluumlne olumlu etkisi vardır
2b
NCCN KNCCN Kıılavuzulavuzu--20092009
NCCN KNCCN Kıılavuzulavuzu--20092009
bullbullKemik sintigrafisiKemik sintigrafisibullbullMRIMRIbullbullCTCTbullbullPETPETbullbullDiDiğğerer
TetkiklerTetkikler
Kemik sintigrafisiKemik sintigrafisi
bull Metastaz yok
bull LAP yokbull sağ
tarafta olası
kapsuumll dışı
yayılım
BilgisayalBilgisayalıı
TomografiTomografi
MRI
Capsular
extension Seminal
vesicles
Sensitivit
y Specificity Accuracy
Abdominal 50 72 63
Endorectal 57 96 80
Sensitivity Specificity Accuracy
Abdominal 45 80 76
Endorectal 91 99 98
Dr B Dr B GGuumluumlnlnluumluumlsoysoy
En uygun Tedavi nedirEn uygun Tedavi nedirTedavi alternatifleri nelerdirTedavi alternatifleri nelerdir
OlguOlgu
Tedavi SeTedavi Seccedilccedilenekleri enekleri
bullbull
Tek baTek başışına Radikal na Radikal RetropubikRetropubik
ProstatektomiProstatektomi
bullbull
Tek baTek başışına Radyoterapi (RT)na Radyoterapi (RT)
bullbull
Tek BaTek Başışına na HormonoterapiHormonoterapi
(HT)(HT)
bullbull
HT+RTHT+RT
bullbull
HT+RRP (HT+RRP (NeoadjuvantNeoadjuvant
veya veya AdjuvantAdjuvant))
bullbull
HT+RRP+RTHT+RRP+RT
bullbull
İİzlem zlem
Tek BaTek Başışına RTna RT
10 yıl iccedilinde biyokimyasal başarısızlık goumlruumllme oranı 70-90
Zietman AL 1995Kuban DA 1995
Tek baTek başışına RT Yana RT Yaşşam Sam Suumluumlrelerireleri
Evre 10 Yıl ()
15 Yıl
()
Stanford Uumlniversitesi
T3 35 18
MD Anderson
T3 45 31
Washington Uumlniversitesi
T3 42 -
Tek BaTek Başışına RT Sonuna RT Sonuccedilccedillarlarıı
bull
Duumlşuumlk lokal kontrol
bull
Duumlşuumlk hastalıksız sağ
kalım
bull
Uzak relapslar
halen problem
bull
Sistemik yaklaşım gerekliliği
Coen
JJ et al JCO 20 3199 2002
Lokal Kontrol ve Uzak Metastaz GeliLokal Kontrol ve Uzak Metastaz Gelişşme Riski me Riski
RT+RT+NeoadjuvanNeoadjuvan HT Beklenen HT Beklenen KazanKazanccedilccedillarlar
bull
Işınlanan alanın kuumlccediluumllmesi ve dozun arttırılabilmesibull
HT ile prostat voluumlmuumlnde 37 azalma dolayısıyla
verilecek ışında 15-20 azalma
bull
Ccedilevre dokuların (rektum mesane) alacağı ışında 15-30 azalma
bull
Evre duumlşuumlrme (Down
Staging) sistemik yayılım azalacak () uzak relaps
problemi azalacak
bull
Radyasyonun etkileyeceği koloniler azalacakTCD50
bull
Apopitoziste
artış
ve suumlperaditif
huumlcre oumllduumlrme etkisi
RTOG 8531 ve RTOG 8610RTOG 8531 ve RTOG 8610bull
RT vs NHT+RT birlikte
bull
RT65-70Gybull
Daha iyiuzun
bull
lokal kontrolbull
uzak metastaz olmaksızın yaşam suumlresi
bull
hastalıksız sağkalımbull
biyokimyasal rekuumlrrensiz
yaşam
bull
5 yıllık genel yaşam suumlreleri 75 vs 71 (p=05)
bull
Alt grup analizi Gleason
2-7 en fazla fayda goumlren hastalar
Pilepich
MV 1997 ve 1998
Faz III EORTC Faz III EORTC CcedilCcedilalalışışmasmasıı
bull
Uzun suumlreli HT+RT vs tek başına RT
bull
Goserelin
Asetat ilk guumlnden itibaren 3 yıl suumlre ile devamlı+ 70 Gy
Radyasyon vs 70 Gy
Radyasyon
tek başına
bull
412 değerlendirilebilir hasta
Bolla M The
Lancet 2002
Genel YaGenel Yaşşam Sam Suumluumlresiresi
N 415N 4155 y OS 5 y OS 7878
vs 62 p= 00002 vs 62 p= 00002 5 y 5 y cDFScDFS 7474
vs 40 plt 00001vs 40 plt 00001 Bolla M et al Lancet 360 103 2002
Biyokimyasal Olarak HastalBiyokimyasal Olarak Hastalııksksıız Yaz Yaşşam am SSuumluumlresiresi
Bolla M et al Lancet 360 103 2002 N 415N 4155 y OS 5 y OS 7878
vs 62 p= 00002 vs 62 p= 00002 5 y 5 y cDFScDFS 7474
vs 40 plt 00001vs 40 plt 00001
Risk kategorilerine gRisk kategorilerine goumloumlre klinik re klinik hastalhastalııksksıız yaz yaşşamam
Radyoterapi ile T3 HastalRadyoterapi ile T3 Hastalııkta Tedavi Sonukta Tedavi Sonuccedilccedillarlarıı
Dr Hakan Dr Hakan GemalmazGemalmaz
BBoumloumlyle bir olguda Radikal yle bir olguda Radikal prostatektomininprostatektominin
yeri nediryeri nedir
OlguOlgu
YYuumluumlksek Riskksek Risk--Lokal Lokal İİleri Evre leri Evre HastalHastalııkta RRPkta RRP
Bianco
FJ Jr et al Urology6683 2005
RRP SonrasRRP Sonrasıı
Biyokimyasal HastalBiyokimyasal Hastalııksksıız z SaSağğkalkalıımm
pT2 pT2 (n223)(n223)
Klinik T3 HastalKlinik T3 Hastalııkta RRP Sonraskta RRP Sonrasıı
HastalHastalığığa a OumlOumlzgzguumluuml
SaSağğkalkalıımm
pT3pT3--4 4 (n391)(n391)
N+ N+ (n227)(n227)
Ward
JF et al BJU Int95751 2005
N 841N 841OrtOrt
izlem 102 yizlem 102 yııll
HastHast OumlOumlzgzguumluuml
SaSağğkalkalıımm5y 955y 9510y 9010y 9015y 7915y 79
RRPRRP
cT3acT3a
5 y5 yııll
10 y10 yııll235 hasta235 hasta
OSOS
959959
7777medianmedian
izlem 706 ayizlem 706 ay
CSSCSS
987987
916916pT2 235pT2 235
bPFSbPFS
595595
511511LN+ 85LN+ 85
cPFScPFS
959959
854854CS+ 335CS+ 335
Hsu
CY et al Eur
Urol 2006
bull
Prostat dokusu + seminal vezikuumlller 50 gr
bull
Prostatik
adenokarsinomabull
Gleason
3+4=7 (tersiyer grade
yoktur)bull
Kapsuumll ve periprostatik
invazyon
bull
Bilat
SV invazyonubull
Cerrahi sınırlar intakt
bull
LN negatifbull
pT3bN0
RRP patolojisiRRP patolojisiRRP patolojisi
Dr Hakan Dr Hakan GemalmazGemalmaz
BBoumloumlyle bir olguda RT+yle bir olguda RT+HTHTrsquorsquoninnin RRPRRPrsquorsquoyeye
daha daha uumluumlststuumluumln oldun olduğğuna una
dair bilimsel bir veri var mdair bilimsel bir veri var mıı
Bu aBu aşşamada hastalamada hastalığıığın olasn olasıı seyri nasseyri nasııldldıırr
OlguOlgu
Tewari Urology 2006FU 20 yrs -
3159 pts cT1-2 -
1980-1997
PTRTWW
High riskIntermediate
risk
Low riskAll
RT vs RP 20 yrs-survival
outcomes
Surgery
RTWW
P Albertsen J Urol 2007
15-yrs overall survival outcomesRP vs RT vs WW
RRP ile T3 HastalRRP ile T3 Hastalııkta Tedavi Sonukta Tedavi Sonuccedilccedillarlarıı
EAU EAU GuidelinesGuidelines
20092009
ReferenceReference TreatmentTreatment 5y OS5y OS 10y OS10y OS 5y CSS5y CSS 10y 10y CSSCSS
5y 5y cPFScPFS
10y 10y cPFScPFS
5y 5y bPFSbPFS
10y 10y bPFSbPFS
Roach Group
2RT 82 50 94 75 - - - -
Roach Group
3RT 68 32 83 62 - - - -
Roach Group
2RT + HT 76 62
(8y)93 89
(8y)
Roach Group
3RT + HT 79 61
(8y)93 88
(8y)
Bolla 2002 RT 62 - 79 - 40Bolla RT + HT 78 - 94 - 74
Hsu RRP 959 77 987 916 959 854 595 511
1557 pts IJROBP 2000 364 pts
FarklFarklıı
Serilerde Tedavi SonuSerilerde Tedavi Sonuccedilccedillarlarıı RTRRP RTRRP
AdjuvanAdjuvan--SalvageSalvage
TedaviTedavi
Dr Emre Tuumlzel
bullGerek var mıbull Varsa Hangisibull Ne zaman
Bolla M et al Lancet
366572 2005
EORTC 22911 RRPEORTC 22911 RRP--AdjuvanAdjuvan
RT vs RT vs İİzlemzlem
5 y5 yııllllıık k Biyokimyasal Biyokimyasal progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 74 vs 526 74 vs 526Klinik Klinik progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 912 vs 81 912 vs 81
EORTC 22911 RRPEORTC 22911 RRP--AdjuvanAdjuvan
RT vs RT vs İİzlemzlem
Colette
L et al Eur
J Cancer
41 2662 2005 N 972
SWOG 8794 SWOG 8794 AdjuvantAdjuvant RTRT
bull
N= 425bull
Postop
ART (60-64 Gy) vs observation
bull
Median
f-u 106 yearsTreatment Metastasis
or
deathMedian
metastasis- free
survival
P
ART 36 147 y 006
Obs 43 132 y
Thompson
et al JAMA 296 2329 2006
RRP+RRP+AdjuvantAdjuvant
HormonalHormonal
TherapyTherapy
in pT3b in pT3b PCaPCa
ZinckeZincke
H et al J H et al J UrolUrol 166 2208 2001 166 2208 2001
SiddiquiSiddiqui
SA et al J SA et al J UrolUrol 1791830 2008 1791830 2008
6401 hasta 953 pT36401 hasta 953 pT3--4 hasta4 hasta10y 10y sistmksistmk
progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 95 vs 90 plt 000195 vs 90 plt 0001
10y hastal10y hastalığığa a oumloumlzgzguumluuml
sasağğkalkalıımm 98 vs 95 p= 000998 vs 95 p= 000910y genel 10y genel sasağğkalkalıımm 84 vs 83 p= 042784 vs 83 p= 0427
HT baHT başşlama zamanlama zamanıı
PSA gt 04 PSA gt 04 ngngml ise fayda yokml ise fayda yok
McLeod
DG et al BJU 97247 2005
ldquoldquoEarlyEarly
ProstateProstate
CancerCancerrdquordquo
CcedilCcedilalalışışmasmasıı
N 8113N 8113
MedianMedian
izlem 74 yizlem 74 yııll
PFSPFS OSOS
p=00041
HR 051 (032-
081)p=092
HR 104 (053-
202)
Adjuvant Flutamide
after
RP
Wirth M Eur Urol 2004
RRP + RRP + AdjuvanAdjuvan HormonalHormonal
TedaviTedavi
Messing
EM et al Lancet 7 472 2006
ECOG ECOG ccedilccedilalalışışmasmasııMedianMedian
izlem izlem 119 y119 yııllMedianMedian
progresyonsuzprogresyonsuzsasağğkalkalıımm 139 y139 yııll
vs vs 24 y24 yııllMedianMedian
HastalHastalığığa a oumloumlzgzguumluumlsasağğkalkalıımm henhenuumluumlz eriz erişşilmediilmedi
vs vs 123 y123 yııll
SalvageSalvage RadiotherapyRadiotherapybull
N=1540 Median
dosage 648 Gy
Salvage
RT 6 y progression-free
rateOverall 32
PSA le
05 48PSA 051-10 40PSA 101-15 28
PSA gt 15 18
Stephenson
et al JCO 25 2035 2007
2828
PSA lt 05PSA lt 05PSA 051PSA 051--1010PSA 101PSA 101--1515PSAgt 15PSAgt 15
SalvageSalvage RadiotherapyRadiotherapy
Stephenson
et al JCO 25 2035 2007
KILAVUZLAR NE DKILAVUZLAR NE DİİYOR YOR
bull EAU kılavuzubull NCCN
Dr Şeref BaşalGATA Uumlroloji AD
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Radikal prostatektomi (RP)
EndikasyonlarıKanıt seviyesi
Duumlşuumlk ve orta riskli lokalize prostat kanserli hastalar (cT1b-T2 ve Gleason skoru 2-7 arası
ve PSAlt20) ve yaşam beklentisi 10 yıldan fazla
1b
Roumllatif endikasyonları
T1a hastalığı
olanlar ve yaşam beklentisi 15 yıldan fazla olanlar veya Gleason skoru 7 olanlar 3
Duumlşuumlk hacimli yuumlksek riskli lokalize prostat kanserli seccedililmiş
hastalarda (cT3a veya Gleason skoru 8-10 veya PSAgt20)
3
Multimodal tedavide bir seccedilenek olarak iyi seccedililmiş
yuumlksek riskli lokalize prostat kanseri olan hastalar (cT3b-T4 N0 veya herhangi bir T N1)
3
Oumlneriler
T1-T2 hastalık tedavisinde kısa suumlreli (3 ay) GNRH analoglarıyla neoadjuvan tedavi oumlnerilmekte 1a
Preoperatif potensi olan duumlşuumlk riskli ekstrakapsuumller hastalığı
olanlarda (T1c Gleason skorult7 ve PSAlt10 ngml veya partin tablolarına bakın) sinir koruyucu cerrahi uygulanabilir
3
T2a hastalığı
olanlarda tek taraflı
sinir koruyucu youmlntemler bir seccedilenek olabilir 4
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Yuumlksek riskli lokalize hastalıkta RP
cT3a PCa Gleason skoru 8-10 veya PSAgt20 ngml olan seccedililmiş
hastalarda uygun bir tedavi seccedileneği
Lenf nodu tutulumu sık olduğundan şayet RP yapılırsa genişletilmiş
pelvik lenfadenektomi de yapılmalıdır
Hasta moltimodal yaklaşımlar konusunda da bilgilendirilmelidir Olumsuz tuumlmoumlr oumlzelliği varlığında (pozitif cerrahi sınır ektrakapsuumller yayılım seminal vezikuumll invazyonu) iyileşme doumlnemininden sonra adjuvan RT uygun olabilir
Kanıt seviyesi
Patolojik evresi T3 N0 M0 olan hastalarda radikal prostatektomi sonrası
hemen eksternal radyasyon uygulanması
biyokimyasal ve klinik hastalıksız sağ
kalımı
arttırır 1
Bir alternatif seccedilenek de biyokimyasal başarısızlık olduğunda (fakat PSA 1 ngml uumlzerine ccedilıkmadan) radyasyon uygulamasıdır
3
T3-4 N0 M0 lokal ilerlemiş
prostat kanserinde WHO 0-1 performans statuumlsuumlne sahip hastalara 3 yıllık ardışık ve adjuvan hormonal tedaviyle eksternal radyoterapi genel olarak sağkalımı
arttırmaktadır 1
T2c-T3 N0-x ve Gleason skoru 2-6 olan hasta grubunda radyoterapi oumlncesi ve esnasında kısa suumlreli ADT uygulamasının hastalıksız sağ
kalım uumlzerine olumlu etkisi olabilir 1b
Ccedilok yuumlksek riskli prostat kanserinde ciddi komorbiditenin eşlik etmediği c-pN1 M0 hastalarda eksternal pelvik radyasyon ve hemen akabinde uygulanan uzun doumlnem adjuvan hormonal tedavinin hastalıksız sağkalıma hastalığa spesifik başarısızlığa metastatik başarısızlığa ve biyokimyasal kontroluumlne olumlu etkisi vardır
2b
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Definitif radyoterapi
Kanıt seviyesi
Lokalize prostat kanserinde T1c-T2c N0 M0 hatta cerrahiyi reddeden genccedil hastalarda da olmak uumlzere IMRT ile birlikte veya tek olarak 3D-CRT oumlnerilmektedir Bu uygulamadan duumlşuumlk- orta ve yuumlksek riskli hastaların fayda goumlrduumlğuumlne dair kuvvetli kanıt vardır
2
Yuumlksek riskli hastalarda radyoterapi oumlncesi ve sırasında kısa suumlreli ADT sağ
kalımı
olumlu etkilemektedir
2a
cT1-T2a Gleason lt7 (veya 3+4) PSAlt 10 ngml prostat hacmi lt 50 ml TUR-P hikayesi olmayan ve IPSS iyi olan hastalarda bir seccedilenekte kalıcı
implantlarla transperineal interstisyel braki terapidir
2b
Patolojik evresi T3 N0 M0 olan hastalarda radikal prostatektomi sonrası
hemen eksternal radyasyon uygulanması
biyokimyasal ve klinik hastalıksız sağ
kalımı
arttırır 1
Bir alternatif seccedilenek de biyokimyasal başarısızlık olduğunda (fakat PSA 1 ngml) uumlzerine ccedilıkmadan) radyasyon uygulamasıdır
3
T3-4 N0 M0 lokal ilerlemiş
prostat kanserinde WHO 0-1 performans statuumlsuumlne sahip hastalara 3 yıllık ardışık ve adjuvan hormonal tedaviyle eksternal radyoterapi genel olarak sağkalımı
arttırmaktadır
1
T2c-T3 N0-x ve Gleason skoru 2-6 olan hasta grubunda radyoterapi oumlncesi ve esnasında kısa suumlreli ADT uygulamasının hastalıksız sağ
kalım uumlzerine olumlu etkisi olabilir 1b
Ccedilok yuumlksek riskli prostat kanserinde ciddi komorbiditenin eşlik etmediği c-pN1 M0 hastalarda eksternal pelvik radyasyon ve hemen akabinde uygulanan uzun doumlnem adjuvan hormonal tedavinin hastalıksız sağkalıma hastalığa spesifik başarısızlığa metastatik başarısızlığa ve biyokimyasal kontroluumlne olumlu etkisi vardır
2b
NCCN KNCCN Kıılavuzulavuzu--20092009
NCCN KNCCN Kıılavuzulavuzu--20092009
Kemik sintigrafisiKemik sintigrafisi
bull Metastaz yok
bull LAP yokbull sağ
tarafta olası
kapsuumll dışı
yayılım
BilgisayalBilgisayalıı
TomografiTomografi
MRI
Capsular
extension Seminal
vesicles
Sensitivit
y Specificity Accuracy
Abdominal 50 72 63
Endorectal 57 96 80
Sensitivity Specificity Accuracy
Abdominal 45 80 76
Endorectal 91 99 98
Dr B Dr B GGuumluumlnlnluumluumlsoysoy
En uygun Tedavi nedirEn uygun Tedavi nedirTedavi alternatifleri nelerdirTedavi alternatifleri nelerdir
OlguOlgu
Tedavi SeTedavi Seccedilccedilenekleri enekleri
bullbull
Tek baTek başışına Radikal na Radikal RetropubikRetropubik
ProstatektomiProstatektomi
bullbull
Tek baTek başışına Radyoterapi (RT)na Radyoterapi (RT)
bullbull
Tek BaTek Başışına na HormonoterapiHormonoterapi
(HT)(HT)
bullbull
HT+RTHT+RT
bullbull
HT+RRP (HT+RRP (NeoadjuvantNeoadjuvant
veya veya AdjuvantAdjuvant))
bullbull
HT+RRP+RTHT+RRP+RT
bullbull
İİzlem zlem
Tek BaTek Başışına RTna RT
10 yıl iccedilinde biyokimyasal başarısızlık goumlruumllme oranı 70-90
Zietman AL 1995Kuban DA 1995
Tek baTek başışına RT Yana RT Yaşşam Sam Suumluumlrelerireleri
Evre 10 Yıl ()
15 Yıl
()
Stanford Uumlniversitesi
T3 35 18
MD Anderson
T3 45 31
Washington Uumlniversitesi
T3 42 -
Tek BaTek Başışına RT Sonuna RT Sonuccedilccedillarlarıı
bull
Duumlşuumlk lokal kontrol
bull
Duumlşuumlk hastalıksız sağ
kalım
bull
Uzak relapslar
halen problem
bull
Sistemik yaklaşım gerekliliği
Coen
JJ et al JCO 20 3199 2002
Lokal Kontrol ve Uzak Metastaz GeliLokal Kontrol ve Uzak Metastaz Gelişşme Riski me Riski
RT+RT+NeoadjuvanNeoadjuvan HT Beklenen HT Beklenen KazanKazanccedilccedillarlar
bull
Işınlanan alanın kuumlccediluumllmesi ve dozun arttırılabilmesibull
HT ile prostat voluumlmuumlnde 37 azalma dolayısıyla
verilecek ışında 15-20 azalma
bull
Ccedilevre dokuların (rektum mesane) alacağı ışında 15-30 azalma
bull
Evre duumlşuumlrme (Down
Staging) sistemik yayılım azalacak () uzak relaps
problemi azalacak
bull
Radyasyonun etkileyeceği koloniler azalacakTCD50
bull
Apopitoziste
artış
ve suumlperaditif
huumlcre oumllduumlrme etkisi
RTOG 8531 ve RTOG 8610RTOG 8531 ve RTOG 8610bull
RT vs NHT+RT birlikte
bull
RT65-70Gybull
Daha iyiuzun
bull
lokal kontrolbull
uzak metastaz olmaksızın yaşam suumlresi
bull
hastalıksız sağkalımbull
biyokimyasal rekuumlrrensiz
yaşam
bull
5 yıllık genel yaşam suumlreleri 75 vs 71 (p=05)
bull
Alt grup analizi Gleason
2-7 en fazla fayda goumlren hastalar
Pilepich
MV 1997 ve 1998
Faz III EORTC Faz III EORTC CcedilCcedilalalışışmasmasıı
bull
Uzun suumlreli HT+RT vs tek başına RT
bull
Goserelin
Asetat ilk guumlnden itibaren 3 yıl suumlre ile devamlı+ 70 Gy
Radyasyon vs 70 Gy
Radyasyon
tek başına
bull
412 değerlendirilebilir hasta
Bolla M The
Lancet 2002
Genel YaGenel Yaşşam Sam Suumluumlresiresi
N 415N 4155 y OS 5 y OS 7878
vs 62 p= 00002 vs 62 p= 00002 5 y 5 y cDFScDFS 7474
vs 40 plt 00001vs 40 plt 00001 Bolla M et al Lancet 360 103 2002
Biyokimyasal Olarak HastalBiyokimyasal Olarak Hastalııksksıız Yaz Yaşşam am SSuumluumlresiresi
Bolla M et al Lancet 360 103 2002 N 415N 4155 y OS 5 y OS 7878
vs 62 p= 00002 vs 62 p= 00002 5 y 5 y cDFScDFS 7474
vs 40 plt 00001vs 40 plt 00001
Risk kategorilerine gRisk kategorilerine goumloumlre klinik re klinik hastalhastalııksksıız yaz yaşşamam
Radyoterapi ile T3 HastalRadyoterapi ile T3 Hastalııkta Tedavi Sonukta Tedavi Sonuccedilccedillarlarıı
Dr Hakan Dr Hakan GemalmazGemalmaz
BBoumloumlyle bir olguda Radikal yle bir olguda Radikal prostatektomininprostatektominin
yeri nediryeri nedir
OlguOlgu
YYuumluumlksek Riskksek Risk--Lokal Lokal İİleri Evre leri Evre HastalHastalııkta RRPkta RRP
Bianco
FJ Jr et al Urology6683 2005
RRP SonrasRRP Sonrasıı
Biyokimyasal HastalBiyokimyasal Hastalııksksıız z SaSağğkalkalıımm
pT2 pT2 (n223)(n223)
Klinik T3 HastalKlinik T3 Hastalııkta RRP Sonraskta RRP Sonrasıı
HastalHastalığığa a OumlOumlzgzguumluuml
SaSağğkalkalıımm
pT3pT3--4 4 (n391)(n391)
N+ N+ (n227)(n227)
Ward
JF et al BJU Int95751 2005
N 841N 841OrtOrt
izlem 102 yizlem 102 yııll
HastHast OumlOumlzgzguumluuml
SaSağğkalkalıımm5y 955y 9510y 9010y 9015y 7915y 79
RRPRRP
cT3acT3a
5 y5 yııll
10 y10 yııll235 hasta235 hasta
OSOS
959959
7777medianmedian
izlem 706 ayizlem 706 ay
CSSCSS
987987
916916pT2 235pT2 235
bPFSbPFS
595595
511511LN+ 85LN+ 85
cPFScPFS
959959
854854CS+ 335CS+ 335
Hsu
CY et al Eur
Urol 2006
bull
Prostat dokusu + seminal vezikuumlller 50 gr
bull
Prostatik
adenokarsinomabull
Gleason
3+4=7 (tersiyer grade
yoktur)bull
Kapsuumll ve periprostatik
invazyon
bull
Bilat
SV invazyonubull
Cerrahi sınırlar intakt
bull
LN negatifbull
pT3bN0
RRP patolojisiRRP patolojisiRRP patolojisi
Dr Hakan Dr Hakan GemalmazGemalmaz
BBoumloumlyle bir olguda RT+yle bir olguda RT+HTHTrsquorsquoninnin RRPRRPrsquorsquoyeye
daha daha uumluumlststuumluumln oldun olduğğuna una
dair bilimsel bir veri var mdair bilimsel bir veri var mıı
Bu aBu aşşamada hastalamada hastalığıığın olasn olasıı seyri nasseyri nasııldldıırr
OlguOlgu
Tewari Urology 2006FU 20 yrs -
3159 pts cT1-2 -
1980-1997
PTRTWW
High riskIntermediate
risk
Low riskAll
RT vs RP 20 yrs-survival
outcomes
Surgery
RTWW
P Albertsen J Urol 2007
15-yrs overall survival outcomesRP vs RT vs WW
RRP ile T3 HastalRRP ile T3 Hastalııkta Tedavi Sonukta Tedavi Sonuccedilccedillarlarıı
EAU EAU GuidelinesGuidelines
20092009
ReferenceReference TreatmentTreatment 5y OS5y OS 10y OS10y OS 5y CSS5y CSS 10y 10y CSSCSS
5y 5y cPFScPFS
10y 10y cPFScPFS
5y 5y bPFSbPFS
10y 10y bPFSbPFS
Roach Group
2RT 82 50 94 75 - - - -
Roach Group
3RT 68 32 83 62 - - - -
Roach Group
2RT + HT 76 62
(8y)93 89
(8y)
Roach Group
3RT + HT 79 61
(8y)93 88
(8y)
Bolla 2002 RT 62 - 79 - 40Bolla RT + HT 78 - 94 - 74
Hsu RRP 959 77 987 916 959 854 595 511
1557 pts IJROBP 2000 364 pts
FarklFarklıı
Serilerde Tedavi SonuSerilerde Tedavi Sonuccedilccedillarlarıı RTRRP RTRRP
AdjuvanAdjuvan--SalvageSalvage
TedaviTedavi
Dr Emre Tuumlzel
bullGerek var mıbull Varsa Hangisibull Ne zaman
Bolla M et al Lancet
366572 2005
EORTC 22911 RRPEORTC 22911 RRP--AdjuvanAdjuvan
RT vs RT vs İİzlemzlem
5 y5 yııllllıık k Biyokimyasal Biyokimyasal progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 74 vs 526 74 vs 526Klinik Klinik progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 912 vs 81 912 vs 81
EORTC 22911 RRPEORTC 22911 RRP--AdjuvanAdjuvan
RT vs RT vs İİzlemzlem
Colette
L et al Eur
J Cancer
41 2662 2005 N 972
SWOG 8794 SWOG 8794 AdjuvantAdjuvant RTRT
bull
N= 425bull
Postop
ART (60-64 Gy) vs observation
bull
Median
f-u 106 yearsTreatment Metastasis
or
deathMedian
metastasis- free
survival
P
ART 36 147 y 006
Obs 43 132 y
Thompson
et al JAMA 296 2329 2006
RRP+RRP+AdjuvantAdjuvant
HormonalHormonal
TherapyTherapy
in pT3b in pT3b PCaPCa
ZinckeZincke
H et al J H et al J UrolUrol 166 2208 2001 166 2208 2001
SiddiquiSiddiqui
SA et al J SA et al J UrolUrol 1791830 2008 1791830 2008
6401 hasta 953 pT36401 hasta 953 pT3--4 hasta4 hasta10y 10y sistmksistmk
progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 95 vs 90 plt 000195 vs 90 plt 0001
10y hastal10y hastalığığa a oumloumlzgzguumluuml
sasağğkalkalıımm 98 vs 95 p= 000998 vs 95 p= 000910y genel 10y genel sasağğkalkalıımm 84 vs 83 p= 042784 vs 83 p= 0427
HT baHT başşlama zamanlama zamanıı
PSA gt 04 PSA gt 04 ngngml ise fayda yokml ise fayda yok
McLeod
DG et al BJU 97247 2005
ldquoldquoEarlyEarly
ProstateProstate
CancerCancerrdquordquo
CcedilCcedilalalışışmasmasıı
N 8113N 8113
MedianMedian
izlem 74 yizlem 74 yııll
PFSPFS OSOS
p=00041
HR 051 (032-
081)p=092
HR 104 (053-
202)
Adjuvant Flutamide
after
RP
Wirth M Eur Urol 2004
RRP + RRP + AdjuvanAdjuvan HormonalHormonal
TedaviTedavi
Messing
EM et al Lancet 7 472 2006
ECOG ECOG ccedilccedilalalışışmasmasııMedianMedian
izlem izlem 119 y119 yııllMedianMedian
progresyonsuzprogresyonsuzsasağğkalkalıımm 139 y139 yııll
vs vs 24 y24 yııllMedianMedian
HastalHastalığığa a oumloumlzgzguumluumlsasağğkalkalıımm henhenuumluumlz eriz erişşilmediilmedi
vs vs 123 y123 yııll
SalvageSalvage RadiotherapyRadiotherapybull
N=1540 Median
dosage 648 Gy
Salvage
RT 6 y progression-free
rateOverall 32
PSA le
05 48PSA 051-10 40PSA 101-15 28
PSA gt 15 18
Stephenson
et al JCO 25 2035 2007
2828
PSA lt 05PSA lt 05PSA 051PSA 051--1010PSA 101PSA 101--1515PSAgt 15PSAgt 15
SalvageSalvage RadiotherapyRadiotherapy
Stephenson
et al JCO 25 2035 2007
KILAVUZLAR NE DKILAVUZLAR NE DİİYOR YOR
bull EAU kılavuzubull NCCN
Dr Şeref BaşalGATA Uumlroloji AD
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Radikal prostatektomi (RP)
EndikasyonlarıKanıt seviyesi
Duumlşuumlk ve orta riskli lokalize prostat kanserli hastalar (cT1b-T2 ve Gleason skoru 2-7 arası
ve PSAlt20) ve yaşam beklentisi 10 yıldan fazla
1b
Roumllatif endikasyonları
T1a hastalığı
olanlar ve yaşam beklentisi 15 yıldan fazla olanlar veya Gleason skoru 7 olanlar 3
Duumlşuumlk hacimli yuumlksek riskli lokalize prostat kanserli seccedililmiş
hastalarda (cT3a veya Gleason skoru 8-10 veya PSAgt20)
3
Multimodal tedavide bir seccedilenek olarak iyi seccedililmiş
yuumlksek riskli lokalize prostat kanseri olan hastalar (cT3b-T4 N0 veya herhangi bir T N1)
3
Oumlneriler
T1-T2 hastalık tedavisinde kısa suumlreli (3 ay) GNRH analoglarıyla neoadjuvan tedavi oumlnerilmekte 1a
Preoperatif potensi olan duumlşuumlk riskli ekstrakapsuumller hastalığı
olanlarda (T1c Gleason skorult7 ve PSAlt10 ngml veya partin tablolarına bakın) sinir koruyucu cerrahi uygulanabilir
3
T2a hastalığı
olanlarda tek taraflı
sinir koruyucu youmlntemler bir seccedilenek olabilir 4
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Yuumlksek riskli lokalize hastalıkta RP
cT3a PCa Gleason skoru 8-10 veya PSAgt20 ngml olan seccedililmiş
hastalarda uygun bir tedavi seccedileneği
Lenf nodu tutulumu sık olduğundan şayet RP yapılırsa genişletilmiş
pelvik lenfadenektomi de yapılmalıdır
Hasta moltimodal yaklaşımlar konusunda da bilgilendirilmelidir Olumsuz tuumlmoumlr oumlzelliği varlığında (pozitif cerrahi sınır ektrakapsuumller yayılım seminal vezikuumll invazyonu) iyileşme doumlnemininden sonra adjuvan RT uygun olabilir
Kanıt seviyesi
Patolojik evresi T3 N0 M0 olan hastalarda radikal prostatektomi sonrası
hemen eksternal radyasyon uygulanması
biyokimyasal ve klinik hastalıksız sağ
kalımı
arttırır 1
Bir alternatif seccedilenek de biyokimyasal başarısızlık olduğunda (fakat PSA 1 ngml uumlzerine ccedilıkmadan) radyasyon uygulamasıdır
3
T3-4 N0 M0 lokal ilerlemiş
prostat kanserinde WHO 0-1 performans statuumlsuumlne sahip hastalara 3 yıllık ardışık ve adjuvan hormonal tedaviyle eksternal radyoterapi genel olarak sağkalımı
arttırmaktadır 1
T2c-T3 N0-x ve Gleason skoru 2-6 olan hasta grubunda radyoterapi oumlncesi ve esnasında kısa suumlreli ADT uygulamasının hastalıksız sağ
kalım uumlzerine olumlu etkisi olabilir 1b
Ccedilok yuumlksek riskli prostat kanserinde ciddi komorbiditenin eşlik etmediği c-pN1 M0 hastalarda eksternal pelvik radyasyon ve hemen akabinde uygulanan uzun doumlnem adjuvan hormonal tedavinin hastalıksız sağkalıma hastalığa spesifik başarısızlığa metastatik başarısızlığa ve biyokimyasal kontroluumlne olumlu etkisi vardır
2b
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Definitif radyoterapi
Kanıt seviyesi
Lokalize prostat kanserinde T1c-T2c N0 M0 hatta cerrahiyi reddeden genccedil hastalarda da olmak uumlzere IMRT ile birlikte veya tek olarak 3D-CRT oumlnerilmektedir Bu uygulamadan duumlşuumlk- orta ve yuumlksek riskli hastaların fayda goumlrduumlğuumlne dair kuvvetli kanıt vardır
2
Yuumlksek riskli hastalarda radyoterapi oumlncesi ve sırasında kısa suumlreli ADT sağ
kalımı
olumlu etkilemektedir
2a
cT1-T2a Gleason lt7 (veya 3+4) PSAlt 10 ngml prostat hacmi lt 50 ml TUR-P hikayesi olmayan ve IPSS iyi olan hastalarda bir seccedilenekte kalıcı
implantlarla transperineal interstisyel braki terapidir
2b
Patolojik evresi T3 N0 M0 olan hastalarda radikal prostatektomi sonrası
hemen eksternal radyasyon uygulanması
biyokimyasal ve klinik hastalıksız sağ
kalımı
arttırır 1
Bir alternatif seccedilenek de biyokimyasal başarısızlık olduğunda (fakat PSA 1 ngml) uumlzerine ccedilıkmadan) radyasyon uygulamasıdır
3
T3-4 N0 M0 lokal ilerlemiş
prostat kanserinde WHO 0-1 performans statuumlsuumlne sahip hastalara 3 yıllık ardışık ve adjuvan hormonal tedaviyle eksternal radyoterapi genel olarak sağkalımı
arttırmaktadır
1
T2c-T3 N0-x ve Gleason skoru 2-6 olan hasta grubunda radyoterapi oumlncesi ve esnasında kısa suumlreli ADT uygulamasının hastalıksız sağ
kalım uumlzerine olumlu etkisi olabilir 1b
Ccedilok yuumlksek riskli prostat kanserinde ciddi komorbiditenin eşlik etmediği c-pN1 M0 hastalarda eksternal pelvik radyasyon ve hemen akabinde uygulanan uzun doumlnem adjuvan hormonal tedavinin hastalıksız sağkalıma hastalığa spesifik başarısızlığa metastatik başarısızlığa ve biyokimyasal kontroluumlne olumlu etkisi vardır
2b
NCCN KNCCN Kıılavuzulavuzu--20092009
NCCN KNCCN Kıılavuzulavuzu--20092009
bull LAP yokbull sağ
tarafta olası
kapsuumll dışı
yayılım
BilgisayalBilgisayalıı
TomografiTomografi
MRI
Capsular
extension Seminal
vesicles
Sensitivit
y Specificity Accuracy
Abdominal 50 72 63
Endorectal 57 96 80
Sensitivity Specificity Accuracy
Abdominal 45 80 76
Endorectal 91 99 98
Dr B Dr B GGuumluumlnlnluumluumlsoysoy
En uygun Tedavi nedirEn uygun Tedavi nedirTedavi alternatifleri nelerdirTedavi alternatifleri nelerdir
OlguOlgu
Tedavi SeTedavi Seccedilccedilenekleri enekleri
bullbull
Tek baTek başışına Radikal na Radikal RetropubikRetropubik
ProstatektomiProstatektomi
bullbull
Tek baTek başışına Radyoterapi (RT)na Radyoterapi (RT)
bullbull
Tek BaTek Başışına na HormonoterapiHormonoterapi
(HT)(HT)
bullbull
HT+RTHT+RT
bullbull
HT+RRP (HT+RRP (NeoadjuvantNeoadjuvant
veya veya AdjuvantAdjuvant))
bullbull
HT+RRP+RTHT+RRP+RT
bullbull
İİzlem zlem
Tek BaTek Başışına RTna RT
10 yıl iccedilinde biyokimyasal başarısızlık goumlruumllme oranı 70-90
Zietman AL 1995Kuban DA 1995
Tek baTek başışına RT Yana RT Yaşşam Sam Suumluumlrelerireleri
Evre 10 Yıl ()
15 Yıl
()
Stanford Uumlniversitesi
T3 35 18
MD Anderson
T3 45 31
Washington Uumlniversitesi
T3 42 -
Tek BaTek Başışına RT Sonuna RT Sonuccedilccedillarlarıı
bull
Duumlşuumlk lokal kontrol
bull
Duumlşuumlk hastalıksız sağ
kalım
bull
Uzak relapslar
halen problem
bull
Sistemik yaklaşım gerekliliği
Coen
JJ et al JCO 20 3199 2002
Lokal Kontrol ve Uzak Metastaz GeliLokal Kontrol ve Uzak Metastaz Gelişşme Riski me Riski
RT+RT+NeoadjuvanNeoadjuvan HT Beklenen HT Beklenen KazanKazanccedilccedillarlar
bull
Işınlanan alanın kuumlccediluumllmesi ve dozun arttırılabilmesibull
HT ile prostat voluumlmuumlnde 37 azalma dolayısıyla
verilecek ışında 15-20 azalma
bull
Ccedilevre dokuların (rektum mesane) alacağı ışında 15-30 azalma
bull
Evre duumlşuumlrme (Down
Staging) sistemik yayılım azalacak () uzak relaps
problemi azalacak
bull
Radyasyonun etkileyeceği koloniler azalacakTCD50
bull
Apopitoziste
artış
ve suumlperaditif
huumlcre oumllduumlrme etkisi
RTOG 8531 ve RTOG 8610RTOG 8531 ve RTOG 8610bull
RT vs NHT+RT birlikte
bull
RT65-70Gybull
Daha iyiuzun
bull
lokal kontrolbull
uzak metastaz olmaksızın yaşam suumlresi
bull
hastalıksız sağkalımbull
biyokimyasal rekuumlrrensiz
yaşam
bull
5 yıllık genel yaşam suumlreleri 75 vs 71 (p=05)
bull
Alt grup analizi Gleason
2-7 en fazla fayda goumlren hastalar
Pilepich
MV 1997 ve 1998
Faz III EORTC Faz III EORTC CcedilCcedilalalışışmasmasıı
bull
Uzun suumlreli HT+RT vs tek başına RT
bull
Goserelin
Asetat ilk guumlnden itibaren 3 yıl suumlre ile devamlı+ 70 Gy
Radyasyon vs 70 Gy
Radyasyon
tek başına
bull
412 değerlendirilebilir hasta
Bolla M The
Lancet 2002
Genel YaGenel Yaşşam Sam Suumluumlresiresi
N 415N 4155 y OS 5 y OS 7878
vs 62 p= 00002 vs 62 p= 00002 5 y 5 y cDFScDFS 7474
vs 40 plt 00001vs 40 plt 00001 Bolla M et al Lancet 360 103 2002
Biyokimyasal Olarak HastalBiyokimyasal Olarak Hastalııksksıız Yaz Yaşşam am SSuumluumlresiresi
Bolla M et al Lancet 360 103 2002 N 415N 4155 y OS 5 y OS 7878
vs 62 p= 00002 vs 62 p= 00002 5 y 5 y cDFScDFS 7474
vs 40 plt 00001vs 40 plt 00001
Risk kategorilerine gRisk kategorilerine goumloumlre klinik re klinik hastalhastalııksksıız yaz yaşşamam
Radyoterapi ile T3 HastalRadyoterapi ile T3 Hastalııkta Tedavi Sonukta Tedavi Sonuccedilccedillarlarıı
Dr Hakan Dr Hakan GemalmazGemalmaz
BBoumloumlyle bir olguda Radikal yle bir olguda Radikal prostatektomininprostatektominin
yeri nediryeri nedir
OlguOlgu
YYuumluumlksek Riskksek Risk--Lokal Lokal İİleri Evre leri Evre HastalHastalııkta RRPkta RRP
Bianco
FJ Jr et al Urology6683 2005
RRP SonrasRRP Sonrasıı
Biyokimyasal HastalBiyokimyasal Hastalııksksıız z SaSağğkalkalıımm
pT2 pT2 (n223)(n223)
Klinik T3 HastalKlinik T3 Hastalııkta RRP Sonraskta RRP Sonrasıı
HastalHastalığığa a OumlOumlzgzguumluuml
SaSağğkalkalıımm
pT3pT3--4 4 (n391)(n391)
N+ N+ (n227)(n227)
Ward
JF et al BJU Int95751 2005
N 841N 841OrtOrt
izlem 102 yizlem 102 yııll
HastHast OumlOumlzgzguumluuml
SaSağğkalkalıımm5y 955y 9510y 9010y 9015y 7915y 79
RRPRRP
cT3acT3a
5 y5 yııll
10 y10 yııll235 hasta235 hasta
OSOS
959959
7777medianmedian
izlem 706 ayizlem 706 ay
CSSCSS
987987
916916pT2 235pT2 235
bPFSbPFS
595595
511511LN+ 85LN+ 85
cPFScPFS
959959
854854CS+ 335CS+ 335
Hsu
CY et al Eur
Urol 2006
bull
Prostat dokusu + seminal vezikuumlller 50 gr
bull
Prostatik
adenokarsinomabull
Gleason
3+4=7 (tersiyer grade
yoktur)bull
Kapsuumll ve periprostatik
invazyon
bull
Bilat
SV invazyonubull
Cerrahi sınırlar intakt
bull
LN negatifbull
pT3bN0
RRP patolojisiRRP patolojisiRRP patolojisi
Dr Hakan Dr Hakan GemalmazGemalmaz
BBoumloumlyle bir olguda RT+yle bir olguda RT+HTHTrsquorsquoninnin RRPRRPrsquorsquoyeye
daha daha uumluumlststuumluumln oldun olduğğuna una
dair bilimsel bir veri var mdair bilimsel bir veri var mıı
Bu aBu aşşamada hastalamada hastalığıığın olasn olasıı seyri nasseyri nasııldldıırr
OlguOlgu
Tewari Urology 2006FU 20 yrs -
3159 pts cT1-2 -
1980-1997
PTRTWW
High riskIntermediate
risk
Low riskAll
RT vs RP 20 yrs-survival
outcomes
Surgery
RTWW
P Albertsen J Urol 2007
15-yrs overall survival outcomesRP vs RT vs WW
RRP ile T3 HastalRRP ile T3 Hastalııkta Tedavi Sonukta Tedavi Sonuccedilccedillarlarıı
EAU EAU GuidelinesGuidelines
20092009
ReferenceReference TreatmentTreatment 5y OS5y OS 10y OS10y OS 5y CSS5y CSS 10y 10y CSSCSS
5y 5y cPFScPFS
10y 10y cPFScPFS
5y 5y bPFSbPFS
10y 10y bPFSbPFS
Roach Group
2RT 82 50 94 75 - - - -
Roach Group
3RT 68 32 83 62 - - - -
Roach Group
2RT + HT 76 62
(8y)93 89
(8y)
Roach Group
3RT + HT 79 61
(8y)93 88
(8y)
Bolla 2002 RT 62 - 79 - 40Bolla RT + HT 78 - 94 - 74
Hsu RRP 959 77 987 916 959 854 595 511
1557 pts IJROBP 2000 364 pts
FarklFarklıı
Serilerde Tedavi SonuSerilerde Tedavi Sonuccedilccedillarlarıı RTRRP RTRRP
AdjuvanAdjuvan--SalvageSalvage
TedaviTedavi
Dr Emre Tuumlzel
bullGerek var mıbull Varsa Hangisibull Ne zaman
Bolla M et al Lancet
366572 2005
EORTC 22911 RRPEORTC 22911 RRP--AdjuvanAdjuvan
RT vs RT vs İİzlemzlem
5 y5 yııllllıık k Biyokimyasal Biyokimyasal progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 74 vs 526 74 vs 526Klinik Klinik progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 912 vs 81 912 vs 81
EORTC 22911 RRPEORTC 22911 RRP--AdjuvanAdjuvan
RT vs RT vs İİzlemzlem
Colette
L et al Eur
J Cancer
41 2662 2005 N 972
SWOG 8794 SWOG 8794 AdjuvantAdjuvant RTRT
bull
N= 425bull
Postop
ART (60-64 Gy) vs observation
bull
Median
f-u 106 yearsTreatment Metastasis
or
deathMedian
metastasis- free
survival
P
ART 36 147 y 006
Obs 43 132 y
Thompson
et al JAMA 296 2329 2006
RRP+RRP+AdjuvantAdjuvant
HormonalHormonal
TherapyTherapy
in pT3b in pT3b PCaPCa
ZinckeZincke
H et al J H et al J UrolUrol 166 2208 2001 166 2208 2001
SiddiquiSiddiqui
SA et al J SA et al J UrolUrol 1791830 2008 1791830 2008
6401 hasta 953 pT36401 hasta 953 pT3--4 hasta4 hasta10y 10y sistmksistmk
progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 95 vs 90 plt 000195 vs 90 plt 0001
10y hastal10y hastalığığa a oumloumlzgzguumluuml
sasağğkalkalıımm 98 vs 95 p= 000998 vs 95 p= 000910y genel 10y genel sasağğkalkalıımm 84 vs 83 p= 042784 vs 83 p= 0427
HT baHT başşlama zamanlama zamanıı
PSA gt 04 PSA gt 04 ngngml ise fayda yokml ise fayda yok
McLeod
DG et al BJU 97247 2005
ldquoldquoEarlyEarly
ProstateProstate
CancerCancerrdquordquo
CcedilCcedilalalışışmasmasıı
N 8113N 8113
MedianMedian
izlem 74 yizlem 74 yııll
PFSPFS OSOS
p=00041
HR 051 (032-
081)p=092
HR 104 (053-
202)
Adjuvant Flutamide
after
RP
Wirth M Eur Urol 2004
RRP + RRP + AdjuvanAdjuvan HormonalHormonal
TedaviTedavi
Messing
EM et al Lancet 7 472 2006
ECOG ECOG ccedilccedilalalışışmasmasııMedianMedian
izlem izlem 119 y119 yııllMedianMedian
progresyonsuzprogresyonsuzsasağğkalkalıımm 139 y139 yııll
vs vs 24 y24 yııllMedianMedian
HastalHastalığığa a oumloumlzgzguumluumlsasağğkalkalıımm henhenuumluumlz eriz erişşilmediilmedi
vs vs 123 y123 yııll
SalvageSalvage RadiotherapyRadiotherapybull
N=1540 Median
dosage 648 Gy
Salvage
RT 6 y progression-free
rateOverall 32
PSA le
05 48PSA 051-10 40PSA 101-15 28
PSA gt 15 18
Stephenson
et al JCO 25 2035 2007
2828
PSA lt 05PSA lt 05PSA 051PSA 051--1010PSA 101PSA 101--1515PSAgt 15PSAgt 15
SalvageSalvage RadiotherapyRadiotherapy
Stephenson
et al JCO 25 2035 2007
KILAVUZLAR NE DKILAVUZLAR NE DİİYOR YOR
bull EAU kılavuzubull NCCN
Dr Şeref BaşalGATA Uumlroloji AD
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Radikal prostatektomi (RP)
EndikasyonlarıKanıt seviyesi
Duumlşuumlk ve orta riskli lokalize prostat kanserli hastalar (cT1b-T2 ve Gleason skoru 2-7 arası
ve PSAlt20) ve yaşam beklentisi 10 yıldan fazla
1b
Roumllatif endikasyonları
T1a hastalığı
olanlar ve yaşam beklentisi 15 yıldan fazla olanlar veya Gleason skoru 7 olanlar 3
Duumlşuumlk hacimli yuumlksek riskli lokalize prostat kanserli seccedililmiş
hastalarda (cT3a veya Gleason skoru 8-10 veya PSAgt20)
3
Multimodal tedavide bir seccedilenek olarak iyi seccedililmiş
yuumlksek riskli lokalize prostat kanseri olan hastalar (cT3b-T4 N0 veya herhangi bir T N1)
3
Oumlneriler
T1-T2 hastalık tedavisinde kısa suumlreli (3 ay) GNRH analoglarıyla neoadjuvan tedavi oumlnerilmekte 1a
Preoperatif potensi olan duumlşuumlk riskli ekstrakapsuumller hastalığı
olanlarda (T1c Gleason skorult7 ve PSAlt10 ngml veya partin tablolarına bakın) sinir koruyucu cerrahi uygulanabilir
3
T2a hastalığı
olanlarda tek taraflı
sinir koruyucu youmlntemler bir seccedilenek olabilir 4
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Yuumlksek riskli lokalize hastalıkta RP
cT3a PCa Gleason skoru 8-10 veya PSAgt20 ngml olan seccedililmiş
hastalarda uygun bir tedavi seccedileneği
Lenf nodu tutulumu sık olduğundan şayet RP yapılırsa genişletilmiş
pelvik lenfadenektomi de yapılmalıdır
Hasta moltimodal yaklaşımlar konusunda da bilgilendirilmelidir Olumsuz tuumlmoumlr oumlzelliği varlığında (pozitif cerrahi sınır ektrakapsuumller yayılım seminal vezikuumll invazyonu) iyileşme doumlnemininden sonra adjuvan RT uygun olabilir
Kanıt seviyesi
Patolojik evresi T3 N0 M0 olan hastalarda radikal prostatektomi sonrası
hemen eksternal radyasyon uygulanması
biyokimyasal ve klinik hastalıksız sağ
kalımı
arttırır 1
Bir alternatif seccedilenek de biyokimyasal başarısızlık olduğunda (fakat PSA 1 ngml uumlzerine ccedilıkmadan) radyasyon uygulamasıdır
3
T3-4 N0 M0 lokal ilerlemiş
prostat kanserinde WHO 0-1 performans statuumlsuumlne sahip hastalara 3 yıllık ardışık ve adjuvan hormonal tedaviyle eksternal radyoterapi genel olarak sağkalımı
arttırmaktadır 1
T2c-T3 N0-x ve Gleason skoru 2-6 olan hasta grubunda radyoterapi oumlncesi ve esnasında kısa suumlreli ADT uygulamasının hastalıksız sağ
kalım uumlzerine olumlu etkisi olabilir 1b
Ccedilok yuumlksek riskli prostat kanserinde ciddi komorbiditenin eşlik etmediği c-pN1 M0 hastalarda eksternal pelvik radyasyon ve hemen akabinde uygulanan uzun doumlnem adjuvan hormonal tedavinin hastalıksız sağkalıma hastalığa spesifik başarısızlığa metastatik başarısızlığa ve biyokimyasal kontroluumlne olumlu etkisi vardır
2b
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Definitif radyoterapi
Kanıt seviyesi
Lokalize prostat kanserinde T1c-T2c N0 M0 hatta cerrahiyi reddeden genccedil hastalarda da olmak uumlzere IMRT ile birlikte veya tek olarak 3D-CRT oumlnerilmektedir Bu uygulamadan duumlşuumlk- orta ve yuumlksek riskli hastaların fayda goumlrduumlğuumlne dair kuvvetli kanıt vardır
2
Yuumlksek riskli hastalarda radyoterapi oumlncesi ve sırasında kısa suumlreli ADT sağ
kalımı
olumlu etkilemektedir
2a
cT1-T2a Gleason lt7 (veya 3+4) PSAlt 10 ngml prostat hacmi lt 50 ml TUR-P hikayesi olmayan ve IPSS iyi olan hastalarda bir seccedilenekte kalıcı
implantlarla transperineal interstisyel braki terapidir
2b
Patolojik evresi T3 N0 M0 olan hastalarda radikal prostatektomi sonrası
hemen eksternal radyasyon uygulanması
biyokimyasal ve klinik hastalıksız sağ
kalımı
arttırır 1
Bir alternatif seccedilenek de biyokimyasal başarısızlık olduğunda (fakat PSA 1 ngml) uumlzerine ccedilıkmadan) radyasyon uygulamasıdır
3
T3-4 N0 M0 lokal ilerlemiş
prostat kanserinde WHO 0-1 performans statuumlsuumlne sahip hastalara 3 yıllık ardışık ve adjuvan hormonal tedaviyle eksternal radyoterapi genel olarak sağkalımı
arttırmaktadır
1
T2c-T3 N0-x ve Gleason skoru 2-6 olan hasta grubunda radyoterapi oumlncesi ve esnasında kısa suumlreli ADT uygulamasının hastalıksız sağ
kalım uumlzerine olumlu etkisi olabilir 1b
Ccedilok yuumlksek riskli prostat kanserinde ciddi komorbiditenin eşlik etmediği c-pN1 M0 hastalarda eksternal pelvik radyasyon ve hemen akabinde uygulanan uzun doumlnem adjuvan hormonal tedavinin hastalıksız sağkalıma hastalığa spesifik başarısızlığa metastatik başarısızlığa ve biyokimyasal kontroluumlne olumlu etkisi vardır
2b
NCCN KNCCN Kıılavuzulavuzu--20092009
NCCN KNCCN Kıılavuzulavuzu--20092009
MRI
Capsular
extension Seminal
vesicles
Sensitivit
y Specificity Accuracy
Abdominal 50 72 63
Endorectal 57 96 80
Sensitivity Specificity Accuracy
Abdominal 45 80 76
Endorectal 91 99 98
Dr B Dr B GGuumluumlnlnluumluumlsoysoy
En uygun Tedavi nedirEn uygun Tedavi nedirTedavi alternatifleri nelerdirTedavi alternatifleri nelerdir
OlguOlgu
Tedavi SeTedavi Seccedilccedilenekleri enekleri
bullbull
Tek baTek başışına Radikal na Radikal RetropubikRetropubik
ProstatektomiProstatektomi
bullbull
Tek baTek başışına Radyoterapi (RT)na Radyoterapi (RT)
bullbull
Tek BaTek Başışına na HormonoterapiHormonoterapi
(HT)(HT)
bullbull
HT+RTHT+RT
bullbull
HT+RRP (HT+RRP (NeoadjuvantNeoadjuvant
veya veya AdjuvantAdjuvant))
bullbull
HT+RRP+RTHT+RRP+RT
bullbull
İİzlem zlem
Tek BaTek Başışına RTna RT
10 yıl iccedilinde biyokimyasal başarısızlık goumlruumllme oranı 70-90
Zietman AL 1995Kuban DA 1995
Tek baTek başışına RT Yana RT Yaşşam Sam Suumluumlrelerireleri
Evre 10 Yıl ()
15 Yıl
()
Stanford Uumlniversitesi
T3 35 18
MD Anderson
T3 45 31
Washington Uumlniversitesi
T3 42 -
Tek BaTek Başışına RT Sonuna RT Sonuccedilccedillarlarıı
bull
Duumlşuumlk lokal kontrol
bull
Duumlşuumlk hastalıksız sağ
kalım
bull
Uzak relapslar
halen problem
bull
Sistemik yaklaşım gerekliliği
Coen
JJ et al JCO 20 3199 2002
Lokal Kontrol ve Uzak Metastaz GeliLokal Kontrol ve Uzak Metastaz Gelişşme Riski me Riski
RT+RT+NeoadjuvanNeoadjuvan HT Beklenen HT Beklenen KazanKazanccedilccedillarlar
bull
Işınlanan alanın kuumlccediluumllmesi ve dozun arttırılabilmesibull
HT ile prostat voluumlmuumlnde 37 azalma dolayısıyla
verilecek ışında 15-20 azalma
bull
Ccedilevre dokuların (rektum mesane) alacağı ışında 15-30 azalma
bull
Evre duumlşuumlrme (Down
Staging) sistemik yayılım azalacak () uzak relaps
problemi azalacak
bull
Radyasyonun etkileyeceği koloniler azalacakTCD50
bull
Apopitoziste
artış
ve suumlperaditif
huumlcre oumllduumlrme etkisi
RTOG 8531 ve RTOG 8610RTOG 8531 ve RTOG 8610bull
RT vs NHT+RT birlikte
bull
RT65-70Gybull
Daha iyiuzun
bull
lokal kontrolbull
uzak metastaz olmaksızın yaşam suumlresi
bull
hastalıksız sağkalımbull
biyokimyasal rekuumlrrensiz
yaşam
bull
5 yıllık genel yaşam suumlreleri 75 vs 71 (p=05)
bull
Alt grup analizi Gleason
2-7 en fazla fayda goumlren hastalar
Pilepich
MV 1997 ve 1998
Faz III EORTC Faz III EORTC CcedilCcedilalalışışmasmasıı
bull
Uzun suumlreli HT+RT vs tek başına RT
bull
Goserelin
Asetat ilk guumlnden itibaren 3 yıl suumlre ile devamlı+ 70 Gy
Radyasyon vs 70 Gy
Radyasyon
tek başına
bull
412 değerlendirilebilir hasta
Bolla M The
Lancet 2002
Genel YaGenel Yaşşam Sam Suumluumlresiresi
N 415N 4155 y OS 5 y OS 7878
vs 62 p= 00002 vs 62 p= 00002 5 y 5 y cDFScDFS 7474
vs 40 plt 00001vs 40 plt 00001 Bolla M et al Lancet 360 103 2002
Biyokimyasal Olarak HastalBiyokimyasal Olarak Hastalııksksıız Yaz Yaşşam am SSuumluumlresiresi
Bolla M et al Lancet 360 103 2002 N 415N 4155 y OS 5 y OS 7878
vs 62 p= 00002 vs 62 p= 00002 5 y 5 y cDFScDFS 7474
vs 40 plt 00001vs 40 plt 00001
Risk kategorilerine gRisk kategorilerine goumloumlre klinik re klinik hastalhastalııksksıız yaz yaşşamam
Radyoterapi ile T3 HastalRadyoterapi ile T3 Hastalııkta Tedavi Sonukta Tedavi Sonuccedilccedillarlarıı
Dr Hakan Dr Hakan GemalmazGemalmaz
BBoumloumlyle bir olguda Radikal yle bir olguda Radikal prostatektomininprostatektominin
yeri nediryeri nedir
OlguOlgu
YYuumluumlksek Riskksek Risk--Lokal Lokal İİleri Evre leri Evre HastalHastalııkta RRPkta RRP
Bianco
FJ Jr et al Urology6683 2005
RRP SonrasRRP Sonrasıı
Biyokimyasal HastalBiyokimyasal Hastalııksksıız z SaSağğkalkalıımm
pT2 pT2 (n223)(n223)
Klinik T3 HastalKlinik T3 Hastalııkta RRP Sonraskta RRP Sonrasıı
HastalHastalığığa a OumlOumlzgzguumluuml
SaSağğkalkalıımm
pT3pT3--4 4 (n391)(n391)
N+ N+ (n227)(n227)
Ward
JF et al BJU Int95751 2005
N 841N 841OrtOrt
izlem 102 yizlem 102 yııll
HastHast OumlOumlzgzguumluuml
SaSağğkalkalıımm5y 955y 9510y 9010y 9015y 7915y 79
RRPRRP
cT3acT3a
5 y5 yııll
10 y10 yııll235 hasta235 hasta
OSOS
959959
7777medianmedian
izlem 706 ayizlem 706 ay
CSSCSS
987987
916916pT2 235pT2 235
bPFSbPFS
595595
511511LN+ 85LN+ 85
cPFScPFS
959959
854854CS+ 335CS+ 335
Hsu
CY et al Eur
Urol 2006
bull
Prostat dokusu + seminal vezikuumlller 50 gr
bull
Prostatik
adenokarsinomabull
Gleason
3+4=7 (tersiyer grade
yoktur)bull
Kapsuumll ve periprostatik
invazyon
bull
Bilat
SV invazyonubull
Cerrahi sınırlar intakt
bull
LN negatifbull
pT3bN0
RRP patolojisiRRP patolojisiRRP patolojisi
Dr Hakan Dr Hakan GemalmazGemalmaz
BBoumloumlyle bir olguda RT+yle bir olguda RT+HTHTrsquorsquoninnin RRPRRPrsquorsquoyeye
daha daha uumluumlststuumluumln oldun olduğğuna una
dair bilimsel bir veri var mdair bilimsel bir veri var mıı
Bu aBu aşşamada hastalamada hastalığıığın olasn olasıı seyri nasseyri nasııldldıırr
OlguOlgu
Tewari Urology 2006FU 20 yrs -
3159 pts cT1-2 -
1980-1997
PTRTWW
High riskIntermediate
risk
Low riskAll
RT vs RP 20 yrs-survival
outcomes
Surgery
RTWW
P Albertsen J Urol 2007
15-yrs overall survival outcomesRP vs RT vs WW
RRP ile T3 HastalRRP ile T3 Hastalııkta Tedavi Sonukta Tedavi Sonuccedilccedillarlarıı
EAU EAU GuidelinesGuidelines
20092009
ReferenceReference TreatmentTreatment 5y OS5y OS 10y OS10y OS 5y CSS5y CSS 10y 10y CSSCSS
5y 5y cPFScPFS
10y 10y cPFScPFS
5y 5y bPFSbPFS
10y 10y bPFSbPFS
Roach Group
2RT 82 50 94 75 - - - -
Roach Group
3RT 68 32 83 62 - - - -
Roach Group
2RT + HT 76 62
(8y)93 89
(8y)
Roach Group
3RT + HT 79 61
(8y)93 88
(8y)
Bolla 2002 RT 62 - 79 - 40Bolla RT + HT 78 - 94 - 74
Hsu RRP 959 77 987 916 959 854 595 511
1557 pts IJROBP 2000 364 pts
FarklFarklıı
Serilerde Tedavi SonuSerilerde Tedavi Sonuccedilccedillarlarıı RTRRP RTRRP
AdjuvanAdjuvan--SalvageSalvage
TedaviTedavi
Dr Emre Tuumlzel
bullGerek var mıbull Varsa Hangisibull Ne zaman
Bolla M et al Lancet
366572 2005
EORTC 22911 RRPEORTC 22911 RRP--AdjuvanAdjuvan
RT vs RT vs İİzlemzlem
5 y5 yııllllıık k Biyokimyasal Biyokimyasal progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 74 vs 526 74 vs 526Klinik Klinik progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 912 vs 81 912 vs 81
EORTC 22911 RRPEORTC 22911 RRP--AdjuvanAdjuvan
RT vs RT vs İİzlemzlem
Colette
L et al Eur
J Cancer
41 2662 2005 N 972
SWOG 8794 SWOG 8794 AdjuvantAdjuvant RTRT
bull
N= 425bull
Postop
ART (60-64 Gy) vs observation
bull
Median
f-u 106 yearsTreatment Metastasis
or
deathMedian
metastasis- free
survival
P
ART 36 147 y 006
Obs 43 132 y
Thompson
et al JAMA 296 2329 2006
RRP+RRP+AdjuvantAdjuvant
HormonalHormonal
TherapyTherapy
in pT3b in pT3b PCaPCa
ZinckeZincke
H et al J H et al J UrolUrol 166 2208 2001 166 2208 2001
SiddiquiSiddiqui
SA et al J SA et al J UrolUrol 1791830 2008 1791830 2008
6401 hasta 953 pT36401 hasta 953 pT3--4 hasta4 hasta10y 10y sistmksistmk
progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 95 vs 90 plt 000195 vs 90 plt 0001
10y hastal10y hastalığığa a oumloumlzgzguumluuml
sasağğkalkalıımm 98 vs 95 p= 000998 vs 95 p= 000910y genel 10y genel sasağğkalkalıımm 84 vs 83 p= 042784 vs 83 p= 0427
HT baHT başşlama zamanlama zamanıı
PSA gt 04 PSA gt 04 ngngml ise fayda yokml ise fayda yok
McLeod
DG et al BJU 97247 2005
ldquoldquoEarlyEarly
ProstateProstate
CancerCancerrdquordquo
CcedilCcedilalalışışmasmasıı
N 8113N 8113
MedianMedian
izlem 74 yizlem 74 yııll
PFSPFS OSOS
p=00041
HR 051 (032-
081)p=092
HR 104 (053-
202)
Adjuvant Flutamide
after
RP
Wirth M Eur Urol 2004
RRP + RRP + AdjuvanAdjuvan HormonalHormonal
TedaviTedavi
Messing
EM et al Lancet 7 472 2006
ECOG ECOG ccedilccedilalalışışmasmasııMedianMedian
izlem izlem 119 y119 yııllMedianMedian
progresyonsuzprogresyonsuzsasağğkalkalıımm 139 y139 yııll
vs vs 24 y24 yııllMedianMedian
HastalHastalığığa a oumloumlzgzguumluumlsasağğkalkalıımm henhenuumluumlz eriz erişşilmediilmedi
vs vs 123 y123 yııll
SalvageSalvage RadiotherapyRadiotherapybull
N=1540 Median
dosage 648 Gy
Salvage
RT 6 y progression-free
rateOverall 32
PSA le
05 48PSA 051-10 40PSA 101-15 28
PSA gt 15 18
Stephenson
et al JCO 25 2035 2007
2828
PSA lt 05PSA lt 05PSA 051PSA 051--1010PSA 101PSA 101--1515PSAgt 15PSAgt 15
SalvageSalvage RadiotherapyRadiotherapy
Stephenson
et al JCO 25 2035 2007
KILAVUZLAR NE DKILAVUZLAR NE DİİYOR YOR
bull EAU kılavuzubull NCCN
Dr Şeref BaşalGATA Uumlroloji AD
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Radikal prostatektomi (RP)
EndikasyonlarıKanıt seviyesi
Duumlşuumlk ve orta riskli lokalize prostat kanserli hastalar (cT1b-T2 ve Gleason skoru 2-7 arası
ve PSAlt20) ve yaşam beklentisi 10 yıldan fazla
1b
Roumllatif endikasyonları
T1a hastalığı
olanlar ve yaşam beklentisi 15 yıldan fazla olanlar veya Gleason skoru 7 olanlar 3
Duumlşuumlk hacimli yuumlksek riskli lokalize prostat kanserli seccedililmiş
hastalarda (cT3a veya Gleason skoru 8-10 veya PSAgt20)
3
Multimodal tedavide bir seccedilenek olarak iyi seccedililmiş
yuumlksek riskli lokalize prostat kanseri olan hastalar (cT3b-T4 N0 veya herhangi bir T N1)
3
Oumlneriler
T1-T2 hastalık tedavisinde kısa suumlreli (3 ay) GNRH analoglarıyla neoadjuvan tedavi oumlnerilmekte 1a
Preoperatif potensi olan duumlşuumlk riskli ekstrakapsuumller hastalığı
olanlarda (T1c Gleason skorult7 ve PSAlt10 ngml veya partin tablolarına bakın) sinir koruyucu cerrahi uygulanabilir
3
T2a hastalığı
olanlarda tek taraflı
sinir koruyucu youmlntemler bir seccedilenek olabilir 4
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Yuumlksek riskli lokalize hastalıkta RP
cT3a PCa Gleason skoru 8-10 veya PSAgt20 ngml olan seccedililmiş
hastalarda uygun bir tedavi seccedileneği
Lenf nodu tutulumu sık olduğundan şayet RP yapılırsa genişletilmiş
pelvik lenfadenektomi de yapılmalıdır
Hasta moltimodal yaklaşımlar konusunda da bilgilendirilmelidir Olumsuz tuumlmoumlr oumlzelliği varlığında (pozitif cerrahi sınır ektrakapsuumller yayılım seminal vezikuumll invazyonu) iyileşme doumlnemininden sonra adjuvan RT uygun olabilir
Kanıt seviyesi
Patolojik evresi T3 N0 M0 olan hastalarda radikal prostatektomi sonrası
hemen eksternal radyasyon uygulanması
biyokimyasal ve klinik hastalıksız sağ
kalımı
arttırır 1
Bir alternatif seccedilenek de biyokimyasal başarısızlık olduğunda (fakat PSA 1 ngml uumlzerine ccedilıkmadan) radyasyon uygulamasıdır
3
T3-4 N0 M0 lokal ilerlemiş
prostat kanserinde WHO 0-1 performans statuumlsuumlne sahip hastalara 3 yıllık ardışık ve adjuvan hormonal tedaviyle eksternal radyoterapi genel olarak sağkalımı
arttırmaktadır 1
T2c-T3 N0-x ve Gleason skoru 2-6 olan hasta grubunda radyoterapi oumlncesi ve esnasında kısa suumlreli ADT uygulamasının hastalıksız sağ
kalım uumlzerine olumlu etkisi olabilir 1b
Ccedilok yuumlksek riskli prostat kanserinde ciddi komorbiditenin eşlik etmediği c-pN1 M0 hastalarda eksternal pelvik radyasyon ve hemen akabinde uygulanan uzun doumlnem adjuvan hormonal tedavinin hastalıksız sağkalıma hastalığa spesifik başarısızlığa metastatik başarısızlığa ve biyokimyasal kontroluumlne olumlu etkisi vardır
2b
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Definitif radyoterapi
Kanıt seviyesi
Lokalize prostat kanserinde T1c-T2c N0 M0 hatta cerrahiyi reddeden genccedil hastalarda da olmak uumlzere IMRT ile birlikte veya tek olarak 3D-CRT oumlnerilmektedir Bu uygulamadan duumlşuumlk- orta ve yuumlksek riskli hastaların fayda goumlrduumlğuumlne dair kuvvetli kanıt vardır
2
Yuumlksek riskli hastalarda radyoterapi oumlncesi ve sırasında kısa suumlreli ADT sağ
kalımı
olumlu etkilemektedir
2a
cT1-T2a Gleason lt7 (veya 3+4) PSAlt 10 ngml prostat hacmi lt 50 ml TUR-P hikayesi olmayan ve IPSS iyi olan hastalarda bir seccedilenekte kalıcı
implantlarla transperineal interstisyel braki terapidir
2b
Patolojik evresi T3 N0 M0 olan hastalarda radikal prostatektomi sonrası
hemen eksternal radyasyon uygulanması
biyokimyasal ve klinik hastalıksız sağ
kalımı
arttırır 1
Bir alternatif seccedilenek de biyokimyasal başarısızlık olduğunda (fakat PSA 1 ngml) uumlzerine ccedilıkmadan) radyasyon uygulamasıdır
3
T3-4 N0 M0 lokal ilerlemiş
prostat kanserinde WHO 0-1 performans statuumlsuumlne sahip hastalara 3 yıllık ardışık ve adjuvan hormonal tedaviyle eksternal radyoterapi genel olarak sağkalımı
arttırmaktadır
1
T2c-T3 N0-x ve Gleason skoru 2-6 olan hasta grubunda radyoterapi oumlncesi ve esnasında kısa suumlreli ADT uygulamasının hastalıksız sağ
kalım uumlzerine olumlu etkisi olabilir 1b
Ccedilok yuumlksek riskli prostat kanserinde ciddi komorbiditenin eşlik etmediği c-pN1 M0 hastalarda eksternal pelvik radyasyon ve hemen akabinde uygulanan uzun doumlnem adjuvan hormonal tedavinin hastalıksız sağkalıma hastalığa spesifik başarısızlığa metastatik başarısızlığa ve biyokimyasal kontroluumlne olumlu etkisi vardır
2b
NCCN KNCCN Kıılavuzulavuzu--20092009
NCCN KNCCN Kıılavuzulavuzu--20092009
Dr B Dr B GGuumluumlnlnluumluumlsoysoy
En uygun Tedavi nedirEn uygun Tedavi nedirTedavi alternatifleri nelerdirTedavi alternatifleri nelerdir
OlguOlgu
Tedavi SeTedavi Seccedilccedilenekleri enekleri
bullbull
Tek baTek başışına Radikal na Radikal RetropubikRetropubik
ProstatektomiProstatektomi
bullbull
Tek baTek başışına Radyoterapi (RT)na Radyoterapi (RT)
bullbull
Tek BaTek Başışına na HormonoterapiHormonoterapi
(HT)(HT)
bullbull
HT+RTHT+RT
bullbull
HT+RRP (HT+RRP (NeoadjuvantNeoadjuvant
veya veya AdjuvantAdjuvant))
bullbull
HT+RRP+RTHT+RRP+RT
bullbull
İİzlem zlem
Tek BaTek Başışına RTna RT
10 yıl iccedilinde biyokimyasal başarısızlık goumlruumllme oranı 70-90
Zietman AL 1995Kuban DA 1995
Tek baTek başışına RT Yana RT Yaşşam Sam Suumluumlrelerireleri
Evre 10 Yıl ()
15 Yıl
()
Stanford Uumlniversitesi
T3 35 18
MD Anderson
T3 45 31
Washington Uumlniversitesi
T3 42 -
Tek BaTek Başışına RT Sonuna RT Sonuccedilccedillarlarıı
bull
Duumlşuumlk lokal kontrol
bull
Duumlşuumlk hastalıksız sağ
kalım
bull
Uzak relapslar
halen problem
bull
Sistemik yaklaşım gerekliliği
Coen
JJ et al JCO 20 3199 2002
Lokal Kontrol ve Uzak Metastaz GeliLokal Kontrol ve Uzak Metastaz Gelişşme Riski me Riski
RT+RT+NeoadjuvanNeoadjuvan HT Beklenen HT Beklenen KazanKazanccedilccedillarlar
bull
Işınlanan alanın kuumlccediluumllmesi ve dozun arttırılabilmesibull
HT ile prostat voluumlmuumlnde 37 azalma dolayısıyla
verilecek ışında 15-20 azalma
bull
Ccedilevre dokuların (rektum mesane) alacağı ışında 15-30 azalma
bull
Evre duumlşuumlrme (Down
Staging) sistemik yayılım azalacak () uzak relaps
problemi azalacak
bull
Radyasyonun etkileyeceği koloniler azalacakTCD50
bull
Apopitoziste
artış
ve suumlperaditif
huumlcre oumllduumlrme etkisi
RTOG 8531 ve RTOG 8610RTOG 8531 ve RTOG 8610bull
RT vs NHT+RT birlikte
bull
RT65-70Gybull
Daha iyiuzun
bull
lokal kontrolbull
uzak metastaz olmaksızın yaşam suumlresi
bull
hastalıksız sağkalımbull
biyokimyasal rekuumlrrensiz
yaşam
bull
5 yıllık genel yaşam suumlreleri 75 vs 71 (p=05)
bull
Alt grup analizi Gleason
2-7 en fazla fayda goumlren hastalar
Pilepich
MV 1997 ve 1998
Faz III EORTC Faz III EORTC CcedilCcedilalalışışmasmasıı
bull
Uzun suumlreli HT+RT vs tek başına RT
bull
Goserelin
Asetat ilk guumlnden itibaren 3 yıl suumlre ile devamlı+ 70 Gy
Radyasyon vs 70 Gy
Radyasyon
tek başına
bull
412 değerlendirilebilir hasta
Bolla M The
Lancet 2002
Genel YaGenel Yaşşam Sam Suumluumlresiresi
N 415N 4155 y OS 5 y OS 7878
vs 62 p= 00002 vs 62 p= 00002 5 y 5 y cDFScDFS 7474
vs 40 plt 00001vs 40 plt 00001 Bolla M et al Lancet 360 103 2002
Biyokimyasal Olarak HastalBiyokimyasal Olarak Hastalııksksıız Yaz Yaşşam am SSuumluumlresiresi
Bolla M et al Lancet 360 103 2002 N 415N 4155 y OS 5 y OS 7878
vs 62 p= 00002 vs 62 p= 00002 5 y 5 y cDFScDFS 7474
vs 40 plt 00001vs 40 plt 00001
Risk kategorilerine gRisk kategorilerine goumloumlre klinik re klinik hastalhastalııksksıız yaz yaşşamam
Radyoterapi ile T3 HastalRadyoterapi ile T3 Hastalııkta Tedavi Sonukta Tedavi Sonuccedilccedillarlarıı
Dr Hakan Dr Hakan GemalmazGemalmaz
BBoumloumlyle bir olguda Radikal yle bir olguda Radikal prostatektomininprostatektominin
yeri nediryeri nedir
OlguOlgu
YYuumluumlksek Riskksek Risk--Lokal Lokal İİleri Evre leri Evre HastalHastalııkta RRPkta RRP
Bianco
FJ Jr et al Urology6683 2005
RRP SonrasRRP Sonrasıı
Biyokimyasal HastalBiyokimyasal Hastalııksksıız z SaSağğkalkalıımm
pT2 pT2 (n223)(n223)
Klinik T3 HastalKlinik T3 Hastalııkta RRP Sonraskta RRP Sonrasıı
HastalHastalığığa a OumlOumlzgzguumluuml
SaSağğkalkalıımm
pT3pT3--4 4 (n391)(n391)
N+ N+ (n227)(n227)
Ward
JF et al BJU Int95751 2005
N 841N 841OrtOrt
izlem 102 yizlem 102 yııll
HastHast OumlOumlzgzguumluuml
SaSağğkalkalıımm5y 955y 9510y 9010y 9015y 7915y 79
RRPRRP
cT3acT3a
5 y5 yııll
10 y10 yııll235 hasta235 hasta
OSOS
959959
7777medianmedian
izlem 706 ayizlem 706 ay
CSSCSS
987987
916916pT2 235pT2 235
bPFSbPFS
595595
511511LN+ 85LN+ 85
cPFScPFS
959959
854854CS+ 335CS+ 335
Hsu
CY et al Eur
Urol 2006
bull
Prostat dokusu + seminal vezikuumlller 50 gr
bull
Prostatik
adenokarsinomabull
Gleason
3+4=7 (tersiyer grade
yoktur)bull
Kapsuumll ve periprostatik
invazyon
bull
Bilat
SV invazyonubull
Cerrahi sınırlar intakt
bull
LN negatifbull
pT3bN0
RRP patolojisiRRP patolojisiRRP patolojisi
Dr Hakan Dr Hakan GemalmazGemalmaz
BBoumloumlyle bir olguda RT+yle bir olguda RT+HTHTrsquorsquoninnin RRPRRPrsquorsquoyeye
daha daha uumluumlststuumluumln oldun olduğğuna una
dair bilimsel bir veri var mdair bilimsel bir veri var mıı
Bu aBu aşşamada hastalamada hastalığıığın olasn olasıı seyri nasseyri nasııldldıırr
OlguOlgu
Tewari Urology 2006FU 20 yrs -
3159 pts cT1-2 -
1980-1997
PTRTWW
High riskIntermediate
risk
Low riskAll
RT vs RP 20 yrs-survival
outcomes
Surgery
RTWW
P Albertsen J Urol 2007
15-yrs overall survival outcomesRP vs RT vs WW
RRP ile T3 HastalRRP ile T3 Hastalııkta Tedavi Sonukta Tedavi Sonuccedilccedillarlarıı
EAU EAU GuidelinesGuidelines
20092009
ReferenceReference TreatmentTreatment 5y OS5y OS 10y OS10y OS 5y CSS5y CSS 10y 10y CSSCSS
5y 5y cPFScPFS
10y 10y cPFScPFS
5y 5y bPFSbPFS
10y 10y bPFSbPFS
Roach Group
2RT 82 50 94 75 - - - -
Roach Group
3RT 68 32 83 62 - - - -
Roach Group
2RT + HT 76 62
(8y)93 89
(8y)
Roach Group
3RT + HT 79 61
(8y)93 88
(8y)
Bolla 2002 RT 62 - 79 - 40Bolla RT + HT 78 - 94 - 74
Hsu RRP 959 77 987 916 959 854 595 511
1557 pts IJROBP 2000 364 pts
FarklFarklıı
Serilerde Tedavi SonuSerilerde Tedavi Sonuccedilccedillarlarıı RTRRP RTRRP
AdjuvanAdjuvan--SalvageSalvage
TedaviTedavi
Dr Emre Tuumlzel
bullGerek var mıbull Varsa Hangisibull Ne zaman
Bolla M et al Lancet
366572 2005
EORTC 22911 RRPEORTC 22911 RRP--AdjuvanAdjuvan
RT vs RT vs İİzlemzlem
5 y5 yııllllıık k Biyokimyasal Biyokimyasal progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 74 vs 526 74 vs 526Klinik Klinik progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 912 vs 81 912 vs 81
EORTC 22911 RRPEORTC 22911 RRP--AdjuvanAdjuvan
RT vs RT vs İİzlemzlem
Colette
L et al Eur
J Cancer
41 2662 2005 N 972
SWOG 8794 SWOG 8794 AdjuvantAdjuvant RTRT
bull
N= 425bull
Postop
ART (60-64 Gy) vs observation
bull
Median
f-u 106 yearsTreatment Metastasis
or
deathMedian
metastasis- free
survival
P
ART 36 147 y 006
Obs 43 132 y
Thompson
et al JAMA 296 2329 2006
RRP+RRP+AdjuvantAdjuvant
HormonalHormonal
TherapyTherapy
in pT3b in pT3b PCaPCa
ZinckeZincke
H et al J H et al J UrolUrol 166 2208 2001 166 2208 2001
SiddiquiSiddiqui
SA et al J SA et al J UrolUrol 1791830 2008 1791830 2008
6401 hasta 953 pT36401 hasta 953 pT3--4 hasta4 hasta10y 10y sistmksistmk
progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 95 vs 90 plt 000195 vs 90 plt 0001
10y hastal10y hastalığığa a oumloumlzgzguumluuml
sasağğkalkalıımm 98 vs 95 p= 000998 vs 95 p= 000910y genel 10y genel sasağğkalkalıımm 84 vs 83 p= 042784 vs 83 p= 0427
HT baHT başşlama zamanlama zamanıı
PSA gt 04 PSA gt 04 ngngml ise fayda yokml ise fayda yok
McLeod
DG et al BJU 97247 2005
ldquoldquoEarlyEarly
ProstateProstate
CancerCancerrdquordquo
CcedilCcedilalalışışmasmasıı
N 8113N 8113
MedianMedian
izlem 74 yizlem 74 yııll
PFSPFS OSOS
p=00041
HR 051 (032-
081)p=092
HR 104 (053-
202)
Adjuvant Flutamide
after
RP
Wirth M Eur Urol 2004
RRP + RRP + AdjuvanAdjuvan HormonalHormonal
TedaviTedavi
Messing
EM et al Lancet 7 472 2006
ECOG ECOG ccedilccedilalalışışmasmasııMedianMedian
izlem izlem 119 y119 yııllMedianMedian
progresyonsuzprogresyonsuzsasağğkalkalıımm 139 y139 yııll
vs vs 24 y24 yııllMedianMedian
HastalHastalığığa a oumloumlzgzguumluumlsasağğkalkalıımm henhenuumluumlz eriz erişşilmediilmedi
vs vs 123 y123 yııll
SalvageSalvage RadiotherapyRadiotherapybull
N=1540 Median
dosage 648 Gy
Salvage
RT 6 y progression-free
rateOverall 32
PSA le
05 48PSA 051-10 40PSA 101-15 28
PSA gt 15 18
Stephenson
et al JCO 25 2035 2007
2828
PSA lt 05PSA lt 05PSA 051PSA 051--1010PSA 101PSA 101--1515PSAgt 15PSAgt 15
SalvageSalvage RadiotherapyRadiotherapy
Stephenson
et al JCO 25 2035 2007
KILAVUZLAR NE DKILAVUZLAR NE DİİYOR YOR
bull EAU kılavuzubull NCCN
Dr Şeref BaşalGATA Uumlroloji AD
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Radikal prostatektomi (RP)
EndikasyonlarıKanıt seviyesi
Duumlşuumlk ve orta riskli lokalize prostat kanserli hastalar (cT1b-T2 ve Gleason skoru 2-7 arası
ve PSAlt20) ve yaşam beklentisi 10 yıldan fazla
1b
Roumllatif endikasyonları
T1a hastalığı
olanlar ve yaşam beklentisi 15 yıldan fazla olanlar veya Gleason skoru 7 olanlar 3
Duumlşuumlk hacimli yuumlksek riskli lokalize prostat kanserli seccedililmiş
hastalarda (cT3a veya Gleason skoru 8-10 veya PSAgt20)
3
Multimodal tedavide bir seccedilenek olarak iyi seccedililmiş
yuumlksek riskli lokalize prostat kanseri olan hastalar (cT3b-T4 N0 veya herhangi bir T N1)
3
Oumlneriler
T1-T2 hastalık tedavisinde kısa suumlreli (3 ay) GNRH analoglarıyla neoadjuvan tedavi oumlnerilmekte 1a
Preoperatif potensi olan duumlşuumlk riskli ekstrakapsuumller hastalığı
olanlarda (T1c Gleason skorult7 ve PSAlt10 ngml veya partin tablolarına bakın) sinir koruyucu cerrahi uygulanabilir
3
T2a hastalığı
olanlarda tek taraflı
sinir koruyucu youmlntemler bir seccedilenek olabilir 4
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Yuumlksek riskli lokalize hastalıkta RP
cT3a PCa Gleason skoru 8-10 veya PSAgt20 ngml olan seccedililmiş
hastalarda uygun bir tedavi seccedileneği
Lenf nodu tutulumu sık olduğundan şayet RP yapılırsa genişletilmiş
pelvik lenfadenektomi de yapılmalıdır
Hasta moltimodal yaklaşımlar konusunda da bilgilendirilmelidir Olumsuz tuumlmoumlr oumlzelliği varlığında (pozitif cerrahi sınır ektrakapsuumller yayılım seminal vezikuumll invazyonu) iyileşme doumlnemininden sonra adjuvan RT uygun olabilir
Kanıt seviyesi
Patolojik evresi T3 N0 M0 olan hastalarda radikal prostatektomi sonrası
hemen eksternal radyasyon uygulanması
biyokimyasal ve klinik hastalıksız sağ
kalımı
arttırır 1
Bir alternatif seccedilenek de biyokimyasal başarısızlık olduğunda (fakat PSA 1 ngml uumlzerine ccedilıkmadan) radyasyon uygulamasıdır
3
T3-4 N0 M0 lokal ilerlemiş
prostat kanserinde WHO 0-1 performans statuumlsuumlne sahip hastalara 3 yıllık ardışık ve adjuvan hormonal tedaviyle eksternal radyoterapi genel olarak sağkalımı
arttırmaktadır 1
T2c-T3 N0-x ve Gleason skoru 2-6 olan hasta grubunda radyoterapi oumlncesi ve esnasında kısa suumlreli ADT uygulamasının hastalıksız sağ
kalım uumlzerine olumlu etkisi olabilir 1b
Ccedilok yuumlksek riskli prostat kanserinde ciddi komorbiditenin eşlik etmediği c-pN1 M0 hastalarda eksternal pelvik radyasyon ve hemen akabinde uygulanan uzun doumlnem adjuvan hormonal tedavinin hastalıksız sağkalıma hastalığa spesifik başarısızlığa metastatik başarısızlığa ve biyokimyasal kontroluumlne olumlu etkisi vardır
2b
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Definitif radyoterapi
Kanıt seviyesi
Lokalize prostat kanserinde T1c-T2c N0 M0 hatta cerrahiyi reddeden genccedil hastalarda da olmak uumlzere IMRT ile birlikte veya tek olarak 3D-CRT oumlnerilmektedir Bu uygulamadan duumlşuumlk- orta ve yuumlksek riskli hastaların fayda goumlrduumlğuumlne dair kuvvetli kanıt vardır
2
Yuumlksek riskli hastalarda radyoterapi oumlncesi ve sırasında kısa suumlreli ADT sağ
kalımı
olumlu etkilemektedir
2a
cT1-T2a Gleason lt7 (veya 3+4) PSAlt 10 ngml prostat hacmi lt 50 ml TUR-P hikayesi olmayan ve IPSS iyi olan hastalarda bir seccedilenekte kalıcı
implantlarla transperineal interstisyel braki terapidir
2b
Patolojik evresi T3 N0 M0 olan hastalarda radikal prostatektomi sonrası
hemen eksternal radyasyon uygulanması
biyokimyasal ve klinik hastalıksız sağ
kalımı
arttırır 1
Bir alternatif seccedilenek de biyokimyasal başarısızlık olduğunda (fakat PSA 1 ngml) uumlzerine ccedilıkmadan) radyasyon uygulamasıdır
3
T3-4 N0 M0 lokal ilerlemiş
prostat kanserinde WHO 0-1 performans statuumlsuumlne sahip hastalara 3 yıllık ardışık ve adjuvan hormonal tedaviyle eksternal radyoterapi genel olarak sağkalımı
arttırmaktadır
1
T2c-T3 N0-x ve Gleason skoru 2-6 olan hasta grubunda radyoterapi oumlncesi ve esnasında kısa suumlreli ADT uygulamasının hastalıksız sağ
kalım uumlzerine olumlu etkisi olabilir 1b
Ccedilok yuumlksek riskli prostat kanserinde ciddi komorbiditenin eşlik etmediği c-pN1 M0 hastalarda eksternal pelvik radyasyon ve hemen akabinde uygulanan uzun doumlnem adjuvan hormonal tedavinin hastalıksız sağkalıma hastalığa spesifik başarısızlığa metastatik başarısızlığa ve biyokimyasal kontroluumlne olumlu etkisi vardır
2b
NCCN KNCCN Kıılavuzulavuzu--20092009
NCCN KNCCN Kıılavuzulavuzu--20092009
Tedavi SeTedavi Seccedilccedilenekleri enekleri
bullbull
Tek baTek başışına Radikal na Radikal RetropubikRetropubik
ProstatektomiProstatektomi
bullbull
Tek baTek başışına Radyoterapi (RT)na Radyoterapi (RT)
bullbull
Tek BaTek Başışına na HormonoterapiHormonoterapi
(HT)(HT)
bullbull
HT+RTHT+RT
bullbull
HT+RRP (HT+RRP (NeoadjuvantNeoadjuvant
veya veya AdjuvantAdjuvant))
bullbull
HT+RRP+RTHT+RRP+RT
bullbull
İİzlem zlem
Tek BaTek Başışına RTna RT
10 yıl iccedilinde biyokimyasal başarısızlık goumlruumllme oranı 70-90
Zietman AL 1995Kuban DA 1995
Tek baTek başışına RT Yana RT Yaşşam Sam Suumluumlrelerireleri
Evre 10 Yıl ()
15 Yıl
()
Stanford Uumlniversitesi
T3 35 18
MD Anderson
T3 45 31
Washington Uumlniversitesi
T3 42 -
Tek BaTek Başışına RT Sonuna RT Sonuccedilccedillarlarıı
bull
Duumlşuumlk lokal kontrol
bull
Duumlşuumlk hastalıksız sağ
kalım
bull
Uzak relapslar
halen problem
bull
Sistemik yaklaşım gerekliliği
Coen
JJ et al JCO 20 3199 2002
Lokal Kontrol ve Uzak Metastaz GeliLokal Kontrol ve Uzak Metastaz Gelişşme Riski me Riski
RT+RT+NeoadjuvanNeoadjuvan HT Beklenen HT Beklenen KazanKazanccedilccedillarlar
bull
Işınlanan alanın kuumlccediluumllmesi ve dozun arttırılabilmesibull
HT ile prostat voluumlmuumlnde 37 azalma dolayısıyla
verilecek ışında 15-20 azalma
bull
Ccedilevre dokuların (rektum mesane) alacağı ışında 15-30 azalma
bull
Evre duumlşuumlrme (Down
Staging) sistemik yayılım azalacak () uzak relaps
problemi azalacak
bull
Radyasyonun etkileyeceği koloniler azalacakTCD50
bull
Apopitoziste
artış
ve suumlperaditif
huumlcre oumllduumlrme etkisi
RTOG 8531 ve RTOG 8610RTOG 8531 ve RTOG 8610bull
RT vs NHT+RT birlikte
bull
RT65-70Gybull
Daha iyiuzun
bull
lokal kontrolbull
uzak metastaz olmaksızın yaşam suumlresi
bull
hastalıksız sağkalımbull
biyokimyasal rekuumlrrensiz
yaşam
bull
5 yıllık genel yaşam suumlreleri 75 vs 71 (p=05)
bull
Alt grup analizi Gleason
2-7 en fazla fayda goumlren hastalar
Pilepich
MV 1997 ve 1998
Faz III EORTC Faz III EORTC CcedilCcedilalalışışmasmasıı
bull
Uzun suumlreli HT+RT vs tek başına RT
bull
Goserelin
Asetat ilk guumlnden itibaren 3 yıl suumlre ile devamlı+ 70 Gy
Radyasyon vs 70 Gy
Radyasyon
tek başına
bull
412 değerlendirilebilir hasta
Bolla M The
Lancet 2002
Genel YaGenel Yaşşam Sam Suumluumlresiresi
N 415N 4155 y OS 5 y OS 7878
vs 62 p= 00002 vs 62 p= 00002 5 y 5 y cDFScDFS 7474
vs 40 plt 00001vs 40 plt 00001 Bolla M et al Lancet 360 103 2002
Biyokimyasal Olarak HastalBiyokimyasal Olarak Hastalııksksıız Yaz Yaşşam am SSuumluumlresiresi
Bolla M et al Lancet 360 103 2002 N 415N 4155 y OS 5 y OS 7878
vs 62 p= 00002 vs 62 p= 00002 5 y 5 y cDFScDFS 7474
vs 40 plt 00001vs 40 plt 00001
Risk kategorilerine gRisk kategorilerine goumloumlre klinik re klinik hastalhastalııksksıız yaz yaşşamam
Radyoterapi ile T3 HastalRadyoterapi ile T3 Hastalııkta Tedavi Sonukta Tedavi Sonuccedilccedillarlarıı
Dr Hakan Dr Hakan GemalmazGemalmaz
BBoumloumlyle bir olguda Radikal yle bir olguda Radikal prostatektomininprostatektominin
yeri nediryeri nedir
OlguOlgu
YYuumluumlksek Riskksek Risk--Lokal Lokal İİleri Evre leri Evre HastalHastalııkta RRPkta RRP
Bianco
FJ Jr et al Urology6683 2005
RRP SonrasRRP Sonrasıı
Biyokimyasal HastalBiyokimyasal Hastalııksksıız z SaSağğkalkalıımm
pT2 pT2 (n223)(n223)
Klinik T3 HastalKlinik T3 Hastalııkta RRP Sonraskta RRP Sonrasıı
HastalHastalığığa a OumlOumlzgzguumluuml
SaSağğkalkalıımm
pT3pT3--4 4 (n391)(n391)
N+ N+ (n227)(n227)
Ward
JF et al BJU Int95751 2005
N 841N 841OrtOrt
izlem 102 yizlem 102 yııll
HastHast OumlOumlzgzguumluuml
SaSağğkalkalıımm5y 955y 9510y 9010y 9015y 7915y 79
RRPRRP
cT3acT3a
5 y5 yııll
10 y10 yııll235 hasta235 hasta
OSOS
959959
7777medianmedian
izlem 706 ayizlem 706 ay
CSSCSS
987987
916916pT2 235pT2 235
bPFSbPFS
595595
511511LN+ 85LN+ 85
cPFScPFS
959959
854854CS+ 335CS+ 335
Hsu
CY et al Eur
Urol 2006
bull
Prostat dokusu + seminal vezikuumlller 50 gr
bull
Prostatik
adenokarsinomabull
Gleason
3+4=7 (tersiyer grade
yoktur)bull
Kapsuumll ve periprostatik
invazyon
bull
Bilat
SV invazyonubull
Cerrahi sınırlar intakt
bull
LN negatifbull
pT3bN0
RRP patolojisiRRP patolojisiRRP patolojisi
Dr Hakan Dr Hakan GemalmazGemalmaz
BBoumloumlyle bir olguda RT+yle bir olguda RT+HTHTrsquorsquoninnin RRPRRPrsquorsquoyeye
daha daha uumluumlststuumluumln oldun olduğğuna una
dair bilimsel bir veri var mdair bilimsel bir veri var mıı
Bu aBu aşşamada hastalamada hastalığıığın olasn olasıı seyri nasseyri nasııldldıırr
OlguOlgu
Tewari Urology 2006FU 20 yrs -
3159 pts cT1-2 -
1980-1997
PTRTWW
High riskIntermediate
risk
Low riskAll
RT vs RP 20 yrs-survival
outcomes
Surgery
RTWW
P Albertsen J Urol 2007
15-yrs overall survival outcomesRP vs RT vs WW
RRP ile T3 HastalRRP ile T3 Hastalııkta Tedavi Sonukta Tedavi Sonuccedilccedillarlarıı
EAU EAU GuidelinesGuidelines
20092009
ReferenceReference TreatmentTreatment 5y OS5y OS 10y OS10y OS 5y CSS5y CSS 10y 10y CSSCSS
5y 5y cPFScPFS
10y 10y cPFScPFS
5y 5y bPFSbPFS
10y 10y bPFSbPFS
Roach Group
2RT 82 50 94 75 - - - -
Roach Group
3RT 68 32 83 62 - - - -
Roach Group
2RT + HT 76 62
(8y)93 89
(8y)
Roach Group
3RT + HT 79 61
(8y)93 88
(8y)
Bolla 2002 RT 62 - 79 - 40Bolla RT + HT 78 - 94 - 74
Hsu RRP 959 77 987 916 959 854 595 511
1557 pts IJROBP 2000 364 pts
FarklFarklıı
Serilerde Tedavi SonuSerilerde Tedavi Sonuccedilccedillarlarıı RTRRP RTRRP
AdjuvanAdjuvan--SalvageSalvage
TedaviTedavi
Dr Emre Tuumlzel
bullGerek var mıbull Varsa Hangisibull Ne zaman
Bolla M et al Lancet
366572 2005
EORTC 22911 RRPEORTC 22911 RRP--AdjuvanAdjuvan
RT vs RT vs İİzlemzlem
5 y5 yııllllıık k Biyokimyasal Biyokimyasal progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 74 vs 526 74 vs 526Klinik Klinik progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 912 vs 81 912 vs 81
EORTC 22911 RRPEORTC 22911 RRP--AdjuvanAdjuvan
RT vs RT vs İİzlemzlem
Colette
L et al Eur
J Cancer
41 2662 2005 N 972
SWOG 8794 SWOG 8794 AdjuvantAdjuvant RTRT
bull
N= 425bull
Postop
ART (60-64 Gy) vs observation
bull
Median
f-u 106 yearsTreatment Metastasis
or
deathMedian
metastasis- free
survival
P
ART 36 147 y 006
Obs 43 132 y
Thompson
et al JAMA 296 2329 2006
RRP+RRP+AdjuvantAdjuvant
HormonalHormonal
TherapyTherapy
in pT3b in pT3b PCaPCa
ZinckeZincke
H et al J H et al J UrolUrol 166 2208 2001 166 2208 2001
SiddiquiSiddiqui
SA et al J SA et al J UrolUrol 1791830 2008 1791830 2008
6401 hasta 953 pT36401 hasta 953 pT3--4 hasta4 hasta10y 10y sistmksistmk
progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 95 vs 90 plt 000195 vs 90 plt 0001
10y hastal10y hastalığığa a oumloumlzgzguumluuml
sasağğkalkalıımm 98 vs 95 p= 000998 vs 95 p= 000910y genel 10y genel sasağğkalkalıımm 84 vs 83 p= 042784 vs 83 p= 0427
HT baHT başşlama zamanlama zamanıı
PSA gt 04 PSA gt 04 ngngml ise fayda yokml ise fayda yok
McLeod
DG et al BJU 97247 2005
ldquoldquoEarlyEarly
ProstateProstate
CancerCancerrdquordquo
CcedilCcedilalalışışmasmasıı
N 8113N 8113
MedianMedian
izlem 74 yizlem 74 yııll
PFSPFS OSOS
p=00041
HR 051 (032-
081)p=092
HR 104 (053-
202)
Adjuvant Flutamide
after
RP
Wirth M Eur Urol 2004
RRP + RRP + AdjuvanAdjuvan HormonalHormonal
TedaviTedavi
Messing
EM et al Lancet 7 472 2006
ECOG ECOG ccedilccedilalalışışmasmasııMedianMedian
izlem izlem 119 y119 yııllMedianMedian
progresyonsuzprogresyonsuzsasağğkalkalıımm 139 y139 yııll
vs vs 24 y24 yııllMedianMedian
HastalHastalığığa a oumloumlzgzguumluumlsasağğkalkalıımm henhenuumluumlz eriz erişşilmediilmedi
vs vs 123 y123 yııll
SalvageSalvage RadiotherapyRadiotherapybull
N=1540 Median
dosage 648 Gy
Salvage
RT 6 y progression-free
rateOverall 32
PSA le
05 48PSA 051-10 40PSA 101-15 28
PSA gt 15 18
Stephenson
et al JCO 25 2035 2007
2828
PSA lt 05PSA lt 05PSA 051PSA 051--1010PSA 101PSA 101--1515PSAgt 15PSAgt 15
SalvageSalvage RadiotherapyRadiotherapy
Stephenson
et al JCO 25 2035 2007
KILAVUZLAR NE DKILAVUZLAR NE DİİYOR YOR
bull EAU kılavuzubull NCCN
Dr Şeref BaşalGATA Uumlroloji AD
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Radikal prostatektomi (RP)
EndikasyonlarıKanıt seviyesi
Duumlşuumlk ve orta riskli lokalize prostat kanserli hastalar (cT1b-T2 ve Gleason skoru 2-7 arası
ve PSAlt20) ve yaşam beklentisi 10 yıldan fazla
1b
Roumllatif endikasyonları
T1a hastalığı
olanlar ve yaşam beklentisi 15 yıldan fazla olanlar veya Gleason skoru 7 olanlar 3
Duumlşuumlk hacimli yuumlksek riskli lokalize prostat kanserli seccedililmiş
hastalarda (cT3a veya Gleason skoru 8-10 veya PSAgt20)
3
Multimodal tedavide bir seccedilenek olarak iyi seccedililmiş
yuumlksek riskli lokalize prostat kanseri olan hastalar (cT3b-T4 N0 veya herhangi bir T N1)
3
Oumlneriler
T1-T2 hastalık tedavisinde kısa suumlreli (3 ay) GNRH analoglarıyla neoadjuvan tedavi oumlnerilmekte 1a
Preoperatif potensi olan duumlşuumlk riskli ekstrakapsuumller hastalığı
olanlarda (T1c Gleason skorult7 ve PSAlt10 ngml veya partin tablolarına bakın) sinir koruyucu cerrahi uygulanabilir
3
T2a hastalığı
olanlarda tek taraflı
sinir koruyucu youmlntemler bir seccedilenek olabilir 4
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Yuumlksek riskli lokalize hastalıkta RP
cT3a PCa Gleason skoru 8-10 veya PSAgt20 ngml olan seccedililmiş
hastalarda uygun bir tedavi seccedileneği
Lenf nodu tutulumu sık olduğundan şayet RP yapılırsa genişletilmiş
pelvik lenfadenektomi de yapılmalıdır
Hasta moltimodal yaklaşımlar konusunda da bilgilendirilmelidir Olumsuz tuumlmoumlr oumlzelliği varlığında (pozitif cerrahi sınır ektrakapsuumller yayılım seminal vezikuumll invazyonu) iyileşme doumlnemininden sonra adjuvan RT uygun olabilir
Kanıt seviyesi
Patolojik evresi T3 N0 M0 olan hastalarda radikal prostatektomi sonrası
hemen eksternal radyasyon uygulanması
biyokimyasal ve klinik hastalıksız sağ
kalımı
arttırır 1
Bir alternatif seccedilenek de biyokimyasal başarısızlık olduğunda (fakat PSA 1 ngml uumlzerine ccedilıkmadan) radyasyon uygulamasıdır
3
T3-4 N0 M0 lokal ilerlemiş
prostat kanserinde WHO 0-1 performans statuumlsuumlne sahip hastalara 3 yıllık ardışık ve adjuvan hormonal tedaviyle eksternal radyoterapi genel olarak sağkalımı
arttırmaktadır 1
T2c-T3 N0-x ve Gleason skoru 2-6 olan hasta grubunda radyoterapi oumlncesi ve esnasında kısa suumlreli ADT uygulamasının hastalıksız sağ
kalım uumlzerine olumlu etkisi olabilir 1b
Ccedilok yuumlksek riskli prostat kanserinde ciddi komorbiditenin eşlik etmediği c-pN1 M0 hastalarda eksternal pelvik radyasyon ve hemen akabinde uygulanan uzun doumlnem adjuvan hormonal tedavinin hastalıksız sağkalıma hastalığa spesifik başarısızlığa metastatik başarısızlığa ve biyokimyasal kontroluumlne olumlu etkisi vardır
2b
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Definitif radyoterapi
Kanıt seviyesi
Lokalize prostat kanserinde T1c-T2c N0 M0 hatta cerrahiyi reddeden genccedil hastalarda da olmak uumlzere IMRT ile birlikte veya tek olarak 3D-CRT oumlnerilmektedir Bu uygulamadan duumlşuumlk- orta ve yuumlksek riskli hastaların fayda goumlrduumlğuumlne dair kuvvetli kanıt vardır
2
Yuumlksek riskli hastalarda radyoterapi oumlncesi ve sırasında kısa suumlreli ADT sağ
kalımı
olumlu etkilemektedir
2a
cT1-T2a Gleason lt7 (veya 3+4) PSAlt 10 ngml prostat hacmi lt 50 ml TUR-P hikayesi olmayan ve IPSS iyi olan hastalarda bir seccedilenekte kalıcı
implantlarla transperineal interstisyel braki terapidir
2b
Patolojik evresi T3 N0 M0 olan hastalarda radikal prostatektomi sonrası
hemen eksternal radyasyon uygulanması
biyokimyasal ve klinik hastalıksız sağ
kalımı
arttırır 1
Bir alternatif seccedilenek de biyokimyasal başarısızlık olduğunda (fakat PSA 1 ngml) uumlzerine ccedilıkmadan) radyasyon uygulamasıdır
3
T3-4 N0 M0 lokal ilerlemiş
prostat kanserinde WHO 0-1 performans statuumlsuumlne sahip hastalara 3 yıllık ardışık ve adjuvan hormonal tedaviyle eksternal radyoterapi genel olarak sağkalımı
arttırmaktadır
1
T2c-T3 N0-x ve Gleason skoru 2-6 olan hasta grubunda radyoterapi oumlncesi ve esnasında kısa suumlreli ADT uygulamasının hastalıksız sağ
kalım uumlzerine olumlu etkisi olabilir 1b
Ccedilok yuumlksek riskli prostat kanserinde ciddi komorbiditenin eşlik etmediği c-pN1 M0 hastalarda eksternal pelvik radyasyon ve hemen akabinde uygulanan uzun doumlnem adjuvan hormonal tedavinin hastalıksız sağkalıma hastalığa spesifik başarısızlığa metastatik başarısızlığa ve biyokimyasal kontroluumlne olumlu etkisi vardır
2b
NCCN KNCCN Kıılavuzulavuzu--20092009
NCCN KNCCN Kıılavuzulavuzu--20092009
Tek BaTek Başışına RTna RT
10 yıl iccedilinde biyokimyasal başarısızlık goumlruumllme oranı 70-90
Zietman AL 1995Kuban DA 1995
Tek baTek başışına RT Yana RT Yaşşam Sam Suumluumlrelerireleri
Evre 10 Yıl ()
15 Yıl
()
Stanford Uumlniversitesi
T3 35 18
MD Anderson
T3 45 31
Washington Uumlniversitesi
T3 42 -
Tek BaTek Başışına RT Sonuna RT Sonuccedilccedillarlarıı
bull
Duumlşuumlk lokal kontrol
bull
Duumlşuumlk hastalıksız sağ
kalım
bull
Uzak relapslar
halen problem
bull
Sistemik yaklaşım gerekliliği
Coen
JJ et al JCO 20 3199 2002
Lokal Kontrol ve Uzak Metastaz GeliLokal Kontrol ve Uzak Metastaz Gelişşme Riski me Riski
RT+RT+NeoadjuvanNeoadjuvan HT Beklenen HT Beklenen KazanKazanccedilccedillarlar
bull
Işınlanan alanın kuumlccediluumllmesi ve dozun arttırılabilmesibull
HT ile prostat voluumlmuumlnde 37 azalma dolayısıyla
verilecek ışında 15-20 azalma
bull
Ccedilevre dokuların (rektum mesane) alacağı ışında 15-30 azalma
bull
Evre duumlşuumlrme (Down
Staging) sistemik yayılım azalacak () uzak relaps
problemi azalacak
bull
Radyasyonun etkileyeceği koloniler azalacakTCD50
bull
Apopitoziste
artış
ve suumlperaditif
huumlcre oumllduumlrme etkisi
RTOG 8531 ve RTOG 8610RTOG 8531 ve RTOG 8610bull
RT vs NHT+RT birlikte
bull
RT65-70Gybull
Daha iyiuzun
bull
lokal kontrolbull
uzak metastaz olmaksızın yaşam suumlresi
bull
hastalıksız sağkalımbull
biyokimyasal rekuumlrrensiz
yaşam
bull
5 yıllık genel yaşam suumlreleri 75 vs 71 (p=05)
bull
Alt grup analizi Gleason
2-7 en fazla fayda goumlren hastalar
Pilepich
MV 1997 ve 1998
Faz III EORTC Faz III EORTC CcedilCcedilalalışışmasmasıı
bull
Uzun suumlreli HT+RT vs tek başına RT
bull
Goserelin
Asetat ilk guumlnden itibaren 3 yıl suumlre ile devamlı+ 70 Gy
Radyasyon vs 70 Gy
Radyasyon
tek başına
bull
412 değerlendirilebilir hasta
Bolla M The
Lancet 2002
Genel YaGenel Yaşşam Sam Suumluumlresiresi
N 415N 4155 y OS 5 y OS 7878
vs 62 p= 00002 vs 62 p= 00002 5 y 5 y cDFScDFS 7474
vs 40 plt 00001vs 40 plt 00001 Bolla M et al Lancet 360 103 2002
Biyokimyasal Olarak HastalBiyokimyasal Olarak Hastalııksksıız Yaz Yaşşam am SSuumluumlresiresi
Bolla M et al Lancet 360 103 2002 N 415N 4155 y OS 5 y OS 7878
vs 62 p= 00002 vs 62 p= 00002 5 y 5 y cDFScDFS 7474
vs 40 plt 00001vs 40 plt 00001
Risk kategorilerine gRisk kategorilerine goumloumlre klinik re klinik hastalhastalııksksıız yaz yaşşamam
Radyoterapi ile T3 HastalRadyoterapi ile T3 Hastalııkta Tedavi Sonukta Tedavi Sonuccedilccedillarlarıı
Dr Hakan Dr Hakan GemalmazGemalmaz
BBoumloumlyle bir olguda Radikal yle bir olguda Radikal prostatektomininprostatektominin
yeri nediryeri nedir
OlguOlgu
YYuumluumlksek Riskksek Risk--Lokal Lokal İİleri Evre leri Evre HastalHastalııkta RRPkta RRP
Bianco
FJ Jr et al Urology6683 2005
RRP SonrasRRP Sonrasıı
Biyokimyasal HastalBiyokimyasal Hastalııksksıız z SaSağğkalkalıımm
pT2 pT2 (n223)(n223)
Klinik T3 HastalKlinik T3 Hastalııkta RRP Sonraskta RRP Sonrasıı
HastalHastalığığa a OumlOumlzgzguumluuml
SaSağğkalkalıımm
pT3pT3--4 4 (n391)(n391)
N+ N+ (n227)(n227)
Ward
JF et al BJU Int95751 2005
N 841N 841OrtOrt
izlem 102 yizlem 102 yııll
HastHast OumlOumlzgzguumluuml
SaSağğkalkalıımm5y 955y 9510y 9010y 9015y 7915y 79
RRPRRP
cT3acT3a
5 y5 yııll
10 y10 yııll235 hasta235 hasta
OSOS
959959
7777medianmedian
izlem 706 ayizlem 706 ay
CSSCSS
987987
916916pT2 235pT2 235
bPFSbPFS
595595
511511LN+ 85LN+ 85
cPFScPFS
959959
854854CS+ 335CS+ 335
Hsu
CY et al Eur
Urol 2006
bull
Prostat dokusu + seminal vezikuumlller 50 gr
bull
Prostatik
adenokarsinomabull
Gleason
3+4=7 (tersiyer grade
yoktur)bull
Kapsuumll ve periprostatik
invazyon
bull
Bilat
SV invazyonubull
Cerrahi sınırlar intakt
bull
LN negatifbull
pT3bN0
RRP patolojisiRRP patolojisiRRP patolojisi
Dr Hakan Dr Hakan GemalmazGemalmaz
BBoumloumlyle bir olguda RT+yle bir olguda RT+HTHTrsquorsquoninnin RRPRRPrsquorsquoyeye
daha daha uumluumlststuumluumln oldun olduğğuna una
dair bilimsel bir veri var mdair bilimsel bir veri var mıı
Bu aBu aşşamada hastalamada hastalığıığın olasn olasıı seyri nasseyri nasııldldıırr
OlguOlgu
Tewari Urology 2006FU 20 yrs -
3159 pts cT1-2 -
1980-1997
PTRTWW
High riskIntermediate
risk
Low riskAll
RT vs RP 20 yrs-survival
outcomes
Surgery
RTWW
P Albertsen J Urol 2007
15-yrs overall survival outcomesRP vs RT vs WW
RRP ile T3 HastalRRP ile T3 Hastalııkta Tedavi Sonukta Tedavi Sonuccedilccedillarlarıı
EAU EAU GuidelinesGuidelines
20092009
ReferenceReference TreatmentTreatment 5y OS5y OS 10y OS10y OS 5y CSS5y CSS 10y 10y CSSCSS
5y 5y cPFScPFS
10y 10y cPFScPFS
5y 5y bPFSbPFS
10y 10y bPFSbPFS
Roach Group
2RT 82 50 94 75 - - - -
Roach Group
3RT 68 32 83 62 - - - -
Roach Group
2RT + HT 76 62
(8y)93 89
(8y)
Roach Group
3RT + HT 79 61
(8y)93 88
(8y)
Bolla 2002 RT 62 - 79 - 40Bolla RT + HT 78 - 94 - 74
Hsu RRP 959 77 987 916 959 854 595 511
1557 pts IJROBP 2000 364 pts
FarklFarklıı
Serilerde Tedavi SonuSerilerde Tedavi Sonuccedilccedillarlarıı RTRRP RTRRP
AdjuvanAdjuvan--SalvageSalvage
TedaviTedavi
Dr Emre Tuumlzel
bullGerek var mıbull Varsa Hangisibull Ne zaman
Bolla M et al Lancet
366572 2005
EORTC 22911 RRPEORTC 22911 RRP--AdjuvanAdjuvan
RT vs RT vs İİzlemzlem
5 y5 yııllllıık k Biyokimyasal Biyokimyasal progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 74 vs 526 74 vs 526Klinik Klinik progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 912 vs 81 912 vs 81
EORTC 22911 RRPEORTC 22911 RRP--AdjuvanAdjuvan
RT vs RT vs İİzlemzlem
Colette
L et al Eur
J Cancer
41 2662 2005 N 972
SWOG 8794 SWOG 8794 AdjuvantAdjuvant RTRT
bull
N= 425bull
Postop
ART (60-64 Gy) vs observation
bull
Median
f-u 106 yearsTreatment Metastasis
or
deathMedian
metastasis- free
survival
P
ART 36 147 y 006
Obs 43 132 y
Thompson
et al JAMA 296 2329 2006
RRP+RRP+AdjuvantAdjuvant
HormonalHormonal
TherapyTherapy
in pT3b in pT3b PCaPCa
ZinckeZincke
H et al J H et al J UrolUrol 166 2208 2001 166 2208 2001
SiddiquiSiddiqui
SA et al J SA et al J UrolUrol 1791830 2008 1791830 2008
6401 hasta 953 pT36401 hasta 953 pT3--4 hasta4 hasta10y 10y sistmksistmk
progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 95 vs 90 plt 000195 vs 90 plt 0001
10y hastal10y hastalığığa a oumloumlzgzguumluuml
sasağğkalkalıımm 98 vs 95 p= 000998 vs 95 p= 000910y genel 10y genel sasağğkalkalıımm 84 vs 83 p= 042784 vs 83 p= 0427
HT baHT başşlama zamanlama zamanıı
PSA gt 04 PSA gt 04 ngngml ise fayda yokml ise fayda yok
McLeod
DG et al BJU 97247 2005
ldquoldquoEarlyEarly
ProstateProstate
CancerCancerrdquordquo
CcedilCcedilalalışışmasmasıı
N 8113N 8113
MedianMedian
izlem 74 yizlem 74 yııll
PFSPFS OSOS
p=00041
HR 051 (032-
081)p=092
HR 104 (053-
202)
Adjuvant Flutamide
after
RP
Wirth M Eur Urol 2004
RRP + RRP + AdjuvanAdjuvan HormonalHormonal
TedaviTedavi
Messing
EM et al Lancet 7 472 2006
ECOG ECOG ccedilccedilalalışışmasmasııMedianMedian
izlem izlem 119 y119 yııllMedianMedian
progresyonsuzprogresyonsuzsasağğkalkalıımm 139 y139 yııll
vs vs 24 y24 yııllMedianMedian
HastalHastalığığa a oumloumlzgzguumluumlsasağğkalkalıımm henhenuumluumlz eriz erişşilmediilmedi
vs vs 123 y123 yııll
SalvageSalvage RadiotherapyRadiotherapybull
N=1540 Median
dosage 648 Gy
Salvage
RT 6 y progression-free
rateOverall 32
PSA le
05 48PSA 051-10 40PSA 101-15 28
PSA gt 15 18
Stephenson
et al JCO 25 2035 2007
2828
PSA lt 05PSA lt 05PSA 051PSA 051--1010PSA 101PSA 101--1515PSAgt 15PSAgt 15
SalvageSalvage RadiotherapyRadiotherapy
Stephenson
et al JCO 25 2035 2007
KILAVUZLAR NE DKILAVUZLAR NE DİİYOR YOR
bull EAU kılavuzubull NCCN
Dr Şeref BaşalGATA Uumlroloji AD
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Radikal prostatektomi (RP)
EndikasyonlarıKanıt seviyesi
Duumlşuumlk ve orta riskli lokalize prostat kanserli hastalar (cT1b-T2 ve Gleason skoru 2-7 arası
ve PSAlt20) ve yaşam beklentisi 10 yıldan fazla
1b
Roumllatif endikasyonları
T1a hastalığı
olanlar ve yaşam beklentisi 15 yıldan fazla olanlar veya Gleason skoru 7 olanlar 3
Duumlşuumlk hacimli yuumlksek riskli lokalize prostat kanserli seccedililmiş
hastalarda (cT3a veya Gleason skoru 8-10 veya PSAgt20)
3
Multimodal tedavide bir seccedilenek olarak iyi seccedililmiş
yuumlksek riskli lokalize prostat kanseri olan hastalar (cT3b-T4 N0 veya herhangi bir T N1)
3
Oumlneriler
T1-T2 hastalık tedavisinde kısa suumlreli (3 ay) GNRH analoglarıyla neoadjuvan tedavi oumlnerilmekte 1a
Preoperatif potensi olan duumlşuumlk riskli ekstrakapsuumller hastalığı
olanlarda (T1c Gleason skorult7 ve PSAlt10 ngml veya partin tablolarına bakın) sinir koruyucu cerrahi uygulanabilir
3
T2a hastalığı
olanlarda tek taraflı
sinir koruyucu youmlntemler bir seccedilenek olabilir 4
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Yuumlksek riskli lokalize hastalıkta RP
cT3a PCa Gleason skoru 8-10 veya PSAgt20 ngml olan seccedililmiş
hastalarda uygun bir tedavi seccedileneği
Lenf nodu tutulumu sık olduğundan şayet RP yapılırsa genişletilmiş
pelvik lenfadenektomi de yapılmalıdır
Hasta moltimodal yaklaşımlar konusunda da bilgilendirilmelidir Olumsuz tuumlmoumlr oumlzelliği varlığında (pozitif cerrahi sınır ektrakapsuumller yayılım seminal vezikuumll invazyonu) iyileşme doumlnemininden sonra adjuvan RT uygun olabilir
Kanıt seviyesi
Patolojik evresi T3 N0 M0 olan hastalarda radikal prostatektomi sonrası
hemen eksternal radyasyon uygulanması
biyokimyasal ve klinik hastalıksız sağ
kalımı
arttırır 1
Bir alternatif seccedilenek de biyokimyasal başarısızlık olduğunda (fakat PSA 1 ngml uumlzerine ccedilıkmadan) radyasyon uygulamasıdır
3
T3-4 N0 M0 lokal ilerlemiş
prostat kanserinde WHO 0-1 performans statuumlsuumlne sahip hastalara 3 yıllık ardışık ve adjuvan hormonal tedaviyle eksternal radyoterapi genel olarak sağkalımı
arttırmaktadır 1
T2c-T3 N0-x ve Gleason skoru 2-6 olan hasta grubunda radyoterapi oumlncesi ve esnasında kısa suumlreli ADT uygulamasının hastalıksız sağ
kalım uumlzerine olumlu etkisi olabilir 1b
Ccedilok yuumlksek riskli prostat kanserinde ciddi komorbiditenin eşlik etmediği c-pN1 M0 hastalarda eksternal pelvik radyasyon ve hemen akabinde uygulanan uzun doumlnem adjuvan hormonal tedavinin hastalıksız sağkalıma hastalığa spesifik başarısızlığa metastatik başarısızlığa ve biyokimyasal kontroluumlne olumlu etkisi vardır
2b
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Definitif radyoterapi
Kanıt seviyesi
Lokalize prostat kanserinde T1c-T2c N0 M0 hatta cerrahiyi reddeden genccedil hastalarda da olmak uumlzere IMRT ile birlikte veya tek olarak 3D-CRT oumlnerilmektedir Bu uygulamadan duumlşuumlk- orta ve yuumlksek riskli hastaların fayda goumlrduumlğuumlne dair kuvvetli kanıt vardır
2
Yuumlksek riskli hastalarda radyoterapi oumlncesi ve sırasında kısa suumlreli ADT sağ
kalımı
olumlu etkilemektedir
2a
cT1-T2a Gleason lt7 (veya 3+4) PSAlt 10 ngml prostat hacmi lt 50 ml TUR-P hikayesi olmayan ve IPSS iyi olan hastalarda bir seccedilenekte kalıcı
implantlarla transperineal interstisyel braki terapidir
2b
Patolojik evresi T3 N0 M0 olan hastalarda radikal prostatektomi sonrası
hemen eksternal radyasyon uygulanması
biyokimyasal ve klinik hastalıksız sağ
kalımı
arttırır 1
Bir alternatif seccedilenek de biyokimyasal başarısızlık olduğunda (fakat PSA 1 ngml) uumlzerine ccedilıkmadan) radyasyon uygulamasıdır
3
T3-4 N0 M0 lokal ilerlemiş
prostat kanserinde WHO 0-1 performans statuumlsuumlne sahip hastalara 3 yıllık ardışık ve adjuvan hormonal tedaviyle eksternal radyoterapi genel olarak sağkalımı
arttırmaktadır
1
T2c-T3 N0-x ve Gleason skoru 2-6 olan hasta grubunda radyoterapi oumlncesi ve esnasında kısa suumlreli ADT uygulamasının hastalıksız sağ
kalım uumlzerine olumlu etkisi olabilir 1b
Ccedilok yuumlksek riskli prostat kanserinde ciddi komorbiditenin eşlik etmediği c-pN1 M0 hastalarda eksternal pelvik radyasyon ve hemen akabinde uygulanan uzun doumlnem adjuvan hormonal tedavinin hastalıksız sağkalıma hastalığa spesifik başarısızlığa metastatik başarısızlığa ve biyokimyasal kontroluumlne olumlu etkisi vardır
2b
NCCN KNCCN Kıılavuzulavuzu--20092009
NCCN KNCCN Kıılavuzulavuzu--20092009
Tek baTek başışına RT Yana RT Yaşşam Sam Suumluumlrelerireleri
Evre 10 Yıl ()
15 Yıl
()
Stanford Uumlniversitesi
T3 35 18
MD Anderson
T3 45 31
Washington Uumlniversitesi
T3 42 -
Tek BaTek Başışına RT Sonuna RT Sonuccedilccedillarlarıı
bull
Duumlşuumlk lokal kontrol
bull
Duumlşuumlk hastalıksız sağ
kalım
bull
Uzak relapslar
halen problem
bull
Sistemik yaklaşım gerekliliği
Coen
JJ et al JCO 20 3199 2002
Lokal Kontrol ve Uzak Metastaz GeliLokal Kontrol ve Uzak Metastaz Gelişşme Riski me Riski
RT+RT+NeoadjuvanNeoadjuvan HT Beklenen HT Beklenen KazanKazanccedilccedillarlar
bull
Işınlanan alanın kuumlccediluumllmesi ve dozun arttırılabilmesibull
HT ile prostat voluumlmuumlnde 37 azalma dolayısıyla
verilecek ışında 15-20 azalma
bull
Ccedilevre dokuların (rektum mesane) alacağı ışında 15-30 azalma
bull
Evre duumlşuumlrme (Down
Staging) sistemik yayılım azalacak () uzak relaps
problemi azalacak
bull
Radyasyonun etkileyeceği koloniler azalacakTCD50
bull
Apopitoziste
artış
ve suumlperaditif
huumlcre oumllduumlrme etkisi
RTOG 8531 ve RTOG 8610RTOG 8531 ve RTOG 8610bull
RT vs NHT+RT birlikte
bull
RT65-70Gybull
Daha iyiuzun
bull
lokal kontrolbull
uzak metastaz olmaksızın yaşam suumlresi
bull
hastalıksız sağkalımbull
biyokimyasal rekuumlrrensiz
yaşam
bull
5 yıllık genel yaşam suumlreleri 75 vs 71 (p=05)
bull
Alt grup analizi Gleason
2-7 en fazla fayda goumlren hastalar
Pilepich
MV 1997 ve 1998
Faz III EORTC Faz III EORTC CcedilCcedilalalışışmasmasıı
bull
Uzun suumlreli HT+RT vs tek başına RT
bull
Goserelin
Asetat ilk guumlnden itibaren 3 yıl suumlre ile devamlı+ 70 Gy
Radyasyon vs 70 Gy
Radyasyon
tek başına
bull
412 değerlendirilebilir hasta
Bolla M The
Lancet 2002
Genel YaGenel Yaşşam Sam Suumluumlresiresi
N 415N 4155 y OS 5 y OS 7878
vs 62 p= 00002 vs 62 p= 00002 5 y 5 y cDFScDFS 7474
vs 40 plt 00001vs 40 plt 00001 Bolla M et al Lancet 360 103 2002
Biyokimyasal Olarak HastalBiyokimyasal Olarak Hastalııksksıız Yaz Yaşşam am SSuumluumlresiresi
Bolla M et al Lancet 360 103 2002 N 415N 4155 y OS 5 y OS 7878
vs 62 p= 00002 vs 62 p= 00002 5 y 5 y cDFScDFS 7474
vs 40 plt 00001vs 40 plt 00001
Risk kategorilerine gRisk kategorilerine goumloumlre klinik re klinik hastalhastalııksksıız yaz yaşşamam
Radyoterapi ile T3 HastalRadyoterapi ile T3 Hastalııkta Tedavi Sonukta Tedavi Sonuccedilccedillarlarıı
Dr Hakan Dr Hakan GemalmazGemalmaz
BBoumloumlyle bir olguda Radikal yle bir olguda Radikal prostatektomininprostatektominin
yeri nediryeri nedir
OlguOlgu
YYuumluumlksek Riskksek Risk--Lokal Lokal İİleri Evre leri Evre HastalHastalııkta RRPkta RRP
Bianco
FJ Jr et al Urology6683 2005
RRP SonrasRRP Sonrasıı
Biyokimyasal HastalBiyokimyasal Hastalııksksıız z SaSağğkalkalıımm
pT2 pT2 (n223)(n223)
Klinik T3 HastalKlinik T3 Hastalııkta RRP Sonraskta RRP Sonrasıı
HastalHastalığığa a OumlOumlzgzguumluuml
SaSağğkalkalıımm
pT3pT3--4 4 (n391)(n391)
N+ N+ (n227)(n227)
Ward
JF et al BJU Int95751 2005
N 841N 841OrtOrt
izlem 102 yizlem 102 yııll
HastHast OumlOumlzgzguumluuml
SaSağğkalkalıımm5y 955y 9510y 9010y 9015y 7915y 79
RRPRRP
cT3acT3a
5 y5 yııll
10 y10 yııll235 hasta235 hasta
OSOS
959959
7777medianmedian
izlem 706 ayizlem 706 ay
CSSCSS
987987
916916pT2 235pT2 235
bPFSbPFS
595595
511511LN+ 85LN+ 85
cPFScPFS
959959
854854CS+ 335CS+ 335
Hsu
CY et al Eur
Urol 2006
bull
Prostat dokusu + seminal vezikuumlller 50 gr
bull
Prostatik
adenokarsinomabull
Gleason
3+4=7 (tersiyer grade
yoktur)bull
Kapsuumll ve periprostatik
invazyon
bull
Bilat
SV invazyonubull
Cerrahi sınırlar intakt
bull
LN negatifbull
pT3bN0
RRP patolojisiRRP patolojisiRRP patolojisi
Dr Hakan Dr Hakan GemalmazGemalmaz
BBoumloumlyle bir olguda RT+yle bir olguda RT+HTHTrsquorsquoninnin RRPRRPrsquorsquoyeye
daha daha uumluumlststuumluumln oldun olduğğuna una
dair bilimsel bir veri var mdair bilimsel bir veri var mıı
Bu aBu aşşamada hastalamada hastalığıığın olasn olasıı seyri nasseyri nasııldldıırr
OlguOlgu
Tewari Urology 2006FU 20 yrs -
3159 pts cT1-2 -
1980-1997
PTRTWW
High riskIntermediate
risk
Low riskAll
RT vs RP 20 yrs-survival
outcomes
Surgery
RTWW
P Albertsen J Urol 2007
15-yrs overall survival outcomesRP vs RT vs WW
RRP ile T3 HastalRRP ile T3 Hastalııkta Tedavi Sonukta Tedavi Sonuccedilccedillarlarıı
EAU EAU GuidelinesGuidelines
20092009
ReferenceReference TreatmentTreatment 5y OS5y OS 10y OS10y OS 5y CSS5y CSS 10y 10y CSSCSS
5y 5y cPFScPFS
10y 10y cPFScPFS
5y 5y bPFSbPFS
10y 10y bPFSbPFS
Roach Group
2RT 82 50 94 75 - - - -
Roach Group
3RT 68 32 83 62 - - - -
Roach Group
2RT + HT 76 62
(8y)93 89
(8y)
Roach Group
3RT + HT 79 61
(8y)93 88
(8y)
Bolla 2002 RT 62 - 79 - 40Bolla RT + HT 78 - 94 - 74
Hsu RRP 959 77 987 916 959 854 595 511
1557 pts IJROBP 2000 364 pts
FarklFarklıı
Serilerde Tedavi SonuSerilerde Tedavi Sonuccedilccedillarlarıı RTRRP RTRRP
AdjuvanAdjuvan--SalvageSalvage
TedaviTedavi
Dr Emre Tuumlzel
bullGerek var mıbull Varsa Hangisibull Ne zaman
Bolla M et al Lancet
366572 2005
EORTC 22911 RRPEORTC 22911 RRP--AdjuvanAdjuvan
RT vs RT vs İİzlemzlem
5 y5 yııllllıık k Biyokimyasal Biyokimyasal progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 74 vs 526 74 vs 526Klinik Klinik progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 912 vs 81 912 vs 81
EORTC 22911 RRPEORTC 22911 RRP--AdjuvanAdjuvan
RT vs RT vs İİzlemzlem
Colette
L et al Eur
J Cancer
41 2662 2005 N 972
SWOG 8794 SWOG 8794 AdjuvantAdjuvant RTRT
bull
N= 425bull
Postop
ART (60-64 Gy) vs observation
bull
Median
f-u 106 yearsTreatment Metastasis
or
deathMedian
metastasis- free
survival
P
ART 36 147 y 006
Obs 43 132 y
Thompson
et al JAMA 296 2329 2006
RRP+RRP+AdjuvantAdjuvant
HormonalHormonal
TherapyTherapy
in pT3b in pT3b PCaPCa
ZinckeZincke
H et al J H et al J UrolUrol 166 2208 2001 166 2208 2001
SiddiquiSiddiqui
SA et al J SA et al J UrolUrol 1791830 2008 1791830 2008
6401 hasta 953 pT36401 hasta 953 pT3--4 hasta4 hasta10y 10y sistmksistmk
progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 95 vs 90 plt 000195 vs 90 plt 0001
10y hastal10y hastalığığa a oumloumlzgzguumluuml
sasağğkalkalıımm 98 vs 95 p= 000998 vs 95 p= 000910y genel 10y genel sasağğkalkalıımm 84 vs 83 p= 042784 vs 83 p= 0427
HT baHT başşlama zamanlama zamanıı
PSA gt 04 PSA gt 04 ngngml ise fayda yokml ise fayda yok
McLeod
DG et al BJU 97247 2005
ldquoldquoEarlyEarly
ProstateProstate
CancerCancerrdquordquo
CcedilCcedilalalışışmasmasıı
N 8113N 8113
MedianMedian
izlem 74 yizlem 74 yııll
PFSPFS OSOS
p=00041
HR 051 (032-
081)p=092
HR 104 (053-
202)
Adjuvant Flutamide
after
RP
Wirth M Eur Urol 2004
RRP + RRP + AdjuvanAdjuvan HormonalHormonal
TedaviTedavi
Messing
EM et al Lancet 7 472 2006
ECOG ECOG ccedilccedilalalışışmasmasııMedianMedian
izlem izlem 119 y119 yııllMedianMedian
progresyonsuzprogresyonsuzsasağğkalkalıımm 139 y139 yııll
vs vs 24 y24 yııllMedianMedian
HastalHastalığığa a oumloumlzgzguumluumlsasağğkalkalıımm henhenuumluumlz eriz erişşilmediilmedi
vs vs 123 y123 yııll
SalvageSalvage RadiotherapyRadiotherapybull
N=1540 Median
dosage 648 Gy
Salvage
RT 6 y progression-free
rateOverall 32
PSA le
05 48PSA 051-10 40PSA 101-15 28
PSA gt 15 18
Stephenson
et al JCO 25 2035 2007
2828
PSA lt 05PSA lt 05PSA 051PSA 051--1010PSA 101PSA 101--1515PSAgt 15PSAgt 15
SalvageSalvage RadiotherapyRadiotherapy
Stephenson
et al JCO 25 2035 2007
KILAVUZLAR NE DKILAVUZLAR NE DİİYOR YOR
bull EAU kılavuzubull NCCN
Dr Şeref BaşalGATA Uumlroloji AD
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Radikal prostatektomi (RP)
EndikasyonlarıKanıt seviyesi
Duumlşuumlk ve orta riskli lokalize prostat kanserli hastalar (cT1b-T2 ve Gleason skoru 2-7 arası
ve PSAlt20) ve yaşam beklentisi 10 yıldan fazla
1b
Roumllatif endikasyonları
T1a hastalığı
olanlar ve yaşam beklentisi 15 yıldan fazla olanlar veya Gleason skoru 7 olanlar 3
Duumlşuumlk hacimli yuumlksek riskli lokalize prostat kanserli seccedililmiş
hastalarda (cT3a veya Gleason skoru 8-10 veya PSAgt20)
3
Multimodal tedavide bir seccedilenek olarak iyi seccedililmiş
yuumlksek riskli lokalize prostat kanseri olan hastalar (cT3b-T4 N0 veya herhangi bir T N1)
3
Oumlneriler
T1-T2 hastalık tedavisinde kısa suumlreli (3 ay) GNRH analoglarıyla neoadjuvan tedavi oumlnerilmekte 1a
Preoperatif potensi olan duumlşuumlk riskli ekstrakapsuumller hastalığı
olanlarda (T1c Gleason skorult7 ve PSAlt10 ngml veya partin tablolarına bakın) sinir koruyucu cerrahi uygulanabilir
3
T2a hastalığı
olanlarda tek taraflı
sinir koruyucu youmlntemler bir seccedilenek olabilir 4
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Yuumlksek riskli lokalize hastalıkta RP
cT3a PCa Gleason skoru 8-10 veya PSAgt20 ngml olan seccedililmiş
hastalarda uygun bir tedavi seccedileneği
Lenf nodu tutulumu sık olduğundan şayet RP yapılırsa genişletilmiş
pelvik lenfadenektomi de yapılmalıdır
Hasta moltimodal yaklaşımlar konusunda da bilgilendirilmelidir Olumsuz tuumlmoumlr oumlzelliği varlığında (pozitif cerrahi sınır ektrakapsuumller yayılım seminal vezikuumll invazyonu) iyileşme doumlnemininden sonra adjuvan RT uygun olabilir
Kanıt seviyesi
Patolojik evresi T3 N0 M0 olan hastalarda radikal prostatektomi sonrası
hemen eksternal radyasyon uygulanması
biyokimyasal ve klinik hastalıksız sağ
kalımı
arttırır 1
Bir alternatif seccedilenek de biyokimyasal başarısızlık olduğunda (fakat PSA 1 ngml uumlzerine ccedilıkmadan) radyasyon uygulamasıdır
3
T3-4 N0 M0 lokal ilerlemiş
prostat kanserinde WHO 0-1 performans statuumlsuumlne sahip hastalara 3 yıllık ardışık ve adjuvan hormonal tedaviyle eksternal radyoterapi genel olarak sağkalımı
arttırmaktadır 1
T2c-T3 N0-x ve Gleason skoru 2-6 olan hasta grubunda radyoterapi oumlncesi ve esnasında kısa suumlreli ADT uygulamasının hastalıksız sağ
kalım uumlzerine olumlu etkisi olabilir 1b
Ccedilok yuumlksek riskli prostat kanserinde ciddi komorbiditenin eşlik etmediği c-pN1 M0 hastalarda eksternal pelvik radyasyon ve hemen akabinde uygulanan uzun doumlnem adjuvan hormonal tedavinin hastalıksız sağkalıma hastalığa spesifik başarısızlığa metastatik başarısızlığa ve biyokimyasal kontroluumlne olumlu etkisi vardır
2b
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Definitif radyoterapi
Kanıt seviyesi
Lokalize prostat kanserinde T1c-T2c N0 M0 hatta cerrahiyi reddeden genccedil hastalarda da olmak uumlzere IMRT ile birlikte veya tek olarak 3D-CRT oumlnerilmektedir Bu uygulamadan duumlşuumlk- orta ve yuumlksek riskli hastaların fayda goumlrduumlğuumlne dair kuvvetli kanıt vardır
2
Yuumlksek riskli hastalarda radyoterapi oumlncesi ve sırasında kısa suumlreli ADT sağ
kalımı
olumlu etkilemektedir
2a
cT1-T2a Gleason lt7 (veya 3+4) PSAlt 10 ngml prostat hacmi lt 50 ml TUR-P hikayesi olmayan ve IPSS iyi olan hastalarda bir seccedilenekte kalıcı
implantlarla transperineal interstisyel braki terapidir
2b
Patolojik evresi T3 N0 M0 olan hastalarda radikal prostatektomi sonrası
hemen eksternal radyasyon uygulanması
biyokimyasal ve klinik hastalıksız sağ
kalımı
arttırır 1
Bir alternatif seccedilenek de biyokimyasal başarısızlık olduğunda (fakat PSA 1 ngml) uumlzerine ccedilıkmadan) radyasyon uygulamasıdır
3
T3-4 N0 M0 lokal ilerlemiş
prostat kanserinde WHO 0-1 performans statuumlsuumlne sahip hastalara 3 yıllık ardışık ve adjuvan hormonal tedaviyle eksternal radyoterapi genel olarak sağkalımı
arttırmaktadır
1
T2c-T3 N0-x ve Gleason skoru 2-6 olan hasta grubunda radyoterapi oumlncesi ve esnasında kısa suumlreli ADT uygulamasının hastalıksız sağ
kalım uumlzerine olumlu etkisi olabilir 1b
Ccedilok yuumlksek riskli prostat kanserinde ciddi komorbiditenin eşlik etmediği c-pN1 M0 hastalarda eksternal pelvik radyasyon ve hemen akabinde uygulanan uzun doumlnem adjuvan hormonal tedavinin hastalıksız sağkalıma hastalığa spesifik başarısızlığa metastatik başarısızlığa ve biyokimyasal kontroluumlne olumlu etkisi vardır
2b
NCCN KNCCN Kıılavuzulavuzu--20092009
NCCN KNCCN Kıılavuzulavuzu--20092009
Tek BaTek Başışına RT Sonuna RT Sonuccedilccedillarlarıı
bull
Duumlşuumlk lokal kontrol
bull
Duumlşuumlk hastalıksız sağ
kalım
bull
Uzak relapslar
halen problem
bull
Sistemik yaklaşım gerekliliği
Coen
JJ et al JCO 20 3199 2002
Lokal Kontrol ve Uzak Metastaz GeliLokal Kontrol ve Uzak Metastaz Gelişşme Riski me Riski
RT+RT+NeoadjuvanNeoadjuvan HT Beklenen HT Beklenen KazanKazanccedilccedillarlar
bull
Işınlanan alanın kuumlccediluumllmesi ve dozun arttırılabilmesibull
HT ile prostat voluumlmuumlnde 37 azalma dolayısıyla
verilecek ışında 15-20 azalma
bull
Ccedilevre dokuların (rektum mesane) alacağı ışında 15-30 azalma
bull
Evre duumlşuumlrme (Down
Staging) sistemik yayılım azalacak () uzak relaps
problemi azalacak
bull
Radyasyonun etkileyeceği koloniler azalacakTCD50
bull
Apopitoziste
artış
ve suumlperaditif
huumlcre oumllduumlrme etkisi
RTOG 8531 ve RTOG 8610RTOG 8531 ve RTOG 8610bull
RT vs NHT+RT birlikte
bull
RT65-70Gybull
Daha iyiuzun
bull
lokal kontrolbull
uzak metastaz olmaksızın yaşam suumlresi
bull
hastalıksız sağkalımbull
biyokimyasal rekuumlrrensiz
yaşam
bull
5 yıllık genel yaşam suumlreleri 75 vs 71 (p=05)
bull
Alt grup analizi Gleason
2-7 en fazla fayda goumlren hastalar
Pilepich
MV 1997 ve 1998
Faz III EORTC Faz III EORTC CcedilCcedilalalışışmasmasıı
bull
Uzun suumlreli HT+RT vs tek başına RT
bull
Goserelin
Asetat ilk guumlnden itibaren 3 yıl suumlre ile devamlı+ 70 Gy
Radyasyon vs 70 Gy
Radyasyon
tek başına
bull
412 değerlendirilebilir hasta
Bolla M The
Lancet 2002
Genel YaGenel Yaşşam Sam Suumluumlresiresi
N 415N 4155 y OS 5 y OS 7878
vs 62 p= 00002 vs 62 p= 00002 5 y 5 y cDFScDFS 7474
vs 40 plt 00001vs 40 plt 00001 Bolla M et al Lancet 360 103 2002
Biyokimyasal Olarak HastalBiyokimyasal Olarak Hastalııksksıız Yaz Yaşşam am SSuumluumlresiresi
Bolla M et al Lancet 360 103 2002 N 415N 4155 y OS 5 y OS 7878
vs 62 p= 00002 vs 62 p= 00002 5 y 5 y cDFScDFS 7474
vs 40 plt 00001vs 40 plt 00001
Risk kategorilerine gRisk kategorilerine goumloumlre klinik re klinik hastalhastalııksksıız yaz yaşşamam
Radyoterapi ile T3 HastalRadyoterapi ile T3 Hastalııkta Tedavi Sonukta Tedavi Sonuccedilccedillarlarıı
Dr Hakan Dr Hakan GemalmazGemalmaz
BBoumloumlyle bir olguda Radikal yle bir olguda Radikal prostatektomininprostatektominin
yeri nediryeri nedir
OlguOlgu
YYuumluumlksek Riskksek Risk--Lokal Lokal İİleri Evre leri Evre HastalHastalııkta RRPkta RRP
Bianco
FJ Jr et al Urology6683 2005
RRP SonrasRRP Sonrasıı
Biyokimyasal HastalBiyokimyasal Hastalııksksıız z SaSağğkalkalıımm
pT2 pT2 (n223)(n223)
Klinik T3 HastalKlinik T3 Hastalııkta RRP Sonraskta RRP Sonrasıı
HastalHastalığığa a OumlOumlzgzguumluuml
SaSağğkalkalıımm
pT3pT3--4 4 (n391)(n391)
N+ N+ (n227)(n227)
Ward
JF et al BJU Int95751 2005
N 841N 841OrtOrt
izlem 102 yizlem 102 yııll
HastHast OumlOumlzgzguumluuml
SaSağğkalkalıımm5y 955y 9510y 9010y 9015y 7915y 79
RRPRRP
cT3acT3a
5 y5 yııll
10 y10 yııll235 hasta235 hasta
OSOS
959959
7777medianmedian
izlem 706 ayizlem 706 ay
CSSCSS
987987
916916pT2 235pT2 235
bPFSbPFS
595595
511511LN+ 85LN+ 85
cPFScPFS
959959
854854CS+ 335CS+ 335
Hsu
CY et al Eur
Urol 2006
bull
Prostat dokusu + seminal vezikuumlller 50 gr
bull
Prostatik
adenokarsinomabull
Gleason
3+4=7 (tersiyer grade
yoktur)bull
Kapsuumll ve periprostatik
invazyon
bull
Bilat
SV invazyonubull
Cerrahi sınırlar intakt
bull
LN negatifbull
pT3bN0
RRP patolojisiRRP patolojisiRRP patolojisi
Dr Hakan Dr Hakan GemalmazGemalmaz
BBoumloumlyle bir olguda RT+yle bir olguda RT+HTHTrsquorsquoninnin RRPRRPrsquorsquoyeye
daha daha uumluumlststuumluumln oldun olduğğuna una
dair bilimsel bir veri var mdair bilimsel bir veri var mıı
Bu aBu aşşamada hastalamada hastalığıığın olasn olasıı seyri nasseyri nasııldldıırr
OlguOlgu
Tewari Urology 2006FU 20 yrs -
3159 pts cT1-2 -
1980-1997
PTRTWW
High riskIntermediate
risk
Low riskAll
RT vs RP 20 yrs-survival
outcomes
Surgery
RTWW
P Albertsen J Urol 2007
15-yrs overall survival outcomesRP vs RT vs WW
RRP ile T3 HastalRRP ile T3 Hastalııkta Tedavi Sonukta Tedavi Sonuccedilccedillarlarıı
EAU EAU GuidelinesGuidelines
20092009
ReferenceReference TreatmentTreatment 5y OS5y OS 10y OS10y OS 5y CSS5y CSS 10y 10y CSSCSS
5y 5y cPFScPFS
10y 10y cPFScPFS
5y 5y bPFSbPFS
10y 10y bPFSbPFS
Roach Group
2RT 82 50 94 75 - - - -
Roach Group
3RT 68 32 83 62 - - - -
Roach Group
2RT + HT 76 62
(8y)93 89
(8y)
Roach Group
3RT + HT 79 61
(8y)93 88
(8y)
Bolla 2002 RT 62 - 79 - 40Bolla RT + HT 78 - 94 - 74
Hsu RRP 959 77 987 916 959 854 595 511
1557 pts IJROBP 2000 364 pts
FarklFarklıı
Serilerde Tedavi SonuSerilerde Tedavi Sonuccedilccedillarlarıı RTRRP RTRRP
AdjuvanAdjuvan--SalvageSalvage
TedaviTedavi
Dr Emre Tuumlzel
bullGerek var mıbull Varsa Hangisibull Ne zaman
Bolla M et al Lancet
366572 2005
EORTC 22911 RRPEORTC 22911 RRP--AdjuvanAdjuvan
RT vs RT vs İİzlemzlem
5 y5 yııllllıık k Biyokimyasal Biyokimyasal progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 74 vs 526 74 vs 526Klinik Klinik progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 912 vs 81 912 vs 81
EORTC 22911 RRPEORTC 22911 RRP--AdjuvanAdjuvan
RT vs RT vs İİzlemzlem
Colette
L et al Eur
J Cancer
41 2662 2005 N 972
SWOG 8794 SWOG 8794 AdjuvantAdjuvant RTRT
bull
N= 425bull
Postop
ART (60-64 Gy) vs observation
bull
Median
f-u 106 yearsTreatment Metastasis
or
deathMedian
metastasis- free
survival
P
ART 36 147 y 006
Obs 43 132 y
Thompson
et al JAMA 296 2329 2006
RRP+RRP+AdjuvantAdjuvant
HormonalHormonal
TherapyTherapy
in pT3b in pT3b PCaPCa
ZinckeZincke
H et al J H et al J UrolUrol 166 2208 2001 166 2208 2001
SiddiquiSiddiqui
SA et al J SA et al J UrolUrol 1791830 2008 1791830 2008
6401 hasta 953 pT36401 hasta 953 pT3--4 hasta4 hasta10y 10y sistmksistmk
progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 95 vs 90 plt 000195 vs 90 plt 0001
10y hastal10y hastalığığa a oumloumlzgzguumluuml
sasağğkalkalıımm 98 vs 95 p= 000998 vs 95 p= 000910y genel 10y genel sasağğkalkalıımm 84 vs 83 p= 042784 vs 83 p= 0427
HT baHT başşlama zamanlama zamanıı
PSA gt 04 PSA gt 04 ngngml ise fayda yokml ise fayda yok
McLeod
DG et al BJU 97247 2005
ldquoldquoEarlyEarly
ProstateProstate
CancerCancerrdquordquo
CcedilCcedilalalışışmasmasıı
N 8113N 8113
MedianMedian
izlem 74 yizlem 74 yııll
PFSPFS OSOS
p=00041
HR 051 (032-
081)p=092
HR 104 (053-
202)
Adjuvant Flutamide
after
RP
Wirth M Eur Urol 2004
RRP + RRP + AdjuvanAdjuvan HormonalHormonal
TedaviTedavi
Messing
EM et al Lancet 7 472 2006
ECOG ECOG ccedilccedilalalışışmasmasııMedianMedian
izlem izlem 119 y119 yııllMedianMedian
progresyonsuzprogresyonsuzsasağğkalkalıımm 139 y139 yııll
vs vs 24 y24 yııllMedianMedian
HastalHastalığığa a oumloumlzgzguumluumlsasağğkalkalıımm henhenuumluumlz eriz erişşilmediilmedi
vs vs 123 y123 yııll
SalvageSalvage RadiotherapyRadiotherapybull
N=1540 Median
dosage 648 Gy
Salvage
RT 6 y progression-free
rateOverall 32
PSA le
05 48PSA 051-10 40PSA 101-15 28
PSA gt 15 18
Stephenson
et al JCO 25 2035 2007
2828
PSA lt 05PSA lt 05PSA 051PSA 051--1010PSA 101PSA 101--1515PSAgt 15PSAgt 15
SalvageSalvage RadiotherapyRadiotherapy
Stephenson
et al JCO 25 2035 2007
KILAVUZLAR NE DKILAVUZLAR NE DİİYOR YOR
bull EAU kılavuzubull NCCN
Dr Şeref BaşalGATA Uumlroloji AD
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Radikal prostatektomi (RP)
EndikasyonlarıKanıt seviyesi
Duumlşuumlk ve orta riskli lokalize prostat kanserli hastalar (cT1b-T2 ve Gleason skoru 2-7 arası
ve PSAlt20) ve yaşam beklentisi 10 yıldan fazla
1b
Roumllatif endikasyonları
T1a hastalığı
olanlar ve yaşam beklentisi 15 yıldan fazla olanlar veya Gleason skoru 7 olanlar 3
Duumlşuumlk hacimli yuumlksek riskli lokalize prostat kanserli seccedililmiş
hastalarda (cT3a veya Gleason skoru 8-10 veya PSAgt20)
3
Multimodal tedavide bir seccedilenek olarak iyi seccedililmiş
yuumlksek riskli lokalize prostat kanseri olan hastalar (cT3b-T4 N0 veya herhangi bir T N1)
3
Oumlneriler
T1-T2 hastalık tedavisinde kısa suumlreli (3 ay) GNRH analoglarıyla neoadjuvan tedavi oumlnerilmekte 1a
Preoperatif potensi olan duumlşuumlk riskli ekstrakapsuumller hastalığı
olanlarda (T1c Gleason skorult7 ve PSAlt10 ngml veya partin tablolarına bakın) sinir koruyucu cerrahi uygulanabilir
3
T2a hastalığı
olanlarda tek taraflı
sinir koruyucu youmlntemler bir seccedilenek olabilir 4
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Yuumlksek riskli lokalize hastalıkta RP
cT3a PCa Gleason skoru 8-10 veya PSAgt20 ngml olan seccedililmiş
hastalarda uygun bir tedavi seccedileneği
Lenf nodu tutulumu sık olduğundan şayet RP yapılırsa genişletilmiş
pelvik lenfadenektomi de yapılmalıdır
Hasta moltimodal yaklaşımlar konusunda da bilgilendirilmelidir Olumsuz tuumlmoumlr oumlzelliği varlığında (pozitif cerrahi sınır ektrakapsuumller yayılım seminal vezikuumll invazyonu) iyileşme doumlnemininden sonra adjuvan RT uygun olabilir
Kanıt seviyesi
Patolojik evresi T3 N0 M0 olan hastalarda radikal prostatektomi sonrası
hemen eksternal radyasyon uygulanması
biyokimyasal ve klinik hastalıksız sağ
kalımı
arttırır 1
Bir alternatif seccedilenek de biyokimyasal başarısızlık olduğunda (fakat PSA 1 ngml uumlzerine ccedilıkmadan) radyasyon uygulamasıdır
3
T3-4 N0 M0 lokal ilerlemiş
prostat kanserinde WHO 0-1 performans statuumlsuumlne sahip hastalara 3 yıllık ardışık ve adjuvan hormonal tedaviyle eksternal radyoterapi genel olarak sağkalımı
arttırmaktadır 1
T2c-T3 N0-x ve Gleason skoru 2-6 olan hasta grubunda radyoterapi oumlncesi ve esnasında kısa suumlreli ADT uygulamasının hastalıksız sağ
kalım uumlzerine olumlu etkisi olabilir 1b
Ccedilok yuumlksek riskli prostat kanserinde ciddi komorbiditenin eşlik etmediği c-pN1 M0 hastalarda eksternal pelvik radyasyon ve hemen akabinde uygulanan uzun doumlnem adjuvan hormonal tedavinin hastalıksız sağkalıma hastalığa spesifik başarısızlığa metastatik başarısızlığa ve biyokimyasal kontroluumlne olumlu etkisi vardır
2b
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Definitif radyoterapi
Kanıt seviyesi
Lokalize prostat kanserinde T1c-T2c N0 M0 hatta cerrahiyi reddeden genccedil hastalarda da olmak uumlzere IMRT ile birlikte veya tek olarak 3D-CRT oumlnerilmektedir Bu uygulamadan duumlşuumlk- orta ve yuumlksek riskli hastaların fayda goumlrduumlğuumlne dair kuvvetli kanıt vardır
2
Yuumlksek riskli hastalarda radyoterapi oumlncesi ve sırasında kısa suumlreli ADT sağ
kalımı
olumlu etkilemektedir
2a
cT1-T2a Gleason lt7 (veya 3+4) PSAlt 10 ngml prostat hacmi lt 50 ml TUR-P hikayesi olmayan ve IPSS iyi olan hastalarda bir seccedilenekte kalıcı
implantlarla transperineal interstisyel braki terapidir
2b
Patolojik evresi T3 N0 M0 olan hastalarda radikal prostatektomi sonrası
hemen eksternal radyasyon uygulanması
biyokimyasal ve klinik hastalıksız sağ
kalımı
arttırır 1
Bir alternatif seccedilenek de biyokimyasal başarısızlık olduğunda (fakat PSA 1 ngml) uumlzerine ccedilıkmadan) radyasyon uygulamasıdır
3
T3-4 N0 M0 lokal ilerlemiş
prostat kanserinde WHO 0-1 performans statuumlsuumlne sahip hastalara 3 yıllık ardışık ve adjuvan hormonal tedaviyle eksternal radyoterapi genel olarak sağkalımı
arttırmaktadır
1
T2c-T3 N0-x ve Gleason skoru 2-6 olan hasta grubunda radyoterapi oumlncesi ve esnasında kısa suumlreli ADT uygulamasının hastalıksız sağ
kalım uumlzerine olumlu etkisi olabilir 1b
Ccedilok yuumlksek riskli prostat kanserinde ciddi komorbiditenin eşlik etmediği c-pN1 M0 hastalarda eksternal pelvik radyasyon ve hemen akabinde uygulanan uzun doumlnem adjuvan hormonal tedavinin hastalıksız sağkalıma hastalığa spesifik başarısızlığa metastatik başarısızlığa ve biyokimyasal kontroluumlne olumlu etkisi vardır
2b
NCCN KNCCN Kıılavuzulavuzu--20092009
NCCN KNCCN Kıılavuzulavuzu--20092009
Coen
JJ et al JCO 20 3199 2002
Lokal Kontrol ve Uzak Metastaz GeliLokal Kontrol ve Uzak Metastaz Gelişşme Riski me Riski
RT+RT+NeoadjuvanNeoadjuvan HT Beklenen HT Beklenen KazanKazanccedilccedillarlar
bull
Işınlanan alanın kuumlccediluumllmesi ve dozun arttırılabilmesibull
HT ile prostat voluumlmuumlnde 37 azalma dolayısıyla
verilecek ışında 15-20 azalma
bull
Ccedilevre dokuların (rektum mesane) alacağı ışında 15-30 azalma
bull
Evre duumlşuumlrme (Down
Staging) sistemik yayılım azalacak () uzak relaps
problemi azalacak
bull
Radyasyonun etkileyeceği koloniler azalacakTCD50
bull
Apopitoziste
artış
ve suumlperaditif
huumlcre oumllduumlrme etkisi
RTOG 8531 ve RTOG 8610RTOG 8531 ve RTOG 8610bull
RT vs NHT+RT birlikte
bull
RT65-70Gybull
Daha iyiuzun
bull
lokal kontrolbull
uzak metastaz olmaksızın yaşam suumlresi
bull
hastalıksız sağkalımbull
biyokimyasal rekuumlrrensiz
yaşam
bull
5 yıllık genel yaşam suumlreleri 75 vs 71 (p=05)
bull
Alt grup analizi Gleason
2-7 en fazla fayda goumlren hastalar
Pilepich
MV 1997 ve 1998
Faz III EORTC Faz III EORTC CcedilCcedilalalışışmasmasıı
bull
Uzun suumlreli HT+RT vs tek başına RT
bull
Goserelin
Asetat ilk guumlnden itibaren 3 yıl suumlre ile devamlı+ 70 Gy
Radyasyon vs 70 Gy
Radyasyon
tek başına
bull
412 değerlendirilebilir hasta
Bolla M The
Lancet 2002
Genel YaGenel Yaşşam Sam Suumluumlresiresi
N 415N 4155 y OS 5 y OS 7878
vs 62 p= 00002 vs 62 p= 00002 5 y 5 y cDFScDFS 7474
vs 40 plt 00001vs 40 plt 00001 Bolla M et al Lancet 360 103 2002
Biyokimyasal Olarak HastalBiyokimyasal Olarak Hastalııksksıız Yaz Yaşşam am SSuumluumlresiresi
Bolla M et al Lancet 360 103 2002 N 415N 4155 y OS 5 y OS 7878
vs 62 p= 00002 vs 62 p= 00002 5 y 5 y cDFScDFS 7474
vs 40 plt 00001vs 40 plt 00001
Risk kategorilerine gRisk kategorilerine goumloumlre klinik re klinik hastalhastalııksksıız yaz yaşşamam
Radyoterapi ile T3 HastalRadyoterapi ile T3 Hastalııkta Tedavi Sonukta Tedavi Sonuccedilccedillarlarıı
Dr Hakan Dr Hakan GemalmazGemalmaz
BBoumloumlyle bir olguda Radikal yle bir olguda Radikal prostatektomininprostatektominin
yeri nediryeri nedir
OlguOlgu
YYuumluumlksek Riskksek Risk--Lokal Lokal İİleri Evre leri Evre HastalHastalııkta RRPkta RRP
Bianco
FJ Jr et al Urology6683 2005
RRP SonrasRRP Sonrasıı
Biyokimyasal HastalBiyokimyasal Hastalııksksıız z SaSağğkalkalıımm
pT2 pT2 (n223)(n223)
Klinik T3 HastalKlinik T3 Hastalııkta RRP Sonraskta RRP Sonrasıı
HastalHastalığığa a OumlOumlzgzguumluuml
SaSağğkalkalıımm
pT3pT3--4 4 (n391)(n391)
N+ N+ (n227)(n227)
Ward
JF et al BJU Int95751 2005
N 841N 841OrtOrt
izlem 102 yizlem 102 yııll
HastHast OumlOumlzgzguumluuml
SaSağğkalkalıımm5y 955y 9510y 9010y 9015y 7915y 79
RRPRRP
cT3acT3a
5 y5 yııll
10 y10 yııll235 hasta235 hasta
OSOS
959959
7777medianmedian
izlem 706 ayizlem 706 ay
CSSCSS
987987
916916pT2 235pT2 235
bPFSbPFS
595595
511511LN+ 85LN+ 85
cPFScPFS
959959
854854CS+ 335CS+ 335
Hsu
CY et al Eur
Urol 2006
bull
Prostat dokusu + seminal vezikuumlller 50 gr
bull
Prostatik
adenokarsinomabull
Gleason
3+4=7 (tersiyer grade
yoktur)bull
Kapsuumll ve periprostatik
invazyon
bull
Bilat
SV invazyonubull
Cerrahi sınırlar intakt
bull
LN negatifbull
pT3bN0
RRP patolojisiRRP patolojisiRRP patolojisi
Dr Hakan Dr Hakan GemalmazGemalmaz
BBoumloumlyle bir olguda RT+yle bir olguda RT+HTHTrsquorsquoninnin RRPRRPrsquorsquoyeye
daha daha uumluumlststuumluumln oldun olduğğuna una
dair bilimsel bir veri var mdair bilimsel bir veri var mıı
Bu aBu aşşamada hastalamada hastalığıığın olasn olasıı seyri nasseyri nasııldldıırr
OlguOlgu
Tewari Urology 2006FU 20 yrs -
3159 pts cT1-2 -
1980-1997
PTRTWW
High riskIntermediate
risk
Low riskAll
RT vs RP 20 yrs-survival
outcomes
Surgery
RTWW
P Albertsen J Urol 2007
15-yrs overall survival outcomesRP vs RT vs WW
RRP ile T3 HastalRRP ile T3 Hastalııkta Tedavi Sonukta Tedavi Sonuccedilccedillarlarıı
EAU EAU GuidelinesGuidelines
20092009
ReferenceReference TreatmentTreatment 5y OS5y OS 10y OS10y OS 5y CSS5y CSS 10y 10y CSSCSS
5y 5y cPFScPFS
10y 10y cPFScPFS
5y 5y bPFSbPFS
10y 10y bPFSbPFS
Roach Group
2RT 82 50 94 75 - - - -
Roach Group
3RT 68 32 83 62 - - - -
Roach Group
2RT + HT 76 62
(8y)93 89
(8y)
Roach Group
3RT + HT 79 61
(8y)93 88
(8y)
Bolla 2002 RT 62 - 79 - 40Bolla RT + HT 78 - 94 - 74
Hsu RRP 959 77 987 916 959 854 595 511
1557 pts IJROBP 2000 364 pts
FarklFarklıı
Serilerde Tedavi SonuSerilerde Tedavi Sonuccedilccedillarlarıı RTRRP RTRRP
AdjuvanAdjuvan--SalvageSalvage
TedaviTedavi
Dr Emre Tuumlzel
bullGerek var mıbull Varsa Hangisibull Ne zaman
Bolla M et al Lancet
366572 2005
EORTC 22911 RRPEORTC 22911 RRP--AdjuvanAdjuvan
RT vs RT vs İİzlemzlem
5 y5 yııllllıık k Biyokimyasal Biyokimyasal progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 74 vs 526 74 vs 526Klinik Klinik progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 912 vs 81 912 vs 81
EORTC 22911 RRPEORTC 22911 RRP--AdjuvanAdjuvan
RT vs RT vs İİzlemzlem
Colette
L et al Eur
J Cancer
41 2662 2005 N 972
SWOG 8794 SWOG 8794 AdjuvantAdjuvant RTRT
bull
N= 425bull
Postop
ART (60-64 Gy) vs observation
bull
Median
f-u 106 yearsTreatment Metastasis
or
deathMedian
metastasis- free
survival
P
ART 36 147 y 006
Obs 43 132 y
Thompson
et al JAMA 296 2329 2006
RRP+RRP+AdjuvantAdjuvant
HormonalHormonal
TherapyTherapy
in pT3b in pT3b PCaPCa
ZinckeZincke
H et al J H et al J UrolUrol 166 2208 2001 166 2208 2001
SiddiquiSiddiqui
SA et al J SA et al J UrolUrol 1791830 2008 1791830 2008
6401 hasta 953 pT36401 hasta 953 pT3--4 hasta4 hasta10y 10y sistmksistmk
progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 95 vs 90 plt 000195 vs 90 plt 0001
10y hastal10y hastalığığa a oumloumlzgzguumluuml
sasağğkalkalıımm 98 vs 95 p= 000998 vs 95 p= 000910y genel 10y genel sasağğkalkalıımm 84 vs 83 p= 042784 vs 83 p= 0427
HT baHT başşlama zamanlama zamanıı
PSA gt 04 PSA gt 04 ngngml ise fayda yokml ise fayda yok
McLeod
DG et al BJU 97247 2005
ldquoldquoEarlyEarly
ProstateProstate
CancerCancerrdquordquo
CcedilCcedilalalışışmasmasıı
N 8113N 8113
MedianMedian
izlem 74 yizlem 74 yııll
PFSPFS OSOS
p=00041
HR 051 (032-
081)p=092
HR 104 (053-
202)
Adjuvant Flutamide
after
RP
Wirth M Eur Urol 2004
RRP + RRP + AdjuvanAdjuvan HormonalHormonal
TedaviTedavi
Messing
EM et al Lancet 7 472 2006
ECOG ECOG ccedilccedilalalışışmasmasııMedianMedian
izlem izlem 119 y119 yııllMedianMedian
progresyonsuzprogresyonsuzsasağğkalkalıımm 139 y139 yııll
vs vs 24 y24 yııllMedianMedian
HastalHastalığığa a oumloumlzgzguumluumlsasağğkalkalıımm henhenuumluumlz eriz erişşilmediilmedi
vs vs 123 y123 yııll
SalvageSalvage RadiotherapyRadiotherapybull
N=1540 Median
dosage 648 Gy
Salvage
RT 6 y progression-free
rateOverall 32
PSA le
05 48PSA 051-10 40PSA 101-15 28
PSA gt 15 18
Stephenson
et al JCO 25 2035 2007
2828
PSA lt 05PSA lt 05PSA 051PSA 051--1010PSA 101PSA 101--1515PSAgt 15PSAgt 15
SalvageSalvage RadiotherapyRadiotherapy
Stephenson
et al JCO 25 2035 2007
KILAVUZLAR NE DKILAVUZLAR NE DİİYOR YOR
bull EAU kılavuzubull NCCN
Dr Şeref BaşalGATA Uumlroloji AD
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Radikal prostatektomi (RP)
EndikasyonlarıKanıt seviyesi
Duumlşuumlk ve orta riskli lokalize prostat kanserli hastalar (cT1b-T2 ve Gleason skoru 2-7 arası
ve PSAlt20) ve yaşam beklentisi 10 yıldan fazla
1b
Roumllatif endikasyonları
T1a hastalığı
olanlar ve yaşam beklentisi 15 yıldan fazla olanlar veya Gleason skoru 7 olanlar 3
Duumlşuumlk hacimli yuumlksek riskli lokalize prostat kanserli seccedililmiş
hastalarda (cT3a veya Gleason skoru 8-10 veya PSAgt20)
3
Multimodal tedavide bir seccedilenek olarak iyi seccedililmiş
yuumlksek riskli lokalize prostat kanseri olan hastalar (cT3b-T4 N0 veya herhangi bir T N1)
3
Oumlneriler
T1-T2 hastalık tedavisinde kısa suumlreli (3 ay) GNRH analoglarıyla neoadjuvan tedavi oumlnerilmekte 1a
Preoperatif potensi olan duumlşuumlk riskli ekstrakapsuumller hastalığı
olanlarda (T1c Gleason skorult7 ve PSAlt10 ngml veya partin tablolarına bakın) sinir koruyucu cerrahi uygulanabilir
3
T2a hastalığı
olanlarda tek taraflı
sinir koruyucu youmlntemler bir seccedilenek olabilir 4
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Yuumlksek riskli lokalize hastalıkta RP
cT3a PCa Gleason skoru 8-10 veya PSAgt20 ngml olan seccedililmiş
hastalarda uygun bir tedavi seccedileneği
Lenf nodu tutulumu sık olduğundan şayet RP yapılırsa genişletilmiş
pelvik lenfadenektomi de yapılmalıdır
Hasta moltimodal yaklaşımlar konusunda da bilgilendirilmelidir Olumsuz tuumlmoumlr oumlzelliği varlığında (pozitif cerrahi sınır ektrakapsuumller yayılım seminal vezikuumll invazyonu) iyileşme doumlnemininden sonra adjuvan RT uygun olabilir
Kanıt seviyesi
Patolojik evresi T3 N0 M0 olan hastalarda radikal prostatektomi sonrası
hemen eksternal radyasyon uygulanması
biyokimyasal ve klinik hastalıksız sağ
kalımı
arttırır 1
Bir alternatif seccedilenek de biyokimyasal başarısızlık olduğunda (fakat PSA 1 ngml uumlzerine ccedilıkmadan) radyasyon uygulamasıdır
3
T3-4 N0 M0 lokal ilerlemiş
prostat kanserinde WHO 0-1 performans statuumlsuumlne sahip hastalara 3 yıllık ardışık ve adjuvan hormonal tedaviyle eksternal radyoterapi genel olarak sağkalımı
arttırmaktadır 1
T2c-T3 N0-x ve Gleason skoru 2-6 olan hasta grubunda radyoterapi oumlncesi ve esnasında kısa suumlreli ADT uygulamasının hastalıksız sağ
kalım uumlzerine olumlu etkisi olabilir 1b
Ccedilok yuumlksek riskli prostat kanserinde ciddi komorbiditenin eşlik etmediği c-pN1 M0 hastalarda eksternal pelvik radyasyon ve hemen akabinde uygulanan uzun doumlnem adjuvan hormonal tedavinin hastalıksız sağkalıma hastalığa spesifik başarısızlığa metastatik başarısızlığa ve biyokimyasal kontroluumlne olumlu etkisi vardır
2b
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Definitif radyoterapi
Kanıt seviyesi
Lokalize prostat kanserinde T1c-T2c N0 M0 hatta cerrahiyi reddeden genccedil hastalarda da olmak uumlzere IMRT ile birlikte veya tek olarak 3D-CRT oumlnerilmektedir Bu uygulamadan duumlşuumlk- orta ve yuumlksek riskli hastaların fayda goumlrduumlğuumlne dair kuvvetli kanıt vardır
2
Yuumlksek riskli hastalarda radyoterapi oumlncesi ve sırasında kısa suumlreli ADT sağ
kalımı
olumlu etkilemektedir
2a
cT1-T2a Gleason lt7 (veya 3+4) PSAlt 10 ngml prostat hacmi lt 50 ml TUR-P hikayesi olmayan ve IPSS iyi olan hastalarda bir seccedilenekte kalıcı
implantlarla transperineal interstisyel braki terapidir
2b
Patolojik evresi T3 N0 M0 olan hastalarda radikal prostatektomi sonrası
hemen eksternal radyasyon uygulanması
biyokimyasal ve klinik hastalıksız sağ
kalımı
arttırır 1
Bir alternatif seccedilenek de biyokimyasal başarısızlık olduğunda (fakat PSA 1 ngml) uumlzerine ccedilıkmadan) radyasyon uygulamasıdır
3
T3-4 N0 M0 lokal ilerlemiş
prostat kanserinde WHO 0-1 performans statuumlsuumlne sahip hastalara 3 yıllık ardışık ve adjuvan hormonal tedaviyle eksternal radyoterapi genel olarak sağkalımı
arttırmaktadır
1
T2c-T3 N0-x ve Gleason skoru 2-6 olan hasta grubunda radyoterapi oumlncesi ve esnasında kısa suumlreli ADT uygulamasının hastalıksız sağ
kalım uumlzerine olumlu etkisi olabilir 1b
Ccedilok yuumlksek riskli prostat kanserinde ciddi komorbiditenin eşlik etmediği c-pN1 M0 hastalarda eksternal pelvik radyasyon ve hemen akabinde uygulanan uzun doumlnem adjuvan hormonal tedavinin hastalıksız sağkalıma hastalığa spesifik başarısızlığa metastatik başarısızlığa ve biyokimyasal kontroluumlne olumlu etkisi vardır
2b
NCCN KNCCN Kıılavuzulavuzu--20092009
NCCN KNCCN Kıılavuzulavuzu--20092009
RT+RT+NeoadjuvanNeoadjuvan HT Beklenen HT Beklenen KazanKazanccedilccedillarlar
bull
Işınlanan alanın kuumlccediluumllmesi ve dozun arttırılabilmesibull
HT ile prostat voluumlmuumlnde 37 azalma dolayısıyla
verilecek ışında 15-20 azalma
bull
Ccedilevre dokuların (rektum mesane) alacağı ışında 15-30 azalma
bull
Evre duumlşuumlrme (Down
Staging) sistemik yayılım azalacak () uzak relaps
problemi azalacak
bull
Radyasyonun etkileyeceği koloniler azalacakTCD50
bull
Apopitoziste
artış
ve suumlperaditif
huumlcre oumllduumlrme etkisi
RTOG 8531 ve RTOG 8610RTOG 8531 ve RTOG 8610bull
RT vs NHT+RT birlikte
bull
RT65-70Gybull
Daha iyiuzun
bull
lokal kontrolbull
uzak metastaz olmaksızın yaşam suumlresi
bull
hastalıksız sağkalımbull
biyokimyasal rekuumlrrensiz
yaşam
bull
5 yıllık genel yaşam suumlreleri 75 vs 71 (p=05)
bull
Alt grup analizi Gleason
2-7 en fazla fayda goumlren hastalar
Pilepich
MV 1997 ve 1998
Faz III EORTC Faz III EORTC CcedilCcedilalalışışmasmasıı
bull
Uzun suumlreli HT+RT vs tek başına RT
bull
Goserelin
Asetat ilk guumlnden itibaren 3 yıl suumlre ile devamlı+ 70 Gy
Radyasyon vs 70 Gy
Radyasyon
tek başına
bull
412 değerlendirilebilir hasta
Bolla M The
Lancet 2002
Genel YaGenel Yaşşam Sam Suumluumlresiresi
N 415N 4155 y OS 5 y OS 7878
vs 62 p= 00002 vs 62 p= 00002 5 y 5 y cDFScDFS 7474
vs 40 plt 00001vs 40 plt 00001 Bolla M et al Lancet 360 103 2002
Biyokimyasal Olarak HastalBiyokimyasal Olarak Hastalııksksıız Yaz Yaşşam am SSuumluumlresiresi
Bolla M et al Lancet 360 103 2002 N 415N 4155 y OS 5 y OS 7878
vs 62 p= 00002 vs 62 p= 00002 5 y 5 y cDFScDFS 7474
vs 40 plt 00001vs 40 plt 00001
Risk kategorilerine gRisk kategorilerine goumloumlre klinik re klinik hastalhastalııksksıız yaz yaşşamam
Radyoterapi ile T3 HastalRadyoterapi ile T3 Hastalııkta Tedavi Sonukta Tedavi Sonuccedilccedillarlarıı
Dr Hakan Dr Hakan GemalmazGemalmaz
BBoumloumlyle bir olguda Radikal yle bir olguda Radikal prostatektomininprostatektominin
yeri nediryeri nedir
OlguOlgu
YYuumluumlksek Riskksek Risk--Lokal Lokal İİleri Evre leri Evre HastalHastalııkta RRPkta RRP
Bianco
FJ Jr et al Urology6683 2005
RRP SonrasRRP Sonrasıı
Biyokimyasal HastalBiyokimyasal Hastalııksksıız z SaSağğkalkalıımm
pT2 pT2 (n223)(n223)
Klinik T3 HastalKlinik T3 Hastalııkta RRP Sonraskta RRP Sonrasıı
HastalHastalığığa a OumlOumlzgzguumluuml
SaSağğkalkalıımm
pT3pT3--4 4 (n391)(n391)
N+ N+ (n227)(n227)
Ward
JF et al BJU Int95751 2005
N 841N 841OrtOrt
izlem 102 yizlem 102 yııll
HastHast OumlOumlzgzguumluuml
SaSağğkalkalıımm5y 955y 9510y 9010y 9015y 7915y 79
RRPRRP
cT3acT3a
5 y5 yııll
10 y10 yııll235 hasta235 hasta
OSOS
959959
7777medianmedian
izlem 706 ayizlem 706 ay
CSSCSS
987987
916916pT2 235pT2 235
bPFSbPFS
595595
511511LN+ 85LN+ 85
cPFScPFS
959959
854854CS+ 335CS+ 335
Hsu
CY et al Eur
Urol 2006
bull
Prostat dokusu + seminal vezikuumlller 50 gr
bull
Prostatik
adenokarsinomabull
Gleason
3+4=7 (tersiyer grade
yoktur)bull
Kapsuumll ve periprostatik
invazyon
bull
Bilat
SV invazyonubull
Cerrahi sınırlar intakt
bull
LN negatifbull
pT3bN0
RRP patolojisiRRP patolojisiRRP patolojisi
Dr Hakan Dr Hakan GemalmazGemalmaz
BBoumloumlyle bir olguda RT+yle bir olguda RT+HTHTrsquorsquoninnin RRPRRPrsquorsquoyeye
daha daha uumluumlststuumluumln oldun olduğğuna una
dair bilimsel bir veri var mdair bilimsel bir veri var mıı
Bu aBu aşşamada hastalamada hastalığıığın olasn olasıı seyri nasseyri nasııldldıırr
OlguOlgu
Tewari Urology 2006FU 20 yrs -
3159 pts cT1-2 -
1980-1997
PTRTWW
High riskIntermediate
risk
Low riskAll
RT vs RP 20 yrs-survival
outcomes
Surgery
RTWW
P Albertsen J Urol 2007
15-yrs overall survival outcomesRP vs RT vs WW
RRP ile T3 HastalRRP ile T3 Hastalııkta Tedavi Sonukta Tedavi Sonuccedilccedillarlarıı
EAU EAU GuidelinesGuidelines
20092009
ReferenceReference TreatmentTreatment 5y OS5y OS 10y OS10y OS 5y CSS5y CSS 10y 10y CSSCSS
5y 5y cPFScPFS
10y 10y cPFScPFS
5y 5y bPFSbPFS
10y 10y bPFSbPFS
Roach Group
2RT 82 50 94 75 - - - -
Roach Group
3RT 68 32 83 62 - - - -
Roach Group
2RT + HT 76 62
(8y)93 89
(8y)
Roach Group
3RT + HT 79 61
(8y)93 88
(8y)
Bolla 2002 RT 62 - 79 - 40Bolla RT + HT 78 - 94 - 74
Hsu RRP 959 77 987 916 959 854 595 511
1557 pts IJROBP 2000 364 pts
FarklFarklıı
Serilerde Tedavi SonuSerilerde Tedavi Sonuccedilccedillarlarıı RTRRP RTRRP
AdjuvanAdjuvan--SalvageSalvage
TedaviTedavi
Dr Emre Tuumlzel
bullGerek var mıbull Varsa Hangisibull Ne zaman
Bolla M et al Lancet
366572 2005
EORTC 22911 RRPEORTC 22911 RRP--AdjuvanAdjuvan
RT vs RT vs İİzlemzlem
5 y5 yııllllıık k Biyokimyasal Biyokimyasal progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 74 vs 526 74 vs 526Klinik Klinik progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 912 vs 81 912 vs 81
EORTC 22911 RRPEORTC 22911 RRP--AdjuvanAdjuvan
RT vs RT vs İİzlemzlem
Colette
L et al Eur
J Cancer
41 2662 2005 N 972
SWOG 8794 SWOG 8794 AdjuvantAdjuvant RTRT
bull
N= 425bull
Postop
ART (60-64 Gy) vs observation
bull
Median
f-u 106 yearsTreatment Metastasis
or
deathMedian
metastasis- free
survival
P
ART 36 147 y 006
Obs 43 132 y
Thompson
et al JAMA 296 2329 2006
RRP+RRP+AdjuvantAdjuvant
HormonalHormonal
TherapyTherapy
in pT3b in pT3b PCaPCa
ZinckeZincke
H et al J H et al J UrolUrol 166 2208 2001 166 2208 2001
SiddiquiSiddiqui
SA et al J SA et al J UrolUrol 1791830 2008 1791830 2008
6401 hasta 953 pT36401 hasta 953 pT3--4 hasta4 hasta10y 10y sistmksistmk
progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 95 vs 90 plt 000195 vs 90 plt 0001
10y hastal10y hastalığığa a oumloumlzgzguumluuml
sasağğkalkalıımm 98 vs 95 p= 000998 vs 95 p= 000910y genel 10y genel sasağğkalkalıımm 84 vs 83 p= 042784 vs 83 p= 0427
HT baHT başşlama zamanlama zamanıı
PSA gt 04 PSA gt 04 ngngml ise fayda yokml ise fayda yok
McLeod
DG et al BJU 97247 2005
ldquoldquoEarlyEarly
ProstateProstate
CancerCancerrdquordquo
CcedilCcedilalalışışmasmasıı
N 8113N 8113
MedianMedian
izlem 74 yizlem 74 yııll
PFSPFS OSOS
p=00041
HR 051 (032-
081)p=092
HR 104 (053-
202)
Adjuvant Flutamide
after
RP
Wirth M Eur Urol 2004
RRP + RRP + AdjuvanAdjuvan HormonalHormonal
TedaviTedavi
Messing
EM et al Lancet 7 472 2006
ECOG ECOG ccedilccedilalalışışmasmasııMedianMedian
izlem izlem 119 y119 yııllMedianMedian
progresyonsuzprogresyonsuzsasağğkalkalıımm 139 y139 yııll
vs vs 24 y24 yııllMedianMedian
HastalHastalığığa a oumloumlzgzguumluumlsasağğkalkalıımm henhenuumluumlz eriz erişşilmediilmedi
vs vs 123 y123 yııll
SalvageSalvage RadiotherapyRadiotherapybull
N=1540 Median
dosage 648 Gy
Salvage
RT 6 y progression-free
rateOverall 32
PSA le
05 48PSA 051-10 40PSA 101-15 28
PSA gt 15 18
Stephenson
et al JCO 25 2035 2007
2828
PSA lt 05PSA lt 05PSA 051PSA 051--1010PSA 101PSA 101--1515PSAgt 15PSAgt 15
SalvageSalvage RadiotherapyRadiotherapy
Stephenson
et al JCO 25 2035 2007
KILAVUZLAR NE DKILAVUZLAR NE DİİYOR YOR
bull EAU kılavuzubull NCCN
Dr Şeref BaşalGATA Uumlroloji AD
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Radikal prostatektomi (RP)
EndikasyonlarıKanıt seviyesi
Duumlşuumlk ve orta riskli lokalize prostat kanserli hastalar (cT1b-T2 ve Gleason skoru 2-7 arası
ve PSAlt20) ve yaşam beklentisi 10 yıldan fazla
1b
Roumllatif endikasyonları
T1a hastalığı
olanlar ve yaşam beklentisi 15 yıldan fazla olanlar veya Gleason skoru 7 olanlar 3
Duumlşuumlk hacimli yuumlksek riskli lokalize prostat kanserli seccedililmiş
hastalarda (cT3a veya Gleason skoru 8-10 veya PSAgt20)
3
Multimodal tedavide bir seccedilenek olarak iyi seccedililmiş
yuumlksek riskli lokalize prostat kanseri olan hastalar (cT3b-T4 N0 veya herhangi bir T N1)
3
Oumlneriler
T1-T2 hastalık tedavisinde kısa suumlreli (3 ay) GNRH analoglarıyla neoadjuvan tedavi oumlnerilmekte 1a
Preoperatif potensi olan duumlşuumlk riskli ekstrakapsuumller hastalığı
olanlarda (T1c Gleason skorult7 ve PSAlt10 ngml veya partin tablolarına bakın) sinir koruyucu cerrahi uygulanabilir
3
T2a hastalığı
olanlarda tek taraflı
sinir koruyucu youmlntemler bir seccedilenek olabilir 4
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Yuumlksek riskli lokalize hastalıkta RP
cT3a PCa Gleason skoru 8-10 veya PSAgt20 ngml olan seccedililmiş
hastalarda uygun bir tedavi seccedileneği
Lenf nodu tutulumu sık olduğundan şayet RP yapılırsa genişletilmiş
pelvik lenfadenektomi de yapılmalıdır
Hasta moltimodal yaklaşımlar konusunda da bilgilendirilmelidir Olumsuz tuumlmoumlr oumlzelliği varlığında (pozitif cerrahi sınır ektrakapsuumller yayılım seminal vezikuumll invazyonu) iyileşme doumlnemininden sonra adjuvan RT uygun olabilir
Kanıt seviyesi
Patolojik evresi T3 N0 M0 olan hastalarda radikal prostatektomi sonrası
hemen eksternal radyasyon uygulanması
biyokimyasal ve klinik hastalıksız sağ
kalımı
arttırır 1
Bir alternatif seccedilenek de biyokimyasal başarısızlık olduğunda (fakat PSA 1 ngml uumlzerine ccedilıkmadan) radyasyon uygulamasıdır
3
T3-4 N0 M0 lokal ilerlemiş
prostat kanserinde WHO 0-1 performans statuumlsuumlne sahip hastalara 3 yıllık ardışık ve adjuvan hormonal tedaviyle eksternal radyoterapi genel olarak sağkalımı
arttırmaktadır 1
T2c-T3 N0-x ve Gleason skoru 2-6 olan hasta grubunda radyoterapi oumlncesi ve esnasında kısa suumlreli ADT uygulamasının hastalıksız sağ
kalım uumlzerine olumlu etkisi olabilir 1b
Ccedilok yuumlksek riskli prostat kanserinde ciddi komorbiditenin eşlik etmediği c-pN1 M0 hastalarda eksternal pelvik radyasyon ve hemen akabinde uygulanan uzun doumlnem adjuvan hormonal tedavinin hastalıksız sağkalıma hastalığa spesifik başarısızlığa metastatik başarısızlığa ve biyokimyasal kontroluumlne olumlu etkisi vardır
2b
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Definitif radyoterapi
Kanıt seviyesi
Lokalize prostat kanserinde T1c-T2c N0 M0 hatta cerrahiyi reddeden genccedil hastalarda da olmak uumlzere IMRT ile birlikte veya tek olarak 3D-CRT oumlnerilmektedir Bu uygulamadan duumlşuumlk- orta ve yuumlksek riskli hastaların fayda goumlrduumlğuumlne dair kuvvetli kanıt vardır
2
Yuumlksek riskli hastalarda radyoterapi oumlncesi ve sırasında kısa suumlreli ADT sağ
kalımı
olumlu etkilemektedir
2a
cT1-T2a Gleason lt7 (veya 3+4) PSAlt 10 ngml prostat hacmi lt 50 ml TUR-P hikayesi olmayan ve IPSS iyi olan hastalarda bir seccedilenekte kalıcı
implantlarla transperineal interstisyel braki terapidir
2b
Patolojik evresi T3 N0 M0 olan hastalarda radikal prostatektomi sonrası
hemen eksternal radyasyon uygulanması
biyokimyasal ve klinik hastalıksız sağ
kalımı
arttırır 1
Bir alternatif seccedilenek de biyokimyasal başarısızlık olduğunda (fakat PSA 1 ngml) uumlzerine ccedilıkmadan) radyasyon uygulamasıdır
3
T3-4 N0 M0 lokal ilerlemiş
prostat kanserinde WHO 0-1 performans statuumlsuumlne sahip hastalara 3 yıllık ardışık ve adjuvan hormonal tedaviyle eksternal radyoterapi genel olarak sağkalımı
arttırmaktadır
1
T2c-T3 N0-x ve Gleason skoru 2-6 olan hasta grubunda radyoterapi oumlncesi ve esnasında kısa suumlreli ADT uygulamasının hastalıksız sağ
kalım uumlzerine olumlu etkisi olabilir 1b
Ccedilok yuumlksek riskli prostat kanserinde ciddi komorbiditenin eşlik etmediği c-pN1 M0 hastalarda eksternal pelvik radyasyon ve hemen akabinde uygulanan uzun doumlnem adjuvan hormonal tedavinin hastalıksız sağkalıma hastalığa spesifik başarısızlığa metastatik başarısızlığa ve biyokimyasal kontroluumlne olumlu etkisi vardır
2b
NCCN KNCCN Kıılavuzulavuzu--20092009
NCCN KNCCN Kıılavuzulavuzu--20092009
RTOG 8531 ve RTOG 8610RTOG 8531 ve RTOG 8610bull
RT vs NHT+RT birlikte
bull
RT65-70Gybull
Daha iyiuzun
bull
lokal kontrolbull
uzak metastaz olmaksızın yaşam suumlresi
bull
hastalıksız sağkalımbull
biyokimyasal rekuumlrrensiz
yaşam
bull
5 yıllık genel yaşam suumlreleri 75 vs 71 (p=05)
bull
Alt grup analizi Gleason
2-7 en fazla fayda goumlren hastalar
Pilepich
MV 1997 ve 1998
Faz III EORTC Faz III EORTC CcedilCcedilalalışışmasmasıı
bull
Uzun suumlreli HT+RT vs tek başına RT
bull
Goserelin
Asetat ilk guumlnden itibaren 3 yıl suumlre ile devamlı+ 70 Gy
Radyasyon vs 70 Gy
Radyasyon
tek başına
bull
412 değerlendirilebilir hasta
Bolla M The
Lancet 2002
Genel YaGenel Yaşşam Sam Suumluumlresiresi
N 415N 4155 y OS 5 y OS 7878
vs 62 p= 00002 vs 62 p= 00002 5 y 5 y cDFScDFS 7474
vs 40 plt 00001vs 40 plt 00001 Bolla M et al Lancet 360 103 2002
Biyokimyasal Olarak HastalBiyokimyasal Olarak Hastalııksksıız Yaz Yaşşam am SSuumluumlresiresi
Bolla M et al Lancet 360 103 2002 N 415N 4155 y OS 5 y OS 7878
vs 62 p= 00002 vs 62 p= 00002 5 y 5 y cDFScDFS 7474
vs 40 plt 00001vs 40 plt 00001
Risk kategorilerine gRisk kategorilerine goumloumlre klinik re klinik hastalhastalııksksıız yaz yaşşamam
Radyoterapi ile T3 HastalRadyoterapi ile T3 Hastalııkta Tedavi Sonukta Tedavi Sonuccedilccedillarlarıı
Dr Hakan Dr Hakan GemalmazGemalmaz
BBoumloumlyle bir olguda Radikal yle bir olguda Radikal prostatektomininprostatektominin
yeri nediryeri nedir
OlguOlgu
YYuumluumlksek Riskksek Risk--Lokal Lokal İİleri Evre leri Evre HastalHastalııkta RRPkta RRP
Bianco
FJ Jr et al Urology6683 2005
RRP SonrasRRP Sonrasıı
Biyokimyasal HastalBiyokimyasal Hastalııksksıız z SaSağğkalkalıımm
pT2 pT2 (n223)(n223)
Klinik T3 HastalKlinik T3 Hastalııkta RRP Sonraskta RRP Sonrasıı
HastalHastalığığa a OumlOumlzgzguumluuml
SaSağğkalkalıımm
pT3pT3--4 4 (n391)(n391)
N+ N+ (n227)(n227)
Ward
JF et al BJU Int95751 2005
N 841N 841OrtOrt
izlem 102 yizlem 102 yııll
HastHast OumlOumlzgzguumluuml
SaSağğkalkalıımm5y 955y 9510y 9010y 9015y 7915y 79
RRPRRP
cT3acT3a
5 y5 yııll
10 y10 yııll235 hasta235 hasta
OSOS
959959
7777medianmedian
izlem 706 ayizlem 706 ay
CSSCSS
987987
916916pT2 235pT2 235
bPFSbPFS
595595
511511LN+ 85LN+ 85
cPFScPFS
959959
854854CS+ 335CS+ 335
Hsu
CY et al Eur
Urol 2006
bull
Prostat dokusu + seminal vezikuumlller 50 gr
bull
Prostatik
adenokarsinomabull
Gleason
3+4=7 (tersiyer grade
yoktur)bull
Kapsuumll ve periprostatik
invazyon
bull
Bilat
SV invazyonubull
Cerrahi sınırlar intakt
bull
LN negatifbull
pT3bN0
RRP patolojisiRRP patolojisiRRP patolojisi
Dr Hakan Dr Hakan GemalmazGemalmaz
BBoumloumlyle bir olguda RT+yle bir olguda RT+HTHTrsquorsquoninnin RRPRRPrsquorsquoyeye
daha daha uumluumlststuumluumln oldun olduğğuna una
dair bilimsel bir veri var mdair bilimsel bir veri var mıı
Bu aBu aşşamada hastalamada hastalığıığın olasn olasıı seyri nasseyri nasııldldıırr
OlguOlgu
Tewari Urology 2006FU 20 yrs -
3159 pts cT1-2 -
1980-1997
PTRTWW
High riskIntermediate
risk
Low riskAll
RT vs RP 20 yrs-survival
outcomes
Surgery
RTWW
P Albertsen J Urol 2007
15-yrs overall survival outcomesRP vs RT vs WW
RRP ile T3 HastalRRP ile T3 Hastalııkta Tedavi Sonukta Tedavi Sonuccedilccedillarlarıı
EAU EAU GuidelinesGuidelines
20092009
ReferenceReference TreatmentTreatment 5y OS5y OS 10y OS10y OS 5y CSS5y CSS 10y 10y CSSCSS
5y 5y cPFScPFS
10y 10y cPFScPFS
5y 5y bPFSbPFS
10y 10y bPFSbPFS
Roach Group
2RT 82 50 94 75 - - - -
Roach Group
3RT 68 32 83 62 - - - -
Roach Group
2RT + HT 76 62
(8y)93 89
(8y)
Roach Group
3RT + HT 79 61
(8y)93 88
(8y)
Bolla 2002 RT 62 - 79 - 40Bolla RT + HT 78 - 94 - 74
Hsu RRP 959 77 987 916 959 854 595 511
1557 pts IJROBP 2000 364 pts
FarklFarklıı
Serilerde Tedavi SonuSerilerde Tedavi Sonuccedilccedillarlarıı RTRRP RTRRP
AdjuvanAdjuvan--SalvageSalvage
TedaviTedavi
Dr Emre Tuumlzel
bullGerek var mıbull Varsa Hangisibull Ne zaman
Bolla M et al Lancet
366572 2005
EORTC 22911 RRPEORTC 22911 RRP--AdjuvanAdjuvan
RT vs RT vs İİzlemzlem
5 y5 yııllllıık k Biyokimyasal Biyokimyasal progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 74 vs 526 74 vs 526Klinik Klinik progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 912 vs 81 912 vs 81
EORTC 22911 RRPEORTC 22911 RRP--AdjuvanAdjuvan
RT vs RT vs İİzlemzlem
Colette
L et al Eur
J Cancer
41 2662 2005 N 972
SWOG 8794 SWOG 8794 AdjuvantAdjuvant RTRT
bull
N= 425bull
Postop
ART (60-64 Gy) vs observation
bull
Median
f-u 106 yearsTreatment Metastasis
or
deathMedian
metastasis- free
survival
P
ART 36 147 y 006
Obs 43 132 y
Thompson
et al JAMA 296 2329 2006
RRP+RRP+AdjuvantAdjuvant
HormonalHormonal
TherapyTherapy
in pT3b in pT3b PCaPCa
ZinckeZincke
H et al J H et al J UrolUrol 166 2208 2001 166 2208 2001
SiddiquiSiddiqui
SA et al J SA et al J UrolUrol 1791830 2008 1791830 2008
6401 hasta 953 pT36401 hasta 953 pT3--4 hasta4 hasta10y 10y sistmksistmk
progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 95 vs 90 plt 000195 vs 90 plt 0001
10y hastal10y hastalığığa a oumloumlzgzguumluuml
sasağğkalkalıımm 98 vs 95 p= 000998 vs 95 p= 000910y genel 10y genel sasağğkalkalıımm 84 vs 83 p= 042784 vs 83 p= 0427
HT baHT başşlama zamanlama zamanıı
PSA gt 04 PSA gt 04 ngngml ise fayda yokml ise fayda yok
McLeod
DG et al BJU 97247 2005
ldquoldquoEarlyEarly
ProstateProstate
CancerCancerrdquordquo
CcedilCcedilalalışışmasmasıı
N 8113N 8113
MedianMedian
izlem 74 yizlem 74 yııll
PFSPFS OSOS
p=00041
HR 051 (032-
081)p=092
HR 104 (053-
202)
Adjuvant Flutamide
after
RP
Wirth M Eur Urol 2004
RRP + RRP + AdjuvanAdjuvan HormonalHormonal
TedaviTedavi
Messing
EM et al Lancet 7 472 2006
ECOG ECOG ccedilccedilalalışışmasmasııMedianMedian
izlem izlem 119 y119 yııllMedianMedian
progresyonsuzprogresyonsuzsasağğkalkalıımm 139 y139 yııll
vs vs 24 y24 yııllMedianMedian
HastalHastalığığa a oumloumlzgzguumluumlsasağğkalkalıımm henhenuumluumlz eriz erişşilmediilmedi
vs vs 123 y123 yııll
SalvageSalvage RadiotherapyRadiotherapybull
N=1540 Median
dosage 648 Gy
Salvage
RT 6 y progression-free
rateOverall 32
PSA le
05 48PSA 051-10 40PSA 101-15 28
PSA gt 15 18
Stephenson
et al JCO 25 2035 2007
2828
PSA lt 05PSA lt 05PSA 051PSA 051--1010PSA 101PSA 101--1515PSAgt 15PSAgt 15
SalvageSalvage RadiotherapyRadiotherapy
Stephenson
et al JCO 25 2035 2007
KILAVUZLAR NE DKILAVUZLAR NE DİİYOR YOR
bull EAU kılavuzubull NCCN
Dr Şeref BaşalGATA Uumlroloji AD
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Radikal prostatektomi (RP)
EndikasyonlarıKanıt seviyesi
Duumlşuumlk ve orta riskli lokalize prostat kanserli hastalar (cT1b-T2 ve Gleason skoru 2-7 arası
ve PSAlt20) ve yaşam beklentisi 10 yıldan fazla
1b
Roumllatif endikasyonları
T1a hastalığı
olanlar ve yaşam beklentisi 15 yıldan fazla olanlar veya Gleason skoru 7 olanlar 3
Duumlşuumlk hacimli yuumlksek riskli lokalize prostat kanserli seccedililmiş
hastalarda (cT3a veya Gleason skoru 8-10 veya PSAgt20)
3
Multimodal tedavide bir seccedilenek olarak iyi seccedililmiş
yuumlksek riskli lokalize prostat kanseri olan hastalar (cT3b-T4 N0 veya herhangi bir T N1)
3
Oumlneriler
T1-T2 hastalık tedavisinde kısa suumlreli (3 ay) GNRH analoglarıyla neoadjuvan tedavi oumlnerilmekte 1a
Preoperatif potensi olan duumlşuumlk riskli ekstrakapsuumller hastalığı
olanlarda (T1c Gleason skorult7 ve PSAlt10 ngml veya partin tablolarına bakın) sinir koruyucu cerrahi uygulanabilir
3
T2a hastalığı
olanlarda tek taraflı
sinir koruyucu youmlntemler bir seccedilenek olabilir 4
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Yuumlksek riskli lokalize hastalıkta RP
cT3a PCa Gleason skoru 8-10 veya PSAgt20 ngml olan seccedililmiş
hastalarda uygun bir tedavi seccedileneği
Lenf nodu tutulumu sık olduğundan şayet RP yapılırsa genişletilmiş
pelvik lenfadenektomi de yapılmalıdır
Hasta moltimodal yaklaşımlar konusunda da bilgilendirilmelidir Olumsuz tuumlmoumlr oumlzelliği varlığında (pozitif cerrahi sınır ektrakapsuumller yayılım seminal vezikuumll invazyonu) iyileşme doumlnemininden sonra adjuvan RT uygun olabilir
Kanıt seviyesi
Patolojik evresi T3 N0 M0 olan hastalarda radikal prostatektomi sonrası
hemen eksternal radyasyon uygulanması
biyokimyasal ve klinik hastalıksız sağ
kalımı
arttırır 1
Bir alternatif seccedilenek de biyokimyasal başarısızlık olduğunda (fakat PSA 1 ngml uumlzerine ccedilıkmadan) radyasyon uygulamasıdır
3
T3-4 N0 M0 lokal ilerlemiş
prostat kanserinde WHO 0-1 performans statuumlsuumlne sahip hastalara 3 yıllık ardışık ve adjuvan hormonal tedaviyle eksternal radyoterapi genel olarak sağkalımı
arttırmaktadır 1
T2c-T3 N0-x ve Gleason skoru 2-6 olan hasta grubunda radyoterapi oumlncesi ve esnasında kısa suumlreli ADT uygulamasının hastalıksız sağ
kalım uumlzerine olumlu etkisi olabilir 1b
Ccedilok yuumlksek riskli prostat kanserinde ciddi komorbiditenin eşlik etmediği c-pN1 M0 hastalarda eksternal pelvik radyasyon ve hemen akabinde uygulanan uzun doumlnem adjuvan hormonal tedavinin hastalıksız sağkalıma hastalığa spesifik başarısızlığa metastatik başarısızlığa ve biyokimyasal kontroluumlne olumlu etkisi vardır
2b
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Definitif radyoterapi
Kanıt seviyesi
Lokalize prostat kanserinde T1c-T2c N0 M0 hatta cerrahiyi reddeden genccedil hastalarda da olmak uumlzere IMRT ile birlikte veya tek olarak 3D-CRT oumlnerilmektedir Bu uygulamadan duumlşuumlk- orta ve yuumlksek riskli hastaların fayda goumlrduumlğuumlne dair kuvvetli kanıt vardır
2
Yuumlksek riskli hastalarda radyoterapi oumlncesi ve sırasında kısa suumlreli ADT sağ
kalımı
olumlu etkilemektedir
2a
cT1-T2a Gleason lt7 (veya 3+4) PSAlt 10 ngml prostat hacmi lt 50 ml TUR-P hikayesi olmayan ve IPSS iyi olan hastalarda bir seccedilenekte kalıcı
implantlarla transperineal interstisyel braki terapidir
2b
Patolojik evresi T3 N0 M0 olan hastalarda radikal prostatektomi sonrası
hemen eksternal radyasyon uygulanması
biyokimyasal ve klinik hastalıksız sağ
kalımı
arttırır 1
Bir alternatif seccedilenek de biyokimyasal başarısızlık olduğunda (fakat PSA 1 ngml) uumlzerine ccedilıkmadan) radyasyon uygulamasıdır
3
T3-4 N0 M0 lokal ilerlemiş
prostat kanserinde WHO 0-1 performans statuumlsuumlne sahip hastalara 3 yıllık ardışık ve adjuvan hormonal tedaviyle eksternal radyoterapi genel olarak sağkalımı
arttırmaktadır
1
T2c-T3 N0-x ve Gleason skoru 2-6 olan hasta grubunda radyoterapi oumlncesi ve esnasında kısa suumlreli ADT uygulamasının hastalıksız sağ
kalım uumlzerine olumlu etkisi olabilir 1b
Ccedilok yuumlksek riskli prostat kanserinde ciddi komorbiditenin eşlik etmediği c-pN1 M0 hastalarda eksternal pelvik radyasyon ve hemen akabinde uygulanan uzun doumlnem adjuvan hormonal tedavinin hastalıksız sağkalıma hastalığa spesifik başarısızlığa metastatik başarısızlığa ve biyokimyasal kontroluumlne olumlu etkisi vardır
2b
NCCN KNCCN Kıılavuzulavuzu--20092009
NCCN KNCCN Kıılavuzulavuzu--20092009
Faz III EORTC Faz III EORTC CcedilCcedilalalışışmasmasıı
bull
Uzun suumlreli HT+RT vs tek başına RT
bull
Goserelin
Asetat ilk guumlnden itibaren 3 yıl suumlre ile devamlı+ 70 Gy
Radyasyon vs 70 Gy
Radyasyon
tek başına
bull
412 değerlendirilebilir hasta
Bolla M The
Lancet 2002
Genel YaGenel Yaşşam Sam Suumluumlresiresi
N 415N 4155 y OS 5 y OS 7878
vs 62 p= 00002 vs 62 p= 00002 5 y 5 y cDFScDFS 7474
vs 40 plt 00001vs 40 plt 00001 Bolla M et al Lancet 360 103 2002
Biyokimyasal Olarak HastalBiyokimyasal Olarak Hastalııksksıız Yaz Yaşşam am SSuumluumlresiresi
Bolla M et al Lancet 360 103 2002 N 415N 4155 y OS 5 y OS 7878
vs 62 p= 00002 vs 62 p= 00002 5 y 5 y cDFScDFS 7474
vs 40 plt 00001vs 40 plt 00001
Risk kategorilerine gRisk kategorilerine goumloumlre klinik re klinik hastalhastalııksksıız yaz yaşşamam
Radyoterapi ile T3 HastalRadyoterapi ile T3 Hastalııkta Tedavi Sonukta Tedavi Sonuccedilccedillarlarıı
Dr Hakan Dr Hakan GemalmazGemalmaz
BBoumloumlyle bir olguda Radikal yle bir olguda Radikal prostatektomininprostatektominin
yeri nediryeri nedir
OlguOlgu
YYuumluumlksek Riskksek Risk--Lokal Lokal İİleri Evre leri Evre HastalHastalııkta RRPkta RRP
Bianco
FJ Jr et al Urology6683 2005
RRP SonrasRRP Sonrasıı
Biyokimyasal HastalBiyokimyasal Hastalııksksıız z SaSağğkalkalıımm
pT2 pT2 (n223)(n223)
Klinik T3 HastalKlinik T3 Hastalııkta RRP Sonraskta RRP Sonrasıı
HastalHastalığığa a OumlOumlzgzguumluuml
SaSağğkalkalıımm
pT3pT3--4 4 (n391)(n391)
N+ N+ (n227)(n227)
Ward
JF et al BJU Int95751 2005
N 841N 841OrtOrt
izlem 102 yizlem 102 yııll
HastHast OumlOumlzgzguumluuml
SaSağğkalkalıımm5y 955y 9510y 9010y 9015y 7915y 79
RRPRRP
cT3acT3a
5 y5 yııll
10 y10 yııll235 hasta235 hasta
OSOS
959959
7777medianmedian
izlem 706 ayizlem 706 ay
CSSCSS
987987
916916pT2 235pT2 235
bPFSbPFS
595595
511511LN+ 85LN+ 85
cPFScPFS
959959
854854CS+ 335CS+ 335
Hsu
CY et al Eur
Urol 2006
bull
Prostat dokusu + seminal vezikuumlller 50 gr
bull
Prostatik
adenokarsinomabull
Gleason
3+4=7 (tersiyer grade
yoktur)bull
Kapsuumll ve periprostatik
invazyon
bull
Bilat
SV invazyonubull
Cerrahi sınırlar intakt
bull
LN negatifbull
pT3bN0
RRP patolojisiRRP patolojisiRRP patolojisi
Dr Hakan Dr Hakan GemalmazGemalmaz
BBoumloumlyle bir olguda RT+yle bir olguda RT+HTHTrsquorsquoninnin RRPRRPrsquorsquoyeye
daha daha uumluumlststuumluumln oldun olduğğuna una
dair bilimsel bir veri var mdair bilimsel bir veri var mıı
Bu aBu aşşamada hastalamada hastalığıığın olasn olasıı seyri nasseyri nasııldldıırr
OlguOlgu
Tewari Urology 2006FU 20 yrs -
3159 pts cT1-2 -
1980-1997
PTRTWW
High riskIntermediate
risk
Low riskAll
RT vs RP 20 yrs-survival
outcomes
Surgery
RTWW
P Albertsen J Urol 2007
15-yrs overall survival outcomesRP vs RT vs WW
RRP ile T3 HastalRRP ile T3 Hastalııkta Tedavi Sonukta Tedavi Sonuccedilccedillarlarıı
EAU EAU GuidelinesGuidelines
20092009
ReferenceReference TreatmentTreatment 5y OS5y OS 10y OS10y OS 5y CSS5y CSS 10y 10y CSSCSS
5y 5y cPFScPFS
10y 10y cPFScPFS
5y 5y bPFSbPFS
10y 10y bPFSbPFS
Roach Group
2RT 82 50 94 75 - - - -
Roach Group
3RT 68 32 83 62 - - - -
Roach Group
2RT + HT 76 62
(8y)93 89
(8y)
Roach Group
3RT + HT 79 61
(8y)93 88
(8y)
Bolla 2002 RT 62 - 79 - 40Bolla RT + HT 78 - 94 - 74
Hsu RRP 959 77 987 916 959 854 595 511
1557 pts IJROBP 2000 364 pts
FarklFarklıı
Serilerde Tedavi SonuSerilerde Tedavi Sonuccedilccedillarlarıı RTRRP RTRRP
AdjuvanAdjuvan--SalvageSalvage
TedaviTedavi
Dr Emre Tuumlzel
bullGerek var mıbull Varsa Hangisibull Ne zaman
Bolla M et al Lancet
366572 2005
EORTC 22911 RRPEORTC 22911 RRP--AdjuvanAdjuvan
RT vs RT vs İİzlemzlem
5 y5 yııllllıık k Biyokimyasal Biyokimyasal progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 74 vs 526 74 vs 526Klinik Klinik progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 912 vs 81 912 vs 81
EORTC 22911 RRPEORTC 22911 RRP--AdjuvanAdjuvan
RT vs RT vs İİzlemzlem
Colette
L et al Eur
J Cancer
41 2662 2005 N 972
SWOG 8794 SWOG 8794 AdjuvantAdjuvant RTRT
bull
N= 425bull
Postop
ART (60-64 Gy) vs observation
bull
Median
f-u 106 yearsTreatment Metastasis
or
deathMedian
metastasis- free
survival
P
ART 36 147 y 006
Obs 43 132 y
Thompson
et al JAMA 296 2329 2006
RRP+RRP+AdjuvantAdjuvant
HormonalHormonal
TherapyTherapy
in pT3b in pT3b PCaPCa
ZinckeZincke
H et al J H et al J UrolUrol 166 2208 2001 166 2208 2001
SiddiquiSiddiqui
SA et al J SA et al J UrolUrol 1791830 2008 1791830 2008
6401 hasta 953 pT36401 hasta 953 pT3--4 hasta4 hasta10y 10y sistmksistmk
progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 95 vs 90 plt 000195 vs 90 plt 0001
10y hastal10y hastalığığa a oumloumlzgzguumluuml
sasağğkalkalıımm 98 vs 95 p= 000998 vs 95 p= 000910y genel 10y genel sasağğkalkalıımm 84 vs 83 p= 042784 vs 83 p= 0427
HT baHT başşlama zamanlama zamanıı
PSA gt 04 PSA gt 04 ngngml ise fayda yokml ise fayda yok
McLeod
DG et al BJU 97247 2005
ldquoldquoEarlyEarly
ProstateProstate
CancerCancerrdquordquo
CcedilCcedilalalışışmasmasıı
N 8113N 8113
MedianMedian
izlem 74 yizlem 74 yııll
PFSPFS OSOS
p=00041
HR 051 (032-
081)p=092
HR 104 (053-
202)
Adjuvant Flutamide
after
RP
Wirth M Eur Urol 2004
RRP + RRP + AdjuvanAdjuvan HormonalHormonal
TedaviTedavi
Messing
EM et al Lancet 7 472 2006
ECOG ECOG ccedilccedilalalışışmasmasııMedianMedian
izlem izlem 119 y119 yııllMedianMedian
progresyonsuzprogresyonsuzsasağğkalkalıımm 139 y139 yııll
vs vs 24 y24 yııllMedianMedian
HastalHastalığığa a oumloumlzgzguumluumlsasağğkalkalıımm henhenuumluumlz eriz erişşilmediilmedi
vs vs 123 y123 yııll
SalvageSalvage RadiotherapyRadiotherapybull
N=1540 Median
dosage 648 Gy
Salvage
RT 6 y progression-free
rateOverall 32
PSA le
05 48PSA 051-10 40PSA 101-15 28
PSA gt 15 18
Stephenson
et al JCO 25 2035 2007
2828
PSA lt 05PSA lt 05PSA 051PSA 051--1010PSA 101PSA 101--1515PSAgt 15PSAgt 15
SalvageSalvage RadiotherapyRadiotherapy
Stephenson
et al JCO 25 2035 2007
KILAVUZLAR NE DKILAVUZLAR NE DİİYOR YOR
bull EAU kılavuzubull NCCN
Dr Şeref BaşalGATA Uumlroloji AD
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Radikal prostatektomi (RP)
EndikasyonlarıKanıt seviyesi
Duumlşuumlk ve orta riskli lokalize prostat kanserli hastalar (cT1b-T2 ve Gleason skoru 2-7 arası
ve PSAlt20) ve yaşam beklentisi 10 yıldan fazla
1b
Roumllatif endikasyonları
T1a hastalığı
olanlar ve yaşam beklentisi 15 yıldan fazla olanlar veya Gleason skoru 7 olanlar 3
Duumlşuumlk hacimli yuumlksek riskli lokalize prostat kanserli seccedililmiş
hastalarda (cT3a veya Gleason skoru 8-10 veya PSAgt20)
3
Multimodal tedavide bir seccedilenek olarak iyi seccedililmiş
yuumlksek riskli lokalize prostat kanseri olan hastalar (cT3b-T4 N0 veya herhangi bir T N1)
3
Oumlneriler
T1-T2 hastalık tedavisinde kısa suumlreli (3 ay) GNRH analoglarıyla neoadjuvan tedavi oumlnerilmekte 1a
Preoperatif potensi olan duumlşuumlk riskli ekstrakapsuumller hastalığı
olanlarda (T1c Gleason skorult7 ve PSAlt10 ngml veya partin tablolarına bakın) sinir koruyucu cerrahi uygulanabilir
3
T2a hastalığı
olanlarda tek taraflı
sinir koruyucu youmlntemler bir seccedilenek olabilir 4
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Yuumlksek riskli lokalize hastalıkta RP
cT3a PCa Gleason skoru 8-10 veya PSAgt20 ngml olan seccedililmiş
hastalarda uygun bir tedavi seccedileneği
Lenf nodu tutulumu sık olduğundan şayet RP yapılırsa genişletilmiş
pelvik lenfadenektomi de yapılmalıdır
Hasta moltimodal yaklaşımlar konusunda da bilgilendirilmelidir Olumsuz tuumlmoumlr oumlzelliği varlığında (pozitif cerrahi sınır ektrakapsuumller yayılım seminal vezikuumll invazyonu) iyileşme doumlnemininden sonra adjuvan RT uygun olabilir
Kanıt seviyesi
Patolojik evresi T3 N0 M0 olan hastalarda radikal prostatektomi sonrası
hemen eksternal radyasyon uygulanması
biyokimyasal ve klinik hastalıksız sağ
kalımı
arttırır 1
Bir alternatif seccedilenek de biyokimyasal başarısızlık olduğunda (fakat PSA 1 ngml uumlzerine ccedilıkmadan) radyasyon uygulamasıdır
3
T3-4 N0 M0 lokal ilerlemiş
prostat kanserinde WHO 0-1 performans statuumlsuumlne sahip hastalara 3 yıllık ardışık ve adjuvan hormonal tedaviyle eksternal radyoterapi genel olarak sağkalımı
arttırmaktadır 1
T2c-T3 N0-x ve Gleason skoru 2-6 olan hasta grubunda radyoterapi oumlncesi ve esnasında kısa suumlreli ADT uygulamasının hastalıksız sağ
kalım uumlzerine olumlu etkisi olabilir 1b
Ccedilok yuumlksek riskli prostat kanserinde ciddi komorbiditenin eşlik etmediği c-pN1 M0 hastalarda eksternal pelvik radyasyon ve hemen akabinde uygulanan uzun doumlnem adjuvan hormonal tedavinin hastalıksız sağkalıma hastalığa spesifik başarısızlığa metastatik başarısızlığa ve biyokimyasal kontroluumlne olumlu etkisi vardır
2b
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Definitif radyoterapi
Kanıt seviyesi
Lokalize prostat kanserinde T1c-T2c N0 M0 hatta cerrahiyi reddeden genccedil hastalarda da olmak uumlzere IMRT ile birlikte veya tek olarak 3D-CRT oumlnerilmektedir Bu uygulamadan duumlşuumlk- orta ve yuumlksek riskli hastaların fayda goumlrduumlğuumlne dair kuvvetli kanıt vardır
2
Yuumlksek riskli hastalarda radyoterapi oumlncesi ve sırasında kısa suumlreli ADT sağ
kalımı
olumlu etkilemektedir
2a
cT1-T2a Gleason lt7 (veya 3+4) PSAlt 10 ngml prostat hacmi lt 50 ml TUR-P hikayesi olmayan ve IPSS iyi olan hastalarda bir seccedilenekte kalıcı
implantlarla transperineal interstisyel braki terapidir
2b
Patolojik evresi T3 N0 M0 olan hastalarda radikal prostatektomi sonrası
hemen eksternal radyasyon uygulanması
biyokimyasal ve klinik hastalıksız sağ
kalımı
arttırır 1
Bir alternatif seccedilenek de biyokimyasal başarısızlık olduğunda (fakat PSA 1 ngml) uumlzerine ccedilıkmadan) radyasyon uygulamasıdır
3
T3-4 N0 M0 lokal ilerlemiş
prostat kanserinde WHO 0-1 performans statuumlsuumlne sahip hastalara 3 yıllık ardışık ve adjuvan hormonal tedaviyle eksternal radyoterapi genel olarak sağkalımı
arttırmaktadır
1
T2c-T3 N0-x ve Gleason skoru 2-6 olan hasta grubunda radyoterapi oumlncesi ve esnasında kısa suumlreli ADT uygulamasının hastalıksız sağ
kalım uumlzerine olumlu etkisi olabilir 1b
Ccedilok yuumlksek riskli prostat kanserinde ciddi komorbiditenin eşlik etmediği c-pN1 M0 hastalarda eksternal pelvik radyasyon ve hemen akabinde uygulanan uzun doumlnem adjuvan hormonal tedavinin hastalıksız sağkalıma hastalığa spesifik başarısızlığa metastatik başarısızlığa ve biyokimyasal kontroluumlne olumlu etkisi vardır
2b
NCCN KNCCN Kıılavuzulavuzu--20092009
NCCN KNCCN Kıılavuzulavuzu--20092009
Genel YaGenel Yaşşam Sam Suumluumlresiresi
N 415N 4155 y OS 5 y OS 7878
vs 62 p= 00002 vs 62 p= 00002 5 y 5 y cDFScDFS 7474
vs 40 plt 00001vs 40 plt 00001 Bolla M et al Lancet 360 103 2002
Biyokimyasal Olarak HastalBiyokimyasal Olarak Hastalııksksıız Yaz Yaşşam am SSuumluumlresiresi
Bolla M et al Lancet 360 103 2002 N 415N 4155 y OS 5 y OS 7878
vs 62 p= 00002 vs 62 p= 00002 5 y 5 y cDFScDFS 7474
vs 40 plt 00001vs 40 plt 00001
Risk kategorilerine gRisk kategorilerine goumloumlre klinik re klinik hastalhastalııksksıız yaz yaşşamam
Radyoterapi ile T3 HastalRadyoterapi ile T3 Hastalııkta Tedavi Sonukta Tedavi Sonuccedilccedillarlarıı
Dr Hakan Dr Hakan GemalmazGemalmaz
BBoumloumlyle bir olguda Radikal yle bir olguda Radikal prostatektomininprostatektominin
yeri nediryeri nedir
OlguOlgu
YYuumluumlksek Riskksek Risk--Lokal Lokal İİleri Evre leri Evre HastalHastalııkta RRPkta RRP
Bianco
FJ Jr et al Urology6683 2005
RRP SonrasRRP Sonrasıı
Biyokimyasal HastalBiyokimyasal Hastalııksksıız z SaSağğkalkalıımm
pT2 pT2 (n223)(n223)
Klinik T3 HastalKlinik T3 Hastalııkta RRP Sonraskta RRP Sonrasıı
HastalHastalığığa a OumlOumlzgzguumluuml
SaSağğkalkalıımm
pT3pT3--4 4 (n391)(n391)
N+ N+ (n227)(n227)
Ward
JF et al BJU Int95751 2005
N 841N 841OrtOrt
izlem 102 yizlem 102 yııll
HastHast OumlOumlzgzguumluuml
SaSağğkalkalıımm5y 955y 9510y 9010y 9015y 7915y 79
RRPRRP
cT3acT3a
5 y5 yııll
10 y10 yııll235 hasta235 hasta
OSOS
959959
7777medianmedian
izlem 706 ayizlem 706 ay
CSSCSS
987987
916916pT2 235pT2 235
bPFSbPFS
595595
511511LN+ 85LN+ 85
cPFScPFS
959959
854854CS+ 335CS+ 335
Hsu
CY et al Eur
Urol 2006
bull
Prostat dokusu + seminal vezikuumlller 50 gr
bull
Prostatik
adenokarsinomabull
Gleason
3+4=7 (tersiyer grade
yoktur)bull
Kapsuumll ve periprostatik
invazyon
bull
Bilat
SV invazyonubull
Cerrahi sınırlar intakt
bull
LN negatifbull
pT3bN0
RRP patolojisiRRP patolojisiRRP patolojisi
Dr Hakan Dr Hakan GemalmazGemalmaz
BBoumloumlyle bir olguda RT+yle bir olguda RT+HTHTrsquorsquoninnin RRPRRPrsquorsquoyeye
daha daha uumluumlststuumluumln oldun olduğğuna una
dair bilimsel bir veri var mdair bilimsel bir veri var mıı
Bu aBu aşşamada hastalamada hastalığıığın olasn olasıı seyri nasseyri nasııldldıırr
OlguOlgu
Tewari Urology 2006FU 20 yrs -
3159 pts cT1-2 -
1980-1997
PTRTWW
High riskIntermediate
risk
Low riskAll
RT vs RP 20 yrs-survival
outcomes
Surgery
RTWW
P Albertsen J Urol 2007
15-yrs overall survival outcomesRP vs RT vs WW
RRP ile T3 HastalRRP ile T3 Hastalııkta Tedavi Sonukta Tedavi Sonuccedilccedillarlarıı
EAU EAU GuidelinesGuidelines
20092009
ReferenceReference TreatmentTreatment 5y OS5y OS 10y OS10y OS 5y CSS5y CSS 10y 10y CSSCSS
5y 5y cPFScPFS
10y 10y cPFScPFS
5y 5y bPFSbPFS
10y 10y bPFSbPFS
Roach Group
2RT 82 50 94 75 - - - -
Roach Group
3RT 68 32 83 62 - - - -
Roach Group
2RT + HT 76 62
(8y)93 89
(8y)
Roach Group
3RT + HT 79 61
(8y)93 88
(8y)
Bolla 2002 RT 62 - 79 - 40Bolla RT + HT 78 - 94 - 74
Hsu RRP 959 77 987 916 959 854 595 511
1557 pts IJROBP 2000 364 pts
FarklFarklıı
Serilerde Tedavi SonuSerilerde Tedavi Sonuccedilccedillarlarıı RTRRP RTRRP
AdjuvanAdjuvan--SalvageSalvage
TedaviTedavi
Dr Emre Tuumlzel
bullGerek var mıbull Varsa Hangisibull Ne zaman
Bolla M et al Lancet
366572 2005
EORTC 22911 RRPEORTC 22911 RRP--AdjuvanAdjuvan
RT vs RT vs İİzlemzlem
5 y5 yııllllıık k Biyokimyasal Biyokimyasal progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 74 vs 526 74 vs 526Klinik Klinik progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 912 vs 81 912 vs 81
EORTC 22911 RRPEORTC 22911 RRP--AdjuvanAdjuvan
RT vs RT vs İİzlemzlem
Colette
L et al Eur
J Cancer
41 2662 2005 N 972
SWOG 8794 SWOG 8794 AdjuvantAdjuvant RTRT
bull
N= 425bull
Postop
ART (60-64 Gy) vs observation
bull
Median
f-u 106 yearsTreatment Metastasis
or
deathMedian
metastasis- free
survival
P
ART 36 147 y 006
Obs 43 132 y
Thompson
et al JAMA 296 2329 2006
RRP+RRP+AdjuvantAdjuvant
HormonalHormonal
TherapyTherapy
in pT3b in pT3b PCaPCa
ZinckeZincke
H et al J H et al J UrolUrol 166 2208 2001 166 2208 2001
SiddiquiSiddiqui
SA et al J SA et al J UrolUrol 1791830 2008 1791830 2008
6401 hasta 953 pT36401 hasta 953 pT3--4 hasta4 hasta10y 10y sistmksistmk
progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 95 vs 90 plt 000195 vs 90 plt 0001
10y hastal10y hastalığığa a oumloumlzgzguumluuml
sasağğkalkalıımm 98 vs 95 p= 000998 vs 95 p= 000910y genel 10y genel sasağğkalkalıımm 84 vs 83 p= 042784 vs 83 p= 0427
HT baHT başşlama zamanlama zamanıı
PSA gt 04 PSA gt 04 ngngml ise fayda yokml ise fayda yok
McLeod
DG et al BJU 97247 2005
ldquoldquoEarlyEarly
ProstateProstate
CancerCancerrdquordquo
CcedilCcedilalalışışmasmasıı
N 8113N 8113
MedianMedian
izlem 74 yizlem 74 yııll
PFSPFS OSOS
p=00041
HR 051 (032-
081)p=092
HR 104 (053-
202)
Adjuvant Flutamide
after
RP
Wirth M Eur Urol 2004
RRP + RRP + AdjuvanAdjuvan HormonalHormonal
TedaviTedavi
Messing
EM et al Lancet 7 472 2006
ECOG ECOG ccedilccedilalalışışmasmasııMedianMedian
izlem izlem 119 y119 yııllMedianMedian
progresyonsuzprogresyonsuzsasağğkalkalıımm 139 y139 yııll
vs vs 24 y24 yııllMedianMedian
HastalHastalığığa a oumloumlzgzguumluumlsasağğkalkalıımm henhenuumluumlz eriz erişşilmediilmedi
vs vs 123 y123 yııll
SalvageSalvage RadiotherapyRadiotherapybull
N=1540 Median
dosage 648 Gy
Salvage
RT 6 y progression-free
rateOverall 32
PSA le
05 48PSA 051-10 40PSA 101-15 28
PSA gt 15 18
Stephenson
et al JCO 25 2035 2007
2828
PSA lt 05PSA lt 05PSA 051PSA 051--1010PSA 101PSA 101--1515PSAgt 15PSAgt 15
SalvageSalvage RadiotherapyRadiotherapy
Stephenson
et al JCO 25 2035 2007
KILAVUZLAR NE DKILAVUZLAR NE DİİYOR YOR
bull EAU kılavuzubull NCCN
Dr Şeref BaşalGATA Uumlroloji AD
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Radikal prostatektomi (RP)
EndikasyonlarıKanıt seviyesi
Duumlşuumlk ve orta riskli lokalize prostat kanserli hastalar (cT1b-T2 ve Gleason skoru 2-7 arası
ve PSAlt20) ve yaşam beklentisi 10 yıldan fazla
1b
Roumllatif endikasyonları
T1a hastalığı
olanlar ve yaşam beklentisi 15 yıldan fazla olanlar veya Gleason skoru 7 olanlar 3
Duumlşuumlk hacimli yuumlksek riskli lokalize prostat kanserli seccedililmiş
hastalarda (cT3a veya Gleason skoru 8-10 veya PSAgt20)
3
Multimodal tedavide bir seccedilenek olarak iyi seccedililmiş
yuumlksek riskli lokalize prostat kanseri olan hastalar (cT3b-T4 N0 veya herhangi bir T N1)
3
Oumlneriler
T1-T2 hastalık tedavisinde kısa suumlreli (3 ay) GNRH analoglarıyla neoadjuvan tedavi oumlnerilmekte 1a
Preoperatif potensi olan duumlşuumlk riskli ekstrakapsuumller hastalığı
olanlarda (T1c Gleason skorult7 ve PSAlt10 ngml veya partin tablolarına bakın) sinir koruyucu cerrahi uygulanabilir
3
T2a hastalığı
olanlarda tek taraflı
sinir koruyucu youmlntemler bir seccedilenek olabilir 4
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Yuumlksek riskli lokalize hastalıkta RP
cT3a PCa Gleason skoru 8-10 veya PSAgt20 ngml olan seccedililmiş
hastalarda uygun bir tedavi seccedileneği
Lenf nodu tutulumu sık olduğundan şayet RP yapılırsa genişletilmiş
pelvik lenfadenektomi de yapılmalıdır
Hasta moltimodal yaklaşımlar konusunda da bilgilendirilmelidir Olumsuz tuumlmoumlr oumlzelliği varlığında (pozitif cerrahi sınır ektrakapsuumller yayılım seminal vezikuumll invazyonu) iyileşme doumlnemininden sonra adjuvan RT uygun olabilir
Kanıt seviyesi
Patolojik evresi T3 N0 M0 olan hastalarda radikal prostatektomi sonrası
hemen eksternal radyasyon uygulanması
biyokimyasal ve klinik hastalıksız sağ
kalımı
arttırır 1
Bir alternatif seccedilenek de biyokimyasal başarısızlık olduğunda (fakat PSA 1 ngml uumlzerine ccedilıkmadan) radyasyon uygulamasıdır
3
T3-4 N0 M0 lokal ilerlemiş
prostat kanserinde WHO 0-1 performans statuumlsuumlne sahip hastalara 3 yıllık ardışık ve adjuvan hormonal tedaviyle eksternal radyoterapi genel olarak sağkalımı
arttırmaktadır 1
T2c-T3 N0-x ve Gleason skoru 2-6 olan hasta grubunda radyoterapi oumlncesi ve esnasında kısa suumlreli ADT uygulamasının hastalıksız sağ
kalım uumlzerine olumlu etkisi olabilir 1b
Ccedilok yuumlksek riskli prostat kanserinde ciddi komorbiditenin eşlik etmediği c-pN1 M0 hastalarda eksternal pelvik radyasyon ve hemen akabinde uygulanan uzun doumlnem adjuvan hormonal tedavinin hastalıksız sağkalıma hastalığa spesifik başarısızlığa metastatik başarısızlığa ve biyokimyasal kontroluumlne olumlu etkisi vardır
2b
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Definitif radyoterapi
Kanıt seviyesi
Lokalize prostat kanserinde T1c-T2c N0 M0 hatta cerrahiyi reddeden genccedil hastalarda da olmak uumlzere IMRT ile birlikte veya tek olarak 3D-CRT oumlnerilmektedir Bu uygulamadan duumlşuumlk- orta ve yuumlksek riskli hastaların fayda goumlrduumlğuumlne dair kuvvetli kanıt vardır
2
Yuumlksek riskli hastalarda radyoterapi oumlncesi ve sırasında kısa suumlreli ADT sağ
kalımı
olumlu etkilemektedir
2a
cT1-T2a Gleason lt7 (veya 3+4) PSAlt 10 ngml prostat hacmi lt 50 ml TUR-P hikayesi olmayan ve IPSS iyi olan hastalarda bir seccedilenekte kalıcı
implantlarla transperineal interstisyel braki terapidir
2b
Patolojik evresi T3 N0 M0 olan hastalarda radikal prostatektomi sonrası
hemen eksternal radyasyon uygulanması
biyokimyasal ve klinik hastalıksız sağ
kalımı
arttırır 1
Bir alternatif seccedilenek de biyokimyasal başarısızlık olduğunda (fakat PSA 1 ngml) uumlzerine ccedilıkmadan) radyasyon uygulamasıdır
3
T3-4 N0 M0 lokal ilerlemiş
prostat kanserinde WHO 0-1 performans statuumlsuumlne sahip hastalara 3 yıllık ardışık ve adjuvan hormonal tedaviyle eksternal radyoterapi genel olarak sağkalımı
arttırmaktadır
1
T2c-T3 N0-x ve Gleason skoru 2-6 olan hasta grubunda radyoterapi oumlncesi ve esnasında kısa suumlreli ADT uygulamasının hastalıksız sağ
kalım uumlzerine olumlu etkisi olabilir 1b
Ccedilok yuumlksek riskli prostat kanserinde ciddi komorbiditenin eşlik etmediği c-pN1 M0 hastalarda eksternal pelvik radyasyon ve hemen akabinde uygulanan uzun doumlnem adjuvan hormonal tedavinin hastalıksız sağkalıma hastalığa spesifik başarısızlığa metastatik başarısızlığa ve biyokimyasal kontroluumlne olumlu etkisi vardır
2b
NCCN KNCCN Kıılavuzulavuzu--20092009
NCCN KNCCN Kıılavuzulavuzu--20092009
Biyokimyasal Olarak HastalBiyokimyasal Olarak Hastalııksksıız Yaz Yaşşam am SSuumluumlresiresi
Bolla M et al Lancet 360 103 2002 N 415N 4155 y OS 5 y OS 7878
vs 62 p= 00002 vs 62 p= 00002 5 y 5 y cDFScDFS 7474
vs 40 plt 00001vs 40 plt 00001
Risk kategorilerine gRisk kategorilerine goumloumlre klinik re klinik hastalhastalııksksıız yaz yaşşamam
Radyoterapi ile T3 HastalRadyoterapi ile T3 Hastalııkta Tedavi Sonukta Tedavi Sonuccedilccedillarlarıı
Dr Hakan Dr Hakan GemalmazGemalmaz
BBoumloumlyle bir olguda Radikal yle bir olguda Radikal prostatektomininprostatektominin
yeri nediryeri nedir
OlguOlgu
YYuumluumlksek Riskksek Risk--Lokal Lokal İİleri Evre leri Evre HastalHastalııkta RRPkta RRP
Bianco
FJ Jr et al Urology6683 2005
RRP SonrasRRP Sonrasıı
Biyokimyasal HastalBiyokimyasal Hastalııksksıız z SaSağğkalkalıımm
pT2 pT2 (n223)(n223)
Klinik T3 HastalKlinik T3 Hastalııkta RRP Sonraskta RRP Sonrasıı
HastalHastalığığa a OumlOumlzgzguumluuml
SaSağğkalkalıımm
pT3pT3--4 4 (n391)(n391)
N+ N+ (n227)(n227)
Ward
JF et al BJU Int95751 2005
N 841N 841OrtOrt
izlem 102 yizlem 102 yııll
HastHast OumlOumlzgzguumluuml
SaSağğkalkalıımm5y 955y 9510y 9010y 9015y 7915y 79
RRPRRP
cT3acT3a
5 y5 yııll
10 y10 yııll235 hasta235 hasta
OSOS
959959
7777medianmedian
izlem 706 ayizlem 706 ay
CSSCSS
987987
916916pT2 235pT2 235
bPFSbPFS
595595
511511LN+ 85LN+ 85
cPFScPFS
959959
854854CS+ 335CS+ 335
Hsu
CY et al Eur
Urol 2006
bull
Prostat dokusu + seminal vezikuumlller 50 gr
bull
Prostatik
adenokarsinomabull
Gleason
3+4=7 (tersiyer grade
yoktur)bull
Kapsuumll ve periprostatik
invazyon
bull
Bilat
SV invazyonubull
Cerrahi sınırlar intakt
bull
LN negatifbull
pT3bN0
RRP patolojisiRRP patolojisiRRP patolojisi
Dr Hakan Dr Hakan GemalmazGemalmaz
BBoumloumlyle bir olguda RT+yle bir olguda RT+HTHTrsquorsquoninnin RRPRRPrsquorsquoyeye
daha daha uumluumlststuumluumln oldun olduğğuna una
dair bilimsel bir veri var mdair bilimsel bir veri var mıı
Bu aBu aşşamada hastalamada hastalığıığın olasn olasıı seyri nasseyri nasııldldıırr
OlguOlgu
Tewari Urology 2006FU 20 yrs -
3159 pts cT1-2 -
1980-1997
PTRTWW
High riskIntermediate
risk
Low riskAll
RT vs RP 20 yrs-survival
outcomes
Surgery
RTWW
P Albertsen J Urol 2007
15-yrs overall survival outcomesRP vs RT vs WW
RRP ile T3 HastalRRP ile T3 Hastalııkta Tedavi Sonukta Tedavi Sonuccedilccedillarlarıı
EAU EAU GuidelinesGuidelines
20092009
ReferenceReference TreatmentTreatment 5y OS5y OS 10y OS10y OS 5y CSS5y CSS 10y 10y CSSCSS
5y 5y cPFScPFS
10y 10y cPFScPFS
5y 5y bPFSbPFS
10y 10y bPFSbPFS
Roach Group
2RT 82 50 94 75 - - - -
Roach Group
3RT 68 32 83 62 - - - -
Roach Group
2RT + HT 76 62
(8y)93 89
(8y)
Roach Group
3RT + HT 79 61
(8y)93 88
(8y)
Bolla 2002 RT 62 - 79 - 40Bolla RT + HT 78 - 94 - 74
Hsu RRP 959 77 987 916 959 854 595 511
1557 pts IJROBP 2000 364 pts
FarklFarklıı
Serilerde Tedavi SonuSerilerde Tedavi Sonuccedilccedillarlarıı RTRRP RTRRP
AdjuvanAdjuvan--SalvageSalvage
TedaviTedavi
Dr Emre Tuumlzel
bullGerek var mıbull Varsa Hangisibull Ne zaman
Bolla M et al Lancet
366572 2005
EORTC 22911 RRPEORTC 22911 RRP--AdjuvanAdjuvan
RT vs RT vs İİzlemzlem
5 y5 yııllllıık k Biyokimyasal Biyokimyasal progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 74 vs 526 74 vs 526Klinik Klinik progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 912 vs 81 912 vs 81
EORTC 22911 RRPEORTC 22911 RRP--AdjuvanAdjuvan
RT vs RT vs İİzlemzlem
Colette
L et al Eur
J Cancer
41 2662 2005 N 972
SWOG 8794 SWOG 8794 AdjuvantAdjuvant RTRT
bull
N= 425bull
Postop
ART (60-64 Gy) vs observation
bull
Median
f-u 106 yearsTreatment Metastasis
or
deathMedian
metastasis- free
survival
P
ART 36 147 y 006
Obs 43 132 y
Thompson
et al JAMA 296 2329 2006
RRP+RRP+AdjuvantAdjuvant
HormonalHormonal
TherapyTherapy
in pT3b in pT3b PCaPCa
ZinckeZincke
H et al J H et al J UrolUrol 166 2208 2001 166 2208 2001
SiddiquiSiddiqui
SA et al J SA et al J UrolUrol 1791830 2008 1791830 2008
6401 hasta 953 pT36401 hasta 953 pT3--4 hasta4 hasta10y 10y sistmksistmk
progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 95 vs 90 plt 000195 vs 90 plt 0001
10y hastal10y hastalığığa a oumloumlzgzguumluuml
sasağğkalkalıımm 98 vs 95 p= 000998 vs 95 p= 000910y genel 10y genel sasağğkalkalıımm 84 vs 83 p= 042784 vs 83 p= 0427
HT baHT başşlama zamanlama zamanıı
PSA gt 04 PSA gt 04 ngngml ise fayda yokml ise fayda yok
McLeod
DG et al BJU 97247 2005
ldquoldquoEarlyEarly
ProstateProstate
CancerCancerrdquordquo
CcedilCcedilalalışışmasmasıı
N 8113N 8113
MedianMedian
izlem 74 yizlem 74 yııll
PFSPFS OSOS
p=00041
HR 051 (032-
081)p=092
HR 104 (053-
202)
Adjuvant Flutamide
after
RP
Wirth M Eur Urol 2004
RRP + RRP + AdjuvanAdjuvan HormonalHormonal
TedaviTedavi
Messing
EM et al Lancet 7 472 2006
ECOG ECOG ccedilccedilalalışışmasmasııMedianMedian
izlem izlem 119 y119 yııllMedianMedian
progresyonsuzprogresyonsuzsasağğkalkalıımm 139 y139 yııll
vs vs 24 y24 yııllMedianMedian
HastalHastalığığa a oumloumlzgzguumluumlsasağğkalkalıımm henhenuumluumlz eriz erişşilmediilmedi
vs vs 123 y123 yııll
SalvageSalvage RadiotherapyRadiotherapybull
N=1540 Median
dosage 648 Gy
Salvage
RT 6 y progression-free
rateOverall 32
PSA le
05 48PSA 051-10 40PSA 101-15 28
PSA gt 15 18
Stephenson
et al JCO 25 2035 2007
2828
PSA lt 05PSA lt 05PSA 051PSA 051--1010PSA 101PSA 101--1515PSAgt 15PSAgt 15
SalvageSalvage RadiotherapyRadiotherapy
Stephenson
et al JCO 25 2035 2007
KILAVUZLAR NE DKILAVUZLAR NE DİİYOR YOR
bull EAU kılavuzubull NCCN
Dr Şeref BaşalGATA Uumlroloji AD
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Radikal prostatektomi (RP)
EndikasyonlarıKanıt seviyesi
Duumlşuumlk ve orta riskli lokalize prostat kanserli hastalar (cT1b-T2 ve Gleason skoru 2-7 arası
ve PSAlt20) ve yaşam beklentisi 10 yıldan fazla
1b
Roumllatif endikasyonları
T1a hastalığı
olanlar ve yaşam beklentisi 15 yıldan fazla olanlar veya Gleason skoru 7 olanlar 3
Duumlşuumlk hacimli yuumlksek riskli lokalize prostat kanserli seccedililmiş
hastalarda (cT3a veya Gleason skoru 8-10 veya PSAgt20)
3
Multimodal tedavide bir seccedilenek olarak iyi seccedililmiş
yuumlksek riskli lokalize prostat kanseri olan hastalar (cT3b-T4 N0 veya herhangi bir T N1)
3
Oumlneriler
T1-T2 hastalık tedavisinde kısa suumlreli (3 ay) GNRH analoglarıyla neoadjuvan tedavi oumlnerilmekte 1a
Preoperatif potensi olan duumlşuumlk riskli ekstrakapsuumller hastalığı
olanlarda (T1c Gleason skorult7 ve PSAlt10 ngml veya partin tablolarına bakın) sinir koruyucu cerrahi uygulanabilir
3
T2a hastalığı
olanlarda tek taraflı
sinir koruyucu youmlntemler bir seccedilenek olabilir 4
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Yuumlksek riskli lokalize hastalıkta RP
cT3a PCa Gleason skoru 8-10 veya PSAgt20 ngml olan seccedililmiş
hastalarda uygun bir tedavi seccedileneği
Lenf nodu tutulumu sık olduğundan şayet RP yapılırsa genişletilmiş
pelvik lenfadenektomi de yapılmalıdır
Hasta moltimodal yaklaşımlar konusunda da bilgilendirilmelidir Olumsuz tuumlmoumlr oumlzelliği varlığında (pozitif cerrahi sınır ektrakapsuumller yayılım seminal vezikuumll invazyonu) iyileşme doumlnemininden sonra adjuvan RT uygun olabilir
Kanıt seviyesi
Patolojik evresi T3 N0 M0 olan hastalarda radikal prostatektomi sonrası
hemen eksternal radyasyon uygulanması
biyokimyasal ve klinik hastalıksız sağ
kalımı
arttırır 1
Bir alternatif seccedilenek de biyokimyasal başarısızlık olduğunda (fakat PSA 1 ngml uumlzerine ccedilıkmadan) radyasyon uygulamasıdır
3
T3-4 N0 M0 lokal ilerlemiş
prostat kanserinde WHO 0-1 performans statuumlsuumlne sahip hastalara 3 yıllık ardışık ve adjuvan hormonal tedaviyle eksternal radyoterapi genel olarak sağkalımı
arttırmaktadır 1
T2c-T3 N0-x ve Gleason skoru 2-6 olan hasta grubunda radyoterapi oumlncesi ve esnasında kısa suumlreli ADT uygulamasının hastalıksız sağ
kalım uumlzerine olumlu etkisi olabilir 1b
Ccedilok yuumlksek riskli prostat kanserinde ciddi komorbiditenin eşlik etmediği c-pN1 M0 hastalarda eksternal pelvik radyasyon ve hemen akabinde uygulanan uzun doumlnem adjuvan hormonal tedavinin hastalıksız sağkalıma hastalığa spesifik başarısızlığa metastatik başarısızlığa ve biyokimyasal kontroluumlne olumlu etkisi vardır
2b
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Definitif radyoterapi
Kanıt seviyesi
Lokalize prostat kanserinde T1c-T2c N0 M0 hatta cerrahiyi reddeden genccedil hastalarda da olmak uumlzere IMRT ile birlikte veya tek olarak 3D-CRT oumlnerilmektedir Bu uygulamadan duumlşuumlk- orta ve yuumlksek riskli hastaların fayda goumlrduumlğuumlne dair kuvvetli kanıt vardır
2
Yuumlksek riskli hastalarda radyoterapi oumlncesi ve sırasında kısa suumlreli ADT sağ
kalımı
olumlu etkilemektedir
2a
cT1-T2a Gleason lt7 (veya 3+4) PSAlt 10 ngml prostat hacmi lt 50 ml TUR-P hikayesi olmayan ve IPSS iyi olan hastalarda bir seccedilenekte kalıcı
implantlarla transperineal interstisyel braki terapidir
2b
Patolojik evresi T3 N0 M0 olan hastalarda radikal prostatektomi sonrası
hemen eksternal radyasyon uygulanması
biyokimyasal ve klinik hastalıksız sağ
kalımı
arttırır 1
Bir alternatif seccedilenek de biyokimyasal başarısızlık olduğunda (fakat PSA 1 ngml) uumlzerine ccedilıkmadan) radyasyon uygulamasıdır
3
T3-4 N0 M0 lokal ilerlemiş
prostat kanserinde WHO 0-1 performans statuumlsuumlne sahip hastalara 3 yıllık ardışık ve adjuvan hormonal tedaviyle eksternal radyoterapi genel olarak sağkalımı
arttırmaktadır
1
T2c-T3 N0-x ve Gleason skoru 2-6 olan hasta grubunda radyoterapi oumlncesi ve esnasında kısa suumlreli ADT uygulamasının hastalıksız sağ
kalım uumlzerine olumlu etkisi olabilir 1b
Ccedilok yuumlksek riskli prostat kanserinde ciddi komorbiditenin eşlik etmediği c-pN1 M0 hastalarda eksternal pelvik radyasyon ve hemen akabinde uygulanan uzun doumlnem adjuvan hormonal tedavinin hastalıksız sağkalıma hastalığa spesifik başarısızlığa metastatik başarısızlığa ve biyokimyasal kontroluumlne olumlu etkisi vardır
2b
NCCN KNCCN Kıılavuzulavuzu--20092009
NCCN KNCCN Kıılavuzulavuzu--20092009
Risk kategorilerine gRisk kategorilerine goumloumlre klinik re klinik hastalhastalııksksıız yaz yaşşamam
Radyoterapi ile T3 HastalRadyoterapi ile T3 Hastalııkta Tedavi Sonukta Tedavi Sonuccedilccedillarlarıı
Dr Hakan Dr Hakan GemalmazGemalmaz
BBoumloumlyle bir olguda Radikal yle bir olguda Radikal prostatektomininprostatektominin
yeri nediryeri nedir
OlguOlgu
YYuumluumlksek Riskksek Risk--Lokal Lokal İİleri Evre leri Evre HastalHastalııkta RRPkta RRP
Bianco
FJ Jr et al Urology6683 2005
RRP SonrasRRP Sonrasıı
Biyokimyasal HastalBiyokimyasal Hastalııksksıız z SaSağğkalkalıımm
pT2 pT2 (n223)(n223)
Klinik T3 HastalKlinik T3 Hastalııkta RRP Sonraskta RRP Sonrasıı
HastalHastalığığa a OumlOumlzgzguumluuml
SaSağğkalkalıımm
pT3pT3--4 4 (n391)(n391)
N+ N+ (n227)(n227)
Ward
JF et al BJU Int95751 2005
N 841N 841OrtOrt
izlem 102 yizlem 102 yııll
HastHast OumlOumlzgzguumluuml
SaSağğkalkalıımm5y 955y 9510y 9010y 9015y 7915y 79
RRPRRP
cT3acT3a
5 y5 yııll
10 y10 yııll235 hasta235 hasta
OSOS
959959
7777medianmedian
izlem 706 ayizlem 706 ay
CSSCSS
987987
916916pT2 235pT2 235
bPFSbPFS
595595
511511LN+ 85LN+ 85
cPFScPFS
959959
854854CS+ 335CS+ 335
Hsu
CY et al Eur
Urol 2006
bull
Prostat dokusu + seminal vezikuumlller 50 gr
bull
Prostatik
adenokarsinomabull
Gleason
3+4=7 (tersiyer grade
yoktur)bull
Kapsuumll ve periprostatik
invazyon
bull
Bilat
SV invazyonubull
Cerrahi sınırlar intakt
bull
LN negatifbull
pT3bN0
RRP patolojisiRRP patolojisiRRP patolojisi
Dr Hakan Dr Hakan GemalmazGemalmaz
BBoumloumlyle bir olguda RT+yle bir olguda RT+HTHTrsquorsquoninnin RRPRRPrsquorsquoyeye
daha daha uumluumlststuumluumln oldun olduğğuna una
dair bilimsel bir veri var mdair bilimsel bir veri var mıı
Bu aBu aşşamada hastalamada hastalığıığın olasn olasıı seyri nasseyri nasııldldıırr
OlguOlgu
Tewari Urology 2006FU 20 yrs -
3159 pts cT1-2 -
1980-1997
PTRTWW
High riskIntermediate
risk
Low riskAll
RT vs RP 20 yrs-survival
outcomes
Surgery
RTWW
P Albertsen J Urol 2007
15-yrs overall survival outcomesRP vs RT vs WW
RRP ile T3 HastalRRP ile T3 Hastalııkta Tedavi Sonukta Tedavi Sonuccedilccedillarlarıı
EAU EAU GuidelinesGuidelines
20092009
ReferenceReference TreatmentTreatment 5y OS5y OS 10y OS10y OS 5y CSS5y CSS 10y 10y CSSCSS
5y 5y cPFScPFS
10y 10y cPFScPFS
5y 5y bPFSbPFS
10y 10y bPFSbPFS
Roach Group
2RT 82 50 94 75 - - - -
Roach Group
3RT 68 32 83 62 - - - -
Roach Group
2RT + HT 76 62
(8y)93 89
(8y)
Roach Group
3RT + HT 79 61
(8y)93 88
(8y)
Bolla 2002 RT 62 - 79 - 40Bolla RT + HT 78 - 94 - 74
Hsu RRP 959 77 987 916 959 854 595 511
1557 pts IJROBP 2000 364 pts
FarklFarklıı
Serilerde Tedavi SonuSerilerde Tedavi Sonuccedilccedillarlarıı RTRRP RTRRP
AdjuvanAdjuvan--SalvageSalvage
TedaviTedavi
Dr Emre Tuumlzel
bullGerek var mıbull Varsa Hangisibull Ne zaman
Bolla M et al Lancet
366572 2005
EORTC 22911 RRPEORTC 22911 RRP--AdjuvanAdjuvan
RT vs RT vs İİzlemzlem
5 y5 yııllllıık k Biyokimyasal Biyokimyasal progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 74 vs 526 74 vs 526Klinik Klinik progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 912 vs 81 912 vs 81
EORTC 22911 RRPEORTC 22911 RRP--AdjuvanAdjuvan
RT vs RT vs İİzlemzlem
Colette
L et al Eur
J Cancer
41 2662 2005 N 972
SWOG 8794 SWOG 8794 AdjuvantAdjuvant RTRT
bull
N= 425bull
Postop
ART (60-64 Gy) vs observation
bull
Median
f-u 106 yearsTreatment Metastasis
or
deathMedian
metastasis- free
survival
P
ART 36 147 y 006
Obs 43 132 y
Thompson
et al JAMA 296 2329 2006
RRP+RRP+AdjuvantAdjuvant
HormonalHormonal
TherapyTherapy
in pT3b in pT3b PCaPCa
ZinckeZincke
H et al J H et al J UrolUrol 166 2208 2001 166 2208 2001
SiddiquiSiddiqui
SA et al J SA et al J UrolUrol 1791830 2008 1791830 2008
6401 hasta 953 pT36401 hasta 953 pT3--4 hasta4 hasta10y 10y sistmksistmk
progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 95 vs 90 plt 000195 vs 90 plt 0001
10y hastal10y hastalığığa a oumloumlzgzguumluuml
sasağğkalkalıımm 98 vs 95 p= 000998 vs 95 p= 000910y genel 10y genel sasağğkalkalıımm 84 vs 83 p= 042784 vs 83 p= 0427
HT baHT başşlama zamanlama zamanıı
PSA gt 04 PSA gt 04 ngngml ise fayda yokml ise fayda yok
McLeod
DG et al BJU 97247 2005
ldquoldquoEarlyEarly
ProstateProstate
CancerCancerrdquordquo
CcedilCcedilalalışışmasmasıı
N 8113N 8113
MedianMedian
izlem 74 yizlem 74 yııll
PFSPFS OSOS
p=00041
HR 051 (032-
081)p=092
HR 104 (053-
202)
Adjuvant Flutamide
after
RP
Wirth M Eur Urol 2004
RRP + RRP + AdjuvanAdjuvan HormonalHormonal
TedaviTedavi
Messing
EM et al Lancet 7 472 2006
ECOG ECOG ccedilccedilalalışışmasmasııMedianMedian
izlem izlem 119 y119 yııllMedianMedian
progresyonsuzprogresyonsuzsasağğkalkalıımm 139 y139 yııll
vs vs 24 y24 yııllMedianMedian
HastalHastalığığa a oumloumlzgzguumluumlsasağğkalkalıımm henhenuumluumlz eriz erişşilmediilmedi
vs vs 123 y123 yııll
SalvageSalvage RadiotherapyRadiotherapybull
N=1540 Median
dosage 648 Gy
Salvage
RT 6 y progression-free
rateOverall 32
PSA le
05 48PSA 051-10 40PSA 101-15 28
PSA gt 15 18
Stephenson
et al JCO 25 2035 2007
2828
PSA lt 05PSA lt 05PSA 051PSA 051--1010PSA 101PSA 101--1515PSAgt 15PSAgt 15
SalvageSalvage RadiotherapyRadiotherapy
Stephenson
et al JCO 25 2035 2007
KILAVUZLAR NE DKILAVUZLAR NE DİİYOR YOR
bull EAU kılavuzubull NCCN
Dr Şeref BaşalGATA Uumlroloji AD
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Radikal prostatektomi (RP)
EndikasyonlarıKanıt seviyesi
Duumlşuumlk ve orta riskli lokalize prostat kanserli hastalar (cT1b-T2 ve Gleason skoru 2-7 arası
ve PSAlt20) ve yaşam beklentisi 10 yıldan fazla
1b
Roumllatif endikasyonları
T1a hastalığı
olanlar ve yaşam beklentisi 15 yıldan fazla olanlar veya Gleason skoru 7 olanlar 3
Duumlşuumlk hacimli yuumlksek riskli lokalize prostat kanserli seccedililmiş
hastalarda (cT3a veya Gleason skoru 8-10 veya PSAgt20)
3
Multimodal tedavide bir seccedilenek olarak iyi seccedililmiş
yuumlksek riskli lokalize prostat kanseri olan hastalar (cT3b-T4 N0 veya herhangi bir T N1)
3
Oumlneriler
T1-T2 hastalık tedavisinde kısa suumlreli (3 ay) GNRH analoglarıyla neoadjuvan tedavi oumlnerilmekte 1a
Preoperatif potensi olan duumlşuumlk riskli ekstrakapsuumller hastalığı
olanlarda (T1c Gleason skorult7 ve PSAlt10 ngml veya partin tablolarına bakın) sinir koruyucu cerrahi uygulanabilir
3
T2a hastalığı
olanlarda tek taraflı
sinir koruyucu youmlntemler bir seccedilenek olabilir 4
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Yuumlksek riskli lokalize hastalıkta RP
cT3a PCa Gleason skoru 8-10 veya PSAgt20 ngml olan seccedililmiş
hastalarda uygun bir tedavi seccedileneği
Lenf nodu tutulumu sık olduğundan şayet RP yapılırsa genişletilmiş
pelvik lenfadenektomi de yapılmalıdır
Hasta moltimodal yaklaşımlar konusunda da bilgilendirilmelidir Olumsuz tuumlmoumlr oumlzelliği varlığında (pozitif cerrahi sınır ektrakapsuumller yayılım seminal vezikuumll invazyonu) iyileşme doumlnemininden sonra adjuvan RT uygun olabilir
Kanıt seviyesi
Patolojik evresi T3 N0 M0 olan hastalarda radikal prostatektomi sonrası
hemen eksternal radyasyon uygulanması
biyokimyasal ve klinik hastalıksız sağ
kalımı
arttırır 1
Bir alternatif seccedilenek de biyokimyasal başarısızlık olduğunda (fakat PSA 1 ngml uumlzerine ccedilıkmadan) radyasyon uygulamasıdır
3
T3-4 N0 M0 lokal ilerlemiş
prostat kanserinde WHO 0-1 performans statuumlsuumlne sahip hastalara 3 yıllık ardışık ve adjuvan hormonal tedaviyle eksternal radyoterapi genel olarak sağkalımı
arttırmaktadır 1
T2c-T3 N0-x ve Gleason skoru 2-6 olan hasta grubunda radyoterapi oumlncesi ve esnasında kısa suumlreli ADT uygulamasının hastalıksız sağ
kalım uumlzerine olumlu etkisi olabilir 1b
Ccedilok yuumlksek riskli prostat kanserinde ciddi komorbiditenin eşlik etmediği c-pN1 M0 hastalarda eksternal pelvik radyasyon ve hemen akabinde uygulanan uzun doumlnem adjuvan hormonal tedavinin hastalıksız sağkalıma hastalığa spesifik başarısızlığa metastatik başarısızlığa ve biyokimyasal kontroluumlne olumlu etkisi vardır
2b
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Definitif radyoterapi
Kanıt seviyesi
Lokalize prostat kanserinde T1c-T2c N0 M0 hatta cerrahiyi reddeden genccedil hastalarda da olmak uumlzere IMRT ile birlikte veya tek olarak 3D-CRT oumlnerilmektedir Bu uygulamadan duumlşuumlk- orta ve yuumlksek riskli hastaların fayda goumlrduumlğuumlne dair kuvvetli kanıt vardır
2
Yuumlksek riskli hastalarda radyoterapi oumlncesi ve sırasında kısa suumlreli ADT sağ
kalımı
olumlu etkilemektedir
2a
cT1-T2a Gleason lt7 (veya 3+4) PSAlt 10 ngml prostat hacmi lt 50 ml TUR-P hikayesi olmayan ve IPSS iyi olan hastalarda bir seccedilenekte kalıcı
implantlarla transperineal interstisyel braki terapidir
2b
Patolojik evresi T3 N0 M0 olan hastalarda radikal prostatektomi sonrası
hemen eksternal radyasyon uygulanması
biyokimyasal ve klinik hastalıksız sağ
kalımı
arttırır 1
Bir alternatif seccedilenek de biyokimyasal başarısızlık olduğunda (fakat PSA 1 ngml) uumlzerine ccedilıkmadan) radyasyon uygulamasıdır
3
T3-4 N0 M0 lokal ilerlemiş
prostat kanserinde WHO 0-1 performans statuumlsuumlne sahip hastalara 3 yıllık ardışık ve adjuvan hormonal tedaviyle eksternal radyoterapi genel olarak sağkalımı
arttırmaktadır
1
T2c-T3 N0-x ve Gleason skoru 2-6 olan hasta grubunda radyoterapi oumlncesi ve esnasında kısa suumlreli ADT uygulamasının hastalıksız sağ
kalım uumlzerine olumlu etkisi olabilir 1b
Ccedilok yuumlksek riskli prostat kanserinde ciddi komorbiditenin eşlik etmediği c-pN1 M0 hastalarda eksternal pelvik radyasyon ve hemen akabinde uygulanan uzun doumlnem adjuvan hormonal tedavinin hastalıksız sağkalıma hastalığa spesifik başarısızlığa metastatik başarısızlığa ve biyokimyasal kontroluumlne olumlu etkisi vardır
2b
NCCN KNCCN Kıılavuzulavuzu--20092009
NCCN KNCCN Kıılavuzulavuzu--20092009
Radyoterapi ile T3 HastalRadyoterapi ile T3 Hastalııkta Tedavi Sonukta Tedavi Sonuccedilccedillarlarıı
Dr Hakan Dr Hakan GemalmazGemalmaz
BBoumloumlyle bir olguda Radikal yle bir olguda Radikal prostatektomininprostatektominin
yeri nediryeri nedir
OlguOlgu
YYuumluumlksek Riskksek Risk--Lokal Lokal İİleri Evre leri Evre HastalHastalııkta RRPkta RRP
Bianco
FJ Jr et al Urology6683 2005
RRP SonrasRRP Sonrasıı
Biyokimyasal HastalBiyokimyasal Hastalııksksıız z SaSağğkalkalıımm
pT2 pT2 (n223)(n223)
Klinik T3 HastalKlinik T3 Hastalııkta RRP Sonraskta RRP Sonrasıı
HastalHastalığığa a OumlOumlzgzguumluuml
SaSağğkalkalıımm
pT3pT3--4 4 (n391)(n391)
N+ N+ (n227)(n227)
Ward
JF et al BJU Int95751 2005
N 841N 841OrtOrt
izlem 102 yizlem 102 yııll
HastHast OumlOumlzgzguumluuml
SaSağğkalkalıımm5y 955y 9510y 9010y 9015y 7915y 79
RRPRRP
cT3acT3a
5 y5 yııll
10 y10 yııll235 hasta235 hasta
OSOS
959959
7777medianmedian
izlem 706 ayizlem 706 ay
CSSCSS
987987
916916pT2 235pT2 235
bPFSbPFS
595595
511511LN+ 85LN+ 85
cPFScPFS
959959
854854CS+ 335CS+ 335
Hsu
CY et al Eur
Urol 2006
bull
Prostat dokusu + seminal vezikuumlller 50 gr
bull
Prostatik
adenokarsinomabull
Gleason
3+4=7 (tersiyer grade
yoktur)bull
Kapsuumll ve periprostatik
invazyon
bull
Bilat
SV invazyonubull
Cerrahi sınırlar intakt
bull
LN negatifbull
pT3bN0
RRP patolojisiRRP patolojisiRRP patolojisi
Dr Hakan Dr Hakan GemalmazGemalmaz
BBoumloumlyle bir olguda RT+yle bir olguda RT+HTHTrsquorsquoninnin RRPRRPrsquorsquoyeye
daha daha uumluumlststuumluumln oldun olduğğuna una
dair bilimsel bir veri var mdair bilimsel bir veri var mıı
Bu aBu aşşamada hastalamada hastalığıığın olasn olasıı seyri nasseyri nasııldldıırr
OlguOlgu
Tewari Urology 2006FU 20 yrs -
3159 pts cT1-2 -
1980-1997
PTRTWW
High riskIntermediate
risk
Low riskAll
RT vs RP 20 yrs-survival
outcomes
Surgery
RTWW
P Albertsen J Urol 2007
15-yrs overall survival outcomesRP vs RT vs WW
RRP ile T3 HastalRRP ile T3 Hastalııkta Tedavi Sonukta Tedavi Sonuccedilccedillarlarıı
EAU EAU GuidelinesGuidelines
20092009
ReferenceReference TreatmentTreatment 5y OS5y OS 10y OS10y OS 5y CSS5y CSS 10y 10y CSSCSS
5y 5y cPFScPFS
10y 10y cPFScPFS
5y 5y bPFSbPFS
10y 10y bPFSbPFS
Roach Group
2RT 82 50 94 75 - - - -
Roach Group
3RT 68 32 83 62 - - - -
Roach Group
2RT + HT 76 62
(8y)93 89
(8y)
Roach Group
3RT + HT 79 61
(8y)93 88
(8y)
Bolla 2002 RT 62 - 79 - 40Bolla RT + HT 78 - 94 - 74
Hsu RRP 959 77 987 916 959 854 595 511
1557 pts IJROBP 2000 364 pts
FarklFarklıı
Serilerde Tedavi SonuSerilerde Tedavi Sonuccedilccedillarlarıı RTRRP RTRRP
AdjuvanAdjuvan--SalvageSalvage
TedaviTedavi
Dr Emre Tuumlzel
bullGerek var mıbull Varsa Hangisibull Ne zaman
Bolla M et al Lancet
366572 2005
EORTC 22911 RRPEORTC 22911 RRP--AdjuvanAdjuvan
RT vs RT vs İİzlemzlem
5 y5 yııllllıık k Biyokimyasal Biyokimyasal progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 74 vs 526 74 vs 526Klinik Klinik progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 912 vs 81 912 vs 81
EORTC 22911 RRPEORTC 22911 RRP--AdjuvanAdjuvan
RT vs RT vs İİzlemzlem
Colette
L et al Eur
J Cancer
41 2662 2005 N 972
SWOG 8794 SWOG 8794 AdjuvantAdjuvant RTRT
bull
N= 425bull
Postop
ART (60-64 Gy) vs observation
bull
Median
f-u 106 yearsTreatment Metastasis
or
deathMedian
metastasis- free
survival
P
ART 36 147 y 006
Obs 43 132 y
Thompson
et al JAMA 296 2329 2006
RRP+RRP+AdjuvantAdjuvant
HormonalHormonal
TherapyTherapy
in pT3b in pT3b PCaPCa
ZinckeZincke
H et al J H et al J UrolUrol 166 2208 2001 166 2208 2001
SiddiquiSiddiqui
SA et al J SA et al J UrolUrol 1791830 2008 1791830 2008
6401 hasta 953 pT36401 hasta 953 pT3--4 hasta4 hasta10y 10y sistmksistmk
progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 95 vs 90 plt 000195 vs 90 plt 0001
10y hastal10y hastalığığa a oumloumlzgzguumluuml
sasağğkalkalıımm 98 vs 95 p= 000998 vs 95 p= 000910y genel 10y genel sasağğkalkalıımm 84 vs 83 p= 042784 vs 83 p= 0427
HT baHT başşlama zamanlama zamanıı
PSA gt 04 PSA gt 04 ngngml ise fayda yokml ise fayda yok
McLeod
DG et al BJU 97247 2005
ldquoldquoEarlyEarly
ProstateProstate
CancerCancerrdquordquo
CcedilCcedilalalışışmasmasıı
N 8113N 8113
MedianMedian
izlem 74 yizlem 74 yııll
PFSPFS OSOS
p=00041
HR 051 (032-
081)p=092
HR 104 (053-
202)
Adjuvant Flutamide
after
RP
Wirth M Eur Urol 2004
RRP + RRP + AdjuvanAdjuvan HormonalHormonal
TedaviTedavi
Messing
EM et al Lancet 7 472 2006
ECOG ECOG ccedilccedilalalışışmasmasııMedianMedian
izlem izlem 119 y119 yııllMedianMedian
progresyonsuzprogresyonsuzsasağğkalkalıımm 139 y139 yııll
vs vs 24 y24 yııllMedianMedian
HastalHastalığığa a oumloumlzgzguumluumlsasağğkalkalıımm henhenuumluumlz eriz erişşilmediilmedi
vs vs 123 y123 yııll
SalvageSalvage RadiotherapyRadiotherapybull
N=1540 Median
dosage 648 Gy
Salvage
RT 6 y progression-free
rateOverall 32
PSA le
05 48PSA 051-10 40PSA 101-15 28
PSA gt 15 18
Stephenson
et al JCO 25 2035 2007
2828
PSA lt 05PSA lt 05PSA 051PSA 051--1010PSA 101PSA 101--1515PSAgt 15PSAgt 15
SalvageSalvage RadiotherapyRadiotherapy
Stephenson
et al JCO 25 2035 2007
KILAVUZLAR NE DKILAVUZLAR NE DİİYOR YOR
bull EAU kılavuzubull NCCN
Dr Şeref BaşalGATA Uumlroloji AD
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Radikal prostatektomi (RP)
EndikasyonlarıKanıt seviyesi
Duumlşuumlk ve orta riskli lokalize prostat kanserli hastalar (cT1b-T2 ve Gleason skoru 2-7 arası
ve PSAlt20) ve yaşam beklentisi 10 yıldan fazla
1b
Roumllatif endikasyonları
T1a hastalığı
olanlar ve yaşam beklentisi 15 yıldan fazla olanlar veya Gleason skoru 7 olanlar 3
Duumlşuumlk hacimli yuumlksek riskli lokalize prostat kanserli seccedililmiş
hastalarda (cT3a veya Gleason skoru 8-10 veya PSAgt20)
3
Multimodal tedavide bir seccedilenek olarak iyi seccedililmiş
yuumlksek riskli lokalize prostat kanseri olan hastalar (cT3b-T4 N0 veya herhangi bir T N1)
3
Oumlneriler
T1-T2 hastalık tedavisinde kısa suumlreli (3 ay) GNRH analoglarıyla neoadjuvan tedavi oumlnerilmekte 1a
Preoperatif potensi olan duumlşuumlk riskli ekstrakapsuumller hastalığı
olanlarda (T1c Gleason skorult7 ve PSAlt10 ngml veya partin tablolarına bakın) sinir koruyucu cerrahi uygulanabilir
3
T2a hastalığı
olanlarda tek taraflı
sinir koruyucu youmlntemler bir seccedilenek olabilir 4
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Yuumlksek riskli lokalize hastalıkta RP
cT3a PCa Gleason skoru 8-10 veya PSAgt20 ngml olan seccedililmiş
hastalarda uygun bir tedavi seccedileneği
Lenf nodu tutulumu sık olduğundan şayet RP yapılırsa genişletilmiş
pelvik lenfadenektomi de yapılmalıdır
Hasta moltimodal yaklaşımlar konusunda da bilgilendirilmelidir Olumsuz tuumlmoumlr oumlzelliği varlığında (pozitif cerrahi sınır ektrakapsuumller yayılım seminal vezikuumll invazyonu) iyileşme doumlnemininden sonra adjuvan RT uygun olabilir
Kanıt seviyesi
Patolojik evresi T3 N0 M0 olan hastalarda radikal prostatektomi sonrası
hemen eksternal radyasyon uygulanması
biyokimyasal ve klinik hastalıksız sağ
kalımı
arttırır 1
Bir alternatif seccedilenek de biyokimyasal başarısızlık olduğunda (fakat PSA 1 ngml uumlzerine ccedilıkmadan) radyasyon uygulamasıdır
3
T3-4 N0 M0 lokal ilerlemiş
prostat kanserinde WHO 0-1 performans statuumlsuumlne sahip hastalara 3 yıllık ardışık ve adjuvan hormonal tedaviyle eksternal radyoterapi genel olarak sağkalımı
arttırmaktadır 1
T2c-T3 N0-x ve Gleason skoru 2-6 olan hasta grubunda radyoterapi oumlncesi ve esnasında kısa suumlreli ADT uygulamasının hastalıksız sağ
kalım uumlzerine olumlu etkisi olabilir 1b
Ccedilok yuumlksek riskli prostat kanserinde ciddi komorbiditenin eşlik etmediği c-pN1 M0 hastalarda eksternal pelvik radyasyon ve hemen akabinde uygulanan uzun doumlnem adjuvan hormonal tedavinin hastalıksız sağkalıma hastalığa spesifik başarısızlığa metastatik başarısızlığa ve biyokimyasal kontroluumlne olumlu etkisi vardır
2b
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Definitif radyoterapi
Kanıt seviyesi
Lokalize prostat kanserinde T1c-T2c N0 M0 hatta cerrahiyi reddeden genccedil hastalarda da olmak uumlzere IMRT ile birlikte veya tek olarak 3D-CRT oumlnerilmektedir Bu uygulamadan duumlşuumlk- orta ve yuumlksek riskli hastaların fayda goumlrduumlğuumlne dair kuvvetli kanıt vardır
2
Yuumlksek riskli hastalarda radyoterapi oumlncesi ve sırasında kısa suumlreli ADT sağ
kalımı
olumlu etkilemektedir
2a
cT1-T2a Gleason lt7 (veya 3+4) PSAlt 10 ngml prostat hacmi lt 50 ml TUR-P hikayesi olmayan ve IPSS iyi olan hastalarda bir seccedilenekte kalıcı
implantlarla transperineal interstisyel braki terapidir
2b
Patolojik evresi T3 N0 M0 olan hastalarda radikal prostatektomi sonrası
hemen eksternal radyasyon uygulanması
biyokimyasal ve klinik hastalıksız sağ
kalımı
arttırır 1
Bir alternatif seccedilenek de biyokimyasal başarısızlık olduğunda (fakat PSA 1 ngml) uumlzerine ccedilıkmadan) radyasyon uygulamasıdır
3
T3-4 N0 M0 lokal ilerlemiş
prostat kanserinde WHO 0-1 performans statuumlsuumlne sahip hastalara 3 yıllık ardışık ve adjuvan hormonal tedaviyle eksternal radyoterapi genel olarak sağkalımı
arttırmaktadır
1
T2c-T3 N0-x ve Gleason skoru 2-6 olan hasta grubunda radyoterapi oumlncesi ve esnasında kısa suumlreli ADT uygulamasının hastalıksız sağ
kalım uumlzerine olumlu etkisi olabilir 1b
Ccedilok yuumlksek riskli prostat kanserinde ciddi komorbiditenin eşlik etmediği c-pN1 M0 hastalarda eksternal pelvik radyasyon ve hemen akabinde uygulanan uzun doumlnem adjuvan hormonal tedavinin hastalıksız sağkalıma hastalığa spesifik başarısızlığa metastatik başarısızlığa ve biyokimyasal kontroluumlne olumlu etkisi vardır
2b
NCCN KNCCN Kıılavuzulavuzu--20092009
NCCN KNCCN Kıılavuzulavuzu--20092009
Dr Hakan Dr Hakan GemalmazGemalmaz
BBoumloumlyle bir olguda Radikal yle bir olguda Radikal prostatektomininprostatektominin
yeri nediryeri nedir
OlguOlgu
YYuumluumlksek Riskksek Risk--Lokal Lokal İİleri Evre leri Evre HastalHastalııkta RRPkta RRP
Bianco
FJ Jr et al Urology6683 2005
RRP SonrasRRP Sonrasıı
Biyokimyasal HastalBiyokimyasal Hastalııksksıız z SaSağğkalkalıımm
pT2 pT2 (n223)(n223)
Klinik T3 HastalKlinik T3 Hastalııkta RRP Sonraskta RRP Sonrasıı
HastalHastalığığa a OumlOumlzgzguumluuml
SaSağğkalkalıımm
pT3pT3--4 4 (n391)(n391)
N+ N+ (n227)(n227)
Ward
JF et al BJU Int95751 2005
N 841N 841OrtOrt
izlem 102 yizlem 102 yııll
HastHast OumlOumlzgzguumluuml
SaSağğkalkalıımm5y 955y 9510y 9010y 9015y 7915y 79
RRPRRP
cT3acT3a
5 y5 yııll
10 y10 yııll235 hasta235 hasta
OSOS
959959
7777medianmedian
izlem 706 ayizlem 706 ay
CSSCSS
987987
916916pT2 235pT2 235
bPFSbPFS
595595
511511LN+ 85LN+ 85
cPFScPFS
959959
854854CS+ 335CS+ 335
Hsu
CY et al Eur
Urol 2006
bull
Prostat dokusu + seminal vezikuumlller 50 gr
bull
Prostatik
adenokarsinomabull
Gleason
3+4=7 (tersiyer grade
yoktur)bull
Kapsuumll ve periprostatik
invazyon
bull
Bilat
SV invazyonubull
Cerrahi sınırlar intakt
bull
LN negatifbull
pT3bN0
RRP patolojisiRRP patolojisiRRP patolojisi
Dr Hakan Dr Hakan GemalmazGemalmaz
BBoumloumlyle bir olguda RT+yle bir olguda RT+HTHTrsquorsquoninnin RRPRRPrsquorsquoyeye
daha daha uumluumlststuumluumln oldun olduğğuna una
dair bilimsel bir veri var mdair bilimsel bir veri var mıı
Bu aBu aşşamada hastalamada hastalığıığın olasn olasıı seyri nasseyri nasııldldıırr
OlguOlgu
Tewari Urology 2006FU 20 yrs -
3159 pts cT1-2 -
1980-1997
PTRTWW
High riskIntermediate
risk
Low riskAll
RT vs RP 20 yrs-survival
outcomes
Surgery
RTWW
P Albertsen J Urol 2007
15-yrs overall survival outcomesRP vs RT vs WW
RRP ile T3 HastalRRP ile T3 Hastalııkta Tedavi Sonukta Tedavi Sonuccedilccedillarlarıı
EAU EAU GuidelinesGuidelines
20092009
ReferenceReference TreatmentTreatment 5y OS5y OS 10y OS10y OS 5y CSS5y CSS 10y 10y CSSCSS
5y 5y cPFScPFS
10y 10y cPFScPFS
5y 5y bPFSbPFS
10y 10y bPFSbPFS
Roach Group
2RT 82 50 94 75 - - - -
Roach Group
3RT 68 32 83 62 - - - -
Roach Group
2RT + HT 76 62
(8y)93 89
(8y)
Roach Group
3RT + HT 79 61
(8y)93 88
(8y)
Bolla 2002 RT 62 - 79 - 40Bolla RT + HT 78 - 94 - 74
Hsu RRP 959 77 987 916 959 854 595 511
1557 pts IJROBP 2000 364 pts
FarklFarklıı
Serilerde Tedavi SonuSerilerde Tedavi Sonuccedilccedillarlarıı RTRRP RTRRP
AdjuvanAdjuvan--SalvageSalvage
TedaviTedavi
Dr Emre Tuumlzel
bullGerek var mıbull Varsa Hangisibull Ne zaman
Bolla M et al Lancet
366572 2005
EORTC 22911 RRPEORTC 22911 RRP--AdjuvanAdjuvan
RT vs RT vs İİzlemzlem
5 y5 yııllllıık k Biyokimyasal Biyokimyasal progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 74 vs 526 74 vs 526Klinik Klinik progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 912 vs 81 912 vs 81
EORTC 22911 RRPEORTC 22911 RRP--AdjuvanAdjuvan
RT vs RT vs İİzlemzlem
Colette
L et al Eur
J Cancer
41 2662 2005 N 972
SWOG 8794 SWOG 8794 AdjuvantAdjuvant RTRT
bull
N= 425bull
Postop
ART (60-64 Gy) vs observation
bull
Median
f-u 106 yearsTreatment Metastasis
or
deathMedian
metastasis- free
survival
P
ART 36 147 y 006
Obs 43 132 y
Thompson
et al JAMA 296 2329 2006
RRP+RRP+AdjuvantAdjuvant
HormonalHormonal
TherapyTherapy
in pT3b in pT3b PCaPCa
ZinckeZincke
H et al J H et al J UrolUrol 166 2208 2001 166 2208 2001
SiddiquiSiddiqui
SA et al J SA et al J UrolUrol 1791830 2008 1791830 2008
6401 hasta 953 pT36401 hasta 953 pT3--4 hasta4 hasta10y 10y sistmksistmk
progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 95 vs 90 plt 000195 vs 90 plt 0001
10y hastal10y hastalığığa a oumloumlzgzguumluuml
sasağğkalkalıımm 98 vs 95 p= 000998 vs 95 p= 000910y genel 10y genel sasağğkalkalıımm 84 vs 83 p= 042784 vs 83 p= 0427
HT baHT başşlama zamanlama zamanıı
PSA gt 04 PSA gt 04 ngngml ise fayda yokml ise fayda yok
McLeod
DG et al BJU 97247 2005
ldquoldquoEarlyEarly
ProstateProstate
CancerCancerrdquordquo
CcedilCcedilalalışışmasmasıı
N 8113N 8113
MedianMedian
izlem 74 yizlem 74 yııll
PFSPFS OSOS
p=00041
HR 051 (032-
081)p=092
HR 104 (053-
202)
Adjuvant Flutamide
after
RP
Wirth M Eur Urol 2004
RRP + RRP + AdjuvanAdjuvan HormonalHormonal
TedaviTedavi
Messing
EM et al Lancet 7 472 2006
ECOG ECOG ccedilccedilalalışışmasmasııMedianMedian
izlem izlem 119 y119 yııllMedianMedian
progresyonsuzprogresyonsuzsasağğkalkalıımm 139 y139 yııll
vs vs 24 y24 yııllMedianMedian
HastalHastalığığa a oumloumlzgzguumluumlsasağğkalkalıımm henhenuumluumlz eriz erişşilmediilmedi
vs vs 123 y123 yııll
SalvageSalvage RadiotherapyRadiotherapybull
N=1540 Median
dosage 648 Gy
Salvage
RT 6 y progression-free
rateOverall 32
PSA le
05 48PSA 051-10 40PSA 101-15 28
PSA gt 15 18
Stephenson
et al JCO 25 2035 2007
2828
PSA lt 05PSA lt 05PSA 051PSA 051--1010PSA 101PSA 101--1515PSAgt 15PSAgt 15
SalvageSalvage RadiotherapyRadiotherapy
Stephenson
et al JCO 25 2035 2007
KILAVUZLAR NE DKILAVUZLAR NE DİİYOR YOR
bull EAU kılavuzubull NCCN
Dr Şeref BaşalGATA Uumlroloji AD
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Radikal prostatektomi (RP)
EndikasyonlarıKanıt seviyesi
Duumlşuumlk ve orta riskli lokalize prostat kanserli hastalar (cT1b-T2 ve Gleason skoru 2-7 arası
ve PSAlt20) ve yaşam beklentisi 10 yıldan fazla
1b
Roumllatif endikasyonları
T1a hastalığı
olanlar ve yaşam beklentisi 15 yıldan fazla olanlar veya Gleason skoru 7 olanlar 3
Duumlşuumlk hacimli yuumlksek riskli lokalize prostat kanserli seccedililmiş
hastalarda (cT3a veya Gleason skoru 8-10 veya PSAgt20)
3
Multimodal tedavide bir seccedilenek olarak iyi seccedililmiş
yuumlksek riskli lokalize prostat kanseri olan hastalar (cT3b-T4 N0 veya herhangi bir T N1)
3
Oumlneriler
T1-T2 hastalık tedavisinde kısa suumlreli (3 ay) GNRH analoglarıyla neoadjuvan tedavi oumlnerilmekte 1a
Preoperatif potensi olan duumlşuumlk riskli ekstrakapsuumller hastalığı
olanlarda (T1c Gleason skorult7 ve PSAlt10 ngml veya partin tablolarına bakın) sinir koruyucu cerrahi uygulanabilir
3
T2a hastalığı
olanlarda tek taraflı
sinir koruyucu youmlntemler bir seccedilenek olabilir 4
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Yuumlksek riskli lokalize hastalıkta RP
cT3a PCa Gleason skoru 8-10 veya PSAgt20 ngml olan seccedililmiş
hastalarda uygun bir tedavi seccedileneği
Lenf nodu tutulumu sık olduğundan şayet RP yapılırsa genişletilmiş
pelvik lenfadenektomi de yapılmalıdır
Hasta moltimodal yaklaşımlar konusunda da bilgilendirilmelidir Olumsuz tuumlmoumlr oumlzelliği varlığında (pozitif cerrahi sınır ektrakapsuumller yayılım seminal vezikuumll invazyonu) iyileşme doumlnemininden sonra adjuvan RT uygun olabilir
Kanıt seviyesi
Patolojik evresi T3 N0 M0 olan hastalarda radikal prostatektomi sonrası
hemen eksternal radyasyon uygulanması
biyokimyasal ve klinik hastalıksız sağ
kalımı
arttırır 1
Bir alternatif seccedilenek de biyokimyasal başarısızlık olduğunda (fakat PSA 1 ngml uumlzerine ccedilıkmadan) radyasyon uygulamasıdır
3
T3-4 N0 M0 lokal ilerlemiş
prostat kanserinde WHO 0-1 performans statuumlsuumlne sahip hastalara 3 yıllık ardışık ve adjuvan hormonal tedaviyle eksternal radyoterapi genel olarak sağkalımı
arttırmaktadır 1
T2c-T3 N0-x ve Gleason skoru 2-6 olan hasta grubunda radyoterapi oumlncesi ve esnasında kısa suumlreli ADT uygulamasının hastalıksız sağ
kalım uumlzerine olumlu etkisi olabilir 1b
Ccedilok yuumlksek riskli prostat kanserinde ciddi komorbiditenin eşlik etmediği c-pN1 M0 hastalarda eksternal pelvik radyasyon ve hemen akabinde uygulanan uzun doumlnem adjuvan hormonal tedavinin hastalıksız sağkalıma hastalığa spesifik başarısızlığa metastatik başarısızlığa ve biyokimyasal kontroluumlne olumlu etkisi vardır
2b
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Definitif radyoterapi
Kanıt seviyesi
Lokalize prostat kanserinde T1c-T2c N0 M0 hatta cerrahiyi reddeden genccedil hastalarda da olmak uumlzere IMRT ile birlikte veya tek olarak 3D-CRT oumlnerilmektedir Bu uygulamadan duumlşuumlk- orta ve yuumlksek riskli hastaların fayda goumlrduumlğuumlne dair kuvvetli kanıt vardır
2
Yuumlksek riskli hastalarda radyoterapi oumlncesi ve sırasında kısa suumlreli ADT sağ
kalımı
olumlu etkilemektedir
2a
cT1-T2a Gleason lt7 (veya 3+4) PSAlt 10 ngml prostat hacmi lt 50 ml TUR-P hikayesi olmayan ve IPSS iyi olan hastalarda bir seccedilenekte kalıcı
implantlarla transperineal interstisyel braki terapidir
2b
Patolojik evresi T3 N0 M0 olan hastalarda radikal prostatektomi sonrası
hemen eksternal radyasyon uygulanması
biyokimyasal ve klinik hastalıksız sağ
kalımı
arttırır 1
Bir alternatif seccedilenek de biyokimyasal başarısızlık olduğunda (fakat PSA 1 ngml) uumlzerine ccedilıkmadan) radyasyon uygulamasıdır
3
T3-4 N0 M0 lokal ilerlemiş
prostat kanserinde WHO 0-1 performans statuumlsuumlne sahip hastalara 3 yıllık ardışık ve adjuvan hormonal tedaviyle eksternal radyoterapi genel olarak sağkalımı
arttırmaktadır
1
T2c-T3 N0-x ve Gleason skoru 2-6 olan hasta grubunda radyoterapi oumlncesi ve esnasında kısa suumlreli ADT uygulamasının hastalıksız sağ
kalım uumlzerine olumlu etkisi olabilir 1b
Ccedilok yuumlksek riskli prostat kanserinde ciddi komorbiditenin eşlik etmediği c-pN1 M0 hastalarda eksternal pelvik radyasyon ve hemen akabinde uygulanan uzun doumlnem adjuvan hormonal tedavinin hastalıksız sağkalıma hastalığa spesifik başarısızlığa metastatik başarısızlığa ve biyokimyasal kontroluumlne olumlu etkisi vardır
2b
NCCN KNCCN Kıılavuzulavuzu--20092009
NCCN KNCCN Kıılavuzulavuzu--20092009
YYuumluumlksek Riskksek Risk--Lokal Lokal İİleri Evre leri Evre HastalHastalııkta RRPkta RRP
Bianco
FJ Jr et al Urology6683 2005
RRP SonrasRRP Sonrasıı
Biyokimyasal HastalBiyokimyasal Hastalııksksıız z SaSağğkalkalıımm
pT2 pT2 (n223)(n223)
Klinik T3 HastalKlinik T3 Hastalııkta RRP Sonraskta RRP Sonrasıı
HastalHastalığığa a OumlOumlzgzguumluuml
SaSağğkalkalıımm
pT3pT3--4 4 (n391)(n391)
N+ N+ (n227)(n227)
Ward
JF et al BJU Int95751 2005
N 841N 841OrtOrt
izlem 102 yizlem 102 yııll
HastHast OumlOumlzgzguumluuml
SaSağğkalkalıımm5y 955y 9510y 9010y 9015y 7915y 79
RRPRRP
cT3acT3a
5 y5 yııll
10 y10 yııll235 hasta235 hasta
OSOS
959959
7777medianmedian
izlem 706 ayizlem 706 ay
CSSCSS
987987
916916pT2 235pT2 235
bPFSbPFS
595595
511511LN+ 85LN+ 85
cPFScPFS
959959
854854CS+ 335CS+ 335
Hsu
CY et al Eur
Urol 2006
bull
Prostat dokusu + seminal vezikuumlller 50 gr
bull
Prostatik
adenokarsinomabull
Gleason
3+4=7 (tersiyer grade
yoktur)bull
Kapsuumll ve periprostatik
invazyon
bull
Bilat
SV invazyonubull
Cerrahi sınırlar intakt
bull
LN negatifbull
pT3bN0
RRP patolojisiRRP patolojisiRRP patolojisi
Dr Hakan Dr Hakan GemalmazGemalmaz
BBoumloumlyle bir olguda RT+yle bir olguda RT+HTHTrsquorsquoninnin RRPRRPrsquorsquoyeye
daha daha uumluumlststuumluumln oldun olduğğuna una
dair bilimsel bir veri var mdair bilimsel bir veri var mıı
Bu aBu aşşamada hastalamada hastalığıığın olasn olasıı seyri nasseyri nasııldldıırr
OlguOlgu
Tewari Urology 2006FU 20 yrs -
3159 pts cT1-2 -
1980-1997
PTRTWW
High riskIntermediate
risk
Low riskAll
RT vs RP 20 yrs-survival
outcomes
Surgery
RTWW
P Albertsen J Urol 2007
15-yrs overall survival outcomesRP vs RT vs WW
RRP ile T3 HastalRRP ile T3 Hastalııkta Tedavi Sonukta Tedavi Sonuccedilccedillarlarıı
EAU EAU GuidelinesGuidelines
20092009
ReferenceReference TreatmentTreatment 5y OS5y OS 10y OS10y OS 5y CSS5y CSS 10y 10y CSSCSS
5y 5y cPFScPFS
10y 10y cPFScPFS
5y 5y bPFSbPFS
10y 10y bPFSbPFS
Roach Group
2RT 82 50 94 75 - - - -
Roach Group
3RT 68 32 83 62 - - - -
Roach Group
2RT + HT 76 62
(8y)93 89
(8y)
Roach Group
3RT + HT 79 61
(8y)93 88
(8y)
Bolla 2002 RT 62 - 79 - 40Bolla RT + HT 78 - 94 - 74
Hsu RRP 959 77 987 916 959 854 595 511
1557 pts IJROBP 2000 364 pts
FarklFarklıı
Serilerde Tedavi SonuSerilerde Tedavi Sonuccedilccedillarlarıı RTRRP RTRRP
AdjuvanAdjuvan--SalvageSalvage
TedaviTedavi
Dr Emre Tuumlzel
bullGerek var mıbull Varsa Hangisibull Ne zaman
Bolla M et al Lancet
366572 2005
EORTC 22911 RRPEORTC 22911 RRP--AdjuvanAdjuvan
RT vs RT vs İİzlemzlem
5 y5 yııllllıık k Biyokimyasal Biyokimyasal progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 74 vs 526 74 vs 526Klinik Klinik progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 912 vs 81 912 vs 81
EORTC 22911 RRPEORTC 22911 RRP--AdjuvanAdjuvan
RT vs RT vs İİzlemzlem
Colette
L et al Eur
J Cancer
41 2662 2005 N 972
SWOG 8794 SWOG 8794 AdjuvantAdjuvant RTRT
bull
N= 425bull
Postop
ART (60-64 Gy) vs observation
bull
Median
f-u 106 yearsTreatment Metastasis
or
deathMedian
metastasis- free
survival
P
ART 36 147 y 006
Obs 43 132 y
Thompson
et al JAMA 296 2329 2006
RRP+RRP+AdjuvantAdjuvant
HormonalHormonal
TherapyTherapy
in pT3b in pT3b PCaPCa
ZinckeZincke
H et al J H et al J UrolUrol 166 2208 2001 166 2208 2001
SiddiquiSiddiqui
SA et al J SA et al J UrolUrol 1791830 2008 1791830 2008
6401 hasta 953 pT36401 hasta 953 pT3--4 hasta4 hasta10y 10y sistmksistmk
progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 95 vs 90 plt 000195 vs 90 plt 0001
10y hastal10y hastalığığa a oumloumlzgzguumluuml
sasağğkalkalıımm 98 vs 95 p= 000998 vs 95 p= 000910y genel 10y genel sasağğkalkalıımm 84 vs 83 p= 042784 vs 83 p= 0427
HT baHT başşlama zamanlama zamanıı
PSA gt 04 PSA gt 04 ngngml ise fayda yokml ise fayda yok
McLeod
DG et al BJU 97247 2005
ldquoldquoEarlyEarly
ProstateProstate
CancerCancerrdquordquo
CcedilCcedilalalışışmasmasıı
N 8113N 8113
MedianMedian
izlem 74 yizlem 74 yııll
PFSPFS OSOS
p=00041
HR 051 (032-
081)p=092
HR 104 (053-
202)
Adjuvant Flutamide
after
RP
Wirth M Eur Urol 2004
RRP + RRP + AdjuvanAdjuvan HormonalHormonal
TedaviTedavi
Messing
EM et al Lancet 7 472 2006
ECOG ECOG ccedilccedilalalışışmasmasııMedianMedian
izlem izlem 119 y119 yııllMedianMedian
progresyonsuzprogresyonsuzsasağğkalkalıımm 139 y139 yııll
vs vs 24 y24 yııllMedianMedian
HastalHastalığığa a oumloumlzgzguumluumlsasağğkalkalıımm henhenuumluumlz eriz erişşilmediilmedi
vs vs 123 y123 yııll
SalvageSalvage RadiotherapyRadiotherapybull
N=1540 Median
dosage 648 Gy
Salvage
RT 6 y progression-free
rateOverall 32
PSA le
05 48PSA 051-10 40PSA 101-15 28
PSA gt 15 18
Stephenson
et al JCO 25 2035 2007
2828
PSA lt 05PSA lt 05PSA 051PSA 051--1010PSA 101PSA 101--1515PSAgt 15PSAgt 15
SalvageSalvage RadiotherapyRadiotherapy
Stephenson
et al JCO 25 2035 2007
KILAVUZLAR NE DKILAVUZLAR NE DİİYOR YOR
bull EAU kılavuzubull NCCN
Dr Şeref BaşalGATA Uumlroloji AD
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Radikal prostatektomi (RP)
EndikasyonlarıKanıt seviyesi
Duumlşuumlk ve orta riskli lokalize prostat kanserli hastalar (cT1b-T2 ve Gleason skoru 2-7 arası
ve PSAlt20) ve yaşam beklentisi 10 yıldan fazla
1b
Roumllatif endikasyonları
T1a hastalığı
olanlar ve yaşam beklentisi 15 yıldan fazla olanlar veya Gleason skoru 7 olanlar 3
Duumlşuumlk hacimli yuumlksek riskli lokalize prostat kanserli seccedililmiş
hastalarda (cT3a veya Gleason skoru 8-10 veya PSAgt20)
3
Multimodal tedavide bir seccedilenek olarak iyi seccedililmiş
yuumlksek riskli lokalize prostat kanseri olan hastalar (cT3b-T4 N0 veya herhangi bir T N1)
3
Oumlneriler
T1-T2 hastalık tedavisinde kısa suumlreli (3 ay) GNRH analoglarıyla neoadjuvan tedavi oumlnerilmekte 1a
Preoperatif potensi olan duumlşuumlk riskli ekstrakapsuumller hastalığı
olanlarda (T1c Gleason skorult7 ve PSAlt10 ngml veya partin tablolarına bakın) sinir koruyucu cerrahi uygulanabilir
3
T2a hastalığı
olanlarda tek taraflı
sinir koruyucu youmlntemler bir seccedilenek olabilir 4
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Yuumlksek riskli lokalize hastalıkta RP
cT3a PCa Gleason skoru 8-10 veya PSAgt20 ngml olan seccedililmiş
hastalarda uygun bir tedavi seccedileneği
Lenf nodu tutulumu sık olduğundan şayet RP yapılırsa genişletilmiş
pelvik lenfadenektomi de yapılmalıdır
Hasta moltimodal yaklaşımlar konusunda da bilgilendirilmelidir Olumsuz tuumlmoumlr oumlzelliği varlığında (pozitif cerrahi sınır ektrakapsuumller yayılım seminal vezikuumll invazyonu) iyileşme doumlnemininden sonra adjuvan RT uygun olabilir
Kanıt seviyesi
Patolojik evresi T3 N0 M0 olan hastalarda radikal prostatektomi sonrası
hemen eksternal radyasyon uygulanması
biyokimyasal ve klinik hastalıksız sağ
kalımı
arttırır 1
Bir alternatif seccedilenek de biyokimyasal başarısızlık olduğunda (fakat PSA 1 ngml uumlzerine ccedilıkmadan) radyasyon uygulamasıdır
3
T3-4 N0 M0 lokal ilerlemiş
prostat kanserinde WHO 0-1 performans statuumlsuumlne sahip hastalara 3 yıllık ardışık ve adjuvan hormonal tedaviyle eksternal radyoterapi genel olarak sağkalımı
arttırmaktadır 1
T2c-T3 N0-x ve Gleason skoru 2-6 olan hasta grubunda radyoterapi oumlncesi ve esnasında kısa suumlreli ADT uygulamasının hastalıksız sağ
kalım uumlzerine olumlu etkisi olabilir 1b
Ccedilok yuumlksek riskli prostat kanserinde ciddi komorbiditenin eşlik etmediği c-pN1 M0 hastalarda eksternal pelvik radyasyon ve hemen akabinde uygulanan uzun doumlnem adjuvan hormonal tedavinin hastalıksız sağkalıma hastalığa spesifik başarısızlığa metastatik başarısızlığa ve biyokimyasal kontroluumlne olumlu etkisi vardır
2b
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Definitif radyoterapi
Kanıt seviyesi
Lokalize prostat kanserinde T1c-T2c N0 M0 hatta cerrahiyi reddeden genccedil hastalarda da olmak uumlzere IMRT ile birlikte veya tek olarak 3D-CRT oumlnerilmektedir Bu uygulamadan duumlşuumlk- orta ve yuumlksek riskli hastaların fayda goumlrduumlğuumlne dair kuvvetli kanıt vardır
2
Yuumlksek riskli hastalarda radyoterapi oumlncesi ve sırasında kısa suumlreli ADT sağ
kalımı
olumlu etkilemektedir
2a
cT1-T2a Gleason lt7 (veya 3+4) PSAlt 10 ngml prostat hacmi lt 50 ml TUR-P hikayesi olmayan ve IPSS iyi olan hastalarda bir seccedilenekte kalıcı
implantlarla transperineal interstisyel braki terapidir
2b
Patolojik evresi T3 N0 M0 olan hastalarda radikal prostatektomi sonrası
hemen eksternal radyasyon uygulanması
biyokimyasal ve klinik hastalıksız sağ
kalımı
arttırır 1
Bir alternatif seccedilenek de biyokimyasal başarısızlık olduğunda (fakat PSA 1 ngml) uumlzerine ccedilıkmadan) radyasyon uygulamasıdır
3
T3-4 N0 M0 lokal ilerlemiş
prostat kanserinde WHO 0-1 performans statuumlsuumlne sahip hastalara 3 yıllık ardışık ve adjuvan hormonal tedaviyle eksternal radyoterapi genel olarak sağkalımı
arttırmaktadır
1
T2c-T3 N0-x ve Gleason skoru 2-6 olan hasta grubunda radyoterapi oumlncesi ve esnasında kısa suumlreli ADT uygulamasının hastalıksız sağ
kalım uumlzerine olumlu etkisi olabilir 1b
Ccedilok yuumlksek riskli prostat kanserinde ciddi komorbiditenin eşlik etmediği c-pN1 M0 hastalarda eksternal pelvik radyasyon ve hemen akabinde uygulanan uzun doumlnem adjuvan hormonal tedavinin hastalıksız sağkalıma hastalığa spesifik başarısızlığa metastatik başarısızlığa ve biyokimyasal kontroluumlne olumlu etkisi vardır
2b
NCCN KNCCN Kıılavuzulavuzu--20092009
NCCN KNCCN Kıılavuzulavuzu--20092009
Bianco
FJ Jr et al Urology6683 2005
RRP SonrasRRP Sonrasıı
Biyokimyasal HastalBiyokimyasal Hastalııksksıız z SaSağğkalkalıımm
pT2 pT2 (n223)(n223)
Klinik T3 HastalKlinik T3 Hastalııkta RRP Sonraskta RRP Sonrasıı
HastalHastalığığa a OumlOumlzgzguumluuml
SaSağğkalkalıımm
pT3pT3--4 4 (n391)(n391)
N+ N+ (n227)(n227)
Ward
JF et al BJU Int95751 2005
N 841N 841OrtOrt
izlem 102 yizlem 102 yııll
HastHast OumlOumlzgzguumluuml
SaSağğkalkalıımm5y 955y 9510y 9010y 9015y 7915y 79
RRPRRP
cT3acT3a
5 y5 yııll
10 y10 yııll235 hasta235 hasta
OSOS
959959
7777medianmedian
izlem 706 ayizlem 706 ay
CSSCSS
987987
916916pT2 235pT2 235
bPFSbPFS
595595
511511LN+ 85LN+ 85
cPFScPFS
959959
854854CS+ 335CS+ 335
Hsu
CY et al Eur
Urol 2006
bull
Prostat dokusu + seminal vezikuumlller 50 gr
bull
Prostatik
adenokarsinomabull
Gleason
3+4=7 (tersiyer grade
yoktur)bull
Kapsuumll ve periprostatik
invazyon
bull
Bilat
SV invazyonubull
Cerrahi sınırlar intakt
bull
LN negatifbull
pT3bN0
RRP patolojisiRRP patolojisiRRP patolojisi
Dr Hakan Dr Hakan GemalmazGemalmaz
BBoumloumlyle bir olguda RT+yle bir olguda RT+HTHTrsquorsquoninnin RRPRRPrsquorsquoyeye
daha daha uumluumlststuumluumln oldun olduğğuna una
dair bilimsel bir veri var mdair bilimsel bir veri var mıı
Bu aBu aşşamada hastalamada hastalığıığın olasn olasıı seyri nasseyri nasııldldıırr
OlguOlgu
Tewari Urology 2006FU 20 yrs -
3159 pts cT1-2 -
1980-1997
PTRTWW
High riskIntermediate
risk
Low riskAll
RT vs RP 20 yrs-survival
outcomes
Surgery
RTWW
P Albertsen J Urol 2007
15-yrs overall survival outcomesRP vs RT vs WW
RRP ile T3 HastalRRP ile T3 Hastalııkta Tedavi Sonukta Tedavi Sonuccedilccedillarlarıı
EAU EAU GuidelinesGuidelines
20092009
ReferenceReference TreatmentTreatment 5y OS5y OS 10y OS10y OS 5y CSS5y CSS 10y 10y CSSCSS
5y 5y cPFScPFS
10y 10y cPFScPFS
5y 5y bPFSbPFS
10y 10y bPFSbPFS
Roach Group
2RT 82 50 94 75 - - - -
Roach Group
3RT 68 32 83 62 - - - -
Roach Group
2RT + HT 76 62
(8y)93 89
(8y)
Roach Group
3RT + HT 79 61
(8y)93 88
(8y)
Bolla 2002 RT 62 - 79 - 40Bolla RT + HT 78 - 94 - 74
Hsu RRP 959 77 987 916 959 854 595 511
1557 pts IJROBP 2000 364 pts
FarklFarklıı
Serilerde Tedavi SonuSerilerde Tedavi Sonuccedilccedillarlarıı RTRRP RTRRP
AdjuvanAdjuvan--SalvageSalvage
TedaviTedavi
Dr Emre Tuumlzel
bullGerek var mıbull Varsa Hangisibull Ne zaman
Bolla M et al Lancet
366572 2005
EORTC 22911 RRPEORTC 22911 RRP--AdjuvanAdjuvan
RT vs RT vs İİzlemzlem
5 y5 yııllllıık k Biyokimyasal Biyokimyasal progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 74 vs 526 74 vs 526Klinik Klinik progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 912 vs 81 912 vs 81
EORTC 22911 RRPEORTC 22911 RRP--AdjuvanAdjuvan
RT vs RT vs İİzlemzlem
Colette
L et al Eur
J Cancer
41 2662 2005 N 972
SWOG 8794 SWOG 8794 AdjuvantAdjuvant RTRT
bull
N= 425bull
Postop
ART (60-64 Gy) vs observation
bull
Median
f-u 106 yearsTreatment Metastasis
or
deathMedian
metastasis- free
survival
P
ART 36 147 y 006
Obs 43 132 y
Thompson
et al JAMA 296 2329 2006
RRP+RRP+AdjuvantAdjuvant
HormonalHormonal
TherapyTherapy
in pT3b in pT3b PCaPCa
ZinckeZincke
H et al J H et al J UrolUrol 166 2208 2001 166 2208 2001
SiddiquiSiddiqui
SA et al J SA et al J UrolUrol 1791830 2008 1791830 2008
6401 hasta 953 pT36401 hasta 953 pT3--4 hasta4 hasta10y 10y sistmksistmk
progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 95 vs 90 plt 000195 vs 90 plt 0001
10y hastal10y hastalığığa a oumloumlzgzguumluuml
sasağğkalkalıımm 98 vs 95 p= 000998 vs 95 p= 000910y genel 10y genel sasağğkalkalıımm 84 vs 83 p= 042784 vs 83 p= 0427
HT baHT başşlama zamanlama zamanıı
PSA gt 04 PSA gt 04 ngngml ise fayda yokml ise fayda yok
McLeod
DG et al BJU 97247 2005
ldquoldquoEarlyEarly
ProstateProstate
CancerCancerrdquordquo
CcedilCcedilalalışışmasmasıı
N 8113N 8113
MedianMedian
izlem 74 yizlem 74 yııll
PFSPFS OSOS
p=00041
HR 051 (032-
081)p=092
HR 104 (053-
202)
Adjuvant Flutamide
after
RP
Wirth M Eur Urol 2004
RRP + RRP + AdjuvanAdjuvan HormonalHormonal
TedaviTedavi
Messing
EM et al Lancet 7 472 2006
ECOG ECOG ccedilccedilalalışışmasmasııMedianMedian
izlem izlem 119 y119 yııllMedianMedian
progresyonsuzprogresyonsuzsasağğkalkalıımm 139 y139 yııll
vs vs 24 y24 yııllMedianMedian
HastalHastalığığa a oumloumlzgzguumluumlsasağğkalkalıımm henhenuumluumlz eriz erişşilmediilmedi
vs vs 123 y123 yııll
SalvageSalvage RadiotherapyRadiotherapybull
N=1540 Median
dosage 648 Gy
Salvage
RT 6 y progression-free
rateOverall 32
PSA le
05 48PSA 051-10 40PSA 101-15 28
PSA gt 15 18
Stephenson
et al JCO 25 2035 2007
2828
PSA lt 05PSA lt 05PSA 051PSA 051--1010PSA 101PSA 101--1515PSAgt 15PSAgt 15
SalvageSalvage RadiotherapyRadiotherapy
Stephenson
et al JCO 25 2035 2007
KILAVUZLAR NE DKILAVUZLAR NE DİİYOR YOR
bull EAU kılavuzubull NCCN
Dr Şeref BaşalGATA Uumlroloji AD
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Radikal prostatektomi (RP)
EndikasyonlarıKanıt seviyesi
Duumlşuumlk ve orta riskli lokalize prostat kanserli hastalar (cT1b-T2 ve Gleason skoru 2-7 arası
ve PSAlt20) ve yaşam beklentisi 10 yıldan fazla
1b
Roumllatif endikasyonları
T1a hastalığı
olanlar ve yaşam beklentisi 15 yıldan fazla olanlar veya Gleason skoru 7 olanlar 3
Duumlşuumlk hacimli yuumlksek riskli lokalize prostat kanserli seccedililmiş
hastalarda (cT3a veya Gleason skoru 8-10 veya PSAgt20)
3
Multimodal tedavide bir seccedilenek olarak iyi seccedililmiş
yuumlksek riskli lokalize prostat kanseri olan hastalar (cT3b-T4 N0 veya herhangi bir T N1)
3
Oumlneriler
T1-T2 hastalık tedavisinde kısa suumlreli (3 ay) GNRH analoglarıyla neoadjuvan tedavi oumlnerilmekte 1a
Preoperatif potensi olan duumlşuumlk riskli ekstrakapsuumller hastalığı
olanlarda (T1c Gleason skorult7 ve PSAlt10 ngml veya partin tablolarına bakın) sinir koruyucu cerrahi uygulanabilir
3
T2a hastalığı
olanlarda tek taraflı
sinir koruyucu youmlntemler bir seccedilenek olabilir 4
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Yuumlksek riskli lokalize hastalıkta RP
cT3a PCa Gleason skoru 8-10 veya PSAgt20 ngml olan seccedililmiş
hastalarda uygun bir tedavi seccedileneği
Lenf nodu tutulumu sık olduğundan şayet RP yapılırsa genişletilmiş
pelvik lenfadenektomi de yapılmalıdır
Hasta moltimodal yaklaşımlar konusunda da bilgilendirilmelidir Olumsuz tuumlmoumlr oumlzelliği varlığında (pozitif cerrahi sınır ektrakapsuumller yayılım seminal vezikuumll invazyonu) iyileşme doumlnemininden sonra adjuvan RT uygun olabilir
Kanıt seviyesi
Patolojik evresi T3 N0 M0 olan hastalarda radikal prostatektomi sonrası
hemen eksternal radyasyon uygulanması
biyokimyasal ve klinik hastalıksız sağ
kalımı
arttırır 1
Bir alternatif seccedilenek de biyokimyasal başarısızlık olduğunda (fakat PSA 1 ngml uumlzerine ccedilıkmadan) radyasyon uygulamasıdır
3
T3-4 N0 M0 lokal ilerlemiş
prostat kanserinde WHO 0-1 performans statuumlsuumlne sahip hastalara 3 yıllık ardışık ve adjuvan hormonal tedaviyle eksternal radyoterapi genel olarak sağkalımı
arttırmaktadır 1
T2c-T3 N0-x ve Gleason skoru 2-6 olan hasta grubunda radyoterapi oumlncesi ve esnasında kısa suumlreli ADT uygulamasının hastalıksız sağ
kalım uumlzerine olumlu etkisi olabilir 1b
Ccedilok yuumlksek riskli prostat kanserinde ciddi komorbiditenin eşlik etmediği c-pN1 M0 hastalarda eksternal pelvik radyasyon ve hemen akabinde uygulanan uzun doumlnem adjuvan hormonal tedavinin hastalıksız sağkalıma hastalığa spesifik başarısızlığa metastatik başarısızlığa ve biyokimyasal kontroluumlne olumlu etkisi vardır
2b
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Definitif radyoterapi
Kanıt seviyesi
Lokalize prostat kanserinde T1c-T2c N0 M0 hatta cerrahiyi reddeden genccedil hastalarda da olmak uumlzere IMRT ile birlikte veya tek olarak 3D-CRT oumlnerilmektedir Bu uygulamadan duumlşuumlk- orta ve yuumlksek riskli hastaların fayda goumlrduumlğuumlne dair kuvvetli kanıt vardır
2
Yuumlksek riskli hastalarda radyoterapi oumlncesi ve sırasında kısa suumlreli ADT sağ
kalımı
olumlu etkilemektedir
2a
cT1-T2a Gleason lt7 (veya 3+4) PSAlt 10 ngml prostat hacmi lt 50 ml TUR-P hikayesi olmayan ve IPSS iyi olan hastalarda bir seccedilenekte kalıcı
implantlarla transperineal interstisyel braki terapidir
2b
Patolojik evresi T3 N0 M0 olan hastalarda radikal prostatektomi sonrası
hemen eksternal radyasyon uygulanması
biyokimyasal ve klinik hastalıksız sağ
kalımı
arttırır 1
Bir alternatif seccedilenek de biyokimyasal başarısızlık olduğunda (fakat PSA 1 ngml) uumlzerine ccedilıkmadan) radyasyon uygulamasıdır
3
T3-4 N0 M0 lokal ilerlemiş
prostat kanserinde WHO 0-1 performans statuumlsuumlne sahip hastalara 3 yıllık ardışık ve adjuvan hormonal tedaviyle eksternal radyoterapi genel olarak sağkalımı
arttırmaktadır
1
T2c-T3 N0-x ve Gleason skoru 2-6 olan hasta grubunda radyoterapi oumlncesi ve esnasında kısa suumlreli ADT uygulamasının hastalıksız sağ
kalım uumlzerine olumlu etkisi olabilir 1b
Ccedilok yuumlksek riskli prostat kanserinde ciddi komorbiditenin eşlik etmediği c-pN1 M0 hastalarda eksternal pelvik radyasyon ve hemen akabinde uygulanan uzun doumlnem adjuvan hormonal tedavinin hastalıksız sağkalıma hastalığa spesifik başarısızlığa metastatik başarısızlığa ve biyokimyasal kontroluumlne olumlu etkisi vardır
2b
NCCN KNCCN Kıılavuzulavuzu--20092009
NCCN KNCCN Kıılavuzulavuzu--20092009
pT2 pT2 (n223)(n223)
Klinik T3 HastalKlinik T3 Hastalııkta RRP Sonraskta RRP Sonrasıı
HastalHastalığığa a OumlOumlzgzguumluuml
SaSağğkalkalıımm
pT3pT3--4 4 (n391)(n391)
N+ N+ (n227)(n227)
Ward
JF et al BJU Int95751 2005
N 841N 841OrtOrt
izlem 102 yizlem 102 yııll
HastHast OumlOumlzgzguumluuml
SaSağğkalkalıımm5y 955y 9510y 9010y 9015y 7915y 79
RRPRRP
cT3acT3a
5 y5 yııll
10 y10 yııll235 hasta235 hasta
OSOS
959959
7777medianmedian
izlem 706 ayizlem 706 ay
CSSCSS
987987
916916pT2 235pT2 235
bPFSbPFS
595595
511511LN+ 85LN+ 85
cPFScPFS
959959
854854CS+ 335CS+ 335
Hsu
CY et al Eur
Urol 2006
bull
Prostat dokusu + seminal vezikuumlller 50 gr
bull
Prostatik
adenokarsinomabull
Gleason
3+4=7 (tersiyer grade
yoktur)bull
Kapsuumll ve periprostatik
invazyon
bull
Bilat
SV invazyonubull
Cerrahi sınırlar intakt
bull
LN negatifbull
pT3bN0
RRP patolojisiRRP patolojisiRRP patolojisi
Dr Hakan Dr Hakan GemalmazGemalmaz
BBoumloumlyle bir olguda RT+yle bir olguda RT+HTHTrsquorsquoninnin RRPRRPrsquorsquoyeye
daha daha uumluumlststuumluumln oldun olduğğuna una
dair bilimsel bir veri var mdair bilimsel bir veri var mıı
Bu aBu aşşamada hastalamada hastalığıığın olasn olasıı seyri nasseyri nasııldldıırr
OlguOlgu
Tewari Urology 2006FU 20 yrs -
3159 pts cT1-2 -
1980-1997
PTRTWW
High riskIntermediate
risk
Low riskAll
RT vs RP 20 yrs-survival
outcomes
Surgery
RTWW
P Albertsen J Urol 2007
15-yrs overall survival outcomesRP vs RT vs WW
RRP ile T3 HastalRRP ile T3 Hastalııkta Tedavi Sonukta Tedavi Sonuccedilccedillarlarıı
EAU EAU GuidelinesGuidelines
20092009
ReferenceReference TreatmentTreatment 5y OS5y OS 10y OS10y OS 5y CSS5y CSS 10y 10y CSSCSS
5y 5y cPFScPFS
10y 10y cPFScPFS
5y 5y bPFSbPFS
10y 10y bPFSbPFS
Roach Group
2RT 82 50 94 75 - - - -
Roach Group
3RT 68 32 83 62 - - - -
Roach Group
2RT + HT 76 62
(8y)93 89
(8y)
Roach Group
3RT + HT 79 61
(8y)93 88
(8y)
Bolla 2002 RT 62 - 79 - 40Bolla RT + HT 78 - 94 - 74
Hsu RRP 959 77 987 916 959 854 595 511
1557 pts IJROBP 2000 364 pts
FarklFarklıı
Serilerde Tedavi SonuSerilerde Tedavi Sonuccedilccedillarlarıı RTRRP RTRRP
AdjuvanAdjuvan--SalvageSalvage
TedaviTedavi
Dr Emre Tuumlzel
bullGerek var mıbull Varsa Hangisibull Ne zaman
Bolla M et al Lancet
366572 2005
EORTC 22911 RRPEORTC 22911 RRP--AdjuvanAdjuvan
RT vs RT vs İİzlemzlem
5 y5 yııllllıık k Biyokimyasal Biyokimyasal progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 74 vs 526 74 vs 526Klinik Klinik progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 912 vs 81 912 vs 81
EORTC 22911 RRPEORTC 22911 RRP--AdjuvanAdjuvan
RT vs RT vs İİzlemzlem
Colette
L et al Eur
J Cancer
41 2662 2005 N 972
SWOG 8794 SWOG 8794 AdjuvantAdjuvant RTRT
bull
N= 425bull
Postop
ART (60-64 Gy) vs observation
bull
Median
f-u 106 yearsTreatment Metastasis
or
deathMedian
metastasis- free
survival
P
ART 36 147 y 006
Obs 43 132 y
Thompson
et al JAMA 296 2329 2006
RRP+RRP+AdjuvantAdjuvant
HormonalHormonal
TherapyTherapy
in pT3b in pT3b PCaPCa
ZinckeZincke
H et al J H et al J UrolUrol 166 2208 2001 166 2208 2001
SiddiquiSiddiqui
SA et al J SA et al J UrolUrol 1791830 2008 1791830 2008
6401 hasta 953 pT36401 hasta 953 pT3--4 hasta4 hasta10y 10y sistmksistmk
progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 95 vs 90 plt 000195 vs 90 plt 0001
10y hastal10y hastalığığa a oumloumlzgzguumluuml
sasağğkalkalıımm 98 vs 95 p= 000998 vs 95 p= 000910y genel 10y genel sasağğkalkalıımm 84 vs 83 p= 042784 vs 83 p= 0427
HT baHT başşlama zamanlama zamanıı
PSA gt 04 PSA gt 04 ngngml ise fayda yokml ise fayda yok
McLeod
DG et al BJU 97247 2005
ldquoldquoEarlyEarly
ProstateProstate
CancerCancerrdquordquo
CcedilCcedilalalışışmasmasıı
N 8113N 8113
MedianMedian
izlem 74 yizlem 74 yııll
PFSPFS OSOS
p=00041
HR 051 (032-
081)p=092
HR 104 (053-
202)
Adjuvant Flutamide
after
RP
Wirth M Eur Urol 2004
RRP + RRP + AdjuvanAdjuvan HormonalHormonal
TedaviTedavi
Messing
EM et al Lancet 7 472 2006
ECOG ECOG ccedilccedilalalışışmasmasııMedianMedian
izlem izlem 119 y119 yııllMedianMedian
progresyonsuzprogresyonsuzsasağğkalkalıımm 139 y139 yııll
vs vs 24 y24 yııllMedianMedian
HastalHastalığığa a oumloumlzgzguumluumlsasağğkalkalıımm henhenuumluumlz eriz erişşilmediilmedi
vs vs 123 y123 yııll
SalvageSalvage RadiotherapyRadiotherapybull
N=1540 Median
dosage 648 Gy
Salvage
RT 6 y progression-free
rateOverall 32
PSA le
05 48PSA 051-10 40PSA 101-15 28
PSA gt 15 18
Stephenson
et al JCO 25 2035 2007
2828
PSA lt 05PSA lt 05PSA 051PSA 051--1010PSA 101PSA 101--1515PSAgt 15PSAgt 15
SalvageSalvage RadiotherapyRadiotherapy
Stephenson
et al JCO 25 2035 2007
KILAVUZLAR NE DKILAVUZLAR NE DİİYOR YOR
bull EAU kılavuzubull NCCN
Dr Şeref BaşalGATA Uumlroloji AD
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Radikal prostatektomi (RP)
EndikasyonlarıKanıt seviyesi
Duumlşuumlk ve orta riskli lokalize prostat kanserli hastalar (cT1b-T2 ve Gleason skoru 2-7 arası
ve PSAlt20) ve yaşam beklentisi 10 yıldan fazla
1b
Roumllatif endikasyonları
T1a hastalığı
olanlar ve yaşam beklentisi 15 yıldan fazla olanlar veya Gleason skoru 7 olanlar 3
Duumlşuumlk hacimli yuumlksek riskli lokalize prostat kanserli seccedililmiş
hastalarda (cT3a veya Gleason skoru 8-10 veya PSAgt20)
3
Multimodal tedavide bir seccedilenek olarak iyi seccedililmiş
yuumlksek riskli lokalize prostat kanseri olan hastalar (cT3b-T4 N0 veya herhangi bir T N1)
3
Oumlneriler
T1-T2 hastalık tedavisinde kısa suumlreli (3 ay) GNRH analoglarıyla neoadjuvan tedavi oumlnerilmekte 1a
Preoperatif potensi olan duumlşuumlk riskli ekstrakapsuumller hastalığı
olanlarda (T1c Gleason skorult7 ve PSAlt10 ngml veya partin tablolarına bakın) sinir koruyucu cerrahi uygulanabilir
3
T2a hastalığı
olanlarda tek taraflı
sinir koruyucu youmlntemler bir seccedilenek olabilir 4
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Yuumlksek riskli lokalize hastalıkta RP
cT3a PCa Gleason skoru 8-10 veya PSAgt20 ngml olan seccedililmiş
hastalarda uygun bir tedavi seccedileneği
Lenf nodu tutulumu sık olduğundan şayet RP yapılırsa genişletilmiş
pelvik lenfadenektomi de yapılmalıdır
Hasta moltimodal yaklaşımlar konusunda da bilgilendirilmelidir Olumsuz tuumlmoumlr oumlzelliği varlığında (pozitif cerrahi sınır ektrakapsuumller yayılım seminal vezikuumll invazyonu) iyileşme doumlnemininden sonra adjuvan RT uygun olabilir
Kanıt seviyesi
Patolojik evresi T3 N0 M0 olan hastalarda radikal prostatektomi sonrası
hemen eksternal radyasyon uygulanması
biyokimyasal ve klinik hastalıksız sağ
kalımı
arttırır 1
Bir alternatif seccedilenek de biyokimyasal başarısızlık olduğunda (fakat PSA 1 ngml uumlzerine ccedilıkmadan) radyasyon uygulamasıdır
3
T3-4 N0 M0 lokal ilerlemiş
prostat kanserinde WHO 0-1 performans statuumlsuumlne sahip hastalara 3 yıllık ardışık ve adjuvan hormonal tedaviyle eksternal radyoterapi genel olarak sağkalımı
arttırmaktadır 1
T2c-T3 N0-x ve Gleason skoru 2-6 olan hasta grubunda radyoterapi oumlncesi ve esnasında kısa suumlreli ADT uygulamasının hastalıksız sağ
kalım uumlzerine olumlu etkisi olabilir 1b
Ccedilok yuumlksek riskli prostat kanserinde ciddi komorbiditenin eşlik etmediği c-pN1 M0 hastalarda eksternal pelvik radyasyon ve hemen akabinde uygulanan uzun doumlnem adjuvan hormonal tedavinin hastalıksız sağkalıma hastalığa spesifik başarısızlığa metastatik başarısızlığa ve biyokimyasal kontroluumlne olumlu etkisi vardır
2b
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Definitif radyoterapi
Kanıt seviyesi
Lokalize prostat kanserinde T1c-T2c N0 M0 hatta cerrahiyi reddeden genccedil hastalarda da olmak uumlzere IMRT ile birlikte veya tek olarak 3D-CRT oumlnerilmektedir Bu uygulamadan duumlşuumlk- orta ve yuumlksek riskli hastaların fayda goumlrduumlğuumlne dair kuvvetli kanıt vardır
2
Yuumlksek riskli hastalarda radyoterapi oumlncesi ve sırasında kısa suumlreli ADT sağ
kalımı
olumlu etkilemektedir
2a
cT1-T2a Gleason lt7 (veya 3+4) PSAlt 10 ngml prostat hacmi lt 50 ml TUR-P hikayesi olmayan ve IPSS iyi olan hastalarda bir seccedilenekte kalıcı
implantlarla transperineal interstisyel braki terapidir
2b
Patolojik evresi T3 N0 M0 olan hastalarda radikal prostatektomi sonrası
hemen eksternal radyasyon uygulanması
biyokimyasal ve klinik hastalıksız sağ
kalımı
arttırır 1
Bir alternatif seccedilenek de biyokimyasal başarısızlık olduğunda (fakat PSA 1 ngml) uumlzerine ccedilıkmadan) radyasyon uygulamasıdır
3
T3-4 N0 M0 lokal ilerlemiş
prostat kanserinde WHO 0-1 performans statuumlsuumlne sahip hastalara 3 yıllık ardışık ve adjuvan hormonal tedaviyle eksternal radyoterapi genel olarak sağkalımı
arttırmaktadır
1
T2c-T3 N0-x ve Gleason skoru 2-6 olan hasta grubunda radyoterapi oumlncesi ve esnasında kısa suumlreli ADT uygulamasının hastalıksız sağ
kalım uumlzerine olumlu etkisi olabilir 1b
Ccedilok yuumlksek riskli prostat kanserinde ciddi komorbiditenin eşlik etmediği c-pN1 M0 hastalarda eksternal pelvik radyasyon ve hemen akabinde uygulanan uzun doumlnem adjuvan hormonal tedavinin hastalıksız sağkalıma hastalığa spesifik başarısızlığa metastatik başarısızlığa ve biyokimyasal kontroluumlne olumlu etkisi vardır
2b
NCCN KNCCN Kıılavuzulavuzu--20092009
NCCN KNCCN Kıılavuzulavuzu--20092009
RRPRRP
cT3acT3a
5 y5 yııll
10 y10 yııll235 hasta235 hasta
OSOS
959959
7777medianmedian
izlem 706 ayizlem 706 ay
CSSCSS
987987
916916pT2 235pT2 235
bPFSbPFS
595595
511511LN+ 85LN+ 85
cPFScPFS
959959
854854CS+ 335CS+ 335
Hsu
CY et al Eur
Urol 2006
bull
Prostat dokusu + seminal vezikuumlller 50 gr
bull
Prostatik
adenokarsinomabull
Gleason
3+4=7 (tersiyer grade
yoktur)bull
Kapsuumll ve periprostatik
invazyon
bull
Bilat
SV invazyonubull
Cerrahi sınırlar intakt
bull
LN negatifbull
pT3bN0
RRP patolojisiRRP patolojisiRRP patolojisi
Dr Hakan Dr Hakan GemalmazGemalmaz
BBoumloumlyle bir olguda RT+yle bir olguda RT+HTHTrsquorsquoninnin RRPRRPrsquorsquoyeye
daha daha uumluumlststuumluumln oldun olduğğuna una
dair bilimsel bir veri var mdair bilimsel bir veri var mıı
Bu aBu aşşamada hastalamada hastalığıığın olasn olasıı seyri nasseyri nasııldldıırr
OlguOlgu
Tewari Urology 2006FU 20 yrs -
3159 pts cT1-2 -
1980-1997
PTRTWW
High riskIntermediate
risk
Low riskAll
RT vs RP 20 yrs-survival
outcomes
Surgery
RTWW
P Albertsen J Urol 2007
15-yrs overall survival outcomesRP vs RT vs WW
RRP ile T3 HastalRRP ile T3 Hastalııkta Tedavi Sonukta Tedavi Sonuccedilccedillarlarıı
EAU EAU GuidelinesGuidelines
20092009
ReferenceReference TreatmentTreatment 5y OS5y OS 10y OS10y OS 5y CSS5y CSS 10y 10y CSSCSS
5y 5y cPFScPFS
10y 10y cPFScPFS
5y 5y bPFSbPFS
10y 10y bPFSbPFS
Roach Group
2RT 82 50 94 75 - - - -
Roach Group
3RT 68 32 83 62 - - - -
Roach Group
2RT + HT 76 62
(8y)93 89
(8y)
Roach Group
3RT + HT 79 61
(8y)93 88
(8y)
Bolla 2002 RT 62 - 79 - 40Bolla RT + HT 78 - 94 - 74
Hsu RRP 959 77 987 916 959 854 595 511
1557 pts IJROBP 2000 364 pts
FarklFarklıı
Serilerde Tedavi SonuSerilerde Tedavi Sonuccedilccedillarlarıı RTRRP RTRRP
AdjuvanAdjuvan--SalvageSalvage
TedaviTedavi
Dr Emre Tuumlzel
bullGerek var mıbull Varsa Hangisibull Ne zaman
Bolla M et al Lancet
366572 2005
EORTC 22911 RRPEORTC 22911 RRP--AdjuvanAdjuvan
RT vs RT vs İİzlemzlem
5 y5 yııllllıık k Biyokimyasal Biyokimyasal progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 74 vs 526 74 vs 526Klinik Klinik progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 912 vs 81 912 vs 81
EORTC 22911 RRPEORTC 22911 RRP--AdjuvanAdjuvan
RT vs RT vs İİzlemzlem
Colette
L et al Eur
J Cancer
41 2662 2005 N 972
SWOG 8794 SWOG 8794 AdjuvantAdjuvant RTRT
bull
N= 425bull
Postop
ART (60-64 Gy) vs observation
bull
Median
f-u 106 yearsTreatment Metastasis
or
deathMedian
metastasis- free
survival
P
ART 36 147 y 006
Obs 43 132 y
Thompson
et al JAMA 296 2329 2006
RRP+RRP+AdjuvantAdjuvant
HormonalHormonal
TherapyTherapy
in pT3b in pT3b PCaPCa
ZinckeZincke
H et al J H et al J UrolUrol 166 2208 2001 166 2208 2001
SiddiquiSiddiqui
SA et al J SA et al J UrolUrol 1791830 2008 1791830 2008
6401 hasta 953 pT36401 hasta 953 pT3--4 hasta4 hasta10y 10y sistmksistmk
progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 95 vs 90 plt 000195 vs 90 plt 0001
10y hastal10y hastalığığa a oumloumlzgzguumluuml
sasağğkalkalıımm 98 vs 95 p= 000998 vs 95 p= 000910y genel 10y genel sasağğkalkalıımm 84 vs 83 p= 042784 vs 83 p= 0427
HT baHT başşlama zamanlama zamanıı
PSA gt 04 PSA gt 04 ngngml ise fayda yokml ise fayda yok
McLeod
DG et al BJU 97247 2005
ldquoldquoEarlyEarly
ProstateProstate
CancerCancerrdquordquo
CcedilCcedilalalışışmasmasıı
N 8113N 8113
MedianMedian
izlem 74 yizlem 74 yııll
PFSPFS OSOS
p=00041
HR 051 (032-
081)p=092
HR 104 (053-
202)
Adjuvant Flutamide
after
RP
Wirth M Eur Urol 2004
RRP + RRP + AdjuvanAdjuvan HormonalHormonal
TedaviTedavi
Messing
EM et al Lancet 7 472 2006
ECOG ECOG ccedilccedilalalışışmasmasııMedianMedian
izlem izlem 119 y119 yııllMedianMedian
progresyonsuzprogresyonsuzsasağğkalkalıımm 139 y139 yııll
vs vs 24 y24 yııllMedianMedian
HastalHastalığığa a oumloumlzgzguumluumlsasağğkalkalıımm henhenuumluumlz eriz erişşilmediilmedi
vs vs 123 y123 yııll
SalvageSalvage RadiotherapyRadiotherapybull
N=1540 Median
dosage 648 Gy
Salvage
RT 6 y progression-free
rateOverall 32
PSA le
05 48PSA 051-10 40PSA 101-15 28
PSA gt 15 18
Stephenson
et al JCO 25 2035 2007
2828
PSA lt 05PSA lt 05PSA 051PSA 051--1010PSA 101PSA 101--1515PSAgt 15PSAgt 15
SalvageSalvage RadiotherapyRadiotherapy
Stephenson
et al JCO 25 2035 2007
KILAVUZLAR NE DKILAVUZLAR NE DİİYOR YOR
bull EAU kılavuzubull NCCN
Dr Şeref BaşalGATA Uumlroloji AD
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Radikal prostatektomi (RP)
EndikasyonlarıKanıt seviyesi
Duumlşuumlk ve orta riskli lokalize prostat kanserli hastalar (cT1b-T2 ve Gleason skoru 2-7 arası
ve PSAlt20) ve yaşam beklentisi 10 yıldan fazla
1b
Roumllatif endikasyonları
T1a hastalığı
olanlar ve yaşam beklentisi 15 yıldan fazla olanlar veya Gleason skoru 7 olanlar 3
Duumlşuumlk hacimli yuumlksek riskli lokalize prostat kanserli seccedililmiş
hastalarda (cT3a veya Gleason skoru 8-10 veya PSAgt20)
3
Multimodal tedavide bir seccedilenek olarak iyi seccedililmiş
yuumlksek riskli lokalize prostat kanseri olan hastalar (cT3b-T4 N0 veya herhangi bir T N1)
3
Oumlneriler
T1-T2 hastalık tedavisinde kısa suumlreli (3 ay) GNRH analoglarıyla neoadjuvan tedavi oumlnerilmekte 1a
Preoperatif potensi olan duumlşuumlk riskli ekstrakapsuumller hastalığı
olanlarda (T1c Gleason skorult7 ve PSAlt10 ngml veya partin tablolarına bakın) sinir koruyucu cerrahi uygulanabilir
3
T2a hastalığı
olanlarda tek taraflı
sinir koruyucu youmlntemler bir seccedilenek olabilir 4
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Yuumlksek riskli lokalize hastalıkta RP
cT3a PCa Gleason skoru 8-10 veya PSAgt20 ngml olan seccedililmiş
hastalarda uygun bir tedavi seccedileneği
Lenf nodu tutulumu sık olduğundan şayet RP yapılırsa genişletilmiş
pelvik lenfadenektomi de yapılmalıdır
Hasta moltimodal yaklaşımlar konusunda da bilgilendirilmelidir Olumsuz tuumlmoumlr oumlzelliği varlığında (pozitif cerrahi sınır ektrakapsuumller yayılım seminal vezikuumll invazyonu) iyileşme doumlnemininden sonra adjuvan RT uygun olabilir
Kanıt seviyesi
Patolojik evresi T3 N0 M0 olan hastalarda radikal prostatektomi sonrası
hemen eksternal radyasyon uygulanması
biyokimyasal ve klinik hastalıksız sağ
kalımı
arttırır 1
Bir alternatif seccedilenek de biyokimyasal başarısızlık olduğunda (fakat PSA 1 ngml uumlzerine ccedilıkmadan) radyasyon uygulamasıdır
3
T3-4 N0 M0 lokal ilerlemiş
prostat kanserinde WHO 0-1 performans statuumlsuumlne sahip hastalara 3 yıllık ardışık ve adjuvan hormonal tedaviyle eksternal radyoterapi genel olarak sağkalımı
arttırmaktadır 1
T2c-T3 N0-x ve Gleason skoru 2-6 olan hasta grubunda radyoterapi oumlncesi ve esnasında kısa suumlreli ADT uygulamasının hastalıksız sağ
kalım uumlzerine olumlu etkisi olabilir 1b
Ccedilok yuumlksek riskli prostat kanserinde ciddi komorbiditenin eşlik etmediği c-pN1 M0 hastalarda eksternal pelvik radyasyon ve hemen akabinde uygulanan uzun doumlnem adjuvan hormonal tedavinin hastalıksız sağkalıma hastalığa spesifik başarısızlığa metastatik başarısızlığa ve biyokimyasal kontroluumlne olumlu etkisi vardır
2b
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Definitif radyoterapi
Kanıt seviyesi
Lokalize prostat kanserinde T1c-T2c N0 M0 hatta cerrahiyi reddeden genccedil hastalarda da olmak uumlzere IMRT ile birlikte veya tek olarak 3D-CRT oumlnerilmektedir Bu uygulamadan duumlşuumlk- orta ve yuumlksek riskli hastaların fayda goumlrduumlğuumlne dair kuvvetli kanıt vardır
2
Yuumlksek riskli hastalarda radyoterapi oumlncesi ve sırasında kısa suumlreli ADT sağ
kalımı
olumlu etkilemektedir
2a
cT1-T2a Gleason lt7 (veya 3+4) PSAlt 10 ngml prostat hacmi lt 50 ml TUR-P hikayesi olmayan ve IPSS iyi olan hastalarda bir seccedilenekte kalıcı
implantlarla transperineal interstisyel braki terapidir
2b
Patolojik evresi T3 N0 M0 olan hastalarda radikal prostatektomi sonrası
hemen eksternal radyasyon uygulanması
biyokimyasal ve klinik hastalıksız sağ
kalımı
arttırır 1
Bir alternatif seccedilenek de biyokimyasal başarısızlık olduğunda (fakat PSA 1 ngml) uumlzerine ccedilıkmadan) radyasyon uygulamasıdır
3
T3-4 N0 M0 lokal ilerlemiş
prostat kanserinde WHO 0-1 performans statuumlsuumlne sahip hastalara 3 yıllık ardışık ve adjuvan hormonal tedaviyle eksternal radyoterapi genel olarak sağkalımı
arttırmaktadır
1
T2c-T3 N0-x ve Gleason skoru 2-6 olan hasta grubunda radyoterapi oumlncesi ve esnasında kısa suumlreli ADT uygulamasının hastalıksız sağ
kalım uumlzerine olumlu etkisi olabilir 1b
Ccedilok yuumlksek riskli prostat kanserinde ciddi komorbiditenin eşlik etmediği c-pN1 M0 hastalarda eksternal pelvik radyasyon ve hemen akabinde uygulanan uzun doumlnem adjuvan hormonal tedavinin hastalıksız sağkalıma hastalığa spesifik başarısızlığa metastatik başarısızlığa ve biyokimyasal kontroluumlne olumlu etkisi vardır
2b
NCCN KNCCN Kıılavuzulavuzu--20092009
NCCN KNCCN Kıılavuzulavuzu--20092009
bull
Prostat dokusu + seminal vezikuumlller 50 gr
bull
Prostatik
adenokarsinomabull
Gleason
3+4=7 (tersiyer grade
yoktur)bull
Kapsuumll ve periprostatik
invazyon
bull
Bilat
SV invazyonubull
Cerrahi sınırlar intakt
bull
LN negatifbull
pT3bN0
RRP patolojisiRRP patolojisiRRP patolojisi
Dr Hakan Dr Hakan GemalmazGemalmaz
BBoumloumlyle bir olguda RT+yle bir olguda RT+HTHTrsquorsquoninnin RRPRRPrsquorsquoyeye
daha daha uumluumlststuumluumln oldun olduğğuna una
dair bilimsel bir veri var mdair bilimsel bir veri var mıı
Bu aBu aşşamada hastalamada hastalığıığın olasn olasıı seyri nasseyri nasııldldıırr
OlguOlgu
Tewari Urology 2006FU 20 yrs -
3159 pts cT1-2 -
1980-1997
PTRTWW
High riskIntermediate
risk
Low riskAll
RT vs RP 20 yrs-survival
outcomes
Surgery
RTWW
P Albertsen J Urol 2007
15-yrs overall survival outcomesRP vs RT vs WW
RRP ile T3 HastalRRP ile T3 Hastalııkta Tedavi Sonukta Tedavi Sonuccedilccedillarlarıı
EAU EAU GuidelinesGuidelines
20092009
ReferenceReference TreatmentTreatment 5y OS5y OS 10y OS10y OS 5y CSS5y CSS 10y 10y CSSCSS
5y 5y cPFScPFS
10y 10y cPFScPFS
5y 5y bPFSbPFS
10y 10y bPFSbPFS
Roach Group
2RT 82 50 94 75 - - - -
Roach Group
3RT 68 32 83 62 - - - -
Roach Group
2RT + HT 76 62
(8y)93 89
(8y)
Roach Group
3RT + HT 79 61
(8y)93 88
(8y)
Bolla 2002 RT 62 - 79 - 40Bolla RT + HT 78 - 94 - 74
Hsu RRP 959 77 987 916 959 854 595 511
1557 pts IJROBP 2000 364 pts
FarklFarklıı
Serilerde Tedavi SonuSerilerde Tedavi Sonuccedilccedillarlarıı RTRRP RTRRP
AdjuvanAdjuvan--SalvageSalvage
TedaviTedavi
Dr Emre Tuumlzel
bullGerek var mıbull Varsa Hangisibull Ne zaman
Bolla M et al Lancet
366572 2005
EORTC 22911 RRPEORTC 22911 RRP--AdjuvanAdjuvan
RT vs RT vs İİzlemzlem
5 y5 yııllllıık k Biyokimyasal Biyokimyasal progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 74 vs 526 74 vs 526Klinik Klinik progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 912 vs 81 912 vs 81
EORTC 22911 RRPEORTC 22911 RRP--AdjuvanAdjuvan
RT vs RT vs İİzlemzlem
Colette
L et al Eur
J Cancer
41 2662 2005 N 972
SWOG 8794 SWOG 8794 AdjuvantAdjuvant RTRT
bull
N= 425bull
Postop
ART (60-64 Gy) vs observation
bull
Median
f-u 106 yearsTreatment Metastasis
or
deathMedian
metastasis- free
survival
P
ART 36 147 y 006
Obs 43 132 y
Thompson
et al JAMA 296 2329 2006
RRP+RRP+AdjuvantAdjuvant
HormonalHormonal
TherapyTherapy
in pT3b in pT3b PCaPCa
ZinckeZincke
H et al J H et al J UrolUrol 166 2208 2001 166 2208 2001
SiddiquiSiddiqui
SA et al J SA et al J UrolUrol 1791830 2008 1791830 2008
6401 hasta 953 pT36401 hasta 953 pT3--4 hasta4 hasta10y 10y sistmksistmk
progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 95 vs 90 plt 000195 vs 90 plt 0001
10y hastal10y hastalığığa a oumloumlzgzguumluuml
sasağğkalkalıımm 98 vs 95 p= 000998 vs 95 p= 000910y genel 10y genel sasağğkalkalıımm 84 vs 83 p= 042784 vs 83 p= 0427
HT baHT başşlama zamanlama zamanıı
PSA gt 04 PSA gt 04 ngngml ise fayda yokml ise fayda yok
McLeod
DG et al BJU 97247 2005
ldquoldquoEarlyEarly
ProstateProstate
CancerCancerrdquordquo
CcedilCcedilalalışışmasmasıı
N 8113N 8113
MedianMedian
izlem 74 yizlem 74 yııll
PFSPFS OSOS
p=00041
HR 051 (032-
081)p=092
HR 104 (053-
202)
Adjuvant Flutamide
after
RP
Wirth M Eur Urol 2004
RRP + RRP + AdjuvanAdjuvan HormonalHormonal
TedaviTedavi
Messing
EM et al Lancet 7 472 2006
ECOG ECOG ccedilccedilalalışışmasmasııMedianMedian
izlem izlem 119 y119 yııllMedianMedian
progresyonsuzprogresyonsuzsasağğkalkalıımm 139 y139 yııll
vs vs 24 y24 yııllMedianMedian
HastalHastalığığa a oumloumlzgzguumluumlsasağğkalkalıımm henhenuumluumlz eriz erişşilmediilmedi
vs vs 123 y123 yııll
SalvageSalvage RadiotherapyRadiotherapybull
N=1540 Median
dosage 648 Gy
Salvage
RT 6 y progression-free
rateOverall 32
PSA le
05 48PSA 051-10 40PSA 101-15 28
PSA gt 15 18
Stephenson
et al JCO 25 2035 2007
2828
PSA lt 05PSA lt 05PSA 051PSA 051--1010PSA 101PSA 101--1515PSAgt 15PSAgt 15
SalvageSalvage RadiotherapyRadiotherapy
Stephenson
et al JCO 25 2035 2007
KILAVUZLAR NE DKILAVUZLAR NE DİİYOR YOR
bull EAU kılavuzubull NCCN
Dr Şeref BaşalGATA Uumlroloji AD
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Radikal prostatektomi (RP)
EndikasyonlarıKanıt seviyesi
Duumlşuumlk ve orta riskli lokalize prostat kanserli hastalar (cT1b-T2 ve Gleason skoru 2-7 arası
ve PSAlt20) ve yaşam beklentisi 10 yıldan fazla
1b
Roumllatif endikasyonları
T1a hastalığı
olanlar ve yaşam beklentisi 15 yıldan fazla olanlar veya Gleason skoru 7 olanlar 3
Duumlşuumlk hacimli yuumlksek riskli lokalize prostat kanserli seccedililmiş
hastalarda (cT3a veya Gleason skoru 8-10 veya PSAgt20)
3
Multimodal tedavide bir seccedilenek olarak iyi seccedililmiş
yuumlksek riskli lokalize prostat kanseri olan hastalar (cT3b-T4 N0 veya herhangi bir T N1)
3
Oumlneriler
T1-T2 hastalık tedavisinde kısa suumlreli (3 ay) GNRH analoglarıyla neoadjuvan tedavi oumlnerilmekte 1a
Preoperatif potensi olan duumlşuumlk riskli ekstrakapsuumller hastalığı
olanlarda (T1c Gleason skorult7 ve PSAlt10 ngml veya partin tablolarına bakın) sinir koruyucu cerrahi uygulanabilir
3
T2a hastalığı
olanlarda tek taraflı
sinir koruyucu youmlntemler bir seccedilenek olabilir 4
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Yuumlksek riskli lokalize hastalıkta RP
cT3a PCa Gleason skoru 8-10 veya PSAgt20 ngml olan seccedililmiş
hastalarda uygun bir tedavi seccedileneği
Lenf nodu tutulumu sık olduğundan şayet RP yapılırsa genişletilmiş
pelvik lenfadenektomi de yapılmalıdır
Hasta moltimodal yaklaşımlar konusunda da bilgilendirilmelidir Olumsuz tuumlmoumlr oumlzelliği varlığında (pozitif cerrahi sınır ektrakapsuumller yayılım seminal vezikuumll invazyonu) iyileşme doumlnemininden sonra adjuvan RT uygun olabilir
Kanıt seviyesi
Patolojik evresi T3 N0 M0 olan hastalarda radikal prostatektomi sonrası
hemen eksternal radyasyon uygulanması
biyokimyasal ve klinik hastalıksız sağ
kalımı
arttırır 1
Bir alternatif seccedilenek de biyokimyasal başarısızlık olduğunda (fakat PSA 1 ngml uumlzerine ccedilıkmadan) radyasyon uygulamasıdır
3
T3-4 N0 M0 lokal ilerlemiş
prostat kanserinde WHO 0-1 performans statuumlsuumlne sahip hastalara 3 yıllık ardışık ve adjuvan hormonal tedaviyle eksternal radyoterapi genel olarak sağkalımı
arttırmaktadır 1
T2c-T3 N0-x ve Gleason skoru 2-6 olan hasta grubunda radyoterapi oumlncesi ve esnasında kısa suumlreli ADT uygulamasının hastalıksız sağ
kalım uumlzerine olumlu etkisi olabilir 1b
Ccedilok yuumlksek riskli prostat kanserinde ciddi komorbiditenin eşlik etmediği c-pN1 M0 hastalarda eksternal pelvik radyasyon ve hemen akabinde uygulanan uzun doumlnem adjuvan hormonal tedavinin hastalıksız sağkalıma hastalığa spesifik başarısızlığa metastatik başarısızlığa ve biyokimyasal kontroluumlne olumlu etkisi vardır
2b
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Definitif radyoterapi
Kanıt seviyesi
Lokalize prostat kanserinde T1c-T2c N0 M0 hatta cerrahiyi reddeden genccedil hastalarda da olmak uumlzere IMRT ile birlikte veya tek olarak 3D-CRT oumlnerilmektedir Bu uygulamadan duumlşuumlk- orta ve yuumlksek riskli hastaların fayda goumlrduumlğuumlne dair kuvvetli kanıt vardır
2
Yuumlksek riskli hastalarda radyoterapi oumlncesi ve sırasında kısa suumlreli ADT sağ
kalımı
olumlu etkilemektedir
2a
cT1-T2a Gleason lt7 (veya 3+4) PSAlt 10 ngml prostat hacmi lt 50 ml TUR-P hikayesi olmayan ve IPSS iyi olan hastalarda bir seccedilenekte kalıcı
implantlarla transperineal interstisyel braki terapidir
2b
Patolojik evresi T3 N0 M0 olan hastalarda radikal prostatektomi sonrası
hemen eksternal radyasyon uygulanması
biyokimyasal ve klinik hastalıksız sağ
kalımı
arttırır 1
Bir alternatif seccedilenek de biyokimyasal başarısızlık olduğunda (fakat PSA 1 ngml) uumlzerine ccedilıkmadan) radyasyon uygulamasıdır
3
T3-4 N0 M0 lokal ilerlemiş
prostat kanserinde WHO 0-1 performans statuumlsuumlne sahip hastalara 3 yıllık ardışık ve adjuvan hormonal tedaviyle eksternal radyoterapi genel olarak sağkalımı
arttırmaktadır
1
T2c-T3 N0-x ve Gleason skoru 2-6 olan hasta grubunda radyoterapi oumlncesi ve esnasında kısa suumlreli ADT uygulamasının hastalıksız sağ
kalım uumlzerine olumlu etkisi olabilir 1b
Ccedilok yuumlksek riskli prostat kanserinde ciddi komorbiditenin eşlik etmediği c-pN1 M0 hastalarda eksternal pelvik radyasyon ve hemen akabinde uygulanan uzun doumlnem adjuvan hormonal tedavinin hastalıksız sağkalıma hastalığa spesifik başarısızlığa metastatik başarısızlığa ve biyokimyasal kontroluumlne olumlu etkisi vardır
2b
NCCN KNCCN Kıılavuzulavuzu--20092009
NCCN KNCCN Kıılavuzulavuzu--20092009
Dr Hakan Dr Hakan GemalmazGemalmaz
BBoumloumlyle bir olguda RT+yle bir olguda RT+HTHTrsquorsquoninnin RRPRRPrsquorsquoyeye
daha daha uumluumlststuumluumln oldun olduğğuna una
dair bilimsel bir veri var mdair bilimsel bir veri var mıı
Bu aBu aşşamada hastalamada hastalığıığın olasn olasıı seyri nasseyri nasııldldıırr
OlguOlgu
Tewari Urology 2006FU 20 yrs -
3159 pts cT1-2 -
1980-1997
PTRTWW
High riskIntermediate
risk
Low riskAll
RT vs RP 20 yrs-survival
outcomes
Surgery
RTWW
P Albertsen J Urol 2007
15-yrs overall survival outcomesRP vs RT vs WW
RRP ile T3 HastalRRP ile T3 Hastalııkta Tedavi Sonukta Tedavi Sonuccedilccedillarlarıı
EAU EAU GuidelinesGuidelines
20092009
ReferenceReference TreatmentTreatment 5y OS5y OS 10y OS10y OS 5y CSS5y CSS 10y 10y CSSCSS
5y 5y cPFScPFS
10y 10y cPFScPFS
5y 5y bPFSbPFS
10y 10y bPFSbPFS
Roach Group
2RT 82 50 94 75 - - - -
Roach Group
3RT 68 32 83 62 - - - -
Roach Group
2RT + HT 76 62
(8y)93 89
(8y)
Roach Group
3RT + HT 79 61
(8y)93 88
(8y)
Bolla 2002 RT 62 - 79 - 40Bolla RT + HT 78 - 94 - 74
Hsu RRP 959 77 987 916 959 854 595 511
1557 pts IJROBP 2000 364 pts
FarklFarklıı
Serilerde Tedavi SonuSerilerde Tedavi Sonuccedilccedillarlarıı RTRRP RTRRP
AdjuvanAdjuvan--SalvageSalvage
TedaviTedavi
Dr Emre Tuumlzel
bullGerek var mıbull Varsa Hangisibull Ne zaman
Bolla M et al Lancet
366572 2005
EORTC 22911 RRPEORTC 22911 RRP--AdjuvanAdjuvan
RT vs RT vs İİzlemzlem
5 y5 yııllllıık k Biyokimyasal Biyokimyasal progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 74 vs 526 74 vs 526Klinik Klinik progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 912 vs 81 912 vs 81
EORTC 22911 RRPEORTC 22911 RRP--AdjuvanAdjuvan
RT vs RT vs İİzlemzlem
Colette
L et al Eur
J Cancer
41 2662 2005 N 972
SWOG 8794 SWOG 8794 AdjuvantAdjuvant RTRT
bull
N= 425bull
Postop
ART (60-64 Gy) vs observation
bull
Median
f-u 106 yearsTreatment Metastasis
or
deathMedian
metastasis- free
survival
P
ART 36 147 y 006
Obs 43 132 y
Thompson
et al JAMA 296 2329 2006
RRP+RRP+AdjuvantAdjuvant
HormonalHormonal
TherapyTherapy
in pT3b in pT3b PCaPCa
ZinckeZincke
H et al J H et al J UrolUrol 166 2208 2001 166 2208 2001
SiddiquiSiddiqui
SA et al J SA et al J UrolUrol 1791830 2008 1791830 2008
6401 hasta 953 pT36401 hasta 953 pT3--4 hasta4 hasta10y 10y sistmksistmk
progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 95 vs 90 plt 000195 vs 90 plt 0001
10y hastal10y hastalığığa a oumloumlzgzguumluuml
sasağğkalkalıımm 98 vs 95 p= 000998 vs 95 p= 000910y genel 10y genel sasağğkalkalıımm 84 vs 83 p= 042784 vs 83 p= 0427
HT baHT başşlama zamanlama zamanıı
PSA gt 04 PSA gt 04 ngngml ise fayda yokml ise fayda yok
McLeod
DG et al BJU 97247 2005
ldquoldquoEarlyEarly
ProstateProstate
CancerCancerrdquordquo
CcedilCcedilalalışışmasmasıı
N 8113N 8113
MedianMedian
izlem 74 yizlem 74 yııll
PFSPFS OSOS
p=00041
HR 051 (032-
081)p=092
HR 104 (053-
202)
Adjuvant Flutamide
after
RP
Wirth M Eur Urol 2004
RRP + RRP + AdjuvanAdjuvan HormonalHormonal
TedaviTedavi
Messing
EM et al Lancet 7 472 2006
ECOG ECOG ccedilccedilalalışışmasmasııMedianMedian
izlem izlem 119 y119 yııllMedianMedian
progresyonsuzprogresyonsuzsasağğkalkalıımm 139 y139 yııll
vs vs 24 y24 yııllMedianMedian
HastalHastalığığa a oumloumlzgzguumluumlsasağğkalkalıımm henhenuumluumlz eriz erişşilmediilmedi
vs vs 123 y123 yııll
SalvageSalvage RadiotherapyRadiotherapybull
N=1540 Median
dosage 648 Gy
Salvage
RT 6 y progression-free
rateOverall 32
PSA le
05 48PSA 051-10 40PSA 101-15 28
PSA gt 15 18
Stephenson
et al JCO 25 2035 2007
2828
PSA lt 05PSA lt 05PSA 051PSA 051--1010PSA 101PSA 101--1515PSAgt 15PSAgt 15
SalvageSalvage RadiotherapyRadiotherapy
Stephenson
et al JCO 25 2035 2007
KILAVUZLAR NE DKILAVUZLAR NE DİİYOR YOR
bull EAU kılavuzubull NCCN
Dr Şeref BaşalGATA Uumlroloji AD
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Radikal prostatektomi (RP)
EndikasyonlarıKanıt seviyesi
Duumlşuumlk ve orta riskli lokalize prostat kanserli hastalar (cT1b-T2 ve Gleason skoru 2-7 arası
ve PSAlt20) ve yaşam beklentisi 10 yıldan fazla
1b
Roumllatif endikasyonları
T1a hastalığı
olanlar ve yaşam beklentisi 15 yıldan fazla olanlar veya Gleason skoru 7 olanlar 3
Duumlşuumlk hacimli yuumlksek riskli lokalize prostat kanserli seccedililmiş
hastalarda (cT3a veya Gleason skoru 8-10 veya PSAgt20)
3
Multimodal tedavide bir seccedilenek olarak iyi seccedililmiş
yuumlksek riskli lokalize prostat kanseri olan hastalar (cT3b-T4 N0 veya herhangi bir T N1)
3
Oumlneriler
T1-T2 hastalık tedavisinde kısa suumlreli (3 ay) GNRH analoglarıyla neoadjuvan tedavi oumlnerilmekte 1a
Preoperatif potensi olan duumlşuumlk riskli ekstrakapsuumller hastalığı
olanlarda (T1c Gleason skorult7 ve PSAlt10 ngml veya partin tablolarına bakın) sinir koruyucu cerrahi uygulanabilir
3
T2a hastalığı
olanlarda tek taraflı
sinir koruyucu youmlntemler bir seccedilenek olabilir 4
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Yuumlksek riskli lokalize hastalıkta RP
cT3a PCa Gleason skoru 8-10 veya PSAgt20 ngml olan seccedililmiş
hastalarda uygun bir tedavi seccedileneği
Lenf nodu tutulumu sık olduğundan şayet RP yapılırsa genişletilmiş
pelvik lenfadenektomi de yapılmalıdır
Hasta moltimodal yaklaşımlar konusunda da bilgilendirilmelidir Olumsuz tuumlmoumlr oumlzelliği varlığında (pozitif cerrahi sınır ektrakapsuumller yayılım seminal vezikuumll invazyonu) iyileşme doumlnemininden sonra adjuvan RT uygun olabilir
Kanıt seviyesi
Patolojik evresi T3 N0 M0 olan hastalarda radikal prostatektomi sonrası
hemen eksternal radyasyon uygulanması
biyokimyasal ve klinik hastalıksız sağ
kalımı
arttırır 1
Bir alternatif seccedilenek de biyokimyasal başarısızlık olduğunda (fakat PSA 1 ngml uumlzerine ccedilıkmadan) radyasyon uygulamasıdır
3
T3-4 N0 M0 lokal ilerlemiş
prostat kanserinde WHO 0-1 performans statuumlsuumlne sahip hastalara 3 yıllık ardışık ve adjuvan hormonal tedaviyle eksternal radyoterapi genel olarak sağkalımı
arttırmaktadır 1
T2c-T3 N0-x ve Gleason skoru 2-6 olan hasta grubunda radyoterapi oumlncesi ve esnasında kısa suumlreli ADT uygulamasının hastalıksız sağ
kalım uumlzerine olumlu etkisi olabilir 1b
Ccedilok yuumlksek riskli prostat kanserinde ciddi komorbiditenin eşlik etmediği c-pN1 M0 hastalarda eksternal pelvik radyasyon ve hemen akabinde uygulanan uzun doumlnem adjuvan hormonal tedavinin hastalıksız sağkalıma hastalığa spesifik başarısızlığa metastatik başarısızlığa ve biyokimyasal kontroluumlne olumlu etkisi vardır
2b
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Definitif radyoterapi
Kanıt seviyesi
Lokalize prostat kanserinde T1c-T2c N0 M0 hatta cerrahiyi reddeden genccedil hastalarda da olmak uumlzere IMRT ile birlikte veya tek olarak 3D-CRT oumlnerilmektedir Bu uygulamadan duumlşuumlk- orta ve yuumlksek riskli hastaların fayda goumlrduumlğuumlne dair kuvvetli kanıt vardır
2
Yuumlksek riskli hastalarda radyoterapi oumlncesi ve sırasında kısa suumlreli ADT sağ
kalımı
olumlu etkilemektedir
2a
cT1-T2a Gleason lt7 (veya 3+4) PSAlt 10 ngml prostat hacmi lt 50 ml TUR-P hikayesi olmayan ve IPSS iyi olan hastalarda bir seccedilenekte kalıcı
implantlarla transperineal interstisyel braki terapidir
2b
Patolojik evresi T3 N0 M0 olan hastalarda radikal prostatektomi sonrası
hemen eksternal radyasyon uygulanması
biyokimyasal ve klinik hastalıksız sağ
kalımı
arttırır 1
Bir alternatif seccedilenek de biyokimyasal başarısızlık olduğunda (fakat PSA 1 ngml) uumlzerine ccedilıkmadan) radyasyon uygulamasıdır
3
T3-4 N0 M0 lokal ilerlemiş
prostat kanserinde WHO 0-1 performans statuumlsuumlne sahip hastalara 3 yıllık ardışık ve adjuvan hormonal tedaviyle eksternal radyoterapi genel olarak sağkalımı
arttırmaktadır
1
T2c-T3 N0-x ve Gleason skoru 2-6 olan hasta grubunda radyoterapi oumlncesi ve esnasında kısa suumlreli ADT uygulamasının hastalıksız sağ
kalım uumlzerine olumlu etkisi olabilir 1b
Ccedilok yuumlksek riskli prostat kanserinde ciddi komorbiditenin eşlik etmediği c-pN1 M0 hastalarda eksternal pelvik radyasyon ve hemen akabinde uygulanan uzun doumlnem adjuvan hormonal tedavinin hastalıksız sağkalıma hastalığa spesifik başarısızlığa metastatik başarısızlığa ve biyokimyasal kontroluumlne olumlu etkisi vardır
2b
NCCN KNCCN Kıılavuzulavuzu--20092009
NCCN KNCCN Kıılavuzulavuzu--20092009
Tewari Urology 2006FU 20 yrs -
3159 pts cT1-2 -
1980-1997
PTRTWW
High riskIntermediate
risk
Low riskAll
RT vs RP 20 yrs-survival
outcomes
Surgery
RTWW
P Albertsen J Urol 2007
15-yrs overall survival outcomesRP vs RT vs WW
RRP ile T3 HastalRRP ile T3 Hastalııkta Tedavi Sonukta Tedavi Sonuccedilccedillarlarıı
EAU EAU GuidelinesGuidelines
20092009
ReferenceReference TreatmentTreatment 5y OS5y OS 10y OS10y OS 5y CSS5y CSS 10y 10y CSSCSS
5y 5y cPFScPFS
10y 10y cPFScPFS
5y 5y bPFSbPFS
10y 10y bPFSbPFS
Roach Group
2RT 82 50 94 75 - - - -
Roach Group
3RT 68 32 83 62 - - - -
Roach Group
2RT + HT 76 62
(8y)93 89
(8y)
Roach Group
3RT + HT 79 61
(8y)93 88
(8y)
Bolla 2002 RT 62 - 79 - 40Bolla RT + HT 78 - 94 - 74
Hsu RRP 959 77 987 916 959 854 595 511
1557 pts IJROBP 2000 364 pts
FarklFarklıı
Serilerde Tedavi SonuSerilerde Tedavi Sonuccedilccedillarlarıı RTRRP RTRRP
AdjuvanAdjuvan--SalvageSalvage
TedaviTedavi
Dr Emre Tuumlzel
bullGerek var mıbull Varsa Hangisibull Ne zaman
Bolla M et al Lancet
366572 2005
EORTC 22911 RRPEORTC 22911 RRP--AdjuvanAdjuvan
RT vs RT vs İİzlemzlem
5 y5 yııllllıık k Biyokimyasal Biyokimyasal progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 74 vs 526 74 vs 526Klinik Klinik progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 912 vs 81 912 vs 81
EORTC 22911 RRPEORTC 22911 RRP--AdjuvanAdjuvan
RT vs RT vs İİzlemzlem
Colette
L et al Eur
J Cancer
41 2662 2005 N 972
SWOG 8794 SWOG 8794 AdjuvantAdjuvant RTRT
bull
N= 425bull
Postop
ART (60-64 Gy) vs observation
bull
Median
f-u 106 yearsTreatment Metastasis
or
deathMedian
metastasis- free
survival
P
ART 36 147 y 006
Obs 43 132 y
Thompson
et al JAMA 296 2329 2006
RRP+RRP+AdjuvantAdjuvant
HormonalHormonal
TherapyTherapy
in pT3b in pT3b PCaPCa
ZinckeZincke
H et al J H et al J UrolUrol 166 2208 2001 166 2208 2001
SiddiquiSiddiqui
SA et al J SA et al J UrolUrol 1791830 2008 1791830 2008
6401 hasta 953 pT36401 hasta 953 pT3--4 hasta4 hasta10y 10y sistmksistmk
progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 95 vs 90 plt 000195 vs 90 plt 0001
10y hastal10y hastalığığa a oumloumlzgzguumluuml
sasağğkalkalıımm 98 vs 95 p= 000998 vs 95 p= 000910y genel 10y genel sasağğkalkalıımm 84 vs 83 p= 042784 vs 83 p= 0427
HT baHT başşlama zamanlama zamanıı
PSA gt 04 PSA gt 04 ngngml ise fayda yokml ise fayda yok
McLeod
DG et al BJU 97247 2005
ldquoldquoEarlyEarly
ProstateProstate
CancerCancerrdquordquo
CcedilCcedilalalışışmasmasıı
N 8113N 8113
MedianMedian
izlem 74 yizlem 74 yııll
PFSPFS OSOS
p=00041
HR 051 (032-
081)p=092
HR 104 (053-
202)
Adjuvant Flutamide
after
RP
Wirth M Eur Urol 2004
RRP + RRP + AdjuvanAdjuvan HormonalHormonal
TedaviTedavi
Messing
EM et al Lancet 7 472 2006
ECOG ECOG ccedilccedilalalışışmasmasııMedianMedian
izlem izlem 119 y119 yııllMedianMedian
progresyonsuzprogresyonsuzsasağğkalkalıımm 139 y139 yııll
vs vs 24 y24 yııllMedianMedian
HastalHastalığığa a oumloumlzgzguumluumlsasağğkalkalıımm henhenuumluumlz eriz erişşilmediilmedi
vs vs 123 y123 yııll
SalvageSalvage RadiotherapyRadiotherapybull
N=1540 Median
dosage 648 Gy
Salvage
RT 6 y progression-free
rateOverall 32
PSA le
05 48PSA 051-10 40PSA 101-15 28
PSA gt 15 18
Stephenson
et al JCO 25 2035 2007
2828
PSA lt 05PSA lt 05PSA 051PSA 051--1010PSA 101PSA 101--1515PSAgt 15PSAgt 15
SalvageSalvage RadiotherapyRadiotherapy
Stephenson
et al JCO 25 2035 2007
KILAVUZLAR NE DKILAVUZLAR NE DİİYOR YOR
bull EAU kılavuzubull NCCN
Dr Şeref BaşalGATA Uumlroloji AD
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Radikal prostatektomi (RP)
EndikasyonlarıKanıt seviyesi
Duumlşuumlk ve orta riskli lokalize prostat kanserli hastalar (cT1b-T2 ve Gleason skoru 2-7 arası
ve PSAlt20) ve yaşam beklentisi 10 yıldan fazla
1b
Roumllatif endikasyonları
T1a hastalığı
olanlar ve yaşam beklentisi 15 yıldan fazla olanlar veya Gleason skoru 7 olanlar 3
Duumlşuumlk hacimli yuumlksek riskli lokalize prostat kanserli seccedililmiş
hastalarda (cT3a veya Gleason skoru 8-10 veya PSAgt20)
3
Multimodal tedavide bir seccedilenek olarak iyi seccedililmiş
yuumlksek riskli lokalize prostat kanseri olan hastalar (cT3b-T4 N0 veya herhangi bir T N1)
3
Oumlneriler
T1-T2 hastalık tedavisinde kısa suumlreli (3 ay) GNRH analoglarıyla neoadjuvan tedavi oumlnerilmekte 1a
Preoperatif potensi olan duumlşuumlk riskli ekstrakapsuumller hastalığı
olanlarda (T1c Gleason skorult7 ve PSAlt10 ngml veya partin tablolarına bakın) sinir koruyucu cerrahi uygulanabilir
3
T2a hastalığı
olanlarda tek taraflı
sinir koruyucu youmlntemler bir seccedilenek olabilir 4
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Yuumlksek riskli lokalize hastalıkta RP
cT3a PCa Gleason skoru 8-10 veya PSAgt20 ngml olan seccedililmiş
hastalarda uygun bir tedavi seccedileneği
Lenf nodu tutulumu sık olduğundan şayet RP yapılırsa genişletilmiş
pelvik lenfadenektomi de yapılmalıdır
Hasta moltimodal yaklaşımlar konusunda da bilgilendirilmelidir Olumsuz tuumlmoumlr oumlzelliği varlığında (pozitif cerrahi sınır ektrakapsuumller yayılım seminal vezikuumll invazyonu) iyileşme doumlnemininden sonra adjuvan RT uygun olabilir
Kanıt seviyesi
Patolojik evresi T3 N0 M0 olan hastalarda radikal prostatektomi sonrası
hemen eksternal radyasyon uygulanması
biyokimyasal ve klinik hastalıksız sağ
kalımı
arttırır 1
Bir alternatif seccedilenek de biyokimyasal başarısızlık olduğunda (fakat PSA 1 ngml uumlzerine ccedilıkmadan) radyasyon uygulamasıdır
3
T3-4 N0 M0 lokal ilerlemiş
prostat kanserinde WHO 0-1 performans statuumlsuumlne sahip hastalara 3 yıllık ardışık ve adjuvan hormonal tedaviyle eksternal radyoterapi genel olarak sağkalımı
arttırmaktadır 1
T2c-T3 N0-x ve Gleason skoru 2-6 olan hasta grubunda radyoterapi oumlncesi ve esnasında kısa suumlreli ADT uygulamasının hastalıksız sağ
kalım uumlzerine olumlu etkisi olabilir 1b
Ccedilok yuumlksek riskli prostat kanserinde ciddi komorbiditenin eşlik etmediği c-pN1 M0 hastalarda eksternal pelvik radyasyon ve hemen akabinde uygulanan uzun doumlnem adjuvan hormonal tedavinin hastalıksız sağkalıma hastalığa spesifik başarısızlığa metastatik başarısızlığa ve biyokimyasal kontroluumlne olumlu etkisi vardır
2b
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Definitif radyoterapi
Kanıt seviyesi
Lokalize prostat kanserinde T1c-T2c N0 M0 hatta cerrahiyi reddeden genccedil hastalarda da olmak uumlzere IMRT ile birlikte veya tek olarak 3D-CRT oumlnerilmektedir Bu uygulamadan duumlşuumlk- orta ve yuumlksek riskli hastaların fayda goumlrduumlğuumlne dair kuvvetli kanıt vardır
2
Yuumlksek riskli hastalarda radyoterapi oumlncesi ve sırasında kısa suumlreli ADT sağ
kalımı
olumlu etkilemektedir
2a
cT1-T2a Gleason lt7 (veya 3+4) PSAlt 10 ngml prostat hacmi lt 50 ml TUR-P hikayesi olmayan ve IPSS iyi olan hastalarda bir seccedilenekte kalıcı
implantlarla transperineal interstisyel braki terapidir
2b
Patolojik evresi T3 N0 M0 olan hastalarda radikal prostatektomi sonrası
hemen eksternal radyasyon uygulanması
biyokimyasal ve klinik hastalıksız sağ
kalımı
arttırır 1
Bir alternatif seccedilenek de biyokimyasal başarısızlık olduğunda (fakat PSA 1 ngml) uumlzerine ccedilıkmadan) radyasyon uygulamasıdır
3
T3-4 N0 M0 lokal ilerlemiş
prostat kanserinde WHO 0-1 performans statuumlsuumlne sahip hastalara 3 yıllık ardışık ve adjuvan hormonal tedaviyle eksternal radyoterapi genel olarak sağkalımı
arttırmaktadır
1
T2c-T3 N0-x ve Gleason skoru 2-6 olan hasta grubunda radyoterapi oumlncesi ve esnasında kısa suumlreli ADT uygulamasının hastalıksız sağ
kalım uumlzerine olumlu etkisi olabilir 1b
Ccedilok yuumlksek riskli prostat kanserinde ciddi komorbiditenin eşlik etmediği c-pN1 M0 hastalarda eksternal pelvik radyasyon ve hemen akabinde uygulanan uzun doumlnem adjuvan hormonal tedavinin hastalıksız sağkalıma hastalığa spesifik başarısızlığa metastatik başarısızlığa ve biyokimyasal kontroluumlne olumlu etkisi vardır
2b
NCCN KNCCN Kıılavuzulavuzu--20092009
NCCN KNCCN Kıılavuzulavuzu--20092009
Surgery
RTWW
P Albertsen J Urol 2007
15-yrs overall survival outcomesRP vs RT vs WW
RRP ile T3 HastalRRP ile T3 Hastalııkta Tedavi Sonukta Tedavi Sonuccedilccedillarlarıı
EAU EAU GuidelinesGuidelines
20092009
ReferenceReference TreatmentTreatment 5y OS5y OS 10y OS10y OS 5y CSS5y CSS 10y 10y CSSCSS
5y 5y cPFScPFS
10y 10y cPFScPFS
5y 5y bPFSbPFS
10y 10y bPFSbPFS
Roach Group
2RT 82 50 94 75 - - - -
Roach Group
3RT 68 32 83 62 - - - -
Roach Group
2RT + HT 76 62
(8y)93 89
(8y)
Roach Group
3RT + HT 79 61
(8y)93 88
(8y)
Bolla 2002 RT 62 - 79 - 40Bolla RT + HT 78 - 94 - 74
Hsu RRP 959 77 987 916 959 854 595 511
1557 pts IJROBP 2000 364 pts
FarklFarklıı
Serilerde Tedavi SonuSerilerde Tedavi Sonuccedilccedillarlarıı RTRRP RTRRP
AdjuvanAdjuvan--SalvageSalvage
TedaviTedavi
Dr Emre Tuumlzel
bullGerek var mıbull Varsa Hangisibull Ne zaman
Bolla M et al Lancet
366572 2005
EORTC 22911 RRPEORTC 22911 RRP--AdjuvanAdjuvan
RT vs RT vs İİzlemzlem
5 y5 yııllllıık k Biyokimyasal Biyokimyasal progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 74 vs 526 74 vs 526Klinik Klinik progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 912 vs 81 912 vs 81
EORTC 22911 RRPEORTC 22911 RRP--AdjuvanAdjuvan
RT vs RT vs İİzlemzlem
Colette
L et al Eur
J Cancer
41 2662 2005 N 972
SWOG 8794 SWOG 8794 AdjuvantAdjuvant RTRT
bull
N= 425bull
Postop
ART (60-64 Gy) vs observation
bull
Median
f-u 106 yearsTreatment Metastasis
or
deathMedian
metastasis- free
survival
P
ART 36 147 y 006
Obs 43 132 y
Thompson
et al JAMA 296 2329 2006
RRP+RRP+AdjuvantAdjuvant
HormonalHormonal
TherapyTherapy
in pT3b in pT3b PCaPCa
ZinckeZincke
H et al J H et al J UrolUrol 166 2208 2001 166 2208 2001
SiddiquiSiddiqui
SA et al J SA et al J UrolUrol 1791830 2008 1791830 2008
6401 hasta 953 pT36401 hasta 953 pT3--4 hasta4 hasta10y 10y sistmksistmk
progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 95 vs 90 plt 000195 vs 90 plt 0001
10y hastal10y hastalığığa a oumloumlzgzguumluuml
sasağğkalkalıımm 98 vs 95 p= 000998 vs 95 p= 000910y genel 10y genel sasağğkalkalıımm 84 vs 83 p= 042784 vs 83 p= 0427
HT baHT başşlama zamanlama zamanıı
PSA gt 04 PSA gt 04 ngngml ise fayda yokml ise fayda yok
McLeod
DG et al BJU 97247 2005
ldquoldquoEarlyEarly
ProstateProstate
CancerCancerrdquordquo
CcedilCcedilalalışışmasmasıı
N 8113N 8113
MedianMedian
izlem 74 yizlem 74 yııll
PFSPFS OSOS
p=00041
HR 051 (032-
081)p=092
HR 104 (053-
202)
Adjuvant Flutamide
after
RP
Wirth M Eur Urol 2004
RRP + RRP + AdjuvanAdjuvan HormonalHormonal
TedaviTedavi
Messing
EM et al Lancet 7 472 2006
ECOG ECOG ccedilccedilalalışışmasmasııMedianMedian
izlem izlem 119 y119 yııllMedianMedian
progresyonsuzprogresyonsuzsasağğkalkalıımm 139 y139 yııll
vs vs 24 y24 yııllMedianMedian
HastalHastalığığa a oumloumlzgzguumluumlsasağğkalkalıımm henhenuumluumlz eriz erişşilmediilmedi
vs vs 123 y123 yııll
SalvageSalvage RadiotherapyRadiotherapybull
N=1540 Median
dosage 648 Gy
Salvage
RT 6 y progression-free
rateOverall 32
PSA le
05 48PSA 051-10 40PSA 101-15 28
PSA gt 15 18
Stephenson
et al JCO 25 2035 2007
2828
PSA lt 05PSA lt 05PSA 051PSA 051--1010PSA 101PSA 101--1515PSAgt 15PSAgt 15
SalvageSalvage RadiotherapyRadiotherapy
Stephenson
et al JCO 25 2035 2007
KILAVUZLAR NE DKILAVUZLAR NE DİİYOR YOR
bull EAU kılavuzubull NCCN
Dr Şeref BaşalGATA Uumlroloji AD
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Radikal prostatektomi (RP)
EndikasyonlarıKanıt seviyesi
Duumlşuumlk ve orta riskli lokalize prostat kanserli hastalar (cT1b-T2 ve Gleason skoru 2-7 arası
ve PSAlt20) ve yaşam beklentisi 10 yıldan fazla
1b
Roumllatif endikasyonları
T1a hastalığı
olanlar ve yaşam beklentisi 15 yıldan fazla olanlar veya Gleason skoru 7 olanlar 3
Duumlşuumlk hacimli yuumlksek riskli lokalize prostat kanserli seccedililmiş
hastalarda (cT3a veya Gleason skoru 8-10 veya PSAgt20)
3
Multimodal tedavide bir seccedilenek olarak iyi seccedililmiş
yuumlksek riskli lokalize prostat kanseri olan hastalar (cT3b-T4 N0 veya herhangi bir T N1)
3
Oumlneriler
T1-T2 hastalık tedavisinde kısa suumlreli (3 ay) GNRH analoglarıyla neoadjuvan tedavi oumlnerilmekte 1a
Preoperatif potensi olan duumlşuumlk riskli ekstrakapsuumller hastalığı
olanlarda (T1c Gleason skorult7 ve PSAlt10 ngml veya partin tablolarına bakın) sinir koruyucu cerrahi uygulanabilir
3
T2a hastalığı
olanlarda tek taraflı
sinir koruyucu youmlntemler bir seccedilenek olabilir 4
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Yuumlksek riskli lokalize hastalıkta RP
cT3a PCa Gleason skoru 8-10 veya PSAgt20 ngml olan seccedililmiş
hastalarda uygun bir tedavi seccedileneği
Lenf nodu tutulumu sık olduğundan şayet RP yapılırsa genişletilmiş
pelvik lenfadenektomi de yapılmalıdır
Hasta moltimodal yaklaşımlar konusunda da bilgilendirilmelidir Olumsuz tuumlmoumlr oumlzelliği varlığında (pozitif cerrahi sınır ektrakapsuumller yayılım seminal vezikuumll invazyonu) iyileşme doumlnemininden sonra adjuvan RT uygun olabilir
Kanıt seviyesi
Patolojik evresi T3 N0 M0 olan hastalarda radikal prostatektomi sonrası
hemen eksternal radyasyon uygulanması
biyokimyasal ve klinik hastalıksız sağ
kalımı
arttırır 1
Bir alternatif seccedilenek de biyokimyasal başarısızlık olduğunda (fakat PSA 1 ngml uumlzerine ccedilıkmadan) radyasyon uygulamasıdır
3
T3-4 N0 M0 lokal ilerlemiş
prostat kanserinde WHO 0-1 performans statuumlsuumlne sahip hastalara 3 yıllık ardışık ve adjuvan hormonal tedaviyle eksternal radyoterapi genel olarak sağkalımı
arttırmaktadır 1
T2c-T3 N0-x ve Gleason skoru 2-6 olan hasta grubunda radyoterapi oumlncesi ve esnasında kısa suumlreli ADT uygulamasının hastalıksız sağ
kalım uumlzerine olumlu etkisi olabilir 1b
Ccedilok yuumlksek riskli prostat kanserinde ciddi komorbiditenin eşlik etmediği c-pN1 M0 hastalarda eksternal pelvik radyasyon ve hemen akabinde uygulanan uzun doumlnem adjuvan hormonal tedavinin hastalıksız sağkalıma hastalığa spesifik başarısızlığa metastatik başarısızlığa ve biyokimyasal kontroluumlne olumlu etkisi vardır
2b
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Definitif radyoterapi
Kanıt seviyesi
Lokalize prostat kanserinde T1c-T2c N0 M0 hatta cerrahiyi reddeden genccedil hastalarda da olmak uumlzere IMRT ile birlikte veya tek olarak 3D-CRT oumlnerilmektedir Bu uygulamadan duumlşuumlk- orta ve yuumlksek riskli hastaların fayda goumlrduumlğuumlne dair kuvvetli kanıt vardır
2
Yuumlksek riskli hastalarda radyoterapi oumlncesi ve sırasında kısa suumlreli ADT sağ
kalımı
olumlu etkilemektedir
2a
cT1-T2a Gleason lt7 (veya 3+4) PSAlt 10 ngml prostat hacmi lt 50 ml TUR-P hikayesi olmayan ve IPSS iyi olan hastalarda bir seccedilenekte kalıcı
implantlarla transperineal interstisyel braki terapidir
2b
Patolojik evresi T3 N0 M0 olan hastalarda radikal prostatektomi sonrası
hemen eksternal radyasyon uygulanması
biyokimyasal ve klinik hastalıksız sağ
kalımı
arttırır 1
Bir alternatif seccedilenek de biyokimyasal başarısızlık olduğunda (fakat PSA 1 ngml) uumlzerine ccedilıkmadan) radyasyon uygulamasıdır
3
T3-4 N0 M0 lokal ilerlemiş
prostat kanserinde WHO 0-1 performans statuumlsuumlne sahip hastalara 3 yıllık ardışık ve adjuvan hormonal tedaviyle eksternal radyoterapi genel olarak sağkalımı
arttırmaktadır
1
T2c-T3 N0-x ve Gleason skoru 2-6 olan hasta grubunda radyoterapi oumlncesi ve esnasında kısa suumlreli ADT uygulamasının hastalıksız sağ
kalım uumlzerine olumlu etkisi olabilir 1b
Ccedilok yuumlksek riskli prostat kanserinde ciddi komorbiditenin eşlik etmediği c-pN1 M0 hastalarda eksternal pelvik radyasyon ve hemen akabinde uygulanan uzun doumlnem adjuvan hormonal tedavinin hastalıksız sağkalıma hastalığa spesifik başarısızlığa metastatik başarısızlığa ve biyokimyasal kontroluumlne olumlu etkisi vardır
2b
NCCN KNCCN Kıılavuzulavuzu--20092009
NCCN KNCCN Kıılavuzulavuzu--20092009
RRP ile T3 HastalRRP ile T3 Hastalııkta Tedavi Sonukta Tedavi Sonuccedilccedillarlarıı
EAU EAU GuidelinesGuidelines
20092009
ReferenceReference TreatmentTreatment 5y OS5y OS 10y OS10y OS 5y CSS5y CSS 10y 10y CSSCSS
5y 5y cPFScPFS
10y 10y cPFScPFS
5y 5y bPFSbPFS
10y 10y bPFSbPFS
Roach Group
2RT 82 50 94 75 - - - -
Roach Group
3RT 68 32 83 62 - - - -
Roach Group
2RT + HT 76 62
(8y)93 89
(8y)
Roach Group
3RT + HT 79 61
(8y)93 88
(8y)
Bolla 2002 RT 62 - 79 - 40Bolla RT + HT 78 - 94 - 74
Hsu RRP 959 77 987 916 959 854 595 511
1557 pts IJROBP 2000 364 pts
FarklFarklıı
Serilerde Tedavi SonuSerilerde Tedavi Sonuccedilccedillarlarıı RTRRP RTRRP
AdjuvanAdjuvan--SalvageSalvage
TedaviTedavi
Dr Emre Tuumlzel
bullGerek var mıbull Varsa Hangisibull Ne zaman
Bolla M et al Lancet
366572 2005
EORTC 22911 RRPEORTC 22911 RRP--AdjuvanAdjuvan
RT vs RT vs İİzlemzlem
5 y5 yııllllıık k Biyokimyasal Biyokimyasal progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 74 vs 526 74 vs 526Klinik Klinik progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 912 vs 81 912 vs 81
EORTC 22911 RRPEORTC 22911 RRP--AdjuvanAdjuvan
RT vs RT vs İİzlemzlem
Colette
L et al Eur
J Cancer
41 2662 2005 N 972
SWOG 8794 SWOG 8794 AdjuvantAdjuvant RTRT
bull
N= 425bull
Postop
ART (60-64 Gy) vs observation
bull
Median
f-u 106 yearsTreatment Metastasis
or
deathMedian
metastasis- free
survival
P
ART 36 147 y 006
Obs 43 132 y
Thompson
et al JAMA 296 2329 2006
RRP+RRP+AdjuvantAdjuvant
HormonalHormonal
TherapyTherapy
in pT3b in pT3b PCaPCa
ZinckeZincke
H et al J H et al J UrolUrol 166 2208 2001 166 2208 2001
SiddiquiSiddiqui
SA et al J SA et al J UrolUrol 1791830 2008 1791830 2008
6401 hasta 953 pT36401 hasta 953 pT3--4 hasta4 hasta10y 10y sistmksistmk
progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 95 vs 90 plt 000195 vs 90 plt 0001
10y hastal10y hastalığığa a oumloumlzgzguumluuml
sasağğkalkalıımm 98 vs 95 p= 000998 vs 95 p= 000910y genel 10y genel sasağğkalkalıımm 84 vs 83 p= 042784 vs 83 p= 0427
HT baHT başşlama zamanlama zamanıı
PSA gt 04 PSA gt 04 ngngml ise fayda yokml ise fayda yok
McLeod
DG et al BJU 97247 2005
ldquoldquoEarlyEarly
ProstateProstate
CancerCancerrdquordquo
CcedilCcedilalalışışmasmasıı
N 8113N 8113
MedianMedian
izlem 74 yizlem 74 yııll
PFSPFS OSOS
p=00041
HR 051 (032-
081)p=092
HR 104 (053-
202)
Adjuvant Flutamide
after
RP
Wirth M Eur Urol 2004
RRP + RRP + AdjuvanAdjuvan HormonalHormonal
TedaviTedavi
Messing
EM et al Lancet 7 472 2006
ECOG ECOG ccedilccedilalalışışmasmasııMedianMedian
izlem izlem 119 y119 yııllMedianMedian
progresyonsuzprogresyonsuzsasağğkalkalıımm 139 y139 yııll
vs vs 24 y24 yııllMedianMedian
HastalHastalığığa a oumloumlzgzguumluumlsasağğkalkalıımm henhenuumluumlz eriz erişşilmediilmedi
vs vs 123 y123 yııll
SalvageSalvage RadiotherapyRadiotherapybull
N=1540 Median
dosage 648 Gy
Salvage
RT 6 y progression-free
rateOverall 32
PSA le
05 48PSA 051-10 40PSA 101-15 28
PSA gt 15 18
Stephenson
et al JCO 25 2035 2007
2828
PSA lt 05PSA lt 05PSA 051PSA 051--1010PSA 101PSA 101--1515PSAgt 15PSAgt 15
SalvageSalvage RadiotherapyRadiotherapy
Stephenson
et al JCO 25 2035 2007
KILAVUZLAR NE DKILAVUZLAR NE DİİYOR YOR
bull EAU kılavuzubull NCCN
Dr Şeref BaşalGATA Uumlroloji AD
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Radikal prostatektomi (RP)
EndikasyonlarıKanıt seviyesi
Duumlşuumlk ve orta riskli lokalize prostat kanserli hastalar (cT1b-T2 ve Gleason skoru 2-7 arası
ve PSAlt20) ve yaşam beklentisi 10 yıldan fazla
1b
Roumllatif endikasyonları
T1a hastalığı
olanlar ve yaşam beklentisi 15 yıldan fazla olanlar veya Gleason skoru 7 olanlar 3
Duumlşuumlk hacimli yuumlksek riskli lokalize prostat kanserli seccedililmiş
hastalarda (cT3a veya Gleason skoru 8-10 veya PSAgt20)
3
Multimodal tedavide bir seccedilenek olarak iyi seccedililmiş
yuumlksek riskli lokalize prostat kanseri olan hastalar (cT3b-T4 N0 veya herhangi bir T N1)
3
Oumlneriler
T1-T2 hastalık tedavisinde kısa suumlreli (3 ay) GNRH analoglarıyla neoadjuvan tedavi oumlnerilmekte 1a
Preoperatif potensi olan duumlşuumlk riskli ekstrakapsuumller hastalığı
olanlarda (T1c Gleason skorult7 ve PSAlt10 ngml veya partin tablolarına bakın) sinir koruyucu cerrahi uygulanabilir
3
T2a hastalığı
olanlarda tek taraflı
sinir koruyucu youmlntemler bir seccedilenek olabilir 4
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Yuumlksek riskli lokalize hastalıkta RP
cT3a PCa Gleason skoru 8-10 veya PSAgt20 ngml olan seccedililmiş
hastalarda uygun bir tedavi seccedileneği
Lenf nodu tutulumu sık olduğundan şayet RP yapılırsa genişletilmiş
pelvik lenfadenektomi de yapılmalıdır
Hasta moltimodal yaklaşımlar konusunda da bilgilendirilmelidir Olumsuz tuumlmoumlr oumlzelliği varlığında (pozitif cerrahi sınır ektrakapsuumller yayılım seminal vezikuumll invazyonu) iyileşme doumlnemininden sonra adjuvan RT uygun olabilir
Kanıt seviyesi
Patolojik evresi T3 N0 M0 olan hastalarda radikal prostatektomi sonrası
hemen eksternal radyasyon uygulanması
biyokimyasal ve klinik hastalıksız sağ
kalımı
arttırır 1
Bir alternatif seccedilenek de biyokimyasal başarısızlık olduğunda (fakat PSA 1 ngml uumlzerine ccedilıkmadan) radyasyon uygulamasıdır
3
T3-4 N0 M0 lokal ilerlemiş
prostat kanserinde WHO 0-1 performans statuumlsuumlne sahip hastalara 3 yıllık ardışık ve adjuvan hormonal tedaviyle eksternal radyoterapi genel olarak sağkalımı
arttırmaktadır 1
T2c-T3 N0-x ve Gleason skoru 2-6 olan hasta grubunda radyoterapi oumlncesi ve esnasında kısa suumlreli ADT uygulamasının hastalıksız sağ
kalım uumlzerine olumlu etkisi olabilir 1b
Ccedilok yuumlksek riskli prostat kanserinde ciddi komorbiditenin eşlik etmediği c-pN1 M0 hastalarda eksternal pelvik radyasyon ve hemen akabinde uygulanan uzun doumlnem adjuvan hormonal tedavinin hastalıksız sağkalıma hastalığa spesifik başarısızlığa metastatik başarısızlığa ve biyokimyasal kontroluumlne olumlu etkisi vardır
2b
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Definitif radyoterapi
Kanıt seviyesi
Lokalize prostat kanserinde T1c-T2c N0 M0 hatta cerrahiyi reddeden genccedil hastalarda da olmak uumlzere IMRT ile birlikte veya tek olarak 3D-CRT oumlnerilmektedir Bu uygulamadan duumlşuumlk- orta ve yuumlksek riskli hastaların fayda goumlrduumlğuumlne dair kuvvetli kanıt vardır
2
Yuumlksek riskli hastalarda radyoterapi oumlncesi ve sırasında kısa suumlreli ADT sağ
kalımı
olumlu etkilemektedir
2a
cT1-T2a Gleason lt7 (veya 3+4) PSAlt 10 ngml prostat hacmi lt 50 ml TUR-P hikayesi olmayan ve IPSS iyi olan hastalarda bir seccedilenekte kalıcı
implantlarla transperineal interstisyel braki terapidir
2b
Patolojik evresi T3 N0 M0 olan hastalarda radikal prostatektomi sonrası
hemen eksternal radyasyon uygulanması
biyokimyasal ve klinik hastalıksız sağ
kalımı
arttırır 1
Bir alternatif seccedilenek de biyokimyasal başarısızlık olduğunda (fakat PSA 1 ngml) uumlzerine ccedilıkmadan) radyasyon uygulamasıdır
3
T3-4 N0 M0 lokal ilerlemiş
prostat kanserinde WHO 0-1 performans statuumlsuumlne sahip hastalara 3 yıllık ardışık ve adjuvan hormonal tedaviyle eksternal radyoterapi genel olarak sağkalımı
arttırmaktadır
1
T2c-T3 N0-x ve Gleason skoru 2-6 olan hasta grubunda radyoterapi oumlncesi ve esnasında kısa suumlreli ADT uygulamasının hastalıksız sağ
kalım uumlzerine olumlu etkisi olabilir 1b
Ccedilok yuumlksek riskli prostat kanserinde ciddi komorbiditenin eşlik etmediği c-pN1 M0 hastalarda eksternal pelvik radyasyon ve hemen akabinde uygulanan uzun doumlnem adjuvan hormonal tedavinin hastalıksız sağkalıma hastalığa spesifik başarısızlığa metastatik başarısızlığa ve biyokimyasal kontroluumlne olumlu etkisi vardır
2b
NCCN KNCCN Kıılavuzulavuzu--20092009
NCCN KNCCN Kıılavuzulavuzu--20092009
ReferenceReference TreatmentTreatment 5y OS5y OS 10y OS10y OS 5y CSS5y CSS 10y 10y CSSCSS
5y 5y cPFScPFS
10y 10y cPFScPFS
5y 5y bPFSbPFS
10y 10y bPFSbPFS
Roach Group
2RT 82 50 94 75 - - - -
Roach Group
3RT 68 32 83 62 - - - -
Roach Group
2RT + HT 76 62
(8y)93 89
(8y)
Roach Group
3RT + HT 79 61
(8y)93 88
(8y)
Bolla 2002 RT 62 - 79 - 40Bolla RT + HT 78 - 94 - 74
Hsu RRP 959 77 987 916 959 854 595 511
1557 pts IJROBP 2000 364 pts
FarklFarklıı
Serilerde Tedavi SonuSerilerde Tedavi Sonuccedilccedillarlarıı RTRRP RTRRP
AdjuvanAdjuvan--SalvageSalvage
TedaviTedavi
Dr Emre Tuumlzel
bullGerek var mıbull Varsa Hangisibull Ne zaman
Bolla M et al Lancet
366572 2005
EORTC 22911 RRPEORTC 22911 RRP--AdjuvanAdjuvan
RT vs RT vs İİzlemzlem
5 y5 yııllllıık k Biyokimyasal Biyokimyasal progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 74 vs 526 74 vs 526Klinik Klinik progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 912 vs 81 912 vs 81
EORTC 22911 RRPEORTC 22911 RRP--AdjuvanAdjuvan
RT vs RT vs İİzlemzlem
Colette
L et al Eur
J Cancer
41 2662 2005 N 972
SWOG 8794 SWOG 8794 AdjuvantAdjuvant RTRT
bull
N= 425bull
Postop
ART (60-64 Gy) vs observation
bull
Median
f-u 106 yearsTreatment Metastasis
or
deathMedian
metastasis- free
survival
P
ART 36 147 y 006
Obs 43 132 y
Thompson
et al JAMA 296 2329 2006
RRP+RRP+AdjuvantAdjuvant
HormonalHormonal
TherapyTherapy
in pT3b in pT3b PCaPCa
ZinckeZincke
H et al J H et al J UrolUrol 166 2208 2001 166 2208 2001
SiddiquiSiddiqui
SA et al J SA et al J UrolUrol 1791830 2008 1791830 2008
6401 hasta 953 pT36401 hasta 953 pT3--4 hasta4 hasta10y 10y sistmksistmk
progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 95 vs 90 plt 000195 vs 90 plt 0001
10y hastal10y hastalığığa a oumloumlzgzguumluuml
sasağğkalkalıımm 98 vs 95 p= 000998 vs 95 p= 000910y genel 10y genel sasağğkalkalıımm 84 vs 83 p= 042784 vs 83 p= 0427
HT baHT başşlama zamanlama zamanıı
PSA gt 04 PSA gt 04 ngngml ise fayda yokml ise fayda yok
McLeod
DG et al BJU 97247 2005
ldquoldquoEarlyEarly
ProstateProstate
CancerCancerrdquordquo
CcedilCcedilalalışışmasmasıı
N 8113N 8113
MedianMedian
izlem 74 yizlem 74 yııll
PFSPFS OSOS
p=00041
HR 051 (032-
081)p=092
HR 104 (053-
202)
Adjuvant Flutamide
after
RP
Wirth M Eur Urol 2004
RRP + RRP + AdjuvanAdjuvan HormonalHormonal
TedaviTedavi
Messing
EM et al Lancet 7 472 2006
ECOG ECOG ccedilccedilalalışışmasmasııMedianMedian
izlem izlem 119 y119 yııllMedianMedian
progresyonsuzprogresyonsuzsasağğkalkalıımm 139 y139 yııll
vs vs 24 y24 yııllMedianMedian
HastalHastalığığa a oumloumlzgzguumluumlsasağğkalkalıımm henhenuumluumlz eriz erişşilmediilmedi
vs vs 123 y123 yııll
SalvageSalvage RadiotherapyRadiotherapybull
N=1540 Median
dosage 648 Gy
Salvage
RT 6 y progression-free
rateOverall 32
PSA le
05 48PSA 051-10 40PSA 101-15 28
PSA gt 15 18
Stephenson
et al JCO 25 2035 2007
2828
PSA lt 05PSA lt 05PSA 051PSA 051--1010PSA 101PSA 101--1515PSAgt 15PSAgt 15
SalvageSalvage RadiotherapyRadiotherapy
Stephenson
et al JCO 25 2035 2007
KILAVUZLAR NE DKILAVUZLAR NE DİİYOR YOR
bull EAU kılavuzubull NCCN
Dr Şeref BaşalGATA Uumlroloji AD
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Radikal prostatektomi (RP)
EndikasyonlarıKanıt seviyesi
Duumlşuumlk ve orta riskli lokalize prostat kanserli hastalar (cT1b-T2 ve Gleason skoru 2-7 arası
ve PSAlt20) ve yaşam beklentisi 10 yıldan fazla
1b
Roumllatif endikasyonları
T1a hastalığı
olanlar ve yaşam beklentisi 15 yıldan fazla olanlar veya Gleason skoru 7 olanlar 3
Duumlşuumlk hacimli yuumlksek riskli lokalize prostat kanserli seccedililmiş
hastalarda (cT3a veya Gleason skoru 8-10 veya PSAgt20)
3
Multimodal tedavide bir seccedilenek olarak iyi seccedililmiş
yuumlksek riskli lokalize prostat kanseri olan hastalar (cT3b-T4 N0 veya herhangi bir T N1)
3
Oumlneriler
T1-T2 hastalık tedavisinde kısa suumlreli (3 ay) GNRH analoglarıyla neoadjuvan tedavi oumlnerilmekte 1a
Preoperatif potensi olan duumlşuumlk riskli ekstrakapsuumller hastalığı
olanlarda (T1c Gleason skorult7 ve PSAlt10 ngml veya partin tablolarına bakın) sinir koruyucu cerrahi uygulanabilir
3
T2a hastalığı
olanlarda tek taraflı
sinir koruyucu youmlntemler bir seccedilenek olabilir 4
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Yuumlksek riskli lokalize hastalıkta RP
cT3a PCa Gleason skoru 8-10 veya PSAgt20 ngml olan seccedililmiş
hastalarda uygun bir tedavi seccedileneği
Lenf nodu tutulumu sık olduğundan şayet RP yapılırsa genişletilmiş
pelvik lenfadenektomi de yapılmalıdır
Hasta moltimodal yaklaşımlar konusunda da bilgilendirilmelidir Olumsuz tuumlmoumlr oumlzelliği varlığında (pozitif cerrahi sınır ektrakapsuumller yayılım seminal vezikuumll invazyonu) iyileşme doumlnemininden sonra adjuvan RT uygun olabilir
Kanıt seviyesi
Patolojik evresi T3 N0 M0 olan hastalarda radikal prostatektomi sonrası
hemen eksternal radyasyon uygulanması
biyokimyasal ve klinik hastalıksız sağ
kalımı
arttırır 1
Bir alternatif seccedilenek de biyokimyasal başarısızlık olduğunda (fakat PSA 1 ngml uumlzerine ccedilıkmadan) radyasyon uygulamasıdır
3
T3-4 N0 M0 lokal ilerlemiş
prostat kanserinde WHO 0-1 performans statuumlsuumlne sahip hastalara 3 yıllık ardışık ve adjuvan hormonal tedaviyle eksternal radyoterapi genel olarak sağkalımı
arttırmaktadır 1
T2c-T3 N0-x ve Gleason skoru 2-6 olan hasta grubunda radyoterapi oumlncesi ve esnasında kısa suumlreli ADT uygulamasının hastalıksız sağ
kalım uumlzerine olumlu etkisi olabilir 1b
Ccedilok yuumlksek riskli prostat kanserinde ciddi komorbiditenin eşlik etmediği c-pN1 M0 hastalarda eksternal pelvik radyasyon ve hemen akabinde uygulanan uzun doumlnem adjuvan hormonal tedavinin hastalıksız sağkalıma hastalığa spesifik başarısızlığa metastatik başarısızlığa ve biyokimyasal kontroluumlne olumlu etkisi vardır
2b
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Definitif radyoterapi
Kanıt seviyesi
Lokalize prostat kanserinde T1c-T2c N0 M0 hatta cerrahiyi reddeden genccedil hastalarda da olmak uumlzere IMRT ile birlikte veya tek olarak 3D-CRT oumlnerilmektedir Bu uygulamadan duumlşuumlk- orta ve yuumlksek riskli hastaların fayda goumlrduumlğuumlne dair kuvvetli kanıt vardır
2
Yuumlksek riskli hastalarda radyoterapi oumlncesi ve sırasında kısa suumlreli ADT sağ
kalımı
olumlu etkilemektedir
2a
cT1-T2a Gleason lt7 (veya 3+4) PSAlt 10 ngml prostat hacmi lt 50 ml TUR-P hikayesi olmayan ve IPSS iyi olan hastalarda bir seccedilenekte kalıcı
implantlarla transperineal interstisyel braki terapidir
2b
Patolojik evresi T3 N0 M0 olan hastalarda radikal prostatektomi sonrası
hemen eksternal radyasyon uygulanması
biyokimyasal ve klinik hastalıksız sağ
kalımı
arttırır 1
Bir alternatif seccedilenek de biyokimyasal başarısızlık olduğunda (fakat PSA 1 ngml) uumlzerine ccedilıkmadan) radyasyon uygulamasıdır
3
T3-4 N0 M0 lokal ilerlemiş
prostat kanserinde WHO 0-1 performans statuumlsuumlne sahip hastalara 3 yıllık ardışık ve adjuvan hormonal tedaviyle eksternal radyoterapi genel olarak sağkalımı
arttırmaktadır
1
T2c-T3 N0-x ve Gleason skoru 2-6 olan hasta grubunda radyoterapi oumlncesi ve esnasında kısa suumlreli ADT uygulamasının hastalıksız sağ
kalım uumlzerine olumlu etkisi olabilir 1b
Ccedilok yuumlksek riskli prostat kanserinde ciddi komorbiditenin eşlik etmediği c-pN1 M0 hastalarda eksternal pelvik radyasyon ve hemen akabinde uygulanan uzun doumlnem adjuvan hormonal tedavinin hastalıksız sağkalıma hastalığa spesifik başarısızlığa metastatik başarısızlığa ve biyokimyasal kontroluumlne olumlu etkisi vardır
2b
NCCN KNCCN Kıılavuzulavuzu--20092009
NCCN KNCCN Kıılavuzulavuzu--20092009
AdjuvanAdjuvan--SalvageSalvage
TedaviTedavi
Dr Emre Tuumlzel
bullGerek var mıbull Varsa Hangisibull Ne zaman
Bolla M et al Lancet
366572 2005
EORTC 22911 RRPEORTC 22911 RRP--AdjuvanAdjuvan
RT vs RT vs İİzlemzlem
5 y5 yııllllıık k Biyokimyasal Biyokimyasal progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 74 vs 526 74 vs 526Klinik Klinik progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 912 vs 81 912 vs 81
EORTC 22911 RRPEORTC 22911 RRP--AdjuvanAdjuvan
RT vs RT vs İİzlemzlem
Colette
L et al Eur
J Cancer
41 2662 2005 N 972
SWOG 8794 SWOG 8794 AdjuvantAdjuvant RTRT
bull
N= 425bull
Postop
ART (60-64 Gy) vs observation
bull
Median
f-u 106 yearsTreatment Metastasis
or
deathMedian
metastasis- free
survival
P
ART 36 147 y 006
Obs 43 132 y
Thompson
et al JAMA 296 2329 2006
RRP+RRP+AdjuvantAdjuvant
HormonalHormonal
TherapyTherapy
in pT3b in pT3b PCaPCa
ZinckeZincke
H et al J H et al J UrolUrol 166 2208 2001 166 2208 2001
SiddiquiSiddiqui
SA et al J SA et al J UrolUrol 1791830 2008 1791830 2008
6401 hasta 953 pT36401 hasta 953 pT3--4 hasta4 hasta10y 10y sistmksistmk
progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 95 vs 90 plt 000195 vs 90 plt 0001
10y hastal10y hastalığığa a oumloumlzgzguumluuml
sasağğkalkalıımm 98 vs 95 p= 000998 vs 95 p= 000910y genel 10y genel sasağğkalkalıımm 84 vs 83 p= 042784 vs 83 p= 0427
HT baHT başşlama zamanlama zamanıı
PSA gt 04 PSA gt 04 ngngml ise fayda yokml ise fayda yok
McLeod
DG et al BJU 97247 2005
ldquoldquoEarlyEarly
ProstateProstate
CancerCancerrdquordquo
CcedilCcedilalalışışmasmasıı
N 8113N 8113
MedianMedian
izlem 74 yizlem 74 yııll
PFSPFS OSOS
p=00041
HR 051 (032-
081)p=092
HR 104 (053-
202)
Adjuvant Flutamide
after
RP
Wirth M Eur Urol 2004
RRP + RRP + AdjuvanAdjuvan HormonalHormonal
TedaviTedavi
Messing
EM et al Lancet 7 472 2006
ECOG ECOG ccedilccedilalalışışmasmasııMedianMedian
izlem izlem 119 y119 yııllMedianMedian
progresyonsuzprogresyonsuzsasağğkalkalıımm 139 y139 yııll
vs vs 24 y24 yııllMedianMedian
HastalHastalığığa a oumloumlzgzguumluumlsasağğkalkalıımm henhenuumluumlz eriz erişşilmediilmedi
vs vs 123 y123 yııll
SalvageSalvage RadiotherapyRadiotherapybull
N=1540 Median
dosage 648 Gy
Salvage
RT 6 y progression-free
rateOverall 32
PSA le
05 48PSA 051-10 40PSA 101-15 28
PSA gt 15 18
Stephenson
et al JCO 25 2035 2007
2828
PSA lt 05PSA lt 05PSA 051PSA 051--1010PSA 101PSA 101--1515PSAgt 15PSAgt 15
SalvageSalvage RadiotherapyRadiotherapy
Stephenson
et al JCO 25 2035 2007
KILAVUZLAR NE DKILAVUZLAR NE DİİYOR YOR
bull EAU kılavuzubull NCCN
Dr Şeref BaşalGATA Uumlroloji AD
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Radikal prostatektomi (RP)
EndikasyonlarıKanıt seviyesi
Duumlşuumlk ve orta riskli lokalize prostat kanserli hastalar (cT1b-T2 ve Gleason skoru 2-7 arası
ve PSAlt20) ve yaşam beklentisi 10 yıldan fazla
1b
Roumllatif endikasyonları
T1a hastalığı
olanlar ve yaşam beklentisi 15 yıldan fazla olanlar veya Gleason skoru 7 olanlar 3
Duumlşuumlk hacimli yuumlksek riskli lokalize prostat kanserli seccedililmiş
hastalarda (cT3a veya Gleason skoru 8-10 veya PSAgt20)
3
Multimodal tedavide bir seccedilenek olarak iyi seccedililmiş
yuumlksek riskli lokalize prostat kanseri olan hastalar (cT3b-T4 N0 veya herhangi bir T N1)
3
Oumlneriler
T1-T2 hastalık tedavisinde kısa suumlreli (3 ay) GNRH analoglarıyla neoadjuvan tedavi oumlnerilmekte 1a
Preoperatif potensi olan duumlşuumlk riskli ekstrakapsuumller hastalığı
olanlarda (T1c Gleason skorult7 ve PSAlt10 ngml veya partin tablolarına bakın) sinir koruyucu cerrahi uygulanabilir
3
T2a hastalığı
olanlarda tek taraflı
sinir koruyucu youmlntemler bir seccedilenek olabilir 4
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Yuumlksek riskli lokalize hastalıkta RP
cT3a PCa Gleason skoru 8-10 veya PSAgt20 ngml olan seccedililmiş
hastalarda uygun bir tedavi seccedileneği
Lenf nodu tutulumu sık olduğundan şayet RP yapılırsa genişletilmiş
pelvik lenfadenektomi de yapılmalıdır
Hasta moltimodal yaklaşımlar konusunda da bilgilendirilmelidir Olumsuz tuumlmoumlr oumlzelliği varlığında (pozitif cerrahi sınır ektrakapsuumller yayılım seminal vezikuumll invazyonu) iyileşme doumlnemininden sonra adjuvan RT uygun olabilir
Kanıt seviyesi
Patolojik evresi T3 N0 M0 olan hastalarda radikal prostatektomi sonrası
hemen eksternal radyasyon uygulanması
biyokimyasal ve klinik hastalıksız sağ
kalımı
arttırır 1
Bir alternatif seccedilenek de biyokimyasal başarısızlık olduğunda (fakat PSA 1 ngml uumlzerine ccedilıkmadan) radyasyon uygulamasıdır
3
T3-4 N0 M0 lokal ilerlemiş
prostat kanserinde WHO 0-1 performans statuumlsuumlne sahip hastalara 3 yıllık ardışık ve adjuvan hormonal tedaviyle eksternal radyoterapi genel olarak sağkalımı
arttırmaktadır 1
T2c-T3 N0-x ve Gleason skoru 2-6 olan hasta grubunda radyoterapi oumlncesi ve esnasında kısa suumlreli ADT uygulamasının hastalıksız sağ
kalım uumlzerine olumlu etkisi olabilir 1b
Ccedilok yuumlksek riskli prostat kanserinde ciddi komorbiditenin eşlik etmediği c-pN1 M0 hastalarda eksternal pelvik radyasyon ve hemen akabinde uygulanan uzun doumlnem adjuvan hormonal tedavinin hastalıksız sağkalıma hastalığa spesifik başarısızlığa metastatik başarısızlığa ve biyokimyasal kontroluumlne olumlu etkisi vardır
2b
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Definitif radyoterapi
Kanıt seviyesi
Lokalize prostat kanserinde T1c-T2c N0 M0 hatta cerrahiyi reddeden genccedil hastalarda da olmak uumlzere IMRT ile birlikte veya tek olarak 3D-CRT oumlnerilmektedir Bu uygulamadan duumlşuumlk- orta ve yuumlksek riskli hastaların fayda goumlrduumlğuumlne dair kuvvetli kanıt vardır
2
Yuumlksek riskli hastalarda radyoterapi oumlncesi ve sırasında kısa suumlreli ADT sağ
kalımı
olumlu etkilemektedir
2a
cT1-T2a Gleason lt7 (veya 3+4) PSAlt 10 ngml prostat hacmi lt 50 ml TUR-P hikayesi olmayan ve IPSS iyi olan hastalarda bir seccedilenekte kalıcı
implantlarla transperineal interstisyel braki terapidir
2b
Patolojik evresi T3 N0 M0 olan hastalarda radikal prostatektomi sonrası
hemen eksternal radyasyon uygulanması
biyokimyasal ve klinik hastalıksız sağ
kalımı
arttırır 1
Bir alternatif seccedilenek de biyokimyasal başarısızlık olduğunda (fakat PSA 1 ngml) uumlzerine ccedilıkmadan) radyasyon uygulamasıdır
3
T3-4 N0 M0 lokal ilerlemiş
prostat kanserinde WHO 0-1 performans statuumlsuumlne sahip hastalara 3 yıllık ardışık ve adjuvan hormonal tedaviyle eksternal radyoterapi genel olarak sağkalımı
arttırmaktadır
1
T2c-T3 N0-x ve Gleason skoru 2-6 olan hasta grubunda radyoterapi oumlncesi ve esnasında kısa suumlreli ADT uygulamasının hastalıksız sağ
kalım uumlzerine olumlu etkisi olabilir 1b
Ccedilok yuumlksek riskli prostat kanserinde ciddi komorbiditenin eşlik etmediği c-pN1 M0 hastalarda eksternal pelvik radyasyon ve hemen akabinde uygulanan uzun doumlnem adjuvan hormonal tedavinin hastalıksız sağkalıma hastalığa spesifik başarısızlığa metastatik başarısızlığa ve biyokimyasal kontroluumlne olumlu etkisi vardır
2b
NCCN KNCCN Kıılavuzulavuzu--20092009
NCCN KNCCN Kıılavuzulavuzu--20092009
Bolla M et al Lancet
366572 2005
EORTC 22911 RRPEORTC 22911 RRP--AdjuvanAdjuvan
RT vs RT vs İİzlemzlem
5 y5 yııllllıık k Biyokimyasal Biyokimyasal progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 74 vs 526 74 vs 526Klinik Klinik progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 912 vs 81 912 vs 81
EORTC 22911 RRPEORTC 22911 RRP--AdjuvanAdjuvan
RT vs RT vs İİzlemzlem
Colette
L et al Eur
J Cancer
41 2662 2005 N 972
SWOG 8794 SWOG 8794 AdjuvantAdjuvant RTRT
bull
N= 425bull
Postop
ART (60-64 Gy) vs observation
bull
Median
f-u 106 yearsTreatment Metastasis
or
deathMedian
metastasis- free
survival
P
ART 36 147 y 006
Obs 43 132 y
Thompson
et al JAMA 296 2329 2006
RRP+RRP+AdjuvantAdjuvant
HormonalHormonal
TherapyTherapy
in pT3b in pT3b PCaPCa
ZinckeZincke
H et al J H et al J UrolUrol 166 2208 2001 166 2208 2001
SiddiquiSiddiqui
SA et al J SA et al J UrolUrol 1791830 2008 1791830 2008
6401 hasta 953 pT36401 hasta 953 pT3--4 hasta4 hasta10y 10y sistmksistmk
progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 95 vs 90 plt 000195 vs 90 plt 0001
10y hastal10y hastalığığa a oumloumlzgzguumluuml
sasağğkalkalıımm 98 vs 95 p= 000998 vs 95 p= 000910y genel 10y genel sasağğkalkalıımm 84 vs 83 p= 042784 vs 83 p= 0427
HT baHT başşlama zamanlama zamanıı
PSA gt 04 PSA gt 04 ngngml ise fayda yokml ise fayda yok
McLeod
DG et al BJU 97247 2005
ldquoldquoEarlyEarly
ProstateProstate
CancerCancerrdquordquo
CcedilCcedilalalışışmasmasıı
N 8113N 8113
MedianMedian
izlem 74 yizlem 74 yııll
PFSPFS OSOS
p=00041
HR 051 (032-
081)p=092
HR 104 (053-
202)
Adjuvant Flutamide
after
RP
Wirth M Eur Urol 2004
RRP + RRP + AdjuvanAdjuvan HormonalHormonal
TedaviTedavi
Messing
EM et al Lancet 7 472 2006
ECOG ECOG ccedilccedilalalışışmasmasııMedianMedian
izlem izlem 119 y119 yııllMedianMedian
progresyonsuzprogresyonsuzsasağğkalkalıımm 139 y139 yııll
vs vs 24 y24 yııllMedianMedian
HastalHastalığığa a oumloumlzgzguumluumlsasağğkalkalıımm henhenuumluumlz eriz erişşilmediilmedi
vs vs 123 y123 yııll
SalvageSalvage RadiotherapyRadiotherapybull
N=1540 Median
dosage 648 Gy
Salvage
RT 6 y progression-free
rateOverall 32
PSA le
05 48PSA 051-10 40PSA 101-15 28
PSA gt 15 18
Stephenson
et al JCO 25 2035 2007
2828
PSA lt 05PSA lt 05PSA 051PSA 051--1010PSA 101PSA 101--1515PSAgt 15PSAgt 15
SalvageSalvage RadiotherapyRadiotherapy
Stephenson
et al JCO 25 2035 2007
KILAVUZLAR NE DKILAVUZLAR NE DİİYOR YOR
bull EAU kılavuzubull NCCN
Dr Şeref BaşalGATA Uumlroloji AD
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Radikal prostatektomi (RP)
EndikasyonlarıKanıt seviyesi
Duumlşuumlk ve orta riskli lokalize prostat kanserli hastalar (cT1b-T2 ve Gleason skoru 2-7 arası
ve PSAlt20) ve yaşam beklentisi 10 yıldan fazla
1b
Roumllatif endikasyonları
T1a hastalığı
olanlar ve yaşam beklentisi 15 yıldan fazla olanlar veya Gleason skoru 7 olanlar 3
Duumlşuumlk hacimli yuumlksek riskli lokalize prostat kanserli seccedililmiş
hastalarda (cT3a veya Gleason skoru 8-10 veya PSAgt20)
3
Multimodal tedavide bir seccedilenek olarak iyi seccedililmiş
yuumlksek riskli lokalize prostat kanseri olan hastalar (cT3b-T4 N0 veya herhangi bir T N1)
3
Oumlneriler
T1-T2 hastalık tedavisinde kısa suumlreli (3 ay) GNRH analoglarıyla neoadjuvan tedavi oumlnerilmekte 1a
Preoperatif potensi olan duumlşuumlk riskli ekstrakapsuumller hastalığı
olanlarda (T1c Gleason skorult7 ve PSAlt10 ngml veya partin tablolarına bakın) sinir koruyucu cerrahi uygulanabilir
3
T2a hastalığı
olanlarda tek taraflı
sinir koruyucu youmlntemler bir seccedilenek olabilir 4
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Yuumlksek riskli lokalize hastalıkta RP
cT3a PCa Gleason skoru 8-10 veya PSAgt20 ngml olan seccedililmiş
hastalarda uygun bir tedavi seccedileneği
Lenf nodu tutulumu sık olduğundan şayet RP yapılırsa genişletilmiş
pelvik lenfadenektomi de yapılmalıdır
Hasta moltimodal yaklaşımlar konusunda da bilgilendirilmelidir Olumsuz tuumlmoumlr oumlzelliği varlığında (pozitif cerrahi sınır ektrakapsuumller yayılım seminal vezikuumll invazyonu) iyileşme doumlnemininden sonra adjuvan RT uygun olabilir
Kanıt seviyesi
Patolojik evresi T3 N0 M0 olan hastalarda radikal prostatektomi sonrası
hemen eksternal radyasyon uygulanması
biyokimyasal ve klinik hastalıksız sağ
kalımı
arttırır 1
Bir alternatif seccedilenek de biyokimyasal başarısızlık olduğunda (fakat PSA 1 ngml uumlzerine ccedilıkmadan) radyasyon uygulamasıdır
3
T3-4 N0 M0 lokal ilerlemiş
prostat kanserinde WHO 0-1 performans statuumlsuumlne sahip hastalara 3 yıllık ardışık ve adjuvan hormonal tedaviyle eksternal radyoterapi genel olarak sağkalımı
arttırmaktadır 1
T2c-T3 N0-x ve Gleason skoru 2-6 olan hasta grubunda radyoterapi oumlncesi ve esnasında kısa suumlreli ADT uygulamasının hastalıksız sağ
kalım uumlzerine olumlu etkisi olabilir 1b
Ccedilok yuumlksek riskli prostat kanserinde ciddi komorbiditenin eşlik etmediği c-pN1 M0 hastalarda eksternal pelvik radyasyon ve hemen akabinde uygulanan uzun doumlnem adjuvan hormonal tedavinin hastalıksız sağkalıma hastalığa spesifik başarısızlığa metastatik başarısızlığa ve biyokimyasal kontroluumlne olumlu etkisi vardır
2b
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Definitif radyoterapi
Kanıt seviyesi
Lokalize prostat kanserinde T1c-T2c N0 M0 hatta cerrahiyi reddeden genccedil hastalarda da olmak uumlzere IMRT ile birlikte veya tek olarak 3D-CRT oumlnerilmektedir Bu uygulamadan duumlşuumlk- orta ve yuumlksek riskli hastaların fayda goumlrduumlğuumlne dair kuvvetli kanıt vardır
2
Yuumlksek riskli hastalarda radyoterapi oumlncesi ve sırasında kısa suumlreli ADT sağ
kalımı
olumlu etkilemektedir
2a
cT1-T2a Gleason lt7 (veya 3+4) PSAlt 10 ngml prostat hacmi lt 50 ml TUR-P hikayesi olmayan ve IPSS iyi olan hastalarda bir seccedilenekte kalıcı
implantlarla transperineal interstisyel braki terapidir
2b
Patolojik evresi T3 N0 M0 olan hastalarda radikal prostatektomi sonrası
hemen eksternal radyasyon uygulanması
biyokimyasal ve klinik hastalıksız sağ
kalımı
arttırır 1
Bir alternatif seccedilenek de biyokimyasal başarısızlık olduğunda (fakat PSA 1 ngml) uumlzerine ccedilıkmadan) radyasyon uygulamasıdır
3
T3-4 N0 M0 lokal ilerlemiş
prostat kanserinde WHO 0-1 performans statuumlsuumlne sahip hastalara 3 yıllık ardışık ve adjuvan hormonal tedaviyle eksternal radyoterapi genel olarak sağkalımı
arttırmaktadır
1
T2c-T3 N0-x ve Gleason skoru 2-6 olan hasta grubunda radyoterapi oumlncesi ve esnasında kısa suumlreli ADT uygulamasının hastalıksız sağ
kalım uumlzerine olumlu etkisi olabilir 1b
Ccedilok yuumlksek riskli prostat kanserinde ciddi komorbiditenin eşlik etmediği c-pN1 M0 hastalarda eksternal pelvik radyasyon ve hemen akabinde uygulanan uzun doumlnem adjuvan hormonal tedavinin hastalıksız sağkalıma hastalığa spesifik başarısızlığa metastatik başarısızlığa ve biyokimyasal kontroluumlne olumlu etkisi vardır
2b
NCCN KNCCN Kıılavuzulavuzu--20092009
NCCN KNCCN Kıılavuzulavuzu--20092009
EORTC 22911 RRPEORTC 22911 RRP--AdjuvanAdjuvan
RT vs RT vs İİzlemzlem
Colette
L et al Eur
J Cancer
41 2662 2005 N 972
SWOG 8794 SWOG 8794 AdjuvantAdjuvant RTRT
bull
N= 425bull
Postop
ART (60-64 Gy) vs observation
bull
Median
f-u 106 yearsTreatment Metastasis
or
deathMedian
metastasis- free
survival
P
ART 36 147 y 006
Obs 43 132 y
Thompson
et al JAMA 296 2329 2006
RRP+RRP+AdjuvantAdjuvant
HormonalHormonal
TherapyTherapy
in pT3b in pT3b PCaPCa
ZinckeZincke
H et al J H et al J UrolUrol 166 2208 2001 166 2208 2001
SiddiquiSiddiqui
SA et al J SA et al J UrolUrol 1791830 2008 1791830 2008
6401 hasta 953 pT36401 hasta 953 pT3--4 hasta4 hasta10y 10y sistmksistmk
progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 95 vs 90 plt 000195 vs 90 plt 0001
10y hastal10y hastalığığa a oumloumlzgzguumluuml
sasağğkalkalıımm 98 vs 95 p= 000998 vs 95 p= 000910y genel 10y genel sasağğkalkalıımm 84 vs 83 p= 042784 vs 83 p= 0427
HT baHT başşlama zamanlama zamanıı
PSA gt 04 PSA gt 04 ngngml ise fayda yokml ise fayda yok
McLeod
DG et al BJU 97247 2005
ldquoldquoEarlyEarly
ProstateProstate
CancerCancerrdquordquo
CcedilCcedilalalışışmasmasıı
N 8113N 8113
MedianMedian
izlem 74 yizlem 74 yııll
PFSPFS OSOS
p=00041
HR 051 (032-
081)p=092
HR 104 (053-
202)
Adjuvant Flutamide
after
RP
Wirth M Eur Urol 2004
RRP + RRP + AdjuvanAdjuvan HormonalHormonal
TedaviTedavi
Messing
EM et al Lancet 7 472 2006
ECOG ECOG ccedilccedilalalışışmasmasııMedianMedian
izlem izlem 119 y119 yııllMedianMedian
progresyonsuzprogresyonsuzsasağğkalkalıımm 139 y139 yııll
vs vs 24 y24 yııllMedianMedian
HastalHastalığığa a oumloumlzgzguumluumlsasağğkalkalıımm henhenuumluumlz eriz erişşilmediilmedi
vs vs 123 y123 yııll
SalvageSalvage RadiotherapyRadiotherapybull
N=1540 Median
dosage 648 Gy
Salvage
RT 6 y progression-free
rateOverall 32
PSA le
05 48PSA 051-10 40PSA 101-15 28
PSA gt 15 18
Stephenson
et al JCO 25 2035 2007
2828
PSA lt 05PSA lt 05PSA 051PSA 051--1010PSA 101PSA 101--1515PSAgt 15PSAgt 15
SalvageSalvage RadiotherapyRadiotherapy
Stephenson
et al JCO 25 2035 2007
KILAVUZLAR NE DKILAVUZLAR NE DİİYOR YOR
bull EAU kılavuzubull NCCN
Dr Şeref BaşalGATA Uumlroloji AD
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Radikal prostatektomi (RP)
EndikasyonlarıKanıt seviyesi
Duumlşuumlk ve orta riskli lokalize prostat kanserli hastalar (cT1b-T2 ve Gleason skoru 2-7 arası
ve PSAlt20) ve yaşam beklentisi 10 yıldan fazla
1b
Roumllatif endikasyonları
T1a hastalığı
olanlar ve yaşam beklentisi 15 yıldan fazla olanlar veya Gleason skoru 7 olanlar 3
Duumlşuumlk hacimli yuumlksek riskli lokalize prostat kanserli seccedililmiş
hastalarda (cT3a veya Gleason skoru 8-10 veya PSAgt20)
3
Multimodal tedavide bir seccedilenek olarak iyi seccedililmiş
yuumlksek riskli lokalize prostat kanseri olan hastalar (cT3b-T4 N0 veya herhangi bir T N1)
3
Oumlneriler
T1-T2 hastalık tedavisinde kısa suumlreli (3 ay) GNRH analoglarıyla neoadjuvan tedavi oumlnerilmekte 1a
Preoperatif potensi olan duumlşuumlk riskli ekstrakapsuumller hastalığı
olanlarda (T1c Gleason skorult7 ve PSAlt10 ngml veya partin tablolarına bakın) sinir koruyucu cerrahi uygulanabilir
3
T2a hastalığı
olanlarda tek taraflı
sinir koruyucu youmlntemler bir seccedilenek olabilir 4
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Yuumlksek riskli lokalize hastalıkta RP
cT3a PCa Gleason skoru 8-10 veya PSAgt20 ngml olan seccedililmiş
hastalarda uygun bir tedavi seccedileneği
Lenf nodu tutulumu sık olduğundan şayet RP yapılırsa genişletilmiş
pelvik lenfadenektomi de yapılmalıdır
Hasta moltimodal yaklaşımlar konusunda da bilgilendirilmelidir Olumsuz tuumlmoumlr oumlzelliği varlığında (pozitif cerrahi sınır ektrakapsuumller yayılım seminal vezikuumll invazyonu) iyileşme doumlnemininden sonra adjuvan RT uygun olabilir
Kanıt seviyesi
Patolojik evresi T3 N0 M0 olan hastalarda radikal prostatektomi sonrası
hemen eksternal radyasyon uygulanması
biyokimyasal ve klinik hastalıksız sağ
kalımı
arttırır 1
Bir alternatif seccedilenek de biyokimyasal başarısızlık olduğunda (fakat PSA 1 ngml uumlzerine ccedilıkmadan) radyasyon uygulamasıdır
3
T3-4 N0 M0 lokal ilerlemiş
prostat kanserinde WHO 0-1 performans statuumlsuumlne sahip hastalara 3 yıllık ardışık ve adjuvan hormonal tedaviyle eksternal radyoterapi genel olarak sağkalımı
arttırmaktadır 1
T2c-T3 N0-x ve Gleason skoru 2-6 olan hasta grubunda radyoterapi oumlncesi ve esnasında kısa suumlreli ADT uygulamasının hastalıksız sağ
kalım uumlzerine olumlu etkisi olabilir 1b
Ccedilok yuumlksek riskli prostat kanserinde ciddi komorbiditenin eşlik etmediği c-pN1 M0 hastalarda eksternal pelvik radyasyon ve hemen akabinde uygulanan uzun doumlnem adjuvan hormonal tedavinin hastalıksız sağkalıma hastalığa spesifik başarısızlığa metastatik başarısızlığa ve biyokimyasal kontroluumlne olumlu etkisi vardır
2b
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Definitif radyoterapi
Kanıt seviyesi
Lokalize prostat kanserinde T1c-T2c N0 M0 hatta cerrahiyi reddeden genccedil hastalarda da olmak uumlzere IMRT ile birlikte veya tek olarak 3D-CRT oumlnerilmektedir Bu uygulamadan duumlşuumlk- orta ve yuumlksek riskli hastaların fayda goumlrduumlğuumlne dair kuvvetli kanıt vardır
2
Yuumlksek riskli hastalarda radyoterapi oumlncesi ve sırasında kısa suumlreli ADT sağ
kalımı
olumlu etkilemektedir
2a
cT1-T2a Gleason lt7 (veya 3+4) PSAlt 10 ngml prostat hacmi lt 50 ml TUR-P hikayesi olmayan ve IPSS iyi olan hastalarda bir seccedilenekte kalıcı
implantlarla transperineal interstisyel braki terapidir
2b
Patolojik evresi T3 N0 M0 olan hastalarda radikal prostatektomi sonrası
hemen eksternal radyasyon uygulanması
biyokimyasal ve klinik hastalıksız sağ
kalımı
arttırır 1
Bir alternatif seccedilenek de biyokimyasal başarısızlık olduğunda (fakat PSA 1 ngml) uumlzerine ccedilıkmadan) radyasyon uygulamasıdır
3
T3-4 N0 M0 lokal ilerlemiş
prostat kanserinde WHO 0-1 performans statuumlsuumlne sahip hastalara 3 yıllık ardışık ve adjuvan hormonal tedaviyle eksternal radyoterapi genel olarak sağkalımı
arttırmaktadır
1
T2c-T3 N0-x ve Gleason skoru 2-6 olan hasta grubunda radyoterapi oumlncesi ve esnasında kısa suumlreli ADT uygulamasının hastalıksız sağ
kalım uumlzerine olumlu etkisi olabilir 1b
Ccedilok yuumlksek riskli prostat kanserinde ciddi komorbiditenin eşlik etmediği c-pN1 M0 hastalarda eksternal pelvik radyasyon ve hemen akabinde uygulanan uzun doumlnem adjuvan hormonal tedavinin hastalıksız sağkalıma hastalığa spesifik başarısızlığa metastatik başarısızlığa ve biyokimyasal kontroluumlne olumlu etkisi vardır
2b
NCCN KNCCN Kıılavuzulavuzu--20092009
NCCN KNCCN Kıılavuzulavuzu--20092009
SWOG 8794 SWOG 8794 AdjuvantAdjuvant RTRT
bull
N= 425bull
Postop
ART (60-64 Gy) vs observation
bull
Median
f-u 106 yearsTreatment Metastasis
or
deathMedian
metastasis- free
survival
P
ART 36 147 y 006
Obs 43 132 y
Thompson
et al JAMA 296 2329 2006
RRP+RRP+AdjuvantAdjuvant
HormonalHormonal
TherapyTherapy
in pT3b in pT3b PCaPCa
ZinckeZincke
H et al J H et al J UrolUrol 166 2208 2001 166 2208 2001
SiddiquiSiddiqui
SA et al J SA et al J UrolUrol 1791830 2008 1791830 2008
6401 hasta 953 pT36401 hasta 953 pT3--4 hasta4 hasta10y 10y sistmksistmk
progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 95 vs 90 plt 000195 vs 90 plt 0001
10y hastal10y hastalığığa a oumloumlzgzguumluuml
sasağğkalkalıımm 98 vs 95 p= 000998 vs 95 p= 000910y genel 10y genel sasağğkalkalıımm 84 vs 83 p= 042784 vs 83 p= 0427
HT baHT başşlama zamanlama zamanıı
PSA gt 04 PSA gt 04 ngngml ise fayda yokml ise fayda yok
McLeod
DG et al BJU 97247 2005
ldquoldquoEarlyEarly
ProstateProstate
CancerCancerrdquordquo
CcedilCcedilalalışışmasmasıı
N 8113N 8113
MedianMedian
izlem 74 yizlem 74 yııll
PFSPFS OSOS
p=00041
HR 051 (032-
081)p=092
HR 104 (053-
202)
Adjuvant Flutamide
after
RP
Wirth M Eur Urol 2004
RRP + RRP + AdjuvanAdjuvan HormonalHormonal
TedaviTedavi
Messing
EM et al Lancet 7 472 2006
ECOG ECOG ccedilccedilalalışışmasmasııMedianMedian
izlem izlem 119 y119 yııllMedianMedian
progresyonsuzprogresyonsuzsasağğkalkalıımm 139 y139 yııll
vs vs 24 y24 yııllMedianMedian
HastalHastalığığa a oumloumlzgzguumluumlsasağğkalkalıımm henhenuumluumlz eriz erişşilmediilmedi
vs vs 123 y123 yııll
SalvageSalvage RadiotherapyRadiotherapybull
N=1540 Median
dosage 648 Gy
Salvage
RT 6 y progression-free
rateOverall 32
PSA le
05 48PSA 051-10 40PSA 101-15 28
PSA gt 15 18
Stephenson
et al JCO 25 2035 2007
2828
PSA lt 05PSA lt 05PSA 051PSA 051--1010PSA 101PSA 101--1515PSAgt 15PSAgt 15
SalvageSalvage RadiotherapyRadiotherapy
Stephenson
et al JCO 25 2035 2007
KILAVUZLAR NE DKILAVUZLAR NE DİİYOR YOR
bull EAU kılavuzubull NCCN
Dr Şeref BaşalGATA Uumlroloji AD
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Radikal prostatektomi (RP)
EndikasyonlarıKanıt seviyesi
Duumlşuumlk ve orta riskli lokalize prostat kanserli hastalar (cT1b-T2 ve Gleason skoru 2-7 arası
ve PSAlt20) ve yaşam beklentisi 10 yıldan fazla
1b
Roumllatif endikasyonları
T1a hastalığı
olanlar ve yaşam beklentisi 15 yıldan fazla olanlar veya Gleason skoru 7 olanlar 3
Duumlşuumlk hacimli yuumlksek riskli lokalize prostat kanserli seccedililmiş
hastalarda (cT3a veya Gleason skoru 8-10 veya PSAgt20)
3
Multimodal tedavide bir seccedilenek olarak iyi seccedililmiş
yuumlksek riskli lokalize prostat kanseri olan hastalar (cT3b-T4 N0 veya herhangi bir T N1)
3
Oumlneriler
T1-T2 hastalık tedavisinde kısa suumlreli (3 ay) GNRH analoglarıyla neoadjuvan tedavi oumlnerilmekte 1a
Preoperatif potensi olan duumlşuumlk riskli ekstrakapsuumller hastalığı
olanlarda (T1c Gleason skorult7 ve PSAlt10 ngml veya partin tablolarına bakın) sinir koruyucu cerrahi uygulanabilir
3
T2a hastalığı
olanlarda tek taraflı
sinir koruyucu youmlntemler bir seccedilenek olabilir 4
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Yuumlksek riskli lokalize hastalıkta RP
cT3a PCa Gleason skoru 8-10 veya PSAgt20 ngml olan seccedililmiş
hastalarda uygun bir tedavi seccedileneği
Lenf nodu tutulumu sık olduğundan şayet RP yapılırsa genişletilmiş
pelvik lenfadenektomi de yapılmalıdır
Hasta moltimodal yaklaşımlar konusunda da bilgilendirilmelidir Olumsuz tuumlmoumlr oumlzelliği varlığında (pozitif cerrahi sınır ektrakapsuumller yayılım seminal vezikuumll invazyonu) iyileşme doumlnemininden sonra adjuvan RT uygun olabilir
Kanıt seviyesi
Patolojik evresi T3 N0 M0 olan hastalarda radikal prostatektomi sonrası
hemen eksternal radyasyon uygulanması
biyokimyasal ve klinik hastalıksız sağ
kalımı
arttırır 1
Bir alternatif seccedilenek de biyokimyasal başarısızlık olduğunda (fakat PSA 1 ngml uumlzerine ccedilıkmadan) radyasyon uygulamasıdır
3
T3-4 N0 M0 lokal ilerlemiş
prostat kanserinde WHO 0-1 performans statuumlsuumlne sahip hastalara 3 yıllık ardışık ve adjuvan hormonal tedaviyle eksternal radyoterapi genel olarak sağkalımı
arttırmaktadır 1
T2c-T3 N0-x ve Gleason skoru 2-6 olan hasta grubunda radyoterapi oumlncesi ve esnasında kısa suumlreli ADT uygulamasının hastalıksız sağ
kalım uumlzerine olumlu etkisi olabilir 1b
Ccedilok yuumlksek riskli prostat kanserinde ciddi komorbiditenin eşlik etmediği c-pN1 M0 hastalarda eksternal pelvik radyasyon ve hemen akabinde uygulanan uzun doumlnem adjuvan hormonal tedavinin hastalıksız sağkalıma hastalığa spesifik başarısızlığa metastatik başarısızlığa ve biyokimyasal kontroluumlne olumlu etkisi vardır
2b
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Definitif radyoterapi
Kanıt seviyesi
Lokalize prostat kanserinde T1c-T2c N0 M0 hatta cerrahiyi reddeden genccedil hastalarda da olmak uumlzere IMRT ile birlikte veya tek olarak 3D-CRT oumlnerilmektedir Bu uygulamadan duumlşuumlk- orta ve yuumlksek riskli hastaların fayda goumlrduumlğuumlne dair kuvvetli kanıt vardır
2
Yuumlksek riskli hastalarda radyoterapi oumlncesi ve sırasında kısa suumlreli ADT sağ
kalımı
olumlu etkilemektedir
2a
cT1-T2a Gleason lt7 (veya 3+4) PSAlt 10 ngml prostat hacmi lt 50 ml TUR-P hikayesi olmayan ve IPSS iyi olan hastalarda bir seccedilenekte kalıcı
implantlarla transperineal interstisyel braki terapidir
2b
Patolojik evresi T3 N0 M0 olan hastalarda radikal prostatektomi sonrası
hemen eksternal radyasyon uygulanması
biyokimyasal ve klinik hastalıksız sağ
kalımı
arttırır 1
Bir alternatif seccedilenek de biyokimyasal başarısızlık olduğunda (fakat PSA 1 ngml) uumlzerine ccedilıkmadan) radyasyon uygulamasıdır
3
T3-4 N0 M0 lokal ilerlemiş
prostat kanserinde WHO 0-1 performans statuumlsuumlne sahip hastalara 3 yıllık ardışık ve adjuvan hormonal tedaviyle eksternal radyoterapi genel olarak sağkalımı
arttırmaktadır
1
T2c-T3 N0-x ve Gleason skoru 2-6 olan hasta grubunda radyoterapi oumlncesi ve esnasında kısa suumlreli ADT uygulamasının hastalıksız sağ
kalım uumlzerine olumlu etkisi olabilir 1b
Ccedilok yuumlksek riskli prostat kanserinde ciddi komorbiditenin eşlik etmediği c-pN1 M0 hastalarda eksternal pelvik radyasyon ve hemen akabinde uygulanan uzun doumlnem adjuvan hormonal tedavinin hastalıksız sağkalıma hastalığa spesifik başarısızlığa metastatik başarısızlığa ve biyokimyasal kontroluumlne olumlu etkisi vardır
2b
NCCN KNCCN Kıılavuzulavuzu--20092009
NCCN KNCCN Kıılavuzulavuzu--20092009
RRP+RRP+AdjuvantAdjuvant
HormonalHormonal
TherapyTherapy
in pT3b in pT3b PCaPCa
ZinckeZincke
H et al J H et al J UrolUrol 166 2208 2001 166 2208 2001
SiddiquiSiddiqui
SA et al J SA et al J UrolUrol 1791830 2008 1791830 2008
6401 hasta 953 pT36401 hasta 953 pT3--4 hasta4 hasta10y 10y sistmksistmk
progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 95 vs 90 plt 000195 vs 90 plt 0001
10y hastal10y hastalığığa a oumloumlzgzguumluuml
sasağğkalkalıımm 98 vs 95 p= 000998 vs 95 p= 000910y genel 10y genel sasağğkalkalıımm 84 vs 83 p= 042784 vs 83 p= 0427
HT baHT başşlama zamanlama zamanıı
PSA gt 04 PSA gt 04 ngngml ise fayda yokml ise fayda yok
McLeod
DG et al BJU 97247 2005
ldquoldquoEarlyEarly
ProstateProstate
CancerCancerrdquordquo
CcedilCcedilalalışışmasmasıı
N 8113N 8113
MedianMedian
izlem 74 yizlem 74 yııll
PFSPFS OSOS
p=00041
HR 051 (032-
081)p=092
HR 104 (053-
202)
Adjuvant Flutamide
after
RP
Wirth M Eur Urol 2004
RRP + RRP + AdjuvanAdjuvan HormonalHormonal
TedaviTedavi
Messing
EM et al Lancet 7 472 2006
ECOG ECOG ccedilccedilalalışışmasmasııMedianMedian
izlem izlem 119 y119 yııllMedianMedian
progresyonsuzprogresyonsuzsasağğkalkalıımm 139 y139 yııll
vs vs 24 y24 yııllMedianMedian
HastalHastalığığa a oumloumlzgzguumluumlsasağğkalkalıımm henhenuumluumlz eriz erişşilmediilmedi
vs vs 123 y123 yııll
SalvageSalvage RadiotherapyRadiotherapybull
N=1540 Median
dosage 648 Gy
Salvage
RT 6 y progression-free
rateOverall 32
PSA le
05 48PSA 051-10 40PSA 101-15 28
PSA gt 15 18
Stephenson
et al JCO 25 2035 2007
2828
PSA lt 05PSA lt 05PSA 051PSA 051--1010PSA 101PSA 101--1515PSAgt 15PSAgt 15
SalvageSalvage RadiotherapyRadiotherapy
Stephenson
et al JCO 25 2035 2007
KILAVUZLAR NE DKILAVUZLAR NE DİİYOR YOR
bull EAU kılavuzubull NCCN
Dr Şeref BaşalGATA Uumlroloji AD
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Radikal prostatektomi (RP)
EndikasyonlarıKanıt seviyesi
Duumlşuumlk ve orta riskli lokalize prostat kanserli hastalar (cT1b-T2 ve Gleason skoru 2-7 arası
ve PSAlt20) ve yaşam beklentisi 10 yıldan fazla
1b
Roumllatif endikasyonları
T1a hastalığı
olanlar ve yaşam beklentisi 15 yıldan fazla olanlar veya Gleason skoru 7 olanlar 3
Duumlşuumlk hacimli yuumlksek riskli lokalize prostat kanserli seccedililmiş
hastalarda (cT3a veya Gleason skoru 8-10 veya PSAgt20)
3
Multimodal tedavide bir seccedilenek olarak iyi seccedililmiş
yuumlksek riskli lokalize prostat kanseri olan hastalar (cT3b-T4 N0 veya herhangi bir T N1)
3
Oumlneriler
T1-T2 hastalık tedavisinde kısa suumlreli (3 ay) GNRH analoglarıyla neoadjuvan tedavi oumlnerilmekte 1a
Preoperatif potensi olan duumlşuumlk riskli ekstrakapsuumller hastalığı
olanlarda (T1c Gleason skorult7 ve PSAlt10 ngml veya partin tablolarına bakın) sinir koruyucu cerrahi uygulanabilir
3
T2a hastalığı
olanlarda tek taraflı
sinir koruyucu youmlntemler bir seccedilenek olabilir 4
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Yuumlksek riskli lokalize hastalıkta RP
cT3a PCa Gleason skoru 8-10 veya PSAgt20 ngml olan seccedililmiş
hastalarda uygun bir tedavi seccedileneği
Lenf nodu tutulumu sık olduğundan şayet RP yapılırsa genişletilmiş
pelvik lenfadenektomi de yapılmalıdır
Hasta moltimodal yaklaşımlar konusunda da bilgilendirilmelidir Olumsuz tuumlmoumlr oumlzelliği varlığında (pozitif cerrahi sınır ektrakapsuumller yayılım seminal vezikuumll invazyonu) iyileşme doumlnemininden sonra adjuvan RT uygun olabilir
Kanıt seviyesi
Patolojik evresi T3 N0 M0 olan hastalarda radikal prostatektomi sonrası
hemen eksternal radyasyon uygulanması
biyokimyasal ve klinik hastalıksız sağ
kalımı
arttırır 1
Bir alternatif seccedilenek de biyokimyasal başarısızlık olduğunda (fakat PSA 1 ngml uumlzerine ccedilıkmadan) radyasyon uygulamasıdır
3
T3-4 N0 M0 lokal ilerlemiş
prostat kanserinde WHO 0-1 performans statuumlsuumlne sahip hastalara 3 yıllık ardışık ve adjuvan hormonal tedaviyle eksternal radyoterapi genel olarak sağkalımı
arttırmaktadır 1
T2c-T3 N0-x ve Gleason skoru 2-6 olan hasta grubunda radyoterapi oumlncesi ve esnasında kısa suumlreli ADT uygulamasının hastalıksız sağ
kalım uumlzerine olumlu etkisi olabilir 1b
Ccedilok yuumlksek riskli prostat kanserinde ciddi komorbiditenin eşlik etmediği c-pN1 M0 hastalarda eksternal pelvik radyasyon ve hemen akabinde uygulanan uzun doumlnem adjuvan hormonal tedavinin hastalıksız sağkalıma hastalığa spesifik başarısızlığa metastatik başarısızlığa ve biyokimyasal kontroluumlne olumlu etkisi vardır
2b
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Definitif radyoterapi
Kanıt seviyesi
Lokalize prostat kanserinde T1c-T2c N0 M0 hatta cerrahiyi reddeden genccedil hastalarda da olmak uumlzere IMRT ile birlikte veya tek olarak 3D-CRT oumlnerilmektedir Bu uygulamadan duumlşuumlk- orta ve yuumlksek riskli hastaların fayda goumlrduumlğuumlne dair kuvvetli kanıt vardır
2
Yuumlksek riskli hastalarda radyoterapi oumlncesi ve sırasında kısa suumlreli ADT sağ
kalımı
olumlu etkilemektedir
2a
cT1-T2a Gleason lt7 (veya 3+4) PSAlt 10 ngml prostat hacmi lt 50 ml TUR-P hikayesi olmayan ve IPSS iyi olan hastalarda bir seccedilenekte kalıcı
implantlarla transperineal interstisyel braki terapidir
2b
Patolojik evresi T3 N0 M0 olan hastalarda radikal prostatektomi sonrası
hemen eksternal radyasyon uygulanması
biyokimyasal ve klinik hastalıksız sağ
kalımı
arttırır 1
Bir alternatif seccedilenek de biyokimyasal başarısızlık olduğunda (fakat PSA 1 ngml) uumlzerine ccedilıkmadan) radyasyon uygulamasıdır
3
T3-4 N0 M0 lokal ilerlemiş
prostat kanserinde WHO 0-1 performans statuumlsuumlne sahip hastalara 3 yıllık ardışık ve adjuvan hormonal tedaviyle eksternal radyoterapi genel olarak sağkalımı
arttırmaktadır
1
T2c-T3 N0-x ve Gleason skoru 2-6 olan hasta grubunda radyoterapi oumlncesi ve esnasında kısa suumlreli ADT uygulamasının hastalıksız sağ
kalım uumlzerine olumlu etkisi olabilir 1b
Ccedilok yuumlksek riskli prostat kanserinde ciddi komorbiditenin eşlik etmediği c-pN1 M0 hastalarda eksternal pelvik radyasyon ve hemen akabinde uygulanan uzun doumlnem adjuvan hormonal tedavinin hastalıksız sağkalıma hastalığa spesifik başarısızlığa metastatik başarısızlığa ve biyokimyasal kontroluumlne olumlu etkisi vardır
2b
NCCN KNCCN Kıılavuzulavuzu--20092009
NCCN KNCCN Kıılavuzulavuzu--20092009
SiddiquiSiddiqui
SA et al J SA et al J UrolUrol 1791830 2008 1791830 2008
6401 hasta 953 pT36401 hasta 953 pT3--4 hasta4 hasta10y 10y sistmksistmk
progresyonsuzprogresyonsuz
sasağğkalkalıımm 95 vs 90 plt 000195 vs 90 plt 0001
10y hastal10y hastalığığa a oumloumlzgzguumluuml
sasağğkalkalıımm 98 vs 95 p= 000998 vs 95 p= 000910y genel 10y genel sasağğkalkalıımm 84 vs 83 p= 042784 vs 83 p= 0427
HT baHT başşlama zamanlama zamanıı
PSA gt 04 PSA gt 04 ngngml ise fayda yokml ise fayda yok
McLeod
DG et al BJU 97247 2005
ldquoldquoEarlyEarly
ProstateProstate
CancerCancerrdquordquo
CcedilCcedilalalışışmasmasıı
N 8113N 8113
MedianMedian
izlem 74 yizlem 74 yııll
PFSPFS OSOS
p=00041
HR 051 (032-
081)p=092
HR 104 (053-
202)
Adjuvant Flutamide
after
RP
Wirth M Eur Urol 2004
RRP + RRP + AdjuvanAdjuvan HormonalHormonal
TedaviTedavi
Messing
EM et al Lancet 7 472 2006
ECOG ECOG ccedilccedilalalışışmasmasııMedianMedian
izlem izlem 119 y119 yııllMedianMedian
progresyonsuzprogresyonsuzsasağğkalkalıımm 139 y139 yııll
vs vs 24 y24 yııllMedianMedian
HastalHastalığığa a oumloumlzgzguumluumlsasağğkalkalıımm henhenuumluumlz eriz erişşilmediilmedi
vs vs 123 y123 yııll
SalvageSalvage RadiotherapyRadiotherapybull
N=1540 Median
dosage 648 Gy
Salvage
RT 6 y progression-free
rateOverall 32
PSA le
05 48PSA 051-10 40PSA 101-15 28
PSA gt 15 18
Stephenson
et al JCO 25 2035 2007
2828
PSA lt 05PSA lt 05PSA 051PSA 051--1010PSA 101PSA 101--1515PSAgt 15PSAgt 15
SalvageSalvage RadiotherapyRadiotherapy
Stephenson
et al JCO 25 2035 2007
KILAVUZLAR NE DKILAVUZLAR NE DİİYOR YOR
bull EAU kılavuzubull NCCN
Dr Şeref BaşalGATA Uumlroloji AD
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Radikal prostatektomi (RP)
EndikasyonlarıKanıt seviyesi
Duumlşuumlk ve orta riskli lokalize prostat kanserli hastalar (cT1b-T2 ve Gleason skoru 2-7 arası
ve PSAlt20) ve yaşam beklentisi 10 yıldan fazla
1b
Roumllatif endikasyonları
T1a hastalığı
olanlar ve yaşam beklentisi 15 yıldan fazla olanlar veya Gleason skoru 7 olanlar 3
Duumlşuumlk hacimli yuumlksek riskli lokalize prostat kanserli seccedililmiş
hastalarda (cT3a veya Gleason skoru 8-10 veya PSAgt20)
3
Multimodal tedavide bir seccedilenek olarak iyi seccedililmiş
yuumlksek riskli lokalize prostat kanseri olan hastalar (cT3b-T4 N0 veya herhangi bir T N1)
3
Oumlneriler
T1-T2 hastalık tedavisinde kısa suumlreli (3 ay) GNRH analoglarıyla neoadjuvan tedavi oumlnerilmekte 1a
Preoperatif potensi olan duumlşuumlk riskli ekstrakapsuumller hastalığı
olanlarda (T1c Gleason skorult7 ve PSAlt10 ngml veya partin tablolarına bakın) sinir koruyucu cerrahi uygulanabilir
3
T2a hastalığı
olanlarda tek taraflı
sinir koruyucu youmlntemler bir seccedilenek olabilir 4
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Yuumlksek riskli lokalize hastalıkta RP
cT3a PCa Gleason skoru 8-10 veya PSAgt20 ngml olan seccedililmiş
hastalarda uygun bir tedavi seccedileneği
Lenf nodu tutulumu sık olduğundan şayet RP yapılırsa genişletilmiş
pelvik lenfadenektomi de yapılmalıdır
Hasta moltimodal yaklaşımlar konusunda da bilgilendirilmelidir Olumsuz tuumlmoumlr oumlzelliği varlığında (pozitif cerrahi sınır ektrakapsuumller yayılım seminal vezikuumll invazyonu) iyileşme doumlnemininden sonra adjuvan RT uygun olabilir
Kanıt seviyesi
Patolojik evresi T3 N0 M0 olan hastalarda radikal prostatektomi sonrası
hemen eksternal radyasyon uygulanması
biyokimyasal ve klinik hastalıksız sağ
kalımı
arttırır 1
Bir alternatif seccedilenek de biyokimyasal başarısızlık olduğunda (fakat PSA 1 ngml uumlzerine ccedilıkmadan) radyasyon uygulamasıdır
3
T3-4 N0 M0 lokal ilerlemiş
prostat kanserinde WHO 0-1 performans statuumlsuumlne sahip hastalara 3 yıllık ardışık ve adjuvan hormonal tedaviyle eksternal radyoterapi genel olarak sağkalımı
arttırmaktadır 1
T2c-T3 N0-x ve Gleason skoru 2-6 olan hasta grubunda radyoterapi oumlncesi ve esnasında kısa suumlreli ADT uygulamasının hastalıksız sağ
kalım uumlzerine olumlu etkisi olabilir 1b
Ccedilok yuumlksek riskli prostat kanserinde ciddi komorbiditenin eşlik etmediği c-pN1 M0 hastalarda eksternal pelvik radyasyon ve hemen akabinde uygulanan uzun doumlnem adjuvan hormonal tedavinin hastalıksız sağkalıma hastalığa spesifik başarısızlığa metastatik başarısızlığa ve biyokimyasal kontroluumlne olumlu etkisi vardır
2b
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Definitif radyoterapi
Kanıt seviyesi
Lokalize prostat kanserinde T1c-T2c N0 M0 hatta cerrahiyi reddeden genccedil hastalarda da olmak uumlzere IMRT ile birlikte veya tek olarak 3D-CRT oumlnerilmektedir Bu uygulamadan duumlşuumlk- orta ve yuumlksek riskli hastaların fayda goumlrduumlğuumlne dair kuvvetli kanıt vardır
2
Yuumlksek riskli hastalarda radyoterapi oumlncesi ve sırasında kısa suumlreli ADT sağ
kalımı
olumlu etkilemektedir
2a
cT1-T2a Gleason lt7 (veya 3+4) PSAlt 10 ngml prostat hacmi lt 50 ml TUR-P hikayesi olmayan ve IPSS iyi olan hastalarda bir seccedilenekte kalıcı
implantlarla transperineal interstisyel braki terapidir
2b
Patolojik evresi T3 N0 M0 olan hastalarda radikal prostatektomi sonrası
hemen eksternal radyasyon uygulanması
biyokimyasal ve klinik hastalıksız sağ
kalımı
arttırır 1
Bir alternatif seccedilenek de biyokimyasal başarısızlık olduğunda (fakat PSA 1 ngml) uumlzerine ccedilıkmadan) radyasyon uygulamasıdır
3
T3-4 N0 M0 lokal ilerlemiş
prostat kanserinde WHO 0-1 performans statuumlsuumlne sahip hastalara 3 yıllık ardışık ve adjuvan hormonal tedaviyle eksternal radyoterapi genel olarak sağkalımı
arttırmaktadır
1
T2c-T3 N0-x ve Gleason skoru 2-6 olan hasta grubunda radyoterapi oumlncesi ve esnasında kısa suumlreli ADT uygulamasının hastalıksız sağ
kalım uumlzerine olumlu etkisi olabilir 1b
Ccedilok yuumlksek riskli prostat kanserinde ciddi komorbiditenin eşlik etmediği c-pN1 M0 hastalarda eksternal pelvik radyasyon ve hemen akabinde uygulanan uzun doumlnem adjuvan hormonal tedavinin hastalıksız sağkalıma hastalığa spesifik başarısızlığa metastatik başarısızlığa ve biyokimyasal kontroluumlne olumlu etkisi vardır
2b
NCCN KNCCN Kıılavuzulavuzu--20092009
NCCN KNCCN Kıılavuzulavuzu--20092009
McLeod
DG et al BJU 97247 2005
ldquoldquoEarlyEarly
ProstateProstate
CancerCancerrdquordquo
CcedilCcedilalalışışmasmasıı
N 8113N 8113
MedianMedian
izlem 74 yizlem 74 yııll
PFSPFS OSOS
p=00041
HR 051 (032-
081)p=092
HR 104 (053-
202)
Adjuvant Flutamide
after
RP
Wirth M Eur Urol 2004
RRP + RRP + AdjuvanAdjuvan HormonalHormonal
TedaviTedavi
Messing
EM et al Lancet 7 472 2006
ECOG ECOG ccedilccedilalalışışmasmasııMedianMedian
izlem izlem 119 y119 yııllMedianMedian
progresyonsuzprogresyonsuzsasağğkalkalıımm 139 y139 yııll
vs vs 24 y24 yııllMedianMedian
HastalHastalığığa a oumloumlzgzguumluumlsasağğkalkalıımm henhenuumluumlz eriz erişşilmediilmedi
vs vs 123 y123 yııll
SalvageSalvage RadiotherapyRadiotherapybull
N=1540 Median
dosage 648 Gy
Salvage
RT 6 y progression-free
rateOverall 32
PSA le
05 48PSA 051-10 40PSA 101-15 28
PSA gt 15 18
Stephenson
et al JCO 25 2035 2007
2828
PSA lt 05PSA lt 05PSA 051PSA 051--1010PSA 101PSA 101--1515PSAgt 15PSAgt 15
SalvageSalvage RadiotherapyRadiotherapy
Stephenson
et al JCO 25 2035 2007
KILAVUZLAR NE DKILAVUZLAR NE DİİYOR YOR
bull EAU kılavuzubull NCCN
Dr Şeref BaşalGATA Uumlroloji AD
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Radikal prostatektomi (RP)
EndikasyonlarıKanıt seviyesi
Duumlşuumlk ve orta riskli lokalize prostat kanserli hastalar (cT1b-T2 ve Gleason skoru 2-7 arası
ve PSAlt20) ve yaşam beklentisi 10 yıldan fazla
1b
Roumllatif endikasyonları
T1a hastalığı
olanlar ve yaşam beklentisi 15 yıldan fazla olanlar veya Gleason skoru 7 olanlar 3
Duumlşuumlk hacimli yuumlksek riskli lokalize prostat kanserli seccedililmiş
hastalarda (cT3a veya Gleason skoru 8-10 veya PSAgt20)
3
Multimodal tedavide bir seccedilenek olarak iyi seccedililmiş
yuumlksek riskli lokalize prostat kanseri olan hastalar (cT3b-T4 N0 veya herhangi bir T N1)
3
Oumlneriler
T1-T2 hastalık tedavisinde kısa suumlreli (3 ay) GNRH analoglarıyla neoadjuvan tedavi oumlnerilmekte 1a
Preoperatif potensi olan duumlşuumlk riskli ekstrakapsuumller hastalığı
olanlarda (T1c Gleason skorult7 ve PSAlt10 ngml veya partin tablolarına bakın) sinir koruyucu cerrahi uygulanabilir
3
T2a hastalığı
olanlarda tek taraflı
sinir koruyucu youmlntemler bir seccedilenek olabilir 4
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Yuumlksek riskli lokalize hastalıkta RP
cT3a PCa Gleason skoru 8-10 veya PSAgt20 ngml olan seccedililmiş
hastalarda uygun bir tedavi seccedileneği
Lenf nodu tutulumu sık olduğundan şayet RP yapılırsa genişletilmiş
pelvik lenfadenektomi de yapılmalıdır
Hasta moltimodal yaklaşımlar konusunda da bilgilendirilmelidir Olumsuz tuumlmoumlr oumlzelliği varlığında (pozitif cerrahi sınır ektrakapsuumller yayılım seminal vezikuumll invazyonu) iyileşme doumlnemininden sonra adjuvan RT uygun olabilir
Kanıt seviyesi
Patolojik evresi T3 N0 M0 olan hastalarda radikal prostatektomi sonrası
hemen eksternal radyasyon uygulanması
biyokimyasal ve klinik hastalıksız sağ
kalımı
arttırır 1
Bir alternatif seccedilenek de biyokimyasal başarısızlık olduğunda (fakat PSA 1 ngml uumlzerine ccedilıkmadan) radyasyon uygulamasıdır
3
T3-4 N0 M0 lokal ilerlemiş
prostat kanserinde WHO 0-1 performans statuumlsuumlne sahip hastalara 3 yıllık ardışık ve adjuvan hormonal tedaviyle eksternal radyoterapi genel olarak sağkalımı
arttırmaktadır 1
T2c-T3 N0-x ve Gleason skoru 2-6 olan hasta grubunda radyoterapi oumlncesi ve esnasında kısa suumlreli ADT uygulamasının hastalıksız sağ
kalım uumlzerine olumlu etkisi olabilir 1b
Ccedilok yuumlksek riskli prostat kanserinde ciddi komorbiditenin eşlik etmediği c-pN1 M0 hastalarda eksternal pelvik radyasyon ve hemen akabinde uygulanan uzun doumlnem adjuvan hormonal tedavinin hastalıksız sağkalıma hastalığa spesifik başarısızlığa metastatik başarısızlığa ve biyokimyasal kontroluumlne olumlu etkisi vardır
2b
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Definitif radyoterapi
Kanıt seviyesi
Lokalize prostat kanserinde T1c-T2c N0 M0 hatta cerrahiyi reddeden genccedil hastalarda da olmak uumlzere IMRT ile birlikte veya tek olarak 3D-CRT oumlnerilmektedir Bu uygulamadan duumlşuumlk- orta ve yuumlksek riskli hastaların fayda goumlrduumlğuumlne dair kuvvetli kanıt vardır
2
Yuumlksek riskli hastalarda radyoterapi oumlncesi ve sırasında kısa suumlreli ADT sağ
kalımı
olumlu etkilemektedir
2a
cT1-T2a Gleason lt7 (veya 3+4) PSAlt 10 ngml prostat hacmi lt 50 ml TUR-P hikayesi olmayan ve IPSS iyi olan hastalarda bir seccedilenekte kalıcı
implantlarla transperineal interstisyel braki terapidir
2b
Patolojik evresi T3 N0 M0 olan hastalarda radikal prostatektomi sonrası
hemen eksternal radyasyon uygulanması
biyokimyasal ve klinik hastalıksız sağ
kalımı
arttırır 1
Bir alternatif seccedilenek de biyokimyasal başarısızlık olduğunda (fakat PSA 1 ngml) uumlzerine ccedilıkmadan) radyasyon uygulamasıdır
3
T3-4 N0 M0 lokal ilerlemiş
prostat kanserinde WHO 0-1 performans statuumlsuumlne sahip hastalara 3 yıllık ardışık ve adjuvan hormonal tedaviyle eksternal radyoterapi genel olarak sağkalımı
arttırmaktadır
1
T2c-T3 N0-x ve Gleason skoru 2-6 olan hasta grubunda radyoterapi oumlncesi ve esnasında kısa suumlreli ADT uygulamasının hastalıksız sağ
kalım uumlzerine olumlu etkisi olabilir 1b
Ccedilok yuumlksek riskli prostat kanserinde ciddi komorbiditenin eşlik etmediği c-pN1 M0 hastalarda eksternal pelvik radyasyon ve hemen akabinde uygulanan uzun doumlnem adjuvan hormonal tedavinin hastalıksız sağkalıma hastalığa spesifik başarısızlığa metastatik başarısızlığa ve biyokimyasal kontroluumlne olumlu etkisi vardır
2b
NCCN KNCCN Kıılavuzulavuzu--20092009
NCCN KNCCN Kıılavuzulavuzu--20092009
p=00041
HR 051 (032-
081)p=092
HR 104 (053-
202)
Adjuvant Flutamide
after
RP
Wirth M Eur Urol 2004
RRP + RRP + AdjuvanAdjuvan HormonalHormonal
TedaviTedavi
Messing
EM et al Lancet 7 472 2006
ECOG ECOG ccedilccedilalalışışmasmasııMedianMedian
izlem izlem 119 y119 yııllMedianMedian
progresyonsuzprogresyonsuzsasağğkalkalıımm 139 y139 yııll
vs vs 24 y24 yııllMedianMedian
HastalHastalığığa a oumloumlzgzguumluumlsasağğkalkalıımm henhenuumluumlz eriz erişşilmediilmedi
vs vs 123 y123 yııll
SalvageSalvage RadiotherapyRadiotherapybull
N=1540 Median
dosage 648 Gy
Salvage
RT 6 y progression-free
rateOverall 32
PSA le
05 48PSA 051-10 40PSA 101-15 28
PSA gt 15 18
Stephenson
et al JCO 25 2035 2007
2828
PSA lt 05PSA lt 05PSA 051PSA 051--1010PSA 101PSA 101--1515PSAgt 15PSAgt 15
SalvageSalvage RadiotherapyRadiotherapy
Stephenson
et al JCO 25 2035 2007
KILAVUZLAR NE DKILAVUZLAR NE DİİYOR YOR
bull EAU kılavuzubull NCCN
Dr Şeref BaşalGATA Uumlroloji AD
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Radikal prostatektomi (RP)
EndikasyonlarıKanıt seviyesi
Duumlşuumlk ve orta riskli lokalize prostat kanserli hastalar (cT1b-T2 ve Gleason skoru 2-7 arası
ve PSAlt20) ve yaşam beklentisi 10 yıldan fazla
1b
Roumllatif endikasyonları
T1a hastalığı
olanlar ve yaşam beklentisi 15 yıldan fazla olanlar veya Gleason skoru 7 olanlar 3
Duumlşuumlk hacimli yuumlksek riskli lokalize prostat kanserli seccedililmiş
hastalarda (cT3a veya Gleason skoru 8-10 veya PSAgt20)
3
Multimodal tedavide bir seccedilenek olarak iyi seccedililmiş
yuumlksek riskli lokalize prostat kanseri olan hastalar (cT3b-T4 N0 veya herhangi bir T N1)
3
Oumlneriler
T1-T2 hastalık tedavisinde kısa suumlreli (3 ay) GNRH analoglarıyla neoadjuvan tedavi oumlnerilmekte 1a
Preoperatif potensi olan duumlşuumlk riskli ekstrakapsuumller hastalığı
olanlarda (T1c Gleason skorult7 ve PSAlt10 ngml veya partin tablolarına bakın) sinir koruyucu cerrahi uygulanabilir
3
T2a hastalığı
olanlarda tek taraflı
sinir koruyucu youmlntemler bir seccedilenek olabilir 4
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Yuumlksek riskli lokalize hastalıkta RP
cT3a PCa Gleason skoru 8-10 veya PSAgt20 ngml olan seccedililmiş
hastalarda uygun bir tedavi seccedileneği
Lenf nodu tutulumu sık olduğundan şayet RP yapılırsa genişletilmiş
pelvik lenfadenektomi de yapılmalıdır
Hasta moltimodal yaklaşımlar konusunda da bilgilendirilmelidir Olumsuz tuumlmoumlr oumlzelliği varlığında (pozitif cerrahi sınır ektrakapsuumller yayılım seminal vezikuumll invazyonu) iyileşme doumlnemininden sonra adjuvan RT uygun olabilir
Kanıt seviyesi
Patolojik evresi T3 N0 M0 olan hastalarda radikal prostatektomi sonrası
hemen eksternal radyasyon uygulanması
biyokimyasal ve klinik hastalıksız sağ
kalımı
arttırır 1
Bir alternatif seccedilenek de biyokimyasal başarısızlık olduğunda (fakat PSA 1 ngml uumlzerine ccedilıkmadan) radyasyon uygulamasıdır
3
T3-4 N0 M0 lokal ilerlemiş
prostat kanserinde WHO 0-1 performans statuumlsuumlne sahip hastalara 3 yıllık ardışık ve adjuvan hormonal tedaviyle eksternal radyoterapi genel olarak sağkalımı
arttırmaktadır 1
T2c-T3 N0-x ve Gleason skoru 2-6 olan hasta grubunda radyoterapi oumlncesi ve esnasında kısa suumlreli ADT uygulamasının hastalıksız sağ
kalım uumlzerine olumlu etkisi olabilir 1b
Ccedilok yuumlksek riskli prostat kanserinde ciddi komorbiditenin eşlik etmediği c-pN1 M0 hastalarda eksternal pelvik radyasyon ve hemen akabinde uygulanan uzun doumlnem adjuvan hormonal tedavinin hastalıksız sağkalıma hastalığa spesifik başarısızlığa metastatik başarısızlığa ve biyokimyasal kontroluumlne olumlu etkisi vardır
2b
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Definitif radyoterapi
Kanıt seviyesi
Lokalize prostat kanserinde T1c-T2c N0 M0 hatta cerrahiyi reddeden genccedil hastalarda da olmak uumlzere IMRT ile birlikte veya tek olarak 3D-CRT oumlnerilmektedir Bu uygulamadan duumlşuumlk- orta ve yuumlksek riskli hastaların fayda goumlrduumlğuumlne dair kuvvetli kanıt vardır
2
Yuumlksek riskli hastalarda radyoterapi oumlncesi ve sırasında kısa suumlreli ADT sağ
kalımı
olumlu etkilemektedir
2a
cT1-T2a Gleason lt7 (veya 3+4) PSAlt 10 ngml prostat hacmi lt 50 ml TUR-P hikayesi olmayan ve IPSS iyi olan hastalarda bir seccedilenekte kalıcı
implantlarla transperineal interstisyel braki terapidir
2b
Patolojik evresi T3 N0 M0 olan hastalarda radikal prostatektomi sonrası
hemen eksternal radyasyon uygulanması
biyokimyasal ve klinik hastalıksız sağ
kalımı
arttırır 1
Bir alternatif seccedilenek de biyokimyasal başarısızlık olduğunda (fakat PSA 1 ngml) uumlzerine ccedilıkmadan) radyasyon uygulamasıdır
3
T3-4 N0 M0 lokal ilerlemiş
prostat kanserinde WHO 0-1 performans statuumlsuumlne sahip hastalara 3 yıllık ardışık ve adjuvan hormonal tedaviyle eksternal radyoterapi genel olarak sağkalımı
arttırmaktadır
1
T2c-T3 N0-x ve Gleason skoru 2-6 olan hasta grubunda radyoterapi oumlncesi ve esnasında kısa suumlreli ADT uygulamasının hastalıksız sağ
kalım uumlzerine olumlu etkisi olabilir 1b
Ccedilok yuumlksek riskli prostat kanserinde ciddi komorbiditenin eşlik etmediği c-pN1 M0 hastalarda eksternal pelvik radyasyon ve hemen akabinde uygulanan uzun doumlnem adjuvan hormonal tedavinin hastalıksız sağkalıma hastalığa spesifik başarısızlığa metastatik başarısızlığa ve biyokimyasal kontroluumlne olumlu etkisi vardır
2b
NCCN KNCCN Kıılavuzulavuzu--20092009
NCCN KNCCN Kıılavuzulavuzu--20092009
RRP + RRP + AdjuvanAdjuvan HormonalHormonal
TedaviTedavi
Messing
EM et al Lancet 7 472 2006
ECOG ECOG ccedilccedilalalışışmasmasııMedianMedian
izlem izlem 119 y119 yııllMedianMedian
progresyonsuzprogresyonsuzsasağğkalkalıımm 139 y139 yııll
vs vs 24 y24 yııllMedianMedian
HastalHastalığığa a oumloumlzgzguumluumlsasağğkalkalıımm henhenuumluumlz eriz erişşilmediilmedi
vs vs 123 y123 yııll
SalvageSalvage RadiotherapyRadiotherapybull
N=1540 Median
dosage 648 Gy
Salvage
RT 6 y progression-free
rateOverall 32
PSA le
05 48PSA 051-10 40PSA 101-15 28
PSA gt 15 18
Stephenson
et al JCO 25 2035 2007
2828
PSA lt 05PSA lt 05PSA 051PSA 051--1010PSA 101PSA 101--1515PSAgt 15PSAgt 15
SalvageSalvage RadiotherapyRadiotherapy
Stephenson
et al JCO 25 2035 2007
KILAVUZLAR NE DKILAVUZLAR NE DİİYOR YOR
bull EAU kılavuzubull NCCN
Dr Şeref BaşalGATA Uumlroloji AD
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Radikal prostatektomi (RP)
EndikasyonlarıKanıt seviyesi
Duumlşuumlk ve orta riskli lokalize prostat kanserli hastalar (cT1b-T2 ve Gleason skoru 2-7 arası
ve PSAlt20) ve yaşam beklentisi 10 yıldan fazla
1b
Roumllatif endikasyonları
T1a hastalığı
olanlar ve yaşam beklentisi 15 yıldan fazla olanlar veya Gleason skoru 7 olanlar 3
Duumlşuumlk hacimli yuumlksek riskli lokalize prostat kanserli seccedililmiş
hastalarda (cT3a veya Gleason skoru 8-10 veya PSAgt20)
3
Multimodal tedavide bir seccedilenek olarak iyi seccedililmiş
yuumlksek riskli lokalize prostat kanseri olan hastalar (cT3b-T4 N0 veya herhangi bir T N1)
3
Oumlneriler
T1-T2 hastalık tedavisinde kısa suumlreli (3 ay) GNRH analoglarıyla neoadjuvan tedavi oumlnerilmekte 1a
Preoperatif potensi olan duumlşuumlk riskli ekstrakapsuumller hastalığı
olanlarda (T1c Gleason skorult7 ve PSAlt10 ngml veya partin tablolarına bakın) sinir koruyucu cerrahi uygulanabilir
3
T2a hastalığı
olanlarda tek taraflı
sinir koruyucu youmlntemler bir seccedilenek olabilir 4
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Yuumlksek riskli lokalize hastalıkta RP
cT3a PCa Gleason skoru 8-10 veya PSAgt20 ngml olan seccedililmiş
hastalarda uygun bir tedavi seccedileneği
Lenf nodu tutulumu sık olduğundan şayet RP yapılırsa genişletilmiş
pelvik lenfadenektomi de yapılmalıdır
Hasta moltimodal yaklaşımlar konusunda da bilgilendirilmelidir Olumsuz tuumlmoumlr oumlzelliği varlığında (pozitif cerrahi sınır ektrakapsuumller yayılım seminal vezikuumll invazyonu) iyileşme doumlnemininden sonra adjuvan RT uygun olabilir
Kanıt seviyesi
Patolojik evresi T3 N0 M0 olan hastalarda radikal prostatektomi sonrası
hemen eksternal radyasyon uygulanması
biyokimyasal ve klinik hastalıksız sağ
kalımı
arttırır 1
Bir alternatif seccedilenek de biyokimyasal başarısızlık olduğunda (fakat PSA 1 ngml uumlzerine ccedilıkmadan) radyasyon uygulamasıdır
3
T3-4 N0 M0 lokal ilerlemiş
prostat kanserinde WHO 0-1 performans statuumlsuumlne sahip hastalara 3 yıllık ardışık ve adjuvan hormonal tedaviyle eksternal radyoterapi genel olarak sağkalımı
arttırmaktadır 1
T2c-T3 N0-x ve Gleason skoru 2-6 olan hasta grubunda radyoterapi oumlncesi ve esnasında kısa suumlreli ADT uygulamasının hastalıksız sağ
kalım uumlzerine olumlu etkisi olabilir 1b
Ccedilok yuumlksek riskli prostat kanserinde ciddi komorbiditenin eşlik etmediği c-pN1 M0 hastalarda eksternal pelvik radyasyon ve hemen akabinde uygulanan uzun doumlnem adjuvan hormonal tedavinin hastalıksız sağkalıma hastalığa spesifik başarısızlığa metastatik başarısızlığa ve biyokimyasal kontroluumlne olumlu etkisi vardır
2b
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Definitif radyoterapi
Kanıt seviyesi
Lokalize prostat kanserinde T1c-T2c N0 M0 hatta cerrahiyi reddeden genccedil hastalarda da olmak uumlzere IMRT ile birlikte veya tek olarak 3D-CRT oumlnerilmektedir Bu uygulamadan duumlşuumlk- orta ve yuumlksek riskli hastaların fayda goumlrduumlğuumlne dair kuvvetli kanıt vardır
2
Yuumlksek riskli hastalarda radyoterapi oumlncesi ve sırasında kısa suumlreli ADT sağ
kalımı
olumlu etkilemektedir
2a
cT1-T2a Gleason lt7 (veya 3+4) PSAlt 10 ngml prostat hacmi lt 50 ml TUR-P hikayesi olmayan ve IPSS iyi olan hastalarda bir seccedilenekte kalıcı
implantlarla transperineal interstisyel braki terapidir
2b
Patolojik evresi T3 N0 M0 olan hastalarda radikal prostatektomi sonrası
hemen eksternal radyasyon uygulanması
biyokimyasal ve klinik hastalıksız sağ
kalımı
arttırır 1
Bir alternatif seccedilenek de biyokimyasal başarısızlık olduğunda (fakat PSA 1 ngml) uumlzerine ccedilıkmadan) radyasyon uygulamasıdır
3
T3-4 N0 M0 lokal ilerlemiş
prostat kanserinde WHO 0-1 performans statuumlsuumlne sahip hastalara 3 yıllık ardışık ve adjuvan hormonal tedaviyle eksternal radyoterapi genel olarak sağkalımı
arttırmaktadır
1
T2c-T3 N0-x ve Gleason skoru 2-6 olan hasta grubunda radyoterapi oumlncesi ve esnasında kısa suumlreli ADT uygulamasının hastalıksız sağ
kalım uumlzerine olumlu etkisi olabilir 1b
Ccedilok yuumlksek riskli prostat kanserinde ciddi komorbiditenin eşlik etmediği c-pN1 M0 hastalarda eksternal pelvik radyasyon ve hemen akabinde uygulanan uzun doumlnem adjuvan hormonal tedavinin hastalıksız sağkalıma hastalığa spesifik başarısızlığa metastatik başarısızlığa ve biyokimyasal kontroluumlne olumlu etkisi vardır
2b
NCCN KNCCN Kıılavuzulavuzu--20092009
NCCN KNCCN Kıılavuzulavuzu--20092009
SalvageSalvage RadiotherapyRadiotherapybull
N=1540 Median
dosage 648 Gy
Salvage
RT 6 y progression-free
rateOverall 32
PSA le
05 48PSA 051-10 40PSA 101-15 28
PSA gt 15 18
Stephenson
et al JCO 25 2035 2007
2828
PSA lt 05PSA lt 05PSA 051PSA 051--1010PSA 101PSA 101--1515PSAgt 15PSAgt 15
SalvageSalvage RadiotherapyRadiotherapy
Stephenson
et al JCO 25 2035 2007
KILAVUZLAR NE DKILAVUZLAR NE DİİYOR YOR
bull EAU kılavuzubull NCCN
Dr Şeref BaşalGATA Uumlroloji AD
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Radikal prostatektomi (RP)
EndikasyonlarıKanıt seviyesi
Duumlşuumlk ve orta riskli lokalize prostat kanserli hastalar (cT1b-T2 ve Gleason skoru 2-7 arası
ve PSAlt20) ve yaşam beklentisi 10 yıldan fazla
1b
Roumllatif endikasyonları
T1a hastalığı
olanlar ve yaşam beklentisi 15 yıldan fazla olanlar veya Gleason skoru 7 olanlar 3
Duumlşuumlk hacimli yuumlksek riskli lokalize prostat kanserli seccedililmiş
hastalarda (cT3a veya Gleason skoru 8-10 veya PSAgt20)
3
Multimodal tedavide bir seccedilenek olarak iyi seccedililmiş
yuumlksek riskli lokalize prostat kanseri olan hastalar (cT3b-T4 N0 veya herhangi bir T N1)
3
Oumlneriler
T1-T2 hastalık tedavisinde kısa suumlreli (3 ay) GNRH analoglarıyla neoadjuvan tedavi oumlnerilmekte 1a
Preoperatif potensi olan duumlşuumlk riskli ekstrakapsuumller hastalığı
olanlarda (T1c Gleason skorult7 ve PSAlt10 ngml veya partin tablolarına bakın) sinir koruyucu cerrahi uygulanabilir
3
T2a hastalığı
olanlarda tek taraflı
sinir koruyucu youmlntemler bir seccedilenek olabilir 4
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Yuumlksek riskli lokalize hastalıkta RP
cT3a PCa Gleason skoru 8-10 veya PSAgt20 ngml olan seccedililmiş
hastalarda uygun bir tedavi seccedileneği
Lenf nodu tutulumu sık olduğundan şayet RP yapılırsa genişletilmiş
pelvik lenfadenektomi de yapılmalıdır
Hasta moltimodal yaklaşımlar konusunda da bilgilendirilmelidir Olumsuz tuumlmoumlr oumlzelliği varlığında (pozitif cerrahi sınır ektrakapsuumller yayılım seminal vezikuumll invazyonu) iyileşme doumlnemininden sonra adjuvan RT uygun olabilir
Kanıt seviyesi
Patolojik evresi T3 N0 M0 olan hastalarda radikal prostatektomi sonrası
hemen eksternal radyasyon uygulanması
biyokimyasal ve klinik hastalıksız sağ
kalımı
arttırır 1
Bir alternatif seccedilenek de biyokimyasal başarısızlık olduğunda (fakat PSA 1 ngml uumlzerine ccedilıkmadan) radyasyon uygulamasıdır
3
T3-4 N0 M0 lokal ilerlemiş
prostat kanserinde WHO 0-1 performans statuumlsuumlne sahip hastalara 3 yıllık ardışık ve adjuvan hormonal tedaviyle eksternal radyoterapi genel olarak sağkalımı
arttırmaktadır 1
T2c-T3 N0-x ve Gleason skoru 2-6 olan hasta grubunda radyoterapi oumlncesi ve esnasında kısa suumlreli ADT uygulamasının hastalıksız sağ
kalım uumlzerine olumlu etkisi olabilir 1b
Ccedilok yuumlksek riskli prostat kanserinde ciddi komorbiditenin eşlik etmediği c-pN1 M0 hastalarda eksternal pelvik radyasyon ve hemen akabinde uygulanan uzun doumlnem adjuvan hormonal tedavinin hastalıksız sağkalıma hastalığa spesifik başarısızlığa metastatik başarısızlığa ve biyokimyasal kontroluumlne olumlu etkisi vardır
2b
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Definitif radyoterapi
Kanıt seviyesi
Lokalize prostat kanserinde T1c-T2c N0 M0 hatta cerrahiyi reddeden genccedil hastalarda da olmak uumlzere IMRT ile birlikte veya tek olarak 3D-CRT oumlnerilmektedir Bu uygulamadan duumlşuumlk- orta ve yuumlksek riskli hastaların fayda goumlrduumlğuumlne dair kuvvetli kanıt vardır
2
Yuumlksek riskli hastalarda radyoterapi oumlncesi ve sırasında kısa suumlreli ADT sağ
kalımı
olumlu etkilemektedir
2a
cT1-T2a Gleason lt7 (veya 3+4) PSAlt 10 ngml prostat hacmi lt 50 ml TUR-P hikayesi olmayan ve IPSS iyi olan hastalarda bir seccedilenekte kalıcı
implantlarla transperineal interstisyel braki terapidir
2b
Patolojik evresi T3 N0 M0 olan hastalarda radikal prostatektomi sonrası
hemen eksternal radyasyon uygulanması
biyokimyasal ve klinik hastalıksız sağ
kalımı
arttırır 1
Bir alternatif seccedilenek de biyokimyasal başarısızlık olduğunda (fakat PSA 1 ngml) uumlzerine ccedilıkmadan) radyasyon uygulamasıdır
3
T3-4 N0 M0 lokal ilerlemiş
prostat kanserinde WHO 0-1 performans statuumlsuumlne sahip hastalara 3 yıllık ardışık ve adjuvan hormonal tedaviyle eksternal radyoterapi genel olarak sağkalımı
arttırmaktadır
1
T2c-T3 N0-x ve Gleason skoru 2-6 olan hasta grubunda radyoterapi oumlncesi ve esnasında kısa suumlreli ADT uygulamasının hastalıksız sağ
kalım uumlzerine olumlu etkisi olabilir 1b
Ccedilok yuumlksek riskli prostat kanserinde ciddi komorbiditenin eşlik etmediği c-pN1 M0 hastalarda eksternal pelvik radyasyon ve hemen akabinde uygulanan uzun doumlnem adjuvan hormonal tedavinin hastalıksız sağkalıma hastalığa spesifik başarısızlığa metastatik başarısızlığa ve biyokimyasal kontroluumlne olumlu etkisi vardır
2b
NCCN KNCCN Kıılavuzulavuzu--20092009
NCCN KNCCN Kıılavuzulavuzu--20092009
PSA lt 05PSA lt 05PSA 051PSA 051--1010PSA 101PSA 101--1515PSAgt 15PSAgt 15
SalvageSalvage RadiotherapyRadiotherapy
Stephenson
et al JCO 25 2035 2007
KILAVUZLAR NE DKILAVUZLAR NE DİİYOR YOR
bull EAU kılavuzubull NCCN
Dr Şeref BaşalGATA Uumlroloji AD
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Radikal prostatektomi (RP)
EndikasyonlarıKanıt seviyesi
Duumlşuumlk ve orta riskli lokalize prostat kanserli hastalar (cT1b-T2 ve Gleason skoru 2-7 arası
ve PSAlt20) ve yaşam beklentisi 10 yıldan fazla
1b
Roumllatif endikasyonları
T1a hastalığı
olanlar ve yaşam beklentisi 15 yıldan fazla olanlar veya Gleason skoru 7 olanlar 3
Duumlşuumlk hacimli yuumlksek riskli lokalize prostat kanserli seccedililmiş
hastalarda (cT3a veya Gleason skoru 8-10 veya PSAgt20)
3
Multimodal tedavide bir seccedilenek olarak iyi seccedililmiş
yuumlksek riskli lokalize prostat kanseri olan hastalar (cT3b-T4 N0 veya herhangi bir T N1)
3
Oumlneriler
T1-T2 hastalık tedavisinde kısa suumlreli (3 ay) GNRH analoglarıyla neoadjuvan tedavi oumlnerilmekte 1a
Preoperatif potensi olan duumlşuumlk riskli ekstrakapsuumller hastalığı
olanlarda (T1c Gleason skorult7 ve PSAlt10 ngml veya partin tablolarına bakın) sinir koruyucu cerrahi uygulanabilir
3
T2a hastalığı
olanlarda tek taraflı
sinir koruyucu youmlntemler bir seccedilenek olabilir 4
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Yuumlksek riskli lokalize hastalıkta RP
cT3a PCa Gleason skoru 8-10 veya PSAgt20 ngml olan seccedililmiş
hastalarda uygun bir tedavi seccedileneği
Lenf nodu tutulumu sık olduğundan şayet RP yapılırsa genişletilmiş
pelvik lenfadenektomi de yapılmalıdır
Hasta moltimodal yaklaşımlar konusunda da bilgilendirilmelidir Olumsuz tuumlmoumlr oumlzelliği varlığında (pozitif cerrahi sınır ektrakapsuumller yayılım seminal vezikuumll invazyonu) iyileşme doumlnemininden sonra adjuvan RT uygun olabilir
Kanıt seviyesi
Patolojik evresi T3 N0 M0 olan hastalarda radikal prostatektomi sonrası
hemen eksternal radyasyon uygulanması
biyokimyasal ve klinik hastalıksız sağ
kalımı
arttırır 1
Bir alternatif seccedilenek de biyokimyasal başarısızlık olduğunda (fakat PSA 1 ngml uumlzerine ccedilıkmadan) radyasyon uygulamasıdır
3
T3-4 N0 M0 lokal ilerlemiş
prostat kanserinde WHO 0-1 performans statuumlsuumlne sahip hastalara 3 yıllık ardışık ve adjuvan hormonal tedaviyle eksternal radyoterapi genel olarak sağkalımı
arttırmaktadır 1
T2c-T3 N0-x ve Gleason skoru 2-6 olan hasta grubunda radyoterapi oumlncesi ve esnasında kısa suumlreli ADT uygulamasının hastalıksız sağ
kalım uumlzerine olumlu etkisi olabilir 1b
Ccedilok yuumlksek riskli prostat kanserinde ciddi komorbiditenin eşlik etmediği c-pN1 M0 hastalarda eksternal pelvik radyasyon ve hemen akabinde uygulanan uzun doumlnem adjuvan hormonal tedavinin hastalıksız sağkalıma hastalığa spesifik başarısızlığa metastatik başarısızlığa ve biyokimyasal kontroluumlne olumlu etkisi vardır
2b
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Definitif radyoterapi
Kanıt seviyesi
Lokalize prostat kanserinde T1c-T2c N0 M0 hatta cerrahiyi reddeden genccedil hastalarda da olmak uumlzere IMRT ile birlikte veya tek olarak 3D-CRT oumlnerilmektedir Bu uygulamadan duumlşuumlk- orta ve yuumlksek riskli hastaların fayda goumlrduumlğuumlne dair kuvvetli kanıt vardır
2
Yuumlksek riskli hastalarda radyoterapi oumlncesi ve sırasında kısa suumlreli ADT sağ
kalımı
olumlu etkilemektedir
2a
cT1-T2a Gleason lt7 (veya 3+4) PSAlt 10 ngml prostat hacmi lt 50 ml TUR-P hikayesi olmayan ve IPSS iyi olan hastalarda bir seccedilenekte kalıcı
implantlarla transperineal interstisyel braki terapidir
2b
Patolojik evresi T3 N0 M0 olan hastalarda radikal prostatektomi sonrası
hemen eksternal radyasyon uygulanması
biyokimyasal ve klinik hastalıksız sağ
kalımı
arttırır 1
Bir alternatif seccedilenek de biyokimyasal başarısızlık olduğunda (fakat PSA 1 ngml) uumlzerine ccedilıkmadan) radyasyon uygulamasıdır
3
T3-4 N0 M0 lokal ilerlemiş
prostat kanserinde WHO 0-1 performans statuumlsuumlne sahip hastalara 3 yıllık ardışık ve adjuvan hormonal tedaviyle eksternal radyoterapi genel olarak sağkalımı
arttırmaktadır
1
T2c-T3 N0-x ve Gleason skoru 2-6 olan hasta grubunda radyoterapi oumlncesi ve esnasında kısa suumlreli ADT uygulamasının hastalıksız sağ
kalım uumlzerine olumlu etkisi olabilir 1b
Ccedilok yuumlksek riskli prostat kanserinde ciddi komorbiditenin eşlik etmediği c-pN1 M0 hastalarda eksternal pelvik radyasyon ve hemen akabinde uygulanan uzun doumlnem adjuvan hormonal tedavinin hastalıksız sağkalıma hastalığa spesifik başarısızlığa metastatik başarısızlığa ve biyokimyasal kontroluumlne olumlu etkisi vardır
2b
NCCN KNCCN Kıılavuzulavuzu--20092009
NCCN KNCCN Kıılavuzulavuzu--20092009
KILAVUZLAR NE DKILAVUZLAR NE DİİYOR YOR
bull EAU kılavuzubull NCCN
Dr Şeref BaşalGATA Uumlroloji AD
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Radikal prostatektomi (RP)
EndikasyonlarıKanıt seviyesi
Duumlşuumlk ve orta riskli lokalize prostat kanserli hastalar (cT1b-T2 ve Gleason skoru 2-7 arası
ve PSAlt20) ve yaşam beklentisi 10 yıldan fazla
1b
Roumllatif endikasyonları
T1a hastalığı
olanlar ve yaşam beklentisi 15 yıldan fazla olanlar veya Gleason skoru 7 olanlar 3
Duumlşuumlk hacimli yuumlksek riskli lokalize prostat kanserli seccedililmiş
hastalarda (cT3a veya Gleason skoru 8-10 veya PSAgt20)
3
Multimodal tedavide bir seccedilenek olarak iyi seccedililmiş
yuumlksek riskli lokalize prostat kanseri olan hastalar (cT3b-T4 N0 veya herhangi bir T N1)
3
Oumlneriler
T1-T2 hastalık tedavisinde kısa suumlreli (3 ay) GNRH analoglarıyla neoadjuvan tedavi oumlnerilmekte 1a
Preoperatif potensi olan duumlşuumlk riskli ekstrakapsuumller hastalığı
olanlarda (T1c Gleason skorult7 ve PSAlt10 ngml veya partin tablolarına bakın) sinir koruyucu cerrahi uygulanabilir
3
T2a hastalığı
olanlarda tek taraflı
sinir koruyucu youmlntemler bir seccedilenek olabilir 4
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Yuumlksek riskli lokalize hastalıkta RP
cT3a PCa Gleason skoru 8-10 veya PSAgt20 ngml olan seccedililmiş
hastalarda uygun bir tedavi seccedileneği
Lenf nodu tutulumu sık olduğundan şayet RP yapılırsa genişletilmiş
pelvik lenfadenektomi de yapılmalıdır
Hasta moltimodal yaklaşımlar konusunda da bilgilendirilmelidir Olumsuz tuumlmoumlr oumlzelliği varlığında (pozitif cerrahi sınır ektrakapsuumller yayılım seminal vezikuumll invazyonu) iyileşme doumlnemininden sonra adjuvan RT uygun olabilir
Kanıt seviyesi
Patolojik evresi T3 N0 M0 olan hastalarda radikal prostatektomi sonrası
hemen eksternal radyasyon uygulanması
biyokimyasal ve klinik hastalıksız sağ
kalımı
arttırır 1
Bir alternatif seccedilenek de biyokimyasal başarısızlık olduğunda (fakat PSA 1 ngml uumlzerine ccedilıkmadan) radyasyon uygulamasıdır
3
T3-4 N0 M0 lokal ilerlemiş
prostat kanserinde WHO 0-1 performans statuumlsuumlne sahip hastalara 3 yıllık ardışık ve adjuvan hormonal tedaviyle eksternal radyoterapi genel olarak sağkalımı
arttırmaktadır 1
T2c-T3 N0-x ve Gleason skoru 2-6 olan hasta grubunda radyoterapi oumlncesi ve esnasında kısa suumlreli ADT uygulamasının hastalıksız sağ
kalım uumlzerine olumlu etkisi olabilir 1b
Ccedilok yuumlksek riskli prostat kanserinde ciddi komorbiditenin eşlik etmediği c-pN1 M0 hastalarda eksternal pelvik radyasyon ve hemen akabinde uygulanan uzun doumlnem adjuvan hormonal tedavinin hastalıksız sağkalıma hastalığa spesifik başarısızlığa metastatik başarısızlığa ve biyokimyasal kontroluumlne olumlu etkisi vardır
2b
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Definitif radyoterapi
Kanıt seviyesi
Lokalize prostat kanserinde T1c-T2c N0 M0 hatta cerrahiyi reddeden genccedil hastalarda da olmak uumlzere IMRT ile birlikte veya tek olarak 3D-CRT oumlnerilmektedir Bu uygulamadan duumlşuumlk- orta ve yuumlksek riskli hastaların fayda goumlrduumlğuumlne dair kuvvetli kanıt vardır
2
Yuumlksek riskli hastalarda radyoterapi oumlncesi ve sırasında kısa suumlreli ADT sağ
kalımı
olumlu etkilemektedir
2a
cT1-T2a Gleason lt7 (veya 3+4) PSAlt 10 ngml prostat hacmi lt 50 ml TUR-P hikayesi olmayan ve IPSS iyi olan hastalarda bir seccedilenekte kalıcı
implantlarla transperineal interstisyel braki terapidir
2b
Patolojik evresi T3 N0 M0 olan hastalarda radikal prostatektomi sonrası
hemen eksternal radyasyon uygulanması
biyokimyasal ve klinik hastalıksız sağ
kalımı
arttırır 1
Bir alternatif seccedilenek de biyokimyasal başarısızlık olduğunda (fakat PSA 1 ngml) uumlzerine ccedilıkmadan) radyasyon uygulamasıdır
3
T3-4 N0 M0 lokal ilerlemiş
prostat kanserinde WHO 0-1 performans statuumlsuumlne sahip hastalara 3 yıllık ardışık ve adjuvan hormonal tedaviyle eksternal radyoterapi genel olarak sağkalımı
arttırmaktadır
1
T2c-T3 N0-x ve Gleason skoru 2-6 olan hasta grubunda radyoterapi oumlncesi ve esnasında kısa suumlreli ADT uygulamasının hastalıksız sağ
kalım uumlzerine olumlu etkisi olabilir 1b
Ccedilok yuumlksek riskli prostat kanserinde ciddi komorbiditenin eşlik etmediği c-pN1 M0 hastalarda eksternal pelvik radyasyon ve hemen akabinde uygulanan uzun doumlnem adjuvan hormonal tedavinin hastalıksız sağkalıma hastalığa spesifik başarısızlığa metastatik başarısızlığa ve biyokimyasal kontroluumlne olumlu etkisi vardır
2b
NCCN KNCCN Kıılavuzulavuzu--20092009
NCCN KNCCN Kıılavuzulavuzu--20092009
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Radikal prostatektomi (RP)
EndikasyonlarıKanıt seviyesi
Duumlşuumlk ve orta riskli lokalize prostat kanserli hastalar (cT1b-T2 ve Gleason skoru 2-7 arası
ve PSAlt20) ve yaşam beklentisi 10 yıldan fazla
1b
Roumllatif endikasyonları
T1a hastalığı
olanlar ve yaşam beklentisi 15 yıldan fazla olanlar veya Gleason skoru 7 olanlar 3
Duumlşuumlk hacimli yuumlksek riskli lokalize prostat kanserli seccedililmiş
hastalarda (cT3a veya Gleason skoru 8-10 veya PSAgt20)
3
Multimodal tedavide bir seccedilenek olarak iyi seccedililmiş
yuumlksek riskli lokalize prostat kanseri olan hastalar (cT3b-T4 N0 veya herhangi bir T N1)
3
Oumlneriler
T1-T2 hastalık tedavisinde kısa suumlreli (3 ay) GNRH analoglarıyla neoadjuvan tedavi oumlnerilmekte 1a
Preoperatif potensi olan duumlşuumlk riskli ekstrakapsuumller hastalığı
olanlarda (T1c Gleason skorult7 ve PSAlt10 ngml veya partin tablolarına bakın) sinir koruyucu cerrahi uygulanabilir
3
T2a hastalığı
olanlarda tek taraflı
sinir koruyucu youmlntemler bir seccedilenek olabilir 4
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Yuumlksek riskli lokalize hastalıkta RP
cT3a PCa Gleason skoru 8-10 veya PSAgt20 ngml olan seccedililmiş
hastalarda uygun bir tedavi seccedileneği
Lenf nodu tutulumu sık olduğundan şayet RP yapılırsa genişletilmiş
pelvik lenfadenektomi de yapılmalıdır
Hasta moltimodal yaklaşımlar konusunda da bilgilendirilmelidir Olumsuz tuumlmoumlr oumlzelliği varlığında (pozitif cerrahi sınır ektrakapsuumller yayılım seminal vezikuumll invazyonu) iyileşme doumlnemininden sonra adjuvan RT uygun olabilir
Kanıt seviyesi
Patolojik evresi T3 N0 M0 olan hastalarda radikal prostatektomi sonrası
hemen eksternal radyasyon uygulanması
biyokimyasal ve klinik hastalıksız sağ
kalımı
arttırır 1
Bir alternatif seccedilenek de biyokimyasal başarısızlık olduğunda (fakat PSA 1 ngml uumlzerine ccedilıkmadan) radyasyon uygulamasıdır
3
T3-4 N0 M0 lokal ilerlemiş
prostat kanserinde WHO 0-1 performans statuumlsuumlne sahip hastalara 3 yıllık ardışık ve adjuvan hormonal tedaviyle eksternal radyoterapi genel olarak sağkalımı
arttırmaktadır 1
T2c-T3 N0-x ve Gleason skoru 2-6 olan hasta grubunda radyoterapi oumlncesi ve esnasında kısa suumlreli ADT uygulamasının hastalıksız sağ
kalım uumlzerine olumlu etkisi olabilir 1b
Ccedilok yuumlksek riskli prostat kanserinde ciddi komorbiditenin eşlik etmediği c-pN1 M0 hastalarda eksternal pelvik radyasyon ve hemen akabinde uygulanan uzun doumlnem adjuvan hormonal tedavinin hastalıksız sağkalıma hastalığa spesifik başarısızlığa metastatik başarısızlığa ve biyokimyasal kontroluumlne olumlu etkisi vardır
2b
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Definitif radyoterapi
Kanıt seviyesi
Lokalize prostat kanserinde T1c-T2c N0 M0 hatta cerrahiyi reddeden genccedil hastalarda da olmak uumlzere IMRT ile birlikte veya tek olarak 3D-CRT oumlnerilmektedir Bu uygulamadan duumlşuumlk- orta ve yuumlksek riskli hastaların fayda goumlrduumlğuumlne dair kuvvetli kanıt vardır
2
Yuumlksek riskli hastalarda radyoterapi oumlncesi ve sırasında kısa suumlreli ADT sağ
kalımı
olumlu etkilemektedir
2a
cT1-T2a Gleason lt7 (veya 3+4) PSAlt 10 ngml prostat hacmi lt 50 ml TUR-P hikayesi olmayan ve IPSS iyi olan hastalarda bir seccedilenekte kalıcı
implantlarla transperineal interstisyel braki terapidir
2b
Patolojik evresi T3 N0 M0 olan hastalarda radikal prostatektomi sonrası
hemen eksternal radyasyon uygulanması
biyokimyasal ve klinik hastalıksız sağ
kalımı
arttırır 1
Bir alternatif seccedilenek de biyokimyasal başarısızlık olduğunda (fakat PSA 1 ngml) uumlzerine ccedilıkmadan) radyasyon uygulamasıdır
3
T3-4 N0 M0 lokal ilerlemiş
prostat kanserinde WHO 0-1 performans statuumlsuumlne sahip hastalara 3 yıllık ardışık ve adjuvan hormonal tedaviyle eksternal radyoterapi genel olarak sağkalımı
arttırmaktadır
1
T2c-T3 N0-x ve Gleason skoru 2-6 olan hasta grubunda radyoterapi oumlncesi ve esnasında kısa suumlreli ADT uygulamasının hastalıksız sağ
kalım uumlzerine olumlu etkisi olabilir 1b
Ccedilok yuumlksek riskli prostat kanserinde ciddi komorbiditenin eşlik etmediği c-pN1 M0 hastalarda eksternal pelvik radyasyon ve hemen akabinde uygulanan uzun doumlnem adjuvan hormonal tedavinin hastalıksız sağkalıma hastalığa spesifik başarısızlığa metastatik başarısızlığa ve biyokimyasal kontroluumlne olumlu etkisi vardır
2b
NCCN KNCCN Kıılavuzulavuzu--20092009
NCCN KNCCN Kıılavuzulavuzu--20092009
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Yuumlksek riskli lokalize hastalıkta RP
cT3a PCa Gleason skoru 8-10 veya PSAgt20 ngml olan seccedililmiş
hastalarda uygun bir tedavi seccedileneği
Lenf nodu tutulumu sık olduğundan şayet RP yapılırsa genişletilmiş
pelvik lenfadenektomi de yapılmalıdır
Hasta moltimodal yaklaşımlar konusunda da bilgilendirilmelidir Olumsuz tuumlmoumlr oumlzelliği varlığında (pozitif cerrahi sınır ektrakapsuumller yayılım seminal vezikuumll invazyonu) iyileşme doumlnemininden sonra adjuvan RT uygun olabilir
Kanıt seviyesi
Patolojik evresi T3 N0 M0 olan hastalarda radikal prostatektomi sonrası
hemen eksternal radyasyon uygulanması
biyokimyasal ve klinik hastalıksız sağ
kalımı
arttırır 1
Bir alternatif seccedilenek de biyokimyasal başarısızlık olduğunda (fakat PSA 1 ngml uumlzerine ccedilıkmadan) radyasyon uygulamasıdır
3
T3-4 N0 M0 lokal ilerlemiş
prostat kanserinde WHO 0-1 performans statuumlsuumlne sahip hastalara 3 yıllık ardışık ve adjuvan hormonal tedaviyle eksternal radyoterapi genel olarak sağkalımı
arttırmaktadır 1
T2c-T3 N0-x ve Gleason skoru 2-6 olan hasta grubunda radyoterapi oumlncesi ve esnasında kısa suumlreli ADT uygulamasının hastalıksız sağ
kalım uumlzerine olumlu etkisi olabilir 1b
Ccedilok yuumlksek riskli prostat kanserinde ciddi komorbiditenin eşlik etmediği c-pN1 M0 hastalarda eksternal pelvik radyasyon ve hemen akabinde uygulanan uzun doumlnem adjuvan hormonal tedavinin hastalıksız sağkalıma hastalığa spesifik başarısızlığa metastatik başarısızlığa ve biyokimyasal kontroluumlne olumlu etkisi vardır
2b
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Definitif radyoterapi
Kanıt seviyesi
Lokalize prostat kanserinde T1c-T2c N0 M0 hatta cerrahiyi reddeden genccedil hastalarda da olmak uumlzere IMRT ile birlikte veya tek olarak 3D-CRT oumlnerilmektedir Bu uygulamadan duumlşuumlk- orta ve yuumlksek riskli hastaların fayda goumlrduumlğuumlne dair kuvvetli kanıt vardır
2
Yuumlksek riskli hastalarda radyoterapi oumlncesi ve sırasında kısa suumlreli ADT sağ
kalımı
olumlu etkilemektedir
2a
cT1-T2a Gleason lt7 (veya 3+4) PSAlt 10 ngml prostat hacmi lt 50 ml TUR-P hikayesi olmayan ve IPSS iyi olan hastalarda bir seccedilenekte kalıcı
implantlarla transperineal interstisyel braki terapidir
2b
Patolojik evresi T3 N0 M0 olan hastalarda radikal prostatektomi sonrası
hemen eksternal radyasyon uygulanması
biyokimyasal ve klinik hastalıksız sağ
kalımı
arttırır 1
Bir alternatif seccedilenek de biyokimyasal başarısızlık olduğunda (fakat PSA 1 ngml) uumlzerine ccedilıkmadan) radyasyon uygulamasıdır
3
T3-4 N0 M0 lokal ilerlemiş
prostat kanserinde WHO 0-1 performans statuumlsuumlne sahip hastalara 3 yıllık ardışık ve adjuvan hormonal tedaviyle eksternal radyoterapi genel olarak sağkalımı
arttırmaktadır
1
T2c-T3 N0-x ve Gleason skoru 2-6 olan hasta grubunda radyoterapi oumlncesi ve esnasında kısa suumlreli ADT uygulamasının hastalıksız sağ
kalım uumlzerine olumlu etkisi olabilir 1b
Ccedilok yuumlksek riskli prostat kanserinde ciddi komorbiditenin eşlik etmediği c-pN1 M0 hastalarda eksternal pelvik radyasyon ve hemen akabinde uygulanan uzun doumlnem adjuvan hormonal tedavinin hastalıksız sağkalıma hastalığa spesifik başarısızlığa metastatik başarısızlığa ve biyokimyasal kontroluumlne olumlu etkisi vardır
2b
NCCN KNCCN Kıılavuzulavuzu--20092009
NCCN KNCCN Kıılavuzulavuzu--20092009
EAU KEAU Kıılavuzulavuzu--20092009Definitif radyoterapi
Kanıt seviyesi
Lokalize prostat kanserinde T1c-T2c N0 M0 hatta cerrahiyi reddeden genccedil hastalarda da olmak uumlzere IMRT ile birlikte veya tek olarak 3D-CRT oumlnerilmektedir Bu uygulamadan duumlşuumlk- orta ve yuumlksek riskli hastaların fayda goumlrduumlğuumlne dair kuvvetli kanıt vardır
2
Yuumlksek riskli hastalarda radyoterapi oumlncesi ve sırasında kısa suumlreli ADT sağ
kalımı
olumlu etkilemektedir
2a
cT1-T2a Gleason lt7 (veya 3+4) PSAlt 10 ngml prostat hacmi lt 50 ml TUR-P hikayesi olmayan ve IPSS iyi olan hastalarda bir seccedilenekte kalıcı
implantlarla transperineal interstisyel braki terapidir
2b
Patolojik evresi T3 N0 M0 olan hastalarda radikal prostatektomi sonrası
hemen eksternal radyasyon uygulanması
biyokimyasal ve klinik hastalıksız sağ
kalımı
arttırır 1
Bir alternatif seccedilenek de biyokimyasal başarısızlık olduğunda (fakat PSA 1 ngml) uumlzerine ccedilıkmadan) radyasyon uygulamasıdır
3
T3-4 N0 M0 lokal ilerlemiş
prostat kanserinde WHO 0-1 performans statuumlsuumlne sahip hastalara 3 yıllık ardışık ve adjuvan hormonal tedaviyle eksternal radyoterapi genel olarak sağkalımı
arttırmaktadır
1
T2c-T3 N0-x ve Gleason skoru 2-6 olan hasta grubunda radyoterapi oumlncesi ve esnasında kısa suumlreli ADT uygulamasının hastalıksız sağ
kalım uumlzerine olumlu etkisi olabilir 1b
Ccedilok yuumlksek riskli prostat kanserinde ciddi komorbiditenin eşlik etmediği c-pN1 M0 hastalarda eksternal pelvik radyasyon ve hemen akabinde uygulanan uzun doumlnem adjuvan hormonal tedavinin hastalıksız sağkalıma hastalığa spesifik başarısızlığa metastatik başarısızlığa ve biyokimyasal kontroluumlne olumlu etkisi vardır
2b
NCCN KNCCN Kıılavuzulavuzu--20092009
NCCN KNCCN Kıılavuzulavuzu--20092009
NCCN KNCCN Kıılavuzulavuzu--20092009
NCCN KNCCN Kıılavuzulavuzu--20092009
NCCN KNCCN Kıılavuzulavuzu--20092009
Top Related