Ekonomika budownictwa wykład 1
Wykład:
Dr inż. Marek Sawicki
Zakład Technologii i Zarzadzania w Budownictwie
Wydziału Budownictwa Lądowego i Wodnego PWr.
Budynek C-7, pok. 816
Tel.71- ….-320-37-96,
mail: [email protected]
Ekonomika budownictwa
Budynek C-7, pok. 816
Konsultacje w semestrze zimowym 2015/2016
Terminy wstępnie ustalone
Wtorek…13.15-15.00
Środa …8.15-9.00
Niedziela SZ TP 9-10.
, Budynek C-7, pok. 816
Ekonomika budownictwa
Wykład:
Zaliczenie na podstawie
kolokwium zaliczeniowego na
ostatnim wykładzie w styczniu
2016
Obecność na wykładach jest
nieobowiązkowa!!!!!!!!!!!!
Cele zajęć (efekty kształcenia i kompetencje)
Przekazanie wiedzy dotyczącej ekonomiki
budownictwa m.in.
• planowania i monitorowania kosztów
realizacyjnych,
• szacowania efektywności przedsięwzięć
budowlanych,
• sporządzania kosztorysów budowlanych z
zastosowaniem nowoczesnych programów
komputerowych do kosztorysowania m.in.
Rhodos, Norma, .
Ekonomika budownictwa
IBB1516
Prowadzący przedmiot:
ZAKŁAD TECHNOLOGII I ZARZĄDZANIA w BUDOWNICTWIE
Treść wykładu:
• Podstawy ekonomiki – założenia podstawowe
• Rola i funkcje dokumentacji kosztowej w procesie inwestycyjnym. Podstawy techniczno-prawne w procesie kosztorysowania.
• Metody kosztorysowania robót i obiektów budowlanych (uproszczona, szczegółowa).
• Rodzaje kosztorysów, zasady ich sporządzania.
• Zamówienia publiczne i kosztorys inwestorski.
• Struktura ceny kosztorysowej. Przedmiarowanie robót.
• Baza normatywna i cenowo-kosztowa.
• Przetargi - rodzaje, organizacja.
• Elementy metod oceny efektywności przedsięwzięcia budowlanego
Pojęcie ekonomika
• Ekonomika • Ekonomika (łac. oeconomicus z gr. oikonomikós -
związany z zarządzaniem domem, ekonomiczny) to dział
ekonomii zajmujący się poszczególnymi gałęziami
gospodarki wraz z relacjami pomiędzy nimi (np.
ekonomika transportu, budownictwa, rolnictwa) oraz
zagadnieniami związanymi z rodzajami działalności
gospodarczej
• Potocznie rozumienie pojęcia ekonomika.
• Przedsiębiorstwa budowlane w Polsce
• Wg rocznika GUS na koniec 2010 roku mamy blisko 300000 firm budowlanych
• Struktura firm budowlanych
• Skala produkcji budowlanej
Ekonomika budownictwa
• 1.System ekonomiczny przedsiębiorstwa
budowlanego
Ekonomika budownictwa
1.System ekonomiczny przedsiębiorstwa budowlanego opiera się na:
• Alokacja środków
• Ograniczenia uprawnień i odpowiedzialności kierownictwa
• Zwiększenie znaczenia ekonomiki
Ekonomika budownictwa
• KOSZTY BUDOWY Etap planowania
Inwestor- Projektant
Planowanie
budowy
Orientacja kosztowa
Koszty bezpośrednie
Koszty pośrednie
Orientacja harmonogramowa
Czas realizacji – ścieżka krytyczna
Zasoby
• Koszty – ustalenie przewidywanych nakładów
jakie należy ponieść na realizacje
przedsięwzięcia
• Co generuje koszty??????
1.Przygotowanie inwestycji
2.Nabycie terenu
3.Koszty uzgodnień, decyzji i projektów
branżowych
4.Realizacja inwestycji
5.Przekazanie do użytkowania
1. Przygotowanie inwestycji
Etap wstępny – definiowanie
wymagań klienta-
inwestora
Studium wykonalności
inwestycji
Opracowanie strategii
Przygotowanie budowy
Ekonomika budownictwa
• KOSZTY BUDOWY
Perspektywy kosztów w kolejnych fazach projektu inwestycyjno - budowlanego
Jarosław Górecki – Przegląd budowlany 2/2013
---- Kolejny slajd
Ekonomika budownictwa
• Odrębność budownictwa powoduje powstanie wielu czynników, które w odmienny sposób kształtują koszty i ceny oraz wymagają stosowania odmiennych metod działania jak rachunek kosztów, analiza ekonomiczna, kalkulacja kosztów i cen.
cena koszty
Ekonomika budownictwa
Analiza
ekonomiczna
Kalkulacja
kosztów i
cen
Rachunek kosztów
Ekonomika budownictwa
Specyfika produkcji budowlanej polega na:
• Powiązanie produktu budowlanego z terenem
• Złożoność produktu budowlanego ,
• Skala produkcji budowlanej,
• Rozmiar obiektu budowlanego
• Odmienność od innych organizacji produkcji
• Sezonowość produkcji
Ekonomika budownictwa
• Polak A. Przegląd budowlany 1/2011
Ekonomika budownictwa
• Pojęcia budowy i budowania:
• 1. czynność wznoszenia obiektu budowlanego
• 2. jednostka organizacyjna przedsiębiorstwa
budowlanego przeznaczona do realizacji
określonego zadania tym zajmuje się
ekonomika
• Z reguły budowa powinna być odrębnie
rozliczana i organizacyjnie wyodrębniona
Ekonomika budownictwa
• Rozliczenie może być analizowane budowy
pod względem:
1. Określonych zadań rzeczowych,
2. Rozliczeń otrzymanych środków w stosunku do
wykonanych robót,
3. Rozliczenie zaplanowanych zadań rzeczowych
i finansowych,
4. Możliwości korzystania z usług innych
jednostek firmy czy podwykonawców w
odniesieniu do realizacji inwestycji
• Niezbędne kryteria do właściwego
przebiegu budowy:
Ekonomika budownictwa
Przygotowanie produkcji
Rozliczenie i kontrola zużycia
środków i osiągnięć produkcji
Zaopatrzenie w siłę roboczą i
środki produkcji
• Rozwiązanie organizacyjne i ekonomiczne
procesu produkcji na budowie zależy od
charakteru zadania, czyli od rodzaju robót
i warunków realizacji.
• Co wymaga odpowiedniego podziału na
procesy cząstkowe, co ułatwi rozliczenie i
przygotowanie realizacji.
Ekonomika budownictwa
• 2. Zakres i formy działania ekonomicznego
budowy
• cel działania
Ekonomika budownictwa
Wzrost produkcji
Obniżenie kosztów, zwiększenie wydajności, podwyższenie
efektywności, oszczędność w gospodarowaniu materiałami i
sprzętem
Rozwój firmy generujący zyski
Kształtowanie cen i ustalanie wynagrodzeń W latach 80-tych funkcjonowały 3 rodzaje cen:
• Urzędowe - nie dotyczyły budownictwa
• Regulowane - instrument oddziaływania państwa, są
cenami maksymalnymi obowiązującymi w gospodarce
scentralizowanej
• Umowne
Cena ustalana jest przez inwestora i wykonawcę. Powinna uwzględniać
koszty uzasadnione. Ustalenie ceny odbywa się wg ustalonej
metody kalkulacji ceny. Obecnie stosowane są metody kalkulacji
pełna i uproszczona.
Ekonomika budownictwa
• Regulatory ekonomicznej działalności
firmy:
1. Ceny i koszty
2. Podatki
3. Kredyty
4. Oszczędności w gospodarowaniu
materiałami i racjonalne wykorzystanie
sprzętu
5. Rentowność działania firmy
Ekonomika budownictwa
• Elementy niezbędne do poprawnej
kalkulacji ceny kosztorysowej robót: 1. Poprawny i kompletnie wykonany projekt budowlany
2. Protokół ustalenia danych wyjściowych do kosztorysowania
uzgodniony przez wykonawcę i inwestora
3. Projekt organizacji robót i zagospodarowania placu budowy
4. Normatywna baza nakładów zużycia podstawowych czynników
produkcji (KNR)
5. Ceny i składniki poszczególnych składników ceny
Ekonomika budownictwa
Wynagrodzenie za roboty budowlane
• Ryczałtowe – korzystne dla zamawiającego, ryzykowne dla
wykonawcy
• Umowne wg ustalonego kosztorysu
Dodatki, dopłaty i opusty do ceny Dodatki – za pełnienie generalnego wykonawstwa ( koordynowanie
podwykonawców, zapewnieniu im warunków wykonania robót, ochronę
mienia i zabezpieczenia ppoż., utrzymania ogólnego porządku),
prowadzenie robót zimą ( gdy roboty prowadzone są pomiędzy 15.11-
15.03 i mogą powstać dodatkowe koszty powodujące wzrost czynników
produkcji budowlanej
Opusty – mają znaczenie przy ustalaniu i negocjacji ceny
Ekonomika budownictwa
Zasady gospodarki finansowej i kredytowej
• Samofinansowanie przedsiębiorstwa
• Przychody powinny pokryć koszty działalności i zobowiązania;
• Gromadzenie zapasów – z zysku,
• Stopień samofinansowania firmy zależy od: wykorzystania zasobów
ludzkich, maszyn, niedoboru materiału, stanu maszyn i urządzeń
• O zysku decydują:
• Wielkość sprzedanej produkcji,
• Koszty własne produkcji sprzedanej,
• Saldo zysku i strat nadzwyczajnych
• Podatek obrotowy
Ważną rolę w kształtowaniu zysku odgrywają koszty.
Ekonomika budownictwa
Zasady gospodarki finansowej i kredytowej
Ważną rolę w kształtowaniu zysku odgrywają koszty.
• Koszty własne – wyrażone w pieniądzu celowe zużycie środków
produkcji( zużycie środków trwałych – amortyzacja , materiałów, usług
itp.) oraz wynagrodzenie pracowników. Do kosztów zalicza się ponadto
wydatki o charakterze niematerialnym ( odsetki bankowe, niektóre
podatki obciążające koszty – podatek od płac, nieruchomości, czy
składki na ubezpieczenia społeczne.
• Ponadto do kosztów wchodzą koszty pośrednie: k. ogólne i k. zarządu.
• Ewidencjonowanie kosztów na poszczególnych kontach stanowi
podstawę do przeprowadzenia rachunku kosztów.
Ekonomika budownictwa
1. Fundusze przedsiębiorstwa
Gospodarka firmy oparta jest na własnych
zasobach środków trwałych i obrotowych ,
pozostałe są środkami zewnętrznymi.
Ekonomika budownictwa
Zasady wynagradzania za pracę
Rodzaje i formy wynagrodzeń, taryfikatory
kwalifikacyjne i stawki wynagrodzenia Taryfikacja – skala oceny kwalifikacji i warunków wykonania robót, służą do
ustalenia prawidłowych proporcji przy opłacaniu robót w różnym
stopniu złożoności i wymagających od wykonawców odpowiednich
kwalifikacji
Stawki wynagrodzenia zasadniczego określają poziom płac za wykonanie
robót o ustalonej złożoności, odpowiedzialności i uciążliwości w
jednostce czasu. ( 11 kategorii)
Niektóre firmy wprowadziły własne systemy wynagradzania: akord, dniówka
zadaniowa i wynagrodzenie czasowe.
Ekonomika budownictwa
Wynagrodzenie robotników
• Taryfikator kwalifikacyjny
• Katalogi norm pracy
• Podstawowe zasady ustalania stawek wynagrodzenia
robotników:
– Stawka wynagrodzenia zasadniczego w najniższej kategorii
zaszeregowania nie niżej niż najniższe wynagrodzenie
– Stworzenie zachęty do podnoszenia kwalifikacji zawodowych przez
odpowiednio wysokie ustawienie rozpiętości stawki wynagrodzenia
zasadniczego wyrażonej relacją stawki w najniższej kategorii do
stawki w najwyższej kategorii,
– Ustalenie wynagrodzenia zasadniczego wynikającego ze stawek
zaszeregowania robotników na poziomie około 2/3 płacy ogółem
Ekonomika budownictwa
Wynagrodzenie robotników
– Akord
– Akord zryczałtowany
– Dniówka zadaniowa
– Płaca czasowa (efektywność systemu wynagradzania: sumienność
zawodowa, motywacja do pracy, fachowy nadzór.)
Oprócz wynagrodzenia zasadniczego w systemach zakładowych
występują: nagrody z funduszu mistrza, dodatki dla brygadzisty
wynagrodzenie za pracę w warunkach szkodliwych, uciążliwych,
wynagrodzenie dla młodocianych.
Dodatki do płac:
Za dni wolne, godziny nadliczbowe, pora nocna, stażowe
Ekonomika budownictwa
• Rachunek kosztów w przedsiębiorstwie
– Istota rachunku kosztów, plan kosztów,
relacja między cena a kosztem, rys.2-1
Zasada kosztu własnego Realizator zadania odpowiada tylko za koszty przez
siebie poniesione,rys.2-2
Ekonomika budownictwa
• Informacja ekonomiczna pojęcia • Produkcja – zadania produkcyjne w ujęciu wartościowym( wskaźniki
ekonomiczne) ii rzeczowym zakończone i w toku realizacji z
uwzględnieniem robót wykonywanych przez wykonawców
• Siła robocza –wskaźniki ekonomiczne określające gospodarkę
zatrudnieniem, pracą i płacami,
• Środki trwałe – maszyny i urządzenia w ujęciu rzeczowym i wartościowym
• Środki obrotowe – środki materiałowe i finansowe w ujęciu rzeczowym i
wartościowym
• Koszty własne –wskaźniki poniesionych nakładów w wyrażeniu pieniężnym w
kosztach bezpośrednich i pośrednich , w kosztach w układzie kalkulacyjnym,
kosztach materialnych sprzedaży.
• Wyniki finansowe – wskaźniki oceny działalności gospodarczej określające
wpływy ze sprzedaży i zysk jednostki organizacyjnej
Ekonomika budownictwa
• 3. Ekonomika na budowie
Ekonomika budownictwa
• Analiza i ocena działalności firmy • Efektywność ( wykład kolejny)
• Działania ekonomiczne w poszczególnych fazach procesu
inwestycyjnego
– Przygotowanie produkcji,
Ekonomika budownictwa
Ekonomika budownictwa
Ekonomika budownictwa
Top Related