Federatie van Diensten voor Geestelijke Gezondheidszorg Martelaarslaan 204B - 9000 Gent TEL 09/233.50.99 E-MAIL [email protected]
Zorgnet Vlaanderen Guimardstraat 1 - 1040 Brussel
TEL 02/511.80.08 FAX 02/513.52.69
E-MAIL [email protected]
www.suicidepreventievlaanderen.be
Ondersteuning van de acties van de
Centra voor Geestelijke Gezondheidszorg
betreffende suïcidepreventiewerking
Werkingsverslag 2012
Suïcidepreventiewerking van de Centra
Geestelijke Gezondheidszorg kadert binnen de
overeenkomst 2012-2014 tussen de Vlaamse
Gemeenschap en het Samenwerkingsverband
FDGG-Zorgnet Vlaanderen inzake de coördinatie
van suïcidepreventie, kinderen en jongeren, VDIP,
Buddywerking en forensische zorg
Eindredactie: Karen De Waele,
Ondersteuningsfunctie
Contact: FDGG, Jan De Clercq,
Martelaarslaan 204 B,
9000 Gent, TEL 09/233.50.99
Werkingsverslag 2012
CGG-suïcidepreventiewerking
2
INHOUD
Voorwoord 3
DEEL 1 DE WERKING 4
1. Inleiding 6
2. Naar een nieuw beleidsplan en nieuwe structuur voor de CGG-suïcidepreventiewerking 6
3. Vernieuwde CGG-suïcidepreventiewerking 6
3.1. Werkstructuur 6
3.2. Overlegstructuren 10
4. Het beleidsplan 2012-2014 12
5. Ondersteuningsfunctie 13
5.1. Functies 13
5.1.1. Beleidsmatige, strategische en inhoudelijke aspecten 13
5.1.2. Beeldvorming en public relations 13
5.1.3. Vlaams Actieplan Suïcidepreventie 14
5.1.4. Samenwerkingen en partnerships 14
5.1.5. Interne en externe communicatie 19
5.1.6. Logistieke en organisatorische ondersteuning 20
5.1.6.1. Coachingsdagen 20
5.1.6.2. Werkgroepen 20
5.1.7. Bijdragen aan en investering in de inbedding binnen FDGG 22
DEEL 2 REALISATIES 23
1. Deskundigheidsbevordering van intermediairs en netwerken 24
2. Website www.suicidepreventievlaanderen.be 26
3. Richtlijn voor suïcidepreventiedraaiboek CGG 27
4. Werelddag Suïcidepreventie 27
5. Omschrijving van de verschillende soorten aangeboden vorming en uniforme tarifering 28
6. Gevolgde bijscholing 28
BIJLAGEN 29
1. Suïcidepreventiewerking in de CGG (samenstelling per 31/12/2012) 30
2. Samenwerkingsverklaring tussen CGG-SP en Werkgroep Verder 31
3. Samenwerkingsverklaring tussen CGG-SP en Zorg voor Suïcidepogers 35
4. Engagementsverklaring tussen CGG-SP en Domus Medica 37
5. Sjabloon Locoregionale uitvoering Vlaams Actieplan Suïcidepreventie 2013 39
6. Omschrijving van de verschillende soorten aangeboden vorming 49
7. Lijst met afkortingen 51
Werkingsverslag 2012
CGG-suïcidepreventiewerking
3
Voorwoord
De CGG-suïcidepreventiewerking staat in voor het op professionele manier ontwikkelen en realiseren van de
suïcidepreventie in de CGG zelf en ten behoeve van andere, maatschappelijk relevante actoren; het
verankeren van de suïcidepreventie binnen het beleid en de praktijk van de CGG vanuit een langetermijnvisie
en het begeleiden van procesmatige kwaliteitsverbetering in de preventiepraktijk. Vanaf 2012 proberen we
onze opdracht te vervullen vanuit een nieuwe organisatiestructuur en koppelen we onze bestaande werking
aan de nieuwe initiatieven binnen het tweede Vlaams Actieplan Suïcidepreventie.
Om al deze opdrachten in goede banen te kunnen leiden, is een eenduidige aansturing en een goede
ondersteuning van de suïcidepreventiewerkers noodzakelijk. Met een stuurgroep van zes directeurs en twee
koepelvertegenwoordigers proberen we samen met de ondersteuningsfunctie en de provinciaal coördinatoren
de complexe wereld van de CGG-suïcidepreventiewerking vorm en richting te geven. De ondersteuning wordt
vorm gegeven via de persoon van Karen De Waele die de preventiewerkers bijstaat door de organisatie van
coachings- en bijscholingsmomenten, die instaat voor een goede doorstroom van informatie, die fungeert als
centraal aanspreekpunt en vertegenwoordiger van de CGG-suïcidepreventiewerking op verschillende
overlegorganen enzovoort. Kortom, deze halftijdse functie blijkt meer dan gevuld!
Op allerhande terreinen en manieren werd opnieuw hard ingezet op het maatschappelijk erg relevante thema
wat suïcidepreventie is:
Vanuit de samenwerking met de Werkgroep Verder, het Centrum ter Preventie van Zelfdoding en de Eenheid
voor Zelfmoordonderzoek van de Universiteit Gent vormde de CGG-suïcidepreventiewerking het Consortium
Gezondheidsconferentie Suïcidepreventie (met het Vlaams Instituut voor Gezondheidspromotie en
Ziektepreventie als ad-hoc lid). In het natraject van de Gezondheidsconferentie werkten we in 2012 samen
verder aan de ontwikkeling van het het tweede Vlaams Actieplan Suïcidepreventie.
De CGG suïcidepreventiewerkers zorgden en blijven zorgen voor de lokale implementatie van het VAS II via
een verder doorgedreven samenwerking met de LOGO en andere lokale partners. Deze implementatie vraagt
heel wat overleg met allerhande actoren. Overleg en sensibilisering rond suïcidepreventie neemt elk jaar een
grote hap uit de beschikbare tijd van de preventiewerkers, maar blijft noodzakelijk voor het creëren van een
groot maatschappelijk draagvlak. Daarnaast worden heel wat mensen bereikt via ons vormingsaanbod. 2012
bleek trouwens een recordjaar wat betreft het aantal deelnemers aan onze vormingen!
Verder werd de samenwerkingsrelatie met Domus Medica verder aangehaald, werd de richtlijn voor het
suïcidepreventieprotocol afgewerkt, promootten we mee de Werelddag Suïcidepreventie en zo veel meer.
Ik hou er aan hier dan ook alle medewerkers hartelijk te bedanken voor het harde werk, het permanente
streven naar kwaliteit en de blijvende inzet.
Tine Langedock
Voorzitter
Werkingsverslag 2012
CGG-suïcidepreventiewerking
4
D E E L I
D e w e r k i n g
Werkingsverslag 2012
CGG-suïcidepreventiewerking
5
1. Inleiding
Eind 1997 ging het CGG-project Zelfmoordpreventie van start met de convenanten zelfmoordpreventie. Om de
slagkracht van het project te maximaliseren, werd van bij de aanvang gekozen het project lokaal in te bedden
in de CGG met ondersteuning en coördinatie op Vlaams niveau vanuit beide koepels, de Federatie van
Diensten voor Geestelijke Gezondheidszorg (FDGG) en Zorgnet Vlaanderen (het toenmalige Verbond der
Verzorgingsinstellingen, VVI).
Sinds 2000 werden alle CGG-convenanten geïntegreerd in de enveloppefinanciering van de betrokken centra,
waardoor ‘zelfmoordpreventie’ regulier werd opgenomen in het takenpakket.
De coördinatie van het project maakte hierop een uitzondering. Hiervoor werd een convenant afgesloten
tussen de Vlaamse overheid en het Samenwerkingsverband FDGG-VVI, met een jaarlijks budget van 4 miljoen
Belgische frank. Vanaf 2003 werd de coördinatie van het project opgenomen in de “Overeenkomst tussen de
Vlaamse Gemeenschap en het Samenwerkingsverband FDGG-VVI voor het ondersteunen van de acties van de
CGG-sector inzake zelfmoordpreventie, kindermishandeling, daderhulp”. Met het voor zelfmoordpreventie
beschikbare budget wordt een halftijdse ondersteuningsfunctie betaald.
In 2006 werd het eerste Vlaams Actieplan Suïcidepreventie (VAS I) op de sporen gezet. De
suïcidepreventiewerking van de CGG (CGG-SP) werd hierin opgenomen. Klemtonen zijn onder meer het
optimaliseren van de hulpverlening van de CGG, het opvangen van nabestaanden en het opvangen van
suïcidepogers in zorgnetwerken. Daarnaast is er een belangrijk luik in verband met deskundigheidsbevordering
en netwerkvorming van professionele intermediairs (huisartsen, ziekenhuizen, politie, CLB en
leerlingenbegeleiders, gezins- en bejaardenhulp, …), en beleidsondersteuning voor CLB/scholen (draaiboeken).
Hiertoe wordt zowel lokaal als op Vlaams niveau samengewerkt met de relevante actoren.
In december 2007 startten zes locoregionale structuren (vijf provincies en regio Brussel) die het VAS
implementeerden. Hiertoe werk(t)en de CGG, LOGO en Overlegplatforms Geestelijke Gezondheidszorg
structureel samen. De CGG-SP steunde deze ontwikkelingen van het VAS en werkte hier, gezien haar
jarenlange expertise, zoveel mogelijk aan mee.
In 2010 besliste dhr. Jo Vandeurzen, minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin, om op 17 december
2011 een nieuwe Gezondheidsconferentie Suïcidepreventie te organiseren, en dit met het oog op het opzetten
van een nieuw Vlaams Actieplan Suïcidepreventie 2012-2020 (VAS II). Vier werkingen en vijf organisaties – de
CGG-SP met de FDGG en Zorgnet Vlaanderen als dragende organisaties, Werkgroep Verder (WG V), het
Centrum ter Preventie van Zelfdoding (CPZ) en de Eenheid voor Zelfmoordonderzoek (EZO) van de Universiteit
Gent – vormden hiervoor met de steun van de Vlaamse overheid een Consortium dat, in samenwerking met
het ad hoc lid Vlaams Instituut voor Gezondheidspromotie en Ziektepreventie (VIGeZ), vanaf 2011 deze
gezondheidsconferentie zou voorbereiden en gedurende een jaar het natraject zou verzorgen. Dit natraject
resulteerde in het tweede Vlaams Actieplan Suïcidepreventie (VAS II) met vijf preventiestrategieën. Acties,
waar CGG-SP bij betrokken was en die gecontinueerd worden, zijn: de zorg voor nabestaanden en de
deskundigheidsbevordering van intermediairen. Bovenop deze lopende acties zijn er negen nieuwe
voorstellen. De CGG-SP werkt mee aan de realisatie van dit VAS.
De globale doelstelling van de CGG-SP werd in het vorige beleidsplan en wordt opnieuw in het lopende
beleidsplan bevestigd. Men onderscheidt de volgende drie invalshoeken:
- het op professionele manier ontwikkelen en realiseren van de suïcidepreventie in de CGG zelf en ten
behoeve van andere, maatschappelijk relevante actoren;
- het verankeren van de suïcidepreventie binnen het beleid en de praktijk van de CGG vanuit een
langetermijnvisie;
- het begeleiden van procesmatige kwaliteitsverbetering in de preventiepraktijk.
Werkingsverslag 2012
CGG-suïcidepreventiewerking
6
De strategische doelen (ingebouwde preventie en optimalisering van hulpverlening,
deskundigheidsbevordering van intermediairs, participeren aan overleg en bewaken van suïcidepreventie in de
regionale overlegstructuren, opvang van nabestaanden) worden in het beleidsplan 2012-2014 geactualiseerd
en aangepast aan de ontwikkelfase die deze werking intussen bereikte.
2. Naar een nieuw beleidsplan en nieuwe structuur voor de CGG-suïcidepreventiewerking
In september 2011 besliste de overheid om de CGG-SP te hervormen. Dit hield in:
- het poolen van de suïcidepreventiewerkers in zes in plaats van dertien CGG: concentratie van de
suïcidepreventiewerkers in één CGG per provincie en Brussel;
- het vervangen van de huidige stuurgroep door een nieuwe stuurgroep met de zes verantwoordelijke
directies die de preventiewerkers tewerkstellen;
- uitbreiding van de bestaande equipe van 8,5 VTE preventiewerkers met 6,5 VTE, toe te wijzen aan de
zes tewerkstellende CGG;
- een heroriëntering van de coördinatiefunctie naar een, toen nog zogeheten, secretarisfunctie;
- ook de locoregionale coördinatie van het VAS wordt toegevoegd (2,75 VTE).
Na spoedoverleg van de CGG-directies en koepels werd besloten om in te gaan op dit aanbod, dat ook een
toezegging inhield voor een structurele uitbreiding van de preventie-equipe, iets waar op het veld al een hele
tijd werd naar gevraagd. De vraag echter naar uitbreiding van de coördinatiefunctie van een halftijdse naar
een voltijdse functie werd door de overheid niet weerhouden. De coördinatiefunctie zou worden
geheroriënteerd naar een secretarisfunctie.
3. Vernieuwde CGG-suïcidepreventiewerking
In het kader van het Besluit van de Vlaamse Regering over de subsidiëring van een uitbreiding van de CGG-SP
(BVR CGG-SP) werd de werkstructuur van de CGG-SP aangepast. Onderstaand organigram weerspiegelt deze
vernieuwde werking. Op die manier komt men tot uitvoering van de in het BVR eerste vier vermelde
activiteiten, namelijk (1) het gezamenlijk leiden van de stuurgroep CGG-SP, (2) het gezamenlijk opstellen van
een jaarplan, vanaf januari 2012, met de doelstellingen en taken van de CGG-suïcidepreventiewerkers, (3) het
afstemmen met alle overige CGG met CGG-suïcidepreventiewerking, en (4) het vertegenwoordigen van de
CGG-SP in de Vlaamse Werkgroep Suïcidepreventie.
3.1. Werkstructuur
De werkstructuur zoals uitgetekend op volgende pagina omvat verschillende ‘niveaus’ en geledingen, die
onder de schematische voorstelling verder worden toegelicht.
Werkingsverslag 2012
CGG-suïcidepreventiewerking
7
Stuurgroep CGG-SP
De Stuurgroep CGG-SP bestaat uit de zes CGG-SP-directies (waaronder een voorzitter en de directies van de
CGG waar WG V en de Organisatie met Terreinwerking Zorg voor Suïcidepogers (OTZS) zijn ingebed), de
ondersteuningsfunctie, vertegenwoordigers van FDGG en Zorgnet Vlaanderen die de link garanderen naar de
hele sector, en tot slot eventueel ad hoc genodigden. De voorzitter fungeert als woordvoerder, maakt de
agenda op in samenwerking met de ondersteuningsfunctie en zit de vergaderingen voor.
De Stuurgroep behandelt alle vragen van externen aan de lokale CGG-SP-werkers. Verder bestaat de functie
van de Stuurgroep uit de opmaak van het beleidsplan, afstemming op Vlaams en provinciaal niveau, aansturing
van de ondersteuningsfunctie voor ondersteuning van de preventiewerkers en provinciale coördinatoren,
afstemming met WG V en OTZS, afstemming met het Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid (VAZG)
(bilateraal of op uitnodiging) en tevens afstemming met ‘externen’ zoals het Consortium, CPZ, EZO en Advies
SuïcidePreventie voor HuisArtsen (ASPHA). In die zin wordt éénduidigheid van aansturing nagestreefd.
Beslissingen in de Stuurgroep CGG-SP worden bij voorkeur in consensus genomen. In geval van stemming met
een gelijk aantal stemmen, is de stem van de voorzitter doorslaggevend. De Stuurgroep CGG-SP had in 2012
tien vergaderingen. In 2013 wordt de vergaderfrequentie tweemaandelijks gezet.
Samenstelling
Voorzitter Tine Langedock
Verslaggeving Karen De Waele (ondersteuningsfunctie)
Leden Mimi Deboiserie, Jan Mampuys, Hans Schröter, Alain Vincke, Julienne Wyns,
Jan De Clercq, Ann Moens
Vergaderingen in 2012 18/01, 09/02, 06/03, 19/04, 14/05, 21/06, 11/09, 16/10, 12/11, 10/12
Agenda
Structurele agendapunten:
- Verslag vorige vergadering Stuurgroep
- Overlopen agenda – Toevoeging agendapunten?
Werkingsverslag 2012
CGG-suïcidepreventiewerking
8
- Afsprakenrooster
Vaste inhoudelijke agendapunten:
- Zorg voor Suïcidepogers
- WG V
- Terugkoppelingen (Vlaamse Werkgroep Suïcidepreventie, overleg met VAZG – PET, Consortium, Provinciaal
Coördinatorenoverleg, werkgroepen binnen CGG-SP, …)
Een greep uit de andere agendapunten:
- BVR CGG-SP
- Bespreking beleidsplan
- Operationalisering werkstructuur
- Voorbereiding overleg met agentschap
- Beleidsplan OTZS
- Communicatie naar CGG-SP-werkers
- Beleidsplan CGG-SP
- Enquête met betrekking tot CGG-SP
- Voorbereiding BVR met betrekking tot locoregionale implementatie suïcidepreventie
- Voorstelling en afstemming met WG V
- Voorstelling en afstemming met OTZS
- SP-jaarverslag
- Websites (CGG-SP en VLASP)
- VAS II
- ESSSB12 – Tel Aviv
- Overleg Domus Medica
- Voorbereiding overleg met LOGO
- Werkgroep ingebedde preventie (feedback CGG-richtlijnen)
- K-IPEO en EPD
- Workshopdag 2013
- Persbericht werelddag
- Samenwerkingsovereenkomst met CPZ
- Ouderencahier
- Aanpassing jaaractieplannen in het kader van BVR locoregionale uitvoering
- Prijsafspraken coaching
- Visie CGG-SP op partnerorganisatie
-Voorstelling CPZ door Kirsten Pauwels
- Sjabloon jaarplan LRO
- Feedback overleg çavaria
Ondersteuningsfunctie
De ondersteuningsfunctie neemt deel aan de CGG-stuurgroep en fungeert als centraal aanspreekpunt. Ze
vertegenwoordigt de CGG-SP op verschillende fora en expertengroepen, op de Vlaamse Werkgroep
Suïcidepreventie en het Consortium. Ze leidt het Provinciaal Coördinatorenoverleg en installeert verschillende
werkgroepen alsook coachingsmomenten voor de CGG-SP-werkers.
De verschillende werkgroepen die zich buigen over onder andere de optimalisatie van de
deskundigheidsbevordering, ingebedde preventie, registratie, website en dies meer bestaan uit wisselende
lokale preventiewerkers die verslag uitbrengen aan de ondersteuningsfunctie. Deze laatste is de draaischijf
tussen de verschillende werkgroepen en overleggen.
Werkingsverslag 2012
CGG-suïcidepreventiewerking
9
Provinciaal Coördinatorenoverleg CGG-SP
Het overleg provinciaal coördinatoren CGG-SP bestaat uit de zes provinciale coördinatoren, de
ondersteuningsfunctie en eventueel genodigden. De functie van dit overleg bestaat uit de algemene opvolging
en uitvoering van het Vlaams CGG-SP-beleidsplan, bovenlokale afstemming en taakverdeling.
Samenstelling
Voorzitter Karen De Waele (ondersteuningsfunctie)
Verslaggeving Karen De Waele (ondersteuningsfunctie)
Leden Baeten Nike, Bystram Karolina, Van Broeckhoven Marie, Vandenhoute Joke,
Van Dooren Vicky, Vermeersch Ine
Vergaderingen in 2012 23/04, 04/06, 10/09, 22/10, 10/12
Agenda
Structurele agendapunten:
- Verslag vorige vergadering Provinicaal coördinatoren-overleg
- Overlopen agenda – Toevoeging agendapunten?
- Afsprakenrooster
Vaste inhoudelijke agendapunten:
- Zorg voor Suïcidepogers
- WG V
- Terugkoppelingen (Vlaamse Werkgroep Suïcidepreventie, overleg met VAZG – PET, Consortium, werkgroepen
binnen CGG-SP, stuurgroep CGG-SP, …)
Een greep uit andere agendapunten:
- Vragen vanuit de provinciale werkingen
- Verdere opmaak beleidsplan/jaarplannen
- Planning coachingsdagen
- Websites (CGG-SP-werking, vormingsaanbod locoregionale website en gekoppelde URLs)
- VAS II
- Evaluatie Gingerregistratie
- Werelddag suïcidepreventie
- Jongerenbevraging
- Ouderencahier
- Domus Medica
- Overleg Infrabel
- Terugkoppeling studiedag Multidisciplinaire richtlijnen
- Evaluatie coachingsdag
- Vraag vorming socialistische mutualiteiten
- Communicatiedoorstroming
- Visitekaartje
- Locoregionale jaaractieplannen
- Samenwerkingsovereenkomst CPZ – CGG-SP
- Iris
- Feedback overleg çavaria
- Feedback seminarie Suïcide op het spoor
- Opvolging:
o VAS II
o Beleidsplan
Werkingsverslag 2012
CGG-suïcidepreventiewerking
10
o BVR
- Nieuwsbrief
- Stand van zaken provinciale werkingen
Provinciaal overleg CGG-SP-werkers
Het provinciaal overleg CGG-SP-werkers bestaat uit de lokale SP-werkers en de provinciaal coördinator. De
functie van dit overleg bestaat uit de lokale implementatie van het beleidsplan, taakverdeling en afstemming
met het Vlaamse niveau.
3.2. Overlegstructuren
De CGG-SP-werking staat uiteraard niet op zichzelf maar verbindt zich via verschillende overlegstructuren met
de andere actoren binnen suïcidepreventie.
Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid – Afdeling Preventie, Eerstelijn en Thuiszorg
Er is twee maal per jaar overleg tussen de Stuurgroep CGG-SP en de afdeling Preventie, Eerstelijn en Thuiszorg
(PET) van het VAZG, die de voortgang van het suïcidepreventiebeleid van de CGG mee opvolgt.
Vlaamse Werkgroep Suïcidepreventie
De Vlaamse Werkgroep Suïcidepreventie is een adviesorgaan aan de minister in het kader van het Vlaamse
beleid op het vlak van suïcidepreventie. Het voorbije jaar werd in de schoot van deze vergadering de
Gezondheidsconferentie Suïcidepreventie van 2011 voorbereid en in 2012 het natraject hiervan opgevolgd
waarbij beleidsvoorstellen worden besproken in het kader van een nieuw VAS. De CGG-SP wordt hierop
vertegenwoordigd door de voorzitter van de Stuurgroep CGG-SP en door de ondersteuningsfunctie.
Deze werkgroep kwam in 2012 samen op 02/02, 17/04, 07/06, 13/09, 19/11.
Expertengroepen
De CGG-SP neemt deel aan verschillende expertengroepen via vertegenwoordiging aangeduid door de
Stuurgroep CGG-SP zoals bijvoorbeeld expertengroep OTZS1, ASPHA
2, …
Consortium
Over de jaren heen is er een doorgedreven samenwerking gegroeid met de WG V3, het CPZ
4 en de EZO
5. In
2010 werden, in nauw overleg met de overheid, voorbereidingen getroffen om de banden meer structureel
aan te halen. In 2011-2012 gingen de vier werkingen aan de slag als het Consortium Gezondheidsconferentie
Suïcidepreventie met als taak het in opdracht van de overheid inhoudelijk voorbereiden van de
Gezondheidsconferentie Suïcidepreventie van 17 december 20116. Het VIGeZ
7 trad toe tot het Consortium als
ad-hoc lid. FDGG nam het penhouderschap en secretariaat op van het Consortium.
1 www.zorgvoorsuicidepogers.be
2 www.aspha.be
3 www.werkgroepverder.be
4 www.preventiezelfdoding.be
5 www.eenheidvoorzelfmoordonderzoek.be
6 www.gezonheidsconferentie-suicidepreventie.be
7 http://www.vigez.be/
Werkingsverslag 2012
CGG-suïcidepreventiewerking
11
In 2012 werd in het natraject van de gezondheidsconferentie verder gewerkt aan de ontwikkeling van het VAS
II. Nadat de preventiestrategieën werden voorgesteld op de Gezondheidsconferentie Suïcidepreventie, werd in
het natraject werk gemaakt van het uitschrijven van specifieke acties die onder de verschillende strategieën
zouden kunnen worden gerealiseerd. Dit ontwerp werd samen met het VAZG en het kabinet verder op punt
gesteld en werd door minister Jo Vandeurzen in september 2012 voorgelegd aan de Vlaamse Regering en het
Vlaamse Parlement. Op het 14de European Symposium on Suicide and Suicidal Behaviour te Tel-Aviv (3-6
september 2012) werd het actieplan door leden van het Consortium voorgesteld middels een
posterpresentatie.
Overleg CGG-SP – LOGO
Minstens twee maal per jaar is er overleg tussen de LOGO en de Stuurgroep CGG-SP ter ondersteuning en
afstemming van de locoregionale werkingen. In het kader van deze samenwerking maakte de
ondersteuningsfunctie het sjabloon op voor de gezamenlijk te dienen jaarplannen in het kader van de
locoregionale uitvoering van het VAS (zie bijlage).
Samenstelling
Voorzitter Tine Langedock
Verslaggeving Karen De Waele (ondersteuningsfunctie)
Leden Mimi Deboiserie, Katia De Busscher (Logo Oost-Vlaanderen, thema
verantwoordelijke GGZ), Nadine De Smedt (Logo Leieland, West-
Vlaanderen), Sophie Goetghebuer (Logo Oost-Vlaanderen,
themaverantwoordelijke GGZ), Hugo Henneman (Logo Brussel), Annick
Hirschböck (Logo Oost-Brabant), Lien Hubrechts (Logo Limburg), Jan
Mampuys, Hans Schröter, Alain Vincke, Jullienne Wyns, Lynn Wyns (Logo
Antwerpen), Jan De Clercq, Ann Moens
Vergaderingen in 2012 26/06, 15/10
Agenda
Structurele agendapunten:
- Verslag vorige vergadering
- Overlopen agenda – Toevoeging agendapunten?
- Afsprakenrooster
Vaste inhoudelijke agendapunten:
- Terugkoppelingen (Vlaamse Werkgroep Suïcidepreventie, overleg met VAZG – PET, …)
Een greep uit andere agendapunten:
- Kennismaking
- Afgelegd traject tot heden
- Wederzijdse vragen en ondersteuning
- Verdere afstemming naar samenwerking
- Concrete afspraken
- Jaaractieplannen locoregionale werking
- Thema’s en frequentie volgend overleg
Werkingsverslag 2012
CGG-suïcidepreventiewerking
12
Toekomstige partnerorganisatie
Een expertisecentrum suïcidepreventie of een partnerorganisatie8 zou volgende opdrachten kunnen krijgen:
1. aanbieden van informatie, documentatie en advies;
2. ontwikkelen van methodieken en materialen die, wat effectiviteit betreft, wetenschappelijk
onderbouwd zijn;
3. ondersteunen van de implementatie van methodieken en materialen, met inbegrip van
deskundigheidsbevordering;
4. uitbouwen of beheren van, of deelnemen aan een operationeel informatiesysteem zoals vermeld in
artikel 32, §1, van het decreet van 21 november 2003;
5. uitbouwen of beheren van, of deelnemen aan een epidemiologisch informatiesysteem als vermeld in
artikel 32, §2, van het decreet van 21 november 2003;
6. inhoudelijk of organisatorisch coördineren van aspecten van het preventieve gezondheidsbeleid.
De partnerorganisatie kan in samenwerking met het VAZG en kabinet bijdragen aan de coördinatie,
afstemming, continuïteit, wetenschappelijke onderbouw én evaluatie van acties inzake suïcidepreventie in
Vlaanderen.
4. Het beleidsplan 2012-2014
In 2012 kwam er een nieuw beleidsplan van de CGG-SP, met name voor de periode 2012-2014. In dit
beleidsplan werd eerst werk gemaakt van het vernieuwde organigram waarin inhoud en structuur van de
verschillende actoren binnen de suïcidepreventiewerking verduidelijkt worden. Dit organigram werd opgesteld
conform het BVR CGG-SP. Nieuw ten opzichte van het vorige beleidsplan is dat de aansturing van de CGG-SP
gebeurt door een Stuurgroep (meer gedetailleerde toelichting cf. supra onder 3.1.).
Bij het beschrijven van de strategische en operationele doelen wordt telkens de link gemaakt naar het BVR
CGG-SP (in blauw gemarkeerd) en het nieuwe VAS II (in paars gemarkeerd). De CGG-SP was nauw betrokken bij
de ontwikkeling van dit VAS II. Naast de uitvoering van de reeds bestaande actie, deskundigheidsbevordering
aan intermediairs, is het mogelijk dat wij betrokken worden bij nieuwe acties zoals actie V (postercampagne),
actie VI (nieuwe behandelvormen voor suïcidale personen), actie VII (algemene aanbevelingen voor de
preventie van suïcide), actie VIII (aanbevelingen voor vroegdetectie, vroeginterventie en behandeling van
suïcidaal gedrag) en actie IX (aanbevelingen voor ketenzorg voor suïcidale personen).
Bij elk doel wordt telkens het plan van aanpak omschreven waarbij de taken van de verschillende actoren
namelijk de CGG, de suïcidepreventiewerkers, de provinciale coördinatoren, de ondersteuningsfunctie en –
indien van toepassing – de gemandateerde/contactpersoon voor WG V en de gemandateerde voor OTZS
verduidelijkt worden.
We omschrijven drie strategische doelen. Het eerste strategische doel, ingebouwde preventie en het
optimaliseren van de hulpverlening, omvat drie specifieke onderdelen. Eerst wordt het optimaliseren van de
hulpverlening besproken. Vervolgens focussen we op twee specifieke populaties, nabestaanden en
suïcidepogers. Bij het tweede strategische doel, deskundigheidsbevordering van intermediairs, richten we ons
tot professionelen die beroepshalve in contact komen met suïcidale personen en/of hun omgeving. Hieronder
valt vorming en bijscholing aan intermediairs en netwerken, e-learning, suïcidepreventie en geestelijk
gezondheidsbeleid op school. De huidige doelgroepen worden uitgebreid met doelgroepen omschreven in het
VAS II. Daarnaast zal medewerking verleend worden aan actie V van het VAS II, de postercampagne. Onder het
8 Zoals ook opgenomen in het preventiedecreet van 21 november 2003.
Werkingsverslag 2012
CGG-suïcidepreventiewerking
13
derde strategisch doel, afstemming met andere actoren/opdrachthouders, vallen de
samenwerkingsovereenkomsten met WG V en OTZS alsook de locoregionale opdrachten.
Het beleidsplan sluit af met een voorstel voor een te actualiseren charter. Hierin worden de taakverdeling en
engagementen van de verschillende geledingen van de werking opgenomen en wordt de aansturing
verduidelijkt.
5. De ondersteuningsfunctie
De ondersteuningsfunctie fungeert als centraal aanspreekpunt (meer gedetailleerde toelichting cf. supra onder
3.1.).
5.1. Functies
5.1.1. Beleidsmatige, strategische en inhoudelijke aspecten
Om wetenschappelijk onderbouwde redenen, opteerde de Stuurgroep CGG-SP voor preventiestrategieën met
een regio-overstijgend karakter: deskundigheidsbevordering van intermediairs, overleg en
netwerkontwikkeling, verbetering van opvang van nabestaanden, protocollering, enzovoort. Deze opties
vergen coherentie, fasering, regelmatige bijsturing, management en overleg.
Door de ontwikkeling van de zesde gezondheidsdoelstelling en van VAS I en II is het suïcidepreventielandschap
sterk geëvolueerd op het gebied van regelgeving, actoren, strategieën en acties. De ondersteuningsfunctie
volgt strategische discussies op inzake netwerkontwikkeling en preventiestrategieën met het oog op een
gepaste positionering van de CGG-SP in het geheel van het preventielandschap en de Vlaamse
maatschappelijke context. In dit perspectief onderhoudt de ondersteuningsfunctie goede relaties met de
overheid (VAZG en kabinet van de bevoegde minister) en met andere relevante organisaties. De
ondersteuningsfunctie voert een actief beleid gericht op samenwerking met andere sectoren of partners
inzake preventie.
5.1.2. Beeldvorming en public relations
Suïcide en de preventie ervan zijn mediagevoelige thema’s. De ondersteuningsfunctie streeft naar het geven
van een ‘eigen gezicht’ aan de CGG-SP en aan de CGG, met betrekking tot suïcide(preventie) in de bredere
maatschappelijke context. Hiertoe worden de nodige contacten met media, overheids- en andere diensten of
organisaties gelegd. Aandacht gaat naar de public relations met het oog op een goede verstandhouding met de
media en met mogelijke partners op regionaal en Vlaams niveau.
De ondersteuningsfunctie en het secretariaat worden gecontacteerd door diverse media voor informatie of
getuigenissen. Hierbij wordt van de gelegenheid gebruik gemaakt om de media te wijzen op het belang van
een zorgvuldige verslaggeving en rekening te houden met de mediarichtlijnen ontwikkeld door WG V in het
kader van het VAS.
Op 10 september werd in kader van de Werelddag Suïcidepreventie samen met de andere actoren binnen de
suïcidepreventie het persbericht Werken aan suïcidepreventie: wij doen het! gelanceerd, dit om de partners
die werken rond suïcidepreventie in Vlaanderen in de kijker te zetten en te laten zien hoe zij dag in dag uit
werk maken van dit belangrijke thema.
Op 26 september verscheen in Knack een lezerbrief, in naam van de CGG-SP, als reactie op het artikel Als de
rook om je hoofd is verdwenen (Knack nr.30) waarin de werking van de CGG in het kader van passende opvang
voor suïcidepogers incorrect werd voorgesteld.
Werkingsverslag 2012
CGG-suïcidepreventiewerking
14
Op 30 november deden WG V, het CPZ, de EZO en de CGG-SP een oproep voor een persstop, naar aanleiding
van de recente berichtgeving over verschillende voorafgaande zelfdodingen, en de vaststelling dat dit leidde
tot copycatgedrag.
5.1.3. Vlaams Actieplan Suïcidepreventie
Eind 2006 lanceerde de overheid VAS I, dit voor de periode 2006-2010. De activiteiten van de CGG-SP werden
mee opgenomen in dit VAS, waarin op verschillende plaatsen wordt verwezen naar de op het terrein
aanwezige actoren en dus ook naar de CGG-SP en het toen lopende beleidsplan van de betreffende werking.
Dit laatste kan zeker worden gezien als een teken van erkenning van de expertise van de CGG-SP.
Op 17 december 2011 werd een nieuwe Gezondheidsconferentie Suïcidepreventie georganiseerd en een
nieuwe gezondheidsdoelstelling geformuleerd: tegen het jaar 2020 een daling van het aantal zelfdodingen
realiseren met 20% ten opzichte van het jaar 2000. Om deze doelstelling te halen, is een nieuw VAS9
ontwikkeld met vijf preventiestrategieën. Acties die gecontinueerd worden, zijn de zorg voor suïcidepogers,
zorg voor nabestaanden en de deskundigheidsbevordering van intermediairs. Bovenop deze lopende acties
zijn er negen nieuwe voorstellen. De CGG-SP werkt mee aan de realisatie van dit actieplan.
De LOGO en CGG-SP en andere regionale partners werken samen om het actieplan lokaal te implementeren
(voor meer info zie www.vlasp.be). Deze locoregionale implementatie werd bekrachtigd middels een BVR,
waarbij de coördinatie van de locoregionale werking bij CGG-SP kwam te liggen.
De ondersteuningsfunctie van de CGG-SP is lid van de Vlaamse Werkgroep Suïcidepreventie, die het VAS
begeleidt, alsook van diverse stuur- en werkgroepen van onderdelen van het VAS:
- ASPHA,
- WG V, Nabestaanden na Zelfdoding,
- Portaalsite
- Communicatieplan
5.1.4. Samenwerkingen en partnerships
In de loop van de jaren heeft de CGG-SP een sterke traditie opgebouwd wat betreft samenwerking met
andere, complementaire, organisaties. De meeste van deze organisaties werden ook meegenomen in het
kader van het VAS.
Vlaamse Werkgroep Suïcidepreventie
Zie supra onder 3.2.
Consortium Suïcidepreventie
Zie supra onder 3.2.
Werkgroep Verder
De CGG ondersteunen de activiteiten in het kader van opvang voor nabestaanden na zelfdoding. Deze opvang
wordt georganiseerd en gecoördineerd door WG V, het Vlaams kenniscentrum en samenwerkingsplatform
inzake postventie van CGG Passant vzw. De werkgroep is het aanspreekpunt waar men als individu, organisatie
en bedrijf terecht kan na een zelfdoding. WG V verspreidt informatie, senibiliseert, doet aan
9 http://www.zorg-en-gezondheid.be/Beleid/Gezondheidsdoelstellingen/Vlaams-actieplan-suicidepreventie/
Werkingsverslag 2012
CGG-suïcidepreventiewerking
15
deskundigheidsbevordering, organiseert lotgenotencontact en ijvert voor een respectvolle verantwoorde
berichtgeving over zelfdoding in de media.
De kerntaken van WG V worden meegedragen door de suïcidepreventiewerking van de CGG. Er is een nauwe
samenwerking tussen beide organisaties. Deze samenwerking werd vastgelegd in een
samenwerkingsovereenkomst (zie bijlage). In elke provincie werd één van de preventiewerkers als
aanspreekpunt voor WG V aangesteld. Op deze manier is er een korte lijn in de communicatie tussen WG V en
de verschillende provincies.
- Antwerpen: Stefanie Ghekiere, Vicky Van Dooren
- Brussel: Karolina Bystram
- Limburg: Sabrina Marx, opgevolgd door Philip Swerts
- Oost-Vlaanderen: Ilse Conserrière, Nele Vandaele
- Vlaams-Brabant: Joke Vandenhoute, Astrid Alders
- West-Vlaanderen: Karen De Waele ( tot april 2012) en Charlotte Lanneau
Deze preventiewerkers zijn, samen met de ondersteuningsfunctie, aanwezig op het WG V-overleg dat in 2012
zes maal plaats had: 08/03, 26/04, 07/06, 13/09, 25/10, 13/12.
In dit overleg worden ervaringen, informatie, nieuws uitgewisseld. Ook wordt er inhoudelijk nagedacht over
specifieke items, bijvoorbeeld de media-richtlijnen, toneel rond zelfdoding, … Deze uitwisseling zorgt ervoor
dat iedereen op de hoogte is van wat er leeft en elkaar kan ondersteunen in bepaalde projecten. Het project
van de mediarichtlijnen wordt ook sterk uitgedragen door de preventiewerkers. Bij de herwerking van de
richtlijnen werden zij dan ook betrokken in het inhoudelijke overleg. Ook bij de lancering in 2013 zullen de
preventiewerkers betrokken worden.
Deze preventiewerkers zijn ook het aanspreekpunt voor de begeleiders van de gespreksgroepen per provincie.
Zij werken mee aan de bekendmaking van de groepen in hun regio, maar ook de ondersteuning van deze
groepen. Bij problemen kan via hen naar WG V gecommuniceerd worden. Uiteraard kunnen de begeleiders
ook rechtstreeks met WGV communiceren.
Gespreksgroepen leunen aan bij of worden ondersteund door een CGG-SP-medewerker: Kortrijk en Roeselare
(CGG Mandel en Leie), Gent en Sint-Niklaas (CGG-Eclips), Aalst (CGG Zuid-Oost-Vlaanderen), Halle, Leuven en
Diest (CGG Passant), Antwerpen en Kapellen (CGG Andante), Turnhout (CGG Kempen), Noord-Limburg en
Hasselt (LITP) en Brussel (CGG Brussel).
Daarnaast kan WG V steeds rekenen op een actieve bijdrage van de preventiewerkers op de Dag van de
Nabestaanden. Op zaterdag 24 november 2012 hebben we de 11de
Dag van de Nabestaanden, conferentie &
ontmoetingsdag voor nabestaanden na zelfdoding, hulpverleners en politie georganiseerd. Er waren 418
deelnemers, waarvan 267 nabestaanden (25 nabestaanden < 16 jaar), 43 politieagenten, 23 professionele
hulpverleners, 28 vrijwilligers, 28 sprekers (medewerkers van het programma), 14 sympathisanten en 15 eigen
medewerkers.
Bij het geven van vormingen of lezingen ‘nemen we elkaar mee’. Er is onderlinge afstemming over de
doelgroepen. Als er een vraag komt voor een doelgroep van de preventiewerkers, dan wordt deze vraag naar
hen doorgespeeld en omgekeerd. In 2012 behandelden 130 van de door CGG-SP georganiseerde vormingen
dit thema.
In 2013 zal deze samenwerkingsovereenkomst verder opgevolgd en uitgevoerd worden.
Werkingsverslag 2012
CGG-suïcidepreventiewerking
16
Centrum ter Preventie van Zelfdoding
Met het CPZ werd afstemming gezocht wat betreft de te bereiken doelgroepen voor
deskundigheidsbevordering, gemeenschappelijke acties naar vb. de media, inhoudelijke medewerking aan
elkaars studiedagen en dies meer.
Activiteiten van het CPZ en het telefonische en online hulpverleningsaanbod (inbegrepen ASPHA) worden
voorgesteld tijdens vormingen van de CGG-SP. Er werd overleg gepleegd om tot een
samenwerkingsovereenkomst te komen. Ook werden prijsafspraken gemaakt in verband met
deskundigheidsbevordering.
Eenheid voor Zelfmoordonderzoek Universiteit Gent
De EZO was in 1997 betrokken bij de opstart van de CGG-SP en maakte deel uit van de toenmalige stuurgroep.
In de huidige werking heeft de EZO vooral een adviserende functie en treedt de EZO samen met de twee
hierboven vermelde organisaties en onze werking op naar vb. de media. Daarnaast is de EZO, net zoals onze
werking, een lid van de expertengroep van OTZS, de Vlaamse Werkgroep Suïcidepreventie en het Consortium
(cf. supra).
Zorg voor Suïcidepogers
De doelstelling met betrekking tot het opvangen van suïcidepogers in zorgnetwerken wordt gerealiseerd
samen met OTZS.
Het voormalige Project Integrale Zorg voor Suïcidepogers (PIZS) werd structureel verankerd in het VAS door de
beheersovereenkomst van DAGG met de Vlaamse overheid in het kader van erkenning als Organisatie met
Terreinwerking Suïcidepreventie. OTZS werkt nauw samen met de CGG-SP om goede praktijken in de zorg voor
suïcidepogers te promoten in Vlaanderen. Sinds 2007 werken 70% van de Vlaamse algemene ziekenhuizen
(AZ) mee. Een zorgpad voor suïcidepogers wordt ontwikkeld met partners in en buiten AZ. Binnen dit zorgpad
wordt de tool Instrument voor Psychosociale Opvang en Evaluatie (IPEO) geïntegreerd. Het IPEO is een semi-
gestructureerd interview dat risico’s en zorgbehoeften in kaart brengt. Het IPEO levert geanonimiseerde data
aan voor een registratiestudie uitgevoerd door de EZO. In 2011 voerde DAGG een pilootproject uit om
materialen en strategieën aangepast aan de doelgroep jonge pogers, uit te testen. Jonge pogers melden zich
immers vaak niet aan in een AZ. Bovendien verlaten ze het AZ zeer snel. In het pilootproject werden
methodieken uitgewerkt die vroegdetectie kunnen bevorderen, werden aangepaste zorgpaden ontwikkeld en
een aangepast instrument (K-IPEO) uitgetest.
De CGG-SP werkte in 2012 samen met OTZS aan de verankering van de strategie voor volwassen pogers en de
evaluatie ervan in 23 AZ. De CGG-SP verzorgde bijkomende vormingen in het gebruik van IPEO, deed een
terugkoppeling van de IPEO-registratiedata en organiseerde overleg met de partners in de zorgketen
waaronder CGG, AZ, zorgvernieuwingsprojecten, psychiatrische centra.
De CGG-SP werkte ook aan de sensibilisering van partners in de zorg voor jonge suïcidepogers: CLB, CGG, AZ
kinderpsychiatrische centra, voorzieningen erkend vanuit het Vlaams Agentschap Jongerenwelzijn (VAJ), CAW,
… voor de ontwikkeling van zorgpaden en de introductie van K-IPEO als hulpmiddel in de opvang.
OTZS organiseert coachings- en overlegvergaderingen met de CGG-SP. De coaching gebeurde individueel met
de nieuwe medewerkers en in groep op 15/3 en 11/10. Tijdens de groepscoachings werden de ervaringen uit
de K-IPEO-pilootfase besproken, kwam een kinderpsychiater uit KPC Genk zijn ervaringen met het
pilootproject en K-IPEO toelichten en werd de start genomen met een implementatieplan. Er werd verder
gefocust op IPEO-implementatie, het registratieproject van EZO, kortdurende interventie na poging, psycho-
educatieve materialen voor jonge pogers en het vormingspakket voor K-IPEO-vormingen.
Werkingsverslag 2012
CGG-suïcidepreventiewerking
17
De Werkgroep Netwerken kwam in 2012 samen op 09/02, 02/05, 14/06, 27/09, 13/12/2012. Tijdens deze
vergaderingen worden de stand van zaken en de voortgang van de actie besproken. Een
implementatiestrategie om K-IPEO te lanceren in alle provincies wordt uitgewerkt. Knelpunten en oplossingen
worden onder de loep genomen en ervaringen uitgewisseld. De data uit de registratiestudie worden toegelicht
door de medewerkers van de EZO die uitgenodigd zijn op alle vergaderingen. Bovendien doet OTZS verslag van
de conclusies van het overleg van de expertengroep die de actie in Vlaanderen begeleidt en neemt ze
agendapunten mee naar dit overleg. Een lid van Stuurgroep CGG-SP zetelt in deze expertengroep. Verder
verspreidt de CGG-SP de nieuwsbrief van OTZS evenals de patiëntenfolders en (K-)IPEO-materialen.
Voor de opstart van zorgpaden voor jonge suïcidepogers werden in alle Vlaamse provincies en Brussel
sensibiliseringsacties ondernomen naar alle partners in de zorgketen: Integrale Jeugdhulp, (IJH), AZ, CLB, CGG,
VAJ-erkende voorzieningen, de sector personen met een handicap, CAW,… De K-IPEO-vormingsmodule werd
geïntegreerd in de driedaagse intensieve vormingen voor jeugdhulpverleners.
VDIP10
Van bij de start van VDIP in 2007 werd toenadering gezocht tussen CGG-SP en VDIP. In 2012 besliste de
Vlaamse Regering dat de samenwerking tussen CGG-SP en VDIP geformaliseerd diende te worden. Deze
samenwerking wordt gefaciliteerd door de ondersteuningsfunctie voor CGG-SP die tevens vanuit de FDGG, in
samenwerking met Zorgnet Vlaanderen, de VDIP-werking coördineert. Er werden
samenwerkingsovereenkomsten tussen de VDIP-projecthouders en de voor suïcidepreventie provinciaal
projecthoudende CGG ondertekend. In deze overeenkomsten werden afspraken gemaakt rond vorming,
sensibilisering en uitwisseling van expertise. In deze lijn, woonden CGG-suïcidepreventiewerkers de VDIP-
vorming voor startende VDIP-projecten bij en waren zij ook aanwezig op de studiedag die plaats had op 14/12
in Brugge (cf. infra onder gevolgde bijscholing).
Uit de Gingerregistratie in 2012 blijkt dat 64 van de 235 door CGG-SP georganiseerde vormingen dit thema
opnamen.
VAD 11
Na overleg met de VAD, de CGG-directies en koepels en de overheid was in 2010 beslist om het
registratieprogramma Ginger Online aan te passen voor gebruik door de CGG-SP. Het programma werd
aangepast en getest in overleg met de suïcidepreventiewerkers en was klaar voor gebruik in december 2011.
Hierdoor kon de registratie van de activiteiten van het jaar 2011 worden ingevoerd in de aangepaste versie
van Ginger Online.
Onderwijs
In het verleden was er reeds contact met de Vlaamse Onderwijsraad (VLOR) over deskundigheidsbevordering
van CLB-medewerkers en leerlingbegeleiders in de scholen, en het belang van preventiedraaiboeken in scholen
van het secundair onderwijs. In het kader van het VAS ontstond de Werkgroep Geestelijke Gezondheid op
School. Deze werkgroep met vertegenwoordigers van onderwijs, welzijn en gezondheidsdiensten, waaronder
de ondersteuningsfunctie van de CGG-SP, adopteerde een instrument (de matrix) om te werken aan het
geestelijke gezondheidsbeleid op school.
Eind 2009 werden zes (5,5 VTE) regionale coaches geestelijke gezondheid voor het secundair onderwijs
aangesteld bij de LOGO (één per provincie en 1/2 VTE voor regio Brussel). Naast de werkgroep (waar ook de
10
www.vdip.be 11
www.vad.be
Werkingsverslag 2012
CGG-suïcidepreventiewerking
18
coaches deel van uitmaken) werd een Stuurgroep opgericht bestaande uit vertegenwoordigers van de
onderwijs- en CLB-koepels en van welzijn- en gezondheidsorganisaties waaronder de ondersteuningsfunctie
van de CGG-SP.
Tijdens vormingen aan CLB en vertrouwensleerkrachten promoten de CGG-SP-werkers samenwerking van de
school met de coaches geestelijke gezondheid. Indien mogelijk, werkt de coach hiervoor bij dit deel van de
vorming zelf mee.
Fit in je hoofd – Goed-gevoel-stoel – NokNok
Het concept van Fit in je hoofd ontstond enige jaren geleden in de schoot van de CGG-SP en werd in 2004 aan
de overheid doorgegeven en vervolgens opgenomen in het VAS I. De CGG-SP steunt dan ook de
publiekscampagne in verband met 10 positieve stappen voor een geestelijke gezondheid Fit in je hoofd. De
CGG-SP fungeert als doorgeefluik van de folders en affiches voor de CGG alsook voor intermediairs,
bijvoorbeeld met links op websites van CGG en van de CGG-SP, en tijdens vormingen en infostands.
De CGG-SP was ook betrokken bij het ontwikkelen en het mee bekendmaken van de vervolgprojecten: de
goed-gevoel-stoel, een groepscursus voor kansengroepen, en NokNok, een op Fit in je hoofd gebaseerde
website voor 12-16-jarigen.
LUCAS
Ook met LUCAS bestaat reeds een jarenlange samenwerking. In het verleden werd vb. samengewerkt omtrent
evaluaties van vormingen aan intermediairs12
en in het kader van de 2010 Conferentie Eerstelijns
Gezondheidszorg (Werkgroep Geestelijke Gezondheid, voorgezeten door LUCAS). In 2012 werd samengewerkt
in de Vlaamse Werkgroep Suïcidepreventie.
Politie
In alle regio’s waren er contacten met de politiescholen voor het geven van vormingen suïcidepreventie in de
opleidingen. Politie is ook een van de doelgroepen van de workshopdag Samenwerken aan suïcidepreventie.
Gevangenissen
In verschillende regio’s werden de contacten met gevangenissen verder gezet in functie van hun
suïcidepreventiebeleid en werden vormingen gegeven aan gevangenisbewaarders en/of psychosociaal
personeel. Op Vlaams niveau onderhield de ondersteuningsfunctie CGG-SP contacten met vertegenwoordigers
van de forensische CGG-equipes.
In 2011 werkten verschillende partners in de regio Gent samen aan de voorbereiding van een studiedag
(16/02/2012) inzake suïcidepreventie in de gevangenis van Gent.
Cel Suïcidepreventie van Infrabel
De ondersteuningsfunctie onderhield actieve contacten met de Cel Suïcidepreventie van Infrabel in verband
met suïcide en suïcidepogingen op het spoor en het preventieplan dat de bevoegde dienst hierrond eind 2008
uitwerkte. Voorheen bezorgden we hen documentatie en relevante vakliteratuur, adviseerden aangaande hun
onderzoek en concrete preventiemaatregelen en bezochten samen enkele hotspots om de kenmerken
(risicofactoren) ervan te bekijken.
12
Scheerder, G., Reynders, A., Andriessen, K., & Van Audenhove, C. (2010). Suicide intervention skills and related factors
in community and health professionals. Suicide and Life Threatening Behavior, 40, 115-124.
Werkingsverslag 2012
CGG-suïcidepreventiewerking
19
Voor onze werking situeert de samenwerking zich vooral rond het verzorgen van bijscholing aan bepaalde
personeelsgroepen zoals veiligheidspersoneel.
In 2012 vond overleg plaats in het kader van verdere samenwerking op 03/02, 14/02, 27/03 en 24/05. CGG-SP
participeerde ook actief aan het seminarie Suïcide op het spoor (06/12). Dit resulteerde in verschillende ideeën
en voorstellen voor het verder uitwerken van het nieuwe actieplan van Infrabel rond de preventie van
zelfdodingen op het spoor.
Domus Medica 13
Op 25/04 vond een overleg plaats met de vertegenwoordiger van Domus Medica. Er kwam een
engagementsverklaring tussen Domus Medica en CGG-SP (zie bijlage). Dit resulteerde in een aangepast
vormingspakket en een steekkaart Preventie van zelfdoding voor huisartsen.14
Domus Medica engageert zich
om vormingen bekend te maken via hun website, e- nieuwsbrief en andere kanalen en stuurt de door LOK-
groepen aangevraagde vormingen door naar CCG-SP.
5.1.5. Interne en externe communicatie
De ondersteuningsfunctie faciliteert de communicatie tussen:
- de Stuurgroep CGG-SP en Provinciaal Coördinatorenoverleg (cf. supra 3.1);
- de preventiewerkers, de CGG en de overheidsdiensten voor wat betreft het agenderen van
aandachtspunten.
De ondersteuningsfunctie expliciteert en bewaakt de consensus binnen het Provinciaal Coördinatorenoverleg
inzake strategie en werkmodellen (knelpunten aanduiden, agenderen).
De ondersteuningsfunctie vormt het aanspreekpunt van de CGG-SP. Het aanspreekpunt zorgt voor snel en
adequaat doorspelen van hulpvragen (individueel, instellingen of groepen) en de opvolging ervan. In de loop
van de jaren is het aantal vragen naar informatie en hulp welke toekomen bij dit centrale aanspreekpunt,
merkbaar gestegen.
13
www.domusmedica.be 14
http://www.domusmedica/documentatie/dossiers/preventie-van-zelfdoding/4087-steekkaart-preventie-van-
zelfdoding-v15-4087.html.
Werkingsverslag 2012
CGG-suïcidepreventiewerking
20
5.1.6. Logistieke en organisatorische ondersteuning
De taak van de ondersteuningsfunctie situeert zich tevens op organisatorisch en logistiek niveau: permanentie
en secretariaatsondersteuning met het oog op productontwikkeling en het organiseren van training, intervisie
en overleg. Het faciliteren van de communicatie en het opvolgen van de vorderingen zijn kerntaken.
Daarnaast staat zij ook in voor het beleidsvoorbereidende werk.. Om te evolueren naar een uniforme
prijssetting werd door de ondersteuningsfunctie het nodige voorbereidende werk geleverd.
Sinds 2006 worden de verslagen van de verschillende overlegstructuren gearchiveerd op het intranet van de
website, waar de leden van de Stuurgroep, de preventiewerkers, de ondersteuningsfunctie en het secretariaat
toegang toe hebben.
Organisatorische ondersteuning
De ondersteuningsfunctie zorgt voor:
- het organiseren en opvolgen van de vergaderingen van de Stuurgroep;
- het organiseren en opvolgen van de vergaderingen van het Provinciaal Coördinatorenoverleg;
- het opvolgen van werkgroepen;
- het organiseren van coachingsdagen;
- organiseren en opvolgen van ad hoc-overleg;
- organiseren van intervisie en training voor de preventiewerkers en CGG-personeel.
Logistieke ondersteuning
De ondersteuningsfunctie biedt secretariaatsondersteuning:
- administratieve afhandeling;
- verslaggeving;
- archivering;
- website/intranet;
- kopieservice;
- vormgeving en huisstijl;
- vergaderruimte;
- permanentie.
5.1.6.1. Coachingsdagen
Gezien de veranderde werkstructuur van de CGG-SP werd in 2012 het projectoverleg met alle CGG-SP-werkers
niet langer georganiseerd. Dit werd optimaler ingevuld aan de hand van vier coachingsdagen per jaar. Deze
komen tegemoet aan de nood aan inhoudelijke verdieping van de lokale medewerkers. Er werd dan ook
rekening gehouden met de verwachtingen van de medewerkers. Volgende thema’s kwamen aan bod:
euthanasie omwille van ondraaglijk psychisch lijden, motiveringstechnieken, OTZS, (K-)IPEO.
De coachingsdagen hadden plaats op 15/03, 31/05, 20/09 en 11/10.
5.1.6.2. Werkgroepen
Bij de aanvang van het CGG Project Zelfmoordpreventie in 1997 werden (naast enkele ad-hoc werkgroepen in
verband met protocol, PR en website) vier werkgroepen opgericht: de werkgroepen huisartsen, ziekenhuizen,
jongerenhulpverlening en politie. Deze werkgroepen hadden tot doel het ontwikkelen van vormingspakketten
gericht op die specifieke intermediaire professionele doelgroepen en het ontwikkelen van strategieën om die
groepen te bereiken. Daarnaast bestond er een Werkgroep Nabestaanden, inmiddels uitgegroeid tot WG V.
Werkingsverslag 2012
CGG-suïcidepreventiewerking
21
Einde 2007 werden de drie andere vaste werkgroepen stopgezet (huisartsen, jongerenhulpverlening, politie).
De reden hiertoe was dat de oorspronkelijke doelen bereikt waren: het vormingsmateriaal is aangemaakt en
wordt door de SP-werkers gebruikt. Daarnaast werd beslist om nieuwe ontwikkelingen te laten realiseren door
ad-hoc werkgroepen met een duidelijke doelstelling en een tijdelijk mandaat. In 2008 waren er twee ad-hoc
werkgroepen actief: update vormingspakket suïcidepreventie bij jongeren, aanmaak vormingsmodule
suïcidepreventie bij ouderen. In 2009 was er nood aan ad-hoc werkgroepen in verband met website,
workshopdag, en literatuur. Vanaf 2010 waren dit de werkgroepen website/nieuwsbrief, organisatiecomité en
literatuur. In 2011 startte de Werkgroep ingebedde preventie.
Werkgroep website/e-nieuwsbrief
De werkgroep staat in voor het onderhoud van de website, het intranet, de opmaak en verspreiding van de
nieuwsbrief. Dit geldt in eerste instantie voor de website www.suicidepreventievlaanderen.be, maar tevens
voor www.vlasp.be. Beide sites worden regelmatig onder de loep genomen en bijgewerkt.
In 2012 werd het intranet geoptimaliseerd. Alle preventiewerkers kregen toegang tot de werkgroepen waarbij
ze zijn aangesloten zodat het uitwisselen van informatie, verslagen en andere documenten gefaciliteerd werd.
Op 18 juni vond een overleg met de webmaster plaats.
Samenstelling
Voorzitter Nele Desseyn
Verslaggeving Elk lid afwisselend
Leden Nele Desseyn, Jolien Merten, Joke Vandenhoutte, Ine Vermeersch, Karen De
Waele (ondersteuningsfunctie)
Vergaderingen in 2012 18/06, 26/06, 15/10
Werkgroep organisatie
Het hoofddoel van de Werkgroep organisatie is het organiseren van gezamenlijke activiteiten, studiedagen en
participatie aan grote symposia en congressen, het uitdenken van een thema van de tweejaarlijkse
workshopdag en de praktische uitwerking ervan. De werkgroep bestaat uit een SP-werker per provincie en een
voorzitter. De terugkoppeling naar de andere SP-werkers gebeurt via provinciale overlegmomenten en ook
tijdens het overleg van de provinciale coördinatoren.
Realisaties 2012:
- Organiseren deelname European Symposium on Suicide en Suicidal Behaviour (03-06/09)
- Organiseren deelname Vlaamse Geestelijke Gezondheidscongres (18-19/09)
- Voorbereidend werk voor de workshopdag in 2013
- Coachingsdagen voor de SP-werkers (zie hoger)
Voorzitter Stefanie Ghekiere, Giovannie Laleman (voorzitter ad interim september-
december)
Verslaggeving Elk lid afwisselend
Leden Karolina Bystram, Stefanie Ghekiere, Sabrina Marx, Stefanie Plovie, Joke
Vandenhoutte, Ine Vermeersch, Karen De Waele (ondersteuningsfunctie)
Vergaderingen in 2012 20/02 15/05, 23/08, 19/10, 19/11
Werkingsverslag 2012
CGG-suïcidepreventiewerking
22
Werkgroep literatuur
Eind 2009 werd beslist om een ad-hoc groepje te starten in verband met literatuur. Het doel is het doornemen
van vakliteratuur rond een bepaald thema om te komen tot een werktekst en/of een powerpoint die kan
worden gebruikt in vormingsessies. In 2011 werden de thema’s ‘het suïcidale proces’ en ‘suïciderisico bij
autisme bij verstandelijke beperkingen’ bekeken. Daarna volgde een systematische lezing van het boek
“Suïcidepreventie in de praktijk” van A. Kerkhof & B. Van Luyn (2010, Bohn Stafleu Van loghum).
Voorzitter Jolien Mertens
Verslaggeving Elk lid afwisselend
Leden Karolina Bystram, Stefanie Gehkiere, Joke Vandenhoutte
Vergaderingen in 2012 27/01, 10/03, 11/04, 06/06, 27/06, 05/09, 03/11
Werkgroep ingebedde preventie
Deze werkgroep startte in 2011 om na te denken over de vele vragen die intern en extern worden gesteld over
de instroom van suïcidale cliënten in de CGG. De opvang van suïcidale cliënten vormt immers een belangrijk
deel van het werk in een CGG.
In 2012 focuste de werkgroep zich op het afwerken van de richtlijnen voor het protocol. Bedoeling is dat deze
richtlijnen zorgen voor meer uniformiteit tussen de bestaande suïcidepreventiedraaiboeken in CGG in
Vlaanderen en Brussel. Het uiteindelijke document bestaat enerzijds uit een aantal minimale voorwaarden
waaraan een CGG moet voldoen om een goede opvang van een suïcidale cliënt te kunnen bieden. Anderzijds
zijn in de richtlijn een aantal inhoudelijke documenten vervat, waarin belangrijke elementen in het aangaan
van het contact met een suïcidale cliënt worden toegelicht. Het document werd uitgewerkt door de leden van
de werkgroep in samenwerking met de EZO en WG V. De Stuurgroep gaf zijn goedkeuring voor de
implementatie van deze richtlijn in de CGG.
Voorzitter Karolina Bystram
Verslaggeving Karolina Bystram
Leden Karolina Bystram, Ilse Conserriere, Nele Desseyn, Mieke Jonnieaux, Marie
Van Broeckhoven, Ine Vermeersch, Karen De Waele (ondersteuningsfunctie)
Vergaderingen in 2012 09/02, 19/04, 04/10
5.1.7. Bijdragen aan en investering in de inbedding binnen FDGG
Aangezien FDGG op het vlak van de ondersteuning van de CGG-SP als ‘trekker’ fungeert, is de
ondersteuningsfunctie gehuisvest binnen de FDGG en maakt deze ook deel uit van de staf en het algemene
team van FDGG. Deze vraagt van de ondersteuningsfunctie van CGG-SP als staf- en teamlid bepaalde
investering. Acties in 2012 van de ondersteuningsfunctie als staf- en teamlid van FDGG:
- Actieve deelname aan teamvergaderingen FDGG op 12/01, 21/05, 08/11, 11/12
- Actieve deelname aan stafvergaderingen FDGG op 07/05, 21/05, 18/06, 01/07, 17/12
- Actieve deelname aan de teambuildingsmomenten FDGG op 14/06 en 22/11
- Functionerings- en evaluatiegesprekken met directeur FDGG op 11/09 en 16/10
- Betrokkenheid bij de Raad van Bestuur (voorstelling van de stand van zaken suïcidepreventiewerking
tijdens de de Raad van Bestuur van 18 oktober)
Werkingsverslag 2012
CGG-suïcidepreventiewerking
23
D E E L I I
R E A L I S A T I E S 2 0 1 2
Werkingsverslag 2012
CGG-suïcidepreventiewerking
24
In dit deel van het werkingsverslag bespreken we de hightlights van 2012.
1. Deskundigheidsbevordering van intermediairs en netwerken
De grafieken hieronder betreffen alleen de activiteiten met externen.
De interne activiteiten zoals het overleg tussen de CGG-SP-werkers op provinciaal of Vlaams niveau zijn niet
opgenomen in deze grafieken.
Grafiek 1: Soort activiteiten naar aantal en duur
11 16 1254
357
235
921,8 36 22,5
98,7
665,8
994,9
20,50
100
200
300
400
500
600
700
800
900
1000
Aantal Duur
Aantal 11 16 12 54 357 235 9
Duur 21,8 36 22,5 98,7 665,8 994,9 20,5
Andere actie Campagnes CoachingConsult / advies
Overleg VormingVroeginterve
ntie
Grafiek 1 toont dat de CGG-SP-werkers vooral bezig zijn met het voeren van overleg15
(357 activiteiten) en met
het verzorgen van vormingen (235 activiteiten). Wat betreft tijdsbesteding is het duidelijk dat het begeleiden
van vormingsactiviteiten het belangrijkste is in vergelijking met de andere activiteiten. We zien een stijging in
zowel het aantal als de duur van vormingsactiviteiten. Een aantal overlegactiviteiten staat ook in functie van
andere activiteiten inzake deskundigheidsbevordering, bijvoorbeeld het voorbereiden van een campagne of
van een vormingsreeks.
Deze grafiek bevestigt het beeld van de voorbije jaren dat het verzorgen van bijscholing en overleg behoort tot
de core business van de CGG-SP-werking.
15
Overleg: deelname aan een vergadering, het beraadslagen met anderen, het op gelijkwaardige basis bespreken van
bepaalde zaken, horizontaal overleg.
Consult/advies: het verstrekken van deskundige informatie aan derden, het geven van feedback vanuit een op
deskundigheid gerichte positie.
Coaching: procesbegeleiding van een werkgroep die een suïcidepreventiebeleid ontwikkelt.
Vorming: vormingsactiviteiten waarbij je informatie of vaardigheden aanreikt aan anderen.
Vroeginterventie: activiteiten die kaderen in het vroegtijdig tussenkomen om problemen als gevolg van suïcidepreventie
zo beperkt mogelijk te houden.
Campagnes: campagnes die ofwel public relations beogen (vb. publieke bekendmaking van eigen werking via radio-
interview) ofwel sensibilisering beogen via (massa)media.
Werkingsverslag 2012
CGG-suïcidepreventiewerking
25
Grafiek 2: Aantal activiteiten en aantal deelnemers
11 16 12 54357 235
9347
2122
69271
2277
4939
1050
1000
2000
3000
4000
5000
Aantal activiteiten 11 16 12 54 357 235 9
Aantal deelnemers 347 2122 69 271 2277 4939 105
Andere actie
Campagnes
CoachingConsult / advies
Overleg VormingVroeginterv
entie
g
Grafiek 2 toont dat met de vormingsactiviteiten veruit het meest aantal deelnemers worden bereikt en,
verhoudingsgewijs, ook meer deelnemers dan met overleg. Opvallend is nog dat met het meewerken aan een
beperkt aantal campagnes (Te Gek!?, Geestelijk gezondheidsbeleid op school in samenwerking met de LOGO)
ook een ruim publiek wordt bereikt.
Grafiek 3: Vormingen voor professionele intermediairs
0
500
1000
1500
2000
2500
3000
3500
4000
Vorming 1 152 73 6 37 5 72
Duur 2 645 329 30 181 26 353
Deenemers 10 3527 1957 391 1177 134 2039
Arbeid Gezondheid Onderwijs OverheidPolitie & justitie
Vrije tijd & cultuur
Welzijn
Net zoals voorgaande jaren blijven de sectoren gezondheid en onderwijs de grootste aanvragers en de
belangrijkste doelgroepen voor de vormingen. Suïcidaal gedrag bij jongeren is maatschappelijk een gevoelig
thema wat zich uit in een grote vraag naar bijscholing. De vormingen in de gezondheidssector houden vooral
verband met onze medewerking aan OTZS. In dit kader worden vormingen gegeven aan ziekenhuispersoneel
en onder andere (maar niet uitsluitend) aan de spoeddiensten.
Werkingsverslag 2012
CGG-suïcidepreventiewerking
26
Opvallend is het aantal bereikte huisartsen. In 2012 kregen 12 LOKs (in 2011: 3) en 3 huisartsenkringen (in
2011: 1) vorming van de CGG-SP. Er werden op deze specifieke vormingen 248 huisartsen bereikt. Er waren
ook huisartsen aanwezig op vormingen die open stonden voor ander intermediairs. Daarnaast werden er
vormingen gegeven aan CGG, thuisverpleging ouderenzorg, enzovoort.
De vormingen in de sector welzijn vonden onder meer plaats in OCMW of voor CAW. De sector politie/justitie
behelst de politiescholen en gevangenissen waarvoor we de laatste jaren ook geregeld vormingen hebben
begeleid. De arbeidssector arbeid is een door onze werking tot nu toe weinig bediende doelgroep. In 2012 was
hier één vormingsactiviteit.
In totaal werden er 4939 deelnemers bereikt. Nooit eerder hebben we zoveel deelnemers bereikt. Wat de
voorbije jaren is opgevallen, is de spectaculaire stijging van het aantal bereikte intermediairs met
vormingsactiviteiten: 1.668 in 2008, 3.081 in 2009, 3.702 in 2010, 3.384 in 2011 met een stijging naar 4.939 in
2012. Dit wijst op een efficiënte organisatie van de deskundigheidsbevorderingactiviteiten.
2. Website www.suicidepreventievlaanderen.be
Op 4 september 2006 lanceerden we in aanwezigheid van toenmalig minister, mevr. Inge Vervotte, de eerste
website www.zelfmoordpreventievlaanderen.be van onze suïcidepreventiewerking.
In 2008 werd een nieuwe domeinnaam gekocht: www.suicidepreventievlaanderen.be om te anticiperen op de
naamswijziging van de werking. Tevens botsten we steeds meer op de technische grenzen van de website
waarop werd beslist een nieuwe site te ontwikkelen die gemakkelijker te onderhouden is en met een
duidelijke navigatiestructuur. De nieuwe site werd einde juni 2010 online gezet.
De startpagina van de website bevat korte aankondigingen van evenementen en publicaties in verband met
suïcidepreventie, zowel vanwege de eigen werking als van andere organisaties. De navigatiebalk bovenaan het
scherm leidt naar een voorstelling van de werking met onder andere het aanbod naar verschillende
doelgroepen, een groot inhoudelijk luik over suïcide en hulpverlening/preventie, informatie voor de media en
onze persberichten, het VAS, de contactgegevens en een aantal weblinks. Links bevindt zich een invulvak waar
bezoekers zich kunnen inschrijven op de nieuwsbrief.
De CGG-SP-werkers en de Stuurgroep CGG-SP kunnen inloggen op het extranet, waar verslagen en
vormingsmateriaal worden bijgehouden.
Het is alleszins duidelijk dat de website, bestemd voor professionele intermediairs, tegemoet komt aan een
behoefte en dat de vernieuwing van de site een gunstig effect heeft gehad op het bezoekersaantal. Hieronder
een overzicht van het aantal unieke bezoekers en het aantal bezoeken in de periode 2007-2010.
Aantal unieke bezoekers Aantal bezoeken
2007 13.608 17.226
2008 18.596 23.311
2009 15.827 20.605
2010 19.395 (gemidd.: 1616/mnd.) 27.330 (gemidd.: 2277/mnd.)
In het voorjaar van 2011 veranderde de hosting en de teller van de website. Onderstaande grafiek toont het
maandelijkse aantal requests for pages van 1 januari 2012 tot en met 31 december 2012. Net zoals
voorgaande jaren werd de website minder bezocht tijdens de zomermaanden en het meest tijdens het najaar.
We zien wel een lichte daling van bezoekers.
Werkingsverslag 2012
CGG-suïcidepreventiewerking
27
Bedoeling is om tegen juli 2013 de volledige website te herzien en actualiseren.
3. Richtlijn voor suïcidepreventiedraaiboek CGG
In 2012 focuste de Werkgroep ingebedde preventie zich op het afwerken van de richtlijnen voor het protocol.
Bedoeling is dat deze richtlijnen zorgen voor meer uniformiteit tussen de bestaande
suïcidepreventiedraaiboeken in CGG in Vlaanderen en Brussel. Het uiteindelijke document bestaat enerzijds
uit een aantal minimale voorwaarden waaraan een CGG moet voldoen om een goede opvang van een suïcidale
cliënt te kunnen bieden. Anderzijds zijn in de richtlijn een aantal inhoudelijke documenten vervat, waarin
belangrijke elementen in het aangaan van het contact met een suïcidale cliënt worden toegelicht. Het
document werd uitgewerkt door de leden van de werkgroep in samenwerking met de EZO en WG V.
4. Werelddag Suïcidepreventie
De Wereldgezondheidsorganisatie en de International Association for Suicide Prevention hebben 10
september uitgeroepen tot Werelddag van de Suïcidepreventie. Bedoeling is dat op deze dag en in de weken
errond activiteiten worden ingericht om suïcidepreventie te promoten. Op deze dag verspreidde de CGG-SP
samen met de EZO, OTZS, het CPZ en WG V een persbericht Werken aan suïcidepreventie: wij doen het! om de
partners die werken rond suïcidepreventie in Vlaanderen in de kijker te zetten hoe zij dag in dag uit werk
maken van dit belangrijke thema.
Werkingsverslag 2012
CGG-suïcidepreventiewerking
28
5. Omschrijving van de verschillende soorten aangeboden vorming en tarifering
In het kader van BVR CGG-SP diende er werk gemaakt te worden van een gezamenlijk instaan voor de
vormingen over suïcidepreventie volgens een gestandaardiseerd aanbod, met name een standaardvorming,
een intensieve vorming, navorming en een vorming voor trainers (train-de-trainer). De ondersteuninsgfunctie
zorgde voor een uniforme omschrijving van deze verschillende vormingen. Deze zal geafficheerd worden op de
website (zie bijlage 6).
Daarnaast werden voor de vormingen verregaande afspraken gemaakt om te komen tot een uniforme
tarifering.
6. Gevolgde bijscholing
Alle preventiewerkers volgden verschillende inhoudelijke bijscholingen aangaande suïcidepreventie
(algemeen), suïcidepreventie bij jongeren, bij ouderen, behandeling van suïcidaliteit, euthanasie bij psychisch
lijden, urgentiepsychiatrie, VDIP, algemene vergadertechnieken, groepsdynamica, schriftelijke communicatie
voor welzijnswerkers.
De ondersteuningsfunctie, samen met CGG-SP medwerkers, was aanwezig op volgende
studiedagen/congressen/symposia:
TITEL DATUM LOCATIE
Suïcidepreventie in een gesloten setting: de praktijk binnen de
gevangenis
16/02/2012 Vormingscentrum
Guislain, Gent
Leerdag Autisme en suïcide(preventie), SEN 10/05/2012 Antwerpen
Landelijk Congres Diagnostiek en Behandeling van Suïcidaal
Gedrag
22/05/2012 Amersfoort (NL)
14th
European Symposium on Suicide and Suicidal Behaviour
(ESSSB14)
3-6/09/2012 Tel Aviv (Israel)
Vlaams Congres Geestelijke Gezondheidszorg Macht en Kracht:
zorgrelaties in verandering
18-19/09/2012 Campus Drie eiken,
Wilrijk (Antwerpen)
4de Vlaams Congres Urgentiepsychiatrie 26/10/2012 Het Pand, Gent
Suïcide op het spoor 6/12/2012 Infrabel, Brussel
Symposium VDIP Noord-West-Vlaanderen Psychose: van
vroegdetectie tot interventie. Op tijd begonnen is toekomst
gewonnen
14/12/2012 KHBO, Campus Brugge
VDIP-vorming (FDGG en ZnV) 20-23/12/2012 Zorgnet Vlaanderen,
Brussel
CGG-SP-medewerkers namen daarnaast ook deel aan volgende studiedagen/congressen/symposia:
TITEL DATUM LOCATIE
Willen of kunnen sterven? 13/02/2012
Huis van de mens, UZ
Jette
Homo Bulla, Het broze en breekbare leven 1/03/2012 Huis van de mens,
Geuzenhuis, Gent
Symposium Euthanasie bij ondraaglijk psychisch lijden 27/03/2012 Erasmushuis, Leuven
Ontspoorde zorg, de schaduwzijde van (mantel)zorg bij
ouderenmisbehandeling. Erkenning en gezamenlijke aanpak
29/03/2012 AZ Sint-Maarten,
Mechelen
Levensvragen bij ouderen Vereenzaming, preventie en zelfdoding
bij ouderen
31/05/2012 HUB, Brussel
Werkingsverslag 2012
CGG-suïcidepreventiewerking
29
B I J L A G E N
Werkingsverslag 2012
CGG-suïcidepreventiewerking
30
BIJLAGE 1: Suïcidepreventiewerking in de CGG (samenstelling per 31/12/2012)
Antwerpen
Coördinatie: Vicky Vandooren – CGG Andante
Preventiewerkers: Jasmijn Creten (halftijds)
Stefanie Ghekiere (voltijds)
Mieke Joniaux (8u.)
Nathalie Hens (halftijds) sinds september 2012
Jolien Mertens (halftijds)
Jo Tambuyzer (halftijds)
Tara Van De Craen (halftijds)
Brussel
Coördinatie: Karolina Bystram
Preventiewerker: Semiye Tas (halftijds)
Limburg
Coördinatie: Marie Van Broeckhoven – DAGG vzw
Preventiewerkers: Peter Beks (voltijds) sinds juli 2012
Sabrina Marx (halftijds)
Phillip Swerts (halftijds) in vervanging van Sabrina Marx tot 31 maart 2012
Rita Vanhove: coördinator Zorg voor Suïcidepogers.
Tara Van de Craen (voltijds) januari 2012.
Oost-Vlaanderen
Coördinatie: Ine Vermeersch – CGG Eclips
Preventiewerkers: Ilse Conserriere (80 %)
Liesl Vereecke (80%)
Sofie Wybo (voltijds) tot februari 2012
Gerarts Marjan (voltijds) sinds november 2012
Vlaams Brabant
Coördinatie: Joke Vandenhoutte – CGG Passant vzw
Preventiewerkers: Stefanie Plovie (halftijds)
Astrid Alders (halftijds)
West-Vlaanderen
Coördinatie: Nike Baeten – CGG Largo
Preventiewerkers: Nele Desseyn (halftijds)
Karen De Waele (halftijds) tot april 2012
Giovanni Laleman
Charlotte Lanneau (halftijds) sinds augustus 2012
(halftijds)
Jente Vandeburie (halftijds)
Werkingsverslag 2012
CGG-suïcidepreventiewerking
31
BIJLAGE 2: Samenwerkingsverklaring tussen CGG-SP en Werkgroep Verder
SAMENWERKINGSOVEREENKOMST
Samenwerking Werkgroep Verder met de Suïcidepreventiewerking van de CGG (FDGG-Zorgnet Vlaanderen)
° Hieronder vernoemde partijen verbinden zich tot een functionele samenwerking
CGG PassAnt vzw, in het bijzonder Werkgroep Verder, Beertsestraat 21 – 1500 Halle en
De Suïcidepreventiewerking van de CGG (FDGG-Zorgnet Vlaanderen)
° Door het onderschrijven van deze overeenkomst
• ondersteunt de Suïcidepreventiewerking van de CGG, Werkgroep Verder bij het realiseren en
uitdragen van de activiteiten en doelstellingen van Werkgroep Verder zoals opgenomen in het
beleidsplan van Werkgroep Verder 2012-2016.
• Ondersteunt Werkgroep Verder de Suïcidepreventiewerking van de CGG in het realiseren van de
doelstellingen met betrekking tot de zorg voor nabestaanden opgenomen in het beleidsplan van de
Suïcidepreventiewerking van de CGG 2012-2014.
° De samenwerking omvat volgende doelstellingen:
1. Het geven van informatie en vormingen rond het thema “rouw na zelfdoding” en “opvang van
nabestaanden”.
o Engagement van Werkgroep Verder
• Organiseren van vormingen rond desbetreffende thema’s
• Voorzien van vormingsmateriaal.
• Bekendmaking van vormingen rond postventie.
o Engagement suïcidepreventiewerking van de CGG
• Opnemen van het thema “rouw na suïcide” en “opvang van nabestaanden” in
meerdaagse vormingen aan intermediairs.
- Mogelijkheid tot het betrekken van Werkgroep Verder in de vormingen van de
suïcidepreventiewerkers om het stuk rond postventie te geven. Hier kan ook de
Werkingsverslag 2012
CGG-suïcidepreventiewerking
32
mogelijkheid zijn om in de coachingdagen voor de suïcidepreventiewerkers een
namiddag rond postventie te betrekken waarbij een train-the-trainer formule
gehanteerd wordt. Op deze manier wordt de materie rond postventie bij de
preventiewerkers opgefrist.
- De provinciaal contactpersonen WGV geven per kwartaal het aantal vormingen
waarin het thema postventie werd opgenomen, door aan de coördinator van
Werkgroep Verder (ter registratie)
2. Realisatie van minstens 2 gespreksgroepen per provincie en regio Brussel, die voldoen aan de
kwaliteitsvereisten (zie bijlage) van Werkgroep Verder.
o Engagement Werkgroep Verder:
• Werkgroep Verder fungeert als help-desk voor de provinciale contactpersoon (zie
onder) m.b.t. vragen over de diverse facetten die aan bod komen m.b.t. de
gespreksgroepen.
• Werkgroep Verder houdt de betrokken begeleiders van de gespreksgroepen op de
hoogte van recente vakliteratuur en inzichten m.b.t. rouw na suïcide.
• Werkgroep Verder organiseert jaarlijks een vorming en een intervisiemoment voor de
begeleiders van de gespreksgroepen.
• Werkgroep Verder zorgt voor een jaarlijkse aanmaak en druk van bladwijzer, die kan
ingeschoven worden in de Werkgroep Verder Infofolder en zo worden verspreid.
• Werkgroep verder zorgt voor bekendmaking van de groep via aankondiging op de
site/nieuwsbrief e.a.
• Werkgroep Verder reikt het kwaliteitslabel uit aan groepen die aan de nodige vereisten
voldoen.
o Engagement Suïcidepreventiewerking van de CGG
• Gespreksgroepen voor nabestaanden na zelfdoding
1. Logistieke ondersteuning van de gespreksgroepen (o.a. locatie).
2. Bekendmaking (PR – verspreiding folder in de CGG en andere voorzieningen
(bv. Politie, CAW,…))
3. Ondersteuning van de begeleiders van de gespreksgroepen.
• De Suïcidepreventiewerking stelt per provincie minimaal één “provinciaal
contactpersoon” aan, met volgende taken:
1. Initiatieven nemen of stimuleren van en geïnformeerd zijn over de diverse
lokale en regionale activiteiten binnen de provincie/regio m.b.t. het thema
Werkingsverslag 2012
CGG-suïcidepreventiewerking
33
nabestaanden na zelfdoding en als dusdanig ook als provinciaal contactpunt
fungeren voor Werkgroep Verder, nabestaanden en hulpverleners.
2. Het samen met Werkgroep Verder mee bemannen van een infostand van
Werkgroep Verder op diverse provinciale aan het thema gebonden
studiedagen.
3. Het volgen van de tweemaandelijkse overlegmomenten van Werkgroep Verder.
In dit overkoepelend overleg komen partners en ervaringsdeskundigen samen
om een stand van zaken te geven, informatie uit te wisselen en nieuwe
initiatieven te ontwikkelen.
4. De provinciaal contactpersoon vormt de brug tussen de begeleiders van de
gespreksgroepen en Werkgroep Verder. Deze persoon houdt contact met de
begeleiders door middel van overleg.
5. Het bezorgen van een activiteitenverslag aan Werkgroep Verder m.b.t. de
hierboven, onderschreven taken.
3. Bijdragen bij de Dag van de Nabestaanden
o Engagement Werkgroep Verder:
• Organisatie van de Dag van de Nabestaanden
1. Inhoudelijk: programma opstellen, sprekers en begeleiders zoeken
2. Logistiek: locatie en materiaal, inschrijvingsmodule, PR
o Engagement suïcidepreventiewerking van de CGG
• Voldoende medewerking workshops (begeleiding lotgenotengroepen, geven van een
lezing,…)
• Voldoende aanwezigheid van de suïcidepreventiewerking (als vormingsmoment)
• Input vanuit de verschillende provincies op het Werkgroep Verder-overleg.
• PR rond Dag van de Nabestaanden (via bestaand netwerk, mailing, via begeleiders
gespreksgroepen, op website,…)
4. Bijdragen bij de Wandeling 1 mei
o Engagement Werkgroep Verder
• Organisatie van de wandeling
1. Inhoudelijk: infostand, ritueel, wandelparcours
2. Logistiek: zoeken naar locatie, opstellen van folder, verspreiding van folder, PR
(website, nieuwsbrief,…)
Werkingsverslag 2012
CGG-suïcidepreventiewerking
34
o Engagement suïcidepreventiewerking van de CGG
• meehelpen met PR van deze wandeling in desbetreffende regio.
5. Bijdragen bij de Online Gespreksgroep:
o Engagement Werkgroep Verder
• Organiseren online gespreksgroep
1. Inhoudelijk: vorming aan moderatoren, planning moderatoren
2. Logistiek: chatmodule voorzien, PR (website, nieuwsbrief, sociale media,…)
o Engagement suïcidepreventiewerking van de CGG
• PR van de online gespreksgroep bij de begeleiders van de gespreksgroepen in hun
regio.
• PR via website, nieuwsbrief
• Bijdragen aan de promotie, het faciliteren van het vinden van iemand binnen het CGG
die een rol als moderator van de online gespreksgroep kan opnemen.
6. Opvolgen van Media-richtlijnen:
o Engagement Werkgroep Verder
• Opvolging van de media-richtlijnen en indien nodig contact opnemen bij schending
• Ingaan op vragen van journalisten, rekening houdend met de media-richtlijnen
• Aanpassen van de media-richtlijnen en dit communiceren naar publiek.
o Engagement suïcidepreventiewerking van de CGG
• Signalisatie bij schending van de media-richtlijnen
• Bij geven van interviews rekening houden met de media-richtlijnen en deze ook
toepassen/meedelen aan de journalist.
• Voor aanvragen tot interviews specifiek rond postventie: doorverwijzen naar
Werkgroep Verder.
Om deze overeenkomst met bijhorende doelstellingen realiseerbaar te maken, is het nodig dat de
suïcidepreventiewerkers per provincie een aantal uren vrijgesteld worden (raming: 8u) om de activiteiten
van Werkgroep Verder mee uit te dragen en uit te werken.
Werkingsverslag 2012
CGG-suïcidepreventiewerking
35
BIJLAGE 3: Samenwerkingsverklaring tussen CGG-SP en Zorg voor Suïcidepogers
Samenwerkingsovereenkomst
tussen
DAGGprojecthouder : Zorg voor Suïcidepogers en de Suïcidepreventiewerking van de CGG
De hieronder vermelde partijen verbinden zich tot een functionele samenwerking:
- DAGG, Kapelstraat 67, 3920 Lommel, projecthouder van Zorg voor Suïcidepogers
en
- De Suïcidepreventiewerking van de CGG (FDGG-Zorgnet Vlaanderen)
Door het onderschrijven van deze overeenkomst
- ondersteunt de Suïcidepreventiewerking van de CGG (CGG-SP), DAGG bij het realiseren van het Project
Integrale Zorg Suïcidepogers (Zorg voor Suïcidepogers).
- ondersteunt Zorg voor Suïcidepogers de CGG-SP bij het realiseren van de doelstellingen m.b.t.:
- het opvangen van suïcidepogers in zorgnetwerken
- en de deskundigheidsbevordering van zorgverstrekkers betrokken bij de opvang van suïcidepogers
- en de deskundigheidsbevordring van huisartsen in kader opvang suïcidepogers.
De samenwerking omvat volgende doelstellingen:
Promotie van de strategieën en materialen die kaderen in Zorg voor Suïcidepogers door CGG-SP
- Het draaiboek voor de implementatie van Zorg voor Suïcidepogers en de instrumenten IPEO
en K-IPEO worden gepresenteerd in voorzieningen betrokken bij de opvang van
suïcidepogers via voorlichtingsmomenten
- Er wordt een aan aanbod gedaan voor vormingen in gebruik IPEO en K-IPEO aan
ziekenhuispersoneel en zorgverstrekkers betrokken bij de opvang van suïcidepogers
- Er wordt vorming gegeven aan de doelgroepen
- Er gebeuren evaluaties van vormingen
- Er gebeuren evaluaties van de implementatie van het Zorg voor Suïcidepogers in AZ en bij
zorgverstrekkers bij jonge suïcidepogers
- Er worden vormingen gegeven aan huisartsen
- De overlegmomenten, infosessies , vormingen en evaluatiegesprekken worden geregistreerd
en gecommuniceerd aan DAGG
- De CGG-SP participeren aan de Werkgroep netwerken waar deze acties besproken worden
- De CGG-SP verspreiden de nieuwsbrief van de projecthouder
- De CGG-SP werken mee aan een evaluatie van de patiëntenfolder
- De CGG-SP werken mee aan de terugkoppeling registratiedata naar belanghebbenden
- De CGG-SP werken mee aan de verankering van het project
Werkingsverslag 2012
CGG-suïcidepreventiewerking
36
- De CGG-SP werkt mee aan publicaties en studiedagen met dit thema
- De ondersteuningsfunctie van CGG-SP participeert aan de expertengroep die Zorg voor
Suïcidepogers begeleidt.
- De ondersteuningsfunctie agendeert dit thema op de vergadering van provinciaal
coördinatoren en de stuurgroep
- archiveert materialen (bv FAQ, …) , vormingsmaterialen en verslagen vergaderingen
werkgroep netwerken in ‘intranet’
- De ondersteuningsfunctie levert de registratiedata aan van de acties van de CGG-SP aan
DAGG
gedaan op 25/03/2011
Voor de CGGSP Voor DAGGvzw
Voorzitter stuurgroep Hans Schröter
Alain Vincke
Werkingsverslag 2012
CGG-suïcidepreventiewerking
37
BIJLAGE 4: Engagementsverklaring tussen CGG-SP en Domus Medica
Engagementsverklaring
tussen Domus Medica en de Suïcidepreventiewerking van de CGG met betrekking tot het ontwikkelen van
vormingsmateriaal
voor huisartsen
UITGANGSPUNTEN
• De ondertekenende partijen gaan deze engagementsverklaring aan met het oog op het optimaliseren
van de beschikbare middelen en mensen ten bate van de eigen opdrachten en continuïteit daarin, met
wederzijds respect voor de autonomie van elke organisatie in het kader van de
(beheers)overeenkomst die ze hebben afgesloten met de Vlaamse Overheid.
• Deze onderlinge samenwerking komt er in functie van het bereiken van huisartsen, als relevante
doelgroep in het kader van suïcidepreventie.
Hieronder vernoemde partijen:
• Domus Medica, vertegenwoordigd door Dr Maaike Van Overloop, voorzitter
• Suïcidepreventiewerking van de CGG (CGG-SP), vertegenwoordigd door Tine Langedock, voorzitter van
de Stuurgroep CGG-SP
engageren zich tot een functionele samenwerking voor de hieronder omschreven doelstelling:
het aanmaken en promoten van vorming over suïcide(preventie) voor huisartsen.
Het vormingsmateriaal bestaat uit:
• Een algemeen basispakket, te gebruiken in LOK-groepen van huisartsen,
• Een pakket dat aansluit bij Zorg voor Suïcidepogers (ZS), voorheen Project Integrale Zorg Suïcidepogers
(PIZS) genoemd, en het gebruik van Instrument voor Psychosociale Evaluatie en Opvang (Kinderen en
jongeren) ((K)IPEO) bedoeld voor LOK-groepen en huisartsenkringen. Deze pakketten zullen, zonder
exhaustief te zijn, bestaan uit een powerpointpresentatie en een werkmap met achtergrondinfo voor
lesgevers en deelnemers. De bestaande pakketten die reeds ontwikkeld en uitgewerkt zijn door de
CGG-suïcidepreventiewerkers en in het kader van (PI)ZS dienen samen met de door Domus Medica
ontwikkelde suïcidepreventiekaart hierbij als vertrekbasis.
Bijdrage Domus Medica:
• Zet 1medewerker(s) in die voor 15 u dit pakket mee vorm geeft;
• Zet 1 medewerker in voor het nalezen van het pakket ( ca 3u)
• Levert knowhow aan rond de behoeften van huisartsen op het domein van suïcide(preventie);
• Levert de nodige informatie aan over methodieken die reeds hun werkbaarheid bij huisartsen
bewezen;
• Voorziet in vormingsmateriaal;
• Maakt de vormingen bekend via hun website, e- nieuwsbrief en andere kanalen.
• Stuurt door de LOK-groepen aangevraagde vormingen door naar CCG-SP
Bijdrage CGG-SP:
• Zet 3 CGG-suïcidepreventiewerkers elk voor 15u in om dit pakket effectief vorm te geven. Daarnaast
investeert een vierde CGG-suïcidepreventiewerker ca. 3u in het nalezen van het werk;
• Levert inhoudelijke elementen aan over het thema suïcidepreventie;
• Levert het basispakket aan dat nu reeds gebruikt wordt door de CGG-suïcidepreventiewerkers;
• Verzorgt vormingen aan huisartsen.
Streefdatum voor de aflevering van het vormingsmateriaal is 31 oktober 2012.
Werkingsverslag 2012
CGG-suïcidepreventiewerking
38
Zowel Domus Medica als de (Stuurgroep van de) Suïcidepreventiewerking van de CGG blijft de vrijheid
behouden om zelf flexibel met deze pakketten om te gaan, doch mits voorafgaand informeren van de partner
en met de mogelijkheid voor de partner om, bij eventueel niet-akkoord, een onderhandeling hierover aan te
gaan. Bij meer ingrijpende veranderingen is een uitdrukkelijk akkoord van de partner vereist.
Voor Domus Medica Voor de (Stuurgroep van de)
Suïcidepreventiewerking van de CGG
Maaike Van Overloop Tine Langedock
Voorzitter Voorzitter Stuurgroep
Suïcidepreventiewerking van de CGG
Werkingsverslag 2012
CGG-suïcidepreventiewerking
39
BIJLAGE 5: Sjabloon Locoregionale uitvoering Vlaams Actieplan Suïcidepreventie 2013
Jaarplan 2013
Locoregionale ondersteuning van het Vlaams actieplan suïcidepreventie
Provincie
Samenvatting:
Naam project Locoregionale ondersteuning van het Vlaams actieplan suïcidepreventie
Contactpersoon Naam:
Adres:
Tel:
Email:
URL:
CGG
Partners
Logo
Algemene
doelstelling
20% minder zelfdodingen tegen 2020 in vergelijking met 2000
Suïcidepreventie omvat drie soorten preventie die samen een continuüm vormen gaande van geestelijke
gezondheidsbevordering bij de algemene bevolking over preventie bij risicogroepen tot en met opvang van
suïcidepogers en van nabestaanden:
- Universele preventie richt zich tot de algemene bevolking en zet in op het verhogen van de mentale
veerkracht en het stimuleren van zelfhulp met als doel geestelijke gezondheidsproblemen te
voorkomen;
- Selectieve preventie legt de focus op doelgroepen die een verhoogd risico hebben om suïcidaal gedrag
te ontwikkelen;
- Geïndiceerde preventie is gericht naar mensen die reeds suïcidale gedachten hebben of suïcidaal
gedrag vertonen.
Logo’s en CGG’s engageren zich om dit continuüm als gedeeld kader te gebruiken en de acties die ze uitwerken
binnen dit continuüm te plaatsen en op elkaar af te stemmen. Op die manier wordt gestreefd naar een
samenhangend actieplan waarin acties met elkaar verbonden worden en elkaar versterken en dat gedragen
wordt door CGG en Logo’s.
1°: het behouden van de locoregionale samenwerking binnen de stuurgroep of locoregionale werkgroep
suïcidepreventie, waarin minstens de Logo’s en het CGG met suïcidepreventiewerking vertegenwoordigd zijn;
• Naam stuurgroep
• Leden stuurgroep
• Opdracht
Werkingsverslag 2012
CGG-suïcidepreventiewerking
40
stuurgroep
2°: een gedeelde verantwoordelijkheid opnemen voor de realisatie van het Vlaams actieplan suïcidepreventie
op locoregionaal niveau;
3°: de Vlaamse overheid adviseren en op vraag participeren aan de Vlaamse werkgroep suïcidepreventie;
Deze taak wordt opgenomen door de Logo’s en de Centra Geestelijke Gezondheidszorg.
• Voor de CGG neemt Tine Langedock (voorzitter CGG-SP) met Karen De Waele
(ondersteuningsfunctie CGG SP) als plaatsvervanger deel aan de Vlaamse werkgroep.
• Voor de Logo’s zetelen Katia De Busscher (Logo Waasland) en Sophie Goetghebuer (Logo
Dender) als afgevaardigden in de Vlaamse werkgroep suïcidepreventie.
• Participatie op vraag zal steeds in onderling overleg bekeken worden.
4°:
CGG: op vraag: netwerking, promotie en dissemineren van methodieken voor de eerste strategie binnen het
nieuwe Vlaams actieplan suïcidepreventie ‘ het bevorderen van de geestelijke gezondheid’ voor wat betreft
strategie 1 a (individuele veerkracht en vermogen tot zelfhulp versterken): Fit In Je Hoofd, de Goed
Gevoelstoel, Fit In Je Hoofd voor jongeren en het project preventiecoaches geestelijk gezondheidsbeleid in
scholen;
Logo’s: netwerking, promotie en dissemineren van methodieken voor de uitvoering van de eerste strategie
binnen het nieuwe Vlaams Actieplan suïcidepreventie ‘het bevorderen van de geestelijke gezondheid’ voor wat
betreft strategie 1a (de individuele veerkracht en vermogen tot zelfhulp versterken) door tenminste een
participatie aan de implementatie en uitvoering van Fit In Je Hoofd, de Goed Gevoelstoel, Fit In Je Hoofd voor
jongeren en het project preventiecoaches geestelijk gezondheidsbeleid in scholen;
Titel actie/initiatief Fit in je hoofd, goed in je vel
Periode/datum
Strategie Geestelijke gezondheidsbevordering
Geef hier een bondige
omschrijving van de
actie (methodiek,
doelstelling, doelgroep,
setting, evidentie,
evaluatie)
Kadert de actie binnen
een ruimer project?
Zoja, omschrijf
Fit in je hoofd, goed in je vel. Bereiken van de ruime bevolking
boven de 16 jaar.
Uitvoerders + Andere:
Wijze waarop de
samenwerking Logo’s
en CGG dit project
versterkt
Regio/populatiegrootte
Titel actie/initiatief Goed-Gevoel-Stoel
Werkingsverslag 2012
CGG-suïcidepreventiewerking
41
Periode/datum
Strategie Geestelijke gezondheidsbevordering
Geef hier een bondige
omschrijving van de
actie (methodiek,
doelstelling, doelgroep,
setting, evidentie,
evaluatie)
Kadert de actie binnen
een ruimer project?
Zoja, omschrijf
Goed-Gevoel-Stoel. Bereiken van kansengroepen.
Uitvoerders + Andere:
Wijze waarop de
samenwerking Logo’s
en CGG dit project
versterkt
Regio/populatiegrootte
Titel actie/initiatief Nok Nok, het klopt in mijn hoofd
Periode/datum
Strategie Geestelijke gezondheidsbevordering
Geef hier een bondige
omschrijving van de
actie (methodiek,
doelstelling, doelgroep,
setting, evidentie,
evaluatie)
Kadert de actie binnen
een ruimer project?
Zoja, omschrijf
Nok Nok. Bereiken van jongeren van 12 tot 16 jaar.
Uitvoerders + Andere:
Wijze waarop de
samenwerking Logo’s
en CGG dit project
versterkt
Regio/populatiegrootte
Titel actie/initiatief Project Preventiecoach secundair onderwijs
Periode/datum
Strategie Geestelijke gezondheidsbevordering
Geef hier een bondige
omschrijving van de
actie (methodiek,
doelstelling, doelgroep,
setting, evidentie,
evaluatie)
Kadert de actie binnen
een ruimer project?
Zoja, omschrijf
Uitwerken van een geestelijk gezondheidsbeleid in secundaire
scholen.
Werkingsverslag 2012
CGG-suïcidepreventiewerking
42
Uitvoerders + Andere:
Wijze waarop de
samenwerking Logo’s
en CGG dit project
versterkt
Regio/populatiegrootte
Titel actie/initiatief Werelddag geestelijke gezondheid
Periode/datum 10/10
Strategie Geestelijke gezondheidsbevordering
Geef hier een bondige
omschrijving van de
actie (methodiek,
doelstelling, doelgroep,
setting, evidentie,
evaluatie)
Kadert de actie binnen
een ruimer project?
Zoja, omschrijf
Uitvoerders + Andere:
Wijze waarop de
samenwerking Logo’s
en CGG dit project
versterkt
Regio/populatiegrootte
Titel actie/initiatief Zilverwijzer
Periode/datum
Strategie Geestelijke gezondheidsbevordering
Geef hier een bondige
omschrijving van de
actie (methodiek,
doelstelling, doelgroep,
setting, evidentie,
evaluatie)
Kadert de actie binnen
een ruimer project?
Zoja, omschrijf
Zilverwijzer. Bereiken van senioren.
Uitvoerders + Andere:
Wijze waarop de
samenwerking Logo’s
en CGG dit project
versterkt
Regio/populatiegrootte
Titel actie/initiatief
Periode/datum
Strategie
Werkingsverslag 2012
CGG-suïcidepreventiewerking
43
Geef hier een bondige
omschrijving van de
actie (methodiek,
doelstelling, doelgroep,
setting, evidentie,
evaluatie)
Kadert de actie binnen
een ruimer project?
Zoja, omschrijf
Uitvoerders + Andere:
Wijze waarop de
samenwerking Logo’s
en CGG dit project
versterkt
Regio/populatiegrootte
5°:
CGG: netwerking, promotie en meewerken aan de uitvoering van de eerste strategie binnen het nieuwe Vlaams
actieplan SP ‘het bevorderen van de geestelijke gezondheid’ voor wat betreft strategie 1e (het suïcideveilig
maken van de omgeving) door samenwerking met Infrabel en Werkgroep Verder voor de mediarichtlijnen
logo’s: op vraag van de CGG-suïcidepreventiewerkers: netwerking, promotie en dissemineren van methodieken
voor de uitvoering van eerste strategie binnen het nieuwe Vlaams Actieplan suïcidepreventie ‘het bevorderen
van de geestelijke gezondheid’ voor wat betreft strategie 1e (het suïcideveilig maken van de omgeving) door
samenwerking met o.a. Infrabel en Werkgroep Verder voor de mediarichtlijnen
Titel actie/initiatief Samenwerken met infrabel
Periode/datum
Strategie Het suïcideveilig maken van de omgeving
Geef hier een bondige
omschrijving van de
actie (methodiek,
doelstelling, doelgroep,
setting, evidentie,
evaluatie)
Kadert de actie binnen
een ruimer project?
Zoja, omschrijf
Uitvoerders + Andere:
Wijze waarop de
samenwerking Logo’s
en CGG dit project
versterkt
Regio/populatiegrootte Provincie Antwerpen
Titel actie/initiatief Samenwerken met de Werkgroep Verder
Periode/datum
Werkingsverslag 2012
CGG-suïcidepreventiewerking
44
Strategie Het suïcideveilig maken van de omgeving
Geef hier een bondige
omschrijving van de
actie (methodiek,
doelstelling, doelgroep,
setting, evidentie,
evaluatie)
Kadert de actie binnen
een ruimer project?
Zoja, omschrijf
Uitvoerders + Andere:
Wijze waarop de
samenwerking Logo’s
en CGG dit project
versterkt
Regio/populatiegrootte
6°:
CGG: procesondersteuning van de Logo’s inzake netwerking, promotie en dissemineren van methodieken voor
de uitvoering van de eerste strategie binnen het VAS het bevorderen van de geestelijke gezondheid voor wat
betreft strategie 1b (ouders versterken), 1c (sociale steun versterken en 1 d (hulp zoeken aanmoedigen en
stigma doorbreken) door het zoeken van samenwerkingen en aansluiting te vinden bij bestaande initiatieven;
Logo’s: netwerking, promotie en dissemineren van methodieken voor de uitvoering van de eerste strategie
binnen het Vlaams Actieplan Suïcidepreventie ‘ het bevorderen van de geestelijke gezondheid’ voor wat betreft
strategie 1b (ouders versterken), 1c (sociale steun versterken en 1 d (hulp zoeken aanmoedigen en stigma
doorbreken) door het zoeken van samenwerkingen en aansluiting te vinden bij bestaande initiatieven
Titel actie/initiatief
Periode/datum
Strategie Het bevorderen van de geestelijke gezondheid – strategie 1b –
versterken van ouders
Geef hier een bondige
omschrijving van de
actie (methodiek,
doelstelling, doelgroep,
setting, evidentie,
evaluatie)
Kadert de actie binnen
een ruimer project?
Zoja, omschrijf
Wijze waarop de
samenwerking Logo’s
en CGG dit project
versterkt
Uitvoerders + Andere:
Regio/populatiegrootte
Titel actie/initiatief
Werkingsverslag 2012
CGG-suïcidepreventiewerking
45
Periode/datum
Strategie Het bevorderen van de geestelijke gezondheid – strategie 1c –
sociale steun versterken
Geef hier een bondige
omschrijving van de
actie (methodiek,
doelstelling, doelgroep,
setting, evidentie,
evaluatie)
Kadert de actie binnen
een ruimer project?
Zoja, omschrijf
Uitvoerders + Andere:
Wijze waarop de
samenwerking Logo’s
en CGG dit project
versterkt
Regio/populatiegrootte
Titel actie/initiatief
Periode/datum
Strategie Het bevorderen van de geestelijke gezondheid – strategie 1d –
hulp zoeken aanmoedigen en stigma doorbreken
Geef hier een bondige
omschrijving van de
actie (methodiek,
doelstelling, doelgroep,
setting, evidentie,
evaluatie)
Kadert de actie binnen
een ruimer project?
Zoja, omschrijf
Uitvoerders + Andere:
Wijze waarop de
samenwerking Logo’s
en CGG dit project
versterkt
Regio/populatiegrootte
7°:
CGG: netwerking, promotie en dissemineren van methodieken voor de uitvoering van de tweede strategie
binnen het Vlaams Actieplan suïcidepreventie ‘ het bevorderen van laagdrempelige telezorg’ door ten minste
een participatie aan het project voor laagdrempelige telezorg voor huisartsen van het centrum ter preventie
van zelfdoding;
logo’s: netwerking, promotie en dissemineren van methodieken voor de uitvoering van de tweede strategie
binnen het Vlaams Actieplan suïcidepreventie ‘het bevorderen van laagdrempelige telezorg’ voor wat betreft
Werkingsverslag 2012
CGG-suïcidepreventiewerking
46
de bekendmaking van het project voor laagdrempelige telezorg voor huisartsen van het centrum ter preventie
van zelfdoding;
Titel actie/initiatief Bekend maken ASPHA
Periode/datum
Strategie Het bevorderen van laagdrempelige telezorg
Geef hier een bondige
omschrijving van de
actie (methodiek,
doelstelling, doelgroep,
setting, evidentie,
evaluatie)
Kadert de actie binnen
een ruimer project?
Zoja, omschrijf
Ja,
Uitvoerders + Andere:
Wijze waarop de
samenwerking Logo’s
en CGG dit project
versterkt
Regio/populatiegrootte
8°:
CGG:netwerking, promotie en meewerken aan de uitvoering van de derde strategie binnen het Vlaams
Actieplan suïcidepreventie ‘het bevorderen van deskundigheid bij professionelen’ door het promoten, faciliteren
of verzorgen van vormingen aan derden;
Logo’s: netwerking, promotie en dissemineren van methodieken voor de uitvoering van de derde strategie
binnen het Vlaams Actieplan suïcidepreventie ‘het bevorderen van deskundigheid bij professionelen’ voor wat
betreft het promoten en faciliteren van vorming aan derden
9°:
CGG: netwerking, promotie en meewerken aan de uitvoering van de vierde strategie binnen het Vlaams
Actieplan suïcidepreventie ‘aandacht voor specifieke doelgroepen’ door een participatie aan de zorg voor
nabestaanden, de zorg voor suïcidepogers en de vroege detectie en opvang bij psychose ,
Logo’s: netwerking, promotie en dissemineren van methodieken voor de uitvoering van de vierde strategie
binnen het nieuw op te stellen Vlaams Actieplan suïcidepreventie ‘strategieën voor specifieke doelgroepen’
voor wat betreft de bekendmaking en ondersteuning in implementatie van de zorg voor nabestaanden, de zorg
voor suïcidepogers en de vroege detectie en opvang bij psychose en andere psychiatrische aandoeningen die
een hoog risico op zelfdoding inhouden;
Zorg voor nabestaanden
Titel actie/initiatief
Periode/datum 2013
Strategie Aandacht voor specifieke doelgroepen
Geef hier een bondige
omschrijving van de
actie (methodiek,
doelstelling, doelgroep,
Werkingsverslag 2012
CGG-suïcidepreventiewerking
47
setting, evidentie,
evaluatie)
Kadert de actie binnen
een ruimer project?
Zoja, omschrijf
Wijze waarop de
samenwerking Logo’s
en CGG dit project
versterkt
Uitvoerders + Andere:
Regio/populatiegrootte Provincie
Zorg voor suïcidepogers:
Titel actie/initiatief
Periode/datum 2013
Strategie Aandacht voor specifieke doelgroepen
Geef hier een bondige
omschrijving van de
actie (methodiek,
doelstelling, doelgroep,
setting, evidentie,
evaluatie)
Kadert de actie binnen
een ruimer project?
Zoja, omschrijf
Uitvoerders + Andere:
Wijze waarop de
samenwerking Logo’s
en CGG dit project
versterkt
Regio/populatiegrootte
Vroege detectie en opvang bij psychose en andere psychiatrische aandoeningen die een hoog risico op
zelfdoding inhouden
Titel actie/initiatief
Periode/datum 2013
Strategie Aandacht voor specifieke doelgroepen
Geef hier een bondige
omschrijving van de
actie (methodiek,
doelstelling, doelgroep,
setting, evidentie,
evaluatie)
Kadert de actie binnen
een ruimer project?
Zoja, omschrijf
Uitvoerders + Andere:
Werkingsverslag 2012
CGG-suïcidepreventiewerking
48
Wijze waarop de
samenwerking Logo’s
en CGG dit project
versterkt
Regio/populatiegrootte Provincie
10°:
De projecthouders van de locoregionale projecten organiseren tenminste drie keer per jaar een overleg met
agentschap en kabinet; tijdens dit overleg brengen de projecthouders naast een stand van zaken ook advies uit
aan agentschap en kabinet over mogelijke verbeteringen aan het beleid;
11°:
De projecthouders zorgen voor een uniforme uitstraling van de uitvoering van het Vlaams Actieplan
suïcidepreventie door onder andere de gemeenschappelijke website te onderhouden en de oorspronkelijke
benaming van projecten en acties te respecteren.µ
12°:
De projecthouders werken waar nodig en gewenst mee aan de locoregionale uitvoering van nieuwe initiatieven
binnen het nieuwe Vlaams Actieplan Suïcidepreventie (2012-2020)
Werkingsverslag 2012
CGG-suïcidepreventiewerking
49
BIJLAGE 6: Omschrijving van de verschillende soorten aangeboden vorming
Standaardvorming:
Doelgroep: intermediairen.
Doelstelling: De deelnemers aan deze vorming kunnen na deze vorming minimaal signalen die wijzen op
suïcide detecteren en suïcidaliteit bespreekbaar stellen dit met het oog op verwijzing naar deskundige risico-
inschatting en hulp Populaire misvattingen en opvattingen die deskundige zorg verhinderen worden
gecorrigeerd.
Programma:Vorming bestaande uit 1 à 2 dagdelen en bestaat voornamelijk uit informatieoverdracht. Thema’s
die hier minimaal aan bod komen zijn epidemiologie, situering van de problematiek, suïcidaal proces,
signaaldetectie, bespreekbaar stellen, risico-inschatting, hulpbronnen (CPZ, enz), doorverwijzen en
preventieacties binnen VLASP (Fit in je hoofd enz)
Methodiek: Er wordt zoveel mogelijk gebruik gemaakt van interactieve werkvormen zoals stellingenspel en
groepsopdrachten
Intensieve vorming:
Doelgroep: intermediairen en beleidsmakers
Doelstelling: Deelnemers aan deze vorming kunnen signalen die wijzen op suïcide detecteren, suïcidaliteit
bespreekbaar stellen, risico op suïcide inschatten, zijn op de hoogte van methodieken binnen crisisinterventie
en postventie, hebben een zicht op zorgpaden en samenwerking tussen zorgverstrekkers en kunnen een
suiïcidepreventiebeleid opmaken. Ze nemen kennis van bestaande preventieve acties binnen VLASP aangepast
aan de doelgroep waarmee ze contact hebben.
Programma:Vorming bestaande uit minimaal drie dagdelen waarbij het inoefenen van vaardigheden en
inspelen op attitude belangrijke doelstellingen zijn. Thema’s zijn naast diegene die aanbod komen tijdens de
standaardvorming, crisisinterventie, opvang van de suïcidepoger, postventie, hulpverlener als nabestaande,
opmaak van een suïcidepreventiebeleid.
Methodiek: groepsopdrachten en discussies, rollenspelen, ervaringsuitwisseling met de trainer
Navorming:
Doelgroep: vroegere deelnemers van een standaard of intensieve vorming.
Programma: Vorming bestaande uit 1 of 2 dagdelen die plaatsvindt in opvolging van een standaardvorming of
intensieve vorming. Het kan hier om uitdieping gaan van thema’s die aan bod kwamen tijdens deze vormingen,
maar ook verdere ondersteuning en feedback bij de opmaak van een beleid.
Doelstelling: Verankering van de opgedane kennis, vaardigheden en attitudes tijdens de standaard en/of
intensieve vorming.
Methodiek: huiswerkopdracht, casuïstiek, rollenspelen
Train-de-trainer:
Doelgroep: Medewerkers/beleidsmakers/stafmedewerkers/opleiders binnen organisaties die als opdracht
hebben hun collega’s te trainen/vormen in suicidepreventie.
Programma: Dezelfde inhouden als bij de intensieve vorming komen aan bod, maar hier wordt specifiek
aandacht besteed aan hoe de boodschap bij een groep over te brengen, hoe omgaan met weerstand, FAQ etc..
Daarnaast wordt navorming aangeboden om op de hoogte te blijven van nieuwe inzichten en ervaringen uit te
wisselen tussen de trainers.
Doelstelling: Kunnen een training geven aan de eigen medewerkers binnen hun organisatie waarbij
bespreekbaar stellen van de suïcide een minimale doelstelling is.
Methodiek: informatieoverdracht en training didactische methodieken zoals stellingenspel, groepsopdrachten
en discussies, rollenspelen, ervaringsuitwisseling met de trainer, huiswerkopdrachten
Naast deze vaste formules kunt u uiteraard voor uw organisatie een vorming op maat aanvragen. Onze
medewerkers bekijken dan aan welke inhoud en programma uw organisatie het meeste nood heeft.
Werkingsverslag 2012
CGG-suïcidepreventiewerking
50
BIJLAGE 7: Lijst met afkortingen
ASPHA: Advies SuïcidePreventie voor HuisArtsen
AZ: Algemene Ziekenhuizen
BVR CGG-SP: Besluit van de Vlaamse Regering over de subsidiëring van een uitbreiding van de CGG
suïcidepreventiewerking
CAW: Centra voor Algemeen Welzijnswerk
CGG-SP: Suïcidepreventiewerking van de Centra voor Geestelijke Gezondheidszorg
CLB: Centra voor Leerlingenbegeleiding
CPZ: Centrum ter Preventie van Zelfdoding
EZO: Eenheid voor Zelfmoordonderzoek
FDGG: Federatie van Diensten voor Geestelijke Gezondheidszorg
IPEO: Instrument voor Evaluatie en Opvang van Suïcidepogers
JAC: Jongeren AdviesCentrum
K-IPEO: Kinder-en jongeren Instrument voor Evaluatie en Opvang van Suïcidepogers
LOGO: Lokaal GezondheidsOverleg
OTZS: Organisatie met Terreinwerking Zorg voor Suïcidepogers
SG CGG-SP: Stuurgroep van de Suïcidepreventiewerking van de Centra voor Geestelijke Gezondheidszorg
TAD-werking: Tabak, Alcohol en Drugswerking
VAS II: Vlaamse Actieplan Suïcidepreventie 2012-2020
VAZG: Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid
VDIP: Vroegdetectie en – interventie bij psychiatrische (psychotische) stoornissen
VIGeZ: Vlaams Instituut voor Gezondheidspromotie en Ziektepreventie
VVI: Verbond der Verzorgingsinstellingen
WG V: Werkgroep Verder
ZnV: Zorgnet Vlaanderen
Werkingsverslag 2012
CGG-suïcidepreventiewerking
51
Werkingsverslag 2012
CGG-suïcidepreventiewerking
52
Suïcidepreventiewerking van de CGG
p/a Residentie Servaes – 1ste
verdieping
Martelaarslaan 204b
9000 Gent
TEL 09/233.50.99
www.suicidepreventievlaanderen.be
Vlaamse Gemeenschap
Top Related