8/19/2019 Kti Emilia Silvana
1/73
FAKTOR-FAKTOR YANG MEMPENGARUHI IBU TERHADAP
STATUS IMUNISASI DASAR PADA BAYI USIA 12-24 BULAN
DI DESA SIABAL-ABAL II KECAMATAN SIPAHUTAR
KABUPATEN TAPANULI UTARA
EMILIA SILVANA
SITOMPUL
NIM : 105102037
KARYA TULIS ILMIAH
PROGRAM D-IV BIDAN PENDIDIK FAKULTAS KEPERAATAN
UNIVERSITAS SUMATERA UTARA
2011
8/19/2019 Kti Emilia Silvana
2/73
PROGRAM D-IV BIDAN PENDIDIK FAKULTAS KEPERAWATAN
UNIVERSITAS SUMATERA UTARA
Karya Tulis Ilmiah, u!i "#$$
Emilia Sil%a!a Si&'m(ul
Fa)&'r-*a)&'r ya!+ Mm(!+aruhi Iu Trha.a( S&a&us Imu!isasi Dasar (a.a Bayi Usia
8/19/2019 Kti Emilia Silvana
3/73
$"-"/ Bula! .i Dsa Siaal-aal II K0ama&a! Si(ahu&ar Kau(a&! Ta(a!uli U&ara
Tahu! "#$$
%ii 1 /2 hal 1 3 &al 1 $/ lam(ira!
ABSTRAK
Imu!isasi mru(a)a! sua&u &i!.a)a! (mria! ))ala! )(a.a a!a) &rha.a( (!ya)i& ya!+ .a(a& .i0+ah .!+a! imu!isasi slum rusia $" ula! yai&u
&ur)ul'sis, ('li', h(a&i&is B, .i*&ri, (r&usis, &&a!us, .a! 0am(a)4 Imu!isasi .asar
.!+a! l!+)a( .a! &ra&ur .!+a! m!.a(a& smua 5!is imu!isasi .asar (a.a 6a)&u
a!a) rusia )ura!+ .ari $$ ula! .a(a& m!+ura!+i a!+)a )sa)i&a! .a! )ma&ia! ali&a s)i&ar 7#-8394 Imu!isasi .asar ya!+ &i.a) l!+)a(, ma)simum ha!ya .a(a&
mmri)a! (rli!.u!+a! "3-/#94 Pra! s'ra!+ iu (a.a (r'+ram imu!isasi sa!+a&
(!&i!+, )ar!a (!++u!aa! sara!a )sha&a! 'lh ayi:a!a) r)ai&a! .!+a! *a)&'r ya!+ mm(!+aruhi iu4 Tu5ua! (!li&ia! i!i u!&u) m!+&ahui a.a!ya huu!+a!
a!&ara *a)&'r-*a)&'r ya!+ mm(!+aruhi iu &rha.a( s&a&us imu!isasi .asar (a.a ayi
usia $"-"/ ula!4 P!li&ia! i!i m!++u!a)a! .sai! korelasi deskriptif .!+a! (!.)a&a! cross sectional 4 umlah sam(l .alam (!li&ia! i!i a.alah /# 'ra!+4
P!+amila! sam(l .!+a! m!++u!a)a! total population4 P!li&ia! i!i .ila)u)a! .i
Dsa Siaal-aal II K0ama&a! Si(ahu&ar Kau(a&! Ta(a!uli U&ara (a.a Fruari-Mar& "#$$4 I!s&rum! .alam (!li&ia! i!i ru(a )usi'!r4 A!alisa .a&a ya!+
.i+u!a)a! chi-square4 Dari hasil (!li&ia! .isim(ul)a! a.a huu!+a! ya!+ si+!i*i)a!
a!&ara usia iu .!+a! !ilai (;#,##$, (!.i.i)a! .!+a! !ilai (;#,##/, ()r5aa!
.!+a! !ilai (;#,##$, 5umlah a!a) .!+a! !ilai (;#,###, .a! (!+&ahua! .!+a! !ilai (;#,### &rha.a( s&a&us imu!isasi .asar4 Dari (!li&ia! i!i .ihara()a! a+ar &!a+a
)sha&a! m!i!+)a&)a! mu&u (laya!a! )sha&a!, u(aya (r'm'si )sha&a! ru(a
su(('r& s'sial, ya)!i (!i!+)a&a! )uali&as (!yuluha! )sha&a!, mmri)a! m'&i%asi.alam mma!*aa&)a! (laya!a! )sha&a! &ru&ama imu!isasi4
Da*&ar Pus&a)a < "##2-"#$#
Ka&a Ku!0i < Imu!isasi .asar, *a)&'r-*a)&'r ya!+ mm(!+aruhi iu
KATA PENGANTAR
Pu5i .a! syu)ur (!ulis u0a()a! )(a.a Tuha! =a!+ Maha Esa a&as r)a&Nya
(!ulis .a(a& m!ylsai)a! Karya Tulis Ilmiah i!i ya!+ r5u.ul < >Fa)&'r-*a)&'r ya!+
Mm(!+aruhi Iu &rha.a( S&a&us Imu!isasi Dasar (a.a Bayi Usia $"-"/ Bula! .i
8/19/2019 Kti Emilia Silvana
4/73
Dsa Siaal-aal II K0ama&a! Si(ahu&ar Kau(a&! Ta(a!uli U&ara Tahu! "#$$? ya!+
.isusu! u!&u) ml!+)a(i .a! mm!uhi salah sa&u syara& .alam m!ylsai)a!
(!.i.i)a! D-IV Bi.a! P!.i.i) .i Fa)ul&as K(ra6a&a! U!i%rsi&as Suma&ra U&ara4
Dalam (!ulisa! Karya Tulis Ilmiah i!i, (!ulis m!.a(a&)a! a!&ua! .ari
ra+ai (iha)4 Olh )ar!a i&u (a.a )sm(a&a! i!i (!ulis m!+u0a()a! rasa
&rima)asih ya!+ ssar-sar!ya )(a.a <
$4 .r4 D.i Ar.i!a&a, MKs, sla)u D)a! Fa)ul&as K(ra6a&a! U!i%rsi&as
Suma&ra U&ara4
"4 Nur As!ah Si&'ha!+, SK(, Ns4 MK(, sla)u K&ua Pr'+ram D-IV Bi.a! P!.i.i)
Fa)ul&as K(ra6a&a! U!i%rsi&as Suma&ra U&ara .a! sla)u .'s! (!+u5i II
.alam u5ia! )arya &ulis ilmiah i!i4
24 .r4 @54 Sarah Di!a, S(OG K, sla)u (mimi!+ (!ulis ya!+ mmri)a!
.u)u!+a! .a! sara! .alam (!ulisa! )arya &ulis ilmiah i!i4
/4 .r4 ulia!.i @araha(, MA, sla)u .'s! (!+u5i I .alam u5ia! Karya Tulis Ilmiah
i!i4
34 Li!.a Gul&'m sla)u K(ala Dsa Siaal-aal II K0ama&a! Si(ahu&ar Kau(a&!
Ta(a!uli U&ara ya!+ &lah mmri)a! iCi! (!li&ia!44 Fari.a Li!.a Sari Sir+ar, MK(, sla)u .'s! (mimi!+ a)a.mi)4
4 D's! .a! s&a* (!+a5ar Pr'+ram D-IV Bi.a! P!.i.i) Fa)ul&as K(ra6a&a!
U!i%rsi&as Suma&ra U&ara ya!+ &lah mmri)a! ilmu (!+&ahua!4
74 Mar!i Sir+ar, SST, MKs sla)u .ir)&ur A)a.mi Ki.a!a! Pm)a Ta(a!uli
U&ara ya!+ &lah mmri)a! iCi! &u+as la5ar4
84 Alm4 Ba(a) .a! iu &r0i!&a sr&a mr&ua (!ulis ya!+ mmri)a! .u)u!+a! (a.a
(!ulis .alam m!5ala!i (!.i.i)a! i!i4$#4 Tris&im6a suami .a! a!a))u &r0i!&a ya!+ &i.a) h!&i-h!&i!ya mmri)a!
.u)u!+a! .a! sma!+a&4$$4 Tma!-&ma! ya!+ sali!+ m!.u)u!+ slama (r'ss la5ar m!+a5ar4
$"4 Smua (iha) ya!+ &lah mma!&u .alam (!yusu!a! (r'('sal i!i4
8/19/2019 Kti Emilia Silvana
5/73
P!ulis m!ya.ari ah6a Karya Tulis Ilmiah i!i masih )ura!+ sm(ur!a, ai)
.ari s+i isi mau(u! ahasa4 U!&u) i&u (!ulis m!+hara()a! )ri&i) .a! sara! ya!+
si*a&!ya mma!+u! .mi (!ym(ur!aa! Karya Tulis Ilmiah i!i !a!&i!ya4
Trima )asih4
M.a!, u!i "#$$
P!ulis
8/19/2019 Kti Emilia Silvana
6/73
DAFTAR ISI
@alama!
ABSTRAK 4444
i
KATA PENGANTAR 4
ii
DAFTAR ISI 4444
i%
DAFTAR TABEL 4444
%i
DAFTAR LAMPIRAN 444
%ii
BAB I PENDAHULUAN
A4 La&ar Bla)a!+ 44
$
B4 Prumusa! Masalah 4
2
4 Tu5ua! P!li&ia! 44
/
$4 Tu5ua! Umum 4
/
"4 Tu5ua! Khusus
/
D4 Ma!*aa& P!li&ia! 4444444444444444
/
8/19/2019 Kti Emilia Silvana
7/73
$4 Ba+i I!s&i&usi Ki.a!a!
/
"4 Ba+i P!li&i 44
/
24 Rs('!.! 44
/
BAB II TIN!AUAN TEORETIS
A4 Imu!isasi 44
3
$4 D*i!isi Imu!isasi 443
"4 Tu5ua!, .a! Ma!*aa& Imu!isasi 4
3
24 a.6al Pmria! Imu!isasi 4
/4 P!ya)i& ya!+ Da(a& Di0+ah .!+a! Imu!isasi
34 !is-5!is Va)si! Dalam Pr'+ram Imu!isasi
$$
4 Pr'+ram P!+ma!+a! Imu!isasi
$3
4 a)u(a! Imu!isasi 4
$
B4 Fa)&'r-*a)&'r ya!+ Mm(!+aruhi Pmria! Imu!isasi$
$4 Usia Iu 444
$
8/19/2019 Kti Emilia Silvana
8/73
"4 P!.i.i)a! 4444
$7
24 P)r5aa!
"#
/4 umlah A!a) 44444
"$
34 P!+&ahua! 44
"$
BAB III KERANGKA KONSEP
A4 Kra!+)a K'!s( 444
"2
B4 @i('&sis 44
"/
4 D*i!isi O(rasi'!al
"/
BAB IV METODE PENELITIAN
A4 Dsai! P!li&ia! 44
"
B4 P'(ulasi .a! Sam(l
"
4 Tm(a& P!li&ia! 44
"
D4 Wa)&u P!li&ia! 44
"
E4 E&i)a P!li&ia!
"
F4 Ala& P!+um(ula! Da&a 444
"7
G4 U5i Vali.i&as .a! Rliaili&as 444
"8
8/19/2019 Kti Emilia Silvana
9/73
@4 Pr's.ur P!+um(ula! Da&a
"8
I4 A!alisa Da&a 44444444444444
2#
BAB V HASIL DAN PEMBAHASAN
A4 @asil P!li&ia! 4444444444444444
2"
$4 Kara)&ris&i) Rs('!.! 4444
2"
"4 Dis&riusi Fr)u!si Br.asar)a! P!+&ahua!
Rs('!.! 444444
22
24 Dis&riusi Fr)u!si Rs('!.! Br.asar)a! S&a&us
Imu!isasi
22/4 A!alisis Fa)&'r-*a)&'r ya!+ Mm(!+aruhi Iu 444
2/
B4 Pmahasa! 442
BAB VI KESIMPULAN DAN SARAN
A4 Ksim(ula! 44
/"
B4 Sara!
/2
DAFTAR PUSTAKA
LAMPIRAN
DAFTAR TABEL
8/19/2019 Kti Emilia Silvana
10/73
Tal "4$4 a.6al Pmria! Imu!isasi .i I!.'!sia 44444444444444444444444444444444444444444
Tal 34$4 Dis&riusi Fr)u!si Kara)&ris&i) Rs('!.! .i Dsa Siaal-aal II
K0ama&a! Si(ahu&ar Kau(a&! Ta(a!uli U&ara Tahu! "#$$4444444444444
22
Tal 34"4 Dis&riusi Fr)u!si Br.asar)a! P!+&ahua! Iu .i Dsa Siaal-
aal II K0ama&a! Si(ahu&ar Kau(a&! Ta(a!uli U&ara "#$$ 444444444444
2/
Tal 3424 Dis&riusi Fr)u!si Rs('!.! Br.asar)a! S&a&us Imu!isasi (a.a
Bayi Usia $"-"/ Bula! .i Dsa Siaal-aal II K0ama&a! Si(ahu&ar
Kau(a&! Ta(a!uli U&ara Tahu! "#$$ 444444444444444444444444444444444444444444444444
2/
Tal 34/4 Fa)&'r-*a)&'r ya!+ Mm(!+aruhi Iu Trha.a( S&a&us Imu!isasi
.asar (a.a Bayi Usia $"-"/ Bula! .i Dsa Siaal-aal II K0ama&a!
Si(ahu&ar Kau(a&! Ta(a!uli U&ara Tahu! "#$$ 4444444444444444444444444444444
2
8/19/2019 Kti Emilia Silvana
11/73
DAFTAR LAMPIRAN
Lam(ira! $ < Lmar I!*'rm. '!s!&
Lam(ira! " < Lmar Kusi'!r
Lam(ira! 2 < @asil U5i Vali.i&as .a! Rliaili&as I!s&rum!
Lam(ira! / < a.6al P!+um(ula! Da&a
Lam(ira! 3 < K'!sul&asi Karya Tulis Ilmiah
Lam(ira! < Sura& ICi! P!li&ia! Dari D- IV Bi.a! P!.i.i) Fa)ul&as
K(ra6a&a! U!i%rsi&as Suma&ra U&ara
Lam(ira! < Sura& Balasa! P!li&ia! .ari K(ala Dsa Siaal-aal II
Lam(ira! 7 < Sura& E.i&'r Bahasa I!.'!sia
Lam(ira! 8 < Ri6aya& @i.u(
8/19/2019 Kti Emilia Silvana
12/73
BAB I
PENDAHULUAN
A" L#$#% B&'#(#)*
Sis&m )sha&a! !asi'!al mru(a)a! salah sa&u !&u) i!&r%!si )sha&a!
ya!+ sa!+a& *)&i* .alam u(aya m!uru!)a! a!+)a )ma&ia! ayi .a! ali&a4
P!uru!a! i!si.! (!ya)i& m!ular &lah &r5a.i r(uluh-(uluh &ahu! ya!+ lam(au .i
!+ara-!+ara ma5u ya!+ &lah mla)u)a! imu!isasi .!+a! &ra&ur4 Dmi)ia! 5u+a .i
I!.'!sia .i!ya&a)a! as (!ya)i& 0a0ar &ahu! $8" .a! (!uru!a! i!si.! ra(a
(!ya)i& m!ular s0ara m!0'l') &r5a.i s5a) &ahu! $873, &ru&ama u!&u) (!ya)i&
.i*&ri, &&a!us, (r&usis, 0am(a), .a! ('li'4 Bah)a! )i!i (!ya)i& ('li' &i.a) .i&mu)a!
la+i s5a) &ahu! $883 .a! .ihara()a! ra(a &ahu! ya!+ a)a! .a&a!+ I!.'!sia a)a!
.i!ya&a)a! as ('li' Ra!uh, &4al4 "##7, hlm4$4
M!uru!!ya AKB a!+)a )ma&ia! ayi .alam ra(a 6a)&u &ra)hir
mmri +amara! a.a!ya (!i!+)a&a! .alam )uali&as hi.u( .a! (laya!a! )sha&a!
masyara)a&4 P!uru!a! AKB &rsu& a!&ara lai! .isa)a! 'lh (!i!+)a&a! 0a)u(a!
imu!isasi ayi, (!i!+)a&a! 0a)u(a! (rsali!a! 'lh &!a+a )sha&a!, (!m(a&a!
i.a! .i .sa .a! m!i!+)a&)a! (r'('rsi iu .!+a! (!.i.i)a! ya!+ lih &i!++i
D()s, "##/4
Irahim $88$, .alam RCa, "##, hlm4/ m!+a&a)a! ila imu!isasi .asar
.ila)sa!a)a! .!+a! l!+)a( .a! &ra&ur, ma)a imu!isasi .a(a& m!+ura!+i a!+)a
)sa)i&a! .a! )ma&ia! ali&a s)i&ar 7#-8394 Tra&ur rar&i m!&aa&i 5a.6al .a!
*r)u!si imu!isasi s.a!+)a! imu!isasi .asar l!+)a( a.alah &lah m!.a(a& smua
5!is imu!isasi .asar (a.a 6a)&u a!a) rusia )ura!+ .ari $$ ula!4 Imu!isasi .asar
8/19/2019 Kti Emilia Silvana
13/73
8/19/2019 Kti Emilia Silvana
14/73
r)ai&a! ra& .!+a! *a)&'r iu4 R!.ah!ya 0a)u(a! imu!isasi .isa)a! ra(a
*a)&'r4 Iu ya!+ rusia 2# &ahu! 0!.ru!+ u!&u) &i.a) mla)u)a! imu!isasi l!+)a(
.ia!.i!+ iu ya!+ rusia J 2# &ahu!, (!.i.i)a! &i!++i r)ai&a! ra& .!+a!
(mria! imu!isasi a!a)4
S&ra&*il. $87, .alam RCa, "##, hlm4" iu ya!+ )r5a sa+ai r&a!i
a&au uruh s&a&us imu!isasi a!a)!ya lih r!.ah .ia!.i!+)a! .!+a! a!a) ya!+
iu!ya sa+ai (+a6ai !+ri a&au (mili) &')'4
Sma)i! a!ya) 5umlah a!a) &ru&ama iu ya!+ masih mm(u!yai ayi ya!+
mru(a)a! a!a) )&i+a a&au lih a)a! mmu&uh)a! a!ya) 6a)&u u!&u) m!+urus
a!a)-a!a)!ya &rsu& shi!++a sma)i! s.i)i& )&rs.iaa! 6a)&u a+i iu u!&u)
m!.a&a!+i &m(a& (laya!a! imu!isasi RCa, "##4
Shuu!+a! .!+a! hal &rsu&, ma)a (!li&ia! ya!+ r5u.ul Fa)&'r-*a)&'r
ya!+ Mm(!+aruhi Iu Trha.a( S&a&us Imu!isasi Dasar (a.a Bayi Usia $"-"/ Bula!
.i Dsa Siaal-aal II K0ama&a! Si(ahu&ar Kau(a&! Ta(a!uli U&ara Tahu! "#$$?
sa!+a& (!&i!+ u!&u) .i&li&i4
B" P&%+,+#) M##'#.
Br.asar)a! la&ar la)a!+ (!li&ia! i!i, ma)a (!ulis mrumus)a! masalah
a(a)ah a.a huu!+a! *a)&'r-*a)&'r ya!+ mm(!+aruhi iu &rha.a( s&a&us imu!isasi
.asar (a.a ayi usia $"-"/ ula! .i Dsa Siaal-aal II K0ama&a! Si(ahu&ar Kau(a&!
Ta(a!uli U&ara Tahu! "#$$4
8/19/2019 Kti Emilia Silvana
15/73
8/19/2019 Kti Emilia Silvana
16/73
BAB II
TIN!AUAN TEORETIS
A" I,+)#
1" D&) I,+)#
Imu!isasi rasal .ari )a&a imu!, )al a&au rsis&!, a!a) .i imu!isasi rar&i
.iri)a! ))ala! &rha.a( sua&u (!ya)i& &r&!&u4 A!a) )al a&au rsis&! &rha.a(
sua&u (!ya)i&, &&a(i lum &!&u )al &rha.a( (!ya)i& ya!+ lai! N'&'a&m'.5',
"##, hlm4/24
Imu!isasi a.alah u(aya ya!+ .ila)u)a! .!+a! s!+a5a mmri)a! ))ala!
imu!i&as (a.a ayi a&au a!a) shi!++a &rhi!.ar .ari (!ya)i&4 P!&i!+!ya imu!isasi
.i.asar)a! (a.a (mi)ira! ah6a (!0+aha! (!ya)i& mru(a)a! u(aya &r(!&i!+
.alam (mliharaa! )sha&a! a!a) Su(ar&i!i, "##/, hlm4$24
2" T+/+#) #) M#)##$ I,+)#
#" T+/+#) I,+)#
Tu5ua! imu!isasi a.alah u!&u) m!0+ah &r5a.i!ya (!ya)i& &r&!&u (a.a
ss'ra!+ .a! m!+hila!+)a! (!ya)i& &r&!&u (a.a s)l'm(') masyara)a& ('(ulasi
a&au ah)a! m!+hila!+)a! (!ya)i& &r&!&u .ari .u!ia s(r&i (a.a imu!isasi 0a0ar
variola4 Ka.aa! ya!+ &ra)hir i!i lih mu!+)i! &r5a.i (a.a 5!is (!ya)i& ya!+ ha!ya
.a(a& .i&ular)a! mlalui ma!usia, s(r&i (!ya)i& .i*&ria Ma&'!.a!+, 4S, H Sir+ar,
S4P, "##7, hlm4$#4
Pr'+ram imu!isasi r&u5ua! u!&u) m!uru!)a! a!+)a )sa)i&a! .a! )ma&ia!
.ari (!ya)i& ya!+ .a(a& .i0+ah .!+a! imu!isasi4 Pa.a saa& i!i (!ya)i&-(!ya)i&
8/19/2019 Kti Emilia Silvana
17/73
&rsu& a.alah .i*&ri, &&a!us, a&u) r5a! (pertusis), 0am(a) (measles), ('li', .a!
&ur)ul'sis N'&'a&m'.5', "##, hlm4/4
Tu5ua! imu!isasi .i I!.'!sia u!&u) m!uru!)a! a!+)a )sa)i&a!, )0a0a&a!,
.a! )ma&ia! a)ia& (!ya)i& ya!+ .a(a& .i0+ah .!+a! imu!isasi PD2I D()s,
"##4
" M#)##$ I,+)#
Ma!*aa& imu!isasi &i.a) ha!ya .irasa)a! 'lh (mri!&ah .!+a! m!uru!!ya
a!+)a )sa)i&a! .a! )ma&ia! a)ia& (!ya)i& ya!+ .a(a& .i0+ah .!+a! imu!isasi,
&&a(i 5u+a .irasa)a! 'lh < 1) U!&u) a!a) < m!0+ah (!.ri&aa! ya!+ .isa)a! 'lh
(!ya)i&, .a! )mu!+)i!a! 0a0a& a&au )ma&ia!4 2) U!&u) )luar+a < m!+hila!+)a!
)0masa! .a! iaya (!+'a&a! ya!+ a)a! .i)luar)a! ila a!a) sa)i&4 @al i!i
m!.'r'!+ (!yia(a! )luar+a ya!+ &r!0a!a, a+ar sha& .a! r)uali&as4 3) U!&u)
!+ara < mm(rai)i &i!+)a& )sha&a!, m!0i(&a)a! a!+sa ya!+ )ua& u!&u)
mla!5u&)a! (ma!+u!a! !+ara .a! mm(rai)i 0i&ra a!+sa4
3" !##' P&,&%#) I,+)#
T#&' 2"1
!##' P&,&%#) I,+)# I)6)&#
U# V#() T&,#$
B#8 '#.% %+,#.
# ula! @B $ Rumah
$ ula! BG, P'li' $ P'sya!.u
" ula! DPT:@B 'm' $, P'li' " P'sya!.u
2 ula! DPT:@B 'm' ", P'li' 2 P'sya!.u/ ula! DPT:@B 'm' 2, P'li' / P'sya!.u
8 ula! am(a) P'sya!.u
B#8 '#.% RS9P%#($&( B#)
# ula! @( B #, BG, P'li' $ RS:Pra)&) Bi.a!
" ula! DPT:@B 'm' $, P'li' " RS:Pra)&) Bi.a!
2 ula! DPT:@B 'm' ", P'li' 2 RS:Pra)&) Bi.a!
/ ula! DPT:@B 'm' 2, P'li' / RS:Pra)&) Bi.a!
8/19/2019 Kti Emilia Silvana
18/73
8 ula! am(a) RS:Pra)&) Bi.a!
4" P&)8#($ 8#)* D##$ D&*#. &)*#) I,+)# ;PD3I<
#" D$&%
Di*&ri a.alah (!ya)i& ya!+ .isa)a! 'lh a)&ri Corynebacterium
Diphtheriae4 P!yara!!ya a.alah mlalui )'!&a) *isi) .a! (r!a*asa!4 Daya &ular
(!ya)i& i!i &i!++i4 G5ala a6al (!ya)i& a.alah < +lisah, a)&i*i&as m!uru!, ra.a!+
&!++'r')a!, hila!+ !a*su ma)a! .a! .mam ri!+a!4 Dalam "-2 hari &imul sla(u&
(u&ih )iru-irua! (a.a &!++'r')a! .a! &'!sil4 K'm(li)asi .i*&ri ru(a +a!++ua!
(r!a*asa! ya!+ ra)ia& )ma&ia! D()s, "##8, hlm4$"4
P!ya)i& i!i (r&ama )ali .i(r)!al)a! 'lh Hyppocrates (a.a aa. )-3 SM
.a! (i.mi (r&ama .i)!al (a.a aa. )- 'lh etius4 S'ra!+ a!a) .a(a& &ri!*)si
.i*&ria (a.a nasofarin! !ya .a! )uma! &rsu& )mu.ia! a)a! mm(r'.u)si &')si!
ya!+ m!+hama& si!&sis (r'&i! slulr .a! m!ya)a! .s&ru)si 5ari!+a! s&m(a&
.a! &r5a.ilah sua&u sla(u&:mmra! ya!+ .a(a& m!yuma& 5ala! !a*as4 T')si! ya!+
&r!&u) (a.a mmra! &rsu& )mu.ia! .ias'rsi ) .alam alira! .arah .a! .ia6a
) sluruh &uuh4 P!yara! &')si! i!i ra)ia& )'m(li)asi ru(a miokarditis .a!
neuritis, sr&a trombositopenia .a! proteinuria Tumla)a, A4R H @a.i!+'r', S4R,
"##7, hlm4$/24
" P&%$+
Pr&usis .isu& 5u+a a&u) r5a! a&au a&u) $## hari a.alah (!ya)i& (a.a
salura! (r!a*asa! ya!+ .isa)a! 'lh "ordetella #ertussis$ P!yara! (r&usis
a.alah mlalui (r0i)a! lu.ah ya!+ )luar .ari a&u) a&au rsi!4 G5ala (!ya)i& a.alah
8/19/2019 Kti Emilia Silvana
19/73
(il), ma&a mrah, rsi!, .mam, .a! a&u) ri!+a! ya!+ lama-)lamaa! a&u) m!5a.i
(arah .a! m!imul)a! a&u) m!++i+il ya!+ 0(a& .a! )ras4 K'm(li)asi (r&usis
a.alah #neumania "acterialis ya!+ .a(a& m!ya)a! )ma&ia! D()s, "##8,
hlm4$"4 Slum .i&mu)a! %a)si!!ya, (r&usis mru(a)a! (!ya)i& &rsri!+ ya!+
m!yra!+ a!a) .a! mru(a)a! (!ya )ma&ia! .i(r)ira)a! s)i&ar 2##4###
)ma&ia! &r5a.i s&ia( &ahu!4 Pr&usis mru(a)a! (!ya)i& ya!+ rsi*a& to%in-
mediated to%in ya!+ .ihasil)a! ml)a& (a.a ulu +&ar salura! !a*as a&as a)a!
mlum(uh)a! ulu +&ar &rsu& shi!++a m!ya)a! +a!++ua! alira! s)r& salura!
(r!a*asa!, r('&!si m!ya)a! suma&a! 5ala! !a*as .a! (!um'!ia Tumla)a,
A4R H @a.i!+'r', S4R, "##7, hlm4$//4
" T&$#)+
T&a!us a.alah (!ya)i& ya!+ .isa)a! 'lh Clostridium &etani ya!+
m!+hasil)a! !ur'&')si!4 P!ya)i& i!i &i.a) m!yar .ari 'ra!+ ) 'ra!+, &&a(i
mlalui )'&'ra! ya!+ masu) ).alam lu)a ya!+ .alam4 G5ala a6al (!ya)i& a.alah
)a)u '&'& (a.a raha!+, .isr&ai )a)u (a.a lhr, )suli&a! m!la!, )a)u '&'& (ru&,
r)ri!+a&, .a! .mam4 Pa.a ayi &r.a(a& 5u+a +5ala rh!&i m!&) a!&ara 2
sam(ai .!+a! "7 hari s&lah lahir4 G5ala ri)u&!ya a.alah )5a!+ ya!+ ha& .a!
&uuh m!5a.i )a)u D()s, "##8, hlm4$24 T&a!us .a(a& .i&mu)a! (a.a a!a)-a!a),
5u+a .i5um(ai )asus &&a!us neonatal ya!+ rsi*a& *a&al4 K'm(li)asi &&a!us ya!+ sri!+
&r5a.i a!&ara lai! larin!ospasme, i!*)si nosokomial .a! pneumonia ostostatik
Tumla)a, A4R H @a.i!+'r', S4R, "##7, hlm4$/4
" T+&%(+'6
Tur)ul'sis a.alah (!ya)i& ya!+ .isa)a! 'lh 'ycobacterium tuberculosa
.isu& 5u+a a&u) .arah4 P!ya)i& i!i m!yar mlalui (r!a*asa! l6a& rsi! a&au
8/19/2019 Kti Emilia Silvana
20/73
a&u)4 G5ala a6al (!ya)i& a.alah lmah a.a!, (!uru!a! ra& a.a!, .mam, .a!
)luar )ri!+a& (a.a malam hari4 G5ala sla!5u&!ya a.alah a&u) &rus-m!rus, !yri
.a.a .a! mu!+)i! a&u) .arah4 G5ala lai! &r+a!&u!+ (a.a 'r+a! ya!+ .isra!+4
K'm(li)asi &ur)ul'sis .a(a& m!ya)a! )lmaha! .a! )ma&ia! D()s, "##8,
hlm4$24
&" C#,#(
am(a) a.alah (!ya)i& ya!+ .isa)a! 'lh %irus 'y%ovirus viridae measles4
Disar)a! mlalui u.ara (r0i)a! lu.ah s6a)&u rsi! a&au a&u) .ari (!.ri&a4
G5ala a6al (!ya)i& a.alah .mam, r0a) )mraha!, a&u), (il), konunctivitis
ma&a mrah sla!5u&!ya &imul ruam (a.a mu)a .a! lhr, )mu.ia! m!yar )
&uuh .a! &a!+a! sr&a )a)i4 K'm(li)asi 0am(a) a.alah .iar ha&, (ra.a!+a! (a.a
&li!+a, .a! i!*)si salura! !a*as (!um'!ia4 Pri'ri&as u&ama u!&u) (!a!++ula!+a!
(!ya)i& 0am(a) a.alah mla)sa!a)a! (r'+ram imu!isasi lih *)&i* D()s, "##8,
hlm4$24
" P6'6,&'$
#oliomielitis a.alah (!ya)i& (a.a susu!a! sara* (usa& ya!+ .isa)a! 'lh sa&u
.ari &i+a %irus ya!+ rhuu!+a!, yai&u %irus ('li' &i( $, " a&au 24 S0ara )li!is
(!ya)i& ('li' a.alah a!a) .i a6ah umur $3 &ahu! ya!+ m!.ri&a lum(uh layu a)u&
(acute flaccid paralysis*#)$ P!yara! (!ya)i& a.alah mlalui )'&'ra! ma!usia
&i!5a ya!+ &r)'!&ami!asi4 Klum(uha! .imulai .!+a! +5ala .mam, !yri '&'& .a!
)lum(uha! &r5a.i (a.a mi!++u (r&ama sa)i&4 K'm(li)asi poliomielitis a.alah
)ma&ia! isa &r5a.i )ar!a )lum(uha! '&'&-'&'& (r!a*asa! &ri!*)si .a! &i.a) s+ra
.i&a!+a!i D()s, "##8, hlm4$24
8/19/2019 Kti Emilia Silvana
21/73
Ka&a ('li' au-au .a! myelon sumsum, rasal .ari ahasa La&i! ya!+
rar&i medulla spinalis4 I!*)si %irus m!0a(ai (u!0a) (a.a musim (a!as, s.a!+)a!
(a.a .arah &r'(is &i.a) a.a !&u) musima! (!yara! i!*)si4 Virus ('li' sa!+a&
m!ular, (a.a )'!&a) a!&arrumah &a!++a ya!+ lum .iimu!isasi .ra5a& sr')'!%rsi
lih .ari 8#9 Suyi&!', "##7, hlm4$34
*" H&#$$ B
@(a&i&is B a.alah (!ya)i& )u!i!+ ya!+ .isa)a! 'lh %irus h(a&i&is B ya!+
mrusa) ha&i4 P!ulara! (!ya)i& s0ara h'riC'!&al yai&u .ari .arah .a! (r'.u)!ya
mlalui su!&i)a! ya!+ &i.a) ama! mlalui &ra!*usi .arah .a! mlalui huu!+a! s)sual4
S.a!+)a! (!ulara! s0ara %r&i)al yai&u .ari iu ) ayi slama (r'ss (rsali!a!4
G5ala!ya a.alah mrasa lmah, +a!++ua! (ru&, .a! +5ala lai! s(r&i *lu4 War!a uri!
m!5a.i )u!i!+, &i!5a m!5a.i (u0a&4 War!a )u!i!+ isa &rliha& (ula (a.a ma&a a&au(u!
)uli&4 K'm(li)asi h(a&i&is B a.alah isa m!5a.i h(a&i&is )r'!is .a! m!imul)a!
(!+rasa! ha&i (Cirrhosis Hepatis)+ )a!)r ha&i (Hepato Cellular Carsinoma)+ .a!
m!imul)a! )ma&ia! D()s, "##8, hlm4$/4 I!*)si %irus h(a&i&is B m!ya)a!
s.i)i&!ya sa&u 5u&a )ma&ia!:&ahu!4 Saa& i!i &r.a(a& 23# 5u&a (!.ri&a )r'!is .!+a! /
5u&a )asus aru:&ahu!4 I!*)si (a.a a!a) umum!ya asim&'ma&is &&a(i 7#-839 a)a!
m!5a.i )r'!is .a! .alam $#-"# &ahu! a)a! m!5a.i sir'sis .a! a&au )arsi!'ma
h(a&'slulr4 Olh )ar!a i&u, )i5a)a! u&ama &a&a la)sa!a %irus h(a&i&is B a.alah
mm'&'!+ 5alur &ra!smisi s.i!i mu!+)i!4 Va)si!asi u!i%rsal ayi aru lahir
mru(a)a! u(aya ya!+ (ali!+ *)&i* .alam m!uru!)a! (r%al!s %irus h(a&i&is B .a!
)arsi!'ma h(a&'slulr Pu5iar&', P4S H @i.aya&, B, "##7, hlm4$234
Tahu! $88" @(a&i&is B .imasu))a! ).alam (r'+ram imu!isasi4 Tahu! $883
imu!isasi h(a&i&is B .iri)a! )(a.a smua ayi .i !+ara !.mis &i!++i4 Tahu! $88
8/19/2019 Kti Emilia Silvana
22/73
imu!isasi h(a&i&is B .iri)a! )(a.a smua ayi .ismua !+ara .isluruh .u!ia4
Imu!isasi @(a&i&is B harus .iri)a! (a.a ayi #- hari )ar!a < 2-7 9 iu hamil
mru(a)a! (!+i.a( 0arrir, /3,8 9 ayi &r&ular saa& lahir .ari iu (!+i.a(,
(!ulara! (a.a saa& lahir ham(ir sluruh!ya rla!5u& 5a.i h(a&i&is m!ahu!4 Pmria!
imu!isasi @B s.i!i mu!+)i! a)a! mli!.u!+i 3 9 .ari ya!+ &r&ular D()s, "##,
hlm4$/4
5" !&)-/&) V#() D#'#, P%6*%#, I,+)#
#" V#() BCG (Bacille Calmette-Guerin)
"acille Calmette-,uerin a.alah %a)si! hi.u( ya!+ .iua& .ari 'ycobacterium
bovis ya!+ .iia) rula!+ slama $-2 &ahu! shi!++a .i.a(a&)a! asil ya!+ &i.a)
%irul! &&a(i masih mm(u!yai imu!'+!i&as4 Va)si! ya!+ .i(a)ai .i I!.'!sia a.alah
%a)si! BG ua&a! PT Bi'*arma Ba!.u!+4 Va)si! BG risi sus(!si 'ycobacterium
bovis hi.u( ya!+ su.ah .ilmah)a! Raha5', "##7, hlm4$2"4
$ Va)si! BG s&rai! Paris !' $$24 P"
Va)si! BG !&u) )u )ri!+ ya!+ m!+a!.u!+ 'ycobacterium bovis hi.u(
ya!+ su.ah .ilmah)a! .ari s&rai! Paris !'4 $$24 P" .!+a! )masa! am(ul, )u
)ri!+, $ ' risi $# am(ul %a)si!4 S&ia( $ am(ul %a)si! .!+a! / ml (laru& Nal
#,89 ; 7# .'sis4 S&lah .ilaru&)a! .!+a! / ml (laru& NaL #,89 m!+a!.u!+ asil
BG hi.u( #,3 m+, Na&rium Glu&ama& $,73 m+ .a! Na&rium Kl'ri.a 8 m+4 Va)si!
ya!+ su.ah .ilaru&)a! harus .i+u!a)a! slum l6a& 2 5am D()s, "##8, hlm4"4
" Va)si! BG s&rai! Da!ish $22$
Va)si! BG SSi a.alah %a)si! hi.u( !&u) )u )ri!+ ya!+ m!+a!.u!+
mycobacterium bovis strain Danish $22$ ya!+ su.ah .ilmah)a!4 D!+a! )masa! %ial,
)u )ri!+, $ ' risi $# %ial %a)si!, s&ia( $ %ial %a)si! .!+a! $ ml (laru& Sau&i'!
8/19/2019 Kti Emilia Silvana
23/73
SSi u!&u) "# .'sis4 S&lah .ilaru&)a! .!+a! $ ml (laru& Sau&i'! SSi %a)si!
m!+a!.u!+ mycobacterium bovis Danish train $22$4 Va)si! ya!+ su.ah .ilaru&)a!
harus .i+u!a)a! slum l6a& / 5am D()s, "##8, hlm4"74
BG .isu!&i))a! s0ara i!&ra)u&a! .i.arah l!+a! )a!a! a&as (.nsertion
musculus deltoideus), .!+a! m!++u!a)a! ala& su!&i) .'sis &u!++al ya!+ s&ril .a!
5arum su!&i) !'4" G4 I!.i)asi BG u!&u) (mria! ))ala! a)&i* &rha.a(
&ur)ul'sa4 K'!&rai!.i)asi < m!.ri&a @IV, m!.ri&a +iCi uru), m!.ri&a .mam
&i!++i, m!.ri&a i!*)si )uli& ya!+ luas, (r!ah sa)i& &ur)ul'sis Raha5', "##7,
hlm4$224
E*) sam(i!+ imu!isasi BG &i.a) m!ya)a! ra)si ya!+ rsi*a& umum
s(r&i .mam $-" mi!++u, )mu.ia! a)a! &imul i!.urasi, .a! )mraha! .i&m(a&
su!&i)a! ya!+ ruah m!5a.i (us&ula, )mu.ia! (0ah m!5a.i ul)us4 Lu)a &i.a)
(rlu (!+'a&a!, a)a! smuh s0ara s('!&a!, .a! m!i!++al)a! &a!.a (aru&4
Ka.a!+-)a.a!+ &r5a.i (msara! )l!5ar r+i'!al .i)&ia) .a! a&au lhr, &rasa
(a.a&, &i.a) sa)i&, .a! &i.a) m!imul)a! .mam4 Ra)si i!i !'rmal, &i.a) mmrlu)a!
(!+'a&a! .a! a)a! m!+hila!+ .!+a! s!.iri!ya D()s, "##8, hlm4"4
" V#() DPT=HB ;Di*&ri, Pr&usis, T&a!us 1 @(a&i&is B
Va)si! DPT1@B a.alah %a)si! ya!+ m!+a!.u!+ DPT ru(a &''i. &&a!us
ya!+ .imur!i)a! .a! (r&usis ya!+ i!a)&i*asi sr&a %a)si! h(a&i&is B ya!+ mru(a)a!
su u!i& %a)si! %irus ya!+ m!+a!.u!+ @sA+ mur!i .a! rsi*a& !'! i!*0&i'us4
Va)si! h(a&i&is B i!i mru(a)a! %a)si! DNA r)'mi!a! ya!+ rasal .ari @sA+
ya!+ .i(r'.u)si mlalui &)!'l'+i DNA r)'mi!a! (a.a sl ra+i4
8/19/2019 Kti Emilia Silvana
24/73
I!.i)asi %a)si! DPT1@B a.alah u!&u) (mria! ))ala! a)&i* &rha.a(
(!ya)i& .i*&ri, &&a!us, (r&usis a&u) r5a!, .a! h(a&i&is B4 Kmasa! $ '
DPT1@B %ial &r.iri .ari $# %ial 3 .'sis, 6ar!a %a)si! (u&ih )ruh4
ara (mria! .!+a! m!yu!&i))a! s0ara i!&ra mus)ulr #,3 ml4 D'sis
(r&ama (a.a usia " ula!, .'sis sla!5u&!ya .!+a! i!&r%al / mi!++u4 E*) sam(i!+
a.alah ra)si l')al a&au sis&mi) ya!+ rsi*a& ri!+a!4 Kasus ya!+ &r5a.i a.alah
!+)a), !yri, (!ala! )mraha! (a.a )as su!&i)a!4 M!a!+is lih .ari 2 5am,
)a.a!+-)a.a!+ &r5a.i ra)si umum .mam s(r&i .mam 27,3 , mu!&ah4ᴼ
K'!&ra i!.i)asi DPT1@B a.alah hipersensivitas &rha.a( )'m('!! %a)si!,
ra)si ra& &rha.a( .'sis %a)si! )'mi!asi slum!ya a&au !&u)-!&u) ra)si
s5!is lai!!ya D()s, "##8, hlm4"84
" V#() P6'6 ;O%#' P6'6 V#)& > OPV<
Va)si! 'ral ('li' hi.u( a.alah %a)si! ('li' trivalent ya!+ &r.iri .ari suspanse
virus poliomyelitis &i( $, " .a! 2 s&rai! sai! ya!+ su.ah .ilmah)a!, .iua& .alam
ia)a! 5ari!+a! +i!5al )ra .is&ail)a! .!+a! su)r'sa4
I!.i)asi %a)si! ('li' a.alah u!&u) mmri)a! ))ala! a)&i* &rha.a(
poliomyelitis4 Va)si! %irus ('li' hi.u( 'ral ya!+ .iua& 'lh PT4 Bi'*arma Ba!.u!+
a.alah .!+a! )masa! $ ' &r.iri .ari $# %ial, $ %ial risi $# .'sis, .il!+)a(i
.!+a! (i(& u!&u) m!&s)a! %a)si!4 Va)si! ('li' r!&u) 0aira! .!+a! )'m('sisi
s&ia( .'sis yai&u " &&s ; #,$ ml m!+a!.u!+ )'m('sisi &i( $ < $#,# ID3#, &i( " <
$#3,# ID3# .a! &i( 2 < $#3,3 ID3# .a! ri&r'misi! &i.a) lih .ari " m0+, sr&a
)a!amisi! &i.a) lih .ari $# m0+4 Va)si! i!i .i+u!a)a! s0ara ru&i! s5a) ayi lahir
.!+a! .'sis " &&s 'ral Suyi&!', "##7, hlm4$24
8/19/2019 Kti Emilia Silvana
25/73
K'!&rai!.i)asi OPV a.alah (a.a i!.i%i.u ya!+ m!.ri&a immune deficiency,
ayi ya!+ m!+i.a( @IV, &i.a) a.a *) ya!+ rahaya ya!+ &imul a)ia& (mria!
('li' (a.a a!a) ya!+ s.a!+ sa)i&4 Namu! 5i)a a.a )ra+ua! misal!ya s.a!+ m!.ri&a
.iar, ma)a .'sis ula!+a! .a(a& .iri)a! s&lah smuh D()s, "##8, hlm42"4
" V#() C#,#(
Va)si! 0am(a) mru(a)a! %a)si! %irus hi.u( ya!+ .ilmah)a!4 Va)si! .iua&
PT Bi'*arma Ba!.u!+ s&ia( .'sis #,3 ml m!+a!.u!+ &i.a) )ura!+ .ari $### i!*0&i%
u!i& %irus s&rai! AM # .a! &i.a) lih .ari $## m0+ rsi.u )a!amy0i! .a! 2# m0+
rsi.u ry&hr'my0i!4 Va)si! i!i r!&u) %a)si! )u )ri!+ ya!+ harus .ilaru&)a!
.!+a! aua i.s& s&ril4
I!.i)asi %a)si! u!&u) (mria! ))ala! a)&i* &rha.a( (!ya)i& 0am(a)4
Disu!&i))a! s0ara su)u&a! (a.a l!+a! )iri a&as (a.a usia 8-$$ ula!4 Diula!+ (a.a
usia - &ahu!4 Va)si! 0am(a) ya!+ su.ah .ilaru&)a! ha!ya 'lh .i+u!a)a! ma)simum
7 5am4
E*) sam(i!+ a.alah hi!++a $3 9 (asi! .a(a& m!+alami .mam ri!+a! .a!
)mraha! slama 2 hari ya!+ .a(a& &r5a.i 7-$" hari s&lah %a)si!asi4 Tr5a.i
!0(hali&is s&lah %a)si!asi (r!ah .ila('r)a! yai&u .!+a! (ra!.i!+a! $ )asus (r
$ 5u&a .'sis ya!+ .iri)a!4
Tr.a(a& ra(a )'!&rai!.i)asi ya!+ r)ai&a! .!+a! (mria! %a)si!
0am(a) 6alau(u! rla6a!a! (!&i!+ u!&u) m!+imu!isasi a!a) ya!+ m!+alami
mal!u&risi, .mam ri!+a!, i!*)si ri!+a! (a.a salura! !a*as a&au .iar, alr+i ra&
&rha.a( kanamycin .a! erithomycin, m!+i.a( %irus @IV D()s, "##8, hlm4224
&" V#() H&#$$ B PID ;P%&' I)/&$6) D&?&
8/19/2019 Kti Emilia Silvana
26/73
Va)si! h(a&i&is B a.alah %a)si! %irus r0'mi!a! ya!+ &lah .ii!a)&i%asi)a! .a!
rsi*a& !'!i!*0i'us, rasal .ari @sA+ ya!+ .ihasil)a! .alam sl ra+i m!++u!a)a!
&h!'l'+i DNA r)'mi!a!4 Va)si! i!i mru(a)a! sus(!s r6ar!a (u&ih4
I!.i)asi a.alah u!&u) (mria! ))ala! a)&i* &rha.a( i!*)si ya!+
.isa)a! 'lh %irus h(a&i&is B4 Va)si! h(a&i&is B PID .iua& 'lh PT Bi'*arma
Ba!.u!+ .!+a! )masa! $ ' %a)si! &r.iri .ari $## @B PID .!+a! r!&u)
0aira!4 K'm('sisi @B PID s&ia( #,3 m!+a!.u!+ @sA+ $# m0+ ya!+ &ra.'(si (a.a
alumi!ium hi.r')si.a 8,"3 m+4 Sluruh *'rmulasi m!+a!.u!+ &himr'sal #,#$ 6:% 9
sa+ai (!+a6&4
Va)si! .isu!&i))a! .!+a! .'sis #,3 ml a&au $ uah @B PID s0ara i!&ra
mus)ulr sai)!ya (a.a a!&r'la&ral (aha, (mria! sa!ya) 2 .'sis4 D'sis (r&ama
.iri)a! (a.a usia #- hari, .'sis ri)u&!ya .!+a! i!&r%al mi!imum / mi!++u4 E*)
sam(i!+ yai&u ra)si l')al s(r&i rasa sa)i&, )mraha! .a! (m!+)a)a! .is)i&ar
&m(a& (!yu!&i)a!4 Ra)si ya!+ &r5a.i rsi*a& ri!+a! .a! iasa!ya hila!+ s&lah "
hari4 K'!&rai!.i)asi @B PID &i.a) 'lh .iri)a! )(a.a (!.ri&a i!*)si ra& ya!+
.isr&ai )5a!+ D()s, "##8, hlm42/4
P!++u!aa! u!i50& @B m!++a!&i)a! %ial &lah .iu)&i)a! lih
m!+u!&u!+)a! &ru&ama s+i s&rili&as, &i.a) 'r's, mu.ah .a! 0(a& (!++u!aa!!ya
.a! .a(a& m!5a!+)au sasara! ayi usia #- hari (a.a saa& (rsali!a! .a! mlalui
)u!5u!+a! !'!a&us KN D()s, "##, hlm4"4
@" P%6*%#, P&)*&,#)*#) I,+)#
Pr'+ram imu!isasi !asi'!al .i)!al sa+ai P!+ma!+a! Pr'+ram Imu!isasi
PPI a&au /%panded #ro!ram 0n .mmunisation EPI .ila)sa!a)a! .i I!.'!sia s5a)
&ahu! $884 Pr'+ram PPI mru(a)a! (r'+ram (mri!&ah .alam i.a!+ imu!isasi +u!a
8/19/2019 Kti Emilia Silvana
27/73
m!0a(ai )'mi&m! i!&r!asi'!al yai&u niversal Child .mmuniation (a.a a)hir $87"4
Pr'+ram UI s0ara !asi'!al .i0a(ai (a.a &ahu! $88#, yai&u 0a)u(a! DPT 2, P'li'2 .a!
0am(a) mi!imal 7# 9 slum usia $ &ahu!4 S.a!+)a! 0a)u(a! u!&u) DPT $, P'li' $,
.a! BG mi!imal 8# 94 Imu!isasi &rmasu) .alam PPI a.alah BG, P'li', DPT,
am(a) .a! @(a&i&is B Ismal, "##7, hlm48#4
Pr'+ram imu!isasi mlalui PPI mm(u!yai &u5ua! a)hir ssuai .!+a! )'mi&m!
i!&r!asi'!al yai&u ra.i)asi ('li' ERAPO, limi!asi &&a!us ma&r!al .a! !'!a&al,
r.u)si 0am(a) REAM, (!i!+)a&a! mu&u (laya!a! imu!isasi, m!&a()a! s&a!.ar
(mria! su!&i)a! ya!+ ama! .a! (!+l'laa! limah &a5am Ismal, "##7, hlm48#4
7" C#(+#) I,+)#
Tar+& UI mru(a)a! &u5ua! a!&ara (.ntermediate ,oal), ya!+ rar&i 0a)u(a!
imu!isasi u!&u) BG, DPT, P'li', am(a) .a! @(a&i&is B harus m!0a(ai 7#9 ai) .i
&i!+)a& !asi'!al, (r'(i!si, .a! )au(a&! ah)a! .i s&ia( .sa Ismal, "##7, hlm48#4
U!&u) 0a(aia! imu!isasi .iliha& .ari 6a)&u, ma)a (ma!&aua! .a(a& .ila)u)a!
.!+a! < a) A(a)ah (la)sa!aa! mma!&au ssuai .!+a! 5a.6al b) A(a)ah %a)si!
0u)u( c) P!+0)a! lmari s s&ia( hari .a! .i0a&a& &m(ra&ur!ya d) Mliha& a(a)ah
suhu lmari s !'rmal e) @asil imu!isasi .ia!.i!+)a! .!+a! sasara! ya!+ &lah
.i&!&u)a! f) Prala&a! ya!+ 0u)u( u!&u) (!yu!&i)a! ya!+ ama! .a! s&ril !) A.a)ah
.ia!&ara (!ya)i& ya!+ .a(a& .i0+ah .!+a! imu!isasi .i5um(ai .alam smi!++u4
ara mma!&au 0a)u(a! imu!isasi .a(a& .ila)u)a! .!+a! 0ara 0a)u(a! .ari
ula! ) ula! .ia!.i!+)a! .!+a! +aris &ar+&, .a(a& .i+amar)a! masi!+-masi!+
ula!, a&au .!+a! 0ara )umula&i* .a! hasil 0a)u(a! (r &ri6ula! u!&u) masi!+-masi!+
.sa4 U!&u) m!+&ahui )rhasila! (r'+ram, .a(a& .!+a! mliha& +aris (!0a(aia!
.alam (r &ahu!4 39-$##9 .ari &ar+&, (r'+ram sa!+a& rhasil4 3#9-39 .ari &ar+&,
8/19/2019 Kti Emilia Silvana
28/73
(r'+ram 0u)u( rhasil, .i a6ah 3#9 .ari &ar+&, (r'+ram lum rhasil4 Bila .i
a6ah "3 9 .ari &ar+& rar&i (r'+ram sama s)ali &i.a) rhasil4 U!&u) &i!+)a&
)au(a&! .a! (r'(i!si, ma)a (!ilaia! .iarah)a! (a.a (!.u.u) &ia( )0ama&a! a&au
Da&i II4 Disam(i!+ i&u, (a.a ).ua &i!+)a& i!i (rlu mm(rhi&u!+)a! (ula
mm'!i&'ri!+ *isi!si (ma)aia! %a)si!4 N'&'a&m'.5', "##, hlm4/4
B" F#($6%-#($6% 8#)* M&,&)*#%+. P&,&%#) I,+)# L&)*(#
1" U# I+
Usia a.alah lama!ya ss'ra!+ hi.u( .ihi&u!+ .ari &ahu! lahir!ya sam(ai .!+a!
ula!+ &ahu!!ya ya!+ &ra)hir4 Usia mru(a)a! )'!s( ya!+ masih as&ra) ah)a!
0!.ru!+ m!imul)a! %ariasi .alam (!+u)ura!!ya4 Ss'ra!+ mu!+)i! m!+hi&u!+
umur .!+a! &(a& &ahu! .a! )lahira!!ya, sm!&ara ya!+ lai! m!+hi&u!+!ya .alam
u)ura! &ahu! sa5a alu0hu, "##7, hlm4$#84
Iu ya!+ rusia lih mu.a .a! aru mmili)i a!a) iasa!ya 0!.ru!+ u!&u)
mmri)a! (rha&ia! ya!+ lih a)a! )sha&a! a!a)!ya, &rmasu) (mria!
imu!isasi RCa, "##4 Mru5u) hal &rsu&, .i)&ahui ah6a usia ya!+ (ali!+ ama!
s'ra!+ iu u!&u) mlahir)a! a!a) a.alah "# sam(ai 2# &ahu! Sa(u&ra, "##84
P!li&ia! War.ha!a "##$ .isu&)a! ah6a iu ya!+ rusia 2# &ahu! 0!.ru!+
u!&u) &i.a) mla)u)a! imu!isasi l!+)a( .ia!.i!+)a! .!+a! iu ya!+ rusia J 2#
&ahu! 0!.ru!+ u!&u) mla)u)a! imu!isasi l!+)a( ",#2 )ali .ia!.i!+)a! .!+a!
usia iu 2# &ahu!4 Namu! s0ara s&a&is&i) huu!+a! a!&ara usia iu .a! s&a&us
)l!+)a(a! imu!isasi &i.a) rma)!a (-value;#,$4 Li!.a "##8 .alam
(!li&ia!!ya hasil u5i s&a&is&i) (-value;#,$#8 ah6a &i.a) a.a (r.aa! ya!+
si+!i*i)a! a!&ara usia iu .!+a! )l!+)a(a! imu!isasi .asar4
8/19/2019 Kti Emilia Silvana
29/73
Wal.'hr $88, .alam RCa, "##, hlm4"3 m!+a&a)a! ah6a s&a&us
imu!isasi sma)i! ai) siri!+ .!+a! (!i!+)a&a! usia iu4 P!li&ia! Rahma D6i
$88/ mm(r'lh hasil ah6a 37,29 )l!+)a(a! s&a&us imu!isasi a!a) &r.a(a& (a.a
iu ya!+ rusia "#-"8 &ahu!4 S.a!+)a! (r'('rsi ya!+ ham(ir sama (a.a usia iu
$3-$8 &ahu! ssar /7,/9 .a! usia iu 2# &ahu! lih ssar /7,394 RCa "## a.a
huu!+a! rma)!a s0ara s&a&is&i) ya!+ .i&u!5u))a! 'lh !ilai (-value;#,###4 Iu ya!+
rusia 2# &ahu! ",7 )ali lih sar s&a&us imu!isasi .asar a!a)!ya u!&u) &i.a)
l!+)a( .ia!.i!+)a! .!+a! iu ya!+ rusia J 2# &ahu!4
2" P&)(#)
#" D&) P&)(#)
M!uru& UU N'4"# &ahu! "##2 &!&a!+ sis&m P!.i.i)a! Nasi'!al, P!.i.i)a!
a.alah usaha sa.ar .a! &r!0a!a u!&u) m6u5u.)a! suasa!a la5ar .a! (r'ss
(mla5ara! a+ar (sr&a .i.i) s0ara a)&i* m!+ma!+)a! ('&!si .iri!ya u!&u)
mmili)i ))ua&a! s(iri&ual )a+amaa!, (!+!.alia! .iri, )(ria.ia!, )0r.asa!,
a)hla) mulia, sr&a )&ram(ila! ya!+ .i(rlu)a! .iri!ya, masyara)a&, a!+sa .a!
!+ara4
" !&)/#)* P&)(#)
!5a!+ (!.i.i)a! a.alah &aha(a! (!.i.i)a! ya!+ .i&&a()a! r.asar)a!
&i!+)a& (r)ma!+a! (sr&a .i.i), &u5ua! ya!+ a)a! .i0a(ai .a! )mam(ua! ya!+
.i)ma!+)a!4 a) P!.i.i)a! a!a) usia .i!i, U!.a!+-u!.a!+ N'm'r "# Tahu! "##2,
Pasal $ Bu&ir $/ &!&a!+ Sis&m P!.i.i)a! Nasi'!al, P!.i.i)a! a!a) usia .i!i PAUD
a.alah sua&u u(aya (mi!aa! ya!+ .i&u5u)a! a+i a!a) s5a) lahir sam(ai .!+a! usia
!am &ahu! ya!+ .ila)u)a! mlalui (mria! ra!+sa!+a! (!.i.i)a! u!&u) mma!&u
(r&umuha! .a! (r)ma!+a! 5asma!i .a! r'ha!i a+ar a!a) mmili)i )sia(a! .alam
8/19/2019 Kti Emilia Silvana
30/73
mmasu)i (!.i.i)a! lih la!5u&4 b) P!.i.i)a! Dasar, mru(a)a! 5!5a!+ (!.i.i)a!
a6al slama 8 smila! &ahu! (r&ama masa s)'lah a!a)-a!a) ya!+ mla!.asi
5!5a!+ (!.i.i)a! m!!+ah4 c) P!.i.i)a! M!!+ah, 5!5a!+ (!.i.i)a! la!5u&a!
(!.i.i)a! .asar ya!+ harus .ila)sa!a)a! mi!imal 8 &ahu!4 d) P!.i.i)a! Ti!++i,
5!5a!+ (!.i.i)a! s&lah (!.i.i)a! m!!+ah ya!+ m!0a)u( (r'+ram (!.i.i)a!
.i(l'ma, sar5a!a, ma+is&r, .')&'r, .a! s(sialis ya!+ .isl!++ara)a! 'lh (r+urua!
&i!++i4
P!.i.i)a! a.alah salah sa&u usaha sa.ar u!&u) m!+ma!+)a! )(ria.ia! .a!
)mam(ua! .i .alam .a! luar s)'lah .a! rla!+su!+ sumur hi.u(4 P!.i.i)a!
m!!&u)a! ('la (i)ir .a! 6a6asa! ss'ra!+4 P!.i.i)a! mmili)i (ra!a! ya!+
(!&i!+ .alam )6ali&as4 L6a& (!.i.i)a! ma!usia .ia!++a( a)a! mm(r'lh
(!+&ahua! N'&'a.m'.5', "##2, hlm4834
War.ha!a "##$, .alam Li!.a, "##8, hlm4"3 ah6a (!.i.i)a! &i!++i
r)ai&a! ra& .!+a! (mria! imu!isasi (a.a a!a)4 S5ala! .!+a! hal &rsu&
r.asar)a! (!li&ia! I.6ar "##$ 5u+a .isim(ul)a! ah6a &i!+)a& (!.i.i)a!
ss'ra!+ iu ya!+ &lah &i!++i a)a! r(lua!+ sar u!&u) m!+imu!isasi)a!
a!a)!ya4 Iu ya!+ r(!.i.i)a! mm(u!yai (!+&ahua! ya!+ lih ai) &!&a!+
(!0+aha! (!ya)i& .a! )sa.ara! lih &i!++i &rha.a( masalah-masalah )sha&a!
ya!+ s.i)i& a!ya) &lah .ia5ar)a! .is)'lah4 @al i!i .i(r)ua& )mali .!+a! a.a!ya
(!li&ia! 'lh Wi.ya!&i "##7 m!5las)a! ah6a iu ya!+ mmili)i &i!+)a&
(!.i.i)a! ya!+ &lah &i!++i a)a! mmri)a! imu!isasi lih l!+)a( )(a.a a!a)!ya
.ia!.i!+)a! iu .!+a! (!.i.i)a! r!.ah4 Li!.a "##8 hasil (!li&ia!!ya
m!+a&a)a! a.a huu!+a! si+!i*i)a! a!&ara (!.i.i)a! iu .!+a! s&a&us )l!+)a(a!
imu!isasi .asar a!a) .!+a! (-value#,###4
8/19/2019 Kti Emilia Silvana
31/73
Si!+arimu! $87, .alam RCa "##, hlm4"3 ah6a &i!+)a& (!.i.i)a! iu,
mm(u!yai huu!+a! .!+a! s&a&us imu!isasi .asar (a.a a!a)4 P!li&ia! &rha.a( 3$8
rs('!.!, .i.a(a& hasil ah6a (rs!&as a!a) .!+a! imu!isasi l!+)a( lih &i!++i
(a.a iu .!+a! &i!+)a& (!.i.i)a! SLTA )a&as4 RCa "## hasil (!li&ia!!ya iu
.!+a! (!.i.i)a! r!.ah mm(u!yai rsi)' ",#/ )ali lih sar s&a&us imu!isasi
a!a)!ya u!&u) &i.a) l!+)a( .ia!.i!+)a! .!+a! iu (!.i.i)a! &i!++i .!+a!
(-value;#,###4
3" P&(&%/##)
P)r5aa! .a(a& mmri)a! )sm(a&a! sua&u i!.i%i.u u!&u) sri!+ )'!&a)
.!+a! i!.i%i.u lai!!ya, r&u)ar i!*'rmasi .a! ra+i (!+alama! (a.a iu ya!+
)r5a a)a! mmili)i (r+aula! ya!+ luas .a! .a(a& sali!+ r&u)ar i!*'rmasi .!+a!
&ma! s)r5a!ya, shi!++a lih &r(a(ar .!+a! (r'+ram-(r'+ram )sha&a!
)husus!ya imu!isasi RCa, "##4 P!li&ia! Dar!! "##" m!yu&)a! ah6a iu
ya!+ )r5a mm(u!yai (lua!+ $,$ )ali u!&u) m!+imu!isasi)a! a!a)!ya .!+a!
l!+)a( .ia!.i!+)a! iu ya!+ &i.a) )r5a4 Rahma D6i $88/ m!5las)a! ah6a
(r'('rsi iu ya!+ )r5a &rha.a( a!a) .!+a! imu!isasi l!+)a( lih &i!++i
.ia!.i!+)a! iu ya!+ &i.a) )r5a4
RCa "## hasil (!li&ia!!ya &i.a) a.a huu!+a! rma)!a a!&ara ()r5aa!
.!+a! )l!+)a(a! imu!isasi .asar .!+a! !ilai (-value;#,8#" +i&u 5u+a Li!.a
"##8 hasil (!li&ia!!ya $,"3 )ali iu ya!+ )r5a a!a)!ya .iimu!isasi l!+)a(
.ia!.i!+a! ya!+ &i.a) )r5a !amu! s0ara s&a&is&i) &i.a) a.a huu!+a! rma)!a
a!&ara ()r5aa! .!+a! )l!+)a(a! imu!isasi .asar .!+a! !ilai (-value;#,"3#4
4" !+,'#. #)#(
8/19/2019 Kti Emilia Silvana
32/73
Ku!5u!+a! ) ('s (laya!a! imu!isasi &r)ai& .!+a! )&rs.iaa! 6a)&u a+i
iu u!&u) m!0ari (laya!a! imu!isasi &rha.a( a!a)!ya4 Olh )ar!a i&u 5umlah a!a)
ya!+ .a(a& mm(!+aruhi a.a &i.a)!ya 6a)&u a+i iu m!i!++al)a! rumah u!&u)
m!.a(a&)a! (laya!a! imu!isasi )(a.a a!a)!ya4 Sma)i! a!ya) 5umlah a!a)
&ru&ama iu ya!+ masih mm(u!yai ayi ya!+ mru(a)a! a!a) )&i+a a&au lih a)a!
mmu&uh)a! a!ya) 6a)&u u!&u) m!+urus a!a)-a!a)!ya &rsu&4 Shi!++a sma)i!
s.i)i& )&rs.iaa! 6a)&u a+i iu u!&u) m!.a&a!+i &m(a& (laya!a! imu!isasi
RCa, "##4 S&ra&*il. .a! si!+arimu! $87 5umlah a!a) mmili)i huu!+a! ya!+
&rali) .!+a! s&a&us imu!isasi a!a) ar&i!ya a.alah iu ya!+ mmili)i 5umlah a!a)
ya!+ a!ya) a)a! &i.a) l!+)a( u!&u) m!+imu!isasi a!a)!ya4 Li!.a "##8 .alam
hasil (!li&ia!!ya 5umlah a!a) hi.u( Q " 'ra!+ mm(u!yai $,$8 )ali a!a)!ya
.iimu!isasi l!+)a( .ia!.i!+)a! .!+a! iu ya!+ mmili)i 5umlah a!a) hi.u( "
'ra!+4 umlah a!a) mru(a)a! salah sa&u *a)&'r ya!+ mm(!+aruhi )l!+)a(a!
imu!isasi (a.a a!a)4 Iu ya!+ mm(u!yai a!ya) a!a) )suli&a! .alam m!.a&a!+i
&m(a& (laya!a! )sha&a! Luma!,"##24
Bsar!ya a!++'&a )luar+a .iu)ur .!+a! 5umlah a!a) .alam )luar+a4 Ma)i!
a!ya) 5umlah a!a) ma)i! sar )mu!+)i!a! )&i.a)&(a&a! (mria! imu!isasi (a.a
a!a)4 Kluar+a ya!+ mm(u!yai a!ya) a!a) m!ya)a! (rha&ia! iu a)a!
&r(0ah, sm!&ara sumr .aya .a! 6a)&u iu &ra&as shi!++a (ra6a&a! u!&u)
s&ia( a!a) &i.a) .a(a& ma)simal D'm)'6s)i, "##/4
5" P&)*&$#.+#)
P!+&ahua! a.alah .ari hasil &ahu .a! i!i &r5a.i s&lah 'ra!+ mla)u)a!
(!+i!.raa! &rha.a( sua&u '5) &r&!&u ya!+ ma!a (!+i!.raa! i!i &r5a.i mlalui
(a!0a i!.ra ma!usia ya)!i i!.ra (!+liha&a!, (!.!+ara!, (!0iuma!, rasa, .a! raa
8/19/2019 Kti Emilia Silvana
33/73
ya!+ sa+ia! sar (!+&ahua! ma!usia .i(r'lh mlalui ma&a .a! &li!+a4
P!+u)ura! (!+&ahua! .a(a& .ila)u)a! .!+a! 6a6a!0ara a&au a!+)& ya!+
m!a!ya)a! &!&a!+ isi ma&ri ya!+ i!+i! .iu)ur .ari su5) (!li&ia! a&au rs('!.!
).alama! (!+&ahua! ya!+ i!+i! )i&a )&ahui .a(a& )i&a liha& ssuai .!+a! &i!+)a&a!-
&i!+)a&a! N'&'a&m'.5', "##, hlm4$/24
@uu!+a! a!&ara s&a&us imu!isasi .asar (a.a ayi usia #-$" ula! l!+)a(
.!+a! (!+&ahua! iu &!&a!+ imu!isasi, (!.i.i)a! 'ra!+&ua, (!.a(a&a! 'ra!+&ua,
.a! 5umlah a!a)4 Di a!&ara ra(a *a)&'r &rsu& (!+&ahua! iu &!&a!+ imu!isasi
mru(a)a! sua&u *a)&'r ya!+ sa!+a& ra& huu!+a!!ya .!+a! s&a&us imu!isasi a!a)
Ismail, $8884
Imu!isasi mru(a)am (r'+ram (!&i!+ .alam u(aya (!0+aha! (rimr a+i
i!.i%i.u .a! masyara)a& &rha.a( (!yara! (!ya)i& m!ular4 Imu!isasi m!5a.i
)ura!+ *)&i* ila iu &i.a) mau a!a)!ya .iimu!isasi .!+a! ra+ai alasa!4 Bra(a
hama&a! (la)sa!aa! imu!isasi m!uru& W@O "### a.alah (!+&ahua!, li!+)u!+a!
.a! l'+is&i), uru&a! a!a) .alam )luar+a .a! 5umlah a!++'&a )luar+a, s'sial )'!'mi,
m'ili&as, )luar+a, )&i.a) s&aila! ('li&i), si)a( (&u+as )sha&a!, (miayaa!, .a!
(r&ima!+a! hu)um Li!.a, "##84
P!+&ahua!, si)a( .a! (rila)u 'ra!+&ua ayi rhuu!+a! .!+a! s&a&us
imu!isasi ayi4 Ti+a (r&a!yaa! mli(u&i )&i.a)i!+i!a! 'ra!+&ua u!&u)
m!+imu!isasi)a! ayi 5i)a mm(u!yai ayi la+i si)a(4 K&i.a)ya)i!a! 'ra!+&ua
&!&a!+ )ama!a! imu!isasi (!+&ahua! .a! (r!ah m!'la) ayi!ya u!&u)
.iimu!isasi (rila)u rhuu!+a! .!+a! s&a&us imu!isasi ayi Gus&, "##/4
BAB III
8/19/2019 Kti Emilia Silvana
34/73
KERANGKA KONSEP
A" K&%#)*(# K6)&
Kra!+)a )'!s( a.alah huu!+a! a!&ara %arial ya!+ i!+i! .iama&i a&au
.iu)ur mlalui (!li&ia! ya!+ a)a! .ila)u)a! N'&'a.m'.5', "##2, hlm484 ariabel
independen as .alam (!li&ia! i!i a.alah *a)&'r-*a)&'r ya!+ mm(!+aruhi iu
yai&u usia, (!.i.i)a!, ()r5aa!, 5umlah a!a), .a! (!+&ahua!, s.a!+)a! variabel
dependen &ri)a& .alam (!li&ia! i!i a.alah s&a&us imu!isasi .asar (a.a ayi usia $"-
"/ ula! (a.a ayi4
VARIABEL INDEPENDEN VARIABEL DEPENDEN
B" H6$&
FAKTOR-FAKTOR =ANG
MEMPENGARU@I IBU <
$4 USIA
"4 PENDIDIKAN
24 PEKERAAN
/4 UMLA@ ANAK
34PENGETA@UAN
STATUS IMUNISASI DASAR
PADA BA=I USIA $"-"/ BULAN
8/19/2019 Kti Emilia Silvana
35/73
@i('&sis ya!+ .i+u!a)a! .alam (!li&ia! i!i a.alah hipotesis alternatif (Ha)4
$4 A.a huu!+a! *a)&'r usia iu .!+a! s&a&us imu!isasi .asar (a.a ayi
"4 A.a huu!+a! *a)&'r (!.i.i)a! iu .!+a! s&a&us imu!isasi .asar (a.a ayi
24 A.a huu!+a! *a)&'r ()r5aa! iu .!+a! s&a&us imu!isasi .asar (a.a ayi
/4 A.a huu!+a! *a)&'r 5umlah a!a) iu .!+a! s&a&us imu!isasi .asar (a.a ayi
34 A.a huu!+a! *a)&'r (!+&ahua! iu .!+a! s&a&us imu!isasi .asar (a.a ayi
C" D&) O&%#6)#'
N6 V#%#&'P&)&'$#)
D&) O&%#6)#' A'#$ U(+% C#%# U(+% H#' U(+% S(#'#U(+%
$ S&a&us
Imu!isasi
.asar (a.a
ayi usia
$"-"/ ula!
S&a&us imu!isasi a!a)
rusia $"-"/ ula!
ya!+ &lah m!.a(a&
imu!isasi l!+)a(
slum $" ula!
yai&u < @B #, BG,
P'li'$, DPT:@B $,
P'li'", DPT:@B ",
P'li'2, DPT:@B 2,
P'li' /, am(a)
Kusi'!r Wa6a!0ara $ < Ti.a) l!+)a(
" < L!+)a(
Or.i!al
" Usia Usia iu ya!+
mmili)i a!a) rusia
$"-"/ ula! .ihi&u!+
.ari &ahu! lahir!ya
sam(ai .!+a!
ula!+ &ahu!!ya ya!+
&ra)hir
Kusi'!r Wa6a!0ara $< J 2# &ahu!
" < 2# &ahu!
Or.i!al
2 P!.i.i)a! !5a!+ s)'lah
&r&i!++i ya!+
Kusi'!r Wa6a!0ara $ < Q 8 &ahu!
" < 8 &ahu!
Or.i!al
8/19/2019 Kti Emilia Silvana
36/73
.i&ama&)a! iu
/ P)r5aa! P)r5aa! mru(a)a!
)+ia&a! ya!+
.ila)u)a! iu shari-
hari .alam m!0ari
!a*)ah u!&u)
m!.a(a&)a! ua!+
a&au(u! u!&u)
(m!uha!
)u&uha! shari-hari
Kusi'!r Wa6a!0ara $ < Wiras6as&a
" < Br&a!i
N'mi!a
3 umlah
A!a)
umlah a!a) ya!+
.ilahir)a! iu ya!+
hi.u( .a! &i!++al
srumah
Kusi'!r Wa6a!0ara $ < Q " 'ra!+
" < " 'ra!+
Or.i!al
P!+&ahua! Kmam(ua! iu
u!&u) m!5a6a
(r&a!yaa! &!&a!+
imu!isasi .asar
Kusi'!r
.!+a! "3
(r&a!yaa!
Wa6a!0ara $4 Bai) s0'r
$",3
"4 Kura!+ s0'r
#-$",3
Or.i!al
BAB IV
METODE PENELITIAN
8/19/2019 Kti Emilia Silvana
37/73
A" D&#) P&)&'$#)
M&'. (!li&ia! ya!+ .ila)u)a! )ua!&i&a&i* .!+a! .sai! korelasi deskriptif
.!+a! (!.)a&a! cross sectional ya!+ (!++u!aa!!ya u!&u) m!+i.!&i*i)asi
huu!+a! ya!+ &r5a.i ssaa& &a!(a (rlu )l'm(') )'!&r'l .a! u5i 0'a Suya!&', .a!
Salamah, "##8, hlm42/4 U!&u) mm(r'lh i!*'rmasi &!&a!+ %arial i!.(!.! .a!
.(!.!, (!+u)ura! .ila)u)a! rsama-sama (a.a saa& (!li&ia!4
B" P6+'# #) S#,&'
1" P6+'#
P'(ulasi a.alah )sluruha! su5) (!li&ia! Ari)u!&', "##4 P'(ulasi .alam
(!li&ia! i!i a.alah smua iu ya!+ mm(u!yai ayi usia $"-"/ ula! (a.a saa&
(!li&ia! .i Dsa Siaal-aal II K0ama&a! Si(ahu&ar ya)!i /# 'ra!+ Su.i! P"P H PL
Di!)s Ta(u&, "#$#4 P!!&ua! usia $"-"/ ula! r.asar)a! (r&ima!+a! ah6a
(a.a r!&a!+ usia &rsu& .i(r)ira)a! s'ra!+ a!a) ali&a su.ah sharus!ya m!.a(a&
imu!isasi .asar l!+)a(4
2" S#,&'
P!+amila! sam(l (a.a (!li&ia! i!i m!++u!a)a! total samplin! yai&u .i
ma!a smua 5umlah ('(ulasi total population, .i5a.i)a! sam(l yai&u sa!ya) /#
'ra!+4
C" T&,#$ P&)&'$#)
8/19/2019 Kti Emilia Silvana
38/73
P!li&ia! .ila)u)a! .i Dsa Siaal-aal II K0ama&a! Si(ahu&ar Kau(a&!
Ta(a!uli U&ara4 A.a(u! (!li&i mmilih l')asi )ar!a 0a)u(a! imu!isasi r!.ah lum
m!0a(ai &ar+& ya!+ .i&&a()a! .a! lum (r!ah .ila)u)a! (!li&ia!4
D" #($+ P&)&'$#)
Wa)&u (!li&ia! .ila)u)a! (a.a Fruari "#$$ sam(ai .!+a! Mar& "#$$4
P!li&ia! i!i .ia6ali .!+a! (!lusura! (us&a)a, (!!&ua! 5u.ul .a! (mimi!+,
(!yusu!a! (r'('sal, smi!ar (r'('sal, (!li&ia! ) la(a!+a!, (!+um(ula!,
(!+'laha! .a! a!alisa .a&a, (!yusu!a! hasil (!li&ia!4
E"E$(# P&)&'$#)
Slum mla)u)a! (!+amila! .a&a, (!li&i &rlih .ahulu m!+a5u)a! sura&
(rm'h'!a! )(a.a K&ua urusa! Pr'+ram D-IV Bi.a! P!.i.i) Fa)ul&as
K(ra6a&a! U!i%rsi&as Suma&ra U&ara .a! iCi! .ari K(ala Dsa Siaal-aal II u!&u)
m!.a(a&)a! (rs&u5ua! (!li&ia!4 S&lah m!.a(a& (rs&u5ua! (!li&ia!, (!li&i
mmulai (!li&ia! .!+a! m!)a!)a! masalah &i) ya!+ mli(u&i < (!li&i
m!5las)a! ma)su. .a! &u5ua! (!li&ia! )(a.a 0al'! rs('!.! ah6a (ar&isi(asi
rs('!.! ya!+ .i&li&i &rsu& rsi*a& su)arla .a! rs('!.! rha) m!+u!.ur)a!
.iri .ari (!li&ia!4 i)a rs('!.! rs.ia r(ar&isi(asi .alam (!li&ia!, ma)a
rs('!.! m!a!.a&a!+a!i lmar (rs&u5ua! ris&4 U!&u) m!5a+a )rahasiaa!
i.!&i*i)asi rs('!.! (a.a lmar (!+um(ula! .a&a )usi'!r ha!ya !'m'r )'.
ya!+ .i+u!a)a! shi!++a )rahasiaa! i.!&i*i)asi smua i!*'rmasi ya!+ .iri)a! &&a(
&r5a+a4 Da! sluruh i!*'rmasi ya!+ .i(r'lh .i(r+u!a)a! u!&u) )(!&i!+a!
(!li&ia!4
F" A'#$ P&)*+,+'#) D#$#
8/19/2019 Kti Emilia Silvana
39/73
Ala& (!+um(ula! .a&a .i(a)ai u!&u) 6a6a!0ara .a! 'sr%asi .!+a!
m!++u!a)a! i!s&rum! ru(a )usi'!r .!+a! s5umlah (r&a!yaa! &r&ulis ya!+
&lah &rsusu! s0ara &rs&ru)&ur ya!+ .iua& 'lh (!li&i r.asar)a! &i!5aua! &'r&is
ya!+ &r.iri .ari < .a&a iu ya!+ mli(u&i usia, (!.i.i)a!, ()r5aa!, 5umlah a!a)4
Kusi'!r (!+&ahua! sa!ya) "3 (r&a!yaa! risi &!&a!+ (!+r&ia!
imu!isasi, &u5ua! imu!isasi, &m(a& imu!isasi, ya!+ .a(a& mmri)a! imu!isasi, 5!is-
5!is imu!isasi, (!ya)i& ya!+ .a(a& .i0+ah, 5umlah (mria!, 5a.6al (mria!, .a!
l')asi (!yu!&i)a!4 Kusi'!r (!li&ia! i!i mru(a)a! (r&a!yaa! &r&u&u( .!+a!
m!y.ia)a! al&r!a&i( 5a6aa! a,, .a! 04 Rs('!.! .imi!&a mmilih 5a6aa! ya!+
(ali!+ !ar m!uru& (!.a(a&!ya4 U!&u) m!ilai (!+&ahua! iu .ila)u)a!
(!y)'ra! ila 5a6aa! >!ar? s)'r!ya $ sa&u 5i)a 5a6aa!!ya >salah? s)'r!ya #
!'l, U!&u) m!.a(a&)a! )r&ria .i+u!a)a! (rhi&u!+a! sa+ai ri)u& <
a) M!!&u)a! !ilai &rsar .a! &r)0il4 Nilai &rsar < "3 .a! !ilai &r)0il < #4
b) M!!&u)a! !ilai r!&a!+ R R!&a!+ ; Nilai &rsar-!ilai &r)0il ; "3-#;"3
c) M!!&u)a! !ilai (a!5a!+ )las
i4 Pa!5a!+ Klas i ; ;
d) M!!&u)a! )a&+'ri (!+&ahua! r.asar)a! (r'lha! !ilai < Kura!+ ; i)a
rs('!.! mmili))i 5umlah s)'r #-$",3, Bai) ; i)a rs('!.! mmili)i 5umlah s)'r
$",34 Kusi'!r &lah .iu5i 0'a .ila(a!+a! u5i validitas .a! u5i realibilitas u!&u)
m!+&ahui a(a)ah (r&a!yaa! i&u isa .ia!.al)a! sr&a mam(u m!+u)ur a(a ya!+
h!.a) .iu)ur4 S&lah .a&a &r)um(ul, .a&a-.a&a i&u .i'lah ssuai .!+a! &aha(a!!ya4
Pla)sa!aa! (!+um(ula! .a&a m!++u!a)a! .a&a (rimr .a! .a&a s)u!.r4
G" U/ V#'$# #) R&'#'$#
sbanyakkela
! ren &a!3,$"
"
"3=
8/19/2019 Kti Emilia Silvana
40/73
U5i validitas .a! u5i reliabilitas i!s&rum! )usi'!r (!li&ia! .ila)u)a!
&rha.a( $3 rs('!.! .!+a! )ri&ria ya!+ sama .i Dsa Sa!+)ara! K0ama&a! Sia&as
Bari&a Kau(a&! Ta(a!uli U&ara4 Da&a ya!+ .i(r'lh .ari u5i 0'a )usi'!r .i'lah
.!+a! m!++u!a)a! (r'+ram )'m(u&r4 Prhi&u!+a! u5i &rsu& .ila)u)a! .!+a!
mma!.i!+)a! !ilai r &al #earson #roduct 'oment .!+a! !ilai r hi&u!+4 Nilai r
&al .!+a! m!++u!a)a! .* ; !-" yai&u "3-";"2 (a.a &i!+)a& )ma)!aa! 39,
shi!++a .i.a(a& r &al;#,/$24 Kusi'!r (!li&ia! i!i .i!ya&a)a! %ali. )ar!a
r.asar)a! hasil u5i s&a&is&i) ah6a r hi&u!+ lih sar .ia!.i!+)a! .!+a! r &al4
U5i rliaili&as )usi'!r (!li&ia! i!i m!++u!a)a! u5i rliaili&as Cronbach4s lpha
ssar #,24 Nilai )'*isi! rliaili&as!ya lih sar .ari #,# ma)a )usi'!r i!i
.i!ya&a)a! rlial Syari*u.i!, "#$#4
H"P%6&+% P&)*+,+'#) D#$#
S&lah m!.a(a& iCi! (!li&ia!, (!li&i m!+um(ul)a! .a&a4 Pa.a saa&
(!+um(ula! .a&a, (!li&i m!.a&a!+i K(ala Dsa Siaa-aal II .a! i.a! .sa
mmi!&a iCi! u!&u) mla)u)a! (!li&ia! .i.sa &rsu&4 S&lah m!.a(a& (rs&u5ua!
.ari K(ala Dsa (!li&i m!mui sa&u 'ra!+ )a.r ya!+ a.a .i Dsa Siaal-aal II
.!+a! &u5ua! mma!&u (!li&i .alam m!.a(a&)a! rs('!.! ssuai .!+a! )ri&ria
rs('!.! ya!+ .i&li&i4 Ka.r ya!+ .i5um(ai (!li&i r!ama iu Sr*i!a Si&um'ra!+,
()r5aa! a.alah r&a!i .a! ri6aya& (!.i.i)a! &ama&a! .ari SMA4 S&lah m!.a(a&
(rs&u5ua! .ari )a.r, (!li&i mmri araha! &rlih .ahulu )(a.a )a.r &rsu&
a+aima!a 0ara .alam (!+isia! i!s&rum! ru(a )usi'!r ya!+ .i+u!a)a! shi!++a
)a.r .a(a& m!5las)a! )(a.a rs('!.! 0ara (!+isia! )usi'!r ya!+ a)a!
.i+u!a)a!4 Da! m!a!ya)a! (a.a saa& )a(a! rs('!.! .a(a& .i&mui a&au ra.a .i
8/19/2019 Kti Emilia Silvana
41/73
rumah4 Wa)&u &lah .i&&a()a! yai&u (a.a saa& mi!++u sia!+ hari s&lah (ula!+ .ari
)a)&ia! +r5a )ar!a a.a sa+ia! rs('!.! ya!+ )r5a (a.a (a+i hari .a! s'r4
@ari sla!5u&!ya (!li&i .a&a!+ u!&u) m!mui rs('!.! .ari rumah ) rumah
.!+a! .ia!&u 'lh )a.r4 Ssam(ai .i rumah rs('!.!, (!li&i m!5las)a! ma)su.
).a&a!+a! (!li&i ) rumah rs('!.! .a! m!5las)a! &u5ua! .ari (!li&ia! &rsu&
.ila)u)a!, )mu.ia! (!li&i mmi!&a )s.iaa! iu m!5a.i rs('!.! (!li&i4
Rs('!.! &lah m!y&u5ui .iri!ya sa+ai rs('!.! .a! m!a!.a&a!+a!i lmar
(rs&u5ua! informed consent , (!li&i m!5las)a! )(a.a rs('!.! 0ara (!+isia!
)usi'!r )(a.a rs('!.! .a! sla!5u&!ya .i(rsilah)a! u!&u) m!+isi lmar
)usi'!r .a! m!5a6a sluruh (r&a!yaa! .!+a! 5u5ur, (!li&i m!.am(i!+i
rs('!.! .alam (!+isia! )usi'!r a(aila a.a (r&a!yaaa! ya!+ )ura!+ 5las .alam
(!+isia! )usi'!r4 P!+isia! )usi'!r .iisi 'lh rs('.! .!+a! 6a)&u "3 m!i&,
)mu.ia! (!li&i mmri)sa )l!+)a(a! .a&a4
Dalam (!+um(ula! .a&a .ila)u)a! slama mi!++u .ari "# Fruari sam(ai
" Mar& "#$$4 P!+um(ula! .a&a .ila)u)a! .i Dsa Siaal-aal II ya!+ .ila)u)a! .ari
rumah )rumah4 "# Fruari "#$$ .i.a(a& sa!ya) rs('!.!, " Fruari "#$$
sa!ya) rs('!.!, # Mar& "#$$ sa!ya) rs('!.!, $2 Mar& "#$$ sa!ya) 7
rs('!.!, "# Mar& "#$$ sa!ya) rs('!.!, " Mar& "#$$ sa!ya) 3 rs('!.!4
I" A)#' D#$#
Smua .a&a &r)um(ul .ila)u)a! a!alisis .a&a )mali .!+a! mmri)sa smua
)usi'!r a(a)ah 5a6aa! su.ah l!+)a( a&au !ar /ditin!)$ Pmria! s)'r
.ila)u)a! (a.a &ia( 5a6aa! rs('!.!, sla!5u&!ya .ihi&u!+ !ilai ya!+ .i(r'lh
rs('!.! )sluruha!, )mu.ia! .i)l'm('))a! .!+a! m!++u!a)a! as()
8/19/2019 Kti Emilia Silvana
42/73
(!+u)ura! corin! 4 Kmu.ia! .a&a .iri )'. Coddin! mmu.ah)a! (!+'laha!
.a&a, a!alisa .a&a sr&a (!+amila! )sim(ula! .a&a ya!+ .imasu))a! ).alam !&u)
&al4 /ntry .a&a .alam )'m(u&r .a! a!alisa .a&a .ila)u)a! .!+a! m!++u!a)a!
&h!i) )'m(u&risasi4
A!alisa .a&a a.alah 0ara u!&u) mmu.ah)a! a&au m!y.rha!a)a! .a&a
).alam !&u) ya!+ lih mu.ah .ia0a .a! .im!+r&i ma)a (!li&i mla)u)a!
a!alisis .a&a mlalui &aha( < 1) nivariat A!alisis .a&a .ila)u)a! .!+a! m!++u!a)a!
)'m(u&risasi u!&u) m!ilai .is&riusi *r)u!si yai&u )ara)&ris&i) rs('!.!,
(!+&ahua!, s&a&us imu!isasi .i Dsa Siaal-aal II K0ama&a! Si(ahu&ar4 2) "ivariat
A!alisis i%aria& .ila)u)a! u!&u) m!+&ahui huu!+a! %arial i!.(!.! .!+a!
%arial .(!.! s0ara s&a&is&i)4 A!alisa ya!+ .i(a)ai u!&u) m!+u5i .a&a a.alah
.!+a! m!++u!a)a! rumus s&a&is&i) Chi-quare$ D!+a! .ra5a& )(r0ayaa! ( ; #,#34
i)a ( J #,#3 ma)a hasil (rhi&u!+a! rma)!a si+!i*i)a! .a! ila ( #,#3, ma)a
hasil (rhi&u!+a! &rsu& &i.a) rma)!a .!+a! .ra5a& )(r0ayaa! 83 94
BAB V
8/19/2019 Kti Emilia Silvana
43/73
8/19/2019 Kti Emilia Silvana
44/73
r(!+&ahua! )ura!+ sa!ya) " rs('!.! ,39 .a! mi!'ri&as r(!+&ahua!
ai) sa!ya) $2 rs('!.! 2",394
T#&' 5"2
D$%+ F%&(+&) B&%##%(#) P&)*&$#.+#) I+ D&# S##'-##' II
K&#,#$#) S#.+$#% K#+#$&) T##)+' U$#%# T#.+) 2011
P&)*&$#.+#) F%&(+&) Prs!&asi
Bai)
Kura!+
$2
"
2",3
,3
T'&al /# $##
3" D$%+ F%&(+&) R&6)&) B&%##%(#) S$#$+ I,+)#
Br.asar)a! hasil (!li&ia! iu ya!+ mla)u)a! imu!isasi .!+a! l!+)a( $
'ra!+ /#9 .a! &i.a) l!+)a( "/ 'ra!+ #94
T#&' 5"3
D$%+ R&6)&) B&%##%(#) S$#$+ I,+)# ## B#8 U# 12-24 B+'#)
D&# S##'-##' II K&#,#$#) S#.+$#% K#+#$&) T##)+' U$#%#
T#.+) 2011
Varial Fr)u!si Prs!&asi
S&a&us Imu!isasi
L!+)a( $ /#
Ti.a) L!+)a(
T'&al
"/
/#
#
$##
4" A)#' F#($6%-#($6% 8#)* M&,&)*#%+. I+
@asil a!alisis huu!+a! *a)&'r usia iu &rha.a( s&a&us imu!isasi .i(r'lh .ari
/# rs('!.! usia iu J 2# &ahu! imu!isasi l!+)a( $" 'ra!+ 2#9, &i.a) l!+)a( 3
'ra!+ $",39, s.a!+)a! usia iu 2# &ahu! imu!isasi l!+)a( / 'ra!+ $#9, &i.a)
l!+)a( $8 'ra!+ /,394 Br.asar)a! hasil u5i s&a&is&i) .i(r'lh !ilai (;#,##$ ma)a
8/19/2019 Kti Emilia Silvana
45/73
.a(a& .isim(ul)a! a.a huu!+a! ya!+ si+!i*i)a! a!&ara usia iu .!+a! s&a&us imu!isasi
ayi .!+a! !ilai OR; #,#77 ar&i!ya usia iu J 2# &ahu! mmili)i (lua!+ #,#77 )ali
lih l!+)a( s&a&us imu!isasi ayi!ya .ia!.i!+)a! iu usia 2# &ahu!4
@asil a!alisis huu!+a! *a)&'r (!.i.i)a! iu &rha.a( s&a&us imu!isasi
.i(r'lh .ari /# rs('!.! (!.i.i)a! Q 8 &ahu! imu!isasi l!+)a( / 'ra!+ $#9,
&i.a) l!+)a( $ 'ra!+ /",39, s.a!+)a! (!.i.i)a! 8 &ahu! imu!isasi l!+)a( $"
'ra!+ 2#9, &i.a) l!+)a( 'ra!+ $,394 Br.asar)a! hasil u5i s&a&is&i) .i(r'lh
!ilai (;#,##/ ma)a .a(a& .isim(ul)a! a.a huu!+a! ya!+ si+!i*i)a! a!&ara (!.i.i)a!
iu .!+a! s&a&us imu!isasi ayi .!+a! !ilai OR; ,"7 ar&i!ya iu .!+a! (!.i.i)a!
8 &ahu! mmili)i (lua!+ ,"7 )ali lih l!+)a( s&a&us imu!isasi ayi!ya
.ia!.i!+)a! iu (!.i.i)a! Q 8 &ahu!4
@asil a!alisis huu!+a! *a)&'r ()r5aa! iu &rha.a( s&a&us imu!isasi .i(r'lh
.ari /# rs('!.! ()r5aa! 6iras6as&a imu!isasi l!+)a( $# 'ra!+ "39, &i.a)
l!+)a( 2 'ra!+ ,39, s.a!+)a! ()r5aa! r&a!i imu!isasi l!+)a( 'ra!+ $39,
&i.a) l!+)a( "$ 'ra!+ 3",394 Br.asar)a! hasil u5i s&a&is&i) .i(r'lh !ilai (;#,##$
ma)a .a(a& .isim(ul)a! a.a huu!+a! ya!+ si+!i*i)a! a!&ara ()r5aa! iu .!+a!
s&a&us imu!isasi ayi .!+a! !ilai OR; #,#7 ar&i!ya ()r5aa! 6iras6as&a mmili)i
(lua!+ #,#7 )ali lih l!+)a( s&a&us imu!isasi ayi!ya .ia!.i!+)a! ()r5aa!
r&a!i4
@asil a!alisis huu!+a! *a)&'r 5umlah a!a) iu &rha.a( s&a&us imu!isasi
.i(r'lh .ari /# rs('!.! 5umlah a!a) Q " 'ra!+ imu!isasi l!+)a( $" 'ra!+ 2#9,
&i.a) l!+)a( $ 'ra!+ ",39, s.a!+)a! " 'ra!+ imu!isasi l!+)a( / 'ra!+ $#9,
&i.a) l!+)a( "2 'ra!+ 3,394 Br.asar)a! hasil u5i s&a&is&i) .i(r'lh !ilai (;#,###
ma)a .a(a& .isim(ul)a! a.a huu!+a! ya!+ si+!i*i)a! a!&ara 5umlah a!a) iu .!+a!
8/19/2019 Kti Emilia Silvana
46/73
s&a&us imu!isasi ayi .!+a! !ilai OR; #,#$/ ar&i!ya 5umlah a!a) iu Q " 'ra!+
mmili)i (lua!+ #,#$/ )ali lih l!+)a( s&a&us imu!isasi ayi!ya .ia!.i!+)a!
5umlah a!a) iu " 'ra!+4
@asil a!alisis huu!+a! *a)&'r (!+&ahua! iu &rha.a( s&a&us imu!isasi
.i(r'lh .ari /# rs('!.! (!+&ahua! ai) imu!isasi l!+)a( $" 'ra!+ 2#9, &i.a)
l!+)a( $ 'ra!+ ",39, s.a!+)a! (!+&ahua! )ura!+ imu!isasi l!+)a( / 'ra!+
$#9, &i.a) l!+)a( "2 'ra!+ 3,394 Br.asar)a! hasil u5i s&a&is&i) .i(r'lh !ilai
(;#,### ma)a .a(a& .isim(ul)a! a.a huu!+a! ya!+ si+!i*i)a! a!&ara (!+&ahua! iu
.!+a! s&a&us imu!isasi ayi .!+a! !ilai OR; #,#$/ ar&i!ya (!+&ahua! ai)
mmili)i (lua!+ #,#$/ )ali lih l!+)a( s&a&us imu!isasi ayi!ya .ia!.i!+)a!
(!+&ahua! )ura!+4 Da(a& .iliha& .!+a! 5las (a.a &al ri)u& <
T#&' 5"4
F#($6%-#($6% 8#)* M&,&)*#%+. I+ T&%.## S$#$+ I,+)# ## B#8
U# 12-24 B+'#) D&# S##'-##' II K&#,#$#) S#.+$#%
K#+#$&) T##)+' U$#%# T#.+) 2011
Varial S&a&us Imu!isasi T'&al (- OR 839 I
8/19/2019 Kti Emilia Silvana
47/73
ValuL!+)a(
Ti.a)
L!+)a(
! 9 ! 9
Usia Iu <
#,##$
#,#77
#,#"#-#,282 J 2# &ahu! $" 2# 3 $",3 $ 2# &ahu! / $# $8 /,3 "2
P!.i.i)a! <
#,##/
,"7
$,2-2#,333
Q 8 &ahu! / $# $ /",3 "$
8 &ahu! $" 2# $,3 $8
P)r5aa! <
#,##$
#,#7
#,#$7-#,/$3
Wiras6as&a $# "3 2 ,3 $2
Br&a!i $3 "$ 3",3 "
umlah A!a) @i.u( <
#,###
#,#$/
#,##$-#,$/3
Q " Ora!+ $" 2# $ ",3 $2
" Ora!+ / $# "2 3,3 "
P!+&ahua! <
#,###
#,#$/
#,##$-#,$/3
Bai) $" 2# $ ",3 $2
Kura!+ / $# "2 3,3 "
B" P&,#.##)
Tu5ua! .ari (!li&ia! i!i a.alah .i)&ahui!ya *a)&'r-*a)&'r ya!+ mm(!+aruhi
iu &rha.a( s&a&us imu!isasi (a.a ayi usia $"-"/ ula!4 @asil a!alisis u!i%aria&
.i)&ahui usia iu ya!+ (ali!+ mu.a a.alah "2 &ahu! .a! (ali!+ &ua /" &ahu!4
P!.i.i)a! iu (ali!+ r!.ah a.alah SD " 'ra!+, SMP $8 'ra!+ .a! SMA $8 'ra!+4
P)r5aa! 6iras6as&a $2 'ra!+ .a! may'ri&as iu r&a!i " 'ra!+4 umlah a!a) ya!+
.imili)i iu (ali!+ s.i)i& $ 'ra!+ .a! (ali!+ a!ya) 'ra!+4 @asil (!li&ia! ah6a
iu ya!+ mla)u)a! imu!isasi s0ara l!+)a( a.alah $ 'ra!+ (!0a(aia! /#9 ar&i!ya
(r'+ram lum rhasil4 U!&u) m!+&ahui )rhasila! (r'+ram, .a(a& .!+a! mliha&
+aris (!0a(aia! )umula&i* (r &ahu! N'&'a&m'.5', "##, hlm4/4
1" H++)*#) U# I+ &)*#) S$#$+ I,+)#
Br.asar)a! (!li&ia! usia iu .!+a! )a&+'ri J 2# &ahu! .a! usia iu 2#
&ahu! a.a huu!+a! ya!+ si+!i*i)a! a!&ara usia iu .!+a! s&a&us imu!isasi ayi .!+a!
8/19/2019 Kti Emilia Silvana
48/73
8/19/2019 Kti Emilia Silvana
49/73
8/19/2019 Kti Emilia Silvana
50/73
Br.asar)a! (!li&ia! ()r5aa! iu .i Dsa Siaal-aal II iu .!+a! r&a!i
.a! iu )r5a 6iras6as&a .a(a& .isim(ul)a! a.a huu!+a! ya!+ si+!i*i)a! a!&ara
()r5aa! iu .!+a! s&a&us imu!isasi ayi .!+a! !ilai (;#,##$ .a! !ilai OR; #,#74
@asil (!li&ia! i!i r.a .!+a! Li!.a "##8 ()r5aa! iu .!+a! )a&+'ri
iu )r5a .!+a! &i.a) )r5a, &i.a) a.a huu!+a! ()r5aa! iu .!+a! )l!+)a(a!
imu!isasi !ilai (-%alu;#,"3#4 @al i!i .isa)a! )ar!a iu ya!+ )r5a (r'('rsi a!a)
ya!+ &i.a) m!.a(a&)a! imu!isasi l!+)a( ham(ir &i.a) r.a .!+a! iu ya!+
)r5a4 RCa "## hasil (!li&ia!!ya &i.a) .i&mu)a! huu!+a! a!&ara ()r5aa! iu
&rha.a( s&a&us imu!isasi .asar (a.a a!a)!ya .!+a! !ilai (-%alu;#,8#"4 Pr'('rsi a!a)
ya!+ &i.a) m!.a(a&)a! imu!isasi .asar l!+)a( ham(ir &i.a) r.a .!+a! a!a)
ya!+ &lah l!+)a( imu!isasi .asar!ya (a.a s&ia( )l'm(') ()r5aa! iu4 @al i!i
.i)ar!a)a! ya!+ &r(ilih m!5a.i rs('!.! a.alah iu-iu ya!+ )r5a (a.a s)&'r
!'! *'rmal a&au sa+ai iu rumah &a!++a sa5a4 S&a&us )r5a ya!+ .mi)ia! a)a!
mmri)a! 6a)&u ya!+ lih a!ya) )(a.a iu u!&u) mma6a a!a)!ya
m!.a(a&)a! imu!isasi .i ('s (laya!a! &r(a.u4
4" H++)*#) !+,'#. A)#( I+ &)*#) S$#$+ I,+)#
Br.asar)a! (!li&ia! 5umlah a!a) iu .!+a! )a&+'ri Q " 'ra!+ .a! " 'ra!+
.a(a& .isim(ul)a! a.a huu!+a! ya!+ si+!i*i)a! a!&ara 5umlah a!a) iu .!+a! s&a&us
imu!isasi ayi .!+a! !ilai (;#,### .a! !ilai OR;#,#$/4
Ku!5u!+a! ) ('s (laya!a! imu!isasi &r)ai& .!+a! )&rs.iaa! 6a)&u a+i
iu u!&u) m!0ari (laya!a! imu!isasi &rha.a( a!a)!ya4 Olh )ar!a i&u 5umlah a!a)
.a(a& mm(!+aruhi a.a &i.a)!ya 6a)&u a+i iu m!i!++al)a! rumah u!&u)
m!.a(a&)a! (laya!a! imu!isasi )(a.a a!a)!ya4 umlah a!a) ya!+ a!ya)
8/19/2019 Kti Emilia Silvana
51/73
mmu&uh)a! a!ya) 6a)&u a+i iu u!&u) m!+urus a!a)-a!a)!ya, shi!++a
)&rs.iaa! 6a)&u a+i iu u!&u) m!.a&a!+i &m(a& (laya!a! imu!isasi &i.a) a!ya)4
@asil (!li&ia! i!i r.a .!+a! Li!.a "##8 &i.a) a.a huu!+a! 5umlah
a!a) .!+a! )l!+)a(a! imu!isasi .!+a! !ilai (;#,/2/4 B+i&u 5u+a .!+a! (!li&ia!
RCa "## &i.a) a.a huu!+a! 5umlah a!a) ya!+ .imili)i &i.a) +i&u r(!+aruh
!ilai (-%alu;#,$7 &rha.a( )l!+)a(a! s&a&us imu!isasi a!a) ya!+ ra.a .i
(us)smas Pauh4
5" H++)*#) P&)*&$#.+#) I+ &)*#) S$#$+ I,+)#
Br.asar)a! (!li&ia! (!+&ahua! iu .!+a! )a&+'ri ai) .a! (!+&ahua!
)ura!+ hasil u5i s&a&is&i) .i(r'lh !ilai (;#,### ma)a .a(a& .isim(ul)a! a.a huu!+a!
ya!+ si+!i*i)a! a!&ara (!+&ahua! iu .!+a! s&a&us imu!isasi ayi .!+a! !ilai OR;
#,#$/4 @asil (!li&ia! .i.a(a& $##9 rs('!.! .a(a& m!5a6a .!+a! !ar
(r&a!yaa! !'m'r 2, /, .a! "" yai&u ('li!.s a&au ('sya!.u &m(a& u!&u) m!.a(a&)a!
(laya!a! imu!isasi, i.a!:(&u+as )sha&a! ya!+ 'lh mla)u)a! &i!.a)a! imu!isasi
.a! &u5ua! (mria! imu!isasi 0am(a) a.alah m!0+ah &imul!ya (!ya)i& 0am(a)4
Pr&a!yaa! !'m'r $" yai&u 5a.6al (mria! ('li' rs('!.! m!5a6a !ar ha!ya $$
'ra!+, may'ri&as m!5a6a salah .!+a! mmilih 5a6aa! )a(a! sa5a4
P!li&ia! i!i s5ala! .!+a! RCa "## a.a huu!+a! (!+&ahua! iu .!+a!
)l!+)a(a! imu!isasi .asar .!+a! !ilai (;#,#24 @uu!+a! a!&ara s&a&us imu!isasi
.asar (a.a ayi usia #-$" ula! .!+a! (!+&ahua! iu &!&a!+ imu!isasi, (!.i.i)a!
'ra!+&ua, (!.a(a&a! 'ra!+&ua, .a! 5umlah a!a)4 Dia!&ara ra(a *a)&'r &rsu&
(!+&ahua! iu &!&a!+ imu!isasi mru(a)a! sua&u *a)&'r ya!+ sa!+a& ra&
huu!+a!!ya .!+a! s&a&us imu!isasi a!a) Ismail, $8884
@" K&$&%#$##) P&)&'$#)
8/19/2019 Kti Emilia Silvana
52/73
8/19/2019 Kti Emilia Silvana
53/73
"4 A.a huu!+a! ya!+ si+!i*i)a! a!&ara *a)&'r usia iu .!+a! s&a&us imu!isasi
24 A.a huu!+a! ya!+ si+!i*i)a! a!&ara *a)&'r (!.i.i)a! iu .!+a! s&a&us imu!isasi
/4 A.a huu!+a! ya!+ si+!i*i)a! a!&ara *a)&'r ()r5aa! iu .!+a! s&a&us imu!isasi
34 A.a huu!+a! ya!+ si+!i*i)a! a!&ara *a)&'r 5umlah a!a) iu .!+a! s&a&us imu!isasi
4 A.a huu!+a! ya!+ si+!i*i)a! a!&ara *a)&'r (!+&ahua! iu .!+a! s&a&us imu!isasi
B" SARAN
Sara! ya!+ .a(a& (!li&i sam(ai)a! (a.a )arya &ulis ilmiah i!i a.alah <
$4 Ba+i T!a+a Ksha&a!
A+ar m!i!+)a&)a! mu&u (laya!a! )sha&a!, u(aya (r'm'si )sha&a! ru(a
su(('r& s'sial, ya)!i (!i!+)a&a! )uali&as (!yuluha! )sha&a!, mmri)a!
m'&i%asi .alam mma!*aa&)a! (laya!a! )sha&a! &ru&ama imu!isasi4
"4 Ba+i I!s&i&usi P!.i.i)a!
Dihara()a! hasil (!li&ia! i!i m!5a.i r*r!si (r(us&a)aa! DIV Bi.a!
P!.i.i) Fa)ul&as K(ra6a&a! U!i%rsi&as Suma&ra U&ara4
24 Ba+i P!li&i sla!5u&!ya
Dihara()a! (!li&i sla!5u&!ya u!&u) m!ym(ur!a)a! (!li&ia! i!i,
mri!0i)a! (!li&ia! i!i, .a! mm(r.alam *a)&'r-*a)&'r ya!+ mm(!+aruhi
iu &rha.a( imu!isasi4 Misal!ya .!+a! mla)u)a! (!li&ia! i!i .i l')asi ya!+
r.a4
/4 Rs('!.!
8/19/2019 Kti Emilia Silvana
54/73
Pr'+ram imu!isasi i!i r5ala! .!+a! ai) h!.a)!ya (ra! sr&a masyara)a&
lih .i&i!+)a&)a!4 U(aya m!i!+)a&)a! (ra! sr&a masyara)a& h!.a)!ya
.i.u)u!+ .!+a! (mri!&aha! .i .sa yai&u K(ala Dsa, S)r&aris Dsa,
PKK, BPD .a! 5u+a &')'h a+ama .a! &')'h masyara)a& ya!+ (ali!+ .)a&
.!+a! masyara)a& shi!++a (r'+ram imu!isasi i!i .a(a& r5ala! ssuai ya!+
.ihara()a!4
8/19/2019 Kti Emilia Silvana
55/73
DAFTAR PUSTAKA
Ari)u!&', S4, "##4 #rosedur #enelitian$ E.isi R%isi VI, a)ar&a < Ri!)a i(&a4
Ba.a! K''r.i!asi Kluar+a Br!0a!a Nasi'!al Pr'(i!si Suma&ra U&ara, "##74
'enyiapkan .bu+ "ayi ehat dan "erkualitas4 M.a! < BKKBN4
Dahla!, M4 S4, "##74 tatistik ntuk 5edokteran dan 5esehatan$ a)ar&a < Salma
M.i)a4
D(ar&m! Ksha&a! RI, "##/4 5ebiakan #ro!ram .munisasi$ a)ar&a < D(ar&m!
Ksha&a! RI4
"##a4 #enyuntikan yan! man dan .munisasi Hepatitis "4
a)ar&a < Dir)&'ra& !.ral PPMHPL PAT@ D(ar&m! Ksha&a! RI4
"##4 'ateri Dasar 5ebiakan #ro!ram .munisasi$
a)ar&a < Dir)&'ra& !.ral PPHPL D(ar&m! Ksha&a! RI4
"##8a4 .munisasi Dasar pada "ayi sia 6-12 "ulan$
a)ar&a < Dir)&'ra& !.ral PPMHPL D(ar&m! Ksha&a! RI4
"##84 #enin!katan Cakupan dan 'utu #elayanan
.munisasi di #uskesmas$ a)ar&a < Dir)&'ra& !.ral PPMHPL D(ar&m!
Ksha&a! RI4
"##804 #en!elolaan aksin dan 7antai aksin &in!kat
#uskesmas$ a)ar&a < Dir)&'ra& !.ral PPMHPL D(ar&m! Ksha&a! RI4
Di!as Ksha&a! Ta(a!uli U&ara4 "##84 #rofil 5esehatan 5abupaten &apanuli tara
&ahun 26684 Taru&u!+ < Di!as Ksha&a! Ta(a!uli U&ara4
"#$#4 9aporan &ahunan ubdin #2#:#9$ Taru&u!+ < Di!as
Ksha&a! Ta(a!uli U&ara4
8/19/2019 Kti Emilia Silvana
56/73
Gu!a6a!, "##84 #en!aruh 5arakteristik .bu dan 9in!kun!an osial "udaya &erhadap
#emberian .munisasi Hepatitis " pada "ayi 6-; Hari di 5abupaten 9an!kat 4
M.a! < Tsis S)'lah Pas0asar5a!a USU4
h&&(::r('si&'ry4usu4a04i.:i&s&ram:$"2/378:/2:$:#8E#$7/34(.*4 .i(r'lh
$/ Fruari "#$$4
@i.aya&, A4 A4 A4, "##34 #en!antar .lmu 5epera
8/19/2019 Kti Emilia Silvana
57/73
RCa, "##4 *aktor-faktor yan! "erhubun!an den!an tatus .munisasi Dasar pada
nak di #uskesmas #auh 5ota #adan! &ahun 266> 4 D(') < Tsis FKM UI4
h&&(::6664.i+ili4ui4a04i.:'(a0:&hms:liri": .i(r'lh $$ Fruari "#$$4
Sa(u&ra, D4, "##84 'eraih =endela 5esempatan 'elalui #ro!ram 5eluar!a
"erencana$ h&&(
8/19/2019 Kti Emilia Silvana
58/73
8/19/2019 Kti Emilia Silvana
59/73
LEMBAR KUESIONER PENELITIAN
!++' P&)&'$#) : F#($6%-#($6% 8#)* M&,&)*#%+. I+ T&%.## S$#$+
I,+)# D##% ## B#8 U# 12-24 B+'#) D&# S##'-##'
II K&#,#$#) S#.+$#% K#+#$&) T##)+' U$#%# T#.+) 2011
N#,# P&)&'$ : E,'# S'?#)# S$6,+'
NIM : 105102037
I" D#$# U,+,
$4 N'm'r rs('!.! < 444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444
"4 Ta!++al Lahir Iu:Usia < 444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444
24 Nama ayi < 444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444
/4 Ta!++al Lahir Bayi:Usia < 444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444
II" D#$# K.++
A" S$#$+ K&'&)*(##) I,+)# B#8 :
I,+)# T#)**#' P&,&%#) T&,#$ I,+)#
@(a&i&is B #
BG, P'li' $
DPT:@( B $, P'li' "
DPT:@( B ", P'li' 2
DPT:@( B 2, P'li' /
am(a)
B" P&)(#) I+
Ti!+)a& (!.i.i)a! &ra)hir ya!+ iu &m(uh <
a4 Ti.a) s)'lah
4 SD
04 SMP
8/19/2019 Kti Emilia Silvana
60/73
.4 SMA
4 A)a.mi:PT
C" P&(&%/##)
P)r5aa! iu shari-hari <
a4 Ti.a) )r5a
4 Br&a!i
04 PNS
.4 Wiras6as&a
D" !+,'#. #)#(
Bra(a 5umlah a!a) iu s)ara!+ <
a4 $ 'ra!+
4 " 'ra!+
04 2 'ra!+
.4 / 'ra!+
4 3 'ra!+
*4 'ra!+
E" P&)*&$#.+#)
$4 A(a)ah (!+r&ia! imu!isasi
a4 K)ala! &rha.a( sua&u (!ya)i& &r&!&u
4 Da(a& mmua& sua&u (!ya)i&
04 P!ya)i& ya!+ mu!0ul .ari 'ra!+ lai!
8/19/2019 Kti Emilia Silvana
61/73
"4 A(a &u5ua! imu!isasi
a4 U!&u) m!0+ah &r5a.i!ya (!ya)i&
4 U!&u) m!ymuh)a! (!ya)i&
04 U!&u) mm(rsha& &uuh
24 Kma!a)ah iu iasa!ya mma6a ayi!ya u!&u) imu!isasi
a4 Pasar
4 Trmi!al
04 P'li!.s:('sya!.u
/4 Sia(a)ah ya!+ 'lh mla)u)a! &i!.a)a! imu!isasi
a4 Bi.a!:P&u+as Ksha&a!
4 Du)u! ra!a)
04 Guru
34 Bra(a 5!is imu!isasi .asar
a4 $ 5!is
4 2 5!is
04 3 5!is
4 Bra(a )ali imu!isasi BG .iri)a!
a4 $ )ali
4 " )ali
04 / )ali
4 Pa.a usia ra(a ula! ayi .iri imu!isasi BG
a4 Ka(a! sa5a
4 # " ula!
04 $ " &ahu!
8/19/2019 Kti Emilia Silvana
62/73
74 A(a)ah &u5ua! (mria! imu!isasi BG
a4 M!0+ah &imul!ya (!ya)i& Tur0ul'sis TB
4 Pmria! %a)si!
04 Su!&i)a! (a.a ayi
84 Dia+ia! ma!a imu!isasi BG .iri)a!
a4 L!+a! )a!a! a&as
4 Ka)i04 Mulu&
$#4 A(a)ah &u5ua! (mria! imu!isasi P'li'
a4 Pmria! 'a&-'a&a!
4 M!0+ah &imul!ya (!ya)i& P'li'myili&is lum(uh layu4
04 Pmria! %a)si!
$$4 Bra(a )ali imu!isasi ('li' .iri)a!
a4 $ )ali
4 2 )ali
04 / )ali
$"4 Pa.a usia ra(a)ah imu!isasi ('li' .iri)a!
a4 #-$$ ula!
4 $-" &ahu!
04 )a(a! sa5a
$24Ba+aima!a (mria! imu!isasi ('li'
a4 Disu!&i) .il!+a! )a!a! a&as
4 Disu!&i) .i)a)i04 Di&&s )mulu&
$/4 A(a)ah &u5ua! (mria! imu!isasi DPT
a4 M!0+ah &imul!ya (!ya)i& Di*&ria, Pr&usis, T&a!us
8/19/2019 Kti Emilia Silvana
63/73
4 Pmria! su!&i)a!
04 Pmria! %a)si!
$34 Bra(a )ali)ah imu!isasi DPT .iri)a!
a4 " )ali
4 $ )ali
04 2 )ali
$4 Pa.a usia ra(a)ah imu!isasi DPT .iri)a!
a4 Ka(a! sa5a
4 "-$$ ula!
04 $-" &ahu!
$4 Dia+ia! &uuh ma!a imu!isasi DPT .iri)a!
a4 Paha ayi
4 Ka)i ayi
04 Mulu& ayi
$74 A(a)ah &u5ua! (mria! imu!isasi @(a&i&is B
a4 M!0+ah &imul!ya (!ya)i& Li%r ha&i
4 Trhi!.ar .ari (!ya)i&
04 Pmria! 'a& 'a&a!
$84 Bra(a )ali)ah imu!isasi @(a&i&is B .iri)a!
a4 " )ali
4 $ )ali
04 2 )ali
"#4 Pa.a usia ra(a)ah imu!isasi @(a&i&is B .iri)a!
a4 Ka(a! sa5a
8/19/2019 Kti Emilia Silvana
64/73
4 " &ahu!
04 #-$$ ula!
"$4 Dia+ia! &uuh ma!a imu!isasi @(a&i&is B .iri)a!
a4 Paha
4 Ka)i
04 Mulu&
""4 A(a)ah &u5ua! (mria! imu!isasi 0am(a)
a4 M!0+ah &imul!ya (!ya)i& 0am(a)
4 Pmria! 'a&-'a&a!
04 Pmria! %a)si!
"24 Bra(a )ali)ah imu!isasi 0am(a) .iri)a!
a4 3 )ali
4 2 )ali
04 $ )ali
"/4 Pa.a usia ra(a imu!isasi am(a) .iri)a!
a4 )a(a! sa5a 4 8 ula!
04 $-" &ahu!
"34 Dia+ia! ma!a imu!isasi 0am(a) .iri)a!
a4L!+a! )iri a&as
4 Pru&
04 Mulu&
8/19/2019 Kti Emilia Silvana
65/73
K+) !###)
$4 A
"4 A
24
/4 A
34
4 A
4 B
74 A
84 A
$#4 B
8/19/2019 Kti Emilia Silvana
66/73
$$4
$"4 A
$24
$/4 A
$34
$4 B
$4 A
$74 A
$84
"#4
"$4 A
""4 A
"24
"/4 B
"34 A
8/19/2019 Kti Emilia Silvana
67/73
H#' U/ V#'$# #) R&'#'$# I)$%+,&)
N6,6%
P&%$#)8##)% T#&' % H$+)*
r'!a0hs
Al(ha i* I&m
Dl&.
K&$&%#)*#)
$ #4/$2 #47# #43" Vali. .a! Rliaili&as
" #4/$2 #438# #433 Vali. .a! Rliaili&as
2 #4/$2 #4382 #43 Vali. .a! Rliaili&as
/ #4/$2 #47 #43/ Vali. .a! Rliaili&as
3 #4/$2 #47# #43" Vali. .a! Rliaili&as
#4/$2 #47/# #43$ Vali. .a! Rliaili&as
#4/$2 #477 #43/ Vali. .a! Rliaili&as
7 #4/$2 #47# #43" Vali. .a! Rliaili&as
8 #4/$2 #477 #43/ Vali. .a! Rliaili&as
$# #4/$2 #477 #43/ Vali. .a! Rliaili&as$$ #4/$2 #477$ #43" Vali. .a! Rliaili&as
$" #4/$2 #47" #432 Vali. .a! Rliaili&as
$2 #4/$2 #477$ #43" Vali. .a! Rliaili&as
$/ #4/$2 #43/ #43 Vali. .a! Rliaili&as
$3 #4/$2 #4/2 #432 Vali. .a! Rliaili&as
$ #4/$2 #477$ #43" Vali. .a! Rliaili&as
$ #4/$2 #47# #43" Vali. .a! Rliaili&as
$7 #4/$2 #477$ #43" Vali. .a! Rliaili&as
$8 #4/$2 #477$ #43"Vali. .a! Rliaili&as
"# #4/$2 #477$ #43" Vali. .a! Rliaili&as
"$ #4/$2 #4382 #43 Vali. .a! Rliaili&as
"" #4/$2 #47" #432 Vali. .a! Rliaili&as
"2 #4/$2 #4/2 #432 Vali. .a! Rliaili&as
"/ #4/$2 #47/# #43$ Vali. .a! Rliaili&as
"3 #4/$2 #438# #433 Vali. .a! Rliaili&as
8/19/2019 Kti Emilia Silvana
68/73
!ADAL PENGUMPULAN DATA
DUSUN TANGGAL HARI PUKUL IBU YANG
MEMILIKI BAYIUSIA 12-24 BULAN
Luma! ulu "# Fruari "#$$ Mi!++u $24##$4## Wi 'ra!+
Luma! ulu " Fruari "#$# Mi!++u $24##- $42# Wi 'ra!+
Pali&a # Mar& "#$$ Mi!++u $24##- $4/# Wi 'ra!+
Pali&a $2 Mar& "#$$ Mi!++u $24##-$4##4 Wi 7 'ra!+
Si&a('!+a! "# Mar& "#$# Mi!++u $24##-$4/3 Wi 'ra!+
Si&a('!+a! " Mar& "#$# Mi!++u $24##-$34/3 Wi 3 'ra!+
!+,'#. 40 6%#)*
8/19/2019 Kti Emilia Silvana
69/73
8/19/2019 Kti Emilia Silvana
70/73
8/19/2019 Kti Emilia Silvana
71/73
8/19/2019 Kti Emilia Silvana
72/73
8/19/2019 Kti Emilia Silvana
73/73
Top Related