İŞ SAĞLIĞI ve GÜVENLİĞİİş sağlığı açısından sağlık işkoluna
bakış 2
Prof.Dr.Alp Ergör Tıbbi Dokümantasyon ve Sekreterlik Programı
2011 Bahar Yarıyılı - 2. Sınıf Şubat-Nisan 2011
http://kisi.deu.edu.tr/alp.ergor/
Tarih İçerik
18 Şubat AE
Tanışma, dersin tanıtımı, beklentilerin paylaşılması, kaynakların tanıtımı İş ve sağlık arasındaki ilişki
25 Şubat SY
İş sağlığı açısından sağlık işkoluna bakış 1:Risk etmenleriOlası sağlık sorunlarıOlgu tartışmaları ve sanal bir işyeri değerlendirmesi
4 MartAE İş sağlığı açısından sağlık işkoluna bakış 2:
KazalarMeslek hastalıklarıOlgu tartışmaları ve sanal bir işyeri değerlendirmesi
11 Mart SY - HB
18 Mart (HB?)
Temel korunma önlemleriOlgu tartışmalarıSanal örneklerde değerlendirme25 Mart AE
1 Nisan (ACB?)
Sağlık çalışanının hakları, sorumlulukları ve ilgili düzenlemeler Genel değerlendirme ve geri bildirimler
2 hafta önceki soru: * Sağlık işkolunda “çalışanın sağlığını etkileyebilecek”
etmenlere 5 örnek veriniz.
Sağlık Çalışanı Kimdir?
Hekim
Diğer sağlık profesyonelleri: diş hekimleri, eczacılar, biyologlar,...
Hemşire ve Ebeler
Yardımcı sağlık personeli: lab teknisyen, diyetisyen, sosyal hizmet uzmanı, ...
Diğer personel: büro elemanları, temizlik elemanlar..
Diğer İşkolları
SAĞLIK
İŞGÜCÜ
Tüm İşkolları
Sağlık İşkolu
Sağlık hizmeti sunanlar
Yönetsel hizmet sunanlar
Destek hizmet sunanlar
Sağlık hizmeti sunanlar
Hekim
Hemşire
Eczacı
Tekniker
Teknisyen
Diğer
Hekim
Hemşire
Yönetici
Büro çalışanları
Şöförler
Temizlik personeli
Teknik hizmet çalışanları
İşyeri sağlık birimi
çalışanları
Kurum hekimleri
WHO 2006
Sağlık İş Gücü
Hekim: ~115 binHemşire: 85 bin
Tekniker: ~15 bin…
~ 410 bin SAĞLIK PERSONELİ
Yataklı Tedavi Kurumları: 1 120Diğer: 17 908
TTB 2007 – TÜİK 2008 – SB 2007 - 2009
Sağlık işkolunun özellikleri
• Tehlike ↑• Risk ↑• Korunma ↓
• Uzun süreli çalışma• Esnek çalışma• Taşeronlaşma
Ağır ve tehlikeli iş!
Çalışma Yaşamı ve Sağlık İlişkisi
Çalışma Ortamı
Çalışma İlişkileri
Çalışma Koşulları
Yaşanan ÇevreBireysel Özellikler
Toplumsal Özellikler
SAĞLIK
RİSK ETMENİ
Kimyasallar
Fiziksel etmenler
Biyolojik etmenler
BİLİNEN ZARARLILAR
BİLİNMEYENEN ZARARLILAR
Hasta
Hasta yakınları
Toplum
Sağlık çalışanları
Sağlık Çalışanı
Birey!
Sağlığın bozulması
• Ergonomik streslerErgonomik stresler– Oturma– Aydınlatma– Yineleyici iş– Renkler– İş hızı vb
• Biyolojik risklerBiyolojik riskler– HBV, HCV, HIV, ...
• Kimyasal risklerKimyasal riskler– Terapötikler– Dezenfektan ve
sterilizasyon ajanları– Lateks alerjisi
KazalarKazalarKesilme ve batmalarYanıklarDüşmeElektrik kazaları vb
Diğer risklerDiğer risklerVardiyalı çalışmaStresİş doyumsuzluğuGüvencesizlikDüşük ücretYönetsel ve örgütlenme
sorunları vb
• SARS Şubat 2003 Hong Kong’lu bir işadamında tanımlanıyor– Tanımlayan doktor Mart 2003’de ölüyor– Ölüm nedeni SARS
• Hong Kong “Devlet Hast.?” 1300 çalışan– yardımcı sağlık çalışanı %8 – doktorlar %5 – hemşireler %4
– tüm olguların %21
Ho AS, Sung JJY, Chan-Yeung M. An Outbreak of Severe Acute Respiratory Syndrome among Hospital Workers in a Community Hospital in Hong Kong. Annals of Internal Medicine 139: 564-567; (2003).
• Radyoloji çalışanları– İlk ulusal düzenleme 1937-39!
• Tifüs aşısı üretimi – 6 iş kazası
• Enfekte sıvı sıçraması 6 tifüs olgusu– Dr.Mehmet Tuna ex (göz mukozası + solunum ???)
B Onul – İnfeksiyon Hastalıkları, AÜ Yayınları, 1953
Ulusal düzenlemeler :• Doğrudan ya da dolaylı
– 15 + yasa 10 tüzük– 15 + yönetmelik ve genelge– SÇS ile ilgili somut önermeler 6-7 düzenlemede
yer alıyor
90
00
1930 1985 03
07
Özel ve kamu sektöründe ilk
denemeler (Bayındır…)
Ülkemizde sağlık çalışanlarının sağlığına kısa bir bakış
Işınımla çalışanlar için ilk yasalar, 657 için kimi düzenlemeler
EKK??, RGK, Sterilizasyon, Ergonomi, SÇS Birimleri (KoçVAH, DEÜ, Kent, Uludağ Ü …
Ulusal yayınlarda daha fazla ilgi
Ulusal kongreler
ILO 155, 161, BUT, Akreditasyon
Meslek Hastalığı:
Etmen Hastalık
İşle İlgili Hastalık:işle ilgili etmenler artırıcı rol
oynarkoroner kh - CO, vardiya, ısı…RA - osteoartroz - ağır yük,
yineleyen travma
Etmen hastalık ilişkisi
TÜM MESLEK HASTALIKLARI ÖNLENEBİLİR HASTALIKLARDIR
İş dışı etmen hastalık ilişkisi
Sürekli izlem (ikincil koruma)
Kronik süreçler
Geç bulgu - hastalık - işyeri ilişkisi
“Sağlıklı işçi” ögesi
zorunlu nedensellik
Levy-Wegman 1995
BİLDİRİLENBİLDİRİLEN
BİLDİRİLMEYEN
Tanı konan
Tıbbi bakım+, tanı yok
Bulgu +, Tıbbi bakım yok
Etkilenim +, bulgu yok
İş Kazaları
Bir şeyin çarpmasıSıkışmaDüşmek
Elektrik kazalarıBir şeye çarpma
Diğer
• İş kazalarının nedenselliği – Çalışan sorumlu tutulamaz– Sistem, süreç, makine araç insana bağlı
etmenlere yer vererek düzenlenmemelidir– Koruma işverenin yükümlülüğüdür!
• 30 yaş• Kadın - Hemşire• Ameliyathane -
Sterilizasyon – HBV• yer değişikliği- Dirençli Tbc• Merkezi sterilizasyon
Erkek - doktor Acil servis Saldırı – göz travması ! Görme kaybı
38 yaş Erkek - Doktor Sağlık ocağı - özel
poliklinik
HBV
23 yaş Kadın - TDS Radyoloji - Arşiv
Lomber diskopati
25 yaş Erkek - Doktor Ar – labUV’ye bağlı yanık
27 yaş Kadın - doktor Patoloji
Mesleksel astım
Önümüzdeki hafta:
• Olgu tartışmaları ve sanal bir işyeri değerlendirmesi
Top Related