8/7/2019 Instituti i Studimeve Europiane - Varferia - cila eshte pervoja ?
1/34
Instituti i StudimeveEuropiane
Europa Sociale
www.erletshaqe.com
Tirane, 2010
8/7/2019 Instituti i Studimeve Europiane - Varferia - cila eshte pervoja ?
2/34
Varferia - cila eshte pervoja ?
Pervoja nderkombetare
Perkufizimet e varferise sipas studimeve
Matja e varferise dhe linjat e saj
Menyra te tjera te llogaritjes se saj
Standarti shqiptar i varferise
Evolucioni i varferise dhe faktoret e uljes se saj
ne Shqiperi Indikatoret e varferise ne Shqiperi dhe evolucioni
i tyre
8/7/2019 Instituti i Studimeve Europiane - Varferia - cila eshte pervoja ?
3/34
Vendet e Zhvilluara dhe ne Zhvillim
Percaktimi i varferise ne vendet e zhvilluara,nenkupton nje koncept i cili ndryshon sipas vendeve, dhepercaktohet ne perqindje te treguesit te te ardhurave, dmthne perqindje te te ardhurave mesatare, psh ne Angli linja evarferise eshte percaktuar si niveli i 60% e te ardhuravemesatare.
Percaktimi i varferise ne vendet ne zhvillim,nenkupton nivelin e varferise si vlere e shportes bazeushqimore dhe artikujt esencial jo ushqimor. Ne disa raste
percaktohet e ndare ndermjet zones urbane apo zonesrurale duke konsideruar qe kostot jane me te larta ne zonenurbane
Ndersa kufiri i varfersise ushqimore, e redukton
ate ne vetem dhe vetem ne artikujt ushqimor.
8/7/2019 Instituti i Studimeve Europiane - Varferia - cila eshte pervoja ?
4/34
Studimet nderkombetare
Sipas percaktimit niveli i varferise ekstreme ekorespondon niveli te atyre personave te ciletnuk mbulojne minimumin e kostos se
konsumit per ushqim.
Sipas nje studimi te Bankes Boterore ne 15vende me te varfera ne 2005 se linja e varferisenderkombetare eshte 1.25$ ne dite perperson, ndrersa shifra per 1$ i perket vitit1985
8/7/2019 Instituti i Studimeve Europiane - Varferia - cila eshte pervoja ?
5/34
Studimet nderkombetare
Shifra prej 1.25$ ne dite eshte pranuar si nivelime i ulet apo varferi ekstreme por ne fakt vendetsi India dhe Kina e kane percaktuar nivelin e tyre
te varferise me te ulet, psh India e ka 1.02$ nedite
Parashikohet se rreth 1 miliard persona do tejetojne nen 1.25$ ne dite ne vitin 2015
Ndersa treguesi i dyte prej 2$ ne dite eshterezultat i nje studimi i indeksit mesatar te varferiseper te gjitha vendet me nivel te ulet apo mesatarte te ardhurave.
8/7/2019 Instituti i Studimeve Europiane - Varferia - cila eshte pervoja ?
6/34
Menyra te tjera te llogaritjes sevarferise absolute
Percaktimi mbi bazen e PPP termi i ekuivalencesne kuptimin e Fuqine e Pariteti te Konsumit me nivel teardhurash ne 2 ose 4 dollar ne dite
Percaktimi sipas PPP eshte tregues i dobet sepsevlerat e PPP pasqyrojn fuqi blerse t ndryshme nvende te ndryshme pr shkak t ndryshimeve tmetodikave t prdorura n prllogaritjen e vlerave t
mirqniesPercaktimin mbi termin e mesatares ose mediumitte te ardhurave te popullates nje menyre erekomanduar nga Eurostat dhe gjeresisht e perdorur
ne vendet antare te EU
8/7/2019 Instituti i Studimeve Europiane - Varferia - cila eshte pervoja ?
7/34
Standarti shqiptar i varferise
Varferia ekstreme, ne konceptin e standartit tonevarferi ekstreme i perket linjes e cilsuar si linjaushqimore e varfris, personat shpenzimet e te
cileve jane nen 3565 leke ne muaj - e percaktuarne baze te llogjikes kalori volum fizikushqimesh mime volum shpenzimesh
Ne vitin 2008, sipas statistikave 1.2% epopullsise ose 35 131 persona jetojne ne varferiekstreme
8/7/2019 Instituti i Studimeve Europiane - Varferia - cila eshte pervoja ?
8/34
Standarti shqiptar i varferise
Varferia absolute, i perket linjes ne te cilenprfshihen shpenzimet ushqimore dhe jo-ushqimore, personat shpenzimet e te cileve jane
nen 5 722 leke ne muaj N shpenzimet jo-ushqimore prshihen
shpenzimet pr arsim, shrbime infrstruktures sidhe shpenzime pr artikuj jo-ushqimor
Ne vitin 2008, sipas statistikave jane 12.4% epopullsise ose 373 137 persona qe jetojne nevarferi absolute,
8/7/2019 Instituti i Studimeve Europiane - Varferia - cila eshte pervoja ?
9/34
Evolucioni i nivelit te varferiseabsolute dhe ekstreme 2002-2005-2008
Vleresimi i linjes
FAO - 2288 kalori ne dite
Varferia absolute
813 196 ne vitin 2002
568 667 ne vitin 2005
373 137 ne vitin 2008
Varferia ekstreme
147 545 ne vitin 2002
107 496 ne vitin 2005
35131 ne vitin 2008
8/7/2019 Instituti i Studimeve Europiane - Varferia - cila eshte pervoja ?
10/34
Evolucioni i varferise absolute sipaszonave
Nje pasqyre me tedetajuar te evolucionit tevarferise absolute sipaszonave eshte erendesishme
Varferia absolute eshtereduktuar me shuem dheme shpejt ne zonat ruralese ne zonat urbane
Varferia absolute nezonta rurale eshtereduktuar me 60% ndersane zonat urbane me 40%
8/7/2019 Instituti i Studimeve Europiane - Varferia - cila eshte pervoja ?
11/34
Faktore dhe fakte te uljes se varferise
Ulja e saj si rezultat i rritjes se Prodhimit tePergjithshem Bruto
Ulja e saj si rezultat i rritjes se pagave dhepensioneve
Ulja e varferise eshte shoqeruar me nje uljete ndjeshme te varferise ne zonat rurale
Mbetet shqetesues niveli i varferise ne zonatmalore
8/7/2019 Instituti i Studimeve Europiane - Varferia - cila eshte pervoja ?
12/34
Indikatoret e varferise
Incidenca e varferise reflekton raportin enumrit te te varferve, e matur si perqindje epopullsise konsumi per fryme i se ciles bie
nen kufirin e varferise Thellesia e varferise, reflekton hendekun e
varferise, e matur me indeksin e hendekut tevarferise te percaktuar si diference e teardhurave mesatare te te varferve ne lidhjeme kufirin e varferise
Ashpersia e varferise, e matur si tregues ihendekut te varferise e ngritur ne katror
8/7/2019 Instituti i Studimeve Europiane - Varferia - cila eshte pervoja ?
13/34
Indikatoret e varferise ekstreme
2002 -2005 - 2008
Zonat Matesit 2002 2005 2008
Tirana Perqindja 2.3 1.0 0.2
Hendeku 0.6 0.1 0.0
Ashpersia 0.2 0.0 0.0
Urbane tjera Perqindja 4.8 2.7 1.6Hendeku 0.9 0.5 0.4
Ashpersia 0.2 0.1 0.1
Rurale Perqindja 5.2 4.5 1.2
Hendeku 0.7 0.7 0.2
Ashpersia 0.2 0.1 0.0
Gjithsej Perqindja 4.7 3.5 1.2
Hendeku 0.8 0.5 0.2
Ashpersia 0.2 0.1 0.0
8/7/2019 Instituti i Studimeve Europiane - Varferia - cila eshte pervoja ?
14/34
Indikatoret e varferise absolute
2002 -2005 - 2008
Zonat Matesit 2002 2005 2008
Tirana Perqindja 17.8 8.1 8.7
Hendeku 3.8 1.6 1.2
Ashpersia 1.3 0.5 0.2
Urbane Perqindja 19.5 11.2 10.1Hendeku 4.5 2.3 1.9
Ashpersia 1.6 0.8 0.6
Rurale Perqindja 29.6 24.2 14.6
Hendeku 6.6 5.3 2.6
Ashpersia 2.1 1.8 0.7
Gjithsej Perqindja 25.4 24.2 12.4
Hendeku 5.7 4.0 2.3
Ashpersia 1.9 1.3 0.7
8/7/2019 Instituti i Studimeve Europiane - Varferia - cila eshte pervoja ?
15/34
Evolucioni I indikatorit te varferise ekstreme
Varfeia ekstreme eshteulur nga 4.7% ne vitin2002 ne 3.5% ne vitin2005 dhe 1.2% ne vitin2008
Varferia ekstreme kanje ulje te ndjeshme nezonat rurale nag 5.2%ne vitin 2002 ne 1.2 %ne vitin 2008
Nje progres ne drejtimte uljes se varferiseekstreme ka Tirana dheZonat Rurale
8/7/2019 Instituti i Studimeve Europiane - Varferia - cila eshte pervoja ?
16/34
Evolucioni I indikatorit te varferise ekstreme
Varfeia absolute nga25% ne vitin 2002 eshteulur ne 18.5% ne vitin2005 dhe 12.4% ne vitin2008
Varferia absolute kanjeulje te ndejshme nezonat ruale nga 29.6%ne vitin 2002 ne 14.6%ne vitin 2008
Varferia absoulte neTirane eshte ulur nga17.8 % ne vitin 2002 ne8.7% ne vitin 2008, pornuk ka ulje nag 2005 ne
2008
8/7/2019 Instituti i Studimeve Europiane - Varferia - cila eshte pervoja ?
17/34
Varferia ne Shqiperi
Dimensioni i varferise nga te ardhurat
Dimensioni i varferise jo nga te ardhurat
Varferia subjektive
Profili i varferise
8/7/2019 Instituti i Studimeve Europiane - Varferia - cila eshte pervoja ?
18/34
Matja e varferise
Dy menyraPercaktimi i varferise nga te ardhurat ?
Percaktimi i varferise nga konsumi ?
Shqiperia prezanton nje vend dhe nje ekonomi :gjeresisht rurale dhe informale
te ardhurat nuk perbejne nje mates real te varferise
Varferia mbi bazen e konsumit nenkuptonNje individ konsiderohet i varfer nqs niveli i tij i shpenzimeve bie nenminimumin e nivelit te nevojshme per te perballuar kerkesat e tijbazike per mallra ushqim dhe jo ushqimore
Minimumi i nivelit te konsumit - linje e varferise
Duke sherbyer per ndarjen ne te varfer dhe jo te varfer, ndersa linja evarferise mund te percaktohet ne disa menyra, varferine absolute,relative dhe subjektive
8/7/2019 Instituti i Studimeve Europiane - Varferia - cila eshte pervoja ?
19/34
Linjat e varferise
Linja e varferise ekstreme, e percaktuar si linjeme nje konsum me pak se 1.25 $ ne dite
Linja e varferise absolute, e percaktuar nerelacion me nje nivel te paracaktuar ose e lidhur menje shporte ushqimore ose nivel specifik temireqenies
Linja e varferise relative, reflekton shkallen e e
mungesave nga e cila vuan nje familje ose njeindivid ne lidhje me me te ardhuren e pjeses tjeterte pupullsise
Varferia subjektive, inkorporon perceptimin e
njerzve ose statusin e tyre te mireqenies
8/7/2019 Instituti i Studimeve Europiane - Varferia - cila eshte pervoja ?
20/34
Burimi i te ardhurave
Pune e pavarur rreth 33% e te ardhurave
Biznes bujqesor rreth 28% e te ardhurave
Biznes jo bujqesor rreth 8% e te ardhurave
Transferta rreth 13 % e te ardhurave
Ndihme ekonomike rreth 3 % e te ardhurave
Pensione rreth 14% e te ardhurave
Asistence papunesie, leje lindje, kujdes socialdhe te tjera rreth 1.9% e te ardhurave
8/7/2019 Instituti i Studimeve Europiane - Varferia - cila eshte pervoja ?
21/34
Pabarazia e te ardhurave
Renia e punesimit te garantuar
Renia e te ardhurave relative apo absolute e puntoreve tepakualifikuar
Pabaraziaa zberthehet ne dy drejtime
brenda dhe midis nengrupeve te popullsise
sipas burimit te ardhurave
Pabarazia e konsumit 0.3 eshte relativisht me e bute sepabarazia e te ardhurave 0.58
Pabarazia ka nje korelacion pozitiv me te ardhurat ngabiznesi jo bujqesor
Pensionet kane efekt te madh barazues, nderkohe qetransferta kane nje ndikim marzhinal
8/7/2019 Instituti i Studimeve Europiane - Varferia - cila eshte pervoja ?
22/34
Dimensioni i lidhur jo me te ardhurat
Per te pare nje profil t varfrise sht erndsishme t shikojm dimensionet e ndryshmet varfris q nuk kan lidhje me t ardhurat
Objektivat e Zhvillimit t Mijvjearit , prvezhdukjes s varfris s tejskajshme dhe uris,prqndrohen n arritjen e arsimit fillor universal,nxitjen e barazis midis gjinive, prmirsimit t
vdekshmris foshnjore, prmirsimit t shndetitt nnave, luftn kundr HIV-AIDS, malaries dhesmundjeve t tjera dhe sigurimin e njqndrueshmrie t mjedisit
8/7/2019 Instituti i Studimeve Europiane - Varferia - cila eshte pervoja ?
23/34
Dimensioni i lidhur jo me te ardhurat
Mbshtetur ne kete percaktim dimensionetspecifike t varfris q nuk lidhen me t ardhurate q meritojn nj ekzaminim t mtejshm
prfshijn mundsi e aksesit e sherbimeve baz
zhdukje t analfabetizimit dhe arsim
kequshqyerjen e fmijve
shndetin e nnave pjesmarrjen e krahut t puns
barazia ne gjinin
8/7/2019 Instituti i Studimeve Europiane - Varferia - cila eshte pervoja ?
24/34
Sherbimet baze
Treguesit e sherbimit baze kane te bejne :me furnizimin me uje
kanalizime te papershtateshmefurnizim i papershtateshem me energji elektrikestrehim i papershtateshemmbipopullim
Kta tregues ndrkoh q jan t rndsishmn vetvete si nevoja baz, kan edhe nj ndikimafatgjat mbi varfrine
8/7/2019 Instituti i Studimeve Europiane - Varferia - cila eshte pervoja ?
25/34
Sherbimet baze
Mungesa e ujit dhe kanalizimeve t mira mundt mos shkaktoj vetm shndet t keq por mund tdmtoj mundsin pr t gjeneruar t ardhura
dhe pr t ndrtuar kapitalin njerzor ndikim naftsin pr t msuar ose pr shkuar n shkoll
Mungesa e nj furnizimi t nevojshme me
energji elektrike pengon realizimin ne kohe teinvestimeve prodhuese, duke ulur rritjenekonomike, ka shpesh ka pasoja afatgjata.
8/7/2019 Instituti i Studimeve Europiane - Varferia - cila eshte pervoja ?
26/34
Sherbimet baze
Treguesit e infrastruktures uje kanalizime cilesia e ujit koha e furnizimit me uje
perdorim i ujit te rrjedhshem shkallen e plotesimi te mjediseve hidrosanitare ? shkalla e perdorimit te kanalizimeve
Treguesit e infrastrukture dhe energjise : perdorimi i sherbimeve publike ? mbi popullim me shume se tre persona strehim i papershtatshem kufizimet e enegjise elektrike, etj
8/7/2019 Instituti i Studimeve Europiane - Varferia - cila eshte pervoja ?
27/34
Mungesa e analfabetizimit, arritjaarsimore dhe frekuentimi i
shkolls Rezultatet arsimore t nj populli, prve se jan
nj tregues i mirnjohur i mirqnies, shtgjithashtu edhe nj mjet politikash pr t kputurrrethin e varfris pr shum veta
Sipas standarteve ndrkombtare, niveli iaftsis pr t shkruar dhe lexuar n Shqipri sht
i lart, sidomos tek t rinjt, n popullsin qytetsepor bie ndjeshm tek m t moshuarin
8/7/2019 Instituti i Studimeve Europiane - Varferia - cila eshte pervoja ?
28/34
Sherbimet baze
Renditja e normave t varfris si tregues i plotsimitte nevojave baze ndryshon nga norma e varfrismonetare
Dallimet midis zonave fshatare dhe atyre qytetsejan m t theksuara, zonat fshatare jan shumm keq, shpesh me nj hendek t madh nga zonatqytetse
Varfria e lidhur me plotsimin e nevojave bazesht me e madhe n zonat fshatare sesa n zonatqytetse, apo nj hendek midis Tirans dhe zonavefshatare.
8/7/2019 Instituti i Studimeve Europiane - Varferia - cila eshte pervoja ?
29/34
Mungesa e analfabetizimit, arritjaarsimore dhe frekuentimi i
shkolls Cila eshte perqindja e popullsise ne pergjithesi
apo e popullsise fshatare qe ka mbaruar nj
shkoll t mesme apo shkoll profesionale Cili eshte dallimi fshat qytet , apo me kryeqytetin
n nivelet universitare dhe pas-universitare ?
Cili eshte shkollimi mesatar n grupmoshat e
ndryshme ? Cila eshte perqindja e rregjistrimit ?
Cili eshte frekuentimit dhe cilsia e arsimit ?
8/7/2019 Instituti i Studimeve Europiane - Varferia - cila eshte pervoja ?
30/34
Keq ushqyerja, shendeti i nenes
dhe barazia gjinore Keq ushqyerja i referohet nje gjendje te pa
shendeteshme fiziollogjike e lidhur me cekulibret,teprite apo magesite energjise, proteinave apo
lendeve ushqyese ? Dobesim- shkurtesi nen peshe
Ndihma e personelit te kualifikuar mjeksor ndajgrave ?
Tregues norma e rregjistrimit ne arsimin fillor dhete mesem te vajzave ?
Pjesmarrja e grave ne punet e pagura ne sektorin e
bujqesise ?
8/7/2019 Instituti i Studimeve Europiane - Varferia - cila eshte pervoja ?
31/34
Varferia subjektive
Nivelet e konsumit sipas vete vleresimit te gjendjesfinanciare ?
Krahasimi i varferise objektive me ate subjektive ?
Perceptimi i individeve ne lidhje me permiresiminapo per keqesimin e gjendjes se tyre financiare ?
Perceptimi i individeve me permiresimin apo
perkeqesimin e kushteve te tyre te jeteses per sa Iperket dimensioneve te jetes se perditeshme qenuk kane lidhje me te ardhurat ?
8/7/2019 Instituti i Studimeve Europiane - Varferia - cila eshte pervoja ?
32/34
Profili i varferise
Tiparet demografike te te varfereve ? Madhesia e familjes varferia me e madhe tek familjet e
medha
Varferia tek te rinjte eshte me e larte - femije fshatare ?
Kushtet e banesave dhe sherbimet ? Banesa dhe sherbime publike
Varferia dhe arsimi
Nivelet e ulta te arsimit varferia korelacion pozitiv
Perqindja e rregjistrimit me e ulet
Varferia dhe punesimi
Te varferit norma me te larta te papunesise
Puntore sezonale
8/7/2019 Instituti i Studimeve Europiane - Varferia - cila eshte pervoja ?
33/34
Disa konkluzione
Levizje te vogla ojne ne ndryshime te medha tekufirit te varferise
Varferia ka nje dimension hapsinor dhe rajonal-zonat fshatare dhe zonat malore
Pabarazia ne rritje si fenomen me e moderuarne rastin e vendit tone
Familjet e medha me te prekura
Familjet me asistence sociale me te prekura Lidhja e varferise me arsimin norma me te ulta
8/7/2019 Instituti i Studimeve Europiane - Varferia - cila eshte pervoja ?
34/34
Politikat
Rishperndarja politikat fiskale
Zgjerimi i programe sociale permiresimi
i efektivitetit te programeve sociale Permiresimi i sherbime e infrastruktures
publike
Politika te punes me aktive
Top Related