AURKIBIDEA
1. LEHEN MUNDU GERRAREN JATORRIA
1. LEHEN MUNDU GERRAREN GARAPENA (1914-1918)
1. GATAZKA DESBERDINA
1. GATAZKAREN ONDORIOAK ETA BAKEAREN ANTOLAKETA
BAKE ARMATUA (1890-1914)
Bismarck politikaren gidariak, aliantza sistema
bat sortu zuen bi helburu zituen:
Frantzia bakartzea
Balkanetako
orekari eustea
Bismarchk 1890.urtean
1. GILEN I.a eta GILEN II.a
Alemaniako enperadorea hil ondoren,
Gilen II.a jarri zen tronuan eta
Bismarck kargutik kendu zuten.
BAKE ARMATUA (1890-1914)
-Europan bi bloke militarretan banatu ziren.
-Armatuen-norgehiagokoa hasi ziren elkarrekiko
zuten beldura zela-eta.
Aliantza Hirukoitza
Alemania
Austria- Hungaria
Italia
Entente Hirukoitza
Frantzia
Errusia
Britainia
POTENTZIA ARTEKO ISTILU ARMATUAK
Potentziek koloniak bereganatu nahi zituzten
Frantziak Marokon Austriak Otomandar inperioa
Merkatua
kontrolatzeko
Lehengai merkeak
lortzeko
1914ko Udako krisia
Frantzisko Fernando artxidukea 1914.urtean
Frantzisko Fernandok bisita
ofizial bat egin zuen
Sarajevora. Han zegoela,
terrorista batek hil zuen.
Herrialde gerra-egileak eta getazkaren aldiak
Lau urteko gerra izan zen eta hurrengo aldi
hauetan sailkatzen dira:
➔ Mugimendu gerra (1914)
➔ Posizioen gerra (1914-1817)
➔ 1917ko krisia
➔ 1918ko erasoaldia eta gerraren
amaiera
Mugimenduen gerra (1914ko abuztua)
Alemanaren plana
Frantzia garaitzea
Marneko gudua Errusia Alemaniaren
kontra Alemaniak
garaitu zuen.
Posizioen gerra (1914-1917)
➢ Britaniar Handiak porrot egin
zuen Gallipoinen.
➢ Britaniarren konkistazioa
➢ Britania Handiak Otomandar
inperio konkistatu
● Verdungo
gudua
● Sommeko
gudua
Fronte nagusiak egonkorrak
zirela ikusirik, aliatuek bigarren
mailako eremuak erasotzen hasi
ziren
Bitartean,
itsaspeko gerra
gertatu zen.
Itsaspeko gerra 1915.urtean
1917ko KRISIA
Egoera militarra aldatu zen bi arrazoi zirela-eta:
➔ 1.Errusiako Iraultza
Lenin, Apirileko Tesiak, (1917ko apirila) Armada gorria
desfilatzen
Gobernu komunista
ezarri
1917ko krisia
➔ 2.Estatu Batuak gerran sartu ziren
Estatu Batua gerran sartzen denean
Aliatuei hornidura saltzeagatik
Lusitania transantlantikoa hondoratu
eta AEB gerran sartu ziren.
Lusitania transatlantikoa
1918ko erasoaldia eta gerraren amaiera
● Udaberriko azken erasoaldia
● Alemaniaren porrota
Azken erasoaldia 1918.urtean
Gerra luzea eta odoltsua
65 miloi soldado mobilizatu zituzten.
Gerra gogorra, lubakietan bizitzen,
etengabe bonbardeatuak eta osasun-
higiene baldintza gabe.
Gerra odoltsuena, zortzi miloi baino
pertsona gehiago hil ziren eta bederatzi
miloi zaurituak eta hildako gehienak
gazteak ziren.
Gerraren amaiera 1918.urtean
Atzeguardiaren mobilizazioa
Gerrako ekonomia ezarri zen eta
Estatuak erabakitzen zuen
ekoizpenari buruz.
Emakumeak etxetik kanpo lan egiten
hasi ziren; fabriketan eta
landetan. Eskubide politikoak
eman zizkioten.
Emakume bat fabrikan lan egiten
Etengabeko aldaketa teknologikoak aplikatzea
Asko inbertitu zuten ikerketa
zientifikoetan arma eraginkorra
eta hilkorra egiteko.
Arma hilgarriagoak egin
zituztenean
Parisko Bakea eta Versaillesko ituna(1919-1920)
Parisko bakea
Herrialdeek
sinatutako itunen
multzoa.
Bi inperio tradizionalak
desagertu
Austria inperioa Otomandar
inperioa Beste batzuk
sortu
Europa eta Ekialde erdikoa Parisen bakea sinatu ondoren
Lurralde-aldaketak
Alemaniako, Austria-Hungaria eta Turkiako inperioak desagertu ziren.
Kolonia guztiak
galdu zituen.
Zenbait herrialdetan
zatitu zen.
Otamandar
inperioa Turkia
bihurtu eta lurrak
galdu zituen.
Baita ere, Errusia bakartu zuten,
komunista bihurtu baizen.
Gerraren beste ondorio batzuk
Versaillesko Ituna sinatzea inposatu zioten
Alemaniari.
Ordain handiak ordaindu behar zituzten eta
baliabide militarrak murriztu.
Alemaniak mendukurako gogo handia zuen.
Alemaniarrak protestan
Gerraren beste ondorio batzuk
Nazioen Elkartea sortu zuten
Horretan munduko herrialde nagusiak,
AEBk izan ezik, elkartzen ziren Genevan. Genevan 1920.urtean
ITURRIAK
❏Bake Armatua
❏Lehen Mundu gerra
❏Lehen Mundu gerra
❏Testu liburua
BIDEOAK
● Lehen Mundu gerra ulertu
● Lehen Mundu gerraren esplikazioa
● Lehen Mundu gerraren arrazoiak eta ondorioak
GALDERA GARATZEKOA
➜ Zer gertatu zen 1917ko krisian?
Egoera militarra aldatu egin zen bi arrazoiengandik:
● Errusiako Iraultza. Tsarra tronutik kendu eta gobernu komunista ezarri
zuten. Errusiak gerra utzi eta Alemaniari lurralde asko eman zizkion.
● Horrez gain Estatu Batuak gerran sartu ziren.Neutralak ziren arren, aliatuei
hornidura saltzen zieten. Alemaniarrek salmenta eragozten hasi ziren eta
Lusitania transatlantikoa hondoratu eta Estatu Batuak gerran sartu ziren.
GALDERAK
➜ Zer gertatu zen Bismarck-en politikari esker?
Berak aliantza sistema bat sortu zuen Alemaniaren, Errusiaren eta Austriaren
artean eta geroago, Italia ere aliantzara aliatu zen.
● Frantzia bakartzea, 1870eko gerraren ondoren Alsacia eta Lorrena galtzeak
mendekurako gogoa piztu zen eta Frantzia aurkari potentzia bihurtu zen.
● Bismarck-ek bazekien Austriak eta Errusiak aurkako interesak zeuzkatela
Balkanetan eta tentsio horrengatik Europan gatazka sor zitzaken.
Top Related