Flexibilisering van het (hoger) onderwijsHet voorbeeld van de Vrije Universiteit Brussel
Ken Leemans & Marc Vandersteen
Wie-is-wie
Marc VandersteenBeleidsmedewerker Departement Onderwijs en Studentenzaken
Ken LeemansStudietrajectbegeleiderFaculteit Letteren en WijsbegeerteFaculteit Sociale Wetenschappen & Solvay Business School
Flexibilisering van het (hoger) onderwijs17-6-2019 | 2
Overzicht
Flexibilisering van het (hoger) onderwijs17-6-2019 | 3
Situering Vlaams hoger onderwijs Vrije Universiteit Brussel VUB Studentenpopulatie:
Nationaliteit Thuistaal Gender Secundair onderwijs Studietrajecten Studierendement Drop-out Doorlooptijd
Flexibilisering Historiek Doelstellingen Instrumenten
Toegang Curriculum Studievoortgang Studentenmobiliteit Leeromgeving
Traject op maat Vrijstellingen Pre- en corequisites Studiebelasting Dag- & avondonderwijs
Studievoortgang Studievoortgangsregels (VUB)
(Instellingsspecifiek) Leerkrediet Vlaamse overheid
(Instellingsoverschrijdend) Studievoortgangsgesprekken
Aandachtspunten Beheersbaarheid Administratie Communicatie Perspectief student
Deel 1: SitueringVUB in het Vlaams hoger onderwijs
Situering – het Vlaamse hoger onderwijs
Professioneel H.O.: Hogescholen - Bachelor - 3 jr./180 ECTS, uitstroom Academisch H.O.: Universiteiten
Bachelor - 3 jr./180 ECTS, doorstroom Master – 1 of 2 jr./60 of 120 ECTS, uitstroom Master-na-master – 1, 2, 3 jr./60, 120 of 180 ECTS Zij-instroom – via schakel-, voorbereidingsprogramma & verkorte bachelor, 45
ECTS
Toegang: vrij, met een diploma Secundair Onderwijs ASO/TSO/KSO/BSO Beperking instroom enkel voor Geneeskunde/Tandarts/Kunstenopleidingen Ijkingstoets voor ingenieursopleidingen Output-financiering van de overheid
17-6-2019 | 5Flexibilisering van het (hoger) onderwijs
Situering – Vrije Universiteit Brussel
Geschiedenis Ontstaan uit de ‘Université Libre de
Bruxelles’ 1970: onafhankelijke instelling de derde van de vijf Vlaamse
universiteiten 3 campussen
8 faculteiten 30 Bachelors (2 ENG) 81 Masters (32 ENG) 27 Master-na-masters (12 ENG) 8 educatieve masters
17-6-2019 | 6Flexibilisering van het (hoger) onderwijs
128 nationaliteiten 3.411 internationale
studenten (21,5%) waarvan: 52% uit EER-landen
(top 5: NED – D – IT – SP –ROEM)
48% uit niet-EER-landen (top 5: CHINA – TURKIJE –INDIA – IRAN – VIETNAM)
24,4% in BA-opleidingen –12,3% van de BA-studenten zijn internat. studenten
38,3% in MA-opleidingen –23,5% van de MA-studenten
4,7% in Advanced MA-opleidingen – 22,3% van de Adv. MA
19% in PhD 13,7% in ‘andere
opleidingstypes’
17-6-2019 | 7Flexibilisering van het (hoger) onderwijs
Situering – kenmerken studentenpopulatie - nationaliteit
Situering – kenmerken studentenpopulatie - trajecten
14.417 reguliere studenten in ‘opleidingen’ ‘16-’17
46,9% Bachelorstudenten(waarvan 25,6% generatiestudenten)
38,5% Masterstudenten
5% Advanced Masterstudenten
8,2% ‘anderen’(o.m. zij-instroom, Erasmus, creditcontract, …)
Werkstudententrajecten
17-6-2019 | 8
1729
5033
5550
713
1448
95
112
1185
studenten in traject '16-'17
Generatie BA MA MNM PhD PG Lerarenopl. andere'
Flexibilisering van het (hoger) onderwijs
Situering – kenmerken studentenpopulatie – secundair onderwijs
17-6-2019 | 9
84%
13%
2% 1%
Generatiestudienten volgens type secundair onderwijs
ASO TSO KSO BSO
74,3
42,1
66,2
8
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
ASO TSO KSO BSO
Studierendement generatiestudenten volgens type S.O.
Studierendement
Flexibilisering van het (hoger) onderwijs
Situering – kenmerken studentenpopulatie – secundair onderwijs
17-6-2019 | 10
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
< 60% 61-70% 71-80% 81-90% 91-100%
%
Studierendement generatiestudenten gerelateerd aan het eindcijfer laatste jaar Sec. Ond.
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
0/1/2u. 3u. 4u. 5u. 6u. 7u. 8u.
%
Studierendement generatiestudenten gerelateerd aan het aantal uren wiskunde laatste jaar Sec. Ond.
Flexibilisering van het (hoger) onderwijs
Situering – kenmerken studentenpopulatie - gender
17-6-2019 | 11
47,2 46,6 43,4 39,147,9
52,8 53,4 56,6 60,952,1
Generatie Bachelor Master Schakel Voorbereiding
Participatie volgens gender
Mann. vrouw.
64,1
71,5
84,4
51,8
65,8
73,278,3
90,3
67
75,5
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
Generatie Bachelor Master Schakel Voorbereiding
Studierendement volgens gender
Mann. Vrouw.
Flexibilisering van het (hoger) onderwijs
Situering – kenmerken studentenpopulatie - thuistaal
17-6-2019 | 12
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
Nederlands Frans andere taal Ned. en Fr. Ned. en anderetaal
Fr. en anderetaal
meerdereandere talen
%
Studierendement generatiestudenten gerelateerd aan de thuistaal
Flexibilisering van het (hoger) onderwijs
Situering – kenmerken studentenpopulatie - studierendement
17-6-2019 | 13
50
60
70
80
90
100
'09-'10 '10-'11 '11-'12 '12-'13 '13-'14 '14-'15 '15-'16
Studierendement volgens type curriculum
Gener. BA 1-jr. MA 2-jr. MA SCH VRB
Flexibilisering van het (hoger) onderwijs
Situering – kenmerken studentenpopulatie - doorlooptijd
17-6-2019 | 14Flexibilisering van het (hoger) onderwijs
Situering – kenmerken studentenpopulatie – drop-out
17-6-2019 | 15
20
24
28
32
36
40
'08-'09 '09-'10 '10-'11 '11-'12 '12-'13 '13-'14 '14-'15 '15-'16
%
academiejaren
Drop-out ratio
Drop-out ratio
Flexibilisering van het (hoger) onderwijs
Deel 2: Flexibilisering
Traject op maat
Flexibilisering van het Hoger Onderwijs - context
Hervorming van het Vlaamse Hoger Onderwijs in Europese context
1999 - Bologna-verklaring 2003 – Structuurdecreet: graduaat/kandidaat/licentie bachelor/master 2004 – Flexibiliseringsdecreet: studiejaar credits
Schaalvergroting en rationalisering
Fusies van instellingen Integratie en academisering van opleidingen
17-6-2019 | 17Flexibilisering van het (hoger) onderwijs
Flexibilisering van het Vlaamse Hoger Onderwijs - doelstellingen
17-6-2019 | 18Flexibilisering van het (hoger) onderwijs
Flexibilisering van het Vlaamse Hoger Onderwijs - doelstellingen
17-6-2019 | 19Flexibilisering van het (hoger) onderwijs
Flexibilisering van het Hoger Onderwijs - doelstellingen
Het vergroten van de deelname en van het studiesucces van ‘niet-modale studenten’
studenten uit ‘kansengroepen’ Oudere studenten Werkende studenten
Het vergroten van studentenmobiliteit Het verlagen van de grote drop-out Het stimuleren van Life Long Learning
17-6-2019 | 20Flexibilisering van het (hoger) onderwijs
Flexibilisering van het Hoger Onderwijs - instrumenten
Flexibilisering van de toegang Erkenning van verworven competenties
Flexibilisering van het curriculum Modeltraject vs. Individueel studietraject
Flexibilisering van de studievoortgang accumuleren van credits
Flexibilisering van de studentenmobiliteit Transfer van credits
Flexibilisering van de leeromgeving Werkvormen, studiemateriaal, evaluatie en toetsing
17-6-2019 | 21Flexibilisering van het (hoger) onderwijs
Flexibilisering van het Hoger Onderwijs - traject op maat
Pre- en corequisites
Prerequisite Geslaagd voor een
eerder opleidingsonderdeel
Corequisite Gelijktijdig opnemen
van 2 opleidingsonderdelen
Minimaal # ECTS Stage, eindscriptie
17-6-2019 | 22Flexibilisering van het (hoger) onderwijs
Studiebelasting
Student kiest zelf studiebelasting per academiejaar Standaard max. 66
ECTS
Kan invloed hebben op kinderbijslag, studiefinanciering, …
Spreidingstrajecten
Geïndividualiseerd traject
Bewaken logische samenhang
Spelregels Pre- en corequisites Aantal ECTS
Flexibilisering van het Hoger Onderwijs - traject op maat
Studievorm
Dagonderwijs
Avondonderwijs
Blended learning
17-6-2019 | 23Flexibilisering van het (hoger) onderwijs
Vrijstellingen
Eerder verworven competenties (EVC) Vooral door
professionele ervaring
Eerder verworven kwalificaties (EVK) Eerder behaald
opleidingsonderdeel
Deel 3: StudievoortgangHoud ze op het juiste spoor
Studievoortgang - instellingsspecifiek
Interne studievoortgangsregels: Elke instelling hoger onderwijs in Vlaanderen bepaalt eigen studievoortgangsregels
Standaardverwachting VUB: De student slaagt voor minimaal 60% van het aantal opgenomen ECTS-credits
Bindende studievoorwaarden: minstens 75% behalen+ slagen voor alle vakken waarvoor al 2x ingeschreven en niet behaald
Geen enkel credit behaald? De inschrijving wordt voortaan geweigerd
17-6-2019 | 25Flexibilisering van het (hoger) onderwijs
Studievoortgang - instellingsspecifiek
Praktijkvoorbeeld:
BA-student Kinesitherapie met bindende voorwaarden + ingeschreven voor voorbereidings- en masterprogramma Bedrijfskunde.
Goede studievoortgang in opleiding Bedrijfskunde Kan niet voldoen aan bindende voorwaarden in bachelor Kinesitherapie Gevolg: student kan voor beide opleidingen niet meer inschrijven
17-6-2019 | 26Flexibilisering van het (hoger) onderwijs
17-6-2019 | 27Flexibilisering van het (hoger) onderwijs
Externe studievoortgangsregels die primair instellingsoverschrijdend zijn
Tool van de Vlaamse overheid om studievoortgang te monitoren en de student aan te zetten tot een bewuste studiekeuze
Rugzak van 140 studiepunten
niet van toepassing voor schakelprogramma’s, voorbereidingsprogramma’s, postgraduaten en master-na-masteropleidingen
Studievoortgang - instellingsoverschrijdend
Studievoortgang - opvolggesprekken
• Februari – maart: studievoortgangsgesprekken na 1ste examenperiode• Nieuwe studenten die geen 60% behalen worden uitgenodigd op gesprek• Doel:
• Informeren, remediëren en verwijzen naar begeleidingsopties• Eventueel heroriënteren
• September: studievoortgangsbewakinggesprekken na 2de zittijd• Alle studenten met bindende voorwaarden• Doel:
• Toelichten van het behaalde resultaat en de gevolgen ervan• Remediëren en doorverwijzen naar specifieke begeleiding
17-6-2019 | 28Flexibilisering van het (hoger) onderwijs
Deel 4: Aandachtspunten
Keep it simple
Aandachtspunten - beheersbaarheid
Beheersbaarheid
ICT-technisch Roostering van les- en examenactiviteiten Programmatorisch:
Overzicht voor student, docent en administratie Programmaopbouw en -wijzigingen Bewaking studievooruitgang wordt complex
17-6-2019 | 30Flexibilisering van het (hoger) onderwijs
Aandachtspunten - administratie en communicatie
17-6-2019 | 31Flexibilisering van het (hoger) onderwijs
Administratie
Meer druk op administratie: Registraties Monitoring traject Nood aan coaches /
trajectbegeleiders Toenemende juridisering
(beroepsprocedures)
Communicatie
Spelregels (en gevolgen) waarbinnen men zijn traject kan samenstellen
Bereiken van studenten
Aandachtspunten - perspectief student
17-6-2019 | 32Flexibilisering van het (hoger) onderwijs
• Studenten behoren niet meer tot een vaste groep• Verkeerd gevoel van goede studievoortgang & uitstelgedrag• Strategisch gebruik van 2de zittijd als spreiding van de studiebelasting• Onbedoelde studievertraging en uitval• Shopgedrag tussen opleidingen en instellingen• Meer verantwoordelijkheid bij student
Eindbeschouwing
17-6-2019 | 33Flexibilisering van het (hoger) onderwijs
Keep it simple
Stem de flexibilisering af op de doelstellingen en -publiek
Maak de spelregels duidelijk
Top Related