Fertiliteit na chemotherapie
Moderator Dr J.J. Wegman
1st author / speaker
Prof Dr C.B. (Nils) Lambalk Mede auteurs
Dr Ina Beerendonk RadboudMC Drs Inge Peters, LUMC
Dr Norah van Mello
Belangenverklaring In overeenstemming met de regels van de Inspectie van de Gezondheidszorg (IGZ)
Naam: [ Cornelis B (Nils) Lambalk ] Organisatie: [ VU Medisch Centrum ]
☐
Type van verstrengeling / financieel belang Naam van commercieel bedrijf
Ontvangst van subsidie(s)/research ondersteuning: Merck, Ferring
Ontvangst van honoraria of adviseursfee: -
Lid van een commercieel gesponsord ‘speakersbureau’: -
Financiële belangen in een bedrijf (aandelen of opties): -
Andere ondersteuning (gelieve te specificeren): -
Wetenschappelijke adviesraad: -
Ik heb geen 'potentiële' belangenverstrengeling
Ik heb de volgende mogelijke belangenverstrengelingen:
Wie ben ik? • Gynaecoloog afdeling Voortplantingsgeneeskunde VUmc,
Amsterdam • Bestuurslid Nederlands Netwerk voor
Fertiliteitspreservatie (NNF) • Medeauteur vorige richtlijn
– http://www.oncoline.nl/behoud-ovariele-functie-na-kankerbehandeling
• Zorg – Patiënten met ovarium uitval
• Aangeboren • Later verkregen
• Onderzoek – Fertiliteit na kanker op kinderleeftijd – Ovarium veroudering
Richtlijn
Richtlijn Fertiliteitsbehoud bij vrouwen met
kanker
2007 2009 2016
Richtlijn
Inhoud • Wat zijn de gevolgen op de voortplanting?
– Van kanker en behandeling daarvan • Hoe is vruchtbaarheid te onderzoeken?
• Wat is er aan te doen? – Voor de start van kankerbehandeling – Tijdens kankerbehandeling / preventie
strategieën
• Schade brein • Schade geslachtsorganen
– Ovaria (verlies eicel voorraad) overgang – Uterus (vascularisatie stoornissen)
prematuriteit
– Testis (stop spermatogenese) azoospermie
• Schade afhankelijk van – Aard chemo en totale dosis – Dosis radiotherapie – Aard chirurgie
Gevolgen van behandeling kanker op voortplanting
Wat is er aan te doen? • Alternatieve protocollen
– Bv geen alkylerende middelen • Preventieve methoden
• Preservatie:
– Oocyt – Embryo – Ovariumweefsel – Zaadcellen – Testis weefsel
• Overige
Preventieve maatregelen
• Onderdrukken ovarium activiteit – GnRH agonisten
• Effectiviteit
– Bewezen niet effectief bij lymfomen – Enig bewijs van effectiviteit bij
mammacarcinoom
Preventieve maatregelen
• Onderdrukken ovarium activiteit Anticonceptiepil
• Effectiviteit – Geen bewezen effect
Preventieve maatregelen • Ovarium transpositie • Bij radiotherapie kleine
bekken (< 40 Gy) • Dan 60-80 % behoud
ovarium functie
Irtan 2013
Invriezen
• Embryo’s
• Eicellen • Ovarium cortex
• Zaadcellen • Stamcellen uit testikels (voor de
puberteit)
Invriezen embryo’s
• Spoed IVF
• Invriezen alle embryo’s
• Tijdsinterval 2-6 weken
• Lichamelijke en geestelijke conditie
• Partner?
• Alternatieve stimulatie bij hormoongevoelige tumoren
• Implantatie 8-30% per ontdooid embryo
Invriezen Eicellen
“IVF” stimulatie wel nodig!
Invriezen Eicellen
• Vitrificatie • Niet meer experimenteel • Normale zwangerschapsresultaten (indien
> 20 oocyten in de vriezer) • Risico’s voor nageslacht? Er zijn intussen
> 1000 gerapporteerde gezonde kinderen geboren
Succeskansen
Eicellen: LBR 4-6 % per gevitrificeerde eicel Embryo’s: LBR 8-20 % per cryo-transfer
Practice Committee ASRM 2013
NVOG IVF-resultaten NL 2014
Transplantatie ingevroren eierstokweefsel
• Orthotoop • Heterotoop • Xenografting
Cryopreservatie eierstokweefsel
• Herstel vruchtbaarheid na terugplaatsing? • > 90 kinderen geboren • In Nederland 1 ½ baby; 1 miskraam. Bij 6
transplantaties • Wereldwijd 1 kind van ovariumweefsel
onvolwassen vrouw • Risico´s? • Effect op nageslacht?
Risico´s cryopreservatie ovariumweefsel
• Algemene risico’s van algehele anaesthesie en laparoscopie
• Schade aan eventueel resterende vruchtbaarheid
• Reimplantatie kankercellen
Risico van metastasering naar ovarium
• laag risico: Wilms-tumor, Ewing-sarcoom,
borstkanker (stadium I-III), NHL/HL, rabdomyosarcoom, osteosarcoom, plaveiselcelcarcinoom van de cervix
• matig risico: adenocarcinoom van de cervix,
coloncarcinoom, borstkanker (stadium IV of infiltratief lobulair)
• hoog risico: leukemie, neuroblastoom, Burkitt-
lymfoom
Jeruss and Woodruff NEJM 2009
Draagmoederschap
Baarmoeder transplantatie
Fertiliteitspreservatie Wat is er mogelijk in Nederland?
• Spoed IVF met invriezen embryo´s – IVF centra
• Vitrificatie van eicellen – IVF centra
• Cryopreservatie eierstokweefsel – UMCN, LUMC, EMC
• Zaadcellen invriezen – IVF centra en spermabanken
• Prepuberaal testis biopt voor stamcellen – AMC, UMCN
• Draagmoederschap – VUMC
Indien geen fertiliteitspreservatie Wat is er mogelijk na
behandeling? • Wachten op spontaan herstel
• Hormoon vervanging
• Eiceldonatie
Alternatieve opties
• Acceptatie • Eiceldonatie • Pleegouderschap • Adoptie
• de verwachte schade aan de
ovariumfunctie door kankerbehandeling • de toelaatbaarheid van ontstane
vertraging in geval van fertiliteitspreservatie
• de kans op zwangerschap hierna • de risico's die dit alles met zich mee zou
brengen • alternatieven
Counseling
Counseling
Fertiliteit preservatie
bij vrouwen met kanker, genderdysforie, Turner of ernstige endometriose
Innovatie-indieners: Mariëtte Goddijn, CVV, AMC Judith Huirne & Nils Lambalk, Gyn-Gender-VPG, Vumc Projectleider: Norah van Mello
Plan van aanpak
2017 2018 Pilot
studie
Kwalitatieve interviews
Oncologie
Genderdysforie Turner
Endometriose
Discrete choice experiment
Zorgpad ontwikkeling
Oncologen
Hematologen Kinderartsen
Chirurgen Gynaecologen
Verpleegkundigen IVF laboratorium
Interactieve APP
Eicelvoorraad
Organisatie en logistiek
Top Related