8/2/2019 Emoes... Final
1/38
Faa clique para editar o estilo
4/25/12
,aprendizagem em
necessidades educativas
especiais segundo aPerturbao de
Hiperactividade e Dfice
de AtenoPs-graduao em Educao Especial Domnio Cognitivo-motorNeuropsicologia das Dificuldades Cognitivo-
Motoras
Docente: Dr. Maria de Ftima FigueiredoDiscentes: Ana Oliveira, n 7021
Helena Arajo, n. 6822ris Santos, n. 7016
Marina Machado, n. 7036
8/2/2019 Emoes... Final
2/38
4/25/12
Perturbao de Hiperactividadecom Dfice de Ateno (PHDA)
uma perturbao de desenvolvimento com
carcter crnico, com base gentica e
neurolgica. Esta perturbao interfere com a
capacidade do indivduo em regular e inibir o
nvel de actividade (hiperactividade), inibir
comportamentos (impulsividade) e prestar
ateno s tarefas. Estas alteraes do
comportamento so inapropriadas para o
nvel de desenvolvimento geral do indivduo.
(Associao Portuguesa de Pessoas com Perturbao de
8/2/2019 Emoes... Final
3/38
Faa clique para editar o estilo
4/25/12
Trata-se da perturbao
neurocomportamental mais comum nainfncia;
Afecta 3 a 5 % de crianas em idade escolar;
Afecta maioritariamente crianas do sexo
masculino; Estima-se que cerca de 2% dos adultos sofrade PHDA;
A maioria das pessoas que contacta
diariamente com crianas com PHDA ,frequentemente tm dificuldade em controlaros ataques de fria;
As crianas com PHDA so frequentementeconsideradas, pelos adultos e pelos seuspares mal-educados e imaturos.
8/2/2019 Emoes... Final
4/38
4/25/12
Naprtica,ahiperact
ividadeassim.
PHDA (filme)
http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8
http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE88/2/2019 Emoes... Final
5/38
4/25/12
Perspectiva Histrica DA PHDA1798 - Alexander Crichton, mdico escocs, foi o primeiro adescrever clinicamente, algumas das caractersticas do
indivduo com PHDA no seu livroAn Inquiry Into the Natureand Origin of Mental Derangement.
1960 s - D-se inicio procura de uma definio de PHDAmais funcional e que melhor explique as caractersticasdas pessoas com esta perturbao.
1970s Douglas apresenta as caractersticas principaisdas crianas com hiperactividade: dfice de ateno
prolongada e dificuldade em controlar a impulsividade.
1980s O DSM III, da Associao Americana de
Psiquiatria, apresenta novos critrios de diagnstico epassa a denominar a PHDA por Distrbio Hiperactivo e dedfice de Ateno.
1990s Foram anos de grande interesse cientifico por estaperturbao. O DSM IV divide os critrios de diagnstico
em 2 seces: Hiperactividade impulsividade eAteno e demonstra a importncia de desenvolver o
http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE88/2/2019 Emoes... Final
6/38
4/25/12
ETIOLOGIA
As causas do aparecimento da PHDA esto ainda por definir,mas a maioria das investigaes aponta para diversas
causas possveis:Genticas/hereditrias: Neuroanatmicos; Neuroqumicos; Ambientais;
Multicausal(multifactual).A comunidade cientifica, considera a possibilidade dascausas serem provavelmente mais endgenas do queexgenas, uma vez que esta patologia depende mais dodesenvolvimento anormal do crebro, do que factoresambientais (Lopes, 2004).Verifica-se que existe PHDA em familiares prximos dacriana diagnosticada, geralmente no pai, ou nos irmos.H poucos indcios que apontem para factores sociais,relacionados com a educao, como sendo causas doaparecimento de PHDA. (Instituto Nacional de Sade Mental
Norte-americano)
http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE88/2/2019 Emoes... Final
7/38
4/25/12
ETIOLOGIA (CONTINUAO)
Fonseca (1998), sugere uma lista de possveisexplicaes etiolgicas quanto origem dahiperactividade:
Factores/causas hereditrios:
- Neurotoxinas no sangue (chumbo, por exemplo);- Complicaes perinatais;- Traumatismos crnio enceflicos;- Resistncia generalizada hormona da tiride;
- Sndrome do cromossoma X frgil;- Desequilbrios de neurotransmissores(dopamina, serotonina, etc.);
- Baixa actividade elctrica no crebro;
- Actividade metablica reduzida nas regiesfrontais do crebro;
http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE88/2/2019 Emoes... Final
8/38
4/25/12
ETIOLOGIA (CONTINUAO)
Factores/ causas Gentico/Hereditrios:Na dcada de 90, foram feitos estudos que
apontam para o facto de haver um mecanismoneurolgico transmitido geneticamente, que poderprovocar a perturbao.
- Goodman e Stevenson estudos com gmeos,
encontrando uma concordncia para a hiperactividadede 51% entre gmeos monozigticos e 33% entregmeos dizigticos. (Lopes, 2004).
- Lopes, em 1998 realizou estudos genticosclssicos em famlias com PHDA. Foi demonstrado que
h, de facto, um factor familiar muito significativo nestaperturbao, uma vez que a hereditariedade nestescasos ultrapassa os 70%, o que sugere uma forteinfluncia,
- Estudos realizados em 2002, relacionam a causa daPHDA com a estrutura do crebro. Verificou -se que crianas
http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE88/2/2019 Emoes... Final
9/38
4/25/12
ETIOLOGIA (CONTINUAO)
Factores /causas Ambientais e Psicossociais
- Algumas investigaes relacionam a perturbaoe a existncia de toxinas (Ex.: chumbo) e aditivosalimentares (Ex.: acares, os conservantes), ou ainda, oconsumo de lcool e tabaco pela me, durante a gravidez,mas a verdade que nenhuma destas relaes foi
cabalmente demonstrada.- Outros investigadores, indicam o negativismo e o
autoritarismo dos pais, como causa associada existnciade PHDA,.Mas outros ainda, revelam que h crianas
desobedientes e menos negativas, a quem tambm foidetectada a mesma perturbao.
* - At ao momento, a investigao ainda no conseguiuprovar a existncia de factores ambientais que possam
causar a PHDA, por isso considera-se que estes factores, s
http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE88/2/2019 Emoes... Final
10/38
4/25/12
DIAGNSTICOSegundo a DSM-IV, (In: APA, 1994), existem trs tipos de PHDA,com dezoito critrios de diagnstico. Nove desses critrios soreferentes ao diagnstico da hiperactividade (divididos em 6
para a hiperactividade e 3 para a impulsividade) os restantesnove so referentes ao dfice de ateno. So eles osseguintes:
Dfice de Ateno- A criana com esta perturbao, com frequncia:- No presta ateno suficiente aos pormenores ou
comete erros nas tarefas escolares, no trabalho ou noutrasactividades ldicas;- Apresenta dificuldade em manter a ateno em tarefas
ou actividades;- Parece no ouvir quando se lhe dirigem directamente;- No segue as instrues e no termina os trabalhos
escolares, tarefas ou deveres no local de trabalho;- Tem dificuldade em organizar tarefas e actividades;- Evita ou relutante em envolver-se em tarefas que
exijam um esforo mental continuado;- Perde objectos necessrios concretizao de tarefas ou
actividades;- Distrai-se facilmente com estmulos irrelevantes;
http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE88/2/2019 Emoes... Final
11/38
4/25/12DIAGNSTICO
(CONTINUAO)
Hiperactividade- A criana com esta perturbao, com frequncia:- Movimenta excessivamente as mos e os ps e move-
se enquanto est sentado;- Levanta-se da sala de aula ou noutras situaes em
que se espera que esteja sentado;- Corre ou salta excessivamente, em situaes em que
inadequado faz-lo;- Tem dificuldade em jogar ou dedicar-se tranquilamente
a actividades de cio;- Parece li ado corrente
http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE88/2/2019 Emoes... Final
12/38
4/25/12
DIAGNSTICO(CONTINUAO)
Impulsividade
- A criana com estaperturbao, comfrequncia:
- Precipita asrespostas antes que asperguntas tenhamacabado;
- Tem dificuldade emesperar pela sua vez;
- Interrompe ouinterfere negativamentenas actividades dosoutros.
** - Para que seja diagnosticada a PHDA compreciso em determinada criana, necessrioque esta apresente pelo menos seis sintomasde inateno, seis ou mais de hiperactividadeou impulsividade durante pelo menos seismeses e com consequncias para bom
http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE88/2/2019 Emoes... Final
13/38
Faa clique para editar o estilo
4/25/12
COM PHDA Objectivo principal - reduzir e controlar os
comportamentos caractersticos destas crianas.
fundamental que familiares e professorestenham atitudes favorveis e positivas, reforando asociabilidade e participao destas crianas.
PHDA no Seio FamiliarGarcia (2001) afirma que: As famlias com crianas
hiperactivas assinalam que os comportamentosdestas so to disruptivos, que chegam a alterar asrelaes familiares, ao extremo de alguns paisexasperarem, perderem o controlo das situaes eterem dificuldade em tolerar os seus filhos.
Desta forma, os pais devem: Evitar exprimir-se com irritao, pois pode
agravar as situaes de conflito. Esforar-se por controlar as prprias emoes
e assumir que estas crianas exigem maioresdoses de calma, de pacincia e de
http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE88/2/2019 Emoes... Final
14/38
4/25/12
PHDA no Contexto Educativo
Uma vez que as crianas passam a grande parte do seudia na escola, o papel do professor de importncia
inegvel e a sua colaborao absolutamenteindispensvel!O insucesso escolar da criana com PHDA no se deveapenas s suas caractersticas comportamentais massobretudo ao desajuste destas face s circunstncias da
sala de aula.Dicas para melhor adequar o espao fsico da sala e oplano educativo:
- Diminuir os factores de distraco, colocando a criana
no lugar mais apropriado sem grandes fontes de distraco,pois a resposta no igual para todos. Por vezes o melhorlugar alcanado por tentativa e erro.
- Criar atmosferas tranquilas e dar atenoindividualizada;
- Inserir estas crianas em turmas reduzidas;
i lh d
http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE88/2/2019 Emoes... Final
15/38
4/25/12
Dicas para melhor adequar oespao fsico da sala e o plano
educativo (Continuao):- Utilizar material visual atraente;- Sublinhar os aspectos mais importantes da aula,
dando instrues curtas e uma de cada vez;- Ajudar na organizao do trabalho;- Criar hbitos e mtodos de estudo;
- Dar tempo suficiente ao aluno para que este passe asindicaes para o caderno;
- Fornecer objectivos e expectativas claros;- Utilizar as novas tecnologias;
- Diminuir a frustrao atravs do reforo positivo e doelogio;
- Ajustar os mtodos de avaliao ao aluno;- Utilizar um sistema de contratos com atribuio de
pontos de modo a que ao atingir determinado valor o alunoseja recompensado.
http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE88/2/2019 Emoes... Final
16/38
Faa clique para editar o estilo
4/25/12
Estratgias de Interveno
Segundo autores como, Nielsen
(1999), a Associao Americana dePsiquiatria (1996) e Marcelli
(1998), podemos referir como
possveis estratgias deinterveno trs grandes pontos:
Interveno no meio, ou
seja, na sala de aula e nasactividades;
Atitudes do adulto;
Gesto comportamental
I t M i S l
http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE88/2/2019 Emoes... Final
17/38
4/25/12
Interveno no Meio Salade aula e actividades
- Colocar a criana afastada de estmulospotencialmente distratares
Colocar sim prximo do professor ou decrianas modelo
NO ISOLAR A CRIANA!
- Definir e afixar regras simples, para todas ascrianas entenderem e cumprirem;
- Criar rotinas/espaos diferenciados consoanteas actividades
Ex.: mesa para trabalhos, canto parabrincar
- Permitir/tolerar a necessidade de a criana
I t M i S l d
http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE88/2/2019 Emoes... Final
18/38
4/25/12
Interveno no Meio Sala deaula e actividades (Continuao)
- Trabalhar contedos mais exigentes em termos de
concentrao/ateno em situaes mais propicias, Ex.: da parte da manh
- O educador/professor deve manter-se prximo dacriana
Aumentando a interaco e incrementando aateno da criana
- Intercalar actividades menos interessantes com asmais interessantes ou activas
Para aumentar a motivao e melhorar odesempenho
http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE88/2/2019 Emoes... Final
19/38
4/25/12
INTERVENO NA Atitude do Adulto:
- Procurar estabelecer com a criana uma RELAOPOSITIVA
Baseada na autenticidade, no afecto, na aceitao,na tolerncia, no respeito
Uma relao Positiva contribui para odesenvolvimento da mtua confiana e da
segurana da criana, modela comportamentosadequados e ainda
faz com que a criana corresponda s expectativasdos outros.
PASSAR TEMPO DE QUALIDADE COM A CRIANA
- Promover a boa relao entre todas as crianas dogrupo (evitar o isolamento e a rejeio por parte dasrestantes crianas)
Ex.: desenvolver jogos, trabalhos em grupo,momentos de partilha.
http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE88/2/2019 Emoes... Final
20/38
4/25/12
COMPORTAMENTAL
1 - Aumentar os comportamentos positivos
- Promoo da auto-estima Valorizar mais o esforo do que os resultados;
ACEITAR a criana tal como ela ;
fazer com que a criana se sinta participante dascoisas; dar oportunidade,
NO comparar com os outros; Mostrar confiana nascapacidades da criana.
- Reforo
muito importante estar atento ao que a criana fazbem ou quase bem
No apropriado esperar somente peloscomportamentos perfeitos
O reforo para ser eficaz deve ser individualizado,
no envenenado
INTERVENO NA GESTO
http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE88/2/2019 Emoes... Final
21/38
4/25/12
INTERVENO NA GESTOCOMPORTAMENTAL (Continuao)
- Regras/ Rotinas
Vale mais prevenir do queremediar
- Devemos ver as regras e
tambm as rotinas como formasestratgicas para evitarconflitos/confuses entre as crianas.
- As regras devem ser negociadascom as crianas
Claras, precisas e simples; Directas e curtas;
Compreensveis para todas ascrianas do grupo;
No contraditrias; Formuladas na positiva.
INTERVENO NA GESTO
http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE88/2/2019 Emoes... Final
22/38
4/25/12
INTERVENO NA GESTOCOMPORTAMENTAL (Continuao)
- Regra da av
Se. Ento Trata-se de uma estratgia muito tilcom fim a implementar ouconsolidar rotinas edesenvolver a responsabilidade(Ex.: arrumar os brinquedos depoisde brincar).
Primeiro a actividade arealizar
Depois a actividade que acriana quer ou gosta
Esta instruo deve ser
INTERVENO NA GESTO
http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE88/2/2019 Emoes... Final
23/38
4/25/12
INTERVENO NA GESTOCOMPORTAMENTAL (Continuao)
2- Diminuir os comportamentos negativos
- Consequncias naturais vs. Punio As consequncias so lgicas e naturais a
punio forada e modela violncia;
As consequncias relacionam-se com ocomportamento ocorrido a punio no se associa aocomportamento inadequado e no o elimina;
As consequncias so imediatas, permitemescolher a punio origina respostas emocionais
negativas, como medo, raiva, que podem piorar ocomportamento; As consequncias no humilham a criana a
punio envergonha-a; As consequncias resultam! a punio no tem
efeito acerca do comportamento da criana
O G S O
http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE88/2/2019 Emoes... Final
24/38
4/25/12
INTERVENO NA GESTOCOMPORTAMENTAL (Continuao)
- Ignorar (retirar a ateno face ao mau
comportamento, para no o reforar) Como ignorar?
- No discutir, no bater, no falar com a criana;
- Retirar a ateno criana quando inicia umcomportamento inadequado;
- Virar a cabea e no estabelecer contacto visual;- no manifestar agressividade na atitude ou nos
gestos;- Procurar envolver-se noutra actividade ou abandonar o
local;- No dar um reforo
Voltar a dar toda a aten o ositiva crian a
INTERVENO NA GESTO
http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE88/2/2019 Emoes... Final
25/38
4/25/12
INTERVENO NA GESTOCOMPORTAMENTAL (Continuao)
- Retirada de Privilgios
Consiste em retirar coisas quea criana gosta ou valoriza, como
consequncia do mau
comportamento.- 1 Devemos ser Realistas
(devemos saber o que deve ser
retirado, tendo em ateno a idadeda criana e a gravidade do
comportamento)
- 2 Importncia do AVISO
http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE88/2/2019 Emoes... Final
26/38
4/25/12
COMPORTAMENTAL (Continuao)- Castigo
Medida de ltimo recurso para comportamentos
mais graves, intensos e repetitivos
Consiste no momento em que a criana retirada dasituao aps a ocorrncia de um mau comportamento.
1 A criana apresenta o mau comportamento.2 feito o AVISO
3 Explica-se criana de forma breve, com calma, sem tomagressivo o porqu de ir para o castigo.
O Local escolhido para a criana fazer a pausa no
deve ser ameaador nem assustador, nem um local que a crianagoste.
O tempo deve ser aproximadamente um minuto paracada ano de vida da criana (Mximo de 20 minutos).
4 A criana sai do castigo, retoma-se a relao normal com a
criana.
Os professores no devem desistir e continuar a ter
http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE88/2/2019 Emoes... Final
27/38
4/25/12
Os professores no devem desistir e continuar a termotivao e auto-estima perante as dificuldades do dia-a-dia. Os alunos sentem quando o professor estdesmotivado e no d a devida ateno turma.
No caso das crianas com PHDA a intervenocomportamental assume um lugar de destaque, uma vezque atitudes agressivas pioram o seu estado. O elogio um estmulo poderoso, o prmio pelo reconhecimento do
seu sucesso, de tal modo temos de saber entregar aosnossos alunos as medalhas que vo conquistando,nomeadamente atravs dos afectos (um elogio, um olhar,um muito bem, etc.).
Para Boavida e seus colaboradores fundamentalque os pais e educadores assumam uma atitude positivatentando valorizar e reforar comportamentos adequados,evitando a crtica frequente e situaes que levem
previsivelmente ao insucesso..
http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE88/2/2019 Emoes... Final
28/38
4/25/12
Bibliografia actual de referncia
American Psychiatric Association (2002) Manual de Diagnsticoe Estatistica das Pertubaes Mentais 4. ed.. Reviso de Texto).
Lisboa; CLIMEPSI EditoresAPA (1996). DSM-IV(4 edio). Lisboa: Climepsi Editores.
Associao Portuguesa de Pessoas com Perturbao deHiperactividade com Dfice de Ateno (2005).AHiperactividade. Porto: Universidade Lusada.
Boavida, J. E., Porfirio, H., Nogueira, S. e BORGES, L. (s/d).Acriana hiperactiva. Centro desenvolvimento da criana do HPC.
Fonseca, A. (1998). Hiperactividade e Problemas de Ateno emCrianas e Adolescentes. Psychologica, Revista da Faculdade de
Psicologia e de Cincias da Educao de Coimbra 19, 7-41.Lopes, J. A.(1998). Distrbio hiperactivo de Dfice de atenoem contexto de sala de aula. A incerta existncia de um
problema de desenvolvimento da infncia e adolescncia.Braga: Instituto de Educao e Psicologia.
Falardeau, G. (1999).As Crianas Hiperactivas. Mem Martins:
ogra a ac ua r r nc a
http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE88/2/2019 Emoes... Final
29/38
4/25/12
ogra a ac ua r r nc a(Continuao)
Lopes, J.A. (2004).A Hiperactividade. Coimbra: QuartetoEditora.
Marcelli, D. (1998). Manual de Psicologia Infantil deAjuriaguerra. Porto: Porto Artemed.
Ministrio da Educao (2005). Guia Orientador de Apoio aoprocesso de elegibilidade para efeitos de aplicao de medidasespeciais de educao. Lisboa: Direco-Geral de Inovao e deDesenvolvimento Curricular.
Ministrio da Educao (2008). Educao Especial. Manual deapoio Prtica. Lisboa: Direco-Geral de Inovao e deDesenvolvimento Curricular.
Nielsen, L. (1999). Necessidades Educativas Especiais na sala
de Aula Um Guia para Professores. Coleco EducaoEspecial (vol.3) Porto: Porto Editora.
Organizao Mundial de Sade (1989). ClassificaoInternacional das Deficincias, Incapacidades e Desvantagens(Handicaps). (Secretariado Nacional de Reabilitao e Ministrio
do Emprego e da Segurana Social.: Trad.,). Lisboa: Edies
http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.deco.proteste.pt/crianca/hiperactividade-orientar-energias-s511421.htm8/2/2019 Emoes... Final
30/38
4/25/12
Bibliografia Virtual
British Columbia Ministry of Education
http://www.bced.gov.bc.ca/specialed/adhd/managed.htm
Deco Proteste:http://www.deco.proteste.pt/crianca/hiperactividade-orientar-energias-s5
Diferenas - Centro de Desenvolvimento Infantil
http://www.diferencas.net/site/
Associao de Acompanhamento Psicolgico da Crianahttp://www.apsic.org/inicial.php
Centro de apoio ao desenvolvimento infantil
http://www.cadin.net/
http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.youtube.com/watch?v=PByhLse_zE8http://www.bced.gov.bc.ca/specialed/adhd/managed.htmhttp://www.deco.proteste.pt/crianca/hiperactividade-orientar-energias-s511421.htmhttp://www.deco.proteste.pt/crianca/hiperactividade-orientar-energias-s511421.htmhttp://www.diferencas.net/site/http://www.apsic.org/inicial.phphttp://www.cadin.net/http://www.cadin.net/http://www.apsic.org/inicial.phphttp://www.diferencas.net/site/http://www.deco.proteste.pt/crianca/hiperactividade-orientar-energias-s511421.htmhttp://www.deco.proteste.pt/crianca/hiperactividade-orientar-energias-s511421.htmhttp://www.deco.proteste.pt/crianca/hiperactividade-orientar-energias-s511421.htmhttp://www.bced.gov.bc.ca/specialed/adhd/managed.htm8/2/2019 Emoes... Final
31/38
4/25/12
Bibliografia Virtual
Child Development Institutehttp://www.childdevelopmentinfo.com/learning/teacher.shtml
Portal da educao:
http://www.educare.pt/educare/Opiniao.Artigo.aspx?contentid=1037
Profala Site especializado em terapias de reabilitao
http://www.profala.com/arthiper9.htm
Um dia com TDAH
http://umdiacomtdah.blogspot.com/2010_07_01_archive.html
http://www.cadin.net/http://www.cadin.net/http://www.childdevelopmentinfo.com/learning/teacher.shtmlhttp://www.educare.pt/educare/Opiniao.Artigo.aspx?contentid=1037623118F83A1FE0440003BA2C8E70&channelid=0&schemaid=&opsel=2http://www.profala.com/arthiper9.htmhttp://umdiacomtdah.blogspot.com/2010_07_01_archive.htmlhttp://umdiacomtdah.blogspot.com/2010_07_01_archive.htmlhttp://www.profala.com/arthiper9.htmhttp://www.educare.pt/educare/Opiniao.Artigo.aspx?contentid=1037623118F83A1FE0440003BA2C8E70&channelid=0&schemaid=&opsel=2http://www.childdevelopmentinfo.com/learning/teacher.shtml8/2/2019 Emoes... Final
32/38
Muitas das crianas que sofrem desta
http://www.youtube.com/watch?v=XQB7TiPUDfg&feature=related8/2/2019 Emoes... Final
33/38
4/25/12
Muitas das crianas que sofrem destaperturbao, podem questionar-se Porque eu no consigo parar um minuto?(Livrinho sobre Hiperactividade
concebido pela Dra. Bacy Bilyk e o Prof.Robert Goodman, com o apoio daorganizao Youth in Mind).
http://www.youtube.com/watch?v=XQB7TiPUDfg&feature=relatedhttp://www.youtube.com/watch?v=XQB7TiPUDfg&feature=relatedhttp://www.youtube.com/watch?v=XQB7TiPUDfg&feature=relatedhttp://www.youtube.com/watch?v=XQB7TiPUDfg&feature=relatedhttp://www.youtube.com/watch?v=XQB7TiPUDfg&feature=relatedhttp://www.youtube.com/watch?v=XQB7TiPUDfg&feature=relatedhttp://www.youtube.com/watch?v=XQB7TiPUDfg&feature=related8/2/2019 Emoes... Final
34/38
4/25/12
8/2/2019 Emoes... Final
35/38
4/25/12
8/2/2019 Emoes... Final
36/38
4/25/12
8/2/2019 Emoes... Final
37/38
4/25/12
8/2/2019 Emoes... Final
38/38
4/25/12