Emocje i MotywacjeEmocje i Motywacje
Michał Białek
Co to jest emocja?Co to jest emocja?
Jest zwykle wynikiem świadomej lub Jest zwykle wynikiem świadomej lub nieświadomej oceny zdarzenia jako istotnie nieświadomej oceny zdarzenia jako istotnie wpływającego na cele lub interesy wpływającego na cele lub interesy podmiotupodmiotu
Co to jest emocja?Co to jest emocja?
IstotIstotąą emocji jest uruchomienie gotowości emocji jest uruchomienie gotowości do realizacji programu działania. E do realizacji programu działania. E uruchamia priorytet dla określonego uruchamia priorytet dla określonego działania, któremu nadaje status pilnego. działania, któremu nadaje status pilnego. Tym samym program taki może Tym samym program taki może przeszkadzać w realizacji innych, aktualnie przeszkadzać w realizacji innych, aktualnie wykonywanych programów.wykonywanych programów.
Co to jest emocja?Co to jest emocja?
Jest zwykle doświadczana jako szczególny Jest zwykle doświadczana jako szczególny rodzaj stanu psychicznego. Często rodzaj stanu psychicznego. Często towarzysza jej lub następują po niej zmiany towarzysza jej lub następują po niej zmiany somatyczne, ekspresje mimiczne i somatyczne, ekspresje mimiczne i pantomimiczne oraz reakcje o charakterze pantomimiczne oraz reakcje o charakterze behawioralnym.behawioralnym.
Emocje podstawowe:Emocje podstawowe:
Wrodzone, wspólne wszystkim ludziom
Białek, Białek, Bierko, DolińskiBierko, Doliński, , FudałaFudała
Badanie ekspresji emocjiGrupa Irakijczyków i PolakówEmocje obrazowe, werbalne oraz
polisensoryczne
Białek, Białek, Bierko, DolińskiBierko, Doliński, , FudałaFudała
Istotne statystycznie różnice wystąpiły przy określaniu trafności rozpoznawania konkretnych emocji (radość, smutek, strach, złość).
Uczestnicy badania najwięcej błędów popełniali przy rozpoznawaniu smutku i strachu.
Najmniej problemu sprawiało rozpoznanie radości i złości
Emocje podstawowe:Emocje podstawowe:
Ekman:Zdziwienie, szczęście, gniew, strach, wstręt,
smutek
Emocje podstawowe:Emocje podstawowe:
Tomkins:Zdziwienie, zainteresowanie, radość,
wściekłość, strach, wstyd, udręka
EmocjeEmocje
Różne emocje maja inne podłoże mózgowe – uszkodzenie (np. ciała migdałowatego) może uszkodzić identyfikowanie strachu i smutku, nie uszkadzając percepcji innych emocji
EmocjeEmocje
Emocje pozytywne i negatywne nie są przeciwstawne, ale mogą występować równocześnie, np. radość i złość
Jamesa i LangegoJamesa i Langego
WydarzenieReakcja instrumentalna
______________reakcja wisceralna
Interpretacja bodźców fizjologiczno behawioralnych
EMOCJA
Cannona i BardaCannona i Barda
Wydarzenie
informacja przetwarzana przez wzgórze i przesyłana do kory i do ciała
Ocena wydarzenia przez korę
reakcja instrumentalna
EMOCJA
Schachtera-SingeraSchachtera-Singera
Wydarzenie
reakcja instrumentalna---------------------
reakcja wisceralna
poznawcza ocena wydarzenia
poznawcza ocena reakcji
fizjologicznych
EMOCJA
nieinterpretowane reakcje
fizjologiczne
Koncepcja Emocji Lazarusa:Koncepcja Emocji Lazarusa:
Emocja – proces, stanowiący efekt specyficznej relacji między organizmem a środowiskiem. Pojawiają się one w takich układach relacji, które są dla jednostki źródłem potencjalnych korzyści lub szkód.
Kora czuciowa
Droga ogólna
Droga dolna
Wzgórze czuciowe
Ciało migdałowate
Bodziec emocjonalny
Reakcja emocjonalna
Gdy CIAŁO MIGDAŁOWATE zostaje zniszczone, zwierzęta i ludzie tracą umiejętność odczytywania emocjonalnego znaczenia bodźców, choć nie tracą zdolności spostrzegania danych bodźców jako obiektów, bo
POSTRZEGANIE obiektu i jego EWALUACJA są oparte o informacje przetwarzane przez mózg oddzielnie.
Bodziec wywołuje w mózgu rozpoczęcie procesu wartościowania, zanim systemy spostrzegania w pełni przetworzą bodziec.
Jest zaprawdę możliwe, że - twój mózg będzie wiedział, co jest dobre a co złe, - zanim ty dowiesz się szczegółowo, co to jest.
Mechanizmy mózgu, które wywołują emocje są związane z różnymi strukturami mózgu, ale AFEKT jako składowa emocji pochodna jest od procesów wzbudzanych w obszarze ciała migdałowatego.
PODSUMOWANIE
(1) Droga DOLNA (poczynając od receptorów) * połączenia wzgórze - ciało migdałowate * afekt PIERWOTNY, bo poprzedzający rozpoznanie bodźca (tj. odzwierciedlenie bodźca w świadomości) * afekt NIEŚWIADOMY, wyznaczający bezwiedne reakcje
(2) Droga GÓRNA (poczynając od receptorów) * połączenia wzgórze - KORA - ciało migdałowate * afekt WTÓRNY, bo wzbudzany po rozpoznaniu bodźca * afekt ŚWIADOMY, towarzyszący świadomej ocenie bodźca
(3) INTERAKCJE impulsów biegnących drogą dolna i górną: Wpływ impulsów z drogi dolnej (powstających wcześniej) na przebieg procesów przebiegających drogą górną oraz wpływ procesów powstających drogą górną na reakcje afektywne
(4) Droga KORA – ciała migdałowate Procesy umysłowe jako źródło reakcji emocjonalnych
Hipoteza sprzężenia Hipoteza sprzężenia zwrotnego z wyrazu twarzyzwrotnego z wyrazu twarzy
W wyniku celowej zmiany wyrazu twarzy zmieniają się faktycznie odczuwane emocje, trzymanie ołówka w poprzek w ustach poprawia nastrój, trzymanie „w dzióbku” nastrój obniża
Eksperyment Eksperyment SchachterSchachter--SSingeringer
1. wstrzyknięcie epinefryny lub placebo
2. posadzenie w pokoju, gdzie był asystent badacza
3. pomiar odczuwanych emocji
Błędne przypisanie Błędne przypisanie pobudzeniapobudzenia
niewłaściwa interpretacja pobudzenia organizmu, wywołuje doświadczenie emocji, która nie pojawiłaby się zwykle w tej sytuacji
Np. manipulacja tempem bicia serca modyfikowała ocenę atrakcyjności prezentowanych kobiet
DonaDonalld Dutton i Art Arond Dutton i Art Aron
przejście przez most linowy lub standardowy
wypełnienie ankiety przez asystentkęocena jej atrakcyjności
StrachStrach
emocje mogą powstawać jako prosta reakcja na bodźce, bez udziału świadomości. Zasada odruchu emocjonalnego
skojarzenie bodźca z emocja jest stałe, i mimo czasowego wygaszenia nadal maja potencjał do aktywacji
strach oddziałuje na inne procesy psychiczne. powoduje zwiększoną gotowość na reakcje (np. na sygnał do ucieczki)
ciało migdałowate zaburza recepcję strachu u innych, podczas gdy nie zmienia tego u samych siebie
Szczęście:Szczęście:
Wsparcie społeczne (grupy znajomych, przyjaciele, rodzina)
Grupa odniesieniaAsertywnośćGeny?
Biegańska – zadowolenie a Biegańska – zadowolenie a pieniądzepieniądze
odczuwamy radość przy względnym wzroście majątku, a nie jego bezwzględnym poziomie
Aby odczuwać satysfakcję, musimy się cały czas bogacić
Kultura a emocjeKultura a emocje
Ekman:1) ekspozycja filmu japończykom i
amerykanom2) towarzystwo naukowca lub samotnośćobserwacja ekspresji emocji
JJęzyk ciała:ęzyk ciała:
jednojajowe bliźnięta (ten sam genotyp) wychowywane oddzielnie poruszały się w ten sam sposób (Faber). Język ciała jest częściowo wrodzony.
JJęzyk ciała:ęzyk ciała:
Zainteresowanie mężczyzny kobietą:Otwarta postawa, szukanie kontaktu
wzrokowego
Zainteresowanie kobiety mężczyzną:Unikanie kontaktu wzrokowego,
opuszczone ręce, brak skrzyżowanych nóg, pozycja ciała profilowa
Kontrola emocji:Kontrola emocji:
Jesteśmy w stanie powstrzymywać się lub tłumić naturalnie pojawiające się emocje
Kontrolujemy nie tylko ekspresje emocji, ale także je same
Kontrola emocji:Kontrola emocji:
Podczas oglądania filmów erotycznych normalnie aktywowane są ciało migdałowate i podwzgórze
Badani poproszeni o powstrzymywanie pobudzenia seksualnego mieli aktywny czołowy.
Emocje a wykonywanie Emocje a wykonywanie zadań:zadań:
Pozytywne sprzyjają zadaniom werbalnymNegatywne sprzyjają zadaniom
przestrzennym (położenie przestrzenne, pamięć twarzy)
MotywacjaMotywacja
MotywacjaMotywacja
Wymagania i pragnienia, które sprawiają, że zachowujemy się w określony sposób w konkretnym miejscu i czasie
MotywacjaMotywacja - źródła - źródła
GenyInstynkt – odziedziczona skłonność do
ujawniania zorganizowanych i niezmiennych reakcji na określone bodźce
Psychologia ewolucyjna mówi, iż cele oraz strategie ich osiągania są wrodzone.
Dążenie do homeostazyDążenie do homeostazy
Homeostaza – proces utrzymywania równowagi, stałego poziomu pewnych substancji w organizmie
Popęd – brak równowagi, motywujący do osiągania określonego celu
Dążenie do homeostazyDążenie do homeostazy
D.W. – dziecko uporczywie jadło sól. Jedno z Pierwszych słów jakie powiedział to była „sól”.
Hospitalizowany i zmuszony do przyjmowania diety szpitalnej zmarł po 3 dniach. Autopsja wykazała chorobę nadnerczy, która nie pozwalała zatrzymywać soli w organizmie.
Teoria pobudzenia: unikanie Teoria pobudzenia: unikanie nudynudy
Dążymy do utrzymania średniego poziomu pobudzenia
Prawo Yerkesa-Dodsona: zadania wykonujemy najlepiej, gdy nasz pobudzenie jest średnie
W związku z tym unikamy bodźców nudnych (niskostymulujących) i zbyt pobudzających (wysokostymulujące).
Teoria pobudzenia: unikanie Teoria pobudzenia: unikanie nudynudy
Poziom pobudzenia u ludzi jest różny. Aby uspokoić dziecko nadaktywne, należy podąć mu leki..pobudzające.
Wtedy jego wewnętrzny stan pobudzenia będzie odpowiedni, i nie będzie musiał dostymulowywać się dodatkowo innymi aktywnościami.
Teoria podniety i nagrody Teoria podniety i nagrody
Podnieta – bodziec, który kieruje ku określonemu celowi w oczekiwaniu na nagrodę
Teoria podniety i nagrodyTeoria podniety i nagrody
Różnica między popędem a podnietą:Popęd to głód, podnieta to łakomstwo
(jedzenie deseru mimo uczucia sytości)
Teoria podniety i nagrodyTeoria podniety i nagrody
W wyniku uczenia się kojarzymy pewne bodźce ze wzmocnieniami. Motywacja jest oczekiwane wzmocnienie. Szczęśliwe oczekiwanie aktywuje :
Ciało migdałowate:Autonomiczny układ nerwowyWytwarzanie adrenaliny i dopaminy
Potrzeby i pragnieniaPotrzeby i pragnienia
Potrzeba – stan powstały w wyniku braku czegoś
Pragnienie – powstaje w skutek niespełnionego celu, który nie jest niezbędny do życia. Zmieniają cele w podniety
Potrzeby i pragnieniaPotrzeby i pragnienia
Ukryte motywy – potrzeby lub pragnienia, które nieświadomie kierują zachowaniem
Potrzeby i pragnieniaPotrzeby i pragnienia
Zaspokojenie potrzeby – nagroda zaspokajająca potrzeby biologiczne
Zaspokojenie pragnienia – pozytywne uczucie wywołane bodźcem, który nie jest niezbędny do życia
Potrzeby i pragnieniaPotrzeby i pragnienia
Pieniądze a pochwały w pracy
Rodzaje motywacji – Rodzaje motywacji – wewnętrzna i zewnętrzna:wewnętrzna i zewnętrzna:
Wewnętrzna to motywacja powodująca zachowanie, którego celem nie jest osiągnięcie zewnętrznych nagród, dana aktywność jest celem samym w sobie.
Rodzaje motywacji – Rodzaje motywacji – wewnętrzna i zewnętrzna:wewnętrzna i zewnętrzna:
Zewnętrzna - Motywacja zewnętrzna to angażowanie się w daną aktywność dla osiągnięcia konsekwencji zewnętrznych (w odróżnieniu od motywacji wewnętrznej: jedzenie pączków, pływanie żaglówką, słuchanie muzyki, (także praca jeśli wiąże się z głębokim zainteresowaniem), granie na komputerze.
Rodzaje motywacji Rodzaje motywacji – – zewnętrznazewnętrzna cd. cd.
Zachowanie jest tutaj tylko instrumentem osiągnięcia czegoś innego.
Przykłady działań motywowanych zewnętrznie: Chodzenie do dentysty, uczenie się do egzaminu z przedmiotu, którego się nie lubi, zatrzymanie pojazdu na znak policjanta.
Historia o Żydzie, którego dom dzieciaki w Niemczech, z własnej woli i dla frajdy, obrzucały kamieniami.
Każdego dnia zbijały szyby, aż Żyd do nich wyszedł i powiedział: zapłacę wam po 10 marek jak będziecie tu przychodzić dwa razy dziennie. Dzieciaki ucieszone wzięły pieniądze i się zgodziły. Po tygodniu powiedział, że może im dawać tylko 5 marek. Marudziły ale się zgodziły. Po dwóch tygodniach powiedział, że nie ma kasy i może im dać tylko 1 markę. Na to dzieci powiedziały: za taką kasę to sam sobie rzucaj, my już nie zamierzamy!
Inne rodzaje motywacjiInne rodzaje motywacji
Potrzeba osiągnięć (McClelland): potrzeba osiągania celów, które wymagają umiejętnego wykonania lub kompetencji. Wiąże się w przekonaniem, że sukces wynika z własnych kompetencji a porażka z przyczyn zewnętrznych.
Potrzeba poznania (Cacioppo) – potrzeba angażowania się w myślenie i czerpanie z tego satysfakcji (np. łamigłówki)
Piramida potrzeb MaslowaPiramida potrzeb Maslowa
sekwencja potrzeb od najbardziej podstawowych (wynikających z funkcji życiowych), do potrzeb wyższego poziomu, które aktywizują się dopiero po zaspokojeniu niższych.
Piramida potrzeb MaslowaPiramida potrzeb Maslowa
Aby pojawiły się potrzeby wyższego rzędu należy zaspokoić te niższego.
Deprywacja potrzeb wyższego rzędu nie wpływa wybitnie negatywnie na jakość życia
Wyuczona bezradność:Wyuczona bezradność:
Seligman opisał proces uczenia się bezsensu działania. Gdy działania zaradcze nie przynoszą efektów, to możemy je zarzucić i pogodzić się z losem.
Głód i jedzenieGłód i jedzenie
Metabolizm – suma zdarzeń chemicznych we wszystkich komórkach, przetwarzających cząsteczki pokarmu na energię
Głód i jedzenieGłód i jedzenie
Uczucie głodu – rejestrowanie poziomu składników odżywczych. Chodzi głównie o glukozę oraz kwasy tłuszczowe
Głód i jedzenieGłód i jedzenie
Uczucie sytości – uczucie pojawiające się dzięki informacjom pochodzącym z żołądka.
Pusty żołądek powoduje brak nasyceniaWypełniony słoną woda nie syci tak, jak
wypełniony mlekiemTechnika „balonowa” zwalczania otyłości
Głód i jedzenieGłód i jedzenie
Części głodu i sytości są niezależneInformacje o głodzie i pragnieniu podlegają
uczeniu się – poszukujemy sposobów ich zaspokojenia dopiero, gdy wiemy które środki te potrzeby zaspokajają
Głód i jedzenieGłód i jedzenie
Przyjemność z jedzenia wynika z wydzielania opioidów w mózgu
Opioidy pojawiają się, gdy jemy cos po raz pierwszy
Wraz z obcowaniem z pokarmem jego atrakcyjność spada
Głód i jedzenieGłód i jedzenie
Myślenie o jedzeniu ma taką sama moc sprawcza wywoływania głodu jak spostrzeżenie jedzenia.
Powstaje insulina, która pobudza magazynowanie składników odżywczych w postaci tłuszczu
Przejadanie sięPrzejadanie się
Systemy poznawcze mózgu sa połączone z podwzgórzem (odpowiedzialnym za uczucie głodu) i mogą zdominować odruchy podwzgórzowe (odczucie sytości)
Jemy w reakcji na nudę, samotność, przekonanie że już czas jeść itp.
Przyczyny otyłościPrzyczyny otyłości
Osobowość?NIE! Osobowość otyłych i nie
przejadających się są podobne
Przyczyny otyłościPrzyczyny otyłości
Geny?Waga ciała może być w 70% dziedziczna.
Różne geny odpowiadają min. Za uczucie sytości, głodu, metabolizm
Gen OB.: wytwarzana Leptyna odpowiada za wchłanianie tłuszczów oraz zawiaduje wydatkowaniem energii, np. w postaci ciepła
Przyczyny otyłościPrzyczyny otyłości
Środowisko?Geny determinują zakres reakcji, ale
środowisko sytuuje jednostki w ramach tego zakresu!
Łatwy dostęp do taniego, tłustego jedzenia oraz mała aktywność ruchowa powodują otyłość
Dieta głodowaDieta głodowa
Powoduje wyostrzenie procesów percepcyjnych
Zmiany wzorców snuPogorszenie koncentracji uwagiZmiana treści myśliOsłabienie popędu seksualnego, drażliwość,
niepokój
Dziękuję za uwagę!
Top Related