Dziedzictwo oświecenia
Izaac Newton Voltaire
Amfiteatr w Łazienkach
Tryumf racjonalizmu
Oświecenie zbudowało swoją hierarchię wartości na uwielbieniu Rozumu. Otworzyło drogę do krytyki tego, co zastane – w sferze nauki, polityki, edukacji, gospodarki, obyczajowości, życia codziennego. Człowiek uwierzył w nieustający postęp.
Benjamin Franklin – uczony, filozof, polityk amerykański. Jeden z twórców Deklaracji niepodległości. Badał zjawiska elektryczne – uważany za twórcę piorunochronu. Zaliczany do grona ojców założycieli Stanów Zjednoczonych.
Polityka i rządy
Równość wszystkich obywateli oraz podział władzy na ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą – to idee wypracowane w wieku światła i rozumu.
Wprawdzie w XVIII stuleciu pozostawały utopią, jednak z czasem dały podwaliny współczesnym systemom ustrojowym.
Wolność, równość, braterstwo
Jacob Paul Laminit Zburzenie Bastylii
W Deklaracji niepodległości Stanów Zjednoczonych (1776) oraz Deklaracji praw człowieka i obywatelaz (1789) zapisano:• równość wszystkich ludzi wobec prawa,• prawo do wolności, własności, bezpieczeństwa i oporu przeciw uciskowi,• wolność słowa.
Wolny rynek
Jego pomysłodawca Adam Smith dokonał wnikliwej krytyki obowiązującego wówczas systemu przywilejów i monopoli. Uważał, że problemy gospodarcze można rozwiązać jedynie poprzez wprowadzenie całkowitej wolności handlu. Widział świat jako kolosalny rynek, rządzący się własnymi prawami, którego nie należy psuć ingerencjami z zewnątrz.
Edukacja
Johann Heinrich Pestalozzi (1746–1827) – pisarz i pedagog, twórca teorii nauczania początkowego, założyciel szkół ludowych
• zaczęto tworzyć szkoły ludowe i przyfabryczne dla ubogich• w Prusach powstały placówki dla najmłodszych, tzw. kindergarten (Friedrich Froebel)• uznano podmiotowość dziecka w procesie edukacji• pojawiły się nowe typy szkół średnich (szkoły rycerskie) i wyższych (uczelnie techniczne)• rozgłos zyskała idea wychowania dzieci w zgodzie z naturą (Jean-Jacques Rousseau)
Dzieciństwo
John Locke w traktacie Myśl o wychowaniu dowodził, że dziecko przychodzi na świat jako tabula rasa (z łac. ‘niezapisana, czysta karta’), zatem odpowiedzialność za jego właściwą edukację spoczywa na rodzicach.
• powstały książki pisane specjalnie dla dzieci• pojawiły się ubranka dziecięce, które nie byłyby miniaturą ubrań dorosłych ludzi• w prawie dokonano rozróżnienia kar – odmiennych dla dzieci i dla dorosłych• uznano, że dziecko nie jest własnością rodzica i państwo ma prawo działać w obronie dzieci• zaczęto krytykować stosowanie kar cielesnych
Emancypacja kobietObrona praw kobiet Mary Wollstonecraft (1792) to praca, w której po raz pierwszy tak odważnie domagano się:• dostępu do edukacji takiej samej dla kobiet i mężczyzn,• zmiany stosunku między płciami – kobieta powinna być towarzyszką mężczyzny, a nie, jak dotąd, jego niewolnicą.
Pierre-Louis Dumesnil Dysputa królowej Krystyny i Kartezjusza
Top Related