OCUK GELM VE ETM

OCUK GELM VE ETMZEL ETMDE TEMEL LKELER

1.ZEL ETM1.1.zel Eitimin Tanm ve nemi Bireyler birbirlerinden farkl zelliklere sahip olup benzerliklerini ve farkllklarn dikkate alan, gelimekte ve deimekte olan dnyaya ayak uydurmalarn salayacak bir eitim srecine gereksinim duymaktadrlar. zel eitimin birok tanm yaplmaktadr ancak zel eitimin tanmna gemeden nce zel eitimle ilgili kavramlar vermek, yaplacak tanmlarn daha kolay anlalmasn salayacaktr.1.1.1. zel Eitimle lgili Temel Kavramlar Zedelenme-sapma: Bireyin psikolojisinde, fizyolojisinde ve anatomisinde meydana gelen geici ya da kalc trden bir kayp, grev bozukluu veya yap bozukluuna zedelenme denir. Erken dnemde anne kayb, gzlerin grmemesi veya ellerini kaybetme yryememe vb. durumlar zedelenme olarak deerlendirilebilir. Yetersizlik: Yetersizlik geici-kalc, giderilebilir-giderilemez, gelien gerileyen, etkisi durumdan duruma deiebilen zellikler gsterebilir. Bunlarderecelidir. Yetersizlik daha ok bireye baldr, bireyseldir.zr-engel: Bireyin yetersizlik yznden kendinden beklenen rollerioynayamamas durumudur. Okuyamama yetersizlii nedeniyle ocuk, renenrenci roln oynayamaz. Bu ynyle engelli saylr. zel eitimin pek ok tanm yaplmaktadr. Tanmlarda genelde bir benzerlik olmasna karn olduka farkl detaylar grlmekte, bu da pek ok konuda olduu gibi zel eitim alannn da ne kadar farkl alglanabileceini ve karmak olduunu gstermeye yetmektedir.zel eitimin birok tanm bulunmaktadr. Bunlar; Beden zihin, duygusal ve sosyal geliim zellikleri ynnden normalocuklardan ayrlan ocuklarn eitim ve retim ilerini kapsayanalmalara zel eitim denir. zel eitim; zel eitim gerektiren bireylerin eitim ihtiyalarnkarlamak iin zel olarak yetitirilmi personel, gelitirilmi eitimprogramlar ve yntemleri ile onlarn zr ve zelliklerine uygunortamlarda srdrlen eitime denir. zel eitim, rehberlik, saaltc eitim ve rehabilitasyon etkinliklerininrntlemi olduu bir etkileim eklidir. Bireylerin; akademik, iletiim, devim ve uyum alanlarnda nemlieksiklik, kusur yaratan durumlarnn nlenmesi, azaltlmas ya da ortadankaldrlmasyla ilgili eitsel deikenlerin dzenlenmesi urana zeleitim denir. zel eitime muhta ocuk normal olarak kabul edilen ocuklardan fiziksel, duygusal ya da renme asndan farkllk gsteren, bu farkll nedeniyle farkl gereksinimleri bulunan ve bu gereksinimlerinin karlanmas iin zelletirilmi ve bireyselletirilmi eitim programna dhil edilmeleri gereken ocuklara denir. zel gereksinimi olan bireylerin, mmkn olan en erken dnemde, gereksinimlerine uygun eitim ortamlarnda, uygun yntemler ve ara gereler kullanlarak desteklenmesi; olan kapasitelerini en st seviyede kullanabilmeleri asndan nemlidir. Ayrca bu bireylerin toplumca kendilerinden beklenen rol ve sorumluklar ile geliimsel grevlerini yerine getirebilmeleri, kendilerine en uygun zel eitim hizmetinden yararlanabilmelerine baldr.1.1.2. zel Gereksinimli Bireylerin Snflandrlmaszel eitimde snflandrma, zel gereksinimli ocuun bireysel gereksinimlerinibelirlemede bir role sahip olmasa da eitim hizmetinin ve salanacak desteinbelirlenmesinde nem tamaktadr. zel eitimde snflandrma; tanya, tanmaya, eitim gereksinimlerinin ortaya karlmasna, eitimlerinde daha uygun dzenleme ve planlamaya yol gsterici olmas asndan yaplmaktadr. zel Gereksinimli ocuklar Grme engelliler (krler, az grenler) itme engelliler (sarlar, az iitenler) Dil ve konuma gl olanlar Bedensel (ortopedik) engelliler stn zekl ve zel yetenekliler Zihinsel engelliler renme gl olanlarUyumsuz ocuklar eklinde snflandrlrlar.ZEL ETMDE TANILAMAErken Tannn nemi Bireyin ve engelinin bir an nce kabul edilmesini olanakl klaca, Tbbi tedavi ve rehabilitasyon almalarnn bireye ulamasnsalayabilecei, Eitim hizmetlerinin bireye zamannda ve ilevsel olarak ulamasn salayaca iin nemlidir.Tanlama lkeleri unlardr Ergenlik ilkesi; tanlama mmkn olduunca erken yata yaplr. Btnlk ilkesi; tanlama ok ynl, bireyin tm geliim yksdeerlendirilerek yaplr. eitlilik ilkesi; tanlama srecinde uygulanan tekniklerde, yntemlerde,disiplinlerde eitlilik esastr. Sreklilik ilkesi; tanlama sreci farkl disiplin alanlarndaki uzmanlarcasrekli deerlendirilir.Yeterlilik ilkesi; tanlamada bireyin yeterli-yetersiz olduu ynlerbirlikte deerlendirilir. birlii ilkesi; tanlama srecinde aile, okul ve uzmanlar i birliiiinde alr.steklilik ilkesi; tanlama srecinin her aamasnda ailenin vegerektiinde bireyin gr alnarak katlm salanr. Gizlilik ilkesi; tanlama srecinin her aamasnda birey ile ailenin grve onaylar alnmadan hibir aklama yaplmaz. Elde edilen bilgi vedeerlendirme sonular eitim ve ynlendirme amal kullanlr.Deerlendirme; Kapsaml bir ilem olup zel gereksinimli bireyin hali hazrdakidurumunu, tm davranlarn ieren, zel eitim gereksinimini ve eitiminde nelere dikkat edileceini ortaya karacak nitelikte bir tanmay kapsar. zel eitim, erken tan ve deerlendirme sonucunda, zel gereksinimli bireyinihtiyalarna cevap vermesi asndan son derece byk nem tar. zel gereksinimli bireylerin, mmkn olan en erken dnemde, gereksinimlerineuygun eitim ortamlarnda, uygun yntemler ve ara gereler kullanlarak desteklenmesi var olan kapasitelerini en st seviyede kullanlabilmeleri asndan nemlidir. Ayrca bu bireylerin toplumca kendilerinden beklenen rol ve sorumluluklar ve geliimsel grevlerini yerine getirebilmeleri, kendilerine en uygun zel eitim hizmetinden yararlanabilmelerine baldr.1.2.zel Eitimin Amalarzel eitim, Trk milli eitiminin genel ama ve temel ilkeleri dorultusunda zeleitim gerektiren bireylerin;Toplum iindeki rollerini gerekletiren, bakalar ile iyi ilikiler kuran, ibirlii iinde alabilen, evresine uyum salayabilen, retici ve mutlu biryurtta olarak yetimelerini, Kendi kendilerine yeterli bir duruma gelmeleri iin temel yaam becerilerinigelitirmelerini, Uygun eitim programlar ile zel yntem, personel ve ara gere kullanarakilgileri, ihtiyalar, yetenekleri ve yeterlilikleri dorultusunda st renime, ive meslek alanlarna ve hayata hazrlanmalarn amalar.1.3.zel Eitimin lkeleri Trk milli eitimini dzenleyen genel esaslar dorultusunda zel eitimle ilgili temel ilkeler 573 Sayl zel Eitim Hakknda Kanun Hkmnde Kararname (KHK)de u ekilde yer almaktadr: zel eitimi gerektiren tm bireyler ilgi, istek, yeterlilik ve yetenekleridorultusunda ve lsnde zel eitim hizmetlerinden yararlandrlr. zel eitime erken balamak esastr (bireyin zrnn erken farkna varlmas,tannn erken konmas ve eitime erken balanmas, bireyin geliimini olumluynde etkileyen nemli hususlardan biri olmaktadr). zel eitim hizmetleri zel eitim gerektiren bireyleri sosyal ve fizikselevrelerinden mmkn olduu kadar ayrmadan planlanr ve yrtlr. zel eitim gerektiren bireylerin eitsel performanslar dikkate alnarak ama,muhteva ve retim srelerinde uyarlamalar yaplarak dier bireylerle birlikteeitilmelerine ncelik verilir.zel eitim gerektiren bireylerin her tr ve kademedeki eitimlerinin kesintisizsrdrlebilmesi iin her trl rehabilitasyonlarn salayarak kurum vekurulularla i birlii yaplr. zel eitim gerektiren bireyler iin bireysel eitim plan gelitirilmesi ve eitimprogramlarnn bireyselletirilerek uygulanmas esastr. Bu ilke, zel eitiminbireyin ihtiyalarndan hareketle planlanarak yrtlmesini ngrmekte, buamala her birey iin ayr ayr bireyselletirilmi eitim plan yaplmasn veereve programlarnn uygulanmasn esas kabul etmektedir. Ailelerin zel eitim srecinin her boyutuna aktif katlmlarnn salanmasesastr. Bu ilke, zel eitim gerektiren bireylerin eitimlerinde ailelerin rolnvurgulamakta ve onlarn aktif katlmnn salanmasn gerekli grmektedir. Buerevede aileler tanlama dhil, eitimin her aamasna katlacak ve sz sahibiolacaktr.

zel eitim politikalarnn gelitirilmesinde zel eitim gerektiren bireylerinrgtlerinin grlerine nem verilir. ada lkelerde gnll kurulularneitimdeki rollerinin giderek artma eilimi gstermesinin bir yansmas olarakzel eitim politikalarnn gelitirilmesinde ilgili gnll kurulularn katlmsalanmaktadr. zel eitim hizmetleri, zel eitim gerektiren bireyleri toplumla etkileim vekarlkl uyum salama srecini kapsayacak ekle planlanr. Bu ilke, zeleitim gerektiren bireylerin okul ve okul d eitimlerinin bir btnlkierisinde planlanmasn ngrmekte, ayrca sz konusu bireylerin toplumauyumlar ile toplumun onlarla birlikte yaama becerilerini gelitirme (karlkluyum) yaklam benimsenmektedir.1.4.Dnyada ve Trkiyede zel Eitim1.4.1. Dnyada zel Eitim1.4.1.1.Amerika Birleik Devletlerinde zel Eitim ABDde 1975 ylnda yrrle giren ve 1990 ylnda kapsam geniletilen zrl Bireyler Yasas, 0-21 ya arasndaki bireylerin engelleri ne olursa olsun devlet tarafndan cretsiz eitilmelerini zorunlu klmtr. ABD zrl Bireyler Yasas be temel zellie sahiptir:Uygun Eitim Hizmetleri Herhangi bir engele sahip olan 3 -21 ya arasndaki her renci, gereksinimlerineuygun zel eitim hizmetlerinde cretsiz olarak yararlanr. zel eitim hizmetleri kapsamna fizik tedavi, psikolojik danma, odyoloji hizmetleri gibi destek hizmetleri de dhildir. zel eitim hizmetlerinden yararlanabilmek iin rencinin engelinin tanlanm olmas gerekir. 02 ya ocuklar ise uygun zel eitim hizmetlerinden yararlanabilmeleri iin yatlarnakyasla baz geliim alanlarndan geri kalm olmalar ya da risk faktrne sahip olmalar yeterlidir. 02 ya grubunda uygun zel eitim hizmetlerinden yararlanma hakkna ocuk kadar aile de sahiptir.Nesnel Eitsel Deerlendirme zel eitim hizmetlerinden yararlanmaya hak kazanabilmek iin 321 ya arasndaki rencilerin ayrntl bir formal deerlendirmeden geirilmeleri gerekir. Deerlendirme, disiplinler aras bir deerlendirme kurulu tarafndan gerekletirilmelidir. Ayrca engelin trn derecesini tanlamak kadar eitsel gereksinimleri belirlemek de dikkate alnmaldr. 02 ya grubundaki ocuklarn hem kendileri hem aileleri deerlendirilir.Bireyselletirilmi Eitim Plan zel eitim kapsamna alnan her renci iin her eitim ve retim yl yenilenmek zere, bir bireyselletirilmi eitim plan hazrlanr. 0 2 ya grubundaki ocuklar iin bireyselletirilmi eitim plan yerine, bireysel aile hizmetleri plan hazrlanr ve bu planda ocuk ve ailenin zelliklerine de yer verilirEn Az Kstlayc Ortam ocua eitsel gereksinimlerini en iyi ekilde karlayacak, en az kstlayc eitimortam salanr. Kstlayclkocuun normal yatlaryla ne derce bir arada bulunduu yani kaynatrmaya nederece yer verildii ve eitsel gereksinimlerinin ne lde karland ile ilikili birzelliktir. Eitsel Kararlar ve Uygulamalar Denetlemezel eitime ilikin verilen kararlar ve uygulamalar denetleyebilmek iinyaplabilecekler maddede toplanr: Tanlama, deerlendirme ve eitsel uygulamalarla ilgili olarak aileler yada eitim kurumlar soruturma isteinde bulunabilirler. Aileler yaplan formal deerlendirmeden memnun kalmazlarsa yeni birdeerlendirme yaplmas isteinde bulunabilirler. rencinin eitimi ile ilgili yeni bir karar alnacanda, aile bu konudabilgilendirilir ve ailenin onay alnr.1.4.1.2. ngilterede zel Eitim ngilterede 1994 ylnda yrrle giren zel eitim Uygulama Klavuzu ile tm zel gereksinimli ocuklara ilikin eitsel dzenlemelerin esaslar belirlenmitir. ngilteredeki son zel eitim dzenlemelerinin en nemli zellii, zel eitimkapsamna girecek ocuklarn nemli bir blmlerinin eitimlerinin, rgn(formal) eitim srelerine yer vermeksizin, normal snflarda yaplacan ngrmesidir. Tek tip deerlendirme ve eitim yaklamnn, tm zel gereksinimli ocuklar iin uygun olamayaca gr benimsenmektedir. Bu grten hareketle, be aamal bir zel eitim deerlendirme ve renim sistemi oluturulmutur. lk aama resmi olmayan deerlendirme ve kaynatrmay, 4. ve 5. aamalar iseresmi deerlendirme ve gerekli grlen durumlarda ayr zel eitim ortamlarnda eitimi iermektedir. ngilterede her okulda bir zel eitim koordinatr bulunmaktadr. zel eitimkoordinatr zel gereksinimli ocuklarn dosyalarn tutmak, snf retmenlerinedanmanlk yapmak, okul d kurum ve kiilerle ilikileri organize etmek gibi ileriyrtmektir. Her okulun yazl bir zel eitim dzenlemesi bulunmas gerekmektedir. Bu dzenlemede zel eitim koordinatrnn grevleri, informal deerlendirmelerin nasl gerekleecei, verilecek hizmet ii eitim programlar vb. konular ayrntl olarak yer almaktadr. Yerel eitim ynetimleri, formal deerlendirme ve kararlardan sorumludur. ABD ve ngilteredeki zel eitim dzenlemelerinin en nemli farkll, ABDde 3-21 ya arasndaki rencilerin zel eitim hizmetlerinden yararlanabilmeleri iin zel gereksinimli olarak tanlanm olmalarnn gerekmesi, ngilterede ise byle bir tanlama olmas gerekmeksizin zel eitim hizmetlerinde yararlanmasdr. Ancak ABDde de formal tanlama olmakszn zel eitim hizmetleri verilmesinin yollar aranmaktadr.1.4.1.3. Trkiyede zel Eitim Trkiyede zel eitimle ilgili yasal dzenlemelere baktmzda, ABD vengilteredeki yasal dzenlemelerden yararlanldn grmekteyiz. Trkiyede 6 Haziran 1997 ylnda yrrle giren zel Eitim Yasasnda, zel Eitimin Temel lkeleri dorultusunda uygulama yaplmaktadr. zel gereksinimli ocuk ve genlere eitimde frsat eitliinin salanmas, Trk milli eitim sistemini dzenleyen genel esaslar dorultusunda eitilmeleri, i ve meslek edinmeleri, evre ve topluma uyum salamalaryla ilgili esaslar dzenlemek amacyla birok yasa, ynetmelik, tzk ve genelgeler hazrlanmtr.Bunlardan ilki ve en nemlisi 1983 ylnda karlan 2916 sayl "zel Eitime Muhta ocuklar Kanunu" olmutur. Bu Kanun ve Kanunun emrettii ynetmelikler o dnemin uygulamalarn ynlendirmitir. Kanunda tanm ve ilkeler, zel eitim kurumlan ve grevleri, zel gereksinimli ocuklar tespit, yerletirme, izleme ve eitli hkmleri ieren blmler yer alm, bu Kanun dorultusunda "Rehberlik Hizmetleri Ynetmelii", "zelOkullar Ynetmelii", "Eitilebilir ocuklar Okulu Ynetmelii" gibi ynetmelikler yaymlanmtr.Bu Kanunda zel eitimin amalarnn gerekletirilebilmesi, baaryaulaabilmesi amacyla u nemli ilkeler belirlenmitir: Her ocuun eitim hakk vardr. zel eitim, genel eitimin ayrlmaz bir parasdr. Bu ilke, birinci ilkenindevam olarak kabul edilmeli ve toplumlar eitimi bir btn olarakdnmelidirler. Farkllk engelli ocuun gereksinimlerine ynelik yntem ve aralarnbelirlenmesinde olmaldr. zel eitime muhta her ocuk zr tr ve derecesine baklmakszn zel eitimhizmetlerinden yararlandrlmaldr.

2.ZEL ETMDE ETM VE RETM2.1. Aile EitimiAile; Sayg, mutluluk, huzur, koruma, paylama, gven, birlik beraberlik gibi olgular iinde barndran sosyal bir kurumdur. Anayasamzn 41. maddesinde Aile, Trk toplumunun temelidir. denmektedir. Ailenin nemini vurgulayan bu madde toplumsal olarak bak amz net bir ekilde yanstmaktadr. Ailelerin en nemli sorumluluu ocuklarn en iyi ekilde yetitirmeleridir. zelgereksinimli ocuklar, dier ocuklardan daha fazla eitilmeye, sevilmeye ve temelihtiyalarnn karlanmasna gereksinim duyarlar. Aralarnda tek bir fark vardr; bu da eitimlerindeki ara gere ve yntem farklldr. Burada nemli olan ailelerin ocuklarna iyi bir eitim verebilmeleri ve eitim retim yaamnda zerlerine den grevleri yerine getirebilmeleri iin ocuklarnn zr hakknda bilgi sahibi olmalardr. Bugne kadar zel eitime gereksinim duyan ocuun eitiminde ve geliimindedoal eitimci roln stlenen aileler maalesef gz ard edilmi, eitimde uygulayc olmaktan ok, bilgi alc roln oynamlardr. Oysa aile eitiminin odak noktas, ocuk ve ocukla olan ilikilerdir. zel gereksinimli ocuun domas, aile ii ilikileri etkileyecek bir unsur olduuna gre bu noktada danmanlarn almalar nemli bir yer tutmaktadr. zel gereksinimli bir ocua sahip olan ailelerin tepkilerini ele almakta fayda vardr. Ailelerin farkl zellikleri olan ocuklar olduunu rendikleri anda karmakark duygular iine girmeleri kanlmaz olacaktr. Bu karmak duygular baz psikolojik tepkilere neden olur.Bunlardan balcalar ; Belirsizlik (Amcas da byleydi, ge konutu.) ok (Her ey bir anda durdu!) nkr (Srekli bilgi toplanr ocua konan tehisle uyup uymadna baklr) Sululuk (Eler sulanr. Keke hamilelik srasnda biraz daha dikkatliolsaydm!) Kzgnlk (Niye benim bama geldi?) Depresyon (Tkenmilik, yorgunluk, alama nbetleri)Kabul (Gereki plan ve beklentiler) zel gereksinimli ocuklarn ailelerinin geirdii aamalar bir noktaya kadar benzerlik gstermekle birlikte anne babalar zaman zaman bu aamalar arasnda gidip gelebilir ya da bir aamaya taklp kalabilirler. Bu durumu etkileyen sebepler, kiilik zellikleri, eitim, sosyoekonomik dzey ve dier insanlarn tutumu gibi aileden aileye deiiklik gsteren sebeplerdir. ocuk doduunda artk aile yeni bir hayata almak zorundadr. ou evlilikler bu sebeple bitebilmektedir. Baz aileler utandklar iin ocuklaryla birlikte dar kmazlar. Aile iin sosyalevre klebilir. nemli olan ailenin ocuu olduu gibi kabul etmesi ve yeni hayatlarna uyum salamas iin gerekli destei almasdr. zel gereksinimli ocuklarn aileleriyle alan uzmanlar olumlu iletiim kurmayollarn renmeli ve uygulamaldr. Destekleyici iletiimi ieren bir tutum ierisinde olmak, karlkl anlayn artmasn salar ve sorunlarn zmne yardmc olur. ocuun engelli oluunun renilmesinin yaratt ilk psikolojik etkiler getikten sonra anne babalarda zel gereksinimli ocua ynelik olarak baz genelletirilmi tutumlar olumaktadr.Bu tutumlar deiik biimde grlmektedir; Fazla Koruyucu Tutum zel gereksinimli ocuklarn aileleri arasnda en ok grlen tutum olarak bilinir. Aile ocuk iin kendilerince uygun grd her trl gvenlik esine dikkat eder. Aile dnda tehlike, alay edilme, ayplama vardr. zel gereksinimli ocuk bu dnya iinde tutulmaya allr. Hatta baz vakalarda engelli ocuk misafirin yanna bile kartlmaz. Aile, ocuun her trl ihtiyacn kendi karlamaya alr. Bu da ocuun ailesine baml olmasna neden olur. Ayrcalkl Tutum ocua aile iinde zel gereksinimi olduu iin baz zel haklar tannr. Bu davran dier ocuklarn ihmal edilmesine neden olur. Bu doru kurulmas gereken bir dengedir. Tabi bu tutumun tam tersi de olabilir. zel gereksinimli olduu iin problemli olan ocuu bir kenara itip ilgiyi dier ocua vermek bu tutumun iinde varsaylabilir.Her ey zrl in Tutumu Bu tutumda aile normal yaantsn kaybeder. Aile iinde herkes maddi, manevi hertrl fedakrlkta bulunur. Btn bireyler kendilerini engelli ocua adamlardr. zrl ocuu Reddeden Tutum zel gereksinimli ocuk bir dert olarak grlr. Her ey iin bir ayak badr, buocuktan kurtulmak gerekir. hmal edilir, bir odaya kapatlr, temel gereksinimleridoyurulmaz ve karlanmaz.zr Reddeden Tutum Baz aileler ocuun zel gereksinimli bir ocuk oluunu kabul etmez. Onlara tozkondurmazlar. Ailelere gre ocuk salkldr ve bir engeli yoktur. Buna evrelerine ve kendilerine inandrmaya alrlar.zrden Yararlanma Tutumu Aile zel gereksinimli ocuun bu zedelenmesini her zaman her yerde olabildiince sergileyerek evrenin dikkatini ekmeye alr. Bu dikkat ekmenin amac, acndrmak ve yardm toplamaktr.Normal TutumAile, zel gereksinimli ocuu olduu gibi kabul eder ve ocuun gereksinimlerineuygun geliim ortamn hazrlar. zrl ocuu Reddeden Tutum zel gereksinimli ocuk bir dert olarak grlr. Her ey iin bir ayak badr, buocuktan kurtulmak gerekir. hmal edilir, bir odaya kapatlr, temel gereksinimleridoyurulmaz ve karlanmaz. zr Reddeden Tutum Baz aileler ocuun zel gereksinimli bir ocuk oluunu kabul etmez. Onlara tozkondurmazlar. Ailelere gre ocuk salkldr ve bir engeli yoktur. Buna evrelerine ve kendilerine inandrmaya alrlar. zrden Yararlanma Tutumu Aile zel gereksinimli ocuun bu zedelenmesini her zaman her yerde olabildiince sergileyerek evrenin dikkatini ekmeye alr. Bu dikkat ekmenin amac, acndrmak ve yardm toplamaktr. Normal Tutum Aile, zel gereksinimli ocuu olduu gibi kabul eder ve ocuun gereksinimlerineuygun geliim ortamn hazrlar.29 zel gereksinimli ocuun eitiminde en nemli ve etkili ortam, doal olarakierisinde bulunduu aile evresidir. Ebeveynlerin, zel gereksinimli ocuuna kargrevleri normal ocuklarna gre farkllklar gsterir. Ailenin bu grevi zel gereksinimli ocuun engelinin zamannda anlalmasndan, ocuun topluma ve kendisine kazandrma sreci boyunca devam eder. zel gereksinimli ocuklara ilikin almalar uzun yllar boyunca yalnzca onlara ve engelinin getirdii gereksinimlere ynelmi, ailelerin eitimine ok az yer verilmitir. Oysa ocuun eitiminde en nemli e ailedir.

zel gereksinimli ocuklarn eitiminde en nemli e ailedir. lk kez bylesi bir durumla karlaan aile, sorunu nasl zecei, nasl davranmas gerektii konusunda bilgili deildir. Bilgilendirme konusundaki grevler psikolojik danman ve rehberlik uzmanlar ile zel eitim uzmanlarna dmektedir. Ailelerle bilgi paylamnda destekleyici bir iletiim kurmak isteyenuzmanlar, aadaki nerileri dikkate almaldrlar. Ailelere t deil, uygun bilgi verilmelidir. Tbbi ya da geliimsel bir tany ailelere aklarken, gvendikleri birakraba ya da arkadalar ile gelmeleri istenmelidir. Anlamalarn artrmak iin bilgi deiik ekillerde sunulmaldr. Bilgi paylalrken duyarl olunmaldr. Bilgi ailelerin anlayaca terimlerle ve kltrel olarak uygun bakasyla sunulmaldr. Grmede bulunmayan aile yeleriyle bilgi paylam salamakya da ailelerin teknik ve karmak bilgiyi anlamalarna yardmcolmak amacyla sunulan bilgi not alnmal ve kaydedilmelidir. Aile yelerine ayr bir birey olarak davranlmaldr. Aile eitimi almalar; Yetersizlii olan ocuun yana ve dolaysyla bir kuruma yerletirilmi olup olmamasna bal olarak temelde eve dayal ve kuruma dayal eklinde ikiye ayrlmaktadr.2.2.1 Eve Dayal Aile Eitimi Haftada ya da 5 gnde bir olmak zere eitimcinin engeli olan ocuun evine gitmesi, ocuun yapabildiklerini aileyle beraber deerlendirmesi, ocuun yapabildiklerine dayal olarak amalarn belirlenmesi, bu amalarn nasl gerekletirileceinin eitimci tarafndan aileye gsterilmesi basamaklarndan oluur. Aile, eitim program hakknda bilgilendirilir ve kendilerine den grevleriyerine getirmeleri salanr. Okul programnn evde uygulanmasna ilikin aile iinde etkili yollarnbulunmasna olanak salar. zel gereksinimli ocuklarn eitimleri iin nemli kaynaklarn farknavarlmas salanr. zel gereksinimli ocuklarna yardm etmekten dolay ailenin psikolojik olarakrahatlamas salanr.Kuruma Dayal Aile Eitim ProgramlarAilenin ocuklarnn davranlaryla ba etmede kullanacaklar yntem ve ilemsrelerini gstermeyi amalar. Genellikle 8 10 hafta yeterli olur. Bu eitimlerin yararlaru ekilde zetlenebilir;Ebeveynler, ocuklarnn geliimindeki gl ve zayf ynleri renir.Eitim programna karar verme, eitimini stlenme, ailede hak vesorumluluklarn paylalmasna ortam salar. Kurumda verilen eitim ile ilgili aileler bilgilendirilerek evde de zel gereksinimliocuklarn eitiminin devamll salanr. Aada aile iin evde yaplabilecek etkinlikler verilmitir.Konu: Krmzretim Amac: Ali, farkl renk ve cinsteki nesneler arasndan krmz olangstermesi istendiinde, krmz olan gsterir.Kullanlacak Aralar: 56 farkl renkte orap, top, boya kalemi, mandal gibi farkl renk ve cinsteki nesnelerden oluan gruplar alma Srasnda Yaplmas Gerekenler: Farkl renklerde orap, boya kalemi, mandal ocuun nne koyunuz. Krmz olan gster deyiniz. Eer, ocuunuz krmz olan gsterirse,aferin krmz olan gsterdindeyiniz. Eer ocuunuz krmz dnda bir renkteki arac gsterirse siz, krmzolan gsterin bu krmz deyiniz. Farkl renkteki aralar gsterin bunlar krmz deil deyiniz. Sonra ikinci basamaktan itibaren sreci tekrarlaynz.Buraya kadar olan basamaklar, her ara grubunda ayr ayr tekrarlayn. Yaplabilecek Olan Farkl Etkinlikler: Bir kda elma resmi izin. Boya kalemi kutusundan krmz boya kalemini almasn isteyin amarlar topladnzda, krmz renkteki giysileri ayrmasn isteyin. Alveri yaparken, krmz renkte elmalar gstermesini isteyin. Sonu olarak bugne kadar gz ard edilen aileler aslnda, zel gereksinimliocuklarn eitiminde en nemli unsurlardan biridir. Burada esas dikkat edilecek nokta bu eitimin kim tarafndan ve nasl verileceidir.

ZEL GEREKSNML OCUKLARIN ETMNDE ALE ETMNN KMTARAFINDAN NASIL VERLECE NEML BR NOKTADIR. Aile eitimini danman verirse, hem aileler ocuklarnn eitimine nasl katkdaBulunacaklarn renir hem de ailenin iinde bulunduu psikolojik durumda, ailenin bu stres faktrlerine uyum salayp zmlemesi salanabilir. Eer bu alanda uzman bir danman yoksa zel eitim uzman da psikolojik yardmla ilgili gerekli ynlendirmeleri yaparak aile eitimini verebilir. Bu eitim, engelle ilgili bilimsel btn eleri iinde barndrmaldr.Kk el brorleri, doktorlarn, danmanlarn aktaraca bilgilerle bu bilimsel eler ailelere salanabilir.2.2. Erken ocukluk Dneminde zel Eitimzel gereksinimli ocuklara ynelik erken eitim ve okulncesi eitim hizmetleribyk nem tar.Bu hizmetlerin belli bal yararlar unlardr: zel gereksinimli ocuun tm geliim alanlarndaki geliimini hzlandrmak zel gereksinimli ocuun zrnn engele dnmesini nlemek, dolaysylaokul yana gelindiinde normal eitim ortamlarndan yararlanma olaslnarttrmakZEL GEREKSNML OCUKLARIN ETMNDEALE ETMNN KM TARAFINDAN NASILVERLECE NEML BR NOKTADIR.

zel gereksinimli ocua sahip ailelerin yaad duygusal ve toplumsalsorunlar azaltmakTrkiyede 1997 ylnda yrrle giren zel eitim Yasas, erken ocuklukdnemine ve okulncesi eitim dnemine ilikin u hkmleri iermektedir:Madde 6: Erken ocukluk dnemindeki zel eitim hizmetleri, aileninbilgilendirilmesi ve desteklenmesi temeline dayal olarak evlerde ve kurumlarda srdrlr.Madde 7: Tans konulmu zel eitim gerektiren ocuklar iin okulncesi eitim zorunludur. Bu eitim zel eitim okullar ile dier okul ncesi eitim kurumlarnda verilir. Geliim ve bireysel zellikleri dikkate alnarak, zel eitim gerektiren ocuklarn okulncesi eitim sreleri uzatlabilir.Erken ocuklukta zel Eitim Hizmetleri2.2.1.1. Erken ocukluk Dnemine Ynelik zel Eitim HizmetlerininAmalarzel gereksinimli ocuun tm ailesini desteklemek: Bebeklik ve ilk ocukluk dnemlerinde, zel eitim hizmetlerinin tm aileyi dikkate alarak hazrlamas gerekmektedir. nk bu dnemlerdeki ocuklarn bakm ve eitimleri byk lde ailede gereklemektedir. Ayrca zel gereksinimli bir ocua sahip olmak, ailelerin byk ounluunda, pek ok duygusal (rnein; stres mutsuzluk v.b) ve toplumsal (rnein toplumdan soyutlanma, v.b) sorunlarna yol aabilmektedir. Yaygn kannn aksine,ailenin yaad sorunlar, ocuun engelinin derecesiyle doru orantl deildir. Baz durumlarda, tanlanmasndaki zorluklar nedeniyle, hafif derecede bir engellik durumundan daha fazla strese yol aabilmektedir. zel Gereksinimli ocuun Tm Geliim Alanlarn Desteklemek zel gereksinimli ocuklar genellikle, normal yatlarnn geliim srecindeedindikleri becerilerin nemli bir blmn, ek destekle edinirler. Bu nedenle erkenocukluk dnemindeki tm zel gereksinimli ocuklarda, bilisel geliim, devinimsel geliim, kiisel sosyal geliim ve dil geliimi alanlarnn tmn destekleyici etkinliklere yer verilmelidir. Ayrca edinilen becerilerin, farkl ortamlarda ve durumlarda kullanlmasn salamak iin genelleme almalar yaplmaldr.zel Gereksinimli ocuun evresiyle Etkileimini Kolaylatrmakzel gereksinimli ocuklarn nemli bir blm, toplumsal evrelerindeki bireylerleetkileimde bulunma (rnein arkadalk kurmada, paylamada v.b) zorluklar yaarlar. Dolaysyla bu ve benzeri becerileri zel gereksinimli ocuklara kazandrarak toplumsal yeterliliklerini gelitirmek, erken ocukluk dneminde hedeflenmesi gereken en nemli amalar arasndadr.zel Gereksinimli ocuu Toplumun Bir Paras Yapmakzel gereksinimli ocuun, dier yatlar iin sz konusu olan tm yaantlara sahip olmalar salanmaldr. ocuk baz alanlarda yatlarndan nemli lde farkllayor olabilir. Ancak bu farkllk ocuun oyun bahesinde oynamasn, aile bireyleri ile birlikte alverie gitmesini, doum gn kutlamasn v.b.engellememelidir. yleyse, erken ocukluk dnemine ynelik zel eitim hizmetlerinin amalarndan biri de, zel eitim gereksinimi ne olursa olsun ocuu toplumun bir paras durumuna getirmek olmaldr.2.3.Bireyselletirilmi Eitim Program (BEP) Bireyselletirilmi Eitim Program; Engelli ocuklarn, retmenlerin, ana babalarn zel ihtiyalarn karlamak iin oluturulan zel eitim programlardr. Her bir engelli ocuk iin yazl olarak, bireyin bal olduu eitim kurumunda oluturulan birim tarafndan gelitirilmitir. Bireyselletirme; bir gurubun deil bireyin eitim ihtiyalarn bugn ya da gelecekte onun bamsz yaamn kolaylatracak ekilde dikkate almaktr.Eitim program; genel anlam ile bir birey ya da gurubun eitim ihtiyalarna cevap verecek olan amalar, ierik, renme retme sreleri ve deerlendirme olmak zere 4 nemli esi bulunan yazl materyallerdir.Planlama; program gelitirme ve uygulama srecidir.BEP in daha ayrntl bir tanmn yapmak istersek yukardaki kavramlarerevesinde;BEP zel eitime ihtiyac olan bireyin geliimi veya ona uygulanan programn gerektirdii disiplin alanlarnda, eitsel ihtiyalarn karlamak zere uygun eitim ortamlarndan ve destek hizmetlerden en st dzeyde yararlanmasn ngren yazl dokmandr. Bu dokman aile, retmen ve ilgili uzmanlarn ibirlii ile planlanr ve bireyin ailesinin onay ile uygulanr.Yasal Dayanaklar:573 sayl zel Eitim Hakknda Kanun HkmndeKararnamenin 4. Madde (f) bendinde zel eitime ihtiyac olan bireyler iinbireyselletirilmi eitim plan gelitirilmesi ve eitim programlarnn bireyselletirerek uygulanmas esastr diyerek BEP yasal olarak zorunlu hale getirmitir.BEPzel gereksinimli bireyi; eitsel gereksinimlerini karlamak zereETM ORTAMIKaynatrmazel Eitim Snfzel Eitim OkuluHastane okullar

DESTEK HZMETLERKaynak OdaSnf i DestekDil ve Konuma Terapisi,Fizyoterapi Ulam Aile Eitimi Evde EitimDSPLN ALANIz bakmAkademikletiim,MotorHayat BilgisiToplumsal UyumSosyal BecerilerMzik,Resim

BEP zel eitime ihtiyac olan bireyin geliimi iin en st dzeydeyararlanmasn ngren yazl dokmandr.Tablo 2.1: Bireyselletirilmi Eitim ProgramGenel olarak bireyselletirilmi eitim program, kiinin ihtiyalarna gre yapmas gereken eylemleri ve alt basamaklarn nasl, kiminle, nerede, hangi srede yaplacan gsteren bir ak plandr. Bu tanmdan hareketle BEP, anne, baba, zel eitim retmenleri, okul yneticileri ve dier ilgili uzmanlarn oluturduu ekibin denetiminde; Bedensel, Toplumsal, Duyusal, Bilisel,Dil letiim;gibi alanlarda yapabildiklerini dikkate alarak, yetersizlii olan kiinin yana gretoplumsal normlarn bekledii davranlar gstermesi iin gerekli ek eitsel yaantlarn, ortamlarn, grev alacak kiilerin, alma srelerinin gsterildii planlardr. BEP Gerekli Klan NedenlerEngel tr ve derecesi ne olursa olsun tm bireyler renebilir. ocuklarda, dil, problem zme, zihinsel sreler, davransal zellikler verenme zellikleri birbirinden farkllk gsterebilir. Ayn ortamda yaayan ocuklar bile farkldr. rnein, ayn ya grubunda olupayn snfta eitim gren ocuklarn bedensel geliimleri ve davransalzellikleri farkllklar gsterebilir. Ayrca belirtilen bu zellikler her kiide ayn ekilde gelimez ve bu gelime dedier kiilerden farkllk gsterir. Bireylerin zayf ve gl ynleri kendi iinde farkl ilerler. Ayrca ocuklarn kendi iindeki zellikleri ve davranlar da farkldr.rnein, bir kii spor etkinliklerinde ok baarl; ancak sanatsal faaliyetlerdebaarsz olabilir. BEP farkllklar gze alarak bireyi gelitirmeyi hedefler. Programn daha etkili olmasn salayabilmek iin rencilerin aileleri ya davelileriyle erken, srekli ve anlaml ilikiye girilmelidir. rencide meydan gelen deiikliklerin genellenebilirlii ve farkl ortamlardagerekletirilmesi nemli olduundan bu ortamlarda gerekli dzenlemelerinyaplmas nemlidir. renciye evde ya da toplumda kendisinden beklenen davranlar olaraknitelendirilen gnlk yaamnda gerekli olan beceriler retilmelidir.Kimlerin BEP e ihtiyac vardr? Akranlarna salanan eitim olanaklarndan engeli ya da yetersizlii nedeniyleyeterli dzeyde yararlanamayan bireylerin, Engeli ya da yetersizlii, eitimsel performansn olumsuz olarak etkileyenbireylerin, htiyalarnn karlanmas iin zel dzenlenmi destek eitime ihtiyac olduudnlen bireylerin,Bireyselletirilmi eitim programna ihtiyac var demektir. NEDEN BEP ?ADALIKDEMOKRASFIRSAT ETL BREYSEL FARKLILIKLAR Bireysel gereksinimlerinidikkate alarak planlama ve uygulama.Sunulan hizmetlerden en st dzeyde yararlanmaBEP Tablo 2.2: BEP neden gereklidir?BEP in Yararlar

Bireye uygun eitim hizmetlerinin sunulmas, Bireye uygun ve gereki amalarn belirlenmesi,Bu amalarnn karlanp karlanmadn ortaya koymakolarak sralanabilir.Ayrca BEP in yararlar, ebeveyn, ocuk, retmen ve toplum asndan dasralanabilir.1.renci asndan; rencinin engelinden kaynaklanan farkl ihtiyalarn neler olduu belirlenir ve salanacak zel eitim hizmetleriyle rencinin bilgi ve beceri eksiklerinin nasl giderilecei aa kavuturulur.BEP srecinde renmeyi daha anlaml hale getirecek teknikleri renmiretmenlerin katlm salanarak, ocuun eitiminde becerilerin gelitirilmesi ve retimde farkl dzenlemelerin yaplmas salanr. BEP bireyi bamsz bir yaama hazrlar.2.Anne-baba asndan; Ebeveynle okul personeli arasnda iletiim arac grevi grr ve ocuun ihtiyalar, nelerin salanabilecei ve karlalacak sonularn neler olabilecei her iki tarafta da eit sz hakk salar. Ebeveynlerle okul arasndaki gr farkllklarnn zmlenmesi konusunda nemli yarar salamaktadr.3.retmen asndan; retmenin ocuun hedeflenen amalar dorultusunda ilerlemesini belirlemede uygulama ve deerlendirme arac olarak ilev grmesine olanak salar. Snf ortam, snf dndan danmanlarla ve dier disiplinlerden gelen kiilerle paylalarak snf retmenin alternatifler gelitirmesini salar.retmen iin bir plan ve klavuz grevi grr.4.Toplum asndan; gelimi toplumlarda engelli ocuklara normal ocuklara verilen haklarn verilmesi salanmtr. Ayrca zel gereksinimli ocuklarn kar karya bulunduklar problemlerin ok ynl bir yapya sahip olduklar ve bu ocuklarn eitim ihtiyalaryla bu ihtiyalarn karlanma dzeyleri arasnda uurum olduu fark edilmitir.BEP bireyi topluma uyumlu ve yararl hale getirmeyi amalamas bakmndan dayararldr.BEP in leviBEP toplantlar, aile ve okul personeli arasndaki iletiim aracdr. rencinin ihtiyalar, nelerin salanabilecei ve karlalabilecek durumlarnneler olabilecei konusunda her iki tarafa da eit sz hakk salar. BEP, rencinin ihtiyac olan zel eitim hizmetleri ile ilikili destekhizmetlerin renciye sunulacana dair yazl bir taahhttr. BEP, ailenin, okulun ve ilikili tm birimlerin almalarn ve bunlarnrenciye katklarn izleme-deerlendirme aracdr. BEP Nasl Hazrlanr?BEP Sreci 7 Temel Aamadan Oluur:1.Bireyselletirilmi eitim programn hazrlayacakekibin oluturulmas,2. ocuun eitsel performans dzeyinin belirlenmesi3. Bireyselletirilmi retim programnn hazrlanmas4. Uzun ve ksa dnemli amalarn belirlenmesi5.Uygun retim materyalleri ve retimyntemlerinin belirlenmesi6.BEP in uygulanmas, izlenmesi ve deerlendirilmesiiin sorumlularn belirlenerek zaman izelgesininhazrlanmas ve deerlendirme biimine karar verilmesi.7. Aile onay.Tablo 2.3: BEP Hazrlama Aamalar2.4. Kaynatrma Normal geliim gsteren bireyler gibi zel gereksinimli bireylerin de eitimde frsat eitliinden yararlanma haklar vardr. zel gereksinimli bireylerin toplumun bir paras olarak yaamalar ancak bu ekilde sz konusu olacaktr.1.Bireyselletirilmi eitim programn hazrlayacakekibin oluturulmas,2. ocuun eitsel performans dzeyinin belirlenmesi6.BEP in uygulanmas, izlenmesi ve deerlendirilmesiiin sorumlularn belirlenerek zaman izelgesininhazrlanmas ve deerlendirme biimine karar verilmesi.4. Uzun ve ksa dnemli amalarn belirlenmesi3. Bireyselletirilmi retim programnn hazrlanmas5.Uygun retim materyalleri ve retimyntemlerinin belirlenmesi7. Aile onay. zel gereksinimli bireylerin eitimi ele alndnda, bir uta ayr eitimin ,dier uta birlikte eitimin yer ald grlmektedir. Ayr eitim, zel eitim personeli tarafndan gerekletirilen eitimdir. Birlikte eitim( kaynatrma ) ise, zel gereksinimli ve normal bireylerin bir arada, normal snf retmenleri tarafndan eitilmeleridir.Kaynatrma: zel gereksinimli bireylerin, akranlar ile birlikte eitim veretimlerini btn kademelerde srdrme esasna dayanan, destek hizmetlerinin saland zel eitim uygulamalara denir. Baka deyile zel gereksinimli, bireylerin engeli olmayan bireylerle eitsel ve sosyal olarak btnlemesini salama ilemidir. Her insanda olduu gibi zel eitime muhta bireyde sevilmek, takdir edilmek,beenilmek, deer grmek ve kimseye baml olmadan yaamak ister.Bu onlarn en doal hakk olduu gibi, toplumsal btnln ve kalknmanntemelidir. zel gereksinimli bireylere verilen eitimin nitelii ne kadar iyi olursa olsun sonuta onu, iinde yaad toplumun bir yesi haline getirmiyor ve kabul grmesini salamyorsa verilen eitim ie yaramayacaktr. Bu nedenle kaynatrma eitimi her trdeki zel gereksinimli bireyin devam ettiiokullarda bir hizmet alan olarak grlmesini ve baz tedbirlerin alnmasn gerektirmektedir.Kaynatrmann AmacOnun ilgi ve yeteneklerini en iyi ekilde kullanmasn salamak ve toplum iindeyaayabilmesini kolaylatrmaktr, ocuu normal hale getirmek deildir.Kaynatrma Eitiminin lkelerizel eitime ihtiyac olan bireyin akranlaryla ayn kurumda eitim grmehakk vardr.Kaynatrma, zel ve genel eitimin ayrlmaz bir parasdr. Hizmetler yetersizlie gre deil, eitim ihtiyalarna gre planlanr. Karar verme sreci aile-okul-eitsel tanlama srecine gre gerekleir. Kaynatrmaya erken balamak esastr. Kaynatrmada bireysel farkllklar esastr. Duyu kalntsndan yararlanmak esastr. Gnlllk, sevgi, sabr, gayret gerekmektedir.Eitim normal insanlarla ve doal ortamlar da verilmelidir.Eitim bireyi toplumun bir paras haline getirmeyi amalar.Kaynatrma Eitimi Kimler iin yararldr?zel Eitime htiyac Olan Bireylere,Normal ocuklara, Ailelere, retmenlere yararlar vardr.zel Eitime htiyac Olan Bireylere Yararlar BEP aracl ile kapasite ve renme hzna gre eitim alr.Kendine gven, takdir edilme, ie yarama, cesaret, sorumluluk gibi sosyaldeerleri geliir. zelliklerine uygun ortamdan dolay uyum ve baars artacaktr. Olumsuz davran yerine olumlu davranlar artacaktr. Normal rencilerle birlikte almalar daha byk baarlar iin kendilerindeistek ve cesaret uyandrr. Bu renciler normal rencilerden baz davranlar reneceklerdir. Eitim programlarna ek olarak aile eitimi, sosyal, kltrel ve serbest zamanetkinlikleri sayesinde renmeleri geliir.Normal ocuklara Yararlarzrl bireye kar kabul, hogr, yardmlama, demokrasi ve ahlakianlaylar geliir. Bireysel farkllklar doal karlar ve sayg gsterir.Kendi yetersizliklerini grme, bunlar kabul etme ve giderme davranlargeliir.zrllerle birlikte yaamay renir. Liderlik model olma ve sorumluluk duygusu geliir.Ailelere Yararlarocuk zerindeki beklentileri ocuklarnn kapasiteleriyle uygunluk gstermeyebalar. Okula bak alar deiir.ocuklarn ilgi ve ihtiyalar konusunda daha salkl bilgi edinirler. Aile ii atmalar azalr ve aile sal artar. ocuklarna nasl yardm edecekleri konusunda yeni yollar renirler.retmenlere Yararlarartsz kabul, sabr, hogr, bireysel zelliklere sayg davranlar geliir. B.E.P hazrlama ve uygulamada daha baarl olurlar. Eitimde ekonomiklik ve frsat eitlii salanr. Kaynatrma rencisi ile yaplan almalar sayesinde retim becerilerigeliecek ve deneyimleri artacaktr.Kaynatrma Eitiminde Grev Alan Personelde Bulunmas Gereken zellikler:Yeniliklere ve deimeye ak olmal, nsanlar n yargsz kabul edici olmalTarafsz ve objektif olmal, Tutarl, kararl, dengeli, kiilik yapsna sahip olmal, zel eitim alann renmeye ve retmeye hazr ve istekli olmal,Sabrl, sakin, sevgi dolu olmal. nsan sevgisi ve insana deer verici olmal, Empatik bir anlaya sahip olmal, Grev ald kurumun ama ve ilkeleriyle badam iinde olmal,birliini seven bir kii olmal.zetle Kaynatrma;Tablo 2.4:Kaynatrma eitimiKaynatrma uygulamalar ekilde yaplr: Tam zamanl kaynatrmaYar zamanl kaynatrma Tersine KaynatrmaTam Zamanl Kaynatrma: zel eitime ihtiyac olan rencinin kayd normal snftadr; renci tam gnboyunca normal snfta eitim almaktadr. Yar Zamanl Kaynatrma: zel eitime ihtiyac olan rencinin kayd zel snftadr; zel eitim snf rencisi baarl olabilecei derslerde kaynatrma snfnda eitim almaktadr.Tersine Kaynatrma: Yetersizlikleri olmayan bireyler istekleri dorultusunda zellikle okul ncesi eitimde, evrelerindeki kaynatrma uygulamas yapan zel eitim okullarnda alacak snflara kayt yaptrabilirler.Kaynatrma Eitiminde Dikkat Edilecek Hususlar rencinin yetersiz ynleri kadar yeterli ynleri de bilinmelidir. Normal snf iinde tek bir yetersizlik trne ynelik yerletirme yaplmaldr. Eitim okulda olduu kadar okul d ortamlarda da devam ettirilmeyeallmaldr. ocuklara baarabilecekleri grevler verilmeli, baarlar dllendirilmelidir. ocuun gvenini, kiiliini, ilgisini sarsacak szlerden kanlmaldr. ocuu normal hale getirmek deil de yeteneklerini en iyi ekildekullanmalarn salamak en nemli hedef olmaldr. Yaplan etkinlikler bireyin duyu kalntsna hitap edecek ekilde planlanmaldr. Ders konularnn analizleri yaplmal konular paralara ayrlmaldr. Sosyal, kltrel, i ve meslek eitimi almalarna arlk verilmelidir.Her aamada ocuklar gdlenmeli ve tevik edilmelidir.Yetersizlik ne olursa olsun bireyi olduu gibi kabul etmek esas alnmaldr. almalarda aile ve yakn evresinin destei alnmaldr. rencinin renciye rehberlik etmesine yer verilmelidir. Etkinlikler sonucunda ocua geri bildirimler verilmeli, geldii durum hakkndabilgiler verilmelidir. almalar srekli gzlenmeli kayt edilmeli ve durum hakknda aileyeaklamalar yaplmaldr. Snflarda 15 renciye 1 kaynatrma rencisi planlanmal, zorunlu olmadkabirden fazla renci alnmamaldr. Her kaynatrma rencisi iin ayr bir B.E.P hazrlanmaldr. En iyi retim bireyselletirmeden toplumsallatrmaya, somuttan soyuta,bilinenden bilinmeyene, yakndan uzaa doru giden yoldur. retmenlerinrenciye sunacaklar bilgi alanlarn bu eitim ilkelerine gre dzenlemeleriyararl olacaktr. renmenin verimini artrmak iin, szel yntemin yannda gzlem, deney,modelletirme, problem zme, soru- cevap, tartma, grup almas vb. retim yntemlerinin de kullanlmas uygun olacaktr. En iyi renilen eyler kendi kendine yaparak ve yaayarak renme durumuyla ortaya kar. retmen bu yntemi tm etkinliklerin temeline almaldr. Yaant, dramatize, gsteri yntemlerinin kullanlmasna zen gstermelidir. retim etkinliklerinde grsel- iitsel materyaller kullanlmas uygun olur.nk renme ilemine katlan duyu organlarnn says ne kadar oksa renme o kadar iyi, unutma o kadar ge olacaktr. renciler dk not aldklar zaman retmenler renciler hakknda nyarg beslememeli, onlara kar ilgi ve gvenini yitirmemelidir. retmen ders anlatrken renci ile srekli gz iletiiminde bulunmaldr. Gz iletiimi hem snfn denetiminde hem de derse kar uyank ve dikkatlitutmada etkili bir yntemdir. rencilerin ilgi, ihtiya ve olgunluk dzeyleri ve baz zelikleri dikkatealnarak en uygun pekitireler seilmeli ve bunlar baary dnlendirici olarak kullanlmaldr Olumsuz davranlardan ok olumlu davranlarn, yetersizliklerden okocuun yeterli ynlerinin grlp pekitirilmesi daha uygun bir yntemdirKAYNAKLAR BATU Sema, Gnl KIRCAAL, FTAR , Kaynatrma, KkYaynclk,Ankara 2006. ERSOY zlem , Neslihan AVCI,zel Gereksinimi Olan ocuklar veEitimleri ,Ya_Pa Yaynlar ,stanbul 2001. ZSOY Yahya, Mehmet ZYREK, Sleyman ERPEK,zel eitimeGiri,Karatepe Yaynlar,Ankara, 2002. ZYREK Mehmet, Bireyselletirilmi Eitim Program, Kk Yaynclk,Ankara 2006. T.C MLL ETM BAKANLII,zel eitim Hizmetleri Tantm El Kitab,Devlet Kitaplar Mdrl,Ankara ,2006.VAROL Nihal,Aile Eitimi,Kk Yaynclk,Ankara ,2006.