Voortgangsrapportage
CO2-Prestatieladder 2018 Stork ISCE
Rotterdam, 18 juni 2019 Auteurs: Anouk Schrauwen (Stimular) Marco Heyndijk (Stork)
Geaccordeerd door: Marco Heyndijk
COLOFON Het format voor deze rapportage is opgesteld door Stichting Stimular. Stichting Stimular vertaalt de groeiende vraag om duurzaamheid naar praktische instrumenten en werkwijzen
voor MKB-bedrijven, brancheverenigingen, overheidsorganisaties en zorgaanbieders. Stichting Stimular is de werkplaats voor Duurzaam Ondernemen! Stichting Stimular Botersloot 177 3011 HE Rotterdam t 010 - 238 28 28
f 010 - 437 93 03 e [email protected] i www.stimular.nl Dit format mag uitsluitend worden ingezet voor eigen gebruik en niet voor commerciële doeleinden.
Inhoudsopgave
1 INLEIDING 1
2 BESCHRIJVING ORGANISATIE 1
3 CO2-REDUCTIEBELEID 2
4 ACTUELE CO2-FOOTPRINT (EIS 3.A.1) 3
5 VERGELIJKING MET VORIGE JAREN 6
6 VOORTGANG REDUCTIE (EIS 3.B.1) 10
6.1 Bedrijfspanden 10
6.1.1 Stork ISCE Botlek 11 6.1.2 Stork ISCE Elsloo 13 6.1.3 Stork ISCE Emmen 16 6.1.4 Stork ISCE Groningen 18 6.1.5 Stork ISCE Veghel 21 6.1.6 Stork ISCE Velsen-Noord 23 6.1.7 Stork HQ Utrecht 25 6.2 Wagenpark 28
6.2.1 CO2-uitstoot wagenpark per gereden kilometer 29 6.2.2 CO2-uitstoot wagenpark per medewerker 29
7 VOORTGANG IMPLEMENTATIE MAATREGELEN (EIS 3.B.1) 31
7.1 Maatregelen bedrijfspanden 31
7.1.1 Stork ISCE Botlek 31 7.1.2 Stork ISCE Elsloo 33 7.1.3 Stork ISCE Emmen 34 7.1.4 Stork ISCE Groningen 36 7.1.5 Stork ISCE Veghel 37 7.1.6 Stork ISCE Velsen-Noord 40 7.1.7 Stork HQ Utrecht 41 7.2 Maatregelen wagenpark 44
BIJLAGE: KRUISTABEL ISO 14064 47
Voortgangsrapportage CO2-prestatieladder 2018 Stork
Pagina 1 van 47
1 I N L E I D I N G
Stork Nederland B.V. is gecertificeerd op niveau 3 van de CO2-Prestatieladder. Onze nulmeting (referentiejaar 2016), doelstellingen en maatregelen voor CO2-reductie zijn
beschreven en onderbouwd in ons CO2-reductieplan en in de rapporten voortkomend uit de Energie Audit en de Vervoersaudit (EED 2016). Ieder jaar wordt de voortgang en het resultaat van de inspanningen geëvalueerd en gerapporteerd. Eindverantwoordelijkheid hieromtrent is Marco Heyndijk, HSSE manager. Dit rapport beschrijft de voortgang van het reduceren van CO2–uitstoot bij de vestigingen
van Stork Nederland in 2018, ten opzichte van basisjaar 2016. Dit rapport voldoet aan de eisen van de CO2-Prestatieladder Handboek 3.0 en ISO 14064-1 par 7.3.1. In hoofdstuk 7 is een kruistabel opgenomen.
2 B E S C H R I J V I N G O R G A N I S A T I E
Activiteiten en locaties
Stork Nederland B.V. heeft 8 vestigingen. In onderstaande tabel zijn de vestigingsgegevens opgenomen. Het hoofdkantoor wordt gedeeld met de andere Stork entiteiten. Op alle andere locaties is een kantoorpand en een magazijn/werkplaats aanwezig, met een buitenterrein dat
wordt gebruikt voor opslag van materieel en materialen. Vervoer wordt centraal aangestuurd vanuit het hoofdkantoor. vervoersmaatregelen gelden voor de gehele Stork organisatie.
Vestigingen Contactpersonen
Stork Noord-Nederland (Groningen) Harnold Braam
Euvelgunnerweg 12
9723 CT Groningen Ruud Zechner
Stork Zuid Nederland (Elsloo) Eric Kersemakers
Business Park Stein 318
6181 MC Elsloo Otto Witjes
Stork HQ (Utrecht) Robin Heusinkveld
Van Deventerlaan 121
3528 AG Utrecht
Stork Zuid-West (Botlek) Dirkjan van Soest
Theemsweg 4
3197 KM Botlek-Rt
Stork Zuid Nederland (Veghel) Michel van den Berg
Eisenhowerweg 28 Eric Kersemakers
5466 AC Veghel
Stork Noordwest (Velsen-Noord) Johan Aaldrink
Rooswijkweg 220 1951 MD Velsen-Noord
Stork Noordoost (Emmen) Rejan Doldersum
Vitus Beringstraat 1 Ruud Zechner 7825AH Emmen
Istimewa (Vlissingen) Dick Plaisier
Frankrijkweg 3 4389 PB Vlissingen-Oost
Voortgangsrapportage CO2-prestatieladder 2018 Stork
Pagina 2 van 47
Organisatiegrens
In maart 2018 is de organisatiegrens van Stork uitgebreid onderzocht en samengevat in een rapportage: Daan Thomassen, d.d. 26 maart 2018. Tijdens de audit van juli 2018 is deze boundary kritisch tegen het licht gehouden. Daarbij is besproken of Istimewa en EQIN opgenomen zouden moeten worden in de boundary. Afgesproken is Istimewa wel mee te nemen in de footprint van Stork Nederland BV,
maar verder buiten beschouwing te laten. Reden is dat Istimewa haar eigen CO2-PL certificaat voert, op niveau 5. Daarmee heeft Istimewa een eigen plan van aanpak met bijbehorende doelen en communicatieactiviteiten. Al deze zaken worden in de eigen audit van Istimewa meegenomen. Istimewa wordt niet apart op het certificaat van Stork Nederland BV vermeld.
Afgesproken is EQIN uit te sluiten met als argumentatie:
De groep EQIN is binnen de Stork Holding een zelfstandig verkoop- en verhuurbedrijf van bedrijfsmiddelen. Eqin rapporteert zelfstandig aan de Stork Holding en heeft een eigen profit & loss verantwoordelijkheid. Dit bedrijf heeft een eigen management, financiële structuren en beleidsstructuren, die niet zijn verbonden met ISCE. Over deze onderneming heeft Stork Nederland B.V. geen zeggenschapsrelatie ten aanzien van
operationele, bedrijfseconomische of beleidsbepalende structuren. Op deze onderneming heeft Stork Nederland B.V. geen operationele invloed.
Sinds de laatste audit in 2018 hebben er geen veranderingen in de organisatie en/of significante wijzigingen in activiteiten plaatsgevonden, die van invloed kunnen zijn op de boundary. Daarom is er geen aanleiding om de boundary opnieuw vast te stellen. Wel moet opgemerkt worden dat vanwege strategische beleidskeuzes het voortbestaan van diverse vestigingen onder druk staat. Concreet betekent dit dat de activiteiten in Velsen
Noord vanaf oktober 2019 worden gestaakt en dat huurcontracten van andere vestigingen indien mogelijk slechts met een beperkte termijn verlengd zullen worden. Investeringen die een langere terugverdientijd hebben dan het huurcontract loopt zullen on hold worden gezet.
3 C O 2 - R E D U C T I E B E L E I D
Energiebeoordeling
In 2016 zijn vanuit Stork Nederland energiescans uitgevoerd per locatie en op holding niveau, in het kader van de Energie Audit en de Vervoersaudit (EED). Alle energiestromen en mogelijke reductiemaatregelen zijn hierin onderzocht, zowel van de gebouwen als het
wagenpark. In 2017 en 2018 is in alle vestigingen een interne audit uitgevoerd, waarbij de actieplannen met reductiemaatregelen zijn besproken en waar nodig aangevuld met nieuwe maatregelen. De uitkomsten zijn beschreven in de rapporten per vestiging. De samengevatte resultaten zijn opgenomen in deze rapportage. CO2-reductiedoelen
Op basis van de actielijsten uit de EED is het reductiepotentieel bepaald voor de gebouwen
en het vervoer. Dit is vertaald in meetbare CO2-reductiedoelen per indicator: Per vestiging:
o Elektriciteit per m2 o Warmte per m3
Wagenpark o Gemiddelde CO2-uitstoot per km o CO2-uitstoot van zakelijk verkeer per medewerker
Totaal: o CO2 absoluut o CO2 per gewerkte uren o CO2 scope 1 en scope 2 per gewerkte uren
De voortgang op de totale reductiedoelen wordt beschreven in hoofdstuk 5. De doelen per vestiging en voor het wagenpark in hoofdstuk 6.
Voortgangsrapportage CO2-prestatieladder 2018 Stork
Pagina 3 van 47
4 A C T U E L E C O 2 - F O O T P R I N T ( E I S 3 . A . 1 )
Wij berekenen jaarlijks onze CO2-footprint met de Milieubarometer. Hierin kunnen alle verbruiken worden ingevuld. Vervolgens wordt de daarbij behorende CO2-uitstoot automatisch berekend en vergeleken met het referentiejaar. De indeling van scopes en berekening van onze CO2-footprint voldoen aan de eisen van de CO2-Prestatieladder.
De gebruikte CO2-emissiefactoren komen overeen met de eisen van de CO2-Prestatieladder. Het betreffen de CO2-emissiefactoren van www.co2emissiefactoren.nl. die golden voor 2018. Voor de factor van groene stroom uit biomassa is de default (75 gram/kWh) genomen. De in de Milieubarometer ingevulde verbruiksgegevens komen overeen met de inkoopgegevens zoals deze intern zijn verzameld ofwel afgelezen meterstanden. In de ‘notities’ in de Milieubarometer staan de gegevensbronnen vermeld.
Nb. Voor Utrecht-HQ was er verleden jaar onzekerheid over de gas- en elektriciteitsgegevens. Dit jaar is gebleken dat het basisjaar (2016) niet juist was en zijn
deze gegevens uit de vestigingsrapportage verwijderd. Voor Utrecht is als basisjaar nu 2017 genomen. In de totale footprint zijn deze gegevens niet aangepast (afwijking <1%). Tabel 1 toont de CO2-footprint van Stork ISCE (som alle vestigingen) van het jaar 2018.
TABEL 1: CO2-FOOTPRINT 2018 VAN STORK ISCE ALLE VESTIGINGEN
CO2-parameter
CO2-equivalent
Elektriciteit
Ingekochte elektriciteit 2.737.639 kWh 0,649 kg CO2 / kWh 1.777 ton CO2
Waarvan groene stroom uit biomassa
1.350.000 kWh -0,574 kg CO2 / kWh
-775 ton CO2
Waarvan groene stroom uit windkracht
208.399 kWh -0,649 kg CO2 / kWh
-135 ton CO2
Subtotaal 867 ton CO2
Brandstof & warmte
Aardgas voor verwarming 271.483 m3 1,89 kg CO2 / m3 513 ton CO2
Warmte (uit STEG) 2.716 GJ 36,0 kg CO2 / GJ 97,7 ton CO2
Propaan 25.792 liter 1,73 kg CO2 / liter 44,5 ton CO2
Subtotaal 655 ton CO2
Zakelijk verkeer
Gedeclareerde km personenwagen 754.175 km 0,220 kg CO2 / km 166 ton CO2
Personenwagen (in liters) benzine 254.920 liter 2,74 kg CO2 / liter 698 ton CO2
Personenwagen (in liters) diesel 936.189 liter 3,23 kg CO2 / liter 3.024 ton CO2
Bestelwagen (in liters) diesel 445.086 liter 3,23 kg CO2 / liter 1.438 ton CO2
Subtotaal 5.326 ton CO2
Totaal 6.848 ton CO2
Voortgangsrapportage CO2-prestatieladder 2018 Stork
Pagina 4 van 47
Figuur 1 toont de verdeling per thema.
De totale CO2-uitstoot in 2018 is 6.848 ton. De belangrijkste verbruikers in 2018 waren: Zakelijk verkeer (78%) Ingekochte elektriciteit (13%) Aardgas/Warmte (9,5%)
FIGUUR 1: VERDELING CO2-FOOTPRINT 2018 NAAR THEMA Verbetering emissiedata:
Data van elektra , gas en warmteverbruik van sommige locaties waren in het verleden lastig te verkrijgen. Heden is een structuur opgetuigd om in ieder geval zelf de meters af te lezen en de meterstanden op te sturen naar Huub Spit. Op diverse locaties zijn inmiddels ook
slimme meters geplaatst. Op de locatie Botlek wordt een tussenmeter geplaatst, zodat eenvoudiger onderscheid
gemaakt kan worden tussen het verbruik van het Eqin deel en het ISCE deel. Voor steeds meer locaties zijn nu ook maandcijfers inzichtelijk. Emissiedata van vervoer zijn nog steeds goed voorhanden en worden per voertuig geregistreerd en opgevraagd bij Athlon. Voor 2016 was het leasewagenpark van de Holding
niet geregistreerd, dit is vorig jaar reeds met terugwerkende kracht aangepast. Tijdens de interne controle op de emissie inventaris (Stimular, mei 2019) is echter gebleken dat tankpassen, die niet gekoppeld zijn aan een kenteken, niet duidelijk geregistreerd worden en waarschijnlijk niet compleet zijn meegenomen in de footprint. Dit is naar verwachting ongeveer 5% van de footprint. Dit is een significante afwijking, maar het blijkt
niet mogelijk om deze data met terugwerkende kracht te verkrijgen, dus kan dit pas in de volgende footprint worden meegenomen. Maatregelen die in 2019 worden genomen om de beschikbare data te verbeteren: Slimme meters plaatsen in Veghel; Tussenmeters Botlek plaatsen;
Registratiestructuur optuigen om brandstofverbruiken van tankpassen, zonder
gekoppeld kenteken, te monitoren.
Voortgangsrapportage CO2-prestatieladder 2018 Stork
Pagina 5 van 47
Uitsluiting emissiebronnen:
Koudemiddelen en lasgassen worden niet geregistreerd, omdat deze emissies minder dan 1% van het totaal uitmaken. Omdat in 2016 het vliegverkeer een relatief klein aandeel in de emissie had (<0,5%), die veel registratie vergt, wordt dit vanaf 2017 niet meer geregistreerd.
Stork voert veel werk uit op klantlocaties. Dit betreft grote industriële complexen. Op sommige van deze locaties heeft Stork ook een romneyloods, enkele kantoorwerkplekken of een kleine werkplaats in gebruik. Deze gebouwen kunnen als projectlocaties beschouwd worden voor de CO2-prestatieladder. De benodigde energie op deze projectlocaties wordt echter door de opdrachtgever geleverd en afgerekend en valt niet te achterhalen vanwege
gebrek aan tussenmeters. De invloed van Stork op het energieverbruik van deze locaties is zeer klein, aangezien alle “niet-procesgebonden verbruikers” door de opdrachtgever ter beschikking gesteld worden, denk aan verlichting, klimaat (verwarming/koeling en ventilatie) en warm water. Dit betreft volgens schattingen van Stimular ongeveer 75% van het energieverbruik op de klantsites. Nb. Stork heeft wel invloed op vervoer op klantsites, dus
dat wordt wel meegenomen.
Specificatie naar projecten
Van onze totale CO2-uitstoot houdt circa 50% verband met de projecten. Dit betreft 70% van de CO2-uitstoot van het wagenpark. Project met gunningvoordeel
In 2018 hebben wij geen project met gunningvoordeel voor de CO2-Prestatieladder verkregen en er is ook geen lopend project met gunningvoordeel. Overig
Verbranding van biomassa vond niet plaats bij Stork in 2018. Er heeft geen
broeikasgasverwijdering of compensatie plaatsgevonden. Er zijn geen noemenswaardige uitzonderingen te noemen op het GHG Protocol.
De emissie-inventaris van Stork is niet geverifieerd door een Verifiërende Instelling. Onafhankelijke interne controle
Er is een onafhankelijke controle uitgevoerd op de emissie-inventaris, door Stichting Stimular
in mei 2019. Ten opzichte van 2017 is de dataverzameling significant verbeterd. De mate van zekerheid is groot. De aandachtspunten uit deze controle zijn om meer grip te krijgen op de verbruiksgegevens, door het plaatsen van slimme meters en/of regelmatig uitlezen van meterstanden. Ook is de registratie van tankpassen die niet op kenteken staan een belangrijk aandachtspunt. Deze punten worden verwerkt.
Voortgangsrapportage CO2-prestatieladder 2018 Stork
Pagina 6 van 47
5 V E R G E L I J K I N G M E T V O R I G E J A R E N
Het referentiejaar voor onze CO2-monitoring is 2016. Uit onderstaande grafiek van CO2-uitstoot blijkt dat de uitstoot met 12,2% gedaald is (van 7.795 ton in 2016 naar 7.075 ton in
2017 en 6.848 ton in 2018). Deze daling wordt met name veroorzaakt door de inkoop van 50% groene stroom (op basis van biomassa) en een afname van 7,9% van de CO2-emissie van vervoer (minder geleasede wagens, zuiniger rijden).
FIGUUR 2: CO2-UITSTOOT STORK ISCE IN 2016 T/M 2018 Bovenstaande absolute grafiek is positief, maar zegt weinig over de beoogde CO2-efficiency. Daarvoor moet deze afgezet worden tegen een productie-eenheid. Voorheen werd daarvoor de omzet genomen. Nu blijkt dat deze maat te ruw is om goed te kunnen analyseren.
Daarom is in overleg besloten om een indicator per gewerkt uur toe te voegen.
Voortgangsrapportage CO2-prestatieladder 2018 Stork
Pagina 7 van 47
De bovenstaande grafiek per omzet laat een daling zien. De onderstaande grafiek per gewerkt uur laat echter zien dat de behaalde reductie voor een gedeelte ook door de afname van het aantal gewerkte uren wordt veroorzaakt. In 2018 zitten we onder de doellijn.
Verbetering monitoring
Om meer inzicht te krijgen in de voortgang zijn deelindicatoren voor scope 1 en 2 toegevoegd. Het bij de initiële audit gestelde doel is 12% CO2-reductie in 2020 t.o.v. 2016, waarvan
2% in scope 1 en 10% in scope 2 behaald dient te worden. Om deze onderverdeling goed te kunnen maken, zijn de subdoelstellingen voor scope 1 en 2 vanuit de hoofddoelstelling als volgt omgerekend:
Voortgangsrapportage CO2-prestatieladder 2018 Stork
Pagina 8 van 47
12% CO2 reductie in 2020 ten opzichte van 2016 betekent een absolute reductie van
7.795 ton * 0,12 = 935 ton. 2% daarvan moet in scope 1 behaald worden, dat is dus 156 ton CO2-reductie. 10% daarvan moet in scope 2 behaald worden, dat is dus 779 ton CO2-reductie.
Deze reductiedoelen afgezet tegen de totale emissie in per scope levert de volgende relatieve doelstellingen:
156/6089 = 2,6% reductie in scope 1 779/1706 = 45,7% reductie in scope 2.
Deze voortgang ten opzichte van deze reductiedoelen zijn hieronder weergegeven.
In scope 1 is veel bespaard op met name vervoer. Het aantal gewerkte uren is echter ook teruggelopen, waardoor de beoogde efficiencyslag alleen per omzet is gerealiseerd. Deze inspanningen zijn in 2018 onverminderd doorgezet, waarmee de trend per gewerkt uur ook de goede kant op gaat. Naar verwachting wordt deze doelstelling in 2020 gehaald.
Voortgangsrapportage CO2-prestatieladder 2018 Stork
Pagina 9 van 47
In scope 2 is veel bespaard door de inkoop van groene stroom uit biomassa. De komende jaren wordt dat voortgezet. Het plan was dat de vestigingen de komende jaren ook veel gaan besparen op hun elektriciteitsverbruik, maar dit is in 2018 niet gelukt. In 2019 is meer duidelijk over huurcontracten en zijn al extra maatregelen gepland. We verwachten echter dat de doelstelling ook zonder deze besparingsinspanningen wordt gehaald.
Voortgangsrapportage CO2-prestatieladder 2018 Stork
Pagina 10 van 47
6 V O O R T G A N G R E D U C T I E ( E I S 3 . B . 1 )
Er zijn kwantitatieve doelen opgesteld met als doeljaar 2020. Deze doelen zijn gebaseerd op de uitkomsten van de Energie Audit en de Vervoersaudit, een analyse van de
energieverbruikers en de actieplannen met reductiemaatregelen in de gebouwen en het vervoer van Stork ISCE.
Dit hoofdstuk beschrijft de voortgang van de reductiedoelstellingen van Stork ISCE. De
plannen van aanpak en uitgevoerde maatregelen zijn benoemd in hoofdstuk 7. De grafieken zijn afkomstig uit de MVO-balans, een instrument van Stichting Stimular. De data zijn
afkomstig uit de Milieubarometer. Toelichting kengetallen
De kengetallen zijn zo gekozen dat de effecten van maatregelen zoveel mogelijk omzet- en activiteitonafhankelijk waarneembaar zijn. In de praktijk zal er altijd een onzekerheidsmarge in de kengetallen zitten. Dat komt doordat de CO2-emissie gerelateerd is aan vele
verschillende factoren, zoals de omvang van het project, type werkzaamheden, de plaats van
de projectlocatie ten opzichte van de huisadressen van medewerkers, etc. Er zijn veel variabelen die de CO2-emissie in opeenvolgende jaren bepalen. Daarom monitoren wij naast de absolute uitstoot ook aanvullende zaken zoals het percentage nachtverbruik elektriciteit en het brandstofverbruik per gereden kilometer (zakelijk verkeer).
6 . 1 B E D R I J F S P A N D E N
In deze paragraaf wordt per vestiging van Stork ISCE de CO2-reductie in de bedrijfspanden besproken. Let op: De CO2-reductie per vestiging wordt besproken exclusief de inkoop van 50% groene
stroom. Deze is op B.V.-niveau ingekocht en wordt niet gelabelled aan een specifieke vestiging. In de totale footprint van Stork (zie H4 en 5) is de inkoop van groene stroom wel meegenomen.
Onderstaande tabel laat als algemeen beeld zien dat in de meeste vestigingen de efficiency-kengetallen in 2018 boven de doelstellingen liggen.
OVERZICHTSTABEL 2: STAND VAN ZAKEN KENGETALLEN VESTIGINGEN
Vestigingen Elektra/m2 oppervlak Gas of warmte/m
3 inhoud
Stork HQ Utrecht 110 5,89
Stork Botlek 17,3 1,05
Stork Elsloo 107 1,36
Stork Emmen 111 3,96
Stork Groningen 55,6 0,95
Stork Veghel 98 2,80
Stork Velsen Noord 38 1,80
Stork Vlissingen 74 1,80
Totaal 61,5 1,63
Nb. de celkleur correspondeert met de kleuren uit de grafieken van de MVO-balans en geeft de positie aan ten opzichte van de doellijn. Rood = onvoldoende, oranje is om en nabij de doelstelling, groen is voldoende.
Uit de actielijsten (zie H7) volgt voorts dat in Utrecht, Emmen en Groningen voldoende uitvoering is gegeven aan de plannen van aanpak. Bij de andere vestigingen zijn nog weinig acties opgepakt. Deze hebben een achterstand opgelopen bij de implementatie van de
Voortgangsrapportage CO2-prestatieladder 2018 Stork
Pagina 11 van 47
energiebesparende maatregelen. Uit overleg met de verschillende managers blijkt dat dit
vooral een gevolg is van onzekerheden over de toekomst en kortlopende huurcontracten. De manager Corporate Real Estate, Carel Fritzsche, neemt energiebesparing als thema mee in alle nieuwe huuronderhandelingen.
6 . 1 . 1 S t o r k I S C E B o t l e k
De onderstaande grafiek toont de absolute CO2-uitstoot van deze vestiging. De vestiging wordt gedeeld met EQIN. In deze paragraaf wordt dieper ingegaan op de ontwikkeling omtrent het elektriciteit- en warmteverbruik.
FIGUUR 3: MEERJARENOVERZICHT CO2-FOOTPRINT VESTIGING BOTLEK
De grafiek laat in 2017 een stijging zien van 5%. In 2018 stijgt de emissie verder met ongeveer 24% ten opzichte van 2016. Deze laatste stijging van de CO2-uitstoot van het elektriciteitsverbruik is te verklaren, doordat de CO2-emissiefactoren voor elektriciteit in 2018 zijn aangepast. Een kWh grijze stroom heeft in 2018 een 23% hogere CO2-uitstoot dan
in 2017. Dit wordt door Stork centraal opgepakt met het deels inkopen van groene stroom. De stijging van de CO2-uitstoot door brandstof en warmte komt door een hoger gasverbruik in 2018 in vergelijking met de voorgaande jaren. De verwachting is dat de footprint in 2019 weer iets daalt, omdat de verbouwing inmiddels afgerond is. De footprint zal wel hoger blijven, omdat het totaal oppervlakte van de vestiging is toegenomen. Eqin heeft een nieuw pand en groeit daarmee flink. Een deel van het oude
pand van Eqin (opleidingsgebouw) wordt nu door Stork gebruikt.
Voortgangsrapportage CO2-prestatieladder 2018 Stork
Pagina 12 van 47
Het elektriciteitsverbruik per vloeroppervlak
Toelichting op de indicator
Het elektriciteitsverbruik in de bedrijfspanden van Stork ISCE Botlek wordt gevolgd per m2 vloeroppervlak. Onze doelstelling is 10% energiebesparing per m2 vloeroppervlak in 2020 ten opzichte van 2016. Onze ontwikkeling
In 2017 groeide het verbruik en in 2018 is dit gelijk gebleven aan 2017. Hiermee wordt de doelstelling niet gehaald. De oorzaak is uitbreiding van de activiteiten en het pand. In 2018 zijn bijvoorbeeld nieuwe ovens in gebruik genomen, waardoor de verwachting was dat het elektriciteitsverbruik zou stijgen. Ook zijn er meer mensen werkzaam op de vestiging. We verwachten dat het elektriciteitsverbruik in 2019 gelijk zal blijven.
Wel zal er een sprong optreden, doordat het verbruik (eind) 2019 zuiverder wordt gemeten (tussenmeters) en ook zal er een verrekening gemaakt moeten worden voor de toename van het aantal m2 gebouwoppervlak dat door ISCE in gebruik is. Warmte per m3 gebouwinhoud
Voortgangsrapportage CO2-prestatieladder 2018 Stork
Pagina 13 van 47
Toelichting op de indicator
De energie voor verwarming in de bedrijfspanden van Stork ISCE Botlek wordt gevolgd per m3 gebouwinhoud. Onze doelstelling voor warmte is 2% CO2-reductie per m3 gebouwinhoud in 2020 ten opzichte van 2016. Onze ontwikkeling
De doelstelling is niet gehaald. De CO2-uitstoot in 2018 is flink gestegen. Dit komt omdat er nog geen maatregelen getroffen zijn en de installatie aan het eind van zijn levensduur is en daarmee steeds onrendabeler functioneert. Daarnaast zal de verbouwing hier een effect hebben, omdat er bij een grote verbouwing meer energie verloren gaat (door sloop van een deel van een pand).
We verwachten dat de CO2-uitstoot van verwarming in de toekomst zal dalen, omdat de verbouwing is afgerond en er significante maatregelen op de planning staan. Deze maatregelen moeten in 2019 of begin 2020 uitgevoerd worden.
6 . 1 . 2 S t o r k I S C E E l s l o o
Er zijn kwantitatieve doelen opgesteld met als doeljaar 2020. Deze paragraaf beschrijft de
voortgang van de reductiedoelstellingen. De uitgevoerde maatregelen zijn benoemd in hoofdstuk 3. De onderstaande grafiek toont de absolute CO2-uitstoot van deze vestiging van 2016 t/m 2018. Er is in deze grafiek geen verrekening gemaakt van de inkoop van groene stroom, die Stork op landelijk niveau regelt.
FIGUUR 3: MEERJARENOVERZICHT CO2-FOOTPRINT VESTIGING ELSLOO
De grafiek laat in 2017 een absolute besparing zien van 1%. In 2018 stijgt de emissie met ongeveer 17% ten opzichte van 2016. De emissies van brandstof en warmte zijn iets afgenomen, waardoor de stijging is toe te schrijven aan het elektriciteitsverbruik. Dit komt doordat de CO2-emissiefactoren voor elektriciteit in 2018 zijn aangepast. Een kWh grijze
Voortgangsrapportage CO2-prestatieladder 2018 Stork
Pagina 14 van 47
stroom heeft in 2018 een hogere CO2-uitstoot dan in 2017. Dit laatste wordt door Stork
centraal opgepakt met het deels inkopen van groene stroom. De verwachting is dat de footprint in 2019 weer iets daalt.
Zie onderstaande ontwikkelingen voor een toelichting.
Het elektriciteitsverbruik per vloeroppervlak
Toelichting op de indicator
Het elektriciteitsverbruik in de bedrijfspanden van Stork ISCE Elsloo wordt gevolgd per m2 vloeroppervlak. Onze doelstelling is 10% energiebesparing per m2 vloeroppervlak in 2020 ten
opzichte van 2016. Onze ontwikkeling
In 2017 werd de doelstelling net niet gehaald, maar was er wel een besparing zichtbaar. In 2018 is weer 3% meer stroom verbruikt. In 2018 zijn er meer werkplaatsuren (productie)
geweest.
We verwachten dat het elektriciteitsverbruik in 2019 weer flink zal dalen. Want in de loop van 2019 is LED verlichting geïnstalleerd en wordt de cleanroom voorzien van nieuwe airco’s en een nieuwe luchtbehandelingskast. Tevens wordt gekeken of de instellingen van de cleanroom zo aangepast kunnen worden dat er extra op energie bespaard kan worden. De leverancier geeft een rendementsverbetering van 15% aan.
Voortgangsrapportage CO2-prestatieladder 2018 Stork
Pagina 15 van 47
Warmte per m3 gebouwinhoud
Toelichting op de indicator
De energie voor verwarming in de bedrijfspanden van Stork ISCE Elsloo wordt gevolgd per m3 gebouwinhoud. Onze doelstelling voor warmte is 2% CO2-reductie per m3 gebouwinhoud in 2020 ten opzichte van 2016.
Onze ontwikkeling
Het verbruik daalt al twee jaar op rij. In 2018 lijkt de einddoelstelling voor gasverbruik reeds behaald. De oorzaak ligt hoogstwaarschijnlijk in de gemiddelde buitentemperatuur. 2017 was een iets warmer jaar dan 2016 en 2018 was gemiddeld nog iets warmer. In een kouder jaar zal het gasverbruik waarschijnlijk weer hoger liggen. Om verder te besparen wordt nog gekeken naar de instellingen van de airco en verwarming in het voor- en
najaar. Omdat de ketel van de verhuurder is zijn er op korte termijn geen grote besparingsacties mogelijk voor wat betreft gas. Wel wordt met de verhuurder een overleg
gepland, want vervanging voor HR107 in combinatie met een weersafhankelijke regeling, is een verplichte “Erkende Maatregel”. In 2019 wordt er mogelijk een nieuwe centrale afzuiging in de lashal geïnstalleerd, omdat de
huidige niet de juiste luchtkwaliteit kan realiseren (werkomstandigheden/gezondheid). Dit levert mogelijk een hoger gasverbruik op. Indien rendabel, wordt gekozen voor een systeem dat de lucht intern circuleert (via een filter).
Voortgangsrapportage CO2-prestatieladder 2018 Stork
Pagina 16 van 47
6 . 1 . 3 S t o r k I S C E E m m e n
De onderstaande grafiek toont de absolute CO2-uitstoot van deze vestiging van 2016 t/m 2018. Er is in deze grafiek geen verrekening gemaakt van de inkoop van groene stroom, die Stork op landelijk niveau regelt.
FIGUUR 3: MEERJARENOVERZICHT CO2-FOOTPRINT VESTIGING EMMEN
De grafiek laat in 2017 een absolute besparing zien van 11%. In 2018 stijgt de emissie met ongeveer 50%. Dit is een gevolg van de sterk verhoogde activiteiten aan het begin van het
jaar. Dit was een eenmalige piek, waar geen beleid op gemaakt kan worden. De verwachting is dat de footprint in 2019 weer flink daalt. De maandelijkse verbruikscijfers laten dat al zien, zoals in de individuele voortgangsrapportage te zien is..
Het elektriciteitsverbruik per vloeroppervlak
Voortgangsrapportage CO2-prestatieladder 2018 Stork
Pagina 17 van 47
Toelichting op de indicator
Het elektriciteitsverbruik in de bedrijfspanden van Stork ISCE Emmen wordt gevolgd per m2 vloeroppervlak. Onze doelstelling is 10% energiebesparing per m2 vloeroppervlak in 2020 ten opzichte van 2016. Onze ontwikkeling
In 2017 werd de doelstelling gehaald. Het verbruik in 2018 is echter weer flink hoger. Dit komt door een uitzonderlijke situatie (80 m2 aan elektrisch verwarmde keten in januari en februari). We verwachten dat de CO2-uitstoot van elektriciteitsverbruik in 2019 weer flink lager zal liggen. Vanwege het niet meer in gebruik hebben van de keten. Daarnaast zijn diverse
(kleine) elektriciteitsbesparende maatregelen uitgevoerd. Zie de actielijst. Warmte per m3 gebouwinhoud
Toelichting op de indicator
De energie voor verwarming in de bedrijfspanden van Stork ISCE Emmen wordt gevolgd per m3 gebouwinhoud. Onze doelstelling voor warmte is 2% CO2-reductie per m3 gebouwinhoud in 2020 ten opzichte van 2016.
Onze ontwikkeling
In 2017 werd de doelstelling gehaald. Het verbruik in 2018 is echter weer flink hoger. Zoals eerder gemeld komt dit door een uitzonderlijke situatie, waardoor de deuren veel vaker open gingen en de gebruikstijden van het pand verlengd zijn. We verwachten dat de CO2-uitstoot van verwarming in 2019 weer flink zal dalen tot onder de
doellijn. Want de ketels zijn inmiddels vervangen, de stooklijn goed ingesteld, en de temperatuurinstellingen zijn bijgesteld. De installateur heeft aangegeven dat het helaas niet mogelijk is om de ketels in de zomer geheel uit te zetten, vanwege een circulatieleiding.
Voortgangsrapportage CO2-prestatieladder 2018 Stork
Pagina 18 van 47
6 . 1 . 4 S t o r k I S C E G r o n i n g e n
De onderstaande grafiek toont de absolute CO2-uitstoot van deze vestiging van 2016 t/m 2018. Er is in deze grafiek geen verrekening gemaakt van de inkoop van groene stroom, die Stork op landelijk niveau regelt.
FIGUUR 3: MEERJARENOVERZICHT CO2-FOOTPRINT VESTIGING GRONINGEN
De grafiek laat in 2018 een absolute stijging zien van 6% ten opzichte van 2016, na een daling in 2017. Dit is een gevolg van een kleine toename van het elektriciteitsverbruik en doordat de CO2-emissiefactoren voor elektriciteit in 2018 zijn aangepast. Een kWh grijze stroom heeft in 2018 een hogere CO2-uitstoot dan in 2017. Dit laatste wordt door Stork
centraal opgepakt met het deels inkopen van groene stroom.
De verwachting is dat de footprint in 2019 weer daalt. Dit is ook te zien in de maandcijfers, waarbij het verbruik in de eerste maanden van 2019 weer is afgenomen (zie voor meer info de vestigingsrapportage).
Voortgangsrapportage CO2-prestatieladder 2018 Stork
Pagina 19 van 47
Het elektriciteitsverbruik per vloeroppervlak
Toelichting op de indicator
Het elektriciteitsverbruik in de bedrijfspanden van Stork ISCE Groningen wordt gevolgd per m2 vloeroppervlak. Onze doelstelling is 10% energiebesparing per m2 vloeroppervlak in 2020 ten opzichte van 2016. Onze ontwikkeling
In 2017 werd de doelstelling gehaald. Het verbruik in 2018 is echter weer hoger en komt net boven de doelstelling uit. Zoals eerder gemeld komt dit grotendeels door een flink hoger verbruik in de maanden maart en april. De reden hiervoor is dat er flink meer werk is uitgevoerd in 2018. We verwachten dat de CO2-uitstoot van elektriciteitsverbruik in 2019 weer wat lager zal
liggen. Want gaandeweg is alle TL vervangen voor LED en de laatste klap, de werkplaats,
wordt uitgevoerd in de zomer van 2019. Of we de doelstelling halen zal tevens afhangen van de hoeveelheid werk in het komende jaar. Er wordt bijvoorbeeld veel gelast en meer werk is meer verbruik.
Voortgangsrapportage CO2-prestatieladder 2018 Stork
Pagina 20 van 47
Warmte per m3 gebouwinhoud
Toelichting op de indicator
De energie voor verwarming in de bedrijfspanden van Stork ISCE Groningen wordt gevolgd
per m3 gebouwinhoud. Onze doelstelling voor warmte is 2% CO2-reductie per m3 gebouwinhoud in 2020 ten opzichte van 2016. Onze ontwikkeling
In 2017 werd de doelstelling niet gehaald en was hoger dan in 2016. In 2018 is het verbruik weer gedaald, maar nog steeds boven het niveau van 2016 en dus ook boven de doelstelling van 2% reductie per jaar. De einddoelstelling achten wij nog steeds haalbaar.
In 2017 zijn de ketels vervangen, dus we hadden een grotere daling van het verbruik verwacht. Daarnaast is er een weersafhankelijke regeling ingevoerd en is nachtverlaging
ingesteld We gaan hier de komende tijd extra kritisch naar kijken. Het verbruik in de zomer is
bijvoorbeeld niet 0, dus we zullen de verwarming in deze periode nog verder terug draaien ofwel helemaal uitzetten. Hiermee verwachten we dat de CO2-uitstoot van verwarming in 2019 weer zal dalen tot onder de doellijn.
Voortgangsrapportage CO2-prestatieladder 2018 Stork
Pagina 21 van 47
6 . 1 . 5 S t o r k I S C E V e g h e l
De onderstaande grafiek toont de absolute CO2-uitstoot van deze vestiging van 2016 t/m 2018. Er is in deze grafiek geen verrekening gemaakt van de inkoop van groene stroom, die Stork op landelijk niveau regelt.
FIGUUR 3: MEERJARENOVERZICHT CO2-FOOTPRINT VESTIGING VEGHEL
De grafiek laat in 2017 een absolute besparing zien van 3%. In 2018 stijgt de CO2-emissie
echter weer met ongeveer 30% ten opzichte van 2016. Er is op elektriciteitsverbruik bespaard, maar de aanpassing van de CO2-emissiefactor voor grijze stroom doet deze besparing teniet. Een kWh grijze stroom heeft in 2018 een hogere CO2-uitstoot dan in 2017. Dit laatste wordt door Stork centraal opgepakt met het deels inkopen van groene stroom. In
2018 is flink meer gas verbruikt. De verwachting is dat de footprint in 2019 weer daalt door de besparingsmaatregelen die
genomen worden. E.e.a. mits het huurcontract voor een langere periode verlengd wordt. Het elektriciteitsverbruik per vloeroppervlak
Voortgangsrapportage CO2-prestatieladder 2018 Stork
Pagina 22 van 47
Toelichting op de indicator
Het elektriciteitsverbruik in de bedrijfspanden van Stork ISCE Veghel wordt gevolgd per m2 vloeroppervlak. Onze doelstelling is 10% energiebesparing per m2 vloeroppervlak in 2020 ten opzichte van 2016. Onze ontwikkeling
In 2017 was het elektriciteitsverbruik per vloeroppervlak hoger dan in 2016. In 2018 is het elektriciteitsverbruik per vloeroppervlak weer iets gedaald, maar nog wel boven de trendlijn om de doelstelling voor 2020 te halen. We verwachten de einddoelstelling te halen. We verwachten dat de CO2-uitstoot van elektriciteitsverbruik in 2019 nog iets verder zal dalen, want na het vastleggen van het nieuwe huurcontract zullen in ieder geval de
maatregelen met korte terugverdientijd worden getroffen. Indien het huurcontact voorlangere periode wordt vastgelegd, dan worden ook maatregelen met een langere terugverdientijd overwogen.
Warmte per m3 gebouwinhoud
Toelichting op de indicator
De energie voor verwarming in de bedrijfspanden van Stork ISCE Veghel wordt gevolgd per m3 gebouwinhoud. Onze doelstelling voor warmte is 2% reductie van het gasverbruik per m3 gebouwinhoud in 2020 ten opzichte van 2016. Onze ontwikkeling
In 2017 werd de doelstelling gehaald. Het verbruik in 2018 is echter weer flink hoger. Dit is
onverwacht. Navraag leert dat met de plaatsing van de nieuwe meter in augustus 2018 betrouwbare cijfers beschikbaar zijn. De verbruikscijfer voordien zijn inschattingen op basis waarvan gefactureerd is. Deze getallen geven dus mogelijk een verkeerd beeld en daarmee een onjuist vertrekpunt voor de energie reductie.
Afgesproken is dat Veghel maandelijks de meterstanden voor gas en elektraverbruik
opnemen en dit aan Huub Spit doorsturen voor monitoring. Op basis van de getallen zal naar het verbruik gekeken worden en maatregelen worden gedefinieerd.
Voortgangsrapportage CO2-prestatieladder 2018 Stork
Pagina 23 van 47
6 . 1 . 6 S t o r k I S C E V e l s e n - N o o r d
De onderstaande grafiek toont de absolute CO2-uitstoot van deze vestiging van 2016 t/m 2018. Er is in deze grafiek geen verrekening gemaakt van de inkoop van groene stroom, die Stork op landelijk niveau regelt.
FIGUUR 3: MEERJARENOVERZICHT CO2-FOOTPRINT VESTIGING VELSEN NOORD
De grafiek laat in 2017 een absolute besparing zien van 11%. In 2018 stijgt de emissie weer
flink en komt hoger uit dan in 2016. De oorzaak ligt vooral in het gasverbruik, dat 50% hoger ligt dan in 2017. Voor elektriciteit is er een daling gerealiseerd, maar de CO2-grafiek stijgt. Dit komt door de hogere emissiefactor voor grijze stroom in 2018 (externe oorzaak). Er is in de grafiek nog geen verrekening gemaakt voor het deels inkopen van groene stroom door Stork landelijk.
Het elektriciteitsverbruik per vloeroppervlak
Toelichting op de indicator
Het elektriciteitsverbruik van Stork ISCE Velsen Noord wordt gevolgd per m2 vloeroppervlak.
Onze doelstelling voor deze vestiging was 10% energiebesparing per m2 vloeroppervlak in 2020 ten opzichte van 2016.
Voortgangsrapportage CO2-prestatieladder 2018 Stork
Pagina 24 van 47
Onze ontwikkeling
In 2017 werd de doelstelling al gehaald en het verbruik in 2018 is verder gedaald. De belangrijkste oorzaak is de aanstaande sluiting waardoor al diverse activiteiten verplaatst zijn.
Warmte per m3 gebouwinhoud
Toelichting op de indicator
De energie voor verwarming in de bedrijfspanden van Stork ISCE Velsen Noord wordt gevolgd per m3 gebouwinhoud. Onze doelstelling voor deze vestiging was voor warmte 2%
CO2-reductie per m3 gebouwinhoud in 2020 ten opzichte van 2016. Onze ontwikkeling
In 2017 werd de doelstelling gehaald, door een nieuwe ketel, betere instellingen en zuinig gedrag. Het verbruik in 2018 is echter weer flink hoger. Dit komt vermoedelijk door het installeren van buitensensor om de verwarming te sturen. In het verleden was het in delen
van het kantoor steenkoud en andere delen bloedheet. Sinds de plaatsing van de sensor is
dat probleem verholpen, maar het verbruik hoger.
Voortgangsrapportage CO2-prestatieladder 2018 Stork
Pagina 25 van 47
6 . 1 . 7 S t o r k H Q U t r e c h t
De onderstaande grafiek toont de absolute CO2-uitstoot van deze vestiging van 2016 t/m 2018. Er is in deze grafiek geen verrekening gemaakt van de inkoop van groene stroom, die Stork op landelijk niveau regelt. Opmerking over de data: Uit het huidige overzicht van de verbruiken kan geconcludeerd
worden dat de data van 2016 waarschijnlijk foutief zijn geweest. Deze meetfout is niet meer recht te zetten. In de kentallen-analyses wordt daarom om voor Utrecht 2017 als basisjaar genomen.
FIGUUR 3: MEERJARENOVERZICHT CO2-FOOTPRINT HOOFDKANTOOR UTRECHT
Als 2016 buiten de analyse gelaten wordt, dan is de CO2-footprint van elektriciteit in 2018 23% gestegen te opzichte van 2017. De CO2-footprint van stadsverwarming is 12% gedaald. Het elektriciteitsverbruik is in 2018 licht afgenomen. De stijging van elektriciteit is een
gevolg van de aanpassing van de CO2-emissiefactoren voor elektriciteit in 2018. Een kWh
grijze stroom heeft in 2018 een hogere CO2-uitstoot dan in 2017. Dit laatste wordt door Stork centraal opgepakt met het deels inkopen van groene stroom. De verwachting is dat de footprint in 2019 ongeveer gelijk gaat blijven. Dit komt omdat er onduidelijkheid is over de periode dat het pand nog gehuurd wordt. Bij kleine vervangingen zal een energiezuinige variant teruggeplaatst worden. Verlichting wordt nu per verdieping geregeld ipv. centraal door de bewaking.
Voortgangsrapportage CO2-prestatieladder 2018 Stork
Pagina 26 van 47
Het elektriciteitsverbruik per vloeroppervlak
Toelichting op de indicator
Het elektriciteitsverbruik in de bedrijfspanden van Stork HQ Utrecht wordt gevolgd per m2 vloeroppervlak. Onze doelstelling is 10% energiebesparing per m2 vloeroppervlak in 2020 ten opzichte van 2017.
Onze ontwikkeling
Het verbruik in 2018 is vrijwel gelijk gebleven ten opzichte van 2017. De doelstelling wordt niet gehaald. We verwachten dat het elektriciteitsverbruik in 2019 wel enigszins zal dalen, vanwege de deelschakelingen van de verlichting en het outsourcen van diverse ICT zaken, maar dit zal
geen 10% besparing opleveren. Warmte per m3 gebouwinhoud
Toelichting op de indicator
De energie voor verwarming in de bedrijfspanden van Stork HQ Utrecht wordt gevolgd per m3 gebouwinhoud. Onze doelstelling voor warmte is 2% CO2-reductie per m3 gebouwinhoud
in 2020 ten opzichte van 2017.
Voortgangsrapportage CO2-prestatieladder 2018 Stork
Pagina 27 van 47
Onze ontwikkeling
In 2018 is het verbruik flink gedaald ten opzichte van 2017. Deze daling komt deels doordat er meer mensen per m2 aanwezig zijn en deels door het optimaliseren van de instellingen van de installatie. We verwachten dat deze daling structureel is.
Voortgangsrapportage CO2-prestatieladder 2018 Stork
Pagina 28 van 47
6 . 2 W A G E N P A R K
De CO2-uitstoot van het wagenpark en het materieel van Stork ISCE wordt niet per vestiging gemeten, maar voor Stork ISCE totaal.
Stork gebruikt de Milieubarometer voor registratie van vervoersbrandstoffen en km en het opstellen van de CO2-footprint. Brondata komen voornamelijk van de leasemaatschappij,
Athlon.
De grafiek laat een absolute besparing van 7,9% zien op het thema zakelijk verkeer ten opzichte van 2016. Dit komt door het groot aantal maatregelen dat is uitgevoerd. Overall is het aantal voertuigen bij Stork afgenomen en is tevens het brandstofverbruik gedaald. In 2018 zijn ook de gedeclareerde km’s met privé-auto’s flink gedaald.
De verwachting is dat deze daling afgeremd wordt door de huidige arbeidsmarktomstandigheden, waarbij het moeilijker is om mensen te vinden. In de onderstaande grafieken is de verhouding tussen de vervoerswijzen zichtbaar gemaakt (voor ISCE) in 2017 en 2018. Er zijn veel diesel voertuigen vervangen door benzinevarianten al is diesel nog steeds verreweg de meest gebruikte brandstof. Ook is zichtbaar dat bestelwagens een belangrijker aandeel krijgen.
Voortgangsrapportage CO2-prestatieladder 2018 Stork
Pagina 29 van 47
6 . 2 . 1 C O 2 - u i t s t o o t w a g e n p a r k p e r g e r e d e n k i l o m e t e r
De CO2-uitstoot van zakelijk verkeer wordt gevolgd per gereden km. Omdat zakelijk verkeer verreweg het grootste deel van de emissies in scope 1 met zich meebrengt is de doelstelling per gereden km gelijk getrokken aan scope 1 doelstelling, 2,6% CO2-reductie per zakelijke
km in 2020 ten opzichte van 2016. Deze indicator maakt de effectiviteit zichtbaar van het beleid voor de aanschaf van zuinige auto’s, de aandacht voor zuinig rijden en een eventuele overstap naar bijv. meer OV.
FIGUUR: CO2-EMISSIE ZAKELIJK VERKEER PER GEREDEN KILOMETER 2016-2018
Onze ontwikkeling
In 2017 leek de doelstelling ruim gehaald, omdat de CO2-uitstoot per gereden km daalde
met 6%. In 2018 is dit effect weer deels teniet gedaan en is de totale daling nog 3,4%. Dit komt deels door het grootschalig overschakelen van diesel naar benzinevoertuigen. Een
benzinevoertuig heeft een CO2-uitstoot per km die ongeveer 5% hoger ligt. Mogelijk zijn er ook meer huurauto’s in gebruik. Worden huurauto’s op de korte termijn gehuurd, dan wordt wel de brandstof gedeclareerd, maar niet het aantal gereden km. Bij huurauto’s die langere termijn gebruikt worden, krijgen medewerkers een tankpas en worden ook de km geregistreerd. E.e.a. is erg lastig uit de administratie te halen Tot slot wordt er door bestuurders mogelijk minder aandacht aan zuinig rijden besteed.
We verwachten dat de doelstelling gehaald wordt, maar dat de CO2-uitstoot in 2019 niet weer verder zal dalen, omdat het vervangen van het wagenpark is opgeschort tot 2020. Hierdoor zijn er ook tijdelijk meer huurauto’s in gebruik. In 2020 zullen wel weer voertuigen worden vervangen voor zuinigere types. De belangrijkste sturing vindt plaats op het thema ‘minder rijden’ (meer telcon’s en skype en betere planning), maar dat is in dit specifieke kengetal niet zichtbaar.
6 . 2 . 2 C O 2 - u i t s t o o t w a g e n p a r k p e r m e d e w e r k e r
De CO2-uitstoot van zakelijk verkeer wordt tevens gevolgd per medewerker (fte). Onze doelstelling is 2,6% CO2-reductie per fte in 2020 ten opzichte van 2016. In aanvulling op bovenstaande indicator maakt deze indicator tevens de effectiviteit zichtbaar van het beleid
voor het verminderen van het aantal voertuigen en het aantal gereden km.
Voortgangsrapportage CO2-prestatieladder 2018 Stork
Pagina 30 van 47
Onze ontwikkeling
Netto is de CO2-uitstoot door vervoer flink afgenomen. Per medewerker neemt deze heel licht af. In 2017 daalde de CO2-uitstoot per fte met 2%. In 2018 nog met 0,5%. Hiermee zitten we bijna op de doelwaarde. De reden van de daling is met name de inkoop van zuinigere
voertuigen en het implementeren van het E-driver programma, maar ook doordat de arbeidsvoorwaardelijke lease in aantallen afneemt. Er is in 2018 gewerkt aan de planning met als doel om mensen dichter bij hun woonplaats te laten werken. Daarnaast wordt er meer telefonisch of via internet overlegd.
Voortgangsrapportage CO2-prestatieladder 2018 Stork
Pagina 31 van 47
7 V O O R T G A N G I M P L E M E N T A T I E M A A T R E G E L E N ( E I S 3 . B . 1 )
In dit hoofdstuk is de voortgang van de implementatie van maatregelen van Stork ISCE voor energiebesparing en duurzame energie weergegeven. De maatregelen zijn ook benoemd in de Maatregellijst CO2-Prestatieladder van SKAO.
7 . 1 M A A T R E G E L E N B E D R I J F S P A N D E N
7 . 1 . 1 S t o r k I S C E B o t l e k
Uitgevoerde en geplande maatregelen zijn weergegeven in de onderstaande lijst. In
eerste instantie betreft dat de maatregelen uit de EED (2016) Een tweede tabel
betreft aanvullende maatregelen.
Voortgang maatregelen ISCE Botlek (uit EED mei 2016)
Om
sch
rij
vin
g v
an
de
maatr
eg
el
In
veste
rin
gsko
ste
n (
€)
Jaarli
jkse b
ate
n e
nerg
ie
(€
)
Jaarli
jkse C
O2
besp
arin
g
(to
n C
O2
eq
.)
TV
T
Pla
nn
ing
Sta
tus
9 Good housekeeping compressor
tijd - 0 Blijvende aandacht
1a TLD vervangen door led-verlichting kantoren
€ 8.280 € 39.330
€ 1.291 11,2 2,7
14,6
Natuurlijk moment
1b TLD vervangen door led-verlichting werkplaats
€ 5.440 € 25.840
€ 1.014 8,8 2,5
13,5
2017 Vervangen voor T5 op bewegingsmelder
1c TLD vervangen door led-verlichting magazijn
€ 1.000 € 4.750
€ 181 1,6 2,6
13,7
Natuurlijk moment
2a Veegschakeling binnenverlichting kantoren
€ 4.968 € 517 4,5 11,9 Natuurlijk moment
2c Veegschakeling binnenverlichting magazijn
€ 600 € 72 0,6 10,2 Natuurlijk moment
3 Aanwezigheidsschakeling voor verlichting in gangen en kantoren
€ 1.725 € 504 4,4 3,9
2016
2020
Toegepast op kleine ruimtes zoals toiletten. Kantoren
4 Energiezuinige buitenverlichting
€ 350 € 333 2,9 1,1 2019
5 Daglichtafhankelijke schakeling in de werkplaats
€ 1.725 € 304 2,6 6,8 Natuurlijk moment
7 Perslucht compressor met frequentieregeling
€ 6.750 € 2.101 18,1 3,6 2016-2021 Uitgevoerd 2017
8 tijdschakelaar compressor
€ 200 € 840 7,3 0,3 2016
Voortgangsrapportage CO2-prestatieladder 2018 Stork
Pagina 32 van 47
10 Compressor vervangen door een kleiner model
offerte opvragen
n.t.b. Uitgevoerd 2017
11 Hoogrendementsketel HR107
€ 4.620 €19.800
€ 1.547 5,5 3,3 16
2019
12 Weersafhankelijke regeling
€ 500 € 1.671 5,9 0,3 2019
13
b
Snelsluitdeur € 2.000
€ 26.000 € 1.270 4,5
1,7 26
Natuurlijk
moment
Aanwezig in het
midden van werkplaats 3
14 Duurzame energie inkopen
€ 1.150 (jaarlijks)
€ 0 304
Stork breed
- 2017 Vanuit Stork inkoop,
uitgevoerd
Aanvullende maatregelen:
nu
mm
er
Om
sch
rij
vin
g v
an
de
maatr
eg
el
In
veste
rin
gsko
ste
n
(€
)
Jaarli
jkse b
ate
n
en
erg
ie (
€)
Jaarli
jkse C
O2
besp
arin
g (
ton
CO
2
eq
.)
Tvt
Pla
nn
ing
Bij
zo
nd
erh
ed
en
Bewustwording op werkplekinspectieformulier
tijd - - 0 -
Tussenmeters plaatsen
2019 Fudura offerte gevraagd
Energiezuinige printers (5)
500* 350 2,6 2017 uitgevoerd
LED vluchtwegverlichting
Ca. 10 st vervangen
€ 250,-
€ 80 3,5 0,3 2018 uitgevoerd
Separate kantine integreren bij de algemene kantine
n.b. 500 3,7 0 2019
Een van de twee
grote 120l boilers uitschakelen
0 150 1 0 2019
Afzuiging RVS lashal regelen op vraag
250 1000 5 >1 2019
Verwarming
portocabins inregelen of bewustwording
250 1000 7 0 2019
Vergroten aandeel inkoop groene stroom
€ 2.300 € 3.450
(jaarlijks)
609 913
stork
breed
2018 2019
Voortgangsrapportage CO2-prestatieladder 2018 Stork
Pagina 33 van 47
7 . 1 . 2 S t o r k I S C E E l s l o o
In onderstaande tabellen staan de CO2-reducerende maatregelen die Stork ISCE Elsloo gaat uitvoeren in haar bedrijfspanden. Ook is aangegeven welke maatregelen zijn uitgevoerd. Acties m.b.t. vervangen van de verwarming worden in de lopende onderhandeling voor een nieuw huurcontract meegenomen. Stork probeert dit door verhuurder te laten doen.
Voortgang maatregelen ISCE Elsloo (uit EED mei 2016)
Om
sch
rij
vin
g v
an
de
maatr
eg
el
In
veste
rin
gsko
ste
n (
€)
Jaarli
jkse b
ate
n e
nerg
ie
(€
)
Jaarli
jkse C
O2
besp
arin
g
(to
n C
O2
eq
.)
TV
T
Pla
nn
ing
Sta
tus
1 Programma voor bewustwording opzetten
€5.000 €3.717 23,6 1,4 Jaarlijkse herhaling
Toolbox gedaan en posters opgehangen. Heeft weer aandacht nodig
2 Lege kantoren
herindelen en verhuren
tijd - Vervalt Ruimte over, omdat
meer mdw. op Chemelot werken. Ruimte wordt vrijgehouden, voor verwachte groei.
3 Energiezuinige binnenverlichting toepassen – kantoren (natuurlijk
moment)
€ 8.860 €1.924 17,4 2,3 2018 Uitgevoerd (T5)
4 Energiezuinige
binnenverlichting toepassen – kantine/werkplaats/ magazijn (nat. moment)
€ 8.000 € 2.650 24 1,9
Natuurlijk moment
T5 in werkplaats
(2017). LED in Gangen en afd calibratie (2019) Gedeelte werkplaats nog plannen.
5 Energiezuinige buitenverlichting toepassen
€ 800 € 621 5,6 1,4 2018 Onderhandeling huurcontract
6 Aanwezigheidschakeling verlichting magazijnen
toepassen
€ 1.040 € 210 1,9 5,8 vervalt Wordt handmatig gedaan
7 Daglichtafhankelijke regeling en aanwezigheidsscha
keling verlichting in
kantoren (natuurlijk moment)
€ 4.480 € 1.106 10 4,7 Natuurlijk moment
2017 vernieuwd
8 Afzuiging werkplaats afschakelen na werktijd
Tijd € 1.019 9,2 0 2018 Uitgevoerd. Gaat uit om 22.45u
9 Good housekeeping compressor
Tijd - - 0 Continu Onderhoudscontract Lekkages direct
Voortgangsrapportage CO2-prestatieladder 2018 Stork
Pagina 34 van 47
aanpakken
10 Hoogrendementsketels HR107 toepassen
Verhuurder
€ 636 5,8 5 Natuurlijk moment
Actie verhuurder
11 Weersafhankelijke regeling
Verhuurder
€ 725 6,1 0,6 Natuurlijk moment
Actie verhuurder
12 Juiste instelling van de stookgrens
Tijd € 800 2,8 0,1 2016 Systemen zijn niet gekoppeld. Waarschijnlijk let men er wel op dat verwarming en airco
niet tegelijk aan zijn.
13 Juiste instelling ondersteuningsventilator
Tijd € 800 2,8 0,1 2016 Niet bekend. Eric zoekt het uit
14 Plaatsen van zonnepanelen
€3.180 25 14 Lange termijn
Vervalt voorlopig
15 Duurzame energie
inkopen
Uitgevoerd 50% in 2018, 75%
in 2019
Aanv LED vluchtweg-verlichting
€ 250 0,2 5 2019 uitgevoerd
Aanv Airco’s vervangen voor energiezuinige
€ 40.000
5 7 2019 Gepland in week 26 en 30
Aanv Energiezuinige
luchtbehandelingskast
€
17.500
5 7 2019 Gepland in week 30
Aanv Inregelen cleanroom
10 0 2019 Op laag pitje en meer interne luchtcirculatie buiten gebruiksuren
7 . 1 . 3 S t o r k I S C E E m m e n
Uitgevoerde en geplande maatregelen zijn weergegeven in de onderstaande lijst. In eerste
instantie betreft dat de maatregelen uit de EED (2016) Een tweede tabel betreft aanvullende maatregelen.
Voortgang maatregelen ISCE Emmen (uit EED mei 2016)
Om
sch
rij
vin
g v
an
de
maatr
eg
el
In
veste
rin
gsko
ste
n (
€)
Jaarli
jkse b
ate
n e
nerg
ie
(€
)
Jaarli
jkse C
O2
besp
arin
g
(to
n C
O2
eq
.)
TV
T
Pla
nn
ing
Sta
tus
1a Bedrijfshal: Geïn-stalleerd vermogen verlichting beperken
1.080 NM
360
2,7 1,7 Natuurlijk moment
Deels voor LED vervangen. Overig hangt af van keus wel of niet verhuizen
1b Achterkant buiten: LED
200 93 0,7 1,4 2019 Uitgevoerd in 2019 incl. daglichtregeling en tijdklok
Voortgangsrapportage CO2-prestatieladder 2018 Stork
Pagina 35 van 47
2 Kantoorapparatuur uitzetten en niet op stand-by
-
93 0,7 0 2016 Uitgevoerd 2016
3 Good Housekeeping compressor
0 2016 Uitgevoerd 2016
4 Frequentiegeregelde CV-pomp
200 10 0,0 38,0 2018 1 stuk = uitgevoerd
5 Ondersteuningsvent
ilator
5.000 186 1,4 15,6 - Vervalt, vanwege
stofproblemen
6 Leidingisolatie 710
400 1,3 2,0 2016 Was gereed, weer bijwerken na werk aan LBK
7 PV-panelen toepassen
88.941
4.000
28,1 26,5 - Vervalt, tenzij er niet verhuisd wordt
8 Duurzame energie inkopen
nb - 10 - 2017 Via hoofdkantoor opgepakt, 2017 25%, 2018 50% etc
Aanvullende maatregelen, besproken op 30 oktober 2018:
nu
mm
er
Om
sch
rij
vin
g v
an
de
maatr
eg
el
In
veste
rin
gsko
ste
n
(€
)
Jaarli
jkse b
ate
n
en
erg
ie (
€)
Jaarli
jkse C
O2
besp
arin
g (
ton
CO
2
eq
.)
TV
T
Pla
nn
ing
bij
zo
nd
erh
ed
en
Organisatorisch
Bewustwording -
Meten verbruik oplaadpaal elektrische
auto’s
- Jaarlijks via afrekening NUON
Nachtverbruik uitzoeken en terugdringen
- - Is nu 38% mogelijk met tijdschakelaars te tackelen
Thermostaat CV doorgronden (hoe instellen)
2x per jaar
Tijd goed zetten Uitgevoerd, blijvende aandacht
Airco serverruimte niet
te koud
100 0,75 2018 Uitgevoerd . op 23
graden gezet
Elektriciteitsverbruik
Reclameverlichting uitzetten
0 100 0,75 0 2018 Uitgevoerd
Tijdschakelaars op boilers, koffiemachines, waterkoelers en soepautomaat
150 500 4 0,5 2018/ 2019
Uitgevoerd
Deelschakelingen
verlichting in de productie (magazijndeel)
100 100 0,75 1 2018 Onder de testruimte
is het aangepast
Gasverbruik
CV ketel vervangen
verhuur
der
900 3 - Juni
2018
Uitgevoerd. 2 kleine
ketels in cascade
Opnieuw inregelen CV (’s zomers uit)
100 500 2 0,5 2019 Stooklijn aangepast, maar helemaal uit in de zomer lukt niet
Voortgangsrapportage CO2-prestatieladder 2018 Stork
Pagina 36 van 47
In het weekend uitzetten
In het weekend uitgezet
Ventilatoren op verwarmingen
750 250 0,75 3 2018 Ruimtes worden sneller warm. ketelwatertemp CV ketel kan verlaagd
7 . 1 . 4 S t o r k I S C E G r o n i n g e n
In onderstaande tabellen staan de CO2-reducerende maatregelen die Stork ISCE Groningen gaat uitvoeren in haar bedrijfspanden. Ook is aangegeven welke maatregelen zijn uitgevoerd.
Voortgang maatregelen ISCE Groningen (uit EED mei 2016)
Om
sch
rij
vin
g v
an
de
maatr
eg
el
In
veste
rin
gsko
ste
n
natu
urli
jk
vervan
gm
om
en
t (€
)
Jaarli
jkse b
ate
n e
nerg
ie
(€
)
Jaarli
jkse C
O2
besp
arin
g
(to
n C
O2
eq
.)
TV
T
Pla
nn
ing
Sta
tus
1a TL 14 W vervangen voor LED verlichting
360
25
0,2 3,5 2017-2019 Uitgevoerd in fases
1b TL 18W vervangen voor
LED verlichting
1.530
539
4,8 1,8 2017-2019 Uitgevoerd
in fases
1c
TL 36 W vervangen voor
LED verlichting
1.920
677
6,0 1,8 2017-2019 Deels uitgevoerd
alleen de werkplaats
moet nog
2 Kantoor: Aanwezigheidsschakeling toepassen
527
162
1,4 3,7 2019 In overleg verhuurder
3 De buitenverlichting
voorzien van bewegingssensoren
600
234
2,1 2,8 2018 Uitgevoerd
4 Tijdschakelaar op koffieautomaat
30
66
0,6 0,5 2018 Nog nagaan
5 Snoepautomaat weghalen
0 36 0,3 0,0 2016 Uitgevoerd
6 TV in lobby uitzetten na werktijd
0 5 0,0 0,05 2016 Uitgevoerd
7
Getint glas vervangen
voor screens
offerte
opvragen
- vervalt Te duur.
Getint glas
nodig als zonwering.
8 Plaatsen lichtkoepels en
daglichtregeling in werkplaats
23.250
3.402
30,2 8,3 Geen plaats
indien er PV-panelen
komen.
9 Werken aan gedrag en bewustwording
996
6,3 Continu 2016-2021
Voortgangsrapportage CO2-prestatieladder 2018 Stork
Pagina 37 van 47
10 Klimaatbeheersing verbeteren (incl. rookgasafzuiging werkplaats)
13.000
4.253
15,2 3,4 Met verhuurder besproken
vervalt
11 Vervangen CV installatie voor een installatie met warmtepomp
100.000
11.529
16,6 10,7 Met verhuurder besproken
vervalt.
12 HR-ketel(s) en weersafhankelijke
regeling
500
324
1,2 1,7 2017 Uitgevoerd
13 Temp CV 1 graad lager instellen
486
1,7 0,0 2017 Uitgevoerd
14
Isolatie gebouw
offerte
opvragen
- 0,0 Met
verhuurder besproken
vervalt.
15 Plaatsen van
zonnepanelen
4.268
28,1 Medio 2019 besluit
Overleg met
verhuurder is positief
16 Duurzame energie inkopen
-
256,0 2017 Vanuit Stork inkoop, uitgevoerd
7 . 1 . 5 S t o r k I S C E V e g h e l
Voortgang maatregelen ISCE Veghel (uit EED mei 2016)
Om
sch
rij
vin
g v
an
de
maatr
eg
el
In
veste
rin
gsko
ste
n (
€)
Jaarli
jkse b
ate
n e
nerg
ie
(€
)
Jaarli
jkse C
O2
besp
arin
g
(to
n C
O2
eq
.)
TV
T
Pla
nn
ing
toeli
ch
tin
g
1 Geïnstalleerd
vermogen binnenverlichting beperken
5.780 1.032 8,2 2,6 Afwachten
verhuisplannen
Er hangt erg veel
licht. Met LED is wsl zo’n 70 tot 80% vermogensreductie haalbaar.
2 kantoor: bewegingsmelders installeren
330 218 1,7 1,6 Eerst schema elektrische installatie opstellen. Afwachten
verhuisplannen
Er is geen elektrisch schema van de installatie beschikbaar, dus offerte opvragen is vooralsnog
onmogelijk.
3 Tijdschakelaar op 2 draaibanken
110 40 0,3 3,1 2019 1 draaibank vernieuwd waarvoor deze maatregel vervalt. Voor de andere nog
implementeren
4 Schakelaars coderen (zodat niet
10 203 1,6 0,1 2019 Actuele tekeningen laten maken en
Voortgangsrapportage CO2-prestatieladder 2018 Stork
Pagina 38 van 47
alles brandt, maar alleen datgene wat men verlicht wil hebben)
coderen
5 Bewegingssensor magazijn
55 48 0,4 1,2 Verlichting is vervangen voor LED. Vervalt
Bewegingsmelder niet zinvol, omdat er vrijwel altijd iemand is.
6 Isoleren van de bestaande (spouw)muren
offerte opvragen
375 1,3 - Ligt bij verhuurder. Vervalt
Aangekaart bij verhuurder
7 Vervangen CV
installatie voor een installatie met warmtepomp i.c.m HR-ketel(s) en
buitentemperatuur regeling
100.00
0
10.68
4
10,5 11,6 Ligt bij
verhuurder. Vervalt
Aangekaart bij
verhuurder
8 Plafondventilator werkplaats
5.000 1.420 5,0 4,0 Uitzoeken of het mogelijk is Afwachten verhuisplannen
Alleen op slimme plek mogelijk. Vervuilde lasrook naar beneden blazen is ongewenst.
9 Laad / lossluis in
bestaande bouw of in de gewenste nieuwbouw realiseren
offerte
opvragen
-
Afwachten verhuisplannen
Flappen bij
laad/lospoort is mogelijke optie.
10 Bewegingssensor
op puntafzuiging toepassen
495 1.675 7,8 0,3 Alternatieve
maatregel toegepast
Aan-uit schakelaar
per lasarm + standengeregelde afzuigunit is aanwezig.
11 Temperatuur één oC verlagen
0 501 1,8 0,0 Offerte opvragen voor
thermostatische regeling hal-heaters (zie aanvullende maatregel).
Nog niet mogelijk. Er is geen
thermostatische regeling aanwezig, alleen een schakelaar met uit, laag, hoog per heater.
12 Screens op lichtstraat
offerte opvragen
-
Ligt bij verhuurder. Vervalt
Aangekaart bij verhuurder
13 Programma voor bewustwording
opzetten, (5 energie geboden)
1.022
5,9 Loopt, echter niet heel
uitgebreid
Via MT en operationeel
overleg. Niet organisatiebreed
14 Energiegebruik als aandachtspunt bij
vervangingen
Uitgevoerd, continue aandacht
15 Toepassen slimme meters
Uitgevoerd Zowel gas als elektra zijn maandelijks uitleesbaar sinds aug 2018
16 Zelf opwekken met bijv. zonnecellen,
263.529
10.985
87,5 30,6 vervalt
Voortgangsrapportage CO2-prestatieladder 2018 Stork
Pagina 39 van 47
houtkachel, zonneboiler, warmtepomp of windmolen
17 Duurzame energie inkopen
-
124,2
Uitgevoerd 50% in 2018, 75% in 2019
Betreft een schatting van de investeringen en terugverdientijden op een natuurlijk moment
Aanvullende maatregelen, dd. 7 november 2018:
nu
mm
er
Om
sch
rij
vin
g v
an
de
maatr
eg
el
In
veste
rin
gsko
ste
n
(€
)
Jaarli
jkse b
ate
n
en
erg
ie (
€)
Jaarli
jkse C
O2
besp
arin
g (
ton
CO
2
eq
.)
TV
T
Pla
nn
ing
toeli
ch
tin
g
Organisatorisch
Actuele verbruikscijfers meenemen in intern overleg
- - - - periodiek CO2 op agenda MT overleg. Actuele verbruikscijfers nog organiseren.
Er is veel licht. TL uitdraaien waar
mogelijk
- 500 0,5 0 2019 Bijv. op kantoren
Good housekeeping compressor. Lekken dichten en
uit buiten gebruik
tijd - 0 Blijvende aandacht
uitgevoerd
Elektriciteitsverbruik
Tijdschakelaar op koffiemachines cola-automaat en
waterkoeler
50 100 0,25 0,5 2019 Checken bij leveranciers
Daglichtschakeling verlichting werkplaats onder lichtkoepel
200 2.000 2 0,5 2019 Offerte vragen
Deelschakeling verlichting tpv. Machine zijhal
250 1.000 1 0,5 2019 Offerte vragen
LED vluchtwegverlichti
ng
250 100 0,25 4 Nb. Wachten op verhuisplannen
Gasverbruik
Thermostaat
kantoorCV
verhangen naar logische plaats
100 1.000 3,7 0,5 2019 Uitzoeken hoe het
precies werkt en dan
evt. actie nemen
Gasheaters werkplaats koppelen, op thermostaat
zetten en goed inregelen.
Offerte opvrage
n
2.500 9 nb 2019 Offerte opvragen
Voortgangsrapportage CO2-prestatieladder 2018 Stork
Pagina 40 van 47
7 . 1 . 6 S t o r k I S C E V e l s e n - N o o r d
Er zullen geen besparingsmaatregelen meer genomen worden, omdat deze vestiging gaat sluiten in de loop van 2019. Wel wordt er van de nieuwe gebruiker mogelijk nog een klein
deel van het kantoor ondergehuurd, de werkplaats gaat in ieder geval dicht. Hieronder de lijst met uitgevoerde maatreglen.
Voortgang maatregelen ISCE Velsen Noord (uit EED mei 2016)
Om
sch
rij
vin
g v
an
de
maatr
eg
el
In
veste
rin
gsko
ste
n (
€)
Jaarli
jkse b
ate
n e
nerg
ie
(€
)
Jaarli
jkse C
O2
besp
arin
g
(to
n C
O2
eq
.)
TV
T
Pla
nn
ing
Sta
tus
1 Geïnstalleerd vermogen binnenverlichting beperken
2.120
188
1,5 3,3* Na overleg met verhuurder
Vervalt
2 Schemerschakelaar en tijdschakelklok op reclame en buitenverlichting
200
36
0,3 6,6 Na overleg met verhuurder
Vervalt
3
kantoor isoleren
offerte
opvragen
> 5 Na overleg met
verhuurder
Vervalt
4 ondersteuningsventilator
5.000 462 1,6 13,4 Na overleg met verhuurder
Vervalt
5 Leidingisolatie 50 107
0,4
0,5
2016 Voor warm water
reeds uitgevoerd (2016).
6 weersafhankelijke regeling
1.000 694 2,4 1,6 Na overleg met verhuurder
2016 uitgevoerd
7 HR-ketel 910 164 0,6 6,6 Na overleg met verhuurder
2016 uitgevoerd
8 thermostatische radiatorkranen
40 11 0,0 4,3 Na overleg met verhuurder
Vervalt
9 Zelf opwekken met
bijv. zonnecellen, houtkachel, zonneboiler, warmtepomp of windmolen
nb 52,5 30,6 Na overleg met
verhuurder
Vervalt
10 duurzame energie inkopen
42 13,0 Via hoofdkantoor opgepakt
* betreft de terugverdientijd op een natuurlijk moment
Aanvullende maatregelen, besproken op 9 oktober 2018:
Voortgangsrapportage CO2-prestatieladder 2018 Stork
Pagina 41 van 47
nu
mm
er
Om
sch
rij
vin
g v
an
de
maatr
eg
el
In
veste
rin
gsko
ste
n
(€
)
Jaarli
jkse b
ate
n
en
erg
ie (
€)
Jaarli
jkse C
O2
besp
arin
g (
ton
CO
2
eq
.)
TV
T
Pla
nn
ing
Sta
tus o
kto
ber
20
18
Organisatorisch
Licht uit in werkplaats
tijd - n.b. 0 2018 uitgevoerd
Sticker bij schakelaar plaatsen
Good housekeeping compressor. Uit buiten gebruik
tijd - 0 Blijvende aandacht
uitgevoerd
Airco serverruimte
minder koud zetten (van 20-> 25°C)
tijd 250 0,5 0 2018
uitgevoerd
Batterij vervangen
afstandsbediening
Elektriciteitsverbruik
Bewegingsmelders
op verlichting 7 locaties
1.000 200 0,5 5 2017 Uitgevoerd
Deelschakeling verlichting werkplaats
200 200 0,5 1 2016 Uitgevoerd
LED vluchtwegverlichting
250 100 0,25 4 2016 Uitgevoerd
Tijdschakelaar op multifunctionals
(2)
25 50 0,15 0,5 2018 uitgevoerd
Aanwezig, maar nog niet in gebruik
Tijdschakelaar op koffiemachines (2)
50 100 0,25 0,5 2018 Niet uitgevoerd
7 . 1 . 7 S t o r k H Q U t r e c h t
In onderstaande tabellen staan de CO2-reducerende maatregelen die Stork HQ Utrecht gaat uitvoeren in haar bedrijfspanden. Ook is aangegeven welke maatregelen zijn uitgevoerd.
Voortgang maatregelen HQ Utrecht (uit EED mei 2016)
Om
sch
rij
vin
g v
an
de
maatr
eg
el
In
veste
rin
gsko
ste
n (
€)
Jaarli
jkse b
ate
n e
nerg
ie
(€
)
Jaarli
jkse C
O2
besp
arin
g
(to
n C
O2
eq
.)
TV
T
Pla
nn
ing
Sta
tus
1 Centrale ruimtes omzetten naar LED
verlichting
12.420
3.255
28,5 2,1 2017 Uitgevoerd
Voortgangsrapportage CO2-prestatieladder 2018 Stork
Pagina 42 van 47
2 aanwezigheidsmelders kamers & kantoortuinen
3.430
1.628 14,2 2,3 2017
Uitgevoerd
3 Tijdklok op close-in boilers
320
1.854
16,2 0,2 2016 Uitgevoerd
4 Tijdklok op water coolers
200
79
0,7 2,8 2016 Uitgevoerd
5 Luchtbevochtigers bijstellen en eerder uitzetten
-
242
2,1 0,0 2016 Uitgevoerd
6 Temperatuur
instellingen per ruimte na 3 uur gereset
1.476 0,1 0,0 2016
Aangevraagd bij
leverancier, maar
dit kan helaas niet 7 Optimalisering
klimaatbeheerssystem
en
2.000
1.107
0,1 2,0 2016 Uitgevoerd
8 Verwarmingsbuizen
geïsoleerd 1 2,0 2016
uitgevoerd
9 Duurzame energie inkopen 0 346 - 2017
Via hoofdkantoor opgepakt, 2017 25%, 2018 50% etc
Voortgangsrapportage CO2-prestatieladder 2018 Stork
Pagina 43 van 47
Aanvullende maatregelen die zijn uitgevoerd ofwel gepland, HQ Van
Deventerlaan (nav. energiebeoordeling mei 2018)
Om
sch
rij
vin
g v
an
de
maatr
eg
el
In
veste
rin
gsko
ste
n (
€)
Jaarli
jkse b
ate
n e
nerg
ie
(€
)
Jaarli
jkse C
O2
besp
arin
g
(to
n C
O2
eq
.)
TV
T
Pla
nn
ing
Sta
tus
Elektriciteitsverbruik
LED vluchtwegverlichting
Ca. 40 stuks
vervangen,
€ 1.000,-
€ 350 3,5 2018 1,2 Uitgevoerd 2018
Printers op tijdsklok (gaan al in slaapstand)
€ 160 € 150 1 2019 1,4 Deels uitgevoerd (toiletten, verg. kamers en deel kantoren) Restant uitvoering afhankelijk van contractverlenging
Boilers in werkkasten uitzetten
€ 250 € 1.000 0,3 2018 7,7 Uitgevoerd 2017
Halogeen spots vervangen voor LED
€ 800 € 200 4 2017 1,5 Uitgevoerd in liften, keukentjes en
centrale hal
Isolatie verwarmingsbuizen
stadsverwarming in technische ruimtes
nb nb 2017 Extra isolatie om hoofdbuizen,
uitgevoerd in 2017
Verlichting parkeergarage gehalveerd en op bewegingsmelder gezet
Nb. Deze maatregel is voor de volledigheid wel vermeld, maar niet door te rekenen voor
Stork. De maatregelen is door verhuurder genomen. De baten zijn verwerkt in de servicekosten verspreid over meerdere
huurders.
Koeling serverruimte aanpassen op de (heden) lagere behoefte
150 500 0,2 2018 4 Uitgevoerd
Liften controleren nb nb nb 2018 nb Checklist doorlopen
en met verhuurder bespreken
Brandstoffen voor verwarming
Afstelling
klimaatbeheerssystemen
€ 3.000 € 1.107 3,0 - 0,1 Vervalt, gewenste
instellingen zijn niet mogelijk, via bewustwording aanpakken
Meer sturen op gedrag,
oa. Thermostaat op 0 zetten in de ochtend en bij weggaan
- 2.000 5 2019 Continue aandacht
Voortgangsrapportage CO2-prestatieladder 2018 Stork
Pagina 44 van 47
7 . 2 M A A T R E G E L E N W A G E N P A R K
De vervoersmaatregelen komen uit de Vervoersaudit van Stork ISCE, die in 2016 is uitgevoerd in het kader van de EED. Op 27 mei heeft Stimular, in het kader van het CO2-Prestatieladder certificaat: de energie-beoordeling (eis 2.A.3) en interne audit (algemene eis) telefonisch contact gehad met Lydia de Wit (Consultant Compensation & Benefits)
aangaande de stand van zaken met betrekking tot vervoersmaatregelen bij Stork (concernbreed). Geconcludeerd is dat vrijwel alle acties op gebied van vervoer zijn uitgevoerd, of in uitvoering zijn. De resultaten worden algemeen gemonitoord met de kengetallen zoals weergegeven in H6.2.
In onderstaande tabel staan de CO2-reducerende maatregelen die Stork ISCE gaat uitvoeren in haar wagenpark. Het betreft een korte samenvatting van de resultaten per actie met daarbij aangegeven het doel, de taakstelling, de verantwoordelijke en de planning. In de EED rapportage zijn de maatregelen zelf verder toegelicht. Er zijn twee aanvullende maatregelen geformuleerd.
Actielijst maatregelen vervoer – zekere maatregelen (uit EED mei 2016) Maatregel Planning Wie CO2-
reductie per jaar
Financieel
1 Kiezen voor leasewagens met energielabel A
Bij iedere vervanging Sinds 2016
Procurement HR
240 ton Meerkosten beperkt, besparing € 80.000 per jaar
Er zijn twee soorten lease binnen Stork:
1. Arbeidsvoorwaardelijke lease. Deze personen hebben vrije keus afhankelijk van hun loonschaal. Deze leasesoort daalt in aantallen. 2. Functionele lease. Deze personen rijden met bestickering alleen zakelijk, ofwel krijgen een voertuig toegewezen. Deze leasesoort stijgt in aantallen. Deze maatregel is in 2016 al direct in gang gezet. Inmiddels is de labelklasse (A) losgelaten en vervangen door een maximale CO2 uitstoot per km per leasecategorie (eind 2018 is deze alweer
aangepast aan de nieuwe CO2-meetmethodieken uit de automotive).
Netto zijn er heden wederom minder leasewagens en is het wagenpark zuiniger dan 3 jaar geleden. In 2019 gaat hier echter weinig aan veranderen, omdat er pas weer investeringsruimte is in 2020. Daarna zal het wagenpark weer verder vergroenen.
2 Kiezen voor zuinige busjes
Bij iedere vervanging 2018
Procurement HR
50 ton Meerkosten beperkt, besparing € 20.000 per jaar
In samenwerking met Athlon is begin 2018 het project “optimale inzetbaarheid bedrijfswagens” opgepakt. Dit betreft een verbruikscheck op brandstof en km, waarbij de busjes die veel verbruiken en busjes die minder dan 10.000 km per jaar rijden tegen het licht gehouden worden. Er is een keuzesheet gemaakt met functionele vragen en daar rolt een voorkeursvervoersmiddel uit. (1. elektrische scooter, fiets of golfkarretje, 2. elektrische bus, 3. geen vervoersmiddel). Helaas worden
de alternatieven niet vaak gekozen en blijft alleen het afschaffen van busjes over (weinig gebruikte bussen verdwijnen). Het besparingspotentieel is hierop naar beneden bijgesteld (van 115 naar 50 ton).
3 Leasebeleid omvormen
Tweede helft 2016 Procurement HR
onbekend Kostenneutraal
Deze maatregel is deels uitgevoerd. Sinds 2016 mogen leaserijders meedoen met het fietsenplan en
eveneens OV kosten declareren. Er is niet overgegaan tot instellen van een mobiliteitsbudget. Dit is te ingewikkeld, omdat de mobiliteit van medewerkers erg flexibel is. Het gebeurt zeer regelmatig dat een
medewerker enkele dagen in de week naar een andere vestiging moet en daar moet zijn mobiliteitsbudget dan weer op aangepast worden. Dit is ondoenlijk en duur.
4 Zuinig rijgedrag
stimuleren (E-driver)
Medio 2016 Procure
ment HR
375 ton Kosten € 33.500/jr,
besparing kan oplopen tot €125.000/jr.
Dit programma is in 2016 opgepakt en het contract is afgelopen jaar verlengd. De participatiegraad onder leaserijders is vrij hoog (iets boven de 50%). Het programma laat zien dat het brandstofverbruik per km daalt en onder het gemiddelde ligt van leaserijders in NL (2,5-7,5%). Het programma is ook
Voortgangsrapportage CO2-prestatieladder 2018 Stork
Pagina 45 van 47
aangeboden aan niet leaserijders om de bewustwording te vergroten.
5 Monitoren brandstofverbruik per
kilometer
Medio 2016 Procurement HR
indirect Kosten alleen tijd, besparing indirect
Uitgevoerd. Loopt mee in E-driver
6 Banden op spanning houden
Eerste helft 2017 Procurement HR
170 ton Kosten banden-pomp € 37.500/jr, besparing €58.000/jr, resultaat €
20.500 besparing per jaar
Deels uitgevoerd. Op 1 vestiging staat een bandenpomp en er is eenmaal een actie geweest tijdens een centrale meeting waarbij alle auto’s op de parkeerplaats gecontroleerd zijn. Voor volgende jaren wordt er budget aangevraagd om extra acties in te zetten.
7 Duurzame mobiliteit in code of business principles
Niet uitgevoerd Fluor onbekend Kostenneutraal
Deze maatregel gaat met name over uitbesteed vervoer. Dit staat niet in deze code. Omdat dit beleid bij Fluor vandaan komt, is hier weinig aan te veranderen op het moment.
8 Bezoekers informeren openbaar vervoer
Eind 2016 Communicatie
Verwaar-loosbaar
Kostenneutraal
Staat vermeld op de website. Personen die via het secretariaat worden uitgenodigd voor een meeting krijgen deze informatie meegestuurd
Aanv.
Bussen zoveel mogelijk koppelen aan 1 persoon
2018 HR 10 ton Kostenneutraal
De controle actie voor het toepassen van deze maatregel wordt uitgevoerd tijdens het bestelproces. In 2018 zijn circa 15 tot 20 voertuigen gekoppeld aan 1 gebruiker. Hierdoor is er 1 persoon verantwoordelijk voor de bus, rijdt deze zuiniger en veiliger en worden er minder schades gereden.
Geschat wordt dat dit 10 ton CO2 besparing oplevert.
Aanv.
Optimalisatie inzet voertuigen (bedrijfs- wagens en personenauto’s
algemeen gebruik)
2019 Procurement
90 ton p/j Kostenreductie € 250 k p/j
Stork gaat het wagenpark optimaler inzetten voor bedrijfswagens en personenauto’s voor algemeen
gebruik. Doel is om Stork breed minimaal 20 voertuigen te elimineren; door het uitwisselen van voertuigen op basis van optimale km/looptijd en het delen van voertuigen.
Totaal 935 ton Besparing € 450.000 per jaar
Actielijst maatregelen vervoer – onzekere maatregelen en voorwaardelijke
maatregelen (uit EED mei 2016) Maatregel Planning Wie CO2-
reductie
per jaar
Financieel
9 Testen alternatieve brandstoffen
Doorlopend Procurement HR
onbekend Beperkt, kosten uitrollen na test nader te bepalen
Gebruik van geheel elektrische busjes is getest, maar niet rendabel gebleken. Waarschijnlijk wordt er
binnenkort getest met een waterstofbus, in samenwerking met een klant.
10 Meer elektrische oplaadpunten realiseren
Uitgevoerd Procurement HR
onbekend € 15.000 voor oplaadpunten, geen directe besparing
Alle vestigingen hebben nu een of meer oplaadpunten. Het gebruik ervan wordt gemonitoord via NUON
(mensen die tanken doen dat via ene pasje). Het verbruik wordt jaarlijks via NUON terugbetaald.
11 Aanschaffen elektrische scooters
Eerste helft 2017 Procurement HR
2 ton Kosten € 12.000, besparing € 580/jr. Alleen rendabel als er minder auto’s nodig zijn.
Er is een keuzesheet gemaakt met enkele functionele vragen die een vestiging moet beantwoorden alvorens een voertuig te kunnen aanschaffen. In sommige gevallen rolt daar als voorkeursvervoersmiddel een scooter uit. De keuze is hier echter nog niet op gevallen. In 2019 gaan
Voortgangsrapportage CO2-prestatieladder 2018 Stork
Pagina 46 van 47
we het huidige goedkeuringsproces herzien. Hiermee willen we bereiken dat de juiste actoren op het juiste moment in het goedkeuringsproces betrokken zijn, zodat we meer toezicht hebben dat economisch de meest duurzame keuze wordt gemaakt (o.b.v. het voertuigkeuzeformulier).
12 Cursus Het Nieuwe Rijden organiseren
Alleen bij te weinig effect maatregel 4
Procurement HR
Verwerkt in maat-regel 4
Verwerkt in maatregel 4
Deze cursus is opgenomen in E-driver. Gemiddeld kijken medewerkers die actief in E-driver deelnemen 5 filmpjes over zuinig rijden
13 Plaatsonafhankelijk werken stimuleren
Eerste helft 2017 Procurement HR
375 ton € 125.000
Skype en conference calls worden steeds meer gebruikt. Het onderzoek om te kijken of het mogelijk is om experts meer via afstand te laten controleren en het onderhoud van installaties op afstand monitoren loopt nog steeds. Monteurs op de klantsite maken dan
verbinding met een expert die ze op afstand begeleid. De expert maakt dan minder km en kan meer klussen op een dag aan.
14 Regelingen arbeids-reglement aanpassen
vervalt Procurement HR
onbekend Kostenneutraal
De regeling komt uit de cao en is niet veranderd. Vergoedingen voor woon-werk zijn inmiddels
geïndexeerd op: - tot 55km 17,2 ct/km, - daarboven 7 ct. per km.
OV wordt altijd vergoed op basis van 2e klas.
15 Fietsen stimuleren
voor woon-werkverkeer
Voorjaar 2017 Procure
ment HR
onbekend Afhankelijk van uitwerkingen
plan
Het fietsplan geldt voor heel Stork en is verruimd qua bedrag voor de elektrische fietsen. Hiervan wordt goed gebruik gemaakt. Op HQ is de parkeergarage vol en krijgen mensen die dichtbij wonen geen plek.
16 Afspraken maken met transporteurs
2019/2020 Procurement HR
onbekend Kostenneutraal
In 2019/2020 gaan we een marktoets uitvoeren en selectiecriteria rondom duurzaamheid verwerken in de aanvraag.
17 Bezoekers informeren over duurzame
mobiliteit
Eind 2017 Facility manage
ment
onbekend Kostenneutraal
Op locaties zijn de oplaadpalen wel aangegeven. Ze zijn echter nog niet opgenomen op de website, dus bezoekers weten vooraf niet dat hij er staat. Dit wordt via Nuon geregeld.
Totaal 327 ton Besparing € 80.000 per jaar
Voortgangsrapportage CO2-prestatieladder 2018 Stork
Pagina 47 van 47
B I J L A G E : K R U I S T A B E L I S O 1 4 0 6 4
Kruistabel ISO 14064-1 §7.3.1 en Voortgangsrapport CO2-Prestatieladder Stork ISCE
ISO14064-1 § 7.3 Hst. Voortgangsrapport
a Beschrijving van de rapporterende organisatie 2
b Verantwoordelijke persoon 1
c Verslagperiode 1
d Documentatie van de organisatiegrenzen 2
e Directe CO2emissies 4
f Beschrijving CO2-emissies van verbranding van biomassa 4
g Reducties of verwijdering van CO2-emissies 4
h Uitsluitingen GHG-bronnen 4
i Indirecte emissies 4
j Basisjaar en referentiejaar 1
k Wijzigingen in basisjaar en overige historische data 4
l Kwantificeringsmethoden en toelichting op de keuze 4
m Toelichting van veranderingen van kwantificeringsmethoden welke voorafgaand gebruikt zijn
4
n Referentie/documentatie emissiefactoren en verwijderingsfactoren 4
o Beschrijving van invloed van onzekerheden met betrekking tot de nauwkeurigheid van emissie- en verwijderingsdata.
4
p Verklaring van overeenstemming met ISO 14064-1 1
q Statement met betrekking tot de verificatie van de emissie-inventaris, inclusief vermelding van de mate van zekerheid.
4