• เอกสารประกอบการสอน นศ321 ส�อส�งพมพ : ทฤษฎสญญะวทยาในการออกแบบ | 1
ส า ข า ว ช า น เ ท ศ ศ า ส ต ร บ ร ณ า ก า ร | ค ณ ะ ศ ล ป ศ า ส ต ร | ม ห า ว ท ย า ล ย แ ม โ จ
กระบวนการผลตสงพมพเบองตน
o การเตรยมขอมล
o กระดาษมาตรฐาน
o ขนตอนกอนพมพ
o การจดทาอารตเวรก
o การวเคราะหและประเมนงานออกแบบ
o พนฐานการออกแบบสอสงพมพ
นศ 321 สอสงพมพ [CA 321 Printed Media]
รวมรวม/เรยบเรยง โดย อาจารยณฏฐพงษ สายพณ
บทท 7
“กระบวนการผลตสงพมพเบองตน” การผลตส�งพมพตองอาศยกระบวนการหลายข *นตอน นอกเหนอจากเน *อหาท�ตองมการคดสรรอยางอยางดแลว การออกแบบใหเหมาะสมกบส�อในประเภทตางๆ อกดวย ในบทน *เราจะมาศกษากระบวนการผลตส�งพมพในแตละข *นตอนเพ�อใหสามารถวางแผนในการผลตไดอยางเหมาะสม
การเตรยมขอมล
การวางแผนการผลตส�อส�งพมพ ในการวางแผนเพ�อผลตส�อส�งพมพน *น จดประสงคหลกคอเพ�อใหทราบความตองการในการใชส�งพมพน *นๆ ควบคมตนทนการผลต สามารถผลตเสรจทนเวลาและมคณภาพ นอกจากบคลากรในองคกรผลตส�อส�งพมพแลว นกออกแบบทางานรวมกบลกคาเพ�อทาความเขาใจกบวตถประสงคและเน *อหาท�ตองการจะส�อ นกออกแบบอาจตองคนหาขอมลเพ�มเตมเก�ยวกบผดหรอกลมเปาหมาย เชนลกษณะการดาเนนชวต มมมอง ทศนคตและความชอบ เม�อสามารถกาหนดแนวคดของการออกแบบแลวกระบวนการรางแบบจงเร�มตนข *น สามารถจดลาดบข *นตอนการออกแบบไดดงน *
1. ศกษากลมเปาหมาย การท�จะทาใหงานออกแบบไดรบความสนใจ ผออกแบบควรจะส�อในส�งท�ผดเขาใจ สนใจหรอชอบใจ จงควรมการศกษาผดกอนเพ�อใหงานออกแบบออกมาไดโดนใจ
2. กาหนดวตถประสงคของงาน เม�อทราบวางานออกแบบนาจะมเน *อหาหรอเร�องราวในแนวใด มมโนทศน (Concept) เปนอยางไร การกาหนดวตถประสงคของงานน *ใหดภาพรวมของโครงการท *งหมดเพ�อการวางแบบจะไดเปนไปในทศทางเดยวกนและสอดคลองกน เชน การทาแผนพบโฆษณาสนคาตวหน�ง ใหดวาสนคาตวน *นมมโนทศน (Concept) อยางไร รปแบบ สสน ฯลฯ เปนอยางไร ตลอดจนการทาส�ออ�น ๆ สาหรบสนคาน *เปนอยางไร
3. กาหนดลกษณะของงานใหสอดคลองกบวตถประสงคท�กาหนดไว ต *งแตรปแบบของส�งพมพ เชน เปนแผนพบ หรอ โบรชวร หรอ โปสเตอร หรอมจานวนหนามากๆ เชน หนงสอพมพ ฯลฯ วสดท�ใชสาหรบพมพ การดาเนนเน *อเร�อง แนวภาพท�จะนามาประกอบ ลกษณะตวอกษรท�ปรากฏ สสน ตลอดจนงบประมาณท�จะใช
4. เรยบเรยงเน *อหา หวเร�องหลก หวเร�องรอง รวบรวมภาพประกอบ (หากม) หรอหาแนวลกษณะภาพท�ตองการมาประกอบในช *นงาน ภาพดงกลาวอาจเปนภาพถาย ภาพกราฟก
นศ321 ส�อส�งพมพ : กระบวนการผลตส�งพมพเบ *องตน| 2
5. เลอกรปแบบและการวางผง (Layout) ท�เหมาะสมกบงาน 6. ทาการวางแบบเลยเอาต นาสวนประกอบตางๆมาลองวางลงในหนากระดาษ เพ�อดวามมากพอหรอไม
ตองการเพ�มเตมสวนใด หรอตองตดอะไรออก ดความเขากนของสวนประกอบท *งหมดโดยใชองคประกอบศลปะชวยในการจด
7. ตรวจสอบแบบท�จดทาข *นวาตรงกบวตถประสงคท�วางไวหรอไม นาสนใจเพยงใด ยงผลใหโครงการประสบความสาเรจเพยงใด ในงานประเภทบรรจภณฑอาจมการนาบรรจภณฑของคแขงมาเปรยบเทยบดจดเดนจดดอย ในบางโครงการท�สาคญและใชงบประมาณสงโดยเฉพาะงานท�มผลทางการตลาด อาจตองทาการวจยทดสอบปฏกรยาท�มตอส�งพมพน *น ๆ
8. หนดลกษณะของสวนประกอบตางๆของงานท�เหมาะสม เชน แบบ ขนาดของตวอกษรท�ใชในสวนตาง ๆ ของเน *อหา
9. ทาการถายภาพตาง ๆ ท�ใชประกอบในช *นงานหากยงไมมมากอน ซ�งอาจตองอาศยมออาชพพรอมอปกรณการถายภาพในการจดทาเพ�อใหภาพท�ออกมาดดมคณภาพซ�งจะยงผลใหช *นงานประสบความสาเรจตามวตถประสงค หากตองใชภาพท�เปนภาพกราฟก กใหทาการสรางและตกแตงภาพข *นซ�งปจจบนใชโปรแกรมกราฟก เชน Adobe Photoshop, Illustrator ในการจดทา ในกรณภาพถายท�ไดมาหากยงไมสมบรณตามท�ตองการ กใชโปรแกรมกราฟกมาตกแตงเพ�มเตมไดเชนกน
10. การทาตนฉบบเหมอนพมพ อารตเวรก (artwork) นาแบบรางท�ลงตวถกตองแลว มาทาใหเปนขนาดเทาของจรง ท *งภาพและตวอกษร ชองไฟ และงานกราฟกทกอยาง ซ�งปจจบนจะใชโปรแกรมจดทาอารตเวรกเชน Adobe Indesign, Illustrator เปนตน
11. ทาการตรวจทาน ดความถกตองของภาษา ความเหมาะสมของรปภาพ และการจดวาง 12. แกไขรายละเอยดและปรบแตงข *นสดทาย นาสงโรงพมพเพ�อทาการจดพมพตอไป อน�งเพ�อปองกนปญหา
ในการจดพมพท�อาจเกดจากการออกแบบ
นศ321 ส�อส�งพมพ : กระบวนการผลตส�งพมพเบ *องตน| 3
ผงแสดงข �นตอนการจดเตรยมและการวางแผนการผลตส�อส�งพมพ
ผออกแบบ
ผ รบผดชอบ ตดตอประสานงาน
กบโรงพมพ
ระดบบรหารท�เก�ยวของจดประชม
เพ�อ
ตนฉบบ จดเตรยม จดการ วางแผนการผลต
ผ เขยน/ผ เรยบเรยง
ผ เขยน/ผ เรยบเรยง
ผ เขยน/ผ เรยบเรยง
นาเขาปรกษากบทางโรงพมพ เพ�อสอบเปรยบเทยบราคา
จดหางบประมาณ
ดาเนนการจดจาง และจดพมพ
กาหนดวนเวลาใชส�อ
กาหนดระยะเวลาในการผลตส�อ ต *งแต
การจดเตรยมตนฉบบไปจนถงการทางาน
ของโรงพมพ
กาหนดบคลากร
ผรวบรวมตนฉบบ
นศ321 ส�อส�งพมพ : กระบวนการผลตส�งพมพเบ *องตน| 4
การประมาณราคาส�งพมพ หมายถงการประมาณการใชจายท�ตองดาเนนการจดทาส�งพมพตามท�ตองการ โดยวธการคานวณจาก
องคประกอบและปจจยตางๆ ท�ใชในกระบวนการผลตส�อส�งพมพใหออกมาใกลเคยงหรอตรงกบความเปนจรงมากท�สด (กฤษณ พลอยโสภณ : 2542)
การประเมนราคา เปนการตดตอ การเจรจากบลกคา เก�ยวกบการคานวณคาใชจายในการพมพ มการเสนอราคาและการตอรองเหมอนการซ *อขายสนคาหรอบรการท�วไป การประเมนราคามผลกระทบตอผลประโยชนของโรงพมพและคณภาพของส�งพมพ จงควรคานวณใหพอเหมาะ พอด ถาประเมนราคาต�าเกนไป อาจจะไมคมทน และถาเกนไป การวาจางอาจจะไมเกดหรอเกดข *นเพยงคร *งเดยว ย�งถาลกคาทราบภายหลงวาราคาสงมากไป อาจจะทาใหเกดความรสกท�ไมดแกโรงพมพได
ผประเมนราคาตองมความรในกระบวนการผลตส�งพมพ วสด และอปกรณตางๆเปนอยางด ซ�งเรยกรวมๆวาทน เชน ราคาวสดอปกรณในปจจบนและอนาคตอนใกล (งานพมพบางช *นตองใชเวลาเปนเดอน ระหวางน *นราคาวสดอาจข *นทาใหการคานวณคลาดเคล�อน คาแรงเวลา คาสกหรอของเคร�องจกรกล กาไร แมวาการประเมนราคาส�งพมพจะพจารณาจากตนฉบบส�งพมพ กควรจะประเมนราคาอยางมกฏเกณฑ อยาประเมนราคาโดยการเดา หรอเพยงเพ�อใหไดงาน ผลท�ตามมาจะไดไมคมเสย ขอคานงในการประเมนราคางานพมพ (มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.2530 : 351)
1. ราคาท�ประเมนตองข *นอยกบสภาพท�เปนจรง และคาใชจายอ�นๆท�สมเหตสมผล จะทาใหเกดการผดพลาดนอยท�สด
2. ราคาท�เสนอตอลกคาตองรวมกาไรท�เหมาะสม ตองครอบคลมถงผลประโยชนท�ไดรบจากการลงทนดวย จะมากหรอนอยเพยงใดควรกาหนดเปนนโยบายของบรษทซ�งจะทาใหเปนแนวทางการปฏบตไดอยางถกตอง 3. วธการประเมนราคาตองเช�อถอได มหลกเกณฑท�แนนอน การเปล�ยนแปลงราคาท�นาเสนอโดยไมสมเหตสมผล จะทาใหลกคาเกดความสงสย ไมแนใจวาเปนราคาท�เหมาะสมหรอไมจนอาจทาใหเกดเปนผลเสยหายและการไมจางงานได ตวอยางการประเมนราคา ตองการพมพหนงสอหนา 48 หนา (6ยก) ขนาด 8 หนายกพเศษ เขาเลมไสกาว 1,000 เลม
• คาเรยงพมพยกละ 500 บาท จานวน 6 ยก เปนเงน 3,000 บาท
• คาจดอารตเวรกยกละ 400 บาท จานวน 6 ยก เปนเงน 2,400 บาท
• คาทาเพลท แมพมพกะ 500บาท จานวน 6 ยก เปนเงน 3,000 บาท
• คาพมพยกละ 600 บาท จานวน 6 ยก เปนเงน 3,600 บาท
นศ321 ส�อส�งพมพ : กระบวนการผลตส�งพมพเบ *องตน| 5
• คาเขาเลมไสกาวเลมละ 1 บาท เปนเงน 1,000 บาท
• คากระดาษ (คานวณเปนรม) 20,000 บาท
• บวกกาไร 10% (3,000) รวมเปนเงนท *งส *น 36,000 บาท สรป
ธรกจการพมพในประเทศไทยเปนท *งธรกจการผลตและการบรการท�มรายไดดพอสมควร ทาใหมการพฒนาระบบการพมพ วสดอปกรณ และเคร�องมอตางๆจนเปนท�ยอมรบของนานาประเทศ
ธรกจการพมพมหลายประเภท เชน การผลตหนงสอ วารสาร หนงสอพมพ การจดทาตนฉบบ (เปนหนาท�โดยตรงของนกออกแบบนเทศศลป) การทาแมพมพ โรงพมพซ *งตองมการประเมนราคา โดยควรจะประเมนราคาตามสภาพท�เปนจรง มระบบหรอวธการประเมนราคาท�เหมาะสม และมผลกาไรพอท�จะทาใหเจรญเตบโตหรอสามารถดาเนนงานตอไปได
ธรกจการพมพ
ธรกจการพมพ เปนท *งธรกจการผลต การจดการและการบรการควบคกนไป ในสมยกอน การพมพเปนธรกจขนาดเลก ดาเนนการโดยเจาของคนเดยว คนกลมเดยว เปนธรกจในครอบครว เจาของมกจะดาเนนการทกข *นตอนดวยตนเอง ตอมาเม�อวทยาการและเทคโนโลยทางการพมพเจรญกวหนามากข *น ธรกจการพมพกคอยๆเปล�ยนแปลงไป ขยายตวออกไป การจดการพมพในยคใหมเปนเร�องญแพาะเจาะจง จงมกพบวา ผ ท� รวชาการพมพ แตไมรวชาดานการจดการ หรอมความรทางดานการจดการแตขาดความรทางดานกระบวนการพมพ(กาธร สถรกล 2530 : 2)
งานพมพในปจจบนไดรบการพฒนากาวหนาข *นอยางมาก นบเปนธรกจท�นาสนใจ และมหลายระดบ ต *งแตดาเนนการทกอยางต *งแตเร�มตนจนสาเรจดวยตนเอง จนถงดาเนนการเปนกลม เปนหางหนสวน เปนบรษท ดาเนนการดวยเคร�องจกร เคร�องมอตางๆ เชน สานกพมพ โรงพมพ รานทาเพลทแมพมพ เขาเลมไสกาว จนปจจบนนบไดวา ส�งพมพเปนสวนหน�งของการดาเนนชวตในสงคม ส�งพมพเปนส�งสาคญส�งหน�งท�แทรกอยทกวงการ ท *งดานวชาการ เปนเอกสารตารารวบรวมความรในสาขาตางๆ การบนเทง การสงเสรมธรกจการคา และการเกษตรตางๆ ซ�งมผลกระทบตอเศรษฐกจและสงคม การเมองการปกครอง จนทาใหธรกจส�งพมพขยายตวมากข *นเพ�อสนองตอบความเปล�ยนแปลงของสงคม นอกจากน *ผลประโยชนทางออมอนเน�องมาจากการพมพ เชน การโฆษณาในส�งพมพนบเปนรายไดท�ด ซ�งในบางคร *งกลายเปนรายไดหลกท�หลอเล *ยงส�งพมพน *น โดยเฉพาะอยางย�ง หนงสอพมพรายวนบางฉบบมรายไดเฉล�ยวนละ 10 ลานบาท (ยงไมไดหกคาใชจายอ�นๆ)
นศ321 ส�อส�งพมพ : กระบวนการผลตส�งพมพเบ *องตน| 6
บทบาทของส�งพมพดงกลาว ทาใหมการศกษาคนควา พฒนา ส�งพมพ ระบบและเคร�องพมพ อปกรณ รวมท *งเทคโนโลยการพมพตางๆ ท *งท�นาเขาและสรางข *นใชเองภายในประเทศ ( โรงพมพขององคการคาครสภา สามารถสรางเคร�องพมพออฟเซท 4 - 5 ส ข *น มราคาถกและใชงานไดดมาจนปจจบน ) นอกจากน *กระบวนการผลตส�งพมพ ยงสามารถแยกเปนธรกจยอยๆไดอก เชน การหลอตวเรยง การจดหนาทาตนฉบบส�งพมพ การทาตวเรยงจากเคร�องคอมพวเตอร การทาเพลท ทาแมพมพ สานกพมพ การเขาเลมสาเรจ การอาบมน การอาบยว สายสงและการจดจาหนาย เปนตน ประเภทตางๆของธรกจการพมพ
การผลตส�งพมพ สวนใหญจะทารวมกนไป ท *งน *เพราะแทนพมพมประสทธภาพสง สามารถพมพงานไดหลายๆอยาง อนเปนการใชแทนพมพใหไดประโยชนสงสด เพ�อการศกษาธรกจการพมพ จะขอกลาวแยกออกดงน *
1. การผลตหนงสอ เปนการผลตหนงสอท�วไป หนงสอประกอบการเรยนการสอน เกสารตารา เปนหลก และมกจะดาเนนการควบคไปกบการจดจาหนาย เชน บรษทไทยวฒนาพานช ศนยหนงสอจฬาลงกรณมหาวทยาลย และองคการคาครสภา เปนตน 2. การผลตวารสาร นตยสารตางๆ ปจจบนมวารสาร และนตยสารออกวางตลาดมากมาย เปนท�นยมอานของประชาชนท�วไป จงทาใหธรกจดานน *เกดข *น โดยเฉพาะมสานกพมพ มกองบรรณาธการ มการหาขาว ถายภาพ หาขอมล มนกเขยนประจา ทาใหมหลายเร�องหลายรส มท *งท�จาหนาย เชน โลกบนเทง คสรางคสม แพรว ฯลฯ และแจกฟร เชน นตยสารเซลทรล พรเม�ย (Central Premiore) และมเดย ทวไกด (Media T.V. Guide) เปนตน 3. การผลตหนงสอพมพ เปนธรกจขนาดใหญ เชน หนงสอพมพไทยรฐ หนงสอพมพเดลนวส และหนงสอพมพฐานเศรษฐกจ เปนตน ธรกจส�งพมพประเภทน *มผลตอบแทนท�คมคา แตจะตองมการจดการและการบรหารงานท�ด เพราะมข *นตอนการผลตมาก และสวนใหญจะดาเนนการแบบครบวงจร ต *งแตการหาขาว การหาขอมลตางๆ การจดทาตนฉบบ การพมพและการจดจาหนาย นอกจากน *หนงสอพมพหลายฉบบยงสามารถสรางธรกจยอยในเครอไดอกดวย เชน ธรกจการโฆษณาในหนาหนงสอพมพ นตยสารวเคราะหขาว สปดาหวจารณ และส�อโฆษณาอ�นๆเปนตน 4. การจดทาตนฉบบ เปนธรกจท�เก�ยวของโดยตรงกบนกออกแบบนเทศศลปมากท�สด สามารถดาเนนการดวยตนเองโดยทาเปนธรกจสวนตว หรอรบงานเปนคร *งคราวได หรอจะเปนสวนหน�งอยในสถานประกอบการตางๆได ย�งปจจบนมเคร�องมอใหมๆ ชวยในการจดทาตนฉบบส�งพมพทาใหสะดวกและรวดเรวข *นมาก การรบจดทาตนฉบบน * ทกษะฝมอ ความรบผดชอบ การตรงตอเวลาของนกออกแบบ เปนส�งท�ทาใหลกคาเช�อถอ ซ�งมผลตอ
นศ321 ส�อส�งพมพ : กระบวนการผลตส�งพมพเบ *องตน| 7
งานช *นตอไปแลพเม�อลกคาเช�อใจ อาจจะมอบหมายใหดาเนนการจนครบวงจร โดยใหตดตอกบรานเพลท โดรงพมพ (หลงจากไดจดทาตนฉบบเรยบรอยแลว) 5. โรงพมพ เปนองคประกอบท�สาคญในการผลตส�อส�งพมพทาใหส�งพมพท�ออกแบบไวมจานวนมากข *น โรงพมพเปนสถานประกอบการท�ใชเคร�องจกร เคร�องมอ และวสดตางๆซ�งตองลงทนสง คณภาพของส�งพมพข *นอยกบการจดหาโรงพมพซ�งนบวาเปนเร�องท�สาคญมาก ขอคานงบางประการในการตดสนใจเลอกโรงพมพ
5.1 พจารณาเร�องราคา ควรสบราคาประมาณ 3 แหง แลวเลอกเอาราคาท�เหมาะสม กบงบประมาณท�สด 5.2 ควรตดตอกบโรงพมพ ผ จดการ ดวยตนเอง เพ�อรจก คนเคย ซ�งมผลตอความรบผดชอบในการ
จดพมพ 5.3 พจารณาลกษณะงาน เคร�องหรอแทนพมพ และความเปนระเบยบของโรงพมพ เชน งานพมพ 4 ส ควรพมพกบโรงพมพท�มแทน 4 ส หรออยางนอยแทนสองส เพ�อกระดาษจะไดไมช *า หรอเกดการเหล�อมสข *น 5.4 พจารณาท�ต *งและการเดนทาง เพราะการตดตอกบโรงพมพจะตองไปหลายคร *ง เพ�อความสะดวกรวดเรว (การตดตอดวยโทรศพทแกปญหาไดเพยงระดบหน�งเทาน *น) 5.5 ดผลงานท�ไดพมพไปแลวของโรงพมพ การจดระบบงาน การแบงงาน บรรยากาศของโรงพมพ และความเปนระเบยบเรยบรอยของหองปฏบตการพมพตางๆ ส�งเหลาน * เปนสวนหน�งท�ทาใหลกคาคาดการไดวา ผลงานท�จะจางพมพจะตองออกมาดมคณภาพ ในกรณท�เปนส�งพมพประเภทหนงสอ เอกสารตาราตางๆ มแนวทางในการดาเนนการจดพมพดงน *
• การจดพมพเอง เปนการดาเนนการตดตอกบโรงพมพและจดจาหนายเอง การจดพมพในลกษณะน *เหมาะกบผ ท�มเงนทนเปนของตวเอง ทาใหราคาขายไมสงนก ถามตลาดท�สามารถจะจาหนายไดหมดในระยะเวลาส *น จะทาใหไดกาไรสง ถาใชเวลาในการจาหนายหนงสอนานจะทาใหรายไดกระจาย ดงน *นผจดพมพตองมระบบการจดเกบดจะคมกบทนท�ลงไป
• การขายลขสทธrหนงสอ เปนการดาเนนการตดตอกบสานกพมพตางๆ ท�ทาธรกจดานน * เชน โอเดยนสโตร รวมสาสน แพรพทยา ด.ด.บ คสโตร เปนตน การจดจดพมพลกษระน *จะไดคาตอบแทนเปนกอนโดยไมตองลงทนดวยเงนตนเอง ไมตองจดจาหนาย เพยงแตนาเสนอตนฉบบตอสานกพมพท�มนโยบายทางดาน * โดยเฉพาะนกเขยนท�มช�อเสยง ตดตลาด สานกพมพอาจจะนาเงนสดมาใหถงบานกม บางคร *งอาจจะไดรบคาตอบแทนเปนเปอรเซนตจากราคาหนาปก และจานวนพมพ ตามท�ตกลงกน แตท�ใชกนในปจจบนคอ ถาเปนนกเขยนจะไดรบ
นศ321 ส�อส�งพมพ : กระบวนการผลตส�งพมพเบ *องตน| 8
ประมาณ 13 - 15 เปอรเซนต ถาเปนนกเขยนหนาใหมจะไดรบประมาณ 10 -12 เปอรเซนต และมระยะเวลาการจายคาลขสทธrตามท�ตกลงกน
6. ธรกจการทาแมพมพ เปนธรกจท�ตองใชผ ท�ชานาญการเฉพาะดานน *รวมมอ ท�นบวนจะพฒนาข *นเร�อย ๆ แตกอนใชวธแกะไมทาแมพมพ ตอมามการหลอตวพมพ การทาบลอก มการทาแมพมพพ *นราบ แมพมพรองลก การทาแมพมพสอดสดวยระบบ Convention Masking Method การถายฟลมแยกสดวยกลองโปรเซส ปจจบนมการแยกสดวยเคร�องสแกนเนอร แทนท�เคยแยกสดวยมอหรอฟลเตอร ชวยสามารถทางานไดสะดวก รวดเรว และเท�ยงตรงข *น จนทาใหไดงานพมพท�มคณภาพ แตราคาตนทนหรอราคาเคร�องมอการผลตกสงข *น ( นาภมใจท�ธรกจการทาแมพมพในประเทศไทยไดมาตรฐานสากล ดงจะเหนไดวามรานทาแมพมพหลายแหงใน กทม.สามารถ รบทาแมพมพจากตางประเทศได) 7. ธรกจการทารปเลมสาเรจ เปนธรกจท�เก�ยวเน�องกบการผลตส�งพมพมหลายประเภท เชน การเขาเลมหนงสอ (เยบกลาง เขาสน เขาเลมไสกาว การเยบก�) ธรกจดงกลาวจะตองมเคร�องมอโดยเฉพาะและตองใชพ *นท�พอสมควร จงทาใหโรงพมพสวนใหญไมดาเนนการเองแตจะรบเปนผประสานงานใหครบวงจร นอกจากน *การอาบมน การป *มทอง ไดคท กสามารถทาเปนธรกจได ซ�งมคาตอบแทนสง และมงานทาตลอด 8. ธรกจการจดจาหนาย สวนใหญจะเปนส�งพมพปรพเภทหนงสอ วารสาร และนตยสารท�วไป การจดจาหนายมต *งแตรานคาขนาดเลก (ขายปลก) แพงลอย ไปจนถงรานคาขนาดใหญหรอท�จดเปนสายสงกม เชน ศนยหนงสอกรงเทพ ศกสตสยาม ศนยหนงสอจฬาลงกรณและเคลดไทย เปนตน เปนธรกจท�ไมตองลงทนมากนก โดยนาหนงสอไปวางตามรานท�อยในเคลอเดยวกน แลวหกเปอรเซนตจากราคาขาย เชน ใชบรการของสายสงจะคด 30 - 70 เปอเซนต รานคาปลกจะคด 20 - 25 เปอรเซนต จากราคาหนาปก ปจจยสาคญในการประกอบธรกจการพมพคอ ตนทนและกาไร ถามการจดการท�ดมการประเมนตนทน ประเมนราคา คาแรง อยางถกตอง แมนยา กสามารถกาหนดกาไรไดตนทนการผลตในธรกจการพมพม 2 ลกษระคอ ตนทนท�เปนวสดส�งของ เชน แทนพมพ แมพมพ กระดาษหมกพมพ และอปกรณตางๆท�สามารถประเมนราคาตอหนวยได และตนทนท�เปนคาสกหรอ คาดแล คาควบคม คาบารงรกษาซ�งไมสามารถตราคาตอหนวยได การประเมนราคาควรนาตนทนท *งสองมารวมกนดวย ในสวนของลกคา การคดราคาส�งพมพทาไดท *งกอนพมพโดยการประเมนราคากวางๆ การเสนอราคา ลกคาสามารถตอรองได ถาเหนวาราคาสงเกนไปไมเหมาะสมอาจจะไมตกลงกได สวนการคดราคาการโฆษณาในหนาหนงสอพมพ เปนการคดคาใชจายในการพมพตอรองไดนอยหรอไมไดเลย
นศ321 ส�อส�งพมพ : กระบวนการผลตส�งพมพเบ *องตน| 9
อยางไรกตามการดาเนนธรกจการพมพในปจจบน มการแขงขนกนอยางกวาขวางมากข *นทกวน จงตองมการวางแผน เพ�อกาหนดแนวทางในการดาเนนการ ใหไดมาซ�งความม�นคงความกาวหนา ขอคานงตอไปน * เปนพ *นฐานในการดาเนนธรกจท�วไป
1. ความอยรอด (Survival) หมายถงการดาเนนธรกจหรอการลงทน ตองมผลตอบแทนท�คมคา เพ�อท�จะดาเนนการตอไปได
2. ควรมกาไร (Profit) หมายถงการจดการ และระบบการจดการท�ด จนทาใหไดกาไรและนามาใชจาย หมนเวยน ทาใหเกดกาลงใจและแรงจงใจในการทางาน
3. การเจรญเตบโต (Growth) หมายถง การดาเนนธรกจไประยะหน�ง แลวประสบผลสาเรจ มผลกาไรหรอคาตอบแทนท�คมทน กจะสงผลใหธรกจขยายตวมากข *น สามารถผลตสนคาหรอบรการเพ�มมากข *น มฐานะทางการเงนหรอทรพยสนของบรษทเพ�มมากข *น
4. การรบผดชอบตอสงคม (Social Responsibiliy) หมายถงการกาหนดวตถประสงคหรอแนวคดของธรกจ ตองมความรบผดชอบตอสงคม ใหความเปนธรรมตอลกคา และผบรโภค มความรบผดชอบตอสนคาหรอบรการท�ผลตข *น รบผดชอบตอสภาพแวดลอม ไมขดกบกฏหมายศลธรรม และจารตประเพณของสงคม (นนทา วทวฒศกดr 2537 : 180)
ขนตอนกระบวนการผลต
1.กระบวนการวางแผนกอนการผลต (Prepress)
การผลตส�อส�งพมพสามารถจดลาดบไดเปนข *นตอนหรอ “กระบวนการ” ใหเหนภาพไดต *งแตเร�มตนทางาน จนสาเรจใหชดเจนย�งข *นได ซ�งคาวา “กระบวนการ” พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ.2525 ใหความหมายวา “กรรมวธ หรอลาดบการกระทาซ�งดาเนนตอเน�องกนไปจนสาเรจลง ณ ระดบหน�ง” มาจากคาภาษาองกฤษวา “process” ข *นตอนหลกๆ ในการผลตส�อส�งพมพท�ครอบคลมทกกกระบวนการ อาจแบงไดเปน 4 ข *นตอน ไดแก
1. ข *นตอนการวางแผนออกแบบและกาหนดแนวคดในการจดทา (Pre-prepress) คอ ข *นตอนการออกแบบและการวางแผน ในการผลต ซ�งตองพจารณาถงวตถประสงคในการใชงาน งบประมาณ รปราง ขนาด องคประกอบของส�อส�งพมพ วสดท�ใชในการพมพ รวมท *งตนฉบบ
2. ข *นตอนการเตรยมตนฉบบเพ�อการพมพ (Prepress) คอ การจดเตรยมตนฉบบท *งหมดเพ�อนาไปถายทอดเปนแมพมพ
3. ข *นตอนการพมพ (Press) คอ การพมพหมกจากแมพมพลงบนกระดาษดวยเคร�องพมพ
นศ321 ส�อส�งพมพ : กระบวนการผลตส�งพมพเบ *องตน| 9
4. ข *นตอนหลงการพมพ (Afterpress) คอ กระบวนการหลงการพมพเพ�อใหไดส�อส�งพมพท�สาเรจรปตามท�ออกแบบ หรอกาหนดไว ไดแก กจกรรมท�เก�ยวกบ การตด/เจยน การพบ การเกบเลม การทาเลม การเจยนเลม เปนตน
2.กระบวนการในข �นตอนการผลต (Press) กระบวนการในข *นตอนของการผลตส�อส�งพมพ แบงไดเปน 3 ข *นตอนใหญดวยกน (จนทนา ทองประยร : 2537, หนา 21) ไดแก งานกอนพมพ(prepress work) งานพมพ(press work) และงานทาสาเรจ(finishing after press work) ข *นตอนของการผลตท *งหมดขางตน จะกระทาภายหลงผานกระบวการกอนการผลต ไ ดแก การวางแผนการผลต การเตรยมตนฉบบ และการบรรณาธกร หรอการตรวจแกตนฉบบเสรจส *นสมบรณแลว ไดแก งานกอนพมพ ประกอบดวยข *นตอนตางๆ ไดแก การเรยงพมพ การพสจนอกษร การทาอารตเวรก การถายฟลม และการเตรยมพมพ
งานพมพ ประกอบดวยการถายทอดภาพและขอความจากแมพมพลงบนวสดพมพโดยใชเคร�องพมพ งานทาสาเรจ ไดแก ข *นตอนการพบวสดพมพ การเขาเลม การทาเลม การเขาปก การตดเจยน
และการแปรสภาพ งานพมพ เชน การอาบมน(vanishing) การเคลอบพลาสตก(laminating) การเดนทอง(hot stamping) การพมพนน(embossing) เปนตน
ในงานพมพส�อส�งพมพทกชนด แมจะมลกษณะ ประเภท รปแบบ วตถประสงค วสดท� ใชพมพ
และกรรมวธในการพมพ ท�แตกตางกน แตส�งพมพทกชนดจะตองผานกระบวนการพมพเหมอนๆ กน กลาวคอ มลาดบข *นตอนของกระบวนการ ผลตส�อส�งพมพ มข *นตอนเปนพ *นฐาน ดงน *
1. การเรยงพมพ (Computgraphic) 2. การจดวางหนา หรอ เลยเอาต (Lay out) 3. การจดทาอารตเวรก (Art work) 4. การพสจนอกษร (Proof reading) 5. การทาแมพมพ (Printed plate) 6. การตพมพ (Press) 7. การเขาเลม
นศ321 ส�อส�งพมพ : การจดการส�อในงานออกแบบส�งพมพ | 3
1. การเรยงพมพ (Computgraphic) เทคโนโลยของการเรยงพมพ การเรยงพมพเพ�อทาตนแบบท�เปนอารตเวรกของการพมพออฟเซต ทาไดหลายวธ เชน พมพดด เรยงพมพโดยตวโลหะ(เลตเตอรเพรส) เรยงพมพดวยเคร�องคอมพวเตอร แตละวธกมความเหมาะสม คณภาพ และราคาแตกตางกนออกไป (วนชย ศรชนะ : 2536, หนา 4)
1) การเรยงพมพดวยมอดวยตวเรยงโลหะเปนเทคนคการเรยงพมพท�เกาแกท�สดของการพมพเลตเตอรเพรส และยงคงมใชมาจนถงปจจบน ถงแมวาไดรบความนยมนอยลงกตาม แตดวยคณสมบตเฉพาะหลายอยางท�ด กทาใหยงมความจาเปนตองใชอย
2) การเรยงพมพดวยเคร�องพมพดด หรอเคร�องไมโครคอมพวเตอร เปนการเรยงพมพ เ พ� อนาไปทาตนฉบบของการพมพออฟเซต มคณภาพพอใชไ ด ราคายอมเยา มการใชในวงการศกษา เปนสวนใหญ ในการทางคามใชบางแตไมมากนก
3) การ เ รยงพม พ ดวยเค ร� อง เ รยงพมพคอมพว เตอ ร ห รอการ เ รยงพมพ ดวยแสง เ ป น ก า ร เ ร ย ง พ ม พ เ พ� อ ก า ร น า ไ ป ท า เ ป น ต น ฉ บบ เ พ� อ ก า ร พ ม พ อ อ ฟ เ ซ ตห ร อ ก า ร พ ม พ ร ะ บ บ อ� น ๆ ไ ด ข อ ด ข อ ง ก า ร เ ร ย ง พ ม พ ว ธ น * ค อ ร ว ด เ ร ว มตวอกษรใ ห เ ลอกมากแบบมากขนาด สามารถทางานเ รยงพม พ ไ ดมากกวา การเรยงดวยมอประมาณ 6-7 เทา ขอเสยกคอ ตวเคร�องและวสดท�ใชประกอบ เชน กระดาษไวแสง และน *ายา มราคาแพง
แนวปฏบตของการเรยงพมพ จ า ก ก า ร วจย ค ว า ม ส า ม า ร ถใ น ก า ร อ า น พ บ ว า เ ว ล า อ าน ห นง ส อส า ย ต า ขอ ง ค น เ ร า จะกวาดผานหนากระดาษในลกษณะ ของการกระโดดและหยดเปนชวงๆ โดยจะหยดเพงด บ า ง ก ล ม ค า เ ป น เ ว ล า ค ร *ง ล ะ ป ร ะ ม า ณ เ ศ ษ ห น� ง ส ว น ส� ข อ ง ว น า ท แ ล ว ก จ ะ ก ว า ด ส า ย ต า ต อ แ ล ะ ก ร ะ โ ด ด ข า ม ไ ป ย ง ก ล ม ค า ต อ ๆ ไ ป น อ ก จ า ก น * ก า ร ว จ ย ย ง พ บ ว า เม�ออานหนงสอสายตาจะใหความสาคญท�คร� งบน ของตวอกษรแตละตวมากกวาบรเวณคร�งลาง หากแบบของตวอกษรท�เลอกใชของสวนบนของตวอกษรแตละตวแตกตางกน อยางชดเจนแลว จะย�งชวยทาใหอานขอความไดอยางรวดเรวและเขาใจไดงายข *น สรพล เวสารชเวศย(2523) ใหตวอยาง ของแนวปฏบตในการเรยงพมพไวตอไปน *
• รปรางของตวอกษร ตวอกษรประเภทบบผอม (condensed) หรอประเภทกวาง (expand) จะอานยากกวา ตวอกษรท� มความกวางปกต ตวอกษรท� มลกษณะ รปทรงเรขาคณตของตวอกษรแบบ San Serifs บางรน จะอานยาก เพราะแตละตวอกษร มรปทรงคลายๆ กน ยากท�จะแยกความแตกตางออกจากกน
นศ321 ส�อส�งพมพ : การจดการส�อในงานออกแบบส�งพมพ | 4
• ชองไฟระหวางตวอกษร มสวนสาคญท�ทาใหอานงายหรอไม ตวอกษรท�ชดเกนไป ทาใหไมนาอาน แตถาหาง เกนไปกจะทาใหอานยาก
• การใชตวเลข ตวเลขขอลชดตวอกษรแบบด *งเดม (old style) จะอานงายกวาตวเลข ของชดตวอกษรแบบ สมยใหม ผ อานจะ รบ ร จ านวนท� เ ปนตว เลขไ ดง ายกวา จานวนท�เปฯตวอกษรหรอเลขโรมน ผ อานสวนใหญ ชอบดตารางมากกวาแผนภม แตบางคร *งแผนภมอาจดเ ขาใจไดงายกวา ในกรณท�จดเ รยงเปนตาราง ควรใช ตวเลขท�มขนาดไมต�ากวา 8 พอยท ดวยชองวางระหวางแตะละคอลมนไมนอยกวา 1 ไพกา
• ต วประดษ ฐ (display type) ห า ก ม ข น า ด ท� แ ต ก ต า ง ก น ไ ม ค อ ย ม ผ ล มากตอความสามารถในการอาน การ รจก ใ ช พ *น ท� ขาวจะชวยให ขอความน *น นาอานมากข *น
• ปญหาเก�ยวกบส ตวอกษรท�อานงายท�สดคอตวอกษรสดาท�พมพบนกระดาษสขาว ก า ร ใ ช ค ส ท� ผ ด จ ะ ท า ใ ห ต ว อก ษ ร อ า น ย า ก เ ช น ต ว อก ษ ร แ ด ง บ น พ *น ส ด า ห ร อ ต ว อ ก ษ ร ส ข า ว บ น พ *น ส เ ห ล อ ง ห ร อ ต ว อ ก ษ ร ส ข า ว บ น พ *น ส ฟ า สวนคสท�ชวยใหอานงาย ไดแก ตวอกษรสเหลองบนพ *นสน *าเงน สแดง หรอสมาเจนตา
• ก า ร ย อ ห น า ก า ร ย อ ห น า ท� ต น บ ร ร ท ด ป ร ะ ม า ณ 2-3 เ ซ น ต เ ม ต ร จะชวยใหอานงายกวาไมมการยอหนาเสยเลย หากไมประสงคจะยอหนาท�ตนบรรทดแลว ควรมการเวนบรรทดวางชวย
• ชองวางระหวางบรรทด ถา เ รยงตวอกษรชดกนมากจะอานยากและดอดอด ค ว ร จ ด เ ร ย ง ใ ห แ ต ล ะ บ ร ร ทด ห า ง ก น เ ล ก น อ ย โ ด ย เ พ� ม อ ก ป ร ะ ม า ณ 20% ข อ ง ข น า ด ต ว อ ก ษ ร จ า ก ร ะ ย ะ บ ร ร ท ด ป ก ต (solid) ต ว อ ก ษ ร ท� เ ป น ต ว ห น า ต อ ง ก า ร ร ะ ย ะ ห า ง ร ะ ห ว า ง บ ร ร ท ด ม า ก ก ว า ต ว ท� บ า ง ก ว า โดยท�วไปแลวชองวางระหวางบรรทด ควรมากกวาชองวางระหวางคา
• การใชตวนาและตวตาม ตวตาม(lowercase) อานงายกวาตวนา(upper case) อ ย า ง ม า ก ใ น ส ว น ข อ ง เ น *อ ค ว า ม ใ น ส ว น ใ ห ญ ย ก เ ว น ใ น ส ว น ซ� ง เ ป น หว ข อ ท� ม ข อ ค ว า ม ไ ม ย า ว ม า ก น ก อ า จ จ ะ ไ ม ค อ ย ม ค ว า ม แ ต ก ต า ง ก น ม า ก น ก ก า ร เ ร� ม ต น แ ต ล ะ ป ร ะ โ ย ค ด ว ย ต ว น า แ ล ะ ข อ ค ว า ม ไ ม ย า ว ม า ก น ก จะชวยใหเน *อความอานงาย ตวประดษฐ ซ�ง เ รยงเปนตวนาท *งหมดจะอานยาก เน *อความ(body copy) ซ�งเรยงเปนตวน◌าท *งหมด ย�งอานยากไปใหญ เพราะผ อาน จ ะ ต อ ง อ า น ท ล ะ ต ว อ ก ษ ร แ ท น ท� จ ะ อ า น แ บ บ เ ป น ก ล ม ค า ท า ใ ห ค ว า ม เ ร ว
นศ321 ส�อส�งพมพ : การจดการส�อในงานออกแบบส�งพมพ | 5
ในการอานชาลงประมาณ 15%
• ค ว า ม ย า ว ข อ ง บ ร ร ท ด ข *น อ ย ก บ ข น า ด แ ล ะ แ บ บ ข อ ง ต ว อ ก ษ ร ท� ใ ช บรรทดท�ส *นเกนไปหรอยาวเกนไป ยอมทาใหอานยากท *งส *น สาหรบตวอกษรขนาด 9-12 พอยท แตละบรรทดควรมความยาวประมาณ 10-12 คา ซ�งอาจจะมความยาว บรรทดละ 18-24 ไพกา ถาใชตวอกษรขนาดเลกลง ความยาวบรรทดกควรจะหดแคบลง ตามสวน การเรยงพมพแบบ 2 คอลมนจะชวยใหอานงายกวาการเรยงแบบคอลมนกวางๆ เพยงคอลมนเดยว
• ตวเจาะขาว ตวอกษรสขาวบนพ *นดาจะอานยากกวาตวอกษรสดาบนพ *นสขาวประมาณ 15% จากการวจย พบวาผอานมากกวา3 ใน 4 ชอบอานขอความท�เปนตวอกษรสดาบนพ *นสขาวมากกวา ถาจาเปนตองใช ตวอกษรเจาะขาว ไมควรใชตวเลกกวา 12 พอยท
• การใชพ �นขาว ย�งรจกการใชพ *นขาวมากเทาไรกย�งสามารถดงดด ความสนใจจากผอานไดมากเทาน *น
• น �า ห น ก ท� ต า ง ก นข อ ง ต ว อ ก ษ ร ต ว อ ก ษ ร ท� ม น *า ห น ก ข น า ด ป า น ก ล า ง จะอานงายกวาตวหนาหรอตวบาง ตวปกตจะงายกวาตวเอน ตวหนา ตวบบผอม แ ล ะ ต ว ก ว า ง ถ ง แ ม ต ว เ อ น จ ะ ด ส ว ย ง า ม ก ต า ม แ ต ก า ร ใ ช ต ว ห น า เปนการเนนขอความสาคญจะดกวา แตถาใชตวหนามากเกนไปจะทาใหสายตาลาไดงาย
หนวยวดในการพมพ 1 น *ว = 6 ไพกา = 72 พอยท 1 ไพกา = 12 พอยท 2) การจดวางหนา หรอ เลยเอาต (Lay out) การจดวางหนา หรอการออกแบบส�อส�งพมพ ประกอบดวยข *นตอนสาคญ 4 ข *นตอน คอ ก า ร ก า ห น ด ร ป แ บ บ แ ล ะ ข น า ด , ก า ร ท า แ บ บ ร า ง ห ย า บ ( r o u g h l a y o u t ) , การทาแบบรางสมบรณ(Comprehensive layout) และการทาแบบจาลองของส�อส�งพมพ สาเรจ หรอดมม�(Dummy) โดยมรายละเอยดดงน *
2.1) การกาหนดรปแบบและขนาด เปนการหารปแบบเฉพาะตวของส�อส�งพมพท�จะออกแบบ เชน การออกแบบส�อ ส�งพมพเปนหนงสอพมพพรอมกบขนาด เปนตน
2.2) การทาแบบรางหยาบ(rough layout) เปนการแปลงรปแบบความคด จากขอแรกสรปแบบท�มองเหนได นยมทา เปนขนาดเลกกวาของจรง แตไดสดสวนท *งรปรางและขนาด ก า ร ท า แ บ บ ร า ง ห ย า บ อ า จ ท า ห ล า ย ช *น แ ล ะ ห ล า ย แ บ บ เ พ� อ ใ ห เ จ า ข อ ง ง า น เ ล อ ก
นศ321 ส�อส�งพมพ : การจดการส�อในงานออกแบบส�งพมพ | 6
โดยเลอกทาเฉพาะหนาสาคญ เชน หนาปก หนาแรก นอกจากน * ควรมการกาหนดตาแหนงตวอกษร และภาพประกอบ ในการกาหนดตาแหนงตวอกษรนยมใชตวอกษรสมมต(blind text) เชน ใชตว ก หรอ NO แทนขอความท *งหมด
2.3) การทาแบบรางสมบรณ(Comprehensive layout) เปนการทารางหยาบใหสมบรณข *น นยมทาเปนขนาดเทากบ ส�งพมพท�จะทาและใชกระดาษท�จะใชในการพมพจรง โดยมการกาหนด ลกษณะ ข น า ด แ บ บ ต ว พ ม พ (typeface) ห ร อ แ บ บ ต ว อ ก ษ ร แ ล ะ ภ า พ ป ร ะ ก อ บ โดยใชสญลกษณแทนขนาดและชวงบรรทด หรอชองวางระหวางบรรทด นอกจากน *ยงมการกาหนด รายละเอยดและเทคนคพเศษอ�นๆ ในการจดทา เชน การกาหนดส การกาหนดเปอรเซนตเมดสกรน และรายละเอยดอ�นๆ
2.4) ก า ร ท า แ บ บ จ า ล อ ง ข อ ง ส� อ ส� ง พ ม พ ส า เ ร จ ห ร อ ด ม ม� (Dummy) เ ป น ก า ร ท า ร ป แ บ บ จ า ล อ ง ข อ ง ส� ง พ ม พ ส า เ ร จ เ พ� อ ใ ช ค ว บ คม ก า ร พบ แ ล ะ ก า ร จ ด ห น า น ย ม ท า เ ป น ข น า ด ย อ ส ว น ถ า ส� ง พ ม พ ท� จ ะ ท า ม ข น า ด ใ ห ญ จ ะ ใ ช ก า ร พ บ ก ร ะ ด า ษ ใ ห ม ล ก ษ ณ ะ เ ป น ร ป ส� ง พ ม พ ท� จ ะ จ ด ท า แ ล ว เ ข ย น ร า ย ล ะ เ อ ย ด ข อ ง แ ต ล ะ ห น า ล ง ไ ป ค ว า ม ล ะ เ อ ย ด ข อ ง ด ม ม� ข *น อ ย ก บ ค ว า ม ย า ก ห ร อ ค ว า ม ซ บ ซ อ น ใ น ก า ร จ ด ส� ง พ ม พ ถ า เ ป น ส� ง พ ม พ ท� ใ ช ข *น ต อ น ง า ย ๆ ก า ร ท า ดม ม� อ า จ เ ป น ก า ร ท า แ บ บ ห ย า บ แ ต ถ า เ ป น ส� ง พ ม พ ท� ใ ช ค ว า ม ซ บ ซ อ น ใ น ก า ร จ ด ท า ก า ร ท า ด ม ม� ค ว ร เ ป น แ บ บ ล ะ เ อ ย ด เ พ� อ ใ หผ ป ฏ บต ง า นใน แตล ะ ข *นตอ นทร าบ ข อมล ท� เ ก� ย ว ของ แล ะ ส าม า รถ ส� อคว าม ห ม า ย ไดตรงกบท�ผออกแบบตองการ
ขอมลท�ควรกาหนดในดมม�แบบละเอยด(dummy scale) ไดแก ขนาดหนงสอ การลาดบเลขหนา ก า ร ล า ดบ เ น *อ ห า ข น า ด แ ล ะ แ บ บ ตว พ ม พ ห ร อ ต ว อ ก ษ ร จ า น ว น ส ท� ใ ช จ า น ว น ข น า ด และรปแบบของคอลมนในแตละหนา การจดวางตวอกษร ใหเรยงชดซาย(flush left หรอ left alignment) หรอใหมการปรบแบบเตมแนว(Justification) หรอการเรยงชดซายและชดขวา ในบรรทดเดยวกน นอกจากน * ยงควรกาหนดความยาวของบรรทด ตาแหนงและขนาดของภาพประกอบ ตารางประกอบ แผนภม การเนนหวเร� อง การกาหนดความยาวบรรทด ลกษณะการพบ การเกบเลม การเขาเลม และรายละเอยดอ�นท�จาเปนตอการจดท ◌าส�อส◌◌งพมพ
2.5) การจดทาตนแบบส�อส�งพมพ (Mock-up) หมายถง การจดทาส�อส◌◌งพมพจาลอง เ พ� อ ท ด ส อ บ ค ว า ม เ ป น ไ ป ไ ด แ ล ะ ห ย� ง ร ค ว า ม ร ส ก ข อ ง ผ อ า น เ ม� อ พ บ เ ห น ง า น ตลอดจนความรสกของลกคาผ เปนเจาของงาน สวนใหญจะใชวธพมพออก ทางเคร�องพมพเลเซอร แลวประกอบเปนเลมตนแบบข *นมาด ในปจจบนการจดทาส�อส�งพมพบางประเภท ผ จดทานยมจดทา ต น แ บ บ จ า ล อ ง ข อ ง ส� อ ส� ง พ ม พ ท� จ ะ จด ท า ข *น ม า พ จ า ร ณ า ค ว า ม เ ป น ไ ป ไ ด ใ น ก า ร จด พ ม พ
นศ321 ส�อส�งพมพ : การจดการส�อในงานออกแบบส�งพมพ | 7
รวมท *งความเปนไปไดในแงการจาหนาย และหาผ สนบสนนการจดพมพ เชน ผ ลงโฆษณา เปนตน ซ�งเรยกตนแบบน *วา “Mock up” 3) การจดทาอารตเวรก (Art Work) กระบวนการจดทาอารตเวรกจะดาเนนการตอเน�องมาจากการจดวางหนาหรอการวางเลยเอาต เปนการจดทางานศลป โดยจดวางองคประกอบในหนาส�อส�งพมพ ไดแก ขอความ รปภาพประกอบ กรา ฟ กตา ง ๆ ม าจดวาง ต าม ท� ไ ด ก าหน ดไ ว ใน เ ล ย เ อา ต ถอ เ ป นการจด ทา ต นฉ บบจ ร ง ข *น กอนท�จะสงไปทาแมพมพน�นเอง ปจจบนน *นยมใชคอมพวเตอรและโปรแกรมผลตส�อส�งพมพ ในการจดทา 4) การพสจนอกษร (Proof Reading)
มวตถประสงคเพ�อตรวจสอบความเรยบรอยของช *นงานอารตเวรกกอนสงไปเขาสกระบวนการจดทาแมพมพตอไป ซ�งการพสจนอกษรเนนในดานความถกตองในการใชภาษา เชน การสะกด การนต การข *นยอหนาใหม การจดวางรปแบบ ภาพประกอบเร�อง และคาบรรยายใตภาพ 5) การทาแมพมพ(Printed Plate) สาหรบการพมพในปจจบนท�ใชกนสวนมากคอ การพมพแบบดจทล และการพมพแบบออฟเซต การพมพแบบดจทล1 เทคโนโลยการพมพระบบดจทล เปนววฒนาการการพมพยคใหม เพราะอาศยเทคนคการพมพท�ไมจาเปนตองใชแมพมพอกตอไป ปจจบนเคร�องพมพระบบดจทลกาลงไดรบความนยมอยางแพรหลายกบวสดส�งพมพ กระดาษ ตวอยางของเคร�องพมพระบบดจทล ไดแก พรนเตอร Ink jet และพรนเตอรเลเซอร เปนตน การนาเคร�องพมพแบบดจทลมาใชในการพมพส�งทอน *นยงคงมขอ จากดอยมาก และตองมการลง ทนการวจย และพฒนาดานน *อกมาก ในปจจบนขอจากดของการพมพระบบดจทลคอ ความเรวท�ยงสการพมพดวยเคร�องพมพสกรนทรงกระบอกไมได แตมขอไดเปรยบถาหากนามาใชในการพมพปรฟส ซ�งทาใหลดตนทนการผลตลงไดมากและชวยทาใหประหยดเวลา เพราะไมมความจาเปนตองเตรยมแมพมพ แตขอจากดอนสาคญคอความเรวในการพมพท�คอนขางชาโดยเฉล�ย 2 ตร.ม./นาท ในขณะท�อตราเรวของการพมพดวยเคร�องพมพสกรนทรง กระบอกเฉล�ยอยท� 39 ตร.ม./นาท ทาใหการเจรญเตบโตของตลาดเคร�องพมพดจทลสาหรบการพมพส�ง ทอมอตราการเจรญ เตบโตท�คอนขางต�า สวนใหญจะเปนตลาด
1 ท�มา : บทความเร�อง เทคโนโลยการพมพระบบดจทล (Digital Printing Technology) โดย ดร.กาว ศรกลกจ : ภาควชาวสดศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย
นศ321 ส�อส�งพมพ : การจดการส�อในงานออกแบบส�งพมพ | 8
สาหรบการพมพปรฟ พมพภาพ ศลปะบนเส *อผา และการพมพท� มจานวนออเดอรต�าและตองการความรวดเรวในการสงมอบ
การพมพระบบพนหมก หลกการทางาน ของเคร�องพมพระบบพนหมกน *น หวพมพจะ ทาหนาท�สรางละอองหมกท�มขนาดเลกๆ และจะถกพนออกทางปลาย nozzles ท�มขนาดเลกๆ ละอองหมกพมพเหลาน *จะถกบงคบใหพงตกลงในตาแหนงท� ตองการบนวสดพมพไดอยางแมนยา ระบบการพมพแบบ พนหมกสามารถแบงออกเปน 2 กลมใหญๆ คอ 1. ระบบพน หมกแบบตอเน�อง (Continuous ink jet) เทคนคของการพมพแบบ น * หมกพมพจะ ถกพนออกมาตลอดเวลา ละอองหมกพมพจะ ถกชารจใหมประจดวย Charge electrode หลงจากน *นหมกพมพจะถกบงคบใหเคล�อนท� เบ�ยงเบนดวย Deflection plate ใหไปตกลงบนกระดาษพมพในตาแหนงท�ตองการ 2. ระบบพน หมกตามส�ง (Drop on demand) หลกการทางานของ เคร�องพมพแบบน * ละอองหมกจะถกพนออกมาเม�อถกส�ง โดยท�ละอองหมกจะถกพนออกมาท ละหยด ทกหยดจะถกนาไปใชหมด ระบบการพมพแบบ น *ไมจาเปนตองชารจประจหมกเหมอนกบระบบพนหมกแบบตอเน�อง จงสามารถใชพมพสน *า (สรแอคทฟ, สแอซด) สตรหมกพมพสาหรบ เคร�องพมพระบบดจทล หมกพมพสาหรบ นามาใชกบเคร�องพมพระบบดจทลน *น จาเปนตองใหความพถพถนในการเตรยมเปนพเศษ ท *งน *เพราะหมกพมพตองมสมบตพเศษท�แตกตางจากหมกพมพสาหรบพมพซลคสกรนท�วไป เชน สมบตแรงตงผวของหมกพมพ และสมบตการแหง ตวของหมกพมพตอง เหมาะสม สมบตแรงตงผวของหมกพมพน *นจะเปนตวควบคมไมใหละอองหมกพมพยบตวหรอแตก เสยกอน กอนท�จะพงไปตกลงบนวสดพมพ สวนสมบตการแหง ตวของหมกพมพก ตองควบคมใหมความเหมาะสมดวย ท *งน *เพราะถาหมกพมพแหงตวเรวจนเกนไปกอาจจะทาใหปลายของทอสงหมก น *นเกดการอด ตนเกดข *น แตถาหมกพมพแหง ชาจนเกนไปกอาจจะทาใหลายพมพบนวสดพมพน *นไมชดเจนเน�องจากการแพร ของหมกพมพ หมกพมพสาหรบ เคร�อง Ink jet น *น สวนใหญจะใชสรแอคทฟ และสดสเพส การพมพแบบออฟเซต
เ น� อ ง จ า ก ก า ร พ ม พ ส ว น ม า ก น ย ม ใ ช ร ะ บ บ ก า ร พ ม พ แ บ บ อ อ ฟ เ ซ ต ซ� ง ก า ร ท า แ ม พ ม พ เ ร� ม ต น ต *ง แ ต ก า ร น า ช *น ง า น อ า ร ต เ ว ร ก ม า แ ย ก ส เ พ� อ ใ ห ไ ด ฟ ล ม แลวนาไปถายลงบนแผนสงกะสเคลอบน *ายาสารเคม เพ�อใหเกดรปรอยตามตนฉบบ ตางกบการพมพ
นศ321 ส�อส�งพมพ : การจดการส�อในงานออกแบบส�งพมพ | 9
ใ น ร ะ บ บ เ ล ต เ ต อ ร เ พ ร ส ซ� ง ก า ร ท า แ ม พ ม พ เ ป น เ พ ย ง ก า ร น า บ ล อ ก โ ล ห ะ เ ช น ตวอกษรท�มการจดทาไวเรยบรอยแลว มาเรยงตอกนตามตนฉบบ
ส�งพมพท�เหมาะ กบ offset2
ระบบออฟเซตเปนระบบการพมพท�ใชกนมาก ท�สดท�วโลกในปจจบนเพราะใหงานพมพท�สวยงามมความคลองตวในการจดอารตเวรกและไมวาจะออกแบอยางไรการพมพกไมยงยากมากจนเกนไปประกอบกบ ความกาวหนาในการทาฟลมและการแยกสในปจจบน ทาใหย�งพมพจานวนมากเทาไหรกจะย�งถกลง ส�งพมพท�จะพมพดวยระบบออฟเซตควรมลกษณะดงตอไปน * 1. มจานวนพมพต *งแต 3,000 ชด ข *นไป 2. มภาพประกอบหรองานประเภท กราฟ มาก 3. ตองการความรวดเรวในการจดพมพ 4. ตองการความประณต สวยงาม 5. เปนการพมพ หลายส หรอภาพ ส�สท�ตองการความสวยงามมากๆ 6. มงานอารตเวรกท�มความยงยากสลบซบซอนมาก 7. มงบประมาณในการจดพมพเพยงพอ ระบบออฟเซตสามารถใหงานพมพท�คณภาพดไดเพราะ 1. การถายทอดภาพกระทาโดยการถายทอดลงบนผายางแบลงเกตกอนแลวจงถายทอดลงบนกระดาษ ทาใหการถายทอดหมกเปนไปอยางสม�าเสมอ 2. สามารถใชสกรนท�มความละเอยดมากๆ ถง 175 -200 เสน/น *วไดทาใหภาพท�ออกมามความละเอยดสวยงาม 3. การพมพภาพส�สทาไดสะดวก เพราะสามารถปรบตาแหนงของแมพมพและกระดาษใหลงในตาแหนงท�ตรงกนของแตละสไดงาย 4.สามารถพมพลงบนกระดาษไดเกอบทกชนด การนบสในระบบออฟเซต พมพ 1 ส การพมพสเดยว เปนงานพมพท�เราเหนกนท�วไป สวนใหญเปนงานขาวดาเชน หนงสอเลมท *งหลาย ตาราเรยน พอคเกตบคส แตเปนหนาในนะครบ ไมใชปก แตจรงแลวงานสเดยวจะพมพสอะไรกได เชน แดง เหลอง หรอน *าเงน และในสท�พมพน *นกเลอกความเขมไดหลายระดบ ทาใหดเหมอนวาพมพหลายสได เชน
2 ความรส�งพมพท�เหมาะกบ offset ท�มา : ระบบออนไลน http://bangkokprint.com
นศ321 ส�อส�งพมพ : การจดการส�อในงานออกแบบส�งพมพ | 10
พมพสแดงบนกระดาษขาว ถาพมพจางๆกจะไดสชมพเปนตน พมพสน *าตาลสเดยว พมพสน *าเงนสเดยว พมพสเขยวสเดยว สขาวเปนส ของกระดาษ พมพน *าตาลสเดยว สขาวเปนสของกระดาษ ตวอยางงานพมพ 1 ส เชน บล หนาในของตาราเรยน, พอคเกตบคส งาน 1 สไมจาเปนตองเปนหมกสดาเสมอไป อาจเปนสอะไรกได เชน แดง น *าเงน เขยว ฯลฯ การพมพ 1 ส มคาใชจายต�าสด ถามงบจากดกเลอกพมพสเดยวน�แหละครบ นยมใชพมพ บล ใบปลว คมอการใชงาน เน *อในหนงสอ ฯลฯ พมพ 2-3 ส (พมพหลายส) การพมพสเดยวอาจจะดไมนาสนใจนก ถาตองการความสวยงามหรอเพ�มความนาสนใจกอาจจะตองพมพหลายส เชน พมพ 2 ส หรอ 3 ส เปนตน สวนใหญจะนยมพมพ 2 สครบ เชน ดากบแดง หรอดากบน *าเงน หรอคสอะไรกได คาใชจายกเพ�มจากพมพสเดยวข *นมาอกบางสวน เพราะโรงพมพจะตองเพ�มแมพมพตามจานวนส และตองเพ�มเท�ยวพมพหรอรอบพมพตามไปดวย พมพ 2 ส น *าตาลกบส เขยว พมพ 2 สฟากบสดาสขาวเปนสของกระดาษ พมพ 3ส ฟาดาและสม พมพ 4 ส ฟา ดา สมและแดง พมพ ส�ส (แบบสอดส) หมายถง การพมพงานท�มมากกวา 1 ส ซ�งเรยกกนตดปากวา “พมพส�ส�” ภาษาองกฤษเรยกวา “full color” ชางพมพจะตองทาแมพมพจานวน 4 แผน เพลทแผนหน�งสาหรบพมพหมกสดา (black) อก 3 เพลทสาหรบพมพส หมกมวงแดง(magenta) หมกพมพสเหลอง(yellow) และหมกพมพสฟา(cyan) เม�อพมพหมกท *งส�สน *ซอนทบกนตามแมพมพแลว หมกสกจะผสมกนทาใหเกดภาพสสวยงาม
ถาตองการพมพภาพท�มสสนสวยงาม เหมอนกบท�ตาเราเหนกตองพมพส�สแบบสอดส เรานยมเรยกกนส *นๆวาพมพ 4 ส การพมพแบบน *ไมวาส�งท�เราตองการพมพมก�รอยก�พนส โรงพมพกจะใชวธพมพสหลกส�ส แลวมนจะผสมกนออกมาไดสารพดสตามท�ตองการ ซ�งแนนอนวาข *นตอนยากกวาสองแบบแรก คาใชจายกสงกวา เพราะตองใช แมพมพถง 4 ตว แลวกตองพมพส�รอบ ไมนาเช�อวา ส�สน *ผสมกนออกมา จะใหเปนสอะไรกได เปนลานส พวกปกหนงสอ โปสเตอรสวย หนาแฟช�นในนตยสารกลวนแตพมพส�สเปนสวนใหญ
การพมพสทละสจนไดสท�ตองการน *น มการผสมสอย 2 ระบบคอ ระบบการผสมสแบบบวก เปนการผสมสท�เราพบเหนอยท�วไปในธรรมชาต คอ สมวง คราม น *าเงน เขยว เหลอง แสด แดง เม�อมาผสมรวมกนจะไดแสงสขาว คอ แสงแดด
นศ321 ส�อส�งพมพ : การจดการส�อในงานออกแบบส�งพมพ | 11
การผลตภาพสอกระบบหน�งเรยกวา ระบบการผสมสแบบลบ ซ�งเปนระบบท�ใชในการพมพ ระบบน *มแมสเปนหลก และหกลบกบแสงสท�สองมาบนกระดาษหรอสองลงมายงฟลม ซ�งจะไดสตางๆ ดงน *
น *าเงนเขยว + เหลอง = เขยว น *าเงนเขยว + มวงแดง = น *าเงน เหลอง + มวงแดง = แดง เหลอง + มวงแดง + น *าเงนเขยว = ดา
พมพ สพเศษ สาหรบงาน พมพท�เราตองการความโดดเดน พเศษ แปลกตา เชน สบอนซเงน, สบอนซทอง, สสะทอนแสง หรอ สท�ไมสามารถใชหมก CMYK ทบกนใหไดสท�เราตองการ การนบสในระบบซลคสกรน การพมพระบบซลคสกรน เปนการพมพสพ *นตาย (มความเขมเทากนหมด ไมมการไลโทนสจากออนไปเขม) ซ�งไมสามารถ นาส 2 ส มาพมพสทบกนไดเพ�อใหเปนอกสหน�งได เพราะฉะน *นเวลานบสจะนบเทาทตาเราเหนไดเลยวาในงานน *มก�ส� การนบสในระบบดจทล การพมพระบบดจทลเปนการพมพโดยใชเคร�องพมพดจทล (คลายๆ การพมพงานจากปรนเตอรท�เราใชกนในออฟฟศ) การนบส จะเปนดงน *คอ จะมสดา เทาน *นท�นบเปนพมพ 1 ส สวนถาพมพสอ�นๆ ไมวาจะเปน สชมพ สเขยว สสม แมจะพมพเปนงาน 1 สดงกลาว กถอวาเปนงาน 4 ส เน�องจากเคร�องพมพดจทลน *นจะดงหมกจากตลบสแตละตลบมาผสมกนออกมา ใหเปนสท�เราตองการ ซ�งจะมคาเทากบพมพงาน 4 สเปนภาพ การแยกส (color scanning)
หมายถงการนาขอมลจากตนฉบบภาพสไปสรางเปนภาพสกรนบนฟลม 4 ช *น เพ�อนาไปทาแมพมพ 4 แผน สาหรบในไปพมพดวยหมกสฟา (cyan) มวงแดง (magenta) เหลอง (yellow) และดา (black) ลงบนพ *นสขาว ใหภาพแตละสซอนทบตรงกนไดเปนภาพสเหมอนตามตนฉบบ
การเกดสสนในการพมพภาพสเกดจากหมกสฟา มวงแดง และเหลอง ภาพพมพจากหมกพมพ 3 ส มความดาไมพอ ภาพจะไมสวยงาม ดงน *น การพมพสดาลงไปในภาพทาใหภาพพมพเกดความเปรยบตาง(contrast) เพ�มข *น
นศ321 ส�อส�งพมพ : การจดการส�อในงานออกแบบส�งพมพ | 12
ในกรณท�ภาพประกอบเปนภาพถาย หรอฟลมสไลด เพ�อใหไดภาพพมพสท�ใกลเคยงธรรมชาต ผออกแบบตองส�งการใหชางควบคมการถายเพลทแยกสจากฟลมไดถกตอง ตลอดจนควบคมปรมาณหรอนาหนกของสท�จะพมพในแตละเพลท กสามารถแยกสเปนแผนเพลท (printing plate) การพมพปรฟ
การทาแมพมพจะตองมการปรฟงานพมพกอนทาการพมพจรง เพ�อความสมบรณเรยบรอยของแมพมพ ในปจจบนวธการปรฟแมพมพมหลายวธ เชน ปรฟไดจากแผนฟลม ปรฟจากแทนปรฟ และปรฟดวยดจทลปรฟ(digital proof) นอกจากน *เพ�อใหการปรฟไดงานพมพท�มคณภาพสง จงควรสรางมาตรฐานการปรฟดวยการทา “ซเอมเอส” (Color Management System : CMS) การปรฟจะตองคานงถงวาภาพท�ไดจากการปรฟสามารถนาไปพมพไดจรงบนแทนพมพ ท *งน * ระบบการปรฟจะตองจาลองสถานการณจรงใหมากท�สด ท *งเฉดสหมก กระดาษพมพ เมดสกรน และแรงกดในการพมพ ในขณะเดยวกนตองมการควบคมคณภาพของกระบวนการเตรยมตนฉบบอยางแมนยา เพ�อรกษาความตอเน�องจากผลการปรฟ
6) การตพมพ (Press) การพมพใหไดคณภาพ ผจดทาจะตองคานงถงปจจยตางๆ หลายประการ ไดแก การใชวสดท�มคณภาพเหมาะกบงานและพมพไดด การใชเคร�องพมพท�มสภาพด ควบคมไดงาย ชางพมพมทกษะความชานาญในการพมพในกรณการพมพสอดส(พมพส�ส) การพมพแตละสจะตองซอนทบตรงกน มรอยฉากตรงตามท�กาหนด การพมพมการปลอยหมกเขมพอด การถายทอดภาพคมชด เมดสกรนไมบวม สของภาพถกตอง ช *นงานสะอาดเรยบรอย หมกแหงเรวด ไมมปญหาเปรอะเป*อน อยางไรกตาม การพมพจะมคณภาพดไดผจดพมพควรมความรความเขาใจระบบการพมพเปนพ *นฐาน การจดทาหนงสอพมพหรอส�อส�งพมพใดๆ กตาม กอนอ�นผจดทาจะตองพจารณาเลอกระบบการพมพใหถกตองเหมาะสมกบลกษณะงานท�จะพมพ เพราะจะทาใหสะดวก ประหยด และรวดเรวย�งข *น การเลอกใชวสดการพมพ เชน กระดาษเน *อใน กระดาษปก หรอวธการพบ การเขาเลมกมความสาคญเชนกน นอกจากน *ยงควรมความรเก�ยวกบการจดเตรยมตนฉบบ การจดทาอารตเวรก และการประเมนราคาส�งพมพบางพอสมควร เพ�อใหสามารถตดตอกบโรงพมพไดอยางสะดวกและรวดเรวถกตองย�งข *น 6.1) การพมพเปนยก ในการพมพหนงสอ หนงสอพมพ หรอส�งพมพอ�นๆ ท�มจานวนมากๆ น *น โดยปกตแลวจะไมพมพทละหนา เพราะเสยเวลาและคาใชจายสงและไมมความจาเปนท�จะตองทาเชนน *น แตจะพมพมากกวาคร *งละหน�งหนาเสมอ เชน 2 หนา 4 หนา 8 หนา และ 16 หนา เปนตนไป จะพมพดานละก�หนา กข *นอยกบขนาดของส�งพมพและแทนพมพน *นๆ เม�อพมพครบท *งสองหนาแลว จงนามาพบใหไดขนาดรปเลมของส�งพมพท�ตองการ แตละแผนท�พมพครบท *งสองหนาแลว นามาพบใหไดขนาดตามท�ตองการน *เรยกวา “ยก” หรอ “ยกพมพ” ภาษาองกฤษใชคาวา “Signature” เชน ขนาด 8 หนายก กคอ
นศ321 ส�อส�งพมพ : การจดการส�อในงานออกแบบส�งพมพ | 13
กระดาษท�เขาเคร�องพมพดานละ 4 หนา 2 ดาน เม�อนามาพบต *งฉากกน 2 คร *งจะไดจานวนท *งหมด 8 หนา เปนตน ดงน *น ความหมายของคาวายกในการพมพ คอ จานวนของหนาหนงสอท�จะพมพลงบนกระดาษแผนใหญ 1 แผน ท *ง 2 หนาน�นเอง แทนพมพขนาดใหญ จงสามารถพมพจานวนหนาตอยกไดมากข *น 6.2) ขนาดของการพมพ ในวงการพมพสามารถจาแนกขนาดหนงสอพมพท�นยมกนได 2 ขนาด คอ ขนาด 31×43 น *ว เรยกอกอยางวาขนาดมาตรฐาน เม�อนาไปแบงคร�ง เรยกวา “กระดาษตด 2” นาไปพมพกบเคร�องพมพลงตวพอด งานพมพท�ใชกระดาษแผนน *เรยกวา “ขนาดธรรมดา” เชน พมพยกละ 8 หนา เรยกวา “ขนาด 8 หนายกธรรมดา” สวนกระดาษอกขนาดคอ ขนาด 24×35 น *ว เม�อนาไปพมพท�มจานวนยกพมพเทากน (สมมตวาพมพขนาด 8 หนายก) จะไดส�อส�งพมพท�มขนาดใหญกวาการพมพดวยกระดาษขนาด 31×43 น *ว เลกนอย เรยกวา “ขนาด 8 หนายกพเศษ” ขนาดของกระดาษ (Paper Size) กวาง X ยาว มหนวยเปนมลลเมตรและเปนน *วตามมาตรฐานสากล
Paper Size : A size x Millimeters x Inches
A0841 X 118933.11 X 46.81 A1594 X 84123.39 X 33.11 A2420 X 59416.54 X 23.39 A4210 X 2978.27 X 11.69 A5148 X 2105.83 X 8.27 A6105 X 1484.13 X 5.83 A774 X 1052.91 X 4.13
กระดาษแผนใหญมาตรฐานสากล ซ�งใชอยในประเทศไทยม 2 ประเภท คอ
− ประเภท กวาง 31 น *ว ยาว 43 น *ว
− ประเภท กวาง 24 น *ว ยาว 35 น *ว กระดาษแผนใหญมาตรฐาน
− พบได 4 สวน เรยกวา 4 หนายก
− พบได 8 สวน เรยกวา 8 หนายก
− พบได 16 สวน เรยกวา 13 หนายก
− พบได 32 สวน เรยกวา 32 หนายก
นศ321 ส�อส�งพมพ : การจดการส�อในงานออกแบบส�งพมพ | 14
− 4 หนายก ปกตจะเปนหนงสอพมพ
− 8 หนายก เปนหนงสอขนาดใหญ ม 8 หนายกใหญและเลก
− 16 หนายก เปนหนงสอขนาดกลาง ม 16 หนายกใหญและเลก
− 32 หนายก เปนหนงสอขนาดเลก ม 32 หนายกใหญและเลก ขนาดหนายกของหนงสอท�วไป มดงน �
− 1 หนายก ขนาดท�แพรหลาย คอ 31 X 43
− 4 หนายก ขนาดประมาณ 14.5 X 22.5 หรอขนาดใกลเคยง
− 8 หนายก ขนาดประมาณ 7.5 X 10.25 หรอขนาดใกลเคยง
− 16 หนายก ขนาดประมาณ 5 X 7.25 หรอขนาดใกลเคยง
− 32 หนายก ขนาดประมาณ 3 X 4.5 หรอขนาดใกลเคยง
− ขนาดความหนาของหนงสอตามปรมาณกระดาษ เรยกตามภาษาธรกจการพมพวา ยก ดงน *นกระดาษแผนใหญแผนหน�ง จะเปนปรมาณกระดาษ 4 ยก
− กระดาษในทองตลาดท�วไป จะขายเปนมวนหรอเรยกวา ลก ปรมาณกระดาษ น *าหนก 30 กโลกรม เรยกวา 1 รม 1 รม มกระดาษ 500 แผน
− 1 รม ปรมาณกระดาษ 2,000 ยก
ตารางเปรยบเทยบขนาดกระดาษ
นศ321 ส�อส�งพมพ : การจดการส�อในงานออกแบบส�งพมพ | 15
3.กระบวนการในข �นตอนหลงการพมพ (Afterpress)
งานพมพท�พมพเสรจส *นแลว3 โดยท�วไปยงไมสมบรณเปนช *นงานตามท�ตองการ จงตองผาน
กระบวนการตอไปน *เสยกอน
การตกแตงผวช �นงาน (Surface Decoration) งานพมพบางประเภทตองการการเคลอบผวเพ�อจดประสงคตางๆ กน เชน ปองกนการขดขวน
ปองกนความช *น ตองการความสวยงาม เปนตน การตกแตงผวมดงน * 3กระบวนการหลงการพมพ (After Press Process) ท�มา : ระบบออนไลน http://www.planprinting.co.th
นศ321 ส�อส�งพมพ : การจดการส�อในงานออกแบบส�งพมพ | 16
- การเคลอบผว (Coating) เชน การเคลอบวารนช วารนชดาน วารนชแบบใชน *าเปนตวทาละลาย (Water based varnish) การเคลอบยว ยวดาน การเคลอบพวซเงา พวซดาน การเคลอบเงาเฉพาะจด (Spot UV) การเคลอบวารนชจะใหความเงานอยท�สดในขณะท�การเคลอบพวซเงาจะให ความเงามากท�สด - การรด/ปi มแผนฟอยล (Hot Stamping) คอ การป�มดวยความรอนใหแผนฟอยลไปตดบนช *นงานเปนรปตามแบบป�ม มท *งการป�มฟอยลเงน/ทอง ฟอยลสตางๆ ฟอยลลวดลายตางๆ ฟอยลฮาโลแกรม เปนตน - การปiมนน/ปi มลก (Embossing/Debossing) คอการป�มช *นงานใหนนข *นหรอลกลงจากผวเปนรปรางตามแบบป�ม เชน การป�มนนตวอกษร สญลกษณ
การข �นรป (Forming)
ไดแก การตดเจยน เชน งานทาฉลาก การข *นเสนสาหรบพบ การป�มเปนรปทรง การไดคท เชน งานทากลอง งานเจาะหนาตางเปนรปตางๆ การพบ การมวน เชน งานทากระปอง การทากาวหรอทาใหตดกน เชน งานทากลอง งานทาซอง การหมกระดาษแขง เชน งานทาปกแขง งานทาฐานปฏทน การทารปเลม (Book Making) เปนข *นตอนสาหรบทางานประเภทสมด หนงสอ ปฏทน ฯลฯ มข *นตอนคอ
- การตดแบง เพ�อแบงงานพมพท�ซ *ากนในแผนเดยวกน - การพบ เพ�อพบแผนพมพเปนหนายก - การเกบเลม เพ�อเกบรวมแผนพมพท�พบแลว/หนายกมาเรยงใหครบเลมหนงสอ - การเขาเลม เพ�อทาใหหนงสอยดตดกนเปนเลม มวธตางๆ คอ การเยบดวยลวด เยบมงหลงคา
การไสสนทากาว - การเยบก�ทากาว การเยบก�หมปกแขง การเจาะรรอยหวง เม�อผานการยดเลมตดกน กนาช *นงาน
มาตดเจยนขอบสามดานใหเรยบเสมอกนและไดขนาดท�ตองการ (ยกเวนงานท�เยบก�หมปกแขงและงานท�เจาะรรอยหวงจะผานการตดเจยน กอนเขาเลม) การบรรจหบหอ (Packing) และจดสง (Delivery)
เม�อไดช *นงานสาเรจตามท�ตองการ ทาการตรวจสอบช *นงาน แลวบรรจหบหอพรอมสงไปยงจดหมายปลายทางตอไป
นศ321 ส�อส�งพมพ : การจดการส�อในงานออกแบบส�งพมพ | 17
การตรวจสอบไฟลงาน มประโยชนกบการทางานในสวนของโรงพมพ เน�องจากไฟลงานท�มความสมบรณจะชวยลดความผดพลาดท�จะเกดข *น เชน ความคมชดของรปภาพรปแบบฟอนต ขนาดงาน รวมถงปญหาตางๆ ท�จะเกดข *นจากการนาไฟลงานไปเปดในเคร�องอ�นหรอการเปดไฟลงานดวย โปรแกรมท�มเวอรชนตางกนได ส�งตางๆ ท�ควรทาการตรวจสอบ คอ
1. รปภาพ ภาพท�ใชในงานส�งพมพเปนสระบบ CMYK โดยไปท�เมน Image > Image Size….. รปท�ใชควรมขนาดท�เหมาะสมกบขนาดงาน เพราะการยอหรอขยายรปเม�อนางานไปพมพแลวจะทาใหรปไมชด โดยไฟลภาพท�นยมใชกบงานพมพคอ TIFF, PSK, PSD, BMP, JPG
2. ฟอนต หลงจากตรวจสอบความถกตองเสรจเรยบรอยแลว ควรทาการ Create Outlines โดย ไปท�เมน Type > Create Outlines เน�องจากการนาไฟลงานไปเปดในเคร�องอ�นถาเคร�องเคร�องน *นไมมฟอนต ท�ใชในงานอย โปรแกรมจะนาฟอนตอ�นมาแสดงผลแทน
3. ส โหมดสท�ใชในไฟลงานและ Document Color Mode ตองเปน CMYK ซ�งสามารถตรวจสอบ Document Color Mode ไดโดยดท�มมซายบนของหนาตางงานวาเปน CMYK Color (กรเปล�ยนแปลง Document Color Mode ในภายหลงจะทาใหคาสท�ใชงานทการเปล�ยนแปลง) Brush ถามการใช Brush ในการวาดรปควรทาการแปลงใหเปนลายเสน โดยไปท�เมน Object > Expand AppearanceSymbol การใช Symbol ตองแปลงใหเปนลายเสน โดยไปท� เมน Object > Expand..
Crop Mark การกาหนดแนวเสนในการตดเจยนกระดาษ เพ�อบอกถงขอบเขตงานท�ใชจรง หลงจากพมพงาน
เสรจ โรงพมพจะนางานไปตดโดยตดตามเสนตดท�กาหนดไวในไฟลงาน
การสราง Crop Area และ Crop Marks - สรางเสนตดไดโดยในข *นแรกใหสรางกลองส�เหล�ยมท�มขนาดเทากบขนาด งานของทาและคลกเอกกลอส�เหล�ยมไว หลงจากน *นเลอกการสรางเสนตดซ�งม 2 แบบ ดงน * - แบบ Crop Area : ในเมน Object > Crop Area > Make เน�องจาก Crop Area เม�อสรางข *นแลวจะไมสามารถคลกได ถาตองการลบท *งใหไปท�เมน Object > Crop Area > Release การใช Crop Area ใชไดกบรปทรงส�เหล�ยมเทาน *น และเสนตดท�ไดจะมองเหนเฉพาะในโปรแกรมเทาน *นถาพมพงานออกมา ดจะมองไมเหนเสนตด - แบบ Crop Marks : ไปท�เมน Filter > Create > Crop Marks การใช Crop Marks เสนตดท�ไดมาจะสามารถคลกเลอกได และสามารถใชกบรปทรงอ�นไดอกดวย
นศ321 ส�อส�งพมพ : การจดการส�อในงานออกแบบส�งพมพ | 18
การเผ�อเน *อท�ในการตดเจยนขอบกระดาษ ในกรณท�ช *นงานมพ *นสหรอรปภาพวางอยท�ขอบของเน *องาน ควรทาการขยายพ *นท�ออกไปจากขอบเขตงานจรงประมาณ 3 มลลเมตร เน�องจากงานท�พมพ เสรจเม�อนาไปตดอาจมการเหล�อมซ�งจะกอใหเกดการเหล�อมขาวข *น การเตรยมไฟลสงโรงพมพ โดยท�วไปการสงไฟลใหกบโรงพมพมกจะใชการเขยนลง CD หรอ DVD ไฟลท�ตองรวบรวมประกอบดวยไฟล งาน อาจจะสงเปน 2 ไฟลคอ ไฟลท�ได Create Outlines แลว และไฟลท�ยงไมได Create Outlines เพ�อใชในการแกไขภายหลงรปภาพ รวบรวมรปภาพท�ใชในไฟลงานท *งหมด ท *งรปท� Link และไม Link ทานสามารถตรวจสอบวารปใดท�ใชในไฟลงานบางไดจาก Palette Linkฟอนต ควร Save ฟอนตทกตวท�ไดใชประกอบภายในหนางานสงไปยงโรงพมพดวย เพ�อรองรบความผดพลาด หรอการแกไขไฟลงานเลกๆ นอยๆ ท�อาจเกดข *น ซ�งกอนการ Create Outline จะสามารถตรวจดไดวาฟอนตท�ใชในงานมฟอนตใดบางท�เมน Type > Find Font… ฟอนตท�ใชท *งหมดจะอยในชอง Fonts in Document ใบปรนทงาน (ตวอยางช *นงาน) เปนงานท�เสรจสมบรณแลว ควรทาการพมพ สงไปเปนตวอยางเพ�อใหโรงพมพตรวจสอบความถกตองดวย
คาแนะนาสาหรบการเตรยมไฟลใหเหมาะสมกบการพมพ4
1. นกออกแบบควรจะใชโปรแกรมออกแบบใหตรงตามประเภทของงานกอนต *งแตตน เพ�อปองกนไมใหเกดความสญเสยคณภาพของงาน การใชโปรแกรมผดประเภท นอกจากจะไมไดงานตามท�ควรจะเปนแลว ยงทาใหเกดความยงยากเม�อเขาสข *นตอนการพมพ
Photoshop เหมาะสาหรบงานออกแบบท�วไป โปสเตอร โบรชวร ออกแบบหนาปกหนงสอ งาน Ads เปนช *น ๆ มเพยง 1-2 หนา งานท�เนนไปท�การทางานเก�ยวกบภาพเปนหลก ไมวาจะเปนภาพถายจากกลองดจทล หรอภาพท�ไดมาจาก Photostock เปนโปรแกรมต *งตนสาหรบจดการกราฟก เพ�อนาไปใชกบโปรแกรมอ�น ๆ ไมเหมาะกบการนามาออกแบบหนงสอเปนเลมโดยตรง ถงแมวาจะทาไดกตาม
Illustrator เหมาะสาหรบงานออกแบบท�วไป ไมวาจะเปน โปสเตอร โบรชวร หนาปกหนงสอ กลองผลตภณฑ ฯลฯ การทางานสวนใหญจะทาใน Illustrator เปนหลก ทางโรงพมพแนะนาใหตกแตงภาพใหเสรจเรยบรอยใน Photoshop เสรจแลวคอยนาภาพเขามาใช (Place) ใน Illustrator อกทหน�ง
4 เตรยมไฟลอยางไรถงจะเหมาะกบงานพมพ. ท�มา : ระบบออนไลน http://www.wacharinprint.com
นศ321 ส�อส�งพมพ : การจดการส�อในงานออกแบบส�งพมพ | 19
InDesign เหมาะสาหรบการออกแบบงานหนงสอ นตยสาร หรอหนงสอพมพ ท�เปนลกษณะเลม ๆ มหลาย ๆ หนา ลกษณะการใชงานจะเปนในลกษณะ “จดหนาหนงสอ” มากกวา “ออกแบบกราฟก” ภาพและกราฟกท�ใชมกจะตกแตงแลวเสรจมาจาก Photoshop/Illustrator แลวคอยนามาวางใน InDesign เพ�อจดรปเลมหนงสออกตอหน�ง
2. กาหนดขนาดของงานใหเรยบรอยกอนลงมอทา Artwork เพราะเม�อออกแบบไปแลว แลวมาแกไขทหลง จะทาใหเสยเวลา ส *นเปลองคาใชจายไปโดยไมจาเปน เชนกรณท�ออกแบบมาเปน A5 แต spec จรงเปน A4 การขยายขนาดจาก 100% เปน 200% น *น ทาใหคณภาพของงานดรอปลงอยางมาก โดยเฉพาะภาพจาพวก JPEG
3. การกาหนดขนาดงาน “จะตองบวกพ *นท�การทางานออกไปเสมอ“ เพ�อเผ�อตดตก ตดตก คอการออกแบบงานใหเลยย�นออกนอกเน *อท�งาน เพ�อท�จะไดไมเกดขอบขาว เวลาโรงพมพเจยนงานท *ง ส�งน *จาเปนมากและนกออกแบบสวนใหญท�ไมเคยมประสบการณทางานกบโรงพมพมากอนจะไมร งานท�ไมไดเผ�อตดตก บางคร *งจะทาใหมขอบขาวๆ เกดข *นเวลาพมพงานจรง โรงพมพบางแหงจะแกโดยการขยายงานออกไปขางละ 3mm (หรอประมาณ 1/8 น *ว) ทาให Artwork ท�ลกคาทามาน *น ใหญเกนจรงไปราว ๆ 2%
4. ข *นตอนการทางานข *นถดไป แยกตามโปรแกรมท�ใชงาน
นศ321 ส�อส�งพมพ : การจดการส�อในงานออกแบบส�งพมพ | 20
ตวอยางการต *งคาหนากระดาษสาหรบการออกแบบโบรชวรดวย Photoshop
1. เลอกขนาดงานท�ตองการเชน A4 (สวนใหญงานท�ผลตในไทย จะใช Standard ของ International Paper) 2. ใหเผ�อขนาดตดตกออกไปทกดาน (บน ลาง ซาย ขวา) ดานละ 3 mm 3. Resolution ท�ใช เปน 300 Pixel/inch ไมจาเปนตองมากไปกวาน * และไมควรนอยไปกวาน * Resolution ท�มากเกนไปไมไดทาใหความคมชดของงานพมพเพ�มข *นแตอยางใด 4. สาหรบงานท�สงโรงพมพแลว จะตองใชโหมดสเปน CMYK เสมอ
เม�อเร�มทางานแลว ใหต *ง guide ใหกบ wordspace ดงน *
นศ321 ส�อส�งพมพ : การจดการส�อในงานออกแบบส�งพมพ | 21
ไกดงานท�เหนในภาพ เปนไกดงานขนาด A4 ท�เผ�อขอบออกไปดานละ 3mm อยแลว สวนท�ย�นออกไปนอกไกดจะถกเจยนท *งท *งหมด แตไมมไมได ฉะน *น นกออกแบบควรจะพจารณาใหดวา จะวาง Layout อยางไรใหมตาแหนงท�เหมาะสม
5. ทางโรงพมพพบปญหาเร�อง Font บอยมาก ทาใหตองเสยเวลาตดตอนกออกแบบหลายรอบ ดงน *นหากมการใช Font พเศษ ใหนกออกแบบ Rasterize ฟอนตมาดวยนะครบ (Click ขวาท� Text Layer น *น ๆ แลวเลอก Rasterize Type) การ Rasterize จะแปลง Text Layer น *นใหกลายเปนภาพกราฟก จงไมสามารถแกไขขอความตอไปได การ Rasterize จงไมใชการแกปญหาท�ดท�สด แตในขณะเดยวกน วธน *เปนวธท�สะดวกท�สด
6. เม�อออกแบบเสรจแลว ใหเซฟเปนไฟล PSD, Tiff หรอรปแบบไฟลท�โรงพมพรองรบสงโรงพมพไดเลย
นศ321 ส�อส�งพมพ : การจดการส�อในงานออกแบบส�งพมพ | 22
วธการคลายๆ กนกบ Photoshop แต Illustrator ม feature ท�เพ�มข *นมาดงน *
1. เลอกขนาดงานท�ตองการออกแบบ 2. ให set ขนาดตดตก ทกดาน ดานละ 3mm (สาหรบ Illustrator ใหต *งท� Bleed ทกดาน ๆ ละ 3mm ตามรปครบ) 3. สวนท� 3 น * ไมตองเซตอะไร เพราะเปนคาเร�มตนสาหรบ Illustrator อยแลว แตใหเชคเพ�อความแนใจวา คาท�ได ไดเหมอนดงภาพเปนอยางนอย
หนาตาของ Workspace ท�ไดกจะประมาณน *
เม�อมองจากภาพขยาย กรอบสดาดานในท�เหนอยกคอกรอบขนาดไซสงานจรงท�เราเลอก
ไว ในท�น *คอขนาด A4 สวนเสนกรอบสแดงดานนอกคอ เสน Bleed หรอ เสนแสดงของเขตตดตกน�นเอง บรเวณท�อยเลยขอบสดาออกมาน *นจะถกเจยนท *งท *งหมดเวลาผลตงานพมพ
นศ321 ส�อส�งพมพ : การจดการส�อในงานออกแบบส�งพมพ | 23
สาหรบ Adobe InDesign แนะนาเพ�มเตมในสวนของการ Export ไฟลเปน PDF มาดวย เพราะ
หลายคร *งพบวาลกคาของโรงพมพสราง Package ไมเปน ทาใหการสงไฟล PDF ใหกบโรงพมพจะผดพลาดนอยลง
1. เร�มจากการสราง Document ใหม ใหนกออกแบบเลอกขนาดงานสาเรจท�ตองการไดเลย เชน
หากตองการพมพหนงสอขนาด A4 กใหเลอก Page Size เปน A4 ไดเลย หนวยท�แสดงในรปจะเปน Pica ซ�ง 1 Pica จะยาวประมาณ 4.233 mm หรอ 0.166 น *ว (1 Pica = 12 Point) แตถานกออกแบบทานไหนถนดหนวยอ�น กสามารถไปเปล�ยนไดในภายหลง ตอมาคอจานวน Column ถาเปนหนาเด�ยว ๆ กปลอยไวเฉย ๆ ไมตองไปเปล�ยนกได แตในท�น * เปนการออกแบบงานท�ม 2 column เลยตองต *งคาเปน 2 สวน Gutter คอระยะหางระหวางคอลมน
ลงมาท� Margin เปน Guide ภายในหนาหนงสอ เอาไวสาหรบวาง text ตวหนงสอ Margin 3 Pica เปนคา standard สาหรบหนงสอท�ว ๆ ไป ท�นยมใช ตอมาคอสวนท�สาคญท�สดท�จะกลาวถง คอเร�องของ Bleed (สวน Slug คอพ *นท�ท�เลย Bleed ออกไปอก มไวสาหรบคนของโรงพมพใสขอมลท�จาเปนในการพมพ เชน ไกดส ฯลฯ นกออกแบบไมจาเปนตองใชในสวนน *) Bleed ท�ปกตทางโรงพมพท�วไปนยมใชกนคอ 3 mm (หรอประมาณ 1/8 น *ว) เทาน *น ไมจาเปนตองนอยไปกวาน *
นศ321 ส�อส�งพมพ : การจดการส�อในงานออกแบบส�งพมพ | 24
2. พอสราง document ใหมเสรจ เราจะเหน Workspace ของเรามเสนอย 3 เสนหลก ๆ
� เสนตรงกลาง สดา : คอเสนขอบเขตงาน ในท�น *จะมขนาด = กระดาษ A4 ตามท�เราเซตไวต *งแตตน
� เสนนอกสด สแดง : คอเสน Bleed จะบวกจากเสนสดาออกไป 3mm ครบ � เสนในสด สมวง : คอเสน Margin หางจากเสนขอบเขตงาน 3 Pica หรอ 36 Point หรอตามท�
กาหนดไว ในสวนของการออกแบบ นกออกแบบจะตองวางงานใหจรดเสน Bleed พอดทกคร *ง ทก
ดาน กราฟกท�ย�นเกนเสนขอบเขตงาน (สดา) ออกไปจะถกตดท *งท *งหมด ตวหนงสอท�ไมใช graphic แตเปน ตวหนงสอจาพวก text เอาไวใหคนอาน ควรจะอยภายในเสน Margin เรยกวาอยในระยะ Safety Area คอ บางคร *งเวลาเจยนงาน อาจจะมบางท�เหล�อมไปเหล�อมมา ถาตวหนงสออยนอก Margin จะทาใหมองดไมสมดล ไมสวยงาม อาจจะเกนออกไปไดเลกนอย แตไมควรย�นล *าออกไปมาก
นศ321 ส�อส�งพมพ : การจดการส�อในงานออกแบบส�งพมพ | 25
3. พอออกแบบงานเสรจแลว กมาถงข *นตอนการ Export เปน PDF แนะนาใหผออกแบบเลอก
Profile ดงน * � Preset : High Quality Print
� Standard : PDF/X-45
หากเราทางานโดยไมไดยงเก�ยวกบใคร หรอเราทางานกนแบบรจดหมายปลายทางเดยวกน อนน *เรากจะใช PDF/X1-a เพราะรปแบบน *จะทาการฝงขอมลการจดการสปลายทางตดแนนไปกบไฟลแลว ไมควรจะเปล�ยนแปลงเปาหมายปลายทางหรอโปรไฟลสอก แตถามความรเก�ยวกบการจดการสเรากควรจะมาใชเปน PDF/X-3 ท�ยงสามารถใชระบบจดการสท�ปลายทางไดเพราะในระหวางท�เราทาการ Export ไฟลไปเปน PDF กระบวนการจดการสยงไมมการทางาน Convert โปรไฟลส ยกเวนเราทางานดวยเอฟเฟค ท�ม เร�องของ Transparency มาเก�ยวของ โปรแกรมจะไมสามารคงโปรไฟลสไวได ตองมการ Flatten Transparency ใหเปน CMYK ตาม Profile ของ Documment ท�กาหนดไว ซ�งท *ง PDF/X-1a และ PDF/X-3 น *นอยในมาตรฐานของ PDF 1.3 ท�มขอจากดเร�องน * ทาใหมการคดแกวธการจนไดมาถงแนวทางท�จะให PDF/X-4
PDF/X-4 เปนทางออกของขอจากดการทางานท�ตองการคงไวซ�งการเปน Transparency โดยท�ยงไมมการ Flatten Transparency และท�สาคญคอการท�จะมาตอบสนองการใชงานท�ยง
5 ความร PDF/X-4 ท�มา : ระบบออนไลน http://www.indesignthai.com
นศ321 ส�อส�งพมพ : การจดการส�อในงานออกแบบส�งพมพ | 26
คงไวซ�ง Layer นอกจากน *ยงตองเตรยมการใชงานท�เก�ยวของกบคาส�ง Conditionnal Text ท�ถอวาเปนความสามารถหน�งท�จะตอเช�อมไปถงระบบการพมพแบบ Variable Data (VDP) จงเปนเหตผลหน�งท� PDF/X-4 ตองกาวเขามาอยในมาตรฐานของ PDF 1.6 แตสามารถเปดใหใช PDF 1.4 ไดไหม คาตอบคอได แตจะไมมการทางานในรปแบบ Optional Layer มนกเหมอนกบมนไมสอดคลองกบเจตนาของการทางานท�แทจรง
� เสรจแลวใหเลอกท� Tab “Marks and Bleeds” แลวทาการ check box ท� “Crop Marks”
และ “Bleed Marks” ข *นตอนน *จะเปนการใส Bleed Mark + Crop Mark ลงไปใน PDF ไฟลดวย เวลาโรงพมพทางาน จะไดตดสนใจไดแมนยาวา จดไหนคอขอบเขตของงานกนแน
� Bleed and Slug ใหทาการ check box ท� “Use Document Bleed Settings” ดวยเพ�อเปนการบอกวา ใหเราใช Bleed ตามท�เราไดเลอกไวต *งแตตอนเร�มเปดไฟลงานเลย ไมจาเปนตองไปเซตใหม
เม�อเสรจแลว กทาการ export ออกมาเปน PDF ไดเลย
นศ321 ส�อส�งพมพ : การจดการส�อในงานออกแบบส�งพมพ | 27
4. ถานกออกแบบเปดไฟล PDF ท�ถก export ออกมา กจะพบ Trim Mark (Crop Mark) และ Bleed Mark ตามรปดานบนน *
5. ข *นตอนสดทายกคอ ตรวจทานไฟลงานอกรอบอยางละเอยดท *งหมด ท *งในเร�องของการจดหนา การวาง layout เร�องของส, กราฟก, รปภาพ และหากไมแนใจในเร�องของการพสจนอกษร แนะนาวา ให print งานออกมาตรวจทานอกรอบกอน เพราะวาทางโรงพมพจะยดเอาไฟล PDF ท�ลกคา approve แลวสงมา เปนหลกยดในการทางาน
คาศพททางการพมพ6 คาบางคาท�โรงพมพชอบใชกน ซ�งมประโยชนเวลาตดตอคยกบโรงพมพในการส�อสารได
เพลท = แมพมพ : ถาเปนการพมพออฟเซตแมพมพจะมลกษณะเปนแผนโลหะบางๆ เคลอบดวยสารเคมบางอยาง ตนทนในการทาแมพมพเปนตนทนคงท� เชน แมพมพ 4 ส สมมตวาตนทน 10,000 บาท ถาคณพมพ โปสเตอร 1 ใบกตองเสยคาแมพมพ 10,000 บาท แตถาพมพ 1,000 ใบคาแมพมพเฉล�ยแลวเหลอใบละ 10 บาท ถกลงไปมาก ดงน *นถาคณพมพยอดนอยๆกตองทาใจวา ตนทนตอหนวยคอนขางจะสง
ใบชด = จานวน สาเนาของใบเสรจแตละชด (รวมตนฉบบ) : คอเวลาพมพใบเสรจ 1 เลมจะม 50 ชด แตละชดจะมสาเนา ถาบอกวาใบเสรจ 4 ใบชด หมายถง ใบเสรจแตละชด (แตละเลขท�) จะม สาเนา 3 ใบรวมตนฉบบเปน 4 ใบ
เจยน = คอ การตดขอบกระดาษท�เผ�อไวในตอนพมพออก : โดยปกตเวลาพมพงาน โรงพมพจะพมพกระดาษแผนใหญแลวคอยมาตดแบงออกเปนช *นงาน ตามขนาดท� ตองการ เชน โบรชวรขนาด A4 โรงพมพอาจจะพมพคร *งละ 8 หนาแลวคอยมาตดแบงเปน A4 ภายหลง ในการตดแบงจะตองตดขอบออก อาจจะตดหยาบๆ ออกเปน 8 แผนกอน ตดมาแลวขนาดอาจจะยงไมถกตองด เชน ใหญกวาสก 2-3 มลลเมตร ดงน *นจงตองเอาแตละแผนมาตดละเอยดอกคร *งหน�ง วธการลกษณะน *เรยกวา “เจยน”
ไดคท ม 2 ความหมาย :
6 ความร คาศพททางการพมพ ท�มา : ระบบออนไลน http://www.108graphicdesign.com
นศ321 ส�อส�งพมพ : การจดการส�อในงานออกแบบส�งพมพ | 28
ความหมายแรก = คอการตดขอบกระดาษแตไมเหมอนกบการเจยน การเจยนจะตดเปนเสนตรง สวนไดคท เปนการตดขอบตามรปทรงตางๆ จะหยกจะโคงอยางไรกได คาใชจายจะสงกวาการเจยน เพราะจะตองทาบลอกไดคทข *นมาโดยเฉพาะ ซ�งจะตองจางชางทาข *นเปนรปทรงตาง ๆ ท�ตองการ โดยชางจะใชใบมดมาดดใหเปนรปทรงท�เราตองการจะตดกระดาษ เชน รปใบไม, รปดอกจก เปนตน โดยใบมดจะถกตดต *งบนแบบไมอด เม�อตองการใชจะถกนาไปตดต *งบนเคร�องป *มไดคทอกทหน�งและจะป *มออก มาไดทละใบ จงมคาใชจายสงกวาการเจยน ความหมายท�สอง = คอการลบฉากหลงของภาพออก เชน ถายภาพบานจดสรรมาแลวฉากหลงไมสวยงาม จงลบฉากหลงออกเพ�อนาไปวางลงบนฉากหลงอ�นหรอไมเชนน *นกปลอยใหเปน ฉากหลงขาว พมพก�ส = การนบจานวนส นบจากสท�พมพ ไมนบสของกระดาษ : เชนกระดาษพ *นมชมพ พมพสดา อยางน *เรยกพมพ 1 ส ในงานพมพอาจจะมสเทาออน เทาแก กนบเปนสเดยว เพราะเปนการลดน *าหนกส แตหมกท�ใชเปนหมกสดา
กระดาษเคม = เปนกระดาษ สาหรบพมพใบเสรจ : เปนกระดาษท�เขยนดานบนแลว จะตดลงไปถงแผนท�อยดานลางดวย โดยไมตองใชกระดาษคารบอน หรอ จะเรยกวากระดาษกอปป*ในตวกได
คาศพทดานการพมพ 2/0 : วธท�โรงพมพเขยนส *นๆ หมายถงพมพดานหนา 2 ส ดานหลงไมพมพ
4/1 :วธท�โรงพมพเขยนส *นๆ หมายถงพมพดานหนา 4 ส ดานหลงพมพ 1 ส
4+UV /4 :วธท�โรงพมพเขยนส *นๆ หมายถงพมพดานหนา 4 ส อาบ UV ดานหลงพมพ 4 ส C (Cyan) :
สฟาซ�งเปนแมสหน�งในส�สในระบบการพมพแบบสอดส
M (Magenta) : สชมพซ�งเปนแมสหน�งในส�สในระบบการพมพแบบสอดส
Y (Yellow) :
สเหลองซ�งเปนแมสหน�งในส�สในระบบการพมพแบบสอดส
นศ321 ส�อส�งพมพ : การจดการส�อในงานออกแบบส�งพมพ | 29
K (Black) : สดาซ�งเปนแมสหน�งในส�สในระบบการพมพแบบสอดส
C10 M20 Y100 K0 :
วธเขยนส *นๆ สาหรบบอกคาเปอรเซนตความหนาแนนของเมดสกรนของแมสแตละส ในท�น *คอ Cyan 10% Magenta 20% Yellow 100% Black 0%
CIP 4 :
คอ การรวมมอกนระหวางผ คากบผ ท�อยในอตสาหกรรมการพมพเก�ยวกบ เร�องการพมพ การออกแบบ สวนงานท�เก�ยวของ และยงครอบคลมไปถงเคร�องมอ เคร�องจกร ซอฟตแวรและกระบวนการตางๆ CMYK :
ยอมาจาก Cyan Magenta Yellow และ Black ซ�งเปนแมสท *งส�ของการพมพแบบสอดส Color Bar :
คอ แถบสบนแผนพมพ ซ�งอยนอกพ *นท�ของเน *องาน ทางโรงพมพใชสาหรบตรวจดปรมาณหมกท�จายลงบนแผนพมพใหอยในเกณฑ และใชในการดคณภาพของงานพมพดานตางๆ Colorimeter :
เคร�องมอสาหรบวดคาสตามท�ตาเหน Computer-to-Plate (CTP) :
เปนระบบท�สามารถแปลงไฟลงานออกมาเปนเพลทแมพมพท�มภาพพรอมใชพมพได โดยไมตองทาเปนฟลมกอนทาเพลท Cure :
คอกระบวนการทาใหหมกพมพหรอน *ายาเคลอบตางๆ แหงสนทตดกบผวกระดาษไดด ไมหลดลอกหรอถลอกงาย Dot :
คอเมดของสท�มการเรยงตวกอใหเกดภาพพมพ
นศ321 ส�อส�งพมพ : การจดการส�อในงานออกแบบส�งพมพ | 30
DPI (Dots per Inch) : เปนหนวยวดความละเอยดของภาพ เทากบจานวนของเมดสท�เรยงกนในความยาวหน�งน *ว คา DPI
ย�งสง ภาพกจะมรายละเอยดและความคมชดสง Duotone :
คอภาพพมพท�พมพโดยใชหมกพมพ 2 ส มช *นของความลกดกวาพมพสเดยว หากมการเลอกคสท�เหมาะสม ภาพท�ไดจะดสวยงาม Feeder :
สวนของเคร�องพมพท�ทาหนาท�ปอนกระดาษทละแผนจากต *งกระดาษเขาไปยงหนวยพมพ Hot Stamping :
คอกรรมวธท�โรงพมพทาภาพพมพบนกระดาษโดยใชแมพมพท�มความรอนรด แผนฟลม/ฟอยลใหตดผวกระดาษจนเกดภาพตามแมพมพแผนฟลม/ฟอยล Imagesetter :
เคร�องสรางภาพ (ประกอบดวยเมดสกรนท�เรยงตวกน) ลงบนแผนฟลมแยกตามสแตละสท�จะนาไปใชทาเพลทแมพมพ Line Screen :
การวดความละเอยดของช *นงานพมพเปนจานวนเสนของเมดสกรนตอหน�งหนวย ความยาว หากคาดงกลาวย�งสง ภาพจะมความคมชดและมรายละเอยดย�งดข *น Lithography :
คอ ระบบการพมพท�ใชหลกการวา น *ากบน *ามนจะไมรวมตวกนในการพมพระบบออฟเซต เพลทแมพมพจะผานลกน *าเพ�อสรางเย�อน *าบางๆ บนเพลท ผวของเพลทจะมสวนท�เปนเมดสกรนซ�งเคลอบดวยสารท�ไมรบน *า น *าจงไมเกาะตด เม�อเพลทผานลกหมก หมกจะไมไปเกาะผวเพลทสวนท�เปนน *าแตจะไปเกาะท�เปนเมดสกรน ทาใหเกดภาพตามท�ตองการถายทอดลงบนผายางและกระดาษในท�สด LPI (Lines per Inch) :
ความละเอยดของภาพพมพเปนจานวนเสนสกรนตอน *ว คา LPI ย�งสงภาพย�งละเอยด การพมพบนกระดาษปรฟ โรงพมพควรใชความละเอยดไมเกน 125 LPI กระดาษปอนดไมควรเกน 150 LPI กระดาษอารตปกตใช 175 LPI แตมโรงพมพหลายแหงใชความละเอยดสงกวาน *
นศ321 ส�อส�งพมพ : การจดการส�อในงานออกแบบส�งพมพ | 31
Pantone Matching Systems (PMS) :
ระบบการต *งรหสมาตรฐานสาหรบสแตละเฉดสเพ�อความเขาใจตรงกนของผ ใชส และทาใหสามารถเลอกสไดถกตองจากรหสของสน *นๆ Resolution :
หมายถงความละเอยดของภาพ มหนวยวดเปนจานวนเมดสตอหน�งหนวยความยาว เชน DPI คอ dots per inch RIP (Rastor Image Processor) :
เคร�องแปลงภาษาของซอฟตแวรท�ใชในการจดทาตนฉบบ เชน Postcript PDF ใหเปนภาพท�มความละเอยดสงเพ�อนาไปพมพภาพท�เคร�องพมพตอไป Typesetting :
คอการจดเรยงตวอกษร ลายเสนตางๆ ประกอบกนข *นเพ�อจดทาอารตเวรกสาหรบหนาหนงสอ หรอส�งพมพอ�นๆ แลวนาไปใชในการพมพตอไป
_________________________________________________________________________ บรรณานกรม จฑามาศ มโนสทธกล. 2554. สรางงานส�อส�งพมพแบบฉบบมออาชพ. บรษท เนทดไซน พบลชช�ง จากด. จนทนา ทองประยร . 2537. การออกแบบและจดหนาส� งพมพ. นนทบร : โรงพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. ดรณ หรญรกษ. 2543. การดการธรกจหนงสอพมพ. กรงเทพฯ : บรษทเอกพมพไทย จากด. ปราโมทย แสงผลสทธr. 2540. การออกแบบนเทศศลป. กรงเทพมหานคร : โรงพมพ ว.เจ. พร *นต *ง. สรสทธr วทยารฐ. 2546. การผลตส�อส�งพมพ. กรงเทพฯ : ศนยหนงสอสวนสนนทา. สดศร เผาอนจนทร. 2543. การออกแบบหนาหนงสอพมพ. นครราชสมา : โคราชพร *นต *ง. ม ห า ว ท ย า ลย ส โ ข ทย ธ ร ร ม า ธ ร า ช . 2552. การผ ลต ส� อ ส� งพม พ . ส า ข า ว ช า น เ ท ศ ศ า ส ต รมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช หนวยท� 1-7. อารยะ ศรกลยาณบตร. 2550. การออกแบบส�งพมพ. กรงเทพมหานคร : วสคอมเซนเตอร. Harrower, Tim. 2002. The Newspaper Designer’s Handbook. Boston ; London : MaGraw-Hill.