Toksykologia jest nauką o truciznach,ich pochodzeniu,postaciach, właściwościachi oddziaływaniu na organizmy żywe.
- toksykologia sądowa- toksykologia środowiskowa- toksykologia kliniczna
Klasyczna definicja trucizny - Paracelsus:
„Wszystko jest trucizną i nic nią nie jest.O tym, czy dana substancja należy do trucizn, decyduje dawka”.
XIX/XX wiek Wiek rozwoju substancji chemicznych
(synteza chemikaliów) – 13 mln obecnie Odkrycie oleju i gazu oraz produktów ich
przemiany (rozpuszczalników…) Leki syntetyczne Preparaty chemiczne w gospodarstwie
domowym Środki odurzające (syntetyczne)
Toksykologia współczesna
„Substancje i preparaty,które w przypadku spożycia, wchłonięcia drogą oddechową lub przez skórę ich (bardzo) małych
ilości mogą spowodować zgon albo ostre lub przewlekłe niekorzystne skutki dla zdrowia człowieka, klasyfikuje się jako substancje
i preparaty (bardzo) toksyczne„
Dz. U. Nr 11, poz. 84 z 2001 r.,Ustawa z dnia 11.01.2001 r. o substancjach
i preparatach chemicznychDz. U. Nr 140, poz. 1172 z 2002 r.
Rozporz. Min. Zdrowia w sprawie kryteriów i sposobów klasyfikacji substancji i preparatów,
ost. zm. 2002.11.01. Dz. U. 02.142.1187
Współczesna definicja trucizny brzmi:
“trucizna jest to substancja, która wprowadzona w małej dawce do ustroju, wskutek swej aktywności toksykodynamicznej powoduje zaburzenia lub śmierć”.
mała dawka szkodliwa - substancja bardzo toksycznaduża dawka szkodliwa - substancja mało toksyczna
Dawka - ilość trucizny wprowadzona do organizmu
g, mg, µg, ng/kg masy ciała
Stężenie lub zawartość - ilość ksenobiotyku (substancji obcej w organizmie), w jednostce objętości (ciecze) lub masy (ciała stałe)
µg/ml (mg/l) - ciecze
µg/g (mg/kg) - ciała stałe
1. Dawka graniczna (progowa) (DM) − wywołuje
pierwsze spostrzegalne skutki biologiczne
2. Dawka lecznicza (DC) − działa terapeutycznie,nie zakłóca procesów fizjologicznych
3. Dawka toksyczna (DT) − powoduje zatrucie, odwracalne zaburzenia czynności organizmu
4. Dawka śmiertelna (DL) − powodujenieodwracalne zmiany, śmierć
Dawka podana często różni się od dawki wchłoniętej (wchłanianie przez błony biologiczne)
Pojęcia stosowane w ocenie toksyczności substancji:
LD50, LD100 (letalis dosis) - dawka, która powoduje śmierć 50% lub 100% zwierzątdośw. (mg/kg m.c.)
NDS - najwyższe dopuszczalne stężenie trucizny; norma dopuszczalnego stężenia substancji toksycznej w powietrzu
(mg/m3)
- na stanowisku pracy
- w aglomeracjach miejskich- w parkach narodowych
Toksyczność substancji jest różna, zależy m.in. od:
− stopnia powinowactwa do tkanek lub narządów
− sposobu działania na organizm
Do oceny toksyczności danej substancji:
• dawka
• droga podania
• czas przebywania w atmosferze skażonej
• stopień uszkodzenia organizmu
Klasyfikacja substancji trujących wg stopnia toksyczności
Substancje toksyczne
Trucizny Substancjeszkodliwe
Substancjepraktycznie
nieszkodliwe
Klasa I II III IV V
DL50
mg/kg masy ciała
<50 51-150
151-500
501-5000
>5000
Drogi wprowadzania trucizny do organizmu:
- droga pokarmowa (doustna)- drogi oddechowe (inhalacyjna)- przez skórę- przez iniekcję- per rectum
Reakcja organizmu na truciznę:
- objawy chorobowe
- tolerancja
- nadwrażliwość
- synergizm i antagonizm trucizn
Reakcja organizmu na związek toksycznyzależy od:
• właściwości fizykochemicznych substancji • drogi wchłaniania• dawki, wieku osoby, płci, ogólnego stanu
zdrowia• czynników zewnętrznych (temperatura,
wilgotność powietrza itp.)• okresu narażenia
Skutki działania trucizny mogą być:
- odwracalne − skutki ustępują po ustaniu narażenia
- nieodwracalne − powodują zmiany patologiczne, które nie ustępują po zakończeniu ekspozycji, a nawet mogą się nasilać (uszkodzenie narządówmiąższowych, układu nerwowego, nowotwory, wady rozwojowe, uszkodzenie płodu itp.)
W przypadku mieszaniny związków efekt działania może być:
- niezależny − efekty działania szacuje się osobno (np. działanie na różne receptory),
- antagonistyczny − zmniejszanie skutków działania
- synergistyczny − wzajemne potęgowanie działania
- addytywny − sumowanie skutków(działanie na te same receptory)
RODZAJE ZATRUĆ
Zatrucie ostre - szybki rozwój szkodliwych zmian
Zatrucie podostre - szkodliwe zmiany w organizmie mniej gwałtowne; wykrycie ich jest możliwe po zastosowaniu badań fizjologicznych czynności narządów
Zatrucie przewlekłe - działanie dawek przez długi czas; zachodzi kumulacja substancji toksycznej lub efektu w zatruciach:
- zawodowych- środowiskowych
Zatrucie zależy od
Stężenia
Postaci trucizny
Zatrucia ostre- duże stężenia
- szybkie zmiany
- brak mechanizmów obronnych
Zatrucia przewlekłe- niskie stężenia
- kumulacja efektów
Pary
Ciało stałe
Różne formy chemiczne
Metabolity
WCHŁANIANIE Z PRZEWODU POKARMOWEGO
• najwięcej trucizn dostaje się do organizmuprzez drogi pokarmowe
• najczęściej zatrucia rozmyślne (samobójstwa, zabójstwa)
• lub zatrucia przypadkowe (w domu,w zakładzie pracy), wynikające np. z przechowywania substancji chemicznych w opakowaniach po środkach spożywczych, nieprzestrzegania zasad higieny w czasie posiłków)
Wchłanianie ksenobiotyku zachodzi
na całej długości przewodu pokarmowego
Niektóre substancje wchłaniają sięjuż w jamie ustnej:
nikotyna cyjanki alkohole kokaina nitrogliceryna
Wiele substancji ulega resorpcji w żołądku. Zależy ona od:
pH soku żołądkowego, obecności enzymów trawiennych, jakości i ilości treści żołądkowej, obecności bakterii.
PRZYKŁADY:
1. Azotany przechodzą w methemoglobinotwórcze azotyny u małych dzieci i noworodków − większa wartość pH soku żołądkowego oraz obecność bakterii, np. Eschericha coli.
2. Enzymy trawienne powodują rozkład wielu leków (np. glikozydów nasercowych), co uniemożliwia podawanie ich doustne.
3. W żołądku unieczynnione są np. jady wężów.
4. Obecność tłuszczów w żołądku sprzyja zatruciu substancjami rozpuszczalnymi w lipidach, np. niektórymi pestycydami − polichlorowanymi węglowodorami i związkami fosforoorganicznymi oraz aniliną, tetrachlorkiem węgla.
5. Metale ciężkie w postaci zjonizowanej trudno wchłaniają się z przewodu pokarmowego.Wydajność absorpcji połączeń nieorganicznychrtęci, ołowiu, kadmu, manganu i chromu wynosi kilka do kilkunastu procent i zwiększasię z dietą bogatobiałkową.
Związki organiczne tych pierwiastków wchłaniają się całkowicie.
WCHŁANIANIE Z UKŁADU ODDECHOWEGO
Układ oddechowy składa się z:jamy nosowo-gardłowej, tchawicy, oskrzeli i płuc (oskrzelików, pęcherzyków płucnych)
Ksenobiotyki mogą: niszczyć tkanki układu oddechowego przenikać do układu krwionośnego i z krwią,
pomijając wątrobę, przenikać do narządów i tkanek
Dyfuzja ksenobiotyku przez pęcherzyki płucne zależy od: stężenia ksenobiotyku w powietrzu szybkości oddechu i pojemności płuc rozpuszczalności ksenobiotyku w wodzie
Toksyczność pyłów zależy od rozmiarów ich cząstek.
Mniej niebezpieczne - pyły grubsze (wchłaniają się wolniej i są usuwane z górnychdróg oddechowych).
Niebezpieczne - pyły powstające w trakcie spalania, osadzają się na nich wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA)- rakotwórcze, łatwo przenikające do krwiobiegu w pęcherzykach płucnych.
Najbardziej niebezpieczne - nanocząsteczki(<100 μm)
Trucizny, które dostają się do organizmu przez drogi oddechowe: gazy i lotne, łatwo parujące
ciecze. drażniące − powodujące zmiany zapalne
w drogach oddechowych (chlorowodór, amoniak, tlenki azotu itp.)
narkotyczne − działające na ośrodkowy układ nerwowy (disiarczek węgla,węglowodory aromatyczne,chlorowcowęglowodory itp.)
duszące − fizycznie (wypierają tlenz powietrza), np. propan, butan, azot
− chemicznie (utrudniają biologiczny proces oddychania),
np. tlenek węgla, cyjanowodór, siarkowodór
WCHŁANIANIE PRZEZ SKÓRĘ
Skóra składa się z:− naskórka,− warstwy środkowej (bardzo unaczyniona),− warstwy podskórnej (tkanka łączna
i tłuszczowa).
Zawiera ponadto gruczoły łojowe, potowei cebulki włosowe.
Przenikanie do organizmu - na drodze dyfuzji lub absorpcji:
- transport transepidermalny (przez warstwy komóreknaskórka i przestrzenie międzykomórkowe -dyfuzja bierna lub absorpcja konwekcyjna); np.węglowodory aromatyczne i alifatyczne, aminy, fenole,disiarczek węgla, tetraetylek ołowiu),- transport transfolikularny (przez gruczoły łojowe,mieszki włosów, gruczoły potowe), np. elektrolity,metale ciężkie
Przez skórę wchłaniają się: gazy (cyjanowodór, siarkowodór, amoniak), pary (nitrobenzen, anilina, fenol), ciecze (tetraetylek ołowiu) substancje dobrze rozpuszczalne zarówno w wodzie,
jak i w lipidach (Cr, DDT, nitrobenzen)
GRUPY TRUCIZN
Trucizny Organiczne
Trucizny Nieorganiczne − kwasy, zasady,
związki metali i półmetali, cyjanki, tlenek węgla, H2S
Trucizny lotne- występujące w postaci gazowej lub łatwo parujących cieczy (rozpuszczalniki itp.)
Trucizny trudnolotne- leki, - środki odurzające, - pestycydy,- detergenty itp.
TRUCIZNY LOTNE
Dostają się do organizmu najczęściej przezdrogi oddechowe, drogą pokarmową, a także mogą przenikać przez skórę
drażniące − powodujące zmiany zapalne w drogach oddechowych (HCl, NH3, NOx)
narkotyczne, zmiany w układzie nerwowym (węglowodory aromatyczne:
benzen, toluen, ksylen, chlorowcowęglowodory:
tri, chloroform,tetrachlorek węgla)
- duszące fizycznie − same nie są toksyczne, ale przez wypieranie tlenuz powietrza powodują śmierć w wyniku uduszenia
(propan, butan, azot)
- duszące chemicznie − wchodzą w reakcjęchemiczną z hemoglobiną, w miejscetlenu, i w ten sposób blokują przenoszenietlenu do narządów wewnętrznych organizmu
(tlenek węgla, cyjanowodór, siarkowodór)
ZATRUCIA TLENKIEM WĘGLA
ostre:- narażenie na duże stężenia w krótkim
czasie- poziom COHb wysoki- odratowanie pacjenta łatwiejsze
przewlekłe:- narażenie na niskie stężenia przez dłuższy
czas- poziom COHb wysoki lub niski- leczenie trudne, po odratowaniu pacjenta
nieodwracalne uszczerbki na zdrowiu
ZGONY W POŻARACH
- obecność COHb może wskazywać, że ofiara żyła w początkowej fazie pożaru
- brak COHb może wskazywać na innąwcześniejszą przyczynę zgonu
- utrata przytomności może być spowodowana obecnością innych gazów powstałych w pożarze i wynikającym stąd niedoborem tlenu (uduszenie)
- śmierć w wyniku zatrucia tlenkiem węgla i cyjanowodorem (powstałym z pirolizy materiałów zawierających azot i węgiel − akrylonitryli)
CO i HCN działają addytywnie,
a przy stężeniach bliskich śmiertelnym - synergistycznie,
obniżając pobór tlenu przez mózg
TRUCIZNY ORGANICZNE
(NAJPOPULARNIEJSZE SUBSTANCJETOKSYCZNE OSTATNICH LAT):
1. Leki:
benzodiazepiny barbiturany trójpierścieniowe leki
przeciwdepresyjne
Benzodiazepiny
Około 2000 czynnych biologicznie związków100 zarejestrowanych leków
• diazepam (Relanium)• oksazepam (Serax)• flunitrazepam (Rohypnol)• chlordiazepoksyd (Elenium) i inne
Leki o stosunkowo małej toksycznościDL 50-500 mg/kg
Niebezpieczna interakcja z alkoholem
Zatrucia ostrem.in. senność,
podwójne widzeniezaburzenia koordynacji ruchów
Zatrucia przewlekłem.in. senność
ból głowyuzależnienie lekowe
Stosowanie zabronione u kierowców
Barbiturany
• Luminal• Allobarbital• Pentobarbital i inne
Najczęstsza przyczyna zatruć przypadkowychi rozmyślnych na świecie
Długie działanie - t1/2 do 96 hKrótkie działanie - t1/2 do 24 hUltrakrótkie działanie - t1/2 do 8 h
Kilkakrotne > dawki terapeut. – zatrucie ostre10-krotne > dawki terapeut. – śmierć
Leki trójpierścieniowe przeciwdepresyjne
Stosowane w leczeniu różnych form depresji
• amitryptylina• doksepina• imipramina• prozak i inne
Zaburzenia pracy serca i układu oddechowego
Trucizny organiczne cd.
2. Środki odurzającei substancje psychotropowe:
opiaty (morfina, kodeina, heroina, petydyna) kannabinole – konopie
(marihuana, haszysz, olejhaszyszowy)
kokaina (kokaina, krak) amfetamina i metamfetamina pochodne amfetaminy z grupy “ecstasy”MDA − 3, 4- metylenodioksyamfetaminaMDMA − 3, 4- metylenodioksymetamfetamina LSD (lizergid)
Efedron – efedryna Kaktus peyote - meskalina różne zamienniki - rozpuszczalniki, kleje
(Tri, benzen, aceton) inne substancje odurzająceBieluń dziędzierzawa, Tojad mocny,
Muchomor
[wypełniacze: aspiryna, paracetamol, skrobia, tytoń, mąka, cukier puder, soda oczyszczona]
grzyby halucynogenne (psylocyna
i psylocybina) Łysiczka lancetowata
Zamienniki
Każdy środek zastosowany przez toksykomana w braku prawdziwego środka psychoaktywnego w celu uzyskania takich samych lub bardzopodobnych odczuć, jak po użyciu środka prawdziwego rozpuszczalniki (Tri, benzen, aceton) kleje gaz do zapalniczek
Zamienniki
wyczuwalna woń chemiczna oszołomienie, odurzenie, euforia zamazane lub podwójne widzenie dezorientacja agresja
Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r.o przeciwdziałaniu narkomanii(Dz.U. 179, Poz. 1484, 1485)
Środek odurzający – każda substancja pochodzenia naturalnego lub syntetycznego działająca na ośrodkowy układ nerwowy określona w wykazie środków odurzających, stanowiącym załącznik nr 1 do ustawy
Np. Słoma makowa (i wyciągi)HeroinaZiele konopii (i żywica)Liście Erythroxylon coca, kokainaKodeina
Substancja psychotropowa – każda substancja pochodzenia naturalnego lub syntetycznego działająca na ośrodkowy układ nerwowy określona w wykazie substancji psychotropowych, stanowiącym załącznik nr 2do ustawy
Np. AmfetaminaMDMA (Ekstazy), PMA i inne pochodneΔ 9-THCLSD, Psylocyna, Lorazepam
Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r.o przeciwdziałaniu narkomanii(Dz.U. 179, Poz. 1484, 1485)
Nowelizacja ustawy o przeciwdziałaniunarkomanii z dnia 20.03.2009 r.
1-benzylopiperazyna (BZP) – IIP
JWH-018 (1-pentyl-3-(1-naphtoyl)indol) – IN Argyreira Nervosa, Banisteriopsis Cappi,
Calea Zacatechichi, Catha Edulis, EchinopsisPachanoi, Kava Kava, Leonotis Leonurus,Mimosa Tenuiflora, Mitragyna Speciosa, Nymphaea Caerulea, Psychotria Viridis, RiveaCorymbosa, Salvia Divinorum, TabernantheIboga, Trichocereus Peruvianus, PeganumHarmala
Alkaloidy opiumSyntetyczne opioidy
Opioidy
HeroinaMorfinaKodeinaFentanylMetadonPetydyna
Polska Heroina „Kompot”
Morfina (1,2-50 mg/ml)Heroina6-MAMKodeinaAcetylokodeina
Działanie biologiczne opiatówNa OUN
• osłabienie bólu• błogostan• zwężenie źrenic• hamowanie ośrodka oddechowego
Na układ sercowo-naczyniowy• rozszerzenie naczyń krwionośnych
Toksyczność
śpiączka
wąskie źrenice zmniejszenie liczby
oddechów sinica porażenie nacz.-ruchowe śmierć
• podciśnienieNa układpokarmowy
• zmniejszeniełaknienia
• zaparcia
Alkaloidy opiumSyntetyczne opioidy
Nazwy opiatóww slangu
HeraHorseBrown sugarKompotLady White
Drogi podania
DożylnaDoustnaPalenieDonosowaDoodbytnicza
Alkaloidy opiumSyntetyczne opioidy
Amfetamina i jej pochodne
PsychoenergizująceAmfetaminaMetamfetamina3,4-metylenodioksypropylamfetamina (MDPA)p-metoksyamfetamina (PMA)
Halucynogenne2-metoksy, 4,5-metylenodioksyamfetamina
(MMDA)3,4-metylenodioksymetamfetamina (MDMA)3,4-metylenodioksyamfetamina (MDA)3,4-metylenodioksyetamfetamina (MDEA)
Działanie biologiczne amfetaminy i jej pochodnych
Psychoenergizujące• aktywność• wytrzymałość• pewność siebie• zdolności kojarzenia• gadatliwość
Halucynogenne• halucynacje• euforie
Toksyczność bóle głowy, suchość w ustach, pocenie się nieprzyjemne halucynacje wzrost ciśnienia, arytmia utrata wody i elektrolitów zaburzenia sercowo-naczyniowe utrata przytomności
Nazwy amfetaminw slangu
AmfaSpeedBombaFetaLove pill (MDA)Eve (MDE)Ecstasy (MDMA)
Drogi podania
DoustnaDonosowaDożylnaPalenie
(metamfetamina„killer drug”)
Konopie i ich przetwory
Marihuana 2,9% Δ 9 –THCsuche szczytowe liście i owocowe części roślin
Haszysz 3,4% Δ 9 –THCżywica sprasowana w kostki
Olej haszyszowy 16,5% Δ 9 –THC
Nazwy konopi i ich przetworów w slangu
Marihuana - trawa- Mary Jane- Maryśka- Dżoint (skręt) - gandzia
Haszysz – Hasz, Czarny Afgan
Droga podania
Palenie
Działanie biologiczne konopi
Na OUN
• odprężenie i spokój• podwyższona wrażliwość zmysłów• zaburzenie percepcji czasu
i odległości• euforia
Duże dawki senność halucynacje zaburzenia pamięci zaburzenia nastroju zaburzenia koordynacji
Działanie biologiczne LSD• zaburzenia percepcji• poczucie obcości własnego
ciała• wizje wzrokowe• poczucie lekkości• rozszerzenie źrenic• wzrost ciśnienia krwi
Grzyby halucynogenne
Działanie biologicznepodobne do LSD
Stosowanie sezonowe
„Kwas”
„Magic mushrooms”
Kokaina
Działanie biologiczne kokainy
poprawa nastroju
zniesienie uczucia zmęczenia
zniesienie uczucia bólu
drgawki
lęk, panika
omamy
porażenie układu sercowo-naczyniowego
Nazwy kokainy w slangu
Koka, KoksŚniegKrólowa śnieguRockLadyKolumbijka
Drogi przyjmowania
DonosowaInhalacyjnaDoustnaDożylnaPalenieŻucie liści
Narkotyki projektowane
Substancje o budowie chemicznej zbliżonej do budowy kontrolowanych środków odurzających lub substancji psychotropowych i neuroprzekaźników, takich jak dopamina, adrenalina czy serotonina, mogące wykazywać również działanie psychoaktywne
Narkotyki projektowane
Np. pochodne
fenylaminy (PMMA, PMA) tryptaminy (DMT, AMT, DPT) piperazyny (BZP, DBZP, cPP, mCPP, pCPP) inne (ketaminy, GMP, Bromo-dragon fly)
BZP – obecnie na liście substancji kontrolowanych
Dopalacze
Substancje, które zwiększają zdolności psychomotoryczne organizmu
Np. benzylopiperazyna (BZP) inne pochodne piperazyny syntetyczne pochodne indolu
(JWH-018) - nakrapiane na rośliny
Związki organiczne cd.3. Pestycydy
Insektycydy – związki owadobójcze: fosforoorganiczne
paration, fenitrotion, chlorfenwinfos
węglowodory chlorowaneDDT, lindan, metoksychlor
karbaminianykarbaryl, propoksur
Herbicydy – związki chwastobójcze:dipirydolowe
parakwat, dikwatRodentycydy – związki gryzoniobójcze:
organiczne (warfaryna) i nieorg. (Zn3P2)
ZWIĄZKI NIEORGANICZNE
Kwasy i zasady − działają silnie żrąco na tkanki, błonę śluzową i skórę
Kwasy - powodują ciężkie oparzenia
Zasady - powodują nieodwracalne uszkodzenia (pęcznienie i rozpuszczanie się białek)
Sole metali ciężkich − Hg, Pb, Cd, Tl,Cr, Ni, Mn, Zn, Cu oraz sole Ba
oraz półmetali − As, Se, ...- działanie żrące na błony śluzowe
przewodu pokarmowego.
Działanie dwustopniowe− przekrwienie błon śluzowych,− z krwiobiegiem do narządów wewn.
zwłaszcza wątroby, nerek, serca, powodując bardzo poważne ich uszkodzenia.
Zaburzenie układów enzymatycznych.
Metale i metaloidy (półmetale)
mogą być przyczyną zatruć
ostrych (samobójstwa,zabójstwa),
przewlekłych (zawodowe, środowiskowe)
.
CIECZE
Kwasy i zasady - działanie żrące
Zatrucia przez: spożycie oblanie
Ciecze łatwo palne: produkty ropopochodne,rozpuszczalniki organiczne
Techniki skryningowe (przesiewowe) - szerokie spektrum , np. leki, pestycydy
Techniki celowane – związki o określonychwłaściwościach, np:związki organiczne związki nieorganiczne (metale, niemetale)cyjanki, alkohol
Radioimmunologiczne (RIA)Immunoenzymatyczne (EIA)Chromatograficzne – GC, HPLC, GC/MS, LC/MS
ChromatograficzneSpektrometryczne absorpcyjne - AASSpektrometryczne emisyjne _ICP-OES, ICP-MS
W praktyce mamy do czynieniaz utratą zdrowia lub życia, spowodowaną działaniem
zamierzonym lub przypadkowym.
Wyjaśnienie przyczyny utraty zdrowiaczy życia spowodowane działaniem trucizny nie jest proste.
Końcowy efekt w dużym stopniu zależyod sprawnej działalności organów dochodzeniowych – policji i prokuratury.
Ważną rolę spełnia tu także lekarz biegły z zakresu medycyny sądowej.
Właściwe i szybkie rezultaty może przynieść dalsza współpraca tych trzechorganów z biegłym toksykologiem.
CZYNNOŚCI: Zabezpieczenie dowodów Podjęcie decyzji – postanowienie o powołaniu
biegłego Szybkie dostarczenie materiału do badań Informacje o zajściu − okoliczności zajścia Bieżący kontakt − uaktualnianie danych Kierowanie do właściwych specjalistów
POLICJA PROKURATURA ZAKŁAD MEDYCYNYSĄDOWEJ
BIEGŁY
WARUNKI SPRAWNEGO WYKONANIA BADAŃ CHEMICZNO-TOKSYKOLOGICZNYCH
I. Zebranie informacji o okolicznościach zajścia miejsce zajścia − dom, praca, ... objawy chorobowe poprzedzające zgon, zeznania
świadków dane o zmarłym: zawód, miejsce pracy, ewentualne kontakty z osobami mającymi dostęp do trucizny
II. Zabezpieczenie materiału na miejscu zdarzenia
leki, opakowania po lekach chemikalia, opakowania po nich (puste butelki itp.) resztki pokarmów, naczynia po nich wymiociny
materiały płynne należy zabezpieczyć w szklanych lub plastikowych, szczelnych opakowaniach
- butelki i słoiki należy szczelnie zamknąć
III. Sekcja zwłok i zabezpieczenie materiału biologicznego
A.Protokół sekcji zwłokdane: ślady po zastrzykach określenie zabarwienia plam opadowych szerokość źrenic zmiany patologiczne narządów obecność substancji stałych
w przewodzie pokarmowym (tabletek itp.) obca woń z jamy ustnej i jam ciała
B. W toku sekcji zwłok należy zabezpieczyć w oddzielnych naczyniach następujące narządyi płyny:
mózg płuco wątroba nerka żołądek z treścią jelita (cienkie i grube) krew, mocz, ciałko szkliste oka, chłonka
Na alkohol – krew z żyły udowejlub łokciowej, moczCzasem - ekshumacja zwłok.
BIOLOGICZNE
wycinki ze zwłok
płyny ustrojowe (krew, mocz, płyn z gałkiocznej, chłonka)
wymiociny
INNE
artykuły spożywcze
leki pestycydy (środki ochrony roślin i inne) chemikalia wody skażone chemicznie
MATERIAŁY DO BADAŃ TOKSYKOLOGICZNYCH
Założenie - stwierdzone analitycznie dane odpowiadają zawartości trucizny w badanym materiale w chwili śmierci.
Założenie to nie jest w pełni słuszne, ponieważ poziom trucizny w materiale biologicznym zależy od wielu czynników:
rodzaju analizowanego materiału (różne rozmieszczenie trucizny w różnych narządach i tkankach)
redystrybucji trucizny, czyli migracji w procesach pośmiertnych
warunków przechowywania pobranego do badań materiału
obecności (i stężenia) substancji
endogennych rodzaju stosowanej terapii przed
zgonem (intensywna terapia sprzyjazmianom stężenia trucizny w ustroju)
trudności analitycznychspowodowanych tzw. matrycąbiologiczną
Ostateczna opinia o przyczynie zgonu, również w przypadkach podejrzenia o zatrucie, należy do lekarza biegłego z zakresu medycyny sądowej, który wydaje ją na podstawie:
wyników analizy chemiczno-toksykologicznej
wyników sekcji zwłok okoliczności zajścia (objawy
chorobowe, opinia lekarzatoksykologa, miejsce zdarzenia itp.)
Top Related