8/18/2019 Afet Yönetimi Ve Sel Risk Değerlendirilmesi (d Şahin)
1/33
Afet Yönetimi
veSel Risk Değerlendirmesi
8/18/2019 Afet Yönetimi Ve Sel Risk Değerlendirilmesi (d Şahin)
2/33
- Afetlerin Genel Durumu
- Kriz Yönetiminden Risk Yönetimine Geçiş
- Risk Kavramı ve Risk Değerlendirmesi
Risk Nedir?
Nasıl Belirlenir?
Nasıl Yönetilir?
- Sel Risk Değerlendirmesine Genel Bakış
- Sonuç ve Öneriler
KAPSAM
8/18/2019 Afet Yönetimi Ve Sel Risk Değerlendirilmesi (d Şahin)
3/33
DİĞER AFETLERİN DAĞILIMI
Türkiye’de afetlerin neden olduğu can kaybı ve etkilenen yerleşim yerleri açısından depremler
%61, heyelanlar %15, kaya düşmeleri %5, yangınlar %4, çığlar %1 etkilidir.
8/18/2019 Afet Yönetimi Ve Sel Risk Değerlendirilmesi (d Şahin)
4/33
SEL OLAYLARININ DAĞILIMI
Türkiye’de can kaybı ve etkilenen yerleşim yerleri açısından sellerin etkisi %10’dur.(AİGM kayıtları, 1950-2008)
8/18/2019 Afet Yönetimi Ve Sel Risk Değerlendirilmesi (d Şahin)
5/33
- KRİZ YÖNETİMİNDEN RİSK YÖNETİMİNE GEÇİŞ
Önceki Afet Yönetim Sistemi;
• Afet yönetimi konusunda ilgili kurum çok ancak koordinasyon yetersiz,
•Kriz yönetimi odaklı çalışma,
• Afet ve acil durumlarda reaktif yaklaşım,
• Sistematik bir anlayıştan yoksun…
8/18/2019 Afet Yönetimi Ve Sel Risk Değerlendirilmesi (d Şahin)
6/33
Afet Yönetim Sisteminde Dönüşüm
99 Depremi Sonrasındaki Temel Değişiklikler :
Sistemin Yeniden Organizasyonu
İçişleri Bakanlığı Sivil Savunma Genel Müdürlüğü
Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Afet İşleri Genel Müdürlüğü
Başbakanlık Türkiye Acil Durum Yönetimi Genel Müdürlüğü
17 ARALIK 2009
Başbakanlık
Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı
8/18/2019 Afet Yönetimi Ve Sel Risk Değerlendirilmesi (d Şahin)
7/33
BAŞBAKANLIK
Yüksek Kurul
Koordinasyon
Kurulu
Danışma Kurulu
AFADTüm Kamu Kurum ve
Kuruluşları
Kamu Yararına Dernekler ve
Vatandaş Katkısı
Yerel Yönetimler VALİ
Afet ve Acil Durum Yönetimi Merkezi
Belediye Başkanlığı Garnizon Komutanlığı
AFAD İl Müdürlüğü İl Özel İdaresi İcracı Kurumlar
İl İlçe Acil Yardım Planları
Organizasyon
8/18/2019 Afet Yönetimi Ve Sel Risk Değerlendirilmesi (d Şahin)
8/33
AFAD
Etkin afet ve acil durum yönetimi için AFAD;
öncesinde hazırlık, zarar azaltma ve risk yönetimi
sırasında müdahale
sonrasında iyileştirme ve yeniden inşa, faaliyetlerini yürütür.
AFAD’ın asli görevi;afet yönetiminin her aşaması için,
ilgili kurumlarla koordinasyonlu olarak,ihtiyaçların tespit edilmesini ve karşılanmasını sağlamaktır.
8/18/2019 Afet Yönetimi Ve Sel Risk Değerlendirilmesi (d Şahin)
9/33
Bütünleşik Afet Y önetim Sistemi
• Ulusal Afet Müdahale Planı
• Etkin Müdahale Teknolojisi (Havaaraçları, uydu vb.)
• Erken Uyarı ve Hasar TahminSistemleri
• Hasar Tahmini Standardizasyonu
• Ulusal Afet İyileştirme Planı
• Eğitim
• Farkındalığın Artırılması • Mevzuat
• Afet Gönüllülüğünün Geliştirilmesi
• Afet Lojistik Merkezlerinin
• STK’ların Katılımı
• Acil Durum İletişim AltyapısınınSağlanması
• Tehlike ve Risk Haritaları
• Risk Azaltma Planları • Zarar Görebilirlik ve Senaryolar
• Tarihi ve Kültürel Mirasın Korunması
• Afet Bilgi Bankasının Kurulması
• Sürdürülebilir Kalkınmaya UyumZARAR
AZALTMAHAZIRLIK
MÜDAHALE İYİLEŞTİRME
8/18/2019 Afet Yönetimi Ve Sel Risk Değerlendirilmesi (d Şahin)
10/33
Tehlike = Risk Değildir !!!
Kalkınma Faaliyetleri RİSK OLUŞTURUR…
Kötü yapılaşma Planlama yok
İyi yapılaşma İyi planlama
Risk = 0 Risk var Çok düşük risk
Yapılaşma yok
- RİSK KAVRAMI VE RİSK DEĞERLENDİRMESİ
8/18/2019 Afet Yönetimi Ve Sel Risk Değerlendirilmesi (d Şahin)
11/33
Tehlikeler, Risk ve Afetler
Doğal OlaylarKaçınılmazdır Ancak
Zarar Görebilirliği
Artıran Sosyal veKalkınma
Faaliyetlerinden
Kaynaklanan Afetler
Önlenebilir/EtkileriAzaltılabilir.
8/18/2019 Afet Yönetimi Ve Sel Risk Değerlendirilmesi (d Şahin)
12/33
Risk Nedir?
Risk, Potansiyel Kayıplardır!Belirli bir alanda, tehlike olasılığına göre kaybedilecek değerlerin ölçüsünü veya bir olayın
doğurabileceği olumsuz sonuçların toplamını ifadeeden kavramdır.
Sigortacılık ve mühendislikte kayıp olasılığı olarak
adlandırılır.
8/18/2019 Afet Yönetimi Ve Sel Risk Değerlendirilmesi (d Şahin)
13/33
Risk Nasıl Belirlenir ?
Risk Belirleme
Tarihsel DeneyimAnalitik
yöntemler
Bilgi ve
Tahminler
8/18/2019 Afet Yönetimi Ve Sel Risk Değerlendirilmesi (d Şahin)
14/33
Risk Değerlendirme Süreci (ISDR, 2004)
R i s k T a h m
i n i
R i s k A n a l i z i
R i s k D e ğ e r l e n d i r m e
Risk Belirleme
Risk Değerlendirme
• Kabul edilebilir risk düzeylerinin belirlenmesi • Risk senaryosu ve önlemlerinin detaylandırılması • Sosyo-ekonomik maliyet etkinliği analizi • Önceliklerin belirlenmesi
• Tehlike: Coğrafik konum, boyut, şiddet, olasılık • Maruz kalma: Risk altındaki değerlerin envanteri• Zarar görebilirlik: Hassasiyet, direnç, dayanmakapasitesi
Risk Profili
8/18/2019 Afet Yönetimi Ve Sel Risk Değerlendirilmesi (d Şahin)
15/33
Risk Belirleme Düzeyleri
Ulusal RiskBelirleme
Yerel RiskBelirleme
Toplumsal RiskBelirleme
Nesnel RiskBelirleme
•Ulusal strateji ve politika,düzenleme, bütçe tahsisatı,programlama
•Sakınım & iyileştirmeplanlaması, arazi kullanımplanlaması, imar planları
•Afet risk farkındalığı,afetlere hazırlık
•Tesis güvenliği, öncelikli yapıve önemli altyapılarınkorunması
Detay BelirsizlikDüzey Amaçlar
8/18/2019 Afet Yönetimi Ve Sel Risk Değerlendirilmesi (d Şahin)
16/33
Afet Risk Y önetim Çerçevesi
Risk Transferi
Afet Sigortası ve Tahvilleri
Risk AzaltmaOrta ve Uzun Vadeli
Sektörel Planlama
Acil Durum Planlaması ve
Müdahale Erken Uyarı Sistemleri
Risk Belirleme
Tarihsel Tehlike
Verileri
Tehlike
İstatistikleri İklim Analizleri
Tehlikeye
Maruz Değerler Zarar
Görebilirlik
8/18/2019 Afet Yönetimi Ve Sel Risk Değerlendirilmesi (d Şahin)
17/33
4 11 1424
47
88
160
345
103
495
0
50
100
150
200
250
300
350
400
450
500
56-65 66-75 76-85 86-95 96-05
Geological
Hydrometeorological
Billions of USD per decade
decade
0.05
2.66
0.17
1.73
0.39
0.65
0.22 0.25
0.67
0.22
0
0.5
1
1.5
2
2.5
3
56-65 66-75 76-85 86-95 96-05
Geological
Hydrometeorological
Millions of casualties per decade
decade
Ekonomikkayıplarartarken,
Hidrometeorolojik
afetlerden cankayıplarıazalmaktadır!
Kaynak: EM-DAT: The OFDA/CRED
International Disaster Database
8/18/2019 Afet Yönetimi Ve Sel Risk Değerlendirilmesi (d Şahin)
18/33
Türkiye’de afet olay sayısının afetturlerine gore dağılımı 1950-2008
(Gokce, vd.2008)
Afet türlerine göre dünyadaki
dağılım 1991-2005 (ISDR)
Volkan
%2Salgın %13
Böcek istilası%1
Kuraklık %6
Aşırı Sıcaklar%4
Taşkın %32Heyelan
%5
Yangın %4
Fırtına %25
Deprem - Tsunami
%8
ÇIĞ2%
ÇOKLU AFETLER*7%
DEPREM
18%
SU BASKINI
14%
KAYA DÜŞMESİ10%
HEYELAN
45%
DİĞER AFETLER
4%
8/18/2019 Afet Yönetimi Ve Sel Risk Değerlendirilmesi (d Şahin)
19/33
- SEL RİSK DEĞERLENDİRMESİ
• Sel Riski Ön Değerlendirmesi • Sel Tehlike Haritası • Sel Risk Analizi• Sel Risk Yönetimi
8/18/2019 Afet Yönetimi Ve Sel Risk Değerlendirilmesi (d Şahin)
20/33
Sel Tehlike ve Sel Risk Haritaları
2007/60/EC sayılı AB “Taşkın Direktifi”ne göre, üye ülkeler öncelikle tehlike ve risk haritalarını hazırlamak zorundadır. Bu haritalar; sel riskini gösteren tüm faktörleri, bu alanlardaki olasılıkları (yüksek, orta, az gibi) ve yerel halk,varlıklar ve çevre üzerindeki olası etkilerini göstermelidir.
Her bir senaryo için şu unsurlar tanımlanmalıdır;
(a) öngörülen su derinliği; (1B,1B+)
(b) akış hızı (nerelerde uygunsa) ;(2B ve 3B) (c) kıyı erozyonu ve sediman birikimine maruz kalabilecek
alanlar
8/18/2019 Afet Yönetimi Ve Sel Risk Değerlendirilmesi (d Şahin)
21/33
(a) etkilenmesi muhtemelnüfus;
(b) alandaki potansiyelekonomik kayıplar;
(c) potansiyel çevresel zarar.
Sel risk haritaları her bir senaryo için seldenkaynaklanacak potansiyel kayıpları göstermeli ve şunları kapsamalıdır;
Sel Risk Analizi
8/18/2019 Afet Yönetimi Ve Sel Risk Değerlendirilmesi (d Şahin)
22/33
Sel Risk Azaltma Planları - 1
Ulusal/bölgesel/yerel düzeyde hazırlanan Risk AzaltmaPlanları ile; Sel tehlikesine maruz topluluğun uzun vadedeafet zararlarının azaltılması, tekrarlayan hasar döngüsünün kırılması ve yeniden yapılandırılmasının temellerioluşturulmaktadır.
Bu planlar çok kapsamlı olup, sel tehlikesininbelirlenmesinden zararın azaltılması için alınması gerekenönlemlere, müdahaleye ve hatta iyileştirme aşamasına kadar tüm süreci kapsar. Bu planlar standart bir rapor yada yazılım şeklinde olabilir.
8/18/2019 Afet Yönetimi Ve Sel Risk Değerlendirilmesi (d Şahin)
23/33
Sel Risk Azaltma Planları - 2
Su Yönetimi Genel Müdürlüğü tarafından yürütülen «Taşkın Direktifinin Uyumlaştırılması İçin Kapasite Geliştirme» projesi kapsamında hayata geçirilecek olan sel risk azaltmaplanlarının da yerel düzeyde hazırlanacak müdahale veiyileştirme planları ile entegre edilmesi gerekmektedir.
İl ya da bölgeler düzeyinde hazırlanacak olan müdahale planları ise AFAD tarafından hazırlık çalışmaları tamamlanmış olan Ulusal Müdahale Planının altlıklarını oluşturacaktır.
8/18/2019 Afet Yönetimi Ve Sel Risk Değerlendirilmesi (d Şahin)
24/33
Ulusal Afet Müdahale Planı
AMAÇ; Tüm afet ve acil durumlarda, her düzeyde müdahale
planlamasının temel prensiplerini belirlemek….
8/18/2019 Afet Yönetimi Ve Sel Risk Değerlendirilmesi (d Şahin)
25/33
• Plan 4 farklı düzeyi kapsamaktadır;
Yerel, Bölgesel, Ulusal ve Uluslararası •Afet öncesi, sırası ve sonrasındaki tüm faaliyetler planlanmaktadır, • Müdahalenin zamanında yapılabilmesi için destek iller tanımlanmıştır, • Sorumlu Bakanlık ve yerel yönetimler için plan
formatları hazırlanmıştır, • Planın bu yıl içinde faaliyete geçmesi planlanmaktadır.
Ulusal Afet Müdahale Planı
8/18/2019 Afet Yönetimi Ve Sel Risk Değerlendirilmesi (d Şahin)
26/33
Sel Risk Yönetim Planları (SRYP)
• SRYP hazırlık, önleme ve korunmayı kapsar. Üst düzeyplanlardır. • SRYP ilgili tüm hususları ele alır; su yönetimi, toprak
yönetimi, arazi planlaması, arazi kullanımı ve doğakoruma. Önlemler, komşu ülkelerdeki sel riskini de gözönünde bulundurur. Her yönetim planı bazı seviyelerdekoruma bileşenleri içerir,
Planlanan yapısal önlemler, Sel risk haritaları,
Sonraki yönetim planları, En son yönetim planından sonra yapılan uygulamaların
değerlendirmesi.
8/18/2019 Afet Yönetimi Ve Sel Risk Değerlendirilmesi (d Şahin)
27/33
Geleneksel Sel Yönetimi
• Akarsuların yerleşimlerden ve tesislerden fiziksel
olarak uzaklaştırılması
• Akarsuların kapasitelerinin artırılması
• Akışın tutulması ve depolanması
• Acil durum yönetimi
• Sel iyileştirmesi
8/18/2019 Afet Yönetimi Ve Sel Risk Değerlendirilmesi (d Şahin)
28/33
Geleneksel Yaklaşımın Zayıf Yönleri
Havzanın sadece bir bölümüne odaklanma: sel riskininyerini değiştirerek azaltmak
Öncelik “yönetim” değil “kontrol”dür
Genellikle yıkıcı bir felaketten sonra geliştirilir
Esas olarak yapısal önlemlere dayanır Genellikle tek disiplinlidir
Yanlış bir güvenlik hissi verme eğilimindedir
Yapısal olmayan önlemlerde zayıf bir koordinasyon sözkonusudur
Sivil halkın sınırlı ya da pasif katılımı söz konusudur
8/18/2019 Afet Yönetimi Ve Sel Risk Değerlendirilmesi (d Şahin)
29/33
Bütünleşik Sel Yönetiminin İlkeleri
Bir bütün olarak su döngüsü yönetimi Entegre toprak ve su yönetimi
Risk ve Belirsizliklerin Yönetimi
Stratejilerin en iyi karışımınınuygulanması
Katılımcı yaklaşımdan emin olmak
Bütünleşik Afet Yönetimiyaklaşımlarının uygulanması
http://www.drt.com.tr/blog/uploaded_images/image003-703955.jpg
8/18/2019 Afet Yönetimi Ve Sel Risk Değerlendirilmesi (d Şahin)
30/33
SONUÇ OLARAK…
AFET YÖNETİMİ VE SEL RİSK DEĞERLENDİRMESİ
8/18/2019 Afet Yönetimi Ve Sel Risk Değerlendirilmesi (d Şahin)
31/33
Bütünleşik Sel Yönetiminin Avantajları
• Sürdürülebilir Kalkınma: Kalkınma ihtiyaçları ve selriskinden korunmanın dengelenmesi
• Taşkın Ovalarından Faydayı Maksimuma Çıkarmak: Geçim güvenliğini sağlamak ve böylece
zarar görebilirliği artıran yoksulluğu azaltmak
8/18/2019 Afet Yönetimi Ve Sel Risk Değerlendirilmesi (d Şahin)
32/33
Bütünleşik Sel Yönetiminin Avantajları
• Can Kayıplarını Azaltmak: Özellikle
Sel Tahmin ve Uyarı sistemleri veekstrem olaylar için hazırlık planlaması yöntemleri kullanılarak
• Çevresel Korunma: Ekosistem-sağlık servisleri
8/18/2019 Afet Yönetimi Ve Sel Risk Değerlendirilmesi (d Şahin)
33/33
Teşekkürler…
İletişim Bilgileri Tel:+90-312-2582323 /1745
E-posta: [email protected]
Top Related