สถาบนราชานกลกรมสขภาพจต กระทรวงสาธารณสข
(Pre-math skills)(Pre-math skills)(Pre-math skills)
หนงสอ การเตรยมความพรอมทกษะพนฐานดานคณตศาสตร ในเดกปฐมวยบรรณาธการ พญ.อมพรเบญจพลพทกษพมพครงท1 มถนายน2557จำานวนพมพ 5,000เลมจดพมพโดย สถาบนราชานกลกรมสขภาพจต 4737ถนนดนแดงเขตดนแดงกรงเทพมหานคร10400 โทร.0-2248-8900www.rajanukul.go.th
สงวนลขสทธตามพระราชบญญตหามลอกเลยนแบบสวนหนงสวนใดของหนงสอเลมนโดยไมไดรบอนญาตจากเจาของลขสทธ
พมพท โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทยจำากดรปเลมโดย ณฐชนกสวรรณานนท
การเตรยมความพรอมทกษะพนฐาน
ดานคณตศาสตร...ในเดกปฐมวย1
คำ�นำ�
จากการสำารวจระดบสตปญญาเดกไทยโดยกรมสขภาพจตพบวาสถานการณ
ปญหาระดบสตปญญาเดกไทย IQ ยงเปนเรองทนาหวงและจำาเปนตองไดรบ
การชวยเหลอจากทกภาคสวนทเกยวของ จากผลการสำารวจระดบสตปญญา
ในปพ.ศ.2554พบวาเดกไทยมคาเฉลยIQเทากบ98.59(คาเฉลยปกต90–109)
ซงถอวาเปนคาระดบสตปญญาทอยในเกณฑปกตแตคอนไปทางตำาซงสอดคลอง
กบคะแนนการสอบประเมนผลนกเรยนนานาชาต ในป 2555 พบวา เดกไทย
มทกษะทางดานการคดและการใชภาษาอยในเกณฑตำาดงเหนไดจากผลสมฤทธ
การเรยนคณตศาสตร การอานและวทยาศาสตร มคะแนนรวมอยในอนดบท
50 จาก 65 ประเทศสมาชกขององคการเพอความรวมมอทางเศรษฐกจและ
การพฒนา(OrganizationforEconomicCo-operationandDevelopment–
OECD) ขณะทคะแนนความฉลาดทางอารมณ (EQ) เฉลยในระดบประเทศ
กยงอยในระดบตำากวาเกณฑปกตคอ มคาคะแนนอยท 45.12 จากคาคะแนน
ปกต50-100
ในการสงเสรมและพฒนาIQEQเดกไทยจำาเปนตองพฒนาทกษะ3ดาน
ไดแก ทกษะดานการคด การใชภาษา และทกษะดานอารมณ ซงเปนพนฐาน
ทจำาเปนสำาหรบชวต โดยตองเรมฝกตงแตวยทารก การฝกทกษะดานการคด
ผปกครองสามารถฝกทกษะใหแกเดกดวยกระบวนการทางคณตศาสตร
การเตรยมความพรอมทกษะพนฐาน
ดานคณตศาสตร...ในเดกปฐมวย2
(Pre-math skills) โดยผานการเลน หรอกจกรรมในชวตประจำาวนท
สนกสนาน ซงเปนสวนหนงของการเลยงดเดกโดยพอแมหรอญาตพนอง
สวนทกษะทางคณตศาสตรทสงขนนนตองอาศยทกษะพนฐานดาน
คณตศาสตรในชวงปฐมวย เชนเดยวกบบานทตองการรากฐานทแขงแรง
พอแมและผเลยงดจงเปนผทมสวนสำาคญในการชวยพฒนาทกษะพนฐาน
ดานคณตศาสตรใหแกเดกปฐมวย ดวยวธการสอนทเปนเรองใกลๆ ตว
ใชอปกรณการสอนทอยในชวตประจำาวน
หนงสอการเตรยมความพรอมทกษะพนฐานดานคณตศาสตรในเดกปฐมวย
เลมนสถาบนราชานกลกรมสขภาพจตไดจดทำาขนเพอใหนกวชาการดานการศกษา
และบคลากรสาธารณสข ผปฏบตงานใชเปนแนวทางในการแนะนำาสงเสรม
ความรแกพอแมและผดแลเดกเพอนำาความรไปสงเสรมทกษะพนฐานดาน
การคดในเชงคณตศาสตรแกบตรหลานทอยในปฐมวย พรอมทงการพฒนา
ชดเทคโนโลยและองคความรดานการสงเสรมทกษะการอาน และทกษะ
ดานอารมณ ในเดกปฐมวย เพอการพฒนาศกยภาพของสมองและการรคด
ของเดกไทยในการเตรยมพรอมสประชาคมอาเซยน
แพทยหญงอมพรเบญจพลพทกษ
ผอำานวยการสถาบนราชานกล
การเตรยมความพรอมทกษะพนฐาน
ดานคณตศาสตร...ในเดกปฐมวย2
การเตรยมความพรอมทกษะพนฐาน
ดานคณตศาสตร...ในเดกปฐมวย3
ส�รบญ
วาดวยเรอง...ของพฒนาการเดกปฐมวย 5
พฒนาการและการเตรยมความพรอมของเดกปฐมวย 7มความสำาคญอยางไร?
การเตรยมความพรอมทกษะพนฐาน 13 ดานคณตศาสตรในเดกปฐมวย
ทกษะพนฐานทางคณตศาสตร 15ทจำาเปนสำาหรบเดกปฐมวย
การเตรยมความพรอมทกษะพนฐาน
ดานคณตศาสตร...ในเดกปฐมวย4
ทกษะพนฐานในการคดคำานวณ 19สำาหรบเดกปฐมวย
ทกษะพนฐานดานคณตศาสตรทจำาเปน 20 สำาหรบเดกปฐมวยในการเขาสโรงเรยน
กจกรรมพฒนาทกษะดานคณตศาสตร 25เบองตนในเดกปฐมวย
บรรณานกรม 36
คณะผจดทำา 37
การเตรยมความพรอมทกษะพนฐาน
ดานคณตศาสตร...ในเดกปฐมวย5
วาดวยเรอง...ของพฒนาการเดกปฐมวย
พฒนาการ หมายถง การเปลยนแปลงในดานการทำาหนาทและวฒภาวะของ
อวยวะตางๆรวมทงตวบคคลทำาใหสามารถทำาหนาทไดอยางมประสทธภาพทำา
สงทยากสลบซบซอนมากขนโดยทวไปพฒนาการปกตแบงออกเปน4ดานไดแก
1.พฒนาการดานรางกาย(physicaldevelopment)เปนความสามารถ
ของรางกายในการทรงตวและการเคลอนไหว โดยการใชกลามเนอมดใหญ
(grossmotor) การใชมอและตาประสานกนในการทำากจกรรมตางๆ (fine
motor-adaptive)
2.พฒนาการดานสตปญญา (cognitive development) เปนความ
สามารถในการเรยนรความสมพนธระหวางสงตางๆกบตนเองการรคดรเหตผล
และความสามารถในการแกปญหาพฒนาการดานภาษา(language)และการใช
มอกบตา(finemotor)เกยวของกบพฒนาการดานสตปญญา
3.พฒนาการดานจตใจ- อารมณ (emotional development) เปน
ความสามารถของรางกายในการแสดงความรสกและควบคมการแสดงออกของ
อารมณอยางเหมาะสมรวมถงการสรางความรสกทดนบถอตนเอง(selfesteem)
การเตรยมความพรอมทกษะพนฐาน
ดานคณตศาสตร...ในเดกปฐมวย6
4.พฒนาการดานสงคม(socialdevelopment)เปนความสามารถ
ในการสรางสมพนธภาพกบผอนสามารถชวยเหลอตนเองในชวตประจำาวน
(personal-social,selfhelp,selfcare)
5.พฒนาการดานจตวญญาณ(spiritualdevelopment)เปนความ
สามารถในการรจกคณคาของชวตของตนเองสามารถในการเลอกดำารงชวต
ในทางสรางสรรคเปนประโยชนตอสงคมสวนรวมมความรผดชอบชวดและ
มคณธรรม
ความสำาคญของพฒนาการในเดกปฐมวย องคการUNICEF ไดใหความสนใจโดยเฉพาะในเดกปฐมวย ชวงอาย
ระหวางแรกเกด – 3 ป เพราะเปนชวงทเปนรากฐานและมความสำาคญ
อยางยงยวดตอการพฒนาในชวงตอๆมาของเดก และมกจะถกละเลย
ไมไดรบความสนใจในเชงการกำาหนดงบประมาณสนบสนนในประเทศตางๆ
(UNICEFTheStateoftheWorld’sChildren2001,p17:นยพนจ
คชภกด)
***ชวงปฐมวยหมายถงระยะจากปฏสนธถงอาย6ป
การเตรยมความพรอมทกษะพนฐาน
ดานคณตศาสตร...ในเดกปฐมวย7
พฒนาการและการเตรยมความพรอมของเดกปฐมวย มความสำาคญอยางไร?
1. ทำาใหเราทราบถงลกษณะการเปลยนแปลงและสามารถประเมนพฒนาการ
ทมลำาดบขนตอนอยางตอเนองและมทศทางทเกดขนในแตละวยการเจรญเตบโต
ของเดกจะดำาเนนไปตามแบบแผนของพฒนาการทมลำาดบขนตอนอยาง
ตอเนองและมทศทางทแนนอนพฒนาการของเดกทเปนไปตามเกณฑทวไป
ของเดกในวยเดยวกนแสดงวามพฒนาการสมวย หากพฒนาการใดไมเปน
ไปตามเกณฑดงกลาว อาจมพฒนาการลาชาหรอผดปกตได จำาเปนตองรบ
คนหาสาเหตและแกไข
2. ทำาใหสามารถตอบสนองความตองการตามธรรมชาตของเดกไดอยาง
ถกตองเหมาะสมเดกทกคนมความตองการพนฐานทสอดคลองกบพฒนาการ
ทกดาน ทงดานรางกาย อารมณและจตใจ สงคมและสตปญญา ซงจำาเปน
ตองไดรบการเอาใจใสดแลอยางครบถวนสมบรณจงจะสามารถพฒนาตนเอง
เตมศกยภาพทมอยทงนขนอยกบวฒภาวะและประสบการณการเรยนรจาก
สภาพแวดลอมทเออตอการสงเสรมพฒนาการและเนนใหเดกมประสบการณท
กวางขวาง
การเตรยมความพรอมทกษะพนฐาน
ดานคณตศาสตร...ในเดกปฐมวย8
3. ทำาใหยอมรบความแตกตางของเดกแตละคน ความแตกตางของ
เดกขนอยกบพนธกรรมและสภาพแวดลอม โดยทพนธกรรมเปนปจจย
ภายในทกำาหนดคณลกษณะทางกายภาพและขดความสามารถทตดตวมา
ตงแตกำาเนดสวนสภาพแวดลอมเปนปจจยภายนอกทมผลตอพฒนาการ
ไดทงในเชงบวกและลบขนอยกบความเหมาะสมของสงแวดลอมเดกแตละ
คนจงมอตราพฒนาการทแตกตางกนและไมอาจเปรยบเทยบกนได การ
จดประสบการณสำาหรบเดกจงจำาเปนทจะตองคำานงถงความยดหยนของ
ลกษณะกจกรรมและระยะเวลา
4. ทำาใหสามารถจดการศกษาสำาหรบเดกปฐมวยไดสอดคลองกบ
ระดบความสามารถและวธการเรยนรของเดกในแตละวย เดกมความ
กระตอรอรน อยากรอยากเหนและสนใจสงรอบตวอยตลอดเวลา
การเปดโอกาสใหเดกไดรบประสบการณตรงจากการเลนและใช
จนตนาการตามความนกคด ความสนใจและความสามารถของเดก
เปนการกระตนใหเดกไดเรยนรและปรบตวเขากบสภาพแวดลอมและ
มพฒนาการทเหมาะสมตามศกยภาพของเดกแตละคน
การเตรยมความพรอมทกษะพนฐาน
ดานคณตศาสตร...ในเดกปฐมวย9
การเตรยมความพรอมทกษะพนฐานดานคณตศาสตร:ความสำาคญตอเดกปฐมวย
คณตศาสตรมความสำาคญอยางยงตอการพฒนาความคด ทำาใหมนษยคดอยางมเหตผล เปนระบบมแบบแผนตลอดจนมการพฒนาความคดสรางสรรคและสามารถวเคราะหปญหาหรอสถานการณไดอยางรอบคอบ นอกจากนนคณตศาสตรยงเปนเครองมอในการศกษาดานวทยาศาสตรเทคโนโลยและศาสตรอนๆอกหลายแขนง
5. ทำาใหสามารถวเคราะหปญหาพฤตกรรมเดก และแนวทางการปองกน
แกไขปญหา พฒนาการของเดกเกดจากการปฏสมพนธอยางใกลชดและสลบ
ซบซอนระหวางพนธกรรมและสภาพแวดลอม หากปจจยใดปจจยหนงหรอทง
คบกพรองและไมอาจทำาหนาทไดอยางสมบรณ กยอมกอใหเกดปญหาความผด
ปกตของพฒนาการ อนนำาไปสปญหาพฤตกรรมเดกได ทงนระดบความรนแรง
ขนอยกบความมากนอยของปญหาการทำาความเขาใจของสาเหตทมาของปญหา
จะชวยปองกนมใหปญหาดงกลาวเกดขนอกหรอลดนอยลงรวมทงสามารถแกไข
ปญหาไดทนทวงทมใหลกลามเปนปญหารายแรงในภายภาคหนาได
การเตรยมความพรอมทกษะพนฐาน
ดานคณตศาสตร...ในเดกปฐมวย10
นพ.อรคอารแคนเดลจตแพทยรางวลโนเบลในป2553พบวา... การเรยนรความรความจำาความคดอารมณสตปญญาเกดจากการทเซลล
สมองแตกกงมาเชอมตอกนเปนวงจรสมองสวนทมการจดระเบยบใยประสาท
จะเพมการเชอมตอใหมๆเพมขนจำานวนมาก
ขณะทใยประสาทสวนทไมไดใชจะหายไปใยประสาทสวนทใชบอยจะหนา
ตวขน
ทงนทารกอายตงแตแรกเกดถง5ปจะเปนชวงทสมองมพฒนาการมาก
ทสด ดงนน การพฒนาสมองใหมการเชอมโยงเครอขายใยประสาททแขงแรง
จะทำาใหเดกมระดบIQทเพมขนดวย
Blenkin and Kelly (1994อางในพวงรตนพมเดชา.2545:16)กลาววา คณตศาสตรคอพลงอำานาจของการตดตอสอสารเปนวถทางในการแก
ปญหา เปนการคนพบรปแบบและความสมพนธ เปนกจกรรมสรางสรรคท
เกยวของกบความคดจนตนาการการหยงรและสามารถมสวนรวมดวยอยาง
สนกสนาน
การเตรยมความพรอมทกษะพนฐาน
ดานคณตศาสตร...ในเดกปฐมวย11
วรรณโสมประยร(2551:15)กลาวไววา คณตศาสตรเปนวชาทสำาคญและจำาเปนอยางยงสำาหรบทกคน เพราะ
ชวยพฒนาความคดของเดกใหเปนคนคดอยางมเหตผล มระเบยบ มความ
ละเอยดถถวนรอบคอบรวมทงมความคดรเรมสรางสรรคและสามารถแกปญหา
ใหสำาเรจลลวงไปไดดวยด ความเจรญกาวหนาในวทยาการดานตางๆ ทง
ทางดานเทคโนโลย วทยาศาสตรวศวกรรม การแพทย และอนๆ ตองอาศย
คณตศาสตรเปนเครองมอสำาหรบการเรยนรทงสน นอกจากน คณตศาสตรยง
เปนเครองมอทจำาเปนในการดำารงชวตประจำาวนของเดกทงหลาย อยางเชน
การซอขายการใชเวลาเลนการเดนทางและอนๆ
จำานวนและตวเลข...เดกปฐมวยหากไดเรยนรจากการปฏบตโดยการใชสอของจรงจะสงผลใหมทกษะการรบรเชงจำานวนเนองจากธรรมชาตไดสรางใหสมองของเดกมบรเวณทเกยวของกบการรบรเชงจำานวนโดยมสวนของสมองอยางนอย3บรเวณทเกยวของกบทกษะการรบรเชงจำานวน สองสวนแรกอยทสมองทงซกซายและขวาเกยวของกบสญลกษณตวเลขและบรเวณททำาหนาทเกยวของกบการเปรยบเทยบจำานวน สวนบรเวณสดทายอยทสมองซกซาย จะทำาหนาทเกยวของกบการนบปากเปลาและความจำาเกยวกบจำานวนการคำานวณโดยสมองทง3สวนจะทำางานรวมกน พฒนาการดานการรบรเชงจำานวนและคณตศาสตรเรมตงแตปฐมวยและพฒนาเรอยไปจนถงวยผใหญ
การเตรยมความพรอมทกษะพนฐาน
ดานคณตศาสตร...ในเดกปฐมวย12
¡ÒÃàµÃÕÂÁ¤ÇÒÁ¾ÃŒÍÁ·Ñ¡Éо×é¹°Ò¹
´ŒÒ¹¤³ÔµÈÒʵÃ�ã¹à ç¡»°ÁÇÑÂ
¡ÒÃàµÃÕÂÁ¤ÇÒÁ¾ÃŒÍÁ·Ñ¡Éо×é¹°Ò¹
´ŒÒ¹¤³ÔµÈÒʵÃ�ã¹à ç¡»°ÁÇÑÂ
¡ÒÃàµÃÕÂÁ¤ÇÒÁ¾ÃŒÍÁ·Ñ¡Éо×é¹°Ò¹
´ŒÒ¹¤³ÔµÈÒʵÃ�ã¹à ç¡»°ÁÇÑÂ(Pre-math skills)(Pre-math skills)(Pre-math skills)
การเตรยมความพรอมทกษะพนฐาน
ดานคณตศาสตร...ในเดกปฐมวย13
¡ÒÃàµÃÕÂÁ¤ÇÒÁ¾ÃŒÍÁ·Ñ¡Éо×é¹°Ò¹
´ŒÒ¹¤³ÔµÈÒʵÃ�ã¹à ç¡»°ÁÇÑÂ
¡ÒÃàµÃÕÂÁ¤ÇÒÁ¾ÃŒÍÁ·Ñ¡Éо×é¹°Ò¹
´ŒÒ¹¤³ÔµÈÒʵÃ�ã¹à ç¡»°ÁÇÑÂ
¡ÒÃàµÃÕÂÁ¤ÇÒÁ¾ÃŒÍÁ·Ñ¡Éо×é¹°Ò¹
´ŒÒ¹¤³ÔµÈÒʵÃ�ã¹à ç¡»°ÁÇÑÂ(Pre-math skills)(Pre-math skills)(Pre-math skills)
การเตรยมความพรอมทกษะพนฐาน
ดานคณตศาสตร...ในเดกปฐมวย14
คณตศาสตรเปนวชาทมความสำาคญในชวตประจำาวนของเราพอแมผเลยง
ดมกสอนเดกตงแตเลกๆ กอนทเดกจะไดเรยนรวชานในโรงเรยน แตจะเปน
ลกษณะการทองจำามากกวาการสอนในเรองจำานวน เดกทไดรบการเตรยม
ความพรอมทกษะพนฐานดานคณตศาสตรและการอานมกจะเรยนไดดกวาเมอ
เขาเรยนชนอนบาลและพบวาทกษะดานคณตศาสตรเกยวของกบการทำานาย
ความสามารถในอนาคตไดมากทสดตามดวยทกษะดานการอานและสมาธ
พอแม คอ ผมบทบาทตอการพฒนาทกษะพนฐานดานคณตศาสตรของ
ลกนอยตงแตวยเตาะแตะจนถง5ปเดกๆจะไดใชทกษะนในการปฏบตกจวตร
ประจำาวนและกจกรรมตางๆทพอแมทำารวมกบเขาเชนการนบขนบนไดทเดก
ขนลงการแบงของเลนหรอขนมใหพนองหรอเพอนการพฒนาทกษะโดยผาน
กจกรรมเหลานลวนมความสำาคญตอความพรอมของเดกในการเขาสโรงเรยน
ทำาใหเดกสามารถแกปญหาทางคณตศาสตรในโรงเรยนไดอยางกาวกระโดด
การเตรยมความพรอมทกษะพนฐาน
ดานคณตศาสตร...ในเดกปฐมวย15
เปนการใชประสาทสมผสอยางใดอยางหนงหรอหลายอยางรวมกนไดแกตาหจมกลนและผวกายในการเรยนรโดยเดกจะเขาไปมปฏสมพนธโดยตรงกบวตถสงของหรอเหตการณอยางมจดประสงคเชนการจะหาขอมลทเปนรายละเอยดของสงนนๆ โดย
ไมใสความคดเหนของตนเองลงไป
ทกษะก�รสงเกต (Observation)
เปนความสามารถในการแบงประเภทของสงของ โดยหาเกณฑหรอสรางเกณฑในการแบงขน สวนใหญเดกจะใชเกณฑในการจำาแนกอย 3 อยาง คอ ความเหมอนความแตกตางและความสมพนธรวมซงในเดกปฐมวยสวนใหญจะเลอกใชเกณฑ2อยางคอความเหมอนและความตางเมอเดกสามารถสรางความเขาใจไดอยาง
ถองแทเกยวกบความสมพนธแลวเดกจงจะจำาแนกโดยใชความสมพนธรวมได
ทกษะก�รจำ�แนกประเภท (Classifying)
การเตรยมความพรอมทกษะพนฐาน
ดานคณตศาสตร...ในเดกปฐมวย16
เปนการทเดกตองอาศยความสมพนธของวตถ
สงของหรอเหตการณตงแตสองสงขนไปบนพนฐาน
ของคณสมบตทมลกษณะเฉพาะอยางซงความสำาคญ
ในการเปรยบเทยบคอเดกจะตองมความเขาใจเกยวกบ
ลกษณะเฉพาะของสงนนๆและรจกคำาศพทคณตศาสตร เชน เลกกวา ใหญกวา
สนกวา ยาวกวา หนกกวา เบากวา ฯลฯ โดยถาสามารถบอกไดวาลกบอลลกหนง
มขนาดเลกกวาอกลกหนง แสดงใหเหนวาเดกเหนความสมพนธของลกบอล คอ
เลก-ใหญการเปรยบเทยบนบวาเปนพนฐานสำาคญตอการเรยนในเรองการวดการ
จดลำาดบและการประมาณตอไป
ทกษะก�รเปรยบเทยบ (Comparing)
เปนการสงเสรมใหเดกไดพฒนาความคดรวบยอดเกยวกบการจดลำาดบวตถ
สงของหรอเหตการณซงเปนทกษะการเปรยบเทยบขนสงเพราะจะตองอาศย
การเปรยบเทยบสงของมากกวาสองสงหรอสองกลมการจดลำาดบ
ในครงแรกๆของเดกปฐมวยจะเปนไปในลกษณะ
การจดกระทำากบสงของสองสง เมอเกดการ
พฒนาจนเกดความเขาใจอยางถองแทแลวเดกจง
จะสามารถจดลำาดบทยากยงขนได
ทกษะก�รจดลำ�ดบ (Ordering)
การเตรยมความพรอมทกษะพนฐาน
ดานคณตศาสตร...ในเดกปฐมวย17
ทกษะก�รวด (Measurement)
ทกษะก�รนบ (Counting)
ความสามารถในการวดของเดกจะเกดขนหลงจากเดกม
ประสบการณเกยวกบการจดประเภท การเปรยบเทยบ และการ
จดลำาดบมาแลว และจะมความสมพนธกบความคงท เชน เดก
สามารถเขาใจเกยวกบความยาวของเชอกไดวา เชอกจะม
ความยาวเทาเดมถงแมวาจะเปลยนทศทางหรอตำาแหนง
กตาม
เปนแนวคดเกยวกบการนบจำานวนไดแกการนบปากเปลาบอกขนาดของ
กลมทมขนาดเทากนโดยไมตองนบนบโดยใชลำาดบทนบจำานวนเพมขนนบเพอ
รจำานวนทมอยการจดจำาตวเลขการนบและเขาใจความหมายของจำานวนการ
ใชสญลกษณแทนจำานวน ในเดกปฐมวยชอบการนบแบบ
ทองจำาโดยไมเขาใจความหมาย การนบแบบทองจำา
นจะมความหมายตอเมอเชอมโยงกบจด
ประสงคบางอยาง เชน การนบจำานวน
เพอนในหองเรยนนบขนมทอยในมอแต
การนบของเดกอาจสบสนไดหากมการ
จดเรยงสงของเสยใหมเมอเดกเขาใจเรอง
จำานวนแลวเดกปฐมวยจงจะสามารถเขาใจ
เรองการนบจำานวนอยางมความหมาย
การเตรยมความพรอมทกษะพนฐาน
ดานคณตศาสตร...ในเดกปฐมวย18
เรองขนาดและรปทรงจะเกดขนกบเดกโดยงายเนองจาก
เดกคนเคยจากการเลนการจบตองสงของของเลนหรอวตถ
รปทรงตางๆ อยเสมอในแตละวนเราจงมกจะไดยนเดกพดถง
สงตางๆ ทเกยวกบรปทรงหรอขนาดอยเสมอพอแมสามารถ
ทดสอบวาเดกรจกรปทรงหรอไม โดยการใหเดกหยบ/เลอก
สงของตามคำาบอกเมอเดกรจกรปทรงพนฐานแลวกจะสามารถ
สอนใหเดกรจกรปทรงทยากขนได
ทกษะเกยวกบเรองรปทรงและขน�ด (Shape and Size)
การเตรยมความพรอมทกษะพนฐาน
ดานคณตศาสตร...ในเดกปฐมวย19
ทกษะในก�รจดหม
ทกษะในก�รรวมหม (ก�รเพม)
ทกษะในก�รแยกหม (ก�รลด)
เปนการใหเดกจดสงของรวมกนเปนหมจากการเรยกชอสงของลกษณะทกำาหนดไวเชนรองเทา ถงเทา หรอหมวก แลวเลอกสงทเหมอนกนวางไวดวยกน
เปนการใหเดกสงเกตวตถหรอสงของทกอง
อยรวมกนวามอะไรบาง แลวแยกออกเปน
กองๆ แลวบอกวากองไหนมมากกวา กอง
ไหนมนอยกวากน
เปนการใหเดกสงเกตวตถหรอสงของ เพอให
เขาใจถงจำานวนของวตถหรอสงของแตละกอง
เชนของกองหนงม3อนอกกองม2อนเมอ
นำามารวมกนเปนกองใหญจะม5อนเปนตน
การเตรยมความพรอมทกษะพนฐาน
ดานคณตศาสตร...ในเดกปฐมวย20
ทกษะพนฐ�นด�นคณตศ�สตร
ทจำ�เปนสำ�หรบเดกปฐมวยในก�รเข�สโรงเรยน
ทกษะดานคณตศาสตรทสงขนอาศยทกษะพนฐานดานคณตศาสตรในชวง
ปฐมวยเชนเดยวกบบานทตองการรากฐานทแขงแรงพอแมผเลยงดสามารถ
ชวยพฒนาทกษะพนฐานดานคณตศาสตรใหแกเดกวยปฐมวยไดตงแตวย
เตาะแตะโดยสอนในเรอง
ก�รสงเกตสงของเหมอนกนหรอต�งกน
โดยสอนใหเดกๆสงเกตวตถหรอสงของทเหมอนกน ตามขนาด รปราง ส
เชน ใหดสงทเดกพบเหนอยทกวน เชน เครองใชของเดก โดยใหเดกสงเกต
มอะไรของเดกทเหมอนกนบาง หรอในขณะทพาเดกเดนไปยงสถานทตางๆ
พอแมเกบใบไมทหลนอยบนพนมาใหเดกดใหเดกสงเกตสของใบไมตางๆเดก
จะเหนวาใบไมสวนใหญมสเขยวแตบางใบกมสแตกตางไปสวนรปรางลกษณะ
กมทงคลายกนและตางกนเปนตน
ก�รจดลำ�ดบสงของ
โดยสอนใหเดกๆจดลำาดบสงของหรอวตถตงแต 3ชนขนไปตามขนาด
ความยาวความสงนำาหนกเชนเรยงลำาดบจากใหญทสดไปจนเลกทสดยาว
ทสดไปจนสนทสดสงทสดไปเตยทสดฯลฯ
การเตรยมความพรอมทกษะพนฐาน
ดานคณตศาสตร...ในเดกปฐมวย21
ทกษะพนฐ�นด�นคณตศ�สตร
ทจำ�เปนสำ�หรบเดกปฐมวยในก�รเข�สโรงเรยน
สอนเดกใหหาความยาวความสงและนำาหนกของวตถโดยใช
หนวยวดเชนเซนตเมตรนวฟตกโลกรมหรอการจบเวลา
(เปนนาท)
ก�รวด :
โดยสอนใหเดกๆจบคหนงตอหนงเปรยบเทยบของสองกลม ใหเขาใจความหมายของ เทากน
ไมเทากน มากกวา นอยกวา นบเลขปากเปลาไปขางหนาถอยหลงอาจยงเปนการนบเลขแบบทองจำาสอนนบจำานวน เชน นบจำานวนอวยวะในรางกาย
“เรามตา2ตา”นบสมาชกในบาน“บานของเรามสมาชกอย4คนคอพอแมพและหน”นบจำานวนขนมผลไมขณะรบประทานอาหารวาง“มสม3ผล”“หนขอกนขนม2ชน”หรอนบจำานวนสงทเดกพบเหนบอยๆ เปนตน เมอเดกหยบจำานวนสงของหรอวตถมาใหไดตามจำานวนทบอกจงคอยสอนความสมพนธของตวเลขกบจำานวนโดยการแทนคาของจำานวนดวยตวเลข
ก�รนบ
รปทรงและขน�ด
โดยสอนใหเดกรบรความสมพนธของรปราง รปทรงขนาดพนทตำาแหนงทศทางและการเคลอนไหวซงสงเหลานจะเปนพนฐานสำาหรบการเรยนวชาเรขาคณตตอไป ชวนเดกพดคยถงสงของในบานวามรปราง รปทรง เปนอยางไร เชน ในบานของเราอะไรทมรปราง/รปทรงเปนวงกลม สเหลยม สามเหลยมบาง เมอเดกเรมบอกรปรางพนฐานไดคอยสอนรปทรงทยากขน
การเตรยมความพรอมทกษะพนฐาน
ดานคณตศาสตร...ในเดกปฐมวย22
รปแบบ :
ก�รแยกหม
ก�รจดหม
ทกษะพนฐ�นในก�รคดคำ�นวณ
โดยสอนใหเดกจดสงของเปนหมวดหมตามการเรยกชอสงของเชนกองน
เปนชอนกองนเปนแกวนำากองนเปนชามและการจดหมวดหมตามลกษณะ
ทกำาหนด เชนกองนเปนเครองแตงกายกองนเปนผลไม กองนเปนเครองใช
กองนเปนสตวเปนตน
โดยสอนใหเดกนำาสงของมารวมกนใหเปนกองใหญขนมจำานวนมากขนเชน
มสมอย3ผลนำามารวมกบชมพ2ผลรวมทงสมกบชมพแลวม5ผลเปนตน
โดยสอนใหแยกของทกองรวมกนอย
มาแยกของทเหมอนกนเปนกองๆ เชน ม
ของเลน 2 ชนด กองรวมกนไว แลวให
เดกแยกของเลนทเหมอนกนออกเปน 2
กองเปนตน
1. ÊÌҧÃÙ»·Ã§
2. ¹ÑºáÅФѴá¡
3. â·ÃÈѾ·�
4. ¢¹Ò´ÊÔ觢ͧ 5.
·ÓÍÒËÒÃ
6. à Ô¹àÅ‹¹
7. ÀÒ¾ºÍ¡àÇÅÒ
8. á¡ÃÙ»·Ã§
9. Ìͧà¾Å§¨Ó¹Ç¹
10. »¯Ô·Ô¹
11. ᨡÊÔ觢ͧ
16. à¡ÁÃٻẺ
12. µ‹Í¡ŒÍ¹äÁŒ
13. ÅÍ´ÍØâÁ§¤�
14. ¤ÇÒÁÂÒÇÇѵ¶Ø
15. àÃÕ¹ÃÙ»¨Ò¡¡ÒÃÊÑÁ¼ÑÊ
17. ª‹Ç§ҹºŒÒ¹
18. ʹÒÁà ç¡àÅ‹¹
19. ¡ÒÃᵋ§¡ÒÂ
20. ÊÌҧ¡ÃÒ¿
การเตรยมความพรอมทกษะพนฐาน
ดานคณตศาสตร...ในเดกปฐมวย23
1. ÊÌҧÃÙ»·Ã§
2. ¹ÑºáÅФѴá¡
3. â·ÃÈѾ·�
4. ¢¹Ò´ÊÔ觢ͧ 5.
·ÓÍÒËÒÃ
6. à Ô¹àÅ‹¹
7. ÀÒ¾ºÍ¡àÇÅÒ
8. á¡ÃÙ»·Ã§
9. Ìͧà¾Å§¨Ó¹Ç¹
10. »¯Ô·Ô¹
11. ᨡÊÔ觢ͧ
16. à¡ÁÃٻẺ
12. µ‹Í¡ŒÍ¹äÁŒ
13. ÅÍ´ÍØâÁ§¤�
14. ¤ÇÒÁÂÒÇÇѵ¶Ø
15. àÃÕ¹ÃÙ»¨Ò¡¡ÒÃÊÑÁ¼ÑÊ
17. ª‹Ç§ҹºŒÒ¹
18. ʹÒÁà ç¡àÅ‹¹
19. ¡ÒÃᵋ§¡ÒÂ
20. ÊÌҧ¡ÃÒ¿
23การเตรยมความพรอมทกษะพนฐาน
ดานคณตศาสตร...ในเดกปฐมวย
การเตรยมความพรอมทกษะพนฐาน
ดานคณตศาสตร...ในเดกปฐมวย24
¡Ô¨¡ÃÃÁ¾Ñ²¹Ò·Ñ¡ÉдŒÒ¹¤³ÔµÈÒʵÃ�àº×éͧµŒ¹
ã¹à ç¡»°ÁÇÑÂ
¡Ô¨¡ÃÃÁ¾Ñ²¹Ò·Ñ¡ÉдŒÒ¹¤³ÔµÈÒʵÃ�àº×éͧµŒ¹
ã¹à ç¡»°ÁÇÑÂ
¡Ô¨¡ÃÃÁ¾Ñ²¹Ò·Ñ¡ÉдŒÒ¹¤³ÔµÈÒʵÃ�àº×éͧµŒ¹
ã¹à ç¡»°ÁÇÑÂ
การเตรยมความพรอมทกษะพนฐาน
ดานคณตศาสตร...ในเดกปฐมวย24
การเตรยมความพรอมทกษะพนฐาน
ดานคณตศาสตร...ในเดกปฐมวย25
¡Ô¨¡ÃÃÁ¾Ñ²¹Ò·Ñ¡ÉдŒÒ¹¤³ÔµÈÒʵÃ�àº×éͧµŒ¹
ã¹à ç¡»°ÁÇÑÂ
¡Ô¨¡ÃÃÁ¾Ñ²¹Ò·Ñ¡ÉдŒÒ¹¤³ÔµÈÒʵÃ�àº×éͧµŒ¹
ã¹à ç¡»°ÁÇÑÂ
¡Ô¨¡ÃÃÁ¾Ñ²¹Ò·Ñ¡ÉдŒÒ¹¤³ÔµÈÒʵÃ�àº×éͧµŒ¹
ã¹à ç¡»°ÁÇÑÂ
การเตรยมความพรอมทกษะพนฐาน
ดานคณตศาสตร...ในเดกปฐมวย25
การเตรยมความพรอมทกษะพนฐาน
ดานคณตศาสตร...ในเดกปฐมวย26
• สร�งรปทรง :
• นบและคดแยก :
เลนเกมคดแยกรปทรงพดคยเรองรป
ทรงแตละชนดกบลกนบดานบอกสสราง
รปทรงเองโดยตดรปทรงขนาดใหญจาก
กระดาษส ขอใหเดกกระโดดบนวงกลม
หรอบนกระดาษสทสรางขน
รวบรวมตะกราของเลนชนเลกๆทหา
ไดในบานเชนเปลอกหอยกอนกรวด
หรอกระดม นบจำานวนพรอมกบลก
คดแยกตามขนาด ส หรอกลม เชน
แยกรถไวกองหนงสตวไวอกกองหนง
การเตรยมความพรอมทกษะพนฐาน
ดานคณตศาสตร...ในเดกปฐมวย27
• โทรศพท :
เมอลกอาย 3 ขวบ เรมดวยการสอนท
อยและเบอรโทรศพทบาน คยกบลก
วาแตละบานมเลขทบาน อพารทเมนท
แตละแหงกมหมายเลขเปนของตนเอง
• ขน�ดสงของ :
ใหเดกสงเกตขนาดของวตถรอบตว
วามขนาดใหญหรอใหญทสดขนาด
เลกหรอเลกทสด
การเตรยมความพรอมทกษะพนฐาน
ดานคณตศาสตร...ในเดกปฐมวย28
• ทำ�อ�ห�ร :
• เดนเลน :
ใหลกชวยเตมคนและเทสวนผสม
ของอาหาร กจกรรมนจะชวยใหลก
เรยนรการนบชงตวงวดเพมและกะ
จำานวน
ใหลกเปรยบเทยบ เชน หนกอนไหนใหญกวา ใหหดประเมน เชน เรา
พบกอนหนกกอน ฝกสงเกต จดจำาความเหมอนและความตาง เชน เปดม
ขนเหมอนกระตายหรอไมและฝกการจำาแนกเชนลองหาใบไมสแดงใหเจอ
เรยนรเรองขนาดเชนเดนกาวสนและกาวยาวฝกคะเนระยะทางเชนสวน
สาธารณะอยใกลหรอไกลบานและฝกการนบเชนนบจำานวนกาวในการเดน
จากทหนงไปอกทหนง
การเตรยมความพรอมทกษะพนฐาน
ดานคณตศาสตร...ในเดกปฐมวย29
ใชนาฬกาทราย นาฬกาจบเวลา ลอง
จบเวลากจกรรมทใชเวลาสนๆ จะชวยใหลก
พฒนาการรบรเรองเวลาและเขาใจวากจกรรม
บางอยางใชเวลามากกวากจกรรมอนๆ
• ภ�พบอกเวล� :
ชไปยงรปทรงสตางๆ ทพบระหวาง
วน เชน ปายรปสามเหลยมสเหลองหรอ
รปสเหลยมผนผาสแดงในรานคา
• แยกรปทรง :
• รองเพลงเกยวกบจำ�นวน :
เลอกเพลงเกยวกบจำานวนทมจงหวะและ
ทำานองในการรองซำาๆ เพลงเหลานจะเสรม
เรองรปแบบซงเปนทกษะดานคณตศาสตรฝก
ภาษาไดสนกและสนบสนนทกษะทางสงคมใน
ดานความรวมมอใหกบเขาไดอกดวย
การเตรยมความพรอมทกษะพนฐาน
ดานคณตศาสตร...ในเดกปฐมวย30
• ใชปฏทน :
พดคยถงเรองวนทวนในแตละสปดาห
ซงจะเสรมการนบ ลำาดบ และรปแบบ
สรางทกษะการคดอยางมเหตผลดวยการ
พดถงอากาศเยนแลวถามลกวาควรสวมใส
ชดแบบไหนเมออากาศเยน จะทำาใหลก
นอยเกดการเชอมโยงระหวางอากาศเยน
กบเสอผาทใสแลวอบอน
• ก�รแจกสงของ :
ใหลกชวยแจกจายสงของ เชน ขนมวาง
หรอวางกระดาษเชดปากบนโตะอาหารมอ
เยน ชวยแจกขนมปงกรอบ ใหเพอนๆแตละ
คนซงจะชวยใหลกเขาใจการจบควตถกบวตถ
หรอจำานวนทสอดคลองกนขณะแจกของเนน
แนวคดเรองจำานวนชนหนงใหคณชนหนงใหฉน
ชนหนงใหคณพอหรอ เราใสรองเทาหนงขาง
สองขาง
การเตรยมความพรอมทกษะพนฐาน
ดานคณตศาสตร...ในเดกปฐมวย31
• เลนลอดอโมงค :
• ตอกอนไม :
เปดกลองกระดาษขนาดใหญ
แตละดานออกเพอทำาเปนอโมงค
ทำาใหลกนอยเขาใจวารางกายอย
ในทวางและสมพนธกบวตถอนๆ
ใหโอกาสลกเลนกอนไมชดตวตอพลาสตก
กลองเปลา กลองนม เปนตน จะชวยใหเขา
เรยนรรปทรงและความสมพนธระหวางรปทรง
ตางๆเชนรปสามเหลยมสองอนตอกนเปนรป
สเหลยมการเลนกลองและถวยทำาใหลกนอย
เขาใจความสมพนธของวตถขนาดตางกน
การเตรยมความพรอมทกษะพนฐาน
ดานคณตศาสตร...ในเดกปฐมวย32
• คว�มย�วของวตถ :
ตดรบบน ดายหรอกระดาษทมความ
ยาวตางกน3-5ชนถามลกวาชนไหนสน
ชนไหนยาวแลวใหเดกเรยงตามลำาดบจาก
ชนทยาวทสดไปหาชนทสนทสด
• เรยนรจ�กก�รสมผส :
ตดกระดาษแขงเปนรปทรงตางๆ
เชนทรงกลมสเหลยมสามเหลยม ให
ลกสมผสขณะลมตาจากนนคอยปดตา
สนกกบรปแบบโดยใหลกเรยง มะกะโรน
แหง ลกปดคละขนาด ซเรยลชนดตางๆ หรอ
กระดาษชนเลกๆเปนรปแบบหรอลวดลาย
ตางๆ กจกรรมนตองดแลลกอยางระมดระวง
เพอปองกนการสำาลกและเกบของเมอเลกเลน
• เลนเกมรปแบบ :
การเตรยมความพรอมทกษะพนฐาน
ดานคณตศาสตร...ในเดกปฐมวย33
• สน�มเดกเลน :
ขณะทลกเลนทำาการเปรยบเทยบโดยใชความสง(สง-ตำา)
ตำาแหนง(บน-ลาง)หรอขนาด(ใหญ-เลก)
เชนซกผาใหสนกโดยเมอแยกเสอผา
เตรยมซก ขอใหลกแยกเสอกบถงเทา
คนละกอง ถามลกนอยวากองไหนใหญ
กวาเปนการฝกการคาดคะเน แลวใหเขา
นบจำานวนเสอเลนจบคถงเทากน
• เรยนรจ�กก�รชวยง�นบ�น :
การเตรยมความพรอมทกษะพนฐาน
ดานคณตศาสตร...ในเดกปฐมวย34
• ก�รแตงก�ย :
ใหลกเลอกเสอผาทจะใส ใน
วนน ถามลกวา ใส เสอสอะไร?
เชน สเหลอง จากนนใหลกหาของ
บางอยางทมสเหลองในหอง เมอลก
อายใกลสามขวบหรอมากกวา สงเกต
รปแบบบนเสอของลกเชนแถบสหรอภาพ
แลวบอกลกวาบนเสอของเขามแถบสแดง นำาเงน หรอวาเสอหนมรปมาหลายตว
มาตวใหญอยถดจากมาตวเลก
• เกมสสร�งกร�ฟ :
เม อลกอาย ใกลสามขวบ
หรอมากกวา ทำาแผนภาพใหลก
สามารถตดสตกเกอรไวแตละครง
ทมฝนตกหรอแดดออกเมอถง
สดสปดาห คาดคะเนดวยกนวา
แถวไหนมสตกเกอรมากกวาและ
ตามดวยการนบเพอใหมนใจ
การเตรยมความพรอมทกษะพนฐาน
ดานคณตศาสตร...ในเดกปฐมวย35
ทกษะด�นคณตศ�สตร
เปนทกษะทสำาคญอนหนงนอกจากทกษะดานภาษา รางกาย
และทกษะทางสงคม ทกษะตางๆเหลานจะมการพฒนารวมกนและ
มอทธพลตอกนและกน เราสามารถเตรยมความพรอมทกษะพนฐาน
ดานคณตศาสตรไดตงแตเดกอยในชวงปฐมวยเพราะวยแรกเกดถงหก
ขวบนนเปนชวงเวลาทสมองจะพฒนาสงสดในทกๆดานหากไดรบการ
กระตนอยางตอเนอง
การเตรยมความพรอมทกษะพนฐาน
ดานคณตศาสตร...ในเดกปฐมวย36
บรรณ�นกรม
1.Developing Early Math Skills. Available from http:// www.zerotothree.org/child-development/early-development/ supporting-early-math-skills.html.2.EarlyChildhood:WhereLearningBegins-WhatIsMathematics?: Mathematicalactivitiesforparentsandtheir2-to5-year-old children.Availablefromhttp://www.kidsource.com/education/ math/whatis.html.3.TeachingMathematicalConcepts.Availablefromhttp://s22318. tsbvi.edu/mathproject/ch1.asp#main.4.นตยาคชภกด.พฒนาการของเดก.ใน:วนดวราวทย,ประพทธศรปณย, สรางค เจยมจรรยา, บรรณาธการ. ตำารากมารเวชศาสตร (ฉบบเรยบเรยงใหมเลม3).กรงเทพฯ:โฮลสตกพบลชชง,2541:1-6.5.นพวรรณ ศรวงคพานช. 2554. เดกทมความบกพรองทางพฒนาการ// เขาถงไดจาก : http://www.rajanukul.com/main/index. php?mode=academic&group=&submode=academic &idgroup=12&group=1.6. ผชวยศาสตราจารย ดร.อญชล ไสยวรรณ.2556. คณตศาสตรสำาหรบ เดกปฐมวย//เขาถงไดจาก:http://www.e-child-edu.com/youthcenter/ content/articles/math-for-child.html.
การเตรยมความพรอมทกษะพนฐาน
ดานคณตศาสตร...ในเดกปฐมวย37
คณะผจดทำ�
แพทยหญงอมพร เบญจพลพทกษ ผอำานวยการสถาบนราชานกล
แพทยหญงนพวรรณ ศรวงคพานช รองผอำานวยการ
ดานการพฒนาระบบบรการฯ
นางนรมย คมรกษา พยาบาลวชาชพชำานาญการ
นางณฐชนก สวรรณานนท นกวชาการโสตทศนศกษาชำานาญการ
“สำาหรบเดกปฐมวย เปนวยเรมตนแหงการเรยนร มความอยากรอยากเหน
ชางสงเกตชอบเลนและสำารวจสงตางๆ รอบตวการสงเสรมใหเดกในวยนมความ
รความเขาใจมทกษะกระบวนการทางคณตศาสตรและมเจตคตทดตอคณตศาสตร
ไมเพยงสงผลใหเดกประสบความสำาเรจในการเรยนรทางคณตศาสตรเทานนแตจะ
สงผลตอการเรยนรในศาสตรอนๆ คณตศาสตรจงมบทบาทสำาคญทงในการเรยน
รและมประโยชนตอการดำาเนนชวต”
Top Related