ส านกอ านวยความปลอดภย
กรมทางหลวง
กระทรวงคมนาคม
โครงการพฒนาระบบสารสนเทศ (GIS)
และขอมลเพอตรวจสอบประเมน
ความปลอดภยและเผยแพร
ขอมลทางหลวงบน Website
รายงานฉบบยอส าหรบผบรหาร
ศนยบรการวชาการ คณะวศวกรรมศาสตร
จฬาลงกรณมหาวทยาลยมกราคม 2554
ก
โครงการพฒนาระบบสารสนเทศ(GIS)และขอมลเพอตรวจสอบประเมนความปลอดภยและเผยแพรขอมลทางหลวงบน Websiteกรมทางหลวง โดยส านกอ านวยความปลอดภย กรมทางหลวง ไดวาจางใหศนยบรการวชาการ คณะวศวกรรมศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลยเปนทปรกษาโครงการ โดยมวตถประสงคหลก 4 ประการ ประการทหนง เพอขยายผลระบบสารสนเทศอบตเหตบนทางหลวงใหครอบคลมพนทในความรบผดชอบของกรมทางหลวง ประการทสองเพอศกษาและก าหนดกระบวนการประเมนความปลอดภยทางถนน และเกณฑทเหมาะสมส าหรบประเทศไทย และกรมทางหลวง ประการทสามเพอด าเนนการประเมนความปลอดภยของโครงขายทางหลวง และประการสดทายเพอพฒนาระบบสารสนเทศของกรมทางหลวงใหครอบคลมกระบวนการตรวจสอบและประเมนความปลอดภยทางถนน และเผยแพรแกผใชทาง
คณะทปรกษาขอขอบพระคณ อธบดกรมทางหลวง วศวกรใหญดานอ านวยความปลอดภย (คณฟศกด เลาหสวสด และคณวษณ ตนเรองศลป)ผอ านวยการส านกอ านวยความปลอดภย (คณอานนท เหลองบรบรณ) คณพญาดา ประพงศเสนา คณอศราณย แสงเพชร คณโสมสดา ไกรสงหสม ดร.อภวรรธน โชตสงกาศ ดร.เกยรตพงษ เจยรนยธนะกจ ดร.ดนย เรองสอน คณะกรรมการก ากบการศกษา คณะกรรมการตรวจการจาง คณะท างานผประสานงานโครงการ บคลากรผ เชยวชาญของกรมทางหลวง และบคลากรส านกงานปลดกระทรวงคมนาคมทใหค าปรกษาตลอดจนชวยเหลอในดานตางๆ อยางดเสมอมา ส าหรบขอแนะน า ขอคดเหนทมประโยชนอยางยงตอการพฒนางานโครงการ
โครงการศกษานส าเรจลลวงไปไดในระยะเวลาอนสมควร เนองจากไดรบการอนเคราะหและ ความรวมมอจากหลายฝาย ไดแก ส านกอ านวยความปลอดภย ส านกบรหารบ ารงทางศนยเทคโนโลยสารสนเทศแขวงการทางสระบรส านกงานปลดกระทรวงคมนาคมโดยเฉพาะอยางยงส านกงบประมาณ
สดทายน คณะทปรกษาขอขอบคณเจาหนาทคณะวศวกรรมศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลยทไดอ านวยความสะดวกตางๆ ท าใหงานส าเรจลลวงไดอยางด
คณะทปรกษา มกราคม 2554
กตตกรรมประกาศ
ข
สารบญ
หนา
1. ภาพรวมของโครงการ 1 2. การปรบปรงระบบรายงานอบตเหตบนทางหลวง 3 3. การพฒนาการประเมนความปลอดภยทางถนนของกรมทางหลวง 8 4. การปรบปรงและพฒนาระบบสารสนเทศดานอ านวยความปลอดภยของกรมทางหลวง 17 5. การสมมนาและจดฝกอบรม 21 6. ขอเสนอแนะการพฒนาระบบสารสนเทศดานอ านวยความปลอดภย 25 7. เอกสารอางอง 32
รายงานฉบบยอส าหรบผบรหาร โครงการพฒนาระบบสารสนเทศ (GIS) และขอมล(Executive Summary Report) เพอตรวจสอบประเมนความปลอดภยและเผยแพรขอมลทางหลวงบน Website
ศนยบรการวชาการ คณะวศวกรรมศาสตร - 1 - จฬาลงกรณมหาวทยาลย
1. ภาพรวมของโครงการ โครงการพฒนาระบบสารสนเทศ(GIS)และขอมลเพอตรวจสอบประเมนความปลอดภยและเผยแพร
ขอมลทางหลวงบน Website กรมทางหลวงไดวาจาง ศนยบรการวชาการ คณะวศวกรรมศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย เปนทปรกษาเพอพฒนาและขยายระบบสารสนเทศอบตเหตบนทางหลวง (Highway Accident Information Management System: HAIMS) ใหครอบคลมพนทในความรบผดชอบของกรมทางหลวงทวทงประเทศ รวมถงการสงขอมลอบตเหตไปยงระบบการรายงานสภาพการจราจรและบรหารจดการอบตเหตดานการขนสง (TRAMS) ของส านกงานปลดกระทรวงคมนาคม เพอศกษาและก าหนดกระบวนการประเมนความปลอดภยกายภาพของถนน และเกณฑทเหมาะสมส าหรบประเทศไทย และกรมทางหลวง ตลอดจนด าเนนการประเมนความปลอดภยของโครงขายทางหลวงและเพอพฒนาระบบสารสนเทศของกรมทางหลวงใหครอบคลมกระบวนการตรวจสอบและประเมนความปลอดภยทางถนนและเผยแพรแกผ ใชทางการด าเนนงานของโครงการพฒนาระบบสารสนเทศ (GIS)และขอมลเพอตรวจสอบประเมนความปลอดภยและเผยแพรขอมลทางหลวงบน Website ของกรมทางหลวงนนม 3 องคประกอบ
องคประกอบท 1 การปรบปรงระบบสารสนเทศอบตเหตบนทางหลวง (HAIMS) และวางระบบ ใหครอบคลมทงประเทศโดยคณะทปรกษาไดวเคราะหขอจ ากดและปรบปรงโครงสรางฐานขอมลใหม เพอรองรบการท างานของระบบ HAIMSRAP และ TRAMS และไดปรบปรงระบบเวบส าหรบปอนขอมลเขาสระบบ HAIMS ใหสามารถรองรบปรมาณขอมลอบตเหตจากการใชงานของเจาหนาททวประเทศ
องคประกอบท 2 การพฒนาการประเมนความปลอดภยกายภาพของถนน (Road Assessment Program: RAP)ของกรมทางหลวงโดยคณะทปรกษาไดศกษา ทบทวนการประเมนความปลอดภยทกรมทางหลวงด าเนนการอยในปจจบน และทบทวนรายงาน เอกสารทเกยวของกบกระบวนการตรวจสอบและประเมนความปลอดภยทางถนนในตางประเทศ และน าเสนอเปนเกณฑการประเมนสายทาง เพอใชในการประเมนสายทางของกรมทางหลวงจ านวนประมาณ 4,000 กโลเมตร
องคประกอบท 3 การปรบปรงและพฒนาระบบสารสนเทศดานอ านวยความปลอดภยของ กรมทางหลวง โดยจดท าเวบไซตของส านกอ านวยความปลอดภยใหมความทนสมย สามารถเผยแพรขอมลทเปนประโยชนกบประชาชน และในขณะทเจาหนาทกรมทางหลวงเองยงสามารถแกไขเนอหาเวบไดโดยงาย รวดเรว และไมตองใชความรทางคอมพวเตอรขนสง
จากองคประกอบทง 3 สวน ดงทกลาวมานน คณะทปรกษาไดด าเนนการฝกอบรมภาคทฤษฎและภาคปฏบตแกเจาหนาทของกรมทางหลวงใหมความเขาใจและความพรอมส าหรบการรายงานอบตเหต การวเคราะหอบตเหต และท าใหทราบแนวทางปองกนและแกไขปญหาตางๆ ทอาจเกดขนระหวาง การปฏบตงาน และสามารถน าไปปฏบตงานไดจรงอยางมประสทธภาพ โดยมแผนการด าเนนงานของโครงการ ดงแสดงในรปท 1
รายงานฉบบยอส าหรบผบรหาร โครงการพฒนาระบบสารสนเทศ (GIS) และขอมล (Executive Summary Report) เพอตรวจสอบประเมนความปลอดภยและเผยแพรขอมลทางหลวงบน Website
ศนยบรการวชาการ คณะวศวกรรมศาสตร - 2 - จฬาลงกรณมหาวทยาลย
รปท 1การด าเนนงานของโครงการ
องคประกอบท 1 ปรบปรงระบบสารสนเทศอบตเหตบนทางหลวง (HAIMS) และวางระบบใหครอบคลมทงประเทศ ศกษารปแบบโครงสรางฐานขอมลเดมของ
ระบบHAIMS และปรบปรงโครงสรางฐานขอมลใหม
การปรบปรงรปแบบโปรแกรมรายงานผลอบตเหตและสงขอมลไประบบ TRAMS
ปรบปรงระบบ HAIMS และวางระบบใหครอบคลมทงประเทศ พรอมการตดตามและประเมนผล
การถายทอดความร เทคโนโลย และขนตอนการด าเนนงานของระบบ
องคประกอบท2 พฒนาการประเมนความปลอดภยทางถนน
(RAP) ของกรมทางหลวง ศกษาทบทวนกระบวนงานทมอย
ในปจจบน ก าหนดกระบวนการประเมนความปลอดภย
และเกณฑก าหนดระดบความปลอดภย คดเลอกโครงขายทางหลวงสายหลกและ
ตรวจสอบและประเมนความปลอดภย การถายทอดความร เทคโนโลย และขนตอน
การด าเนนงานของระบบ
องคประกอบท 3 ปรบปรงและพฒนาระบบสารสนเทศดานอ านวยความปลอดภยของกรมทางหลวง ศกษา ทบทวน ระบบงานสารสนเทศ
ดานอ านวยความปลอดภยทมอย วางระบบสารสนเทศใหมใหครอบคลม
กระบวนงานตรวจสอบและประเมนความปลอดภยทางถนน
พฒนาระบบสารสนเทศดานอ านวยความปลอดภยของกรมทางหลวงพรอมการตดตามและประเมนผล
การถายทอดความร เทคโนโลย และขนตอนการด าเนนงานของระบบ
การฝกอบรมเจาหนาทการจดซอและตดตงระบบคอมพวเตอรจดท าขอเสนอแนะในการขยายงานใหครอบคลมทวประเทศและการจดท ารายงาน
รายงานฉบบยอส าหรบผบรหาร โครงการพฒนาระบบสารสนเทศ (GIS) และขอมล (Executive Summary Report) เพอตรวจสอบประเมนความปลอดภยและเผยแพรขอมลทางหลวงบน Website
ศนยบรการวชาการ คณะวศวกรรมศาสตร - 3 - จฬาลงกรณมหาวทยาลย
2. การปรบปรงระบบรายงานอบตเหตบนทางหลวง
คณะ ท ป ร กษาด า เ น นก า รป ร บป ร ง ร ะบบ ระบบสา รสน เทศอบต เ ห ตบนทา งหล ว ง ( http://haims.doh.go.th/ ) โดยผลการด าเนนงานทงหมด สรปไดดงน
ปรบปรงแบบรายงานอบตเหตของกรมทางหลวง คณะทปรกษาไดทบทวนกระบวนการและแบบฟอรมรายงานอบตเหตทใชอยในปจจบน (ส.3-02)
และแบบฟอรมรายงานอบตเหตของระบบHAIMS ของโครงการเพมสมรรถนะงานอ านวยความปลอดภย (HAIMS2008) และจากการสมภาษณเจาหนาทสวนภมภาคผ มหนาทในการบนทกขอมลสถต และปรบแบบฟอรมเปนHAIMS2010 ดงรปท 2
รปท 2การปรบปรงแบบฟอรมรายงานอบตเหตของกรมทางหลวง
ปรบปรงแบบโครงสรางฐานขอมลอบตเหต
คณะทปรกษาไดวเคราะห ปรบปรง และออกแบบ ระบบฐานขอมลใหมใหมความกระชบ ครบถวน โดยพจารณาจากเงอนไขการท างานของระบบทเกยวของในทกๆ ดาน อนประกอบไปดวย ระบบประเมนความปลอดภยกายภาพทางหลวง(RAP) ระบบสารสนเทศอบตเหตบนทางหลวง (HAIMS) และระบบ การรายงานสภาพจราจรและบรหารจดการอบตเหตดานการขนสง (TRAMS) การปรบปรงโครงสรางฐานขอมลเนนการพฒนาโครงสรางตารางบนทกจดอบตเหต และขอมลอนๆ ทเกยวของกบการเกดอบตเหต โดยมแนวทางการออกแบบโครงสรางฐานขอมลอบตเหตแสดงในรปท 3
HAIMS2010 HAIMS2008
ส.3-02
รายงานฉบบยอส าหรบผบรหาร โครงการพฒนาระบบสารสนเทศ (GIS) และขอมล (Executive Summary Report) เพอตรวจสอบประเมนความปลอดภยและเผยแพรขอมลทางหลวงบน Website
ศนยบรการวชาการ คณะวศวกรรมศาสตร - 4 - จฬาลงกรณมหาวทยาลย
รปท 3การออกแบบโครงสรางฐานขอมลอบตเหต
การปรบปรงสวนเชอมตอผใชงานในการกรอกขอมลอบตเหต
คณะทปรกษาไดออกแบบหนาเวบไซตส าหรบกรอกแบบรายงานอบตเหตใหม โดยมพนฐานแนวทางคอ เปนเวบไซตทสามารถใชงานไดงาย รปแบบการแสดงผลกระชบ มความทนสมย สามารถใชงานจากคอมพวเตอรไดหลายระบบ ใชเทคโนโลยททนสมยและสามารถพฒนาไดอยางตอเนองในอนาคตใชระบบแผนทชวยในการกรอกแบบฟอรมอบตเหต ดงแสดงในรปท 4 ถง รปท 7
รปท 4หนา login เขาสระบบและหนาหลก(ส าหรบผดแลระบบ)
รายงานฉบบยอส าหรบผบรหาร โครงการพฒนาระบบสารสนเทศ (GIS) และขอมล (Executive Summary Report) เพอตรวจสอบประเมนความปลอดภยและเผยแพรขอมลทางหลวงบน Website
ศนยบรการวชาการ คณะวศวกรรมศาสตร - 5 - จฬาลงกรณมหาวทยาลย
รปท 5หนาแสดงรายการขอมล หมายเหต: สามารถคนหา เรยงล าดบ กรองขอมล น าเขาขอมลใหม แกไข และลบขอมลได
รปท 6หนาแสดงรายการขอมลบนแผนท
หมายเหต:
- สของไอคอนจะแสดงถงความรนแรงของเหตการณ และเมอกดทไอคอนจะแสดงขอมลเพมเตม และสามารถเลอกด แกไข หรอลบเหตการณจากแผนทได
- แสดงเฉพาะรายการทอยในความรบผดชอบของหนวยงานทเลอก
กรองขอมล แบบชวยคนหาค าอตโนมต
กรองขอมลอบตเหต ทไมมพกด / ไมตรงกบฐานขอมล
เลอกชวงเวลาและหนวยงาน ทตองการดขอมล
คนหา ดวยค าบรรยายเหตการณ
เลอกแสดงรายการเฉพาะหนวยงาน
แสดงต าแหนง ทเกดอบตเหต บนแผนท
เลอกแสดงจดอบตเหต / จดอนตราย / ปรมาณจราจร และดชน RAI
รายงานฉบบยอส าหรบผบรหาร โครงการพฒนาระบบสารสนเทศ (GIS) และขอมล (Executive Summary Report) เพอตรวจสอบประเมนความปลอดภยและเผยแพรขอมลทางหลวงบน Website
ศนยบรการวชาการ คณะวศวกรรมศาสตร - 6 - จฬาลงกรณมหาวทยาลย
รปท 7หนาการออกรายงาน หมายเหต: สามารถเลอกเดอน ป หนวยงาน หมายเลขทางหลวง และประเภทของไฟลรายงานได
ในระบบ HAIMS จะแบงผ ใชงานเปน 3 สวน คอ ผกรอกขอมล ผบรหาร และผดแลระบบ ซงจะมสทธในการใชงานระบบ HAIMS แตกตางกนออกไป โดยสรปไดดงตารางท 1
ตารางท 1 สรปสทธการใชงานระบบ HAIMS
รายการ ผกรอกขอมล ผบรหาร ผดแลระบบ การแสดงรายการขอมล ด/แกไขไดเฉพาะแขวงฯ
ทรบผดชอบ ดไดทกแขวงฯแตแกไขไมได ด/แกไข ไดทงหมด
การแสดงรายการขอมลบนแผนท ด/แกไขไดเฉพาะแขวงฯ ทรบผดชอบ
ดไดทกแขวงฯแตแกไขไมได ด/แกไข ไดทงหมด
การออกรายงานประจ าป ออกรายงานไดเฉพาะแขวงฯ ทรบผดชอบ
ออกรายงานไดทงหมด ออกรายงานไดทงหมด
การแกไขฐานขอมล แกไขไมได แกไขไมได แกไขไดทงหมด
การใชงานเวบเซอรวส ใชงานไมได ใชงานไมได ใชงานได
การตรวจสอบผใชงาน ตรวจสอบไมได ตรวจสอบไมได ตรวจสอบได
การตงคา ตงคาการแสดงผลหนาแรกได ตงคาการแสดงผลหนาแรกได ตงคาไดทงหมด
การสนทนา ใชงานได ใชงานได ใชงานได
เลอกแสดงขอมล ตามชวงเวลา หนวยงาน และหมายเลขทางหลวง
เลอกประเภทของไฟลรายงานหนวยงาน และ ทางหลวง
รายงานฉบบยอส าหรบผบรหาร โครงการพฒนาระบบสารสนเทศ (GIS) และขอมล (Executive Summary Report) เพอตรวจสอบประเมนความปลอดภยและเผยแพรขอมลทางหลวงบน Website
ศนยบรการวชาการ คณะวศวกรรมศาสตร - 7 - จฬาลงกรณมหาวทยาลย
ปรบปรงระบบการรายงานผลอบตเหต และเชอมโยงขอมลไประบบ TRAMS โดยอตโนมต
คณะทปรกษาไดวเคราะหปญหาของแบบฟอรมรายงานอบตเหตบนทางหลวงในระบบHAIMSเดม และออกแบบแบบฟอรมใหมใหงายตอการกรอกขอมลยงขน และลดรายการทซ าซอนหรอเกนความจ าเปนในระบบ HAIMSออกแบบหนาเวบไซตส าหรบกรอกแบบฟอรมใหม โดยเลอกใชเทคโนโลยและเครองมอทเหมาะสม เพอทจะใหกรอกงายและรวดเรว จากนนขอมลอบตเหตทกรอกในระบบ HAIMS จะถกน าไปออกเปนรายงานไดโดยอตโนมต และเมอเจาหนาทแขวงการทาง ส านกบ ารงทางทวประเทศ บนทกขอมลอบตเหตในระบบ HAIMS เพยงอยางเดยว ระบบ TRAMSจะสามารถดงขอมลอบตเหตผานเวบเซอรวสของระบบ HAIMSเพอน าไปรายงานในระบบTRAMSไดอยางสะดวกและรวดเรว ซงในการด าเนนการดงกลาวนนคณะทปรกษาไดด าเนนการรวมกบผดแลของระบบTRAMSดงแสดงระบบการรายงานอบตเหตในรปท8
( )
TRAMS
HAIMS2010
( )
รปท 8ระบบรายงานอบตเหต
รายงานฉบบยอส าหรบผบรหาร โครงการพฒนาระบบสารสนเทศ (GIS) และขอมล (Executive Summary Report) เพอตรวจสอบประเมนความปลอดภยและเผยแพรขอมลทางหลวงบน Website
ศนยบรการวชาการ คณะวศวกรรมศาสตร - 8 - จฬาลงกรณมหาวทยาลย
ปรบปรงระบบ HAIMS และวางระบบใหครอบคลมท งประเทศ พรอมการตดตามและประเมนผล
คณะทปรกษาไดปรบปรงระบบ HAIMS ใหสามารถใชงานไดทวประเทศ โดยมการทดสอบการใชงานจากแขวงการทางและส านกงานบ ารงทางทวประเทศ ดวยการวางระบบแมขายไวทส านกอ านวยความปลอดภยกรมทางหลวง พรอมทงการตดตามและประเมนผลการใชงานระบบ HAIMS ซงพบวาระบบ HAIMS สามารถใชงานไดด ดงนนคณะทปรกษาเสนอใหกรมทางหลวงใชระบบ HAIMS กอนเดอนเมษายน 2554 เพอใหผ ปฏบตงานมความคลองตวในการรายงานอบตเหตดวยระบบHAIMS ในชวงเทศกาลสงกรานตป 2554
3. การพฒนาการประเมนความปลอดภยทางถนนของกรมทางหลวง
คณะทปรกษาไดพฒนาการประเมนความปลอดภยทางถนนของกรมทางหลวง ผลการด าเนนงานทงหมดสรปไดดงน
ทบทวนกระบวนการขนตอนการประเมนความปลอดภยทางถนนของกรมทางหลวงในปจจบน
กระบวนการและขนตอนทกรมทางหลวงไดด าเนนการอยในปจจบนเพอใชตรวจสอบความปลอดภยทางถนนใน 3 ชวงของโครงการ ไดแก ชวงระหวางการกอสราง (During Construction Stage)ชวงกอนการเปดการจราจร (Pre-opening to Traffic) และชวงหลงการเปดการจราจรแลว (Existing Roads) ส าหรบการศกษานมงเนนการประเมนระดบความปลอดภยทางถนนของกรมทางหลวงในชวงของการเปดการจราจรแลว เพอตรวจสอบความปลอดภยทางถนน (Road Safety Audit, RSA) อกทงตรวจสอบและแกไขจดอนตราย (Black Spot Improvement)
การศกษาทบทวนกระบวนการในตางประเทศ ทใชในการประเมนความปลอดภยทางถนน
คณะทปรกษาไดด าเนนการทบทวนกระบวนการประเมนความปลอดภยทางถนนทไดมการด าเนนการในตางประเทศ โดยคณะทปรกษาไดคดเลอกทบทวนกระบวนการประเมนความปลอดภยทางถนนในตางประเทศ ไดแก Star Rating Roads For Safety: The EuroRAP Methodology, The Australian Road Assessment Program (AusRAP), United States Road Assessment Program (usRAP), International Road Assessment Program (iRAP) และ Accident Reduction Factors (ARF)ซงสรปประเดนทส าคญไดดงน
- Star Rating Roads For Safety: The EuroRAP Methodology เปนระบบใหคะแนนความปลอดภยทางถนน ซงพจารณาความสมบรณขององคประกอบของสายทางทสมพนธกบโอกาสทจะเกดอบตเหตทางถนนและความรนแรงของอบตเหต และแบงคะแนนความปลอดภยของถนน
รายงานฉบบยอส าหรบผบรหาร โครงการพฒนาระบบสารสนเทศ (GIS) และขอมล (Executive Summary Report) เพอตรวจสอบประเมนความปลอดภยและเผยแพรขอมลทางหลวงบน Website
ศนยบรการวชาการ คณะวศวกรรมศาสตร - 9 - จฬาลงกรณมหาวทยาลย
ออกเปน 5 ระดบ โดยเรยงล าดบจากระดบความปลอดภยนอยทสดไปจนถงมระดบความปลอดภยสงทสด
- Australian Road Assessment Program (AusRAP)ถกสรางมาใหมมาตรฐานเทยบเทากบยโรป โดยใช EuroRAP มาประยกตในออสเตรเลย เพอใหผ ใชถนนสามารถทราบความเปลยนแปลงในสภาพแวดลอมบนถนนและปรบเปลยนพฤตกรรมการขบขอนจะกอใหเกดความสญเสย
- United States Road Assessment Program (usRAP) พนฐานแนวคดของ usRAPไดใช3Protocolsเพอเสรมสรางการบรหารความปลอดภยทางหลวง ไดแก 1) แผนทความเสยง(Risk Mapping)2) การตดตามผลการด าเนนงาน(Performance Tracking) และ3) การใหระดบดาว(Star Ratings)
- International Road Assessment Program (iRAP)ถกจดขนเมอป ค.ศ. 2004 (พ.ศ. 2547) เพอจดหาความรวมมอระหวางนานาชาตส าหรบโปรแกรมการประเมนทางถนน iRAP รองรบหลายองคกรทอยภายใตความรวมมอกน ไดแก AusRAP, EuroRAP และ usRAP การทดสอบเพอเปนตนแบบส าหรบ Canadian Road Assessment Program (CanRAP) อยระหวางการพจารณา โครงการ iRAP ใชปรบปรงความปลอดภยในประเทศก าลงพฒนาทรายไดนอยหรอปานกลางอยในแผนด าเนนการ ซงโครงการนมการด าเนนการอยางรวดเรวเปน Pilot Projects ในทวปเอเชย แอฟฟรกา และลาตนอเมรกา การใหคะแนนของ iRAP จะขนอยกบการตรวจสอบสภาพรายละเอยดตอองคประกอบพนฐานของถนน ซงแบงเปน 2 ประเภท คอ Drive-Through กบ Video-Based โดยความหมายของการออกแบบองคประกอบโครงสรางพนฐานของถนนถกก าหนดโดยอางองจาก EuroRAP และ AusRAP และงานวจยในปจจบนทสามารถบอกระดบความเสยงตอการเสยหายในองคประกอบโครงสรางพนฐานบนถนนได ซงแตละองคประกอบในโครงสรางพนฐานของถนนสามารถแบงออกเปน 2 ประเภท ดงน 1)มเครองหมายและสญญาณเตอนอนตรายบนถนนทเพยงพอ โดยท าใหผ ใชทางสามารถมองเหนไดชดเจน และ 2)ไมมเครองหมายและสญญาณเตอนอนตรายบนถนน อกทงยงไมสามารถอยในสภาพทพรอมใชงานไดนาน
การศกษาทบทวนกระบวนการในตางประเทศ ทใชในการประเมนความปลอดภยทางถนนสามารถสรปไดดงตารางท 2
- Accident Reduction Factors (ARF) น าไปใชในการประเมนโครงการทมการลงทนแลวเกดความคมคาทสดเพอจดอนดบโครงการในการปรบปรงสายทางตางๆ โดยในการหาคา ARF ไดสอบถามขอมลสถตอบตเหตในแตละรฐเมอมการปรบปรงความปลอดภยทางถนนในดานตางๆ รวมถงการ
รายงานฉบบยอส าหรบผบรหาร โครงการพฒนาระบบสารสนเทศ (GIS) และขอมล (Executive Summary Report) เพอตรวจสอบประเมนความปลอดภยและเผยแพรขอมลทางหลวงบน Website
ศนยบรการวชาการ คณะวศวกรรมศาสตร - 10 - จฬาลงกรณมหาวทยาลย
ทบทวนการศกษาในอดต ซงผลสรปทไดจากการศกษาของ KennethR.A.etal.(1996)ในรฐ Kentucky สหรฐอเมรกา การศกษาของ Elvik R. et al. (2009)Gan et al. (2005) Fitzpatrick et al. (2008) Schoon and van Minnen (1994) Mauga and Kaseko(2010)Rodegerdts et al. (2004)Park, Y.-J. and Saccomanno, F.F. (2005) ซงไดรวบรวมการศกษาเกยวกบอบตเหตทางถนนทวโลกและตลอดจนการพจารณาของคณะทปรกษา จงสรปคา ARFของปจจยทอาจจะกอใหเกดอบตเหตทางถนน โดยพจารณาจากการปรบปรงปจจยตางๆ ดงแสดงในตารางท 3
ตารางท 2 เปรยบเทยบความแตกตางของแตละ Road Assessment Program ตารางท 3คา ARF ของปจจยทอาจจะกอใหอบตเหตทางถนน
ตนแบบ (Template)
ประเภท ของการชน
(Crash Type)
การจ าแนกสความ
เสยง (Risk Category:
Color)
การใหระดบดาว (Star
Rating)
โปรโตคอล (Protocol)
เกณฑ RPS ส าหรบการเพมผลประโยชนการขยายเกาะกลางของถนนแบบแบงชองทาง
คาน าหนก RPS ดวยชนดการชน
(RPS Weights by Collision Type)
EuroRAP -
3 ประเภท (ชนประสานงา, หลดออกขางทาง,
ทางแยก)
5 ส : เขยวเขม, เขยวออน, เหลอง, แดง, ด า
1 ถง 5
3 โปรโตคอล (แผนทความเสยง, การใหระดบดาว, การตดตามผลด าเนนงาน)
ไมม
ใหทางขบข (Driveways) = 30
% ของทางแยก 3 ขา (three-leg
intersection)
AusRAP EuroRAP
6 ประเภท (ชนประสานงา, ชนทาย, หลดออกขางทางบนโคง, หลดออกขางทางบนทางตรง, ทางแยก, และอนๆ )
1 ถง 5 2 โปรโตคอล
(แผนทความเสยง, การใหระดบดาว)
ไมม ไมระบ
usRAP EuroRAP
3 ประเภท (ชนประสานงา , หลดออกขางทาง,
ทางแยก)
1 ถง 4
3 โปรโตคอล (แผนทความเสยง, การใหระดบดาว, การตดตามผลด าเนนงาน)
ม
แบงความแตกตางของทางขบขเปนทางหลก (Major)กบทาง
รอง(Minor)
iRAP EuroRAP, AusRAP
3 ประเภท (ชนประสานงา , หลดออกขางทาง,
ทางแยก)
1 ถง 5
3 โปรโตคอล (แผนทความเสยง, การใหระดบดาว, การตดตามผลด าเนนงาน)
ไมม ไมระบ
รายการ
หนวย งาน
รายงานฉบบยอส าหรบผบรหาร โครงการพฒนาระบบสารสนเทศ (GIS) และขอมล (Executive Summary Report) เพอตรวจสอบประเมนความปลอดภยและเผยแพรขอมลทางหลวงบน Website
ศนยบรการวชาการ คณะวศวกรรมศาสตร - 11 - จฬาลงกรณมหาวทยาลย
ล าดบท ปจจยทอาจกอใหเกดอบตเหต ปจจยทปรบปรง คา ARF*
(%) แหลงอางอง
คา ARF** (%)
1 ความกวางชองจราจรเหมาะสม การเพมความกวางชองจราจร 25 KennethR.A.etal.(1996) 25
2 ความกวางผวไหลทาง การขยายไหลทาง 20 Kenneth R. A. et al. (1996) 20
3 สภาพขางทาง การก าจดสงกดขวางขางทาง 30 Kenneth R. A. et al. (1996) 30
4 ชองจราจร เพมจ านวนชองจราจร 20, 22, 25 Gan et al. (2005) 31
เพมเกาะกลางถนน 25 Elvik, R. and Vaa, T. (2004), Kenneth R. A. et al. (1996)
5 เสนจราจรมองเหนไดชดเจน ตดตงเสนขอบทาง และเสนแบงทศทางจราจร
24 Elvik R. et al. (2009) 24
6 ประเภททางโคง การตดตงราวกนอนตรายในโคง
การปรบรศมความโคง (Flatten horizontal curve)
40 Elvik, R. and Vaa, T. (2004)
58
การตดตงราวกนอนตราย ในโคงดานนอก
28 Elvik, R. and Vaa, T. (2004)
การตดตงราวกนอนตราย ในโคงดานใน
63 Elvik, R. and Vaa, T. (2004)
7 ทางเชอม การลดทางเชอม 21 Fitzpatrick et al (2008) 21
8 ประเภททางแยก ปรบ 4 แยก เปน 3 แยก 25, 33 Elvik, R. and Vaa, T. (2004)
62
ปรบทางแยกเปนวงเวยน 65 Schoon and van Minnen (1994)
การตดตงสญญาณไฟจราจร 20 Kenneth R. A. et al. (1996)
9 ความยาวชองทางรอเลยว การเพมความยาว ชองทางรอเลยว
15 KennethR.A.etal.(1996) 15
10 จดกลบรถบรเวณเกาะกลางถนน ลดจ านวนจดกลบรถ 32 Mauga and Kaseko (2010) 48
สรางชองทางกลบรถ บรเวณเกาะกลางถนน
51 Rodegerdts et al. (2004)
11 จดตดทางรถไฟ ตดตงประตกนและสญญาณไฟกะพรบบรเวณจดตดทางรถไฟ
67, 94, 87, 91, 66
Park, Y.-J. and Saccomanno, F.F. (2005)
80
12 ผวทางหรอระดบความเสยหาย ของผวทาง
การบ ารงสภาพผวทาง 25 Kenneth R. A. et al. (1996) 25
หมายเหต: ปจจยดานพนทของถนนมผลตอความเรวทใชในการออกแบบถนน แตไมมผลตอคา ARF จงไมมปจจยดานพนทของถนนอยในตารางน * คาทไดจากงานวจยในตางประเทศ
** คาทเสนอโดยทปรกษาโดยพจารณาจากงานวจยในตางประเทศ สามารถปรบเปลยนไดตามสถตการเกดอบตเหตในประเทศไทย ตลอดจน ความเหนของผ เชยวชาญ
รายงานฉบบยอส าหรบผบรหาร โครงการพฒนาระบบสารสนเทศ (GIS) และขอมล (Executive Summary Report) เพอตรวจสอบประเมนความปลอดภยและเผยแพรขอมลทางหลวงบน Website
ศนยบรการวชาการ คณะวศวกรรมศาสตร - 12 - จฬาลงกรณมหาวทยาลย
การก าหนดกระบวนการประเมนระดบความปลอดภย
คณะทปรกษาไดพฒนาดชนประเมนความปลอดภยกายภาพทางหลวง (RoadAssessment Index: RAI)โดยดชนนสามารถน ามาใชในการตดตามและพฒนาระดบความปลอดภยดานกายภาพของถนนไดอยางตอเนองและยงสามารถน าไปใชในการวางแผนการกอสรางถนนในอนาคตซงในการหา RAIBaseนนจะพจารณาจากคาความรนแรง (Severity) ของลกษณะการชนทเกดจากปจจยดงกลาว และคารอยละของการลดจ านวนอบตเหต (Accident Reduction Factor, ARF)การเกดอบตเหตมลกษณะการชนแบงออกเปน 5 ประเภท ประกอบดวย การพลกคว า/ตกขางทาง (Run-off) การชนประสานงา (Head-on) การชนเปนมมททางแยก (Angle Collision) การชนดานขาง (Side-slip) และการชนทาย (Rear-end)ดงแสดงแนวคดการค านวณคา RAIBaseดงรปท 9และสมการท (1)
รปท 9แนวคดการค านวณคา RAIBase
RAIBase= Run off score + Head on score + Angle collision score + Slide slip score + Rear end score สมการท (1)
= 100 คะแนน
เมอ RAIBase= ดชนการประเมนความปลอดภยกายภาพทางหลวง กรณทยงไมมการปรบแก
ผดพลาด! ไมไดก าหนดท คนหนาRun off score = {
7
1i
a
iiX } x คะแนนการชนแบบ
Run off
Serverity ลกษณะการชน ARF
(คะแนน) (%)
30 Run-off 25 ความกวางชองจราจร 3.5 เมตร 20 ความกวางผวไหลทาง 2.5 เมตร
25 Head-on 30 สงกดขวางในระยะ 3 เมตร21 ทางเชอม
RAI Base 58 ประเภททางโคงและราวกนอนตรายในโคง(100 คะแนน) 18 Angle Collision 62 ทางแยก
15 ความยาวชองทางรอเลยว 100 เมตร48 จดกลบรถ
14 Side-slip 80 จดตดทางรถไฟ31 การจดการชองทางจราจร
13 Rear-end 24 เสนจราจรมองเหนไดชดเจน 25 สภาพความเสยหายของผวทาง
ปจจยทอาจกอใหเกดอบตเหต
30
15
35
10
10
รายงานฉบบยอส าหรบผบรหาร โครงการพฒนาระบบสารสนเทศ (GIS) และขอมล (Executive Summary Report) เพอตรวจสอบประเมนความปลอดภยและเผยแพรขอมลทางหลวงบน Website
ศนยบรการวชาการ คณะวศวกรรมศาสตร - 13 - จฬาลงกรณมหาวทยาลย
Head on score = {
5
1i
a
iiX ผดพลาด! ไมไดก าหนดท คนหนา} x คะแนนการชนแบบ
Head on
Angle collision score= {
4
1i
a
iiX } x คะแนนการชนแบบ Angle collision
Side slip score = {
6
1i
a
iiX } x คะแนนการชนแบบ Side slip
Rear end score = {
9
1i
a
iiX } x คะแนนการชนแบบ Rear end
เมอ i = ปจจยดานวศวกรรมทมผลตอความปลอดภยทางถนน ai = คาถวงน าหนกของปจจยดานวศวกรรม i ทพจารณา = 1/[1-(ARF/100)]
Xi = คาคะแนนความปลอดภย (คาฐาน) ของปจจยดานวศวกรรม i ทพจารณา
เพอใหการค านวณคา RAI สอดคลองกบสภาพทางทกรมทางหลวงดแลรบผดชอบ จงไดปรบคา RAIBase ใหเหมาะสมกบสภาพถนน (พจารณาจากความเรวของรถ) เปน 3 บรเวณ คอ ถนนชานเมอง ถนนในเมอง และถนนนอกเมองดงสมการท (2) (3) (4) และรปท 10
ถนนชานเมองRAIAdjust = RAIBase สมการท (2)
ถนนในเมอง RAIAdjust = -0.004 RAIBase2 + 1.4 RAIBase สมการท (3)
ถนนนอกเมอง RAIAdjust = 0.004 RAIBase2 + 0.6 RAIBase สมการท (4)
ความหมายของ RAIAdjustในเบองตนแบงออกเปน 5 ระดบ ไดแก ระดบ F, D, C, B และ A เรยงล าดบระดบความปลอดภยจากนอยไปมาก หรอมความเสยงตอการเกดอบตเหตสงมากไปสมความเสยงตอการเกดอบตเหตต ามาก ดงแสดงในตารางท 4
รายงานฉบบยอส าหรบผบรหาร โครงการพฒนาระบบสารสนเทศ (GIS) และขอมล (Executive Summary Report) เพอตรวจสอบประเมนความปลอดภยและเผยแพรขอมลทางหลวงบน Website
ศนยบรการวชาการ คณะวศวกรรมศาสตร - 14 - จฬาลงกรณมหาวทยาลย
รปท 10การปรบแก RAIBase ไปเปน RAIAdjustโดยพจารณาจากผลของความเรว
ตารางท 4ความหมายของ RAIAdjust ระดบความปลอดภย กายภาพทางหลวง
RAIA = RAIAdjust ส ความหมาย
F (ต ามาก) 0 ≤RAIA< 60 แดง มความเสยงตอการเกดอบตเหตสงมาก
D(ต า) 60 ≤RAIA< 70 ชมพ มความเสยงตอการเกดอบตเหตสง
C(ปานกลาง) 70 ≤RAIA< 80 เหลอง มความเสยงตอการเกดอบตเหตปานกลาง
B(สง) 80 ≤RAIA< 90 ฟา มความเสยงตอการเกดอบตเหตต า
A(สงมาก) 90 ≤RAIA< 100 เขยว มความเสยงตอการเกดอบตเหตต ามาก
หมายเหต: ความหมายของ RAIAเปนคาทคณะทปรกษาก าหนดไวเพอแสดงเฉดสในแผนทเทานน ความหมายของ RAIAทเหมาะสมจะตองมการด าเนนการศกษาวจยตอไป
ผลการประเมนดชนความปลอดภยกายภาพสายทาง
หลงจากทคณะทปรกษาไดพฒนาเกณฑการประเมนคา RAI และเลอกสายทางในการประเมนแลว คณะทปรกษาไดน าขอมลสายทางมาประเมนเปนชวง ชวงละ 200 เมตร ค านวณออกมาเปนคา RAIAมาทกๆ 200 เมตร จากนนใชวธการหาคาเฉลยเรขาคณต (Geometric Mean) ในการค านวณคา RAIA เฉลยในทกๆ 1 กโลเมตร แลวน ามาแสดงผลเปนคาระดบความปลอดภย (A, B, C, D และ F)ซงผลการประเมนสายทางประมาณ 7,065 กโลเมตร (ถนน 2 ชองจราจรจะประเมนเพยงทศทางเดยว สวนถนน 4 ชองจราจรขนไป จะประเมนสองทศทาง ขาไป-ขากลบ)สรปไดดงตารางท 5 ตารางท 6 และรปท 11
รายงานฉบบยอส าหรบผบรหาร โครงการพฒนาระบบสารสนเทศ (GIS) และขอมล (Executive Summary Report) เพอตรวจสอบประเมนความปลอดภยและเผยแพรขอมลทางหลวงบน Website
ศนยบรการวชาการ คณะวศวกรรมศาสตร - 15 - จฬาลงกรณมหาวทยาลย
ตารางท 5 สรปสายทางทท าการประเมนและตรวจสอบ
ล าดบท
รายละเอยด ระยะทางประเมน
(กม.)
RAIA เฉลย
(เตม 100 คะแนน)
ระดบ ความ
ปลอดภย เฉลย
1 ทางหลวงหมายเลข 1 1,913 88.65 B
2 ทางหลวงหมายเลข 2 923 92.86 A
3 ทางหลวงหมายเลข 3 573 92.43 A
4 ทางหลวงหมายเลข 4 1,192 89.06 B
5 ทางหลวงหมายเลข 7 91 90.42 A
6 ทางหลวงหมายเลข 9 243 86.67 B
7 ทางหลวงหมายเลข 31 59 89.10 B
8 ทางหลวงหมายเลข 34 112 95.50 A
9 ทางหลวงหมายเลข 35 158 83.85 B
10 ทางหลวงหมายเลข 37 95 82.32 B
11 ทางหลวงหมายเลข 41 578 90.92 A
12 แขวงการทางสระบร (รหสแขวง 432)
525 76.30 C
13 ส านกงานบ ารงทางนครราชสมาท 3 (รหสแขวง 614)
604 71.68 C
รวม 7,065
ตารางท 6 สรปผลการประเมนความปลอดภยกายภาพทางหลวงรวมทงหมดทไดท าการประเมน
ชวงคะแนน (RAIA = RAIAdjust) ระดบความปลอดภย ระยะทาง
(กม.) %
0 ≤ RAIA< 60 F 64.2 0.91
60 ≤ RAIA< 70 D 312.7 4.43
70 ≤ RAIA< 80 C 1,050.2 14.86
80 ≤ RAIA< 90 B 2,187 30.96
90 ≤ RAIA< 100 A 3451 48.85
รวม 7,065 100.00
รายงานฉบบยอส าหรบผบรหาร โครงการพฒนาระบบสารสนเทศ (GIS) และขอมล (Executive Summary Report) เพอตรวจสอบประเมนความปลอดภยและเผยแพรขอมลทางหลวงบน Website
ศนยบรการวชาการ คณะวศวกรรมศาสตร - 16 - จฬาลงกรณมหาวทยาลย
รปท 11ผลการประเมนดชนความปลอดภยกายภาพสายทาง
0 - 60
B (สง) A (สงมาก)
D (ต า) C (ปานกลาง)
ระดบความปลอดภย กายภาพทางหลวง
F (ต ามาก)
รายงานฉบบยอส าหรบผบรหาร โครงการพฒนาระบบสารสนเทศ (GIS) และขอมล (Executive Summary Report) เพอตรวจสอบประเมนความปลอดภยและเผยแพรขอมลทางหลวงบน Website
ศนยบรการวชาการ คณะวศวกรรมศาสตร - 17 - จฬาลงกรณมหาวทยาลย
4. การปรบปรงและพฒนาระบบสารสนเทศดานอ านวยความปลอดภยของ กรมทางหลวง
คณะทปรกษาไดออกแบบเวบไซตใหมส าหรบส านกอ านวยความปลอดภย โดยตงเปาหมายของเวบไซตและวธการทจะน าไปสเปาหมาย ดงน
เปาหมาย วธการ
1.เวบไซตมคนเขาชม มบทบาทตอสงคมไทย
เวบไซตตองมขอมลทเปนประโยชนกบประชาชน โดยจะดงขอมลดานความปลอดภยทางหลวงสวนทเผยแพรได น าแสดงบนเวบไซต
2.ใหบรการตามหนาทขององคกร มขอมลเกยวกบงานบรการตางๆ ของส านกฯ ครบถวน เพออ านวยความสะดวกแกประชาชนทมาใชบรการ
3.เนอหามความทนสมย ใชระบบ CMS(ContentManagementSystem)เพอใหเจาหนาทสามารถแกไขเนอหาเวบไดงาย รวดเรว และไมตองใชความรทางคอมพวเตอรขนสง
4. สะดวกตอการใชงาน
ออกแบบใ ห เ วบ ไซ ต ใ ช งานง าย รวด เ ร ว ใ ช งานไ ดจากคอมพว เตอ รหลายระบบ ไมยดตดกบระบบปฏบตการ บราวเซอร ระบบใดระบบหนงไมจ าเปนตองตดตงโปรแกรม Plug-in พเศษเพมเตมเลอกใชเทคโนโลยเวบทเหมาะสมและทนสมย
ปจจบนการพฒนาระบบสารสนเทศของส านกอ านวยความปลอดภยเจาหนาทระดบปฏบตและผบรหาร สามารถเขาถงระบบ แกไขเปลยนแปลงเนอหาไดอยางสะดวกรวดเรว เพราะมหนาจอทออกแบบไวโดยเฉพาะ ขอมลบางสวนจากระบบสารสนเทศอบต เหตบนทางหลวง (HAIMS)จะน ามาแสดงบนเวบไซตอยางนาสนใจ อกทงโครงการฯ ไดจดหาระบบแผนทถนนทวประเทศ ซงรวบรวมขอมลสายทางของทกๆ หนวยงานของรฐทกอสรางและบ ารงรกษาสายทาง ประกอบกบมชอจดสถานททนาสนใจ (Pointof Interest : POI) กวา 400,000 แหง แสดงเปนพนหลงอางอง
โดยผใชงานทวไปสามารถเขาระบบสารสนเทศดานอ านวยความปลอดภยของกรมทางหลวง ไดตามลงค http://bhs.doh.go.th ซงมเนอหาภายในเวบไซตประกอบไปดวย 7 หนาหลก ดงรปท 12 ถง รปท 18
รายงานฉบบยอส าหรบผบรหาร โครงการพฒนาระบบสารสนเทศ (GIS) และขอมล (Executive Summary Report) เพอตรวจสอบประเมนความปลอดภยและเผยแพรขอมลทางหลวงบน Website
ศนยบรการวชาการ คณะวศวกรรมศาสตร - 18 - จฬาลงกรณมหาวทยาลย
1) หนาหลกภายในหนาหลกจะมการแสดงขอมลสวนส าคญตางๆ ยกตวอยางเชน อบตเหตบนทางหลวงชองคนหาทางหลวง ขาวสารตางๆ ฯลฯ หนาหลกมหนาทในการเสนอขอมลตางๆใหกบผเขาชม และท าใหผ เขาชมเกดแรงจงใจทจะเขาไปในสวนตางๆของเวบไซตตอไป
2) แผนท GISสามารถแสดงต าแหนงของอบตเหตทเกดขนบนแผนทและรายละเอยดของอบตเหต แสดงดชนการประเมนความปลอดภยกายภาพทางหลวง (RAI) และแสดงปรมาณจราจร (AADT)ในรปแบบเสนสทสามารถเขาใจ และสอความหมายไดด
3) สถตสามารถดขอมลสถตอบตเหตทอยในรปแบบของกราฟ ประกอบไปดวย ภาพรวมสถต จ านวนผประสบเหตบนทองถนน สถตอบตเหตจ าแนกตามเดอน สถตอบตเหตจ าแนกตามวนสถตอบตเหตจ าแนกตามประเภทผ ใชทาง สถตอบตเหตจ าแนกตามมลเหตสนนษฐาน และสถตอบตเหตจ าแนกตามบรเวณทเกดเหต
4) ขอมลผ ใชงานสามารถดและดาวนโหลดขอมลของทางส านก โดยแบงตามหมวดหมตางๆ เชนขอมลการจราจรอบตเหต แผนท คมอตางๆ รายงานเผยแพรวชาการ ผลการศกษาโครงการดานความปลอดภย
5) ขอเสนอแนะเปนชองทางส าหรบตดตอสอสารใหกบผดและระบบฯ ในกรณทผ ใชงานมขอสงสยมขอรองเรยน หรอตองการสอบถาม
6) เกยวกบองคกรผ ใชงานสามารถคนควาขอมลเกยวกบส านกฯ โครงสรางองคกร หนาท กลมงานภายใน และตดตอส านกฯ
7) ลงคเปนชองทางส าหรบอ านวยความสะดวกใหกบผ ใชงานในการเขาถงเวบไซตอนๆทเกยวของกบดานอ านวยความปลอดภยอนประกอบไปดวยลงคของหนวยงานภาครฐ หนวยงานรฐวสาหกจและหนวยงานตางประเทศอนๆ ทเกยวของ
รายงานฉบบยอส าหรบผบรหาร โครงการพฒนาระบบสารสนเทศ (GIS) และขอมล (Executive Summary Report) เพอตรวจสอบประเมนความปลอดภยและเผยแพรขอมลทางหลวงบน Website
ศนยบรการวชาการ คณะวศวกรรมศาสตร - 19 - จฬาลงกรณมหาวทยาลย
รปท 12หนาหลกเวบไซต
รปท 13หนาแผนท GIS
รายงานฉบบยอส าหรบผบรหาร โครงการพฒนาระบบสารสนเทศ (GIS) และขอมล (Executive Summary Report) เพอตรวจสอบประเมนความปลอดภยและเผยแพรขอมลทางหลวงบน Website
ศนยบรการวชาการ คณะวศวกรรมศาสตร - 20 - จฬาลงกรณมหาวทยาลย
รปท 14หนาสถตอบตเหต
รปท 15หนาดาวนโหลดขอมล
รปท 16 หนากรอกขอเสนอแนะ
รายงานฉบบยอส าหรบผบรหาร โครงการพฒนาระบบสารสนเทศ (GIS) และขอมล (Executive Summary Report) เพอตรวจสอบประเมนความปลอดภยและเผยแพรขอมลทางหลวงบน Website
ศนยบรการวชาการ คณะวศวกรรมศาสตร - 21 - จฬาลงกรณมหาวทยาลย
รปท 17หนาขอมลเกยวกบองคกร
รปท 18 หนาลงคหนวยงานอนๆ
5. การสมมนาและจดฝกอบรม
คณะทปรกษาจดการสมมนาและฝกอบรบใหกบเจาหนาทของกรมทางหลวง รวมทงหมด 7 ครง เพอเปนการถายทอดความร เทคโนโลย และขนตอนการด าเนนงานของระบบทงหมด โดยคาดหวงใหผ ทไดรบความรนนจะมความพรอมส าหรบการรายงานอบตเหต การวเคราะหอบตเหต และทราบแนวทาง การปองกนและแกไขปญหาตางๆ ทอาจเกดขนระหวางการปฏบตงาน ดงสรปไดดงตารางท 7 และรปท 19 ถง รปท 24
รายงานฉบบยอส าหรบผบรหาร โครงการพฒนาระบบสารสนเทศ (GIS) และขอมล เพอตรวจสอบประเมนความปลอดภยและเผยแพรขอมลทางหลวงบน Website
ศนยบรการวชาการ คณะวศวกรรมศาสตร - 22 - จฬาลงกรณมหาวทยาลย
ตารางท 7การฝกอบรม โครงการพฒนาระบบสารสนเทศ (GIS) และขอมล เพอตรวจสอบประเมนความปลอดภยและเผยแพรขอมลทางหลวงบน Website
1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 48 ชม.
8 ชม.
3 ชม.
5 ชม.
3 ชม.
3 ชม.
3 ชม.
ครงท 6 การฝกอบรมผดแลระบบสารสนเทศ (Administrator) จ านวน 5 คน
สถานท: หองประชม1 ส านกอ านวยความปลอดภย กรมทางหลวง (11 ม.ค. 54 ชวงบาย)
ครงท 5 การฝกอบรมการใชงานระบบสารสนเทศของส านกฯ จ านวน 15 คน
สถานท: หองประชม1 ส านกอ านวยความปลอดภย กรมทางหลวง (11 ม.ค. 54 ชวงเชา)
1 ครงท 1 การฝกอบรมการบนทกขอมลอบตเหต ของกรมทางหลวง รนท 1 จ านวน 120 คน
สถานท: โรงแรมสวนดสตเพลส มหาวทยาลยราชภฏสวนดสต กรงเทพมหานคร (8 พ.ย. 53)
ครงท 4 การฝกอบรมการวเคราะหสารสนเทศอบตเหตดวย OLAP จ านวน 10 คน
สถานท: หองประชม1 ส านกอ านวยความปลอดภย กรมทางหลวง (7 ม.ค. 54)
ครงท 3 การสมมนาเพอน าเสนอและสรปผลการด าเนนงานโครงการฯ จ านวน 60 คน
สถานท: โรงแรมรามา การเดนส กรงเทพมหานคร (18 ม.ค. 54)
รายการ
3
ครงท 2 การฝกอบรมการบนทกขอมลอบตเหต ของกรมทางหลวง รนท 2 จ านวน 120 คน
สถานท: โรงแรมสวนดสตเพลส มหาวทยาลยราชภฏสวนดสต กรงเทพมหานคร (9 พ.ย. 53)
ล าดบ
ท
2
ม.ค.-54
ครงท 7 การฝกอบรมการประเมนความปลอดภยทางถนน (ประเมน RAI) จ านวน 20 คน
สถานท: หองประชม1 ส านกอ านวยความปลอดภย กรมทางหลวง (12 ม.ค. 54)
7
4
5
ต.ค.-53 พ.ย.-53
6
ธ.ค.-53ระยะ
เวลา
รายงานฉบบยอส าหรบผบรหาร โครงการพฒนาระบบสารสนเทศ (GIS) และขอมล เพอตรวจสอบประเมนความปลอดภยและเผยแพรขอมลทางหลวงบน Website
ศนยบรการวชาการ คณะวศวกรรมศาสตร - 23 - จฬาลงกรณมหาวทยาลย
รปท 19การฝกอบรมการบนทกขอมลอบตเหต ของกรมทางหลวงรนท 1 และ รนท 2
รปท 20การสมมนาเพอน าเสนอและสรปผลการด าเนนงานโครงการฯ
รายงานฉบบยอส าหรบผบรหาร โครงการพฒนาระบบสารสนเทศ (GIS) และขอมล เพอตรวจสอบประเมนความปลอดภยและเผยแพรขอมลทางหลวงบน Website
ศนยบรการวชาการ คณะวศวกรรมศาสตร - 24 - จฬาลงกรณมหาวทยาลย
รปท 21การฝกอบรมการวเคราะหสารสนเทศอบตเหตดวย OLAP
รปท 22การฝกอบรมการใชงานระบบสารสนเทศของส านกอ านวยความปลอดภย กรมทางหลวง
รปท 23การฝกอบรมผดแลระบบสารสนเทศ (Administrator)
ของส านกอ านวยความปลอดภยกรมทางหลวง
รายงานฉบบยอส าหรบผบรหาร โครงการพฒนาระบบสารสนเทศ (GIS) และขอมล เพอตรวจสอบประเมนความปลอดภยและเผยแพรขอมลทางหลวงบน Website
ศนยบรการวชาการ คณะวศวกรรมศาสตร - 25 - จฬาลงกรณมหาวทยาลย
รปท 24 การฝกอบรมการประเมนความปลอดภยทางถนน
6. ขอเสนอแนะการพฒนาระบบสารสนเทศดานอ านวยความปลอดภย
ในการด าเนนงานของคณะทปรกษา พบวาการบรหารจดการฐานขอมลของหนวยงานตางๆ ยงขาดการเชอมโยงดวยเทคโนโลยททนสมย ท าใหระบบสารสนเทศอบตเหตบนทางหลวง (HAIMS) ยงมสถาปตยกรรมของระบบทจ าเปนตองใชฐานขอมลส าคญ คอ ฐานขอมลบญชสายทางทมการปรบปรงรายละเอยดทกปของส านกอ านวยความปลอดภย และการอางองจดทเกดอบตเหตตางๆ โดยใชพกดจากฐานขอมลกลาง แผนท GISของส านกบรหารบ ารงทางดงรปท 25 รวมทงสถาปตยกรรมของโครงการทมการเชอมโยงขอมลจากระบบ HAIMS ระบบ RAP และเวบไซตของส านกอ านวยความปลอดภยทเผยแพรขอมลสารสนเทศดานอ านวยความปลอดภยของกรมทางหลวง ดงรปท 26
รปท 25สถาปตยกรรมโครงสรางของระบบสารสนเทศอบตเหตบนทางหลวง
สป. สป. สป. สร.
รายงานฉบบยอส าหรบผบรหาร โครงการพฒนาระบบสารสนเทศ (GIS) และขอมล เพอตรวจสอบประเมนความปลอดภยและเผยแพรขอมลทางหลวงบน Website
ศนยบรการวชาการ คณะวศวกรรมศาสตร - 26 - จฬาลงกรณมหาวทยาลย
รปท 26 สถาปตยกรรมโครงสรางของระบบ
ดงนนคณะทปรกษาขอเสนอแนะโครงการพฒนาระบบขอมลกลางของกรมทางหลวง ซงปจจบนส านกบรหารบ ารงทางไดจดท าเปนฐานขอมล CRDB โดยโครงการดงกลาวควรมลกษณะดงน
1) การพฒนาระบบสารสนเทศดานอ านวยความปลอดภยส าหรบกรมทางหลวง
การบรหารจดการฐานขอมลของหนวยงานตางๆ ยงขาดการบรณาการการเชอมโยงดวยเทคโนโลยททนสมย ท าใหระบบสารสนเทศอบตเหตบนทางหลวง (HAIMS)ยงมสถาปตยกรรมของระบบทจ าเปนตองใชฐานขอมลส าคญ คอ ฐานขอมลบญชสายทางทมการปรบปรงรายละเอยดในทกปของส านกอ านวยความปลอดภย และการอางองจดทเกดอบตเหตตางๆ โดยใชพกดจากฐานขอมลกลาง (CRDB) และแผนท GIS ของส านกบรหารบ ารงทาง รวมทงสถาปตยกรรมของโครงการฯ ทมการเชอมโยงขอมลจากระบบ HAIMS ระบบ RAP และเวบไซตของส านกอ านวยความปลอดภย ทเผยแพรขอมลสารสนเทศดานอ านวยความปลอดภยของกรมทางหลวงโดยกระบวนการพฒนาระบบสารสนเทศดานอ านวยความปลอดภยส าหรบกรมทางหลวง แบงออกเปน 3 ระยะ ดงน
ระยะท 1
พฒนาระบบสารสนเทศดานอ านวยความปลอดภย ของส านกอ านวยความปลอดภย ในรปแบบ Web Based Application ในดานขดความสามารถระบบขอมลจราจร (Traffic Database Management and Service) เพอใชงานภาระกจของกรมทางหลวง
พฒนาฐานขอมล GIS ในระบบงานสารสนเทศเพอบรหารจดการขอมลอบตเหตบนทางหลวง (HAIMS) ของส านกอ านวยความปลอดภย ใหสามารถเชอมโยงกบระบบฐานขอมลกลาง
รายงานฉบบยอส าหรบผบรหาร โครงการพฒนาระบบสารสนเทศ (GIS) และขอมล เพอตรวจสอบประเมนความปลอดภยและเผยแพรขอมลทางหลวงบน Website
ศนยบรการวชาการ คณะวศวกรรมศาสตร - 27 - จฬาลงกรณมหาวทยาลย
(Central Roads Database: CRDB) ของส านกบรหารบ ารงทาง อยางเปนเนอเดยวกน โดยการ Replication ผานเครอขายคอมพวเตอร
เพมประสทธภาพรปแบบการรายงานขอมลอบตเหต ของระบบงานสารสนเทศเพอบรหารจดการขอมลอบตเหตบนทางหลวง (HAIMS) ในสวนของการรายงานผลของหมวดการทาง แขวงการทาง โดยใชอปกรณพกพา หรอโทรศพทมอถอ เพอใหไดขอมลทนทวงท พกดทแมนย า ภาพถายเหตการณ ตลอดจนสามารถส ารวจขอมลงานทางอนๆ ดงรปท 27
พฒนาระบบการใหบรการดานอ านวยความปลอดภย ไปสภาคประชาชนในวงกวางดวยสอและแพลตฟอรมททนสมย
รปท 27 ระบบงานสารสนเทศดานอ านวยความปลอดภย
ระยะท 2
บรณาการการเชอมโยงขอมลทส าคญทางดานงานทางของกรมทางหลวงเชน ขอมลทรพยสนงานทาง ขอมลน าทวม ขอมลงานบ ารงทาง โดยจดท าใหอยในรปแบบฐานขอมลภมศาสตรสารสนเทศ (GIS) กลางของกรมทางหลวง
เชอมโยงฐานขอมลในระบบอนๆ ใหเปนไปอยางสอดคลอง เพอเพมประสทธภาพในการบรหารจดการโครงขายสายทางอยางมประสทธภาพ
รายงานฉบบยอส าหรบผบรหาร โครงการพฒนาระบบสารสนเทศ (GIS) และขอมล เพอตรวจสอบประเมนความปลอดภยและเผยแพรขอมลทางหลวงบน Website
ศนยบรการวชาการ คณะวศวกรรมศาสตร - 28 - จฬาลงกรณมหาวทยาลย
ปรบปรงพฒนาการแสดงผลขอมลผานฐานขอมลภมศาสตรสารสนเทศ (GIS) กลางของกรมทางหลวง และระบบสารสนเทศส านกอ านวยความปลอดภย
ระยะท 3 บ ารงรกษาและพฒนาฐานขอมลกลาง ใหสะดวกตอการใชงานและเกดความค มคา โดยใช
เทคโนโลยททนสมย
เพมประสทธภาพในดานรปแบบการใชงาน ของระบบสารสนเทศดานอ านวยความปลอดภย ใหสามารถสบคน วเคราะห และน าเสนอขอมล ไดอยางงาย ชดเจน สะดวก และยนหยนรองรบกรณตางๆ ทคาดวาจะเกดขนในการปฏบตงาน และสามารถรองรบผ ใชงานจ านวนมากไดในเวลาเดยวกนอยางสะดวกรวดเรว ภายใตสภาวะและองคประกอบทางดานสถาปตยกรรมของระบบเครอขายทเหมาะสม
เพมประสทธภาพในดานการน าเสนอ รายงานขอมล ของระบบสารสนเทศดานอ านวยความปลอดภย ใหสามารถสอสารรายละเอยดตางๆ ไดอยางชดเจน และครบถวน เพอการน าไปใช ประกอบการตดสนใจจากหลากหลายแหลงขอมลในเชงซอนพรอมๆ กน ไดอยางถกตอง
งบประมาณการพฒนาระบบสารสนเทศดานอ านวยความปลอดภยส าหรบกรมทางหลวงแสดงดงตารางท 8 ตารางท 8สรปงบประมาณการพฒนาระบบสารสนเทศดานอ านวยความปลอดภยส าหรบกรมทางหลวง ท โครงการ งบประมาณ (บาท) 1 โครงการพฒนาระบบสารสนเทศดานอ านวยความปลอดภย
ส าหรบกรมทางหลวง ระยะท 1 15,000,000.00
2 โครงการพฒนาระบบสารสนเทศดานอ านวยความปลอดภยส าหรบกรมทางหลวง ระยะท 2
7,300,000.00
3 โครงการพฒนาระบบสารสนเทศดานอ านวยความปลอดภยส าหรบกรมทางหลวง ระยะท 3
5,300,000.00
รายงานฉบบยอส าหรบผบรหาร โครงการพฒนาระบบสารสนเทศ (GIS) และขอมล เพอตรวจสอบประเมนความปลอดภยและเผยแพรขอมลทางหลวงบน Website
ศนยบรการวชาการ คณะวศวกรรมศาสตร - 29 - จฬาลงกรณมหาวทยาลย
2) การพฒนาระบบบรหารจดการความปลอดภยทางถนนของกรมทางหลวง คณะทปรกษาไดด าเนนการประเมนคาดชนความปลอดภยกายภาพทางหลวง (RAI)เฉพาะเสนทาง
สายหลก(ทางหลวงหมายเลข 1, 2, 3, 4, 7, 9, 31, 34, 35, 37 และ 41) และเสนทางในเขตความรบผดชอบของแขวงการทางสระบร และส านกบ ารงทางนครราชสมา รวมประมาณ 4,000 กโลเมตร (ระยะทางตอ 2 ชองจราจร รวม 7,065 กโลเมตร) ซงกระบวนการประเมนตองใชภาพถายตอเนองของสายทางทส านกบรหารบ ารงทางจดท าไว มาท าการวเคราะหและประเมนความปลอดภยทางกายภาพของสายทางตามหลกเกณฑใหครอบคลมทวประเทศ ซงมขนตอนการประเมนดงรปท 28
ดงนนคณะทปรกษาขอเสนอใหมการพฒนาระบบบรหารจดการดานความปลอดภยทางถนน(Road Safety Management System)เนองจากการบรหารจดการดานความปลอดภยทางถนนจ าเปนอยางยง ทจะตองมระบบรองรบกระบวนการทเกยวของกบความปลอดภยและการอ านวยความปลอดภยทางถนน ตงแตการส ารวจและจดเกบขอมล การวางแผนโครงการและแผนงาน ตลอดจนการจดสรรงบประมาณ ทงนเนองจากสายทางทอยในความรบผดชอบของกรมทางหลวงมจ านวนกวา 60,000 กโลเมตร อกทงยงมโครงการและแผนงานดานความปลอดภยทางถนนจ านวนมาก ระบบบรหารจดการดานความปลอดภย ทางถนน จงเปนสงจ าเปนส าหรบกรมทางหลวงเพอใหการจดการและการอ านวยการความปลอดภยทางถนนเปนไปอยางมประสทธภาพโดยกระบวนการพฒนาระบบบรหารจดการความปลอดภยทางถนนส าหรบกรมทางหลวง แบงออกเปน 3 ระยะ ดงน
ระยะท1 พฒนาระบบบรหารจดการดานความปลอดภยทางถนน (RoadSafetyManagementSystem)
ส าหรบกรมทางหลวง
ปรบปรงวธการประเมนดชนความปลอดภยกายภาพทางหลวง (Road Assessment Index: RAI) ของกรมทางหลวง
ประเมนดชนความปลอดภยกายภาพทางหลวง (RAI) ในเสนทางสายหลกของกรมทางหลวง [ เสนทางหลวงหมายเลข 2 หลก เสนทางหลวงหมายเลข 3 หลก และปรบปรงเสนทางหลวงหมายเลข 1 หลก ]
มระบบสารสนเทศทจ าเปนในการประมวลผลและจดการขอมลตางๆ ภายใตระบบบรหารจดการดานความปลอดภยทางถนนทพฒนาขน
รายงานฉบบยอส าหรบผบรหาร โครงการพฒนาระบบสารสนเทศ (GIS) และขอมล เพอตรวจสอบประเมนความปลอดภยและเผยแพรขอมลทางหลวงบน Website
ศนยบรการวชาการ คณะวศวกรรมศาสตร - 30 - จฬาลงกรณมหาวทยาลย
รปท 28ล าดบขนตอนการประเมนความปลอดภยกายภาพทางหลวง
ภาพถายทกๆ 25 เมตร โปรแกรม POP
ไฟล CSV
ค านวณคา RAI
ระบบฐานขอมล ส านกอ านวยความปลอดภย
แสดงผลบนแผนท
การประเมนความปลอดภยกายภาพทางหลวง
คาเฉลย RAI ทกๆ 200 เมตร
ตอนควบคมยอย 0001
ตอนควบคมยอย 0003
ตอนควบคมยอย 0004
ตอนควบคมยอย 0002
RAI ทกๆ 200 0 - 1 กโลเมตร 1 - 2 กโลเมตร 2 - 3กโลเมตร n - n+1กโลเมตร
RAI ทกๆ 1 กโลเมตร
RAI ของสายทาง
RAI ทกๆ 200 เมตร 0-200 เมตร 200-400 เมตร 400-600 เมตร 600-800 เมตร 800-1000 เมตร
RAI ทกๆ 200 เมตร
รายงานฉบบยอส าหรบผบรหาร โครงการพฒนาระบบสารสนเทศ (GIS) และขอมล เพอตรวจสอบประเมนความปลอดภยและเผยแพรขอมลทางหลวงบน Website
ศนยบรการวชาการ คณะวศวกรรมศาสตร - 31 - จฬาลงกรณมหาวทยาลย
ระยะท2 ประเมนระดบความปลอดภยกายภาพทางหลวง (RAI) ในเสนทางสายหลกของกรมทางหลวง
[เสนทางหลวงหมายเลข 4 หลก]
ส ารวจและประเมนสภาพจดเสยงอนตรายในบรเวณทางโคงของกรมทางหลวง [ จ านวน 5 ส านกทางหลวง ]
บรณาการฐานขอมลภายในระบบบรหารจดการดานความปลอดภยทางถนน (RoadSafety ManagementSystem) ของกรมทางหลวง
ระยะท3
ศกษาและพฒนาวธการประเมนความคมคาทางเศรษฐกจ และสงคม ของโครงการตางๆในการยกระดบความปลอดภยทางถนน
ศกษาและพฒนาวธการจดล าดบความส าคญของโครงการยกระดบความปลอดภยทางถนนโดยค านงถงความคมคาในการลงทน
วเคราะห การประเมนความคมคาทางเศรษฐกจ และสงคม และการจดล าดบความส าคญของโครงการ ในระบบระบบบรหารจดการดานความปลอดภยทางถนนของกรมทางหลวง
ส ารวจและประเมนสภาพจดเสยงอนตรายในบรเวณทางโคงของกรมทางหลวง [ จ านวน 5 ส านกทางหลวง ]1
งบประมาณการพฒนาระบบบรหารจดการความปลอดภยทางถนนของกรมทางหลวงแสดงดงตารางท 9
ตารางท 9 สรปงบประมาณการพฒนาระบบบรหารจดการความปลอดภยทางถนนของกรมทางหลวง ท โครงการ งบประมาณ (บาท) 1 โครงการพฒนาระบบบรหารจดการความปลอดภยทางถนน
ของกรมทางหลวงระยะท 1 17,000,000.00
2 โครงการพฒนาระบบบรหารจดการความปลอดภยทางถนนของกรมทางหลวงระยะท 2
24,000,000.00
3 โครงการพฒนาระบบบรหารจดการความปลอดภยทางถนนของกรมทางหลวงระยะท 3
18,000,000.00
1 การพฒนาระบบบรหารจดการความปลอดภยทางถนนของกรมทางหลวงทน าเสนอเปนโครงการทด าเนนการ 3- 5 ป ซงไมครอบคลมทง 18 ส านกทางหลวง โดยส านกทางหลวงทเหลอจะตองท าการด าเนนการตอไปในระยะท 4
รายงานฉบบยอส าหรบผบรหาร โครงการพฒนาระบบสารสนเทศ (GIS) และขอมล เพอตรวจสอบประเมนความปลอดภยและเผยแพรขอมลทางหลวงบน Website
ศนยบรการวชาการ คณะวศวกรรมศาสตร - 32 - จฬาลงกรณมหาวทยาลย
AusRAP, (2008).Comparing Risk Maps and Star Ratings.Australian Automobile Association.
Elvik, R. and Vaa, T. (2004).Handbook of Road Safety Measures.Oxford, United Kingdom, Elsevier.
EuroRAP, (2009). Star Rating Roads For Safety: The EuroRAP Methodology. European Road Assessment Programme (EuroRAP).
Fitzpatrick, K., E.S. Park, and W.H. Schneider IV (2008).Potential Driveway Density Accident Modification Factors for Rural Highways Using Texas Data.TRB 87th Annual Meeting Compendium of Papers CD-ROM. Washington, D.C.
Gan et al. (2005).Update of Florida crash reduction factors and countermeasures to improve the development of district safety improvement projects.Final Report, State of Florida Department of Transportation.
iRAP, (2009). Star Rating Roads For Safety: The iRAP Methodology. International Road Assessment Programme (iRAP).
Kenneth R. A. et al. (1996). Development of Accident Reduction Factors, Kentucky Transportation Center at University of Kentucky.
Mauga, T. and Kaseko, M. (2010).Modeling and Evaluating the Safety Impacts of Access Management (AM) Features in the Las Vegas Valley.Presented at the 89th Annual Meeting of the Transportation Research Board, Washington, D.C.
Park, Y.-J.and Saccomanno, F.F. (2005).Evaluating Factors Affecting Safety at Highway-Railway Grade Crossings. Transportation Research Record, N 1918, pp. 1-10.
Rodegerdts, L. A., Nevers, B., and Robinson, B. (2004).Signalized Intersections: Informational Guide.FHWA-HRT-04-091.
Schoon, C. and van Minnen, J. (1994). The Safety of Roundabouts in The Netherlands.Traffic Engineering & Control, Vol. 35, No. 3, London, United Kingdom, Hemming Information Services, pp. 142-148.
usRAP. (2006).United State Road Assessment Program: Feasibility Assessment and Pilot Program.
เอกสารอางอง
ส านกอ านวยความปลอดภย กรมทางหลวง
กระทรวงคมนาคม
ศนยบรการวชาการ คณะวศวกรรมศาสตร
จฬาลงกรณมหาวทยาลย
Road Safety
RAI
HAIMS
Top Related