คมอการใชโปรแกรม Quantum GIS
1. Quantum GIS คออะไร
Quantum GIS หรอ QGIS เปนโปรแกรม Desktop GIS ประเภทหนงทมประสทธภาพในการน ามาใชจดการขอมลปรภม จดอยในกลมซอฟตแวรรหสเปด (Free and Open Source Software: FOSS) ทใชงานงาย ลกษณะการใช งานเปนแบบ Graphic User Interface ซงสะดวกตอการใชงาน ไมวาจะเปนการเรยกใชขอมลภาพ ขอมลตาราง การแสดงผลตาราง การแสดงผลกราฟ ตลอดจนสามารถสบคนขอมล วเคราะหขอมลและน าเสนอขอมลไดในรปแบบแผนททสวยงาม ในป คศ. 2002 กลมนกพฒนาจากประเทศเยอรมน ไดพฒนา Desktop GIS ชอวา Quantum GIS ท สามารถเรยกใชขอมลเวกเตอร แรสเตอร ในรปแบบทเปนมาตรฐานแพรหลาย เชน Shapefile และ GeoTIFF QGIS สามารถแกไข Shape File format ไดซงเปนทตองการมากในเวลาน QGIS พฒนาบนพนฐานของ Qt ทเปนไลบรารส าหรบ Graphical User Interface (GUI) ทใชงานไดทง UNIX, Window และ Mac การพฒนาใชภาษา C++ เปนหลกนอกจากนน QGIS ยงเชอมตอกบ Geospatial RDBMS เชน PostGIS/PostgreSQL สามารถอานและเขยนฟเจอรทจดเกบใน PostGIS ไดโดยตรง สามารถเชอมตอกบ GRASS ไดท าใหสามารถเรยกดขอมลทจดเกบใน GRASS โดยตรง และสามารถเรยกใชฟงกชนตางๆของ GRASS ได สนบสนนการวเคราะหเชงพนท (Spatial Analysis) ในเบองตน และการแสดงผลขอมลเชงต าแหนงในรปแบบของแผนท การสรางและการแกไขขอมล เชงต าแหนง (Spatial Data) และขอมลตาราง (Attribute Data) สามารถจดการขอมลไดงายโดยใชเครองมอตาม GUI ทก าหนด รปท 1 หนาจอการท างานของโปรแกรม Quantum GIS
2. Graphical User Interface
GUI ประกอบดวย Menu Bar, Tools Bar, Legend, Overview, Map Display, Map Coordinate, Map Scale และ Project Properties ซงทกรายการนสามารถเคลอนยาย เปลยนขนาดตามความเหมาะสมตอการใชงานเพออ านวยความสะดวกของผใช
3. การตดตงโปรแกรม Quantum GIS
1. ท าการ Download โปรแกรม Quantum GIS จาก URL http://qgis.org/ 2. Double click ไฟล QGIS-1.0.0preview2-Setup.exe เพอท าการตดตงโปรแกรม ซงลกษณะขนตอน
การตดตงนนไมยงยากซบซอน คอสามารถกดปม Next เพอตดตงไดตามปกตคลายกบการตดตงซอฟตแวรฟรทวๆไป
3. ทดลองรนโปรแกรม Quantum GIS โดยเขาไปท Start -> Program -> Quantum GIS
รปท 2 การเรยกใชงานโปรแกรม Quantum GIS
Menu Bar
Overview
Legend Map Display
Project Properties
Tools Bar
Map Coordinate at mouse cursor position Current Map Scale
4. การใชงานโปรแกรม (Menu bar)
การเรยกดชนขอมลปรภม
Menu Bar Description
5. เครองมอการท างาน (Toolbars)
6. การน าเขาขอมล Shape file
กดปม บนเครองมอ Toolbars เพอเลอกชนขอมลทตองการ มาแสดงผลบน Map Display ซงชอของชนขอมลทตองการจะปรากฏในชอง File Name จากนนกดปม Open เพอยนยนการเลอกขอมลทตองการน าเขา
รปท 3 แสดง Open an OGR Supported Vector Layer
สราง New Project เพมชนขอมลปรภมในรปแบบตางๆ
เปด Project ทบนทกไว เพมชนขอมลในรปแบบ Vector Data
ปมเครองมอทใชในการจดการขอมล Vector
ปมเครองมอในการแสดงผล
เครองมอในการค านวณ
รปแบบขอมลทโปรแกรม Quantum GIS รองรบ
รปท 4 แสดงหนาจอแสดงผลขอมล Shape File
เมอมชนขอมล (Layer) อยใน Legend ผใชสามารถทจะสงใหแสดงผลหรอซอน Layer เหลานนหรอสงให Layer ใดๆ แสดงผลเพอทจะท าการจดการขอมลและสามารถเปลยนล าดบการแสดงผลของแตละ Layer ในการสงใหแสดงผลของแตละ Layer ใน Map Display นนสามารถท าไดโดยการคลกบน Check Box ขางหนาของแตละ Layer และสามารถคลกอกครงเพอ เอาเครองหมายกากบาทออก เปนการยกเลกการแสดงผลของ Layer นนๆบน Map Display
7. การสรางขอมล Shape file
กดปม บนเครองมอ Toolbars เพอสรางชนขอมลใหมในรปแบบของ
Vector (Point, Line, Polygon)
รปท 5 แสดง New Vector Layer
Check Box เครองหมายกากบาท
- เลอกประเภทขอมล Vector ทตองการ(Format Type)
- ตงชอชนขอมล (Layer Name)
- ก าหนดรายละเอยดของขอมลอรรถาธบาย (Attribute Data) และชนดของชนขอมล (Data
Type) ในแตละ Columns
- ท าการบนทกชนขอมลดงกลาวภายใน Folder ทตองการ จากการกดปม Save
รปท 6 แสดงหนาจอการบนทกขอมล
- กดปม เพอเรมสรางชนขอมล หรอผใชบางทานจะรจกเครองมอนในชอ
วา Start Editing และ Stop Editing
- เลอกรปแบบการสรางขอมล Vector ซงจะสอดคลองกบประเภทขอมลทก าหนดไวใน New
Vector Layer
- เมอท าการระบต าแหนงของขอมลไดแลว โปรแกรมจะใหกรอกขอมลอรรถาธบายตาม
โครงสรางทไดก าหนดไวแลวใน New Vector Layer
รปท 7 แสดงการบนทกขอมลอรรถาธบาย (Enter Attribute Value)
- หลงจากสนสดการท างานแลวกดปม เพอยนยนการแกไขขอมลกอนทจะ
บนทกลงใน Folder ทไดก าหนดไว
รปท 8 แสดงการยนยนเพอบนทกการแกไขขอมล
8. การน าเขาชนขอมลจากระบบฐานขอมล PostgreSQL
กดปม เพอก าหนดการเชอมตอกบฐานขอมลโดยระบเงอนไข (Creating
a stored Connection)
รปท 9 แสดงการเรมตนเชอมตอกบระบบฐานขอมลปรภม
รปท 10 แสดงเงอนไขการเชอมตอระบบฐานขอมล PostgreSQL
รปท 11 แสดงรายละเอยดการเชอมตอกบระบบฐานขอมล
- เมอท าการเชอมตอกบระบบฐานขอมลเรยบรอยแลว กดปม Connect เพอเรยกชนขอมลตางๆท
ถกจดเกบในระบบฐานขอมลมาแสดงผลในรปแบบของแผนทบน Map Display
รปท 12 แสดงรายการชนขอมลภายในระบบฐานขอมล PostgreSQL
- ผใชสามารถท าการปรบแกขอมลปรภมตางๆในรปแบบของ Vector Data บนระบบฐานขอมล
ไดซงจะแสดงผล Map Display โดยกดปม
รปท 13 แสดงตวอยางขอมลสายทางและขอมลหลกกโลเมตร
- เมอกดปม Toggle editing แลวโปรแกรมจะแสดงจด (Node) ทมคาพกดอางองบนพนผวโลก
สามารถใชเครองมอ Tools Bar
เหลานในการจดการขอมล
รปท 14 แสดงจดบนขอมลสายทางเมอมการปรบแกขอมล
Node
- เครองมอทชวยสนบสนนการน าเขาขอมลปรภมโดยการ Digitizing สามารถใชการ Snap เพอ
ใชการปรบแกขอมลสะดวกและงายยงขน
รปท 15 แสดงการก าหนดระยะ Tolerance เพอใชในการ Snap
- ท าการทดสอบการน าเขาขอมลปรภมโดยการ Digitizing เพอบนทกขอมลลงสระบบฐานขอ มล
เรมจากท าการเปด Toggle editing แลวใชเครองมอ Capture Line เพอใชในการ Digitize ขอมล
สายทาง เมอเสรจสนการ Digitize แลวคลกขวา จากนนกรอกขอมลอรรถาธบาย (Attribute
Data) ในหนาตาง Enter Attribute Value
รปท 16 แสดงการน าเขาขอมลปรภมโดยการ Digitizing
ระยะ Tolerance ม
หนวยตาม Map Unit
รปท 17 แสดงหนาตางของ Enter Attribute Value
9. ค าอธบายเครองมอทใชในการปรบแกขอมลปรภม
เปนปมทใชเมอเรมแกไขและสนสดการแกไขขอมล
เปนปมสรางขอมลประเภทจด (Point)
เปนปมสรางขอมลประเภทเสน (Line)
เปนปมสรางขอมลประเภทพนทรปปด (Polygon)
เปนปมสรางขอมลประเภทพนทรปปดแบบกรวง (Ring)
เปนปมสรางขอมลประเภทพนทรปปดแบบ (Multi Polygon)
เปนปมเครองมอทใชในการตดหรอแบงขอมลเสน
เปนปมเครองมอทใชในการเคลอนยาย Feature ทตองการ
เปนปมเครองมอทใชในการเคลอนยาย Node ทตองการ
เปนปมเครองมอทใชในการเพม Node
เปนปมเครองมอทใชในการลบ Node
เปนปมเครองมอทใชในการลบขอมล feature ทท าการเลอกไว (Selection)
เปนปมเครองมอทใชในการตดขอมล feature
เปนปมเครองมอทใชในการคดลอกขอมล feature
เปนปมเครองมอทใชในการวางขอมล feature
10. การรองขอใชบรการขอมล WMS ผานระบบเครอขาย
กดปม เพอเรยกเครองมอ WMS Server ผานระบบเครอขาย Internet โดย
เรมตนกด New Connection
รปท 18 แสดง Add Layers from server
รปท 19 แสดงการก าหนดคาพารามเตอรในการเชอมตอเพอขอใชบรการขอมล WMS
รปท 20 แสดงรายละเอยดการเชอมตอกบ WMS service
11. ตวอยาง URL ทเปดใหบรการขอมล WMS
1. http://onearth.jpl.nasa.gov/wms.cgi
2. http://dt.gistda.or.th/wms/spot5
รปท 21 แสดงผลการเชอมตอ http://onearth.jpl.nasa.gov/wms.cgi
รปท 22 แสดงผลการเชอมตอ http://dt.gistda.or.th/wms/spot5
12. การรองขอใชบรการขอมล WFS ผานระบบเครอขาย (Web Feature Service)
กดปม เพอเรยกเครองมอ WFS Server ผานระบบเครอขาย Internet โดย
เรมตนกด New Connection
รปท 23 แสดง Add WFS Layer from Server
รปท 24 แสดงการก าหนดคาพารามเตอรในการเชอมตอเพอขอใชบรการขอมล WFS
13. ตวอยาง URL ทเปดใหบรการขอมล WFS
http://sigma.openplans.org:8080/geoserver/wfs?service=WFS&request=GetFeature&typename=roa
ds&CQL_FILTER=INTERSECT(gen_full,%20POINT%20(-89.397024%2031.065245))
14. การก าหนดคณลกษณะตางๆของชนขอมล (Layer Property)
ท าการคลกขวาทชนขอมลทตองการก าหนดคณลกษณะทแสดงผลบน Legend
รปท 25 แสดงการก าหนด Layer Property
รปท 26 แสดงการใชงาน Layer Property
ใน Layer Properties ประกอบดวย Tab ตางๆ ดงน General, Symbology, Metadata, Labels, Action,
Attribute เปนตน
ฃ
รปท 27 แสดง Symbolizing-options
Top Related