„MAŁE NIE ZAWSZE JEST PIĘKNE,
ZAWSZE POŻYTECZNE”(Hubert Sylwestrzak)
Karolina Topolnicka
Gimnazjum nr 10 z Oddziałami Dwujęzycznymi w Zespole Szkół nr 1 im. Gustawa Morcinka , ul. Wejchertów 20, 43-100 Tychy
2
ZEOLITY W 1756r minerolog Axel Fredrick Cronstedt odkrył, że jeśli podgrzeje się naturalny minerał, STILBIT, traci on swoją wodę. Nowo powstałą grupę minerałów nazwał zeolitami, od greckiego słowa „wrzące kamienie”.Oprócz oddawania wody podczas wrzenia, potrafią one przyjmować ją z powrotem podczas chłodzenia.
Grupa ta liczy około pięćdziesiąt minerałów (tylko 15 występuje pospolicie).
Zespół Szkół nr 1 w Tychach, Karolina Topolnicka
3
CHEMIA NIEORGANICZNA
WODORKI
TLENKI
KWASYWODOROTLENKI
SOLE
WĘGLIKI
AZOTKI
GLINOKRZEMIANY
KAOLINY
ZEOLITY
DYSTEN
ANORTYT
MINERAŁY ILASTE
ANDALUZYT
Zespół Szkół nr 1 w Tychach, Karolina Topolnicka
KLASYFIKACJA
4
Oddawanie i przyjmowanie wody jest możliwe dzięki ich
budowie.
W strukturze zeolitów występują puste przestrzenie kanaliki, wypełnione
tzw. wodą zeolitową.
To dzięki tym właściwościom służą jako sita molekularne
Dzielą się na 7 grup strukturalnych, w których oznaczają się wszystkie
małą gęstością (ok. 2,2-2,3).
Barwa biała, szara, żółtawa, czerwona;
istnieją też zeolity bezbarwne
Zespół Szkół nr 1 w Tychach, Karolina Topolnicka
BUDOWA I WYGLĄD
5
Istnieją zeolity naturalne i syntetyczne.
Zeolity naturalne
powstają podczas procesów hydrotermalnych przemian skał oraz
w środowiskach osadowych.Występują w pustakach i szczelinach
zasadowych skał magmowych (tufy, bazalty, szkło wulkaniczne…).
Zeolity syntetyczne
powstają, są badane i wykorzystywane w laboratoriach na całym świecie (w tym w Polsce), w których tworzy się coraz to nowsze ich odmiany.
Zespół Szkół nr 1 w Tychach, Karolina Topolnicka
POWSTAWANIE I WYSTĘPOWANIE
6
WŁÓKNISTE
• natrolit• mezolit• skolecyt• thomsonit• gonnardyt• mordenit• ferrieryt• laumontyt
ZEOLITY
PŁYTKOWE
• heulandyt• klinoptilolit• stilbit
KOSTKOWE
• gismondyt• phillipsyt• harmotom• yugawaralit• gmelinit• chabazyt
Nazwy zeolitów mogą pochodzić od miejsca znalezienia lub nazwiska uczonego, który odkrył dany minerał.
Zespół Szkół nr 1 w Tychach, Karolina Topolnicka
PODZIAŁ I PRZYKŁADY KRYTERIUM: POSTAĆ I BUDOWA
7
ZEOLITY WŁÓKNISTENATROLIT
MEZOLITSKOLECYT
THOMSONIT
FERRIERYT
Zespół Szkół nr 1 w Tychach, Karolina Topolnicka
8
HEULANDYT STILBIT
Zespół Szkół nr 1 w Tychach, Karolina Topolnicka
ZEOLITY PŁYTKOWE
CHARMOTOM GMELINITCHABAZYT
9Zespół Szkół nr 1 w Tychach, Karolina Topolnicka
ZEOLITY KOSTKOWE
10
Zeolity znalazły olbrzymie zastosowanie w różnych dziedzinach nauki.• przemysł chemiczny• mikroelektronika• optyka• medycyna• budownictwo• ochrona środowiska• rolnictwo
Zespół Szkół nr 1 w Tychach, Karolina Topolnicka
ZASTOSOWANIE
11
Pełnią ważną funkcję w regulacji poziomu mikroelementów w organizmie.
Wykazują zdolność do usuwania wielu toksycznych substancji
z ustroju takich jak pestycydy, fungicydy, herbicydy, metale ciężkie i inne.
Są stosowane w diagnostyce i terapii wielu chorób nowotworowych, w leczeniu problemów gastrycznych, niewydolności wątroby, hemodializie* i hemoperfuzji** w leczeniu osteoporozy i cukrzycy
Badana jest również możliwość ich stosowania
jako potencjalnych czynników w leczeniu zespołu nadpobudliwości psychoruchowej znanej jako ADHD.
Zespół Szkół nr 1 w Tychach, Karolina Topolnicka
ZASTOSOWANIE: MEDYCYNA
*Hemodializa to zabieg leczniczy, w trakcie którego z krwi usuwane są substancje, przede wszystkim produkty przemiany materii oraz nadmiar wody.** Hemoperfuzja to zabieg polegający na pozaustrojowym filtrowaniu krwi pacjenta dzięki substancjom absorbującym.
12
Pochłaniają tetraetyloołów (C2H5)4Pb - trujący związek, składnik gazów spalinowych;
klinoptilolit i mordenit zastosowano do usuwania SO2
ze strumieni gazów i dymów z kominów fabrycznych.
Są stosowane w produkcji katalizatorów.
Zeolity stosowane są także jako
podsypki do kuwet dla psów lub kotów.
Pochłaniają wilgoć oraz
nieprzyjemne zapachy
ekskrementów.
W dziedzinie energii odnawialnej zeolity mogą służyć jako wymienniki ciepła.
Mają swoje zastosowanie w klimatyzacji domów.
Zespół Szkół nr 1 w Tychach, Karolina Topolnicka
ZASTOSOWANIE: OCHRONA ŚRODOWISKA
13
Stanowią dodatek paszowy i nawozowy oraz stosowane są w kondycjonerze gleby*.
Stanowią składniki odżywcze dla roślin.
Stosowane jako nośniki pestycydów oraz herbicydów.
Wykorzystuje się je w zapobieganiu eutrofizacji wód stawów rybnych,
a także do aeracji kultur rybnych tlenem
uzyskanym przy separacji z powietrza.
Zespół Szkół nr 1 w Tychach, Karolina Topolnicka
ZASTOSOWANIE: ROLNICTWO
* Kondycjoner gleby – to nowoczesny preparat stosowany w ogrodnictwie magazynujący wodę, umożliwiający roślinom jej stopniowe pobieranie w niezbędnej ilości
14
Zalety płynące ze stosowania zeolitów w rolnictwie:
• zapobiegają wypłukiwaniu składników odżywczych z gruntu oraz pozwalają na dłuższe działanie nawozów,
• magazynują wodę, co pozwala roślinom na dostęp do wody,
• poprawiają gospodarkę powietrzną i wodną gleby,
• ułatwia ukorzenienie się roślin w glebie.
Zespół Szkół nr 1 w Tychach, Karolina Topolnicka
Są nośnikami katalizatorów
w przemyśle petrochemicznym
Stosowane są do osuszania i oczyszczania
gazów.
Za pomocą klinoptilolitu można odwadniać alkohole
oraz mieszaniny olejowo-freonowe do urządzeń
chłodniczych.
Są stosowane do produkcji proszków do prania, zmniejszają twardość wody.
Proszki zawierają albo fosforany albo zeolity jako środek zmiękczający wodę. Stosowane częściej fosforany zanieczyszczają wodę, poza tym światowe złoża fosforu są na wyczerpaniu.
Są środkiem polerującym
we fluorkowych pastach do zębów.
Stosuje się je w dezaktywacji
odpadów nuklearnych i innych niebezpiecznych
odpadów przemysłowych.
15Zespół Szkół nr 1 w Tychach, Karolina Topolnicka
ZASTOSOWANIE: PRZEMYSŁ CHEMICZNY
!
Wchodzą w skład leku stabilizującego pracę układu trawiennego.
16
Można je wykorzystać do wyrobu cementu.
Stanowią jeden ze składników produktów wypełniających.
Stosuje się je do produkcji betonu towarowego oraz kostki brukowej.
Służą do produkcji konstrukcji betonowych,
betonów komórkowych oraz żelbetowych.
Zespół Szkół nr 1 w Tychach, Karolina Topolnicka
ZASTOSOWANIE: BUDOWNICTWO
17
Zalety płynące z zastosowania zeolitów w budownictwie:• zwiększenie wytrzymałości betonu,
• zwiększenie odporności na mróz oraz inne czynniki pogodowe,
• zwiększenie wytrzymałości na zginanie i ściskanie,
• zwiększenie odporności na siarczany,
• zwiększenie właściwości stabilizujących,
• wprowadzenie oszczędności finansowych,
• obniżenie nasiąkliwości,
• łatwe zastosowanie,
• produkt o długiej dacie przydatności (wg zaleceń producenta).
Zespół Szkół nr 1 w Tychach, Karolina Topolnicka
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ
Karolina Topolnicka
Gimnazjum nr 10 z Oddziałami Dwujęzycznymi w Zespole Szkół nr 1 im. Gustawa Morcinka , ul. Wejchertów 20, 43-100 Tychy
19
BIBLIOGRAFIA:zdjęcia:http://img1.etsystatic.com/002/0/6556142/il_570xN.469111923_j6mu.jpghttp://img1.etsystatic.com/002/0/6556142/il_570xN.469111923_j6mu.jpghttp://saltrivercollectables.com/images/Calcite,Stilbite&Heulandite-248g.jpgahttp://saltrivercollectables.com/images/Calcite,Stilbite&Heulandite-248g.jpgahttp://www.laboratoria.xtech.pl/MainLibrary/55x800x600x54841x0/zeolite-png.jpeghttp://www.laboratoria.xtech.pl/MainLibrary/55x800x600x54841x0/zeolite-png.jpeghttp://www.minfind.com/mfthumbs/800_600_1475725532504358bfc2fc3.JPGhttp://www.bzg.pl/sites/www.bzg.pl.new/files/bzg-2009-03/art_bolkowski_zrownowazone_budownictwo01.jpghttp://greene.pl/wp-content/uploads/2010/12/srodowisko_min.jpghttp://on4.pl/userfiles/image/20.jpghttp://www.arsoptica.pl/img/okulary-tlo.jpghttp://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/9a/Natrolit%2C_Gracza_2Polska.jpghttp://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/1e/Mesolite-179614.jpghttp://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/01/Scol%C3%A9cite.jpg/800px-Scol%C3%A9cite.jpghttp://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/5/5a/Thomsonit_Burnt_Cabin_Creek%2C_Wheeler_Co.%2C_Oregon%2C_2USA.jpghttp://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c1/Ferrierite-Na-sea74a.jpg/673px-Ferrierite-Na-sea74a.jpghttp://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/36/Heulandite-Ca-228513.jpghttp://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/Stilbite.jpg/533px-Stilbite.jpghttp://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/00/Harmotome-187662.jpghttp://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Gmelinite.jpg/778px-Gmelinite.jpghttp://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/7a/Chabazite-36869.jpghttp://www.focus.pl/tag/medycynahttp://budinfor.pl/images/3.jpghttp://us.123rf.com/400wm/400/400/donatas1205/donatas12051204/donatas1205120400035/13013043-stolarstwo-budownictwo-kolaz-narzedzia-metalowe.jpghttp://us.123rf.com/400wm/400/400/donatas1205/donatas12051204/donatas1205120400035/13013043-stolarstwo-budownictwo-kolaz-narzedzia-metalowe.jpghttp://www.sitpchemcieszyn.pl/i/logo_SITPChem.jpghttp://zstu.tg.edu.pl/images/stories/ekologia.jpghttp://rolnictwoprecyzyjne.com.pl/wp-content/uploads/oferta/schemat_uprawa.jpg
Informacje:* Wymiana informacji (ustnie i mailowo) z pracownikiem WNoZ UŚ w Sosnowcu1992, Gormaz G. G., Casanovas J. J., Atlas mineralogii, Wyd. Wiedza i Życie http://zeolites.blog.onet.pl/2004/08/30/zastosowanie-zeolitow/http://pl.wikipedia.org/wiki/Zeolithttp://www.lenntech.pl/zeolity.htmhttp://sok.riksarkivet.se/sbl/Presentation.aspx?id=15693http://nefrologia.mp.pl/choroby/chorobyudoroslych/show.html?id=53430
Top Related