Chemie (2u) - 4 FRWET
2016-2017 HOOFDSTUK 9. Classificatie van stoffen: zuren, hydroxiden, zouten Freinetschool Villa da Vinci 51
HOOFDSTUK 9. Classificatie van stoffen: zuren, hydroxiden, zouten
11. Zure en basische oplossingen
In het labo leerde je dat we met behulp van indicatoren een onderscheid kunnen maken tussen zure, neutrale en basische oplossingen. In deze leerfiche herhaal je wat je in het labo leerde en diep je dit verder uit.
(1) Twee definities vooraf :
Een indicator is een kleurstof die gebruikt wordt om zure, basische en neutrale oplossingen te
identificeren.
o Lakmoespapier is geschikt voor de identificatie van zuren en basen
o Fenolftaleïne is alleen heel geschikt voor de identificatie van basen
Universeelindicator is een mengsel van verschillende kleurstoffen, zodat men niet alleen zure,
neutrale of basische oplossingen kan onderscheiden, maar ook de sterkte (= de pH-waarde) van
zure of basische oplossingen kan bepalen.
(2) Leg met je eigen woorden uit wat “pH” is en wat de pH-waarde betekent (zoek dit op):
De pH is een maat _____________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
(3) Als we het hebben over zure of basische “oplossingen”, betekent dit dat de stof die we onderzoeken opgelost is in _______________ . Hoe meer water de oplossing bevat, hoe zuurder/basischer/neutraler de oplossing wordt (tip: logisch nadenken).
(4) Veiligheid : in het labo mag je nooit water bij een zuur gieten (spatten!). We gieten altijd het zuur bij water. Vul aan (www, of je eigen poëtische ziel :)
Water bij zuur betaal je _____________!
Zuur bij water en je slaat nooit een ____________!
Chemie (2u) - 4 FRWET
2016-2017 HOOFDSTUK 9. Classificatie van stoffen: zuren, hydroxiden, zouten Freinetschool Villa da Vinci 52
(5) Vul de tabel aan.
(Sommige antwoorden vind je op C:\elementaire chemie\331_Zuur_basisch_neutraal.htm).
Zure oplossing Neutrale oplossing Basische oplossing
Hoe smaakt het?
Hoe voelt het aan?
Drie voorbeelden (natuurlijke of huishoudelijke
stoffen):
1. 2. 3.
Zuiver, gedestilleerd water
1. 2. 3.
Twee voorbeelden (chemische stoffen)
1. 2.
Zuiver, gedestilleerd water
1. 2.
Welke pH-waarden?
Kleur van de indicator
fenolftaleïne
Kleur van de indicator
broomthymolblauw
Kleur van de indicator
lakmoespapier
(6) Neutralisatiereacties Door een zure en een basische oplossing in de juiste hoeveelheid samen te voegen, kan men
een _______________________ oplossing verkrijgen. Zulke reacties noemen we
neutralisatiereacties.
Chemie (2u) - 4 FRWET
2016-2017 HOOFDSTUK 9. Classificatie van stoffen: zuren, hydroxiden, zouten Freinetschool Villa da Vinci 53
(7) Toepassing:
a) Welke indicator kan men gebruiken voor:
- De identificatie van basen? _______________________
- De identificatie van zuren en basen? __________________________
- De identificatie van zowel zuren als basen en tevens van de sterkte van het zuur of de base
(dit noemt men ook de ‘zuurtegraad’)? _____________________________
b) Vul aan met cijfers :
De pH-schaal gaat van _____ (laagst mogelijke pH-waarde) tot _____ (hoogst mogelijke waarde). De sterkste zuren hebben pH _________, de sterkste basen hebben pH _____ . Een neutrale stof (zoals gedestilleerd water) heeft pH ____ .
Een stof met pH 6 is tienmaal zuurder dan een stof met pH 7. Een stof met pH 8 is honderdmaal (10 x 10 = 10²) “meer basisch” dan een stof met pH 6. Men zegt dat de pH-schaal een logaritmische schaal is7.
Cola is dus (ongeveer) ______________ maal zuurder dan koffie!
7 Daarover leer je in het zesde jaar meer, in de wiskundeles. Ook de schaal van Richter, die de kracht van aardbevingen aangeeft, is een logaritmische schaal: een aardbeving met een kracht 6 op de schaal van richter is duizendmaal krachtiger dan een aardbeving met een kracht 3. Een andere logaritmische schaal is de decibelschaal (dB), die de geluidssterkte aangeeft.
Chemie (2u) - 4 FRWET
2016-2017 HOOFDSTUK 9. Classificatie van stoffen: zuren, hydroxiden, zouten Freinetschool Villa da Vinci 54
12. Zuren
Bronnen:
C:\elementaire chemie\407_Zuren.htm Explosief 2.2. p. 55-61
1. Wat zijn zuren?
Opmerking: er is een verschil tussen “zuren” en “zure oplossingen”. Voor de onderstaande definitie gebruik je Elementaire chemie (niet Explosief 2.2.).
Definitie: Zuren zijn stoffen die ____________________________________________
______________________________________________________________.
Zuren zijn altijd m______________________verbindingen
Zuren bestaan uit twee, drie of meer _________________________________ (zuren bevatten dus nooit metalen ! ).
Welk element komt in elk zuur voor? _____________________ (symbool : _____).
Zuren kunnen we dus kort voorstellen met de algemene formule HZ, waarbij H staat voor _______________ en Z voor de zuurrest (zie lager).
1.1. Vul de volgende twee voorbeelden van een zuur aan, met de naam, de chemische formule, de zuurrest en de structuurformule) (bron: Elementaire Chemie)
Vb. 1 : Naam van het zuur : waterstofchloride Chemische formule : _______
Triviale naam8 (indien die bestaat) : ____________________ .
Zuurrestion Z : _______________________ (zie de tabel in Explosief 2.2. p. 57)
Structuurformule (teken deze vanaf nu met streepjes, niet met bolletjes) :
8 Hiermee wordt de “populaire benaming” van het zuur in de volksmond bedoeld. Deze wordt ook nu nog door veel chemici en wetenschappers gebruikt (maar niet in wetenschappelijke artikelen of op internationale congressen)
Chemie (2u) - 4 FRWET
2016-2017 HOOFDSTUK 9. Classificatie van stoffen: zuren, hydroxiden, zouten Freinetschool Villa da Vinci 55
Vb. 2 : Naam : (di)waterstofcarbonaat Chemische formule : __________
Triviale naam (als die bestaat) : ____________________ . (zie de tabel in Explosief 2.2. p. 57)
Zuurrest Z : ________________________ . (zie de tabel in Explosief 2.2. p. 57)
Structuurformule (met streepjes) :
2. Nomenclatuur van (anorganische) zuren
Vul aan en schrap wat niet past:
Bij de anorganische zuren onderscheiden we twee belangrijke categorieën, afhankelijk van het aantal elementen waaruit het zuur bestaat.
B______________________ zuren bestaan uit twee elementen (niet-metalen).
Het eerste element is altijd _______________________ (symbool: ____) .
De naam van de binaire zuren eindigt altijd op -_____ .
T______________________ zuren of oxozuren bestaan uit drie elementen (niet-metalen).
Het eerste is altijd _______________, het laatste is altijd _______________ (vandaar de
benaming “oxozuren” voor ternaire zuren). Het middelste element (in de chemische formule)
is een metaal / niet-metaal.
Je moet de namen van binaire en ternaire zuren kunnen afleiden uit hun moleculeformules, en omgekeerd. Dat oefenen we nu in.
Opmerking : behalve binaire en ternaire zuren bestaan er ook andere zuren (bv. de organische zuren azijnzuur : CH3COOH of citroenzuur C5H7O5COOH. Daarover leer je later meer.)
Chemie (2u) - 4 FRWET
2016-2017 HOOFDSTUK 9. Classificatie van stoffen: zuren, hydroxiden, zouten Freinetschool Villa da Vinci 56
2.1. Nomenclatuur van binaire zuren.
Lees aandachtig het korte stukje over de nomenclatuur (= naamgeving) van binaire zuren op Elementaire Chemie. Lees ook de namen van de voorbeelden in het kadertje (HF, HCl enz.)
Noteer hier hoe de naam van binaire zuren gevormd wordt. Geef ook één voorbeeld.
Vul de volgende tabel aan zonder naar de oplossing in Elementaire Chemie te kijken. Controleer daarna je antwoorden.
Formule Naam
HF ________________________
HCl ______________________ (Triviale naam: _______zuur)
________ Waterstofbromide
HI _______________________
_________ diwaterstofsulfide
Tip: Herhaal de bovenstaande oefening tot je de naamgeving van binaire zuren onder de knie hebt.
Chemie (2u) - 4 FRWET
2016-2017 HOOFDSTUK 9. Classificatie van stoffen: zuren, hydroxiden, zouten Freinetschool Villa da Vinci 57
2.2. Nomenclatuur van ternaire zuren (oxozuren)
Een typisch voorbeeld van een ternair zuur is HNO3 of waterstofnitraat (triviale naam: salpeterzuur). Ternaire zuren zijn altijd opgebouwd uit _______ (hoeveel?) elementen.
Het eerste element in de formule is steeds _______________________ .
Het laatste element in de formule is steeds ______________________ .
Het middelste element is een n______-__________, bv. P, S of N.
De twee laatste elementen samen (bv. N en O bij HNO3) vormen een eigen verbinding met een eigen naam. Zie ook Explosief 2.2. p. 57 voor een mooi overzicht.
Voorbeeld: bij HNO3 (naam: ________________zuur of waterstof____________) onderscheiden we het element waterstof (H) en de zuurrest NO3 = “nitraat”.
De namen van de meest voorkomende zuurresten moet je kennen. Oefen ze in met de onderstaande tabel. Je moet de zuurresten kennen die niet tussen haakjes staan.
Opgave: vul de tabel volledig in. Als bron gebruik je Elementaire Chemie en Explosief 2.2. p. 57.
Tabel : ZUURRESTEN
Verbindingen van zuurstof (O) met…
Stikstof (____)
(Hyponitriet)
_______
Nitriet
NO2
Nitraat
NO3
(Pernitraat)
_______
_________ (Cl)
Hypochloriet
_______
Chloriet
_______
Chloraat
___________
Perchloraat
_______
_________ (____)
(Hyposulfiet)
_______
Sulfiet
_______
Sulfaat
SO4
(bestaat niet)
_________ (____)
(Hypocarbonaat)
_______
(Carboniet)
_______
Carbonaat
_________
(Percarbonaat)
_______
_________ (_____)
(Hypofosfiet)
_______
(Fosfiet)
_______
Fosfaat
________
(Perfosfaat)
_______
Chemie (2u) - 4 FRWET
2016-2017 HOOFDSTUK 9. Classificatie van stoffen: zuren, hydroxiden, zouten Freinetschool Villa da Vinci 58
Je moet alle vetgedrukte namen uit het hoofd kennen (in beide richtingen: naam formule en formule naam). De namen tussen haakjes hoef je niet te kennen, maar ook die zijn heel makkelijk te onthouden.
Studietip : Hoe leer je deze tabel?
Leer alleen de vetgedrukte kolom. Alle andere benamingen en formules kun je daar makkelijk uit afleiden.
Hier kun je voor jezelf noteren hoe je de namen van de zuurresten makkelijk kunt onthouden.
2.3. Toepassing : naamgeving van zuren
Alles gesnapt? Test dan jezelf! Geef de wetenschappelijke naam van de volgende binaire en ternaire zuren. Je moet de naam én de triviale naam van deze zuren kennen!
Formule Wetenschappelijke naam Triviale naam
HI ___________________________________ (n.v.t.)
H2SO3 ___________________________________ _______________________
H2SO4 ___________________________________ _______________________
H3PO4 ___________________________________ _______________________
HClO3 ___________________________________ _______________________
HClO4 ___________________________________ _______________________
HClO2 ___________________________________ _______________________
H2CO3 ___________________________________ _______________________
H2S ___________________________________ (n.v.t.)
HBr ___________________________________ (n.v.t.)
Oplossing: zie Explosief 2.2. p. 57
Chemie (2u) - 4 FRWET
2016-2017 HOOFDSTUK 9. Classificatie van stoffen: zuren, hydroxiden, zouten Freinetschool Villa da Vinci 59
2.4. Lading van de zuurrestionen
Uit de chemische formule van een binair of ternair zuur kun je probleemloos de lading van het zuurrestion afleiden.
Gebruik je kennis van atoombouw en bindingen om te antwoorden:
H2S Lading van elk waterstofion? _____ => 2 x H+
Lading van de zuurrest (het zwavel-ion) ? _____ => Cl2-
HCl Lading van het waterstofion? _____ => ____________
Lading van de zuurrest (het chloor-ion) ? _____ => ____________
H2SO4 Lading van elk waterstofion? _____ => ____________
Lading van de zuurrest (het sulfaation) ? _____ => ____________
Vul nu meteen de elektrische lading van de zuurrestionen aan, met behulp van de chemische formules van de zuren op de vorige bladzijde:
Naam Z-ion Z-ion symbolisch:
Sulfaation SO42-
Sulfietion __________
Fosfaation __________
Chloraation __________
Chlorietion __________
Perchloraation __________
Carbonaation __________
Controleer je antwoorden op C:\elementaire chemie\407_Zuren.htm.
Chemie (2u) - 4 FRWET
2016-2017 HOOFDSTUK 9. Classificatie van stoffen: zuren, hydroxiden, zouten Freinetschool Villa da Vinci 60
3. Reacties van zuren met water
Reactie van zuren met water (of waterige oplossingen)
Bestudeer de onderstaande reacties (Z = zuurrest) :
HZ
H+ + Z-
Deze reactie kan meermaals plaatsvinden :
H2Z
H+ + HZ-
2H+ + Z2-
Vul aan:
Wanneer zuurmoleculen met een waterige oplossing in aanraking komen, splitsen zich positieve / negatieve w_______________________ ionen af. De rest van de molecule blijft achter als een positief / negatief ion, dat we z_______________ion noemen.
Bij deze reactie ontstaan waterstof_____________ en zuurrestionen.
Drie voorbeelden maken dit duidelijk. Vul aan:
1) HCl
_________ + __________
2) H2CO3
_________ + __________
En vervolgens : HCO3-
_________ + __________
Chemie (2u) - 4 FRWET
2016-2017 HOOFDSTUK 9. Classificatie van stoffen: zuren, hydroxiden, zouten Freinetschool Villa da Vinci 61
4. Toepassingen van belangrijke (anorganische) zuren
Opzoekopdracht deel 1 (deel 2 : zie p. 66)
Zoek voor de zuren zwavelzuur, koolzuur, zoutzuur en salpeterzuur op,
(1) waarvoor ze in de industrie en het huishouden gebruikt worden,
(2) welke voorzorgsmaatregelen je bij het gebruik van deze zuren moet nemen,
(3) hoe ze bereid of gewonnen worden.
Maak hiervan zelf een samenvatting op een apart blad. Dien dit in als huistaak voor de afgesproken datum (10 punten DW chemie).
Dit is te kennen leerstof!
Chemie (2u) - 4 FRWET
2016-2017 HOOFDSTUK 9. Classificatie van stoffen: zuren, hydroxiden, zouten Freinetschool Villa da Vinci 62
13. Hydroxiden
Bronnen:
C:\elementaire chemie\408_Hydroxiden.htm Explosief 2.2. p. 62-67 Internet
1. Wat zijn hydroxiden? (bron: Explosief p. 62-65)
Definitie
De algemene formule van hydroxiden is : __ __ __ .
Dit betekent dat alle hydroxiden bestaan uit (1) een ________________ (M), (2) het element __________________ (___) en (3) het element _____________________ (___).
De stof bevat drie elementen en is dus een t____________________ verbinding.
Soort verbinding en aggregatietoestand
Hydroxiden zijn ___________verbindingen tussen metaalionen en hydroxide-ionen. Het metaalion is positief / negatief geladen, het hydroxide-ion positief / negatief.
We weten van vorig jaar dat ionbindingen zeer sterke / zwakke bindingen zijn: positief en negatief geladen ionen trekken elkaar sterk / zwak aan. Wat kun je daaruit afleiden in verband met het smeltpunt van hydroxiden?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Wat is dan ook de aggregatietoestand van de meeste hydroxiden bij kamertemperatuur?
___________________________________________________________________________
Kort (definitie) : Hydroxiden zijn ________verbindingen met als algemene formule _____ .
Onthoud : het hydroxide-ion heeft als lading 1- :
OH-
Chemie (2u) - 4 FRWET
2016-2017 HOOFDSTUK 9. Classificatie van stoffen: zuren, hydroxiden, zouten Freinetschool Villa da Vinci 63
2. Voorbeelden van hydroxiden; naamgeving
Lees in Elementaire Chemie het stukje over de naamgeving van hydroxiden: C:\elementaire chemie\408_Hydroxiden.htm.
Er zijn twee soorten hydroxiden:
(1) Hydroxiden waarbij het metaal slechts één ion kan vormen: o Het betreft metalen uit een van de hoofdgroepen (bv. Li, Na, Mg, Al). o Deze hydroxiden hebben maar één naam.
(2) Hydroxiden met twee namen o Het betreft doorgaans metalen uit de overgangselementen (bv. Fe, Cu, Ag). o Deze hydroxiden hebben twee verschillende namen (je moet ze allebei kennen).
Vul de tabel aan (behalve de donkergekleurde vakjes). Zoek voor elke hydroxide ook één toepassing op, bv. in Wikipedia; soms moet je de Engelstalige Wikipedia raadplegen.
Chemische formule
Wetenschappelijke naam9
Alternatieve naam (met positief metaalion)
Populaire naam Een toepassing, of voorkomen in
de natuur
NaOH
B__________ s_______ (in de handel: ook wel
D________ genoemd)
Al(OH)3
Mg(OH)2 Bru______
Fe(OH)2 Ijzer(II)hydroxide ijzerdihydroxide
Fe(OH)3
CuOH
9 Soms zijn twee namen mogelijk : met of zonder de voorvoegsels di-, tri-, tetra- enz. Dat is vooral het geval bij overgangselementen.
Chemie (2u) - 4 FRWET
2016-2017 HOOFDSTUK 9. Classificatie van stoffen: zuren, hydroxiden, zouten Freinetschool Villa da Vinci 64
Chemische formule
Wetenschappelijke naam
Alternatieve naam (met positief metaalion)
Populaire naam Een toepassing, of voorkomen in
de natuur
Cu(OH)2
KOH Bij__________ p_______
Ba(OH)2
LiOH
De regels van de naamgeving moet je kunnen toepassen!
3. Dissociatie van hydroxiden in water. Dissociatievergelijking.
Wanneer hydroxiden met water in aanraking komen, kan de verbinding “uiteenvallen” in afzonderlijke ionen. We spreken dan van “dissociatie” (letterlijk: ontbinding).
Hydroxiden die goed oplossen in water veroorzaken b____________________ oplossingen (dus met een pH > 7)10.
Deze dissociatie kan men met zogenaamde dissociatievergelijkingen voorstellen. De ionbinding valt uiteen in twee (geladen) ionen.
Voorbeelden:
de dissociatie van natriumhydroxide11
NaOH Na+ + OH-
de dissociatie van calciumhydroxide
Ca(OH)2 Ca2+ + 2 OH-
10 De meeste hydroxiden veroorzaken basische oplossingen, maar niet allemaal. IJzer(II)hydroxide, bijvoorbeeld, is wel een hydroxide, maar geen base. 11 Het symbool voor water boven de pijl is niet verplicht. Het dient om aan te geven dat de reactie in water plaatsgrijpt : het hydroxide valt uiteen.
Chemie (2u) - 4 FRWET
2016-2017 HOOFDSTUK 9. Classificatie van stoffen: zuren, hydroxiden, zouten Freinetschool Villa da Vinci 65
Bij deze vergelijkingen moet je op drie zaken letten (vul aan / schrap wat niet past):
1) De juiste lading van het ion. Vraag: welk ion is altijd positief geladen? Het metaalion / OH-ion.
welk ion is altijd negatief geladen? Het metaalion / OH-ion.
2) De hoeveelheid lading van het metaalion Vraag: Hoe groot is de lading van het natriumion bij de dissociatie van NaOH? ____
Hoe groot is de lading van het calciumion bij de (volledige) dissociatie van Ca(OH)2? ____
Merk op dat de lading van het OH-ion altijd dezelfde is, namelijk: __________
3) De correcte coëfficiënten (zie vorig jaar : wet van behoud van elementen!)
Opmerking: OH- moet je hier als één groep beschouwen. Je schrijft de coëfficiënt er dus voor.
Oefen zelf: schrijf de dissociatievergelijking van (pas de coëfficiënten aan waar nodig!)
Kaliumhydroxide, KOH : KOH __________________
Barium(di)hydroxide, Ba(OH)2 : Ba(OH)2 __________________
__________hydroxide, CuOH : ________ _________________
_______________________, : Al(OH)3 __________________
Tip: vergelijk deze dissociatievergelijkingen met de dissociatie van zuren in water (zie hoger).
Chemie (2u) - 4 FRWET
2016-2017 HOOFDSTUK 9. Classificatie van stoffen: zuren, hydroxiden, zouten Freinetschool Villa da Vinci 66
4. Toepassingen van belangrijke hydroxiden
Opzoekopdracht (deel 2)
Zoek voor de hydroxiden NaOH en Ca(OH)2 en KOH op:
(1) Waarvoor worden ze in de industrie en het huishouden gebruikt?
(2) Wat zijn hun eventuele vervangproducten?
(3) welke voorzorgsmaatregelen moet je bij het gebruik van deze hydroxiden nemen?
(4) Hoe worden ze bereid of gewonnen?
Maak hiervan zelf een samenvatting op een apart blad. Dien dit in als huistaak voor de afgesproken datum (10 punten DW chemie).
Dit is te kennen leerstof!
Chemie (2u) - 4 FRWET
2016-2017 HOOFDSTUK 9. Classificatie van stoffen: zuren, hydroxiden, zouten Freinetschool Villa da Vinci 67
14. Zouten
Bronnen:
C:\elementaire chemie\409_Zouten.htm Explosief 2.2. p. 68-72
Naast de z____________ en de hy____________________ bestaan er ook nog de zouten. Daarover gaat deze leerfiche.
1) Lees aandachtig de informatie op Elementaire Chemie (Zouten).
Beantwoord vervolgens de vragen:
Vraag Antwoord
Welke soort verbinding zijn zouten? i___________________________
Uit welke twee delen bestaan zouten altijd?
Uit een positief / negatief _____________ ion (of
een a______________ ion NH4+) en een positief
/ negatief _____________________ ion.
Hoe noemen we zouten uit twee delen?
Geef hiervan twee voorbeelden (naam en
formule)
___________________ zouten
Formule: Naam:
___________ ____________________
___________ ____________________
Hoe noemen we zouten uit drie delen?
Geef hiervan twee voorbeelden (naam en
formule)
Noot: Bij ternaire zouten is het negatieve ion zélf
een ionbinding
___________________ zouten
Formule: Naam:
___________ ____________________
___________ ____________________
Bv. NO3-, SO42-
Chemie (2u) - 4 FRWET
2016-2017 HOOFDSTUK 9. Classificatie van stoffen: zuren, hydroxiden, zouten Freinetschool Villa da Vinci 68
2) Nomenclatuur van zouten
Vul de tabel aan. Geef van elk zout de juiste naam/namen.
NaF
KCl
CaBr2
MgI2
Na2S
NaNO3
K2SO4
CaCO3
Al2(SO3)3
Mg3(PO4)2
Vul de tabel aan:
Zout (formule) Naam Lading van het zuurrestion (*)
Al2O3
Ba(OH)2
Na2S
Fe2(SO4)3
Zn(NO3)2
Oplossing: C:\elementaire chemie\409_Zouten.htm
Chemie (2u) - 4 FRWET
2016-2017 HOOFDSTUK 9. Classificatie van stoffen: zuren, hydroxiden, zouten Freinetschool Villa da Vinci 69
(*) Tip: De lading van het zuurrestion kun je afleiden uit het aantal positieve ionen in de verbinding.
Waarom is bij Al2O3 de lading van het O3-ion gelijk aan 2- ? Omdat° ____________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
° Antwoord (gemengde woorden – met deze woorden vorm je het antwoord hierboven): aluminiumionen – samen – twee – lading – totale – de – aan – gelijk – is – de – van – het – ion - +2 – positieve.
Bij de ternaire zouten moet je dezelfde redenering toepassen op het samengestelde ion (bv. bij Fe2(SO4) 3 hebben SO4-ionen de lading 2-).
3. Fysische eigenschappen van zouten
Vul de tabel aan met behulp van Elementaire Chemie.
ZOUTEN Smelt- en kookpunt : Aggregatietoestand bij kamertemperatuur :
Geleiding van de elektrische stroom:
- In vaste toestand
- In vloeibare toestand
- Opgelost in water
Oplosbaarheid in water: Zijn ALLE zouten in water oplosbaar? Zijn VEEL zouten in water oplosbaar?
Deze eigenschappen van zouten moet je kennen!
Chemie (2u) - 4 FRWET
2016-2017 HOOFDSTUK 9. Classificatie van stoffen: zuren, hydroxiden, zouten Freinetschool Villa da Vinci 70
Leg uit met het deeltjesmodel:
Waarom geleiden zouten in vaste toestand de elektrische stroom niet? __________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________
Waarom geleiden zouten in opgeloste toestand de elektrische stroom wel ?
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
4. Ammoniumzouten.
(Als je de fiche goed hebt ingevuld, vind je het antwoord op deze vragen hierboven).
Bij één categorie van zouten is het positieve ion geen metaalion, maar een zogenaamd ammonium-ion. Deze zouten noemen we ammoniumzouten.
Geef de chemische formule van het amminium-ion (mét lading) : ____________
Een voorbeeld van een ammoniumzout is ammoniumcarbonaat
o Geef de chemische formule : ________________
o Geef de triviale naam : _________________
o Zoek twee toepassingen van ammoniumcarbonaat uit het dagelijks leven op : 1) _____________________________________________________ 2) _____________________________________________________
www
Chemie (2u) - 4 FRWET
2016-2017 HOOFDSTUK 9. Classificatie van stoffen: zuren, hydroxiden, zouten Freinetschool Villa da Vinci 71
15. Classificatie van stoffen
Metalen, edelgassen, koolwaterstoffen, alkanen, alkenen, alkynen, zuren, hydroxiden, zouten, ammoniak, water, organische en anorganische stoffen…. Zie je het bos nog door de bomen van al die soorten stoffen? Geen nood, in deze fiche ordenen we al deze stoffen in één overzichtelijk schema.
Moet je dat schema uit het hoofd leren? Neen, gelukkig niet. Volgens het leerplan moet jij (met 2 uur chemie) het volgende kunnen:
“Aan de hand van een chemische formule een representatieve stof classificeren als:
enkelvoudige of samengestelde stof, metaal of niet-metaal (+ edelgas), soort verbinding: ionbinding, metaalbinding, moleculeverbinding, organische of anorganische stof, koolwaterstof: alkaan, alkeen, alkyn metaaloxide (M,O) of niet-metaaloxide (NM,O), hydroxide zuur: binair of ternair (oxozuur), zout: binair of ternair.”
Opgave: Vul de tabel op de volgende bladzijde volledig en zonder hulpmiddelen in. Kies voor elke categorie uit de volgende mogelijkheden:
Categorie: Mogelijkheden: Stofklasse Metaal, niet-metaal, binair zuur, ternair zuur, hydroxide, binair
zout, ternair zout, ammoniumzout, alkaan, alkeen, alkyn, alcohol, water, niet-metaaloxide, metaaloxide, ammoniak, (organisch zuur)
Hoofdgroep Enkelvoudige stof (E) ; samengestelde stof (S) Indeling/samenstelling (alleen bij samengestelde stoffen)
Organisch ; anorganisch
Onderverdeling Koolwaterstoffen ; andere C,H,O-verbindingen, moleculeverbindingen, ionbindingen
Detaillering (alleen bij anorganisch stoffen)
Anorganische zuren, ammoniak, zouten, hydroxiden, water, metaaloxiden, niet-metaaloxide, ammoniumzouten,
Eindgroep Water Ammoniak Binaire zuren / ternaire zuren Hydroxiden Binaire zouten / ternaire zouten / ammoniumzouten Metaaloxiden / Niet-metaaloxiden Metalen / niet-metalen Alkanen / alkenen / alkynen / alcoholen Organische zuren
Chemie (2u) - 4 FRWET
2016-2017 HOOFDSTUK 9. Classificatie van stoffen: zuren, hydroxiden, zouten Freinetschool Villa da Vinci 72
(Oplossing: Explosief 2.2. p. 76)
Chemie (2u) - 4 FRWET
2016-2017 HOOFDSTUK 9. Classificatie van stoffen: zuren, hydroxiden, zouten Freinetschool Villa da Vinci 73
16. Samenvattend schema
Chemie (2u) - 4 FRWET
2016-2017 HOOFDSTUK 9. Classificatie van stoffen: zuren, hydroxiden, zouten Freinetschool Villa da Vinci 74
17. Slotoefening: classificatie van stoffen Oef. 1. Zet de stoffen op de juiste plaats in het schema. (Dit vergt wat denkwerk, maar je moet dit intussen zonder hulp kunnen…)
KNO3, CH3OH, NH3, H2SO3, CaO, Al(OH)3, FeS, Cu, NO2, N2
1
2 3 4 5
6 7 8
Oef. 2. Zelfde opgave
Pb(OH)2, NH4Br, H2O, C3H4, HgO, ZnSO4, AgCl, (NH4)2SO4, C6H14, C6H5COOH, HBr, Ca3(PO4)2, S8,
1
2 3 4 5
6 7 8 9
10 11 12 13
Oplossing: zie elementaire chemie / jaar 4 / chemie
Top Related