-
. -
( - )
, 2013
1
-
. -
( - )
, 2013
2
:
. -
( - )
:
. - . -
: . -
: . -
:
CIP - ". ", 547(076.5)(075.8) , [ ] : ( - ) / . - , .. - : " ", 2013 (URL): http://www.ugd.edu.mk. - : . 94 ISBN 978-608-4708-25-4 ) - , COBISS.MK-ID 93969930
3
-
( - )
. -
-
2013,
4
- 1 2 3 4 - 5 (S) - - 6 7 () (-) 8 (-) 9
1. 7 1.1. 7 1.2. 1.2.1. 1.2.2. 1.2.3. 1.2.4. 1.2.5. 1.2.5.1. 1.2.5.2. 1.3. 2. 2.1. 2.2. 2.3. 3. 3.1. 3.1.1. 3.1.2. 3.1.3. 3.1.4. 3.1.5. 3.1.6. 3.1.7. 3.2. 3.2.1. 3.3. 3.3.1. 3.3.2. 3.3.3. 3.3.4. 3.3.5. 3.4. 3.4.1. 3.4.2. 3.4.3. 3.4.4. 3.4.5. 3.4.6. 3.4.7. 3.4.8. 3.4.9.
8 9 10 10 12
12
14 14 15 17 17 24
24 26 26 27 28 29 33 35
35 36 37 38 39 39
40 42 44
44 45 46 47
47 49
51 51 52 54 55
5
3.5. 3.5.1. 3.5.2. 3.5.3. 3.5.4. 3.6. 4. 4.1. 4.2. 4.2.1. 4.2.2. 4.2.3. 4.3. 4.4. 4.4.1. 4.4.2. 4.4.3. 4.4.4. 4.4.5. 4.4.6. 4.4.7. 4.4.8. 4.4.9. 4.5. 5. 5.1. 5.2. 5.3. 5.3.1. 5.3.1.1. 5.3.1.2. 5.3.1.3. 5.3.1.4. 5.3.2. 5.3.2.1. 5.3.2.2. 5.3.2.3. 5.3.2.4. 5.3.2.5. 5.3.2.6. 5.4.
10 11 ( ) 12 (UV/VIS) (IR) (MS) TOF - (NMR)
56 58 61 62 65 65 66
67 68 68 68 71 72 75 76 77 77 78 78 78 79 80 80 82 83 85 85 86 87 87 87 87 89 89 89 89 89 89 90 90 90 93
6
, , - . , , . :
- ;
- , , ;
- , .
: - ; - ; - ; - ; - ; - .
: - ( ); - ; - (N, S, X, P); - (C, H, N, S O); - ; - ; - .
: - (UV/VIS); - (IR); - M (MS); - - (NMR).
- , . .
, . - . - , .
7
1. 1.1. . . . :
1. , , ;
2. ( . ); 3.
; 4.
: . [g mol-1], [g], [mol], [g cm-3], [C], [C], . ;
5. . .
6. ; 7. .
( ); % = / 100
:
1. , , ;
2. ( , , ) ( );
3. (C, H, O, N, S, X, P .);
4. , ;
5. ;
8
6. , , ;
7. .
. . () . :
1. , ;
2. ;
3. ;
4. . ;
5. , .
1.2.
, (, , ), . , . . (-, , , (Na, K) .) . . , . . , . , , .
9
. , . , .
1.2.1.
, , , , .
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
7.
8.
. / , . 2005 , , R (risk) - S (safety) - .
E EXPLOSIVE
O OXIDISING
Xi IRRITANT
Xi IRRITAN
T
T+ VERY TOXIC
Xi IRRITAN
T
10
R S : :
R: 21-23/25-40 S: 36/37-38-40 1.2.2. . , , , -. , . , , ., , . , . , , , , , . , , . , , . . , . , , , . 1.2.3. , . .
R21 - R23/25 - R40 -
S36/37 - S38 - , S40 - ,
T+
11
. . . :
1. ; 2. ; 3. ; 4.
;
5. ;
6. ;
7. . ,
. , , , . , . , , .
, , . , , 3-4 . , , .
. () . 90 C , . ( ).
90 C .
, .
12
, , .
, , . . , , , , , . , .
, .
(, ) . (, ). .
, , . 1.2.4. ( ) , ( . ). () . . . ( . ) ( . ). .
1.2.5.
. , , , , :
13
- ;
- . , . , . ;
- , , ;
- , , .
- , ;
- ;
- .
, , . , , , :
- , , ;
- ( ). , ;
- . . , ;
- (, .) . , ;
- ; -
(). ;
14
- , ;
- ( );
- , ;
- ;
- , .
1.2.5.1.
, , . , , . , . . . . , . . 1.2.5.2. - , . , , , :
- . ( ) ;
- ; -
;
15
- , ;
- , ( , );
- , , ;
- .
1.3. , , , , . . , ( ) . , .: , 50 % . . , .: . , . . . : , 10 % - ( ), . . : ( ) , . , - 3-5 % - . 10 . , , .
16
, , 3-5 % - , . : , , , , . 5 % - . . , , 1 % - . : , 50 % - . . : , , , 1 % - . : , . : , . . 1 .
1 -
pm mg/m3 - -
200,0 400,0 20,0 1,0 0,1 5,0
250,0 1,0 10,0 0,1 50,0
200,0 300,0 50,0 10,0 50,0 50,0
400,0
366,0 965,0 100,0 3,3 0,25 19,0 32,0
894,0 5,0 0,7
154,0 965,0 11,2
1.050,0 200,0 180,0 270,0
1.464,0
17
1.000,0 200,0 400,0 2,0 0,1 50,0
400,0 100,0 200,0 1,0 0,5 10,0 10,0 5,0
100,0 10,0 10,0
1.914,0 890,0
1.200,0 3,0 0,4
249,0 980,0 610,0 256,0 5,1 4,7 25,0 70,0 25,0
383,0 32,0 65,0
, . (, .). , . () , , . .
2. - , . , , .
2.1. , , . , , . 1 . , . , , () ( NB).
18
( , , ). , ( 2).
1 - 1- ; 2 - ; 3 - ; 4 - ; 5 - ; 6 - ; 7 -; 8 - - ; 9 - ; 10 ; 11 - ; 12 ; 13 - ; 14 - ; 15 ; 16 ; 17 ; 18 - ; 19 - ; 20 - .
2 - (NB)
1
1
2
1
3
1
10
1
11
1
12
1
13
1
14
1
15
1
16
1
17
1
18
1
19
1
20
1
4
1
5
1
6
1
7
1
8
1
9
1
1
1
2
1
3
1
4
1
5
1
6
1
7
1 8
1
9
1
10
1 11
1 12
1
13
1
14
1
15
1
16
1
17
1
18
1
19
1
20
1
19
1 ; 2 - ; 3 - ; 4 - ; 5 - ; 6 - ; 6 - ; 7 - ; 8 ; 9 - -; 10 - -; 11 - ; 12 - ; 13 - (); 14 - (); 15 - - ; 16 ; 17 ; 18 ; 19 ; 20 - . : , , . 10 2.000 ml. , , , . . : . 50 100 ml, , . , , . , , :
; (); ;
.
. : , , , , , . , , . () : : ( ), . (20 ) , . ( ): , , .
20
. . 5 ml 5 l. , . :
, ; ; ; , ; ; .
: . () () . () 0,5 100 ml. Toa e . () . , . () , 0,1 25 ml. Toa e . . : . ( ) . , . . 25 50 ml, 0,01 ml. , 2,5 10 ml, 0,001 ml. : :
. ;
. ;
. : . . () 2 10 ml .
21
: . 5 1.000 ml. : , . 50 600 ml. , . : . , .
(1.000 C). : . , , . . :
-
.
100
;
-
;
- .
: . 120 . (): , , . , . : , , . . : , . 3 , 4 .
22
: , , , -, , . .
3 - 1 - ; 2 - ; 3 - ; 4 - ; 5 ; 6 - .
4 1 - ; 2 - ; 3 - ; 4 - . : , , pH. : , , . : .
1 2
3 4
5 6
1 2 3 4
23
. , . : . . : . () , . : , . - . : . . , , . ( , , ) , . , , .
: . : . , . : 160-200 g 0,1 mg; 10-30 g 0,01 mg; 1-3 g 0,001 mg. : . . : 250 . : 1.200 . : . .
24
: . , . .
2.2. , . , . , . , . , . . , , . (30 g K2Cr2O7 1l H2SO4), KMnO4 NaOH . , , . . , , , , 100-110 1-2 . 40 .
2.3. , , . , . . . ( , .) . , . j .
25
, , . . . . , . , . ( ) . , , . . , , () . , , . , . , , .. . . (, , , , , .). . , . , . , , , .. . , . :
- , , 0 5 ; - (3:1) -20 ; - (3:1) -50 ; - CO2 -80 .
, . . .
26
- , . ( , ), . , , . . .
3. - , () (), () , , , , . , . . . :
1. ; 2. ; 3. .
:
; , ,
, , .
3.1. . , .
27
-. (). , . . . . , . 3.1.1.
. , . .
:
1. - . .
2. - (), ( .). , .
3. () - , , (, ) .
4. () . , ,
28
0 .
5. . .
6. .
7. ( ) . , .
3.1.2.
, . . . . :
1. .
2. , . . .
3. ( ) , , . .
4. . 5. . 6. .
29
3.1.3. 1.
, , . . , . - ( ). , . :
- (v = 100 C), . v- . , , , .;
- (v = 78 C), , , ;
- (v = 64 C), ; - (v = 56 C), , ,
; - (v = 35 C), ,
, ;
- (v = 80,4 C), . , , , , , .
- (v = 61 C), , , .
- (v = 77 C), , .
- (v = 118 C), , .
- (v = 101 C), (v = 181 C), (v = 211 C), (v = 182 C) .
, . . :
1. , ;
2. ; 3. ;
30
4. ; 5. .
2.
, . . ( ). ( ) ( 5).
5
3.
(), , . : , ( ), . , , . 0,1 g 100 ml . 5-10 . , .
4.
80 . 80 ( ) . . 10-15 , . . , , , , . , .
31
. . ( 6).
6 -
5. ()
, , . . . , , . , :
- ;
- , ;
- . ;
- () .
6.
, ( ) . . , , . .
32
. , . - ( 7).
7 -
7. - -. , - . . -, . . - . . . - 24 . ( 2). 2 CaCl2, KOH, NaOH, ,
P2O5
, H2SO4, ,
, . . , - ( ). , .
33
, .
2, H
, , , -
, ,
, .
H2SO4
3.1.4.
. ( ) . .
. ( 0,5 ). , .. , , .
. , . , ( ), ( ). . . , . ( 8).
34
8 -
. (10 ), 1-2 . . . 200 , . . 37 m, 4 m, . . , 1-2 . 50-250 .
. ( 8-10 mm) 3-4 mm. . . , . : , , .
35
9 -
3.1.5. 1 -
(, , ).
, (Mm),
(Tv), () . .
( ) (, , ) . 10-20 mg 1 ml . ( ) (++), (-). , 0,5 ml , (+).
. .
.
3.1.6. 2 -
2 g ,
, .
36
.
: () 6 g ()?
100 7,5 g 100 ml .
20 0,25 g (7,5 g 0,25 g = 7,25 g), 7,25 g .
, .
, 100 7,5 g 100 ml . 7,5 g 100 ml 6,0 g X 6,0 g 100 ml = 7,5 g X X = 80 ml
: 6 g 80 ml .
3.1.7. 3 -
, 2 g .
: -
; o
; ,
; -
, ;
(1-2 min). .
37
3.2. . , , () . . ( ), . , . , , . . , ( . , , , .). . . () , () . , . , , . , , . ( . , .) . . 10.
38
10 - () () 10 (). (, ) . (), . , . 10 () . 3.2.1. 4 -
( ) .
0,1-0,2 g
( ) -. () , .
, . .
().
() ()
39
3.3.
. , - . , - .
, . , , . . :
; ; ; ( ); ( )
; , , ;
: -, , , , .
:
- , , (, ) .;
- . , .
3.3.1. -
, . , , . . ( )
40
. : K = Ca/Cb : K ; Ca, Cb (S) , (a b). (K) () (S) (Ca) (S) (Cb), .
(S) K = (S) 2 3.3.2. 5 - (S) 100 ml 2 mol
(S) 100 ml . () 7. (S) ?
E (S) , . , (S) ( (S) ). (S) , .. , (S) .
:
(S)
K (S) 2
: (S)
. 2 mol (S) 100 ml 7.
(S) : c = 2 mol/0,1 L = 20 mol L-1
100 ml .
(1 ) mol (S),
41
mol (S). : x mol 0,1 L x
K = Ca/Cb = = 7 = 7 x = 1,75 mol (2 x) mol 2 x 0,1 L
: x = 1,75 mol (S) ; (2 x) mol = 0,25 mol (S) ;
: (1,75 mol / 2 mol) x 100 = 87,5 % (S). : , 100 ml 1,75 mol S 100 ml 2 mol S. 0,25 mol . 87,5 % .. 87,5 % S .
, .. ? , ( 100 ml 50 ml ) ( )? :
1. x mol 0,05 L 0,1 x
K = Ca/Cb = = 7 = 7 x = 1,556 mol (2 x) mol 0,05 (2 x) 0,1 L : x = 1,556 mol (S) ; (2 x) mol = 0,444 mol (S) ; : (1,75 mol / 2 mol) x 100 = 87,5 % (S) (S) 100 ml : c = 0,444 mol/0,1 L = 4,44 mol L-1.
2. x mol 0,05 L 0,1 x
K = Ca/Cb = = 7 = 7 x = 0,345 mol
(0,444 x) mol 0,05 (0,444 x) 0,1 L : x = 0,345 mol (S) ; (0,444 x) mol = 0,099 mol (S) ; , : 1,556 mol + 0,345 mol = 1,901 mol (S), (1,901 mol / 2 mol) x 100 = 95,05 % (S), 95
42
% ( 50 ml) 87,5 % ( 100 ml).
: , , . , . , , . , ..
1? () 1 (S) , . , , .. ( . NaCl, Na2SO4, CaCl2, .) . () NaCl . . . , , , ( ) . (, , .) (, .). . ( ). 3.3.3. - - . . - , ( ), ( 11). , .
43
11 - , . .
, . NaCl ( ) . , , .
, . , , . . .
, , . , . . , ( ) .
e
, . , . . , 2/3 .
44
. , . , . 3.3.4. - (, ) . () , , . ( 12). () () ( ) . . () .
12 3.3.5. 6
() , () ( ) . , (). . .
45
. .
3.4. ( ) . e , . , . , :
; (-); ; ;
, , .. . . . . , , , , . . , v. , , v. v.
: .
: (P)
46
PA PB.
P = PA + PB : ,
(P) (PA`) (X) .
PA = PA` XA
.
, , . () , . , , . , , , . .
, , , .. . . , , , ( ), , . , , .
3.4.1.
(),
, 5 ml. , , , . .
(),
(0,5 1 ml), . ,
47
. , . . , , . . 3.4.2. 7 () ()
. ( 13).
. -. . , 5 .
, .
. , . , , . .
, 2030 .
, . , , .
3.4.3.
200 ,
48
80100 v 30 150 . , , , , , , . 13.
13 - ( 2/3 ), , Y . . ( ). . . :
, .. ;
. ;
, , .. . .
() ( 14). v . ..
1 - 2 - Y 3 - 4 - 5 - 6 -
1
2
3
4
5
6
49
( Tv 150 ) .
( )
14 - 3.4.4. (-) (-) 150 . , (v), . . -. -, -, (10-20 mmHg), , - (0,1 mmHg). ( ). 15 . 16.
50
15 -
16 - - 1/2 , ( ) , . , ( ). . - . - . (Tv) (P) .
1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 -
1
2
3
4
5
6
(v) 760 mmHg 200 C, (v) 20 mmHg 90 C.
Tv P, mmHg
Tv 760 mmHg
P, mmHg
20 mmHg
90 mmHg
200 mmHg
51
, , . 3.4.5. 8 (-) ()
. (-) ( 16).
( .).
3.4.6.
( 200 ) . , . . () , . .
, (100 ). . , ( 200 ) . . , , , . , . ,
52
100 . . , -. ( ) 17.
17 - . ( / ) . . , , . , . . . . , , , . 3.4.7. 9 - ( )
. ( 17).
1
2
3
1 - 2 - 3 - 4 -
4
53
( .).
. , 98,4 ( 184 ). . () (98,4) ( ) 718 mmHg, () ( 42 mmHg). (760 mmHg).
= + 760 mmHg = 718 mmHg + = 760 718 = 42 mmHg
, . (mol) , :
() n (mol- ) =
() n (mol- )
42 mmHg 1 0,058 = = 718 mmHg 17 1
17 mol 1 mol , 0,058 mol 1 mol . (), : () = 93 g/mol; () = 18 g/mol): 1xM () 1x 93 93 1 = = = =
17xM () 17x18 306 3,3 3,3 1 , 1g 3,3 g , 23,2 % () . 85,6 v (184 ).
54
3.4.8.
( ) (v) 80 , . - , . , . , . . (y-) ( 18). (.. ) , , ( ) . .
18 - .
(
)
1
55
, , , . , ( (1), (2), (3) . 19). .
19 - , . , n- n- . , . , 2 15 . , 0,5 . , (.. ) . 3.4.9. , . . . ( ) ( ). . - ( 20). -
1 2 3
1 - 2 - 3 -
56
, . , -.
20 - -
3.5. , , . , (, , , ). - , , . , . 1906 o (chroma = , graphien = ). , , , , , . . ,
. , , .
57
, , . . (Keulemans) : : .
. , , . : . . , . : , , , () . , . ( , ) : , , , ( ) . , , - 3. 3 -
( )
( )
/
( , )
-
58
- ( )
( )
, ( ) ( ). . : .
3.5.1. T
(Thin Layer Chromatography - TLC) , . () (SiO2) (0,2-0,04 mm) ( ). . , (Al2O3). ( ). . . :
( ). TLC () 1 - 2 cm ( ) (). TLC (l) , - ( 21). , , , .
59
21 TLC
, ( ), ( ) ( ) . ( ), . , ( 22). . , ( ) ( ). . , () TLC . , TLC .
60
22 -
,
. , , , () , , - , . TLC Rf (mm) o TLC (mm), 0 1. Rf . Rf , , .
23 - LC (1) (2) Rf
80mm
72mm
32mm
44mm
1 2 3 1 2 3
(0,5-1 cm TLC ) ( ) .
Rf LC 1: Rf = 44 / 80 = 0,55 2: Rf = 32 / 80 = 0,40 3: Rf = 72 / 80 = 0,90
1 2
61
: , .
. , TLC : (St), () (St-). ( 24).
24 - ( LC )
TLC . TLC .
25 - ( LC )
TLC. TLC. . 3.5.2. 10 - a a
( ) , .
Rf = 0,40
St - X - St- -
St - X - St- -
62
10 mg (Fluka) 20 mg (Fluka) 1 ml : - = 7 : 3 (v/v).
0,2 mm (Merck), a : - = 7 : 3 (v/v).
3.5.3.
(Column Chromatography CC) , (TLC) . , (). Al2O3, . . (), ( ) () ( ). . . . () (1) ( 26). , ( ). ( ) (2). , , , , , .
63
26 :
. , , , , , , . , , , . , . , , , . . . . , . . , , . . () . , , , . 25-30 . ,
1
2 1 (
)
( )
64
. , . , . , . () .
(1-2 ml) ( ) , -, , . . , ( . , ) .
, , ( ) . 1-2 ml . () 5-10 ml ( ). , , . . .
, , ( ). (TLC). TLC. ( Rf ) .
65
3.5.4. 11 -
0,7 cm 40 cm ( ). 15-20 cm, , . 0,1 ml . (0,5-1 ml/min) (). .
10 mg
(Fluka) 20 mg (Fluka) 1 ml , : - = 7 : 3 (v/v). .
0,2-0,5 mm, 15 min 110 C , a : - = 7 : 3 (v/v).
3.6. . , . . (%) 100. % = 100
mol gmol ( ). .
66
: (C6H6) : 50 g ;
(C6H6) = 78 g/mol; (C6H5NO2) = 123 g/mol
C6H6 + HNO3 C6H5NO2 + H2O 1 mol 1 mol 78 123
:
1 mol (78 g) 1 mol (123 g), (50 g) :
78 g ----- 123 g 50 g ----- g x = 50 x 123/78 = 78,8 g.
78,8 g.
: , , 60 g
, 60 g. %: % = 100
60 g % = 100 = 76,1 %
78,8 g , 76,1 %
. ( ), . , , . (%) , . 50 80 %. 80 % .
4. , , .
67
. , . . :
1. ;
2. ; 3. ; 4. ; 5. ; 6. ;
4.1.
() . :
/ ; ; .
() (t) 50250 . (t) , . t . t ( ),
(> 3 ) t ( ). , () t, ()
(v)(12 ). (t) :
( ); - ;
68
. (v)
. .
4.2. (C, H, O) (N, S, P X-), (Mg, P, Fe, Cu .) . . , ( ) . . . 4.2.1. . , ( ), ( ) .
:
0,1 g , . , , , . 4.2.2.
CuO. CO2, a H2O. (CO2 H2O) Ba(OH)2 Ca(OH)2. BaCO3 CaCO3 , .
2CuO + C CO2 + 2 Cu CO2 + Ba(OH)2 BaCO3 () + H2O
69
: 0,1 g () 1 - 2 g
CuO. Ba(OH)2 Ca(OH)2. . , CO2 Ba(OH)2 Ca(OH)2 BaCO3 CaCO3. , , .
, , . , (Lassaigne) (NaCN, Na2S NaX) NaOH, .
- (Lassaigne's Sodium Fusion Test): : (C, H, O, N, S, X) (C, H, O, N, S, X) + Na NaCN + Na2S + NaX + NaOH , , (Na CNS), (Fe(CNS)3, a , . Na CNS :
NaCNS + 2Na NaCN + Na2S , FeSO4 . , , .
: 5 - 10 mg .
, , , (0,04 g). , . .
, 20 ml .
70
, -. . .
: FeSO4 -
(2 - 3 ml) . , , Fe(OH)2 Fe(OH)3. , FeS.
Na2S + FeSO4 Na2SO4 + FeS (, ) , HCl 15 min. -
Fe4Fe(CN)63 () .. .
FeSO4 + 2 NaOH Fe(OH)2 + Na2SO4 Fe(OH)2 + 2 NaCN Fe(CN)2 + 2 NaOH
Fe(CN)2 + 4 NaCN Na4[Fe(CN)6]
3[Fe(CN)6]4- + 4Fe3+ Fe4[Fe(CN)6]3
- -. , .
6 NaSCN + FeCl3 3 NaCl + Fe(SCN)63- + 3 Na+
:
() - (1 - 2 ml) ( ). CN- HCN, a , Pb(CH3COO)2. , PbS.
Na2S + 2 CH3COOH 2 CH3COONa + H2S H2S + (CH3COO) 2Pb 2 CH3COOH + PbS (, )
() - (0,5 ml) , Na2[Fe(CN)5NO]. Na4[Fe(CN)5NOS], (II).
Na2S + Na2[Fe(CN)5NO] Na4[Fe(CN) 5NO S] ()
:
- (1 ml) HNO3, AgNO3 . ,
71
AgCN AgS, . AgNO3 HCN H2S ( ). , AgNO3.
- , , .
NaX + AgNO3 AgX + NaNO3 :
, ; ,
; , .
,
- (3 ml) H2SO4 . 1 ml CCl4 (NaOCl). .
2 NaOCl + H2SO4 Na2SO4 + Cl2 + O2 + H2O Cl2 + 2 I- I2 + 2 Cl-
Cl2 + 2 Br- Br2 + 2 Cl-
- ( ) . .
Zr()4 + 6 F- [ZrF6]
- + 4 ()
, - ( ) 45 . . PO43- + 3 (NH4)+ +12 (NH4)2MoO4 + 24 HNO3(NH4)3PO412MoO3 (, ) + 24 NH4NO3 + 12 H2O 4.2.3. C, H, N, S O
72
( ). . CO2, H2O, N2 SO2. , . , . : CHN ( C, H N), CHNS ( ). He/H2 (95%/5%) 1.000 . CO .
4.3.
. : 0,1 g 0,2 ml 3,0 ml . ij ( ). , N / S, ( 4).
. , , . 5 % HCl, NaOH NaHCO3, . , . : 1 ml 0,1 g 0,2 ml , . pH . , . . () , 5 % NaOH .
73
: , 3 ml .
5 % NaOH
5 % - NaOH. pH ~ 14.
: 5 % NaOH . . , , 5 % HCl . , III ( 5 % NaOH). 5 % NaOH 5 % NaHCO3. 5 % NaOH, 5 % HCl.
5 % NaHCO3 5% - NaHCO3 pH ~9 ( NaOH).
, . NaHCO3 CO2.
: 5 % NaOH, 5 % NaHCO3. CO2 ( ) .
5 % HCl , HCl. HCl .
: 0,1 g 0,2 ml 3,0 ml 5 % HCl. () , IV . , 5 % NaOH . IV . 5 % HCl, N / S, . 5 % HCl, .
96 % H2SO4 , . .
74
/ . , , . : 3 ml 96 % H2SO4 0,1 g 0,2 ml . , . , . V ( 4). N / S, H2SO4 V, VI. VII N / S I-IV.
85 % H3PO4
96 % H2SO4.
: 3 ml 85 % H3PO4 0,1 g 0,2 ml . , , . 4. . 4 - I II III IV V VI VII
.
. , .
. 5 % NaOH
. 5 %
HCl
N S
. 96
% H2SO4
N S
. 96 % H2SO4
N S .
I-IV
75
. : - - - - - - - - - -.
- -, , . () - , ., -
- -
- - - - . . , - - - , - -
- -. - -
- - - - - - - - - -
- .- - .- -. - - --
- . () - - - . -, , . . . -, , ., , . .
. NaHCO3
. 85 % H3PO4
-. , ,
-, , ,
4.4.
(C,H,O) (N,S,P X) ( 4). . . 5. , . , , , .
76
5 -
C=C CH3CH=CH2 CC CH3CCH
OH CH3CH2OH O CH3OCH3 NH2 CH3NH2
O ||
CH CH3CHO
O ||
C CH3COCH3
O ||
COH CH3CO2H
O ||
CO CH3CO2CH3
O ||
CNH2
CH3CONH2
( )
C6H6
4.4.1.
:
5 % , ( ) .
R CH CH2 + Br2 R CHBr CH2Br
: 0,2 ml ( 0,2 g) 2 ml 5 % . , .
2 %
(). .
3 CH2CH2 + 2 KMnO4 + 4 H2O 2 KOH + 2 MnO2 + 3 CH2OHCH2OH
: 0,2 ml ( 0,2 g)
2 ml 2 % KMnO4.
77
() (MnO2), . 4.4.2.
(K2Cr2O7) , . , . . .
R1 K2Cr2O7 R1
CHOH C = O + Cr3+
R2 R2 : 0,5 ml
H2SO4 K2Cr2O7. . 4.4.3.
- Ag (NH3)2OH . [Ag(NH3)2]+ . . , , .
O O
|| + 2 Ag(NH3)2OH 2 Ag(s) + || + H2O + 3 NH3 R H R ONH4
+
:
(~1 ml) 0,5 ml NaOH. ( ). ,
(35 ). :
(1 ml) , (1:1) . : 3 g AgNO3 30 ml . : 3 g NaOH 30 ml .
78
4.4.4. ( )
. .
O
|| I2, NaOH RCO2Na + CHI3 R CH3 H2O
: 0,5 ml NaOH. . ( ). 4.4.5.
FeCl3
H (, , ) FeCl3, .
6 ArOH + FeCl3 [Fe(ArO)6]3 + 3H+ + 3 HCl -
: 0,5 ml FeCl3 . , . - . 4.4.6.
NaHCO3 5 % NaHCO3 CO2. .
: o 1-2 ml 5 % NaHCO3, a 1 () ( ) CO2 .
( ).
NaHCO3 + RCOOH R COONa CO2 H2O+ +
79
. .
: 0,2 g , 0,4 ml 0,2 ml H2SO4 2 . 2 ml NaHCO3. , . .
4.4.7.
5 .
HNO2 ( ) , .
HNO2 () , .
NaNO2 + HCl + H2O
RNH2 [RNN:]Cl N2(g) + ROH + + RCl
H2O
: R R NH + HNO2 N N O + H2O
R R
HNO2.
: 0,5 ml
0,5 g 1,5 ml HCl 2,5 ml , 0 . 0,5 g NaNO2 2,5 ml , , . HNO2. I- ( HNO2). , 2 ml , . .
HNO2
HNO2 - .
N-
80
: 0,5 ml (), 2 ml HCl 0,3 g NaNO2.
- - 1 ml NaOH. . - . 4.4.8.
(RONO2) (AgX), .
AgNO3, C2H5OH
RX RONO2 + AgX X = Cl, Br, I , - : 0,5 ml () AgNO3. (AgX)
, - Cl, Br
I .
4.4.9. 12 -
(). : , , , , .
;
;
, () () , , , ;
, HCl, NaOH NaHCO3;
ArNH2aq NaNO2
HClAr N N
+
OH
OH
N N Ar
di azoni um jon
-
81
() () , HCl, NaOH NaHCO3. H2SO4 .
().
() , .
()
()
(+/-)
(
) (// ) .
.
: . :
.
.
H2O 5 % NaOH 5 % NaHCO3 5 % HCl
.
(// )
82
(+)
.
KM
nO
4
K2C
r 2O
7
FeC
l 3
Na
2C
O3 /
Na
HC
O3
Ag
(NH
3 )
2N
O3
Na
NO
2;
-
Ag
NO
3
(+/-)
()
.
:
.
Mm Tt/Tv
4.5. ,
: :
: :
83
. : , 3,5- . ( , ). , . , . , . 6.
6 -
v (C) Tt (C) (g/ml)
117,9 16,6 1,049
56,2 - 95,3 0,79
* 80,1 5,5 0,874
76,5 - 22,9 1,594
61,7 - 63,5 1,483
80,7 6,6 0,779
78,5 -117,3 0,789
77,1 -83,6 0,900
n- 69 -95 0,66
65 -93,3 0,791
115,5 -41,6 0,982
110,6 -95 0,867
* .
5. ,
84
. , , , , . 27 . (). . . , : , , , , , - .
27 -
. :
(UV/VIS) UV .
(IR) IR .
(MS) MS , .
- (NMR)
-
[m]
[cm]
[nm]
UV IR
85
1H-NMR , 13C-NMR .
5.1. (UV/VIS) . (, ) . ( ). , . (M) (M*). (10-6 10-9 s) . (0,005 nm) . , , . .
(UV/VIS) (100-380 nm) (380-800 nm) .
UV/VIS , .
>C=O; >C=C
86
. . IR (). , . . . , . IR , , . , . (cm-1). (cm-1) . (, , ) . , .. , (), , , . IR .
5.3. (MS)
. . (+) . . , , , .
:
( ) 5 ppm 0,01 % ;
;
87
;
;
( );
; .
5.3.1.
. , . . , . . , . ( ) .
: , , , . , , . 5.3.1.1. ( ~70 eV) . . . , . ~70 eV. 5.3.1.2. (4 KeV) () .. . / (, ). : , , 3- , , , . , . 5.3.1.3. . (CH4, NH3 .) .
88
, . , . : , . (+). m/z (m-, z-) . , :
m/z ( . m/z= 43 CH3CO- ). ( . 15 CH3- );
: ; ; . 7 .
7 -
m-15 CH3 m/z=30 + H2C=NH2
m-17 CH m/z=31 + H2C=OH
m-18 H2O
m-26 CN
m-28 H2C=CH2 + m/z=43 CH3C=O
m-29 CH2CH3 CHO
m-31 OCH3
m-35 Cl
m/z=91
m-43 CH3=O
m-45 OCH2CH3
m-91
89
5.3.1.4. . , .
5.3.2. . . 5.3.2.1.
, . () , . o :
, . . , . 5.3.2.2. , , . , , . 5.3.2.3. . . . , . 5.3.2.4. . . . . . , , . , .
90
, , . . ( ). . , . 5.3.2.5. TOF . . . , . 5.3.2.6. . . .
5.4. - (NMR) - . NMR , - ( x-), .
NMR 1946 NMR . NMR NMR , . NMR . . . , - . NMR .
NMR (1H) (13C).
91
( ) , () ( ). ( 28) ( ). (B) , ( 28):
28 -
, . , . , 4He, 12C, 16O . , ( ) ( ) NMR , 3He, 13C, 17O .
, . .. , , , . NMR . NMR , , .. . , . , , , ( ). ,
B a
92
( ). , . , , (). ( ) . NMR . . NMR .
. , e , .
NMR : 1. ; 2. ; 3. ; 4. , , , . NMR
. NMR , . . , ( , ), ( , ) ( ).
93
1. , M., , . (1971). . : .
2. , .., , .., -, .. (2006). . : .
3. , .., , .., , .. (1992). I. : .
4. , .., , .., , .. (1993). II. : .
5. Bori, S., Kronja, O. (2004). Praktikum Preparativne Organske kemije. Zagreb: kolska knjiga.
6. McMURRY, J. (2009). O . : . 7. Palleros, D.K. (2000). Experimental Organic Chemistry. New York: John
Wiley & Sons. 8. Pine, S.H. (1994). Organska kemija. Zagreb: kolska knjiga. 9. Streitwieser, A., Heathcock, C.H., Kosower, E. (1998). Introduction to
Organic Chemistry. New Jersey: Prentice Hall, Uppev Saddle River. 10. Trali-Kulenovi, V., Karaman, B., Fier-Taki, L. (2004). Uvod u
Organsku kemiju. Zagreb: TTF.
94
: . -
( - )
: . -
: . -
Top Related