Żydzi radomscy podczas II wojny światowej
description
Transcript of Żydzi radomscy podczas II wojny światowej
![Page 1: Żydzi radomscy podczas II wojny światowej](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062519/5681517e550346895dbfb762/html5/thumbnails/1.jpg)
Żydzi radomscy podczas II wojny
światowej
![Page 2: Żydzi radomscy podczas II wojny światowej](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062519/5681517e550346895dbfb762/html5/thumbnails/2.jpg)
Początki osadnictwaPo raz pierwszy obecność Żydów w
Radomiu potwierdza inwentarz miejski z 1567 roku, informując o
opustoszałych placach przy ulicy Żydowskiej.
Dokument nie podaje żadnych precyzyjniejszych danych na temat
społeczności mojżeszowej w mieście.
![Page 3: Żydzi radomscy podczas II wojny światowej](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062519/5681517e550346895dbfb762/html5/thumbnails/3.jpg)
W zachowanej dokumentacji kolejne informacje o Żydach pojawiają się dopiero w roku 1724, kiedy to August II Mocny wydał
dla miasta przywilej de non tolerandis Judaeis,
zgodnie z którym Żydom zabroniono zarobkowania w obrębie murów miejskich.
Przywilej ten był zapewne skutkiem rywalizacji, jaką toczyli radomscy
mieszczańscy handlarze z żydowską konkurencją.
![Page 4: Żydzi radomscy podczas II wojny światowej](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062519/5681517e550346895dbfb762/html5/thumbnails/4.jpg)
Handel był intratnym zajęciem, zwłaszcza podczas odbywającego się w mieście
Trybunału Skarbowego Koronnego.Liczby starozakonnych w tym okresie nie da
się dokładnie określić, szacuje się ją na około 120 osób.
Jurydyka starościńska stała się zalążkiem przyszłej dzielnicy żydowskiej w mieście.
![Page 5: Żydzi radomscy podczas II wojny światowej](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062519/5681517e550346895dbfb762/html5/thumbnails/5.jpg)
![Page 6: Żydzi radomscy podczas II wojny światowej](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062519/5681517e550346895dbfb762/html5/thumbnails/6.jpg)
II wojna światowa
![Page 7: Żydzi radomscy podczas II wojny światowej](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062519/5681517e550346895dbfb762/html5/thumbnails/7.jpg)
Przemoc fizycznaWkraczający do Radomia żołnierze
niemieccy obcinali Żydom brody i gwałcili kobiety.
W Radomiu po zajęciu miasta przez wojska niemieckie znajdowała się
ekspozytura Einsatzkommando 6/II z Radomska, której funkcjonariusze
dokonywali rabunków i prześladowali ludność polską i żydowską.
![Page 8: Żydzi radomscy podczas II wojny światowej](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062519/5681517e550346895dbfb762/html5/thumbnails/8.jpg)
23 września 1939 grupę Żydów uwięziono w synagodze, potem przewieziono do piwnic Fabryki Broni, gdzie długie godziny bito i
znęcano się nad nimi.10 i 11 listopada 1939 Niemcy aresztowali
przedstawicieli polskiej i żydowskiej inteligencji, w tym wielu lekarzy, nad
którymi znęcali się w areszcie.
![Page 9: Żydzi radomscy podczas II wojny światowej](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062519/5681517e550346895dbfb762/html5/thumbnails/9.jpg)
![Page 10: Żydzi radomscy podczas II wojny światowej](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062519/5681517e550346895dbfb762/html5/thumbnails/10.jpg)
Praca przymusowaOd samego początku okupacji Niemcy zaczęli wykorzystywać Polaków i Żydów do prac przymusowych, co miało z ich punktu widzenia uzasadnienie zarówno
gospodarcze jak i ideologiczne, ponieważ służyło wyzyskaniu siły
roboczej i jej eksterminacji przez pracę.
![Page 11: Żydzi radomscy podczas II wojny światowej](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062519/5681517e550346895dbfb762/html5/thumbnails/11.jpg)
![Page 12: Żydzi radomscy podczas II wojny światowej](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062519/5681517e550346895dbfb762/html5/thumbnails/12.jpg)
Po zajęciu miasta przez Niemców zmuszali oni Żydów do nieodpłatnej pracy przy porządkowaniu miasta i
usuwaniu niewybuchów, nie wyposażając ich w niezbędne narzędzia
czy zabezpieczenia. Niekiedy prace nakazywane Żydom były
pozbawione sensu, przekraczały ich fizyczne możliwości i służyły jedynie
szykanowaniu.
![Page 13: Żydzi radomscy podczas II wojny światowej](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062519/5681517e550346895dbfb762/html5/thumbnails/13.jpg)
![Page 14: Żydzi radomscy podczas II wojny światowej](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062519/5681517e550346895dbfb762/html5/thumbnails/14.jpg)
26 października 1939 wprowadzono przymus pracy dla Polaków i Żydów, który obejmował
osoby liczące od 14 do 60 lat.Od 20 czerwca 1940 wydłużono dopuszczalny
czas pracy do 10 godzin dziennie, a w tzw. pogotowiu pracy nawet powyżej tego limitu.
Żydzi pracowali przez siedem dni w tygodniu, a więc także w niedziele i święta.
Pracowali oni często bez niezbędnych narzędzi i ubioru ochronnego.
Praca nie była opłacana, a robotnicy otrzymywali głodowe racje żywnościowe.
![Page 15: Żydzi radomscy podczas II wojny światowej](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062519/5681517e550346895dbfb762/html5/thumbnails/15.jpg)
W 1940 z Radomia wywożono Żydów do obozów pracy przymusowej na
Lubelszczyźnie, gdzie pracowali przy budowie dróg.
Z Radomia wywieziono do tych prac około 800 osób.
![Page 16: Żydzi radomscy podczas II wojny światowej](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062519/5681517e550346895dbfb762/html5/thumbnails/16.jpg)
GettaPierwsze nieoficjalne informacje o planach utworzenia getta pojawiły się w Radomiu już
w styczniu 1940. Jednak rozporządzenie o powstaniu zamkniętych dzielnic mieszkaniowych
wydane przez starostę radomskiego Kujatha zostało wydane 3 kwietnia 1941.
![Page 17: Żydzi radomscy podczas II wojny światowej](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062519/5681517e550346895dbfb762/html5/thumbnails/17.jpg)
Ludność polska miała opuścić wyznaczony na getto obszar do 10 kwietnia.
Termin przenosin dla Żydów wyznaczono na 12 kwietnia.
Żydowskim mieszkańcom pozwolono zabrać do 25 kilogramów dobytku na osobę.
W skład getta wchodziły dwie odrębne części – śródmiejska i w dzielnicy Glinice.
![Page 18: Żydzi radomscy podczas II wojny światowej](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062519/5681517e550346895dbfb762/html5/thumbnails/18.jpg)
Granice tzw. dużego getta w Śródmieściu obejmowały tradycyjną dzielnicę żydowską
![Page 19: Żydzi radomscy podczas II wojny światowej](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062519/5681517e550346895dbfb762/html5/thumbnails/19.jpg)
Pomnik Żydówki na ul. Wałowej
Pozostałości po dawnej synagodze
![Page 20: Żydzi radomscy podczas II wojny światowej](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062519/5681517e550346895dbfb762/html5/thumbnails/20.jpg)
W dużym getcie mieszkało około 25 tys. ludzi.
Jedyna brama do getta znajdowała się przy ulicy Wałowej
![Page 21: Żydzi radomscy podczas II wojny światowej](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062519/5681517e550346895dbfb762/html5/thumbnails/21.jpg)
Tzw. małe getto na Glinicach powstało na terenach zamieszkanych przez ludność
zarówno polską jak i żydowską. Mieszkało tu około 8 tys. ludzi.
Koszty wzniesienia ogrodzenia oraz ustawienia tablic informacyjnych obciążały
Żydów.
![Page 22: Żydzi radomscy podczas II wojny światowej](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062519/5681517e550346895dbfb762/html5/thumbnails/22.jpg)
Granice wytyczonego na Glinicach getta biegły:
![Page 23: Żydzi radomscy podczas II wojny światowej](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062519/5681517e550346895dbfb762/html5/thumbnails/23.jpg)
Na koniec listopada 1941 w obu częściach radomskiego getta znajdowało się 3989
mieszkań (6529 izb), w których było zameldowanych 25658 osób.
Getto przestało istnieć po akcji likwidacyjnej przeprowadzonej przez Niemców w dwóch
etapach 4-5 sierpnia i 16-18 sierpnia 1942. Blisko 30 tys. mieszkańców getta, którzy dożyli do akcji likwidacyjnej, wywieziono do
Treblinki i tam wymordowano.Ostatecznie to tzw. szczątkowe getto w
Radomiu zostało zlikwidowane w lipcu 1944.
![Page 24: Żydzi radomscy podczas II wojny światowej](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062519/5681517e550346895dbfb762/html5/thumbnails/24.jpg)
Kamienice żydowskie
![Page 25: Żydzi radomscy podczas II wojny światowej](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062519/5681517e550346895dbfb762/html5/thumbnails/25.jpg)
XXI wiekPodczas II wojny światowej zniszczono
jakąkolwiek pamiątkę po Żydach. Zostały tylko tablicę pamiątkowe i pomniki
![Page 26: Żydzi radomscy podczas II wojny światowej](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062519/5681517e550346895dbfb762/html5/thumbnails/26.jpg)
Zadania :D W którym roku po raz pierwszy zanotowano obecność
Żydów w Radomiu? Jak nazywał się król Polski ,który wydał przywilej no
tolerandis Judaeis ? Przy jakiej ulicy mieściła się Synagoga? Które getto było bogatsze? Kiedy zlikwidowano getta Radomskie? Ile tysięcy Żydów Niemcy wywieźli do Treblinki? Ile tysięcy Żydów mieszkało w getcie dużym? Przed jaką chorobą Niemcy nakazali chodzenia Żydom do
łaźni? Co nosili Żydzi na ramieniu? Czy dzisiaj są Żydzi w Radomiu? W których dniach Niemcy zorganizowali wywóz Żydów z
gett? Na jakich dzielnicach znajdowały się getta?
![Page 27: Żydzi radomscy podczas II wojny światowej](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062519/5681517e550346895dbfb762/html5/thumbnails/27.jpg)
Pracę wykonali uczniowie Sławomir Karwacki
Dominik Mazur-Mazurkiewicz
Dziękujemy za uwagę