„Van een tijdperk met veranderingen naar een

verandering van tijdperk‟‟

‗Bijeenkomst Anders Werken‘

Zoetermeer, 30 januari

Han Mesters, Sector banker

zakelijke dienstverlening

Inhoudopgave

1 Conceptueel kader

The „Why”

Disruptieve technologie/het einde van groei?

2

3

Bevindingen 4

1. Conceptueel kader

• Crisis

• Demografie

• Governance

• Generatie Z

• Geo-politieke Verschuivingen • Cultuur

• Milieu

Waar staan we?

5

Someone has Hit the ―Reset‖ Button (Jeffrey Immelt, CEO, General Electric)

Wij geloven:

De economie is in een vroeg stadium van een

fundamentele verandering van de wijze waarop

werk is georganiseerd, gemanaged en uitgevoerd

We weten:

Veel bedrijven zijn op zoek naar de drijvende

kracht achter hun ‗Why‖ (waatoe zijn wij op

aarde):

Ethos:

‘is a Greek word meaning "character" that is used to

describe the guiding beliefs or ideals that

characterize a community, nation, or ideology. The

Greeks also used this word to refer to the power of

music to influence its hearer's emotions, behaviors, and

even morals’

6

Globalisering: Turbulentie in de omgeving neemt toe

Vraagkant van flex: Shift van instituten naar gemeenschappen

Steeds meer: organiseren via ‗De Markt‘

Clay Shirky: ―Since we have grown up with hierarchical institutions

as models for organizational structure, it‘s hard to visualize another

model. But this is where social media has come in. The development

of technological features such as #hashtags has allowed people with

like interests to find each other and organize around ideas

outside a traditional institutional model.

(…) So we have an old way of viewing the organization of people

(thesis: hierarchical institutions). Now there‘s a new way of looking

at things (antithesis: unmanaged cooperative collaboration).

We (as a society) are still trying to figure out how to

navigate this (synthesis) to produce results.

Instituten versus netwerken: MIT (boston) vs. Silicon Valley

The Power of Identity: The Information Age: Economy,

Society, and Culture Volume II by Manuel Castells (Dec 21,

2009)

10

Werk wordt meer kennisintensief …..

Veranderingen in de taken die uitgevoerd worden door de Amerikaanse beroepsbevolking (1969 - 1998)

-10%

-5%

0%

5%

10%

15%

1969 1980 1990 1998

Routine manual Routine cognitive Expert thinking Complex communications

Grenzen van automatisering lijken

bereikt: ‗expert thinking‘ is voor een

deel gebaseerd op patroonherken-

ning. Dit is moeilijker te auto-

matiseren dan routine hande-

lingen (rule based)

September 2013….

11 Bron: Oxford

…. Maar schaarste blijft in technische profielen…ondanks automatisering

Een ander geluid

De bekende redeneringen over

tekorten aan technisch

personeel

Maar vanuit een ander

paradigma is er misschien

helemaal geen tekort.‟

Meteen maar even een voorbeeld

van zo‘n ander paradigma. ‗We zijn

nu bezig met een project,

geschoeid op Scandinavische leest,

om mensen die ooit voor de

techniek zijn opgeleid weer terug in

de sector te halen.

Als je op die manier gaat kijken,

dan blijft er wellicht maar weinig

over van dat zogenaamde tekort

aan technici. ‗Volgens mij hebben

we geen tekort aan technisch

personeel, maar een tekort aan

vermogen om mensen met de

juiste kwaliteiten te vinden in de

samenleving.‘

Bron: Flexmarkt , 27 februari

2. The „Why‟

The heart of the problem

Case: uitzenden - structurele en conjuncturele uitdagingen

1. Bruto margedruk

2. Onderscheidend vermogen

3. Toegevoegde waarde propositie

-5%

-3%

-1%

1%

3%

5%

7%

9%

11%

13%

15%

15% 20% 25% 30% 35% 40%

Brunel The Netherlands

Adecco The Netherlands

USG People The Netherlands*

Randstad Group Netherlands

Olympia Nederland

Bruto marge

EBIT marge

2010

2009

20102009

20092010

2010

2009 2010

2009

1) USG People, EBIT Margin = EBITA Margin, Gross Margin not available, estimate

Bron: Annual Reports

Oplossingen voor de druk van de ‗grote drie‘

Biedt operational excellence voldoende lange termijn concurrentievoordeel?

The ‗WHY‘: ABN Amro roots: 1824

NHM: Nederlandsche Handel-Maatschappij

De N.V. Nederlandsche Handel-Maatschappij werd op initiatief van koning

Willem I in Den Haag opgericht op dinsdag 9 maart 1824

De doelstelling was (Art. 59) "bevordering van handel, scheepvaart,

scheepsbouw, visserij, landbouw en (het fabriekswezen)", in voortzetting van

wat tijdens de Franse overheersing van 1795 tot 1813 was ingezet.

Het hogere doel was volgens de koning dat de NHM zou fungeren als een

"grote hefboom, strekkende tot opbeuring en

aanmoediging van de nationale welvaart".

Professional services: van een Brand naar een ‗Stand‘

4 soorten bedrijven m.b.t. onderscheidend vermogen in ‗ethos‘

Soulful excelle

nce

Operational excellence

Hig

h

High

Castle in the sky Camelot

Plantation

Fortress

Hero

Distinctive

General

Competitive

Boss

Reactive

Guru

Differentiated

3. Disruptieve technologie/het einde van groei?

‗War for Talent‘: Welke ‗War'? Nu even niet 3 scenario‘s voor de ontwikkeling van de werkzame beroepsbevolking 2010-2050

Bron: ABN AMRO Group Economics

1. Onveranderde

voortzetting van de

huidige netto

arbeidsparticipatie

2. Een verdere groei van

de netto

arbeidsparticipatie

onder arbeidskrachten

van 50 jaar en ouder

3. Als scenario 2 met

ophoging pensioen-

leeftijd tot 67 jaar

beginnend in 2020

Ontwikkeling beroepsbevolking op basis van drie scenario‘s, 2012 - 2060

1. Pessimistisch scenario

Een voortzetting van de neerwaartse

trend van de bruto arbeidsparticipatie in

de leeftijd van 15 tot 25

jaar (gedurende 10 jaar) èn een

onveranderde voortzetting van de bruto

arbeidsparticipatie voor alle

oudere leeftijdsgroepen. De combinatie

van de dalende bruto arbeidsparticipatie

onder jongeren en een stagnerende groei

onder ouderen leidt tot een veel grotere

krimp van de beroepsbevolking dan in de

andere twee scenario‘s.

2. Neutraal scenario

Een verdere ontwikkeling van de bruto

arbeidsparticipatie per leeftijdsgroep;

afgeleid van de

ontwikkeling van de arbeidspar-ticipatie

over de afgelopen 10 jaar.

3. Optimistisch scenario

Een verdere ontwikkeling van de bruto

arbeidsparticipatie per leeftijdsgroep.

Deze is afgeleid van de arbeidsparticipatie

in de afgelopen tien jaar en een groeiende

arbeidsparticipatie van 65- tot 68 jarigen.

Ons voorland? Veranderingen in de Amerikaanse beroepsbevolking

Bron: B.O.T.H. BLS, bewerking ABN Amro

Flexibiliteit in Nederland

De flexibele schil (inclusief ZZP) bestaat in 2010 uit 1,8 miljoen personen. Dit is

24,4% van de werkzame beroepsbevolking

Bron: ABU

CBS beeld

Het ‗pensioeneffect‘

Beroepsbev. in neutrale scenario uit rapport ‗De ontw. V.d. Nederlandse beroepsbevolking‘

Welke vijver moet je zitten?

Banengroei VS zit aan de onderkant

Pac-man in witte-boorden land

Bron: Recruitment matters, Job feed

Vacaturevolume beroepsgroep Administratie en klantenservice, 2008 – heden

Opleiding steeds belangrijker

Zien we al bewijs van de transitie weg van instituten in de U.S. labour cijfers?

32

Tis maar dat u het weet….

PIM VAN DER FELTZ (GOOGLE): 'INTERNET IS NET BEGONNEN' 25 apr 2013 | Peter Boerman

Als mensen maar al hun informatie delen, kan Google veel relevantere combinaties maken dan tot nu toe

gebeurt.

Dat zei Pim van der Feltz, ceo van Google Nederland, donderdag tijdens het MT500-event.

1 OP 1 OP SCHAAL

Volgens Van der Feltz betekent de mobiele revolutie dat we toegaan naar een markt van '1 op 1 op schaal'.

Maatwerk op massaniveau, met andere woorden. 'Wat je zoekt, kun je het overal ter wereld vinden. Maar dat

betekent ook: zij kunnen jouw klanten vinden.'

Raad eens in welk kwadrant uitzenders staan?

Case: recruitement…Luttele jaren geleden

Adverteren van

vacature

Zoeken met

profiel

Beoordelen

sollicitaties

Benaderen

prospect

Opstellen profiel Selectie

kandidaat

Actief

werv

en

Passie

f w

erv

en

…..en nu

Adverteren van

vacature

Zoeken met

profiel

Beoordelen

sollicitaties

Benaderen

prospect

Opstellen profiel Selectie

kandidaat

Actief

werv

en

Passie

f w

erv

en

Licht, vlug en precies: transactiekosten

Oliver Williamson (student van Coase) wint Nobelprijs economie in 2009

Specialisatie in transactiekosten economie

(…) Williamson holds that entrepreneurs will tend to choose the form of organization —

a loose network of small firms, trading in the open market; a franchise network, alliance, or joint-venture;

or a large, vertically integrated firm — that best fits the circumstances

„Ex ante‟ transactiekosten

„Ex post‟ transactiekosten

Het belang van transactiekosten: De rol van ZZP‘ers en Internet in het terugdringen van

transactiekosten

zoeken business partners, klanten

interactie, informatie, advies

gesprekken, onderhandelen

offertes, contracten maken

overeenkomst

coördineren, monitoren, borgen

controleren, registreren

rapporteren

ruziën, procederen

relaties beëindigen

Overeenkomst

`De terreur van de balanced scorecard: death by KPI?

TED 2013: Food for thought

The future of the American economy will look a lot like a

science-fiction movie, says Andrew McAfee, the

principal research scientist at MIT‘s Center for Digital

Business.

In a sweeping TED talk Wednesday, he predicted that

the country would become so dependent on

technology that many hourly and low-skilled jobs

would vanish. In this "new machine age," as he calls it,

cars will drive themselves, putting truck drivers out of

work. Apple‘s Siri will connect with IBM‘s Watson to take

over call centers. Robots will replace manual labor.

„Bij veel beursgenoteerde bedrijven nu zijn de financiële

KPI‟s te dominant geworden‟

Mensen zijn de aanjagers van winst

‗Cultuur trekt de juiste mensen aan, de juiste mensen genereren winst‘

De netwerken slaan toe…in HR, Finance en Legal

Passie en vakmanschap horen bij een analoge wereld?

Nieuwe vormen van leiderschap gevraagd in platte organisaties: ‗caring‘

The eldest of four children, Dunham enlisted in the Marine Corps in 2000.

Jason Dunham stepped into the role of protector long before he ever donned a

Marine uniform.

As a teenager, he put himself between a friend and an adversary to protect his

buddy during a fight. As a brother, he would warn his little sister to watch out

for boys. As a man, he dreamed of becoming a state trooper — so long as

work didn‘t take him too far from home, where he could keep an eye on those

he loved most. Dunham died as he had lived, said the minister at his burial last

May: “Caring more for others than himself.”

4. Bevindingen

De netwerken slaan toe (en dat vraagt on andere werkomgeving)

1. ‗Never waste a good crisis‘

2. Ons groei paradigma staat ter discussie: 2013: profitability without growth?

3. Invulling HR functie verschuift van interne dominantie naar sterke focus op externe

werknemers

4. Bestaande manier van het organiseren van arbeid d.m.v. hierarchie in instituten staat

onder druk

5. Niet alleen professionals worden beste aangestuurd op ‗geven van ruimte‘ en ‗trust‘

6. Belangrijkste belemmering bij nieuwe werken is ‗loslaten‘ dus managerial

7. Structureel lijken sociale media zich te ontwikkelen tot instrumenten die ‗referral‘ based

bemiddeling van arbeid kunnen faciliteren

8. Emotionele binding wordt belangrijker tussen werkgever en werknemer – passie

belangrijke aanjager voor creativiteit en binding

9. Cultuur bepaalt succes ‗culture eats strategy for breakfast‘, maar…

10. ..we meten dat nog niet goed