ZO 06 2015 001-076 l
Transcript of ZO 06 2015 001-076 l
39
PASSIE
44Gat in de markt
Massage at Work
39In het spoor van...
Kinderopvang Miki
46Backstage
Fietshandel
“Het was nooit mijn bedoeling drie zelfstandige crèches te gaan runnen toen ik tien jaar geleden als onthaalmoeder begon”, bedenkt Marijke Belon. Vandaag biedt ze samen met echtgenoot Stijn Laceur een warm nest voor bijna honderd Waaslandse baby’s en peuters en verdeelt ze dagelijks haar tijd tussen Miki Lokeren, Miki Belsele en Miki’s Berenboot.
“ Liever met een peuter op schoot dan manager in een bureau”
IN HET SPOOR VAN… MARIJKE BELON EN STIJN LACEUR, ZELFSTANDIGE KINDEROPVANG
39
40
I N HET SPOOR VA N.. .
KINDEROPVANG MIKI
“Jammer dat kinderopvang zo vaak negatief in de media komt: opvangtekort, financieringsproblemen, een ongelukje met een kind…, maar voor vele honderden ondernemers is het een prachtige zelfstandige activiteit, zeg maar een roeping. Je moet er vooral niet mee beginnen om er rijk van te worden, integendeel. Maar het gevoel als zo’n peuter op je schoot kruipt, dat betekent meer dan alle groei-plannen van je bedrijf.”
TEKST Herman Van Waes - FOTO’S Emy Elleboog
‘Kinderen zijn mijn leven’, lezen we op
de website van Marijke Belon (37), die
al begon te babysitten op haar 13de,, voor
opvoedster studeerde en haar eerste van
drie kinderen al kreeg op haar 22ste.
“Toen we bouwden zat het al in de plan-
nen om als onthaalmoeder thuis kinde-
ren op te vangen. In 2005 ben ik daarmee
gestart bij de dienst opvanggezinnen
van Patjoepelke in Lokeren. Maar dat
had zijn beperkingen: alleen kan je naast
je elementaire verzorgende taken niet
veel extra’s met kinderen doen. Even
later kon ik toch mijn meisjesdroom
waarmaken toen een huis in de buurt te
huur kwam. Daar ben ik samen met mijn
schoonzus met Miki gestart. De nood
aan kinderopvang was toen nog groter
dan nu. In mei 2006 gingen we flyers in
de bussen steken en vier maanden later
waren we volgeboekt met 17 kinderen.
Toen we dan een stuk grond konden ko-
pen in deze buitenwijk van de stad open-
de twee jaar later eindelijk onze eigen
crèche voor 24 kinderen. Maar daar zou
het niet bij blijven… Toen ook de school
in Puivelde vroeg om daar een zelfstan-
dige crèche uit te baten, werd in 2009
‘Miki Berkenboom’ geboren, later ver-
huisd naar Belsele, goed voor 21 opvang-
plaatsen. En toen we de kans kregen om
Den Berenboot in Doorslaar over te ne-
men, kwamen er nog eens 22 opvang-
plaatsen bij.”
Op dat moment drong zich wel een fun-
damentele keuze op: alleen drie crèches
runnen, met thuis zelf drie kinderen
om op te voeden, dat was te veel van
het goede. Dus liet echtgenoot Stijn zijn
loopbaan als gerant bij Colruyt achter
zich om de administratieve, financiële
en logistieke kant van de kinderopvang
op zich te nemen, zodat Marijke zich
volop aan de kinderen zelf kon wijden.
Stijn: “Ik hou van organiseren en Ma-
rijke heeft de visie en knowhow om met
kinderen om te gaan, daarin zijn we heel
complementair. Ik beredder de admini-
stratie, de facturatie, de contacten met
ouders, de website, nieuwe wetgeving,
herstellingen, boodschappen…. Dat ik
ooit 50 man onder mij had in de winkel
helpt wel bij het personeelsbeleid en ik
volgde ook nog een opleiding ‘verant-
woordelijke kinderopvang’ bij Syntra.”
Geen tablet, wél snoezeltuinMarijke: “Kinderopvang betekent voor
ons dat elke peuter zich kan ontplooi-
en volgens zijn eigen ritme en interes-
ses. Het gaat dan ook niet alleen over
Rust, Reinheid en Regelmaat - het oude
pedagogische principe -, maar vooral
over Ruimte, kunnen afwijken van al te
strikte regels, binnen de wetgeving wel-
teverstaan. Op allerlei kleine manieren
proberen we ons te onderscheiden. Ou-
ders hoeven bijvoorbeeld geen slaapzak-
jes en pampers mee te geven, die hebben
we zelf in huis. Sommige ecologische
crèches gaan voor wasbare of recycleer-
bare luiers, wie dat toch wil meegeven
kan dat hier ook. Voor de voeding laten
we geen traiteur komen, maar maken
we alles vers de dag zelf, dus geen op-
gewarmde kost of diepvriesmaaltijden.
Naast de twee basismenu’s voor baby’s
en peuters zijn er heel wat afwijkingen,
voor allergieën bijvoorbeeld, of ouders
die hun kinderen vegetarische of halal
voeding meegeven. Slapen doen ze in
aparte kamertjes, niet allemaal samen in
een speelzaal. Bij ons geen tv die voort-
durend aanstaat of tablets - die zien ze
“Bij ons geen tv die voortdurend aanstaat, wél een zelf aangelegde belevingstuin die al hun zintuigen stimuleert”
“De controle op al die regelgeving zou wat gemoedelijker kunnen. Nu is het eens om de twee jaar stressen, ook voor de kinderen…”
41
I N HET SPOOR VAN.. .
KINDEROPVANG MIKI
thuis al genoeg -, maar wel bijvoorbeeld
een zelf aangelegde ‘snoezeltuin’: een
belevingstuin met planten, keien, zand,
water, spiegels, dieren… die al hun zin-
tuigen stimuleert. We plaatsen ook fo-
to’s van wat de kinderen maken op Fa-
cebook, maar om privacy redenen nooit
herkenbaar. Dat er heel veel regels zijn
om je aan te houden vinden we terecht,
maar de controle daarop zou wat ge-
moedelijker kunnen. Nu is het die ene
keer om de twee jaar stressen, ook voor
de kinderen, en dan mag er niks mis-
lopen.”
Om de twee jaar verse klantenHoewel het opvangtekort voor ouders
misschien iets minder nijpend werd,
blijken de drie Miki-crèches toch ruim
een jaar vooraf volgeboekt met bestaan-
de en nog in de baarmoeder verblijven-
de kinderen. Er zijn er een honderdtal
ingeschreven voor een totale dagelijk-
se capaciteit van 67 en er dient dus een
strikte reservatiekalender gevolgd van
welk kind op welke dagen komt. Ma-
rijke: “We hebben wél een soepel sys-
teem om te vermijden dat ouders te vaak
moeten betalen op dagen dat hun kind
onvoorzien afwezig is. Dat is wettelijk
verplicht, maar ze hebben hier behalve
hun ‘respijtdagen’ ook nog verlofdagen.
In moeilijke situaties zijn we ook soe-
pel met de afbetaling van facturen. Het
moet persoonlijk een beetje klikken met
de ouders, anders hebben we liever dat
ze zich elders inschrijven. Om de twee
jaar vernieuwt heel ons ‘klantenbestand’,
maar we zien ze vaak terugkomen voor
een broertje of zusje.”
Miki is nu een bvba met één maat-
schappelijke zetel, maar elk van de drie
crèches werkt autonoom, met Marijke
die ter plekke haar medewerksters gaat
coachen, nu zowat een dozijn. Maar dat
is pas zeer recent. Stijn: “Tot het nieu-
we decreet kinderopvang van vorig jaar
(zie kaderstuk) hebben wij steeds gewerkt
als feitelijke vereniging, met kinder-
verzorgsters op zelfstandige basis, want
werknemers betalen was onmogelijk.
Wie vanaf 2009 zoals wij koos voor het
IKG-systeem, (dwz betaald door Kind en
Gezin op basis van het inkomen van de ou-
ders), is nu in de nieuwe regeling beter af.
Maar veel zelfstandige crèches die toen
niet moesten weten van dat systeem,
met iets meer controles en strengere
voorwaarden, kozen ervoor hun eigen
prijs te blijven bepalen zoals tevo-
I N HET SPOOR VA N.. .
KINDEROPVANG MIKI
42
ren. Die vallen nu nog steeds uit de
subsidieboot en wachten tot ze ook het
IKG-statuut kunnen krijgen. Ons lukt
het om personeel te betalen (dankzij
een nieuwe CAO daarover) en toch een
redelijke dagprijs te kunnen vragen
van gemiddeld zo’n 15,6 euro per kind.
Maar voor wie pas start of het met de
huidige basissubsidies moet rooien
kan dat niet. De ouders weten ook dat
ze daar meer zullen betalen en stappen
zo gauw ze kunnen over naar een IKG-
crèche. We beseffen dat heel wat on-
dernemers in de zelfstandige kinder-
opvang het nu moeilijk hebben, maar
we zijn toch op de goeie weg. Het doel
is tegen 2020 voor elk kind een betaal-
bare opvang te creëren.”
‘Kinderverzorgster, dat kan toch iedereen?’Marijke: “Medewerkers vinden met mi-
nimaal een diploma kinderverzorgster
of pedagogie lukt wel, maar het moet
ook klikken, ze moeten iets aan het
team kunnen toevoegen. De ene is wat
meer verzorgend ingesteld, de andere
wat creatiever. Het blijft een vrouwen-
beroep, en dat ook nu twee medewerk-
sters zelf zwanger zijn is de logische
gang van zaken. Sollicitantes durven
daar soms niet over praten, maar dan
zeggen we: ‘Het zou heel eigenaardig
zijn als je kinderverzorgster wil worden
en zelf niet graag kinderen zou hebben.’
Sommigen nemen het te gemakkelijk
op: ‘kinderverzorgster, dat kan toch ie-
“Nog verder groeien? Misschien ooit, als ik zelf te oud ben geworden om nog heel de dag over de grond te kruipen…”
dereen?’ Maar het is wel degelijk fysisch
én mentaal zeer belastend. We zijn 11 à
12 uur per dag open, ze werken negen uur
per dag. Twee keer per jaar houden we
een algemene vergadering met alle me-
dewerkers en doen we functionerings-
gesprekken. We hebben ook per crèche
recht op jaarlijks 20 uur gratis pedagogi-
sche ondersteuning. Dan kan je dus een
pedagoge op de werkvloer laten bekijken
wat anders zou kunnen, hoe we kinde-
ren nog beter kunnen stimuleren, maar
die meerwaarde moet je zelf vinden. Er
komt ook een extra medewerkster die we
onze ‘vlinder’ noemen: die gaat fladde-
ren van de ene crèche naar de andere, om
bij te springen, maar ook voor specifieke
activiteiten. Verder engageren we ons
om mensen met een beperking uit een
dagcentrum in de formule van ‘begeleid
werken’ te laten meedraaien, zij het niet
voor verzorgende taken. Zo helpen we bij
hun integratie en leren ouders en kinde-
ren dat zij er ook bij horen.”
Liever stoeien dan groeienMarijke: “Dat Stijn de zaak mee zou trek-
ken was absoluut nodig, al vreesde ik
in het begin dat hij het niet zou blijven
doen. Dat ik mijn tijd nu over drie plaat-
sen kan verdelen is een goeie zaak, om-
dat ik de pluspunten van elke crèche kan
meenemen naar de andere. Ik wil geen
manager in een bureau worden, ik wil
tussen mijn kinderen blijven staan en
ze allemaal persoonlijk kennen. Daar-
voor ben ik er aan begonnen, dat zal ik
nooit opgeven voor geen enkel groei-
plan, al krijgen we genoeg voorstellen
voor overnames of nieuwe initiatieven.
Misschien ooit, als ik zelf te oud ben ge-
worden om nog heel de dag over de grond
te kruipen… Samenwerken levert ons in
elk geval meer ‘quality time’ op én het
gevoel samen iets opgebouwd te hebben.
Maar ons leven draait helemaal nu rond
die crèches. We zijn nooit gesloten, dus
als we met vakantie gaan is het aan de
kust en gaat de laptop mee. We verliezen
het bedrijf geen dag uit het oog.”
www.kinderopvangmiki.be
In Vlaanderen is er een erkende op-
vangcapaciteit voor 50.757 kinderen
(cijfers 31/3/2014), in gezinsverband
of als groepsopvang in kinderdag-
verblijven. In totaal zijn er zo in de
kinderopvang 2.329 ‘organisatoren’
actief, waaronder 2.071 zelfstandi-
ge initiatieven. Daarvan werkten er
1.685 op dat ogenblik met een vrije
prijshantering. Die privé opvang-
initiatieven kunnen zowel vennoot-
schappen, vzw’s, feitelijke vereni-
gingen als natuurlijke personen zijn.
“En die hebben het vaak moeilijk om
het hoofd boven water te houden”,
legt Wim Van Esch uit, coördinator
bij het UNIZO-project Ondernemers
in de kinderopvang. “Kinderopvang
is geen vrijblijvende commerciële
activiteit, het heeft ook een sociale,
pedagogische en economisch be-
langrijke functie. Het is bovendien
een zeer arbeidsintensieve activiteit,
die enkel met de nodige overheids-
aanmoediging professioneel geor-
ganiseerd kan worden. Het ‘Decreet
opvang baby’s en peuters’ voerde
sinds 1 april 2014 een getrapt sub-
sidiesysteem in. Al wie kinderen
opvangt, moet nu een vergunning
hebben en valt onder één van de
drie mogelijke vormen van subsi-
diëring: géén subsidie (trap 0), een
basissubsidie van zo’n 2,5 euro per
dag per kind (trap 1) of een subsidie
afhankelijk van het inkomen van de
ouders (IKG), maximaal zo’n 54 euro
per dag per kind (trap 2). Die laat-
ste groep heeft een marktvoordeel:
zij kunnen immers voor alle ouders
aanvaardbare tarieven aanrekenen –
tussen 5 en 27,72 euro per dag. Maar
de eerste twee categorieën, waar veel
zelfstandige initiatieven sociale on-
dernemingen onder vallen, blijken
nauwelijks leefbaar voor wie met
personeel werkt. Zij kunnen met die
basissubsidie niet anders dan veel
hogere tarieven - vaak meer dan 30
euro – aanrekenen, of minder com-
petente medewerkers aantrekken,
al dan niet als ‘schijnzelfstandigen’.
Sommige ouders willen zoveel beta-
len, maar verwachten dan ook meer.
En als er een beter gesubsidieerde –
dus goedkopere - crèche in de buurt
komt, riskeer je zowel de ouders als
je personeel te zien vertrekken.”
UNIZO maakte aan bevoegd minis-
ter Jo Vandeurzen duidelijk dat voor-
al een hogere basissubsidie, bijvoor-
beeld van 2 naar 10 euro per dag en
per kind, noodzakelijk is als de over-
heid een leefbare zelfstandige kin-
deropvang wil, waarin meer nieu-
we ondernemers een kans maken.
Die zijn er meer dan ooit nodig als
we ook kansarme ouders een plaats
voor hun kind willen geven. Want
het ‘recht op kinderopvang’ waar
de Vlaamse overheid mee schermt
moet dan wel voor iedereen en niet
alleen voor de ‘werkende mensen’
gelden.
Zelfstandige (startende) onderne-
mers, die wellicht erg bekwaam zijn
in het opvangen van kinderen, heb-
ben daarnaast meer ondersteuning
nodig bij het runnen van een bedrijf.
UNIZO helpt hen hun ondernemer-
schap op te krikken via adviezen,
vorming, communicatie én zeer
klantgerichte begeleiding.
www.unizo.be/kinderopvang.
UNIZO: “Hogere basissubsidie én extra begeleiding nodig”
43
Lees ook in Deze Maand:
Joundi Naziha, zaakvoerster van 2 kinderdagverblijven, www.kdvdester.be,
in Antwerpen wint de prijs voor de Belofte 2014. www.womedaward.be