Zihin haritası tekniği (mind map)• İçerik• Beynimiz• Zihin haritası nedir?• Tarihçesi• Özellikleri • Bölümleri • Kullanım alanları• Kullanımı• Avantaj ve dezavantajları• Somut örnekler ve uygulamalar• Değerlendirme

1

Mühim olan zekâ değil, onu neyin yönlendirdiğidir (Dosto)

Kapalı Kutumuz: Beynimiz “Beyin, insan vücudunun %2 si

ağırlığında olmasına rağmen, geriye kalan %98’i yönetiyor. Fakat, çoğumuz kafamızın nasıl çalıştığı üzerine fazla kafa yormuyoruz!”

2

Beynin Fonksiyonları Birçok test sonucunda, beynin sol lobunun,

konuşma, matematiksel işlemler, diziler, sayılar ve analiz gibi konularda çok üstün olduğu, mantıklı ve doğrusal çalıştığı tespit edildi.

Araştırma sonuçları beynin sağ lobunda da, ritim, hayal kurma, renkler, boyut, hacim, müzik gibi fonksiyonların icra edildiğini ortaya koymaktadır.

Beynin sol tarafı bilgiyi mantıklı ve doğrusal olarak işlemekte,

sağ lob ise artistik tarafı oluşturmakta, detaydan çok resmin bütünüyle ilgilenmekte ve bilgiyi şekil ve hayal gücüyle işlemektedir.

3

Sağ beyin yaratıcılığı, duygusallığı, seslere ve renklere, hayal gücüne, sezgilere ve soyut algılamalara daha yatkın çalışırken;

sol beyin mantıklı, sistematik ve analitik düşünmeye, yazı ve sayılara, ölçme değerlendirme ve eleştirmeye daha yatkın olarak çalışmaktadır.

4

• Beyinlerinin bir yarısını diğerine göre daha iyi kullanan kişiler, işleri ve ilişkileri bu boyutta çalışan yarıküre'nin yeteneklerine ihtiyaç duyduklarında zorlanırlar ve başarısız olurlar. Beyninin sağ lobu ameliyatla alınmış bir insanda neler gözlenir? İşte olacaklardan bazıları: Vücudunun sol tarafını kullanamayacaktır. Konuşmaya, coşku, hayal, heyecan veren sağ loba sahip olmadığından robottan çıkmışçasına düz konuşmaktadır.

5

Matematik hesaplamaları ameliyat öncesinden hiçbir farkı yokmuşçasına aynen yapacak, mantıklı ve doğru cevaplar verecektir. Hayal ve sezgisel gücünü tamamen kaybetmiştir. Evinden komşuya gezmeye çıktığında, evler arasındaki mekan ilişkisini kuramayacak, evine geri dönemeyecektir. Çünkü boyut, hacim ve yerleşim yeteneğini kaybetmiştir. Basit bir aleti parçalara bölseniz, bir araya getirme–bütünleştirme işini de beceremeyecektir. 6

• Küçük parçalara bakarak resmin tanınması beynin sağ lobunun uzmanlığı arasındadır. Kendisini ziyaret eden ve haline gözyaşı döken yakınlarının bu haline bir anlam veremez. Sağ lobu sağlamken çok sevdiği müzik kasetindeki melodilere hiç ilgi göstermediğini ve hatta hatırlamadığını göreceksiniz. Ameliyat öncesi çok samimi olduğu bir arkadaşının bir resmini gösterseniz hatırlaması mümkün değildir. Çünkü sol lobun, tek başına şekilleri ve resimleri hatırlayabilmesi imkansızdır. ‘Rüya görüyor musunuz, hayal ediyor musunuz?' sorunuza size hiç ilgisiz cevaplar verecek ya da ‘O da ne demek?' diyecekti

7

Eğitimle ilgili toplumda yaygınlaşan çarpıcı ifadeler de aslında özellikleri yeni anlaşılan beyin gerçeklerinin somutlaştırılmış ifadeleri olmaktadır. Mesela “Sıradan öğretmen anlatır; iyi öğretmen açıklar; yetenekli öğretmen yapar ve gösterir, büyük öğretmen ilham kaynağı olur” bunlardan birisidir.

8

• Yetenekli ve büyük öğretmen, insanların sağ lobuna hitap etmektedir. Yetenekli öğretmen, yaparak, yaşayarak öğreten, deneyen, düşündüren, sorgulayan, gerçek hayatı okula getiren öğretmendir. Ayrıca büyük öğretmen, sağ lobun etkisinde olan insanın duygusal ve ruhsal zekasına da hitap eder, söylediklerini yaşar, usta–çırak ilişkisine dayanan öğrenme eylemine müracaat eder. Anadolu liseleri sınavları ve üniversiteye hazırlayacağız diye eğitim, tamamen ezberci ve tekrara dayanan sol beyin ağırlıklı bir öğrenim yöntemine dönüştürülmüştür. Bu durum bir öğrenim ya da öğrenme değil, sadece kişilere verilen bilgilerin belleğe kayıt edilmesidir. Bu kayıtlar ise inanılmaz bir hızla bellekten silinmektedir (ya da öğrenciler bu kayıtlara ulaşamamaktadır).

9

Zihin haritası nedir? Tony Buzan tarafından geliştirilmiş olan,

beyni bütün kapasitesiyle kullanmayı hedefleyen güçlü bir grafik tekniktir (Buzan ve Buzan, 1996) Zihin Haritası, fikirlerin kağıda aktarılması için geliştirilmiş olan bir sistemdir ve hemen her alanda kullanılabilir. Hizmet içi eğitimlerde bu tekniğin kullanıldığı ve etkili olduğu çok sayıda çalışma vardır. Eğitim alanında da zihin Haritası yaygın olarak kullanılmış ve bu uygulamalardan olumlu sonuçlar alınmıştır (Carr, 1997; Daudelin, 1996; Margulies, 1991). Zihin haritası tekniğiyle, hem öğretmenler hem de öğrenciler düşünme becerilerini geliştirebilir ve yaratıcılıklarını daha özgür bir şekilde kullanabilirler. Uygulama süreci oldukça basit olan bu teknik, özel bir öğrenme güçlüğü olmayan, okuma yazma bilen her yaştan, herkese öğretilebilir.  

10

Eğitim sistemlerinin öğrencileri ezbere koşarak yaratıcı zekalarını geliştirmelerini engellediğini belirten Buzan, bu nedenle 5 yaşındaki bir çocuğun yaratıcı zekasının yüzde 90'nını kullanırken aynı oranın yetişkinlerde yüzde 10'lara düştüğünü açıkladı. Geliştirdiği Mind Maps tekniği ile kişilerin daha yaratıcı olup, hafızalarını daha kolay kullandıklarını belirten Buzan, kitabının 50 ülkede basıldığını ve içindeki tekniklerin 3 günlük seminerlerle British Airways'den IBM'e kadar birçok kurumda uygulamaya konulduğunu söylemektedir.

11

Buzan, Mind Maps sistemini şöyle anlatır: 'Mind Maps aklın gücünü arttırmaya yönelik grafiksel bir teknik. Okullarda müfredatlar hep ezber üzerine kurulu ve yaratıcılığı engelliyor. Not tutma alışkanlıklarımız bile yukarıdan aşağıya linear doğrultuda. Mind Maps'in ilk kuralı seçtiğiniz bir konuyu kağıdın ortasına yazıp, etrafına onunla bağlantılı temaları renkli kalemlerle koymaktır. Böylece ortaya çok yönlü bir kompozisyon çıkar. Sistem, kelime, görüntü, sayı, mantık, beceri, ritim, renk ve uzaysal becerilerin tümünü aynı anda kullanmayı öğretir. Diyelim ki bir reklam ajansınız var ve bir markaya yönelik yeni bir konsept oluşturmak istiyorsunuz. O zaman şirketin logosunu alıp kağıdın ortasına yazar, ardından o markanın çağrıştırdığı, bağlantılı olduğu tüm değerleri etrafına koyarsınız. Bunu uyguladıkça konseptlerin çoğalacağını göreceksiniz. 12

Dikkat edilmesi gereken nokta Mind Maps'in gruplar halinde değil tek olarak yapılmasıdır, o zaman yaratıcılık daha da artar. Zihin haritalama,dahilerin not alma yöntemlerinden esinlenen Tony buzan tarafından ortaya konmuş, fikir üreten ve düzenleyen beyni bir bütün olarak çalıştıran not tutma metodudur. Zihin haritalama bilginin beynimiz ile uyum içinde öğrenilmesini sağlayan bir metotdur

13

Merkezi bir konu etrafında oluşturulmuş birbirine görsel bağlar ile bağlı diyagrama zihin haritası diyoruz. Bu diyagramın çok net kuralları olmamakla birlikte, serbest formatta ve zihin açıcı görsel etmenlere yer verir. İşin arka planında aslında psikoloji ve öğrenme bilimine ait izler taşır. İdrak, zihin ağları ve beynin öğrenme prensipleri üzerine kurulmuş basit ilkeleri vardır. İnsan zihninin çalışma yapısına uygun, akılda kalıcı yöntem ve teknikleri kullanarak zihnimizin düşünme anında gerçekleştirdiği haritalama sistemi esas alınmıştır.

14

Niçin zihin haritasına ihtiyaç var?

• Hızlı değişim• ?

15

Tarihçesi Zihin Haritası tekniği, temelini 1970’ li

yıllarda Dr. Roger Sperry ve arkadaşlarının beyinle ilgili çalışmalarından almaktadır. Sperry ve arkadaşları çalışmalarında serebral korteksin iki yarıküresinin birbirinden farklı şekilde işlev gördüklerini keşfetmişlerdir. İnsanların büyük  çoğunluğunda, beynin sağ yarıküresi, sözel olmayan aktivitelerde daha etkin konumdadır: müzik dinlemek, resim yapmak, hayal kurmak, yüzleri tanımak, ritim hatırlamak, renk kullanmak, vb.  gibi.

16

Sol yarıküre ise, dil kullanımını içeren faaliyetlerde, yazı yazmada, matematiksel problemlerin çözümü gibi akademik faaliyetlerde daha etkindir. Geleneksel eğitim sistemi, daha çok beynin sol yarıküresi ile ilgili etkinlikleri temel almakta, bu durum da diğer yarıkürenin daha az kullanımına neden olmaktadır. Tony Buzan, Sperry ve arkadaşlarının çalışmalarından hareketle, Zihin Haritası tekniğini geliştirmiştir. Buzan’ ın sistemi, sağ ve sol yarıkürelerin işleyiş süreçlerini birlikte ele almayı ve bütünleştirmeyi temel almaktadır (Margulies, 1991). Zihin Haritası tekniği kullanılırken, kişi fikirleri kayıt etmede sadece kelimeleri değil, sembolleri de kullanır. Böylece, kelime ve sembollerin birlikte kullanımı beynin her iki yarıküresini de faaliyete geçirir.

•

17

• 1960´lı yıllarda İngiliz psikolog Tony Buzan, üniversitede aktarılan ders materyalini geleneksel yöntemlerle çalışmanın bir hayli karmaşık ve yeterince verimli olmayan bir iş olduğunu düşündü. Buzan´a göre öğrenciler anahtar sözcüklerden, resimlerden ve grafiklerden faydalanarak; beynin her iki yarısının yeteneklerini aynı anda kullanarak aynı malzemeyi çok daha kolayca öğrenebilir, akıllarında tutabilir ve arkadaşlarına, hocalarına anlatabilirlerdi.

Karmaşık ve detaylı bilgi yığınlarını sınırlı bir alanda ve akılda kolayca kalacak şekilde göstermek üzere çalışmalarına başlayan Buzan, 1960´lı yılların sonuna doğru "Mind Map" yani "Zihin Haritası" denen bir bilgi temsil yöntemi geliştirdi. Yazdığı kitaplarla "Mind Mapping" (Zihin Haritalama) yöntemini dünyaya tanıtan Buzan pek çok kişinin işini kolaylaştıracak temel bir sistem oturttu. Temelde yaptığı şey geleneksel yöntemleri yaratıcı zihne dayatmaktan vazgeçip insan zihninin işleyişini ortama yansıtmaktı.

18

Bu gelişmeden bir süre sonra, 1975 yılında, bilişsel psikoloji dalında ve insan zihninde kavramların ne şekilde bağlantılı olduğu konusunda çalışan iki bilim adamı, A.M. Collins ve E.F. Loftus "A Spreading Activation Theory of Semantic Processing" başlıklı önemli makalelerinde bir tür semantik model önerdiler. Bu modele göre insan "kırmızı" gibi bir kavramı düşünür düşünmez zihninde bu kavramla en yakın ilişkili kavramlar canlanıyor ve sonra bu ikincil kavramlar "kırmızı" ile daha uzaktan ilişkili kavramların tetiklenmesine yol açıyordu. Bu modele göre insan zihni çok kısa sürede bir kavramdan yola çıkarak yüzlercesine ulaşabiliyor ve yaratıcılık sergileyebiliyordu.   Yapılan araştırmalar, zihin haritası tekniğinin kullanımının düşünme becerilerini geliştirdiğine işaret etmektedir.

19

Özetle

• Zihin Haritalama" nedir? Kısaca: • Bilgiyi organize etmek için bir grafik

yöntemdir. • Beyin fırtınasını depolamak için bir

araçtır. • Problem çözümünde yaratıcılık

imkanı sağlayan bir düşünme şeklidir.

20

Özellikleri

Bir sözcük ya da fikri düşündüğünüzde , beyniniz, bu merkezi kavramdan fışkıran ilişkili sözcük ve düşüncelere ulaşır. Ve tabii , bu düşüncelerle de bağlantılandırılabilecek binlerce başka düşünce vardır. Süreç, ilk fikirden başlayıp dışarıya yayılarak sonsuza dek devam eder.

21

• Bugün bilgi çağında Zihin haritaları , size pek çok yönden yardımcı olabilir. Geleneksel not alma tekniği beynin sözcük, liste çizgi kullanma gibi az sayıda becerisinden ve belli oranda yararlanır. Bu teknikte çoğunlukla tek renk ( genellikle mavi, siyah ya da gri, kırmızıyı ) kullanılır.

22

Zihin haritaları bir not alma ve yaratıcı düşünme tekniğidir. Notlarınızı daha yaratıcı biçimlerde almanızı, daha kolay hatırlamanızı ve üzerinde çalıştığınız konuyu net bir şekilde anlamanıza yardımcı olur.

23

Bu teknik beynin bilgiyi algılama ve saklama biçimine en uygun yöntemdir. Zihin haritaları size beyninizde saklanan bilgilerin bir görsel resmini yaratır. Bu yöntemle beyniniz bilgileri daha kolay hafızada tutmanın yanında kolay bir şekilde kağıda aktarmanıza yardımcı olur. Bu teknik diğer çalışma tekniklerinden tamamen farklı, yaratıcı düşünceyi ortaya çıkartan ve kişiye zaman kazandıran bir yöntemdir. Zihin haritaları çok yeni bir teknik değildir. Yazılım geliştirme ve sistem analizi yapan kişilerin kullandığı karar ağacı bu tekniğin türlerinde birisidir. Bu tekniğin günümüzde kullanıldığı hale gelmesini, diğer bir deyimle yeniden keşfi Tony Buzan tarafından yapılmıştır. Bir çok kişi bu tekniği öğrendikten sonra ders çalışma, ders planlama, problem çözme, özet çıkartma, konuşma hazırlama gibi bir çok konuda çok daha başarılı olduklarını belirtmişlerdir.

24

Bu teknikle çok rahat bir şekilde dilediğiniz gibi renkler, şekiller, çizimler, semboller kullanabilirsiniz. İş haritasının ana konusu sayfanın tam ortasında yer alır. Sizinde bildiğiniz gibi Leonardo da Vinci gibi bir çok kişi not alırken renkler, şekiller, ok işaretleri gibi çizimler kullanırlardı.

25

Zihin haritaları , sözcüklerin yanı sıra renk , boyut ve görsel imge içerirler. Beyaz kağıtlara ve bir düzine kadar renkli kalemle , farklı renklerde işaretleme kalemleri kullanılarak çizilmeleri uygun olur. Zihin haritaları ‘nın , geleneksel çizgisel not alma yöntemine göre pek çok avantajları vardır.

- Zaman kazandırır – sadece ana sözcüklerle imgeleri not alır ve okursunuz.- Önemli konular üzerinde yoğunlaşmanızı sağlar. - Beyninizi ve şaşırtıcı yaratıcılık güçlerinizi uyandırır. - Hatırlama gücünüzü arttırır.

Zihin haritaları statik ya da kısıtlayıcı değildir, sonradan ek veya düzeltme yapılabilir. En önemli nokta iş haritası yapmaya başlamadan önce önyargılarınızı bir kenara atmanızdır.

26

Dolayısıyla Zihin haritaları tekniği beynin tüm zihinsel fonksiyonlarını kapsamaktadır;

Beynin hayal gücü fonksiyonları Beynin kelimeler, sayılar, listeler,

sıralamalar,mantık, analiz gibi sol lob fonksiyonları Beynin renkler,görsel şekiller,boyutlar,ritim,büyük resmin görülmesi,3 boyut kavramı gibi sağ lob fonksiyonlarıdır.

Hafızanın ilişkisel fonksiyonları

27

Bölümleri Zihin Haritası iki temel bölümden oluşur: Üretme ve düzenleme.

İlk bölüm olan üretmede, adımlar şu şekilde sıralanır:

•Temel konu ve bu konunun sembolü yatay olarak kullanılan kağıdın tam ortasına çok büyük olmayacak şekilde yazılır ve çizilir ve dikkati bu noktaya çekmek için kalın çizgilerle belirginleştirilir;•Temel konuyla ilgili akla gelen her türlü düşünce, bu temelden çıkan oklar (kollar) aracılığıyla şekle eklenir. Ancak bu süreçte uyulması gereken bazı kurallar vardır:

28

Anahtar kelimelerin kullanımı: düşüncenin sadece bir tek kelime ile ifade edilebilmesine özen gösterilmelidir. Bu şekilde düşüncelerin temel elemanlara indirgenmesi hedeflenmiştir.Her kelimeye bir sembol eşlik etmelidir: zihin haritasında kullanılan her kelime mutlaka bir sembolle ilişkilendirilmelidir, ancak bu şekilde beynin her iki yarıküresi de aktif olabilir. Soyut kavramların bile sembolle ifade edilmeye çalışılmasına özen gösterilmelidir.

29

Renklerin kullanımına özen gösterilmelidir. Renk kullanımı hem dikkat çekilmek istenen noktaların vurgulanmasında, hem de sembollerin daha etkin şekilde çiziminde yardımcı bir unsurdur.Dikkat çekilmek istenen noktalar daha kalın çizgilerle belirginleştirilmeli, ana ve yan dallar net olarak ayrıştırılmalıdır.Her dalda sadece bir tek kelime ve sembolü bulunmalıdır. Bu düşünceden çıkan yeni düşünceler ise ayrı dallarla çıkarılırlar.

30

•Temel konuya eklenen dallara, alt dallar eklenerek zihin haritası geliştirilir. Bu kısımlarda da yukarıda belirtilen kuralların kullanılması gereklidir.•Eğer eklenen düşünceler yenilerini getiriyorsa bu işlemlere zihin haritası tamamlanıncaya kadar devam edilir.

İkinci bölüm olan düzenleme, üretme bölümünün sona ermesiyle başlamaktadır. Bütün düşünceler aktarıldıktan sonra, zihin haritası incelenerek eğer gerekli görülürse eklemeler veya düzeltmeler yapılır. Bu düzeltmeler bazen haritanın yeniden yapılmasını gerektirebilir. Bu aşamanın tamamlanmasıyla zihin haritası son halini almış olur.

31

Zihin Haritaları Hangi Amaçlar İçin Uygulanabilir?

• Not tutmak için • Dil öğrenmek için • Anlamak için • Öğrenmek için • Plan yapmak için • Sunum tasarımı için • Yaratıcı problem çözmek için • Konuşma hazırlamak için • Hedefleri belirlemek için • Zaman yönetiminde ..................vb

32

Kullanım alanları • Zihin Haritası tekniği, yaşamın hemen her

alanında, düşünmeyi gerektiren her konuda kullanılabilir. Bu alanlardan başlıcaları şu şekilde özetlenebilir:

• günlük, haftalık, aylık,  vb. planların yapılmasında;

• not tutmada; • bir projeyle ilgili strateji belirlemede; • kitap, konu, makale, vb. özetlerinde; • konu anlatımlarına girişte veya sonuçta; • sunumlarda; • beyin fırtınası yaparken; • ders çalışırken; • vb. pek çok alanda..

33

Bu yöntemi başka nerelerde kullanabilirsiniz?

Beyninizin karmaşık ve/veya yaratıcı süreçlerle iş güç yapmak zorunda kaldığı, karmaşık bilgiyi kolayca erişilebilir kılmanın elzem olduğu hemen her yerde zihin haritalarından faydalanmak mümkündür

34

• Somut olarak birkaç örnek vermek gerekirse:

Bilgi Tabanı Oluşturmak: Herhangi bir konuda ana temayı belirleyip bunun alt konularını ve bunlarla ilgili detayları not etmek. Proje Haritası: Bir proje ile ilgili alt projelerin haritası. Bir bakışta projenin ana hatlarını görebilmek. Detaylar içinde boğulmamak ama gerektiğinde bunlara kolayca erişebilmek.Makale Planlama: ‘Bu yazıyı yazmadan önce FreeMind zihin haritalama yazılımı ile kabataslak bir zihin haritası oluşturdum. Web bağlantılarını, aklıma gelen fikirleri, konu ile ilgili kaynaklardan derlediğim kısa kısa notları harita üzerinde gruplandırıp detaylandırdım. Haritalama işi bittiğinde yazının da %99´u bitmiş, plan kafamda gayet güçlü ve görsel şekilde canlanmıştı bile.’

35

• Sunum Planlama/Gerçekleştirme: Bu konunun başını hatırlayın. Konu içerikleri nasıl zihin haritası ile gerçekleştirilmişti ve bu uzunca bir süre sonra dahi hatırlanacaktır.Yazılım Belgeleme: Bir yazılım projesinin kavramsal haritası, işlevleri bir zihin haritası olarak gerçekleştirilebilir. Ortaya çıkan görüntü ana işlevleri gösterir, bunlarla ilgili detaylar yavaş yavaş belirir. Hatırlayalım: Hem ormanı, hem ağaçları aynı anda görme, detaylarda boğulmama ve istendiğinde detaylarla ilgili verilere ulaşabilme.

36

Okullardaki kullanım alanı Zihin Haritası tekniğinin okullarda

kullanılmasının, öğrencilerin hem düşünme becerilerini hem de yaratıcılıklarını geliştirmesi açısından etkili ve verimli olduğu düşünülmektedir. Öğrencilerin bu konuyla ilgili çalışma örnekleri, tekniği kullanmayı büyük ölçüde öğrendiklerini gösterir niteliktedir.

  “Beyin Fırtınası” tekniğinin öğretilmesi ve sınıfta uygulanmasının, zihin haritası tekniğinin öğretiminden önce yapılması önerilmektedir. Bu şekilde, öğrenciler zihin haritasının üretim bölümünde yer alan düşüncelerinin serbestçe ifadesi kısmına daha açık olmaktadır.

   37

•  Zihin haritası tekniğinin ilköğretim düzeyinde öğretmenler tarafından kullanım alanları ise başlıca şu şekillerde olabilir:

• ünite veya konuya girişte, konunun bir bütün olarak sunulmasında;

• ünite sonunda, konunun özetlenmesinde; • belirli gün veya haftalarda, hem konuların

açıklanmasında, hem de plan yapılmasında; • öğrencilerin bireysel veya okul

etkinlikleriyle ilgili planlar yapmalarında; • öğrencilerin kendileriyle ilgili farkındalık

kazanmalarında; • öğretmenlerin öğretim etkinliğini

değerlendirmelerinde; • güncel bir konunun detaylı incelenmesinde; • hikaye, öykü, kitap, vb. özetlerinde.

38

Kullanım şekli Zihin Haritası tekniğinin

kullanımında iki temel malzemeye gereksinim vardır:

Çizgisiz , en az A4 boyutunda kağıt (eğer mümkünse A3 boyutunda kağıt tercih edilmelidir). Kağıt, yatay olarak kullanılmalıdır.

Renkli kalemler (mümkünse çok sayıda renkte ve farklı kalınlıklarda keçeli kalemler)

 

39

• Gerekli malzemenin temin edilmesinden sonra zihin haritasının konusu seçilir. Eğer konu bilgi aktarımı ise, öncelikle konuyla ilgili verilerin toplanması, bu bilgilerin incelenmesi gereklidir (örneğin bir hikaye, öykü, kitap, vb. özeti ise öncelikle okunması gereklidir). Eğer konu bir plan veya proje türü etkinlik ise, harita çiziminde “beyin fırtınası” tekniği kullanılmalıdır. Bu nedenle beyin fırtınası tekniğinin zihin haritasından önce ele alınması gereklidir. Eğer bu yapılamıyorsa, zihin haritasını yaparken düşüncelerin tamamen serbest bırakılmasına ve akla gelen her türlü düşüncenin kaydına özen gösterilmesine dikkat edilmelidir.  

40

Bir örnek Kağıdın tam ortasına, merkeze,

üzerinde düşündüğünüz kavramı, konuyu ya da problemi özetleyen ve en fazla bir iki sözcükle ifade edilebilen bir şey yazın. Bunu bir çember ya da elips içine alın. Sonra bu konu ile ilgili aklınıza ilk gelen kavramları yine benzer şekilde anahtar sözcüklerle merkezden uzaklaşarak yazın, bunların da etrafını çizin ve kalın çizgilerle merkeze bağlayın. Anahtar sözcükler, resimler ve grafikler kullanmaktan çekinmeyinkaldığını fark edeceksiniz.

41

• . Daha sonra aklınıza gelen detayları biraz daha uzağa yazın ve farklı renkler kullanarak, çizgi kalınlığınızı incelterek bunları da daha önce oluşturmuş olduğunuz yan kavramlara bağlayın. Fikirleriniz geliştikçe ya da aklınıza yepyeni şeyler geldikçe zihin haritanızı değiştirmekten ve gerekirse yeni baştan çizmekten çekinmeyin. Birbirinden uzak iki grup arasında bir ilişki olduğunu düşündüğünde yine renkli bir kalemle bunlar arasında birer çizgi çizerek bağlantıyı vurgulayın.

Yukarıdaki prensipleri takip ederek oluşturacağınız bir zihin haritasının küçük bir alanda geleneksel yöntemlere kıyasla çok daha fazla bilgi barındırdığını ve kolayca aklınızda

42

,

43

ZİHİN HARİTASI 1

44

Sağlayacağı Yarar 1. Not tutarken, planlama yaparken ya da bir

kitaptan önemli yerleri not ederken, sıradan insanlar gibi sayfalarca kağıda ihtiyacınız olmayacak. Çünkü tüm bunları tek bir sayfa üzerinde gerçekleştirebileceksiniz.

2. Konuları, kendinize özgü anahtar kelimeler, simgeler ve resimlerle ifade edeceğiniz için beyninizin sağ ve sol bölümünü birlikte kullanıyor olacaksınız.

3. Tuttuğunuz notları, yıllar sonra da hatırlıyor olacaksınız, hem de bütün halinde. (Sıradan not tutma yönteminde, bütünlük sağlanamaz ve hatırlama oranı üzerinden zaman geçtikçe azalır)

45

4. Hedeflerinizi belirlerken, konular arasında daha önce hiç fark etmediğiniz ilişkileri göreceksiniz.

5. Zamandan kazanacaksınız. 6. Bu yöntemi kullanmanın verdiği özgüveni

hissedeceksiniz. Bu yöntemle çalışmaya başladığınızda, zihninizin nasıl yapılandığını daha iyi görecek ve yeni bilgileri beyninizin sağ bölümünü de kullanarak kaydetmeyi alışkanlık haline getireceksiniz.

46

47

Değerlendirme

• 1-Dahilerin not alma yöntemlerinden esinlenen Tony buzan tarafından ortaya konmuş, fikir üreten ve düzenleyen beyni bir bütün olarak çalıştıran not tutma metodu hangisidir?

• 2-Zihin haritaları hangi amaçlar için kullanılır?• 3-Zihin haritaları nasıl kullanılır?

48

Teşekkürler RAHMİ SEMİZ

49