Zeszyt Metodyczny Rybnickiej Platformy Poradnictwa Zawodowego ...

ZESZYT METODYCZNY Rybnickiej Platformy Poradnictwa Zawodowego

1

SPIS TREŚCI

WSTĘP ................................................................................................................................................ 2

1. PRZYGOTOWANIE DO ASSESSMENT CENTER - Jacek Żyro, Hanna Malinowska, Joanna

Szary, Powiatowy Urząd Pracy w Rybniku ................................................................................... 3

2. JAK ODNALEŹĆ SIĘ NA RYNKU PRACY? PLANOWANIE WŁASNEJ KARIERY

ZAWODOWEJ - Mirosława Mitra, Powiatowy Urząd Pracy w Rybniku ...................................66

3. PROGRAM ZAJĘĆ WARSZTATOWYCH Z ORIENTACJI ZAWODOWEJ: POZNAJEMY

ZAWODY Z GRUPY MECHANICZNEJ I ODZIEŻOWEJ - Sabina Ficek, Rybnickie Centrum

Edukacji Zawodowej - CKUoP w Rybniku .................................................................................86

4. JAK PRZYGOTOWAĆ SIĘ DO ROZMOWY KWALIFIKACYJNEJ – TRUDNE PYTANIA

PRACODAWCY - Dorota Porwoł, Zespół Szkół nr 6 w Rybniku ...........................................102

5. POZNANIE SIEBIE WARUNKIEM WŁAŚCIWEGO WYBORU DALSZEGO

KSZTAŁCENIA - Danuta Sojka, Zespół Szkół nr 5 im. J. Rymera w Rybniku .......................114

6. W JAKIM ZAWODZIE MNIE WIDZISZ - Joanna Białas, Zespół Szkół Ekonomiczno-

Usługowych w Rybniku .............................................................................................................129

7. OKREŚLANIE I ROZWIJANIE SFER OSOBOWOŚCI W ZAKRESIE: UZDOLNIEŃ,

ZAINTERESOWAŃ ORAZ UMIEJĘTNOŚCI ZAWODOWYCH - Izabela Muzyka, Poradnia

Psychologiczno-Pedagogiczna w Rybniku ................................................................................132

8. WOLONTARIAT TO TEŻ PRACA - Ewelina Marszołek-Polańczyk, Punkt Pośrednictwa

Pracy OHP w Rybniku ...............................................................................................................140

9. METODY SOCJOLOGII EMPIRYCZNEJ W SŁUŻBIE PORADNICTWA ZAWODOWEGO

- Jacek Żyro, Powiatowy Urząd Pracy w Rybniku ....................................................................146


2

WSTĘP

Szanowni Państwo

Oddajemy w Państwa ręce drugi numer zeszytu metodycznego przygotowanego

i opracowanego przez Rybnicką Platformę Poradnictwa Zawodowego, zawierającego

gotowe materiały do prowadzenia zajęć zarówno z uczniami jak i osobami bezrobotnymi.

Publikacja składa się z materiałów metodycznych przygotowanych przez praktyków

na co dzień prowadzących warsztaty z zakresu poradnictwa zawodowego. Zawiera ona

między innymi kompleksowo przygotowany materiał szkoleniowy z zakresu przygotowania

osób poszukujących pracy do Assessment Center, scenariusz zajęć z preorientacji

zawodowej, przybliżający grupę zawodów odzieżowych i mechanicznych, a także

konspekty zajęć przygotowujących młodzież do optymalnego wyboru zawodu

i wiele innych, świetnych materiałów metodycznych udostępnionych przez doradców

zawodowych z instytucji zrzeszonych w Rybnickiej Platformie Poradnictwa Zawodowego.

Rybnicka Platforma Poradnictwa Zawodowego od wielu lat realizuje misję świadomego

wyboru zawodu poprzez promowanie całożyciowego poradnictwa zawodowego. Skupia ona

w swoich szeregach przedstawicieli szkół, powiatowego urzędu pracy, ośrodka pomocy

społecznej oraz instytucji reprezentującej przedsiębiorców. Jest sześciokrotną laureatką

Ogólnopolskiego Tygodnia Kariery. Jesteśmy przekonani, że publikacja przez nią

przygotowana pomoże Państwu w codziennej pracy doradcy zawodowego.

Anna Michalczyk

Dyrektor

Powiatowego Urzędu Pracy

w Rybniku


3

1. PRZYGOTOWANIE DO ASSESSMENT CENTER

Jacek Żyro, Hanna Malinowska, Joanna Szary

Powiatowy Urząd Pracy w Rybniku

Cel

Przygotowanie osób do uczestnictwa w specjalistycznej sesji Assessment Center

- AC (tłumaczonej często jako centrum zintegrowanej oceny) stosowanej głównie

przez firmy doradztwa personalnego - poprzez pokazanie jak największej liczby metod

i ćwiczeń służących ww. firmom do określenia kompetencji potencjalnych pracowników,

obrazowanych przez zachowania i postawy wymagane na rekrutowanym stanowisku.

Program szkolenia nie jest opisem służącym do przygotowania i przeprowadzenia

pełnej sesji AC – nie zawiera bowiem fazy przygotowawczej, m.in.: określenia profilu

kompetencyjnego danego stanowiska z wykorzystaniem panelu ekspertów, doboru ćwiczeń

do danej kompetencji, przygotowania asesorów itp. Celem szkolenia

jest zapoznanie uczestników z podstawowymi metodami stosowanymi w AC,

m.in.: symulacje, dyskusje grupowe, koszyk zadań (in-basket), prezentacje,

techniki psychometryczne itp. wraz z dokładnym omówieniem powyższych metod.

Najważniejszym celem warsztatów jest przygotowanie uczestników do pozytywnego

przejścia przez sesję AC przygotowaną przez specjalistyczne firmy doradztwa personalnego.

Osoby prowadzące

Ze względu na złożoność szkolenia, osobami prowadzącymi (2 osoby) powinni być

doświadczeni doradcy zawodowi (bardzo pomocne może być posiadanie wykształcenia

psychologicznego).

Czas trwania

4 dni po 3 godziny zegarowe.


4

Metody prowadzenia warsztatów

Miniwykład, praca indywidualna i w parach, ćwiczenia grupowe, pogadanka, symulacje,

koszyk zadań, studium przypadku (case study), burza mózgów, testy itp. Uczestnicy

otrzymają pełny zestaw materiałów pomocniczych do prawidłowego przebiegu zajęć.

Materiały dydaktyczne

Laptop, projektor multimedialny, tablica interaktywna, prezentacja multimedialna,

flipchart, kserokopie materiałów informacyjnych, artykuły prasowe, mazaki, kartki,

długopisy, ołówki, kredki, arkusze papieru, linijki, kleje itp.

Uczestnicy

Osoby zainteresowane poznaniem metod i technik stosowanych w centrach AC, głównie

osoby z wyższym wykształceniem, poszukujące pracy na stanowiskach kierowniczych i/lub

specjalistycznych.

Przebieg zajęć:

Dzień pierwszy.

1. Wstęp – przedstawienie celu szkolenia, założeń, przybliżenie metody

AC – prowadzący bardzo ogólnie omawiają założenia tej metody rekrutacyjnej

– na tym etapie nie można zdradzić prawdziwego celu ćwiczeń, jakie będą

wykonywać uczestnicy. Wskazówki dla prowadzących oraz podstawowy opis

metody AC zawarty jest w załączniku 1. Czas trwania wstępu – 10 min.

2. Ćwiczenie integrujące: prezentacja uczestników – np. ćwiczenie: wywiad z gwiazdą

opracowane na podstawie ćwiczenia „Dziennikarz” Paszkowskiej-Rogacz, Warsztat

pracy europejskiego doradcy kariery zawodowej, praca w parach

– zebranie najciekawszych informacji o partnerze (np. osoba, która siedzi obok)

w formie wywiadu, następnie wzajemne przedstawienie się na forum grupy

– 30 min.

3. „Kodeks Pracy” – ustalenie zasad szkolenia – np. omówienie zasad przebiegu zajęć

przez uczestników w podgrupach, zaprezentowanie oczekiwań dot. kursu przez


5

wybraną osobę z grupy, zapisanie wspólnie uzgodnionych zasad na tablicy

i podsumowanie przez prowadzącego – 15 min.

4. Ćwiczenie koszyk zadań – załącznik 2, praca indywidualna, po wykonaniu ćwiczenia

dyskusja i omówienie jego celu: zbadanie umiejętności dokonywania selekcji

informacji i podejmowanie trafnych decyzji w krótkim czasie. Badane

są m.in. takie cechy i umiejętności jak: komunikacja, samodzielność, podejmowanie

decyzji pod presją czasu, umiejętność delegowania zadań, umiejętności adaptacyjne.

Czas na wykonanie ćwiczenia - 4 minuty (prowadzący muszą mierzyć czas).

Omówienie ćwiczenia z wykorzystaniem Macierzy Eisenhower'a oraz Zasady Pareto

– załącznik 3. Czas trwania całego ćwiczenia - 30 min.

5. Ćwiczenie – swobodna dyskusja na kontrowersyjny temat - na forum całej grupy.

Prowadzący podają temat do dyskusji, np.: Mężczyźni lub kobiety są lepszymi

menadżerami, W pracy nie ma przyjaciół, Cel uświęca środki itp. (dobór tematu

zależy od pomysłowości prowadzącego oraz od uczestników grupy: ich wieku, płci,

doświadczenia zawodowego, życiowego itp. Kontrowersyjność tematu powinna

zachęcić uczestników do ożywionej dyskusji, przez co łatwiej obserwować

ich zachowania). Wybierając wariant metody: dyskusję bez przydziału ról uczestnicy

wchodzą w role, które są im najbliższe i najłatwiej jest im je przyjąć. Alternatywną

formą ww. ćwiczenia jest wariant: dyskusja z przydzielonymi rolami. W tym

przypadku można zaobserwować jak uczestnicy potrafią wcielić się

w wylosowaną przez siebie rolę. Dodatkowo w omawianym ćwiczeniu oceniana jest

umiejętność negocjacji, asertywność, umiejętność przekonywania do swoich racji,

osiąganie kompromisów. Asesorami są prowadzący. Opis metod w załączniku

1. Czas na wykonanie ćwiczenia - 10 min. (prowadzący muszą mierzyć czas), jeżeli

dyskusja - z punktu widzenia celu ćwiczenia - jest ciekawa, ożywiona, wartościowa

itp. można czas trwania ćwiczenia trochę przedłużyć. Po przeprowadzeniu ćwiczenia

należy omówić jego cel, czyli co w trakcie prawdziwych sesji AC jest oceniane przez

asesorów. Czas trwania całego ćwiczenia - 30 min.


6

6. Przerwa (ilość i czas przerw powinien być dostosowany do aktualnych potrzeb

uczestników szkolenia, prowadzący musi obserwować kursantów i elastycznie

reagować) – 10 min.

7. Testy zdolności werbalnych. Zestaw łamigłówek językowych można wykorzystać

jako przerywnik pomiędzy ćwiczeniami lub rozdać je jako pracę domową, ważne

żeby w trakcie omówienia zaznaczyć, że tego typu testy są wykorzystywane, aby

poznać poziom kompetencji językowych (w sesjach AC mogą być wykorzystywane

różne poziomy trudności w zależności od rodzaju stanowiska. Zadania mogą

dotyczyć również języków obcych). Prowadzący podkreślają, że w prawdziwej sesji

AC jest określony czas na rozwiązanie zadań – z reguły dosyć krótki. Czas trwania

całego ćwiczenia z omówieniem - 15 min – załącznik 4.

8. Ćwiczenia - studium przypadku. Prowadzący rozdają przykładowe ćwiczenia

– załącznik 5. Uczestnicy samodzielnie opracowują optymalne rozwiązania

problemu. Wybrane osoby, ochotnicy lub, w zależności od możliwości czasowych,

wszyscy uczestnicy przedstawiają je na forum grupy, czas na przedstawienie

rozwiązania – 3 min. Prowadzący omawiają ćwiczenie i podsumowują najlepsze

rozwiązania. W omawianym ćwiczeniu oceniane są: zdolności komunikacyjne,

umiejętność planowania i organizacji pracy, analityczne myślenie, podejmowanie

trafnych decyzji, merytoryczna zawartość propozycji. Czas trwania całego ćwiczenia

- 35 min.

9. Podsumowanie i zakończenie zajęć. Przy pomocy ćwiczenia: wezwanie do rundki

– każdy z uczestników wypowiada się krótko nt. emocji, opinii itp. dot. pierwszego

dnia zajęć. Ćwiczenie to daje także możliwość prowadzącym odniesienia się

do uwag uczestników - 5 min.

Dzień drugi.

1. „Starter” – ćwiczenie wprowadzające do zajęć (na każdy dzień zajęciowy

należy przygotować inne, krótkie ćwiczenie ułatwiające „wejście” uczestników

szkolenia w rytm pracy oraz bliższe poznanie, integrację, zwiększenie otwartości na


7

inne ćwiczenia oraz zadania – może to być np. losowanie przygotowanych przez

prowadzących pytań na dowolne tematy i odpowiadanie na nie przez uczestników na

forum całej grupy lub imię plus jedna najważniejsza cecha charakteru albo wybrany

przez prowadzącego uczestnik zadaje pytanie na dowolny temat osobie siedzącej

obok, która po udzieleniu odpowiedzi pyta następna osobę itd.

aż do momentu, gdy kolejka dojdzie do osoby zaczynającej ćwiczenie) – 5 min.

2. „Lusterko wsteczne” (Metody grupowego poradnictwa zawodowego - Kurs

Inspiracji cz. II, Krajowy Urząd Pracy, Warszawa 1998) – przypomnienie przez

uczestników poprzedniego dnia zajęć – np. co zapamiętali, czego nie zrozumieli itp.

- komentarz uzupełniający prowadzącego, możliwość zebrania informacji zwrotnej

i natychmiastowego ustosunkowania się do pojawiających się problemów,

omówienie niewłaściwie zrozumianych zagadnień itp. - 15 min.

6. Praca w 2 podgrupach – ćwiczenie: zaplanowanie idealnego osiedla mieszkaniowego

z wykorzystaniem kamery, prezentacja pomysłów na plakatach na forum całej grupy.

Asesorami są prowadzący. Można również poprosić o wcielenie się w rolę

obserwatorów 2 uczestników (należy ich przygotować: powinni obserwować

zachowania uczestników, role jakie przyjmują, czy są aktywni, czy wycofani itp. –

starać się nie oceniać osób personalnie, można dać asesorom przykłady ról zawarte

w załączniku 6). Omówienie ćwiczenia przez prowadzących, pokazanie

na przykładzie ww. ćwiczeń ról przyjmowanych przez uczestników. Oceniane przez

asesorów mogą być m.in.: umiejętność współpracy w grupie, konfliktowość,

otwartość na pomysły innych osób, trafność proponowanych pomysłów, aktywność

– przyjmowanie roli lidera, komentatora itp. zdolność do kompromisu itp. - 40 min.

Alternatywnym przykładem powyższego ćwiczenia może być: - przeprowadzenie

„kampanii pronikotynowej oraz kampanii pronarkotykowej” – przebieg ćwiczenia

jak w opisie powyżej (kontrowersyjność kampanii ma na celu sprawdzenie wśród

uczestników kreatywności, umiejętności zachowania się w nietypowej sytuacji itp.).

7. Przerwa (zasady jak w opisie dot. dnia pierwszego) – 10 min.


8

8. Testy zdolności matematycznych (podstawowe typy działań matematycznych)

- załącznik 7. Uczestnicy mają do wyboru różne poziomy trudności (K - basic

– poziom najniższy, K3 – poziom najwyższy). Podobnie jak w ćw. 7 z dnia

pierwszego testy można wykorzystać jako przerywnik pomiędzy ćwiczeniami. Czas

trwania ćwiczenia – 30 min. (w tym czas na rozwiązanie testów – 20 min

i czas na omówienie wyników – 10 min.). W profesjonalnej sesji AC celem

uczestnika jest prawidłowe rozwiązanie testu o jak najwyższym poziomie trudności

w określonym czasie. W niektórych sesjach AC osoby indywidualnie decydują

o poziomie od którego rozpoczną rozwiązywanie testu. Jeśli wybrany przez

uczestnika test okaże się dla niego zbyt trudny, może poprosić o poziom łatwiejszy.

Tego typu testy mają na celu nie tylko sprawdzenie wiedzy uczestnika sesji

AC ale również mogą służyć m.in. ocenie umiejętności zarządzania czasem

czy zdolności strategicznych.

9. Ćwiczenie - z wykorzystaniem kamery - spotkanie „jeden na jeden”. Podział

dobrowolny, losowy lub celowy uczestników na grupę „kierowników”

i „pracowników” – przygotowanie ról, opracowanie strategii prowadzenia rozmów

w poszczególnych grupach. wybór kierownika i pracownika lub pracowników

do odgrywania scenki. Przeprowadzenie ćwiczenia – kierownik vs. pracownik, który

jest np.: wypalony lub zaniedbujący swoje obowiązki lub aspirujący

do zastąpienia obecnego kierownika itp.

Alternatywną formą ww. ćwiczenia może być spotkanie z zespołem: np. kierownik

vs. skłóceni pracownicy lub niezadowoleni z podziału obowiązków lub protestujący

przeciwko zbyt niskim podwyżkom, płacom itp. Czas trwania scenek symulacyjnych

– max. 10 min. Omówienie postępowania kierownika i sposobów rozwiązania przez

niego konfliktu, poznanie opinii „aktorów” scenek oraz pomysłów alternatywnych

całej grupy. Bardzo ważną kwestią jest, aby prowadzący wyraźnie podkreślili,

że oceniana jest odgrywana rola, a nie osoba, która ją odgrywa. Jest to szczególnie


9

istotne, gdy dany „aktor” jest bardzo niezadowolony ze swojego wystąpienia – może

to wpłynąć na zaniżenie jego samooceny (zobacz załącznik 1 – podpunkt: asesorzy).

Na zakończenie prowadzący omawiają cel ćwiczenia, elementy, które oceniają

u potencjalnego kierownika prawdziwi asesorzy m.in.: umiejętność słuchania,

prowadzenia rozmowy, podejmowania trafnych decyzji, obrony swoich

argumentów, umiejętnego zażegnywania sporów i sytuacji problemowych, kultury

osobistej kierownika, znajomości zagadnień fachowych itp. Czas trwania całego

ćwiczenia – 40 min.

10. Testy zdolności logicznych – kombinatoryka (zasady stosowania jak w ćw. 8 z dnia

drugiego) - załącznik 8. Czas trwania ćwiczenia – 25 min (w tym czas

na rozwiązanie testów – 20 min i czas na omówienie wyników – 5 min).

11. Podsumowanie i zakończenie zajęć - patrz punkt 8, dzień pierwszy. W razie, gdy

prowadzący widzą, że któryś z uczestników jest wyraźnie np. podłamany,

niezadowolony z rezultatów swoich ćwiczeń, warto indywidualnie omówić

poszczególne ćwiczenia i pokazać udane aspekty, co było zrobione dobrze,

ewentualnie nad czym warto popracować. Nie należy pozostawiać uczestnika

z negatywnymi odczuciami – 15 min.

Dzień trzeci.

1. „Starter” – ćwiczenie wprowadzające (opis j.w.) – 5 min.


Inspiracji cz. II, Krajowy Urząd Pracy, Warszawa 1998) - opis j.w. – 15 min.

3. Ćwiczenie „Drakula powstał z grobu” (A. Kirby, Gry szkoleniowe. Materiały dla

trenerów. Zestaw 2, Oficyna Ekonomiczna 2002) – załącznik 9. Dwie osoby zostają

wyznaczone do roli obserwatorów; pozostali uczestnicy dzielą się na dwie grupy.

Zadanie polega na rozwiązaniu problemu w sytuacji, w której żaden

z zespołów nie dysponuje wszystkimi potrzebnymi informacjami. Oceniane

są umiejętności negocjacji, komunikacji, rozwiązywania problemów, oraz

zadawania trafnych pytań. Czas trwania ćwiczenia – 80 minut.


10

4. Przerwa (zasady jak w opisie dot. dnia pierwszego) – 10 min.

5. Ćwiczenie w podgrupach - „Sprzedawca pomysłów” (Rozwijanie indywidualnych

cech ułatwiających zdobycie zatrudnienia. Materiały szkoleniowe, Krakowskie

Centrum Dialogu Społecznego 2011). Przygotowanie prezentacji o dowolnej

formie, mającej na celu przekonanie klienta do zakupu niepotrzebnej mu rzeczy,

np. sprzedaż bikini Eskimosowi – czas trwania 40 min.

6. Testy zdolności myślenia przestrzennego (zasady stosowania jak w ćw. 8 z dnia

drugiego) - załącznik 10. Czas trwania ćwiczenia – 25 min (w tym czas

na rozwiązanie testów – 20 min i czas na omówienie wyników – 5 min).

7. Podsumowanie dnia – 5 min.

Dzień czwarty.

1. „Starter” – ćwiczenie wprowadzające (opis j.w.) – 5 min.


Inspiracji cz. II, Krajowy Urząd Pracy, Warszawa 1998) - opis j.w. – 15 min.

3. Ćwiczenie w podgrupach - plakat. Uczestnicy zostają losowo podzieleni na dwa

rywalizujące ze sobą zespoły. Każdy zespół otrzymuje instrukcję z listą zadań

do wykonania (załącznik 11) oraz materiały: kartkę formatu A1, linijkę, długopisy,

ołówek, kredki, klej. Po zakończonym ćwiczeniu omawia się następujące

zagadnienia: zaangażowanie oraz kreatywność poszczególnych członków zespołu,

wyłonienie się liderów, sposoby podejmowania decyzji, delegowanie zadań,

pojawienie się konfliktów, możliwości usprawnienia pracy zespołu, działanie pod

presją czasu. Czas trwania całego ćwiczenia - 50 min.

4. Przerwa – 10 min.

5. Ćwiczenie indywidualne: autoprezentacja z wykorzystaniem kamery. Temat

wystąpienia, np.: przedstawienie siebie jako odpowiedniego specjalisty

w posiadanym zawodzie, przekonanie do siebie przyszłych pracodawców. Czas

prezentacji maksymalnie – 3 min. (prowadzący muszą mierzyć czas). Informacji

zwrotnej mogą udzielić prowadzący i/lub uczestnicy. Prowadzący muszą wcześniej


11

ustalić zasady udzielania informacji zwrotnej (np. co było przekonujące i dlaczego,

co należy poprawić i dlaczego). Informacja zwrotna może mieć różne formy: ustną,

pisemną, film nagrany na kamerze. Oceniana jest umiejętność komunikowania się,

przekonywania, dobierania argumentów, radzenia sobie w trudnych sytuacjach.

Czas trwania całego ćwiczenia - 50 min.

Alternatywną formą ww. ćwiczenia może być prezentacja przez uczestników

wylosowanego lub posiadanego ze sobą przedmiotu. Przeprowadzenie prezentacji

– ok. 3 min. na osobę i przekonanie słuchaczy o jego zaletach lub różnych

możliwościach zastosowania lub przekonania do jego zakupu itp. Na zakończenie

prowadzący omawiają cel przeprowadzonych ćwiczeń.

8. Testy zdolności technicznych (zasady stosowania jak w ćw. 8 z dnia drugiego)

- załącznik 12. Czas trwania ćwiczenia – 30 min (w tym czas na rozwiązanie testów

– 20 min i czas na omówienie wyników – 10 min).

9. Podsumowanie zajęć, przypomnienie wszystkich metod stosowanych podczas sesji

AC, udzielenie rad i przedstawienie korzyści z uczestnictwa w takiej sesji

- załącznik 13, omówienie ciekawostek, wykorzystanie doświadczeń uczestników

dot. prawdziwych sesji. Podanie literatury, przydatnych stron, linków

itp. – 15 min.

10. Zakończenie zajęć: wykorzystanie metod ewaluacyjnych (w celu uzyskania jak

najpełniejszej oceny warsztatów warto zastosować zasadę triangulacji

metodologicznej - patrzenie na przedmiot badań z punktu widzenia różnych metod

badawczych – czyli wykorzystanie kilku metod ewaluacyjnych badających dane

ilościowe i jakościowe), np. wykorzystanie metody obserwacyjnej (metodę

tę należy stosować w trakcie całego przebiegu zajęć, bliższy opis metody

w artykule: Metody socjologii empirycznej w służbie poradnictwa zawodowego),

wezwanie do rundki (każdy z uczestników wypowiada swoje odczucia, opinie,

emocje itp. – można ją przeprowadzić np. w trakcie podsumowania zajęć),

wypełnienie krótkiej ankiety ewaluacyjnej (ankieta audytoryjna grupowa


12

- niezwykle przydatna technika zbierania informacji, zwłaszcza danych ilościowych

w krótkim czasie nt. przebiegu warsztatów) - 5 min. - załącznik 14.

W załączniku 15 zamieszczono tabelę z czasowym rozkładem zajęć.

Bibliografia:

1. Dale M., Skuteczna rekrutacja i selekcja pracowników. Oficyna Ekonomiczna, Kraków

2001.

2. Sidor-Rzadkowska M., Kształtowanie nowoczesnych systemów ocen pracowników.

Oficyna Ekonomiczna, Kraków 2001.

3. Metoda grupowego poradnictwa zawodowego Kurs Inspiracji cz. II, Zeszyt

informacyjno-metodyczny nr 11, Warszawa 1998.

4. Kwartalnik Doradca Zawodowy nr 3/2007, Fundacja Realizacji Programów Społecznych,

Warszawa 2007.

5. Kwartalnik Doradca Zawodowy nr 4/2007, Fundacja Realizacji Programów Społecznych,

Warszawa 2007.

6. Paszkowska-Rogacz A., Warsztat pracy europejskiego doradcy kariery zawodowej,

KOWEZiU, Warszawa 2002.

7. Wood R., Payne T,. Metody rekrutacji i selekcji pracowników oparte na kompetencjach,

Oficyna Ekonomiczna, Kraków 2006.

8. Kirby A., Gry szkoleniowe. Materiały dla trenerów. Zestaw 2, Oficyna Ekonomiczna

2002.

9. Rozwijanie indywidualnych cech ułatwiających zdobycie zatrudnienia. Materiały

szkoleniowe, Krakowskie Centrum Dialogu Społecznego 2011.


13

Załącznik 1. Materiały dla prowadzących

Wprowadzenie – geneza AC

W literaturze przedmiotu można znaleźć informację o tym, że już 1500 lat temu w Indiach

kandydaci na wysokie stanowiska byli poddawani różnym testom i obserwacjom, jednakże

rzeczywistych początków Assessment Center (AC) należy dopatrywać się w metodzie

wykorzystywanej do selekcji oficerów w siłach powietrznych armii niemieckiej w latach 30.

XX w. W trakcie II Wojny Światowej metoda ta wykorzystywana była w armii brytyjskiej

(Officer Selection Board) oraz do selekcji i rekrutacji oficerów Royal Navy (Admiralty

Interview Board). Również w USA wykorzystywano tę metodę w trakcie selekcji oficerów

wywiadu. Pierwszym znaczącym, cywilnym zastosowaniem metody

AC było jej wdrożenie w amerykańskiej firmie AT&T. Organizacja ta opracowała, wcieliła

w życie i rozwinęła program oceny rozwoju kadry menadżerskiej. Na początku lat 50. XX

w. AT&T koncentrowała się głównie na identyfikowaniu osób, które miały możliwość

rozwoju i budowania kariery menadżerskiej niezależnie od wykształcenia

i wcześniejszego doświadczenia zawodowego. Inne firmy, skuszone skutecznością

i efektywnością AC w AT&T, zaczęły adaptować tę metodę do własnych celów. Wraz

z ekspansją amerykańskich korporacji, metoda ta rozprzestrzeniła się początkowo

w Europie, a potem również w innych rejonach świata. W Polsce obecna na rynku

od końca lat 90. Obecnie, wraz z rozwojem sieci internetowej, coraz częściej stosowana jest

metoda tzw. e-Assessment Centre, która przybiera formę interaktywną, jednak ma ona duże

ograniczenia w stosunku do metody tradycyjnej.

Źródło: (http://pl.wikipedia.org/wiki/Assessment_center).

Wskazówki dla prowadzących

Osoby przeprowadzające warsztat AC muszą stopniowo wprowadzać uczestników

w metodykę i poznawanie przez nich celu poszczególnych ćwiczeń. Uczestnicy nie mogą

być świadomi, jakie jest właściwe znaczenie danego ćwiczenia – czyli, co jest badane

i obserwowane. Jeżeli będą wykonywane podobne ćwiczenia, ich właściwe znaczenie należy

omówić po całej serii ćwiczeń.

http://pl.wikipedia.org/wiki/Assessment_center


14

Podsumowując metody stosowane w AC do oceny kompetencji należy zwracać uwagę,

na to, że poziom kompetencji potrzebny do wykonywania danego stanowiska jest zależny

od potrzeb danej firmy, nie zawsze musi to być poziom najwyższy, często wystarczy

przeciętny (patrz definicja kompetencji). Bardzo ważne jest omówienie zagadnienia

związanego z osiągnięciem sukcesu zawodowego: nie trzeba umieć wszystkiego, być

we wszystkim najlepszym – ale należy znać swoje kompetencje, umiejętności, mocne

i słabe strony, aby w jak najlepszy sposób dostosować je do odpowiadającego

im stanowiska. Prowadzący nie powinni pozostawiać uczestników z wątpliwościami,

zaniżoną samooceną, niewłaściwym zrozumieniem opinii asesorów lub grupy. Wszystkim

uczestnikom należy przedstawić informację zwrotną, najlepiej jest to zrobić w formie

indywidualnych konsultacji, wyjaśniając uzyskane wyniki, omawiając dokładnie wykonanie

poszczególnych zadań w odniesieniu do potencjalnych kompetencji potrzebnych na danym

stanowisku. W razie konieczności zaplanować sesje doradczo-coachingowe służące

niwelacji deficytów i wypracowaniu konkretnych działań rozwojowych.

Definicja kompetencji

Na potrzeby omawianych warsztatów można przyjąć definicję kompetencji jako wiedzę,

umiejętności i postawy warunkujące zachowania, umożliwiające realizację zadań

zawodowych. Oznacza to że posiadanie danej kompetencji jest równoznaczne z wiedzą, jak

należy się zachować w danej sytuacji (wiedza), zastosowanie tej wiedzy w konkretnych

sytuacjach zawodowych (umiejętności) oraz posiadanie motywacji do zachowania się

w oczekiwany sposób (postawa).

Należy dodać, że kompetencje opisywane są poprzez zachowania, które mogą być

obserwowane przez przeszkolonych asesorów oraz mają formę skali.

Źródło: Doradca Zawodowy nr 3/2007.


15

Przykład skali kompetencji

Poziom Charakterystyka

Niski

Brak zachowań świadczących o posiadaniu danej kompetencji

w stopniu pozwalającym na realizację odpowiednich zadań.

Uczący się

Przyswojenie kompetencji w stopniu podstawowym. Wymagane jest

aktywne wsparcie i nadzór ze strony bardziej doświadczonych osób.

Dobry

Kompetencja przyswojona w stopniu dobrym – pozwalającym

na samodzielne, praktyczne jej wykorzystanie w trakcie realizacji

zadań zawodowych.

Zaawansowany

Kompetencja przyswojona w stopniu bardzo dobrym – pozwalającym

na bardzo dobra realizację zadań z danego zakresu oraz

przekazywanie innym własnych doświadczeń.

Wybitny

Kompetencja przyswojona w stopniu doskonałym. Zdolność

do twórczego wykorzystania i rozwijania wiedzy, umiejętności

i postaw właściwych danemu zakresowi działań.

Źródło: materiał wewnętrzny ProFirma Sp. z o.o. (Filipkowska, Jurek, Molenda, 2004)

w Doradca Zawodowy nr 3/2007.


16

Poniższy wykres przedstawia wizualizację oceny kompetencji – porównanie poziomu

kompetencji wymaganych na danym stanowisku – linia ciągła, z poziomem rzeczywistym

danego kandydata – linia przerywana.

Źródło: materiał wewnętrzny ProFirma Sp. z o.o. (Filipowicz, 2004) w Doradca Zawodowy

nr 3/2007.

Asesorzy

Osoby odpowiednio przeszkolone i przygotowane zawodowo do przeprowadzania oceny

kompetencji uczestników sesji. Z reguły jeden asesor ocenia ok. 2-3 osób oraz sporządza

indywidualny raport na temat obserwowanych osób. Podstawowym narzędziem diagnozy

jest obserwacyjna skala behawioralna. Po zakończeniu sesji odbywa się narada asesorów,

w trakcie której ustalane są oceny kompetencji każdego uczestnika w poszczególnych

zadaniach. Ponieważ każdego uczestnika obserwuje kilku asesorów, oceny zawierają wysoki

stopień wiarygodności.

Na potrzeby opisywanych warsztatów asesorami powinny być osoby prowadzące. Można

poprosić o wykonywanie tego zadania także uczestników zajęć, udzielając

im odpowiedniego instruktażu – „asesorzy” powinni obiektywnie opisywać tylko

Elastyczność

Orientacja na wynik

Innowacyjność

Rozwiązywanie problemów

Podejmowanie decyzji

Organizowanie

Motywowanie

1

2

3

4

5


17

zachowania uczestników i ich słowa, nie dodając wartościujących komentarzy. Wspomagać

powinni się zapisywaniem obserwacji na kartce.

Prowadzący mogą także wykorzystać kamerę. Uczestnicy powinni „oswoić się” z kamerą.

Najlepiej gdyby kamera stała na statywie i była postrzegana przez nich, jako „element”

wystroju wnętrza - o nagrywaniu ćwiczeń należy ich poinformować, nie zdradzając jednak

im celu nagrywania. Nagrane ćwiczenie może doskonale służyć do omówienia zachowań,

autoanalizy uczestników – spojrzenia na siebie „chłodnym” okiem kamery.

Jak widać, rolą i zadaniem asesorów w ww. zajęciach jest - tak jak i całych warsztatów

- pokazanie uczestnikom metodyki AC. Ćwiczenia nie mają na celu zbadania określonego

profilu kompetencyjnego na dane stanowisko – są tylko przykładem metod stosowanych

w firmach doradztwa personalnego w trakcie sesji AC.

Metody wykorzystywane w AC:

Zadania indywidualne:

- koszyk zadań (ang. In-basket, In-tray, In-box) - ćwiczenie indywidualne polegające

na analizie zbioru dokumentów oraz podejmowaniu na ich podstawie wielu decyzji,

wymagających przygotowania i opracowania precyzyjnego planu działania.

- analiza przypadku (ang. case study) - ćwiczenie wymagające pełnej analizy sytuacji

biznesowej przedstawionej w dostarczonych, różnorodnych materiałach.

- prezentacja - zadaniem uczestnika jest przygotowanie krótkiego wystąpienia

na określony w instrukcji lub wybrany przez siebie temat.

- poszukiwanie faktów (ang. fact finding) - ćwiczenie, w którym zadaniem uczestnika jest

znalezienie przyczyn problemów i podjęcie decyzji. Uczestnik ma możliwość uzyskania

dodatkowych informacji od eksperta poprzez zadanie ograniczonej czasowo liczby pytań.

- spotkania „jeden na jeden” - symulacje, w których uczestnik postawiony jest

w konkretnej sytuacji zawodowej, a drugim jej uczestnikiem jest specjalnie przygotowany

aktor. Najczęściej odgrywa on rolę klienta, podwładnego, współpracownika

lub przełożonego.

- spotkanie z zespołem - symulacja, która pozwala ocenić kompetencje menadżerskie

lub umiejętność rozwiązywania konfliktów.


18

Zadania grupowe:

- dyskusja grupowa bez ról - dyskusja, przed którą każdy z uczestników dostaje zestaw

tych samych materiałów, opisujących określoną sytuację. Zadaniem grupy jest podjęcie

wspólnej decyzji, przy czym interesy jednostek są zbieżne.

- dyskusja grupowa z przypisanymi rolami - dyskusja, w której każdy z uczestników

ma dodatkowo swoją indywidualną rolę i cel, który powinien osiągnąć. Najczęściej role

indywidualne są ze sobą w konflikcie interesów.

- dyskusja z liderem - dyskusja, w której każdy z uczestników przez jakiś czas trwania

zadania, gra rolę przełożonego całego zespołu.

- zadanie grupowe - ćwiczenie, w którym grupa wykonuje określone, najczęściej manualne,

zadanie - np. buduje coś z przygotowanych elementów, lub opracowuje projekt jakiejś

konstrukcji.

Testy kompetencyjne

Testy kompetencyjne to narzędzia, które służą do diagnozy wiedzy o kompetencjach tzw.

miękkich, jak również umożliwiają zbadanie poziomu wiedzy specjalistycznej wymaganej

na danym stanowisku. Test zawiera zazwyczaj opisy od kilkunastu do kilkudziesięciu

hipotetycznych sytuacji, charakterystycznych dla danego stanowiska pracy. Zadaniem

uczestnika jest wybranie spośród dostępnych opcji najlepiej obrazującej jego zachowanie

w danej sytuacji. Testy te są nazywane deklaratywnymi, ponieważ odpowiedzi opierają się

na samoopisie uczestnika.

Testy psychologiczne

W ramach testów psychologicznych można wyróżnić:

- testy zdolności - testy inteligencji, testy twórczego myślenia, testy diagnozujące konkretne

umiejętności, np. analiza danych liczbowych,

- testy osobowości - testy osobowości, temperamentu, procesów poznawczych,

- wywiad kompetencyjny (wywiad behawioralny) - technika polegająca na prowadzeniu

rozmowy, w której zamiast koncentrować się na osiągnięciach uczestnika sesji AC, asesor

poszukuje informacji o tym, w jaki sposób osiągnął on w pracy rezultaty, o których mówi.

Źródło: (http://pl.wikipedia.org/wiki/Assessment_center).

http://pl.wikipedia.org/wiki/Assessment_center


19

Załącznik 2. Koszyk zadań

Przychodzisz rano w poniedziałek do pracy jako nowy kierownik (o awansie dowiedziałeś

się w piątek na koniec pracy) i musisz zmierzyć się z zadaniami, które są na Twoim biurku

w nowym pokoju. Rozplanuj poszczególne zadania. Uzasadnij swój wybór. Pracujesz

od 7.00 do 15.00.

Skserować rozporządzenie w 10 egzemplarzach (5 stron)

Zapoznać się z rozporządzeniem w sprawie funduszu socjalnego – przekazać uwagi

pracownikom

Narada kierowników – 8.00 – 10.00

Narada z podwładnymi, jako nowy kierownik

Przygotować się do negocjacji ze stałymi kontrahentami, nie wiadomo, o której przyjadą

Zebrać informacje na temat kontrahentów

Wyjazd w teren – sprawa reklamacji u ważnego klienta

Propozycja dyrektora wzięcia udziału w rozmowach kwalifikacyjnych

z kandydatami do pracy, prawdopodobnie w godzinach między 14.00-15.00

Wprowadzenie danych do komputera – faktury, zamówienia itp.

Zredagowanie i wysłanie listów służbowych (referencje, podziękowania, reklamacje, kartki

świąteczne itp.)

Przygotowanie propozycji zwiększenia sprzedaży produktów schodzących z rynku

i nowych produktów – opracowanie strategii marketingowych

Załatwienie spraw „papierkowych” związanych z awansem

Konieczność dopasowania i zorganizowania własnego biura (podłączenie komputera,

telefonu, ustawienie mebli biurowych itp.)

Źródło: opracowanie własne.


20

Załącznik 3. Macierz Eisenhower'a

Jeden ze znanych prezydentów Stanów Zjednoczonych – Dwight D. Eisenhower słynął nie

tylko ze swojej mądrości ale również, a może przede wszystkim ze świetnego zarządzania

własnym czasem. Jest on twórcą tzw. Macierzy Eisenhowera nazywanej również Polem/

Siatką/Systemem/Kwadratem Eisenhowera. Popularna jest również nazwa – Matryca

Priorytetów. Macierz Eisenhowera jest jednym z popularnych sposobów rozplanowania

czasu. Swoją budową przypomina układ współrzędnych, gdzie rzędną jest ważność danego

działania natomiast odciętą – jego pilność. Jednak tak naprawdę nie liczy się jaką formę

przyjmie nasze rozplanowanie zadań (macierzy, tabeli, czy zwykłego podziału

wg punktów). Najważniejsze w jej realizacji jest odpowiednie rozdzielenie czynności.

Często mamy dylemat, czy nasze zadania możemy uznać za mało ważne lub mało pilne?

Czy możemy ich nie wykonywać lub zlecić ich realizację komuś innemu?

A B

C D

pilność

ważność


21

Jak jej używać

Aby poprawnie stosować macierz Eisenhowera należy zrozumieć oraz stosownie

wyselekcjonować rzeczy ważne i pilne. Oczywiście wpływa na to wiele czynników:

priorytety osobiste, wartości emocjonalne, wartości finansowe, priorytety innych, zmiany

terminów oraz wiele innych. Musimy się zatem skupić na czynnościach najistotniejszych

dla nas oraz ludzi dla nas ważnych. Nie możemy stawiać na tym samym miejscu

przygotowania istotnych zestawień dla szefa oraz spotkania z nielubianymi koleżankami.

Jak należy interpretować podział w Macierzy Eisenhowera:

Ćwiartka A: rzeczy ważne ale również pilne, które powinniśmy zrealizować sami lub zlecić

komuś do wykonania (w natłoku innych spraw). Czynności te musimy wykonać jak

najszybciej, ponieważ ich niewykonanie może spowodować daleko idące konsekwencje,

w tym również nawał dodatkowej pracy. Czynności które możemy zaliczyć do tej ćwiartki

to zazwyczaj sytuacje nagłe, trudne do przewidzenia lub skutki zaniedbania

i niewykonywania regularnej pracy. Możemy do nich zaliczyć: sytuacje kryzysowe, efekt

niewykonanych wcześniej zadań.

Ćwiartka B: rzeczy ważne ale nie pilne, które możemy rozłożyć w czasie lub wykonywać

regularnie. Przykłady czynności które mogłyby się znaleźć w tej części to: ćwiczenia

fizyczne, przygotowania do ważnego, ale odległego projektu, regularna praca nad sobą

i własnym rozwojem.

Ćwiartka C: rzeczy pilne, jednak mało ważne – powinniśmy wykonać lub zlecić w drugiej

kolejności, zaraz po zadaniach z części A. Czynności z tego pola nie są istotne lecz

wymagają jak najszybszej realizacji, możemy do nich zaliczyć np. uregulowanie rachunków

lub wizytę u fryzjera (chociaż ta ostatnia jest uzależniona od indywidualnych preferencji).

Ćwiartka D: rzeczy mało ważne i mało pilne – można je zignorować. Najlepszym miejscem

dla czynności z tej części jest kosz. Nie są one dla nas istotne, więc bez trudu powinniśmy

się ich pozbyć. Zazwyczaj to one są tzw. pożeraczami czasu – bezcelowe patrzenie w TV

podczas nudnego programu, całogodzinne granie w gry komputerowe, próby czytania

książki podczas złego samopoczucia.


22

Oczywiście trudno jest nakreślić uniwersalny schemat postępowania ponieważ wszystko jest

uzależnione od naszych prywatnych preferencji. Są jednak pewne wskazówki postępowania

do których powinniśmy się zastosować:

Jeśli okaże się, że mamy najwięcej rzeczy pilnych oraz ważnych musimy

się zastanowić, czemu tak jest. Może nie wszystkie są tak istotne, jak myślimy, może

część z nich możemy przełożyć lub wykonywać etapami – regularnie rozłożyć

je w czasie.

Jeśli w swojej macierzy umieściliśmy mało rzeczy nieważnych i niepilnych wtedy

powinniśmy poświęcić chwile na ponowną analizę naszej matrycy. Zawsze znajdzie

się coś co stanowi mało ważny obowiązek, więc nie bójmy się umieścić

go w odpowiednim miejscu.

Pamiętajmy, że rzeczy pilne to takie, które musimy zrobić w ciągu kilku najbliższych

godzin lub tego samego dnia. Wszystko co możemy przesunąć lub jest zaplanowane

na termin odleglejszy stanowi zadanie mniej pilne i dlatego będzie się znajdowało

w ćwiartce B.

Zalety

Stosowanie Macierzy Eisenhowera umożliwia samodzielne rozplanowanie własnego czasu.

Jest sposobem szybkim, łatwym i dającym bezpośredni wgląd w listę zadań

do wykonania. Ponadto pozwala, na w miarę swobodne, gospodarowanie własnym czasem,

na samodzielne dobieranie priorytetów. Z założeń Macierzy korzystają menadżerowie, jak

również ludzie, którzy chcą racjonalnie zaplanować swój czas. Używając tego narzędzia

samodzielnie wybieramy zadania, które są dla nas ważne oraz pilne.

Wady

Poprawne użytkowanie Macierzy Eisenhowera nie wiąże się z żadnymi skutkami

ubocznymi. Jednak czasem możemy spotkać się z trudnościami wynikającymi ze złego

zaklasyfikowania czynności do określonych ćwiartek. Często boimy się również powierzyć

określone zadania innym osobom – uważamy, że my wykonamy je lepiej lub szybciej.

Napotykamy również trudność w określeniu czynności, które możemy umieścić

w ostatniej ćwiartce – zastanawiamy się, czy na pewno są one stratą naszego cennego czasu,


23

zapominamy również, że należy nam się jakaś ilość czasu przeznaczonego tylko dla nas –

na relaks i rozrywkę.

Podsumowanie

Macierz Eisenhowera jest jednym z narzędzi w trudnym procesie planowania czasu. Musimy

pamiętać, że nie należy polegać tylko i wyłącznie na niej. Zawsze powinniśmy korzystać

również ze sprzętu, który może nam pomóc w bardziej szczegółowym zarządzaniem naszym

czasem – kalendarzem spotkań, terminarzami dziennymi oraz tygodniowymi, terminarzami

w formie elektronicznej oraz wieloma innymi.

Źródło: http://cioswnos.pl/index.php/Porady/macierzeisenhowera.html

autor: Magdalena Cerecka

Zasada Pareto

Markiz Vilfredo Federico Damaso Pareto (ur. 15 lipca 1848 w Paryżu, Francja,

zm. 19 sierpnia 1923 w Céligny, Szwajcaria) – włoski ekonomista i socjolog. Był

współtwórcą tzw. „lozańskiej szkoły w ekonomii”. Vilfredowi Pareto powszechnie

przypisuje się sformułowanie tzw. „zasady Pareto”, nazywanej też „zasadą 20/80”

i mającej szerokie zastosowanie w ekonomii i zarządzaniu. Zgodnie z nią rozkład wielu cech

przyjmuje stosunek 20 do 80 np. około 80% przychodów przedsiębiorstwa generowanych

jest przez około 20% jego klientów lub 20% czasu poświęcanego pracy generuje 80%

efektów tej pracy.

http://pl.wikipedia.org/wiki/Vilfredo_Pareto.

Ww. zasada ma również zastosowanie w przypadku zarządzania czasem - mówi o tym,

że w pracy, czy w życiu nie chodzi o wypełnienie wszystkich obowiązków. Nasza praca nie

powinna być więc nastawiona na wykonywanie masy różnych czynności, lecz

na osiągnięcie efektu. Większość wykonywanych przez nas czynności, to tzw. „czynności

puste”, które nie zbliżają nas do osiągnięcia naszych celów. Takie puste czynności

pochłaniają 80% naszego czasu, natomiast działania, które faktycznie pomagają nam

osiągnąć cele, zajmują tylko 20% wykonywanych przez nas czynności. Zasadę Pareto można

rozszerzyć:

http://cioswnos.pl/index.php/Porady/macierzeisenhowera.html

http://pl.wikipedia.org/wiki/Vilfredo_Pareto


24

20% ważnych spraw daje nam 80% satysfakcji;

20% działań przyczynia się do 80% naszych sukcesów;

20% czynników decyduje o naszej karierze.

Zasada ta działa także i w drugą stronę, np.

80% naszych wysiłków nie daje żadnych efektów.

80% naszych spraw, to działania nieistotne.

Jakie wnioski można z tego wyciągnąć? Jeśli będziemy potrafili określić, które

z wykonywanych przez nas czynności stanowią te magiczne 20% wpływające na naszą

efektywność, a co można wyrzucić do kosza z etykietą „czynności puste”, znacznie ułatwi

to nasze życie, a na pewno pozwoli nam lepiej gospodarować czasem.

Źródło: http://www.wiecjestem.us.edu.pl/zawladnij-czasem-jak-zarzadzac-soba-w-czasie

http://www.wiecjestem.us.edu.pl/zawladnij-czasem-jak-zarzadzac-soba-w-czasie


25

Załącznik 4. Zdolności werbalne

1. Do podanych słów dopisz synonimy. Podana jest pierwsza litera słowa, a liczba

kropek oznacza ilość liter, z których składa się wyraz:

a) płyta – s . . . . . .

b) taboret – z . . . .

2. Znajdź słowo, które nie pasuje do pozostałych:

AHCUM

RESZEŃSZ

YGRYST

LOTYM

3. Dopisz słowo, które utworzy nowe słowo ze słowami podanymi poniżej (liczba

kropek w nawiasie oznacza ilość liter, z których składa się wyraz):

a)

NOŚNY

(….) CHÓD

LOT

b)

MARKA

(…..) TYP

PUNKT

4. Wstaw do nawiasów synonimy do wyrazów poza nawiasami (liczba kropek

w nawiasie oznacza ilość liter, z których składa się wyraz):

a) antaba (…..) bastylia;

b) rataj (……..) poler;



26

Odpowiedzi do załącznika: zdolności werbalne

Ad. 1:

a) sklejka; b) zydel.

Ad.2: słowo niepasujące: tygrys bo pozostałe słowa oznaczają owady: mucha, szerszeń,

motyl.

Ad.3: a) samo; b) kontra;

kontramarka - 1. znak wybijany dawniej na monetach w celu usankcjonowania ich obiegu

lub nadania im nowej wartości, 2. daw. numerek otrzymywany w szatni przy oddawaniu

ubrania na przechowanie – Słownik języka polskiego PWN.

kontratyp – 1. kopia filmowa wykonana na podstawie kontrnegatywu, 2. okoliczność

powodująca, że jakiś czyn nie może być traktowany jako bezprawny - Słownik języka

polskiego PWN.

kontrapunkt - 1. technika kompozytorska w utworach wielogłosowych, 2. linia melodyczna

towarzysząca podstawowej melodii, 3. dział teorii muzyki, 4. element obrazu,

widowiska itp. uwydatniający inny element przez skontrastowanie go z nim - Słownik języka

polskiego PWN.

Ad.4:

a) zamek,

b) pachołek.


27

Załącznik 5. Studium przypadku (prowadzący wybierają odpowiednie zadanie)

1. Efekt synergii w pracy zespołowej

Takie zadanie może mieć do rozwiązania kandydat do pracy na dowolnym stanowisku

wymagającym pracy zespołowej, szczególnie szef, nawet małego, działu.

Jesteś szefem ośmioosobowego zespołu - komórki marketingowej w firmie produkcyjnej.

Zespół powstał, wraz z całą firmą, rok temu. Tworząc go, dobierałeś uczestników tak,

by rozkład ról zespołowych był w miarę równomierny. Dziś masz jednak wrażenie,

że stworzenie komórki, w której:

połowa osób to zimni racjonaliści (analitycy, ludzie myślący w skrajnie logiczny

sposób)

połowa to wolne ptaki (osoby bardzo kreatywne, ale często podejmujące

nieracjonalne decyzje)

nie było najlepszym pomysłem. Na linii „racjonalność” – „intuicja, emocje” często dochodzi

do konfliktów. Bywa, że dyskusje są bardzo gorące, a podjęte decyzje zawsze

satysfakcjonują jedną lub drugą stronę – nigdy obie na raz.

Tobie jako szefowi zespołu często ktoś zarzuca, że bierzesz stronę jednej lub drugiej

podgrupy, zamiast być obiektywnym. Nie jesteś w stanie pogodzić ognia z wodą. W takim

razie co robić?

Zadanie:

Zdecydowałeś, że chcesz spotkać się z zespołem i porozmawiać o zaistniałym problemie.

Jak poprowadzisz spotkanie? Jakie rozwiązania zaproponujesz?


28

2. Zespół a grupa

Z takim przypadkiem mogą się zetknąć kandydaci na stanowiska średniego szczebla

kierowniczego, szczególnie - w działach handlowych, sprzedaży, itp.

Marek jest kierownikiem zespołu handlowców w firmie ABC. Jego zespół

to 15 przedstawicieli działających (średnio od pół roku) na terenie Górnego Śląska

i Zagłębia. Podczas ostatniego szkolenia Marek zauważył, że przedstawiciele nie chcą

się dzielić ze sobą pomysłami i doświadczeniami (sposobami zdobywania i obsługi klienta).

Uznali, że skoro każdy z nich odpowiada za swój teren - jedną lub dwie gminy

– nie są zespołem, tylko grupą mającą wspólnego szefa.

Nie chcą poświęcać czasu na wspólne spotkania (planowanie, raportowanie, wymianę

doświadczeń itp., wybór najlepszego handlowca grupy, który skorzysta z incentive

- bodziec, zachęta) bo ten sam czas lepiej wykorzystają, jeśli będą sprzedawać. Nie widzą

żadnego efektu synergii wynikającego ze współpracy. Są też przekonani, że każdy sam

powinien dochodzić do swoich rezultatów.

Zadanie:

Markowi zależy na pracy zespołowej. Sam widzi jej korzyści, ale nie potrafi do nich

przekonać podwładnych. Co powinien zrobić? Napisz, jakie metody może zastosować

Marek, żeby udało się z tej grupy stworzyć zespół.


29

3. Komunikacja

Takie zadanie może pojawić się podczas rekrutacji na niemal każde stanowisko.

W firmie produkującej silniki (2 zakłady produkcyjne: Kielce - 100 ludzi, Bydgoszcz

- 200 ludzi, centrala w Katowicach - 100 ludzi) rocznie powstaje 100 tys. stron dokumentów,

których celem jest przekazanie informacji. Uwzględniono zarówno zwykłe notatki służbowe

jak i obszerne raporty i analizy.

Powstają one kosztem 10 mln złotych (koszt czasu ludzkiego, materiałów, itp.), a jedynie

20% z nich jest archiwizowanych. Reszta po przeczytaniu trafia do kosza. Dzieje się tak

z co trzecim kserowanym dokumentem. Co prawda rozwój poczty elektronicznej zmniejsza

ilość marnowanego papieru, ale nie redukuje ilości czasu marnowanego

na pisanie niepotrzebnych lub zbyt rozwlekłych wiadomości.

Zadanie:

Zarząd firmy uznał, że trzeba coś zrobić, by zacząć oszczędzać czas i papier. Zostałeś

menedżerem projektu, który ma uprościć komunikację. Od czego zaczniesz pracę? Wypisz

czynności, które podejmiesz, by przeanalizować przyczyny problemu.

Jak sądzisz, z czego mogą wynikać obecne problemy z komunikacją?


30

4. Motywowanie

Taki przypadek powinien rozwiązać każdy przyszły menedżer.

Firma XYZ to 15 osób. Firma istnieje na rynku od dwóch lat. Zespół zdążył

się zintegrować, osiągnął wspólnie szereg sukcesów. Dziś firma przynosi niewielki

ale stabilny zysk. Niestety wśród członków zespołu widać wypalenie i chęć zmiany.

Od ponad pół roku wszyscy cały czas wykonują te same czynności – wdrażają u swoich

klientów nowe wersje systemu komputerowego.

Na początku było to dla nich ciekawe i twórcze, ale teraz stało się rutynowe. Nic nie

wskazuje na to, by firma zajęła się nowymi rzeczami (nowe rynki, produkty itp.), bo nie ma

pieniędzy na dalsze inwestycje (zysk jest, ale zbyt niski by inwestować w nowe projekty).

Zadanie:

Pracownicy czując, że popadają w rutynę, zaczynają słabiej pracować. Niektórzy myślą

nawet o odejściu. Co powinien zrobić szef tego zespołu? Zrób listę wszystkich możliwych

kroków, jakie można podjąć.

Źródło: http://stary.pracuj.pl/student-studium-przypadku-przyklady.htm

http://stary.pracuj.pl/student-studium-przypadku-przyklady.htm


31

Załącznik 6. Opis ról grupowych

Praktyczny organizator (wykonawca, realizator)

Zmienia koncepcje i plany w praktyczne działanie i realizuje uzgodnione zadania w sposób

systematyczny i efektywny.

Cechy: zrównoważony, obowiązkowy, praktyczny. Może powątpiewać w skuteczność

nowych pomysłów i zmian. Cechuje go zdrowy rozsądek. Dzięki niemu następuje

praktyczne wdrożenie projektów i planów rozwiązań. Pragnie konkretów, nie lubi

zmienności planów.

Naturalny lider (prezes, lokomotywa)

Pełni kontrolę nad sposobem, w jaki grupa stara się osiągać cele. Potrafi efektywnie

wykorzystać zasoby zespołu. Rozpoznaje, gdzie tkwią zalety, a gdzie słabości grupy. Potrafi

wykorzystać potencjał indywidualny każdej osoby.

Cechy: zrównoważony, dominujący. Charakteryzuje go raczej zdrowy rozsądek, niż

rozważania intelektualne. W kierowaniu nie jest agresywny.

Człowiek akcji (ustawiacz, koordynator)

Kształtuje sposób, w jaki zostanie wykorzystany wysiłek grupy. Kieruje swoją uwagę

bezpośrednio na ustalanie celów i priorytetów. Pragnie wywierać wpływ na dyskusję

grupową i na wynik aktywności zespołu.

Cechy: niespokojny, dominujący, impulsywny, łatwo się irytuje. Bardzo napięty,

dynamiczny, stawiający wyzwania, pragnie przezwyciężyć inercję, samozadowolenie, brak

aktywności. Chce szybko widzieć efekty. Rywalizuje z innymi, bywa arogancki, ale dzięki

niemu „coś się rzeczywiście dzieje”.

Siewca (pomysłodawca, myśliciel)

Wysuwa nowe pomysły i strategie ze szczególnym uwzględnieniem najistotniejszych spraw

i próbuje się „przedzierać” ze swoją wizją przez grupowe podejście do problemu

na zasadzie konfrontacji poglądów. Cechy: dominujący, indywidualista,

niekonwencjonalny. Wykorzystuje swą wiedzę, wyobraźnię i intelekt, może gubić szczegóły

i robić błędy, a także krytykować pomysły innych. Im większy jest problem, tym odczuwa


32

większe wyzwanie, żeby go rozwiązać. Uważa, że wszystkie dobre pomysły

z początku dziwnie wyglądają. Roztacza wokół siebie aurę geniusza.

Człowiek kontaktów (badacz zasobów, poszukiwacz źródeł)

Bada, analizuje i przytacza informacje na temat pomysłów, stanu wiedzy i działań

na zewnątrz grupy. Nawiązuje kontakty zewnętrzne, które mogą być użyteczne dla zespołu.

Potrafi prowadzić niezbędne negocjacje.

Cechy: zrównoważony, dominujący, entuzjasta, komunikatywny, ciekawy świata. Popiera

innowacje i jest dobrym improwizatorem. Trochę cyniczny w poszukiwaniu zysku dla

grupy. Ma zdolność do kontaktowania się z ludźmi i odkrywania tego, co nowe, umiejętnie

reaguje na wyzwania. Szybko traci zainteresowanie, gdy mija pierwsza fascynacja. Często

mówi: „nowe możliwości powstają w wyniku błędów innych”.

Sędzia (analityk, krytyk wartościujący)

Analizuje problem, ocenia pomysły i sugestie, dzięki czemu grupa startuje z pozycji lepiej

przygotowanej do podjęcia decyzji.

Cechy: zrównoważony, ostrożny, dystansujący się wobec emocji. Potrafi dokonywać

chłodnej oceny, jest dyskretny, praktyczny i nie bawi się w sentymenty. Jest najbardziej

obiektywny, bezstronny i niezaangażowany emocjonalnie, lubi mieć czas do namysłu. Być

może brakuje mu umiejętności, inspiracji i zdolności do motywowania innych, nie jest też

entuzjastą, ale jego spokój pozwala na podjęcie wyważonych decyzji.

Człowiek grupy (dusza zespołu)

Zorientowany na społeczną stronę pracy, łagodny, wrażliwy. Wspiera członków grupy. Jeśli

są jakieś niedociągnięcia i braki, potrafi zapobiegać konfliktom. Kształtuje „ducha” grupy,

wzmacnia współpracę i poprawia komunikację, jest lojalny wobec zespołu.

Cechy: zrównoważony, słabe pragnienie dominacji i rywalizacji, wysoka zdolność empatii.

Możliwe, że w sytuacjach kryzysowych nie wykazuje zdecydowania, nie lubi też

konfrontacji, ale nieoceniona jest jego lojalność i oddanie wobec grupy.

Perfekcjonista (kontroler, skrupulatny wykonawca)

Nastawiony na konkretny efekt, tj. na zakończenie zadania w określonym czasie

i zapewnienie mu jak najwyższego standardu wykonania. Może być trudny w kontaktach ze


33

względu na to, że jest wrogiem przypadku i grzęźnie w szczegółach, które nie

są najistotniejsze dla ukończenia zadania. Zawsze świadomy celu.

Cechy: niespokojny, napięty, zdyscyplinowany. Ma zdolność doprowadzenia działania

do skutku, jest sumienny, staranny i uporządkowany.

Specjalista - zajmuje się wąskim wycinkiem pracy. Skupia się na szczegółach technicznych.

Wykazuje duże poświęcenie w realizowaniu zadań.

Cechy: nastawiony na konkretny cel, zaangażowany, „samonapędzający się”. Dostarcza

wiedzy i umiejętności, które mogą być rzadkie i cenne. Może nie widzieć obrazu całości,

koncentrując się na wąskim przedmiocie własnych działań.

Według M. Belbina, różnorodność ról daje grupie różne możliwości. Jeśli lider będzie

potrafił dopasować różnych ludzi do prac, do których najlepiej się nadają i które najbardziej

im odpowiadają - zespół osiągnie bardzo dobre wyniki.

Autor: Zespół Instytutu Rozwoju Biznesu

Źródło: http://grasz.pl/w-drodze-do-kariery-nr-4

http://grasz.pl/w-drodze-do-kariery-nr-4


34

Załącznik 7. Testy zdolności matematycznych - podstawowe typy działań

matematycznych.

Źródło: Analiza Potencjału Zawodowego, ECEO, www.eceo.pl

Zadanie 1

To zadanie mogą Państwo obliczyć w pamięci lub pisemnie. Mogą Państwo także spróbować oszacować, który z poniższych wyników jest prawidłowy. Proszę zakreślić właściwe rozwiązanie.

• Proszę zwrócić uwagę na ostatnie cyfry! • Proszę się zastanowić nad wynikiem, który na pewno nie może być prawidłowy!

• Proszę też zwrócić uwagę na rząd wielkości!

1.1. 200 + 250 + 35 + 3

a □ 492

b □ 488

c □ 398

1.2. 2 3 4 – 1 0 4 – 1 0 - 2

a □ 118

b □ 83

c □ 201

1.3. 103 ∙ 59

a □ 590

b □ 60007

c □ 6077

1.4 . 1025 : 25

a □ 100

b □ 41

c □ 122,5

1.5. Ile razy liczba 35 zawiera się w 385?

a □ 9 razy

b □ 11 razy

c □ 15 razy

Podstawowe typy działań mat. (K-basic)

http://www.eceo.pl/


35

Zadanie 2

Także i tu mogą Państwo znaleźć prawidłowy wynik na podstawie obliczeń lub szacunku. Proszę zaznaczyć właściwe rozwiązanie.

2.1. Ile litrów soku zmieścić można w 20 butelkach,

z których każda ma pojemność 0,7 l?

a □ 72 l

b □ 24 l

c □ 14 l

2.2. W automacie umieszczono 3 stosy z 12 paczek

papierosów i jeden stos z 10 paczkami. Ile

paczek papierosów znajduje się razem w

automacie?

a □ 61

b □ 30

c □ 46

2.3. Temperatura powietrza, która za dnia wynosiła

maksymalnie 32° C, spadła w nocy do 18° C.

Ile stopni wynosiła różnica temperatur?

a □ 20 °C

b □ 14 °C

c □ 7 °C

Zadanie 3

3.1. Z jednej rolki tapety powinno uzyskać się 7

pasków o długości 300 cm. Jaka musi być

minimalna długość rolki tapety?

a □ 20 m

b □ 25 m

c □ 21 m

d □ 10 m

3.2. Piotr posiada na koncie 50 €. Otrzymuje na nie

wypłatę w wysokości 600 €, po czym opłaca

czynsz w wysokości 250 €. Jaką kwotę wykaże

stan jego konta po zapłaceniu czynszu?

a □ 250 €

b □ 800 €

c □ 900 €

d □ 400 €

Podstawowe typy działań mat. (K-basic)


36

Zadanie 1


• Proszę zwrócić uwagę na ostatnie cyfry! • Proszę się zastanowić nad wynikiem, który na pewno nie może być prawidłowy! • Proszę też zwrócić uwagę na rząd wielkości! • Proszę zakreślić krzyżykiem właściwe rozwiązanie.

1.1. 17,5 + 13 - 0,75 + 0,05

a □ 29,8

b □ 31,3

c □ 30,5

d □ 39,8

1.2. 1 1 1

2 4 4

a □

b □

c □ 1

d □

1.3. 45,5 ∙ 2,6

a □ 118,3

b □ 98,3

c □ 59,13

d □ 95,5

1.4 . 12,25 : 25

a □ 12,2

b □ 4,9

c □ 0,49

d □ 0,52

1.5. 0,72

a □ 4,9

b □ 0,49

c □ 1,4

d □ 0,14

1.6. 62 + 0,5 ∙ 2

a □ 36,5

b □ 37,5

c □ 37

d □ 146

1 10

2 4

3 10

Podstawowe typy działań mat. (K2)


37

Zadanie 2

Także i tu mogą Państwo znaleźć prawidłowy wynik na podstawie obliczeń lub szacunku. Proszę zaznaczyć właściwe rozwiązanie.

2.1. Ile litrów soku zmieścić można łącznie w 40

butelkach, z których każda ma pojemność 0,75 l

i 25 butelkach o pojemności 0,7 l?

a o 44 l

b o 45,5 l

c o 47,5 l

2.2. Po 10% obniżce ceny spodnie kosztują jeszcze

99 €. Ile kosztowały te spodnie wcześniej?

a o 91,90 €

b o 108,90 €

c o 110 €

Zadanie 3

Proszę wpisać wynik!

3.1. Ciężarówka jedzie ze stałą prędkością 90 km/h.

Ile czasu potrzebuje kierowca na pokonanie

odcinka 300 km?

___ godzin i

___ minut

3.2. Stan konta wynoszącego pierwotnie 320 €

zmienił się w sposób następujący:

∙ obciążenie: 95,50 €

∙ wpływ: 25,50 €



Ile wynosi nowy stan konta?

____ €



38

Zadanie 1


Proszę zakreślić krzyżykiem właściwe rozwiązanie.

1.1. 17,5 + 13 - 12 0,75 + 0,05

a □ -88,93

b □ -90,20

c □ -80,95

d □ - 89,95

1.2. 1 1 1

2 4 4

a □

b □

c □ 1

d □

1.3. 45,5 ∙ 28,655

a □ 135,35

b □ 145,65

c □ 130,3825

d □ 1303,8025

1.4 . 12,25 : 0,25

a □ 12

b □ 4,9

c □ 0,49

d □ 49

1.5. 0,72 + √1,21

a □ 1,095

b □ 1,5

c □ 6,0

d □ 1,59

1.6.

+ 3 ∙ (22 + 5)

a □ 27

b □ 27,5

c □ 33

d □ 17

2 10

3 8

3 10

2 3

2 3

2 3



39

Zadanie 2

W poniższych zadaniach symbole zastępują cyfry.

Każdy symbol przedstawia dokładnie jedną cyfrę z zakresu pomiędzy 0 a 9.

Jednakowe symbole oznaczają jednakowe cyfry.

Proszę zakreślić krzyżykiem właściwe rozwiązanie.

2.1. Jaką cyfrę można wpisać w miejsce symbolu

trójkąta?

+ =

a o 3

b o 6

c o 7

2.2. Jaką cyfrę można wpisać w miejsce symbolu

trójkąta?

+ =

a o 5

b o 7

c o 3

Zadanie 3

Proszę wpisać wynik.

3.1. Powierzchnia ściany o szerokości 1,50 metra i

wysokości 1,20 metra ma zostać wyłożona

kwadratowymi płytkami o długości krawędzi

15 cm. Ile płytek potrzeba?

____ płytek (płytki)

3.2. Jedna trzecia uczniów klasy to dziewczęta.

Jedna czwarta z nich nosi białe spodnie.

Sześć dziewcząt nie nosi białych spodni. Ilu

uczniów liczy cała klasa?

____ uczniów (uczniowie)



40

Odpowiedzi:

Podstawowe typy działań matematycznych (K-basic)

Zadanie 1:

1.1. - b; 1.2 - a; 1.3. - c; 1.4. - b; 1.5. - b;

Zadanie 2:

2.1. - c; 2.2. - c; 2.3 - b.

Zadanie 3:

3.1. - c: 300 cm należy przeliczyć na 3 m. 7 razy 3m daje 21 m.;

3.2. - d.

Podstawowe typy działań matematycznych (K-2)

Zadanie 1:

1.1. - a; 1.2. - c; 1.3. - a; 1.4. - c; 1.5. - b; 1.6. - c.

Zadanie 2:

2.1. - c: wynik składa się z wyniku mnożenia 40x0,75 l = 17,5 l. Suma wynosi 47,5 l.;

2.2. - c: 99€ odpowiadają 90%. Jeśli liczbę podzieli się przez 9, otrzymamy 10%, czyli

99€ : 9 = 11€. Po pomnożeniu tego wyniku przez 10 otrzymamy 100%. 11€ x 10 = 110€.

Zadanie 3:

3.1. - 3 godziny i 20 minut; 3.2 - 240.

Podstawowe typy działań matematycznych (K-3)

Zadanie 1:

1.1. - b; 1.2. - d; 1.3. - d; 1.4. - d; 1.5. - d; 1.6. - a.

Zadanie 2:

2.1. - 3; 2.2. - 7.

Zadanie 3:

3.1. - 80: na tę szerokość pasuje dokładnie 10 (=150 cm : 15 cm) płytek. Jeśli położy się

8 (= 120 cm : 15 cm) poziomych rzędów liczących po 10 płytek, uzyska się dokładnie

wysokość 1, 50 m: a zatem potrzeba 10 x 8 = 80 płytek.

3.2. - 24: 6 dziewcząt nie noszących białych spodni, stanowi trzy czwarte liczby dziewcząt

w klasie. A zatem jedna czwarta dziewcząt (6 : 3) = 2 to dziewczęta, które noszą białe

spodnie. Wynika z tego, że wszystkich dziewcząt w klasie jest 8. Stanowi

to jedną trzecią klasy. Łączna liczba uczniów w klasie wynika z mnożenia przez 3. Czyli

3 x 8 = 24.


41

Załącznik 8. Testy zdolności logicznych - kombinatoryka.


Zadanie

Proszę przeczytać poniższy tekst. Proszę ustalić na podstawie jego treści, gdzie powinny

siedzieć wymienione w tekście cztery osoby, następnie proszę wpisać wynik

w odpowiednie kratki poniżej.

Czwórka przyjaciół (Alfred, Brygida, Janek i Diana) udaje się do kina. Zostały już jednak tylko 4 wolne miejsca w dwóch rzędach.

1. Janek nie usiądzie za Alfredem.

2. Alfred nie usiądzie za Dianą.

3. Brygida usiądzie z lewej strony przed Jankiem.

4. Diana nie usiądzie przed Alfredem.

Które miejsca zajmą poszczególni przyjaciele?

Kombinatoryka (K-basic)

http://www.eceo.pl/


42

Zadanie

Proszę przeczytać poniższy tekst i ustalić na podstawie jego treści, jakim stylem, na

jakim dystansie i pod okiem którego trenera pływali poszczególni pływacy i które zajęli

miejsce. Wynik proszę wpisać do poniższej tabeli.

Olimpiada skończyła się, trzech z czterech pływaków zajęło w finałach miejsca tuż

za podium. Czwartemu udało się zdobyć nawet trzecie miejsce. Trzech specjalizuje

się w jednym z czterech stylów pływackich, w tym w stylu grzbietowym, jeden pływa

w stylu zmiennym na 400 m, jeden pokonał dystans 200 m. W prasie sportowej

zamieszczono wypowiedzi trenerów, z których zainteresowani czytelnicy dowiedzieli

się, że: Zdobywca piątego miejsca startował na krótszym dystansie niż 400 m i nie

należy ani do ekipy trenera Madziarza ani trenera Wilczaka. Hauser uplasował się przed

Kieślarzem. Zaś ani Madziarz ani Kunert nie trenowali specjalisty od stylu zmiennego.

Sukces Kieślarza nie miał miejsca na dystansie 1500 m crawlem. Dystanse na 100

metrów to z kolei domena Hausera, lecz jego trener nie nazywa się Wilczak. Morawski,

który specjalizuje się w stylu klasycznym, miał dalej do podium niż Kieślarz. Trener

Hudzisza, Frasek, określił udział swojego podopiecznego w finale jako zdecydowany

sukces. Sportowiec pływający crawlem zajął 6 miejsce.

Trener

Styl Dystans Miejsce

Hauser

Kieślarz

Hudzisz

Morawski

Kombinatoryka (K3)


43

Odpowiedzi:

Kombinatoryka (K-basic)

przód

BRYGIDA DIANA

ALFRED JANEK

Kombinatoryka (K-3)

- Hauser: Madziarz, styl grzbietowy, 100 m., 3;

- Kieślarz: Wilczak, styl zmienny 400 m., 4;

- Hudzisz: Frasek, crawl, 1500 m., 6;

- Morawski: Kunert, styl klasyczny, 200 m., 5.


44

Załącznik 9. „Drakula powstał z grobu”

Przebieg ćwiczenia:

1. Poinformuj uczestników, że zadanie będzie polegać na rozwiązaniu problemu, i poproś,

by podzielili się na dwa zespoły liczące po tyle samo osób. Jeśli grupa jest duża można

podzielić grupę na cztery podgrupy.

2. Rozdaj wszystkim kopie formularza ze scenariuszem i zaproponuj, by każdy zespół

wybrał negocjatora i obserwatora. Przekaż obserwatorom kopie formularza z listą kontrolną.

3. Gdy obserwatorzy będą zapoznawać się ze swoimi zadaniami, rozdaj zespołom kopie

formularzy z listami faktów – listy dla zespołów 1 i 2 różnią się nieco. Odpowiedz

na ewentualne pytania i wyjaśnij, że nieprawidłowe odpowiedzi i uzasadnienia nie będą

oceniane negatywnie. Każdy zespół powinien następnie zająć osobne miejsca do pracy.

4. Jak zespoły będą gotowe poproś negocjatorów i obserwatorów z obu grup, by wyszli

z sali w celu uzyskania potrzebnych informacji od grupy przeciwnej. Poleć obserwatorom

zwracać uwagę na swojego negocjatora i to, w jaki sposób zadaje on pytania stronie

przeciwnej, w jaki sposób udziela odpowiedzi.

5. Gdy negocjatorzy będą gotowi, niech wrócą do swoich grup i podzielą się uzyskanymi

informacjami. Gdy grupa będzie mieć odpowiedź, niech zapisze ją na kartce i poda

prowadzącemu. Jeśli negocjatorzy potrzebują wyjść ponownie w celu uzyskania

dodatkowych informacji, mogą to zrobić.

6. Podczas sesji plenarnej przedstaw wszystkim informacje, które nie zostały udostępnione

obu zespołom, i poproś całą grupę, aby zapoznała się z uzasadnieniem prawidłowej

odpowiedzi. Wykorzystaj przy tym kopię formularza z główną listą faktów, która zawiera

wszystkie potrzebne dane i rozwiązanie zadania wraz z uzasadnieniem.

7. Poprowadź dyskusję, zadając uczestnikom następujące pytania:

- Jak oceniacie swój zespół pod względem umiejętności komunikowania się oraz

zdobywania informacji od drugiego zespołu?

- Jakie wnioski o wewnętrznych konfliktach w drugim zespole mogliście wyciągnąć?

- Co mogliście zrobić inaczej – aby wasz zespół osiągnął lepsze wyniki? Co sądzicie

o pracy drugiego zespołu?


45

FORMULARZ

SCENARIUSZ DO GRY „DRAKULA POWSTAŁ Z GROBU”

Jednym z mniej znanych skutków kwaśnych deszczów była zmiana poziomu kwasowości

głębszych warstw gleby w Transylwanii. W wyniku tego w zamku Drakuli pojawiły

się trujące gazy, które ożywiły hrabiego. Zamierza on teraz – wykorzystując poprawę

stosunków na linii Wschód-Zachód – odzyskać panowanie nad Londynem. Zadaniem

zespołu jest jak najszybsze zabicie Drakuli tak, aby nie zdążył nawet opuścić swoich włości.

Musicie w związku z tym określić najwcześniejszy termin (datę i godzinę),

w którym będzie możliwe zabicie hrabiego.

Otrzymacie informacje, które pomogą wam w realizacji tego zadania. Nie będą one jednak

kompletne. Inne istotne informacje otrzymają wasi rywale z drugiego zespołu, którym

będzie z kolei brakować waszych danych. Zwycięski zespół otrzyma prawa do publikacji

historii pt. „Zabiłem Drakulę” oraz nakręcenia na jej podstawie filmu. Możecie starać się

o zdobycie brakujących informacji za pośrednictwem negocjatora, którego wybraliście.

Negocjator może rozmawiać bezpośrednio, bez żadnych ograniczeń, z negocjatorem

drugiego zespołu, który w podobny sposób będzie próbował uzyskać potrzebne informacje

od was.

Negocjatora można wybrać tylko raz. Zastąpienie go przez inną osobę w trakcie gry nie jest

dopuszczalne. Rozmowy negocjatorów mogą śledzić wyłącznie obserwatorzy (pozostali

uczestnicy nie powinni ich słyszeć).

Wygra zespół, którego negocjator jako pierwszy przedstawi trenerowi na piśmie

najwcześniejszy możliwy termin (datę i godzinę) zabicia hrabiego Drakuli oraz poprawne

uzasadnienie rozwiązania.


46

FORMULARZ

LISTA FAKTÓW DLA ZESPOŁU 1 DO GRY „DRAKULA POWSTAŁ Z GROBU”

Hrabia Drakula jest wampirem.

Hrabia Drakula śpi w swoim grobie.

Grób hrabiego Drakuli znajduje się w krypcie na zamku Drakuli.

Nie ma bezpośrednich lotów z Anglii do Transylwanii.

Dziś jest poniedziałek.

Lot z Londynu do Budapesztu trwa 5 godzin.

Wampiry można zabić tylko w jeden sposób – przebijając im serce dębowym kołkiem.

Dęby nie rosną w Transylwanii.

Dębowy kołek można kupić wyłącznie w sklepie na lotnisku w Budapeszcie.

Samolot z Budapesztu do Transylwanii odlatuje o 14.00 we wtorki i środy. Lot trwa godzinę.

Stacja kolejowa znajdująca się najbliżej zamku Drakuli nazywa się Novahuny.

Pociąg z lotniska w Transylwanii do stacji Novahuny jedzie 6 godzin i odjeżdża o 12.00

w każdy piątek, środę i poniedziałek.

Klucz do krypty na zamku Drakuli wisi na gwoździu w zakrystii kościoła parafialnego

w Novahuny.

Kościół znajduje się koło stacji kolejowej.

Kościół parafialny w Novahuny jest otwarty od wschodu do zachodu słońca.

W Transylwanii słońce wschodzi o 9.00 i zachodzi o 17.30.

Z kościoła do zamku można iść z prędkością najwyżej 7 mil na godzinę, ponieważ kręta

droga prowadzi wśród skał, a wy niesiecie ze sobą duży kołek dębowy.


47

FORMULARZ

LISTA FAKTÓW DLA ZESPOŁU 2 DO GRY „DRAKULA POWSTAŁ Z GROBU”

Hrabia Drakula jest wampirem.

Hrabia Drakula śpi w swoim grobie.

Nie ma bezpośrednich lotów z Anglii do Transylwanii.

Dziś jest poniedziałek.

Najbliższy samolot do Budapesztu odlatuje dziś o godzinie 18.00.

Wampiry można zabić tylko w jeden sposób – przebijając im serce dębowym kołkiem.

Dębowy kołek można kupić wyłącznie w sklepie na lotnisku w Budapeszcie.

W ten poniedziałek i wtorek sklep na lotnisku w Budapeszcie jest zamknięty

z powodu lokalnego święta.

Samolot z Budapesztu do Transylwanii odlatuje o 14.00 we wtorki i środy. Lot trwa godzinę.

Stacja kolejowa znajdująca się najbliżej zamku Drakuli nazywa się Novahuny.

Pociąg z lotniska w Transylwanii do stacji Novahuny jedzie 6 godzin i odjeżdża o 12.00

w każdy piątek, środę i poniedziałek.

Klucz do krypty na zamku Drakuli wisi na gwoździu w zakrystii kościoła parafialnego

w Novahuny.

Kościół znajduje się koło stacji kolejowej.

Wampira można zabić wyłącznie w ciągu dnia.

Kościół parafialny w Novahuny jest otwarty od wschodu do zachodu słońca.

W Transylwanii słońce wschodzi o 9.00 i zachodzi o 17.30.

Kościół w Novahuny znajduje się w odległości 64 mil od zamku Drakuli.


48

FORMULARZ

LISTA KONTROLNA DLA OBSERWATORA DO GRY „DRAKULA POWSTAŁ

Z GROBU”

Twoje zadanie polega na dokładnym obserwowaniu pracy zespołów oraz rozmów

negocjatorów. Postaraj się przy tym odpowiedzieć na przedstawione poniżej pytania.

Po zakończeniu ćwiczenia przedstawisz swoje uwagi i spostrzeżenia całej grupie.

Pod pytaniem znajduje się miejsce na notatki, które ułatwią ci pracę.

1. W jaki sposób zespół podszedł do problemu?

2. W jaki sposób członkowie zespołu przekazywali sobie informacje?

3. Jakie działania poszczególnych członków zespołu przyspieszały lub opóźniały pracę?

4. W jaki sposób niektórzy członkowie zespołu przyjmowali rolę liderów?

5. W jaki sposób przejawiały się konflikty w zespole? Jak były rozwiązywane?

Przez kogo?

6. W jaki sposób członkowie zespołu reagowali na wypowiedzi swojego negocjatora?

7. W jaki sposób negocjator odpowiadał na pytania członków swojego zespołu,

a jak rozmawiał z negocjatorem drugiego zespołu?

8. W jaki sposób przejawiała się rywalizacja z drugim zespołem?

9. W jaki sposób starano się nawiązać współpracę z drugim zespołem? Kto wychodził

z taką inicjatywą?


49

Rozwiązanie:

Zabicie księcia Drakuli jest możliwe najwcześniej w niedzielę o godzinie 9.00 rano.

Uzasadnienie rozwiązania:

Wylatując z Londynu dziś (w poniedziałek) o 18.00, wylądujecie w Budapeszcie

o godzinie 23.00. Aby kupić na lotnisku dębowy kołek, musicie poczekać do środy rano.

Do Transylwanii możecie więc wylecieć dopiero w czwartek o 14.00. W czwartek

o godzinie 15.00 wylądujecie na lotnisku w Transylwanii. Najbliższy pociąg do stacji

Novahuny odjeżdża w piątek o 12.00 i dociera na miejsce o 18.00, o pół godziny za późno,

aby można było wejść do kościoła. Musicie więc poczekać na otwarcie kościoła w sobotę

o godzinie 9.00 rano. Dojście do zamku zajmie 9 godzin, co oznacza, że po całodziennym

marszu znajdziecie się tam w sobotę o godzinie 18.00. Ponieważ słońce już zaszło, zabicie

Drakuli nie będzie już tego dnia możliwe. Musicie poczekać do godziny 9.00 w niedzielę.


50

Załącznik 10.Testy zdolności myślenia przestrzennego.


Zadanie 1

Na każdym z poniższych rysunków widoczne są trzy powierzchnie. Proszę zaznaczyć krzyżykiem tę powierzchnię, z której można złożyć całą bryłę przedstawioną z prawej strony.

Zadanie 2

Z ilu powierzchni składają się poniższe bryły?

Proszę wziąć pod uwagę również niewidoczne powierzchnie!

Myślenie przestrzenne (K-2)

___powierzchni(e)

___powierzchni(e)

___powierzchni(e)

http://www.eceo.pl/


51

Zadanie 3

Która z przedstawionych poniżej brył ma najwięcej powierzchni? Proszę zakreślić.

Zadanie 4

Która z kostek przedstawionych po lewej stronie odpowiada jednoznacznie kostce z prawej strony. Proszę obrócić kostki w wyobraźni.

Zadanie 5

Z prawej strony przedstawiona jest bryła, która różni się od jednej z brył po lewej stronie jedynie swoim położeniem. Proszę wziąć pod uwagę fakt, że w „perspektywie kawalerskiej" niektóre powierzchnie sprawiają wrażenie nieco mniejszych. Proszę zakreślić właściwe rozwiązanie.

5.1.


5.1.


52

Zadanie 1

Na każdym z poniższych rysunków widoczne są trzy powierzchnie. Proszę zaznaczyć krzyżykiem tę powierzchnię, z której można złożyć całą bryłę przedstawioną z prawej strony.

Zadanie 2

Po prawej stronie przedstawiona jest powierzchnia. Proszę wyobrazić sobie, jak będzie wyglądała ta powierzchnia po skonstruowaniu z niej bryły przestrzennej. Która z brył przedstawionych po lewej stronie mogłaby powstać w ten sposób? Proszę zaznaczyć krzyżykiem właściwą odpowiedź.


2.1.


53

Zadanie 3

Po lewej stronie widzą Państwo bryłę geometryczną. Proszę zaznaczyć krzyżykiem te fragmenty, z których można złożyć bryłę przedstawioną po lewej stronie. Proszę równocześnie wziąć pod uwagę fakt, że w „perspektywie kawalerskiej" niektóre powierzchnie sprawiają wrażenie nieco mniejszych.

Zadanie 4

Która z kostek przedstawionych po lewej stronie odpowiada jednoznacznie kostce z prawej strony. Proszę obrócić kostki w wyobraźni.



54

Odpowiedzi:


Zadanie 1:

1.1. - c; 1.2. - b.

Zadanie 2:

1.1. - 6 powierzchni, 2.2 - 22 powierzchnie; 2.3 - 7 powierzchni.

Zadanie 3: c.

Zadanie 4:

1.2. - c; 4.2. - a.

Zadanie 5:

5.1. - c; 5.2. - b.


Zadanie 1:

1.1. - a; 1.2. - b.

Zadanie 2:

2.1. - a; 2.2. - a; 2.3. - c.

Zadanie 3:

3.1. - b, c i e; 3.2. - b, c i d; 3.3. - b i c.

Zadanie 4:

4.1. - c; 4.2. - a.


55

Załącznik 11. Plakat – ćwiczenie z pracy zespołowej

1. Proszę stworzyć logo grupy oraz umieścić je pośrodku górnej krawędzi plakatu.

2. Proszę wymienić jak najwięcej miast rozpoczynających się na literę „B” i zapisać je na

plakacie w taki sposób aby łącznie z rozwiązaniami zadań nr 4* i 5** tworzyły trójkąt

prostokątny, w którego krótszej przyprostokątnej zawarty będzie wynik zadania nr 8.

* Za wierzchołek należy przyjąć pierwszą literę słowa „kaktus”

** Za wierzchołek należy przyjąć ostatnią literę słowa „centymetrów”.

3. Proszę stworzyć limeryk o tematyce związanej z obrazem na układzie współrzędnych

oraz zapisać go na plakacie pod rozwiązaniem zadania nr 6.

4. Za pomocą ciągu skojarzeń proszę przejść od słowa kaktus do słowa śnieg i dalej

do słowa mango zapisując „ścieżkę” (np. jabłko – drzewo – … – celuloza – papier

– … – książka ) po lewej stronie logo grupy (wyrazy proszę zapisać w kolumnie,

zachowując wyrównanie tekstu do lewej).

5. Proszę rozwiązać następujące zadanie tekstowe: dwa dłuższe boki trójkąta

prostokątnego mają odpowiednio 5cm i 7 cm. Ile wynosi obwód trójkąta? Rozwiązanie

zadania proszę zapisać w prawym dolnym rogu plakatu.

6. Na osi współrzędnych proszę połączyć następujące punkty:

(6,16) i (7,15)

(9,9) i (10,16)

(20,25) i (21,9)

(16,18) i (17,16)

(3,16) i (4,18)

(11,16) i (12,20)

(1,16) i (3,16)

(18,16) i (19,15)

(12,20) i (13,16)

(22,16) i (23,16)

(4,18) i (5,16)

(17,16) i (18,16)

(21,9) i (22,16)

(13,16) i (15,16)

(8,25) i (9,9)

(15,16) i (16,18)

(5,16) i (6,16)

(10,16) i (11,16)

(19,15) i (20,25)

(7,15) i (8,25)


56

Wykres prosimy umieścić pośrodku plakatu.

7. Proszę zapisać odmianę rzeczownika „tła” (liczba mnoga rzeczownika „tło”) przez

przypadki po prawej stronie logo grupy (zachowując wyrównanie tekstu do prawej).

8. Proszę wymienić 4 cechy wspólne dla wszystkich członków grupy oraz zapisać

je pośrodku dolnej krawędzi plakatu (w linii poziomej).


0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25

0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

Oś Y

Oś X


57

Załącznik 12. Testy zdolności technicznych


Zadanie 1

Z dwóch jednakowych punktowych źródeł światła wysyłane są promienie, które napotykają przeszkodę:

1.1 W którym miejscu powstanie najciemniejszy cień? Proszę zakreślić właściwą odpowiedź.

W polu

1.2. Które z obu źródeł światła (Z1 lub Z2) oświetla pole A?

Zadanie 2

Na poniższym rysunku widoczne są dwa klucze o różnej długości. Którym z nich

można mocniej dociągnąć nakrętkę?

O A O B O C

O Z1 O Z2 O Z1 i Z2

Technika (K-basic)

http://www.eceo.pl/


58

Zadanie 3

Na poniższym rysunku przedstawiono trzy koła cierne. W którym kierunku porusza się koło 3, gdy koło 1 obraca się w kierunku zgodnym z kierunkiem wskazywanym przez strzałkę? Proszę zakreślić właściwą odpowiedź.

Zadanie 4

Piotr waży 60 kg i siedzi po lewej stronie huśtawki w odległości 4 metrów od jej punktu

środkowego. Jan waży 80 kg. W jakiej odległości od punktu środkowego huśtawki musiałby

usiąść Jan, aby zachowana była równowaga?

Zadanie 5

Co powoduje, że piłka podrzucona do góry spada z powrotem na ziemię?

O moment pędu

O siła odśrodkowa

O przyciąganie ziemskie

O przyśpieszenie piłki

O bezwładność piłki

Technika (K-basic)


59

Zadanie 1

Z trzech jednakowych punktowych źródeł światła wysyłane są promienie, które napotykają przeszkodę:

1.1. Proszę zakreślić zdanie, którego treść jest prawdziwa.

O W polu D jest najciemniej.

O W polu B jest najciemniej.

O W polu B jest jaśniej niż w polu C i ciemniej niż w polu A.

O W polu A jest ciemniej niż w polu C.

1.2. Proszę zakreślić zdanie, którego treść jest prawdziwa.

O Na pole A pada światło ze źródła Z3.

O Na pole B pada światło ze źródła Z1.

O Na pole D pada światło ze źródła Z2.

O Na pole E pada światło ze źródła Z1.

Zadanie 2 Na którym z rysunków uda się przesunąć wózek używając mniejszej siły?

Technika (K-2) Technika (K-2)


60

Zadanie 3

Na ilustracji widoczne są trzy naczynia, z których każde zawiera litr wody.

W którym naczyniu ciśnienie na podstawę jest największe? Proszę zakreślić

właściwą odpowiedź.

Zadanie 4

4.1. Ile kg należy zawiesić w podanym miejscu po prawej stronie, aby zachowana została równowaga? Proszę zakreślić właściwą odpowiedź.

4.2. Ile kilogramów należałoby zawiesić po prawej stronie, gdy po lewej stronie będzie znajdował się ciężarek ważący tylko 12 kg?

O 12 kg O 6 kg O 24 kg O 18 kg

Technika (K-2)


61

5.1. W którym kierunku obraca się koło z 20 zębami?

O w kierunku zgodnym z kierunkiem koła napędowego O w odwrotnym kierunku

5.2. Ile obrotów wykona koło z 20 zębami, jeśli koło z 40 zębami wykona cztery obroty?

O 2 obroty O 8 obrotów O 16 obrotów

Zadanie 6

Dwa jednakowe wiadra wypełnione są po brzegi wodą. Do jednego wiadra włożono drewnianą kostkę. Oczywiście pływająca kostka natychmiast wyparła część wody, która przelała się. Zawartość którego wiadra jest teraz cięższa?

Zadanie 7

Na przedstawionym schemacie za każdym razem zwierane są tylko dwa wyłączniki jednocześnie. W którym przypadku będą się palić obie żarówki? Proszę zakreślić właściwą odpowiedź.

Technika (K-2)


62

Odpowiedzi:

Technika (K-basic)

Zadanie 1: 1.1. - B (1pkt.); 1.2 - Z1 (1pkt.);

Zadanie 2:

kluczem B (2 pkt.).

Zadanie 3:

w kierunku B (2 pkt.).

Zadanie 4:

metr (2 pkt.).

Zadanie 5:

przyciąganie ziemskie (2 pkt.).

Technika (K-2) Zadanie 1: 1.1. - w polu B jest jaśniej niż w polu C i ciemniej niż w polu A;

1.2. - na pole B pada światło ze źródła Z1.

Zadanie 2: Na rysunku A: ponieważ tu rolka porusza się z wózkiem, siła potrzebna do pociągnięcia obiektu

jest o połowę mniejsza. Druga połowa pracy wykonywana jest przez część liny przebiegającej

równolegle i przymocowanej do ściany. W zamian za to podwaja się droga.

Na rysunku B funkcja rolki ogranicza się jedynie do zmiany kierunku. Siła, z jaką trzeba ciągnąć

wózek, jest tu dwa razy większa niż na rysunku A. Przedstawioną sytuację można wytłumaczyć

następująco: z lewej strony ruchoma rolka powoduje zmniejszenie siły koniecznej do

przesunięcia wózka, z kolei z prawej strony nieruchomo umieszczona rolka powoduje jedynie

zmianę kierunku działania siły, lecz nie jej wartości.

Zadanie 3: W naczyniu B: decydujące znaczenie dla ciśnienia obciążającego dno naczynia ma tylko

wysokość słupa wody. Im jest on wyższy, tym większe ciśnienie.

Zadanie 4:

4.1. - 12 kg. Prawo dźwigni: działająca siła obciążenia z lewej strony w stosunku do punktu

obrotowego pomnożona przez długość lewego ramienia dźwigni jest równa iloczynowi długości

prawego ramienia i siły oddziaływującej z prawej strony: F1 x s1 = F2 x s2.

4.2. - 6 kg.

Zadanie 5: 5.1. - w tym samym kierunku, w którym obraca się koło napędowe;

5.2. - 8 obrotów.

Zadanie 6: Oba wiadra są jednakowo ciężkie.

Zadanie 7: Gdy zwarte (połączone) są wyłączniki 2 i 4.


63

Załącznik 13. Materiały dla prowadzących – podsumowanie zajęć

Co powinien wiedzieć przyszły uczestnik AC?

Jeżeli zostałeś zaproszony do udziału w AC to już jest sukces. Świadczy to o poważnym

zainteresowaniu Twoją kandydaturą. Niestety nie sposób przygotować się merytorycznie

do AC. Powinieneś się jednak nastawić na wyższy poziom odczuwanego stresu

niż ma to miejsce podczas wywiadu czy wypełniania testów psychologicznych. Udział

w AC wiąże się z:

rywalizacją - będziesz jednym z kilku uczestników,

presją oceny - przez cały czas będziesz obserwowany przez kilka osób,

presją czasu - w każdym zadaniu jest ściśle określony czas jego wykonania,

adaptacją do nowych sytuacji - będziesz musiał wcielać się w kolejne role, a każde

z zadań AC jest odrębną całością,

zmęczeniem - sesje AC trwają od 1 do 2 dni.

Nasze rady:

uważnie czytaj instrukcje do każdego zadania,

kontroluj czas,

sporządzaj notatki - może to ci ułatwić np. rozmowę z pracownikiem,

wypełniając testy nie trać czasu na formalności.

Twoje korzyści:

możesz w warunkach mniej formalnych dowiedzieć się więcej na temat firmy,

do której aplikujesz - zadania są przecież odzwierciedleniem rzeczywistych sytuacji,

możesz oszacować swoje kompetencje bez ryzyka strat finansowych,

masz możliwość nauczenia się konkretnych umiejętności (praca w grupie,

prezentacja, praca z dokumentami, etc.),

wśród wielu różnych zadań na pewno znajdziesz takie, w których będziesz mógł

w pełni ujawnić swoje możliwości,

masz okazję sprawdzić jak prezentujesz się na tle innych uczestników,

nawet w przypadku niepowodzenia zdobywasz doświadczenia, które mogą okazać

się niezwykle cenne, jeśli zostaniesz zaproszony na kolejne AC.

Źródło:http://www.hrk.pl/pl/home/moja_kariera/poszukiwanie_pracy/Zapraszamy_na_Ass

essment_Centre.aspx

http://www.hrk.pl/pl/home/moja_kariera/poszukiwanie_pracy/Zapraszamy_na_Assessment_Centre.aspx

http://www.hrk.pl/pl/home/moja_kariera/poszukiwanie_pracy/Zapraszamy_na_Assessment_Centre.aspx


64

Załącznik 14. Kwestionariusz ankiety dla uczestników porady grupowej

Chcielibyśmy uzyskać informacje na temat Państwa opinii dotyczącej warsztatów

„Przygotowanie do Assessment Center”. Opinia ta jest dla nas ważna, gdyż jednym

z naszych celów jest zapewnienie uczestnikom wysokiego standardu prowadzonych zajęć.

Ankieta jest anonimowa. Prosimy o udzielenie szczerych i wyczerpujących odpowiedzi

na poniższe pytania.

1. Proszę ocenić przydatność obszaru tematycznego zajęć:

a.) bardzo przydatne

b.) trochę przydatne

c.) nieprzydatne

2. W skali od 1 do 5 oceń sposób prowadzenia oraz przygotowanie prowadzących (przy

czym 1 oznacza bardzo słabo, a 5 bardzo dobrze):

……………………………………………………..: ….....

(imię i nazwisko osoby prowadzącej) (ocena)

……………………………………………………..: ….....

(imię i nazwisko osoby prowadzącej (ocena)

3. W skali od 1 do 5 oceń dobór metod stosowanych na warsztatach (np. dyskusja, praca

w grupach, testy, studium przypadku, mini wykład, scenki rodzajowe): ….....

4. W skali od 1 do 5 oceń warunki organizacyjno-techniczne, w jakich odbywały

się warsztaty (wyposażenie sali, pomoce dydaktyczne): ….....

5. Twoje uwagi lub sugestie dotyczące przeprowadzonych warsztatów:

………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

Metryczka:

płeć M K

wiek …...........

wykształcenie …...........

DZIĘKUJEMY ZA WYPEŁNIENIE ANKIETY


65

Załącznik 15. Czasowy rozkład zajęć

DZIEŃ PIERWSZY

Wstęp 10 minut

Ćwiczenie integracyjne „dziennikarz” 30 minut

Kodeks pracy 15 minut

Koszyk zadań 30 minut

Dyskusja 30 minut

Przerwa 10 minut

Test zdolności werbalnych 15 minut

Studium przypadku 35 minut

Rundka 5 minut

DZIEŃ DRUGI

Starter 5 minut

Lusterko wsteczne 15 minut

Osiedle 40 minut

Przerwa 10 minut

Test zdolności matematycznych 30 minut

1 na 1 40 minut

Test zdolności logicznych - kombinatoryka 25 minut

Podsumowanie 15 minut

DZIEŃ TRZECI

Starter 5 minut


Drakula 80 minut

Przerwa 10 minut

Sprzedawca pomysłów 40 minut

Test zdolności myślenia przestrzennego 25 minut


DZIEŃ CZWARTY

Starter 5 minut


Plakat 50 minut

Przerwa 10 minut

Autoprezentacja 50 minut

Test zdolności technicznych 30 minut


Ankieta ewaluacyjna 5 minut


66

2. JAK ODNALEŹĆ SIĘ NA RYNKU PRACY?

PLANOWANIE WŁASNEJ KARIERY ZAWODOWEJ

Mirosława Mitra


Cel

Pomoc osobom bezrobotnym w podjęciu decyzji o wyborze miejsca pracy i zawodu,

zwrócenie uwagi uczestnikom na ich zasoby i mocne strony, oraz na znaczenie planowania

w poszukiwaniu zatrudnienia; przygotowanie do procesu rekrutacji.

Czas trwania

Dwa dni zajęciowe po 3,5 godziny zegarowej.


Miniwykład, praca indywidualna, ćwiczenia grupowe, testy i kwestionariusze, pogadanka,

burza mózgów, prezentacja multimedialna, case study.


Laptop, projektor, tablica interaktywna, prezentacja multimedialna, fragment filmu Roberta

Krzempka „Czeka na nas świat” z YouTube, flipchart, kserokopie materiałów

informacyjnych, testy i kwestionariusze, mazaki, kartki, długopisy, arkusze papieru.

Uczestnicy

Osoby bezrobotne bez doświadczenia zawodowego lub pragnące powrócić na rynek pracy

po długiej przerwie w zatrudnieniu.

Przebieg zajęć:

Dzień pierwszy.

1. Przedstawienie się prowadzącego, wstęp, omówienie celu i programu zajęć, czas

trwania ok. 10 min.

2. Ćwiczenie „Zawieranie znajomości”, czas trwania ok. 25 min.

Środki dydaktyczne: arkusze ankiety „Zawieranie znajomości” (załącznik 1),

długopisy, mazaki.


67

Opis ćwiczenia:

Prowadzący rozdaje ankietę „Zawieranie znajomości” i prosi uczestników,

aby każdy indywidualnie odpowiedział na pytania zawarte w niej.

Następnie w parach uczestnicy rozmawiają ze swoim sąsiadem, poznają jego

odpowiedzi oraz prezentują swoje. W połowie czasu przeznaczonego

na ćwiczenie należy podać pozostały czas do końca wykonania zadania.

Po skończonej rozmowie uczestnicy przedstawiają na forum swojego rozmówcę.

3. Ćwiczenie „Drzewo grupy” - czas trwania ok. 25 min.

Środki dydaktyczne: arkusze papieru flipchart, kolorowe markery, taśma mocująca.

Opis ćwiczenia:

Prowadzący dzieli uczestników na 2 grupy. Każda otrzymuje jeden arkusz papieru,

flipchart oraz komplet kolorowych markerów.

Zadaniem uczestników jest narysowanie drzewa z wyeksponowanym pniem oraz

gałęziami i wpisanie w pień wszystkiego, co ich łączy: wspólne zainteresowania,

miejsce zamieszkania, ulubione potrawy, płeć etc. Jeżeli choć jedna osoba się różni,

to nie można tego zapisać.

Pamiętając, że każda z narysowanych gałęzi symbolizuje członka grupy, należy

wypisać nad gałęzią to wszystko, co odróżnia daną osobę od reszty grupy (nikt

z członków grupy tego nie potrafi, nie ma tego, nie wygląda tak itp.) i podpisać

ją imieniem.

Na zakończenie wytypowany uczestnik wiesza flipchart i prezentuje zapisy o tym,

co grupę łączy, a następnie każdy z uczestników opowiada o tym, co napisał

na własnej gałęzi.

Podsumowanie – prowadzący wskazuje elementy łączące, wspólne dla wielu ludzi,

ale również podkreśla indywidualne cechy.

4. Miniwykład na temat umiejętności z podziałem na umiejętności adaptacyjne,

uniwersalne i kwalifikacje zawodowe (czas trwania ok. 15 min.) – załącznik nr 2.

5. Uczestnicy definiują swoje mocne i słabe strony – opracowanie własne, czas trwania

ok. 30 min.


68

Potrzebne materiały: czyste kartki papieru, długopisy.

Każdy uczestnik dzieli pustą kartkę papieru na pół, po lewej stronie wypisuje swoje

zalety, a po prawej swoje wady. Na koniec uczestnicy odczytują je, dyskutują,

w jaki sposób wady i zalety mogą wpływać na wykonywanie pracy, czy wady można

przekuć na zalety, a prowadzący zamieszcza komentarz o konieczności poznania

własnych zalet i wad, aby móc nad nimi pracować i zmieniać się.

PRZERWA - 15 MINUT.

6. Dokonanie przez uczestników bilansu własnych zasobów - czas trwania 20 min.

Uczestnicy na kartkach papieru, według wzoru - załącznik nr 3, wypisują swoje

umiejętności i inne atuty na rynku pracy. Pomocny może być rozdany uczestnikom

załącznik 5 z przykładami umiejętności uniwersalnych. Prowadzący służy

uczestnikom wsparciem przy wykonaniu tego zadania.

7. Ćwiczenie „Potrafię/nie potrafię, lubię/nie lubię - czas trwania 25 min. Prowadzący

rozdaje materiał - załącznik nr 4 i prosi uczestników o wypełnienie go według

zamieszczonego wzoru. W każdą z ćwiartek uczestnicy mają wpisać co najmniej

3 zadania (zajęcia), które odpowiadają następującej charakterystyce:

- potrafię i lubię robić (I ćwiartka);

- potrafię i nie lubię robić (II ćwiartka);

- nie potrafię robić, ale podoba mi się to zajęcie ( III ćwiartka);

- nie potrafię robić i nie lubię robić (IV ćwiartka) – to pole uczestnicy mogą, lecz

nie muszą wypełniać.

Po wykonaniu zadania, uczestnicy omawiają własne wpisy w parach. Następnie

prowadzący zachęca do dyskusji na temat znaczenia wypisanych informacji

dla poszukiwania pracy.

8. Ćwiczenie „Moja wymarzona praca” – opracowanie własne, czas trwania ok. 25 min.

Środki dydaktyczne: kartki papieru, długopisy, marker.

Opis ćwiczenia:

Uczestnicy na kartkach papieru wypisują rodzaj pracy, którą chcieliby wykonywać.

Każdy podaje najwyżej trzy przykłady, zaczynając od pracy najbardziej pożądanej.


69

Następnie, według wzoru podanego na flipcharcie przez prowadzącego, uczestnicy

obok najbardziej pożądanej pracy wypisują, jakie posiadają kwalifikacje,

umiejętności miękkie i inne zasoby potrzebne do jej wykonywania, jakich

kwalifikacji i umiejętności im brakuje (np. prawo jazdy, książeczka zdrowia

do celów sanitarno-epidemiologicznych, umiejętność obsługi komputera).

Uczestnicy w parach zastanawiają się, jak zmienić swoją sytuację,

aby wymarzoną pracę zdobyć, podają swoje pomysły na forum grupy. Grupa może

podpowiedzieć inne rozwiązania.

Każdy uczestnik planuje w kilku krokach, jak osiągnąć wymarzoną pracę

i zapisuje je na kartce.

9. Ćwiczenie „Piramida”, czas trwania ok. 20 min – załącznik 5.

Środki dydaktyczne: koperty z karteczkami do ułożenia, arkusz flipchart, klej.

Opis ćwiczenia:

Prowadzący dzieli uczestników na czteroosobowe zespoły.

Każdy zespół otrzymuje kopertę z karteczkami zawierającymi opis

poszczególnych działań istotnych na drodze do podjęcia zatrudnienia (patrz:

załącznik 5). Zadanie polega na ułożeniu piramidy, według uznanej w grupie

kolejności działań i przyklejenie karteczek do arkusza flipchart,

przyporządkowując je do pięciu kategorii:

- twoje zasoby/twój potencjał,

- poszukiwanie informacji,

- podejmowanie decyzji,

- realizacja działań,

- efekty.

Po wykonaniu zadania, każda grupa prezentuje swoją propozycję i uzasadnia

poszczególne „warstwy” piramidy.

Podsumowanie – prowadzący podkreśla, że barierą w poszukiwaniu pracy może

być okazjonalne działanie, nieuporządkowana wiedza na temat własnej osoby,

brak istotnych informacji o pracodawcy, nieumiejętna autoprezentacja.


70

Dzień drugi.

1. Podsumowanie zajęć z dnia poprzedniego - każdy z uczestników wymienia,

co najbardziej zapamiętał - czas trwania ok. 10 min.

2. Case study: (opracowanie własne) – czas trwania 30 min. Prowadzący dzieli

uczestników na trzy grupy, rozdaje arkusze flipchart i markery, na flipcharcie zapisuje

informacje: Mariola ma 28 lat, wykształcenie zawodowe, w zawodzie krawiec. Szkołę

wybrała pod presją rodziny, ale nie chce pracować w wyuczonym zawodzie. Jest

mężatką z dwójką dzieci (7 i 5 lat), lubi pracę z ludźmi, jest towarzyska, energiczna

i zorganizowana, swobodnie się wypowiada, ma prawo jazdy kat. B. Lubi czytanie oraz

jazdę na rowerze. Nie potrafi obsługiwać komputera, bo do tej pory nie miała

na niego czasu.

Uczestnicy w grupach, po burzy mózgów i dyskusji, projektują karierę zawodową

Marioli. Wybrana osoba z każdej grupy prezentuje propozycję swojego zespołu.

3. Test do samooceny wg. Johna L. Hollanda – załącznik 6 - czas trwania ok. 40 min.

Środki dydaktyczne: kwestionariusz testu do samooceny wraz z kluczem, długopisy.

Prowadzący wyjaśnia, kim był John L. Holland i do czego służy opracowany przez

niego test, rozdaje uczestnikom kwestionariusze.

Uczestnicy wypełniają test według instrukcji oraz podsumowują wyniki według

załączonego klucza, wyłaniając swój dominujący typ osobowości.

Prowadzący omawia poszczególne typy osobowości i ich związek z określonym

środowiskiem pracy.

4. Życiorys zawodowy – miniwykład na temat zasad tworzenia życiorysu zawodowego,

jego elementów oraz jego rodzajów, poparty przykładami (można posłużyć

się prezentacją slajdów) – czas trwania ok. 40 min. Miniwykład obejmuje trzy

podstawowe typy CV: chronologiczne, funkcjonalne oraz ukierunkowane.

Po omówieniu każdego z nich prowadzący rozdaje uczestnikom przykładowe wzory

(załączniki 7, 8, 9).

PRZERWA 15 MINUT.

5. Ćwiczenie „Lokalni pracodawcy” na podst. podręcznika klubu pracy (stary podręcznik)

- czas trwania 15 min. Prowadzący dzieli uczestników na 2-3 grupy, których członkowie


71

starają się przypomnieć sobie jak najwięcej pracodawców funkcjonujących na lokalnym

rynku pracy (powiat, gmina lub miasto), a jedna z osób zapisuje propozycje na kartce.

6. Następnie grupy porównują swoje propozycje, zestawiają je i zapisują na wspólnej

liście, która może być pomocna w poszukiwaniu pracy.

7. Miniwykład „Jawny i ukryty rynek pracy” - czas trwania 20 min.

8. Prezentacja fragmentu filmu „Czeka na nas świat” z portalu YouTube – czas trwania

5 min. https://www.youtube.com/watch?v=KFaGsqdV8yY

9. Dyskusja - czas trwania 10 min. Po obejrzeniu filmu prowadzący pyta uczestników,

czy ich zdaniem bezrobotny bohater ma szanse na rynku pracy i co uczestnicy

zaproponowaliby mu.

10. Miniwykład - „Rodzaje umów i ich charakterystyka” – czas trwania 20 min.

Prowadzący omawia umowę o pracę, umowę zlecenia i umowę o dzieło, podkreśla ich

cechy charakterystyczne, zalety i wady.

11. Podsumowanie i zakończenie zajęć – czas trwania 5 min.

Zajęcia opracowane w oparciu o materiał i ćwiczenia z podręcznika pod redakcją

Elżbiety Liwosz, Małgorzaty Nowak i Katarzyny Pankiewicz: Szukam pracy. Program

szkolenia w klubie pracy, Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Warszawa 2009.

https://www.youtube.com/watch?v=KFaGsqdV8yY


72

Załącznik 1. Kwestionariusz na podstawie ćwiczenia „Zawieranie znajomości”

z podręcznika „Szukam pracy. Program szkolenia w klubie pracy”

1. Jak się nazywasz?/jak masz na imię?

………………………………………………………………………………………

2. Czy pracowałeś/łaś już przedtem i gdzie? Czym się zajmowałeś/łaś?

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

3. Jakie są Twoje zainteresowania, hobby? Jak spędzasz wolny czas?

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

4. Jaką pracę chciałbyś/chciałabyś podjąć?

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

5. Jakiej pracy z całą pewnością nie chciałbyś/chciałabyś wykonywać?

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

6. Jakie masz zalety? Co potrafisz/lubisz robić?

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

7. Jakie wartości/zasady w życiu są dla Ciebie najważniejsze?

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

8. Co najbardziej cenisz w ludziach? Z jakimi ludźmi chciał(-a)byś pracować?

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………


73

Załącznik 2. Umiejętności uniwersalne

UMIEJĘTNOŚĆI UNIWERSALNE

Sprawność fizyczna

i umiejętności manualne

Umiejętności

w kontaktach z ludźmi

Umiejętności pracy

z danymi, z nowymi

pomysłami, z informacją

sprawność fizyczna:

- zręczne ręce

- koordynacja ręka - oko

- koordynacja ruchowa

- szybkość, siła,

wytrzymałość

posługiwanie się

materiałami:

- szycie

- cięcie, rzeźbienie

- malowanie

posługiwanie się

przedmiotami:

- mycie, sprzątanie

- przygotowanie jedzenia

- dbałość o przedmioty

posługiwanie się

narzędziami:

- montowanie, złożenie

czegoś

- reperowanie

- kierowanie autem

budowanie:

- budowanie

- remonty

ogrodnictwo i hodowla:

- hodowla roślin

- hodowla zwierząt

z jednym człowiekiem:

- pomaganie

- słuchanie

- wykonywanie poleceń

- pisanie listów

- rozmawianie przez telefon

- uczenie indywidualne

- doradzanie

- reprezentowanie

- przekonywanie

- sprzedawanie

z grupami ludzi:

- komunikowanie się z grupą

- gry zespołowe

- wystąpienia publiczne

- prowadzenie dyskusji

w grupie

- zarządzanie

- przewodzenie

- negocjowanie

- uczenie grupy

- współpraca w grupie

- organizowanie ludzi

zbieranie i wytwarzanie:

- poszukiwanie

- badanie

- obserwowanie ludzi i rzeczy

- wywiady z ludźmi

- wyobraźnia, pomysłowość

zarządzanie informacją:

- kopiowanie

- sortowanie, segregowanie

- analizowanie,

syntetyzowanie

- porównywanie

- interpretowanie

- graficzna prezentacja

- tłumaczenie

- obliczenia

przechowywanie:

- wprowadzanie danych do

komputera

- maszynopisanie

- archiwizacja

- nagrywanie (dźwięk, obraz)

- fotografowanie

- świetna pamięć

wykorzystanie:

- dla ludzi

- dla rzeczy


74

Załącznik 3. Moje zasoby, mocne strony

Moje umiejętności adaptacyjne (cechy charakteru)

………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

Moje umiejętności uniwersalne:

………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

Moje kwalifikacje zawodowe, umiejętności przydatne do wykonywania pracy na danym

stanowisku:

………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

Moje zainteresowania (zawodowe i pozazawodowe):

………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

Kursy, szkolenia, licencje, uprawnienia

………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………


75

Załącznik 4. Potrafię/nie potrafię i lubię/nie lubię

Potrafię robić Nie potrafię robić

Lubię

robić

...………………………………………

………………………..………….……

………………………...………………

…………………….…..………………

……………….……….………………

…….………….………………………

…….….………………………………

……..…………………………………

………………………………………..

………………………………………

…………………………………..……

………………………….……………

…………………………………..……

………………………...………………

………………………………………

………………………………………

………………………………………

………..……………………………..

Nie

lubię

robić

.………………….……………………

………………………..………………

………………………...………………

………………………..………………

…….………………….………………

……..…………………………………

….….…………………………………

……..…………………………………

……..………....................................

……..…………………………………

………………………..………………

………………………...………………

………………………..………………

………..……………….………………

……..…………………………………

……..…………………………………

……..…………………………………

……..………....................................

Potrafię robić Nie potrafię robić

Lubię

robić

Zadania, które są strzałem w „10”

– od zaraz weź je pod uwagę

podczas poszukiwania pracy.

Zadania, które możesz poznać

– wymagają szkolenia, bliższego

poznania.

Nie

lubię

robić

Zadania, które potrafisz

wykonywać, lecz niezbyt chętnie

– możliwości, które możesz

rozważyć w poszukiwaniu pracy.

Zadania, których nie bierzemy

pod uwagę podczas poszukiwania

pracy.


76

Załącznik 5. Piramida

PODJĘCIE PRACY

E F E K T Y

poszukiwanie

pracy

autoprezentacja

R E A L I Z A C J A

opcje

zatrudnienia

indywidualny

plan

działania

motywacja

P O D E J M O W A N I E D E C Y Z J I

trendy na rynku

pracy

informacja

o zawodach

i stanowiskach

pracy

informacja

o możliwościach

kształcenia

warunki

indywidualne

kandydata

do pracy

a wymagania

stanowiska pracy

P O S Z U K I W A N I E I N F O R M A C J I

wiedza umiejętności cechy

charakteru

wartości

i oczekiwania

zainteresowania

T W O J E Z A S O B Y / T W Ó J P O T E N C J A Ł


77

Załącznik 6. Odkrywanie słabych i mocnych stron

6 TYPÓW OSOBOWOŚCI WEDŁUG JOHNA L. HOLLANDA:

Typ społeczny:

mocną stroną są: uzdolnienia werbalne, zdolność do pracy z ludźmi, pomaganie, nauczanie,

uzdolnienia handlowe, empatia; słabe strony – manualne, techniczne, naukowe, rozwiązuje

problemy kierując się uczuciami.

Typ realistyczny:

mocną stroną są: koordynacja ruchowa, zręczność, zdolności techniczne, mechaniczne,

inteligencja, opanowanie, logika myślenia; słabe strony – społeczne, oświatowe, czasami

nadmierne podporządkowywanie się, identyfikowanie z osobami posiadającymi władzę,

wpływy.

Typ intelektualny:

mocną stroną są: zdolność do abstrakcyjnego myślenia i twórczego rozwiązywania

problemów, zdolności intelektualne, umiejętność korzystania z zasobów informacji,

precyzja, dociekliwość; słabe strony – aspołeczność, brak tradycjonalizmu, czasami zbytnie

komplikowanie prostych sytuacji, przywództwo, perswazja.

Typ konwencjonalny:

mocną stroną są: zdolność do eksponowania siebie i swoich celów, kompetencje urzędnicze,

obliczeniowe, dokładność, logika myślenia, odpowiedzialność; słabe strony

– konformizm, uzdolnienia artystyczne, defensywność, brak elastyczności.

Typ przedsiębiorczy:

mocną stroną są: umiejętności motywowania i pobudzania innych do działania, kierowanie

innymi, przywództwo, elokwencja, towarzyskość, kompetencje organizacyjne; słabe strony

– naukowe, dominacja, podejmowanie czasami zbyt dużego ryzyka, agresywność.

Typ artystyczny:

mocną stroną są: kreatywność, poczucie estetyki, rozwiązywanie problemów w sposób

twórczy i nietypowy, bogata wyobraźnia, ekspresyjność, oryginalność; słabe strony

– emocjonalny niepokój, niedostateczna socjalizacja, niezorganizowanie, nadmierna

emocjonalność, zbyt duża potrzeba niezależności, kompetencje urzędnicze.


78

Model heksagonalny osobowości zawodowej Johna L. Hollanda

(K) TRADYCJONALISTA (informacje)

typ konwencjonalny

Osobę tę cechuje:

łagodne usposobienie, dokładność, logika myślenia,

odpowiedzialność; wykorzystuje ona informacje płynące z narządów

zmysłów i procesów myślowych.

Osoba ta lubi:

porządek, zdecydowanie, bezpieczeństwo, identyfikowanie się

z osobami posiadającymi władzę, wpływy.

Osoba ta rozwiązuje problem y kierując się uznanymi

zasadami, regułami.

(A) ARTYSTA (informacje, rzeczy)

Osobę tę cechuje:

kreatywność, uczuciowość, poczucie estetyki, analizowanie swoich

myśli i uczuć, ekspresyjność. Jest to osoba inteligentna, wrażliwa na

kolory, formę, dźwięki; za pomocą procesów myślowych przetwarza

informacje uzyskane za pomocą zmysłów.

Osoba ta lubi:

piękno, wymianę myśli, interesujące i niezwykłe widoki.

Osoba ta rozwiązuje problemy w sposób twórczy i nietypowy.

(R) REALISTA (rzeczy)

Osobę tę cechuje:

niezależność, praktycyzm, sprawność

fizyczna, przebojowość, konserwatyzm,

fizyczna koordynacja, siła, logika; preferuje

wykorzystywanie zmysłów wzroku i dotyku.

Osoba ta lubi:

napięcie, podejmowanie ryzyka, pracę na świeżym

powietrzu, konkretne problemy, pieniądze, posługiwać

się narzędziami i maszynami.

Osoba ta rozwiązuje problemy poprzez działanie.

(B) BADACZ (informacje)

Osobę tę cechuje:

niezależność, ciekawość świata, chęć

analizowania swoich myśli i uczuć,

brak tradycjonalizmu, intelektualizm. Taka

osoba korzysta z zasobu informacji, posiada

swoiste powiązania z ludźmi i rzeczami, stosuje

przyrządy do badania idei; posiada zdolności

intelektualne, umiejętność logicznego myślenia.

Osoba ta lubi:

studiowanie, wyzwania, wymianę myśli i skomplikowane,

abstrakcyjne problemy.

Osoba ta rozwiązuje problemy przez myślenie.

(P) INICJATOR (ludzie)

typ przedsiębiorczy

Osobę tę cechuje:

energiczność, niezależność, pełna wiara we własne

siły, chęć dominacji, elokwentność; w pracy

z ludźmi i podczas wykonywania zadań

kieruje się uczuciami i logiką.

Osoba ta lubi:

organizować, przekonywać, kierować,

administrować.

Osoba ta rozwiązuje problemy

przez podejmowanie ryzyka.

(S) SPOŁECZNY (ludzie)

Osobę tę cechuje:

otwartość na kontakty z ludźmi, zainteresowanie

ludźmi, uczuciowość, potrzeba wspierania,

odpowiedzialność. W pracy z innymi używa

uczuć, słów, idei. Posiada umiejętność

wczuwania się, rozumienia spraw, jest

otwarta, naturalna, taktowna.

Osoba ta lubi:

pomagać innym, przewodzić.

Osoba ta rozwiązuje problemy

kierując się uczuciami.


79

Test do samooceny

John L. Holland, badacz amerykański, stworzył teorię karier zawodowych. Mówi ona,

że każda osoba poszukuje zawodu i środowiska pracy, który odpowiada jej osobowości.

Holland wyróżnił 6 typów osobowości: realistyczny, badawczy, artystyczny, społeczny,

przedsiębiorczy i konwencjonalny. Zgodnie z teorią karier zawodowych można wyodrębnić

także sześć typów środowiska pracy, analogicznych do typów osobowości.

Im bardziej zgodny jest typ osobowości z typem środowiska pracy, w którym człowiek

pracuje, tym większe jest szansa na satysfakcję z wykonywania określonej pracy

i na pomyślny rozwój zawodowy.

Sprawdź, jaki jest Twój typ osobowości. Otocz kółkiem numer stwierdzenia z którym się

zgadzasz:

1. Posiadanie silnego i zgrabnego ciała jest dla mnie ważną rzeczą.

2. Staram się dogłębnie zrozumieć rzeczy.

3. Muzyka, kolory, piękno każdego rodzaju może wpłynąć na moje usposobienie.

4. Ludzie wzbogacają moje życie i nadają mu sens.

5. Wierzę w siebie i w to, że mam wpływ na rzeczy.

6. Doceniam jasno wytyczone kierunki działania, które dokładnie określają, co mam robić.

7. Zwykle potrafię budować, nosić wszystko sam, sam dawać sobie radę.

8. Mogę godzinami myśleć o czymś.

9. Doceniam piękne otoczenie. Kolory i formy znaczą dla mnie bardzo dużo.

10. Kocham towarzystwo.

11. Lubię rywalizację.

12. Muszę mieć najpierw uporządkowane zaplecze i dopiero potem rozpocząć pracę nad

projektem.

13. Lubię pracować rękami.

14. Badanie nowych idei daje mi zadowolenie.

15. Zawsze poszukuję nowych sposobów, aby dać wyraz moim twórczym zdolnościom.

16. Doceniam możliwość dzielenia moich osobistych spraw z innymi.

17. To, że jestem najważniejszą osobą w grupie, daje mi zadowolenie.

18. Jest dla mnie sprawą honoru, by dbać o wszystkie szczegóły w mojej pracy.

19. Nie przeszkadza mi, że zabrudzę ręce w czasie pracy.

20. Wykształcenie jest dla mnie nieustającym procesem rozwijania i wyostrzania mojego

sposobu myślenia.

21. Lubię ubierać się nietradycyjnie oraz próbować nowe kierunki mody i kolory.

22. Często wyczuwam, gdy jakaś osoba odczuwa potrzebę rozmowy.

23. Lubię organizować ludzi i dawać impuls do pracy.


80

24. Rutyna pomaga mi w ukończeniu pracy.

25. Lubię kupować rzeczy, które są punktem wyjścia do dalszej pracy.

26. Czasami mogę siedzieć godzinami i pracować nad rozwiązaniem problemów, czytać lub

myśleć o życiu.

27. Potrafię wyobrazić sobie rzeczy.

28. Czuję się dobrze, kiedy zajmuję się innymi ludźmi.

29. Lubię, gdy dają mi kredyt zaufania w pracy.

30. Jestem podbudowany, wiedząc, że dobrze i starannie rozwiązałem powierzone zadanie.

31. Chciałbym najchętniej być sobą i wykonywać rzeczy praktyczne, pracować rękami.

32. Chętnie czytam książki na jakikolwiek z tematów, który budzi moją ciekawość.

33. Lubię wprowadzać w życie nowe pomysły.

34. W sytuacji, gdy mam jakieś problemy z innymi, preferuję rozmowę i znalezienie

rozwiązania.

35. Żeby osiągnąć sukces, należy mierzyć wysoko.

36. Lubię sytuacje, które wymagają ode mnie podejmowania decyzji i brania za nie

odpowiedzialności.

37. Lubię dyskutować.

38. Analizuję dany problem gruntownie, zanim podejmę działania.

39. Lubię zmieniać otoczenie tak, aby uczynić je czymś innym i specjalnym.

40. Kiedy jest mi przykro, znajduję przyjaciela, by z nim porozmawiać.

41. Kiedy proponuję plan, wolę żeby inni zajmowali się szczegółami.

42. Zwykle jestem zadowolony z miejsca, gdzie przebywam.

43. Praca na świeżym powietrzu dostarcza mi nowego zasobu energii.

44. Bez przerwy zadaję pytanie „dlaczego?".

45. Podoba mi się, że moja praca jest wyrazem mojego nastroju i uczuć.

46. Lubię znajdować sposoby pomagania ludziom, by byli bardziej ludzcy wobec siebie.

47. Branie udziału w podejmowaniu ważnych decyzji jest niezmiernie ciekawe.

48. Zawsze cieszę się, gdy ktoś inny przejmuje kierownictwo.

49. Lubię, gdy moje otoczenie jest proste i praktyczne.

50. Roztrząsam problem, dopóki nie znajdę odpowiedzi.

51. Piękno natury porusza coś ukrytego we mnie.

52. Bliskie stosunki z innymi są dla mnie ważne.

53. Lepsze stanowisko i awans są dla mnie ważne.

54. Efektywność to coś dla mnie - pracować określoną ilość godzin każdego dnia.

55. Dla uniknięcia chaosu potrzebny jest silny system z ustalonym prawem i porządkiem.

56. Książki zmuszające do myślenia zawsze poszerzają moje horyzonty.

57. Bardzo cieszę się z możliwości pójścia na wystawę, do teatru czy do kina.


81

58. „Nie widziałem cię długi czas powiedz, co u ciebie?”.

59. Niezmiernie ciekawą rzeczą jest możliwość wpływania na innych ludzi.

60. Kiedy przyrzekam, że coś zrobię, wykonuję to do najdrobniejszego szczegółu.

61. Solidna, fizyczna i twarda praca nikomu nie zaszkodzi.

62. Chciałbym nauczyć się wszystkiego, co jest dostępne o tematach, które mnie interesują.

63. Nie chcę być jak inni, lubię robić rzeczy inaczej.

64. „Powiedz mi, jak ci mogę pomóc".

65. Jestem gotów podjąć ryzyko, by kontynuować sprawy dalej.

66. Lubię jasne i precyzyjne linie postępowania, kiedy coś zaczynam.

67. Pierwsze, co widzę w samochodzie, to dobry silnik.

68. Ci ludzie działają stymulująco na mój intelekt.

69. Kiedy czymś się zajmuję, mam tendencję do zapominania o całym świecie.

70. Martwi mnie, że jest tylu ludzi w naszym społeczeństwie, którzy potrzebują pomocy.

71. Zabawnie jest podsuwać innym ludziom pomysły.

72. Nie znoszę, kiedy ktoś bez przerwy zmienia metodę, kiedy akurat kończę pisanie pracy.

73. Zwykle znajduję wyjście w sytuacjach „podbramkowych".

74. Nawet samo czytanie o odkryciach jest ciekawe.

75. Lubię robić happeningi.

76. Zawsze staram się, jak mogę, by okazać uwagę ludziom, którzy wyglądają na samotnych

i bez przyjaciół.

77. Lubię działać.

78. Nie lubię robić rzeczy, które nie są zatwierdzone.

79. Sport jest ważny, jeśli ciało ma być zdrowe.

80. Sposób funkcjonowania natury budził zawsze moją ciekawość.

81. Zabawnie być w dobrym humorze i robić coś niezwyczajnego.

82. Sądzę, że ludzie w głębi duszy są dobrzy.

83. Jeśli nie daję sobie rady za pierwszym razem, rozpoczynam jeszcze raz z nową energią

i entuzjazmem.

84. Cenię wysoko sytuacje, kiedy wiem, czego inni ode mnie oczekują.

85. Lubię rozłożyć rzeczy na czynniki pierwsze, by zobaczyć, czy dam sobie radę.

86. „Nie denerwuj się, możemy przemyśleć sprawę i zaplanować następny krok."

87. Byłoby mi trudno wyobrazić sobie moje życie bez pięknych rzeczy wokół mnie.

88. Często tak się dzieje, że inni przychodzą do mnie, by opowiedzieć o swoich problemach.

89. Zwykle nawiązuję kontakt z ludźmi, którzy mogą pokazać mi drogę do nowych możliwości. 90. Nie potrzebuję dużo, by być szczęśliwym.


82

Wyniki testu do samooceny

Należy zakreślić te same liczby, które zostały zakreślone w teście samooceny.

R B A S P K

1 2 3 4 5 6

7 8 9 10 11 12

13 14 15 16 17 18

19 20 21 22 23 24

25 26 27 28 29 30

31 32 33 34 35 36

37 38 39 40 41 42

43 44 45 46 47 48

49 50 51 52 53 54

55 56 57 58 59 60

61 62 63 64 65 66

67 68 69 70 71 72

73 74 75 76 77 78

79 80 81 82 83 84

85 86 87 88 89 90

Zapisz liczbę cyfr zakreślonych w każdej kolumnie:

R______B______A______ S______P______K______

Wpisz litery, które otrzymały największą liczbę punktów:

l.______2.______3.______


83

Załącznik 7. Życiorys chronologiczny

DANE OSOBISTE:

Imię i nazwisko: Anna Nowak

Adres: 45-273 Opole, ul. Krótka 4/3

Nr tel.: 077 55 55 555

e-mail: [email protected]

WYKSZTAŁCENIE: 1992-1997: Akademia Ekonomiczna we Wrocławiu

kierunek: handel zagraniczny

DOŚWIADCZENIE ZAWODOWE:

2002 - aktualnie: praca dorywcza w charakterze tłumacza w biurach turystycznych

w Opolu

1996 - 2001: pilot wycieczek zagranicznych w biurze turystycznym "WAKACJE"

PRZEBYTE KURSY:

- kurs prowadzenia księgi przychodów i rozchodów

- kurs pilota wycieczek zagranicznych

INNE UMIEJĘTNOŚCI:

- obsługa komputera (znajomość programów pakietu Microsoft Office, MS Word oraz

MS Excel)

- prawo jazdy kategorii B

ZNAJOMOŚĆ JĘZYKÓW OBCYCH:

- język angielski w stopniu zaawansowanym

- język włoski w stopniu średniozaawansowanym

CECHY OSOBOWOŚCI:

- umiejętność pracy zespołowej

- łatwość w nawiązywaniu kontaktów interpersonalnych

- asertywność

- komunikatywność

ZAINTERESOWANIA:

- podróże

- sport: tenis

Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych zawartych w ofercie pracy dla potrzeb niezbędnych do realizacji procesu rekrutacji zgodnie z ustawą z dn. 29.08.1997r o ochronie danych osobowych (Dz.U. nr 133, poz. 883).


84

Załącznik 8. Życiorys ukierunkowany

Jan KOWALSKI

31-523 Kraków

ul. Mokra 88 A

tel. 012 66 66 666

CEL ZAWODOWY

stanowisko kierownika działu handlowego PIEKARMED, nr ref. K/27

KWALIFIKACJE

- gruntowna znajomość techniczna sprzętu piekarniczego produkowanego w Europie, jego

zastosowań i eksploatacji

- zdolności negocjacyjne

- umiejętność przygotowania kampanii reklamowej

- umiejętność kierowania zespołami ludzkimi

DOŚWIADCZENIE

- kierowanie 50.osobowym działem handlowym w Fabryce Maszyn Piekarniczych

- zwiększenie sprzedaży w ciągu 3 lat o 45% (1986 - 1993)

- kierowanie 18.osobową sekcją eksportu w Centrali Obrotu Maszynami - wynegocjowanie

serii kontraktów eksportowych do krajów Azji, Ameryki Łacińskiej na sumę 5 mln. 600

tys. (1993 -1996)

- kontrakt w Belgii - kierowanie działem technicznym (24 osoby) największej piekarni

"SUMI" (1996 - 2003) - zapewnienie bezawaryjności i ciągłości produkcji, usprawnienia

racjonalizatorskie

DANE OSOBISTE

Mam 46 lat, jestem żonaty i mam jedno dziecko. Moja rodzina gotowa jest przenieść się

do Poznania, gdzie mieści się siedziba firmy. Będę również mógł odbywać podróże służbowe

na terenie całego kraju jaki i zagraniczne.

PODSUMOWANIE

Jestem gotów podjąć wyzwania związane z objęciem stanowiska kierownika działu

handlowego firmy PIEKARMED oraz dążyć do zwiększania sprzedaży w ciągu 2 lat o ok. 20%

i obniżenia kosztów funkcjonowania działu o 6%.



85

Załącznik 9. Życiorys funkcjonalny

Katarzyna Solińska

ul. Krzywa 155

38-420 Kościelisko

tel. 0-502-666-519

KWALIFIKACJE

- Praktyczna umiejętność analizy i diagnozy rynku ubezpieczeniowego.

- Wiedza z zakresu prawa ubezpieczeniowego i matematyki ubezpieczeniowej oraz

bankowości i finansów przedsiębiorstw.

- Wiedza i doświadczenie w zakresie marketingu usług finansowych.

- Umiejętność przeprowadzania analizy ekonomiczno- finansowej przedsiębiorstwa oraz

oceny projektów inwestycyjnych za pomocą różnych metod ekonometrycznych,

finansowych i statystycznych.

HISTORIA ZATRUDNIENIA

- Kancelaria Podatkowa Ryszard Błaszyk w Poznaniu

Stanowisko: sekretarka - asystentka doradcy podatkowego 2000 -2002

przepisywanie i redagowanie pism, tłumaczenie anglojęzycznej dokumentacji, prowadzenie

księgi podatkowe, obsługiwanie poczty, udzielanie informacji, przyjmowanie klientów

Kancelarii, także obcokrajowców

- Towarzystwo Ubezpieczeń i Reasekuracji WARTA S.A. w Krakowie

Stanowisko: rejestrator 1997 -2000

rozliczanie agentów, rejestrowanie polis ubezpieczeniowych w zintegrowanym systemie

informatycznym, obsługiwanie bazę danych o klientach towarzystwa ubezpieczeniowego

WYKSZTAŁCENIE

1997 Uniwersytet Jagielloński

studia magisterskie - Wydział Ekonomiczny, kierunek marketing i zarządzanie.

Temat pracy magisterskiej: Rynek ubezpieczeń na życie w Polsce - diagnoza i perspektywy

rozwoju.

DODATKOWE UMIEJĘTNOŚCI I CERTYFIKATY

- Znajomość oprogramowania komputerowego: Word, Excel, Corel.

- Znajomość języka angielskiego na poziomie zaawansowanym oraz języka

niemieckiego

i rosyjskiego na poziomie podstawowym.

- Licencja Państwowego Urzędu Nadzoru Ubezpieczeń.

- Prawo Jazdy kategorii B.



86

3. PROGRAM ZAJĘĆ WARSZTATOWYCH Z ORIENTACJI

ZAWODOWEJ: POZNAJEMY ZAWODY Z GRUPY

MECHANICZNEJ I ODZIEŻOWEJ

Sabina Ficek

Rybnickie Centrum Edukacji Zawodowej - CKUoP w Rybniku

Cele i założenia

Aktywizacja młodzieży do świadomego planowania ścieżki kariery szkolno-zawodowej

oraz poszukiwania doradców i źródeł informacji wspomagających ich decyzje i wybory,

które w przyszłości mogą zapewnić zdobycie atrakcyjnego zawodu, zgodnie

z predyspozycjami i indywidualnymi możliwościami, a co za tym idzie zdobycie

zatrudnienia i szansy na realizację marzeń. Warsztaty obejmują treści związane

z poznaniem zawodów odzieżowych i mechanicznych. Od dłuższego czasu grupy tych

zawodów stały się mało popularne, „niemodne”, co spowodowało brak pracowników

na rynku pracy, zatem celem jest wzbudzenie zainteresowania młodzieży tą grupą zawodów.

Cel główny programu

Zapoznanie z wymaganiami i zadaniami zawodowymi w grupie zawodów odzieżowych

i mechanicznych.

Cele szczegółowe:

1. Poznanie zadań zawodowych krawca, technika technologii odzieży, mechanika

-montera maszyn i urządzeń, technika mechanika.

2. Zapoznanie ze środowiskiem pracy, wymaganiami psychologicznymi, fizycznymi

i zdrowotnymi, warunkami podjęcia pracy, zagrożeniami zawodowymi,

możliwościami zatrudnienia i płacy w tych grupach zawodów.

3. Poznanie wymagań, możliwości edukacji i zatrudnienia oraz trudności, które mogą

uniemożliwić wykonywanie niektórych zawodów.


87

4. Kształtowanie umiejętności wyszukiwania informacji o zawodach, możliwościach

kształcenia.

5. Kształtowanie świadomości indywidualnej drogi dojścia do wymarzonego zawodu.

Czas trwania

Blok 6 godzinny: trzy dni po 2 jednostki lekcyjne w kolejnych tygodniach.


Praca warsztatowa w grupach, zespołach lub indywidualna, metody podawcze

– miniwykład, pogadanka, dyskusja kierowana, metody aktywizujące - ćwiczenia

w grupach, ćwiczenia indywidualne, burza mózgów, metody multimedialne: film,

prezentacja multimedialna.


Komputery, rzutnik, flipchart z arkuszami papieru, tablica, mazaki, małe karteczki, szpilki,

kartki do notatek, magnesy, karty do ćwiczeń, prezentacja multimedialna, filmy, narzędzia

i przybory krawieckie oraz mechaniczne.

Uczestnicy

Uczniowie klas drugich lub trzecich gimnazjum. Zakładamy, że wybrana grupa wcześniej

zdobyła wiedzę i umiejętności o sobie i swoich zainteresowaniach, następnym etapem

powinno być poznanie świata zawodów i rynku pracy.

Osoba prowadząca

Pedagog, doradca zawodowy, nauczyciel-wychowawca.

Przebieg zajęć:

Plan nauczania określający zagadnienia, tematy zajęć edukacyjnych oraz ich wymiar

czasowy

Tytuł zagadnienia i numer ćwiczenia Orientacyjny

czas

Załącznik/pomocne

materiały

USTALENIE NORM, INTEGRACJA, WPROWADZENIE

Wprowadzenie 5 minut

Ćwiczenie nr 1: Normy w naszej grupie 15 minut załącznik nr 1: kontrakt

Ćwiczenie nr 2: Przedstawiamy się 25 minut


88

ŚWIAT ZAWODÓW I RYNEK PRACY

Wprowadzenie 5 minut

Ćwiczenie nr 3: „Odgadnij mój zawód” 30 minut załącznik nr 2: zawody


Wprowadzenie 10 minut prezentacja multimedialna, filmy

Ćwiczenie nr 4: „Zawód pod lupą” 20 minut

Miniwykład/Podsumowanie 10 minut

Ćwiczenie nr 5: „Środowiska pracy”

Podsumowanie

30 minut

5 minut

narzędzia, przybory,

komputery

Ćwiczenie nr 6: „Usługi”

Podsumowanie

10 minut

5 minut

załącznik nr 3: usługi

WYSZUKIWANIE INFORMACJI, EWALUACJA

Ćwiczenie nr 7: „Kierunek informacja”

Podsumowanie

25 minut

10 minut

załącznik nr 4: pomocne

strony internetowe, gazety

z ogłoszeniami, komputery

Ćwiczenie nr 8: „Rynek pracy”

Miniwykład

25 minut

10 minut

Ewaluacja: „Ankieta”

Podsumowanie

10 minut

10 minut

załącznik nr 5: ankieta

ewaluacyjna

USTALENIE NORM, INTEGRACJA, WPROWADZENIE

Pierwszy blok dwugodzinny.

Prowadzący wita się z uczestnikami, omawia cele i przebieg zajęć oraz przedstawia korzyści

wynikające z uczestnictwa w warsztatach.

Ćwiczenie nr 1: Normy w naszej grupie

Cele:

opracowanie, ustalenie listy norm i zasad obowiązujących uczestników,

budowanie atmosfery zaufania i bezpieczeństwa w grupie.

Materiały: arkusze papieru, mazaki, magnesy, załącznik nr 1 - kontrakt;

Forma: praca w grupach 4 osobowych, dyskusja;

Czas: około 15 minut w zależności od wielkości grupy;


89

Przebieg:

uczniowie dobrani w 4 osobowe zespoły ustalają zasady, które ich zdaniem budują

dobrą atmosferę zajęć, sprzyjają uczeniu się, wyrażaniu opinii,

każdy zespół odczytuje zasady,

osoba prowadząca spisuje zasady na flipcharcie po konsultacji z uczniami, zadając

pytania, podpowiadając. O normach przypominamy wtedy, kiedy ktoś łamie

wcześniejsze ustalenia. Pomocny może być załącznik nr 1.

Ćwiczenie nr 2: Przedstawiamy się

Cele:

wzajemne poznanie,

rozwijanie umiejętności autoprezentacji, wypowiadania się,

eliminacja napięcia.

Materiały: małe kolorowe karteczki;

Forma: praca w dużej grupie;


Przebieg:

uczniowie siedzą w kręgu, prowadzący prosi o podanie swojego imienia i podanie

2 cech swojego usposobienia na pierwszą lub drugą literę swojego imienia.

Uczniowie zapisują cechy na karteczkach.

prowadzący rozpoczyna zadanie, informuje, że możemy krótko komentować swoje

cechy, dziękuje każdej osobie za wypowiedź.

Wprowadzenie: prowadzący informuje uczniów, iż muszą zgadnąć o jakich grupach

zawodowych będą prowadzić rozważania, pomocą będzie w tym ćwiczenie nr 3.

ŚWIAT ZAWODÓW I RYNEK PRACY

Ćwiczenie nr 3: „Odgadnij mój zawód”

Cele:

uświadomienie uczniom sposobów zdobywania informacji o zawodach,

rozwijanie umiejętności zadawania pytań i logicznego myślenia.

Materiały: kartki z zawodami, taśma klejąca, tablica, mazaki

Forma: praca w dużej grupie;


90


Przebieg:

prowadzący wybiera 6 chętnych osób. Pięć osób losuje 1 kartkę z zawodem

do przyklejenia na plecach. Prowadzący informuje osoby aby odpowiadały tak, nie

lub nie ma związku na zadawane pytania. W przypadku trudności wybrana osoba

pokaże narzędzie lub pokaże gestami, co robi się w tym zawodzie. prowadzący, aby

ćwiczenie się nie przeciągało, może podpowiadać pytającym

i przedstawiającym. Ostatnia osoba będzie „sędzią” czyli będzie liczyła ilość pytań

i zapisywała wynik,

uczniowie pozostali siedzą w kręgu i zadają pytania zamknięte typu „Czy…”,

po odgadnięciu zawodu, zostaje zapisana ilość zadanych pytań, wygrywa osoba,

która odgadnie zawód przy pomocy jak najmniejszej ilości zadanych pytań,

po zabawie, prowadzący wspólnie z grupą analizują, które pytania najtrafniej

pozwalały odgadnąć zawód. „Sędzia” zapisuje je na tablicy,

podsumowując: prowadzący przekonuje uczniów jak ważne jest zadawanie pytań

dotyczących zawodu, pracy, warunków pracy aby się dowiedzieć jak najwięcej

i nie „błądzić”.

Prowadzący podsumowuje pierwszy blok z zakresu orientacji zawodowej, pyta uczniów

o ich uwagi, czy podobały im się formy pracy, czego chcieliby się dowiedzieć,

co chcieliby robić na następnych warsztatach.

Drugi blok dwugodzinny.

Wprowadzenie: prowadzący informuje o jakich grupach zawodów będą zajęcia, uzasadnia,

dlaczego te zawody wybrał do omówienia. Prosi o obejrzenie 2 krótkich filmów bez jego

komentarza, które pomogą w wykonaniu następnego ćwiczenia i pozwolą zapoznać się

z zadaniami roboczymi w omawianych grupach zawodów.

Ćwiczenie nr 4: „Zawód pod lupą”

Cele:

zapoznanie z zadaniami i czynnościami w zawodach odzieżowych

i mechanicznych,

rozwijanie umiejętności zainteresowań uczniów.


91

Materiały: arkusze papieru, mazaki, magnesy, filmy o zawodach

Forma: praca w 4 grupach;


Przebieg:

prowadzący dzieli grupę na 4 grupy damsko-męskie. Każdemu zespołowi daje

arkusz papieru i mazaki,

prowadzący prosi, aby każdy zespół podzielił arkusz na 2 części i według swojej

wiedzy i filmów wypisał na arkuszu, czym zajmują się krawcy, technicy technologii

odzieży - 2 zespoły, mechanicy, technicy mechanicy - 2 zespoły. Praca przy pomocy

prowadzącego w ciągu 10 minut,

zespoły prezentują swoje prace,

prowadzący dopytuje, prostuje, uogólnia, porównuje po 2 zespoły - dyskusja

kierowana (10 minut).

Miniwykład nr 1 z pomocą prezentacji multimedialnej na temat :

zadania robocze krawca,

zadania robocze mechanika,

zadania robocze technika technologii odzieży,

zadania robocze technika mechanika.

Ćwiczenie nr 5: „Środowiska pracy”

Cele:

zapoznanie z wymaganiami psychologiczno-fizyczno-zdrowotnymi potrzebnymi

do zawodu,

zapoznanie z zagrożeniami występującymi w środowisku pracy i działaniami

profilaktycznymi,

zapoznanie z zawodami pokrewnymi, możliwościami edukacji.

Materiały: arkusze papieru, mazaki, magnesy, narzędzia, przybory, fotografie maszyn,

komputery z dostępem do Internetu.

Forma: praca w grupach oraz dwuosobowych zespołach;



92

Przebieg:

prowadzący pokazuje przybory, narzędzia i maszyny na fotografiach, które

obsługują wybrane grupy zawodowe, uczniowie zgadują kto i co tym robi.

Prowadzący zadaje pytania typu: „Czy trudno obsługiwać”, „Jakie zdolności trzeba

mieć”,

prowadzący dzieli grupę na 2 części damsko-męskie inne niż poprzednio. Każdemu

zespołowi daje arkusz papieru i mazaki i przydziela po 2 zawody,

każdy zespół ma według swojej intuicji, poznanych narzędzi, maszyn i filmów

wypisać czynniki psychologiczne, fizyczne i zdrowotne, które są potrzebne

w danych zawodach. Pomoc prowadzącego,

zespoły prezentują swoje prace. Prowadzący dopytuje, prostuje, uogólnia, porównuje

2 zespoły - dyskusja kierowana (10 minut),

prowadzący zapoznaje uczestników ze stroną internetową Centralnego Instytutu

Ochrony Pracy - www.ciop.pl, i pokazuje jak szukać informacji na stronie,

zespoły dwuosobowe siadają do 1 komputera i wyszukują międzynarodowe karty

charakterystyki zagrożeń zawodowych dla zawodów głównych i zawodów, które ich

interesują, zapisują pliki i drukują karty,

uczniowie odczytują dane z kart na temat: zagrożenia, działania profilaktyczne,

miejsca, gdzie występuje zawód, warunki przyjęcia do pracy, zawody pokrewne

- dyskusja kierowana, karty mogą zabrać ze sobą.

Prowadzący podsumowuje i pokazuje powiązania zainteresowań uczniów

z ich predyspozycjami zawodowymi, a z poznania wymagań, możliwości edukacji

i zatrudnienia oraz trudności, które mogą wystąpić należy wyciągać wnioski, że nie

wszystkie zawody możemy wykonywać.

Ćwiczenie nr 6: „Usługi”

Cele:

zapoznanie z umiejętnościami obliczeń za wykonywane usługi,

modelowanie i zmiana sposobu myślenia uczestników na temat cen usług.

Materiały: przykładowe cenniki usług, załącznik nr 3;

Forma: indywidualna;


93


Przebieg:

prowadzący tłumaczy, na czym polegać będzie następne ćwiczenie, tłumaczy jak

trudno wyliczyć wartość swojej pracy za wykonaną usługę. Podaje przykłady, prosi

uczniów o komentarz – dyskusja kierowana,

prowadzący pokazuje przykładowe cenniki usług, rozdaje karty pracy, prosi

o wyliczenie ceny usługi,

uczniowie odczytują i porównują wyniki,

prowadzący dopytuje, prostuje, uogólnia - dyskusja kierowana.

Prowadzący podsumowuje drugi blok z zakresu orientacji zawodowej, pyta uczniów o ich

uwagi, czy im się podobały formy pracy, czego chcieliby się dowiedzieć więcej,

co chcieliby robić na następnych warsztatach. Przy pomocy odpowiedzi uczniów

przeprowadza ewaluację i dopasowuje ćwiczenia i formy pracy do danej grupy.

WYSZUKIWANIE INFORMACJI, EWALUACJA

Trzeci blok dwugodzinny.

Ćwiczenie nr 7: „Kierunek informacja”

Cele:

przygotowanie uczniów do podejmowania decyzji edukacyjnych i zawodowych,

kształtowanie umiejętności wyszukiwania informacji,

poznanie metod poruszania się po rynku pracy.

Materiały: arkusze papieru, mazaki, magnesy, gazety z ogłoszeniami o pracy, stanowiska

komputerowe z dostępem do Internetu;

Forma: praca w grupach i praca indywidualna;


Przebieg:

prowadzący dzieli uczestników na dwie grupy. Każda z nich otrzymuje inne zadanie.

Grupa pierwsza ma za zadanie wypisać i uszeregować według stopnia ważności

sposoby poszukiwania pracy. Grupa druga w analogiczny sposób powinna wypisać

i uszeregować sposoby poszukiwania pracowników,


94

następnie reprezentanci grup dokonują prezentacji własnych przemyśleń, reszta

grupy uzupełnia wiadomości,

prowadzący omawia oczekiwania pracodawców i pracowników,

prowadzący objaśnia następne ćwiczenie, kształtujące umiejętność analizy

zawartości ogłoszeń, ocenę i selekcjonowanie zawartych w nich informacji. Praca

w tych samych grupach. Każdej osobie rozdaje gazety z ogłoszeniami o pracy,

dla chętnych osób wyszukiwanie ogłoszeń na stronach internetowych,

uczniowie wyszukują po dwa najbardziej i najmniej interesujące anonsy. Osoby

chętne prezentują je, wszyscy dyskutują nad ich zawartością informacyjną,

dyskusja kierowana - prowadzący zadaje pytania: dlaczego jedne ogłoszenia

są czytelne i zrozumiałe, a inne mało precyzyjne i zagmatwane?

Prowadzący podsumowuje i zapisuje wnioski do krytycznego analizowania ogłoszeń oraz

ważne przesłanie: Im więcej zbierzesz informacji, tym lepiej poznasz rynek pracy, a więc

swoje szanse na znalezienie pracy. Prowadzący rozdaje kartki - załącznik

nr 4, z pomocnymi adresami stron internetowych.

Ćwiczenie nr 8: „Rynek pracy”

Cele:

zapoznanie uczniów z pojęciem rynku pracy i jego podstawowymi elementami,

zapoznanie z potrzebami pracodawców w wybranych zawodach.

Materiały: tablica lub flipchart, karki, długopisy, mazaki;

Forma: praca w małych grupach - elementy „burzy mózgów”;

Czas: około 25 minut w zależności od wielkości grupy.

Przebieg:

prowadzący dzieli uczniów na 4 osobowe grupy, prosi o opracowanie przykładów

uczestnictwa uczniów w różnych rynkach - wymienienie rynków, np. rynek

spożywczy, walutowy, szkolny, pracy i jaką rolę w nich pełnią,

przedstawiciele grup prezentują swoje opracowania,

prowadzący zapisuje przykłady na tablicy - robocze definicje rynków,

prowadzący omawia definicje rynku, omawia szczegółowo rynek pracy,


95

prowadzący prosi uczniów, aby odpowiedzieli na arkuszach, kto jest nabywcą, kto

sprzedawcą, co jest towarem na rynku pracy i na czym polega transakcja na rynku

pracy,

odczytanie odpowiedzi przez grupy, wspólne opracowanie definicji z pomocą

prowadzącego.

Miniwykład nr 2 na temat:

powodzenie na rynku pracy,

znajomość siebie: mocne strony, umiejętności, kwalifikacje, siła fizyczna, czas,

gotowość na zmiany, dyspozycyjność,

umiejętność zaprezentowania siebie pracodawcy, czyli jak dobrze przygotować się

do transakcji,

jak ćwiczyć umiejętność sprzedaży, marketing własnej osoby.

Prowadzący w kilku słowach omawia, z czym uczestnicy zapoznali się na warsztatach

i do czego ta wiedza będzie im przydatna. Zachęca do bycia aktywnym w zapoznaniu się

z charakterystyką różnych zawodów wg ich predyspozycji i marzeń oraz do wyszukania

informacji. Dziękuje za udział w zajęciach i prosi o ocenę zajęć warsztatowych.

Ewaluacja zajęć

Prowadzący rozdaje kwestionariusze ankiety zajęć - załącznik nr 5, prosi o odpowiedzi

na pytania zgodne z odczuciami po ich realizacji. Tłumaczy sens ankiet ewaluacyjnych,

prosi o wypowiedzenie się w pytaniu otwartym. Korzystając z analizy ankiet

przeprowadzonych anonimowo, ale obrazujących globalnie (w skali klasy) dojrzałość

młodzieży

do podejmowania tematu planowania przyszłości – można omówić wyniki z wychowawcą,

pedagogiem lub psychologiem szkolnym, co pozwoli na ułożenie indywidualnego programu

pracy z klasą, nie tylko w obszarze orientacji szkolno-zawodowej

8. Załączniki


96

Załącznik nr 1. Kontrakt

Przykładowe normy - zasady wspólnej pracy:

wszyscy jesteśmy tak samo ważni i potrzebni w grupie,

szanujemy siebie nawzajem,

mówimy do siebie po imieniu,

zajęcia rozpoczynamy punktualnie,

słuchamy siebie wzajemnie,

nie przerywamy wypowiedzi innym,

nie śmiejemy się z wypowiedzi innych,

nie oceniamy, nie krytykujemy innych,

mamy prawo odmówić udziału w ćwiczeniu jeśli jest ono dla nas krępujące,

mamy prawo wyrażać swoje uczucia nie krzywdząc innych - komunikat „ja”,

nie wygłupiamy się,

nie używamy wulgaryzmów.


97

Załącznik nr 2. Zawody

KRAWIEC

MODELKA

MECHANIK

TECHNIK TECHNOLOGII ODZIEŻY

TECHNIK MECHANIK


98

Załącznik nr 3. Usługi

1. Oblicz wartość usługi uszycia spódnicy podstawowej z materiałów nabytych

w zakładzie krawieckim. Tkanina podstawowa, cena za 1m - 25zł, nici - 1,5zł, włóknina

- 1,5zł, zamek błyskawiczny - 2,5zł, guzik - 0,50zł. Spódnica o długości 0,70m. Dodaj

wartość usługi - szycia, którą sam ustalisz, uzasadnij dlaczego taka suma.

2. Oblicz wartość usługi naprawa 1,5 metra płotu z następujących materiałów: siatka

ogrodzenia 1 m - 27 zł, nity - 18sztuk - 4,80zł ,drut - 1,5zł. Dodaj wartość usługi

- naprawa, którą sam ustalisz, uzasadnij dlaczego taka suma.


99

Załącznik nr 4. Pomocne strony internetowe

http://www.zawodowe.com/

http://www.koweziu.edu.pl/index2.php?id=strefa_ucznia_filmy&f=ha6eb4h-Dhc

http://www.koweziu.edu.pl/index2.php?id=strefa_ucznia_filmy&f=QeQIaXc-jGU

http://www.ciop.pl/10912.html

www.zawod.swspiz.pl/

www.wup.pl

http://www.youtube.com/watch?v=BDjw_Od4Msc&feature=related

http://www.youtube.com/watch?v=kL0qX5jFVUU&feature=related

http://www.youtube.com/watch?v=xQhAhKHZOMA&feature=related

http://www.youtube.com/watch?v=BNVLZIWy1qE&feature=related

http://www.youtube.com/watch?v=z7TTKS4awg8&feature=fvwrel

http://www.youtube.com/watch?v=l80OEM6xln4&feature=fvwrel

http://www.koweziu.edu.pl/index2.php?id=strefa_ucznia_filmy&f=B1Mb6fwIrx0

http://www.koweziu.edu.pl/index2.php?id=strefa_ucznia_zawod

http://www.praca.gov.pl

http://www.doradca-zawodowy.pl

http://www.pomaturze.pl

http://www.jobpilot.pl

http://www.szkoly.info.pl

http://www.pracuj.pl

http://www.abcpraca.pl


100

Załącznik nr 5. Kwestionariusz ankiety ewaluacyjnej

Data…......... Prowadzący…………………………………………..

1. Czy warsztaty były dla Ciebie interesujące? ( zakreśl odpowiedź)

□ □ □ □ □

nie raczej nie trudno powiedzieć raczej tak tak

2. Oceń, w jakim stopniu uzyskane informacje, wiedza i materiały mogą pomóc Ci

w planowaniu Twojej przyszłości szkolnej i zawodowej: (zakreśl odpowiedź)

□ □ □ □ □

w ogóle nieprzydatne w niewielkim stopniu w średnim stopniu w dużym stopniu w bardzo dużym stopniu

3. Czy uważasz, że warto takie zajęcia organizować dla młodzieży? (zakreśl

odpowiedź)

□ □ □ □ □

zdecydowanie nie raczej nie nie wiem raczej tak zdecydowanie tak

4. Czy polecił(a)byś je swoim kolegom i koleżankom? (zakreśl odpowiedź)

□ □ □ □ □

zdecydowanie nie raczej nie nie wiem raczej tak zdecydowanie tak

5. Jeśli chcesz, możesz teraz postawić ocenę prowadzącemu zajęcia lub podzielić się

opinią:

..................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................

Dziękuję


101

Wykaz literatury

Bibliografia:

1. Paszkowska-Rogacz A. (2002), Warsztat pracy europejskiego doradcy kariery

zawodowej. Warszawa: KOWEZiU.

2. Paszkowska-Rogacz A. (2001), Doradztwo zawodowe w krajach Unii Europejskiej,

http://www.sdsiz.pl, (pobrano: 24.08.2013).

3. Trzeciak W. (2000), Aktualne problemy poradnictwa zawodowego. http://www.sdsiz.pl,

(pobrano: 24.08.2013).

4. Wojtasik B. (2011), Podstawy poradnictwa kariery. Warszawa: KOWEZiU.

Filmy: Wytwórnia Filmów Szkoleniowych Synergia, Gdańsk.

http://www.sdsiz.pl/

http://www.sdsiz.pl/


102

4. JAK PRZYGOTOWAĆ SIĘ DO ROZMOWY

KWALIFIKACYJNEJ – TRUDNE PYTANIA

PRACODAWCY

Dorota Porwoł

Zespół Szkół

nr 6 w Rybniku

Cele

uświadomienie uczniom jak ważne jest wcześniejsze przygotowanie

się do spotkania z potencjalnym pracodawcą,

zapoznanie uczniów ze sposobami autoprezentacji własnej osoby,

zwrócenie uwagi uczniów na podstawowe zasady, którymi powinni kierować

się podczas rozmowy kwalifikacyjnej,

uczniowie dowiedzą się jak korzystnie zaprezentować swoje doświadczenia

i kwalifikacje,

skłanianie uczniów do udzielania odpowiedzi na przykładowe pytania zadawane

przez pracodawcę,

szukanie odpowiedzi na trudne pytania podczas rozmowy rekrutacyjnej.

Czas trwania

2 godziny lekcyjne

Metody prowadzenia zajęć

pogadanka z elementami dyskusji,

praca indywidualna,

praca grupowa,

burza mózgów.


103


flipchart,

pisaki,

materiały przygotowane przez nauczyciela: arkusze z przykładowymi pytaniami,

filmy szkoleniowe na portalu YouTube,

komputer, głośniki.

Uczestnicy

uczniowie ostatniej klasy zasadniczej szkoły zawodowej.

Przebieg zajęć:

Lekcja pierwsza

„JAK PRZYGOTOWAĆ SIĘ DO ROZMOWY KWALIFIKACYJNEJ”

Cele:

uświadomienie uczniom jak ważne jest wcześniejsze przygotowanie się

do spotkania z potencjalnym pracodawcą,

zapoznanie uczniów ze sposobami autoprezentacji własnej osoby,

zwrócenie uwagi uczniów na podstawowe zasady, którymi powinni kierować

się podczas rozmowy kwalifikacyjnej.

Wprowadzenie

Nauczyciel wyjaśnia uczniom cele lekcji kładąc szczególny nacisk na wywarcie

dobrego wrażenia na potencjalnym pracodawcy.

Rozwinięcie

W dalszej części nauczyciel uzmysławia uczniom wartość wcześniejszego

przygotowania się do rozmowy kwalifikacyjnej; uczniowie podają własne przemyślenia

i pomysły.

Nauczyciel razem z uczniami zastanawia się nad zagadnieniami dotyczącymi

odpowiedniego przygotowania się do rozmowy kwalifikacyjnej:

przygotowanie pod względem merytorycznym – wiedza na temat firmy,

przygotowanie dokumentów aplikacyjnych,


104

dokonanie własnej autoanalizy, np. przy pomocy analizy SWOT,

przygotowanie samego siebie – odpowiedni strój, odpowiednia aparycja,

sporządzenie listy pytań, które można zadać pracodawcy,

zadbanie o właściwe nastawienie psychiczne – koncentracja na swych mocnych

stronach.

Następnie nauczyciel omawia sposób zachowania się podczas rozmowy rekrutacyjnej.

Uczniowie oglądają film (2 minuty i 39 sekund) na portalu YouTube pt. „5 sposobów

na rozmowę o pracę”, link do filmu: https://www.youtube.com/watch?v=yWupw-LjSBA

Uczniowie swobodnie dyskutują na tematy przedstawione w obejrzanym filmie.

Nauczyciel podsumowuje dyskusję:

na rozmowę przychodzi się punktualnie,

z kompletem dokumentów, które potwierdzają nasze umiejętności,

ubranie dostosowane do danego stanowiska pracy,

ważny jest kontakt wzrokowy toteż patrzymy rozmówcy w oczy, a nie na podłogę,

zachowujemy się zrównoważenie: bez zbytniego entuzjazmu i pesymizmu,

staramy się być odprężonym, uśmiechniętym, nastawionym pozytywnie,

nie palimy papierosów, nie przyjmujemy ewentualnej propozycji zapalenia

papierosa czy wypicia alkoholu,

postawa naszego ciała powinna mówić: „jestem dobry w tym co robię”,

w rozmowie podkreślamy swoje mocne strony, talenty i osiągnięcia,

na pytania rekrutera odpowiadamy niezwłocznie, jednak nie pytaniem na pytanie,

mówimy zdecydowanym głosem, w odpowiednim tempie,

swoje pytania kierujemy do rozmówcy w odpowiednim momencie, (najlepiej pod

koniec rozmowy),

pytamy wprost na czym będzie polegała nasza praca, jaki będzie nasz zakres

obowiązków,

nie mówimy źle o byłym pracodawcy - nauczycielu praktycznej nauki zawodu,

unikamy nieudzielania odpowiedzi, upartego pytania o pieniądze, opowiadania

o problemach na praktyce, pośpiechu i wulgaryzmów,

https://www.youtube.com/watch?v=yWupw-LjSBA


105

unikamy opowiadania o sprawach rodzinnych, problemach politycznych, religijnych

i zdrowotnych.

Podsumowanie lekcji

Nauczyciel: rozmowa kwalifikacyjna w zasadniczej części stanowi prezentację własnej

osoby, stąd konieczność przedstawienia swej osoby w jak najbardziej korzystny sposób, tak

by potencjalny pracodawca był przekonany, że jego firma wiele zyska przyjmując do pracy

właśnie nas. Nauczyciel rozdaje uczniom KARTĘ PRACY UCZNIA, uczniowie wypełniają

ją indywidualnie.

Lekcja druga

TRUDNE PYTANIA PRACODAWCY

Cele:

uczniowie dowiedzą się jak korzystnie zaprezentować swoje doświadczenia

i kwalifikacje,

skłanianie uczniów do udzielania odpowiedzi na przykładowe pytania zadawane

przez pracodawcę,

szukanie odpowiedzi na trudne pytania podczas rozmowy rekrutacyjnej,

Wprowadzenie:

nauczyciel wyjaśnia uczniom cele lekcji,

uczniowie przypominają główne zasady obowiązujące podczas rozmowy

kwalifikacyjnej.

Rozwinięcie:

nauczyciel prezentuje obszary pytań, z którymi uczniowie mogą spotkać się

i podaje przykładowe pytania z danego obszaru:

obszar zawodowy, np.:

Na czym polegała Pana/Pani poprzednia praca?

Jakie maszyny i urządzenia potrafi Pan/Pani obsługiwać?

Jak ocenia Pan/Pani swoje umiejętności? Proszę tę ocenę konkretnie uzasadnić.

obszar motywacyjny, np.:

Dlaczego aplikuje Pan/Pani właśnie do naszej firmy?


106

Dlaczego powinniśmy zatrudnić Pana/ Panią a nie kogoś innego?

Jakie są Pana/Pani wymagania płacowe?

obszar osobowościowy, np.:

Proszę powiedzieć o sobie coś więcej?

Jaki jest Pana/Pani stan zdrowia?

Jak spędza Pan/Pani swój wolny czas?

Nauczyciel dzieli uczniów na grupy i każdej z grup przydziela kilka pytań, uczniowie

mają za zadanie zastanowić się i znaleźć właściwe odpowiedzi na wybrane pytanie.

Przykładowe pytania:

Jakie są Twoje najmocniejsze strony?

Co Ci się najbardziej podobało, a co najbardziej nie podobało na zajęciach

praktycznej nauki pracy?

Co Cię motywuje do pracy?

Co dla Ciebie znaczy „dobry szef” i „dobry pracodawca”?

Co dla Ciebie znaczy „dobry pracownik”?

Gdybyś mógł wybierać: nudna ale dobrze płatna praca albo kiepsko opłacana

ale pasjonująca praca – którą wybrałbyś?

Co o Tobie sądził twój szef praktycznej nauki zawodu?

Co jest Twoją największą zaletą, a co wadą?

Co możesz wnieść do firmy?

Co oznacza dla Ciebie „sukces”?

Co uważasz za swoją największą porażkę?

Co robisz gdy nie zgadzasz się ze swoim szefem?

Co w pracy zawodowej sprawia Ci największą trudność?

Co wiesz o naszej firmie?

Czemu powinniśmy zatrudnić właśnie Ciebie?

Czy jesteś uczciwy i lojalny, co o tym świadczy?

Czy miałeś dobre relacje ze swoim szefem na praktyce? Skąd o tym wiesz?

Czy miałeś dobre relacje ze współpracownikami? Skąd o tym wiesz?

Opowiedz mi o trudnej sytuacji w pracy i jak sobie z nią poradziłeś/poradziłaś?


107

Czy potrafisz pracować pod presją czasu?

Czy jesteś dobrze zorganizowany/zorganizowana? Co o tym świadczy?

Co dla Ciebie jest ważniejsze: wysoka jakość wykonywanych zadań czy dobra

atmosfera?

Czym kierowałeś się wybierając oferty pracy?

Czym się interesujesz, czy znajdujesz czas na hobby?

Dlaczego zainteresowałeś/ zainteresowałaś się naszą ofertą?

Jak długo chciałbyś/chciałabyś pracować w naszej firmie?

Jak radzisz sobie ze stresem?

Jaką rolę odgrywasz zazwyczaj w zespole?

Jakie są minimalne zarobki, które by Cię satysfakcjonowały?

Jakie są twoje cele?

Jakie są twoje największe osiągnięcia?

Jakie są Twoje oczekiwania zawodowe na najbliższe 5-10 lat?

Jakie 3 cechy najlepiej Cię charakteryzują?

Opowiedz mi co Cię najbardziej zdenerwowało na praktyce szkolnej i dlaczego?

Oceń siebie, jako pracownika w skali 1 do 10.

Z jakim ludźmi chciałbyś pracować? Dlaczego?

Nauczyciel prosi uczniów o zaprezentowanie swojej pracy w formie odegrania scenek:

uczniowie odgrywają role pracodawców i poszukujących pracy.

Następnie nauczyciel wręcza uczniom karty z przykładowymi pytaniami pracodawcy

wraz z pytaniami pomocniczymi, które są pomoce w znalezieniu właściwych

odpowiedzi.

Uczniowie analizują pytania pomocnicze i porównują swoje wcześniejsze odpowiedzi,

przygotowują nowe odpowiedzi uwzględniające pytania pomocnicze.

Uczniowie prezentują swoją pracę poprzez odegranie scenki i omawiają różnice

pomiędzy wcześniejszymi scenkami.

Wspólnie z uczniami nauczyciel omawia mocne słabe strony odegranych scenek.

Nauczyciel przypomina uczniom by nie oceniali siebie wzajemnie, komentarze mają

odnosić się do treści odegranych scenek.


108

Podsumowanie lekcji

Dyskusja na temat roli i ważności rozmowy kwalifikacyjnej w poszukiwaniu pracy.

Uświadomienie uczniom obszarów w sferze komunikacji, nad którymi uczniowie muszą

jeszcze popracować.

KARTA PRACY UCZNIA

Mając na uwadze dyskusję, obejrzany film oraz uzyskane wskazówki zapisz zasady

savoir–vivre'u obowiązujące na rozmowie kwalifikacyjnej, uwzględniając:

1. Czas przybycia.

2. Strój.

3. Powitanie i przedstawienie się.

4. Zajmowanie miejsca.

5. Sposób rozmowy.

6. Pożegnanie i wyjście.


109

MATERIAŁY DLA NAUCZYCIELA

Poniżej znajdują się pytania dla grup, proszę je wyciąć i przydzielić odpowiednim grupom

uczniów.

Grupa 1

1. Jakie są Twoje najmocniejsze strony?

2. Co Ci się najbardziej podobało a co najbardziej nie podobało na zajęciach

praktycznej nauki pracy?

3. Co Cię motywuje do pracy?

4. Co dla Ciebie znaczy „dobry szef” i „dobry pracodawca”?

5. Co dla Ciebie znaczy „dobry pracownik”?

6. Gdybyś mógł wybierać: nudna ale dobrze płatna praca albo kiepsko opłacana, ale

pasjonująca praca – którą wybrałbyś?

7. Co o Tobie sądził twój szef praktycznej nauki zawodu?

8. Co jest Twoją największą zaletą a co wadą?

9. Co możesz wnieść do firmy?

Grupa 2

1. Jakie maszyny i urządzenia potrafi Pan/Pani obsługiwać?

2. Co wiesz o naszej firmie?

3. Czemu powinniśmy zatrudnić właśnie Ciebie?


110

4. Czy jesteś uczciwy i lojalny, co o tym świadczy?

5. Czy miałeś dobre relacje ze swoim szefem na praktyce? Skąd o tym wiesz?

6. Czy miałeś dobre relacje ze współpracownikami? Skąd o tym wiesz?

7. Opowiedz mi o trudnej sytuacji w pracy i jak sobie z nią poradziłeś/poradziłaś?

8. Czy jesteś dobrze zorganizowany/zorganizowana? Co o tym świadczy?

9. Co dla Ciebie jest ważniejsze: wysoka jakość wykonywanych zadań czy dobra

atmosfera?

Grupa 3

1. Dlaczego powinniśmy zatrudnić Pana/ Panią a nie kogoś innego?

2. Dlaczego zainteresowałeś/ zainteresowałaś się naszą ofertą?

3. Jak radzisz sobie ze stresem?

4. Opowiedz mi co Cię najbardziej zdenerwowało na praktyce szkolnej i dlaczego?

5. Oceń siebie jako pracownika w skali 1 do 10.

6. Z jakim ludźmi chciałbyś pracować? Dlaczego?

7. Jakie są minimalne zarobki, które by Cię satysfakcjonowały?

8. Jakie 3 cechy najlepiej Cię charakteryzują?

9. Czym się interesujesz, czy znajdujesz czas na hobby?


111

MATERIAŁY DLA NAUCZYCIELA

Poniżej znajdują się karty z przykładowymi pytaniami pracodawcy wraz z pytaniami

pomocniczymi, proszę je wyciąć i przydzielić odpowiednim grupom uczniów.

Grupa 1

Jakie są Twoje najmocniejsze strony?

Pytanie to stwarza szanse na przedstawienie swoich zalet, istotnych z punktu widzenia

poszukiwanej pracy. Należy odpowiedzieć sobie na następujące pytania:

Jakie są moje:

umiejętności?

różne doświadczenia?

zainteresowania?

entuzjazm?

solidność?

wydajność?

umiejętność postępowania z ludźmi?

ambicja?

Grupa 2

Jakie maszyny i urządzenia potrafi Pan/Pani obsługiwać?

Większość zawodów wymaga obsługi jakiejś maszyny lub urządzenia. Wymień wszystkie

przypadki kiedy musiałaś/musiałeś korzystać z urządzeń, które mogą być wykorzystywane

w pracy o którą się starasz. Wszędzie gdzie to możliwe wymień nazwy i typy urządzeń.

Powiedz o wszystkich innych urządzeniach, które miałaś/ miałeś okazję obsługiwać.

Pamiętaj również o nazwach i typach. Nie zapomnij wspomnieć o urządzeniach, z których

korzystasz w ramach hobby.


112

Grupa 3

Dlaczego powinniśmy zatrudnić Pana/ Panią, a nie kogoś innego?

Bądź gotowy/gotowa do udzielenia szybkiej odpowiedzi. Jeśli Ty sam/sama sprawisz

wrażenie, że nie wiesz, dlaczego powinieneś/powinnaś dostać tę pracę, nie spodziewaj się,

że będzie wiedział to Twój rozmówca. Przypomnij jeszcze raz o swoich zaletach, nawet

gdybyś miał/miała powtarzać rzeczy, które przed chwilą powiedziałeś/powiedziałaś.

Odwołaj się do:

swoich kwalifikacji,

posiadanego doświadczenia,

swoich zainteresowań i hobby.

Przekonaj rozmówcę, że jesteś:

wydajna/wydajny,

pracowita/pracowity,

godna/godny zaufania.

Przekonaj rozmówcę, że można na Tobie polegać, że będziesz w stanie wykonywać nie

tylko powierzone Ci zadania, ale nawet więcej.


113

Bibliografia:

1. Niezbędnik dla uczestników projektu „Dodajcie nam skrzydeł. Projekt „Dodajcie nam

skrzydeł. Aktywizacja zawodowa i społeczna osób zagrożonych wykluczeniem

społecznym”.

2. ABC doradcy zawodowego – Rozmowa doradcza, Krajowy Ośrodek Wspierania edukacji

Zawodowej i Ustawicznej.


114

5. POZNANIE SIEBIE WARUNKIEM WŁAŚCIWEGO

WYBORU DALSZEGO KSZTAŁCENIA

Danuta Sojka

Zespół Szkół nr 5 im. J. Rymera w Rybniku

Cel

Uświadomienie uczniom gimnazjum, że wybór szkoły ponadgimnazjalnej nie może być

wynikiem decyzji podjętej pod wpływem chwili, kolegów czy wyboru na „chybił-trafił”.

Uświadomienie uczniom korelacji pomiędzy wyborem zawodu, a własnymi

predyspozycjami, zainteresowaniami, czy temperamentem.

Czas trwania

2 x 2 godziny lekcyjne.

Metody prowadzenia zajęć

Dyskusja, praca indywidualna, testy.


Laptop, projektor, tablica, kartki, długopisy, arkusze papieru, testy + klucze odpowiedzi,

karta pracy „ Ja a moje plany zawodowe”.

Uczestnicy np.

Uczniowie klas III gimnazjum stojący przed wyborem dalszego kierunku kształcenia.

Przebieg zajęć:

Dzień pierwszy.

1. Przywitanie i przedstawienie celu zajęć.

2. Rozmowa z uczniami na temat tego, co ma wpływ na ich wybór dalszego kształcenia

(zapisanie na tablicy) - jaki jest ich potencjał i potrzeby rynku pracy.

(potencjał człowieka: cechy charakteru, zainteresowania, zdolności, wartości, stan

zdrowia, wiedza).

3. Praca indywidualna: gdybym był zwierzęciem to byłbym … ponieważ…


115

Omówienie prac, zwrócenie uwagi na to, że utożsamianie się z jakimś zwierzęciem

pokazuje nam nasz charakter i temperament. Pokazanie uczniom, że konkretne

zawody wymagają pewnych cech charakteru, zaś pewne cechy charakteru mogą

wykluczyć właściwe wykonywanie jakiegoś zawodu.

4. „Kim chcę być? – kim powinienem być?” - rozmowa z uczniami na temat tego,

w jakim stopniu rodzice i koledzy próbują wpływać na ich wybór zawodu i ścieżki

kształcenia. Uczniowie otrzymują po dwie karteczki. Na jednej zapisują kim

chcieliby być (jaki zawód chcieliby wykonywać oni sami), a na drugiej w jakim

zawodzie widzieliby ich rodzice lub koledzy. Nauczyciel dzieli tablicę na dwie

części: Mój wybór/Wybór innych. Uczniowie przyklejają swoje kartki

po właściwych stronach.

Nauczyciel odczytuje zestaw po jednej i po drugiej stronie, wspólnie z uczniami

podejmuje próbę przeanalizowania wyników (na ile moje plany i marzenia

zawodowe są zgodne z tym, co inni mi sugerują).

Rozmowa z uczniami nt. asertywności - test „Czy jestem asertywny?” - załącznik 1.

Omówienie testu: uczniowie, którzy uzyskali ponad 10 odpowiedzi ,,tak” mają

kłopoty z asertywnością i muszą nad nią popracować. Asertywność jest ważna

w naszych rozmowach z innymi na temat naszego dalszego kształcenia.

5. Podsumowanie zajęć.

Dzień drugi.

1. Przywitanie uczniów. Przypomnienie uczniom wniosków z poprzednich zajęć.

2. Praca indywidualna. Test osobowości - załącznik 2 . Podanie uczniom klucza oraz

podsumowanie wyników.

3. Test predyspozycji zawodowych - załącznik 3. Podanie uczniom klucza oraz

podsumowanie wyników.

4. Praca indywidualna połączona z pracą z komputerem. Uczniowie wypełniają

częściowo tabelę „Ja a moje plany zawodowe” - załącznik 4. Następnie korzystając

z informacji internetowych uzupełniają dalszą część tabeli. Po zakończonej pracy


116

uczniowie indywidualnie przedstawiają swoje wyniki (kto chce). Należy zwrócić

uczniom uwagę na to, że im więcej zawodów bierzemy pod uwagę, tym trudniejszy

jest wybór.

5. Podsumowanie zajęć. Przypomnienie uczniom o możliwości korzystania z pomocy

doradców zawodowych (podanie miejsc, gdzie można ich znaleźć).

Wykaz literatury

Bibliografia:

Zakręcone kariery. Planowanie i zarządzanie karierą, seria wykonana w ramach projektu

„OHP jako realizator usług rynku pracy” (EFS).

Netografia:

www.modn.elk.pl/publikacje/.../Jolanta%20Grodzka%20Scenariusz.doc

http://static.scholaris.pl/49/20131121_528dda59834e3/Kwestionariusz_MLOKOZZ.pdf

http://static.scholaris.pl/49/20131121_528dda4c08502/Podre%CC%A8cznik_MLOKOZZ.

pdf file:///C:/Users/ja/Downloads/test_na_typ_osobowoci_%20(1).pdf

http://www.modn.elk.pl/publikacje/.../Jolanta%20Grodzka%20Scenariusz.doc

http://static.scholaris.pl/49/20131121_528dda59834e3/Kwestionariusz_MLOKOZZ.pdf

http://static.scholaris.pl/49/20131121_528dda4c08502/Podre%CC%A8cznik_MLOKOZZ.pdf

http://static.scholaris.pl/49/20131121_528dda4c08502/Podre%CC%A8cznik_MLOKOZZ.pdf


117

Załącznik 1. Test Czy jestem asertywny ?

- Jeśli ktoś nalega, trudno mi odmówić

- Kogoś, kto mi przeszkadza nie proszę, aby przestał

- Jeśli ktoś mnie niesłusznie obwinia, nie protestuję

- Często miewam poczucie krzywdy

- Niezbyt umiem dopominać się o swoje

- Nie wiem jak domagać się zwrotu pożyczonej rzeczy

- Czasem czuję się wykorzystywany

- Trudno mi rozpocząć rozmowę z kimś, kogo dobrze nie znam

- Jeśli ktoś mnie chwali, czuje się zażenowany i nie wiem co powiedzieć

- Nie umiem chwalić innych

- Nie wiem, jak się zachować kiedy jestem krytykowany

- Nie potrafię prosić o pomoc

- Nie umiem być całkiem szczery

- Nie wiem co zrobić kiedy jestem zakłopotany

- Nie umiem bronić własnego zdania

- Złoszczę się kiedy ktoś ma inne zdanie niż ja

- Odczuwam silną tremę kiedy muszę wypowiedzieć się publicznie

- Często ulegam innym

- Bywam agresywny

- Zdarza się, że krzykiem wymuszam spełnienie moich próśb


118

Załącznik 2. Test osobowości + klucz

Hipokrates wyróżnił 4 typy osobowości człowieka: choleryk, melancholik, sangwinik

i flegmatyk. Ten test pozwoli Ci określić, który z nich reprezentujesz właśnie Ty.

Test składa się z dwóch części: mocnych stron oraz słabych stron. W każdym rzędzie zaznacz

znakiem X jedną najbardziej pasującą do Ciebie odpowiedź. Gdy nie jesteś pewna(y) odpowiedzi,

zapytaj bliską Ci osobę.

Mocne strony

Lp. Nazwa cechy Nazwa cechy Nazwa cechy Nazwa cechy

1. żywy przedsiębiorczy analityczny elastyczny

2. wesoły przekonywujący stały spokojny

3. towarzyski o silnej woli skłonny do poświęceń ugodowy

4. wzbudzający zaufanie współzawodniczący rozważny opanowany

5. pokrzepiający zaradny okazujący szacunek powściągliwy

6. pełen zapału samodzielny wrażliwy niewymagający

7. animator nastawiony na sukces planuje cierpliwy

8. spontaniczny pewny zorganizowany skromny

9. optymista szczery uporządkowany uczynny

10. lubi zabawę autorytatywny wierny życzliwy

11. czarujący odważny drobiazgowy dyplomatyczny

12. pogodny pewny siebie kulturalny konsekwentny

13. inspirator niezależny idealista taktowny

14. wylewny zdecydowany głęboki cięty

15. łatwy w obcowaniu działacz muzykalny mediator

16. rozmowny wytrwały myśliciel tolerancyjny

17. energiczny lider lojalny słuchacz

18. miły szef programuje zadowolony

19. popularny produktywny perfekcjonista pobłażliwy

20. dynamiczny śmiały przyzwoity zrównoważony

RAZEM


119

Słabe strony

Lp. Nazwa cechy Nazwa cechy Nazwa cechy Nazwa cechy

1. krzykliwy apodyktyczny wstydliwy bezmyślny

2. niezdyscyplinowany nie współczujący pamiętliwy apatyczny

3. powtarza się oporny obraźliwy nie angażujący się

4. zapominalski bezceremonialny kapryśny lękliwy

5. wtrąca się niecierpliwy niepewny niezdecydowany

6. nieprzewidywalny nieczuły niepopularny izolujący się

7. chaotyczny nieustępliwy wybredny ociągający się

8. zbyt przyzwalający pyszałek pesymista bezbarwny

9. złośnik dyskutant wyobcowany nie ma celu

10. naiwny denerwujący nastawiony

negatywnie

nonszalancki

11. żądny uznania pracoholik wycofujący się zatroskany

12. gaduła nietaktowny przewrażliwiony nieśmiały

13. niezorganizowany dominujący przygnębiony pełen wątpliwości

14. niekonsekwentny nietolerancyjny introwertyk obojętny

15. bałaganiarz manipulant markotny mamrot

16. popisuje się uparty sceptyk powolny

17. głośny wyniosły samotnik leniwy

18. roztargniony zapalczywy podejrzliwy niemrawy

19. niespokojny pochopny mściwy dystansujący się

20. zmienny przebiegły krytykant ugodowiec

RAZEM

ŁĄCZNIE


120

Klucz odpowiedzi

Największa łączna ilość cech w kolumnie świadczy o tym, że ten typ osobowości najlepiej

do Ciebie pasuje. Nie ma osoby, która reprezentowałaby tylko jeden konkretny typ.

Przeczytaj więc cechy drugiego typu w kolejności, aby dowiedzieć się o sobie więcej.

Flegmatyk - to człowiek odznaczający się mało dynamicznym usposobieniem, nie

ulegający gwałtownym emocjom, słabo reagujący na podniety, ale za to wytrwały

w działaniu i konsekwentny w uczuciach. Można zaryzykować żartobliwe stwierdzenie,

że jest to topowy typ pracownika w brytyjskich korporacjach.

Choleryk - to z kolei typ bardziej popularny w korporacjach amerykańskich; człowiek

wybuchowy, o silnych i szybko powstających reakcjach uczuciowych; odznaczający się

dużą energią życiową i brakiem opanowania. Reakcje choleryka są niewspółmierne

do bodźca.

Melancholik - to człowiek o usposobieniu łagodnym, biernym, którego cechuje brak

impulsywności, silne, wolno narastające reakcje uczuciowe. Melancholik w działaniu jest

mało odporny i co za tym idzie - niewytrwały. Typ melancholika cechuje się małą

ruchliwością, apatią, przewlekłymi stanami przygnębienia (skłonnością do depresji).

Sangwinik - to człowiek o żywym, pogodnym, uczuciowym, aktywnym usposobieniu,

wrażliwy, o silnych i szybkich reakcjach. Sangwinik łatwo dostosowuje się do zmiennych

warunków życia, jest odporny na trudności.


121

Załącznik 3. Test predyspozycji zawodowych + klucz

MŁODZIEŻOWY KWESTIONARIUSZ ZAINTERESOWAŃ

ZAWODOWYCH – MŁOKOZZ

Test opracowany i wydany w ramach projektu Młodzieżowy Kwestionariusz

Zainteresowań Zawodowych – MŁOKOZZ współfinasowanego ze środków Unii

Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu społecznego

Egzemplarz bezpłatny

Autor: Anna Paszkowska-Rogacz

Copyright © by Fundacja Programów Społecznych, Warszawa 2011

Imię i nazwisko: …………………………………………………………………………….

Wiek:…………………………….lat Płeć: M K

Szkoła: ……………………………………………………………………………………….

Klasa: ……………………………………

Miejsce zamieszkania: ……………………………………………………………………….

Młodzieżowy Kwestionariusz

Zainteresowań Zawodowych - MŁOKOZZ

Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

UNIA EUROPEJSKA EUROPEJSKI

FUNDUSZ SPOŁECZNY


122

INSTRUKCJA

Kwestionariusz, który masz przed sobą, zawiera 60 twierdzeń dotyczących różnych

zainteresowań i preferencji. Przeczytaj bardzo uważnie każde zdanie i odpowiedz szczerze

na pytanie „Jak bardzo to zdanie mnie charakteryzuje?". Odpowiedzi udzielaj, otaczając

kółkiem odpowiednią cyfrę przy każdym zdaniu. Możesz wybrać spośród następujących

odpowiedzi:

1. Całkowicie nie zgadzam się.

Raczej nie zgadzam się.

Trudno powiedzieć.

Raczej zgadzam się.

Całkowicie zgadzam się.

1. Interesują mnie aspekty techniczne motoryzacji. 1 2 3 4 5

2. Interesują mnie nowe dziedziny nauki, np. genetyka,

biotechnologia. 1 2 3 4 5

3. Z chęcią uczyłbym (uczyłabym) się, jak zarządzać lub kierować

ludźmi. 1 2 3 4 5

4. Dobrze wywiązuję się z zadań wymagających systematyczności

i uporządkowania. 1 2 3 4 5

5. Sprawia mi przyjemność projektowanie odzieży. 1 2 3 4 5

6. Chciałbym (chciałabym) w mojej przyszłej pracy pomagać

osobom niepełnosprawnym. 1 2 3 4 5

7. Chciałbym (chciałabym) przewodniczyć negocjacjom

handlowym w dużej firmie. 1 2 3 4 5

8. Lubię podchodzić metodycznie do nauki i pracy. 1 2 3 4 5

9. Chętnie kierowałbym (kierowałabym) pracą zespołu, który

realizuje projekty. 1 2 3 4 5

10. Chciałbym (chciałabym) pisać teksty piosenek lub artykuły do

gazet. 1 2 3 4 5

11. Lubię dowiadywać się, jak działają różne urządzenia techniczne. 1 2 3 4 5

12. Lubię zastanawiać się nad przyczynami różnych zjawisk

i zdarzeń. 1 2 3 4 5

13. Chętnie oglądam programy telewizyjne poświęcone nowinkom

naukowym. 1 2 3 4 5



FUNDUSZ SPOŁECZNY




123

14. Wieczorem lubię sobie zaplanować pracę, którą mam zrobić

następnego dnia. 1 2 3 4 5

15. Z chęcią pełniłbym (pełniłabym) funkcję przewodniczącego

(przewodniczącej) klasy. 1 2 3 4 5

16. W szkole lubię matematykę i informatykę. 1 2 3 4 5

17. Lubię spędzać czas na zajęciach tanecznych. 1 2 3 4 5

18. Chciałbym (chciałabym) zajmować się resocjalizacją dzieci

i młodzieży. 1 2 3 4 5

19. Chciałbym (chciałabym) pokierować grupą kolegów

w zorganizowaniu szkolnej imprezy. 1 2 3 4 5

20. Chętnie angażuję się w akcje charytatywne. 1 2 3 4 5

21. Z chęcią podjąłbym (podjęłabym) się roli menadżera w firmie. 1 2 3 4 5

22. Chciałbym (chciałabym) zajmować się programowaniem, projektowaniem programów komputerowych.

1 2 3 4 5

23. Lubię dokładnie planować swoje wydatki. 1 2 3 4 5

24. W wolnym czasie chętnie pracuję jako wolontariusz. 1 2 3 4 5

25. Interesuje mnie, jak kieruje się firmami i organizacjami. 1 2 3 4 5

26. Czułbym się (czułabym się) dobrze jako osoba, która pomaga ludziom, którzy są czymś zdenerwowani lub smutni.

1 2 3 4 5

27. Z zaangażowaniem (chęcią) uczyłbym (uczyłabym) młodzież,

jak uniknąć różnych uzależnień. 1 2 3 4 5

28. Pasuje do mnie określenie „złota rączka". 1 2 3 4 5

29. Lubię, jak na moim biurku panuje idealny porządek. 1 2 3 4 5

30. Lubię zajmować się dziećmi. 1 2 3 4 5

31. Lubię udzielać porad dotyczących makijażu, stylizacji innym

osobom. 1 2 3 4 5

32. Chciałbym (chciałabym) prowadzić badania nad mózgiem. 1 2 3 4 5



FUNDUSZ SPOŁECZNY




124

33. Lubię pisać blog lub pamiętnik. 1 2 3 4 5

34. Lubię robić porządki w szufladach. 1 2 3 4 5

35. Chciałbym (chciałabym) w przyszłości mieć pracę, która przyczyni się do zbadania ważnego problemu.

1 2 3 4 5

36. Lubię czytać magazyny i oglądać programy motoryzacyjne. 1 2 3 4 5

37. Chciałbym (chciałabym) grać w zespole muzycznym lub

orkiestrze. 1 2 3 4 5

38. Dobrze czułbym (czułabym) się w roli osoby, która pomaga ludziom we wzajemnym zrozumieniu.

1 2 3 4 5

39. Lubię przeprowadzać i obserwować różne doświadczenia. 1 2 3 4 5

40. Lubię kierować pracą innych. 1 2 3 4 5

41. Chciałbym pełnić odpowiedzialną funkcję w samorządzie

szkolnym lub klasowym. 1 2 3 4 5

42. Chciałbym (chciałabym) pracować w serwisie

technicznym firmy. 1 2 3 4 5

43. Chciałbym (chciałabym) w przyszłości odkrywać to, co

jeszcze nieznane. 1 2 3 4 5

44. Chciałbym (chciałabym) montować i naprawiać

nowoczesne maszyny i urządzenia. 1 2 3 4 5

45. Interesują mnie odkrycia naukowe i nowe wynalazki. 1 2 3 4 5

46. Chciałbym (chciałabym) pracować w ośrodku

badawczym, laboratorium. 1 2 3 4 5

47. Chętnie uczestniczę w zajęciach plastycznych, muzycznych

lub literackich. 1 2 3 4 5

48. Chciałbym (chciałabym) układać choreografię do tańca

współczesnego. 1 2 3 4 5

49. Chciałbym (chciałabym) pomagać ludziom

w rozwiązywaniu ich problemów socjalnych. 1 2 3 4 5

50. Mógłbym (mogłabym) reprezentować interesy mojej klasy

na forum szkoły. 1 2 3 4 5

51. Chętnie planuję pracę na najbliższy tydzień dzień po dniu. 1 2 3 4 5



FUNDUSZ SPOŁECZNY




125

52. Swoje zeszyty i notatki prowadzę starannie i dokładnie. 1 2 3 4 5

53. Sprawia mi przyjemność majsterkowanie lub naprawianie

różnych urządzeń domowych. 1 2 3 4 5

54. Chciałbym (chciałabym) występować na scenie - tańczyć,

śpiewać, grać role. 1 2 3 4 5

55. Chciałbym (chciałabym) mieć takie stanowisko w pracy, na którym mógłbym (mogłabym) pracować według ściśle określonych wskazówek.

1 2 3 4 5

56. Chciałbym (chciałabym) w przyszłości pracować

z dziećmi. 1 2 3 4 5

57. Lubię dotrzymywać terminów. 1 2 3 4 5

58. Praca naukowa byłaby dla mnie bardzo atrakcyjna. 1 2 3 4 5

59. Myślę, że w przyszłości mógłbym (mogłabym) wyrazić

siebie za pomocą jakiejś twórczej działalności typu

malowanie, rysowanie, rzeźba, taniec, śpiew.

1 2 3 4 5

60. Lubię zastanawiać się, jak udoskonalić działania różnych

urządzeń. 1 2 3 4 5



FUNDUSZ SPOŁECZNY




126

ARKUSZ OBLICZENIOWY

Zainteresowania

Przedmiotowe Innowacyjne Artystyczne Społeczne Kierownicze Metodyczne

Nu

mer

py

tania

Wy

nik

Nu

mer

py

tania

Wy

nik

Nu

mer

py

tania

Wy

nik

Nu

mer

py

tania

Wy

nik

Nu

mer

py

tania

Wy

nik

Nu

mer

py

tania

Wy

nik

1 2 5 6 3 4

11 12 10 18 7 8

16 13 17 20 9 14

22 32 31 24 15 23

28 35 33 26 19 29

36 39 37 27 21 34

42 43 47 30 25 51

44 45 48 38 40 52

53 46 54 49 41 55

60 58 59 56 50 57

WS WS WS WS WS WS

STEN STEN STEN STEN STEN STEN



FUNDUSZ SPOŁECZNY




127

PROFIL ZAINTERESOWAŃ W WYNIKACH SUROWYCH PROFIL ZAINTERESOWAŃ W STENACH

50

46

42

38

34

30

26

22

18

14

10

Skala P I A S K M

WS

10

9

8

7

6

5

4

3

2

1

Skala P I A S K M

STEN

WSKAŹNIK INTENSYWNOŚCI

WS

STEN

WSKAŹNIK ZRÓŻNICOWANIA

Hollanda Iachan'a LI

WS WS

STEN STEN

WSKAŹNIK SPÓJNOŚCI……………………………



FUNDUSZ SPOŁECZNY




128

Załącznik 4. Karta pracy „Ja a moje plany zawodowe”

Moje kompetencje Wymagania zawodu 1. Wymagania zawodu 2.

Cechy osobowości

Zainteresowania

Zdolności

Zdrowie

Wartości

Mogę realizować

moje wartości/ nie

mogę realizować

moich wartości

Mogę realizować

moje wartości/ nie

mogę realizować

moich wartości

Szanse na rynku

pracy

Szanse na rynku

pracy

Ile czasu trzeba się

kształcić

Ile czasu trzeba

się kształcić


129

6. W JAKIM ZAWODZIE MNIE WIDZISZ

Joanna Białas

Zespół Szkół Ekonomiczno-Usługowych w Rybniku

Cele ogólne

Przedstawienie uczniom zależności pomiędzy typem temperamentu a predyspozycjami

do wykonywania poszczególnych zawodów.

Czas trwania

1 godzina lekcyjna = 45 minut.

Metody

Miniwykład, burza mózgów.


Prezentacja multimedialna.

Uczestnicy

Uczniowie szkół ponadgimnazjalnych.

Przebieg zajęć

1. Czynności organizacyjne – sprawdzenie obecności, przedstawienie tematu zajęć.

2. Następnie prowadzący pyta uczniów czym dla nich jest temperament. Zaproponowaną

przez uczniów definicję nauczyciel zapisuje na tablicy, a następnie przedstawia

definicję osobowości na prezentacji multimedialnej:

Przez „temperament” rozumie się „zespół formalnych i względnie stałych

cech zachowania przejawiających się w sile lub wielkości (szybkości) reagowania

oraz w czasowych parametrach reakcji”. Pierwszą koncepcję temperamentu

wysunął Hipokrates.


130

Hipokrates (460-377 p.n.e.) wyróżnił 4 typy temperamentu: typ flegmatyka, choleryka,

melancholika i sangwinika. Dokonał także dokładnego opisu tej typologii, który

z powodzeniem może być użyteczny we współczesnych czasach.

Według Hipokratesa flegmatyk to człowiek odznaczający się mało dynamicznym

usposobieniem, nie ulegający gwałtownym emocjom, słabo reagujący na podniety, ale

za to wytrwały w działaniu i konsekwentny w uczuciach. Można zaryzykować żartobliwe

stwierdzenie, że jest to typowy typ pracownika w brytyjskich korporacjach.

Choleryk - to z kolei typ bardziej popularny w korporacjach amerykańskich; człowiek

wybuchowy, o silnych i szybko powstających reakcjach uczuciowych; odznaczający się

dużą energią życiową i brakiem opanowania. Reakcje choleryka są niewspółmierne

do bodźca.

Melancholik - to człowiek o usposobieniu łagodnym, biernym, którego cechuje brak

impulsywności, silne, wolno narastające reakcje uczuciowe. Melancholik w działaniu jest

mało odporny i co za tym idzie - niewytrwały. Typ melancholika cechuje się małą

ruchliwością, apatią, przewlekłymi stanami przygnębienia (skłonnością do depresji).

Sangwinik - to człowiek o żywym, pogodnym, uczuciowym, aktywnym usposobieniu,

wrażliwy, o silnych i szybkich reakcjach. Sangwinik łatwo dostosowuje się do zmiennych

warunków życia, jest odporny na trudności.

Nigdy typy temperamentów nie występują pojedynczo, zawsze występują

z domieszką innego typu temperamentu.

3. Następnie prowadzący rozdaje uczniom małe karteczki i prosi, aby spróbowali

na podstawie jego opisu określić, który typ temperamentu u nich przeważa.

Kartki z własnymi typami temperamentu zachowują w tajemnicy, do zakończenia

kolejnego zadania.

4. W celu przeprowadzenia kolejnego zadania prowadzący rozdaje uczniom kartki formatu

A-4. Na każdej z kartek uczniowie się podpisują w górnym prawym rogu, a następnie

oddają je koledze po lewej stronie i odbierają kartkę od osoby siedzącej po prawej stronie.


131

Zadaniem każdego ucznia jest wpisanie w jakim zawodzie widziałby kolegę/koleżankę,

której kartkę ma przed sobą. Ćwiczenie kończy się w momencie, gdy kartka wróci

do właściciela.

Prowadzący pyta uczniów czy byli zaskoczeni niektórymi propozycjami, czy się zgadzają

z tymi sugestiami.

5. Następnie prowadzący przedstawia zawody pasujące do poszczególnych typów

temperamentów:

Sangwinik: pilot wycieczek, specjalista ds. reklamy, aktor, wokalista, sprzedawca,

przedstawiciel handlowy, stewardessa;

Melancholik: ekonomista, bibliotekarz, księgowy, notariusz, konserwator zabytków,

archeolog, meteorolog, farmaceuta, matematyk, lekarz, stomatolog;

Choleryk: przedsiębiorca, dyrektor firmy, kierownik, inżynier w przemyśle oraz

budownictwie, prawnik, manager, dziennikarz, reżyser, policjant;

Flegmatyk: psycholog kliniczny, socjolog, pracownik naukowy, pisarz, kustosz,

bibliotekarz, urzędnik, pracownik administracyjny, krytyk literacki.

Uczniowie na podstawie powyższych informacji próbują jeszcze raz przeanalizować swoje

propozycje, co do zawodów, w jakich widzą swoich kolegów z klasy. Prowadzący zachęca

uczestników do formułowania własnych wniosków i spostrzeżeń.

5. Podsumowanie: uczniowie podsumowują, czego dowiedzieli się podczas zajęć.

Podziękowanie za współpracę.

Źródła:

http://www.kariera.com.pl/Twoja-Kariera/Wybierz-swoja-kariere/2011-06/Temperament-

w-pracy;

http://www.kariera.com.pl/Twoja-Kariera/Wybierz-swoja-kariere/2011-06/Temperament-w-pracy

http://www.kariera.com.pl/Twoja-Kariera/Wybierz-swoja-kariere/2011-06/Temperament-w-pracy


132

7. OKREŚLANIE I ROZWIJANIE SFER OSOBOWOŚCI

W ZAKRESIE: UZDOLNIEŃ, ZAINTERESOWAŃ ORAZ

UMIEJĘTNOŚCI ZAWODOWYCH

Izabela Muzyka

Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Rybniku

Cele

Poznawanie własnych uzdolnień, zainteresowań, umiejętności zawodowych;

Określanie zamierzeń zawodowych.

Czas trwania



Miniwykład, ćwiczenie indywidualne i grupowe.

Środki

Karta ćwiczeń „Moje zainteresowania i uzdolnienia” - załącznik 1.

Uczestnicy

Młodzież szkół gimnazjalnych.

Wprowadzenie

Prowadzący wita się z uczestnikami, omawia cele i przebieg zajęć oraz przedstawia korzyści

wynikające z uczestnictwa w nich.

Przebieg zajęć:

a. Prowadzący w formie miniwykładu wyjaśnia pojęcie i strukturę osobowości

człowieka:

zdolności,


133

zainteresowania,

cechy charakteru,

b. Prowadzący rozpoczyna rundkę niedokończonych zdań, a uczniowie po kolei kończą

zdania na forum grupy, np.

Dzisiaj czuję się ……………………..…………………………………...

Lubię, gdy jestem…………………………………………………………

Moje hobby ……………………………………………………………....

Moim największym sukcesem jest ……………………………………....

Moje osiągniecie ………………………………………………………....

Jestem wesoły kiedy ………………………………………………………

Moją największą zaletą jest ………………………………………………

Zdania mogą się cyklicznie powtarzać, w zależności od liczby uczestników.

c. Moje zainteresowania i uzdolnienia: prowadzący rozdaje uczniom kartę ćwiczeń

„Moje zainteresowania i uzdolnienia” – załącznik 1.

Zapisywanie odpowiedzi na kartach;

Omówienie i dyskusja na temat własnych zainteresowań i uzdolnień;

Określanie preferencji zawodowych na podstawie przeprowadzonych ćwiczeń;

Ukazywanie adekwatnych kierunków edukacyjnych;

Przedstawienie i rozdanie każdemu uczniowi schematu systemu szkolnictwa

w Polsce – załącznik 2.

Bibliografia:

A. Paszkowska-Rogacz, Warsztat pracy europejskiego doradcy kariery zawodowej,

Warszawa 2002.

U. Piała, Nowe trendy w orientacji i doradztwie zawodowym w gimnazjum, Poznań 2000

OHP, Nie daj się zaskoczyć – poradnik dla młodzieży, Warszawa 2010.


134

Załącznik 1. Moje zainteresowania i uzdolnienia

Przeczytaj uważnie, określ dla każdej z czynności stopień, w jakim Twoim zdaniem

potrafisz wykonać daną czynność. Punkty wpisuj w wolne pola w siatce odpowiedzi zgodnie

z numerami pytania.

3 - jestem w tym bardzo dobry, jestem mistrzem

2 - jestem w tym dobry

1 - czasem udaje mi się to zrobić

0 - nie wiem

Czy potrafisz?

1. Pisać bez błędów ortograficznych.

2. Pogodzić zwaśnionych kolegów.

3. Naprawić rower.

4. Gotować i piec.

5. Zaśpiewać zasłyszaną melodię.

6. Szybko nauczyć się wiersza.

7. Łatwo uczyć się języka obcego.

8. Przekonać ludzi do swojego pomysłu.

9. Naprawić kran.

10. Szyć na maszynie.

11. Rysować i malować farbami.

12. Szybko orientować się w kierunkach w nieznanym terenie.

13. Precyzyjnie wyrażać swoje myśli w mowie i na piśmie.

14. Pomagać kolegom rozwiązywać problemy.

15. Posługiwać się domowymi urządzeniami elektrycznymi.

16. Zawiesić półkę na ścianie.

17. Zaprojektować wygląd swojego pokoju.

18. Zadawać trafne pytania na lekcji.

19. Barwnie opowiadać lekturę szkolną.

20. Podejmować gości.

21. Wykonywać proste przedmioty z drewna i innych materiałów.


135

22. Dbać o porządek w rzeczach osobistych.

23. Doradzić koleżance/koledze jak powinna ubrać się na prywatkę.

24. Szybko rozumieć sens czytanego tekstu.

25. Opisywać bohaterów czytanej książki.

26. Organizować wolny czas.

27. Pomóc ojcu przy naprawie samochodu.

28. Zadbać o porządek w pokoju.

29. Trafnie dobrać fryzurę.

30. Długo czytać bez zmęczenia.

31. Pisać długie listy.

32. Pomóc koleżance/koledze w nauce.

33. Wykonać drobne naprawy sprzętu elektrycznego.

34. Uprawiać ogródek.

35. Tańczyć.

36. Bez trudu trafić do miejsca, w którym dawno nie byłem.

37. Posługiwać się językiem obcym.

38. Z łatwością prowadzić rozmowy z ludźmi.

39. Czytać rysunek techniczny.

40. Robić zakupy.

41. Robić dobre zdjęcia fotograficzne.

42. Szybko liczyć.

43. Szybko czytać.

44. Być duszą towarzystwa na prywatce.

45. Posługiwać się komputerem.

46. Pomalować pokój.

47. Układać bukiety z kwiatów.

48. Łatwo poznawać nowe dziedziny wiedzy.

49. Realistycznie opowiadać różne zdarzenia.

50. Sprzeciwić się głupiemu pomysłowi kolegów.

51. Objaśnić budowę silnika.


136

52. Sprawnie zorganizować zabawę klasową.

53. Grać na instrumencie muzycznym.

54. Szybko rozumieć treść instrukcji obsługi jakiegoś urządzenia

55. Posługiwać się słowami i zwrotami obcojęzycznymi.

56. Zaopiekować się kolegą.

57. Naprawić rower.

58. Przejrzyście prowadzić notatki.

59. Recytować wiersze.

60. Szybko dostrzec znajomego w tłumie ludzi


137

1

2 3 4 5 6

7

8 9 10 11 12

13

14 15 16 17 18

19

20 21 22 23 24

25

26 27 28 29 30

31

32 33 34 35 36

37

38 39 40 41 42

43

44 45 46 47 48

49

50 51 52 53 54

55

56 57 58 59 60

S S S S S S


138

Teraz zsumuj punkty w tych pytaniach, które wymieniono poniżej. Sumę wpisz

do odpowiedniej kolumny z literką S – Suma. Na koniec zakreśl w kółko najwyższą wartość,

będzie ona określała rodzaj twoich uzdolnień.

UZDOLNIENIA JĘZYKOWE: 1, 7, 13, 19,25 ,31, 37, 43 ,49, 55

UZDOLNIENIA INTERPERSONALNE: 2, 8, 14, 20, 26, 32, 38, 44, 50, 56

UZDOLNIENIA TECHNICZNE: 3, 9, 15, 21, 27, 33, 39, 45, 51, 57

UZDONIENIA PRAKTYCZNE: 4, 10, 16, 22, 28, 34, 40, 46, 52, 58

UZDOLNIENIA ARTYSTYCZNE: 5, 11, 17, 23, 29, 35, 41, 47, 53, 59

UZDOLNIENIA POZNAWCZE: 6, 12, 18, 24, 30, 36, 42, 48, 54, 60


139

Załącznik 2. Schemat systemu szkolnictwa w Polsce


140

8. WOLONTARIAT TO TEŻ PRACA

Ewelina Marszołek-Polańczyk

Punkt Pośrednictwa Pracy OHP w Rybniku

Cele

Przekazanie podstawowych informacji z zakresu wolontariatu.

Zwrócenie uwagi uczniów na korzyści wolontariatu. Uświadomienie,

że wolontariat poza korzyściami dla społeczeństwa, niesie także korzyści dla

wolontariusza w postaci doświadczenia zawodowego przydatnego w przyszłości

przy poszukiwaniu stałego zatrudnienia.

Określenie predyspozycji uczniów do wykonywania pracy wolontarystycznej.

Czas trwania



Mini wykład, praca indywidualna, ćwiczenia grupowe, pogadanka, burza mózgów, test.


Flipchart, arkusze papieru, kserokopie materiałów informacyjnych i testów, mazaki, kartki,

długopisy.

Uczestnicy

Młodzież ucząca się w szkołach ponadgimnazjalnych.

Przebieg zajęć

1. Wstęp – przedstawienie celu lekcji oraz założeń

Wprowadzenie do zagadnień związanych z wolontariatem (miniwykład).

Zapoznanie uczniów z terminem „wolontariat” (służba ochotnicza, praca ochotnicza).

Wolontariat jest naszym samodzielnym wyborem, podejmujemy się go poprzez naszą wolną

wolę. Poświęcamy przy tym swój czas i energię, aby wykonywać różnego rodzaju prace na


141

rzecz innych nie otrzymując za to wynagrodzenia. Dopuszczalny jest jedynie zwrot kosztów

np. na dojazdy. Wolontariuszem może być zarówno osoba, która nie posiada żadnych

kwalifikacji jak i osoba ze specjalistyczną wiedzą i/lub kwalifikacjami, jednak nie każdy

posiada do tego typu pracy predyspozycje.

2. Prawa i obowiązki bycia wolontariuszem

Pracę wolontarystyczną reguluje Ustawa o działalności pożytku publicznego

i wolontariacie z dn. 29.05.2003 r. z późniejszymi zmianami (poniżej lin do Ustawy):

file:///C:/Users/OHP%20Katowice/Desktop/ustawa%20wolontaria.pdf

Ćwiczenie 1

Prowadzący dzieli uczniów na 2 grupy, z których jedna wypisuje obowiązki wolontariusza,

a druga jego prawa.

Przykładowe prawa wolontariusza:

- do zawarcia porozumienia, w którym będą określone warunki pracy wolontariusza,

- do otrzymania zaświadczenia o wykonywaniu pracy wolontarystycznej,

- do ubezpieczenia NNW (następstw nieszczęśliwych wypadków).

Przykładowe obowiązki wolontariusza:

- należy posiadać wiedzę i umiejętności w zależności od rodzaju pracy podejmowanej

wolontarystycznej,

- należy wywiązywać się z warunków zawartych w podpisanym porozumieniu.

Podsumowanie: przedstawiciel każdej z grup uczniów omawia na forum wypracowane

przez grupę przykłady praw i obowiązków wolontariusza. Prowadzący zwraca uwagę

uczniów na pozaekonomiczne korzyści z pracy wolontarystycznej takie jak pomoc innym

ludziom, zdobycie doświadczenia zawodowego, nauka samodzielności czy też umiejętność

organizacji czasu własnego.

3. Predyspozycje do pracy w charakterze wolontariusza

Ćwiczenie 2

Prezentacja i wypełnienie ankiety „Sprawdź, czy możesz być wolontariuszem”

- załącznik nr 1.

Podsumowanie ankiety:


142

Uświadomienie młodzieży, że każdy może zostać wolontariuszem, jednak nie każdy

wszędzie. Decydują o tym indywidualne predyspozycje kandydata, posiadana wiedza

czy umiejętności. Osoby niepełnoletnie potrzebują zgody rodzica/opiekuna prawnego

na wykonywanie pracy w charakterze wolontariusza.

4. Gdzie mogę podjąć pracę jako wolontariusz?

Ćwiczenie 3

Uczestnicy poszukują odpowiedzi na pytanie „Gdzie mogę podjąć pracę jako

wolontariusz?”.

Prowadzący dzieli uczniów na grupy, których zadaniem jest wypisanie przykładowych

miejsc pracy wolontarystycznej wraz z informacją o charakterze wykonywanej pracy

i kwalifikacjach jakie powinien posiadać wolontariusz.

Przykładowe miejsca:

rodzinne domy dziecka, rodziny zastępcze, domy opieki społecznej, instytucje kultury,

szkoły, stowarzyszenia.

Podsumowanie: prowadzący wraz z uczniami omawia wypracowane przykłady na forum.

Załącznik Nr 1 Ankieta „Sprawdź, czy możesz być wolontariuszem”

Źródło: www.wolontariat.scholaris.pl/

Wykaz literatury:

Bibliografia:

www.wolontariat.org.pl

www.wolontariat.scholaris.pl

http://www.wolontariat.scholaris.pl/

http://www.wolontariat.scholaris.pl/


143

Załącznik 1. Ankieta „Sprawdź, czy możesz być wolontariuszem”

Jeżeli chciałbyś zostać wolontariuszem, sprawdź swoje predyspozycje, odpowiadając

na nasze pytania.

1. Jeżeli pracujesz w grupie to:

A. starasz się dobrze dogadać z innymi, pójść na kompromis,

B. wolisz rządzić, chcesz, aby inni wykonywali Twoje polecenia,

C. wolisz pracować sam, jesteś indywidualistą.

2. Twoje kontakty z ludźmi starszymi są:

A. bardzo dobre i częste,

B. dość dobre, ale rzadkie,

C. unikasz kontaktu z ludźmi starszymi.

3. Do której grupy zaliczyłbyś siebie:

A. optymista,

B. realista,

C. pesymista.

4. Które z tych cech najlepiej Cię określają:

A. otwartość i odpowiedzialność,

B. życzliwość i nieśmiałość,

C. obojętność i egoizm.

5. Według Ciebie wolontariat to:

A. grupa ludzi, którzy bezinteresownie pomagają potrzebującym,

B. organizacja charytatywna,

C. nie wiem, co to jest.

6. Co sprawia, że chciałbyś zostać wolontariuszem:

A. chęć niesienia pomocy drugiemu człowiekowi,

B. chęć otrzymywania pochwał,

C. dodatkowe punkty na świadectwie.


144

7. Jak wykorzystujesz swój czas:

A. jestem dobrze zorganizowany i potrafię wygospodarować czas na dodatkowe

zajęcia, np. wolontariat,

B. mam dużo wolnego czasu i nie wiem, co z nim robić,

C. mam mało wolnego czasu na rozwijanie swoich zainteresowań.

8. Kiedy masz coś zorganizować, np. imprezę, akcję charytatywną, to:

A. najpierw przygotowujesz plan działania, szukasz współpracowników

i sprawiedliwie rozdzielasz funkcje,

B. często korzystasz z pomocy innych, wysługujesz się nimi,

C. niechętnie podejmujesz się takiego wyzwania, bo jesteś nieodpowiedzialny.

9. Czy jesteś pomysłowy?

A. tak, jestem kreatywny, mam wiele ciekawych pomysłów,

B. nie, raczej czekam na pomysły innych,

C. nie mam żadnych pomysłów, z trudem przychodzi mi wymyślanie czegoś.

10. Twoim życiowym mottem jest:

A. "Wtedy wszystko, kiedy nic dla siebie",

B. Carpe diem (chwytaj dzień),

C. "Sztuka życia to sztuka unikania cierpień."


145

Wyniki testu

Większość odpowiedzi A:

Świetnie! Jesteś otwarty, kontaktowy lubisz pomagać innym i nie szukasz z tego korzyści.

Masz wiele ciekawych pomysłów i chętnie je realizujesz. Otacza Cię grono wiernych

przyjaciół, którzy zawsze znajdują w Tobie oparcie i pomoc. Jesteś osobą sympatyczną

i życzliwą. Los innych nie jest Ci obojętny. Wolontariat to Twoje powołanie. Nie zmarnuj

swoich predyspozycji i jak najszybciej dołącz do nas, do Klubu Wolontariusza. Czekamy

na Ciebie!

Większość odpowiedzi B:

Bardzo dobrze! Mimo swej nieśmiałości i dystansu do innych, jesteś bardzo wrażliwy

i życzliwy. Cieszysz się każdą chwilą, nie zrażasz się niepowodzeniami i nie rozpamiętujesz

minionych chwil. Twardo stąpasz po ziemi i realistycznie oceniasz każdą sytuację.

Powinieneś poprawić swoją współpracę z innymi. Zachęcamy Cię do pracy

w wolontariacie, ale nie oczekuj za to pochwał i nagród.

Większość odpowiedzi C:

Nie jest dobrze. Jesteś indywidualistą, żyjesz we własnym świecie, do którego inni nie mają

dostępu. Nie jesteś wrażliwy na cierpienia innych. Myślisz tylko o sobie. Widzisz wszystko

w czarnych barwach i nie potrafisz cieszyć się życiem. Więcej optymizmu! Rozejrzyj się

dookoła - może ktoś czeka na Twoją pomoc...


146

9. METODY SOCJOLOGII EMPIRYCZNEJ

W SŁUŻBIE PORADNICTWA ZAWODOWEGO

Jacek Żyro


Doradca zawodowy - jak każdy fachowiec oraz pracownik wiedzy - musi posiadać szeroką

wiedzę teoretyczną popartą praktycznym zasobem warsztatu zawodowego (m.in. metodami,

technikami i narzędziami). Musi być pracownikiem kompetentnym - jego wiedza teoretyczna

musi mieć odzwierciedlenie w praktycznym jej zastosowaniu. Przy czym stosowanie

większości narzędzi musi być opanowane w stopniu mistrzowskim, używane instynktownie,

niewymagające zastanawiania się, jakich technik i narzędzi w danej sytuacji użyć1 (można

to porównać do odruchowych zachowań wykorzystywanych np. w trakcie prowadzenia

samochodu w różnych sytuacjach drogowych). W dzisiejszych czasach doradca to również

przewodnik po świecie zawodów, tłumacz procesów dziejących się na rynku pracy. To także

stymulator i optymalizator kariery życiowej. Tak wysoko postawiona poprzeczka wobec

poradnictwa zawodowego wymaga od doradców specjalistycznej i interdyscyplinarnej

wiedzy. Na współczesnych doradcach ciąży wiele powinności i obowiązków (wynikających

z zasad deontologicznych zawodu2): ciągłe podnoszenie jakości pracy, działania ewaluacyjne

na każdym etapie procesu doradczego (ewaluacja ex-ante, mid-term i ex-post), dzielenie się

dobrymi praktykami poprzez publikacje w prasie fachowej, organizowanie debat, warsztatów

1 Chodzi tutaj o szybkie i optymalne dopasowanie warsztatu doradcy zawodowego do osoby klienta oraz jego

problemu w trakcie rozmowy doradczej. 2 Zbiór zasad, powinności i zwyczajów zawartych w kodeksie etycznym IAEVG - Kodeks Międzynarodowego

Stowarzyszenia Poradnictwa Edukacyjnego i Zawodowego zatwierdzony 8 sierpnia 1995 r. przez

Zgromadzenie Generalne IAEVG, w Sztokholmie.


147

metodycznych, a także wykorzystywanie doświadczeń innych doradców3. Złożoność

i wielowarstwowość problemów życiowych i zawodowych klientów, wymaga

od doradców zawodowych, a właściwie doradców kariery4 dużej wiedzy z wielu obszarów,

popartej doświadczeniem życiowym. Doradca musi posiłkować się wiedzą z różnych

dyscyplin nauki - m.in. socjologii, psychologii, pedagogiki, andragogiki, medycyny pracy,

ekonomii, prawa itp. Wykorzystywać różnorodne techniki i narzędzia, po to aby proces

doradczy prowadzić elastycznie i towarzyszyć swoim klientom w całym spektrum kontinuum

doradczego: od akompaniatora do coacha5. Szczególnie przydatne w codziennej pracy

doradcy są metody z dziedziny psychologii i socjologii. W wielu różnych publikacjach

fachowych, metody psychologiczne wykorzystywane w poradnictwie zostały już

wyczerpująco opisane, dlatego w niniejszym artykule trochę miejsca zostanie poświęcone

metodom, technikom i narzędziom stosowanym w socjologii empirycznej, które doradca

powinien włączyć do swojego warsztatu.

Na wstępie warto zdefiniować i usystematyzować podstawowe terminy: metoda, technika,

narzędzie. Mówiąc o metodzie można posłużyć się definicją J. Sztumskiego: „system założeń

i reguł pozwalających na takie uporządkowanie praktycznej lub teoretycznej działalności, aby

można było osiągnąć cel, do jakiego się świadomie zmierza”6. Jest to więc powtarzalna,

a przy tym świadomie i konsekwentnie stosowana procedura zdobywania informacji

o zjawiskach interesujących badacza, umożliwiająca osiągnięcie celu badawczego. Do metod,

które mogą być wykorzystane w poradnictwie zawodowym, można zaliczyć m.in.:

obserwację, sondaż diagnostyczny, socjometrię, eksperyment.

Każda metoda posługuje się właściwymi dla niej technikami, czyli czynnościami, czy też

konkretnymi środkami działania, określonymi przez dobór danej metody i przez nią

3 J. Żyro, Zadania poradnictwa zawodowego w aspekcie edukacji i poradnictwa całożyciowego

w: Nowoczesne metody kształcenia. Nauczyciel w roli przewodnika i doradcy ucznia, Łódź – Wodzisław

Śląski 2010, s.118 i dalsze. 4 Zob. W. Kreft, Poradnictwo zawodowe katalizatorem jakości edukacji, w: Doradca zawodowy

nr 2(15)/2011, (red.) W. Kreft, Warszawa 2011, s. 5 i dalsze. 5 J. Żyro, Zadania poradnictwa …, op. cit., s.123. 6 J. Sztumski, Wstęp do metod i technik badań społecznych, Warszawa 1984, PWN, s. 46.


148

uwarunkowanymi. Można przyjąć, że: „technika to szczegółowy sposób wykonywania

danego rodzaju zadania badawczego, sposób gromadzenia danych”7. Do technik badawczych

można zaliczyć: ankietę, obserwację, wywiad, analizę dokumentów, techniki

socjometryczne.

Ze względu na pragmatyczny charakter pracy doradcy, najbardziej istotne wydają się być

narzędzia badawcze. Można je określić, jako „przedmiot, za pomocą którego realizuje

się daną technikę zbierania materiału badawczego”8. Innymi słowy: technika badawcza

oznacza czynność – np. obserwowanie, prowadzenie wywiadu, a narzędzie badawcze

to środek służący do praktycznego gromadzenia, analizy i opisu danych. Do najczęściej

stosowanych narzędzi zalicza się m.in. kwestionariusze wywiadu i ankiety, arkusze

obserwacyjne, dzienniki i karty obserwacji, skale, instrukcje i schematy do zbierania

informacji. Warto w tym miejscu przypomnieć, że metoda badawcza jest pojęciem

nadrzędnym zawierającym w sobie technikę, której skonkretyzowaniem jest narzędzie

badawcze. Kończąc systematyzację podstawowych pojęć związanych z metodami

badawczymi należałoby wspomnieć jeszcze o dwóch terminach: metodologii i metodyce. Nie

wdając się w szczegółowe dywagacje teoretyczne, dostrzegając jednocześnie wagę różnic

znaczeniowych ww. pojęć, należy zaznaczyć, że metodologia jest to dyscyplina nauki

zajmująca się badaniem metod w różnych dyscyplinach naukowych, ich skuteczności

i wartości poznawczej. Z kolei metodyka może być synonimicznie rozumiana jako metoda,

zwłaszcza w liczbie mnogiej. Metodyka zajmuje się więc praktyką wykonawczą, natomiast

metodologia to dziedzina teoretyczna. Przedstawiona powyżej systematyzacja nomenklatury

stosowanej m.in. w socjologii empirycznej miała na celu krótkie wprowadzenie teoretyczne

służące prawidłowemu rozróżnieniu ww. pojęć.

Skuteczność działań doradcy zależy, w dużym stopniu, od posiadania przez niego

warsztatu zawodowego wyposażonego w narzędzia dopasowane do potrzeb różnych

klientów. Warto przy tym zauważyć, że do wykorzystania wielu narzędzi nie trzeba posiadać

zawodu psychologa ani socjologa. Potrzebne natomiast jest odpowiednie przygotowanie

7 E. Kryńska (red.), Podręcznik użytkowania metod, narzędzi i procedur diagnozowania zapotrzebowania

na kwalifikacje i umiejętności na regionalnym i lokalnym rynku pracy, Warszawa 2010, MPiPS, s. 36. 8 R. A. Podgórski, Metodologia badan socjologicznych, Oficyna Wydawnicza Branta, Bydgoszcz 2007, s. 202.


149

merytoryczne dotyczące stosowania ww. narzędzi, ich właściwego dobru

do problemu oraz do klienta. Wspomniane wyżej metody, techniki, a zwłaszcza narzędzia

mogą być stosowane w poradnictwie indywidualnym i grupowym. Mogą służyć

do diagnostyki, stymulacji, motywacji, ewaluacji, efektywnego nauczania itp.

Przegląd metod socjologicznych, które są wykorzystywane w poradnictwie zawodowym,

należy rozpocząć od podstawowej metody poznania empirycznego – obserwacji. Metoda

ta oparta jest na wykorzystaniu narządów zmysłu, głównie: wzroku, słuchu, węchu,

w mniejszym stopniu na - jednym ze zmysłów somatycznych – dotyku9. „Przedmiotem

obserwacji jest więc zawsze zachowanie, które ma określony sens subiektywny, a zarazem

obiektywne znaczenie społeczne. Toteż obserwacja wymaga rozumienia bądź trafnej

interpretacji subiektywnego sensu oraz społecznego znaczenia określonego działania

czy zachowania”10. Metoda ta w poradnictwie może być wykorzystywana, zarówno

w poradnictwie indywidualnym, jak i grupowym. W przypadku tego pierwszego jest techniką

dającą bardzo dużo informacji o kliencie – zaczynając od momentu jego wejścia do pokoju

doradcy. Spostrzeżenia doradcy dotyczące sposobu komunikowania werbalnego,

pozawerbalnego, wyznawanych wartości itp. powinny być zanotowane na specjalnym

arkuszu diagnostycznym11. Przeprowadzona diagnoza w trakcie indywidualnej rozmowy

może być uzupełniona na zajęciach grupowych. Dużym ułatwieniem wpływającym

na trafność, obiektywizm i rzetelność zastosowanej techniki obserwacji jest fakt prowadzenia

zajęć przez dwóch doradców. Jeden z doradców – naprzemiennie – może być obserwatorem

notującym swoje spostrzeżenia (obserwacja nieuczestnicząca), podczas gdy drugi może

wchodzić w odpowiednie role społeczne, w zależności od potrzeb oraz fazy rozwoju grupy

(obserwacja uczestnicząca). Ważne jest, aby doradcy przed zajęciami określili kompetencje -

opisane przy pomocy zachowań - które są dla nich istotne i te czynniki obserwowali (można

wzorować się na zasadach prowadzenia zajęć typu Assessment Center). Do rejestracji

spostrzeżeń można użyć notatek, dyktafonu, kamery itp. Metodę obserwacji doradca może

9 W sytuacjach doradczych zmysł dotyku może mieć znaczenie diagnostyczne np. podczas podawania

ręki (słaby, silny itp. uścisk ręki). 10 R. Mayntz, K. Holm, P. Hübner, Wprowadzenie do metod socjologii empirycznej, Warszawa 1985,

PWN, s.111. 11 Zob. M. Tarkowska, Rozmowa doradcza- wspólne poszukiwanie rozwiązań. Zeszyt informacyjno-

metodyczny doradcy zawodowego nr 35, Warszawa 2006, MPiPS, s. 8 i dalsze.


150

stosować także do obserwacji własnych zachowań oraz reakcji na daną sytuację problemową,

stresującą itp. (może to być wykorzystane, jako jedna z metod autoewaluacji). Opisywana

metoda oprócz wielu zalet (bezpośrednia obserwacja, możliwość zapisywania spostrzeżeń,

modyfikowanie zachowań własnych oraz uczestników) posiada również pewne wady (brak

dystansu teoretycznego, patrzenie przez pryzmat swoich doświadczeń, uprzedzanie się

do osób, niestarannie robione notatki itp.), dlatego metodę tę powinno się łączyć i uzupełniać

innymi metodami (w myśl zasady triangulacji metodologicznej – patrzenie na przedmiot

badań z punktu widzenia różnych metod badawczych). Przykładem może być technika

wywiadu socjologicznego. Technika mająca bardzo duże zastosowanie, zwłaszcza

w poradnictwie indywidualnym, której narzędziem są różnego rodzaju kwestionariusze12.

Wywiad można podzielić na swobodny, który jest bardzo przydatny zwłaszcza na początku

rozmowy doradczej. Pomaga doradcy zachęcić klienta do rozmowy, sprecyzować problem.

Jest to swobodna rozmowa doradcy z klientem. Przechodząc do dalszego etapu rozmowy

doradczej, doradca powinien wykorzystać wywiad pogłębiony, który umożliwia bliższe

poznanie interesujących go wątków tematycznych. Pytania nie muszą być standaryzowane.

Doradca decyduje, m.in. na podstawie sytuacji doradczej, o kolejności i formie zadawanych

pytań. Kolejnym rodzajem wywiadu jest wywiad standaryzowany, prowadzony już

na podstawie przygotowanego kwestionariusza wywiadu (w przypadku rozmowy doradczej

może to być wspomniany arkusz oceny lub karta usług doradczych). Taki kwestionariusz

ogranicza swobodę klienta, umożliwia jednak doradcy zebranie konkretnych informacji oraz

zapewnia dokładność i porównywalność danych np. lata pracy, ilość osób na utrzymaniu,

preferowane zarobki itp.13. Uzupełnieniem ww. narzędzi może być wywiad narracyjny.

Celem wywiadu narracyjnego jest bliższe poznanie historii kariery zawodowej, opisu

doświadczeń życiowych i zawodowych wpływających np. na awans, utratę pracy, itp.

Wywiad narracyjny może być zastosowany w tej fazie etapu doradczego, kiedy między

doradcą a klientem zbudowana została atmosfera zaufania, sympatii i otwartości. W trakcie

narracji doradca zawodowy nie powinien przerywać opowiadającemu i zadawać

12 Kwestionariusz może mieć formę papierową (m.in. standaryzowany), ale również formę ustną

(np. swobodny) 13 R. Mayntz, K. Holm, P. Hübner, Wprowadzenie…, op. cit., s. 132-133.


151

szczegółowych pytań. Jego rola powinna sprowadzać się do aktywnego słuchania. Dopiero

po zakończeniu opowieści doradca może dopytać o kwestie, które nie były odpowiednio jasno

opowiedziane lub, których nie zrozumiał. Wywiad narracyjny pozwala doradcy poznać

problem z perspektywy klienta14.

Na podstawie zebranych informacji w trakcie wywiadu oraz poczynionych obserwacji

doradca może postawić wstępną diagnozę odnośnie deficytów wiedzy, problemu

zawodowego, przeciwwskazań zdrowotnych itp. Nie może jednak mieć pewności czy klient

odpowiadał szczerze i czy poczyniona obserwacja była trafna. Wykorzystując inne metody –

możliwe do zastosowania, zwłaszcza w poradnictwie grupowym – jak socjometria,

eksperyment czy też wspomniana już obserwacja - oraz umiejętnie je łącząc - doradca może

potwierdzić swoją diagnozę lub ją zmodyfikować. Bardzo pomocna w tym może być

socjometria. Jest to metoda badawcza - wprowadzona przez J. L. Moreno, amerykańskiego

lekarza i socjologa, wykorzystywana do poznania nieformalnych struktur społecznych

małych grup, spontanicznie i dobrowolnie tworzących się relacji, współpracy i komunikacji

pomiędzy jednostkami w danej grupie15. Metoda socjometryczna pozwala zaobserwować

subiektywne i rzeczywiste interakcje między członkami grupy, zbadać popularność osób,

stosunki sympatii i antypatii, a także dynamikę procesów grupowych. Narzędziem

wykorzystywanym do tego celu jest test socjometryczny, którego formą prezentacji jest

socjogram i/lub macierz socjometryczna. Jest to dosyć skomplikowane i czasochłonne

narzędzie, natomiast w poradnictwie zawodowym można posłużyć się wybranymi

elementami ww. metody, upraszczając ją do prostych ćwiczeń i obserwacji. Doradcy

zawodowi mogą obserwować zachowania uczestników zajęć – np. ich spontaniczność,

naturalność, wyrachowanie itp. Dobrą okazją do zbierania informacji jest obserwacja, jak

uczestnicy dobierają się w pary, w małe grupy, jak dokonują wyborów osób do prezentacji

rezultatów ćwiczeń na forum całej grupy itp. Także obserwacja, w jakim miejscu, oddaleniu

od drugiej osoby ktoś siada, z kim najczęściej rozmawia w trakcie zajęć, przerwy etc.

14 Zob. K.T. Konecki, Studia z metodologii badań jakościowych. Teoria ugruntowana. Warszawa 2000,

PWN, http://qsr.webd.pl/KKonecki/publikacje/publikacja2.html 15 R. Mayntz, K. Holm, P. Hübner, Wprowadzenie…, op. cit., s. 157 i dalsze.


152

Prowadzący warsztaty może również przeprowadzić ćwiczenie, wymagające zapisania przez

uczestników zajęć swoich wyborów dotyczących np. osób/osoby, u których najchętniej

zasięgają porady, pomocy itp. W wyniku takich obserwacji można wyróżnić m.in.

następujące typy konfiguracji socjometrycznych:

` - gwiazdy socjometryczne - osoby najbardziej popularne, lubiane, otrzymujące najwięcej

wyborów,

- kliki - grupki osób wzajemnie się wybierające, tworzące zamknięty krąg,

- odrzuconych - osoby nielubiane, niepopularne, uzyskujące tylko wybory negatywne,

- samotników - osoby przez nikogo niewybrane i nikogo niewybierające, obojętne,

- pary - osoby wzajemnie się wybierające,

- łańcuch socjometryczny - układ wyborów, tworzący niezamykający się krąg16.

Poczynione spostrzeżenia, dotyczące potencjału, postaw, predyspozycji, pełnionych ról,

deficytów poszczególnych uczestników porady grupowej, wzbogacają wiedzę doradcy

i umożliwiają skuteczniejsze kontynuowanie procesu doradczego.

Kolejną metodą mogącą mieć zastosowanie w poradnictwie zawodowym grupowym

(mikrosocjologii) jest eksperyment. Można go: „uznać za najszlachetniejszą z metod

badawczych, ponieważ pozwala dochodzić uwarunkowań przyczynowych”17. Zasada

eksperymentu polega więc na sprawdzeniu jak zmienna niezależna wpływa na zmienną

zależną. Eksperyment może dostarczyć doradcy wiedzy o skuteczności stosowanych

narzędzi doradczych, o efektach prowadzonych działań. Może być okazją

do zastanowienia się nad swoim warsztatem zawodowym, sposobnością do modyfikacji

i rozwoju zawodowego. Jest więc skutecznym narzędziem autoewaluacji. Przykładem

zastosowania eksperymentu - a właściwie quasi-eksperymentu, biorąc pod uwagę jego

znaczne uproszczenie w praktyce doradczej - może być sprawdzenie skuteczności

oddziaływania poszczególnych narzędzi i zbadanie ich skuteczności w przyswajaniu wiedzy

przez uczestników zajęć. Dwie jednorodne grupy osób (kontrolna

i eksperymentalna) mogą zostać poddane oddziaływaniom różnych zestawów narzędzi

służących do zmiany postaw, przyswajania nowej wiedzy itp. Przed wprowadzeniem bodźca

16 Ibidem, s. 160-161. 17 Ibidem, s. 213 i dalsze.


153

eksperymentalnego (odpowiednio przygotowanych narzędzi, których skuteczność będzie

badana) należy zmierzyć poziom wiedzy uczestników w obu grupach przy pomocy np. testu

wiedzy, a następnie porównać ewentualny przyrost zdobytej wiedzy uczestników obu grup.

Ze względu na to, że działania doradcze nie są stricte eksperymentem naukowym, grupę -

u której zaobserwowano mniejszy poziom przyswojonej wiedzy – należy, poprzez

dodatkowe ćwiczenia, wyposażyć w brakujące zasoby. Zaobserwowane prawidłowości

należy zastosować w praktyce doradczej, konstruując optymalny zestaw technik i narzędzi

służący do realizacji zaplanowanych celów.

Niezwykle przydatną techniką zbierania informacji, zwłaszcza ilościowych, są badania

ankietowe wykorzystujące jako narzędzie kwestionariusze: ankiety lub wywiadu. Technika

ta pozwala na uzyskanie, w stosunkowo krótkim czasie, informacji dotyczących m.in. opinii

na określone tematy, poznaniu postaw danej zbiorowości itp. Niezwykle istotne jest bardzo

dokładne przygotowanie procedury badawczej – rozumianej, jako przygotowanie

teoretyczne, metodyczne i organizacyjne. Doradca zawodowy – jak każdy inny badacz

rzeczywistości społecznej – musi zacząć od określenia problemu badawczego (dlaczego

chce przeprowadzić takie badania), następnie przedmiotu badań (kogo chce przebadać).

Istotną kwestią jest określenie sposobu doboru próby osób do badania.

Na potrzeby - quasi-badań - doradcy, wystarczająca jest próba celowa18 (dobór

respondentów ze względu na interesujące go cechy, np. grupa osób długotrwale

bezrobotnych w wieku 50+, osoby zwolnione przez pracodawcę itp.). Następnie - stosując

odpowiednio skonstruowane kwestionariusze19 (dopracowane poprzez badania pilotażowe)

- doradca może zbadać interesujące go grupy osób. Technika ankietyzacji może być

wykorzystana np. w ewaluacji, badaniu zmiany postaw, przyswajania wiedzy, określenia

18 Próba celowa - w odróżnieniu od próby losowej - nie jest reprezentatywna, tzn. – może zawierać

nadreprezentację osób o pewnych cechach, a wyniki badań nie mogą być uogólniane

z określonym prawdopodobieństwem na całą populację. 19 Pytania muszą być jasne, jednoznaczne, przemyślane, uporządkowane w bloki tematyczne. Nie powinny

zawierać sformułowań sugerujących. Kwestionariusz powinien zawierać pytania wprowadzające –

zachęcające do wypełnienia ankiety. Po pytaniach trudnych należy pozwolić respondentom odpocząć, stosując

pytania relaksujące. Kwestionariusz ankiety powinien być kombinacją pytań otwartych, zamkniętych,

półotwartych, kontrolnych, filtrujących. Nie może być zbyt długi, forma i treść powinny zachęcić respondenta

do wypełnienia ankiety. Idealny kwestionariusz powinien mieć swoją „dramaturgię”. Szczegółowe informacje

dot. omawianej tematyki w: R. Mayntz, K. Holm, P. Hübner, Wprowadzenie…, op. cit., s.131-155.


154

potrzeb, przyczyn niepodjęcia pracy itp. Do dyspozycji doradcy istnieje bogaty zestaw

narzędzi badawczych. Przykładem może być ankieta audytoryjna – grupowa,

przeprowadzana z reguły na zakończenie zajęć grupowych, w celu poznania opinii

uczestników na temat przebiegu warsztatów. Ww. ankietę należy odróżnić od wywiadu

fokusowego – dyskusji grupowej, zogniskowanej na jednym temacie (może służyć zbadaniu

np. stanowiska uczestników zajęć na dane zagadnienie, sposobu oddziaływania grupy na

wyrażanie opinii jednostki itp.). Doradca może przeprowadzić także wywiad telefoniczny,

np. z pracodawcami w celu określenia wymagań kwalifikacyjnych pracowników, zbadania

zapotrzebowania na usługi doradcze etc. W dobie digitalizacji nie sposób pominąć

możliwości przeprowadzania badań ankietowych z zastosowaniem technologii

informacyjnych. Przykładem może być wykorzystanie komputera i kwestionariuszy

elektronicznych do prowadzenia wywiadu bezpośredniego - face to face (odpowiednie

oprogramowanie pozwala zaprezentować respondentowi zdjęcia, filmiki tematyczne itp.).

Równie istotną techniką ankietyzowania jest wywiad przez internet, wykorzystujący

kwestionariusz internetowy (strony internetowe większości urzędów pracy dysponują takimi

możliwościami). Wspomniane sposoby zwiększają atrakcyjność kwestionariuszy, ułatwiają

dostęp, zapewniają poczucie większej anonimowości, poprawiają zwrot ankiet. Z kolei dla

prowadzących badania ograniczają czas i koszty oraz ułatwiają obróbkę danych.

Na zakończenie warto podkreślić, że zebrane informacje należy poddać solidnej analizie,

a zaobserwowane wnioski zastosować do poprawy skuteczności działań doradczych.

Przytoczone wybiórczo i pokrótce poszczególne metody, techniki i narzędzia socjologii

empirycznej, powinny być na stałe włączone do warsztatu zawodowego każdego doradcy

kariery. Z pewnością niektóre wymagają dokładniejszego zgłębienia podręczników

metodologicznych, czy też odbycia konsultacji ze specjalistami. Jednakże poświęcony czas

na wzbogacenie i sprofesjonalizowanie warsztatu zawodowego powinien bezpośrednio

wpłynąć na zwiększenie satysfakcji z pracy oraz efektywniejszą pomoc.


155

Zalecana literatura:

1. Bonikowska M., Grucza B., Majewski M., Małek M. (red.) Podręcznik

zarządzania projektami miękkimi w kontekście Europejskiego Funduszu Społecznego,

Warszawa 2006, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Departament Zarządzania

Europejskim Funduszem Społecznym.

2. Konecki K. T. Studia z metodologii badań jakościowych. Teoria ugruntowana. Warszawa

2000, PWN.

3. Kryńska E. (red.) Podręcznik użytkownika metod, narzędzi i procedur diagnozowania

zapotrzebowania na kwalifikacje i umiejętności na regionalnym i lokalnym rynku pracy,

Warszawa 2010, MPiPS.

4. Mayntz R., Holm K., Hübner P. Wprowadzenie do metod socjologii empirycznej,

Warszawa 1985, PWN.

5. Nowak S. Metody badań socjologicznych, Warszawa 1965, PWN.

6.Podgórski R. A. Metodologia Badań socjologicznych, Bydgoszcz 2007, Oficyna

wydawnicza Branta.

7. Sztumski J. Wstęp do metod i technik badań społecznych, Warszawa 1984, PWN.


156

Zapraszamy do lektury

i korzystania z programów opracowanych

w Zeszycie metodycznym Rybnickiej Platformy Poradnictwa Zawodowego.

Przypominamy również o konieczności podania źródła,

z którego się korzystało.


157

Zeszyt Metodyczny Rybnickiej Platformy Poradnictwa Zawodowego ...

Documents

Transcript of Zeszyt Metodyczny Rybnickiej Platformy Poradnictwa Zawodowego ...