Anhörung Energiepolitik in der südlichen Ostseeregion, 19.12.2007

Ochrona klimatu w Niemczech - zintegrowany program dotyczący energii i zmian klimatycznych jako

krok do celu 40%

Klaus Müschen

Dział I 4Ochrona klimatu, środowisko i energia

19.12.2007 • 2/19

Zarys

– Emisja gazów cieplarnianych – stan obecny i cele

– Osiem najważniejszych działań i ich realizacja w zintegrowanym pakiecie energetyczno-klimatycznym rządu federalnego

– Podsumowanie/ wnioski

19.12.2007 • 3/19

0

200.000

400.000

600.000

800.000

1.000.000

1.200.000

1990 1995 2000 2005 2010 2015 2020

TH

G-E

mis

sio

nen

[G

g C

O2-

Äq

]

THG-Emissionen

Kyoto-Ziel

Projektion MM

40%-Ziel

Stan realizacji celów w Niemczech

BAU

19.12.2007 • 4/19

Osiem najważniejszych działań oraz instrumenty ich realizacji

19.12.2007 • 5/19

Polityka ochrony klimatu w Niemczech

– Niemcy postawiły sobie za cel zredukowanie do 2020 r. o 40% emisji

gazów cieplarnianych w stosunku do roku 1990.

– Związkowy Urząd Środowiska zidentyfikował osiem głównych

działań, dzięki którym będzie można osiągnąć ten cel.

– „Zintegrowany program dotyczący energii i zmian klimatycznych“ stanowi ważny krok obok już implementowanych działań.

19.12.2007 • 6/19

Kategoryzacja 8 działań

Energia

Elektryczność Ciepło

Podaż PodażPopyt

Effizienz Erneuerbare Energien

Popyt

EffizienzErneuerbare

EnergienEffizienz Effizienz

Transport

Effizienz

Popyt

Vermeidung6 7 854321

19.12.2007 • 7/19

0%10%20%30%40%

2005 2020

Erdgasanteil

1. Działanie: wysoki współczynnik sprawności elektrowni na bazie surowców kopalnych i rozbudowa sieci gazowej 30 mln ton CO2

Wyższe oddziaływanie: Fuel Switch:

Realizacja: Pierwszy pakiet działań:

– rozwój elektrowni opartych o czyste technologie

Ponadto istotny jest: – handel uprawnieniami emisyjnymi

40%

45%

50%

55%

2007 2020

Wirkungsgrad

+ 7%+ 19%

19.12.2007 • 8/19

Elektrownie i sieci w północno-wschodnich Niemczech

19.12.2007 • 9/19

Elektrownie w Polsce

19.12.2007 • 10/19

– CCS możliwe jako rozwiązanie przejściowe, ale nie docelowe– Nieosiągalne przed rokiem 2020– Wyzwanie stanowi przede wszystkim wielkość magazynów

i powierzchni w Niemczech?– Zasięg teoretyczny ewentualnie tylko na 40 lat?– Wielkości magazynów i geologia zawsze odpowiednie?– Konkurenci (magazyny gazu ziemnego?)– Konieczność uzyskiwania pozwoleń na magazyny?– Odpowiedzialność w dłuższym okresie działania zakładu?– Zasadniczym i trudnym pytaniem jest podział środków

pomocowych– F&E tak – ale w kolejności za EE i wydajnością, o

wprowadzeniu decyduje technika kontra ceny CO2, brak pomocy infrastrukturalnej np. gazociągów

Cudowna broń – magazynowanie CO2 (CCS)?

Źródło: www.vattenfall.de

19.12.2007 • 11/19

0%10%20%30%

2005 2020

2. Działanie :rozwój energii odnawialnej w produkcji energii elektrycznej 44 mln ton CO2

Podwojenie do 26% produkcji prądu

• przede wszystkim dzięki energii wiatru na 85 kWh (repowering oraz offshore) oraz biomasie na 30kWh

Realizacja:• Nowelizacja ustawy o energiach odnawialnych (EEG)

+ 13%

19.12.2007 • 12/19

Ustawa o energiach odnawialnych (EEG) Sprawozdanie

19.12.2007 • 13/19

3. Działanie:11% oszczędności prądu do 2020 40 mln ton CO2

• Domowe urządzenia elektroniczne: minimalizacja strat z tytułu pozostawiania urządzeń w trybie czuwania oraz zwiększenie ich efektywności.

• Wyższa efektywność w przemyśle: wzrost efektywności w technologiach przekrojowych takich jak sprężone powietrze i silniki elektryczne.

Realizacja:• Inteligentna kontrola zużycia prądu • Wytyczne co do zakupów sprawniejszych energetycznie urządzeń

i usług

19.12.2007 • 14/19

Koszty oszczędzania w zakresie energii elektrycznej

Źródło: : Wuppertal-Institut

19.12.2007 • 15/19

4. Działanie: Rozbudowa elektrociepłowni 15 mln ton CO2

• Pozyskiwanie ciepła z lokalnych sieci olejowych oraz gazowych zostanie zastąpione ciepłociągami.

• Problem: opłacalność sieci cieplnych w przypadku osiedli niezabudowych skupiskowo – rozwiązanie: obowiązek przyłączeniowy?

• Do roku 2020 produkcja w systemie KWK zostanie podwojona.

Realizacja: • Nowelizacja ustawy o gospodarce energetycznej skojarzonej

1. Pakiet wdrożeniowy

19.12.2007 • 16/19

5. Działanie:Rozwój energii cieplnej ze źródeł odnawialnych 10 mln ton CO2

• Wzrost udziału energii uzyskiwanej z biomasy, energii słonecznej, geotermicznej o 6 punktów procentowych (do 12%)

-> 6 mln ton w gospodarstwach domowych oraz w produkcji tworzyw sztucznych

-> 4 mln ton w przemyśle

Realizacja: • Ustawa o energii cieplnej ze źródeł odnawialnych (EEWärmeG)• Nowelizacja rozporządzenia o dostępie do sieci gazowych

0%5%

10%15%

2005 2020

+ 6%

19.12.2007 • 17/19

Techniki: od biomasy do energii

drewno odpadyrośliny

zbiory, transport, magazynowanie, przetwarzanie (mechaniczne))

zwęg

len

ie

zam

ian

a w

est

ry

skro

ple

nie

zgaz

ow

anie

rozp

ad

zam

ian

a w

alk

oh

ol

drewno, olej roślinny węgiel gaz syntetyczny olej z piroliz PME etanol biogaz

paliwo pochodzenia roślinnego (stałe, płynne, gazowe)

spalanie

wyk

orz

ysta

nie

bez

po

śred

nie

przetwarzanie termiczno-chemiczne, przetwarzanie biologiczne i chemiczne

energia ciepło

19.12.2007 • 18/19

6. Działanie:Oszczędność energii w przemyśle oraz dzięki remontom budynków i wydajnym urządzeniom grzewczym 39 mln ton CO2

• Potencjał gospodarczy przemysłu: 8 mln ton- przede wszystkim w procesie wytwarzania pary.

• Remonty budynków:- obecnie zaledwie 0,6% modernizacji energetycznych przy 2,5%

globalnie odnawianych budynków- UBA: osiągalna wielkość 2% z oszczędnością 60% CO2-

20 mln ton- Modernizacja urządzeń grzewczych

11 mln ton

Realizacja:• Sprawozdanie i projekt nowelizacji rozporządzenia o oszczędzaniu energii (EnEV)• Nowelizacja rozporządzenia o kosztach ogrzewania

19.12.2007 • 19/19

Dom pasywny:Tablice energetyczne – Niemcy w porównaniu

Źródło: Passivhaus-Institut, Darmstadt

19.12.2007 • 20/19

0

2

4

6

8

10

12

14

1615 35 55 75 95 115

135

155

175

195

215

235

255

275

295

315

335

355

375

395

Energieverbrauchsklasse [kWh/(m²)]

An

zah

l Geb

äud

e in

Tau

sen

d alle Energieträger

Zużycie energii w Niemczech w 2002 r.

ok. 250.000 budynków, GdW (Bundesverband deutscher Wohnungs- und

Immobilienunternehmen)

19.12.2007 • 21/19

Przykłady modernizacji domu pasywnego (standard)

– Ludwigshafen (Hoheloogstraße)

12 mieszkań, rok budowy 1960/2005

nadwyżka energii 35 kWh/m²a (3,5 l oleju)

koszty dodatkowe 22 %

– Frankfurt (Tevesstraße)

60 mieszkań, rok budowy 1950/2005

– Schwanenstadt, Austria (szkoła główna II i technikum)

dobudowa+modernizacja: koszty dodatkowe 13 %

19.12.2007 • 22/19

7. Działanie:Oszczędności na codziennym zużyciu paliwa w ruchu ulicznym 15 mln ton CO2

• Wydajniejsze silniki, lżejsze konstrukcje oraz oszczędny styl jazdy mogą zmniejszyć typową dla samochodów osobowych emisję CO2 aż do 40%.

• W przypadku ciężarówek można uzyskać 20% oszczędności na przykład dzięki oponom o niskich oporach toczenia czy wysokiej jakości olejom.

Realizacja: • Nowelizacja prawa o biopaliwach • Zmiana podatku od pojazdów na opłaty od emisji zanieczyszczeń i

CO2

• Nowelizacja rozporządzenia o tablicach rejestracyjnych

19.12.2007 • 23/19

19.12.2007 • 24/19

8. Działanie:Zmniejszenie ruchu samochodowego wraz z przeniesieniem ruchu na kolej i statki 15 mln ton CO2

• Zaniechanie rozbudowy dróg oraz rozwój infrastruktury kolejowej. Przeniesienie – zwłaszcza transportu towarów - z dróg na tory i statki.

• Przykład: przeniesienie 5% wszystkich przejazdów

samochodów osobowych na komunikację miejską oraz zamiana 30% wszystkich przejazdów samochodowych und 30% nie dłuższych niż 5 km na przejazdy kolejowe-> 3-4 mln ton

• Zmniejszenie przyrostu ruchu lotniczego

Realizacja: • Nowelizacja rozporządzenia Mauthöheverordnung• Wprowadzenie ruchu lotniczego do kwot emisji zanieczyszczeń

19.12.2007 • 25/19

Wnioski

19.12.2007 • 26/19

Wykaz działań

-224Suma związanej z wytwarzaniem energii emisji CO2

-23Inne działania[1]

-15Podział zadań przewozowych i zaniechanie ruchu8.

-15Obniżenie standardowego zużycia7.

-30Transport

-10Rozwój energetyki ze źródeł odnawialnych6.

-32Oszczędność ciepła w budynkach5.

-15Gospodarka energetyczna skojarzona4.

-57Dostawy ciepła

-44Rozwój energetyki ze źródeł odnawialnych3.

-30Zmiana paliwa i wzrost wydajności2.

-40Oszczędności energii elektrycznej1.

-114Wytwarzanie prądu

zmniejszenie w 2005-2020w mln ton CO2 

[1] np. oszczędności w i rafineriach Kokereien, Prozesswärme

19.12.2007 • 27/19

Koszty

– Działania te w większości prowadzą do oszczędności dla końcowych odbiorców.

– Wspieranie energii ze źródeł odnawialnych i gospodarki energetycznej skojarzonej: oczekuje się umiarkowanych podwyżek kosztów po stronie użytkownika, budowa nowoczesnych zakładów przemysłowych przyczyni się do ochrony klimatu na całym świecie.

– Niektóre przedsięwzięcia wymagają wysokich inwestycji brutto w fazie początkowej

państwowe programy wsparcia

– Razem:Koszty programu: 1 mld euroKoszty inwestycji: 31 mld euro Oszczędność energii: 36 mld euro

Ochrona klimatu w Niemczech jest inwestycją opłacalną!

19.12.2007 • 28/19

Podsumowanie

• Zmniejszenie emisji CO2 o 40% jest technicznie możliwe i konieczne z punktu widzenia gospodarczego.

• Trzy filary powinny być zbudowane w sposób zrównoważony:

• efektywne zaopatrywanie w energię (efektywność energetyczna)• energia ze źródeł odnawialnych• efektywność końcowego wykorzystania energii

19.12.2007 • 29/19

Dziękuję bardzo

za uwagę!

Klaus Müschen

www.umweltbundesamt.de

19.12.2007 • 30/19

Scenariusz UBA i modelowy rachunek IKARUS

-224-40%571-248795948Energieb. CO2

-10-50%43-185387GHD

-39-43%74-39113129gosp. domowe

-30-17%134-22164162transport

-30-53%73-27103154przemysł

-115-41%247-142362415energetyka

obniżenie całkowite 2005-2020

obniżenie procentowe 1990-2020

Emisje CO2

2020

obniżenie całkowite 2004-2020

20051990w mln ton CO2

scenariusz UBAIKARUSjest 

Średnie koszty w IKARUS: 50 euro/t CO2 w porównaniu do rozwoju rekomendowanego-> między 1,7 mld euro w roku 2010 i 11,2 mld euro w roku 2020

19.12.2007 • 31/19

clean power from deserts

Quelle: Trans-Mediterranean Renewable Energy Cooperation TREC