Zafer Ahmed Et-Tehânevî’nin İ’lâü’s-Sünen adlı...
Transcript of Zafer Ahmed Et-Tehânevî’nin İ’lâü’s-Sünen adlı...
citation Akgül, Yusuf. “Zafer Ahmed Et-Tehânevî’nin İ’lâü’s-Sünen adlı eserine dair - 2” Jour-nal of Faculty of Theology of Bozok University. 6,6 (2014/6), pp. 103-168.
kaynakçaAkgül, Yusuf. “Zafer Ahmed Et-Tehânevî’nin İ’lâü’s-Sünen adlı eserine dair - 2” Bozok Üniversitesi, İlahiyat Fakültesi Dergisi. 6,6 (2014/6), ss. 103-168.
***5.CÜZ KONU FÝHRÝSTÝ
NAMAZDA ABDESTÝN BOZULMASIYLA ÝLGÝLÝ
HÜKÜMLER-Namazda Abdestin Bozuldu-
ðu Durumda Namaza Kaldýðý
Yerden Devam Etmenin Caiz
Olduðu, Yeniden Kýlmanýn ise
Fazileti
-Sabah Vakti Çýkarken Namazýn
Bozulmasý
-Namazýn Son Oturuþunda (Ka’dei Ahire)Teþehhüt Miktarý Oturduktan Sonra Namaz
Bozulsa da Tamamlanmýþ Olduðu
-Cemaatin Konuþmasýyla Namazýn Bozulacaðý
-Namazda Zaruret Olmaksýzýn Konuþmadan Ýþaretle Selamlaþmanýn Mekruh Olduðu
-Namaz Kýlanýn Kendisine Söylenileni Anlamasýnýn Namazý Bozmayacaðý
-Aðlamanýn Namazý Bozmadýðý
-Namazda Öksürme ve Üfürmenin Hükmü
-Namazda Ýmamýn Kýraatini Hatýrlatmanýn Namazý Bozmadýðý
-Mushafa Bakarak Namazda Kýraat Etmenin Namazý Bozduðu
-Önünden Bir Þeyin Geçmesiyle Namazýn Bozulmadýðý
-Namaz Kýlanýn Ýnsanlarýn Önünden Geçtiði Yere Sütre Koymasýnýn Müstehap Olduðu
-Duygu ve Hislerin(Amel-i Kalbî) Namazý Bozmadýðý
-Az Amelin Namazý Bozmadýðý
-Caiz Olmayan Duanýn Namazý Bozmadýðý
-Namazda Anne Babaya Cevap Verme (Ýcabet Etme)
-Namazda Hz. Peygamber’e(s.a.v.) Ýcabetin Hükmü, Hanefîlere Göre Namazý Bozup
Zafer Ahmed Et-Tehânevî’nin İ’lâü’s-Sünen adlı eserine dair - 2
Yusuf AKGÜLYrd. Doç. Dr. Bozok Üniversitesi İlahiyat Fakültesi
Özet
Bu çalýþma Zafer Ahmed el-Usmânî et-Tehânevî’nin
(ö. 1974) Ý’lâü’s-sünen adlý eserinin fihrist tercümes-
inin ikinci bölümü, Bozok Üniversitesi Ýlahiyat fakültesi Dergisinin 5. Sayýsýnda yayýnlanan 1. bölümün devamýdýr. )Anahtar Kelimeler: et-Tehânevî, Ý’lâü’s-Sünen,
Ahkâm Hadislerin Þerhi.
Yusuf Akgül
104
Bozok Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 6, 6 (2014/6), s. 104
Bozmadýðý
NAMAZIN MEKRUHLARI (YASAKLARI)
-Namazda Zaruret Olmaksýzýn Taþa Dokun-
manýn Mekruh Olduðu
-Parmak Çýtlatmanýn Yasak Olduðu
-Elini Arkasýna(Kalçasýna) Koymanýn Yasak
Olduðu
-Saða Sola Bakmanýn Yasak Olduðu
-Kalçalarý Yere Koyup Dizleri Dikerek Otur-
manýn Yasak Olduðu
-Göðe Bakmanýn Yasak Olduðu
-Saçýn Tamamýný Toplayýp, Bir Þeyle Baþýn
Üzerine Baðlamanýn Yasak Olduðu
-Elbise ve Saçýyla Oynamanýn Yasak Olduðu
-Aðzýný Kapatma, Elbiseyi Sarkýtmanýn Ya-
sak Olduðu
-Ýmamýn Cemaatin Namaza Durduðu Yerin
Üstünde veya Mihrapta Durmasýnýn
Yasaklýðý
-Konuþan Bir Kimsenin Arkasýnda Namaz
Kýlmanýn Mekruh Olmadýðý
-Kýlýç ya da Benzeri Þeyler Bulunduðu Halde
Namaz Kýlmanýn Mekruh Olmadýðý
-Elbisesinde Resim Varken Namaz Kýlmasý-
nýn Mekruh Olduðu
-Namazda gözleri kapatmanýn mekruh olduðu
-Namazda Aksýrma ve Esnemenin Mekruh Olduðu
-Büyük veya Küçük Abdest Darlýðý Varken
Namazý Kýlmanýn Mekruh Olduðu
-Namazda, Parmaklarý Birbirine Geçirmenin
Mekruh Olduðu
-Vücudu, Baþtan Ayaða Kadar, Elleri Bile
Bir Taraftan Çýkaramayacak Þekilde
Bütünü ile Bir Kiþinin Elbisesine Ýyice
Sarmalanmasýnýn (Ýþtimâlu’s-Sammâ)
Mekruh Olduðu
-Namaz Ýçin Güzel Giyinmenin Müstehap
Olduðu
-Namazý Toprak veya Bitirdiði Þey Üzerin-
de Kýlmanýn Müstehap Olduðu, Ailesi-
nin Sergisi Üzerinde Kýlabileceði
-Bir Kimsenin, Sebepsiz Yere Kendisi Ýçin
Mescitte Özel Yer Ayýrmasýnýn Mekruh
Olduðu
-Namazda Yýlan, Akrep Öldürmenin Mek-
ruh Olmadýðý
-Ýçerisinde Namaz Kýlmanýn Mekruh
Sayýldýðý Yerler
-Namazda Gerinmenin Mekruh Olduðu
-Nafile Dýþýnda Farz Namazda Okuduðu
Ayet ve Tesbihi Parmakla Saymanýn Ke-
raheti
-Namazda Boynu Çevirmeksizin Göz Ucuy-
la Bakýlabileceði
-Namazda Tebessüm Edilebileceði
-Namazda Elleri Kabalarýn Üzerine Koyma-
nýn Mekruh Olduðu
-Namazda Sallanmanýn Mekruh Olduðu
-Namaz Ýçinde Aðzý ve Burnu Kapatmanýn
(Telessüm) Mekruh Olduðu
-Namazda Rükû’a Varan Kimsenin Baþýný
Eðip Kaldýrmasýnýn Mekruh Olduðu
-Namazda Yüzü Rahatsýz Eden Topraðý Sil-
menin ve Sakalla Oynamanýn Mekruh
Olduðu
-Namazda Ýki Ayaðýn Bitiþik Olmasýnýn
Mekruh Olduðu
-Namazda Karýncayý Tutup Öldürmenin
Caiz Olduðu
MESCÝTLERE AÝT HÜKÜMLER-Mescidi Süsleme ve Binasýný Yükseltmenin
Mekruh Olduðu, Mescidin Saðlamlaþtý-
rýlýp Az Nakýþla Süslenebileceði
-Mescidin Temiz Tutulmasýnýn Müstehap
Olduðu
-Mescide Bit (Pire) Atmanýn Mekruh Olduðu
-Mescide Devam Etmenin Müstehap, Mescidi
Yol Edinmenin ise Yasak Olduðu
-Mescide Mecnun ve Bebek Getirmenin,
Sesi Yükseltmenin Mekruh Olduðu
-Mescitte Çok Gülmenin ve Ýbadet Dýþýnda
Bir Ýþle Meþgul Olmanýn Mekruh Oldu-
105
Zafer Ahmed Et-Tehânevî’nin İ’lâü’s-Sünen Adlı Eserine Dair - 2
Journal of Faculty of Theology of Bozok University, Vol. 6, No. 6 (2014/6), p. 105
ðu
-Mescide Abdestsiz Girilebileceði
-Mescide Girmenin Adabý
-Mescide Tükürme ve Sümkürmenin Mek-
ruh Olduðu
-Mescide Sarýmsak ve Soðan Yediði Halde
Gitmenin Mekruh Olduðu
-Mescitte Ýbadetin Dýþýnda Konuþmanýn,
Gülmenin Caiz Olduðu
-Mescitte Mal Daðýtým ve Taksiminin Caiz
Olduðu, Kâfir Kimsenin Mescide Girip
Kalabileceði
-Mescidin Alýþveriþ Yerine ve
Putlarýn(Taðut) Bulunduðu Yere Yapý-
labileceði
-En Faziletli Mescidin Hangisi Olduðu
-Üç Mescidin Dýþýnda Uzun Yola Cami
Ziyaretine Gitmenin Mekruh Olduðu
-Yapýlan Amelin Sevabý Yönüyle Mekke’nin
Medine’ye Üstünlüðü
-Mescitte Mahkeme Kurulabileceði
-Mescitte Nikâh Kýyýlabileceði
-Mescide Ayakkabýlý Girmenin Hükmü
***6. CÜZ KONU FÝHRÝSTÝ
VÝTÝR NAMAZI-Vitir Namazýnýn Vacip Olmasý ve Vakti
-Vitir Namazý Kýlmayanýn Bizden Olmadýðý
-Namazýn Vitirle Tamamlandýðý
-Develerinizden (Dünya Nimetlerinden)
Daha Hayýrlý Bir Namaz
-Vitrin Vaktinin Yatsý ile Sabah Namazý Ara-
sýnda Olduðu
-Vitir Namazýnýn Vacip Olduðu
-Allah Tektir, Teki(Vitr) Sever
-Vitrin Her Müslümana Vacip Olduðu
-Vitir Namazýnýn Vaktini Belirleme
-Akþam Namazýnýn Gündüzün Vitri Olduðu
-Unutan Kimse Ýçin Vitir Namazýnýn Vakti
-Gecenin Tamamýnýn Vitir Namazýnýn Vakti
Olmasý
-Vitir Namazýnýn Sünnet Olduðunu Ýleri
Sürenlerin Delili
-Hz. Peygamber’in(s.a.v.) Hz. Ayþe’yi (r.a.)
Vitir Namazý Ýçin Uyandýrmasý
-”Farzlara Ýlaveten Üç Þey Size Nafiledir”
Hadisi
-Vitir Namazýnýn Selamla Arasý Ayrýlmadan
Birleþik Olarak Üç Rekât Kýlýnmasý
-Vitir Namazýnýn Üç Rekât ve Bir Selam-
dan Ýbaret Olduðunu Ýfade Eden Hz.
Ayþe’den (r.a.) Nakledilen Rivayetler
-Vitir Namazýnýn Üç Rekât Olduðunu Belir-
ten Ýbn Abbas’ýn(r.a.) Rivayeti
-Ýbn Ebû Muleykenin(r.a.) Muarýz Hadisi
ve Hakkýnda Verilen Cevap
-Ýmam Rafiînin Þerhul-Vecîz’inde Ýleri Sür-
düðü Ýddianýn Çürütülmesi
-Vitir Namazýnýn Son Rekâtýnda Selam Verme
-Gündüz Vaktine Ait Vitrin Akþam Namazý
Olduðu
-Vitir namazýnýn Akþam Namazý Gibi Oldu-
ðu
-Ömer b. Abdülaziz (r.a.)’ýn Vitir Namazýnýn
Üç Rekât ve Bir Selamdan Ýbaret
Olduðunu Ýleri Süren Medine
Fakihlerinin Görüþünü Ýspatý
-Vitir Namazýnýn En Az Üç Rekât Olmasý
-Ebû Hanife ve Ýsmail b. Ýbrahim’den Nakle-
dilen Haberler
-Akþam Namazýnda Olduðu Gibi Vitir Na-
mazýnýn da Üç Rekât Olduðu
-Vitir Namazýnýn Üç Rekât ve Bir Selamdan
Ýbaret Olduðu
-Vitir Namazýnýn, Üç Rekâtýn Sonunda
Selâm Verilen Namaz Olduðu Hakkýnda
Müslümanlarýn Ýcmaý
-Hz. Ayþe’nin (r.a.) Hadisine Göre Vitir Na-
mazýnýn Ýlk Oturuþunun Vacip Olduðu
-Hz. Ayþe’den (r.a.) Gelen Diðer Rivayete Cevap
-Her Ýki Rekâtýn Baþýnda Oturuþun ve Te-
þehhüdün Vacip Olduðu
Yusuf Akgül
106
Bozok Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 6, 6 (2014/6), s. 106
Namazýnda Kunut Duasý Okunmasý
-Enes b. Malik’in (r.a.) Sabah Namazýnda
Sürekli Kunut Okumadýðý
-Felaket Sebebiyle Okunan Kunutun Namazdaki
Yerinin Rükûdan Sonra Olduðu
-Sabah Namazýnda Kunutun Okunmasýna
Dair Ebû Mâlik’in Rivayeti
-Birçok Sahabenin Sabah Namazýnda Kunut
Duasý Okumadýðý
-Ehl-i Irak’ýn Kunut Duasý
-Bazý Âlimlerin el-Cevheru’n-Nakiy’in Mü-
ellifine Ýtirazý ve Cevabý
-Hz. Peygamber’in (s.a.v.) Bir Ay Sabah
Namazýnda Kunut Duasý Okuduðu
-Ýbn Vehbin Rivayeti ile Kunut Duasýnýn
Sözlerinin Belirlenmesi
-Vitir Namazýnda Okunan Kunut Duasýnýn
Sözlerine Dair Bazý Rivayetler
-Felaket Sebebiyle Okunan Kunuta Ait Diðer
Hükümler
-Bize Göre Bu Sebeple Kunut Duasý Okuma-
nýn Dinen Uygun Olup Olmadýðý
-Kunutun Rükûdan Önce mi Sonra mý Olduðu
-Ýmama Uyanlarýn ya da Ýnananlarýn Kunut
Yapýp Yapmadýðý
-Kunutta Gizli ya da Açýktan mý”Âmin” Denir?
-Kunuttan Önce Ellerin Kaldýrýlýp Kaldýrýl-
mayacaðý
-Kunutun Tekbiri
-Kunut Duasý Okunurken Ellerin Þekli
-Namaz Dýþýnda Yapýlan Duada Olduðu Gibi
Kunutta Ellerin Kaldýrýlýp Kaldýrýlmayacaðý
-Bir Gecede Ýki Vitrin Olmadýðý, Gece Nama-
zýnýn Ardýndan Vitir Kýlmanýn Müstehap
Olduðu
-Vitirden Sonra Ýki Rekât Namaz Kýlmanýn
Hükmü
-Vitirden Sonraki Ýki Rekâtla Ýlgili Bazý Ri-
vayetlerin Deðerlendirmesi
-Ebû Bekir(r.a.), Ömer(r.a.) ve Ýbn Abbas’ýn
(r.a.) Vitri Tek Rekât Kýlmalarý
-”Gece Namazý Ýkiþer Rekâttýr” Hadisine
Göre Gece Namazýnýn Ýki Rekâttan Az
Olamayacaðý
-Bazý Kimselerin Rivayetin Nakli Husu-
sundaki Hatasý, Ýbn Teymiye’nin Ýmam
Tahâvî’yi Cerhiyle Ýlgili Sözüne Cevap
-Bazý Kimselerin Edebe Aykýrý Davranmasý
-Ne Vitir Namazýnýn Ne de Baþka Namazýn
Bir Rekât Kýlýnabileceði
-Hz. Peygamber’in (s.a.v.) Vitir Namazýnýn
Son Rekâtýný Önceki Rekâtlardan Selam
Vererek Ayýrmayý (Betîrâ)Yasaklamasý
-Muhammed b. Ka’b el-Kurazî’nin Rivayeti-
nin, Hadisin Tarik Sayýsýnýn Artmasýyla
Kuvvet Kazanmasýna Neden Olmasý
-Buharî’nin Ýbn Ömer’den (r.a.) Naklettiði
Rivayete Cevap
-Þerhu’l-Âsâr’daki Osman b. Affan’dan
(r.a.) Nakledilen Rivayete Cevap
-Kunut Duasýnýn Vacip Olduðu
-Vitirde Kunut Duasý Okunmasýnýn Geçmiþ
Bir Sünnet Olduðu
-Rükûdan Önce Kunut
-Kunut Duasýnýn Rükûdan Önce Okundu-
ðuna Dair Hadis Hakkýnda Geniþ Açýk-
lama ve Ebû Dâvud’un Sözü
Sahabenin Vitir Namazýnda Kunut Duasýný
Rükûdan Önce Sürekli Okuduðu
-Vitir Namazýnda Kunut Duasýnýn Yerinin
Sabit Oluþu
-Kunut Duasý Hakkýnda Ebû Hanife’nin Ri-
vayeti
-Allame Ebû’t-Tîb’in Ali el-Kârî’nin Görü-
þünü Çürütmesi
-Þu›be›den Baþka Ebân›a Kimsenin Yalan
Ýsnad Etmediði
-Kunuta Baþlarken Ellerin Kaldýrýlmasý
-Vitir Namazýnda Kunuta Baþlarken Tekbir
Getirmenin Ýbn Mes’ud’un Fiili Olduðu
-Hidaye Müellifinin Vitir Namazýnda Kunuta
Tekbirle Baþlandýðýna Dair Delili
-Kunut’un Gizli Okunmasý, Kunut Duasý-
nýn Sözleri, Felaketler Dolayýsýyla Sabah
107
Zafer Ahmed Et-Tehânevî’nin İ’lâü’s-Sünen Adlı Eserine Dair - 2
Journal of Faculty of Theology of Bozok University, Vol. 6, No. 6 (2014/6), p. 107
***7. CÜZ KONU FÝHRÝSTÝ
NAFÝLE VE SÜNNET NAMAZLAR-Öðle Namazýndan Önce ve Sonraki
Sünnetlerin Hükmü
-Sabah Namazýndan Önceki Ýki Rekât Sünnet
Namazý
-Hz. Peygamber’in (s.a.v.) Ýkindi Namazýn-
dan Önceki Dört Rekâtý Sürekli Kýlmadýðý
-Ýkindi Namazýndan Önce Dört Rekât Na-
maz Kýlana Hz. Peygamber’in (s.a.v.)
Duasý
-Cuma Namazýndan Önce ve Sonraki Dört
Rekât Namazýn Hükmü
Cuma Namazýndan Sonraki Namaz Konu-
sunda Âlimlerin Ýhtilafý, Diðer Mezhep-
lerin Delilleri
-”Kiþi, Cuma Namazýndan Sonra Altý Rekât
Namaz Kýlsýn” Hadisi
-Ebû Hanife’nin Cuma Namazýndan Sonraki
Dört Rekâtýn Sünnet Olduðu Görüþü
-Cuma Namazýndan Sonra Ýki ve Dört Rekât
Namaz Kýlmanýn Keyfiyeti ve Hakkýnda-
ki Ýhtilaf
-Akþam Namazýndan Sonraki Sünnetlerin
Hükümleri
-”Ýki Ezan Arasýnda Bir Namaz Vardýr” Ha-
disi
-Beþ Vakit Namazýn Sünnetleri Arasýnda
Konuþmanýn Mekruh Olduðu
-Sabah Namazýnýn Sünnetinden Sonra Uyu-
mak
-Sabah Namazýnýn Sünnetinde Kâfirûn ve
Ýhlâs Surelerini Okumanýn Müstehap
Olduðu
-Günün Baþýnda Dört Rekât Namaz Kýlma-
nýn Fazileti
-Duhâ(Kuþluk) Namazýyla Ýlgili Rivayetle-
rin Tevatür Seviyesinde Olduðu
-Zeyd b. Erkam’ýn Duhâ Namazýnýn Vaktini
Tayini
-Güneþ Tam Tepede Olduðu (Zeval) Vakti
Geçtiðinde Kýlýnan Namaz
-Abdestin Ardýndan Ýki Rekât Kýlýnan Na-
mazýn Müstehap Olduðunu Anlatan
Bilal’in (r.a.) Hadisi
-Mescidi Ziyaret Namazýnýn (Tahiyyetu’l-
Mescid) Müstehap Olmasý
-Musibet Anýnda Namaz Kýlmanýn Müstehap
Olduðu
-Hacet Namazýnýn Müstehap Olduðu
-Ýki Bayram Gecesini Ýhya Etmenin Müstehap
Olduðu
-Ýstihare Namazýnýn Müstehap Olduðu
-Tesbih Namazýnýn Nasýl Kýlýndýðý
-Teheccüd Namazýnýn Müstehap Olduðu
-Ayakta Uzunca Durmanýn mý Yoksa Çok
Rükû ve Secde Etmenin mi Daha Fazi-
letli Olduðu
-Gece Namazýnýn On Bir Rekât Olduðu
-Gece Namazýnýn Gündüz Vakti Kýlýnan Na-
file Namazdan Faziletli Oluþu
-Yolculuða Çýkarken ve Yolculuktan Dönün-
ce Kýlýnan Nafile Namaz
-Nafile Namazý Özürsüz Olduðu Halde
Oturarak Kýlmak
-Nafile Namazýn Bir Kýsmýný Ayakta Bir
Kýsmýný Oturarak Kýlmak
-Binek Üzerinde Nafile Namazý Kýlýnabileceði
-Nafile Namazýný Evde Kýlýnmanýn Daha Fa-
ziletli Olduðu
-Teravih Namazý
-Hz. Peygamber’in (s.a.v.) Teravih Namazý-
ný Cemaatle Kýlmasý
-Ömer b. Hattab’ýn (r.a.) Teravih Namazýnýn
Yirmi Rekât Kýlýnmasýný Emretmesi
-Teravih Namazýnda Kur’an Kýraatinin Na-
sýl Olduðu
-Nafile Namazlarýn Cemaatle Kýlýnmasý
-Nafile Namazlarý Gizli Kýlmanýn Uygun
Oluþu
-Ezaný Ýþittikten Sonra Geri Dönmemek Üze-
re Mescitten Çýkmanýn Doðru Olmadýðý
Yusuf Akgül
108
Bozok Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 6, 6 (2014/6), s. 108
-Sabah Namazýnýn Sünnetinin Farz Kýlýnýr-
ken Eda Edilebileceði
-Ebû Zür’a ve Ebû Hâtim’in Buhârî’den Ha-
dis Rivayet Etmemelerinin Sebebi
-Nîmevî’ye Yöneltilen Eleþtirilere Verilen Cevap
-Sünnet ve Diðer Nafile Ýbadetlerin Kazâsý
GEÇMÝÞ NAMAZLARIN KAZÂ EDÝL-MESÝ
-Geçmiþ Namazlarýn Kazâ Edilmesinin Farz
Oluþu
-Hz. Peygamber’in (s.a.v.) “Onunla Birlikte
Aynýsýný Kazâ Etsin” Hadisi Hakkýnda
Kazâ ile Ýlgili Hususlar
-Namazý Kasten Terk Edenlerin Kazâ Etme-
sinin Farz Olduðu
-Kazâ Namazýyla Vakit Namazý Arasýnda
Tertibe Riayet Etmenin Gerekliliði
-Ýbn Hibbanýn Cerh Konusundaki Ýnadý
-Sehiv Secdesi
-Sehiv Secdesinden Sonra Teþehhüdün Ya-
pýlmasý
-Ýmama Uyanýn Sehiv Secdesi
-Yanýlarak Birinci veya Ýkinci Kaidede Otur-
mayanlarýn Ne Yapmasý Gerektiði
-Kýldýðý Namazýn Rekât Sayýsýnda Þüpheye
Düþenin Durumu
-Sehiv Secdesiyle Ýlgili Diðer Hükümler
HASTALARIN NAMAZI-Bir Kimse Farz Namazda Ayakta Durma-
ya Güç Yetiremezse Oturarak Kýlmasý
Yoksa Yan Yatarak ya da Sýrt Üstü Yata-
rak Yahut Gözüyle Ýma Ederek Namazý
Kýlmasý Gerektiði, Bunlardan Hangisine
Güç Yetirirse Onu Yaparak, Aksi Halde
Bunlarýn Hiçbirini de Yapamamasý Du-
rumunda Üzerinden Namaz Yükümlülü-
ðünün Düþmesi
-Hastalarýn Namaz Kýlýþ Þekilleri
-Gemide Namaz Kýlmak
-Hayvan Üzerinde Farz Namaz Kýlmak
-Bayýlanlarýn Namazý
-Tilavet Secdesi
-Tilâvet Secdesinin Vacip Olmadýðýný Ýleri
Sürenlerin Delillerine Cevabýmýz
-Secde Ayetini Duyana Mutlak Olarak Sec-
denin Vacip Olmasýnýn Delili
-Hac Suresindeki 77.Ayetin Tilavet Secdesi
Olmadýðýna Dair Hanefîlerin, Görüþünü
Ebû Bekre’nin Hadisi ile Desteklemesi
-Neml Suresinin Secde Ayeti Olup Olduðu
Hakkýnda Ýmamlarýn Ýhtilafý
-Tilavet Secdesinin Rükûnun Yerine Getiril-
mesi ile Tamam Olduðu
-Nafile Namazda Olduðu Gibi Secdeler Ýçin
de Abdestin Þart Koþulmasý
-Birinci, Ýkinci, Üçüncü ve Dördüncü Sonuç
-Þükür Secdesinin Müstehap Oluþu
YOLCULARIN NAMAZI-Yolculuk Mesafesi
-Kadýnýn Üç Günlük Yolculuða Mahremiyle
Gidebileceði
-Dinen Yolculuk Süresinin Üç Gün Olarak
Belirlendiði Mütevatir Haberler
-Yolculukta Namazlarýn Kýsaltýlmasýnýn Va-
cip, Tam Kýlmanýn Mekruh Olduðu
-Ýbn Ömer›in (r.a.) Yolculukta Namazlarý
Kýsaltmayla Ýlgili Sözünün Azimet Olduðu
-Cassas’ýn Namazýn Kýsaltýlmasýyla Ýlgili De-
ðerlendirmesi
-Akþam Namazý Hariç Diðer Namazlarýn Ýki
Rekât Olarak Farz Olduðu
-”Bu Allah’ýn Size Tasadduk Etmiþ Olduðu
Bir Sadakadýr, O’nun Sadakasýný Kabul
Edin” Hadisi
-Ebû Hureyre’nin (r.a.) Hz. Peygamber
(s.a.v.) ve Ashabýnýn Seferde Namazlarý
Ýki Rekât Kýldýðýný Ýfade Eden Hadisi
-Yolculukta Ýki Rekâtla Namazýn Tamam Ol-
duðu
-Hz. Osman’ýn Hac Esnasýnda Namazý Tam
Kýlmasýnýn Sebebi
-Seferde Namazý Tam Kýlmanýn Ýyi Görülme-
mesi
-Namazlarý Kýsaltmaya Meskûn Mahalden Çý-
109
Zafer Ahmed Et-Tehânevî’nin İ’lâü’s-Sünen Adlı Eserine Dair - 2
Journal of Faculty of Theology of Bozok University, Vol. 6, No. 6 (2014/6), p. 109
kýldýðý Andan Ýtibaren Baþlanacaðý
-Namazý Kýsaltmanýn Yolcunun Ýkamet Ede-
ceði Yere Varýncaya Kadar Geçerli Olduðu
-Bir Yerde On Beþ Gün Kalmaya Niyet Etme-
yen KimseninNamazý Kýsaltmasý
-Muhaddislerin Hadisleri Hasen Derecesinde
Görme Âdetleri
-Bir Yerde Ýkamet Etmeye Niyet Etmeyen
Kimsenin Kalma Süresi Uzasa Bile Na-
mazlarý Kýsaltarak Kýlacaðý
-Seferî Olanýn Mukim Ýmamýn Arkasýnda Na-
mazýný Tam Kýlmasý
-Yolcunun Ýkamet Etmeye Niyet Etmese de
Eþiyle Evli Olduðu Þehirde Namazlarý
Tam Kýlacaðý
-Yolculukta Nafile Namazý
-Hz. Peygamber’in (s.a.v.)Gece Vakti Yolcu-
lukta Bineðinin Üstünde Namaz Kýldýðý-
na Dair Hadis
-Son söz
***8. CÜZ KONU FÝHRÝSTÝ
CUMA NAMAZI-Köylerde Cuma Namazý Kýlýnmayacaðý
-Sahabenin “Biz Böyle Yapardýk” Sözü Hak-
kýnda Deðerlendirme
-Ýmam Bir Köye Vekil Olarak Gidip Cumayý
Kýldýrýrsa Cuma Namazý Sahih Olur,
Cuma Namazý Ýçin Ýmam ya da Naibin
Þart Olduðu
-Cuma Namazýnda Ýmam Dýþýnda En Az Üç
Kiþinin Olmasý
-Cuma Namazý Vaktinin Zevalden Sonra Ol-
duðu
-Cuma Namazý Kýlýnmasý Ýçin Genel Bir Ýz-
nin Þart Olduðu
-Cuma Hutbesi
-Yusuf b. Halid es-Semtî’nin Hadis Rivaye-
tinde Leyyin Olduðu
-Cuma Namazýnýn Rekât Sayýsý
-Kendisine Cuma Namazý Farz Olmayanlar
-Üzerine Cuma Namazý Farz Olmayan
Kimsenin Yerine Öðle Namazý Kýlmasý
-Cuma Namazýna Yetiþemeyen Kimsenin
Cemaatle Öðle Namazý Kýlamayacaðý,
Cuma Günü Zevalden Önce Yolculuða
Çýkýlabileceði
-Cuma Namazýnýn Bir Rekâtýna veya Her
Hangi Bir Kýsmýna Yetiþenin Cuma Na-
mazýný Kýlabileceði
-Hatibin Minberde Selam Vermesi
-Ýnsanlarýn Hutbede Ýken Ýmama Dönmesi
-Hutbe Esnasýnda Ezan Okuma
-Kalabalýk Haldeyken Namaz Kýlanýn Karde-
þinin Sýrtýna Secde Etmesi
-Cuma Günü Özürsüz Yere Ýnsanlarýn Üstle-
rinden Atlayýp Geçmenin Mekruh Olduðu
-Cuma Namazýnda Kýraat
-Þiddetli Yaðmur Sebebiyle Cuma Namazýnýn
Kýlýnamamasý
-Ayný Þehirde Birden Fazla Cuma Namazý
Kýlýnmasý
-Bayram ve Cuma Namazý Ayný Güne Denk
Geldiðinde Cumanýn Düþmeyeceði
-Hatibin Zorunluluk Durumunda Konuþma-
sýnýn ve Ýþ Yapmasýnýn Caiz Olduðu Za-
ruret Dýþýnda ise Bunun Mekruh Olduðu
BAYRAM NAMAZLARI-Bayram Namazlarýnýn Vacip Oluþu
-”Kâne”nin Sürekliliðe Delâlet Etmesi
-Ramazan Bayramý Namaza Çýkmadan Önce
ve Kurban Bayramýnda ise Döndükten
Sonra Yemek Yemenin Müstehap Olduðu
-Bayramlarda Süslenmek
-Sýrf Kýrmýzý Rengin Mekruh Oluþu
-Namaza Çýkmadan Önce Fýtýr Sadakasýný
Vermek
-Bayram Günlerinde Namazgâha Ancak Bir
Mazeret Sebebiyle Çýkmak
-Namazgâh Yolunda ve Sonrasýnda Ýmam Çý-
kýncaya Dek Bayram Tekbiri
-Bayramda Tebrikleþme
Yusuf Akgül
110
Bozok Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 6, 6 (2014/6), s. 110
-Bayramlarda Namazdan Önce ve Özellik-
le Namazgâhta Namazdan Sonra Nafile
Namazýnýn Mekruh Olduðu
-Bayram Namazlarýnýn Vakti
-Bir Mazerete Binaen Bayram Namazýnýn
Ýkinci Gün Kýlýnabileceði
-Bayram Namazlarýnýn Kýlýnýþ Þekli
-Birilerinin Nîmevî’ye Yönelttikleri Tenkitle-
re Cevap
-Muhaddislerin Çoðunluðunun Sahih Olsa da
Mürseli Delil Olarak Kullanmadýðý
Birilerinin Ýbnü’t-Türkmânî’ye Yönelttiði
Tenkide Cevap
-Bayram Namazýndan Dönerken Baþka Yol-
dan Dönmenin Müstehap Olduðu ve
Bayram Namazýna Yürüyerek Gitmenin
Sünnet Oluþu
-Cuma Namazýnda Olduðu Gibi Bayram Na-
mazý Ýçin de Þehirde Kýlmanýn Þart Olduðu
-Bayram Namazýna Yetiþemeyen Kimsenin
Nafile Olarak Dört Rekât Namaz Kýlmasý
-Teþrik Tekbirleri ve Bunlarýn Ancak Þehir-
lerde Oturanlara Vacip Olduðu
-Zilhiccenin Ýlk On Gününde Yapýlmasý Emre-
dilen Amelden Maksadýn Ne Olduðu
-Teþrik Günlerinin Yeme, Ýçme ve Cinsel Ýliþ-
ki Günleri Olduðu
-Güneþ ve Ay Tutulmasý (Küsuf ve Husuf)
Namazlarý
-Sahabeden Bir Topluluðun Rivayetine Göre
Güneþ Tutulma Namazý Hutbesi
-Alâmetleri Çýktýðý Esnada Yapýlacak Ýbadet-
lerle Ýlgili Varit Olan Haberler
-Dua ve Namazla Yaðmur Talep Etme
(Ýstiskâ)
KORKU NAMAZI-Korku Namazýnýn Nasýl Kýlýnacaðý
-Korku Namazý Kýlýnýþ Þekilleri
-Hz. Peygamber’den (s.a.v.) Sonra Korku
Namazý Kýlmanýn Câiz Olduðu
-Korku Anýnda Dört Rekâtlý Namazýn Nasýl
Kýlýnacaðý ve Savaþýn Kýzýþtýðý Anda Na-
mazý Terk etmenin Câiz Olduðu
-Hadis Rivayetinde Kitabet Usulü
-Ebû Bekre (r.a.) Korku Namazý Kýlýndýktan
Bir Süre Sonra Müslüman Olmuþtur
CENAZE ÝLE ÝLGÝLÝ KONULAR-Ölmek Üzere Olan Kimseyi Sað Tarafýna
Kýbleye Çevirme
-Ölmek Üzere Olan Kimseye Telkin, Ne
Söylenileceði ve Yanýnda Ne Okunacaðý
-Ölünün Gözünü Yumma
-Hakkýnda Ýhtilâf Olan Ravinin Hadisinin
Hasen Olduðu
-Ölünün Tüm Bedenini Örtmek
-Ölünün Yýkanmasý ve Þekli
-Kadýnýn Ölen Kocasýný Yýkamasýnýn Câiz Olduðu
-Vâkýdî’nin Sika Olduðu
-Erkeklerin Kefeni ve Türü
-Kadýnlarýn Kefeni
-Ölünün Kefenini Tütsüleme
CENAZE NAMAZI-Cenaze Namazý Kýlmanýn Farz-ý Kifaye Ol-
duðu
-Cenaze Namazý Kýldýrmaya Valinin Herkes-
ten Daha Öncelikli Olduðu
-Cenaze Namazýnýn Nasýl Kýlýnacaðý
-Bir Müslümanýn Kâfir Akrabasý Öldüðünde
Ne Þekilde Hareket Edeceði
-Hz. Peygamber’in (s.a.v.) Gýyabi Cenaze
Namazý Kýlmasý
-Birilerinin el-Hidâye Müellifi Merðinânî›ye
Yönelttikleri Tenkide Cevap
-Cenazeyi Taþýma
-Tabutu Dört Köþesinden Omuzlayarak Ta-
þýmanýn Müstehap Olduðu
-Cenazenin Arkasýnda Yürüme ve Bu Konuda
Acele Etme
-Cenazeyi Takip Ederken Bineðe Binmeme-
nin Müstehap Olduðu
-Cenaze Ýçin Ayakta Durmanýn Nesh Edildiði
-Cenazeyi Takip Eden Kimsenin O Yere Ko-
nuluncaya Kadar Ayakta Durmasý
-Cenazeyi Ateþle Takip Etmenin Yasaklýðý
111
Zafer Ahmed Et-Tehânevî’nin İ’lâü’s-Sünen Adlı Eserine Dair - 2
Journal of Faculty of Theology of Bozok University, Vol. 6, No. 6 (2014/6), p. 111
-Kabri Derin ve Geniþ Kazmak, Þakk Yerine
Lahdi Tercih Etmek
-Ölünün Kabre Nasýl Verileceði
-Hadisi Duyduðunu Açýkça Belirtmese Bile
Sika Olan Müdellisin Hadisinin Hasen
Olduðu
-Ölüyü Kabre Koyan Kimsenin Ne Söyleyeceði
-Ölünün Kabirde Kýbleye Doðru Çevrilmesinin
Müstehap Olduðu
-Kabrin Üzerine Kerpiç Dizmenin Müstehap
Olduðu
-Tedlîsü’þ-þüyûh
-Kadýn Cenazesini Topraða Verirken Etrafýný
Örtmek
-Kabrin Üzerine Su Serpmek, Çakýl Taþlarý
Koyup, Toprak Akýtmak
-Kabirlere Kireç Sürülmesi, Üzerine Oturma,
Bina Yapma, Yazý Yazma ve Ýlâvede Bu-
lunmanýn Yasaklýðý
-Kabirleri Dikdörtgen Yapmanýn Yasaklýðý
ve Üzerini Biraz Toprakla Yükseltmenin
Tercih Edilmesi
-Ölüyü Öpmenin ve Saðlýðýnda Olduðu Gibi
Kendisine Hürmet Etmenin Câiz Olduðu
-Ölünün Ailesine Yemek Yapmanýn Müstehap
ve Ailenin Ýnsanlar Ýçin Bunu Yapmasýnýn
Mekruh Olduðu
-Genelde Kabirleri ve Özel Olarak Hz.
Peygamber’in (s.a.v.) Kabrini Ziyaret
Etmenin Müstehap Olduðu ve Orada Ne
Okunacaðý
-Leys b. Ebû Süleym
-Kabrin Üzerine Yaþ Hurma Çubuðu Dikme-
nin Müstehap Olduðu
-Ýhramlý Ýken Ölen Kimsenin Cenazesinin
Yýkanmasý ve Kefenlenmesi
-Kadýnlarýn Cenaze Namazý Kýlmalarý
-Defin Esnasýnda Okunacak Dua
-Kadýnlarýn Cenazenin Kabrine Kimin Ýneceði
-Kabir Üzerine Cenaze Namazý Kýlmak
-Sabah ve Ýkindi Namazýndan Sonra Cenaze
Namazý Kýlmak
ÞEHÝTLÝK -Þehidin Yýkanmayacaðý, Kaný ve Elbisesiyle
Birlikte Gömüleceði, Üzerinde Demirden
Silah ve Deri Varsa Çýkarýlýp Öyle
Kefenleneceði
-Þehidin Cenaze Namazý
-Ýmam Þâfiî›ye Göre Uhud Þehitlerine
Cenaze Namazý Kýlýnmadýðý Haberi
Mütevatirdir
-Çeþitli Notlar
-Üsame b. Zeyd el-Leysî
-Not: Hz. Peygamber’in (s.a.v.) Þehitlerden
Baþka Namazýný Kýldýrmadýðý Kimseler
-Cünüp Þehidin Cenazesinin Yýkanacaðý
-Kâbe’nin Ýçinde Namaz Kýlýnabileceði
***9. CÜZ KONU FÝHRÝSTÝ
ZEKÂT BÖLÜMÜ-Üzerinden Tam Bir Yýl Geçinceye Kadar
Malýn Zekâtýnýn Olmadýðý(Zekâtta Sene Þartý)
-Çocuk ve Akýl Hastalarýnýn Zekâtý
-Anlaþmalý Kölenin Zekât Yükümlülüðü
-Emvâl-i Bâtýna Miktarýna Göre Borçluya
Zekâtýn Olmadýðý(Borçlunun Zekât Yükümlülüðü)
-Kölelerin Zekâtý
-Batýk Mallarýn Zekâtý
SAÝME HAYVANLARIN ZEKÂTI-Develerin Zekâtý
-Sýðýrlarýn Zekâtý
-Ýki Nisap Arasý Mallardan Zekât
-Koyunlarýn Zekâtý
-Muhtelif Yaþlardaki Koyunun Birbirlerinin
Yerine Zekât Olarak Verilebilmesi
-Atlarýn Zekâtý
-Merkep ve Katýrlarýn Zekâtý
-Zekâtýn Deðiþik Mallardan Ödenmesi
-Çalýþan Hayvanlarýn Zekâtý
-Zekât Tahsildarýnýn Zekât Malýný Ortadan
Yusuf Akgül
112
Bozok Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 6, 6 (2014/6), s. 112
Almasý (Zekât Mallarýnýn Tahsili)
-Sene Ýçinde Kazanýlan Mallarýn Zekâtýnýn
Vacib Olduðu
-Fasýklara ve Zalim Sultanlara Zekât Verilme-
sinin Geçerli Olduðu
-Sultanýn Emvâl-i Bâtýnadan Deðil Zâhireden
Zekât Alma Yetkisi
-Zekât Alýnan Mekânýn Çok Olduðu Takdirde
Nakledilmemesi
-Zekâtýn Vaktinden Önce Verilmesinin Caiz
Oluþu
ALTIN VE GÜMÜÞÜN, TÝCARET MAL-LARININ ZEKÂTI
-Gümüþün Zekâtý
-Altýn ve Gümüþlerin Küsuratýnýn Zekâtý
-Altýnlarýn Nisabý
-Ziynet Eþyalarýnýn Zekâtý
-Ticaret Mallarýnýn Zekâtý
-Gümrüklerde Zekâtýn Tahsili
-Maden ve Rikâz’ýn (Define, Gömü )
Zekâtlarý, Beþte Bir Olduðu
-Deðerli Taþ ve Ýncilerin Zekâtý- Ticaret Ýçin
Olduðunda Zekâtýnýn Olduðu
-Amberin Zekâtý
TARIM ÜRÜNLERÝNÝN VE MEYVELE-RÝN ZEKÂTI
-Az veya Çok ya da Sebzelerde Öþür ve Yarým
Öþür Gerektiren Durumlar
-Balýn Zekâtý
-Zekât Memurlarýnýn Hayvanlarýn Zekâtýný
Suya Geldikleri Zaman Sayýp Tespit Et-
melerinin Gerektiði
-Zekât Vermek Câiz Olan ve Olmayan Kimseler
FÝTRE (SADAKA-Ý FITR)-Fitrenin Kimlere Vacip Olduðu ve Kimler
Adýna Verileceði
-Fitrenin Miktarý
-Sa’ýn Ne Kadar Olduðu
-Fitreyi Bayram Namazýna Gitmeden Önce
Vermenin Müstehap Olduðu
-Fitrenin Bayram Namazýndan Önce Veril-
mesinin Caiz Olduðu
ORUÇ BÖLÜMÜ-Geceden Niyet Etmeyen Kimsenin Ramazan
Orucu Tutabileceði
-Geceden Niyet Etmeyen Kimsenin Nafile
Oruç Tutabileceði
-Orucu ve Bayramý Hilâlin Görülmesine
Baðlama
-Þek Günü Oruç Tutmanýn Yasaklýðý
-Gökte Hilâlin Görülmesine Engel Bir Durum
Olduðunda Âdil veya Mestur Bir Müslü-
manýn Þehadeti ile Orucun Farz Oluþu
-Gökyüzünde Hilâlin Görülmesine Engel Bir
Durum Olduðunda Oruca Son Verme
Açýsýndan Ýki Âdil Þahidin Þart Olduðu
-Oruca Baþlama ve Orucu Bitirme
KEFFARETÝ VEYA KAZAYI GEREKTÝ-REN DURUMLAR
-Ramazan Günü Unutarak Yiyen veya Ýçen
ya da Cinsel Ýliþkide Bulunan Kimseye
Kazâ ve Kefaret Gerekmediði
-Ýhtilâm Olmanýn ve Kan Aldýrmanýn Orucu
Bozmadýðý
-Oruçlunun Gözüne Sürme Çekmesinin Her-
hangi Bir Sakýncasýnýn Olmamasý
-Ýliþkiye Girmeyeceðinden ve Boþalmayacak
olduðundan Emin Olan Kimsenin Oruçlu
Ýken Eþini Öpmesinin ve Mübaþeretinin
Herhangi Bir Sakýncasýnýn Olmadýðý
-Kendiliðinden Kusmadan Ötürü Orucu
Kazâ Etmek Gerekmezken Kasten Kus-
mada Gerektiði
-Ramazan Günü Oruca Baþladýktan Sonra
Mazereti Yokken Orucu Bozmanýn Kefa-
ret ve Kazâyý Gerektirdiði
-Delille Ýstisna Edilenler Hariç Orucun Vü-
cuttan Çýkanla Deðil, Vücuda Girenle
Bozulacaðý
-Oruçlu Ýken Misvak Kullanmanýn Mekruh
Olmadýðý
-Kiþinin Yolculuk Esnasýnda Oruç Tutmama-
sýnýn Caiz Olduðu ve Tutmasýnýn Daha
Faziletli Olduðu
-Ramazan Orucunu Parça Parça Kaza Etme-
113
Zafer Ahmed Et-Tehânevî’nin İ’lâü’s-Sünen Adlı Eserine Dair - 2
Journal of Faculty of Theology of Bozok University, Vol. 6, No. 6 (2014/6), p. 113
nin Caiz Oluþu ve Ardarda Kazâ Etmenin
Daha Faziletli Olduðu
-Hâmile ve Emzikli Kadýnlarýn Orucu-Kendi-
si veya Çocuðu için Endiþelendiði Takdir-
de Tutmamasý-
-Þeyh-i Fâninin Fidye Vermesinin Gerekliliði
-Ölmüþ Kimsenin Oruç Borcuna Karþýlýk
Fidye Vermenin Caiz Olduðu ve Bir
Kimsenin Baþka Bir Kimse Yerine Oruç
Tutamayacaðý
-Nafile Orucuna, Baþladýktan Sonra Bozan
Kimsenin Bunu Kaza Etmesinin Vacip
Olduðu
-Nafile Orucu Mazeret Yokken Bozmanýn
Caiz Olmadýðý
-Bir Kadýnýn Kocasý Evde Ýken ÝzniOlmadan
Nafile Oruç Tutmasýnýn Caiz Olmadýðý
-Gün içinde Oruç Tutmakla Mükellef Hâle
Gelen Kimsenin Güneþ Batýncaya Kadar
Yemeyeceði
-Güneþ Batmadýðý Hâlde Battý Zannýyla Ýftar
Eden Kimsenin Orucunu Kaza Etmesinin
Gerekliliði
-Sahur Yemenin, Sahuru Geç Yemenin, Ýftarý
ise Geciktirmeden Ýlk Vaktinde Yapmanýn
Müstehâp Olduðu
-Bayram Günleri ile Teþrik Günlerinde Oruç
Tutmanýn Yasaklýðý
-Visal Orucu Tutmanýn Yasaklýðý
-Sadece Cuma Günü Oruç Tutmanýn Mübah
Olduðu
-Sadece Cumartesi Günü Oruç Tutmanýn
Mekruh Olduðu
-Âdet Hâlinde Olan Kadýnlarýn Oruç
Tutmayýp, Sonra Kaza Edecekleri
-Savm-ý Dehr
-Çocuklarýn Dayanabildikleri Takdirde
Oruca Alýþtýrýlmalarý
-Cünüp Olan Kimsenin Orucunun Bozulmadý-
ðý Aksine Orucuna Devam Edeceði
-Altý Gün Þevval Orucuyla Arife ve Aþure
Oruçlarýnýn Müstehâp Olduðu
ÝTÝKÂF
-Ýtikâf’ýn Kifâye Olarak Sünnet-i Müekked
Oluþu
-Ýtikâf Ýçin Oruç Tutmanýn ve Cemaat
Mescidinin Þart Olduðu ve Ýtikâfta
Haram Olan Þeyler
-Ýtikâf için Mescide Yatak Sermenin Câiz
Olduðu
-Ýtikâf Ýçin Mescide Çadýr Kurmanýn Hükmü
***10. CÜZ KONU FÝHRÝSTÝ
HAC ve ALLAH RESULÜ’NÜN (S.A.V.) KABRÝ-
NÝ ZÝYARET5. HAC BÖLÜMÜ
-Ömürde Sadece Bir Kez Hacca Gitmenin
Farz Olmasý
-Vakit Geçirmeden Haccý Eda Etmenin Farz
Olmasý
-Haccýn Farz Olmasý Ýçin Hürriyetin ve Er-
genliðin Þart Olmasý
-Hac Masrafý (Azýk ve Binek)
-Haccý Eda Etme Þartlarý: Saðlýk,Tutuklu
Olmama, Sultandan Korkunun Olmayýþý,
Yol Güvenliði
-Kadýnýn Hac Yapabilmesi için Yanýnda Koca-
sýnýn ya da Kendisine Nikâh Düþmeyen
Bir Yakýnýnýn Bulunmasý Þartý
MÝKAT VE ÝHRAM OLMADAN MEKKE’YE GÝRÝLMEYECEÐÝ
-Mîkat Yerine Varmadan Önce Ýhrama Gir-
menin Daha Faziletli Olduðu
-Yolu Üzerinde Ýki Mikat Yeri Olan Kiþinin Di-
lediði Mîkatta Ýhrama Girebileceði
-Hac ve Umre için Mekke Halkýnýn Mîkatý
-Hayýz ve Nifas Halinde Olsa Dahi Ýhrama
Girerken Gusül Abdesti Almak
-Ýhramlýnýn Alt ve Üst Elbise Giymesi Koku
Sürünmesi ve Dikiþli Elbiseyi Çýkarmasý
-Ýhrama Girmek Ýstenildiðinde Ýki Rekât
Yusuf Akgül
114
Bozok Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 6, 6 (2014/6), s. 114
Namaz Kýlýnmasýnýn Müstehap Olduðu
-Telbiye, Telbiyenin Nasýl ve Nerede Getirile-
ceði, Çokca Telbiye Getirilebileceði
-Telbiyenin Vacip Olduðu ve Ýhramýn Ancak
Onunla Yerine Getirileceði
-Namazýn Arkasýndan Telbiye Getirmek
-Ýhramlý Ýken Avlanmak: Ýhramlý, Ne Av Ya-
par, Ne Ava Yardým ve Ýþaretçilik Eder,
Avlanmada Rehberliðini Yapmadýðý Helal
Avý Yiyebilir
-Ýhrama Girenin Giyinmesi ve Örtünmesi
-Ýhramlýnýn Elbise Bulamadýðýnda Dikiþlerini
Söküp Þalvar Giymesi
-Ýhramlýnýn Koku Sürünmesinin Yasaklanmýþ
Olmasý
-Yýkanmýþ ise Safran Gibi Koku Sürülmüþ El-
biselerin Giyilebileceði
-Ýhrama Girerken Gömleðin Nasýl
Çýkarýlacaðý
-Ýhramlý Kiþinin Baþýný ve Vücudunu
Yýkamasý
-Ýhramlýnýn Sýcaktan vd. Korunmak Ýçin Göl-
gelenebileceði
-Ýhramýn Dokuz Yasaðý Hakkýnda Not
-Mekke-i Mükerreme’ye Giriþte Mescid-i Ha-
ramla Baþlama, Hacer-i Esved’i Kimseye
Eziyet Vermeden Selamlama(Ýstilâm),
Yoksa Ona Yönelip Tekbir, Tehlil Getirme,
Nebi’ye (s.a.v.) Selam ve Salavat Getirip
Kâbe’yi Tavaf Etmenin Müstehap Olduðu
-Hacer-i Esved’i Ýstilâm Ederken Okunacak
Dualar
-Hacer-i Esved’i Ýstilâm Ederken Elleri Kal-
dýrmak
-Ýstilam Edilen Rükünler: Rükn-i Yemânî,
Hacer-i Esved, Ýstilâm Edilemediðinde
Ona Bir Þeyle Dokunup Öpme
-Kudüm Tavafý, Remel ve Iztibanýn Nasýl Ya-
pýldýðý
-Hatim’in Arkasýndan Tavaf Etmek
-Hacer-i Esved’i ve Rükn-i Yemâni’yi Her
Bir Þavtta Ýstilâm Etmek, Ýmkân Olursa
Öpmek
-Bir Özre Binaen Binek Üstünde Tavaf Edile-
bileceði, Diðer Hallerde Mekruh Olduðu
-Önce Hacer-i Esved’i Ýstilâm Etmek Sonra
Hacer-i Esved’in Saðýndan Tavafa Baþlamak
Konuya Dair Faydalý Bilgiler
-Tavaftan Sonra Ýki Rekât Namazýn Vacib
Olduðu, Makam-ý Ýbrahim’in Arkasýnda
Kýlmanýn Fazileti, Namazýn Akabinde
Sa’y Yapýlýrsa Hacer-i Esved’i Ýstilam Et-
menin Sünnet Olduðu
-Mescid-i Haram’ýn ve Harem Bölgesinin Dý-
þýnda Tavaf Namazý Kýlmanýn Caiz Olmasý
-Tavaf Esnasýnda Yüce Allah›ý Zikretmek
Tavafta Konuþmak
-Çoðu Þavtýný Yerine Getirince Tavafýn
Geçerli Sayýlmasý
-Tavafý Yarýda Býraktýðýnda Kalaný Kazâ
Etme, Tavafa Baþtan Baþlamanýn Gerek-
mediði, Ara Vermeden Devam Etmenin
ise Sünnet Olduðu
-Tavafýn Hemen Ardýndan Ýki Rekât Tavaf
Namazý Kýlmak, Tavaflarý Birleþtirmek
-Tavaf için Taharetin ve Avret Yerlerini
Örtmenin Vacip Olmasý
-Safa ile Merve Arasýnda Sa’y, Sa’ye Safa’dan
Baþlamanýn Vacip Olmasý, Safa ve
Merve’ye Çýkýp Dua veAllah’ý Zikretme-
nin Sünnet Olmasý
-Kâbe’yi Taharetli Olarak Tavaf Edince
Sa’yde Taharet’in Vacip Olmamasý
-Hac ve Umre’de Sa’yin Vacip Olmasý
-Tavafýn Fazileti
-Her Tavaf Ýçin Sa’yi Tekrar Etmeme (Sa’yin
Bir Kere Yapýlmasý)
-Hac Günlerinde Hutbe Verilmesi
-Zilhicce’nin 8. (Terviye) Günü Sabah Na-
mazýndan Sonra Mina’ya Gidiþ, Beþ Vakit
Namazý Kýlýncaya Kadar Mina’da Kalýþ
-Arife Günü Güneþ Doðmadan Önce Arafat’a Gi-
diþ, Orada Hutbe Okuma,Bir Ezan ve Ýki Ka-
metle Öðle Vaktinde Namazlarý Cem Etme
-Namazlarý Cemden Sonra Vakfeye Yönelme,
Arafat’ta Vakfenin Haccýn Rüknü Olmasý,
115
Zafer Ahmed Et-Tehânevî’nin İ’lâü’s-Sünen Adlı Eserine Dair - 2
Journal of Faculty of Theology of Bozok University, Vol. 6, No. 6 (2014/6), p. 115
Vaktinin Güneþin Zevalinden Kurban Bay-
ramýnýnÝlk Günü SabahýnaKadar Olmasý
-Arafat ve Müzdelife’de Vakfe Mahalleri
-Arafat’ta Dua Etmek ve Bir Ýctihad
-Akabe’de Þeytan Taþlamaya Kadar Telbiye-
ye Devam Etmek
-Arafat’tan Güneþin Batýþýna Müteakip Ay-
rýlýþ, Öncesinde Olursa Kan Akýtmak Ge-
rektiði
-Bir Mazeret Sebebiyle Güneþ Battýktan
Sonra Arafat’ta Biraz Kalmanýn Sakýnca-
sý Olmadýðý
-Arife Günü Hakkýnda Þüphe Olmasý
-Müzdelife’de Bir Ezan ve Kametle Akþam ve Yat-
sý Namazlarýný Cem Etme, Nafile Kýlmama
-Müzdelife’de Akþam ve Yatsý Namazlarý Ara
Verilerek Cem Edildiðinde Bunun Bir
Ezan ve Ýki Kametle Cem Olmasý
-Akþam Namazýnýn Yatsý Vaktinde Müzdelife’de
Kýlýnmasý, Yolda veya Arafat’ta Kýlýnýrsa
Sabah Vakti Girmeden Ýadesinin Vacip Ol-
masý
-Müzdelife’deki Hac Vazifeleri: Fecr Açýlma-
dan Sabah Namazýný Kýldýktan Sonra Ku-
zah Adýndaki Daðda Ortalýk Aðarýncaya
Kadar Dua Edip Vakfe Yapma
-Müzdelife’de Vakfe Yapmanýn Vacip Olmasý,
Özürsüz Olarak Vakfe Yapmayanýn Kan
Akýtmasý Gerektiði, Zayýf Kimselerin Ýz-
diham Sebebiyle Yapmayabileceði
-Akabe Cemresinin (Büyük Þeytaný Taþ-
lama) Zamaný: Güneþ Doðmadan Önce
Taþlamanýn Caiz Olmadýðý, Fecir Doð-
duktan Hemen Sonra Taþlanabileceði,
Aksi Halde Ýadesinin Olacaðý
-Ýbn Hacer’in Fethu’l-bârîdeki Hatasý
-Ýbnu›l-Münzir’in Sözünü Naklederken Ýbn
Hacer’in Yaptýðý Hata
-Ýbnu’l Kayyim’in, Süleyman b. Dâvud el-
Harrânî’yi Havlânî ile Karýþtýrarak Hata
Etmesi
-Muhassir Vadisine Gelindiðinde Hýzlý Hare-
ket Etme, Müzdelife’den veya Yoldan Yedi
Tane Çakýl Taþý Gibi Taþ Toplama, Va-
dinin Ýçinden Þeytan Taþlamaya Gitme,
Her Taþý Tekbir Getirerek Üstünden Atma
-Büyük Þeytan Taþlandýktan Sonra Akabe
Cemresi’nde Kalýnmayacaðý ve Cemreler-
de Taþ Toplanmayacaðý
-Kurban Günündeki Hac Vazifelerini-Taþ,
Kurban, Týraþý- Sýrayla Eda Etmenin
Vacip Olmasý
-Ýhramdan Çýkýþ: Taþlama, Kurban Kesme ve
Týraþtan Sonra Tavaf Edince Ýhramdan
Çýkýldýðý
Þeytan Taþladýktan ve Týraþ Olduktan Sonra
Ziyaret Tavafý, “…Beyt-i Atik’i tavaf etsin-ler” (Hacc 22/29)Ayeti
-Hac ve Umre Vazifelerinden Týraþ Olmanýn
veya Saçý Kýsaltmanýn Vacip Olmasý, Er-
keklerin Týraþ Olmasýnýn, Bayanlarýn Saç-
larýný Kýsaltmasýnýn Daha Uygun Olduðu
ÞEYTAN TAÞLAMA VE ADABI-Bayramýn Ýlk Günü Kuþluk Vaktinde Büyük
Þeytaný(Akabe Cemresi), Diðer Günler-
de Zevalden Sonra Üç Þeytaný Taþlama
-Akabe Cemresini Binek Üstünde, Bütün Cem-
releri ise Yaya Olarak Yapmanýn Fazileti
-Teþrik Günleri Mina’da Gecelemenin Sün-
net Oluþu, Bayramýn Üçüncü Gününden
Önce Eþyasýný Önceden Göndermesinin
Mekruh Oluþu
-Mina’dan Ayrýlýþ Gününde Muhassab’da Ko-
naklamanýn Sünnet Oluþu, Öðle, Ýkindi,
Akþam ve Yatsý Namazlarýný Orada Kýlýp
Bir Müddet Gecelemenin Müstehaplýðý
-Mikat Sýnýrý Dýþýndan Gelenlere Veda Tava-
fýnýn Vacip Oluþu, Âdet Gören (Hayýz) ve
Loðusa (Nifas) Kadýnýn Tavafý Yapmamasý
-Zemzem Suyu Ýçmenin ve Mültezem’de Dua
Etmenin Müstehap Olduðu
-Mescid-i Haram’dan Çýkarken Arkasýný
Beytullah’a Vermeyip Geri Geri Gitmesi
-Ka’be’ye Geliþ ve Adabý Hakkýnda
-Sa’y’in Bir Kere Yapýlacaðý: Kudûm Tavafýnda
Sa’y Eden Ayrýlýrken Tekrar Sa’y Yapmaz
Yusuf Akgül
116
Bozok Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 6, 6 (2014/6), s. 116
-Arafat’ta Vakfe Zamaný ve Vakit Darlýðý Se-
bebiyle Kudûm Tavafýnýn Düþmesi
-Kadýnýn Ýhramý, Kadýnýn Ýhramda Ýken Yü-
zünü Açmasýnýn Sebebi, Kadýnýn Yüzü-
nün Üstüne Bir Þey Sarkýtýp Yüzünden
Uzak Tutmasýnýn Caiz Oluþu
-Kadýnýn Telbiyesi ve Tavafý: Kadýn Telbiye
Getirirken Sesini Yükseltemez, Tavaf ve
Sa’y Ederken Koþamaz, Kalabalýk Ýken
Hacer-i Esved’i Ýstilâm Edemez
-Kadýnýn Ýhramdan Önce Kýna Yakmasý
-Kadýnýn Safranla Boyalý Elbise Giymesinin
Caiz Olmadýðý
-Kadýnýn Gece Tavaf Etmesinin Müstehaplýðý
-Kadýnýn Saçýný Kýsaltacaðý, Týraþ Olmasýnýn
ise Caiz Olmadýðý
-Kurbanýný Niþaneleyip Beraberinde Getire-
nin Ýhrama Girmiþ Olduðu, Aksi Hâlde
Olmadýðý
-Hedyin Niþânelenmesi
-Hedyin Deðiþtirilmemesi
ÝHRAMIN TÜRLERÝ -Kýran Haccýnýn Temettü ve Ýfrat Haclarýndan
Daha Faziletli Olmasý, Hz. Peygamber’in
(s.a.v.) Kýran Haccý Yaptýðý
-Haccý ve Umreyi Ayrý Ýki Seferde Yapmanýn
Fazileti, Haccý Umreye Çevirmenin Hz.
Peygamber’in(s.a.v.) Ashabýna Mahsus
Olmasý
-Kýran Haccý Yapan Kiþinin Ýki Kez Tavaf, Ýki
Kez Sa’y Yapmasý
-Temettü ve Kýran Haclarýnýn Mîkat Yerle-
ri Dýþýndan Olanlara Has Olduðu, Te-
mettü ve Kýran Haccý Yapanlara Hedy’in
Gerekliliði
-Kýran veya Temettü Haccý Yapan Bir Kim-
senin Kurban Bulamazsa Son Günü Ari-
fe Olmak Üzere Üç Gün Oruç Tutmasý
Gerekeceði, Bu Orucu Tutmazsa Kurban
Kesmesi Gerektiði, Teþrik Günleri Oruç
Tutamayacaðý
-Temettü Haccý Yapmanýn Þekli, Bu Haccý
Yapanýn Hedy (Kurbanlýk) Götürmesi-
nin Faziletli Olduðu ve Temettü Yapýp
da Kurbanlýk Götüren Kiþinin Kurban
Bayramý Günü Kurban Kesinceye Kadar
Ýhramdan Çýkamayacaðý
-Temettü ve Umreye Niyetlenenlerin Telbi-
yeyi Kesme Zamaný
-Temettü Yapan Kiþinin Hac Aylarýnda Umre
Yapýp Sonra Ayný Yýl Haccetmesi ve Ko-
layýna Gelen Kurban Göndermesi Umre-
nin Þartý Olduðu, Temettü’ya Niyetle-
nen Kiþinin Kurban Bulamazsa Umre Ýçin
Ýhrama Girdikten Sonra Hac Ýçin Tavaf
Yapmadan, Üç Gün Oruç Tutarsa Caiz
Olduðu, Umre Ýhramýna Girmeden Oruç
Tutarsa Bu Caiz Olmadýðý
-Kurbanlýk Götürmeyip de Temettü Haccý
Yapmak Ýsteyen Kiþi Umre Ýhramýndan
Çýktýktan Sonra Ailesinin Yanýna Dönerse
Temettüünün Bozulduðu, Ayný Yýl Geri
Dönüp Haccýný Tamamlarsa Kendisine
Kurban Gerekmediði, Memleketinden
Baþka Bir Yere Gidip, Ayný Yýl -Hac Ýçin
Ýhrama Giren ve Haccýný Tamamlayanýni-
se Temettü Yapmýþ Olduðu
-Hac Aylarý, Hac Aylarýndan Önce veya Son-
ra Ýhrama Girmenin Mekruh Oluþu, Baþ-
ka Aylarda Ýhrama Girmenin de Geçerli
Olduðu
-Kadýn Ýhram Sýrasýnda Âdet Olursa Yýka-
nýr, Ýhrama Girer ve Hacýlarýn Yaptýkla-
rýný Yapar, Sadece Temizleninceye Kadar
Kâbe’yi Tavaf Edemez
-Temettüe Niyet Eden Bir Kadýn, Umre Ta-
vafýný Yapmadan Âdet Olur da Arife Gü-
nüne Kadar Temizlenmezse Umresini Ke-
ser, Temettüü Geçersiz Olur ve Umreyi
Býraktýðý Ýçin Kurban Gerekir
(HACC’DA) CÝNAYETLER-Kýna ve Safran Güzel Kokudur
-Ýhramda Ýken Bir Özür Nedeniyle Baþýný
Týraþ Edene Fidye
-Arafat’ta Vakfeye Durmadan Önce Cinsel
Ýliþkide Bulunma Haccý Bozar, Kaza-
sý Gerekir ve Bunu Yapanýn En Aþaðýsý
117
Zafer Ahmed Et-Tehânevî’nin İ’lâü’s-Sünen Adlı Eserine Dair - 2
Journal of Faculty of Theology of Bozok University, Vol. 6, No. 6 (2014/6), p. 117
Koyun Olmak Üzere Kolayýna Gelen Bir
Kurban Kesmesi Gerekir
-Arafat’ta Vakfeden Sonra Týraþ Olmadan
Eþiyle Ýliþki Kuranýn Bir Büyükbaþ Hay-
van (Bedene) Kesmesi Gerektiði ve Hac-
cýnýn Tamam Olduðu
-Zevcesini Þehvetle Öpen ve Dokunan ya
da Ön ve Arkasýnýn Dýþýndaki Bir Yerine
Temas Eden Kiþinin Bir Koyun Kesmesi
Gerektiði, Boþalma Olsun Olmasýn Haccý
Fasit Olmadýðý
-Ziyaret Tavafýný Cünüp veya Abdestsiz Ola-
rak Yapanýn Ýade Etmesi Gerektiði, Ýade
Etmezse Kurban Kesmesi Ýcap Ettiði
-Haccýn Vaciplerinden Birisini Terk Eden
veya Unutan ya da Vaktinden Önce veya
Sonra Yapana Kurban Gerektiði
AV CEZALARI-Ýhramlýnýn Ýhramda Ýken ve Ýhramlý Olan ya
da Olmayanýn Harem’de Öldürmesi Helal
Olan Þeyler
-Haram Olmasý ve Cezayý Gerektirmesi Halin-
de Avýn Yerini Söylemek Avlamak Gibidir
-Ýhramlý Birisinin Rehberlik Etmemiþse, Göster-
memiþse ve Yardým Etmemiþse Ýhramlý Ol-
mayan Birisinin Avladýðý Avý Yemesi Caizdir
-Ýhramlýnýn Kestiðinin Murdar Olmasý, Bir
kimsenin Yemesinin Helal Olmadýðý
-Ýhramlý Birisi Leþ (Boðazlanmamýþ Hayvan)
ile Av Etinden Birini Yemek Zorunda Ka-
lýrsa Av Eti Yer
-Ýhramlýnýn Avý Kasten, Hata ile veya Unuta-
rak Öldürmesi Ceza Gerektirmede Eþittir
-Cezanýn Gerekliliðinde Ýlk Defa Avlayan ile
Mükerrer Yapanýn Eþit Olduðu
-Allah Teâlâ’nýn “Ýçinizden Adalet Sahibi Ýki
Kiþi Hükmeder” Kavli
-Deve Kuþu Yumurtasýný Kýranýn Onun De-
ðerini Vermesi Gerektiði, Allah Teâlâ’nýn
“Öldürdüðü Hayvanýn Dengi (Misli)
Ona Cezadýr” Kavlindeki “Misil”den
Maksadýn Manevi Misli Yani Kýymeti Ol-
duðu, Yoksa Yaratýlýþ Olarak Onun Ben-
zeri Olmadýðý
-Ceza Verecek Olanýn Hedy’i Harem’de Kes-
mesi, Yemek Yedirmesi ve Oruç Tutmayý Ýs-
tediði Yerde Yapmasý, Kiþi Zengin Bile Olsa
Bu Üç Þey Arasýnda Muhayyer Olduðu
-Çekirgenin Kara Avý Olup, Onu Öldürenin
Bir Avuç Buðday veya Hurma Vermesi
Gerektiði
-Ýhramlýnýn Ýhram Sýrasýnda Elinde Bulunan
Avý Salmasýnýn Gerektiði, Evinde ve Ya-
nýndaki Kafeste Bulunan Avý Salmasý
Gerekmediði, Hareme Girenin de Bu Hü-
kümde Olduðu
-Harem’in Avý, Aðacý, Bitkisi ve Ýzhýr Dýþýn-
daki Otunun Haramlýðý
-Hz. Peygamber’den (s.a.v.) Kur’an Lafzýnýn
Ýçerdiði Bir Hüküm Sabit Olursa Onun
Kur’an’a Nispet Edilmesi Gerektiði
-Hacla Ýlgili Muhtelif Meseleler: Mekkeliler
ve Orada Ýkamet Edip Onlar Gibi Olanlar
Mina’da Namazý Kasr Edemezler (Kýsal-
tamazlar)
-Haccýný Tamamlayan Kiþinin Ailesinin Yanýna
Dönmekte Acele Etmesi ve Oraya Varýnca
Onlara Söyleyeceði ve Yapacaðý Þeyler
HAC’DAN MENEDÝLMEK VEYA GERÝ KALMAK (ÝHSAR)
-Ýhsarýn Sadece Düþman Engeline Mahsus
Olmadýðý, Muhasara Haccýný veya Umresini
Kaza Etmesinin ve Kolayýna Gelen Bir
Kurban Kesmesinin Vacip Olduðu
-Hacda Olduðu Gibi Umrede de Ýhsarýn
Gerçekleþmesi
-Umreden Engellenene Kaza Olarak Umre, Hac-
dan Engellenene de Hac ve Umre Gerekir
-Muhsarýn Kâbe’ye Varmadan, Engellendiði
Yerde Ýhramdan Çýkmak Ýçin Týraþ Olma-
sý Gerekir mi?
-Hem Muhsar Olan Hem de Olmayan Ýçin
Kurbanýn (Hedy) Yerinin Hill Bölgesi
Deðil Harem Oluþu ve Allah Teâlâ’nýn
“Kurban Ulaþýncaya Kadar”, “Kâbe’ye
Ulaþacak Bir Kurban Olmak Üzere” ve
Yusuf Akgül
118
Bozok Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 6, 6 (2014/6), s. 118
“Sonra da Varacaklarý Yer, Beyt-i Atik
Olan Kâbe’dir” Ayetleri Hakkýnda
-Hacda ve Umrede Þart Koþmak
-Haccý Kaçýrmak, Haccý Kaçýrana Gereken
Þey, Haccý Kaçýran Kimseye Kurban Kes-
mesinin Gerekmediði
-Teþrik Günleri, Arife Günü ve Kurban Bay-
ramýnýn Birinci Gününün Dýþýnda Sene-
nin Her Gününde Umre Yapýlabileceði
-Umre Nafiledir(Sünnettir), Farz Deðil
BAÞKASININ YERÝNE HAC YAPMAK-Kendisi Ýçin Hac Yapmayan Birisi Baþkasý-
nýn Yerine Hac Yaparsa Bu Hac O Baþkasý
Ýçin Olur, Mekruhtur
-Çocuðun Haccý
HEDY-Hedy Deveden, Sýðýrdan, Koyundan ya da
Bir Kurbana Ortak Olmakla Olur
-Temettü, Kýran ve Nafile Kurbanlarýn Etle-
rinden Yemek Müstehap Olduðu, Av Ce-
zasý, Adak ve Fidye Kurbanlarýnýn Etinin
Yenmediði
-Deveyi Ayakta Ýken ve Baðlý Olarak Bo-
yunun Göðsüne Bitiþtiði Yerden, Sýðýr
ve Koyunu Boðazdan Kesmek, Besmele
Çekmek, Tekbir Getirmek, Kurban Sa-
hibinin Bizzat Kendi Eliyle Kesmesinin
Müstehap Olduðu, Kendi Yerine Baþkasý-
na Kestirmenin ise Caiz Olduðu
-Hedylerin Derileri, Örtüleri(Çullarý) Sada-
ka Olarak Verilir, Bunlara Kasap Ücreti
Olarak Hesaba Girmez
-Kurbanlýk Olarak Götürülen Hayvana
(Hedye) Zaruret Halinde Binilebilir, Za-
ruret Yoksa Binilemez
-Nafile Olarak Götürülen Hedy Yolda Ölürse
Yerine Yenisini Götürmek Gerekmez
-Hedy’in Telef Olmasýndan Sahibi Korkarsa
Ne Yapmalýdýr?
-Yürüyerek Hac Etmeyi Adayan Kiþinin Yü-
rümesi Gerekir, Yürüyemezse Bineðe Bi-
ner ve Kurban Keser
-Medine’nin Haremi Ahkâm Açýsýndan
Mekke’nin Haremi Gibi Deðildir
HAZRETÝ PEYGAMBER’Ý (S.A.V.) ZÝYÂRET
-Hacdan Önce veya Sonra Hz. Peygamber’in
(s.a.v ) Kabrini Ziyaret
-Sonuç, Naat-ý Þerif
***11. CÜZ KONU FÝHRÝSTÝ
6. NÝKÂH BÖLÜMÜ-Evlenmemenin (Tebettül) Mekruh Olduðu
ve Nikâhýn Sünnet Oluþu
-Aþýrý ÞehvetDurumunda Evlenmenin Farziyeti
-Nikâhý Ýlan Etmenin, Hutbenin ve Onu
Mescitte Kýymanýn Müstehap Olduðu
-Evlenenlere Yapýlacak Dua ve Bunun Þekli
-Evlenilmesi Düþünülen Kadýnda Aranan
Özellikler
-Gerdek (Zifaf) Töreninin Caiz Oluþu
-Gerdekten Sonra Düðün Yemeði Vermenin
Müstehap Olmasý
-Düðün Yemeðinin Öðünmek Kastý Olmaksý-
zýn Uzun Sürmesinin Caiz Olduðu
-Düðün Yemeði ve Çeþitleri
-Þahitsiz Nikâhýn Geçersiz Oluþu
-Evlenilmesi Haram Olan Kadýnlar
-Kan Baðý (Nesep) Yoluyla Haram Olanýn
Süt Emme Yoluyla Haram Oluþu
-Ýki Kýz Kardeþi Ayný Anda Nikâhlamanýn,
Cariye Olan Ýki Kýz Kardeþle Ayný Anda
Birleþmenin Caiz Olmamasý
-Evlilik Sebebiyle Haram Olan Kadýnlar
-Bir Kadýn ile Ýlk Kocasýnýn Baþka Kadýndan Olan
Kýzýný Birlikte Nikâhlamanýn Caiz Olduðu
-Bir Erkeðe Zina Ettiði Kadýnýn Annesinin ve
Kýzýnýn Haram Oluþu
-Boþanmýþ Kýz Kardeþin Ýddeti Bitinceye
Kadar Evlenemeyeceði, Dört Kadýndan
Birinin Ýddeti Sona Ermeden Beþincisinin
Nikâhýnýn Olamayacaðý
-Bir Müslüman Erkeðin Mecusiler Hariç Ehli Ki-
119
Zafer Ahmed Et-Tehânevî’nin İ’lâü’s-Sünen Adlı Eserine Dair - 2
Journal of Faculty of Theology of Bozok University, Vol. 6, No. 6 (2014/6), p. 119
tap Kadýnlarýyla Evlenmesinin Caiz Olduðu
Ýhramlý Ýken Nikâhlanmanýn Caiz Olduðu
-Hür Kadýn Üzerine Cariye ile Nikâh Yapama-
nýn Caiz Olmamasý, Cariye Üzerine Hür
Bir Kadýný Nikâhlamanýn Caiz Olduðu
-Hür Bir Erkeðin En Çok Dört Kadýnla
Nikâhlanmasýnýn Mübah Olduðu
-Bir Kölenin Ýki Kadýndan Daha Fazlasýný
Nikâhlamasýnýn Caiz Olmadýðý
-Dört Eþli Bir Erkeðin Bunlardan Birini Bâin
Talakla Boþamasý Durumunda Onun Ýd-
deti Dolmadýkça Bir Baþkasýyla Evlenme-
sinin Mümkün Olmadýðý
-Mut’a Nikâhýnýn Nesh Edildiði
-Bir Nikâhýn Hâkime Sunulan Delille Sabit
Olduðunda -Gerçekte Öyle Olmasa Bile-
Hem Zahirde ve Hem de Allah Katýnda
Geçerli Bir Nikâh Olmasý
-Nikâhýn Fasit Þartlarla Fasit Olmayacaðý
NÝKÂHTA VELÝ VE DENKLÝÐÝN BU-LUNMASI ÞARTI
-Buluð Çaðýna Ermiþ Kadýnýn Nikâhýnýn Ge-
çerli Olmasý Açýsýndan Velinin Bulunma-
sýnýn Þart Olmamasý
-Usulde Umumun Kapsamýna Delâletinin,
Ýttifakla Mefhum-ý Muhalifinden Daha
Öncelikli Olduðu
-Dul Kadýnlarýn Rýzalarýný Sözlü Olarak Be-
lirtmelerinin Gerekli Olduðu
-Nikâhlama Yetkisinin Baba Tarafýndan Er-
kek Akrabanýn (Asabelerde) Olmasý ve
Kadýnýn Bazý Hallerde Nikâhlama Yetki-
sine Sahip Olmasý
-Sultanýn Velisi Olmayanlarýn Velisi Olmasý
-Nikâhta Denkliði (Küfüv) Gözetme,
Denklik Olmadýðýnda da Evlenebileceði
-Bir Kimsenin Velisi Olduðu Kadýnla Ev-
lenmesinin Mümkün Olduðu, Birinin
Nikâhta Ýki Tarafýn da Velisi Olacaðý
MEHÝR-Mehrin On Dirhemden Daha Az Miktarda
Olmamasý
-Nikâh Akti Esnasýnda Mehir Belirlenmemiþ-
se Mehr-i Misil Vermenin Gerekli Olduðu
-Gerdekte iken Mehirden Bir Kýsmýnýn Peþin
Olarak Verilmesinin Müstehap Olduðu
-Mehri Az Tutmanýn Müstehap Olduðu
-Halvetle Mehrin Vacip Olmasý
-Efendisinin Ýzni Olmadan Kölenin
Nikâhlanmasýnýn Caiz Olmadýðý
-Evli Bir Cariyenin Azat Edildiðinde Evli-
liðini Sürdürme Konusunda Muhayyer
Olduðu
-Ravinin Hadisi Rivayet Ettikten Sonra Unut-
masý Hakkýnda Muhaddislerin Tutumu
KÂFÝRLERÝN NÝKÂHI-Kâfirlerin Nikâhlarýný Tanýma
-Kâfir Olan Karý-Kocadan Birinin Müslüman
Olmasý Durumunda Diðerine Müslüman
Olmasý Teklif Edilip Onun Bunu Kabul
Etmemesi Durumunda Aralarýnýn Tefrik
Edileceði
-Yurt (Dâr) Farklýlýðý Nedeniyle Ayrýlýðýn
Sabit Olmasýnýn Delili
-Çocuðun Anne ve Babasýndan Biri
Müslüman Olduðunda Onlarýn En
Hayýrlýsýna Tâbi Olacaðý
KASM-Kocanýn Eþler Arasýnda Elinden Geldiði Ka-
dar Âdil Davranmasýnýn Gerekli Olduðu
-Cariye ile Hür Eþ Arasýnda Ünsiyet Ýçin
Geceleme Konusunda Adaleti(Kasm)
Nasýl Saðlayacaðý
-Kocanýn Yolculuk Hâlinde Eþlerinden Birini
Yanýna Almak Ýçin Kura’ya Baþvurmasý-
nýn Müstehap Olduðu
-Bir Eþin Kendi Nöbetini Kumasýna Vermesi-
nin Sahih Olduðu
7. SÜT EMZÝRME (RADÂ)BÖLÜMÜ-Süresi Ýçinde Olmak Kaydýyla Nesebin
Haram Kýldýðý Þeyleri Sütün de Haram
Kýlmasý, Sütün Azýnýn ve Çoðunun Ayný
Hükümde Olmasý
-Erkeðin Cinsel Münasebetiyle Kadýnda
Meydana Gelen Sütün(Leben-i Fahl)
Haram Kýldýðý
Yusuf Akgül
120
Bozok Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 6, 6 (2014/6), s. 120
-Nikâhla Ýlgili Diðer Meseleler
-Nikâhlanmanýn Teþvik Edilmesi, Evlenme-
menin Yasaklanmasý ve Nikâhlý Olma-
nýn Kendini -Ýbadete Vermekten Daha
Faziletli Olduðu
-Nikâhýn Oyuna (Þakaya) Gelmediði
-Ýddet Ýçinde Bekleyen Bir Kadýnla Evlenen
Kimsenin O Kadýnla Arasýnýn Tefrik Edil-
mesi ve Ýddetini Tamamladýktan Sonra
Dilerse Onunla Evlenebileceði
-Bir Erkeðin Zevcesine Mehrinden Hiçbir Þey
Vermeden Kendisiyle Gerdeðe Girmesi-
nin Caiz Olduðu
-Zina ile Evliliðin (Hürmet-i Müsâharenin)
Doðmasý
-Hibe, Temlik ve Benzeri Ýfadelerle Nikâh
Akdinin Kurulabileceði
-Bir Kadýný Ýki Velisi (Birbirinden Habersiz)
Nikâhlarsa Bunlardan Birincinin Kýydýðý
Nikâhýn Geçerli Olduðu
-Süt Emme Konusunda Münferit Kadýnlarýn
Þahitliðinin Geçerli Olmadýðý
8. BOÞANMA(TALÂK) BÖLÜMÜ-Allah Katýnda En Sevimsiz Helalin Ýhtiyaç
Yokken Boþama Olduðu
-Sünnî Talâk
-Âdet Görmekte Olan Eþi Boþamanýn
Yasaklýðý, Boþayanýn Eþine Geri Dönme-
sine Dair Emir, Talakýn Geçerli Sayýlmasý
-Üç Boþamayý Birlikte Yapmanýn Günah
Olduðu ve Yapýldýðý Takdirde BununGe-
çerli Olduðu
-El-Ýnkâz Mine’þ-Þübühât fî Înfâzi’l-Mekrûh mine’t-Talâkât Risalesi
-Âdet Hâlinde Boþama ile Bid’î Talâkýn
Geçerli Olup Olmadýðý
-Bir Defada ve Ardarda Üç Lâfýzla Verilen Üç
Boþamanýn Geçerli Olduðu
-Çocuðun, Akýl Hastasýnýn, Bunaðýn ve Talâký
Ýçinden Geçiren Kimselerin Boþamasýnýn
Hükmü, Zorlanan(Mükrehin), Sarhoþun
ve Þaka Yapanýn Boþamasýnýn Hükmü
-Cariyelerin En Çok Ýki Kez Boþanabileceði
-Boþamanýn Efendinin Deðil, Köle Olan Ko-
canýn Yetkisinde Olduðu
-Zifaftan Önce Toptan Verilen Üç Talâkýn
Geçerli Olduðu
-Boþamada Bazý Kinaye Sözcüklerin Kullaný-
mý ve Bu Tür BoþamadaNiyetin Belirle-
yici Olduðu
-Muhayyerliðin, Verildiði Meclisle Sýnýrlý Ol-
masý
TALÂK ÜZERÝNE YAPILAN YEMÝNLER-Nikâhtan Önce Boþamayý Nikâha Baðlama-
nýn Hükmü
-Boþama ve Baþka Hususlarda Ýstisnanýn
Hükmü
-Hastanýn Boþamasý: Ölümcül Hastalýða Ya-
kalanan KocanýnBoþadýðý Eþin Mirasçý
Olmasý
BOÞAMADAN VAZGEÇME (RÝC’AT)-Ric’î (Dönüþü Olan) Talakla Boþanmýþ Ka-
dýnla Ýliþkiye Girerken Ýzin Almanýn Müs-
tehaplýðý
-Serbest Býrakmanýn (Tesrîh) Üçüncü Boþa-
ma Olduðu
-Ric’ate (Dönmeye) ve Boþamaya Þahit Tut-
manýn Müstehap Olduðu
-Boþanan Kadýnýn Eski Eþiyle Yeniden Evle-
nebilmesi
-Dönüþsüz Olarak Boþanmýþ Kadýnýn Birinci-
den Baþka Biriyle Evlenmesi, Onunla Ýliþ-
kiye Girmesi ve Sonra Onun Kendisinden
Bâin Talakla Ayrýlmasýyla Birinci Kocaya
Helal Olmasý
-Helal Kýlma (Tahlîl) Þartýyla Nikâhýn Mek-
ruh Olduðu
-Boþanmýþ Olan Kadýnýn Ýlk Kocasýna Dön-
düðünde Üç Talak Hakkýyla Dönmesi
ÎL´-Gerekli Süre Geçtikten Sonra Îlâ´nýn Bâin
Talak Olduðu ve Kadýnýn Boþama Ýddeti
Beklemesi Gerektiði
-Îlâ´nýn Dört Aydan Daha Az Olmayacaðý
-Îlâ´da Bulunup Sonra Boþama
HUL’
121
Zafer Ahmed Et-Tehânevî’nin İ’lâü’s-Sünen Adlı Eserine Dair - 2
Journal of Faculty of Theology of Bozok University, Vol. 6, No. 6 (2014/6), p. 121
-Hul’un Bir Boþama Olduðu
-Kadýn Geçimsiz Olduðu Takdirde Hul’ Be-
deli Olarak Mehirden Daha Fazlasýný Al-
manýn Mekruh Olduðu
-Muhâla’a Yoluyla Ayrýlan Kadýný Talakla
Boþamanýn Mümkün Olduðu
ZÝHAR-Kefaretten Önce Eþiyle Ýliþkiye Giren Kim-
senin Bir Kefaret Vermesi Gerektiði
-Kefaretine Mükâteb Köle Azadýnýn Caiz
Olduðu
-Kefarete Yeterli Olan Hurmanýn Miktarý
LÝÂN-Kocalarýyla Aralarýnda Liân Gerçekleþmemiþ
Kadýnlar
-Liânýn Nasýl Yapýlacaðý: Liânýn Koca ile Baþ-
ladýðý, Hâkim ya da Kocanýn Boþamasýyla
Ancak Ayrýlýðýn(Tefrikin) Gerçekleþebi-
leceði
-Çocuðun Kendisinden Olmadýðýný Ýleri
Sürerek Yapýlan Ýffete Ýftiranýn Hükmü
-Çocuðun Kendisinden Olduðunu Kabul
edip, Sonra Bundan Dönmesinin Hükmü
CÝNSEL KUSURLAR: ÝNNÎN VE DÝ-ÐERLERÝ
-Ýktidarsýzlýða (´Ýnnîn) Süre Verilmesi ve Ýl-
gili Hükümler
-Eþlerin Birbirlerinde Kusur Bulduklarýnda
Muhayyer Olmamalarý
ÝDDET-Kur’ Ýfadesinin Âdet(Hayýz) Anlamýna Gel-
diði
-Gebelik Ýddetinin Doðumla Sona Ermesi
-Bir veya Ýki Âdet Gördükten Sonra Âdeti
Kesilen Sonra da Ölen Ric’i TalaklaBo-
þanmýþ Ýddet Bekleyen Kadýna Kocasýnýn
Mirasçý Olabilmesi
-Özgürlüðüne Kavuþturulduðunda Ümmü’l
Veled’in Ýddeti
-Ýddetin Boþama ve Ölüm Haberinin Alýndýðý
Andan Deðil Bunlarýn Gerçekleþtiði
Andan Ýtibaren Geçerli Olmasý
ÝHDAD: YAS TUTMA-Yas Tutan Kadýnýn Kaçýnacaðý Þeyler ve Se-
bepleri
-Kocasý Ölen Kadýnýn Ýddet Bekleyeceði
Mekân
-Kocasý Ölmüþ Kadýnýn Mazerete Binaen Dý-
þarý Çýkabileceði
-Nesebin Sabit Olmasý, Erkeklerin Bakama-
yacaklarý Yerlerde Sadece Kadýnlarýn Þa-
hitliðinin Kabul Ediliþi
AZÝL, ÐÎLE, EÞÝNE ARKADAN YAK-LAÞMA, ÝSTÝMNA
-Hür Olan Eþten Ýzin Almak Suretiyle Azil
Yapmanýn Caiz Olduðu
-ÇocuðunuEmziren Hanýmýyla Kocasýnýn
Cinsel Ýliþkide Bulunmasý(Ðîle)
-Kiþinin Eþine Arkadan Yaklaþmasýnýn Ha-
ram Olduðu
-Elle Tatmin Olma (Ýstimna)
-Seviciliðin(Lezbiyenliðin) Haram Olduðu
ÇOCUK BAKIMI (HADANE) VE BUNA ÖNCELÝK HAKKI OLANLAR
-Boþandýktan Sonra Evlenmedikçe Annenin
Çocuðun Bakýmýndaki Öncelik Hakký
-Teyzenin Çocuðun Bakýmý Konusunda Anne
Yerine Geçmesi, Teyzenin Nikâhlarý Bir-
birine Haram Olan Çocuðun Neseb Akra-
basý (Zî Rahm-i Mahrem) ile Evlense de
Bakým Hakký Olduðu
NAFAKA-Eþ Nafakasýnýn Diðer Nafakalardan Önce-
likli Olduðu
-Nafakada Kocanýn Maddi Durumunun Esas
Alýnacaðý
-Zevcesinin Nafakasý Ýçin Hiçbir Þeyi Bulun-
mayan Erkeðin Durumu
-Bâin (Ayýrýcý) Talakla Boþanmýþ Olan Kadý-
nýn Mesken ve Nafaka Hakký
-Akraba Nafakasý
-Nafaka Yükümlülüðünün Varis Olan Akraba
Üzerine Olduðu ve Mecburiliði
-Köle ve Hayvanlarýn Ýhtiyaçlarýnýn Saðlan-
Yusuf Akgül
122
Bozok Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 6, 6 (2014/6), s. 122
masýnýn Gerekliliði
9. KÖLE AZADI (ITAK) BÖLÜMÜ-Köle Âzâdýnýn Müstehâp Olduðu
-Bir Kimse Evlenmesi Haram Olacak Derece-
de Yakýn Köle Akrabasýna Malik Olduðu
Takdirde Onun Özgür Olduðu
-Harbî Bir Kölenin Müslüman Olarak Ülke-
mize Gelmesi Durumunda Özgür Olacaðý
-Hizmet Etme Þartýyla Köle Azâd Etmek
-Tedbîr Köle Azadýnýn Ölüme Baðlanmasý
-Müdebberin Satýlýp Baðýþlanamayacaðý ve
Mirasýn Üçte Birinden Hür Olduðu
-Müdebberin Hizmetinin Satýþýnýn Câiz Olduðu
-Müdebberin Çocuklarýnýn da Müdebber Olduðu
-Çocuk Ýsteme (Ýstîlâd)
-Cariyenin Ümmü Veled Olduðu ve Satýlma-
sýnýn Haram KýlýndýðýZaman
-Ýki Adamýn, Bir Çocuðun Kendilerine Ait
Olduðunu Ýddia Ettikleri Takdirde Çocu-
ðun Aralarýnda Ortak Olduðu
-Kâiflik ve Kâiflerin Görüþlerinin Delil Deðeri
Taþýmadýðý
-Ýbn Hazm›ýn Ýmam Ebû Hanife’ye (r.a.) Ço-
cuðun Ýki Kadýna Birden Verilmesi Konu-
sunda Yönelttiði Suçlamaya Cevap
-Bir Cariyenin Efendisinden Çocuk Doðurup,
Efendinin O Çocuðun Kendinden Olduðu-
nu Kabul Etmesiyle Firaþ Olacaðý
-Ýbn Hacer’in Tahavî’ye Karþý Öne Sürdüðü
Ýtirazlara Cevap
-Ümmü Veledin Efendisinin Ölümüyle Hürri-
yetine Kavuþacaðýna Dair Meþhur Hadis
-Haklý Bir Gerekçe Olmaksýzýn Çocuðunu
Kabul Etmeyen Kimsenin Vebali
10. YEMÝNLER BÖLÜMÜ-Yalan Yemin (Yemin-i Ðamus), Günah Olup
Keffaretinin Olmadýðý
-Yanlýþ Yemin (Yemin-i Laðv)
-Yeminin Allah Teâlâ’ya O’nun Ýsim ve Sýfat-
larýna Olduðu
-Allahtan Baþkasý Adýna Yapýlan Yeminin Ge-
çerli Olmadýðý
-Bir Günahý Ýþlemeye veya Bir Vacibi Terk
Etmeye Yemin Etme Hâlinde Yemini Boz-
manýn Vacipliði ve Yeminin Keffareti
-Helali Haram Kýlmanýn Yemin Sayýldýðý, Bo-
zulduðunda Yeminin Keffareti
-Konusu Belirtilmeyen Adaðýn Yemin Sayýldýðý
-Yemin Kefareti Orucunun Peþ peþe Tutul-
masýnýn Þart Olduðu
-Yemin Kefareti Orucu Konusunda Hanefile-
re Yüklenen Ýbn Hazm’a Cevap
-Yemin Kefaretinin Onu Bozduktan Sonra
Verileceði
-Ýbn Hazm’ýn Hanefilere Karþý Ýleri Sürdüðü
Delillere Cevap
-Ýtaat (Farz, Vacip) Cinsinden Adaðý Bulu-
nanýn Onu Ýfa Etmesinin Vacip Olduðu
-Adaðýn Yasak Kýlýnmasýnýn Mutlak Olarak
Mekruh Olup Olmadýðý
-Yeminlerde Ýstisnanýn (Ýnþallah Demenin)
Hükmü
-Yüce Allah’tan Baþkasýna Yemin Etme Ko-
nusunda Ýstisnanýn Geçersiz Olduðu Gö-
rüþünü Ebu Hanife’ye Nispet Eden Ýbn
Hazm’a Cevap
-Ýstisna Konusunda Ýmam-ý Malik’e Karþý
Delil Ýleri Süren Ýbn Hazm’a Cevap
-Hz. Peygamber’in (s.a.v.) Ýzhýr Hariç Ýfade-
sindeki Ýstisnanýn Durumu
-Yeme ve Ýçme Konusunda Yemin, Ekmeðe
Edilen Katýk Çeþitleri Hakkýnda Hadisler
-Boþama ve Köle Azadý Konusunda Yemin,
Köle Olan Babasýný Yeminin Kefaretine Ni-
yet EderekSatýn Almanýn Yeterli Olmasý
-Bir Günahý Ýþlemeye veya Yapamayacaðý Bir
Þeyi Yapmaya Adakta Bulunanýn Kefare-
tinin Yemin Kefareti Olduðu
-Ýbn Abbas’ýn (r.a) Delilini Çürütmeye Cüret
Eden Ýbn Hazm’a Cevap
-Ýtaat Nitelikli Bir Þeyi Adama Durumunda
Gücü Yettiði Kadarýyla Onu Yerine Getir-
menin Vacip Olduðu
-Malýn Tamamýnýn Tasadduk Edileceðine
Dair Yapýlan Adaðýn Zekâta Tâbi Mallarla
123
Zafer Ahmed Et-Tehânevî’nin İ’lâü’s-Sünen Adlı Eserine Dair - 2
Journal of Faculty of Theology of Bozok University, Vol. 6, No. 6 (2014/6), p. 123
Ýlgili Olduðu
-Mal Kelimesini Zekât Malý Þeklinde Tahsis
Eden Ýmam Ebû Hanife’ye Tepki Göste-
ren Ýbn Hazm’a Cevap
Ýmâm Ebû Hanîfe’nin (r.a.) Görüþünü Dilci-
lerin Ýfadeleri ile Desteklemek
-Malýnýn Tamamýný Tasadduk Etmeyi Adak-
ta Bulunmak Konusunda Ýleri Sürülen
Görüþlerin Ayrýntýsý
-Malýnýn Tamamýný Tasadduk Etme Þeklin-
de Adakta Bulunmanýn Batýl Olduðunu
Söyleyen Ýbn Hazm’a Cevap
-Köle Azadý ve Boþamada Þart Koþulmasýyla
Yemin Tarzýnda Yapýlan Adaðýn Yerine Ge-
tirileceði veya Yemin Kefareti Verileceði
-Hac veya Umre Ýçin Beytullah’a Kadar Yü-
rümeyi Adamak
-Konuþmayacaðýna Yemin Eden Kimsenin
Durumu
-Ramazan veya Kurban Bayramý Günü Oruç
Tutmayý Adamak
-Birçok Þeyi Yapmaya veya Yapmamaya Bir
Kez Yemin Ederek Söz Vermek, Bir Þeyi
Yapmaya veya Yapmamaya Bir Çok Kez
Yemin Etmek
-Yeminle Talepte Bulunmak (Ýstihlâf)
-Kefaret Borcu Birden Çok Olduðunda Birbi-
riyle Ýç içe Gireceði
-“Lâ yukellimu Hinen” Þeklinde Yemin Etme
-Zevcesini veya Kölesini Birkaç Kamçýyla Dö-
veceðine Yemin Etmek
-Bir Fiili Yapacaðýna veya Yapmayacaðýna Ye-
min Edenin Yeminini Bozmasý veya Yemi-
nine Sadýk Kalmasý
-Bir Ay Süre ile Ailesinin Yanýna Girmeyece-
ðine Yemin Etmek
-Yeminlerde Diyaneten Yemin Edenin, Ka-
zaen Yemin Ettirenin Niyetinin Geçerli
Olduðu
-Yemin Edeni Yemininde Doðru Çýkarmanýn
Müstehap Olduðu
-Müþrik Ýken Adakta Bulunup, Sonra Müslü-
man Olanýn Adaðýný Yerine Getireceði
-Belli Bir Yerde Hayvan Kesmeyi Adayan
Kimsenin Bunu Orada veya Baþka Yerde
Kesebileceði
-Bir Görüþün Yaygýnlýk Kazanýp Aksinin Or-
taya Çýkmamasýnýn Ýcmadan Sayýldýðý
-Soru Sorana Verilen Cevapta Yer Alan Em-
rin Niteliði
-Adanan Þeyin Maksud Bir Ýbadet Cinsinde-
nOlmasýnýn Þart Olduðu
-Ýbnü’l-Hümam’ýn Adak Dolayýsýyla Ýtikâfa
Girmenin Gerekli Olduðuna Dair
Görüþünü Tenkit Edene Cevap
-Her Türlü Ýtaat Nitelikli Adak Adamanýn Sa-
hih Olduðunu Söyleyen Ýbn Hazm’a Cevap
-Yemin ve Adak Konularýnda Üzerinde Ýcma
Edilen Bazý Meseleler
-Kur’an Üzerine Yemin Etmek Meselesinde
Ýbn Hazm’a Cevap
-Kefareti Kýymet Üzerinden Vermenin Caiz
Olduðuna Dair Delil
-Bir Fakiri On veya Altmýþ Gün Gelip Gide-
rek Yedirmenin Caiz Olduðuna Dair Delil
-Kefarette Fakiri Giydirmenin Yeterli Olabi-
leceði En Aþaðý Miktar
-Ýbn Hazm’e Cevap ve Kefarette DeðeriniÖ-
demenin Caiz Olduðuna Dair Delil
-Kefaret Olarak Verilecek Kölenin Taþýmasý
Gereken Asgari Nitelikler
-Kefarette Yeterli Olan Yedirmenin Asgari
Miktarý
-Unutarak veya Zorlanarak Yemin Eden Kim-
senin Yemininin Geçerli Olduðu
-Kefaret Maksadýyla Zina Neticesi Doðan
Köleyi Azat Etmek
11. CEZALAR(HADLER) BÖLÜMÜ-Zina Ýspatýnda Dört Erkek Þahit Bulunma-
sýnýn Þart Olduðu
-Zina Cezasýnýn Vacip Olmasýnýn Þartlarý
-Zina Cezasýný Ancak Haramlýðý Bilene Uy-
gulamanýn Vacip Olduðu
-Zinaya Þahitlik Edecek Kimselerde Arana-
cak Yedi Þart
Yusuf Akgül
124
Bozok Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 6, 6 (2014/6), s. 124
-Þer’an Tayin Edilmiþ Ceza Gerektiren Suç-
larý Örtmenin Mendûp Olduðu
-Devlet Baþkanýnýn (Yetkili Makamýn) Zina
Suçunu Ýtiraf Edeni Nasýl Sorgulayacaðý
-Zina Ýkrarýnýn Sýhhat Þartlarý
-Dilsizin Zina Ýkrarý
-Þer’an Tayin Edilmiþ Ceza Almasý Gereken
Kimsenin Bu Suçunu Örtmesinin Müste-
hap Olduðu
-Þahitlerin Nasýl Þahitlik Edecekleri, Sayýlarý
Eksik Olduðunda Ne Yapýlacaðý
-Ýbn Hazm’ýn Hükümleri Birbirine
Karýþtýrmasý
-Ýbn Hazm’ýn Bize Yönelttiði Delillere
Cevabýmýz
-Þer’an Tayin Edilmiþ Cezalarýn (Hudûd)
Þüphelerle Düþmesi
-Þer’an Tayin Edilmiþ Cezalarýn Þüphelerle
DüþürülmesiHakkýnda Ýcmâ Olduðu
-Ýbn Hazm’ýn “Þeran Tayin Edilmiþ Cezalarý
Þüphelerle Düþürünüz” Ýfadesinin Aslý
Olmadýðý Þeklindeki Ýddiasýna Cevap
-“Hadleri Þüphelerle Düþürünüz, Ýfadesini
Uygulamak Mümkün Deðildir “Diyen
Ýbn Hazm’a Cevap
-Câmi’u Musnedi’l-Ýmam Ýsimli Eserin Müel-
lifi Hafýz Hârisî’nin Biyografisi
-Ýbn Hazm’a Ýkinci Kez Cevâp
-Ýslam Ülkesinde Yaþayan Gayri Müslim Vatan-
daþý (Zimmî) Öldüren Müslüman’ýn Kýsas
Yoluyla Öldürüleceðini Söyleyen Hanefile-
ri Tenkit Eden Ýbn Hazm’a Cevap
-Zimmîyi Öldüren Müslüman’ýn Kýsas Yapýla-
rak Öldürüleceðini Söyleyen Hanefîlerin
Delilleri
-Zina Ýkrarýnda Bulunan Kimsenin Durumu-
nu Açýða Çýkarmak Ýçin Hapsedilmesi
-“Mürüvvet Sahibi Ýyi Kimseleri Baðýþlayý-
nýz” Hadisi
-Zina Ýkrarýnýn Dört Mecliste Dört Kez Yapýl-
masý Gerektiði
-Zina Suçunu Bir Kez Ýkrar Etmenin Yeterli
Olduðunu Söyleyen Ýbn Hazm’a Cevap
-Þer’an Tayin Edilmiþ Cezalardan Herhangi
Birini Ýtiraf Eden Kimseye Devlet Baþka-
nýnýn (Yetkili Makamýn) Telkini
Recm Cezasý Ýçin Meþru Bir Evlilik Geçirme-
nin (Ýhsân’ýn) Þart Olduðu
-Recm Cezasýný Ýnkâr Eden Haricîlere Cevap
-Ömer b Abdülaziz’in (r.a.) Hadise Göre
Deðil, Kur’ân’a Göre Amel Ettiðini Ýddia
Edenlere Cevabý
-Recmin Mahiyeti
-Hür Bir Kadýnla Evli Olan Köleye Recm Ce-
zasý Uygulanacaðýný Söyleyen Ýbn Hazm
Taraftarlarýna Cevap
-Üç Talâkla Boþanan Kadýný Eski Kocasýna
Helâl Kýlmak Ýçin -Medinelilerin Aksine-
Muhsan Bir Kocaya Varmasýnýn Þart
Olmadýðý
-Muhsan Olmak Ýçin Müslüman Olmanýn
Þart Olduðu, Ehl-i KitapBir Kadýnla Ev-
lenmeninMüslüman ErkeðiMuhsan Yap-
madýðý
-Muhsan Olmak Ýçin Müslüman Olmanýn
Þart Olmadýðý Gayretindeki Ýbn Hazm’a
Cevap
-Sahabe Sözünün Delil Olma Deðeri
-Mahremi ile Evlenen Kimseden Cezanýn Dü-
þürülmesine Delil
-Ýmam Muhammed b. el-Hasan›ýn Zimmînin
Zina Etmesine Mani Olmam Dediðini
Ýddia Eden Ýbn Hazm›a Cevap
-Hanefî Mezhebine Göre Zimmîlere Recm
Cezasý Hariç Þer’an Tayin Edilmiþ Ceza-
nýn Tatbik Edileceði
-Hanefi Mezhebine Göre Zimmîlere Þer’an
Tayin Edilmiþ Ceza Uygulanmasý
-Zina Cezasýnýn Nasýl Uygulanacaðý ve Rec-
me Ýlk Önce Kimin Baþlayacaðý
-Recm Edilen Kiþinin Cenazesinin Yýkanaca-
ðý, Kefenleneceði ve Namazýnýn Kýlýnacaðý
-Sopa (Celde) Cezasýnda Kullanýlacak Kýr-
bacýn Niteliði
-Sopa Cezasýnda Bazý Organlara Vurmaktan
Kaçýnmak Gerektiði
125
Zafer Ahmed Et-Tehânevî’nin İ’lâü’s-Sünen Adlı Eserine Dair - 2
Journal of Faculty of Theology of Bozok University, Vol. 6, No. 6 (2014/6), p. 125
-Sopa Cezasýnýn Erkeklere Ayakta, Kadýnlara
Oturarak Uygulanmasý
-Kölelere Uygulanacak Sopa Cezasýnýn Hür-
lerinkinin Yarýsý Olduðu
-Güzel Bir Deðerlendirme ve Güçlü Bir Delil
-Sahabe Görüþüne Dayanarak Ýhsân Kelime-
sini Ýslâm’la Tefsir Etmek
-Recm Cezasý Ýçin Çukur Kazma
-Þer’an Tayin Edilmiþ Cezalarýn Ýnfaz Yetki-
sinin Sultana Ait Olduðu
-Konu Hakkýnda Ýbn Hazm’a Cevap
-Konu Hakkýnda Cumhurun Görüþünden
Daha Kuvvetli Olan Rebia’nýn Görüþünü
Zayýf Gören Ýbn Hazm’a Cevap
-Efendi Kölelerine Þer’an Tayin Edilmiþ Ce-
zayý Uygular Diyenlerin Þartlarý
-Dula Recm ve Sopa Cezasýnýn Birlikte Uy-
gulanmayacaðý
-Zina Suçu Ýþleyen Bekârlara Hem Sopa ve
Hem de Sürgün Cezasýnýn Verilmeyeceði
-Bazý Büyüklerin Nefsî Arzularý Güçlü Olan
Müridi Sürgüne Gönderdikleri
-Sünnetin Kitaba (Kur’ân) Ziyadesi Konusu
-Zinadan Hâmile Kalan Kadýnýn Recm Edile-
ceði Vakit
-Loðusalara Kandan Kesilinceye Kadar Sopa
Cezasýnýn Uygulanmayacaðý
-Ýyileþeceðinden Ümit Kesilen Hastaya Sopa
Cezasýnýn Nasýl Uygulanacaðý
-Zevcesini Kinayeli Sözcüklerle Boþadýktan
Sonra Ýddet Beklerken Onunla Ýliþkiye
Girip, Sonra “Bana Haram Olduðunu Bi-
liyordum” Diyen Kimseye Þer’an Tayin
Edilmiþ Ceza Uygulanmayacaðý
-Oðlunun Cariyesiyle Ýliþkiye Giren Babaya
Ceza Uygulanmayacaðý
-Kadýnýn Cariyesini Kocasýna Helâl Kýlma
Konusunda Âlimlerin Ýhtilâfý
-Ücret Mukabili Tutulmuþ Kadýnla Zinanýn
Hükmü
-Ücretle Zina Meselesinde Hanefilere Yükle-
nen Ýbn Hazm’a Cevap
-“Hanefîler, Fâsýklara Yol Kesme, Zina
Etme ve Baþka Hususlarda Çare(Hile)
Öðretiyorlar Diyen Ýbn Hazm’a Cevap
-Hayvanla Ýliþkiye Girene Zina Cezasý Veril-
meyeceði
-Dâru’l-harb’de veya Oradan Çýktýktan Son-
ra Zina Cezasýnýn Uygulanmayacaðý
-Büsr b. Ertad’in (r.a.) Biyografisi ve Ýbnü’l-
Hümam’ýn Bahsi Hakkýnda Cevap
-Mescitlerde Ceza(Had) Ýnfaz Yasaklýðý
-Allah Haklarýyla Ýlgili Bir Cezada Zaman
Aþýmýna Uðramýþ Þahitliðin Kabul
Edilmeyeceði
-Zinayla Suçlanan Kadýnýn Þahitlerin Dediði
Gibi Çýkmamasý Hâlinde Kimseye Had
Uygulanmamasý
-Þahitlerin Bir Kadýnla Erkeðin Zina Ettiðine
Þahitlik Etmeleri ve Erkeðin “O Benim
Zevcemdir” Demesi Halinde Her Ýkisine
de Zina Cezasýnýn Uygulanmayacaðý
-Bir Kadýnla Evlenen Sonra Gerdek Gece-
si Kendisine Baþka Bir Kadýn Verilen ve
Onunla Ýliþkiye Giren Erkeðin Durumu
-Yabancý Bir Erkeði Aldatýp, Zevcesi Olduðu
Zannýyla Ýliþkiye Giren Kadýnýn Durumu
-Mürtedin Recminin Caiz Olduðu
-Zinaya Þahadet Edenlerin Tamamýnýn veya
Bir Kýsmýnýn Þahitlikten Dönmeleri
-Þahitlerin Olayý Farklý Anlatmalarý
-Cezasý Þer’an Tayin Edilmiþ Suçlarda Þahit-
liðin Önceden Dava Açmaksýzýn Yapýlma-
sýnýn Caiz Olduðu
-Devlet Baþkanýnýn (Yetkili Makamýn) Þer’an
Tayin Edilmiþ Cezayý Kendi Bilgisine Da-
yanarak Uygulayamayacaðý
-Ýbn Hazmýn Tuhaf Ýddiasý
-Fetva Soran Kimsenin Olayý Doðru Aktardýðý Tak-
dirde Müftünün Fetvasýnýn Geçerli Olduðu
-Ýbn Hazm’a Cevap
-Bir Kadýnýn Zina Ettiðine Dair Þahitlik Eden
Dört Kiþiden Birinin Kocasý Olmasý Du-
rumunda Þahitliðin Tam Olduðu
Yusuf Akgül
126
Bozok Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 6, 6 (2014/6), s. 126
-Kocasý veya Efendisi Olmayan Bir Kadýnýn
Hâmile Kalmasý Durumunda Zina Ettiði-
ne Dair Dört Þahit veya ÝtirafýOlmadýkça
Cezanýn Uygulanmayacaðý
-Zinaya Zorlanan Kadýna Zina Cezasý Veril-
mezken Zorlayan Erkeðe Verileceði
-Ceza Uygulanmadan Önce Suçu Ýki veya
Daha Fazla Ýþleyen Kimseye Sadece Bir
Cezanýn Uygulanacaðý
-Dört Fâsýk Þahidin Zinaya Þahitliði
-Ganimetlerden Payý Olan Bir Erkeðin Gani-
metlerin Arasýnda Bulunan Cariyelerden
Birisi ile Ýliþkiye Girmesi Durumunda
Ceza Uygulanmayacaðý
-Ýbn Hazm’a Cevap
-Devlet Baþkanýna (Ýmam) Allah Haklarý Ko-
nusunda Ceza Verilmeyeceði
-Bir Erkeðin Bir Kadýnla Zina Ettiðinin Ýkrar
Etmesi, Kadýnýn da Ýnkâr Etmesi
-Ýçki Ýçme Cezasý, Ýçki Ýçen Hakkýnda
-Nebiz Ýçme Cezasý
-Ýffete Ýftira Cezasý
-Birisine Babasýnýn, Dayýsý veya Amcasý Ol-
duðunu Söyleyenin Ýftira Atmýþ Duruma
Düþmeyeceði
-Ta’zir Cezasý
-Ta’zîr Cezasýný Þer’an Tayin Edilmiþ Ceza
Sýnýrýna Çýkarmanýn Caiz Olmadýðý
-Hapisle Ta’zîr Cezasý
-Manevî Yollarla Ta’zir, Konuþmama, Boþan-
maksýzýn Aileden Ayrýlma(Tefrik)
12. HIRSIZLIK BÖLÜMÜ-Hýrsýzlýk Suçunda El Kesme Cezasýný Ge-
rektiren En Az Miktar
-Suçun Bir Kez Ýkrarýyla El Kesmenin Gerek-
li Olduðu
-Deðersiz Bir Þeyin Çalýnmasý Durumunda
Elin Kesilmeyeceði
-Kuþ Türü Hayvanlarý Çalma Durumunda El
Kesme Cezasýnýn Uygulanmayacaðý
-Meyve, Hurma Çiçeði ve Çabucak Bozulan
Yiyecek Maddelerinin Çalýnmasýnda El
Kesme Cezasýnýn Uygulanmayacaðý
-Kendisini Ýfade Edebilen Aklý Baþýnda Bir
Köle Çalana El Kesme Cezasýnýn Uygu-
lanmayacaðý
-Elindeki Emanet Mala Hýyanet Eden, Baþ-
kasýnýn Malýný Zorla Alan(Müntehib) ve
Göz Önünde El Çabukluðuyla Alan Kim-
selere El Kesme Cezâsýnýn Uygulanmaya-
caðý
-Kefen Soyucuya El Kesme Cezasýnýn Uygu-
lanmayacaðý
-Beytu’l-mâl’den Mal Çalana El Kesme Ceza-
sýnýn Uygulanmayacaðý
-Bir Malýn Adet Üzere Korunmasýna Mahsus
Mahal (Hýrz) ve Buradan Alýnmasý
-Efendisi, Eþive Ailesi Dýþýndakilere AitBir
Malý Çalan Köleye Ceza Uygulanacaðý
-Ganimet Malýnda Payý Olan Kimsenin Bu
Maldan ÇalmasýHâlinde Ceza Uygulan-
mayacaðý
-Sahibi Yanýnda Uyurken Mescitten Malýný
Çalanýn Elinin Kesileceði
-Hamamdan Mal Çalana El Kesme Cezasýnýn
Uygulanmayacaðý
-Kýtlýk Yýlýnda El Kesme Cezasýnýn Uygulan-
mayacaðý
-El Kesme Cezasýnýn Ýnfaz Þekli: Sað Ekle-
min Kesilmesi
-Hýrsýzýn Eli Kesildiðinde (Kan Kaybetme-
mesi Ýçin) Kesiðin Daðlanmasý Gerektiði
-Bir Kez Ceza Aldýktan Sonra Ýkinci ve Üçün-
cü Kez Hýrsýzlýk Yapanýn Durumu
-Hýrsýzýn Eli Kesildiðinde Çaldýðý Mal Telef
Olmuþsa Tazmin Ettirilmeyeceði
-Yol Kesme ve Cezasý
-Þer’an Tayin Edilmiþ Cezalar (Hudûd) Ko-
nusuna Ek
-Kiþinin Nesebini Ýnkâr Etmek Suretiyle Ýffe-
tine Ýftira (Kazf)
-Köle ve Cariyelerin Ýffetine Ýftira Atmada
Ceza Uygulanmayacaðý
-Ergenlik Çaðýna Ermemiþ Kýz Çocuðunun
Ýffetine Ýftira Atana Ceza Uygulanmaya-
127
Zafer Ahmed Et-Tehânevî’nin İ’lâü’s-Sünen Adlı Eserine Dair - 2
Journal of Faculty of Theology of Bozok University, Vol. 6, No. 6 (2014/6), p. 127
caðý
-Bir Müslümanýn Ýffetine Ýftira Atan Kâfire
Ýftira Cezasýnýn Uygulanacaðý
-Üstü Kapalý Ýfade ile Yapýlan Ýffete Ýftirada
Ceza Uygulanmayacaðý
-Ceza Almýþ Birinin Ýffete Ýftira Atmasý Du-
rumunda Ýftira Cezasý Uygulanmayýp
Ta’zir Cezasý Verileceði
-Babasýndan Olmadýðýný Söyleyen Kimseye
Ýffete Ýftira Cezasý Deðil, Ta’zir Cezasý
Uygulanacaðý
-Bir Baþkasýna “Ya Lûti= Ey Homoseksüel”
Diyene Ýffete Ýftira Cezasý Verilmeyeceði
-Hanýmýna “Seni Bakire Olarak Bulmadým”
Diyene Açýkça Ýftira Etmiþ Olmadýðý Ýçin
Ceza Uygulanmayacaðý
-Hayvanla Ýliþki Kurdu Ýftirasýna Ceza Uygu-
lanmayacaðý
-Oðlunun Ýffetine Ýftira Atan Babaya Þer’î
Ceza Uygulanmayacaðý
-Kadýnýn Erkeðin Ýffetine Ýftira Atmasý
-Ýffete Ýftira Cezasý Alan Kiþi Ayný Þahsa
Tekrar Ýftira Atarsa Ýkinci Kez Sopa
Cezasý Uygulanmayacaðý
-Eþkýyalýk (Hirâbe) Suçunun Cezasýnýn
Devlet Baþkaný Tarafýndan Verileceði ve
Maktulün Yakýnlarýnýn Affý ile Cezanýn
Düþmeyeceði
-Eve Giren Hýrsýzýn Öldürülüp Öldürüleme-
yeceði
-Çaldýðý Malý Evin Dýþýna Çýkarmadýkça
Hýrsýzýn Elinin Kesilmeyeceði
-Bir Malý Baþkasýnýn Elinden El Çabukluðu
ile Alanýn (Muhtelis) Elinin Kesilmeye-
ceði
-Para Ödemeye Mahkûm Ederek Ta’zir
-Beytü’l-mâl’den Hýrsýzlýk Yapana El Kesme
Cezasýnýn Uygulanmayacaðý
-Hamamda Hýrsýzlýk Yapana El Kesme Ceza-
sýnýn Uygulanmayacaðý
-Kuþ Türü Hayvanlarý Çalanlara El Kesme
Cezasýnýn Uygulanmayacaðý
-Hür Bir Kimseyi Satana El Kesme Cezasý
Gerekmediði
-Þahitler Hýrsýzlýðýn Yapýldýðý Mekân
Konusunda Farklý Ýfade Kullandýklarýnda
Davalýdan Cezanýn Düþeceði
-Kýtlýk Yýlýnda Yiyecek Maddesi Çalana El
Kesme Cezasý Uygulanmayacaðý
-Eþlerden Birinin Diðerinden Bir Þey Çal-
masý Durumunda El Kesme Cezasýnýn
Uygulanmayacaðý, Ayný Þeyin Zî Rahm-i
Mahrem Ýçinde Söz Konusu Olduðu
-Ta’zir Cezasýnýn Tatbiki
-Zinaya Þahitlik Eden Dört Erkekten Birisi-
nin Gördüðünü Açýklayamamasý, Üç Þa-
hide Ceza Uygulanýp Tanýklýk Edinilen
Kimseye Uygulanmayacaðý
-On Dirhem Deðerinden Daha Az Hýrsýzlýkta
El Kesme Cezasýnýn Uygulanmayacaðý
-Hýrsýzýn Eli Kesildiði Takdirde Çaldýðý Malý
Tazmin Etmeyeceði
-Ýnkâzi’l-Mekrûhi Minet-Talâkât Adlý Risale
-Þer’an Ýtabý Gerektirecek Þekilde Yapýlan
(Bid’î) Talakýn Geçerli Olup Olmadýðý-
nýn Sahabe ve Tabiîn Arasýnda Ýhtilaflý
Olduðu
-Hz. Ömer’in (r.a.) Üç Boþamanýn Üçünü de
Geçerli Saydýðý Konusunda Ýbn Abbas’ýn
(r.a.) Hadisi
-Hadisin Râvisinin Görüþüne Muhalif Olma-
sý Durumunda Reddedilmesi Muhaddis-
ler Topluluðunca Benimsenen Bir Ýlkedir
-Tabiîn Neslinden Birisinin Hakkýnda Cerh
Yapýlmamýþ Olmasýnýn Yeterli Olduðu
-Talâký Bir Þarta Baðlamak ve Talak Üzerine
Yemin Etmek
-Üç Talakýn Bir Sözle Gerçekleþeceðine Dair
Not
***12. CÜZ KONU FÝHRÝSTÝ
13. SÝYER BÖLÜMÜ
-Cihadýn Farz Oluþu, Adil ya da Zalim Ýdare-
Yusuf Akgül
128
Bozok Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 6, 6 (2014/6), s. 128
cilerle Cihada Katýlmak
-Cihat Ýçin Devlet Baþkanýnýn Þart Oluþu ve
Ümmetin Ýdarecisi Bulunmadýðý Zaman-
larda Cihattan Uzak Durmak
-Cihadýn Farz-ý Ayn veya Farz-ý Kifâye Oluþu
-Devlet Baþkanýnýn Seferberlik Emri Verdi-
ði Kiþilere ve Genel Seferberlikte Bütün
Müslümanlara Cihadýn Farz-ý Ayn Oluþu
-Farz-ý Ayn Olmayanlar Ýçin Cihada Çýkmak
Ýstediklerinde Anne Babalarýndan ve
Mevlâlarýndan Ýzin Ýsteme Zorunluluðu
-Zaruret Halinde Beytü’l-maldan Ücret
(Fey’) Verilmesi
-Savaþ Durumunda Yapýlacaklar, Savaþ Ön-
cesinde Düþmaný Ýslâm’a Davet
-Ýslâm’a Davet Edildikten Sonra Düþmana
Yapýlacak Þeyler; Onlara Karþý Haddi Aþ-
manýn, Anlaþmaya Uymamanýn ve Müsle
Yapmanýn Yasak Olduðu, Savaþta Kadýn,
Çocuk, Yaþlý ve Diðerlerinin Durumu
-Düþmana Karþý Mancýnýk Kurmak
-Ýhtiyaç Halinde Düþman Ülkesinin (Dar-ý
Harbin) Aðaçlarýný Yakmak ve Kesmek
-Düþmaný Öfkelendirmek Ýçin Müslümanýn
Elbisesini Yakmasýnýn Caiz Olmadýðý
-Saygýsýzlýk Edilmesinden Korkulduðu Za-
man Yanýnda Kur’ânla Yolculuða Çýkma-
nýn Yasak Olmasý
-Üstün Gelineceði Bilindiðinde Düþman
Saflarýna Dalýp Vuruþmak
-Zaruret Hâlinde Kadýnlarýn Savaþmasý
-Savaþ Sýrasýnda Öldürülmesi Caiz Olmayanlar
-Savaþýp Savaþmamasýnda Büyüme Çaðýnda-
ki Çocuðun Çýkan Kýllarýna Bakýlmayacaðý
DÜÞMANLA SULH YAPMAK(MUVÂDE’A), EMÂN
VERMESÝ CAÝZ OLAN KÝÞÝLER-Müslümanlarýn Yararýna ise Düþmanla Sulh
Yapmanýn Caiz Olduðu
-Önemsiz Bile Olsa Anlaþmaya Uymamanýn
Haram Olmasý
-Sulh Süresi Ýçinde Düþman Ahdi Bozarsa
Anlaþmanýn Bozulduðunu Söylemeden
Onlarla Savaþa Girmenin Caiz Olduðu
-Düþmana (Ehl-i Harbe) Silah Satmanýn
Yasak, Yiyecek Maddesi Satmanýn Yasak
Olmadýðý
-Devlet Baþkanýnýn Ýstememesi Dýþýnda
Düþmandan Her Þeyin Alýnabileceði
-Harbîlerden Silah Satýn Almak
-Emân Vermesi Câiz Olanlar
-Þakayla, Yanlýþlýkla veya Ýþaretle Bile Olsa
Verilen Emâna Uymanýn Gereði Konu-
sunda Gelen Haberler
-Emân Þartlý Verilir de Düþman Þarta Ayký-
rý Davranýrsa Bizim Onlarý Öldürmemiz
Caiz Olur
-Düþmana Allah’ýn Onlar Hakkýndaki Hük-
münü Uygulamak
-Düþmanýn Müslümanlardan Birisinin Kendi-
leri Hakkýnda Vereceði Hükme Çaðýrmasý
-Gayr-i Müslim Bir Devletin Elçisi Güven-
dedir, Öldürülemez
-Allah’ýn Haram Kýldýðý Þeylerden Birisini
Ortadan Kaldýrmadýkça Ýhtiyaç Hâlinde
Mal Vererek veya Müslümanlar Ýçin
Zillet Sayýlan Bir Þartý Kabul Ederek
Kâfirlerle Anlaþma Yapmak
-Bazý Cahillerin Hudeybiye Anlaþmasýný
Delil Getirerek Barýþ Ýçin Ýslam Þeâirini
Geçersiz Kýlmalarýna Dair Verilen Cevap
-Cihatta Müþriklerden Yardým Ýstemek
-Müslümanlarýn Müþriklerin Sancaðý Altýnda
Onlarla Birlikte Savaþmalarý Caiz midir?
-Casusun ve Emânsýz Ýslâm Ülkesine Giren
Harbînin Durumu
-Harbînin Müslüman Olma veya Emâný Ýs-
teme Amacýyla Geldiðini Ýddia Etmesi
-Harp Hiledir, Hýyanet veya Ahdi Bozmak Ol-
madýkça Savaþta Yalan Söylemek Caizdir
-Savaþtan Kaçmak
-Öldürülen Düþmanýn Baþýný Komutanlara
(Ýdarecilere) Götürmek
GANÝMETLER VE TAKSÝMLERÝ -Devlet Baþkaný Bir Yeri Silah Gücüyle Alýr-
sa Muhayyerdir, Ýsterse Orasýný Payede-
129
Zafer Ahmed Et-Tehânevî’nin İ’lâü’s-Sünen Adlı Eserine Dair - 2
Journal of Faculty of Theology of Bozok University, Vol. 6, No. 6 (2014/6), p. 129
rek Bölüþtürür,Ýsterse Eski Sahiplerini
Orada Býrakýp Kendilerine Cizye, Arazi-
lerine Haraç Koyar
-Ýbn Hazm’in Konu ile Ýlgili Olarak Hanefîler
Aleyhinde Söylediklerine Cevap
-Fey’de Beþte Bir Yoktur
-Sahabe Görüþüne Dönüþ
-Cizyede Beþte Bir Yoktur
-Mekke Sulh Yoluyla Deðil Silah Zoruyla
Fethedilmiþtir
-Devlet Baþkaný Esirlere Dilediði Þekilde
Muamele Edebilir: Ýster Öldürür Ýsterse
Köleleþtirir Ýsterse de Zimmî Olarak Ser-
best Býrakýr
-Esirleri Karþýlýksýz Olarak ya da Mal veya
Müslüman Esirler Karþýlýðýnda Serbest
Býrakmak
-Ali b. Ebî Talha’nýn Ýbn Abbas’tan Rivayeti
-Ganimetin Dâr-ý Harbde Taksim Edilmeyeceði
-Dâr-ý Harbde Ganimetin Taksim Edilme-
den veya Ýslâm Diyarýna Geçirilmeden
Önce Takviye Güçlerinin Ýslam Askerle-
rine Yetiþmesi
-Ganimeti Hak Etme Açýsýndan ile Savaþçý-
larýn Aralarýnda Fark Olmadýðý
-Destek Güçlerinin Ýslam Diyarýnda veya
Ýslam Ülkesine Dönüþmesinden Sonra
Bir Dâr-ý Harb Ülkesinde Yetiþip Sava-
þa Katýlmasýyla Ancak Ganimetten Pay
Alacaklarý
-Askerlerin Ganimetin Taksiminden Önce
YapabilecekleriÞeyler;Hayvanlarýna Yem
Vermesi, Bulduðu Yemeði Yemesi, Odu-
nu ve Yaðý Kullanmasý, Ganimet Malý
Satamamasý
-Bir Kimsenin Müslüman Olduðunda Elin-
deki Mala Malik Olacaðý, Dâr-ý Harbde
ise Büyük Evladý ve Taþýnmaz Mallarý
Hariç Malý ve Evladýna Sahip Olacaðý
-Dâr-ý Harbden Dâr-ý Ýslâm’a Hicret
-Ganimetten Süvarilere Ýki, Piyadelere Bir
Hisse Verileceði
-El-Hidaye Müellifi Hadiste Bilgisi Geniþ
Bir Âlimdi
-Ganimetten Hisse AlýmýndaSaf Kan Arap
Atlarýyla Acem Atlarýnýn Arasýnda Fark
Olmadýðý
-Atý Olanýn Hisse Alacaðý
-Dâr-ý Harbe Süvari veya Piyade Olarak
Girmenin Hükmü
-Kölelere, Kadýnlara, Çocuklara ve Zimmîlere
Ganimetten Pay Deðil Hediye Verileceði
-Çocuðun Vücudunun Kýllanmasýnýn Bazý
Milletlerde Ergenlik Çaðýna Geldiðine
Ýþaret Sayýlmasý
-Kölelere Hürler Gibi Ganimetten Pay Veri-
lir Diyen Ýbn Hazm’a Cevap
-Ýbn Hazm’ýn TabiîninSözünü Delil Olarak
Alýrken Sahabe Görüþüne Ýtibar Etmemesi
-Tüccar ve Ücretle Çalýþan Bilfiil Savaþma-
dýðý Takdirde Kendilerine Ganimetten
Pay Verilmeyeceði
-Ýbn Hazm’ýn Meþhur Olan Ravileri Meçhul
Göstermesi
-Cihat Ýçin Ücret Talep Etmenin Hükmü
-Ganimetin Beþte Dördünün Askerlere Ait
Olduðu, Beþte Birinin Üçe Taksim Edi-
lip Diðer Üç Sýnýf Yerine Fakir Akrabaya
Verileceði
-Hasan b. Muhammed b. Hanefîyye’nin Bi-
yografisi
-Hadis Ricalini Güvenilir veya Zayýf Kýlma-
nýn Zanna Dayalý Olduðu
-Yöneticiye Ýhtiyacýný Giderecek Kadar Mik-
tarýn Beytü’l-mal’den Tahsis Edileceði
-Hz. Ali’nin (r.a.) Uygulamasýnýn Hz.
Ömer’in (r.a.) Uygulamasý Gibi Olduðu
-Beþte Birin Beþte Birinin Hz. Peygamber’in
(s.a.v.) Akrabalarýna AitOlduðu Hük-
münü Büreyde Hadisine Dayandýran Ýbn
Hazm’a Cevap
-Hz. Peygamber’in (s.a.v.) Haþim Oðulla-
rýna “Ganimetin Beþte Birinin Beþte Bi-
rinde Ýhtiyacýnýzý Giderecek Kadar Hak-
kýnýz Vardýr” Þeklindeki Ýfadesi
-Devlet Baþkanýnýn Beþte Biri Bölüþtürme
Yusuf Akgül
130
Bozok Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 6, 6 (2014/6), s. 130
Özgürlüðü
-Hz. Peygamber’in (s a.v.) Ýrtihali ile Bir-
likte Safiyy DenilenHissesinin Düþmüþ
Olduðu
-Devlet Baþkanýnýn Harbe Teþvik Ýçin Mü-
cahidlere Mal Vermesi(Tenfil), “Ey
Peygamber, Mü’minleri Harbe Teþvik
Et”(Enfâl, 8/65)Ayeti,Ülkeye Girme-
den Önce Olursa Ganimetin Tamamýn-
dan, Girdikten Sonra Olursa Beþte Bi-
rinden Vermesi
-Savaþçýnýn Düþmanýn Eþyasýna (Selebine)
Ne Zaman Hak Sahibi Olduðu
-Ýbn Hazm’in Sahabenin Mechul Görülmesi
ve Tarifi Konusundaki Çeliþkisi
-Hadisin Ýsnadý Konusunda Ýbn Hazm’a Ce-
vaplar
-Kâfirlerin Müslümanlarýn Mallarýný Ýstilâ
Edip, Ele Geçirmeleri, Yurtlarýna Gö-
türdükleri Mallarýn Müslümanlarca Ga-
nimet Malý Olduðu TakdirdeMallar Pay
Edilmeden Önce Sahibi Tanýrsa Onu Al-
masý, Taksimden Sonra ise Deðerini Hak
Etmesi
-Ýbn Hazm’a Cevap
-Bir Asýrdaki Müctehidlerin Herhangi Bir
Meselenin Hükmü Hakkýnda Ýki Görüþe
Ayrýlmalarý Durumunda Üçüncü Bir Gö-
rüþ Ortaya Atmanýn Caiz Olmadýðý Çün-
kü Bunun Ýcmaya Aykýrý Olduðu
-Simak’ý Zayýf Olarak Deðerlendiren Ýbn
Hazm ‘a Cevap
-Ýkrime b. Halid’in Zayýf Olduðunu Söyle-
yen Ýbn Hazm’a Cevap
-Ýbn Cüreyc’in Tedlisi
-Sahibinden Kaçan Köleye Ýstilâ Yoluyla
Malik Olunamayacaðýný Söyleyen Ýmam
Ebû Hanife’nin (r.a.) Delili
-Dâr-ý Harb Mensubu Bir Kimsenin Kölesi-
nin Müslüman Olarak Bize Çýkýp Gelme-
si Durumunda Hür Olduðu
-Dâr-ý Harb Mensubu Bir Kimsenin
(Harbî’nin) Dâr-ý Ýslam’da Müslüman
Olmasý,ArdýndanDâr-ý Harbe Mallarýný
Almak Ýçin Müslüman Olduðunu Gizle-
yerek Döndüðü Takdirde Mallarýn Onun
Olduðu, Beþte Birinin Alýnmayacaðý
EMÂN ALMA (ÝSTÝ’MÂN)-Güvence(Emân) Alarak Dâr-ý Harbe Giren
Müslüman’ýn Durumu
-Yurdumuzda Bir Sene Kalmak Ýçin Emân
Ýsteyen(Müste’min) Kimseden Tam Bir
Sene Kalýrsa Ona Verilen Haktan Sonra
Cizye Alýnýr, Ayný Þekilde Arazi Satýn
Alýrsa Haraç Konur
-Bir Müslüman’ýn Harbîlere “Ben Sizden
Biriyim” Demesinin Dokunulmazlýk
(Emân) Sözü Anlamýna Gelmeyeceði
-Harbîlerin Esire Yemin Verip, Kendileriyle
Savaþmamak Þartýyla Onu Serbest Bý-
rakmalarý
-Ýbn Hazm’a Cevap
-Müslüman Esirin Eline Fýrsat Geçmesi
Hâlinde Harbîleri Öldürebileceði, Emân
Verilmemiþ OlanMallarýný Alabileceði
-Harbîlerin, Sulh Yapanlarýn veya Onlarýn
Ýdarecilerinin Müste’menlere Hýyaneti
ÖÞÜR ve HARAÇ-Öþür Almanýn Caiz Olduðu, Kiþinin Öþür Toplayý-
cýsý (Âþir) Olmasý veMekruh Durumlarý
-Hz. Ömer’in (r.a.) Ticaretle Meþgul Olan
Zimmîlerin Mallarýndan Yirmide BirAl-
masýnýn Dayanaðý
-Âþirin Zimmî ve Harbîden Alacaðý Miktar
-Ticaret Mallarýnda Zekâtýn Farz Olduðunu
Ýnkâr Eden Ýbn Hazm’a Cevap
-Zimmî ve Harbîlerden Onda Bir ve Yirmide
Birin Ne Zaman Alýnacaðý
-MalýnÜzerinden Bir Yýl Geçmediðini veya
Bir Baþka Âþire Öþrünü Verdiðini Ýdddia
EdenMüslüman veya ZimmîninYemin
Verip Vermeyeceði
-Âþirin Zimmî veya Harbîye AitÞarap ve Do-
muzdan Onda Birin Alýnýp Alýnmayacaðý
-Taðlib Hýristiyanlarýndan Alýnacak Vergi
-Harbîlerle Müslümanlar Arasýnda Müteka-
131
Zafer Ahmed Et-Tehânevî’nin İ’lâü’s-Sünen Adlı Eserine Dair - 2
Journal of Faculty of Theology of Bozok University, Vol. 6, No. 6 (2014/6), p. 131
biliyet Ýlkesinin Geçerli Olduðu
-Kadýnlardan Vergi Alýnacaðý, Âþirin Mükâteb
Köle ve Cariyeden Vergi Almayacaðý
-Araplarýn Topraklarýnýn Tamamýnýn Haraç
Deðil, Öþür Arazisi Olduðu
-Haraç Vergisine Tâbi Topraklar
-Seleflerimiz Beldeleri, Ýffetleri, Güvenilirlik-
leri ve Doðruluklarý ile Fethetmiþlerdir
-Öþür Arazisinin Dört Çeþit Olduðu
-Haraç ve Öþür Topraðý; Her Kim Ölü Arazi-
yi Haraç Suyu ile Ýhya Ederse Haraç Top-
raðý Olacaðý Yoksa Öþür Arazisi Olduðu
-Ýmam Ebû Hanife’nin Ölü Araziyi Ýhyâ Me-
selesindeki Delili
-Hz. Ömer’in (r.a.) Sevâd Topraklarýna
Koyduðu Haraç
-Hz. Ömer’in(r.a.) Getirdiði Vergiye Tâbi Ol-
mayan Yerlerde Çýkan Ürünün Yarýsýnýn
Geçilemeyeceði
-Haraçta Takdirî Nema Þartýnýn Delili
-Devlet Baþkanýn Haraç Topraðýna Koydu-
ðu Vergiyi Eksiltme ve Artýrmanýn Caiz
Olup Olmadýðý
-Haraca Tâbi Olan Bir Mükellefin Müslü-
man Olmasý Hâlinde Ne Yapýlacaðý
-Bir Müslüman’ýn Zimmîden Haraç Topraðý
Satýn Almasýnýn Caiz Olduðu
-Haraç Topraðýndan Çýkan Üründen Öþür
ve Zekât Verilmeyeceði
-Ebû Talk Ali b. Hanzala’nýn Biyografisi
-Bir Müslüman Tarafýndan Satýn Alýnan
veya Dâr-ý Harp Vatandaþý Olup Sahibi-
Müslüman Olan Bir Dâr-ý Harp Topraðý-
nýn Haraç veya Öþürden HangisineTâbi
Olduðu
-Senenin Yarýsý Pýnar veya Yaðmur Suyuyla,
Yarýsý da Kovayla SulananTopraklarýn
Hükmü
-Ürün Birden Çok Alýnsa Bile Haraç Vergisi-
nin Yýlda Sadece Bir Kez Alýnacaðý
-Öþrün Aksine Haraç Vergisinin Ýçi Ýçe Geç-
mekle Düþtüðü
-Öþür ve Haraç Vergisinin Alýnma Vakti ve
Ertelenmeyeceði
CÝZYE-Karþýlýklý Rýza ve Sulh ile Konulan Cizye
-Hz. Ömer’in(r.a.) Anlaþma ve Sulh Yaptýk-
larý Halde Necranlýlarý Necran’danSür-
mesinin Sebebi
-Cizyenin Miktarý: Baþlangýçta Kâfirlere Ko-
nulan Cizyenin Durumlarýna Göre Alýn-
masý
-Süddînin Ýbn Ahbas’dan (r.a.) Hadis Duy-
duðu
-Ýnkârcýlarýn Cizye Konusunda Ýleri Sürdü-
ðü Þüpheler
-Mezheplerin Cizyenin Miktarý Konusunda
Farklý Görüþleri
-Cizyenin Miktarý ve Halkýn Maddî Gücüne
Göre Taksim Edilmesi Konusundaki Hz.
Ömer (r.a.) Hadisinin Sahih ve Meþhur
Olduðu
-Kýyasla Desteklendiði Takdirde Mefhum-u
Muhalefetin Delil Olarak Kullanýlmasý-
nýn Caiz Olduðu
-Cizyenin Alým Zamaný
-Cizyenin Kimlere Konulacaðý; Ehl-i Kitap,
Mecûsî, Acemlerden Putperestlere
-Araplarýn Puta Tapanlarý Mesabesinde
Olan Mecusi Araplardan Cizye Nasýl
Alýndýðý
-Mecûsîlerin Ehl-i Kitap Olup Olmadýklarý
-Mecûsîlerin Kestiklerini Yemenin ve Kadýn-
larýyla Evlenmenin Hükmü
-Esir Alýnan Kadýný Ýslâm’a Zorlama
-Hz. Ömer’in(r.a.) Mecûsîlerden Yakýn Ak-
raba Olanlarý Birbirinden Ayýrýn, Sözü-
nün Manasý
-Huzeyfe’nin (r.a.) Mecûsî Bir Kadýnla Evli-
liðinin Sabit Olmadýðý
-Putperest Araplardan ve Mürtedlerden Ciz-
ye Alýnmayacaðý, Kadýn ve Çocuklarýn
Köle Edinileceði, Onlardan Müslüman
Olmalarý veya Savaþmasý Ýsteneceði
-Hz. Peygamber’in (s.a.v.) Bütün Araplar
Yusuf Akgül
132
Bozok Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 6, 6 (2014/6), s. 132
Müslüman Olduktan Sonra Cizye Farz
Olduðu Ýçin Araplardan Cizye Almadýðý-
ný Söyleyen Ýbnu’l-Kayyým’a Cevap
-Sâbiîlerin Durumu
-Ýsmailîlerin Mezhep Görüþlerini Sabiînden
Aldýklarý
-Kendilerinden Cizye Alýnmayacak Olanlar;
Çocuk,Kadýn, Kör, Ýhtiyar, Çalýþamayan
Fakir
-Mesruk’un Muaz’dan (r.a.) Naklinin Mut-
tasýl Olduðu
-Ýbn Hazm’a Cevap
-Cisr Ebû Cafer
-Ýnsanlarýn Arasýna Karýþmayan Rahiplere
Cizye Konulmayacaðý
-Cizye Borcu Tahakkuk Etmiþ Zimmîden
Müslüman Olduðunda Borcunun Düþe-
ceði
-Emevîlerin Müslüman Olan Zimmîlerden
Cizye Vergisi Almalarý
-Sünnet Olmanýn Ýslâm’ýn Sembol Uygula-
malarýndan Olduðu
-Ölümle Cizye Vergisinin Düþeceði
-Kölelere, Mükâteblere ve Müdebberlere
Cizye Vergisi Olmadýðý
-Topraðýný Misli Pahasýna Satmayana Bere-
ketinin Olmayacaðý
-Zimmî Tarafýndan Azat Edilen Köleye ve
Müslüman Tarafýndan Azat EdilenKâfir
Köleye Cizye Vergisi Koymanýn Gerek-
tiði
-Bir Zimmî Üzerinde Ýki Yýlýn Cizye Vergisi
Biriktiði Takdirde Bunlarýn Ýç Ýçe Girdi-
ði
-Cizye Vergisinin Nasýl Alýnacaðý
-Ýmam Muhammed b. Hasan’ýn el-Câmiu’s-Saðîr ve el-Kebîr Eserini Rivayet EdenA-
li b. Muabbed el-Hanefî’nin Biyografisi
-Ehl-i Zimmetin Müslümanlarý Emri Altýna
Almasý Hâlinde
-Kâfirlerin Ele Geçirdikleri Ýslâm Beldeleri-
nin Hükmü
-Vakâ el-Esedî
-Zimmîlerden Cizye Karþýlýðý Þarap, Domuz
ve Ölü Eti Alýnmayacaðý
-Zimmîlerin Uymalarý Gereken Esaslar
-Hayatýn Tüm Alanlarýnda Müslümanlarla
Kâfirlerin Ayrýlmasýnýn Gerektiði
-Zimmîlerin Þarap ve Domuz Ticareti Yap-
malarýnýn Hükmü
-Harbî’nin Çocuðunu Bir Müslüman’a Sat-
masý
-Dâr-ý Harbde Müslüman’la Harbî Arasýnda
Faiz Gerçekleþmeyeceðini Söyleyen Ebû
Hanife’nin (r.a.) Görüþünün Delili
-Zimmîlere Dâr-ý Ýslâm’da Faiz Yasaðý
-Hastalanan Zimmîyi Ziyaretin Hükmü
-Bir Zimmîyi Taziyenin Þekli
-Bir Zimmînin Müslüman Bir Kadýný Ýliþkiye
Zorlamasý
-Allah’a ve Resulü’ne (s.a.v.) Küfreden,
Ýslâm Dinine Hakaret Eden Zimmî Erkek
ve Kadýnýn Öldürüleceði
-Hz. Aiþe’ye (r.a.) Ýftirada Bulunmanýn Kü-
für ve Ýrtidat Olduðuna Delil
-Ýbn Hazm’a Cevaplar
-Bir Zimmînin Harbîlere Gizli Sýrlarýmý-
zý Bildirmesi ile Ahdin Bozulmayacaðý,
Devlet Baþkanýnýn Savaþa veya Dâr-ý
Harbe Girmekle Ahdin Bozulacaðý
-Ahdin Belli Þartlarla Yapýlmasý Durumunda
O Þartlarýn Terkiyle Bozulacaðý
-Zimmîlerin Araplarýn Topraklarýný Mesken
ve Vatan Edinemeyecekleri, Bir Ýhtiyaca
Binaen Ýzinle Girebilecekleri ve Uzun
Süre Kalamayacaklarý
-Arap Yarýmadasýnda Ýki Dinin Birarada Bu-
lunamayacaðýna Dair Mütevatir Hadis
-Arap Yarýmadasý
-Zimmîlerin Arap Topraklarýný Vatan Edin-
meleri Konusunda Hanefî Mezhebinin
Görüþü
-Âmm Ýfadenin Bazý Cüzlerinin Açýkça Be-
lirtilmesinin Onun Tahsisi Anlamýna-
Gelmediði
-Maden Çýkarmak ve Baþka Maksatla Hicaz
133
Zafer Ahmed Et-Tehânevî’nin İ’lâü’s-Sünen Adlı Eserine Dair - 2
Journal of Faculty of Theology of Bozok University, Vol. 6, No. 6 (2014/6), p. 133
Topraklarýný Hýristiyanlara Kiraya Ver-
me ve Ürün Ortaklýðý Anlaþmasý Yapma
-Zimmîlerin Bir Ýhtiyaca Binaen Hicaz ve
Harem Topraklarýna Girebilecekleri ve
Uzun Süre Kalamayacaklarý
-Zimmîlerin Hareme ve Mescitlere Girmeleri
Konusunda Hanefî Mezhebinin Görüþü
-Mescid-i Haram’a Sýðýnan BirKimsenin Öl-
dürülmesinin Caiz Olmadýðý
-Mekke’de Savaþýn Ýzin Verildiði Zaman
-Ebû Þureyh’in Amr’ýn Muvafakatine
Sükûtunu Delil Alanlara Cevap
-Haram Aylarda Çarpýþmanýn Haramlýðýnýn
Neshedildiði
-Âlimlerin Ýttifakýyla Âmm’ýn Hâss ile Nesh
Edilemeyeceði
-Cizye ve Fey’in Beþe Bölünmeyeceði, Beþte
Birin Ganimette Olduðu
-Ýbn Hazm’a Cevâp
-Harbîlerin Hediyeleri
-Taðlib Hýristiyanlarýn Zekâtýn Ýki Katý Ver-
gi Vermekle Yükümlü Tutulmalarý ve Ýl-
gili Hükümler
-Ýbn Hazm’in Bu Konuda Hanefîlere Yönelt-
tiði Tenkide Cevap
-Taðlib Hýristiyanlarýna Dair Haberin Riva-
yet Açýsýndan Müstefiz, Uygulama Açý-
sýndan Mütevâtir Olduðu
-Hz. Ömer’den(r.a.) Gelen Rivayetlerin Ta-
mamýnýn Taðlib Hýristiyanlarýnýn Zim-
meti Bozduklarýna Dair Olduðunu Ýleri
Süren Ýbn Hazm’a Cevap
-Harun Reþit ile Muhammed b. el-Hasan’ýn
Taðlib Hýristiyanlarý Hakkýndaki Konuþ-
malarý
-Taðlib Hýristiyanlarýyla Ýlgili Haberi Me-
dinelilerden Kimse Bilmiyor DiyenÝbn
Hazm’a Cevap
-Zekâtýn Ýki Katý Vergi Almanýn Taðlib Hý-
ristiyanlarýna Mahsus Olduðu
-Taðlib Hýristiyanlarýnýn Kestiklerini Yeme
ve Kadýnlarýyla Evlenmenin Hükmü
-Zimmînin ve Taðlib Hýristiyanlarýnýn Satýn
Aldýðý Öþür Arazisinin Hükmü
-Kiþinin Atiyyeyi Hak Ettikten Sonra Ölmesi
Atiyyenin Zekâtý
DÝNDEN DÖNME VE AHKÂMI-Mürtedin Öldürülmesi, Hapsedilip Tevbesi
Ýçin Üç Gün Mühlet Verilmesi
-Mürtedin Öldürülmesinde Ýcma Edildiði
-Mürtedin Tevbe Etmesini Ýstemenin Ge-
rektiði Konusunda Farklý Görüþler
-Devlet Baþkanýnýn Emrini Beklemeden
Mürtedi Öldürmenin Hükmü
-Mürtede Üç Günden Fazla Mühlet Verilip
Verilmeyeceði
-Ýslâmýn Galip, Küfrün Yenik Düþtüðü Du-
rumda Zýndýða Tövbe Teklif Edilmeyeceði
-Mürtedin Tövbesi
-Dinden Dönen Kadýnýn Öldürülmeyeceði
-Hilâs b. Amr’ýn Güvenilir Olduðu
-Ebû Rezîn’in Sahabe Olduðunu Ýddia Eden
Ýbnü’t-Türkmânî’nin Yanýlgýsý
-Dârekutnî Nüshasýnda Nokta, Virgül, Ha-
reke ve Harf Yanlýþý (Tashîf) Olduðu
-Dinden Dönen Kadýna Ölüm Cezasý Uygula-
nacaðýný Söyleyenlerin Delillerine Cevap
-Mürtedlerin Köleleþtirilmesi
-Zimmînin Bir Batýl Dinden Diðerine Geç-
mesi Durumunda Öldürülmeyeceði
-Ýbn Hazm’in Deliline Cevap
-Küfrün Tek Millet Olduðu
-Bir Mürted Öldürüldüðünde veya Öldü-
ðünde ya da Dâr-ý Harbe Ýltica Ettiðin-
deMalýnýn Taksimi
-Ýbn Hazm’in Deliline Cevap
-Savaþtýklarý Takdirde Mürtedlerden Ancak
Müslümanlýðýn, Hanýmlarý ve Çocuklarý-
nýn Esaretinin Kabul Edileceði
-Karý Kocadan Birisinin Dinden Dönmesiyle
Nikâhýn Ortadan Kalkacaðý
-Ýslâm’ýn Þiârýndan Birini Ýnkâr Edenin
Ýslâm’dan Dönmüþ Sayýlacaðý
-Ýrtidat Eden Gruplar
-Zekâtý Vermeyenlerin Durumlarý Hakkýn-
Yusuf Akgül
134
Bozok Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 6, 6 (2014/6), s. 134
daki Ýhtilâf
-Hz. Ömer’in (r.a.) Zekâtýn Farziyetini
Ýnkâr Edenlerin Kâfir OlduðunuAnlama-
yacak Kimselerden Olmadýðý
-Zekât Vermeyenler Farziyetini Ýnkâr Etmese-
ler Bile Onu VermemekteBirleþtikleri Tak-
dirde Kendileriyle Çarpýþmak Gerektiði
-Kudâme’nin Þarabý Helâl Sayarak Ýçmediði
-Zarûriyyâtu’d-dîn Konusunda Tevil Olmaz,
Bu Konuda Tevile Giden KimseYaptý-
ðý Tevil ile Helali Haram veya Haramý
Helâl Sayýyorsa Kâfir Olur
-Sahte Hünsanýn, Zamanýn Tuhaf Þeylerin-
den Olduðu
-Hz. Peygamber’den(s.a.v.) Sonra Peygam-
berlik Ýddiasýnda Bulunan veyaÝddiada
Bulunaný Tasdik Edenin Mürted Olduðu
-Pencap Sahte Peygamberi el-Kadiyânî
-Sihirbazýn, Allah’a, Resulüne veHer Hangi
Bir Peygamberine Hakaret EdeninCezasý
-Sihrin Hükmü ve Hakikati
-Mucize, Keramet ve Sihir Arasýndaki Fark
-Ehl-i Kitap Sihirbazýnýn Hükmü
-Büyünün Hz. Peygamber’e (s.a.v.) Zarar
Vermemesi, Sadece Sýtma Hastasý Gibi
Olduðu
-Hür ya da Köle Olsa da Devlet Baþkanýnýn
Ýzniyle Mürtedin Öldürülmesi
-Müslüman Olmanýn Ölüm Cezasýný ve Esir
Alýnmayý Düþürmesi
-el-Kaffâl’in Büyük Gafleti
-Müslümanlýðýn Bazen DavranýþlaBilindiði
-Ayýrt Etme Çaðýndaki Çocuðun Müslü-
manlýðýnýn Kabul Edilip Edilmeyeceði
-Ýbn Sayyâd ve Deccal’in Durumu ile Ýlgili
Kýsa Bir Açýklama
-Çocuðun Ne Zaman Âkil Olduðu
-Faydalýyý Zararlýdan Ayýramayan Gayri Âkil
Çocuðun, Mecnun, Sarhoþ ve Mükrehin
Ýrtidâdýnýn Geçersiz Olduðu
ÝSYANCILARA (BÂÐÎLERE) DAÝR HÜKÜMLER
-Bâðîlerle Savaþ, Zorba, Fasýk da Olsa Devlet
Baþkanýna Açýk Ýnkârý OlmadýkçaÝtaat Etme
-Devlet Baþkanýna Ýtaatten Çýkanlarýn Ký-
sýmlarý
-Haricilerin Durumu
-Ümmetin Bir Devlet Baþkanýna Uymasý
Gerektiði
-Fýsk Sebebiyle Devlet Baþkanlýðý Görevinin
Düþmesi
-Hz. Hüseyin (r.a.) ve Benzerlerinin Baþkaldýrýlarý
-Erken Dönem (Selef) Âlimlerinin Ýyiliði
Emir ve Doðruyu Beyan Etme Konusun-
daki Ýhtilaflarý
-Devlet Baþkanlarýna Nasihat ve Kendilerine
Ýyiliði Emretmenin Þekli
-Hindistan’da Siyasî Uyanýþ Hareketine Ka-
týlmayan Âlimlerin Delilleri
-Bâðîler Çarpýþmaya Baþlamadan Önce On-
larla Çarpýþmaya Baþlamanýn Hükmü
-Cemel ve Sýffýn Savaþýna Katýlanlarýn Çar-
pýþmalarýnýn Ýctihâtlarýna Dayandýðý
-Dinden Çýkanlar Hakkýnda Deðerlendirme
ve Doðruluðunu Belirleme
-Beþþâr b. Mûsâ el-Haffaf
-Devlet Baþkanýnýn Bâðîleri Cemaate Dön-
meye Davet Etmesi ve Þüphelerini Gi-
dermesinin Müstehap Olduðu
-Tercih Edilen Görüþ: Bâðileri Topluluða
Davetin ve Þüphelerini GidermeninVa-
cip Olduðu
-Bâðîlerin Yaralýlarýnýn Öldürülmeyeceði,
Esir Edilmeyeceði, Mallarýnýn Paylaþýl-
mayacaðý Fakat Silahlarý ve Bineklerinin
Ýhtiyaç Hâlinde Kullanýlacaðý
-Bâðîlerle Çarpýþýrken Silahlarý ve Atlarýný
Kullanmanýn Ýhtilaflý Olduðu
-Bâðîlerin Savaþ Esnasýnda Cana ve Mala
Verdikleri Zararý Tazmin Etmeyecekleri
-Ýbn Hazm’a Cevap
-Bâðîlerin Topladýklarý Haraç, Öþür ve
Zekâtý Devlet Baþkanýnýn Bir Kez Daha-
Toplamayacaðý
-Ebû Ubeyd’in Deliline Cevap
135
Zafer Ahmed Et-Tehânevî’nin İ’lâü’s-Sünen Adlı Eserine Dair - 2
Journal of Faculty of Theology of Bozok University, Vol. 6, No. 6 (2014/6), p. 135
-Ýbn Hazm’ýn Hanefîlere Karþý Ýleri Sürdüðü
Delile Cevap
-Bâðîlerin Birbirlerini Öldürmesi
-Ýbn Hazm’ýn Dâr-ý Harbden Hicret Etme-
yeni Tekfir Etmekle Aþýrýya Kaçmasý
-Ýbn Hazm’ýn Bu konuda Hanefîlere Karþý
Ýleri Sürdüðü Delillere Cevap
-Müslümanlarýn Topluluðunun Halife Me-
sabesinde Olmadýðý
-Anarþi (Fitne) Dönemlerinde Silah Satma-
nýn Mekruh Olduðu
ÇEÞÝTLÝ MESELELER-Ganimetten Mal Çalana Acý Verici (Caydý-
rýcý) Bir Ceza Verileceði, Yükün ve Eþya-
nýn Yakýlmayacaðý
-Hayvanlarýn Boyunlarýna Çan Takmanýn
Mekruh Olduðu
-Savaþtan Dönme Adabý, Halkýn Gazileri
Karþýlamasýnda Müstehap Olan Husus-
lar
-Hind Savaþýnýn Fazileti
-Siyer (Devletler Hukûku) Bölümüne Ek:
Ulusalcý Birliði Ýptal
Araþtýrmacý Üstad Muhammed Zahid el-
Kevserî’nin Takrizi
***13. CÜZ KONU FÝHRÝSTÝ
14. BULUNTU ÇOCUK (LAKÎT) BÖLÜ-MÜ
-Lakît’in Hür Olup NafakasýnýnBeytü’l-
Mâl’e Ait Olduðu
-Lakît’inÝslamiyet Ýtibariyle Vaziyeti
-Lakît’in Masraflarýnýn Karþýlanmasý
-Lakît’in Kesin Deðil Zahire Göre Müslüman
Hükmedileceði
-Lakît’in Mirasý
-Bu Konuda Ýbn Münzir’in Ebû Hanife’ye
Nispet Ettiði Rivayetin Zayýflýðý
-Bir Kadýn Lakît’in Nesebini Ýddia Edecek
Olursa
-Hz. Davud ve Hz. Süleyman’ýn (a.s.)
Hâkimliði KýssasýndaKayýp Çocuðun
Annesinin Ýddiasýnýn Doðru Olduðunu
Ýleri Sürenlere Cevap
15. KAYIPLAR(LUKATA) BÖLÜMÜ-Efdal Olanýn Lukatanýn Zayi Olmasýndan Korkan
Kiþinin Þahit Tutarak Onu Yerden Almasý
-Lukatayý Bulanýn Onu Sarf Ettiði Takdirde
Sahibine Tazmin Etmek Üzere Elinde
Emanet Olduðu
-Lukatanýn On Dirhemden Az Olursa Birkaç
Gün Tanýtýlmasý Ýcap Ettiði, Yoksa Bir
Yýl Tanýtýlacaðý
-Tanýtma Süresi Sona Erdiðinde Eþyayý Bu-
lanýnDurumu: Fakir ise Maldan Fayda-
lanabileceði, Zengin ise Sadaka Olarak
Baðýþta Bulunabileceði
-Lukata, Sahibinin Ýstemediði Bir Þey Oldu-
ðu Takdirde Özelliklerini Ýlan Etmeden-
Multakitin O Þeyden Faydalanabileceði
-Suda Odun Bulunduðunda Tarif Etmeksi-
zin Alýnabileceði
-Zayi Olmasýndan Korkulduðunda Deve ve
Ýneðin Alýnabileceði
-Lukatayý Bulanýn, Kendisine Ait Olduðu-
nuAçýk Delille Ýspat Edinceye Dek Onu
Sahibine Vermemesi
-Harem Bölgesi Dýþýndaki Yer (Hill) ve
Harem’in Lukatasýnýn Eþit Olduðu
-Sahibinin Adak Olarak Serbest Býraktýðý
Hayvaný Bir Baþkasýnýn Alýp Bakmasý
16. KAÇAK KÖLE (ÝBAK) BÖLÜMÜ-Kaçan Köleyi Yakalayan Kimsenin Onu Sa-
hibine Sefer Müddetinden Fazla Mesafe-
den Getirmesi Durumunda Kýrk Dirhem,
Az Olduðu Takdirde Mesafeye Göre He-
sap Edileceði
-Mükâfat Vaadi(Ciâle) ve Kira Arasýndaki
Fark
17. KENDÝSÝNDEN HABER ALINAMA-YAN KÝMSE (MEFKUD) BÖLÜMÜ
-Mefkud’un Hanýmý (Mefkudun Hâli Belli
Oluncaya Kadar) Ondan Boþ Olmadýðý
Yusuf Akgül
136
Bozok Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 6, 6 (2014/6), s. 136
-Ýbn Hazm’a Cevap
-Ýbn Hazm’ýn Malikîler Aleyhine Delil Getir-
mesi
-Ýbn Hazm’ýn Mefkudun Durumuve Ýkti-
darsýza (Ýnnîn) Belli Bir Süre Verilmesi-
Hakkýnda Âlimler Aleyhine Ýleri Sürdü-
ðü Deliller ve Cevabý
-Âdetten Kesilmiþ Kadýna Belli Bir Süre Ve-
rilmemesi Hakkýnda Zahirîlerin Delilleri-
ne Cevap
-Mefkud Geri Geldiðinde Yeniden Evlenen
Hanýmýnýn, Evlendiði Ýkinci Eþinden Ay-
rýlýp Mefkuda Dönmesi
-Akitler ve Fesihleri Konusunda Hâkimin
Zahir ve Batýn Duruma Göre Hüküm
Vermesiyle Ýlgili Hz. Ömer’in Sözü
-Mefkud Geldiðinde Hanýmý Evlenip de Ço-
cuk Doðurduysa Çocuklar Ýkinciye Aittir
-Mefkudun Malýndan Küçük Çocuklarýna,
Hanýmýna SarfEdilmesi
-Mefkudun Malýnýn Taksimi
-Hâkimin Mefkudun Ölü Olduðuna Hüküm
Vermeden Önce Kimsenin Onun Malýna
Mirasçý Olmamasý
-Mefkud Meselesi Konusundaki Ýhtilaflar
18. ORTAKLIK (ÞÝRKET) BÖLÜMÜ-Þirketin Þer’ î OlarakCaiz Olduðu
-Eþitlik Esasýna Dayanan Ortaklýk (Þirket-i
Mufâvaza)
-Sözlü Olmadan Mana ve Ýþaretle Þirketin
Caiz Olduðu
-Yemek Hususunda Ortaklýk ve Kiþinin Be-
nimle Ortaklýk Yap Demesi
-Ýbn Hacer’in Dikkatsizliði Hakkýnda
-Ebdân Þirketinin Caiz Olduðu
-Ýbn Hazm’in Hanefî ve Malikîlere Karþý Ýleri
Sürdüðü Görüþlere Cevap
-Kredi Ortaklýðý (Vücuh Þirketi)
-Ortaklarýn Birbirine Vekil Olduðu Þirket
(Ýnân Þirketi)
-Ortaklarýn Sermaye Olmadan Veresiye Mal
Satýn Alýp Borçlarýný Ödemek ve Kârý
Paylaþmak Ýçin Kurulan Þirket
-Þirketle Ýlgili Hükümlerde Ýcma Edilen Hu-
suslar
-Müslüman ve Zimmî Arasýnda Mufâvaza
Olmadan Þirket Akdinin Caiz Olduðu
-Ortaklar Arasýnda Sermayede, Kârda,
Alým-Satýmda Eþitlik Bulunmak Üzere
Yapýlan Ortaklýk(Mufâvaza Þirketi)
MUDÂREBE VE HÜKÜMLERÝ-Borçlunun (Ðarîm) Hakký, Ölünün Tere-
kesiyle Ýlgili Olup, Emanet Olarak Elin-
de Olan Maldan Karþýlanmayacaðý
-Ortaklarýnýn Birinin Kazancýný(Müþâ’) Ba-
ðýþlamasýnýn Caiz Olmadýðý
-Mudârebe Çeþitleri
-Vasinin Yetim Malýný Mudârebe Olarak Vermesi
19. VAKIFLAR BÖLÜMÜ-Vakfýn Meþruluðu, Hibe Edilmeyeceði, Sa-
týlmayacaðý ve Miras Býrakýlmayacaðý
-Vakýf Konusunda Ebû Hanife’nin Görüþü-
nün Ortaya Konmasý
-Ebû Hanife’nin, Sünneti, Selefin Sözlerini
ve Akla Uygun Olaný Delil Almasý
-Ebû Hanife’nin Vakýfla Ýlgili Hz. Ömer’in
(r.a.) Rivayetine Aykýrý Davranmadýðý
-“Sahibinin Ölümünden Sonra Mirasçýla-
rýndan Saklanacak Mal Yoktur” Hadisini
Kabul Etmeyen Ýbn Hazm’e Cevap
-Ýmam Muhammed’in Mebsutunda Ebû
Hanife’nin Vakýf Konusundaki Görüþü-
nü Kabul Etmediðinin Te’vili
-Þevkânî’nin Ebû Hanife’ye Yaptýðý Ýtiraza
Cevap
-Tercih Edilen Fetvanýn Ýmameynin ve Diðer
Âlimlerin Görüþü Olduðu
-Ýbn Lehîa Hakkýnda
-Vakýf Sahih Olduðunda Vakýf Malý Sahibi-
nin Mülkünden Çýkar, Vakfedilenin Mül-
küne Dâhil Edilir
-Vakýfla Ýlgili Ýfadeler, Vakfedenin Vakýftan
Faydalanmasý
-Vakfedenin Kendisi ve Ailesi Ýçin Vakfedilen
137
Zafer Ahmed Et-Tehânevî’nin İ’lâü’s-Sünen Adlı Eserine Dair - 2
Journal of Faculty of Theology of Bozok University, Vol. 6, No. 6 (2014/6), p. 137
Maldan Yeme ve Ýçme Þartý Koyabilmesi
-Hidâye Müellifinin Hz. Peygamber’in
(s.a.v.) Sadakasýndan Yediðine Dair
Kaydettiði Delil
-Vakfýn Müebbet Olarak Sahih Olmasý
-Vakfedenin Hayatta Olduðu Sürece Vakfýn
Ýdaresinin Üstelenmesinin Caiz Olduðu,
Baþka Bir Mütevelliye Tesliminin Ge-
rekmediði
-Taksim Edilmemiþ Bir Yerdeki Hissenin
Vakfedilmesi (Vakfý Müþa’)
-“Semað” Diye Adlandýrýlan Hz. Ömer’in
(r.a.) Sadakasýna Dair Deðerlendirme
-Vakf-ý Müþa’ Hadisinin Sýhhati Hakkýnda
Buharî’nin Getirdiði Delile Cevap
-Ýbn Hacer’in Fethu’l-Bârî’de Dikkatinden
Kaçan Hususla Ýlgili Uyarý
-Ev ve Benzeri Gelir Getiren Mallarýn Vakfý
-Vakfýn Deðiþtirilmesi
-Paranýn (Dirhem, Dinarýn) Vakfý
-Kiþinin Kendisi ve Evladý Üzerine Vakfede-
bileceði
-Fakirlere Vakfedip Sonra Kendisi veya Aile-
si Fakir Olursa
-Þartlarý Kiþinin Kendisi ve Evladý Üzerine
Vakfedebileceði
-Þartlarý Yerine Getirildiði Sürece Vakfýn
Geçerli Olduðu
-Akrabaya Vakýf ve Akrabanýn Kim Olduðu
-Ebû Hanife’nin Akraba Ýfadesinin Anlamýy-
la Ýlgili Açýklamasýna Karþý Çýkanlara
Cevap
-Kiþinin Çocuðu ve Torunu Üzerine Yaptýðý
Vakfa Kýzlarýný Dâhil Edip Edemeyeceði
-“Âdem Oðlunun Soyu Atasýna Uzanýr,
Fatýma’nýn Oðlu Müstesna”Hadisi Hak-
kýndaDeðerlendirme
-Araziyi Vakfedenin Sýnýrý Belirtmemesi
-Vakfýn Ölümle Askýda Býrakýlabileceði,
Hasta Kimsenin Varislerine Vakfetmesi
ve Bunun Üçte Bir Olarak Sayýlacaðý
-Vakfýn Baþlangýç Süresini Vakfedenin Ha-
yatta Olma Þartýna Baðlamasýnýn Ýtti-
fakla Caiz Olmadýðý
-Vakýfta Þahit Tutma, Vakfiye Yazdýrma
VAKFIN ÝDARESÝ (VELAYETÝ) BÖLÜMÜ-Vakfýn Velayetinin Ýsteyene Verilmediði
-Vakfedenin Vakfý Ýdare Edecek Akrabasý Ol-
duðu Sürece Yabancý Kimsenin Mütevel-
li Yapýlmamasý
-Mütevelli Kimsenin Emin ve Adil Kimse Ol-
masý
-Sahabenin Tamamýnýn Dinde Adil ve Sika
Sayýldýðý
-Vakýf Ýþiyle Uðraþanýn(Kayyim) Vakýf Geli-
rini Tasarrufu
-Vakfeden Hayatta Ýken Mütevelli Öldü-
ðünde Vakfýn Ýdaresinin Vakfedene Geri
Verilmesi
-Satýþ, Hibe ya da Vakfetmekten Vazgeçme
Þartýnýn Batýl Olduðu
-Vakfýn Vasfýnýn Bilinmemesi ve Günaha Ne-
den Olmasýnýn Doðru Olmadýðý
-Zimmî’nin Sattýðý, Kiliseye ve Rahiplere
Baðýþladýðý Vakýflarýnýn Batýl Olduðu
-Ehl-i Zimmetin Yaptýðý Vakfýnýn Sahih Ol-
masýnda Külli Dayanak
-Zimmîlere Yapýlan Vakfýn Sahih Olduðu
ARAZÝNÝN VAKFI VE MESCÝD ÝNÞA ETME BÖLÜMÜ
-Mescid Ýnþa Etmenin Fazileti
-“Allah Ýçin Mescit Ýnþa Eden Kimse…” Ha-
disinin Ýzahý
-Ýlk Günden Beri Takva Üzerine Kurulmuþ
Mescid Hakkýnda Deðerlendirme
-Malý Mescidin Maslahatýna Vakfetmek
-Kâbe’nin Gelirine Dair Hüküm
-Mescide Mülk Edinmenin Sahih Olduðu
-Mescide Ait Hasýr ve Benzeri Malýn Kulla-
nýmýnýn Hükmü
-Kâbe Örtüsünün Satýþý
-Mescit Cemaate Dar Geldiðinde Yanýndaki
Arazinin Vakfedilmesi
-Mekke’deki Evlerin Satýþý ve Kiralanmasý
Yusuf Akgül
138
Bozok Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 6, 6 (2014/6), s. 138
-Genel Zararý Önlemek Ýçin Hususi Zarara
Katlanmaya Delil
-Abbas’ýn (r.a.) Evinin Çatýsýndaki Oluðun
Suyu, Mescid-i Nebinin Avlusuna Aktýðý
ile Ýlgili Haberin Deðerlendirmesi
-Mescit veya Vakýf Harap Olduðunda Mül-
kün Vakfedene Geri Dönmeyeceði ve Sa-
týlmayacaðý
-Mescidin Altýndaki Bodrumun veya Üstün-
deki Evin Hükmü
-Cemaatin Mescidi Yol Yapmasý
-Mescidin Vakfedilmiþ Bir Evden Giriþi
Olursa
-Yolcularýn Su, Barýnma Gibi Ýhtiyaçlarý Ýçin
Vakýf Yapma
-Dikkate Deðer Bir Husus
-Medine Kabristanýnýn Fazileti
-Sonuç
-Hakîmu’l-Ümme Müceddid Eþref Ali’nin
Himayesi Altýnda Kitabýn Yazýmý
***14. CÜZ KONU FÝHRÝSTÝ
20. ALIÞ-VERÝÞ BÖLÜMÜ-Ticarette Doðruluða Teþvik, Yalandan Sa-
kýndýrma
-Bey’ Kelimesinin Lügat ve Þer’î Anlamý
-Alýþveriþin Emrediliþi
-Alýþveriþ Emrinin Vacip Deðil Müstehap
Olduðu
-Vadeli Para (Semen-i Müeccel) ile Satýþ
-Süresi Belirsiz Satýþýn Fasit Olduðuna Delil
-Yiyecek ve Hububatýn Götürü Usulü Satýn
Alýmý
-Meclis Muhayyerliði OlmadanMalýn Kabu-
lünün Muhayyerliði
-”el-Beyyiân” ve “Mâ lem yeteferrekâ” Ýfa-
delerinin Manasý
-Sahabe Sözünün Kuvvetli Bir Delil Olmadýðý
-Meclis Muhayyerliði Olmadan Malýn Kabu-
lünün Muhayyerliðine (Hýyâr-ý Kabul)
Dair Son Söz
-Ýbn Ömer’in (r.a.) Alýcý ve Satýcýnýn Birbi-
rinden Bedeniyle(Cismen) Ayrýlmasýnýn
Gerektiði Görüþünü Ýfade Etmediði
-Ýbn Hazm’in Bir Paranýn Kendi Cin-
sinden Olmayan Baþka Bir Parayla
Satýlmasýnda(Sarf) Alýcý ve Satýcýnýn
Birbirinden Bedenen (Cismen) Ayrýlma-
sýna Baðlý Olduðu Görüþüne Cevap
-Ýbn Ömer’in (r.a.) Alýþ Veriþ Yerinden Cis-
men Ayrýldýðýna Dair Fiilî Uygulamasýný
Kabul Etmeyen Kimseye Cevap
-Abdullah b. Ömer’in (r.a.) Rivayet Ettiði
Hadisin Ýzahý, Ýbn Hazm’in Yorumuna
Cevap
-Abdullah b. Ömer’in (r.a.) Hadisinde Ýdrac
Olduðunu Ýddia Eden Dostlara Cevap
-Ýbn Hazm’in “Deve Satýþýna DairÝbn
Ömer’in (r.a.) Hadisinin, Alýcý ve Satýcý-
nýn Muhayyerliðiyle Ýlgili Hadisten Önce
Ele Alýnmasý Caizdir” Sözüne Cevap
-Ýslam’ýn Ýlk Yýllarýnda Satýþta Muhayyer-
liðin Þart Olduðu, Sonra Neshedildiði,
Cismen Akit Meclisinden Ayrýlýðýn Caiz
Olduðunun Delili
-Ýmam Beyhakî’ye Nispet Edilen Çirkin Bir
Hikâyeyi Ret
-Hanefîlerin Beni Kinâne’den Meçhul Bir
Ravinin Rivayetini Delil Almalarýný Eleþ-
tiren Ýbn Hazm’e Cevap
-Ýbrahim’in Sözünün Batýl Olduðunu Ýleri
Süren Ýbn Hazm’a Cevap
-”Ýbrahim’den Baþka Seleften Bir Âlimi Ta-
nýmýyoruz” Sözü Hakkýnda Ýbn Hazm’a
Cevap
-Meclis Muhayyerliði Olduðunu Ýleri Sürenle-
rin Üç Muhayyerliðin Vacip Olduðu Görü-
þünü Kabul Etmek Zorunda Olduklarý
-”Hasan-Semura” Tarikiyle Gelen Hadisi
Kabul Emeyen Ýbn Hazm’a Cevap
-Ýbn Hazm’ýn Buharî’nin Naklettiði Hadisi
Reddetmeye Cüreti
139
Zafer Ahmed Et-Tehânevî’nin İ’lâü’s-Sünen Adlı Eserine Dair - 2
Journal of Faculty of Theology of Bozok University, Vol. 6, No. 6 (2014/6), p. 139
-Hemmam’ýn Hadis Ezberinin Zayýf, Yazýyla
Kaydýnýn ise Ýyi Olduðu
-Haccac b. Ertâ’ya Ait Rivayetin Uydurma
Olduðunu Ýleri Süren Ýbn Hazm’a Cevap
-Meyve Veren Hurma Aðacýnýn Meyvesi Alý-
cý Þart Koþmadýkça Satýcýya Ait Olduðu
-Malý Olan Kölenin Satýþý
-Faydalý Hale Gelmeden Önce veya Zarara
Uðramýþ Meyvenin Satýþý
-Bilinmedikçe Satýþta Ýstisnanýn Bulunma-
sýnýn Yasak Olduðu
-Sümbül Halindeki Buðdayýn Satýþý
-Alýcý ve Satýcýnýn Muhayyerliði(Hýyâr-ý
Þart), Alýcý veya Satýcýnýn Hile Yapýlan
Satýþta Muhayyer(Hýyâr-ý Gabn) Ol-
madýðý
-Alýþ Veriþte Görme Muhayyerliði(Hýyâr-ý
Rüyet)
-Muttasýl Bir Senedle Rivayet Edilen Hadise
Aykýrý Olmadýkça Munkatý Hadisin Delil
Olmasý
KUSURLU MAL(AYB) SATIÞI-Satýþta Aldatmanýn Yasak Olduðu
-Alýþ Veriþte Kusur Muhayyerliði (Hýyâr-ý
Ayb)
-Sütü Saðýlmayýp Hile ile Sütü Bol Gösteri-
len (Musarrât) Hayvanýn Satýþý
-Musarrât Satýþý Hakkýndaki Sonuç
-Hanefîlerin, Musarrât Konusundaki Ha-
disi Kýyasa Tercih Ettiklerini Söy-
leyen Avnu’l-Ma’bûd’un Müellifi
Seharenpûrî’ye Cevap
-HadislerinBir Kýsmýnýn Diðeriyle Reddet-
me Yolunu Ebû Hanife ve Ashabýnýn Ter-
cih Etmediði
-Ahad Hadisi Filan Zayýftýr, Diyerek Tenkid
Edenlerden Birinin Sözüyle Kabul Et-
meme, Kitap ve Meþhur Sünnete Dayalý
Kýyasla Hadisi Kabul Etmemeden Çok
Daha Çirkindir
-Ýbn Hazm’in Ebû Hanife’ye Hz.
Peygamber’e (s.a.v.) Karþý Geldiði Yö-
nündeki Ýtirazýna Cevap
-Ýbn Hazm’in ve Onunla Ayný Görüþte Olan-
larýn Musarrat Hadisine Ziyade Yapýldý-
ðýndan Hadise Aykýrý Davranmasý
-Ebû Hanife’nin Musarrat Konusunda Gö-
rüþünün Nasla Desteklenmesi
-Borcun Bir Borç Karþýlýðýnda(Bey’ul-Kâli’i
Bi’l-Kâli’) Satýþýnýn Yasak Olduðuna
Dair Hadisin Zayýf Olduðunu Ýleri Süren
Ýbn Hacer’in Ýtirazýna Cevap
-Musarrât Hadisinin “el-Harâc bi’d-Damân”
Hadisinden Daha Sahih Olmadýðý
-Musarrât HadisininLafýzlarýndakiFarklýlýk
(Iztýrab)
-Bazý Muhaddislerin Hanefîlere Haksýzlýk
Etmeleri
-Ýbn Hazm’in Þu Sözüne Cevap: “Musarrat
Konusunda Hanefîlerden ÖncesiniBil-
miyoruz”
-Ýbn Hazm’in “Ýbn Mes’ud(r.a.) ve Ebû
Hureyre’nin (r.a.)Görüþü Aksine Saha-
beden KimseO Ýkisine Muhalefet Etme-
miþtir” Sözüne Verilen Cevap
-Bazý Dostlarýn Þu Sözüne Cevap:
“Ýbn Mes’ud’un(r.a.) Fetvasý, Ebû
Hureyre’nin (r.a.) Rivayetinin Sahih
Olduðunu Göstermez”
-Ravilerin Adaleti ile Fakih Olmasý Arasýn-
daki Farký Ortaya Koyan Yeni Bir Söz
-Bize Göre Umum Ýfade,Husus Ýfadenin
Hükmünü Ortadan Kaldýrýr, Cumhura
Göre ise Aksinedir
-Musarrât Hadisini Rivayet Edenlerin Fakih
Olmadýðýna Dair Söylenen Sözün Ýsa b.
Eban’a Ait Olduðunu Ýleri Süren Kimse-
ye Cevap
-Ebû Hureyre’nin (r.a.) Fakih Olmadýðýný
Söyleyen Kimseye Cevap
-Hanefî Mezhebinin Musarrât Konusundaki
Görüþün Deðerlendirmesi
-Rehin Alýnan Maldan Faydalanma Konu-
sunda Ebû Hureyre’nin (r.a.) Rivayetini
Cumhur ÂlimlerinKýyasa ve Usule Ayký-
rý Olduðundan Ýcma ile Kabul Etmemesi
Yusuf Akgül
140
Bozok Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 6, 6 (2014/6), s. 140
-Musarrât Konusundaki Hükmün Ýlletini
Tespitte Farklý Görüþler ÝleriSürenlerin
Sözleri
-Musarrât Hadisi,Sabit Olmayan Bir Ýlletle
Mualleldir Denmesi Ebû Hanife’ye En
Güzel Ýtizardýr
-Her Türlü Kusurdan Salim Olan Satýþ
-Bilinmeyen Haklardan Ýbra Edilebileceði
Hakkýnda Delil
-”Müslümanlar Verdikleri Þartlarýn Yanýn-
dadýr” Hadisinin Sahih Olduðu ve Ha-
disin Batýl Olduðunu Ýleri Süren Ýbn
Hazm’e Cevap
-Kölenin Ahitnamesi
-Ýbn Hazm’in (Hadiste Geçen) “Buteyra”
Ýfadesine Verdiði Anlam
-Cimadan Sonra Noksaný Görülen Cariye-
nin Geri Verilmesi
-CariyeninNikâhlý Olmasýnýn ÝadesiniGe-
rektiren Bir Kusur Olmasý
FASÝT SATIÞLAR-Ýçki, Boðazlanmadan Ölen Hayvan, Do-
muz, Put Satýþýnýn Haram Olduðu
-Hadiste Ýdrac Olduðunu Delil Getirmeden
Ýddia Eden Dostlara Verilen Cevap
-Ýçki Satýþýnda Müslümanýn Zimmîyi Vekil
Kýlmasý Meselesinde Ebû Hanife’yi Eleþ-
tiren Ýbn Hazm’aCevap
-Müþrikin Cesedinin Satýþý
-Hür Kimsenin Satýþýnýn Yasak Olmasý
-Belirsizlik Ýçeren, Tesellümü Kesin Olmayan
Alýþ Veriþin (Bey’-i Garar) Yasak Oluþu
-Satýlan Malýn Belli Olmayýp Çakýl Taþý Ata-
rak Belirlendiði (Bey’-i Hasât) Satýþýn
Ýzahý, Merginânî’nin Görüþünü Tercih
-Arazide Görülmeyenin Satýþý
-Huzurda Olmayan Þeyin(Bey’-i Gâib) Sa-
týþýnda Âlimlerin Farklý Görüþleri
-Alýþ Veriþte Görme Muhayyerliði Hakkýnda
Tabiîn Sözleri
-Ýbn Hazm’in Ebû Hanife Hakkýndaki Eleþ-
tirisine Cevap
-Sözsüz Alým-Satýmýn (Bey’-i Teâtî) Kabul
Edildiðine Dair Delil, Dokunmayla (Mü-
lamese) ve Atarak (Münâbeze) Satýþ
Gibi Olmadýðý
-Yaþ Hurmayý Kurusuyla Satma (Bey’-i
Arâyâ)
-Mirasa Sebep Olan Yakýnlýkla (Velâ) Ýlgili
Alýþ Veriþ
-Malýn Ýlk Bedelini Almadan Önce, Sattýðýn-
dan Daha Aza Alýþýn Caiz Olmadýðý
-Konuyla Ýlgili Ýbn Hazm’in Hanefîler Aley-
hine Ýleri Sürdüðü Görüþe Cevap
-Müslümanýn Zimmîyi Ýçki Satýþýnda Vekil
Kýlmasý
-Ýçkinin Sirke Haline Dönüþtürülebileceði
-Þartlý Yapýlan Satýþýn (Bey’-i Bi’þ-Þart) Ya-
sak Oluþu
-Ebû Hanife’nin Þartlý Satýþýn Yasak Oldu-
ðuna Dair Hadisi Sahih Kabul Etmesi
-Süresi Kesin Olarak Belli Olmayan Satýþ
Akdi
-Ýbn Hazm’in Bir Çok Kimseyi Mechul Say-
masýndan Ötürü Güvenin Kaybolmasý
-Yanýnda Hazýr Bulunmayan Malýn Satýmý
-Baþkasýnýn Hakkýnda Bir Ýzne Dayanmadan
Tasarrufta Bulunan Yetkisiz Kimsenin
(Fuzûlî) Alýþ Veriþinin Caiz Olduðuna Delil
-Üçüncü Þahsýn (Fuzûlî) Alýþ Veriþi Konu-
sunda Ýbn Hazm’a Cevap
-Alýþ Veriþte Sessiz Kalmanýn Cumhura
Göre Rýzâ Olmadýðý
-Su ve Yere Serilen Otun(Kele’) Satýþý
-Su ve Taze Otun (Kele’) Satýþý Hakkýnda
Açýklama
-Konuyla Ýlgili Ýbn Hazm’in Ýleri Sürdüðü
Görüþe Cevap
-Ýbn Hazm’in Nassýn Zahirî Manasýna Hay-
ret Verici Bir Yorum Getirmesi
-Kaporalý Satýþýn (Bey’-i Urbân) Yasak Ol-
duðu
-Ýhtiyatlý Olanýn Mubah Olandan Daha Ter-
cihe Þayan Olmasý
141
Zafer Ahmed Et-Tehânevî’nin İ’lâü’s-Sünen Adlı Eserine Dair - 2
Journal of Faculty of Theology of Bozok University, Vol. 6, No. 6 (2014/6), p. 141
-Müphem Ravinin Sika Oluþu, Ýmam
Malik’in Fazileti
-Nafi’nin Safvân’dan Hapis Ýçin Bir Ev Satýn
Aldýðý Haberin Deðerlendirmesi
-Örtülü Riba Ýçeren Satýþ (Bey’-i ‘Îyne)
-Ýbn Kayyim’in Ýtirazý Hakkýnda Bazý Dost-
lara Cevap
-Mubah ile Haram Hile Arasýndaki Fark
-Sahih Hadisi Sadece Ýhtimal YoluylaÝlletli
KýlmaMeselesinde Ýbn Hacer’e Cevap
-Ýki Satýþýn Bir Akitte Yapýlmasýnýn Yasak
Oluþu
-Karz ve Satýþý Birden Ýçeren Akdin Yasak Ol-
duðu, Ýki Þartýn Bir AkitteOlmasýnýn ve
Tazmin Edilmeyen Kazancýn Yasak Ediliþi
-Alýþ Veriþte Hileli Fiyat Artýrmanýn(Neceþ)
Haram Olduðu
-Satýþ Üzerine Satýþýn Yasaklýðý
-Alýcý ile Satýcý arasýndaki Pazarlýða Üçüncü
Kiþinin Gelerek Anlaþmayý Bozmasý ve
Malý Satýn Almasýnýn Yasak Olduðu
-Bazý Dostlarýn Mezhebin Görüþlerini Akta-
ranlara Karþý Ýleri Sürdüklerini Kýsalta-
rak Þikâyet
-Yakýn Akraba Arasýný Ayýrmanýn Yasak
Edildiði
-Malýný Satmak Ýçin Getirenleri Çarþýya
Ulaþmadan Karþýlama ve Þehirlinin Köy-
lüye Ait Malý Satmasý
-Ýki Haberin Teâruzu
-Konuyla Ýlgili Ýbn Hazm’in Ýleri Sürdüðü
Görüþe Cevap
-Müçtehidin Bir Mesele Hakkýndaki Farklý
Hükmü OKonudakiHadislerden Birini
Delil Almamasý,Hükmü Nesheden Diðer
HadisiAlmasýndandýr
-Muhaddisin Bilmesi ve Haberdar Olmasý
Gereken Hususlar
-Cuma Ezaný Okunduðunda Alýþ Veriþ
-Cuma Günü Alýþ Veriþin Yasak Olmasýnýn
Gerekmediði
-Zaruret Halinde Olan(Muztar) Kimsenin
Satýþýnýn Yasak Oluþu
-Zaruret Halindeki ile Muhtaç Durumda
Olanýn Arasýndaki Fark
-Konuyla Ýlgili Ýbn Hacer’in Ýleri Sürdüðü
Görüþe Cevap
-Mescitte Alýþ Veriþ Yapmanýn Mekruh Olduðu
-Akdin Ýki Tarafýn Rýzasýyla Kaldýrýlabilece-
ði (Ýkâle) ve Bunun Fazileti
-Akdi Feshetmenin Ýki Tarafýn Akdini Hü-
kümsüz Kýlma Olup Üçüncünün Hak-
kýnda Yeni Bir Satýþýn Olacaðý
-Ýbn Hazm’in Ýcma’yý Ýnkârýna Cevap
-Maliyetine Satýþ (Tevliye) ve Kârýna Satýþ
(Murâbaha)
-Murâbaha’nýn Þer’i Delili
-Teslim Almadan Önce Malýn Maliyetine Satý-
þý ve Ortaklýðýnýn (Þirket) Caiz Olmadýðý
-Malikîlerin Yiyecek Hakkýnda Maliyetine
Satýþ ve Ortaklýðýn Caiz Olduðu Görü-
þüne Ait Deliline Cevap
-Konuyla Ýlgili Ýbn Hazm’in Ýleri Sürdüðü
Görüþe Cevap
-Ýbn Türkmân ve Beyhâkî’nin Hakkýnda Bir
Þey Söylemediði Her Hadisin Sahih ve
Hasen Olduðu
-Kârýna Satýþta Satýcýnýn Sözleþmeye Uyma-
dýðýndan Müþterinin Haberdar Olmasý
-Müþterinin Malý Teslim Almadan
Önce(Kabz) Yaptýðý Alýþ Veriþin Yasak
Olduðu
-Alýnan Malýn Miktarýný Satýcý Bildiði Tak-
dirde Götürü Usulü Satýþ Hakkýnda
Ýmam Malik’in Muhalefeti
-Teslim Almadan Önce Malýn Satýþý Hakkýn-
da Âlimlerin Görüþü
-EbûDâvud’un Zayýf Görmediði Delil
-Taþýnmaz Malýn Teslim Almadan Önce Sa-
týþýnýn Caiz Olduðuna Sünnetten Delil
-Ýki Sa’ (Ölçek) Olana Kadar Yiyecek Satý-
þýnýn Yasak Olduðu
-Kabz’ýn Anlamý ve Keyfiyeti Hakkýnda
Açýklama
-Bazý Dostlara Cevap
Yusuf Akgül
142
Bozok Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 6, 6 (2014/6), s. 142
-Çek/Senet (Sakk) Satýþý
-Çek(Sakk) ile Senet(Bernâmece) Satýþý
Arasýndaki Fark
-Çek ile Erzak Satýþý Arasýndaki Fark
-Çek, Yazýlý Belge (Berâet), Vakfýn
Aylýðý(Câmekiyye), Makbuz(Nevt) Sa-
týþý
-Malýn Bedelinin Deðiþimi
-Üzerindeki Zimmette Sabit Olan Mali Borç
Satýþý
FAÝZÝN (RÝBA) SATIÞI-Faizin Tartýlan, Ölçülen, Kaliteli ve Kalite-
siz Her Þeyde Olduðu
-Ýbn Abbas’ýn “Bir Dinar Ýki Dinar Karþýlýðýn-
da “Þeklindeki Sözünden Geri Dönmesi
-Hayyân b. Abdullah
-Konuyla Ýlgili Ýbn Hazm’in Ýleri Sürdüðü
Görüþe Cevap
-Akit Meclisinde Taraflarýn Alacaklarýný Ver-
melerinin Riba Kaidesinden Olmadýðý
-Malýn Bedelinin Akitle Belirlenmediðine
Dair Hadisin Delil Olmasý
-Ýbn Hazm’in Hakký Batýl Olanla Karýþtýr-
masýna Cevap
-Mühezzeb’in Þerhini Yapan Müellife Cevap
-Bir Hadisi Kur’an’a Dayandýran Muhaddis-
le Fakihin Arasýndaki Fark
-Hanefîlerin “Bir Avuç Þeyin Ýki Avuca, Bir
Hurmanýn Ýki Hurmaya”Satýþýnýn Caiz
Olduðu Hakkýndaki Görüþün Delili
-Faizin (Riba) Ýlleti, Mezheplerin Görüþleri
Hakkýnda Deðerlendirme
-Hanefîlerin Faiz Konusundaki Görüþleri ve
Tespit Ettikleri Ýlletin Daha Uygun ve
Kuvvetli Olduðu
-Yiyecek MaddesindeFaizin Yasak Kýlýnmasý-
nýn Ýlleti Konusuna Ýtiraz Edenlere Cevap
-Hanefîlerin Ýllet Hakkýndaki Konuyla Ýlgili
Ýbn Hazm’in Ýleri Sürdüðü Görüþe Cevap
-Faizin Altý Sýnýf Mala Mahsus Olup Diðer
Mallarda Olmadýðýna Dair Zahirîlerin
Ýtirazýna Cevap
-“Allah Size Haram Kýldýklarýný Açýklamýþ-
týr” Mealindeki Ayetin Açýklamasý
-Muaz’ýn(r.a.) Ýçtihatla Ýlgili Hadisinin Sa-
hih Olduðu, Þu’be’nin Hadis Ýlmindeki
Üstünlüðü
-Sahabenin Birçok Meselede Ýçtihat Ettiði
-“Faiz Ancak Ertelemede (Nesîe) Vardýr”
Hadisinin Tartý ve Ölçü ile Mukayyed
Olduðu
-Acvenin Bir Ölçeði (Müdd) ve Manasý
-Altýn veya Gümüþle Süslenmiþ Kýlýcýn Satý-
þý Hakkýnda Ýbn Hazm’in Ýtirazýna Cevap
-Fudale’nin (r.a.) HadisiniDelil Alana Veri-
len Cevap
-Gerdanlýðýn Satýþý Hakkýnda Þevkânî’nin
Deliline Cevap
-Müftünün Kendisinden Fetva Ýsteyene,
Haramdan Sakýnarak Maksada Ulaþma-
nýn Yolunu Göstermesi Gerektiði
-Ýbn Hazm’in Meçhul Ravilerin Rivayetle-
riyle Delil Getirmesi
-Gerdanlýk (Kýlâde) Satýþýna Dair Hadisin
Muztarib Olduðu
-Ýbn Teymiye’ye Cevap
-Fýkhî Bir Mesele
-Nasta Belirtilmiþ Ölçek ile Ölçülen (Mekîlat)
ve Terazi ile Tartýlan (Mevzûnât) Eþya-
nýn Ebediyen Ayný Olduðu
-Mekke ve Medine Ölçüleriyle Ýlgili Ýbn
Ömer’in (r.a.) Hadisinin Deðerlendirmesi
-“Kûfe Âlimi Medine Âlimine Muhtaçtýr”
Sözünün Manasý
-Cismen Ayrýlmadýkça Para Deðiþiminde
(Sarf) Kabzýn Geciktirilebileceði
-Karýþýk Para(Dirhem-i Maðþûþe) Satýþ
Hükmü
-Konuyla Ýlgili Ýbn Hazm’in Ýleri Sürdüðü
Görüþe Cevap
-Maðþûþe Parayý Ýnfakýn Hükmü
-Birbirinden Fazlalýðý Bulunan Buðdayýn
Arpa ile Satýþýnýn Caiz Olduðu, Sadece
Cins veya MiktarYönüyleVeresiye Ha-
linde Yasak Olduðu
143
Zafer Ahmed Et-Tehânevî’nin İ’lâü’s-Sünen Adlı Eserine Dair - 2
Journal of Faculty of Theology of Bozok University, Vol. 6, No. 6 (2014/6), p. 143
-Buðday ve Arpanýn Farklý Ýki Cins Olduðu
-Altýn ve Gümüþ Para Dýþýnda Malý Teslim
Almadan Önce Artýþýn Belirlenmesinin
Þart Olduðu
-Ýbn Hümâm’ýn Ýleri Sürdüðü Görüþlerine
ve Dostlarýn Bazý Þüphelerine Cevap
-Hayvanýn Et Karþýlýðýnda Satýþý
-Ýmam Þafiî’nin Said b. Müseyyeb’in Mür-
selini Delil Almasýna Taaccübleri Hak-
kýnda Ýbn Hazm ve Muhallâ’ya Haþiye
Yazana Cevap
-Hanefîlerin Said b. Müseyyeb’in Mürselini
Terk EtmesineÝbn Hazm’in Taaccübü
Hakkýnda Cevap
-Bazý Dostlarýn Hayvan Etinin Canlý Oldu-
ðuna Dair Görüþüne Cevap
-Yaþ Hurmanýn Kuru Hurma Karþýlýðýnda
Satýþý
-Hanefîlerin Zayýf Hadisin Kýyasa Tercihi
Görüþü ile Bazý Sahih Hadislerle Amelin
Terkedilmesi KonusununCem Yoluyla
Çözümü
-Muhaddislerin Usulüne Göre Yaþ Hurma-
nýn Kuru Hurma Karþýlýðýnda Satýþýný
Yasaklayan HadiseDair Söz
-Dâr-ý Harbde Müslüman ile Harbî arasýnda-
ki Riba
-Bazý Dostlarýn Tahavî Hakkýndaki Sözleri-
ne Cevap
-Ýbn Hazm’in “Köle Mül Edinir” Sözüne Ve-
rilen Cevap
-Ebû Hanife’nin “Dâr-ý Harbde Müslüman
ile Harbînin Arasýndaki Ribanýn Caiz
Olduðuna” Dair Görüþünü Dile Getiren
Ýbn Hazm’e Cevap
-Ýmam Muhammed’in Benî Nadr Kýssasýný
Delil Getirmesine Karþýlýk Verilen Cevap
-Ribe’n-Nesîe’nin Ýslam’da Helal Olmadýðý
-Bazý Büyüklerin Bankadan Faiz Alýp Sonra Ta-
saddukta Bulunmaya Fetva Vermesinin Delili
-Keþfu’l-Ðýtâ Adlý Eserin Müellifi Ebû Ýshak
El-Hindî’ye Cevap
-Hindistan’ýn HristiyanlarTarafýndan Ele
Geçirildikten Sonra Þu Zamanlarda
Dâr-ý Harb mi Yoksa Dâr-ý Ýslam mý Ol-
duðunun Deðerlendirmesi
-Hayvanýn Hayvanla Veresiye (Nesie) Su-
retiyle Satýþýnýn Yasak Olduðu
-Hayvanýn Hayvan Karþýlýðýnda Nesiesinin Caiz
Olduðu Hakkýnda Cumhurun Deliline Cevap
-Bir Þeyin Haram Olduðuna Ait Delilin
Onun Mübah Olduðuna Ait Delilden
Daha Tercihe Þayan Olduðu
-Hayvanýn Borç Alýnmasýnýn (Ýstikraz) Caiz Ol-
madýðý
-Haklar
-Hak Ýddia Etme(Ýstihkak) Hükümleri
-Müþterinin Satýcýya Vermiþ Olduðu Parasý-
ný Almak Üzere Dönmesi
-Ahmed b. Hanbel’in Rivayetinin Münker Ol-
duðunu Ýddia Eden Bazý Dostlara Cevap
-Satýcýnýn, Malýný Ýflas Eden Müþterinin Ya-
nýnda Bulmasý Hakkýnda Cumhurun De-
liline Cevap
-Kiþinin Ölen ya da Ýflas Eden Kimsenin Ya-
nýnda Malýný Bulmasý Hakkýndaki Riva-
yetin Deðerlendirmesi
-Konu Hakkýnda Ýbn Hazm’e Verilen Cevap
-Ýmam Þafiî’nin Konu Hakkýndaki Deliline
Cevap
-Ýbn Hazm’aVerilen Cevap
-Þer’îBir Ýzin ve Yetki Olmaksýzýn Baþka-
sýnýn Hakkýnda Tasarruf Yapan Kiþinin
(Fuzulî) Satýþý
SELEM AKDÝ-Selem Akdinin Þartlarý
-Ýbrahim b. Beþþâr Er-Remâdî
-Hayvanda Selem Akdinin Yasak Olduðu
-Selem Akdinde Önceden Ödenen
Paranýn(Re’su’l-mal) Kabzýnýn Þart Ko-
þulduðu
-Var Olup Olmadýðý Bilinmeyen (Garar) ve Ben-
zeri Bir Durumda Selemin Yasak Olduðu
-Ýbn Hazm’aKonu Hakkýnda Verilen Cevap
-Miktarý Belli Hurma veya Ekinde Selem
Yusuf Akgül
144
Bozok Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 6, 6 (2014/6), s. 144
Akdinin Caiz Olmadýðý
-Selem Akdinin Baþka Bir Hale Dönüþme-
yeceði
-Selem Akdinde Satýþý Bozmanýn (Ýkâle)
Caiz Olduðu
-Köpek Satýþýnýn Caiz Olduðu
-Köpek Satýþýnýn Yasak Edildiði
-Müzayedeli Satýþ
-Altýn, Gümüþ veya Baþka Nakit Para-
larýn Kendi Cinsi veya Baþka Cinsle
Mübadele Edilmesi (Sarf) ve Ölçerek
Satýþ(Murâtale)
-”Ribâ (Fazlalýkta Deðil), Ancak Veresiyede
Caridir” Hadisinin Yorumu
-Ýbn Abbas’ýn Cumhurun Görüþüne Döndü-
ðünün Sabit Oluþu
-Ticaret Ribasýnýn Mübah Olduðunu Ýfade
Eden Ebû Ýshak El-Hindî’ye Reddiye
-Alýþ-Veriþ Bölümüne Ek
-Malýn Müþterinin Baþka Yolla Deðil Kabzý
Suretiyle Tazmin Edildiði Hakkýnda
-Mal Kabz Olduktan Sonra Oluþan Zayiatýn
Müþterinin Üzerinde Kalacaðý
-Ýki Sa’ Ölçeðini Geçmedikçe Yemeðin Satý-
þýnýn Yasak Olduðu Hakkýnda Son Söz
-Müþterinin Yerini Bildiði Durumda Kaçak
Köle ve Devenin Satýþýnýn Caiz Olduðu
-Ýbn Hazm’in “Mutlak Olarak Kaçak Köle-
nin Satýþýnda Garar Yoktur” Sözündeki
Tuhaflýk
-Fasid Satýþýn Malýn Kabzý Durumunda
Mülkiyet Ýfade Ettiði
-Alýþ-Veriþ, Ýcare ve Benzeri Durumlarda
Örfe Ýtibar Etme
-Þýrayý Ýçki Yapan Kimseye Satýþýn Mekruh
Olduðu
-Malýnýn Çoðu Faizden Olan veya Baþka
Türlü Haram Yoldan Elde Edilmiþ Kim-
seyle Alýþ Veriþin Mekruh Olduðu
21. KEFALET BÖLÜMÜ-Cana (Nefse) Kefil Olma
-Konu Hakkýnda Ýbn Hazm’aCevap
-Ýsrâil Adýndaki RaviyiZayýf Kabul Eden Ýbn
Hazm’a Cevap
-Canave Mala Kefaletin Sahih Olduðunun
Kur’an’dan Delili
-CanaKefalet Üzerine Olan Borcu Ödemeyi
Vacip Görenlerin Deliline Cevap
-Kefalet ile Havale Arasýndaki Fark
-Ölen Bir Kimseye Kefalet
-Kendisine Kefil Olunanýn (Mekfulun Anh)
Kefalet Sözüyle Deðil Borcun Ödenme-
siyle Borçtan Kurtulduðu (Ýbra)
-Kefalet Bölümünün Sonu
-Miktarý Belli Olmayan Hakka Kefilliðin Sa-
hih Olduðu
-Kefilin Ýþin Tazmini Ýçin Asile Rücu Etmesi
-Borç, Selem ve Alýþ-Veriþte Kefaletin Caiz
Olduðu
-Buharî’nin Muallak Olarak Naklettiði Ha-
disi Eleþtiren Ýbn Hazm’aCevap
22. HAVALE BÖLÜMÜ-(Borcunu Ödeyemeyen Kiþiden Borcunu
Almak Ýçin) Zengine Havale Edildiðinde
Bunu Kabul Etmesi
-Hadiste “Yardýmcý Olsun, Destekçi Olsun”
Ýfadesindeki Emrin Tavsiye(Nedb) An-
lamýnda Olduðu
-Ýbn Sirin ve Hasan’ýn Kefaletin Hava-
le ile Ayný Olduðuna Dair Sözüne Ýbn
Hazm’in Garib Yorumu
-Borç Kendisine Havale Edilen Kimse Ýflas
Ettiðinde veya Öldüðünde Borcun Ha-
vale Eden Borçluya Geri Dönmesi
-Halîd b. Câfer
-Konu Hakkýnda Ýbn Hazm’aCevap
-Þartlý Poliçenin (Süftece) Mekruh Olduðu,
Þartsýz Olarak ise Caiz Olduðu
-Menfaat Saðlayan Her Tüketim Ödüncü-
nün (Karz) Faiz Olduðu
-Yahya b. Ebi Kesir’in Sadece Sika Raviden
Rivayette Bulunduðu
-Þartsýz Karz Yoluyla Borca Eklenen Fazla-
lýðýn Caiz Olduðuna Dair Ýbn Hazm’in
145
Zafer Ahmed Et-Tehânevî’nin İ’lâü’s-Sünen Adlı Eserine Dair - 2
Journal of Faculty of Theology of Bozok University, Vol. 6, No. 6 (2014/6), p. 145
Delillerine Cevap
-Karz Yoluyla Borcun Geciktirilmesinin Ol-
mayacaðý
-Baþlangýçta Karzýn Sadaka Olduðuna Delil
-Münzirî’nin Terðîb’indeki Yanýlgýsýna (Veh-
mine) Ýþaret
-Konu Hakkýnda Ýbn Hazm’aVerilen Cevap
-Borç ve Benzerlerinin Yazýlmasý ve Onlar
Ýçin Þahit Tutma Emrinin Vücub Deðil
Tavsiye(Nedb)Niteliðinde Olduðu, Bu
Konuda Ýbn Hazm’in Deliline Cevap
-Emsali Bulunmayan Hayvan ve Sayýlan
Þeyleri Baþkasýna Borç Vermenin (Karz)
Caiz Olmadýðý
-Adetve Tartý Olarak Ekmeði Borç
Vermenin(Karz) Hükmüne Dair Deðer-
lendirme
-Ertelenmiþ(Müeccel) Borcun Kalanýnýn
Bir Miktarýný Düþürmek Þartýyla Peþin
Ödenmesinin Caiz Olmadýðý
-Her Ertelenmiþ Borcun Ýster Kiþinin Lehi-
ne Ýsterse Aleyhine Olsun Ölümle Hazýr
Hale Geleceði
BUYU’ BÖLÜMÜNÜN SONUKEÞFU’D-DÜCÂ AN VECHÝ’R-RÝBÂ
ADLI RÝSALE-Hanefîlere Göre Nassa Ziyadenin Manasý
-Keþfu’d-Dücâ Adlý Risale Hakkýnda Önde
Gelen Âlimlerin Takrizi
***15. CÜZ KONU FÝHRÝSTÝ
23. KAZÂ BÖLÜMÜ
-Kazânýn Keyfiyeti ve Hakkýnda Nass Olma-
yan Bir Þeyde Reyle Hüküm Vermenin
Caizliði
-Kazânýn Kitap, Sünnet ve Ýcma ile Meþruiyeti
-Ýbn Hazm’ýn Ayetlerle Delil Getirirken Ký-
yasla Hüküm Vermenin Helal Olmadýðý-
na Dair Görüþüne Cevap
-Ýbn Hazm’ýn Resulullah ve Ashabýnýn Asla
Rey ile Hüküm Vermediklerine Dair Sö-
züne Cevap
-Kýyasýn Ýspatý ve Sahabenin Re’y ile Hü-
küm Vermesi
-Hazreti Ali ile Ehl-i Cemel ve Hazreti Ali ile
Muaviye Arasýndaki Savaþýn Ýctihattan
Kaynaklandýðýna Dair Bölüm
-Resûlullah Sallallahu Aleyhi ve Sellemin Ba-
zen Re’yle Amel Ettiðinde Þüphe Yoktur
-Sahabenin Nebi Sallallahu Aleyhi ve Sellem
Zamanýnda ve Sonrasýnda Ýçtihadý
-Ýbn Hazm’ýn Hz. Peygamber’in(s.a.v.) Bi-
zim Ýçin Açýklama Yapmaktan Asla Ka-
çýnmadýðý Onun Muradýnýn ve Endiþesi-
nin Re’ye ve Zanna Dayanmak Olduðuna
Dair Görüþüne Cevap
-Resulün Kelâmýnýn Anlaþýlmasý Ýçin Saha-
benin Görüþlerine Müracaat Etmek Ge-
rekir, Çünkü Onlar Peygamberin Mura-
dýný Ýnsanlar Ýçerisinde En Ýyi Bilenlerdir
-Re’yin Mezmum (Yerilen) ve Mahmud
(Övülen) Diye Ýkiye Ayrýlmasý
-Ebû Hanife’nin Hadise/Esere Tabi Olmasý,
Re’yden Uzak Olmasý
-Allah’ýn: “Biz, Kitapta Hiçbir Þeyi Eksik
Býrakmadýk” (En’am 6/38) Kelamýný
Delil Getirerek Kýyasý Ýnkâr Edenlere
Cevap
-Kýyasý Ýnkâr Eden Ýlk Kiþi Ýbrahim En-
Nazzam’dýr
-Hafýz Ýbn Hacer’in; “Kýyasýn Ýnkârý Ýbn
Mesud’tan Sabittir” Diyen Kiþi Karþý-
sýnda Susmasýna Verilen Cevap
-Ýbn Hazm’ýn Kýyasý,ÝnkâraGerekçe Olarak
Onun Zann-ý Galible Hüküm Vermek
Olduðunuve Bu Zannýn da (Bir Kýymet
Ýfade Etmediðini ve Bunun Ona Söyle-
mediði Bir Þeyi Ýsnad Etmek Anlamýna
Geldiðini) Sözün En Yalaný Olduðuna
Dair Görüþüne Cevap
-Ýbn Hazm’ýn Söz Oyunlarýyla Çarpýtmasýna
(Tahrifine) ve Aldatmasýna (Taðririne)
Karþý Uyarý
Yusuf Akgül
146
Bozok Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 6, 6 (2014/6), s. 146
-Ýbn Hazm’ýn Kýyasýn Nefyi Konusundaki
GörüþününReddi
-Ýbn Hazm’ýn Kýyasýn Delil Oluþuyla Ýlgili
Ýcmaý Ýnkârýna Cevap
-Usulcülere Göre Ýcmanýn Anlamý
-Ahmed b. Hanbel’in “Kim Ýcma Ýddiasýnda
Bulunursa Yalan Söylemiþtir” Sözünün
Açýklamasý
-Ýbn Hazm’ýn Ýstishabu’l-Hal’de Ýcma Oldu-
ðu Ýddiasýna Cevap
-Ebu Hanife’nin, Ýçtihatlarýný Þura Usulü ile
Tesbiti, Diðer Ýmamlar Gibi Tek Baþýna
Hareket Etmemesi
Ýmam-ý Azam Ebû Hanife’nin Diðer Ýmam-
lara Karþý Üstün Özellikleri, Nitelikleri
(Meziyeti)
-Ýbn Hazm’ýn; “Re’yle Ýçtihadýn Ehl-i Ýlme
Danýþma Olduðu” Sözüne Karþý Verilen
Cevap
-Ýbn Hazm’ýn; “Fukaha, Muaz Hadisi Ko-
nusunda Ayrýlýða Düþtüler” Sözünün
Reddi
-Yine Onun (Ýbn Hazm’ýn); “Re’yle Ýçtihad
EtmekKesintisiz Þekilde Çalýþmaktýr,
Çaba Göstermektir” Sözünün Cevabý
-Yine Onun; “Reyle Ýçtihaddan Maksadýn
Din Ýþlerinde Deðil Dünya Ýþlerinde Ol-
masýdýr” Sözünün Reddi
-Ýbn Hazm’ýn “Hz. Ömer’in Ebû Musa’ya
Yazdýðý Söylenen Mektubun Uydurma
Olduðu” Konusundaki Görüþüne Cevap
-Ýbn Hazm’ýn “Bu Mektupta Kendilerinin
Hz. Ömer’e Muhalefet Ettiði Hususlar
Var” Þeklindeki Sözüne Cevap
-Ýbn Hazm’ýn “Ashab-ý Kýyas’ýn Kýyaslarýn-
da Ýhtilafa Düþtüklerine” Dair Sözüne
Cevap
-Ýbn Hazm’ýn Muaz Hadisinin Ýsnadýna Yö-
nelik Eleþtirisine (Ta’nýna) Cevap
-Kadý’nýn Yargýlamasýnýn Taksimi
-BayanýnYargýçlýk Yapmasý ve YöneticiOl-
masýnýn Caizliði Konusunda Hanefîlerin
Delili
-Taklitle Hüküm(Kazâ)ve Fetva (Ýftâ)Veri-
lebileceðiyle Ýlgili Deliller
-Taklide Dair “Sünnetime ve Raþid Halifele-
rin -Sünnetine Sýmsýký Sarýlýn” Hadisini
Delil Getirenlere Karþý Ýtiraz Eden Ýbn
Hazm’eVerilen Cevap
-Ehli Olmayan Kimseyi, Yargýdan(Kazâ)
Sakýndýrma(Terhib)
-Kendisine Zarar Verecek Þekilde Baþkasýna Fay-
dalý Olmaya Çalýþmanýn Gerekli Olmadýðý
-Kadýlýk ÝstemeninMekruh Olduðuve Kiþi-
nin Kendi Talebi Olmadan Yapýlan Mü-
dahelenin Caizliði
-Yöneticilik(Velayet) Talebini Yasaklayýcý
Hadislerile OnuTeþvik EdiciNitelikteki
Hadislerin Arasýný Cem’in Þekli
-Kiþinin Onu Tanýmayanlara Kendi Üstün-
lüðünden (Özelliklerinden) Bahsetme-
sinin Caizliði
-Zalim Sultandan Kadýlýk Görevi Almanýn
Doðru Olduðu
-Hz. Ali’nin Halifelik Döneminde Hak Üzere
Olduðu, Cemel ve Sýffîn Savaþýnda Ona
Muhalefet Edenlerin Ýçtihat Hatasý Ýçin-
de Olduðu
-Cemel Savaþýnda Hakkýn Hz. Ali’nin (R.A.)
Tarafýnda Olduðu
-Kâfir Kimseden Yargý (Kaza) ve Ýdarecilik
Görevi Alma
-Kadý’nýnMescidde Hüküm Vermesinin Caiz
Olduðu
-Mescidde Yargý Ýþini Yapmanýn Faydalý Ol-
duðu
-Devlet Baþkaný (Ýmam) veya Valinin Hal-
kýn Ýhtiyaçlarýndan Uzak Durmasý
-Rüþvet
-Þevkânî’nin Haksýzlýðý Kendisinden ve Ma-
lýndan Uzaklaþtýrmak Ýçin Rüþvet Ver-
menin Caiz Olduðunu Söyleyen Cum-
hur Ulemaya Karþý Ýleri Sürdüðü Görüþe
Cevap
-Rüþveti Lügat ve Dinî Terim AnlamýYö-
nüyle Ýnceleme
147
Zafer Ahmed Et-Tehânevî’nin İ’lâü’s-Sünen Adlı Eserine Dair - 2
Journal of Faculty of Theology of Bozok University, Vol. 6, No. 6 (2014/6), p. 147
-Kadýlýk Görevinde ve Diðerlerinde Çalýþan-
lara Verilen Hediyeler
-Devlet Baþkanlarýna Verilen Hediyeler
-Ebu Süfyan’ýn Altýn Suyuyla Tartýlmaya
Deðer Sözü
-Hz. Peygamber’in (s.a.v.) Hediye Konu-
sunda Ümmetten Farklý Olan Durumu
-Kadý’nýn Hasta Ziyareti ve Cenazeye Katýl-
masý
-Kadýve Diðer Çalýþanlarýn Geçimi
-Hz. Ebû Bekir ve Hz. Ömer’in Ýdarecilikten
Aldýklarý Maaþý Kendisine Kullanmama-
ya Özen Göstermeleri
-Ýçerisinde Þüphe Duyduðu Hediyenin
Hükmü
-Ýstemeden Kendisine Bir Þey Verilen Kim-
senin Onu Kabul Etmesi Gerekmediði
-Kabul Etmesi Gerekir Diyen Ýbn Hazm’a
Cevap
-”Üç Þey Reddedilmez…” Hadisinin Delil
Olmasý
-Mesele Hakkýnda Deðerlendirme ve Hz.
Ömer’in (r.a.) Hadisinin Vücub Deðil
Nedb Anlamý Taþýdýðýna Ýcma Edildiði
-Ýbn Hazm’in “Ýster Helal Ýster Haram Ýster
Ýkisine Benzesin Ýsterse de Hediye Eden
Ýyi veya Zalim Olsun Hediyeyi Kabul Et-
menin Gerekli (Farz) Olduðu Sözüne
Cevap
-Seleme b. Fadl El-Ebraþ’ýn Biyografisi
-Ahmed b. Halid el-Hýmsî’nin Biyografisi
-Kadý ve Valinin Ticaret Yapmasýnýn Hükmü
-Ýki Davalýnýn Karþýlanmasýnda Eþit Davranma
-Ýki Davalýya Bakýþýnda ve Diðer Davranýþla-
rýnda Eþit Tutma
-Hz. Ömer ile Ubey b. Ka’b’ýn Aralarýnda-
ki Davada Hüküm Vermesi Ýçin Zeyd b.
Sabit’e Baþvurmasý
-Hz. Ali’nin Bir Yahudiyi Kadý Þureyh’e Mu-
hakeme Etmesi
-Kadý’nýn Kadý’ya Mektubu (Yazýþmasý)
-Allah’ýn Hakkýna Ait Hadler Dýþýnda
Kadý’nýn Kendi Bilgisine Göre Hüküm
Vermesi
-Te’vil ve Tahsis Arasýndaki Fark
-Hadlerle Ýlgili Meslede Kadý’nýn Kendi Bil-
gisine Göre Hüküm Vermekten Kaçýn-
masý
-Gaib Hakkýnda Hüküm Vermekten Çekinme
-Kadý’nýn Akidler ve Fesihler Hakkýnda Gizli
veya Açýk Olarak Hükmü Tenfiz Etmesi
-Ehl-i Zimmet Arasýnda Hüküm Verme
-Öfkeli Halde Hüküm Verme
-Kadý’larýn Adabýyla Ýlgili Diðer Konular
-Hz. Peygamber’in (s.a.v.) Verilen Hüküm-
lerde Ýçtihadý
-Ýcmayý Benimseyenin Ayný Þekilde Mücte-
hidi Taklid Edenin Allah Resulüne Uy-
muþ Olacaðý
-HâkiminDavalýyý Bilhassa Þüpheli Durum-
larda Sulha Davet Etmesinin Müsteha-
pOlduðu
-Sulh Meselesinde Ebû Hanife’ye Karþý Ýbn
Hazm’in Ýleri Sürdüðü Görüþe Cevap
-Kadý’nýn Tek Baþýna Mahkeme Meclisinde
Oturmayacaðý
-Kadý’nýn Âlimlerle Müþavereyi Terketmeyeceði
-Hz. Peygamber’in (s.a.v.) Ýstiþare Etmesi
ve Ýlgili Hususlarýn Deðerlendirmesi
-Müctehidin Kendisinden Daha Fakih Kim-
senin Görüþünü Almasýnýn Caiz Olduðu
-Kadý’nýn Hüküm Verdikten Sonra Ýçtihadý
Deðiþtiðinde ya da Ýçtihadý Önceki Hükmü
Bozmayan Bir Ýçtihada Aykýrý Olduðunda
-Kadý’nýn Kitap, Sünnet ve Ýcmaya Aykýrý
Düþen Hükmünün Geçersiz Olduðu
-Kadý’nýnÖnceden Verilen Hükümlere Uy-
masý Gerekmediði
-Hâkimin Bir Tercümanýnýn Olabileceði
-Tercüman Meselesinde Buhârî’nin Bazý Ýn-
sanlar Sözünden Kasdettiði Anlam
-Hafýz Ýbn Hacer’in Bazý Ýnsanlar Sözünden
Þafiî Deðil Muhammed b. Hasan’ýn Kas-
tedildiði Hükmüne Þaþýrmasý
Yusuf Akgül
148
Bozok Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 6, 6 (2014/6), s. 148
-Buhârî’nin Ebû Hanife ve Talebelerinden
Rivayette Bulunmamasýnýn Onlara Bir
Zarar Vermediði
24.ÞAHÝTLÝKLER (ÞEHÂDÂT) BÖLÜ-
MÜ
-Þahitliðin Yapýlmasýný Teþvik Etme, Þahit-
liðin Gizlenmemesi
-Þahitliðin Yapýlmasý (Tahammül) ve Eda-
sýnýn Hükmü
-Þahidin Ücret Almasýnýn Hükmü
-Yalancý Þahitlik
-Hadle Ýlgili Þehadeti Gizlemenin Fazileti
-Þahitliði Kabul Etmemeyi Telkin
-“Þahitlere Ýkram Ediniz” Hadisi
-Kadý’nýn Tanýmadýðý Þahitler Hakkýnda
Sorgusu
-Kadý’nýn Fasýðýn Þahitliðiyle Karar Verme-
sinin Hükmü
-Kadýnlarýn Þahitliði
-Ýbn Hazm’in Kadýnlarýn Hadlerle Ýlgili Ce-
maatle ya da Ferdî Olarak Þahitliðinin
Caiz Olduðu Görüþüne Cevap
-Görme Engellilerin Þahitliði
-Abdurrahman b. Simâ’nýn Biyografisi
-Kölenin Þahitliði
-Bir Kere Fasýklýk Suçuyla Ýtham Edildiði
Ýçin Þahitliði Reddedilen Kimsenin Þa-
hitliðinin Kabul Edilmeyeceði
-Eðer Kâfirin Ýnkârý, Çocucuðun Küçük Ol-
duðu, Kölenin Hür Olmadýðý Ýçin Þahit-
liði Reddedilmiþ ise KâfirinMüslüman
Olmasý, Çocuðun Buluða Ermesi ve Kö-
lenin Hür Olmasý Durumunda Þahitlik-
lerinin Kabul Edilip Tekrar Alýnacaðý
-Ýbn Hazm’in Cumhur Ulemaya Konu Hak-
kýndaki Eleþtirisine Cevap
-Mücahid’in “…Erkeklerinizden…” (Bakara
2/282) Ayetini “Hürler” Olarak Tefsir
Etmesini Eleþtiren Ýbn Hazm’aCevap
-Ýftira (Kazf) Suçuyla Cezalandýrýlan Kim-
senin Þahitliði
-Hadisin Ýlk Ravisi Tek Kiþi Olduðunda
Mutlak ile Mukayyed Olmasý Arasýnda
Tezatlýk Olmadýðý
-Hafýz’ýn Atâ El-Horasânî’nin Hadisi Hak-
kýndaki Sözüne Cevap
-Konu Hakkýnda Ali b. Ebi Talha-Ýbn Ab-
basTarikiyle Gelen Rivayetin Cerh Edil-
mesi, Atâ El-Horasânî ile Bu Rivayetin
Arasýný Cem’ Yoluyla Açýklama
-Abd b. Humeyd’in Naklettiði Mekhul’den
Rivayet Edilen Habere Göre Ýftira Ede-
nin Tövbe Etse de Þahitliðinin Kabul
Edilmeyeceði
-Konu Hakkýnda Sözün Özü
-Çocuklarýn Þahitliði
-Fýskve Töhmet Bulunan Þahitliðin Kabul
Edilmemesi
-Þureyh Hadisinin Sahih Olduðu, Ýbn
Hazm’in Hadis Hakkýndaki Eleþtirisine
Cevap
-Ýbn Hazm’in Hz. Aiþe’nin (r.a.) Hiyanet
Eden Kadýn ve Erkeðin Þahitliðinin Caiz
Olmadýðýna Dair Hadisinin Onlarýn Le-
hine Deðil Aleyhine Olduðunu Söyleme-
si Üzerine Verilen Cevap
-Hz. Ömer’den (r.a.) Rivayet Edilen Baba-
nýn Oðluna Þahitliðinin Kabul Edildiðiy-
le Ýlgili Hadisin En Güvenilir Olduðunu
Söyleyen Ýbn Hazm’aVerilen Cevap ve
Onun Senedinde Hadis Uydurmakla
Suçlanan Ravisi Bulunan Rivayeti Delil
Almasý
-Fedek Meselesinde Yalanlanmýþ, Zayýf Bir
Haberi Delil Getiren Ýbn Hazm’aVerilen
Cevap
-Hz. Ebû Bekir’in (r.a.) Hz. Peygamber’in
(s.a.v.) Kýzý Fatýma’yýRazý Oluncaya
Dek Memnun Etmeye Çalýþtýðý
-Hz. Ali’nin Zýrhýný Yahudi Birinin Yanýnda
Bulmasýyla Ýlgili Þurayh’e Mahkeme Ýçin
Baþvurduðu Kýssasý
-Hiç Kimsenin Kendisi Lehine Ýddia Ettiði
Bir Þeyde Tasdik Edici Olamayacaðý
-Davalýnýn Ýki Çeþit Olduðu
149
Zafer Ahmed Et-Tehânevî’nin İ’lâü’s-Sünen Adlı Eserine Dair - 2
Journal of Faculty of Theology of Bozok University, Vol. 6, No. 6 (2014/6), p. 149
- Hanýmýnýn Zinasýna Üç Kiþiyle Þahitlik
Eden Kocanýn Þehadetinin Davalý Ko-
numda Olduðu Ýçin Reddedilebileceði
Zannýna Cevap
-Düþmanýn Þahitliði Hakkýnda Hanefî Mez-
hebinin Görüþünü Deðerlendirme
-Ýbn Hazm’in Þahidin Adil Olma Özelliðinin
Þart Koþulmasý Konusunda Cumhura
Yaptýðý Ýtirazýna Cevap
-Þahidin Adil Olma Özelliðinin Bulunmasýy-
la Ýlgili Delil
-Sünnetsiz Kimsenin Þahitliði ve Ýmameti
-Ebû Yusuf’un Þahidin Adalet Vasfý ile Ýlgili
Görüþü
-Ýþlerinde Adaletli Davranan Heva Ehlinin
Þahitliðinin Kabul Edileceðine Delil
-Þerik’in Ebû Yusuf’un Þahitliðini Kabul Et-
memesine Cevap
-Ehl-i Hevanýn Þahitliðini Mutlak Olarak
Reddedenlerin Deliline Cevap
-Müzik ve Çalgý Aletleri Dinlemenin Hükmü
-Satranç Oynamanýn Haram Olduðu, Yalnýz
Arasýra ve Kumar Olmadýkça Oynandý-
ðýnda Kiþinin Adalet Vasfýný Düþürme-
diði
-Zimmîlerin Þahitliði
-Nice Doðru Sözü Yanlýþ Anlamadan Dolayý
Eleþtiren Kimselerin Olduðu
-Mâide Suresinde Neshedilen Bir Þeyin Ol-
madýðýna Dair Bazý Haberlerin Yorumu
-Mucâlid b. Said
-Bir Dindar Topluluðun Diðer Ýnkârcý Top-
luluða Þahitliðini Kabul Edenin Ýleri
Sürdüðü Delile Cevap
-Bu Konuda Ýbnu’l-Hümâm’ýn Bahsine Ce-
vap
-Hadým Kimsenin Þahitliði
-Veled-i Zinanýn Þahitliði
-Erkeklerin Kadýnlarýn Avret Yerleriyle Ýlgili
Bilgisi Olmadýðý Konuda Bir Kadýnýn Þa-
hitliðinin Kabul Edildiði
-Sütanneliði Hükmünün Ýki Erkek ya da Bir
Erkek, Ýki Kadýnla Sabit Olduðu
-Bedevînin Þehirliye Þahitliði
-Saklananýn Þahitliði, Yazý (Hat) Üzerine
Þahitlik
-Kadýnýn Tezkiyesinin Caiz Olduðu
-Þahitlik Üzerine Þahitlik
-Þahitlikten Rücu
-Þahidin Þahitlikten Rücu Edebileceði Hük-
münün Aksini Söyleyen Ýbn Hazm’a Cevap
-Nesep Gibi Ýþiterek Bilinen Haberlerden
Öðrenilenlere Göre Þahitlik
-Hakem Tayin Etme (Tahkim)
-Kýsas ve Hadlerde Tahkimin Caiz Olmadýðý
-Devlet Baþkanýnýn Kendisi Ýçin Hakem Ta-
yin Edemediði
-Borçlu ve Bozgunculukla Ýtham Edilen Di-
ðer Kimselerin Hapsedilmesi
-Hapsetme ve Hapis Cezasýný Kabul Etme-
yen Ýbn Hazm’aCevap
-Zahirîlerin Birçok Hadisi Kendi Reylerine
Göre Kabul Etmemeleri
-Kadý’nýn Þahitliklerinde Þüphe Duyduðu
Kimseleri Tefrik Etmesi
-Ýmam Þafiî’nin Annesinin(r.a.) Ýnce Anla-
yýþ ve Yüksek Zekâsý
-Baðdatlý Bir Kýzýn Ýnce Anlayýþý
-Hz. Dâvud(a.s.) ve Hz. Süleyman’ýn (a.s.)
Muhtelif Hükümlerdeki Ýhtilafý
-Hakikatin Ýzharý Ýçin Hile Yapmanýn Caiz
Olduðu
-Þahitlerin Þahitliði Hükümsüz Kýlmalarýn-
da Ýhtilafý
-Kudame’nin Kýssasýnda Ýçkinin Kusturu-
larak Haddin Yerine Getirilmesine Dair
Kimsenin Bir Delilinin Olmadýðý
-Bir Þahidin Bin, Diðerinin ise Bin Üç Yüz
Diye Þahitlik Etmesi
25. VEKÂLET BÖLÜMÜ-Alýþ-Veriþ, Nikâh ve Diðer Konularda
Vekâlet
-Bize Göre Çoðu Hanefîlerce de Vakýdî’nin
Rivayet Yönüyle Zayýf Olmadýðý
-Husumet Konusunda Vekâlet
Yusuf Akgül
150
Bozok Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 6, 6 (2014/6), s. 150
-Koca Tarafýndan Nikâh Akdinde Vekil Ta-
yin Etme
-Allah Resulü’nün (s.a.v.) Ýhramlýyken
Meymûne ile Evlenmesi
-Sarf Konusunda Vekâlet, Vekilin Yaptýðý
Fasid Bir Satýþýn Ýadesi Gerektiði
-Vekilin Müvekkilin Elçisini Tasdik Etmesi
-Vekilin Sadece Hâkimin Huzurunda Mü-
vekkilini Ýkrar Etmesinin Sahih Olduðu
-Halkýn Medreselerin Sorumlularýna Hibe
Vermesinin Hükmü
-Sadakanýn Korunmasý ve Verilmesinde Ve-
kil Edinme, Vekilin Tasadduk Etmesinin
Caiz Olduðu
-ErkeðinHanýmý ve Babasýnýn Ýzni Olmadan
Zekât ve Sadakai Fýtrý Vermesinin Caiz
Olduðu
-Ramazan Bayramýndan Önce Sadaka-i Fýtrý
Vermenin Caiz Olduðuna Delil
-Müvekkilin Vekiline,Þu Þeyi Filana Ver
veya Hakkýný Öde, FazlasýnýVer, Dedi-
ðindeFazlasýný Örfe Göre Götürmesi
-Kiþinin Koyunu Bir Dinara Satýn Almak
Üzere Edindiði Vekilin, Onunla Ýki Ko-
yun Almasý
-BelirlenmiþÜcret Mukabilinde Vekil Edinme
-Müslümanýn Dar-ý Harb veya Dar-ý Ýs-
lam’daki Bir Harbîyi Vekil Kýlmasýnýn
Caiz Olduðu
-Karz Yoluyla Borç Ýsteme Konusunda Vekil
Edinme
-Mali Ýbadetler Konusunda Mutlak Olarak
Vekâletin Caiz Olduðu
-VekâletinBaðlanmasýnýn Caiz Olduðu
-Allah’ýn Mu’tede Müslümanlara Fethi Mü-
yesser Kýlmasýný Deðerlendirme
-Müslümanýn Zimmîyi Ýçki Satýþýnda Vekil
Kýlmasýnýn Caiz Olduðu
-Müvekkilin Kendisi Vekil Edindiði Þey-
de Tasarrufta Bulunduðu Takdirde
Vekilinin Bilgisi Olsun veya Olmasýn
Vekâletinin Geçersiz Olduðu
-Sultanýn Beytü’l-mâl ve Benzeri Üzerinde-
ki Edindiði Vekilinin Ölümüyle Ýliþkisi-
nin Kesilmeyeceði
26. DAVA BÖLÜMÜ-Delilin (Beyyine) Ýddia Edene (Müddeî),
Yeminin Ýnkâr Edene Ait Olduðu, Ýddia
Edene Yemin Talep Edilmeyeceði
-Ýbn Kayyim’in Ýbn Hazm Hakkýnda Fakih
Olmadýðýna Dair Þahitliði
-Ýbn Kayyim’in Bir Hatasýna Ýþaret
-Þahit ve Yeminle Hüküm Vermeyi Kabul
Etmeme
-BeyyineninÞahitlere Mahsus Olduðunu
Ýfade Eden Ýbn Kayyim’e Cevap
-”Ya Senin Ýki Þahidin ya da Onun Yemini”
Ýfadesinde Genel Anlamda Yeminle Be-
raber Bir Þahidin Kýlýndýðýný Ýleri Süren
Hafýz Ýbn Hacer’e Cevap
-Bir Yemin ve Þahide Dayanarak Hüküm
Vermeye Dair Hadisin Telakki Bil-Kabul
Olmadýðý, Muhaddislerden Bir Grubun
Onu Münker Saydýðý
-Müslim’in Rivayet Ettiði Ýbn Abbas’ýn Ha-
disini Ýbn Main’inMuallel Görmesi ve
Mahfuz Hadis Olmadýðýný Söylemesi
-Buhârî’nin Bir Þahide ve Yemine Dayana-
rak Hüküm Vermeye Dair Hadisi Uygu-
lamamasý
-Ebû Hatim’in Umûm-ý Belvâda Haberi Va-
hidin Kabul Edilmemesi Konusunda Ebû
Hanifeile Hem Fikir Olmasý
-Bazýlarýnýn Ebû Hatim’in Ebû Hüreyre ve
Zeyd b. Sabit’in Rivayet Ettiði Hadisi
Sahih Zannettiðine Dair Verilen Cevap
-Müslim’in Sahih’indeRivayet Ettiði Ýbn Ab-
bas Hadisi Hakkýnda Detaylý Açýklama
-Sema’ Yoluyla Aldýðý Belli Olmayýp Ya Ho-
casýyla Görüþmek Suretiyle ya da Yaþa-
dýðý Devirdeki Bir Raviden Hadisi Tedlis
Yaparak Aldýðý Belirtilmemiþ Kimsenin
Hükmü
-Ebû Hüreyre’nin Hadisi Hakkýnda Geniþ
Açýklama
-Sa’d’ýn Kitabýnda Bulunan Hadise Dair
151
Zafer Ahmed Et-Tehânevî’nin İ’lâü’s-Sünen Adlı Eserine Dair - 2
Journal of Faculty of Theology of Bozok University, Vol. 6, No. 6 (2014/6), p. 151
Açýklama
-Sahih Olduðu Emin Olunduktan Sonra Þa-
hide ve Yemine Dayanarak Hüküm Ver-
meye Dair Hadisler Hakkýnda Cevap
-Bir Þahidle Bir Kýsým Güvence(Eman) Hü-
kümleri Hakkýnda Karar Vermenin Caiz
Olduðu
-Bir Þahide ve Yemine Dayanarak Hüküm
Vermeye Dair Hadisin, Hak Ýddiasýna
(Davaya) Gitmeden Sulha Ait Bir Se-
bep Kýlma ya da Belli Bir Kiþinin Özel
Hakkýnýn Geçersizliði Konusuyla Ýlgili
Olmadýðý
-Ömer b. Þuayb’in Konu Hakkýndaki Hikâye
Edilen Söze ve Rivayetine Verilen Cevap
-Muvaffak b. Kudame’nin Ýmam Muhammed
b. Hasan’ý Hatalý Gördüðü Hususa Cevap
-Ýbn Þibrime’nin Ebû’z-Zinad’a Ayet-i Ke-
rime ile Delil Getirmesi ve Ayetin Delil
Olarak Alýnmasýný Deðerlendirmesi
-Hafýz’ýn Fethu’l-Bârî’de Ýbn Þibrime’nin
Getirdiði Deliline Verdiði Cevabý
-Kitab’a Ziyadenin Anlamý Hakkýnda Deðer-
lendirme
-Hafýz’ýn HanefîlerinBirçok Meselede Nassa
Ziyade Yaptýklarýna Dair Görüþüne Veri-
len Cevap
-Bir Þahid ve Yeminle Hüküm Vermeye Dair
Hadisin Meþhur Olduðunu Ýddia Eden
Hafýz’a Verilen Cevap
-Konuyla Ýlgili Cabir’in Hadisi Hakkýnda
Açýklama
-Konu Hakkýnda Yirmi Civarýnda Sahabe-
nin Rivayeti Olduðunu Söyleyen Hafýz’a
Cevap
-Hafýz’ýn Hadisin Nesh Olduðu Ýddiasýnýn
Kabul Edilmediðine Dair Sözüne Verilen
Cevap
-Ýmam Þafiî’nin(r.a.) Bir Þahid ve Yeminle
Hüküm Vermenin Kur’an Nassýna Mu-
halif Olmadýðý Hakkýndaki Sözüne Cevap
-Hafýz’ýn “Hanefîlerin Mefhum-ý Aded Ye-
rine Sözün Çaðrýþtýrdýðý Anlam (Mef-
hum) ile Görüþ Belirtirler” Þeklindeki
Ýfadesine Karþý Verilen Cevap
-Ýmam Þafiî’nin Ümm’de Ýfade Ettiði Görü-
þüne Cevap
-Muvaffak ve Ýbn Kudâme’nin Bakara 2/282.
Ayetin, Edâ-i Þehadet Deðil Þahitlik
Edeceði Hususu Bilme (Tahammul)
Hakkýnda Olduðunu Ýleri Sürmesine
Karþý Verilen Cevap
-Ýbn Hazm’in HanefîlerinMürsel ve Zayýf
Haberi Delil Aldýklarýný Oysa Bu Konu-
da Delil Almadýklarý Eleþtirisine Verilen
Cevap
-Davalý ya da Davacýnýn Yemin Etmekten
Kaçýnmasýna (Nükûl) Göre Hüküm
Verme, Zira Bu Durumun Bir Tür Ýkrar
Olduðu
-Amr b. Þuayb’in Sahifesi
-Þayet Davacý Davalýnýn Yemininden Sonra
Delil Getirirse Delilin Kabul Edilmesi,
Davalý Yemine Yanaþmazsa Daha Sonra-
ki Yemini Dinlenmeyerek Aleyhine Hü-
küm Verilmesi
-DavalýyaSadece Davacýnýn Talebinden
Sonra Yemin Teklif Edilmesinin Ýzahý
-Yemin Etmekten Kaçýnan (Nâkil) Kimseye
Üç Kere Yemin Arzý
-Davalýnýn Yemine Yanaþmamasýnýn Ardýn-
dan Davacýnýn Yemininin Kabul Edil-
memesi Konusunda Ýmam Þafiî’nin Ýleri
Sürdüðü Akli Delile Cevap
-Üçüncü Bir Þahsýn (Hâric) Delilinin, Malý
Elinde Bulunduranýn (Zilyed) Deliline
Tercih Edilmesi
-Yemin Talebinde Bulunmanýn Keyfiyeti
-Yemin Talebinde Bulunma Meselesinde
Buhârî’nin Hanefîlerle Hem Fikir Olmasý
-Bazý Dostlarýn “Hanefilerin Konu Hakkýn-
daki Görüþü Tam Olarak Gözden Ge-
çirilmiþ Deðil” Þeklindeki Ýtirazlarýna
Cevap
-Ýbn Hazm’in Ebû Hanife’nin Allah’ýn Güzel
Ýsimlerine Et-Tâlibve El-GâlibÝsimlerini
Yusuf Akgül
152
Bozok Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 6, 6 (2014/6), s. 152
Eklediði Þeklindeki Sözüne Verilen Cevap
-Ýbn Hazm’in Hýristiyana, “Ýncili Hz. Ýsa’ya
Ýndiren Allah’a” Diye Yemin Verdirilme-
sinin Sýrf Cehalet Olduðu, Zira Onlarýn
Allah Tarafýndan Hz. Ýsa’ya Ýndirileni
Kabul Etmediði Þeklindeki Sözüne Veri-
len Cevap
-YemineFidye Verme
-Alýcý ve Satýcýnýn Ýhtilafý
-Ýki Davalýnýn Ýkisinden Birisinin Elindeki
Þey Hakkýnda Çeliþmesi
-Beyhakî’nin Ýleri Sürdüðü Delile Cevap
-Davacý ile Davalýnýn Ellerindeki Bir Þey
Hakkýnda Çekiþmesi (Münazaa), Her
Birinin Hayvana (Nitâc) Sahip Olduðu-
veya Hayvanýn Benzerinin Tekrar Olma-
dýðý Yolunda Ýddiada Bulunmasý
-Davalý ile Davacýnýn Ellerindeki ya da Üçün-
cü Þahsa Ait Bir Þey Hakkýnda Münazaa
Etmesi, O Ýkisinden Her Birinin Delil
Getirmesi yahut Delillerinin Olmamasý
Durumunda Her Biri Arasýnda Ýki Yarým
Paya Hükmedilmesi
-Tahavî’nin Kur’a Yoluyla Hüküm Vermenin
Neshedildiðine Dair Delili
-Ýmam Malik’in Konu Hakkýndaki Deliline
Cevap
-Bir Þahid ve Yeminle Hüküm Vermenin Ki-
tap ve Meþhur Sünnete Ziyade Olduðu-
nu Hasmýn Ýtiraf Etmesi
-Nesep Tayininde Bulunmaya (Kâifliðe)
Ýtibar Etme, Nesebin Tayininde Kaifliðin
Olmadýðý
-Meâni’l-Âsâr’da Müstensihin Hatasý
-Þevkânî’nin Rivayet Naklindeki Hatasý
-Ýbn Kayyim’in Rivayet Naklinde Yaptýðý
Hata
-Þevkânî’ye ve Bazý Dostlara Cevap
-Aldatýlarak Baþkasýna Ait Bir Cariye Ken-
disine Satýlmýþ Kimsenin Çocuðunun
(Veled-i Maðrur) Hak Sahibine Kýyme-
tinin Ödenmesiyle Hür Olacaðý
-Bulunup Bakýlan Çocuðun Nesebinin An-
cak Delille Sabit Olacaðý
-Eþler Arasýnda Ayrýlýk Durumunda Ev Eþ-
yasýndaki Anlaþmazlýk veya O Ýkisinden
Biri ya da Ýkisinin Ölümünden Sonra Mi-
rasçýlarýnýn Ýhtilafý
-Kiþinin Sahip Olduðu Hakkýný Kendisine
Vermeyen Kimseden Delil Getirmeden
Almasý
-Hakkýn Alýmý Meselesi
27. ÝKRAR BÖLÜMÜ-Ýkrarýn Sahih Olmasý ve Hadler Dýþýnda Ýk-
rardan Rücuun Sahih Olduðu
-Hastanýn Mirasçýya Borcu Ýkrar Etmesi
-Buhârî’nin Bazý Ýnsanlar Diye Eleþtirisine
Verilen Cevap
-Netâicu’l-Efkâr’ýn Müellifinin Dile Getirdi-
ði Görüþlere Cevap
-Hanefîlerin Sahabe Kavlini Kýyastan Öne
Almasýna Ýtiraz Edenlere Verilen Cevap
-Mirasçýnýn Mirasçýya Ýkrarý
-Cariyeden Doðan Bebeði Erkek Kar-
deþin Bu Bendendir Diye Nesebine
Katmasý(Ýstilhak) ile Ýlgili Zem’a’nýn
Bebeði Hikâyesini Delil Getirenlere Ve-
rilen Cevap
-Sahibinin Ölümünden Sonra Doðum Yapan
Ümm-ü Veledi Mirasçýnýn Nefyetmesi
-Muaviye’nin (r.a.) Ziyad’ý Nesebine
Katma(Ýstilhaký) Konusunda Özür Di-
lemesi Sonra Verdiði Karardan Dönüp
Allah Resulü’nün (s.a.v.) Hükmüne
Rücu Etmesi
-Ýkrar Konusunda Ýcma Edilen Hususlar
-Hanbelîlere ve Diðerlerine Göre Yabancý ile
Evlenen Bir Kadýnýn Çocuðunu Adamýn
Nesebine Katmasý Meselesinin Benzeri
***16. CÜZ KONU FÝHRÝSTÝ
28. SULH BÖLÜMÜ-Sulhun Caiz Olduðu
153
Zafer Ahmed Et-Tehânevî’nin İ’lâü’s-Sünen Adlı Eserine Dair - 2
Journal of Faculty of Theology of Bozok University, Vol. 6, No. 6 (2014/6), p. 153
-Sulhun Anlamý ve Çeþitleri
-Sulhun Müslümanlar Arasýnda Caiz Oldu-
ðuyla Ýlgili Hadisin Deðerlendirmesi, Ýbn
Hazm'in Hadisin Ravileri Hakkýndaki
Eleþtirisine(Cerh) Verilen Cevap
-ÝnkârÜzerine Yapýlan Sulhun Sahih Oldu-
ðu ve Buna Dair Getirilen Delil
-Mutlak Olarak Ýnkâr Üzerine Sulhun Ol-
madýðýyla Ýlgili Olarak Ýbn Hazm'in
Görüþüne Verilen Cevap
-Sulhun Olmayacaðý Üzerine Asîf'in
Hikâyesini Delil Getiren Ýbn Hazm'in
Ýlginç Durumu
-Þurayh'in Hadisini Delil Göstermek Sure-
tiyle Verilen Cevap
-Hz. Ali'nin Sulh Hakkýndaki Sözünü Ýbn
Hazm'in Yanlýþ Anladýðý
-HâkiminBilhassa Aralarýnda Haklýnýn Be-
lirlenemediði Durumda Davalýlarý Sulha
Davet Etmesinin Müstehap Olduðu
-Hz. Ömer'in "Davalýlarý Barýþýncaya Kadar
Geri Býrakýn" Sözünü Kabul Etmeyen
Ýbn Hazm'aCevap
-Urve'nin Hadisiyle Ýbn Hazm'a Cevap
-Abdurrezzak'ýn Naklettiði Delil
-Miktarý Bilinmeyen(Mechul) Þeyden Do-
layý Borçtan Kurtulmanýn(Ýbrâ) Sahih
Olduðu, Borcun Kendi Cinsinden Daha
Azý Bir Borç Hakkýnda Sulh
-Miktarý Bilinmeyen(Mechul) Þeyden Do-
layý Sulhun Caiz Olduðu
-Irz veya Malla Ýlgili Haksýzlýktan Dolayý
Helalleþme
-Meçhul Borçlardan Beraetin Caiz Olduðu
-Borcun Bir Kýsmýný Peþin Olarak Zamanýn-
dan Önce Ödeme
-Sulh Ýçin Vekil Tutma
-Yaptýðý Vazifeler ile Ýlgili Bedel Vermenin
Delili
-Kiþinin Komþusunun Bahçe Duvarýna Aðaç
Dikmesinin Hukuken Deðil Dinen Yasak
Oluþu
-Mescidin Duvarýna Hurma Dallarý Koyma
-Ýzni Olmadan Baþkasýnýn Topraðýný Sula-
manýn Hükmü
-Ýmam Þafiî'nin Kavl-i Kadimi Desteklemek
Ýçin Ýbn Hacer'in Getirdiði Delile Verilen
Cevap
-Ýki Kiþinin Bir Duvar ya da Kulübe Hakkýn-
da Davaya Tutuþmasý
-Ýki Kiþinin Bir Duvar ve Biri Tarafýndan
Üzerine Konulmuþ Ahþabý Hakkýnda
Tartýþmasý
-(Yaðmur) Oluklarýný Yola Çýkartmanýn
Caiz Olduðu
-Ýki Davalýnýn Arasýný Düzeltmek Ýçin Kav-
galarýný Kesmenin Caiz Olduðu
-Mirasçýlarýn Uzlaþarak Terikeden
Çekilmesi(Tehâruc)
29. KÂR ORTAKLIÐI(MUDAREBE) BÖLÜMÜ
-Kâr Ortaklýðý Hakkýnda
30. ÂRÝYET BÖLÜMÜ-Âriyetin Meþruiyeti
-Alýnan Þeyin Sahibine Verilmesi
-Tazmin Edilen ve Edilmeyen Âriyet
-Ya'la b. Umeyye'nin Hadisine Muzdarib Di-
yen Bazý Dostlara Cevap
-Ýbn Hazm'in Zýrhýn Âriyeti ile Ýlgili Safvan
Hadisinin Bütün Tariklerini Ýlletli (Za-
yýf) Görmesi
-Âriyet Hakkýndaki Safvan Hadisinin Sahih
Olduðu ve Hadisteki Kapalýlýðýn Ýzahý
-Âriyeti Alanýn Bir Baþkasýna Âriyet Olarak
Temliki
-Âriyetin Tazmininin Gerekli Olduðunu Ýle-
ri Sürenlerin Deliline Cevap
-"Sana Bu Cariyeyi Hizmetçi Kýldým" Diyen
Kimsenin Sözünün Manasý ve Buharî'nin
Konu Hakkýndaki Görüþüne Cevap
-Buharî'nin Bazý Ýnsanlar Diyerek Nakletti-
ði Bir Adamýn "Bu Atý Sana Yükledim"
Sözünün Anlamý Hakkýndaki Görüþüne
Cevap
31. EMANET(VEDÝA) BÖLÜMÜ
Yusuf Akgül
154
Bozok Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 6, 6 (2014/6), s. 154
-Güvenilen Kimseye Tazmin Gerekmediði
-Vedia ile Ýlgili Birçok Konu Üzerine Ýcmanýn
Bulunduðu
-Emanet Verilen Þeyle (Vedia) Yolculuðun
Hükmü
-Emanet Edilenin Baþka Bir Þeyle Karýþma
Durumu
32. HÝBE BÖLÜMÜ
-Hibenin Kabulü Hakkýnda
-Sadaka ve Hediye Arasýndaki Fark
-Misafirin Önüne Yemek Getirmenin Onun
Yemesi Ýçin Ýzin Olduðu
-Yemin Meselesinde Bazý Fakirlerin Gafleti
-HibeninKabulü Ýçin Þart Koþulan Deliller
-Bazý Dostlara Cevap
-Baðýþladým Sözüyle Hibenin Gerçekleþmesi
-Hibeyi Teslim Alma(Kabz)
-Hanefîlerin Mal Teslim Alma Þartlarý Ko-
nusunda Delil Aldýklarý Hz. Ebû Bekir
(r.a.) Hadisi ile Bazý Dostlara ve Ýbn
Hazm'a Cevap
-Hibeyi Teslim Alma Þartlarý Hakkýnda
Hz.Ömer ve Hz.Osman'ýn (r.a.) Fark-
lý Görüþleri Olduðunu Ýleri Süren Ýbn
Hazm'a Cevap
-Ýbn Hazm'ýn Ýsa b. Museyyeb'in Rivayetini
Delil Getirmesinin Garipliði
-Müþterek Hisselinin (Müþâ) Hibesi
-Müþâ'ýn Hibesini Caiz Görmeyene Cevap
-Müþâ'ýn Hibesinin Caiz Olduðu Hakkýnda
Hevâzin Esirleri Hakkýndaki Rivayetini
Delil Getiren Ýbn Hazm'a Cevap
-Hediye (Menn), Baðýþ (Hibe), Köle Azat
Etme (Hak), Esir Deðiþtirme (Müfa-
dat) ve Alýþveriþin Farký
-Buharî'nin Sehl b. Sa'd Hadisini Müþâ'ýn
Hibesi Ýçin Delil Getirmesi
-Ýbn Hazm'in Cabir ve Ebû Musa'nýn (r.a.)
Hadislerini Müþâ'ýn Hibesi Hakkýnda
Delil Getirmesi
-Ýbn Hazm'in Konu Hakkýndaki Akli Ýzahýna
Cevap
-Hibe ve Ýbaha Arasýndaki Fark
-Çocuklarýndan Bir Kýsmýna Diðerinden
Fazla Baðýþta Bulunmanýn Caiz Olduðu
-Çocuklara Eþit Davranmanýn Gerektiði Ko-
nusunda Nu'man Hadisini Delil Getire-
ne Verilen Cevap
-Konu Hakkýnda Ýbn Hazm'in Kýyasý
Kullanmasýna Karþý Verilen Cevap
-Ýbn Hazm'in Sa'd b. Ubade Hadisini Delil
Getirmesi
-Ýbn Hazm'in Behz b. Hâkim'in Hadisini
Delile Getirmesine Verilen Cevap
-Baðýþta Bulunurken Çocuklar Arasýnda
Eþit Davranmanýn Müstehap Olduðu
-Erkeðe Kadýnýn Payýndan Ýki Katý Verile-
ceði Görüþünü Ýleri Sürenlerin Deliline
Cevap
-Hibeden Rücu'un Mekruh Olduðu
-Hibeden Rücu' Edilebileceði
-Hibe ile Sadaka Arasýndaki Fark
-"Ameller Niyetlere Göredir" Hadisinin Ýs-
nadý Hakkýnda Ýbn Hazm'a Verilen Cevap
-"Yaptýðýn Ýyiliði Çok Görerek Baþa Kakma"
Müddessir 74/6. Ayetinin Tefsiri
-Ýbn Hazm'in Konu Hakkýndaki Deliline Cevap
-Ýbn Hazm'in "Müslümanlar Þartlarýna
Baðlýdýr" Hadisini Hükümsüz Býrakma-
sýyla Ýlgili Verilen Cevap
-Sevabýn Baðýþlanabileceðine Dair Cumhu-
run Delili
-Mahrem Akrabaya Hibe Eden Kimsenin Hi-
besinden Rücu' Edemeyeceði
-Ýbn Hazm'in Hibeden Rücu'un Haram Ol-
duðuna Dair Getirdiði Delile Cevap
-Hibeden Rücu'a Engel Teþkil Eden Evlilik
Ýliþkisi
-Ýbn Hazm'in Hanefîlere Karþý Delil Getirdi-
ði Hususlara Cevap
-Hibe Edilen Þeyde Ivaz (Karþýlýk) Olmasý
Þartýnýn Sahih Olduðu, Ýbn Hazm’in Ýle-
ri Sürdüðü Görüþe Verilen Cevap
-Taraflardan Birinin Ölümü veya Malýn, Ba-
155
Zafer Ahmed Et-Tehânevî’nin İ’lâü’s-Sünen Adlı Eserine Dair - 2
Journal of Faculty of Theology of Bozok University, Vol. 6, No. 6 (2014/6), p. 155
ðýþlanan Kimsenin Elinden Çýkmasý Ha-
linde Hibeden Rücu' Edilemeyeceði
-Umrâ Hibesi(Bir Evde Oturma Hakký Gibi
Bir Kimseye Ömrü Boyunca Kullanmak
Üzere Menfaati Hibe Etme)
-Bazý Dostlarýn Zührî'nin Rivayetinde Hata
Yaptýðýna Dair Ýleri Sürülen Ýddiasýna
Cevap
-"Evim Umrâ ve Suknâ Olarak Sana Hibe-
dir" Diyen Kimsenin Baðýþýnýn Hibe Ol-
mayýp Âriyet Olduðu
-Rukbâ Hibesi (Malý Baðýþlayanýn Eðer Ben
Ölürsem O Senin, Sen Önce Ölürsen
Mal Bana Dönecektir Diye Verdiði Hibe)
-Ýmam-ýAzam'ýn Görüþüne Göre Rukbânýn
Anlamý, Konu Hakkýnda Ebû Yusuf'un
Görüþünü Tercih Edenlere Verilen Ce-
vap
-Ýbn Hazm'in, Ebû Hanife'nin Rukbâ Ko-
nusunda Fukahanýn Görüþü Gibi
Düþündüðünü Söylemesi
-Hediyeye Verilen Karþýlýk (Mükafaat)
-Kadýnýn Kocasýndan Ýzinsiz Malýnda Tasar-
ruf Etmesi
-Ýbn Hazm'a Verilen Cevap
-Konu Hakkýnda Ýmam Malik'in Ýleri Sürdüðü
Delil
-Ýlginç Bir Sadýk Rüya
-Malikîlerin Ýleri Sürdüðü Diðer Delile Verilen
Cevap
-Kadýnýn Kocasýnýn Malýndan Ýzinsiz Ýnfakta
Bulunamayacaðý
-Kadýn Kocasý Ýstese de Ýstemese de Malýn-
dan Sadaka Vermesinin Hakký Olduðuna
Dair Fukahaya Verilen Cevap
-Alacaklý Kimsenin Borcunu Hibe Edebile-
ceði
-Meçhul Bir Haktan Vazgeçme (Ýbrâ)
-Hibe Edenin ya d Hibeyi Alanýn Malý Tes-
lim Almadan Önce Ölmesiyle Hibenin
Gerçekleþmeyeceði(Butlaný)
-Hibenin Þarta Baðlanmasý
-Hibede Kabzýn Þart Koþulmasý ile Ýlgili
Cüz'i Kaideler
-Mevcut Olmayan Malýn(Ma'dum) Hibesi
ile Ýlgili Hz. Musa'nýn Kýssasýný Anlatan
Rivayetin Yorumu
-Cariyeyi Hibe Ederken Hamile Olmasýný Ýs-
tisna Etmenin Sahih Olmayacaðý
-Hediye Verilen Kimsenin Tanýdýðý Bir Ço-
cuk Eliyle Hediye Verilmesinin Caiz Ol-
duðu
-Þam'da Vefat Eden En Son Sahabe
-Kendisine Hibe Verilen Çocuðun Babasýnýn
Hibeyi Teslim Almasý
-Mal (Mevhub) Hibe Edilen Kimsenin Elin-
de Ýken Kabzýn Sukutu
-Arkadaþlarý Yanýndayken Hediye Verilen
Kimsenin Hediyede Hak Sahibi Olmasý
-Ebû Yusuf'un Meþhur Hikâyesi
-Müþriklere Hediye Verme ve Onlardan He-
diye Alma
-Kâfirlere Ýyilik Yapma ve Baðýþta Bulun-
manýn Dayanýþma(Muvalat) Kabilinden
Olmayacaðý
-Bir Sebeple (Ýllet) Hediyeyi Reddetme
- Muaz'ýn (r.a.) Ýdareciliðinden Dolayý Ken-
disine Mal Verilen Ýlk Kimse Olduðu
33. KÝRALAMA(ÝCÂRE) BÖLÜMÜ-Kira(Ücret)Ödenmediðinde Kýyamet
Günü Karþýlaþýlacak Durum Hakkýnda
Tehdit
-Kitap, Sünnet ve Ýcmadan Ýcarenin Caiz Ol-
duðuna Deliller
-Akdin, Menfaatin Belli Bir Bedel Karþýlý-
ðýnda Satýlmasý(Ýcâre) Konusunda Ya-
pýlmasý
-Herhangi Bir Menfaati Süreli Kullanýmda
Kira Müddetinin Bilinmesi Gerektiði
-Kira Müddetinin Çok Uzun Takdir Edilme-
mesi
-Bizden Öncekilerin Þeriatýnýn Neshine Her
Hangi Bir Delil Olmadýðý Zaman Onlarýn
Þeriatýnýn Bize de Þeriat Olduðu
-Ýcarenin Ýki Çeþidi
Yusuf Akgül
156
Bozok Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 6, 6 (2014/6), s. 156
-Ücretin Belirlenmesi
-Menfaatin Kendi Cinsinden Bir Menfaat
Karþýlýðýnda Kiralanmasýnýn Caiz Olma-
dýðý
-Bir Aletle Vücuttan Pis Kan ya da Ýrin Alan
Kimsenin (Haccâm) Kazancý
-Ýbn Kayyim'in Haccâmýn Kazancý Hakkýn-
daki Görüþüne Verilen Cevap
-Ýbn Hazm'a Cevap
-Damardan Kan Aldýrma ve Saç Týraþý Gibi
Hacamat Dýþýnda Haccâmýn Ýcarýnýn
Caiz Olduðu, Kazancýnýn Ýttifakla Habis
Olmadýðý
-Hamamcýnýn Ücretinin Caiz Olduðu
-Damýzlýk Erkek Hayvana Diþi Hayvaný Aþý-
lamasýnýn Yasak Kýlýnmasý
-Damýzlýk Erkek Hayvanýn Çiftleþmesine
Keremen Verilen Ruhsat
-Ýmam Malik'in Erkek Hayvanýn Diþiyi Aþýla-
ma Ücretinin Alýnmasýný Mübah Saymasý
-Kur'an Öðretmek Üzere Ücret Alma
-Ammar b. Yasir'in (r.a.) Ramazan'da
Kur'an Okuyan Bir Topluluða Ücret
Vermesi
-Þartsýz Þekilde Öðretmene Verilen Hediye-
nin Caiz Olduðuna Delil
-Dâr-ý Harpte Faizli Akdin Caiz Olduðuna
Dair Hanefîlerin Görüþüne Muhalif Gö-
rüþtekilerin Meyli
-Allah'ýn Kitabýyla Rukye Yapmak Üzere
Ücret Almanýn Caiz Olduðu
-Ezan Okumak Üzere Ücret Almanýn Caiz
Olmadýðý
-Ýbn Hazm'in Ücret Konusunda Kur'an Öð-
retimi ile Namaz ve Ezanýn Farklý Oldu-
ðuna Dair Görüþüne Verilen Cevap
-Ýmam Ahmed'in Eðitim - Öðretimle
Uðraþmanýn Borçla Ticaret Yapma ve
Ýdarecilerin Ýþlerinden Daha Sevimli
Olduðuna Dair Sözü
-Deðirmencinin Ölçeði (Kafîzu't-Tahhân)
-Deðirmenci Ölçeðinin Yasak Edildiðini Ýfa-
de Eden Hadisin Ýsnadýnýn ve Metninin
Sahih Olduðuna Dair Deðerlendirme
-Bu Konu Hakkýndaki Görüþümüzü Destek-
leyen Cevaplar
-Ýmam Ahmed'in Deðirmenci Ölçeðini Caiz
Gördüðüne Dair Benzer Örnekler
-Ýmam Ahmed'in Delil Saydýðý Tabiînden
Rivayetler
-Deðirmenci Ölçeðini Yasaklayan Rivayeti
Destekleyen Bir Baþka Hadis
-Arazi Kiralama Müddetinin Ýki Sene Olduðu
-Sütünü Ýçmek Ýçin Koyunu Kiralamanýn
Hükmü
-Ýbn Teymiye ve Ýbn Kayyim'in Malý Deðil
Menfaati Kiralama Hakkýný Kabul Etme-
melerine Verilen Cevap
-Kâhine Verilen Bahþiþin ve Zina Karþýlýðýnda
Kadýna Verilen Ücretin Yasak Kýlýnmasý
-Kadýný Zina Ýçin Kiralama Konusunda Ebû
Hanife'nin Görüþünü Deðerlendirme
-Ýbn Hümam'a Ýsnad Edilen Hata Hakkýnda
Bazý Dostlara Verilen Cevap
-Devirlerindeki Zinanýn Hürler Deðil Cari-
yeler Hakkýnda Olduðu
-Zina Karþýlýðýnda Kadýna Verilen Ücret
Hakkýnda Deðerlendirme ve Zinakar
Kadýnýn Ýcare Akdi ile Aldýðýnýn (Mehr-i
Baðy) Helal Olmasý
-Ýbn Kayyim'in Zinakar Kadýnýn Kazancýnýn
Helal Olduðu Hakkýndaki Görüþü
-Birden Fazla Kiþiye Ýþ Yapanýn (Ecîr-i Müþ-
terek) Kefaleti
-Çalýþanýn Ücretini Ne Zaman Hak Ettiði
-Çalýþanýn Karnýný Doyurma ve Giydirme
Karþýlýðýnda Kiralanmasý
-"Þunu Sana Her Ay Bir Dirhem Karþýlýðýn-
da Kiralýyorum" Diyene Kiranýn Her Ay
Ýçin Caiz Olduðu
-Allah'ý Ýnkâr Eden Kimsenin Müslüman'ý
Ýcar ile Tutmasý
-Müslümanýn Müþrik Kimseyi Kira ile Tutmasý
-Komisyoncunun (Simsar) Ücreti
-Ýcarýn Müddetinin Yapýlan Akdin Ardýndan
157
Zafer Ahmed Et-Tehânevî’nin İ’lâü’s-Sünen Adlı Eserine Dair - 2
Journal of Faculty of Theology of Bozok University, Vol. 6, No. 6 (2014/6), p. 157
Baþlamasýnýn Þart Olmadýðý
-Akarýn Ýcarýnýn Mübah Olduðu Hakkýnda
Ýhtilaf Olmadýðý
-Ýmam Ahmed'in Hamamcýnýn Kirasýný
Mekruh Görmesi
-Ebû Hanife'den Hikâye Edilen Hamamcý-
nýn Hamamda Yýkananýn Avret Yerine
Bakmasýný Caiz Gördüðü Görüþüne Ve-
rilen Cevap
-Hayvaný Kiralayan Kimsenin Âdet Olunan
Þekilde Vurmasý
-Öðretmenin Öðrencisine Odun veya So-
payla Deðil Eliyle Üç Kere Vurmasý
-Kiralanan Malýn Kiralayan Kimsenin Elinde
Emanet Mal Olduðu
-Tercih Edilen Fetvaya Göre Vapur ve Posta
Ehlinin Tazmininin Caiz Olduðu
-Haccâmýn Tazmin Etme Sorumluluðunun
Olmadýðý
-Bilmediði Halde Tedavi Etmeye Kalkýþan
Kimsenin Verdiði Zararý Tazminle Mü-
kellef Olduðu
-Sünnetçiyi veya Hasta Bakýcýyý Kiralama-
nýn Ýhtilafsýz Olarak Caiz Olduðu
-Ýnsaný Kiralamanýn Ýhtilafsýz Þekilde Caiz
Olduðu
-Fýkýh ve Benzeri Kitaplarýn Ýstinsahý Ýçin
Müstensih Kiralamanýn Caiz Olduðu
-Mushaf Yazan Kimseyi Ýcar Tutmanýn Caiz
Olduðu
-Ekinin Hasadý Ýçin Ýcarýn Hilafsýz Caiz Ol-
duðu
-Tartým ve Ölçüm Yapaný Kiralamanýn Hilaf-
sýz Þekilde Caiz Olduðu
-Ýskân Ýçin veya Baþkasýnýn Oturmasý Ýçin
Ev Kiralama
-Kiracýnýn Kiraladýðý Malý Kiraya Vermesinin
Caiz Olduðu
-Malý, Ücretin Misli veya Ziyadesi Ýle Kirala-
manýn Hükmü
-Çocuðunu Emzirmesi Ýçin Bir Kýzý veya Kýz
Kardeþi Kiralamanýn Ýhtilafsýz Olarak
Caiz Olduðu
-Hz. Musa'nýn (a.s.) Annesinin Onu Emzir-
mesi Ýçin Ücret Aldýðýna Dair Kýssasý
-Savaþý Süresince Hayvan Kiralamanýn Caiz
Olmadýðý
-Bir Þeyin Kirasýný Gün Olarak Belirtirse
Caiz Olduðu
-Mekke'ye veya Baþka Bir Yere Devenin Kira-
ya Verilmesi Üzerine Ýlim Ehlinin Ýcmasý
-Çobanýn Ýcarýnda Ýhtilaf Olmadýðý, Onun Her-
hangi Bir Yükümlülüðün Bulunmadýðý
-Süs Eþyasýnýn Ýcarýnýn Caiz Olduðu
-Evi Mescid Edinmek Suretiyle Kiralamanýn
Bize Göre Caiz Olmadýðý
-Haram Bir Menfaatin Ýcarýnýn Caiz Olmadýðý
-Ýçki Taþýma Ýçin Ýcar Tutmanýn Caiz Olmadýðý
-Örfe Dayalý Þarta Baðlamadan Kiralama
-Ücretli Çalýþanýn(Ecîr) veya Kiracýnýn
(Müste'cir) Ölmesi ya da Malýn Telef
Olmasýnýn Kiralamayý Geçersiz Kýldýðý
-Malýn Satýlmasý Neticesinde Ýcarýn Hü-
kümsüz Olduðu Konusunda Ýhtilaf
-Ýbn Hazm'in Ebû Hanife'ye Karþý Ýleri Sür-
düðü Görüþe Cevap
-Özür Sebebiyle Ýcarýn Geçersiz Olmasý
34. MUKÂTEBE BÖLÜMÜ-Mükâtebin Bedeli Ödemede Aciz Kalýðýnda
Köleliðe Dönmesi
-Kitâbetin Anlamý
-Mükâtebin Üzerinde Kitabet Akdindeki
Ödenecek Miktardan Bir Dirhem Borç
Kalsa da Köle Sayýldýðý
-Kitâbet Akdinin Peþin Ödenmesinde Var
Olan Ýhtilaf ve Cumhur Ulemanýn Tercih
Ettiði Görüþ
-Ýbn Hazm'in Kýyasla Ameli
-Ýbn Hazm'in Hadis Hakkýndaki Eleþtirisine
Verilen Cevap
-Ýbn Hazm'in Hanefâ Âlim Abdulbaki
Hakkýndaki "Kizb" Ýddiasýna Verilen Cevap
-"Mükâteb, Üzerinde Kitabet Akdindeki
Ödenecek Miktardan Bir Dirhem Borç
Kaldýðý Müddetçe Köledir" Þeklindeki
Yusuf Akgül
158
Bozok Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 6, 6 (2014/6), s. 158
Hadisin Sahih Olduðu
-Ýbn Hazm'in Konu Hakkýndaki Hadisleri
Cerh Etmesine Dair Verilen Cevap
-Sahabenin Mükâtebe Akdinin Hükmü Hak-
kýndaki Ýhtilafýný Deðerlendirme ve Ýbn
Hazm'in Yaptýðý Hataya Dair Uyarý
-Köle Ýstediðinde Mükâtebe Akdinin Ya-
pýlmasýnýn Vacib Olduðu Hakkýnda Ýbn
Hazm'in Deliline Karþý Verilen Cevap
-Ýbn Hazm'in Meçhul Raviyle Gelen Rivaye-
ti Delil Almasý
-Mükâtebe Hakkýndaki Ayette Geçen "Hayr"
Lafzý Üzerine Yapýlan Farklý Yorumlar
-Ýbn Hazm'in Kâfir Kölenin Kitabet Akdi
Yapabileceði Hakkýndaki Mesele ile Ýlgili
Olarak Hanefîve Malikîlere Yaptýðý Eleþ-
tirisine Cevap
-MükâtebKölenin Efendisinin Kitâbet Ak-
dinden Bir Þeyi Yük Olmaktan Çýkarma
Hakký Olup Olmadýðý
-Mükâteb Kölenin Kitâbet Akdi Bedelini Öde-
diði Zaman Ýster Efendisi Onu Hürriyyete
Kavuþturmayý Niyet Etsin Ýsterse Etme-
sin Her Halükârda Onun Azad Olacaðý
-Mükâteb Kölenin Efendisiyle Ýliþkiyi Kes-
mesinin Caiz Olduðu
-Mükâteb Kölenin Vadesi Gelmeden Önce
Kitâbet Bedelini Peþin Ödemesi Duru-
munda Efendisinin Bunu Kabul Etmesi
Gerektiði
-Ýbn Hazm'in Bu Konuda Bize Karþý Ýleri
Sürdüðü Görüþe Verilen Cevap
-Kölenin Kendi Rýzasýyla Mükâtebe Bedelini
Ödemekten Aciz Olduðunu Söyleyebileceði
-Kitâbetin Efendisi Yönüyle Gerekli, Köle
Cihetinden ise Lüzumu Olmadýðýna Dair
Delil
-Mükâteb Kölenin Ödemeyi Taahhüt Ettiði
Borcun Taksidinin Geçmesi ve Ödeye-
mediðinden Ötürü Borcu Ödemekte Aciz
Kaldýðýný Beyan Etmesinin Caiz Olduðu
-Cumhur Ulemanýn Bu Konudaki Deliline
Verilen Cevap
-"Efkâr" Adlý Eserin Müellifinin Konu Hak-
kýnda Sözünü Ettiði Karmaþýk Mesele-
nin Çözümü
-Yanýnda Hazýr Halde Malý Bulunan veya
Bulunmayan Kimsenin Borcunun Taksi-
dini Ödeme Zamaný Geldiði Vakit Ýki ya
da Üç Gün Ýçinde Ödeyeceði
-Ýbn Hazm'in Vadesi Gelen Borcun Ödeme
Süresinin Üç Gün Olduðuna Dair Görü-
þüne Verilen Cevap
-Mükâteb Kölenin Ölümü
-Mükâteb Kölenin Rýzasý Alýnarak Satýlmasý
-Berîre Hadisini Delil Getirenlerin Ýleri Sür-
düðü Görüþe Verilen Cevap
-Sahibinin Mükâtebe Sözleþmesi Yaptýðý
Cariyesi ile Cima Etmesinin Caiz
Olmadýðý
-Mükâteb Cariye ile Þartlý Cima Etmeyi
Caiz Görenlerin Ýleri Sürdüðü Delile Ve-
rilen Cevap
-Mükâteb Cariyesi ile Cima Eden Kimseye
Ýcmaen Had Vurulmayacaðý
-Cima Ettiði Mükâteb Cariyesine Sahibinin
Mehir (Akar) Vermesi Gerektiði
-Kadýnýn Erkek Kölesinden Dolayý Örtün-
mesi Gibi Mükâtebe Bölümüyle Ýlgili
Çeþitli Meseleler
-Kölenin Haným Efendisinin Saçlarýna Bak-
masýnda Sakýnca Görmeyenlerin Deliline
Verilen Cevap
-MükâtebKölenin Bedelini Ödeyecek Du-
rumda Malý Olduðu Zaman Sahibine
Borcunu Vermesi Gerektiði
-Efendisinin Ölümüyle Kitâbet Akdinin
Fesh Olmadýðý Konusundaki Ýcma
-Mükâteb Kölenin Alýþ-Veriþ Yapacaðý Ko-
nusunda Ýcma Olduðu
-Mükâtebin Ýcmaen Malý Hususunda Kýsýtlý
(Mahcur Aleyh) Olduðu
-Mükâtebin Sefere Gitmesine Engel Oluna-
mayacaðý
-Mükâtebin Ancak Efendisinin Ýzniyle Evle-
nebileceði
159
Zafer Ahmed Et-Tehânevî’nin İ’lâü’s-Sünen Adlı Eserine Dair - 2
Journal of Faculty of Theology of Bozok University, Vol. 6, No. 6 (2014/6), p. 159
-Kölenin Bir Bedel (Ivaz) Karþýlýðýnda Pa-
zarlýk Yapmak Suretiyle Kitâbet Akdini
Yapmasýnýn Caiz Olduðu
-Ebû Yusuf'un Kitabu'l-Âsâr Adlý Eserine
Bir Takriz
-Mükâteb Kölenin Borcunun Ödeyememe-
sinden Sonra Getirdiði Sadakalarýn Sa-
hibi Ýçin Helal Olmasý
35. VELÂ BÖLÜMÜ
-Kölenin Velayet Hakký Olmaksýzýn Serbest
Býrakýlmasýnýn (Sâibe) Geçersiz Olduðu
(Butlan)
-Velânýn Dayanaðýný Ýsbat ve Üzerine Ýcma
Edilen Hükümlerin Beyaný
-Velânýn Nesep Yakýnlýðý Gibi Bir Yakýnlýk
Olduðu
-Sahibinin Her Hangi Bir Yere ve Kimseye
Temlik Etmeden Azad Edilen Kölenin
(Sâibe) Velâsý Hakkýndaki Ýhtilaf ve
Cumhurun Görüþünü Tercih
-Senedinde Ýmamlarýn Ardý Sýra Geldiði Rivayet
-Ýmam Neysâbûrî ve Beyhakî'nin Görüþleri
Hakkýnda Cevap
-Damra b. Rebia'nýn Tadili
-"Velâ, Soy Yakýnlýðý (Neseb) Gibidir" Ha-
disi Üzerinden Çýkarýlan Hükümler
-VelâHakkýnýn Satýlmasý ve Hibe Edilmesi-
nin Caiz Olmadýðý
-Meþhur Bir Hadis
-Velânýn Köle Azad Edenden Baþkasýna
Ýntikal Etmediði
-Velânýn Azad Edene Ait Olduðu
-Kölesi ile Efendisinin Dinleri Farklý Olsa da
Velânýn Sabit Olduðu
-Kölenin Keffareti veya Adaðý Sebebiyle
Köle Azad Eden Kimse Hakkýnda Velânýn
Söz Konusu Olacaðý
-Zekât Ýçin Köle Azad Etmenin Caiz Olmadýðý
-Konu Hakkýnda Ebû Ubeyd'in Ýbn Abbas'ýn
Hadisini Delil Getirmesine Verilen Cevap
-Ahmed b. Hanbel'in Rivayet Ettiði Hadis
Hakkýnda Onun Muzdarib Olduðunu
Söylemesi
-Bir Kimsenin Nikâhý Kendisine Haram
Olan Akrabasýna (Zî Rahm-i Mahrem)
Malik Olmasýyla Onu Azad Etmiþ Ola-
caðý ve Velâ Hakkýnýn Ona Ait Olduðu
-Zinadan Olan Oðluna Malik Olan Kimsenin
Oðlunu Azad Etmiþ Olacaðý
-Mükâtebve Müdebber Kölenin Velâsýnýn
Efendisine Ait Olmasý
-Bir Baþkasý Ýçin Kölesini Azad Eden Kimse
-ZîRahmi Azad Etmenin Velânýn Varlýðý Ýçin
Ýsbat Edici Olmasý (Müsbit)
Bir Köleyi Azad Eden Kimsenin Azad Edile-
nin Son Asabesi Olduðu
-Konu Hakkýnda Hz. Ali'den (r.a.) Rivayet
Edilen Hadise Dair Cevap
-Ýbrahim Nehâî'nin Sözüne Dair
-VelânýnÝnsanlarýn En Yakýný Ýçin Azad
Edenden Sonra Asabelik Olduðu
-Ýmam Malik'in Muvatta Adlý Eserinde Ge-
çen Hadis Hakkýnda Bir Müþkilin De-
ðerlendirmesi, Verilen Cevap ve Hafýz'ýn
Hatadan Arýndýrmasý
-Asabe Yönüyle En Yakýn Olan Kimsenin
Velâyet Hakkýna Sahip Olduðu
-Vasýtalý veya Vasýtasýz Azad Eden Haným
Efendilerin Velâdan Mirasýnýn Bulunduðu
-Velâ Hakkýnýn Yaþça Büyüðün Olduðu Me-
selesinin Ýzahý
-Azad Eden Kimsenin Kýzý ile Beraber Azad
Edilen Kölenin (Mevlâ) Mirasý ve Onun
Zevi'l-Erhâmýn Önünde Olmasý
-Katâde'nin Muzdarib Rivayeti
-Babanýn Oðlu ve Torunu Varken Velâyý Hak
Edemediði
-Velânýn Bir Tarafa Çekmesi(Cerr) ve De-
ðerlendirmesi
-Velâ Sahibinin (Mevla'l-Muvâlâtýn) Mirasý
-Miras Hukukunda Akitleþmeden Doðan
ve Ýrsiyet Sebebi Olan Velânýn (Velâu'l-
Muvâlât) Sübutu Hakkýnda Hanefîlerin
Delili
-Diyeti Ödemediðinde Mevla'l-Muvâlâtýn
Mevlâ Durumuna Geçeceðine Dair Delil
Yusuf Akgül
160
Bozok Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 6, 6 (2014/6), s. 160
-Temîm'e Ait Konu Hakkýndaki Hadisin Sa-
hih Olduðu
-Lakît Hadisinin Deðerlendirmesi
-Müellifin Lakît'in Anlamýyla Ýlgili Görüþe
Rücu Etmesi
-Harbînin Harbîyi Azad Etmesi Durumunda
Velâ Hakkýnýn Onda Olup Olmayacaðý
-Mevlânýn Azad Ettiðinden Aþaðýsýndakilere
Mirasçý Olamadýðý
36. ÝKRAH BÖLÜMÜ-Müslüman Kardeþe Yardým Etmek
-Müminlerin Yardým Etmesinin Vacib Oldu-
ðuna Dair Bir Ýkaz
-Ýkrahýn Sadece Sultan Tarafýndan Yapýlacaðý
-Zina Ýkrahýna Maruz Kalan Kadýndan Had-
din Düþmesi
-Küfür Sözü Diliyle Söylemeye Zorlanan
Kimseye (Mükreh) Verilen Ruhsat
-Ýkrah Durumunda Dini Üzere Ýstikamet
Ýçerisinde Olmanýn Fazileti
37. TASARRUFTAN MEN(HACR) BÖ-LÜMÜ
-Borçluya (Medyun) Hacr ve Borçlunun
Malýnýn Satýlmasý
-Sefihin Hacr Altýna Alýnmasý
-Meni Gelme (Ýnzal) Çaðýna Varma
-Ergenlik Yaþý (Sinn-i Buluð)
-Eteðinde Kýllar Bitme (Ýnbat) Zamanýnýn
Gelmesi
-Þevkânî'nin Sahihayn'de Bulunmayan Bir
Rivayeti Ona Nisbet Etmek Suretiyle
Yaptýðý Hatasý
-Borçlunun Borcunu Ödeyinceye Kadar Ta-
kibe Alýnmasý (Mülâzemetü'l-Garim)
-El-Kifâyeve El-Ýnâye Adlý Eserlerin Sahibi-
nin Görüþüne Bir Bakýþ
38. GASP BÖLÜMÜ-Gasbedilen Malýn Duruyorsa Aynýsýnýn
(Maðsûbu Ayn) Geri Verilmesi
-Köle Azad Edenin Kýymeti Tazmin Edilmek
Üzere Kölesi Olanla Ortaklýk Hakkýn-
daki Hadisi Delil Getiren Kimseye Ýbn
Hazm'in Cevabý
-Baþkasýnýn Arsasýna Bina Yapma veya Aðaç
Dikme
-Gasbedilen Tarlaya Ekin Ekme
-Harac Adlý Eserin Haþiyesini Yazanýn,
Rafi'in Hadisinin Senedinde Geçen
Atâ'nýn Atâ b. Suheyb Olduðunu Söyle-
mesine Dair Verilen Cevap
-Rafi'in Hadisinde Geçen Atâ'nýn Ýbn Ebî
Rebâh Olduðunu Ýlim Ehlinin Ýttifaken
Ýfade Etmesi
-Gasbeden Kimsenin(Gâsýb) Fiiliyle Hâli
Deðiþen Mal
-Gâsýbýn Gasbettiði Malýn Ýsmi ve Men-
faatinin Büyük Bir Kýsmýnýn Ortadan
Kalkmasý Suretiyle Malýn Durumu De-
ðiþtiðinden Malý Elinden Zorla Alýnan
Kimsenin (Maðsubun Minh) Malýnýn
Yok Hükmünde Olduðu ve Gâsýbýn
Mülkü Olduðu Ancak Tazminini
Yerine Getirinceye Kadar Maldan
Faydalanmasýnýn Helal Olmadýðý
-Ý'lâmu'l-Muvakkýîn de Konu Hakkýnda Söz
Edilen Hususlar
-Gasbedilen Malýn Ýsmi ve Menfaatinin
Deðiþmesiyle Gâsýbýn Kýymet Bedelini
Ödemek Suretiyle Mala Malik Olduðu
Konusunda Ýbn Hazm'in Hanefîlere Kar-
þý Eleþtirisine Verilen Cevap
-Zimmî Bir Kimsedden Domuz ve Ýçkinin
Gasbý
-Kastedilen Anlam Yönüyle Mesele Hakkýn-
da Söz
-Gâsýbýn Gasbettiði Kimsenin Menfaatlerini
Tazmin Etmemesi
-Konu Hakkýnda Ýbn Hazm'e Verilen Cevap
-Akar Malýn Gasbý
-Sonuç
161
Zafer Ahmed Et-Tehânevî’nin İ’lâü’s-Sünen Adlı Eserine Dair - 2
Journal of Faculty of Theology of Bozok University, Vol. 6, No. 6 (2014/6), p. 161
***17. CÜZ KONU FÝHRÝSTÝ
39. ÞUF'ABÖLÜMÜ-Þuf'a'nýn Ev veya Taþýnmaz Mal(Akar)
Hakkýnda Olduðu
-"Þuf'a Her Þeyde Olur" Hadisinin Açýkla-
masý
-Ehl-i Ýlmin Þuf'a Hakkýndaki Ýcma'ý
-Ýbn Hazm'in Þuf'a ile Ýlgili Hanefîlerin
Usul'e Aykýrý Görüþleri Diye Ýleri Sür-
düðü Delillerine Cevap
-Þuf'a'nýn Akde Konu Olan Þeyde Ortaklýk-
la Ýlgili Olduðu
-Þevkânî'nin Görüþ Naklindeki Hatasý
-Þuf'a'nýn Ayný Yoldaki Komþulukla Oluþ-
tuðu
-Þuf'a'nýn Komþulukla Olduðu
-Þuf'a da Tertip
-Þuf'a'nýn Komþular Ýçinde Tertibi
-Þuf'a Hakkýna Sahip Kimsenin Bu Hakkýný
Belirtmesi (Muvasebe)
-"Þuf'a Hemen Davranarak Hakkýný Ta-
lep Edenindir" Hadisi Hakkýnda Ýbn
Hazm'in Açýklamasýna Cevap
-Küçük Çocuðun Þuf'asý
-"Ýhtilaf Zaralý Deðildir" Sözünün Anlamý
-“Hýristiyanýn Þuf'a Hakký Yoktur” Hadisi
Hakkýnda
-Ehl-i Bid'atýn Þuf'asý
-"Hýristiyanýn Þuf'a Hakký Yoktur" Hadisi-
nin Ýzahý
-Müþterinin Þefi'den Önce Satýn Aldýðý Mal-
daki Tasarrufunun Hükmü
-Konu Hakkýnda Ýbn Hazm'e Cevap
-Þuf'a Hakký Bulunan Malýn Müþterinin
Elinde Nemalanmasýnýn Hükmü
-Þuf'a'nýn Ýskatý Ýçin Hile Arama Hakkýnda
-"Hýristiyanýn Þuf'a Hakký Yoktur" Hadisi-
nin Bir Baþka Yorumu
-Bazý Þefîlerin Þuf'a Hakkýný Aldýðýnda Ge-
ride Kalanlarýn Malýn Tamamýný Almasý
veya Býrakmasý
-Þuf'a Ön Alým Hakkýna Sahip Kimseden
(Þefî') Miras Kalmaz
40. KISMET(TAKSÝM) BÖLÜMÜ-Tahmin Etme Hakkýnda
-Taksimin Ücreti
41. MUZARAA BÖLÜMÜ-Zirai Ortaklýðýn Yasaklýðý
-"Bir Topluluðun Topraðýný Ýzinsiz Eken
Kimse…" Hadisinin Ýzahý
42. MUSÂKÂTBÖLÜMÜ-Musâkât (Bahçe-Emek Ortaklýðý) Hakkýnda
43. ZEBÂÝH BÖLÜMÜ -Av ve Kesim Zamanýnda Besmele Çekmenin
Vacip Olduðu
-Unutarak Besmelenin Terkedilmesinin
Hellaliði Hakkýnda
-Ceninin Boðazlanmasý Hakkýnda Saðlam
Söz
-Cenin Halindeki Hayvanýn Boðazlanmasý
-Üzerine Allah'ýn Adýnýn Anýlýp Anýlmadýðý
Bilinmeyen Hayvan Eti
-Boðazlanan Koyunun Bir Kýsým Uzvunun
Hareket Etmesi
-Boðazlama ve Kesim Aleti Hakkýnda
-Gösteriþ Ýçin Boðazlamanýn Mekruhluðu
-Ehl-i Kitabýn Boðazladýðý Hayvan
-Çocuk ve Kadýnýn Hayvan Boðazlamasýnýn
Caiz Olduðu
-Putperest ve Mecûsî'nin Boðazladýðý Hay-
vanýn Etinin Haram Olduðu
-Ehlî Olmayan Deve ve Diðer Hayvanlarýn
Kesimi
-Ýslam Ülkesinde Taksim edilmeden Önce
Ganimet Mallarýndan Küçük Baþ Hay-
vanlarýn Boðazlanmasý
-Sünnet Olmamýþ Kimsenin Boðazladýðý
Hayvanýn Etini Yemek
-Kýbleye Yönelmeden Hayvanýn Boðazlan-
masý Hakkýnda
AKÝKA'NIN HÜKÜMLERÝ
Yusuf Akgül
162
Bozok Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 6, 6 (2014/6), s. 162
-Akikanýn Mekruh Olduðuna Dair Ebû
Hanife'nin Hadisten Delili
-Ebû Hanife'nin Ýhtilaflý Mesele Hakkýndaki
Delili
-Ebû Hanife'yi Eleþtiren Kimseye Verilen
Cevap
-Ta'liku'l-Mücerred Adlý Eser Sahibine Ce-
vap
-Konuyla Ýlgili Hadislerin Cem'i
-Ýmam-ý A'zam'ýn Görüþünün Tabiîn'in
Sözleriyle Desteklenmesi
-Ýbn Hazm'a Cevap
-Hanefîlerin Cumhurun Görüþünü Benim-
semesi
-Akika Koynunu Boðazlamanýn Efdaliyeti
-Hayvaný Boðazlayanýn Ne Söyleyeceði
Hakkýnda
-Kesilen Hayvanýn Mekruh Olan Uzuvlarý
-Hayvaný Can Damarýna(Omurga Kemiði-
ne) Kadar Kesmenin Mekruhluðu
-Hayvaný Boðazlarken Boynunu Kesmenin
Mekruh Olduðu
-Deveyi Ayakta Ön Sol Bacaðý Baðlý Olarak
Göðsün Bitim Yerinden Kesilmesinin
Mendup Olduðu
-Ebû Hanife'den Nakledilen Devenin Yere
Yatýrýlarak Kesilmesi Hakkýndaki Riva-
yet Hakkýnda
-Boðazlanmasý Sýrasýnda Dikkat Edilmesi
Müstehap Olan Ýþler, Hayvanýn Rahat
Býrakýlmasý
Ehlî Merkep Etinin Yasak Oluþu
-At Etinin Mekruh Olduðu
-Kuþlardan Pençeli, Yýrtýcý Hayvanlardan
Azý Diþli Olaný Yemenin Yasak Olduðu
-Keler Eti Yemenin Yasak Oluþu
-Kunduz Eti Yemenin Yasaklýðý
-Kertenkele Eti Yemenin Yasak Olduðu
-Cassas'ýn Ýmam Þafiî'nin "Arab'ýn Hoþuna
Giden Þey Helaldir" Sözüne Ýtirazý
-Ýbn Hazm'in Bize Karþý Yaptýðý Ýtiraza Ce-
vap
-"Av Yenilen Þeyin Adýdýr" Sözüne Cevap
-Tilki Eti Yemenin Yasak Oluþu
-Denizin Ölüsünün Helal Olduðu
-Kurbaða Hakkýnda
-Karganýn Hükmü Hakkýnda
-Âlimlerin Karga Türleri Hakkýnda Ýhtilafý,
Karga Tarlasýnýn Etinin Mübah Olduðu-
na Ýttifaký
-"Karga Atýlýr Öldürülmez" Hadisi Hakkýn-
da Ýbn Hazm'in Eleþtirisine Cevap
-Anber Hadisi Hakkýnda Muarýza Cevap
-Muhaddislerin Umum Ýfadeyi Hususi Ýfade
Olarak Kullanmasýndaki Dayanaðý
-Anber Hadisinin, Deniz Hayvanlarýnýn Ta-
mamýnýn Mübah Olmasýna Karþý Delil
Olarak Alýnmasý Konusunda Ýbn Hazm'e
Cevap
-Yahudi, Hýristiyan, Mecûsî ve Diðerlerinin
Avladýðý Deniz Avý
-Çekirgenin Helal Olmasý
-Tavuðun Helalliði
-Tavþanýn Helal Oluþu
-Necaset Yiyen Hayvan Hakkýnda
-Hayvan Boðazlamayla Ýlgili Çeþitli Mese-
leler
44. KURBAN BÖLÜMÜ-Ýster Deve Ýsterse Ýnek Olsun Büyük Baþ
Hayvanýn Yedi, Koyunun ise Bir (Kiþi
Tarafýndan Kurban Edilebilecek) Oldu-
ðu
-Koyunun Kurban Edilmesi, Baþkasýnýn
Onun Sevabýna Ýþtiraki
-Kurbanýn Vacip Oluþu
-Haris el-A'ver
-Abdurrahman b. Ziyad b. En'am el-Ýfrîkî
-“Kurban Kes” Ayetiyle Kastedilenin (Na-
mazda)Eli Göðsün Üstüne Koymak Ol-
duðunu Ýleri Süren Ýbn Hazm’e Cevap
-Kurban Vakti Baþlangýcýnýn Þehir Halký
Ýçin Söz Konusu Olduðu
-Kurbanýn(Kesiminin) Üç Gün Olduðu
-Kurbanýn Yaþý Bakýmýndan Uygunluðu
163
Zafer Ahmed Et-Tehânevî’nin İ’lâü’s-Sünen Adlı Eserine Dair - 2
Journal of Faculty of Theology of Bozok University, Vol. 6, No. 6 (2014/6), p. 163
-Keçiden Olan Oðlaðýn Kesiminin Caiz Ol-
madýðý
-Hayvanýn Hayâlarýnýn Kesimi
-Uzvu Sarkýk, Diþi Kýrýk ve Düþmüþ Hayva-
nýn Kesilmesinin Caiz Olduðu
-Kurbanýn Derisinin Satýþý
-Kurbanýn Eti ve Diðer Kýsýmlarýnýn Sadaka
Verilmesi
-Zilhicce’nin Onuncu Gününde Kurban Ýçin
Mendup Olanlar
-Ölen Kimse Ýçin Kurban Kesilmesi
-Kurban Etlerini Üç Günden Fazla Bekletme
-Kurbanýn Bizzat Kesiminin Fazileti, (Ke-
simde) Yardým Ýstemenin Caiz Olduðu
-Muhtelif Meseleler
45. YASAKLAR VE MÜBAHLAR(HAZR ve ÝBAHA)BÖLÜMÜ
-Altýnýn Erkelere Haram, Kadýnlar Helal Ký-
lýnmasý
-Teþebbüh Kabilinden Çevre Halkýn Âdetine
Ýtibar Etme
-Burun ve Diþin Altýndan Yaptýrýlmasý, Kap-
latýlmasý
-Altýn ve Gümüþ Kaplardan Yeme-Ýçme
-Altýn ve Gümüþle Kaplanmýþ Kaptan Su
Ýçme
-Abdestte ve Diðer Durumlarda Sarý ve Ben-
zeri Renklerde Kaplar Kullanmanýn Ca-
izliði
-Erkeklere Altýn Yüzüðün Haram, Gümüþ
Yüzüðün ise Helal Olduðu
-Kadýnlarýn Altýn Yüzük Edinip Takýnabileceði
-Kýlýcý ve Kýnýný Gümüþle Süsleme
-Ebû Dâvud’un “Bu Konuda Bana Tabi
Olan Bir Kimseyi Bilmiyorum” Þeklin-
deki Sözün Açýklamasý
-Söz Konusu Görüþün Açýklanmasýyla Ýlgili
Âlimlerin Sözlerinin Tahrifi
-Demir ve Diðer Yüzükler
-Yetki Sahibi Dýþýndakilerin Yüzük Takma-
sýnýn Yasak Olduðu
-Ýpeðin Erkeðe Haram, Kadýna Helal Olduðu
-Erkeklere Ýpeðin Caiz Olduðu Ölçü
-Mazeretli Kimsenin Ýpek Giymesi
-Ýpekten Armalar (Takýnma)
-Ýpek Yastýða Yaslanma
-Erkek Köleler Hariç Cariyelerin Ýpek Elbise
Giyinmesi
-Erkeklerin Ýpek Kumaþ Giyinmesi
-Sadece Erkeklerin Asfurla Boyanmýþ Elbise
Giyinmesinin Mekruh Olduðu
-Erkeklerin Safran Rengi Elbise Giymesinin
Yasaklanmasý
-Muhtelif Meseleler
-Kýyafette Farklýlýk
-Kadýnýn Yabancýlar Yanýnda Yüz ve Avuçla-
rýný Açabileceði
-Niþanlýya Bakýlabileceði
-Yabancýlarla Yalnýz Kalmanýn (Halvet) Ha-
ram Olduðu
-Cima (Cinsel Ýliþkide) Örtünme
-Þevkânî’nin Nakilde Hatasý
-Göz ve Diðer Uzuvlarýn Zinasý
-Kadýnýn Beraberinde Mahremi veya Kocasý
Olmadan Yolculuða Çýkmasýnýn Caiz Ol-
madýðý
-Kölenin Efendisi Ýçin Yabancý (Hükmünde)
Olmasý
-Kadýnýn Cinsel Ýliþki Hakký Olduðu
-Cariyeye Azil Yapmanýn Caiz, Hür Kadýna
ise Onun Ýzni Olmadan Mekruh Olduðu
-Kadýnýn Cenini Düþürmek ve Hamile Kal-
mayý Önlemek Ýçin Tedavi Görmesinin
Hükmü
-Þevkânî’nin Ýki Yönden Nakil Hatasý
-Kadýnýn Hamile Kalmayý Önlemek Ýçin Hile
Yapmasýnýn Hükmü
-Cariyenin Bedeninden Faydalanmadan
Önce Ýstibra Yapmasý ve Bunun Manasý
-Selamlaþma Þeklinde Kiþinin Kardeþini Öp-
mesi ve Boynuna Sarýlmasýnýn Mekruh
Olduðu
-Ta’zim Ýçin Ayaða Kalkma
-Tokalaþma (Musafaha)
Yusuf Akgül
164
Bozok Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 6, 6 (2014/6), s. 164
-Allah’tan Baþkasýna Secde
-Yiyeceði Stoklamanýn (Ýhtikârýn) Mekruh
Olduðu
-Fiatý Artýrmanýn Mekruh Olduðu
-Ýçki Yapýlacaðýný Bilen Kimsenin Üzüm ve
Meyve Suyu Satýþý
-Mekke Evlerini Kiraya Verme ve Satma
-Mushaf’ýn Aþýrlarýný Belirtme(Teþ’îr) ve
Noktalamanýn Keraheti
-Zimmîlerin Mescid-i Haram’a Girmesi
-Müþriklerin Mescide Girmesi
-Merkebin Atla Birleþtirilmesinin Caiz Ol-
duðu
-Hayvanlarý Ýðdiþ Etme
-Yahudi Ve Hristiyan’ý Ziyaret Etme
-“Allah’ým Senin Arþýndan Ýzzet Makamýna
Sýðýnýrým” Diyerek Dua Etme
-Ýbnu’l-Cevzî’nin Konuyla Ýlgili Hadisler
Hakkýnda Deðerlendirmesi
-Tavla, Satranç ve Benzeri Oyun Oynama
-Farenin Yaða Düþmesi
-Eðlence Ýçin Köpek Edinmenin Mekruh Ol-
duðu
-Yasak ve Mübahlarla Ýlgili Çeþitli Meseleler
***18. CÜZ KONU FÝHRÝSTÝ
46. ÖLÜ ARAZÝLERÝ ÝHYA ETME BÖ-LÜMÜ
-Araziyi Taþ Dikerek Niþanladýktan Sonra
Üç Sene Ýhya Etmeme
-Arazinin Ýhyasýnda Þehirden Uzaklýðýn
Þart Koþulmasý
-Kuyunun Baþkasýna Yasak Olduðu
Bölge(Harimi)
-Su Kaynaðýnýn Harimi
47. ÝÇECEKLER(EÞRÝBE)BÖLÜMÜ-Ýçkinin Haram Kýlýnmasý
-Ýçkinin Koruk, Hurma ve Kuru Üzümden
Olduðu
-Hakikaten Ýçki Hükmünde Olmayan Bal ve
Diðerlerini Ýçme
-Ýçkinin ve Diðer Sarhoþluk Verenlerin Ha-
ram Li Aynihi Olduðu
-Her Sarhoþluk Verenin Haram Olup Ýçki
Sayýldýðý Hakkýnda
-Ýbrahim'in: "Halkýn Çoðu da Azý da Sarhoþ-
luk Veren Þeyi Haram Saymasý Yanlýþtýr"
Sözü
-Sarhoþluk Veren Fazla Nebiz
-Hurma Suyunun Az Piþirilmesiyle Elde
Edilen Nebiz ve Üçte Birlik Kýsmý Hak-
kýnda
-Hurma Suyunun Çok Kaynatýlmasýyla Elde
Edilen Þekerin Haramlýðý
-Ýki Karýþýmla Yapýlan Ýçeceðin Mübah Ol-
duðu
-Kaplarda Nebiz Yapma
-Ýçkinin Sirke Haline Gelmesi
-Nassýn Reyle Muarazasý ile Nassa Yükle-
nen Manayý Belirleme Arasýndaki Fark
48. AVLANMA BÖLÜMÜ-Eðitilmiþ Köpeðin Avýnýn Helal Olmasý
-Köpeðin Yediði Avýnýn Haram Olmasý
-Eðitilmiþ Aslan, Tazý ve Diðerlerinin Yaka-
ladýðý Avýn Helal Olmasý
-Tazý ve Benzerlerinin Yediði Avýn Helal Ol-
masý
-Hayvaný Ava Gönderirken Besmele Çekme-
nin Vacip Olduðu
-Av Sýrasýnda(Ok vb.) Atma Hakkýnda
-Tabanca ile Vurulan Avýn Yasak Olmasý
-Avýnýn Baþka Bir Silahla Avlandýðýný Gör-
mesi ve Görmemesi Durumunda
-Avý Ýki ya da Daha Az veya Daha Çok Par-
çaya Ayýrma
-Canlýdan Kesilenin Ölü Sayýlmasý
49. REHÝN BÖLÜMÜ-Rehinin Meþruiyeti
-Rehin Olarak Alýnandan(Merhun) Fayda-
lanma
-Rehin Olarak Bulunduðu Zaman (Hayva-
165
Zafer Ahmed Et-Tehânevî’nin İ’lâü’s-Sünen Adlı Eserine Dair - 2
Journal of Faculty of Theology of Bozok University, Vol. 6, No. 6 (2014/6), p. 165
nýn) Sýrtýna, Harcanana Karþýlýk Binil-
mesi
-Rehin Olan Malýn Yitirilmesi Durumunda
Tazmini
-Rehinin Kapanmayacaðý
-Rehin Konusuyla Ýlgili Çeþitli Meseleler
50. CÝNAYETLER BÖLÜMÜ-Kasten Yapýlmýþ Suçun Kýsasýnýn Vacip Ol-
duðu ve Suçun Affedilebileceði
-Kasten Adam Öldüren Kimsenin Tevbesi
Hakkýnda Ýbn Abbas’ýn Sözü
-Maktulün Velisinin Diyet ve Kýsas Arasýnda
Muhayyer Olmasý
-Katilin Kasten Öldürdüðünü Kabul Etme-
diðinde Maktulülün Velisinin Onu Ba-
ðýþlamasý Gerektiði Fakat Hukuken Ký-
sasýn Düþmeyeceði
-“Kýsasýn Cezasý Sadece Kýlýçladýr”
Sözü ve Hataen Öldürmenin Kasda
Benzemediði(Þibhu’l-Amd)
-Kasden Aðýr Bir Öldürme Olduðunda
Kýsasýn Gerekli Olduðu
-Kusur Küçük ya da Büyük Olsun Hataen
Öldürmeden Dolayý Diyetin Vacip Ol-
duðu
-Oðlunu Öldürmesiyle Babaya Kýsas Gerek-
mediði
-Kiþi Bir Baþka Kiþiyi Nasýl Öldürdüyse
Öyle Öldürüleceði
-Bazý Velinin Kýsastan Vazgeçmesiyle Katil-
den Kýsasýn Düþtüðü ve Velisinin Þartsýz
Olarak Affetmesinden Dolayý Diyetin
Gerekmediði
-Fakihlerce Müselsel Hadis
-Müslümanýn Kâfir ve Zimmîyi Öldürmesi
-Kölesini Öldürmesi Sebebiyle Velisine Ký-
sasýn Gerekmediði
-Kadýnlarla Erkekler Arasýnda Kýsasýn Ger-
çekleþmesi
-Bir Kiþinin Ölümüne Ýþtirak Eden Toplulu-
ðun (Kýsasla) Öldürülmesi
-Bir Kiþinin Elini Kesmeye Ýþtirak Eden
Topluluðun Ellerinin Kesilmesi
-Taþla Ansýzýn Gelene Taþ Atma
-Vurma ve Dövmeyle Kýsasýn Yapýlmasý
-Hataen Adam Öldürme
-Müslümanlara Kýlýç Çekenin Kýsasý ve Diye-
ti Lüzum Etmeyip Kanýnýn Heder Olduðu
-Malý Ýçin Savaþan ve Adam Öldüren Kimse-
den Kýsas ve Diyetin Düþmesi
-Mecnunun Cinayeti
-Sarhoþun Cinayeti
-Çocuðun ve Delinin Kasten Yaptýðý Fiilin
Hataen Hükmünde Olmasý
-Gözü Mevcutsa Göze Karþýlýk Gözün
Kýsâsý
-Diþin Kýsâsý
-Diþin Diþe Kýsâsý Uygulamasýnýn Ertelenmesi
-Yaralamaya Karþýlýk Yaralama Kýsâsýnýn
Uygulanmasý Ýçin Kiþinin Ýyileþmesini
Bekleme
-Kemiðin Kýsâsýnýn Olmadýðý
-Baþ Yarýlmalarý (Mûzýha) Dýþýndakilerde
Kýsâsýn Olmadýðý
-Deli, Küçük Çocuk ve Babanýn Adam Öl-
dürmede Ortaðý Üzerine Hükmü
-Hataen Öldürenin Ortaðý Üzerinden
Kýsâsýn Düþmesi
-Bir Kiþinin Adamý Tutup Diðer Þahsýn
Adamý Öldürmesinden Dolayý Cezalan-
dýrýlmasý
-(Yaralayýcý, Kesici Delici Olmayan) Odun,
Taþ Gibi Bir Þeyle Kasten Öldürmenin
(Þibhu’l-Amd) Diyeti
-Hataen Öldürmenin Diyeti
-Kasten Ýþlenen Suçta Devenin Diyet Olarak
Verilmesi
-Ehl-i Zimmetin Diyeti
-Kadýnýn Diyeti
-Gözün Diyeti
-Göz Kapaklarý ve Kirpiklerin Diyeti
-ÂmâBir Adamýn Kasden Saðlam Bir Kimse-
nin Gözünü Çýkarmasý
-Kulaðýn Diyeti
-Burunun Diyeti
Yusuf Akgül
166
Bozok Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 6, 6 (2014/6), s. 166
-Dildeki Diyet
-Diþlerin Diyeti
-Dudaklarýn Diyeti
-Sakalýn Diyeti
-Meme Baþýnýn Diyeti
-Elin Diyeti
-Bel Kemiðinin Diyeti
-Erkeklik Organýnda Diyet
-Bacakta Diyet
-Parmaklarýn Diyeti
-Aklýn Diyeti
-Herhangi Bir Þekilde Yaralama veya Vur-
mayla Ýþitme, Görme ve Cinsel Gücün
Kaybolmasý Durumundaki Diyet
-Diyette Kural
-Yaralamanýn Ölüme Sebebiyet Vermesi
Hâlinde Yaralayanýn Kýsas Olarak Taz-
minle Yükümlü Olmasý
-Yaralamalardan Dolayý Gereken Diyetler
-Kemiðe Kadar Olan Yaralamanýn(Mûziha)
Dýþýndaki Yaralarýn (Erþ) Diyeti
-Ceninin Diyeti
-Düþürülen Bir Ceninden Dolayý Verilmesi
Gereken Mali Tazminata (Gurre) Kýy-
met Koyma
-Uzman Olmayan Doktorun Ölüme Sebep
Olan Tedavisi
-Ýki Kiþinin Çarpýþmasý (Tesadüm)
-Sebep Olup Öldürme
-Duvarýn Altýný Oyarak Ýnsanlarýn Üzerine
Yýkýlmasýna Sebep Olmadan Dolayý Ge-
reken Diyet
-Hayvanýn Gözünün Yaralanmasý
-Hayvan Yöneticisinin(Saik, Kâid, Nâhis)
Sebep Olduðu Zararýn Tazmini
-Ýbn Hazm'in Haberin Sýhhat Derecesini Sa-
dece Ýsnadla Kabul Etmediði
-Hayvanýn Sebep Olduðu Zarardan Dolayý
Tazminin Gerekmediði
-Hayvanýn Sebep Olduðu Zarardan Dolayý
Tazmin
-Kölenin Sebep Olduðu Zarardan Dolayý
Tazmin
-Kölenin Diyeti
-Müdebber, Mükâteb ve Ümmü Veledin Ver-
diði Zararýn Tazmini
-Hz.Peygamber'e (s.a.v.) Küfretmesinden
(Sebb) Ötürü Öldürülmesi
-KASÂME BÖLÜMÜ-Faili Meçhul Bir Maktûlün Bulunduðu Ye-
rin Ahalisi Tarafýndan Öldüreni Bilme-
diklerine Dair Yemin Etmesi (Kasâme)
Hakkýndaki Delilin Kesin Olduðu
-Kasâmenin Keyfiyeti
-Kasâmenin Elli Kiþiye Yemin Verdirilerek
Yapýlmasý
-Âkýlenin Ödeyeceði Miktarýn Belirlenmesi
-Diyeti Ödeme Müddeti
-Âkýlenin Kasten, Sulh, Ýkrar ve Köle Cina-
yeti Yoluyla Yapýlan Suçlarýn Diyetini
Karþýlamayacaðý
-Âkýlenin Mûzihadan Daha Aþaðýsýnýn Diye-
tini Vermeyeceði
51. VASÝYETLER BÖLÜMÜ-Vasiyetin Anlamý, Vacip ya da Mendup Ol-
duðu Hakkýnda Deðerlendirme
-Mirasçýya Vasiyyet Olmayacaðý
-Vasiyetin Üçte Birden Fazla Olmayýp Daha
Az Olabileceði
-Mirasçýnýn Ýzninden Sonra Vasiyetin Yeine
Getirilmesi
-Vasiyet Edenin Vasiyetini Deðiþtirmesi
-Zimmî Kâfire Vasiyet
-Çocuðun Vasiyetinin Batýl Olmasý
-Mirasçý Olmadýðýnda Malýn Tamamýnýn Va-
siyeti
-Vasiyet Edenin Borcu Ödendikten Sonra
Vasiyetini Yerine Getirme
-Katile Vasiyetin Caiz Olmadýðý
-Ölüm Hastalýðý Sýrasýnda Köle Azad Etme
52. MÝRAS(FERAÝZ) BÖLÜMÜ
-Müslüman ile Kâfir Arasýnda Verasetin Ol-
madýðý
-Ýki Farklý Din Mensubunun Birbirlerine Mi-
167
Zafer Ahmed Et-Tehânevî’nin İ’lâü’s-Sünen Adlı Eserine Dair - 2
Journal of Faculty of Theology of Bozok University, Vol. 6, No. 6 (2014/6), p. 167
rasçý Olamayacaðý
-Mürtedin Mirasý
-Esirin Mirasý
-Katilin Mirastan Mahrumiyeti
-Kölenin Ne Varis Olacaðý Ne de Miras Bý-
rakacaðý
-Mükâtebin Ne Varis Olacaðý Ne de Miras
Býrakacaðý
-Kýsmen Azad Edilen Kimsenin Ne Varis
Olacaðý Ne de Miras Býrakacaðý
-Hamilenin Mirasý
-Hünsanýn Mirasý
-Kadýnýn Kocasýnýn Diyetinden Mirasçý Ký-
lýnmasý
-Kelâle Hakkýnda
-Dedenin Mirasý
-Kýz Kardeþ ve Erkek Kardeþlerin Dedeyle
Mirastan Düþmesi
-Ýki Erkek Kardeþin Annesine Mirastan Altý-
da Bir Verilmesi
-Koca ile Ana-baba yahut Haným ile Ebevey-
nin Mirasý
-Kýz Torun ve Kýz kardeþ ile Beraber Kýzýn
Mirasý
-Anne ve Dedenin Kýz kardeþle Birlikte Mirasý
-Biri Evli Diðeri Annenin Erkek Çocuðu
Olan Amcanýn Ýki Oðlunun Mirasý
-Ashâb-ý Ferâizin Mirasta Önceliði ve Teri-
kenin Asabeye Verilmesi
-Ninenin Mirasý
-Baba ile Babaannenin Mirastan Düþmesi
-Ýbn Maîn'in "Leyse Bi Þey'in" Sözünün
Manasý
-Çocuklar ve Babalarýn Mirasý
-Hz. Ömer'in Baþýndan Geçen ve Müþerreke
veya Hýmâriyye Diye Adlandýrýlan Miras
Meselesi
-Mirastan Mahrum Býrakma(Hacb)
-Mirastan Artaný Pay Sahiplerinin Paylarý
Oranýnda Kendilerine Daðýtma(Redd)
-Hisseler Toplamý Ortak Paydadan Büyük
Olan Miras Meselesi (Avl)
-Mülâ'ane Sonrasýnda Olan Çocuðun (Ýbn
Mülâ'ane) Mirasý
-Akrabalarýn Mirasý
-Nesep Yönüyle Hakký Olduðunu Ýkrar Ede-
nin Mirasý
-Yeri, Ölü ya da Diri Olduðu Bilinmeyen
Kimsenin (Mefkûdun) Mirasý
-Mirasçýsý Olmayanýn Mirasý
-Boðulan ve Göçük Altýnda Kalan Kimsenin
Mirasý
53. HÝYEL BÖLÜMÜ54. EDEB, TASAVVUF VE ÝHSAN BÖ-
LÜMÜ-Halkla Güzel Geçinme
-Dünyaya Bel Baðlamayýp Ýbadet ve Taatle
Meþgul Olma (Zühd), Harama Düþme
Korkusuyla Þüpheli Þeylerden Kaçýnma
(Vera')
-Kötü Ahlaktan Sakýnma
-Güzel Ahlaka Teþvik
-Zikir ve Dua
Eserin DeðerlendirilmesiSözlük anlamýyla “sünnetlerin yücel-
tilmesi” anlamýna gelen Ý'lâ'ü's-sünen, esasen
Hanefî mezhebinin görüþlerini destekleyen
ahkâma dair hadislerin bir araya getirilip iza-
hýnýn ve delillerinin yapýldýðý bir eser olmasý
itibariyle gerek fýkýh gerekse hadis sahasýyla
ilgilenenler için okunup incelenmeye deðer
bir eserdir. Nitekim Zâhid Kevserî'nin de
ifade ettiði gibi imrenilecek derecede hayret
verici bir gayretin ürünü olan bu çalýþmada
Hanefi mezhebinin dayandýðý hadis rivayetle-
ri sened ve metin yönüyle tek tek ele alýnmýþ,
karþýt görüþlere ikna edici cevaplar verilerek
fýkhî meseleler tartýþýlmýþtýr.
Kitabý inceleyen bir kimse müellifin bi-
limsel bir metotla eserini kaleme aldýðýný fark
edebilir. Ayný zamanda geleneksel usulün
yaný sýra tenkitçi bir zihniyetle meselelere
yaklaþtýðýný anlar.
Öte yandan tanýtmaya çalýþtýðýmýz
kitabý incelerken karþýlaþtýðýmýz basýmdan
Yusuf Akgül
168
Bozok Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 6, 6 (2014/6), s. 168
kaynaklanan bazý hatalarý da burada kýsaca
iþaret etmekte fayda görmekteyiz. Bunlarý
þöyle maddeleþtirmek mümkündür:
1. Kitabýn içeriðindeki baþlýk ile fih-
ristte verilen baþlýðýn bir olmama-
sý.01
2. Genelde fihrist bölümünde ba-
zan içerikteki baþlýklarda imla
hatalarýnýn bulunmasý.02
3. Ýçerikte verilen baþlýðýn fihrist
bölümünde yer almamasý.03
4. Fihrist bölümünde verilen baþlýðýn
içerikte bulunmamasý.04
5. Fihristte verilen sayfa numaralarý-
nýn içerikle örtüþmemesi.05
Son olarak müellifin özellikle hadis usu-
lüne dair önemli tespitlerinin yer aldýðý kita-
býnda naklettiði bazý görüþleri ise þunlardýr:
- Hadis rivayetinde ilk üç asýrda bu-
lunan inkýtaý (kopukluk) zararlý
deðildir.06
- Büyük tabiinin sözü hüccettir. 07Muhaddislere göre hüccet olma-
01. Bu durum fihristi hazýrlayan muhakkikin
eserdeki uzun baþlýklarý kýsaltýlarak vermesin-
den kaynaklanmýþ olabilir. Bkz. et-Tehânevî,
Zafer Ahmed Ýlâü’s-sünen, Thk. Muhammed
Taki Osmânî,(Karaçi:1418)XII, 131, 140, 279,
295, 322, 336, 344, 417, 450, 453, 454, 457, 479,
506, 558.
02. Ýmla hatalarýnýn ya harf eksikliði veya harfin
yanlýþ yazýmýndan kaynaklandýðý görülmüþtür.
Bkz. et-Tehânevî, Zafer Ahmed Ýlâü’s-sünen,
Thk. Muhammed Taki Osmânî,(Karaçi:1418),
XII, 380, 454, XIV, 21
03. Bkz. et-Tehânevî, Zafer Ahmed Ýlâü’s-
sünen, Thk. Muhammed Taki Osmânî, (Karaçi:
1418), XII, 218, 219, 221, 236, 240, 242, 250,
460, 463, 464, 466, 467.
04. Bkz. et-Tehânevî, Zafer Ahmed Ýlâü’s-
sünen, Thk. Muhammed Taki Osmânî, (Kara-
çi:1418), XII, 198, 450, 510, 571, 578, 581, 651
05. Bkz. et-Tehânevî, Zafer Ahmed Ýlâü’s-
sünen, Thk. Muhammed Taki Osmânî, (Kara-
çi:1418), XII, 191, 362, 382, 384, 429, 433, 441
06. et-Tehânevî, Zafer Ahmed Ýlâü’s-sünen,
Thk. Muhammed Taki Osmânî, (Karaçi:1418),
I, 236, s. 242, 322.
07. et-Tehânevî, Zafer Ahmed Ýlâü’s-
yan hadis adap ve fazilette kabul
edilir.08
- Ýlk üç asrýn mestur ve mechulu’l-
hal olan zayýf ravilerin rivayeti ka-
bul edilir.09 Kaynakça
Daudi, Halid Zaferullah Pakistan ve Hindistan'da Þâh Velîyullah ed-Dehlevî'den Günümüze Kadar Hadis Çalýþmalarý, (Ýs-
tanbul: 1995).
el-Semerrâî, Yunus Ýbrahim Ulemâu'l-arab fî þibhi'l-kârrati'l-hindiyye, (Baðdat:1986).
Özþekel, Mehmet "Pakistan’da Hadis Çalýþma-larý", (Yayýmlanmamýþ Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi SBE, 1992).
Sifil, Ebu Bekir Ýlâü's-Sünen maddesi, TDVÝA,
Ýstanbul:2000, XXII, s. 78.
et-Tehanevî, Eþref Ali, Zafer Ahmet et-
Tehanevî, Ýlâü's-Sünen (Sünnetin Yücel-tilmesi) Hadislerle Hanefi Fýkhý, Çeviren:
Heyet, Misvak Neþriyat (Ýstanbul:2006)
et-Tehânevî, Zafer Ahmed Ýlâü's-Sünen, (Bey-
rut:2001).
et-Tehânevî, Zafer Ahmed Ýlâü's-Sünen, (Thk. Muhammed Taki Osmânî), (Karaçi:1418).
et-Tehânevî, Zafer Ahmed Kavâid fî Ulûmi’l-Hadis (Yeni Usul-i Hadis), Çev: Ýbrahim Canan, (Ýzmir: 1982)
et-Tehânevî, Zafer Ahmed Kavâid fî Ulûmi’l-Hadis, Thk. Abdu'l-Fettah Ebû Gudde,
(Beyrut: 2007)
Ubeydi, Yasir Ýsmail Mustafa “Kavâid mustalahi'l-hadis inde imam et-Tehânevî fî kitabihi i'lâüs's-sünen” (Yayýmlanmamýþ Yüksek Lisans Tezi, Câmiatu'l-Ýslamiyye, Baðdat,2006)
sünen, Thk. Muhammed Taki Osmânî,
(Karaçi:1418),II, s.165.
08. et-Tehânevî, Zafer Ahmed Ýlâü’s-
sünen, Thk. Muhammed Taki Osmânî,
(Karaçi:1418),II, s.316.
09. et-Tehânevî, Zafer Ahmed Ýlâü’s-
sünen, Thk. Muhammed Taki Osmânî,
(Karaçi:1418),II, s.385.