Yrd. Doç. Dr. Yasemin Gülbahar

Yrd. Doç. Dr. Yasemin Gülbahar1

Yrd. Doç. Dr. Yasemin Gülbahar

HİPERMEDYA


Hipermedya

Bu yöntem, öğrenmeyi yönlendirmek için farklı erişim yöntemlerinin bir veritabanı aracılığı ile kullanılması ile oluşur.


Hipermedya

Hipermedya yazılımının başarılı olması için iki bileşen çok önemlidir: Açık ve iyi

gerekçelendirilmiş bir amaç

Amaca uygun bir tasarım


Bir zamanlar hipermedya…

Hipermetin bilgi parçacıkları arasındaki ilişkileri gösteren bağlardır.

Hipermedya ise, metin, ses, video, fotoğraf, grafik ve bu bilgi parçacıklarının bileşenleri arasındaki ilişkileri gösteren bağlardır.


Günümüzde hipermedya…

Web ortamındaki bilginin yönetilmesi için kullanılan ortak bir yöntem…


Hipermedya Yapısı

resim resim, grafik ve metin içerisindehiperbağlar ve grafikler

resim

Hiperbağlar farklı

kaynakları gösteren…

Kaynaklar grafik veya

metin veya ...

Grafikler resim veya video veya

…Video bir

film olabilir…

Resimler, grafik, şema

vb.


Hipermedya Biçimleri

o Ansiklopedik referanso Özel konu

referanslarıo Alan analizlerio Durum çalışmasıo Oluşturma Setlerio Eğitlenceo Müzeo Arşiv


Genel Referans

World Book Multimedia Encyclopedia


Genel Referans

http://www.worldbook.com/wc/browse?id=ed/fom


Özel Referans

Art and life in Africa http://www.uiowa.edu/~africart/toc/


Bir Alanın Analizi

Who Built America?


Durum Çalışması

http://www.vangoghgallery.com/


Oluşturma Setleri

HyperStudio http://www.hyperstudio.com/


Eğitlence Yazılımları

KidsCulture


Müze

Louvre Müzesi Sanal Gezisihttp://www.louvre.or.jp/louvre/QTVR/anglais/


Arşiv

National Geographichttp://www.nationalgeographic.com/


Hipermedya Veritabanı

Hipermedya’yı Etkileyen Faktörler

Medya türleriVeritabanının boyutuVeritabanı organizasyonuÇözünürlükGüncellenebilirlikGörünen ve içsel yapıPlatform bağımsızDil bağımsız


Medya Türleri

MetinDurağan ResimHareketli ResimSesVideo


Veritabanının Boyutu

Kısa içerik

Çok ciltli ansiklpediler


Veritabanı Organizasyonu

AlfabetikHiyerarşikMedya türlerine göreAnahtar Kelimeler….


Çözünürlük

Bilgi ne düzeyde anlamlı küçük parçalara

ayrılabilir?


Güncellenebilirlik

Öğrenmeye uygun

hipermedya ortamlarının

yaratılmasında veritabanının

“güncellenebilir” ve

“değiştirilebilir” olması

önemlidir.


Görünen ve İçsel Yapı

Veritabanının içeriği ile kullanıcı

tarafından görüntülenen

bölümü farklıdır.


Platform Bağımsız

Windows, Unix, Linux, MacOS vb.


Dil Bağımsız

İngilizce, Türkçe,

Fransızca, Almanca vb.


Erişim ve Yönlendirme

Hiperbağlar Diğer erişim yöntemleri Erişim Metaforları Farklı Erişim Yöntemleri Erişim seçeneklerinin

anlaşılabilirliği Yönlendirme araçları


Hipermedya Programında Hiperbağlar

Nesne türleri Bağların amacı Yoğunluk Görünebilirlik Ekrandaki yeri Onaylama İşaretleme Anlamlı ipucu Uzaklık Güncellenebilir

lik


Nesne türleri

Nesne türleri; kelimeler, cümleler, resimler,

resimlerin bölümleri, filmler, simgeler

ve pencereler olabilir.


Bağların amacı

Hiperbağlar farklı amaçlarla kullanılabilir. Ama her zaman önemli bilgiye ulaşmak amacı

ile kullanılmalıdır.


Yoğunluk

Tek bir sayfa, binlerce kelime, resim ve görüntü dosyasına bağ içerebilir.

Bir sayfada kullanılan

bağların sayısı sayfanın amacı ile tutarlı

olmalıdır.


Görünebilirlik

Bağlar, kullanıcı tarafından kolayca algılanabilmelidir.

Fazla bağ kullanımı okumayı güçleştirir, çok az kullanıldığı zaman ise anlamını

yitirebilir.


Ekrandaki Yeri

Bağlar ekranda görünebilir yerlere

konulmalı, ekranda

kullanıcının gözünden kaçabilecek alanlar kullanılmamalıdır.


Onaylama

Bir bağın seçildiği ve yeni bir eylem gerçekleştireceği konusunda kullanıcı bilgilendirilmelidir.

Görsel ipuçları Görsel efektler Yazılı ipuçları Sesli ipuçları


İşaretleme

Kullanıcıların hangi bağı seçtikleri, nerede

olduklarına dair bilgilendirilmeleri ve

daha önce ziyaret ettikleri bağların

işaretlenmesi önemlidir.


Anlamlı İpucu

Bir bağın yeri veya fonksiyonu hakkında

bilgi vermek için Anlamlı ipuçlarıkullanılmalıdır.


Uzaklık

Kullanılan bağların lokal bir alana mı, yoksa uzaktaki farklı

bir web sitesine mi yönlendirildiği

konusunda kullanıcı

bilgilendirilmelidir.


Güncellenebilirlik

Kullanıcıya bilgiyi oluşturma ve

güncellenme olanağı tanınmalıdır.


Diğer Erişim Yöntemleri

MenülerİndekslerİçindekilerHaritalarZaman ÇizelgeleriResim KoleksiyonlarıAramaSık KullanılanlarGeçmiş


Öğrenme ve Öğrenme Stratejilerini Destekleme

Hipermedya özellikleri ve kullanılan teknikler öğrenmeyi daha kalıcı hale getirmeyi amaçlamalıdır. Bu nedenle aşağıdaki süreçleri destekleyici biçimde tasarlanmalıdır. Motivasyon Anlama Hatırlama Bilgiyi Kullanma



Öğrenme stratejilerini destekleme hipermedya ile gerçekleştirilebilir.

– İleri düzey anlama

– Arama ve erişim– Öğrencinin

yönlendirilmesi– Uygulama



– Elektronik defterler– Bilişsel haritalar– İpuçları ve

yönlendirme– İşbirliği– Kendini

değerlendirme testleri

– Farklı bakış açılarını gösterme

– Rol Oynama– Problem sunma

– Oyun oynama– Kavramsal modeller– Görselleştirme– İşaretleme– Hesap makinaları– Tekrarlama ve

gözden geçirme– Kopyala-yapıştır– Çıktı alma

Öğrenme stratejilerini desteklemek amacı ile aşağıdaki uygulamalar

önerilmektedir.


Kaynaklar

Alessi, S. M. & Trollip, S. R. (2001). Multimedia for Learning: Methods and Development. Allyn and Bacon, USA.

Yrd. Doç. Dr. Yasemin Gülbahar

Documents

Transcript of Yrd. Doç. Dr. Yasemin Gülbahar