YÖNETİM PSİKOLOJİSİ · Geçmişte, yönetim psikolojisi ile ilgili ders kitapları; baskın...
Transcript of YÖNETİM PSİKOLOJİSİ · Geçmişte, yönetim psikolojisi ile ilgili ders kitapları; baskın...
YÖNETİM PSİKOLOJİSİ1. Çeşitlilik
2. Çeşitliliğin Seviyeleri
3. Ayrımcılık
4. Biyografik Özellikler
5. Yetenek
6. Çeşitlilik Yönetimi Stratejilerini
Hayata Geçirmek
7. Küresel Etkiler
Dr. Öğr. Üye. Gözde MERT
2
YÖNETİM PSİKOLOJİSİ
Dr. Öğr. Üye. Gözde MERT
3
1. ÇEŞİTLİLİK
Hiçbirimiz aynı değiliz. Bu hepimizin bildiği bariz bir gerçek olsa da yöneticiler
bunu zaman zaman unuturlar. Oysa çalışanlar, farklılıkları değerlendirildiği ve
takdir edildiğinde çok yüksek verimle çalışabilirler. Etkin bir çeşitlilik yönetimi
sayesinde kuruluşlar, mümkün olan en büyük fikir, yetenek ve özellik havuzuna ulaşabilirler. Yöneticiler bu farklılıkların aynı zamanda çatışmalara, yanlış
anlamalara ve kötü iletişime sebep olabileceğini de unutmamalıdırlar.
Dr. Öğr. Üye. Gözde MERT
4
1. ÇEŞİTLİLİK
Geçmişte, yönetim psikolojisi ile ilgili ders kitapları; baskın olan beyaz ve erkek yönetici profilinin yerini yavaş yavaş farklı cinsiyetlerde ve farklı etnik kökenlere sahip yöneticilere bırakmasıyla birlikte hızlı bir değişimin gerçekleşeceğini söylemekteydi.
Günümüzde bu değişim artık
yaşanmıyor; çünkü halihazırda
yaşanmış ve bu değişim özellikle
profesyonel işlerle yönetsel işlerin
çehresini büyük ölçüde değiştirmiştir.
Dr. Öğr. Üye. Gözde MERT
5
1. ÇEŞİTLİLİK
1970’li yıllara kıyasla 2000’li yıllarda, kadınların tam zamanlı bir işte
çalışma olasılığı daha yüksek, eğitimleri daha iyi ve maaşları da
erkeklerle kıyaslanabilir durumda.
Bunun yanında, geçtiğimiz 50 yıl içinde, beyazlarla diğer ırklar
arasındaki maaş farkı büyük oranda kapandı; beyazlarla Asyalılar
arasındaki maaş farkı ise ya yok oldu ya da tersine döndü.
Dr. Öğr. Üye. Gözde MERT
6
1. ÇEŞİTLİLİK
55 yaşın üzerindeki çalışanlar da artık iş gücünün büyük bir kısmını oluşturuyor.
Daha çeşitli bir iş gücü oluşumu yönündeki bu kalıcı
değişim, kuruluşların çeşitlilik yönetimini daimi
politikalarının ve çalışma şekillerinin bir parçası
haline getirmesini gerekli kılmıştır.
Yine de farklı cinsiyetler ve etnik gruplar arasındaki maaş farkları hala mevcut ve genel iş gücü katılımındaki yüzdelerinin katbekat üzerinde.
Fortune 500 şirketlerinin yönetimi ise hala beyaz erkeklerin elinde.
Dr. Öğr. Üye. Gözde MERT
7
1. ÇEŞİTLİLİK
İnsan Kaynakları Yönetimi Derneğinin yaptığı bir araştırma,
işverenlerin, ABD’nin iş gücünün çehresiyle ilgili temel sıkıntılarını
ve fırsatları belirlemiştir.
Dr. Öğr. Üye. Gözde MERT
8
1. ÇEŞİTLİLİK
İK yöneticilerinin temel sıkıntısı her zaman iş gücünün yaşlanması olmuştur.
Bebek Patlaması (baby boomers kuşağı)
çocuklarının emekli olmasıyla ortaya çıkan
yetenek kaybı, yaşlanan iş gücünün yarattığı
yükselen tıbbi masraflar ve çalışanların yaşlı
akrabalarına bakması gerekliliği gibi konular listenin
üst sıralarında yer almaya başlamıştır.
Diğer konular ise, birden fazla dilde eğitim dokümanı hazırlanması ve ikisi de çalışan çiftler için iş-özel hayat dengesinin sağlanmasını içermektedir.
Dr. Öğr. Üye. Gözde MERT
9
1. ÇEŞİTLİLİK
Kuzey Carolina’da bulunan Progress Enerji, ABD’nin iş gücünün günümüzdeki demografik özelliklerini tam anlamıyla yansıtmaktadır. Bu şirkette cinsiyet eşitliği ve etnik çeşitlilik zaten gözetilir; ancak şirketin
çeşitlilikle ilgili gelişme çabası bununla kalmaz.
Progress, çalışanlarını, fotoğrafta görüldüğü gibi, çeşitli bağlantı gruplarına, çeşitlilik konseylerine eğitim
atölyelerine katılmaları konusunda desteklemektedir.
Şirket çeşitliliğin farkında olmanın ve onu kucaklamanın, çalışanların potansiyellerini yükselteceğine; dolayısıyla da müşteri memnuniyetini ve başarıyı artıracağına inanmaktadır.
Dr. Öğr. Üye. Gözde MERT
10
2. ÇEŞİTLİLİĞİN SEVİYELERİ
1) Yüzeysel Çeşitlilik: Yaş, din, dil, ırk, etnik köken, cinsiyet, sakatlık,
gibi kolaylıkla algılanabilen özelliklerdeki farklılıklar. Bu farklılıklar
insanların nasıl hissettiği veya düşündüğünü belirlememekle birlikte,
belli bir kalıp yargıya zemin hazırlar.
2) Derin Çeşitlilik: İnsanların birbirlerini tanıdıkça keşfedecekleri ve
benzerliklerini saptamakta giderek daha önemli hâle gelecek olan;
değerler, kişilik ve çalışma tarzı gibi konulardaki farklılıklar.
Dr. Öğr. Üye. Gözde MERT
11
3. AYRIMCILIK
Çeşitlilik yönetiminin şirketlere birçok avantaj sağlamasının yanında, etkin bir çeşitlilik yönetimi aynı zamanda adil olmayan ayrımcılığın ortadan kaldırılması için çalışmak anlamına gelir. Ayrımcılık, olgular ve nesneler arasındaki fark gözetmektir.
Bir çalışanın diğerinden daha iyi olduğunu fark etmek, iyi çalışanları işe alabilmek için gereklidir. Terfi kararlarını alırken de bir çalışanın diğerinden daha etkin liderlik özellikleri gösterdiğini fark etmek önemlidir.
Dr. Öğr. Üye. Gözde MERT
12
3. AYRIMCILIK
Dr. Öğr. Üye. Gözde MERT
13
4. BİYOGRAFİK ÖZELLİKLER
Yaş, cinsiyet, ırk, sakatlık ve kıdem gibi biyografik özellikler, çalışanları birbirinden ayıran bariz özelliklerdir.
Özlük dosyası gibi kaynaklardan kolaylıkla elde edilebilecek, yaş, ırk, kıdem, cinsiyet gibi kişisel özelliklerdir. Bu özellikler, yüzeysel çeşitliliği belirlerler.
Dr. Öğr. Üye. Gözde MERT
14
4. BİYOGRAFİK ÖZELLİKLER
• Yaş
Yaş ve performans arasındaki ilişki, önümüzdeki 10 yıl içerisinde en az 3 sebepten dolayı, artan bir öneme sahip olacaktır.
1. Yaşın ilerlemesiyle birlikte performansın düşeceğine dair inanç
2. İş gücünün yaşlanıyor olması (Birçok işveren, yaşlı çalışanların, iş başvurularındaki kaliteli adayların büyük bir yüzdesini oluşturduğunu belirtmektedir. Büyük ölçekli firmalar, bu çalışanların ilgisini çekebilmek için, ihtiyaç duydukları eğitimleri vermek, esnek çalışma saatleri sağlamak ve yarı emekli olanlar için yarı zamanlı çalışma planları oluşturmak gibi alternatifler sunmaktadır.)
3. ABD yasalarına göre çalışanların zorunlu emekliliğinin şart koşulmasını yasaklamış olmasıdır. ABD çalışanlarının çoğu, artık 70 yaşında emekli olmak zorunda değildir.
Dr. Öğr. Üye. Gözde MERT
15
4. BİYOGRAFİK ÖZELLİKLER
• Yaş
İnsanlar, yaşlı çalışanları nasıl algılar?
Yaşlı çalışanların iş ortamına; deneyim, yargı, yüksek etik duygusu ve kalitedentaviz vermemek gibi birçok olumlu özellik kattığına inanırlar.
Ancak bunun yanında, yaşlı çalışanların
teknolojiyi reddettikleri ve esnek olmadıkları
da algı dahilindedir. Bu yüzden şirketlerin,
değişen durumlara kolay uyum sağlayabilen
ve değişime açık çalışanlar aradığı zamanlarda,
daha işe alım aşamasında yaşlı çalışanların eleneceği veya halihazırda çalışıyorlarsa, işten çıkarmalar sırasında ilk sırayı alma ihtimalleri yüksektir.
Dr. Öğr. Üye. Gözde MERT
16
4. BİYOGRAFİK ÖZELLİKLER
• Yaş
Yaşın devamsızlık, verimlilik, tatmin ve personel devir hızı üzerindeki gerçek etkisi nedir?
Yaşlandıkça, işinizden istifa etme olasılığınız
düşer. Bu çıkarım, yaş ve personel devir hızı
arasındaki bağlantıyı inceleyen çalışmalara
dayanarak yapılmıştır.
Çalışanlar yaşlandıkça, yeni bir iş bulma olasılıkları azalır. Kıdemleri ise onlara, daha yüksek maaş, daha uzun izin dönemleri ve daha çekici emeklilik fırsatları sağlar.
Dr. Öğr. Üye. Gözde MERT
17
4. BİYOGRAFİK ÖZELLİKLER
• Yaş
Yaşın devamsızlık, verimlilik, tatmin ve personel devir hızı üzerindeki gerçek etkisi nedir?
Yaşlı çalışanlar, gençlere oranla daha az
engellenebilir devamsızlık yaparlar.
Ancak, zayıflayan sağlık durumları ve
hastalandıklarında daha uzun
iyileşme süreçlerinden dolayı,
engellenemeyecek devamsızlık oranları daha yüksektir.
Dr. Öğr. Üye. Gözde MERT
18
4. BİYOGRAFİK ÖZELLİKLER
• Yaş
Yaşın devamsızlık, verimlilik, tatmin ve personel devir hızı üzerindeki gerçek etkisi nedir?
Birçok insan, verimliliğin yaşla birlikte
azaldığını düşünür.
Hız, çeviklik, güç ve koordinasyon yaşla
birlikte azalır; bunun üzerine bir de işten
sıkılma ve entelektüel uyarılmanın azalması
eklendiğinde verimliliğin düşeceği düşünülür.
Halbuki çalışmalar bunun aksini savunmaktadır.
Dr. Öğr. Üye. Gözde MERT
19
4. BİYOGRAFİK ÖZELLİKLER
• Yaş
Yaşın devamsızlık, verimlilik, tatmin ve personel devir hızı üzerindeki gerçek etkisi nedir?
Bir donanım şirketi zinciri, 3 yıllık bir süre boyunca, mağazalarından birinde sadece 50 yaşın üzerindeki insanları çalıştırmış ve bu süre boyunca elde ettiği sonuçları, gençlerin çalıştığı diğer 5 mağazasıyla karşılaştırmıştır.
Dr. Öğr. Üye. Gözde MERT
20
4. BİYOGRAFİK ÖZELLİKLER
• Yaş
Yaşın devamsızlık, verimlilik, tatmin ve personel devir hızı üzerindeki gerçek etkisi nedir?
50 yaşın üzerindeki insanların çalıştığı mağaza, gençlerin çalıştığı diğer 2 mağazaya göre önemli oranda daha verimli çıkmış (işçilik maliyetlerinin satış oranlarına kıyaslanmasına göre) ve diğer 3 mağazayla da başabaş gitmiştir.
Dr. Öğr. Üye. Gözde MERT
21
4. BİYOGRAFİK ÖZELLİKLER
• Yaş
Home Depot mağazasının iş etiği, fotoğrafta gördüğünüz 60’lı yaşlarının sonlarındaki Müdür Yardımcısı Ellen Van Halen gibi yaşça büyük çalışanlarının çalışma etiğine değer vermektedir.
Home Depot, yaşlı İnsanları işe alan ve sayıları Günbegün artmakta olan firmalardan biridir; zira yaşlı insanların devamsızlık oranları, personel devir hızları ve eğitim maliyetlerinin düşük olması yanında verimlilikleri de daha yüksektir.
Dr. Öğr. Üye. Gözde MERT
22
4. BİYOGRAFİK ÖZELLİKLER
• Cinsiyet
Kadınlar ve erkekler arasındaki iş verimliliğini etkileyen birkaç küçük farklılıktır.
Kadın ve erkek arasında; problem çözme, analitik
düşünme, mücadele etme, motivasyon, sosyalleşme
ve öğrenme yetileri açısından ciddi bir fark
bulunmamaktadır.
Psikolojik araştırmalara göre, kadınlar anlaşmaya daha meyilli ve otoriteye karşı saygılı; erkekler ise daha agresif ve yüksek başarı beklentisine sahiptirler. Fakat bu farklılıklar aslında önemsenmeyecek kadar azdır.
Dr. Öğr. Üye. Gözde MERT
23
4. BİYOGRAFİK ÖZELLİKLER
Dr. Öğr. Üye. Gözde MERT
24
4. BİYOGRAFİK ÖZELLİKLER
Dr. Öğr. Üye. Gözde MERT
25
4. BİYOGRAFİK ÖZELLİKLER
• Irk ve Etnik Köken
İşe alımlarda, terfilerde ve maaş artışlarında insanlar kendi ırklarından olanları tercih ederler. Tercih her zaman bu yöndedir, fakat etkisi düşüktür.
İkinci olarak, fırsat eşitliğine karşı tutum
konusunda ırklar arasında büyük
bir fark olmasıdır.
Üçüncü konu, Afrika kökenli Amerikalıların işle ilgili kararlarda genellikle beyazlardan daha düşük olarak değerlendirilmesidir.
Dr. Öğr. Üye. Gözde MERT
26
4. BİYOGRAFİK ÖZELLİKLER
• Sakatlık
Engellerin iş çıktılarına etkisi birçok farklı açıdan araştırılmıştır. Bir
yandan, engelli çalışanların daha yüksek performans
değerlendirmeleri elde ettikleri saptanırken yine aynı araştırmanın
bulguları, engelli çalışanların kariyer beklentilerinin ve işe alınma
ihtimallerinin düşük olduğu da ortaya çıkarmıştır.
Dr. Öğr. Üye. Gözde MERT
27
4. BİYOGRAFİK ÖZELLİKLER
• Sakatlık
Bu olumsuz etkiler, ruhsal sorunları olan bireyler için fiziksel
engellilerden daha zorludur ve bazı çalışmalar, ruhsal sorunların iş
performansını fiziksel engellerden daha fazla etkilediğini de
göstermektedir. Depresyon, şizofreni gibi akıl veya sinirsel
hastalıklara sahip insanların devamsızlık oranı daha yüksektir.
Dr. Öğr. Üye. Gözde MERT
28
4. BİYOGRAFİK ÖZELLİKLER
• Sakatlık
Microsoft şirketi, engelli çalışanları, değerli birer kıymet olarak görür; zira bu çalışanlar, ürünlerin bütün müşterilerin İhtiyaçlarını karşıladığının canlı kanıtıdırlar.
Fotoğrafta gördüğünüz, doğuştan görme engelli olan Kelly Ford, Windows işletim sisteminin erişilebilirliğini test etmektedir.
Ford aynı zamanda, sadece engelliler içindeğil, bütün kullanıcılar için web sayfalarınıgeliştirmekle uğraşan bir ekibi yönetmektedir.
Dr. Öğr. Üye. Gözde MERT
29
4. BİYOGRAFİK ÖZELLİKLER
• Diğer Biyografik Özellikler
❖ Kıdem
❖ Din
❖ Cinsel Tercih ve Cinsel Kimlik
Dr. Öğr. Üye. Gözde MERT
30
4. BİYOGRAFİK ÖZELLİKLER
Etkin Bir Seçim: Acaba Sandığınızdan Daha mı
Önyargılısınız?
Bir Çarşamba akşamüstü, 34 yaşındaki beyaz bir kadın, bir test
yapmak için Washington D.C.’deki ofisinde masasına oturur.
Bu kadın her zaman insan haklarının avukatlığını yapmakla gurur
duymaktadır ve ofis dekoru da bu alandaki güçlü liberal
inançlarına dair bolca kanıt içermektedir.
Dr. Öğr. Üye. Gözde MERT
31
4. BİYOGRAFİK ÖZELLİKLER
Etkin Bir Seçim: Acaba Sandığınızdan Daha mı
Önyargılısınız?
Kadın Harvardlı bir araştırma grubu tarafından hazırlanmış testi
yapmak için gerekli internet sitesine ulaşır. Test oldukça kolaydır;
sadece bir grup beyaz ve siyah insan yüzünü birbirinden ayırması
gereklidir.
Siyah bir yüz gördüğünde klavyenin “sol” tuşuna, beyaz bir yüz
gördüğündeyse “sağ” tuşuna basacaktır.
Dr. Öğr. Üye. Gözde MERT
32
4. BİYOGRAFİK ÖZELLİKLER
Etkin Bir Seçim: Acaba Sandığınızdan Daha mı Önyargılısınız?
Sonrasındaysa bir grup olumlu ve olumsuz kelimeyi birbirinden ayırması istenmiştir.
Örneğin “muhteşem” kelimesi için “i” ve “korkunç” kelimesi için “e” tuşuna basmalıdır.
Bu iki testin bileşimi olan test de aslında basittir. Beyaz bir yüz veya olumlu bir kelime görürse “e”ye, siyah bir yüz veya olumsuz bir kelime görürse “i” ye basacaktır.
Dr. Öğr. Üye. Gözde MERT
33
4. BİYOGRAFİK ÖZELLİKLER
Sonrasında gruplama tersine çevrilir. Kadın şimdi, siyah yüzlerle olumlu kelimeleri ve beyaz yüzlerle olumsuz kelimeleri eşleştirecektir.
Kadının işaret parmakları klavye üzerinde koşturmaktadır ve bilinçli olarak klavyeye doğru eğilmiştir. Hiç yanlış yapmamakla birlikte, bu testi yapması diğerinden daha uzun sürer.
Testin sonucu ekranda göründüğünde kadın sessizliğe gömülür. Test sonucu, kadının, siyahlara karşı ön yargısı olduğu söylemektedir.
Dr. Öğr. Üye. Gözde MERT
34
4. BİYOGRAFİK ÖZELLİKLER
• “Herhangi bir tercihin olduğunu bile sanmıyorum” der;
• “Yaptığım iş, eğitimim, altyapım, ilerleme güdüm yüzünden
hiçbir ön yargım olduğunu düşünmüyorum”.
• “Kendim de azınlık bir gruba mensubum ve ön yargılarım
olmaması gerektiğini veya ön yargılarım olabileceğini
hissetmiyorum”.
Dr. Öğr. Üye. Gözde MERT
35
4. BİYOGRAFİK ÖZELLİKLER
Sonuçta, şimdiye kadar yapılan 60 araştırmayla birlikte, kanıtlar biriktirmeye başlar ve bu kanıtlar insanların çoğunun üstü kapalı ön yargılara sahip olduğunu gösterir. Üstleri kapalıdır, zira bilinçli olarak, orada olduklarını farketmeyiz. Ama oradadırlar.
Azınlıklara, kadınlara, belli bir dinin mensuplarına veya belli bir cinsel tercihi olanlara karşı ön yargımız olabilir.
Bazı insanların belli bir alanda (örneğin, ırklar)
üstükapalı ön yargıları olmamasına rağmen,
başka bir alanda (örneğin Cumhuriyetçiler) ön yargılı olabilir.
Dr. Öğr. Üye. Gözde MERT
36
4. BİYOGRAFİK ÖZELLİKLER
Peki organizasyonlar bu tip ön yargılarla nasıl başa çıkarlar? Bu durumun bilinçsiz bir şekilde gerçekleşiyor olması, su yüzüne çıkarılmasını ve dolayısıyla değiştirilmesini ciddi bir şekilde zorlaştırır.
Harvardlı araştırmacılardan biri “Zihin böcekleri, biz farkında olmadan çalışır.” der. “Onlar kalbimizin içinde olan özel şeyler değildir çünkü bizler içimizde kötülük barındırırız.”
Performans değerlendirmelerinde objektif kanıtların kullanılması, ön yargıların etkisini en aza indirmeye yardımcı olur. Bunun yanında, olası bilinçsiz ön yargılarınız koşunda bilinçlenmeye çalışırsanız, onları yenmek adına güzel bir adım atmış olursunuz.
Dr. Öğr. Üye. Gözde MERT
37
5. YETENEK
Yetenek; İnsanların, bir iş için gerekli çeşitli görevleri yerine
getirme kapasitesidir.
Yetenekleri genel anlamda düşünsel ve fiziksel olmak üzere ikiye
ayırabiliriz.Dr. Öğr. Üye. Gözde MERT
38
5. YETENEK
1) Düşünsel Yetenekler
Düşünmek, mantığa oturtmak ve problem çözmek gibi düşünsel
faaliyetleri yerine getirebilmek için ihtiyacımız olan yeteneklerdir.
• Entelektüel Yetenek Düşünme: Akıl yürütme ve problem çözme
gibi zihinsel aktiviteleri yapabilme kapasitesi.
• Genel Düşünsel Yetenek (GDY): Özelliği olan entelektüel
yetenek boyutları arasındaki olumlu korelasyonla ifade edilen
zekânın tüm faktörleri.
Dr. Öğr. Üye. Gözde MERT
39
5. YETENEK
Dr. Öğr. Üye. Gözde MERT
40
5. YETENEK
Dr. Öğr. Üye. Gözde MERT
41
Kültürel Zekanın Getirileri
Bazı insanların, farklı kültürlerden gelen insanlarla ne kadar çabuk ve kolay kaynaştığını farkettiğiniz oldu mu? Bazı araştırmacılar, bu insanların doğal olarak sahip olduğu, yabancı birinin hareket ve davranışlarını anlama yeteneğine, kültürel zeka adını verir.
Farklı kültürlerden insanlarla iş yaparken,
kültürel zeka önemlidir, zira böyle
durumlarda yanlış anlaşmalar olabilir ve
iş verimliliği de haliyle etkilenir.
5. YETENEK
Dr. Öğr. Üye. Gözde MERT
42
Kültürel Zekanın Getirileri
Şunu düşünün: ABD’li bir müdür, iki üyesi Alman olan tasarım ekibiyle bir toplantı yapmaktadır. Masanın etrafında fikirler uçuştukça, Almanlar bu fikirleri reddetmektedirler.
ABD’liler, geri bildirimin katı ve Alman meslektaşlarının da kaba olduğunu düşünürler. Halbuki onlar sadece fikirleri eleştirmektedir; insanları değil.
ABD’li müdür bu ayrımı, belki de kültürel zeka yoksunluğundan dolayı yapamamıştır. Sonuçta, olası iyi fikirleri ortaya sürmek konusunda ihtiyatlı davranmaya başlar.
5. YETENEK
Dr. Öğr. Üye. Gözde MERT
43
Kültürel Zekanın Getirileri
Eğer kültürel zekası yüksek olsaydı, meslektaşlarının asıl amacını
anlayabilir ve bunu, fikirlerini iyileştirmek için kullanabilirdi.
Kültürel zekanın, duygusal veya düşünsel zeka gibi, diğer zeka
formlarından ayrı olup olmadığı kesin değildir.
Araştırmacılar, kendi kültürlerini ve diğerlerinin kültürünü
anlamaya istekli olan ve anlamaya çalışan bireylerin kültürel
zekalarının da daha yüksek olacağını söylemektedir.
5. YETENEK
Dr. Öğr. Üye. Gözde MERT
44
Kültürel Zekanın Getirileri
Normal düşünme tarzımızı anlamak, adapte etmek ve diğer
kültürel boyutları göz önüne alarak düzeltmek, bilişsel kaynakları
kullanmayı gerektirdiğinden; düşünsel yetenekler büyük ihtimalle
kültürel zekayı da etkilemektedir.
Genel düşünsel zekadan ayrı olsun olmasın, günümüzün kültürel iş
ortamında, farklı kültürlerden gelen bireylerle iyi iletişim
kurabilmek kilit bir özellik haline gelmiştir.
5. YETENEK
2) Fiziksel Yetenek: Dayanıklılık, esneklik, güç gibi özellikler
isteyen görevleri yerine getirebilme kapasitesidir.
Dr. Öğr. Üye. Gözde MERT
45
5. YETENEK
Dr. Öğr. Üye. Gözde MERT
46
5. YETENEK
Sakatlıkların Rolü
Bireylerin engellilik durumunu da içeren iş yeri çeşitlilik politikaları
hazırlamaya çalışırken, yeteneğin işteki önemi sürekli problem
yaratabilir.
Bir sakatlık durumuna dayanarak insanlar hakkında örtülü
varsayımlarda bulunmak, ayrımcılık olacaktır ki sakatlık
durumlarına göre iş yerinde çeşitli ayarlamalar yapmak da
mümkündür.
Dr. Öğr. Üye. Gözde MERT
47
6. ÇEŞİTLİLİK YÖNETİMİ STRATEJİLERİNİ
HAYATA GEÇİRMEK
Çeşitlilik yönetimi; yöneticilerin, herkesi, diğerlerinin farklılıkları ve
ihtiyaçları hakkında daha bilinçli ve duyarlı hâle getirdiği süreç
ve programlardır.
Çeşitlilik yönetimi herkesin sorumluluğu
olarak görüldüğünde; sadece bir
grubun faydasınaymış gibi görülmesine
oranla daha başarılı olacaktır.
Dr. Öğr. Üye. Gözde MERT
48
6. ÇEŞİTLİLİK YÖNETİMİ STRATEJİLERİNİ
HAYATA GEÇİRMEKFarklı Çalışanların İlgisini Çekmek, Onları Seçmek, Geliştirmek ve
İş Yerinde Tutabilmek
İş gücü çeşitliliğini artırmanın yöntemlerinden biri de, iş yerinde az temsil edilmekte olan grupları işe alım fırsatlarından haberdar etmektir.
Bu da, belirli demografik grupların yaşadığı bölgelerde reklam vermek, üniversitelerden işe alım yapmak, az temsil edilen grupların bulunduğu başka kurumları araştırmak ve Kadın Mühendisler Derneği veya Azınlıklar Yönetim Derneği gibi derneklerle iletişime geçmek demektir.
Dr. Öğr. Üye. Gözde MERT
49
6. ÇEŞİTLİLİK YÖNETİMİ STRATEJİLERİNİ
HAYATA GEÇİRMEK
Yöneticilerin, adayı değerlendirmek için iyi belirlenmiş bir
protokolü takip ettiği ve şirketin ayrımcılık karşıtı politikasını
açıkça ortaya koyduğu durumlarda adayın yetenekleri,
demografik özelliklerinden daha çok ön planda olacaktır.
Çalışma arkadaşlarıyla benzer
karakterde olan kişilerin terfi alma
olasılığı, karakterleri farklı olanlara
göre daha yüksektir.
Dr. Öğr. Üye. Gözde MERT
50
6. ÇEŞİTLİLİK YÖNETİMİ STRATEJİLERİNİ
HAYATA GEÇİRMEKGruplarda Çeşitlilik
Birçok modern iş, ekip halinde çalışmayı gerektirir. Grup çalışmalarında
insanlar, görevleri analiz edebilmek ve yerine getirebilmek için ortak bir
bakış açısı geliştirmek ve birbirleriyle daha sık iletişim kurmak
durumundadır. Eğer grup üyeleri, grupta dağılma ve bireyselleşme
hissederlerse, bu tip grup davranışları tehlikeye girer.
Dr. Öğr. Üye. Gözde MERT
51
6. ÇEŞİTLİLİK YÖNETİMİ STRATEJİLERİNİ
HAYATA GEÇİRMEKGruplarda Çeşitlilik
Dr. Öğr. Üye. Gözde MERT
52
Çeşitlilik grup performansını arttırır mı, yoksa onu sekteye mi uğratır? Cevap her iki durum için de “evet”tir. Bazı durumlarda çeşitlilik işe yararken, bazılarındaysa işi bozmaktadır.
Grubun bileşiminden bağımsız olarak farklılıklar, en yüksek performansı elde etmek için kullanılabilir. Burada kilit nokta, üyeler arasındaki en benzer yönleri açığa çıkarmaktır.
Çalışmalar ayrıca, değişimci liderlerin farklı bireylerden oluşan takımları daha iyi yönettiğini göstermiştir.
6. ÇEŞİTLİLİK YÖNETİMİ STRATEJİLERİNİ
HAYATA GEÇİRMEK
Dr. Öğr. Üye. Gözde MERT
53
Nissan Motor Company’nin Japonya’daki Çeşitliliği
Geliştirme Ofisi, kadınlara kariyerlerini geliştirme
olanağı sağlamaktadır.
Nissan, örneğin fotoğrafta görülen montaj hattında
çalışan kadın işçilere, kariyerleriyle ilgili birebir
danışmanlık hizmeti, ve yeteneklerini
geliştirebilmeleri için gerekli eğitimleri sağlar.
Kadınlar aynı zamanda Nissan’ın intranet sayfası
üzerinden, şirkete büyük katkılar sağlamış olan «rol
modeli» kadınlarla yapılan röportajları da
okuyabilmektedirler.
Nissan, kadınları işe almak ve çalıştırmak suretiyle
şirketin rekabet avantajı konusunda da olumlu
etkileneceğine inanmaktadır.
6. ÇEŞİTLİLİK YÖNETİMİ STRATEJİLERİNİ
HAYATA GEÇİRMEKDünyaca bilinen bir Amerikan sporu olan NASCAR, hem kendi kuruluşunda hem de motorsporları endüstrisinde çeşitliliği desteklemektedir.
Çeşitlilik için SÜR (Drive for Diversity) programıyla NASCAR, herkese kendi yeteneklerini gösterme ve geliştirme fırsatı vermektedir.
Dr. Öğr. Üye. Gözde MERT
54
6. ÇEŞİTLİLİK YÖNETİMİ STRATEJİLERİNİ
HAYATA GEÇİRMEK
Bu program fotoğrafta görüldüğü gibi, azınlık mensupları ile kadın
sürücüler ve ekip elemanları yetiştirmeyi hedeflemektedir.
Dr. Öğr. Üye. Gözde MERT
55
6. ÇEŞİTLİLİK YÖNETİMİ STRATEJİLERİNİ
HAYATA GEÇİRMEKSürücüler bir gözlemcilik programına katılmakta ve bir sezon
boyunca gerçek bir NASCAR takımıyla yarışmaya hak
kazanmaktadırlar. Ekip elemanları da eğitim sonrasında bir yarış
takımıyla yarışabilmektedir.
Dr. Öğr. Üye. Gözde MERT
56
7. KÜRESEL ETKİLER
Biyografik Özellikler
Bazı kültürler diğerlerine göre daha fazla ırktan oluşurlar; ülke
vatandaşlarının yaş ortalamaları farklıdır.
İngiltere’deki yöneticilere kıyasla Filipinler’de çalışan kadın yöneticiler,
kendi ülkelerinin kadınların kariyer gelişimini daha çok desteklediğini
düşünmektedirler. Dr. Öğr. Üye. Gözde MERT
57
7. KÜRESEL ETKİLER
Biyografik Özellikler
Yüzyüze görüşmeleri kapsayan
başka bir araştırma da,
Fransa’da çocuk bakımı için
devletin verdiği maddi desteğe
rağmen, Fransız ve ABD’nin iş
hayatındaki sıkıntılarının ortak
olduğunu göstermiştir.
Dr. Öğr. Üye. Gözde MERT
58
7. KÜRESEL ETKİLER
Düşünsel Yetenekler
Düşünsel yeteneklerin yapılanmasının ve ölçümünün kültürler arasında ortak olduğu araştırmalarla kanıtlanmıştır.
IQ seviyelerinin kültürlere göre farklı olduğuna dair bir miktar kanıt bulunmakla birlikte, bu kültürlerin eğitimleri ve ekonomilerini göz önünde bulundurduğumuz zaman bu fark küçülmektedir.
Dr. Öğr. Üye. Gözde MERT
59
7. KÜRESEL ETKİLERÇeşitlilik Yönetimi
Uluslararası iş ortamlarında salt çeşitliliğin var olması yanında, çeşitlilik yönetiminde aynı zamanda uluslararası farklılıklar da vardır.
Her ülkenin, çeşitliliğe dair farklı yasal dayanakları, çeşitlilikle ilgili farklı sorunları vardır.
Çeşitlilik yönetiminde önemli kabul edilen özellikler de kültürler arasında farklılık gösterir. Örneğin Hindistan’da düşük kastlardan gelen insanlara ayrımcılık uygulanmaması için kotalar ve programlar hazırlanmıştır.
Dr. Öğr. Üye. Gözde MERT
60
TEŞEKKÜRLER