Yaayanlar ve Nefes Alanlar Anlatlanlar her zaman doru deildir; ama anlatan kiiler hep doru zannedildii iin sylediklerini ou kez ciddiye alr insan. Hatta ou zaman kendini reddeder; bildikleriyle deil, anlatlanlarla yaar. Zaman geer, kendini tanyama-dan, yapmak istediklerini yapamadan eker gider. Kafasnn tam ortasnda; - Senin iin ne yapabilirim, emret! diyerek, bilinen ve bilinmeyen tm kaplar ardna kadar aan muhteem bir makine varken, birok insan ona; - Beni bo ver sen, duymuyor musun, millet ne diyor? eklinde bir cevapla geri dner. Ve insan toplad birka ucuz kelime ile srekli kendini inkar ederek yaar: 'Desinler, demesinler, diyorlar, demiyorlar, yleymi, byleymi...' Sonuta dnyada ok insan yaamyor. Birka kii yayor, geri kalanlar sadece sylentilerle bu birka kiiyi yaatyor. Kald ki bu birka kiinin syledikleri, ynlarn nne tanrken neredeyse tamamen bozularak geliyor. Bu durumda ounlukla sylenen de yanl oluyor, syleyen de. Yaayan da yanl oluyor yaanan da. Bu yazy okuman nefes aldnn delilidir; yaadnn deil... Belki yayorsundur da! Kim bilir? Yaayabilmen umuduyla...

www.GencAkademi.info

Ozel Sivri Sihek

Az sonra SS'nin icadn, perde arkasnda yaananlar, renci ve aile zerindeki etkilerini okuyacaksn... Yz binlerce insann korkulu ryas haline gelen SS'nin sadece bir sinek olduunu anlayacaksn, zel bir sivrisinek...

Byl Kk Bir zamanlar byl bir kk vard. Bu kke kimse giremiyordu. Girenler st kata kamadan korkularndan kalp krizi geirerek daha alt kattayken ya lyor ya da baylyorlard. Kkn giriinde hibir problem yoktu; ama merdivenlerden yukarya doru trmannca, daha nce hi grlmemi bir eyin yce kanatlar yansyordu duvarda, 'kartal' desen 'kartal' deil, 'kaplan' desen 'kaplan' hi deildi bu... 'Uan timsah' gibi bir eydi. Sessiz olmas ok daha korkuntu. yle garip bir eydi ki bu sessiz canavar, glgesi bile insanlar deli ediyordu. Bu korku gnlerce srd. En sonunda devrin en gl pehlivanna haber sald kasabann ileri gelenleri. Pehlivan geldi. Klcn kuand ve byl kkn bysn parampara etmek iin kke girdi... Biraz sonra yzyln en byk -lyla dar kt tabi ki. 'mdaaat!' diye avaz kt kadar baryordu. Olduu yere kt pehlivan. Pehliyordu... Tam bu esnada bir ocuk syrld ve eve girdi. 'Gel, dur,

15

gitme!...' bile diyemediler. Pehlivan da diyemedi. Herkes korkuyordu. Pehlivan 'Kurtar-n... Canavar, ocuu yiyecek!' diye bard; ama ocuk oktan girmiti bile eve. Usulca peinden girdiler. ocuk giri katta deildi. Ev her zamanki gibi sessizdi; fakat duvara yansyan o korkun canavarn kanatlarnn glgesi de yoktu ortalarda. Sessizlik rktyordu. Korka korka kyorlard merdivenlerden. Ahap merdivenler, zerinden geen korkuyu gcrtya dntryordu. Yava yava ktlar... Yukar ktklarnda ocuk bir taburede sakince oturuyordu. 'Ne yapyorsun?'dediler ocua. 'Canavar ldrdm!' dedi ocuk, elindeki minik lekeyi gstererek. Sonra anladlar, meer karanlk kkn ak unutulan lambasnn nne bir sivrisinek dadanm, duvara yansyan da onun kanatlanym. zgnm! Bazen canavar sandklarn, nc snf bir lambann nne gelmi dikilmi topal bir sivrisinekten ibaret olabiliyor. Bazen bu sivrisinekler ok zel de olabiliyor. Ve insan daha doar domaz bu

16

zel Sivri sinek sivrisinein etkisine girip yllarca kamayabilir. Ve yllar akp gittike insan bu sivrisinekle beraber ayn beikte, ayn mahallede, ayn okulda bytlyor. Hi kimse fark edemiyor, bydke korkusu da artyor. stelik bu zel sivrisinek, zel insanlar tarafndan her geen gn daha da ihtimaml bir ekilde beslenerek bytlyor. Neyse, fazla uzatmaya gerek yok! Bu kitap birilerinin 'Aman haa!' diyerek dayatt, gz gibi bakarak besleyip bytt bu zel sivrisinekle nasl baa klacan anlatyor. Bundan sonraki blmde bu zel sivrisinekten ksaca 'SS' diye bahsedeceim.

Uyar: imdi, SS nasl gelmi, nerden gelmi, ne kadar akl rn bir uygulama?... Srasyla bu sorularn cevaplarn vereceim; nk biliyorum, sen orada durduun gibi durmayacaksn... Yarn bir gn dnp sen geleceksin imdikilerin yerine. 'Ne i yapyorsun?' diye soracaklar. 'Etkiliyim, yetkiliyim...' deyip unvannn arkasna saklanmamal ve imdiki sinek besicileri gibi davranmamalsn.,. Gerekeni yapmalsn, sadece gerekeni...

17

Yerim Seni SS

SS'nin cad SS byk icat dorusu. Krk yl dnsem aklma gelmezdi valla! - Her yl milyonlarca insan snava giriyor. Biz de ma lum, tembel adamlarz. Becerip de herkesi niversi teye alamyoruz. O halde bir eleme sistemi olutu ralm da iimize bakalm. niversitelerimizin toplam kapasitesi 350.000 kii. Bunu da gz nnde bulun durarak acilen bir nlem almamz lazm. dedi birka iyi adam... Sonra daldlar... Uzun uzun dndler... Bir gece vakti en cevval olanlar toplad bu iyi adamlar. Arimet'ten daha da byk bir bulu yapm gibi bard: - Bulduuum! - Yav ne buldun, nasl buldun?... bile diyemediler. Adam aklad: - Bir snav yapacaz ki dillere destan!... En iyile ri seeceiz bu snavla, en alkan olanlar alaca z okullara. - Nasl? dedi en merakl olan. 18

zel Sivri Sinek - Abi imdi sen syle bana, bu 2.000.000 renciden kan almak istiyorsunuz siz okula. - 350.000 dedi krmz suratl dilek, gbeini karken... - Tamam, gerisi benim iim. Kk bir ayarma ba kar. dedi Necati, gltler. Ksa boylu, erken tipli olan frlad hemen: - Byk adamsn Necati Abi. Senden korkulur valla! Onun ii buydu: Necati'yi gaza getirmek... - Ne zannettiniz beni olum? diye mard Necati. Gaza geldi, gs kabard... Merakl olan, biraz kt beyinli de olduu iin aklama istedi. - Kardeim, anlatsanza unu, nasl olacak bu i? Necati, derin bir aklama yapt: - Bak abi; bir kazan suyla doldur ve atein stne koy. Ve bu su daha buz gibiyken emir ver, herkes elini bu suya soksun. Sana kimse itiraz etmez, edemez de zaten. 2.000.000 insan sana gvenip elini sokar bu suya... - ki milyon derken rencileri kastediyorsun!

19

Yerim Seni SS

dedi. Yznde acayip bir gurur ifadesi olutu adamn. 'Nasl anladm ama, niversiteye hazrlanan rencileri kastettiini!' der gibiydi yznde beliren ani gl kvrm. Cevval Necati devam etti: - Evet abi, onlar kastediyorum. Su sndka, bazlar ne yapacak? - Elini ekecek tabi ki! diye atlad uzun burunlu lacivert kravatl olan. - O halde atein miktarn artrdka yava yava d klecek eli yananlar. diyerek tamamlad cmlesini Necati. - Vay beel... dedi herkes iinden. Glmsemeleri grlmeye deerdi. - Sonuta iki milyon renciden 1.800.000'i elini ekinceye kadar sy artracaz. Suyun altndaki atein s miktar bizim elimizde. stediimiz kadar artrrz sy. stersek sadece bir kii kalncaya kadar artrrz hem de. - yi de niversiteyle 'kazan'n ne ilgisi var? Onu hi anlayamadm! diyerek komik oldu krmz suratl... Geri kimse glmedi bu komediye; nk gln olan nemli bir kiiydi.

zel Sivri Sinek

-Mecaz abi. dediler sadece. -Haa tamam o zaman; ama bari ismi gzel bir ey olsun. dedi nemli adam. Cevval Necati ayaa kalkt ve -sim hazr abi. SS. dedi, gr sesiyle... -Oha! O ne yle? diye kt lacivert kravatl... -Ne oldu abi. 'Seme Snav'nn ksaltlm, SS. stelik okunuu da 'es es' yani 'Rzgar gibi es' an lamna da gelebilir hatt zatnda... diyerek 'SS'yi aklad Necati. -Olmaz yle ey, SS... Bari 'SS' olsun. Yani 'EsEs' ki bu da zaten 'renci Es Es' anlamna gelir. Sizinkinde de 'es es' diyor; ama kime dedii belli de il. Ha, imdi aklma geldi. Bu ayrca 'renci Se me Snav' anlamna da gelir. Herkes garip bir neeyle sessiz sessiz lacivert kravatl olan adama bakarken, Necati araya girdi: Harika bir fikir vallal... Ben bunu hi dnmemi tim. Budur! dedi ve toplant sona erdi. 21

Yerim Seri SS te senin SS dediin ey byle icat edildi. imdi bu mucitler yok ortada belki; ama atein ayar yine benzer adamlarn elinde. stedikleri kadar ayorlar kazann altndaki atei. Mesela '4 yanl bir doruyu gtrr!' diye bir sistem oluturmular. Diyelim ki sen 4 yanl yaptn, o, annda bir doruyu yok ediyor. Ve bu sistem asla senden yana ilemiyor. Atee iesen, iin benzin olur yanar yani. Mesela 4 doru bir yanl asla gtrmez. Ya da '8 doru yapana bir doru da bizden'diye bir uygulamay ryanda bile gremezsin. Bu, suyu soutur. Yani daima kusursuz olacaksn. Kusurlarn bile SS'nin lehine evirecek otomatik bir mekanizma kurulmu. Daima 'Yakarm ran!' kabilinden bir tavr sergiliyor SS yetkilileri. Sana bakyorum, ran yannca alev alyorsun; nk zaten bir tutam radan oluuyorsun. Ksacas, hibir hakkn yok senin! SYM her yl en az bir tane hata yapyor SS'de ve bu hata seninkilere hi benzemiyor. SYM'nin bir hatas ayn anda 2.000.000 adet hataya tekabl ediyor. Peki, soruyorum imdi sana. SYM mantyla hareket edersek, 'Eer 4 yanl bir doruyu gtrrse 2.000.000 yanl ka doruyu gtrr. Ka insann hayatn nereye evirir?' Kald ki bazen SYM

22

zel Sivri Sinek yanl, yani 6.000.000 yanl birden yapabiliyor. Sonra da kp, - Vay efendim, gzmzden kam! eklinde komik aklamalar yapyorlar. - Ee bizimkisi de gzmzden kamt. stelik ben tek kiiydim snavda. Btem falan da yoktu. deme hakkmz hibir zaman olmad. SYM dnr: Tamam da kardeim, deien bir ey yok ki; sonuta 4 yanl bir doruyu herkesten gtryor. Yine kazananlar ayn oluyor. Bunu kaldrsak bile yine bir ey deimez. Kashna cevap verir: Doru; ama bu tehditler yznden her yl binlerce okul birincisi akta kalyor. Adam korkuyor. Emin olmadktan sonra cevab iaretleyemiyor. 'Ya yanlsa. 0,25 dorum pe gidecek. En iyisi bunu iaretlemeyeyim.' diyen yz binlerce renci var. Ayrca kaldrnca bir ey deimiyorsa, kaldr o zaman be kardeim. SYM tekrar dnr: Biz bu sistemle tesadfen niversite kazananlara engel olduumuzu dnyoruz. Kaslna tekrar cevap verir: Hayal gc yksek olan insanlarn SS'de baarl olmasna bu ekilde bir uygulamayla engel olduunuzu hi dnmyor musunuz?...Tamam 'P ise Q'dur' belki; ama hayatn buna balayan, 15 yl hayal kurmu bir gencin snavda dizlerini titreten de bu acayip uygulamalardr. SYM konuur, Kashna artk dinlemez... 23

Yerim Sen SS

SS Hayalleri Kryor Dn, ite seni byle bir sistemle snava tabi tutan, her yl iki milyon insandan yaklak iki milyonunu isiz olarak dolamaya mahkum eden bir sistem var ortada. zel niversiteye gidecek paran yoksa hepten yandn. nanlmaz tezatlar var. zel niversiteye gidecek kadar paras olan kii ii gc olan kiidir de zaten. Sonuta bir okula yerletirilemeyen renci yle ya da byle muhakkak isiz kalacaktr. Bunu dndkten sonra bana hi garip gelmiyor imdi, hapishanelerdeki mahkumlarn byk ounluunun lise mezunu olmas. Snavdan sonra bunalma girenleri de anlayla karlyorum artk ben. in en garip ksm da ne, biliyor musun? SS yksek hayal gc olan rencileri daha iin en bandan elemi oluyor. yle ki mide spazm geirip snav d kalanlar, barsak problemi yaayanlar, ba arsna tutulanlar, migreni azanlar... yani bir ekilde heyecana bal sebeplerle yar d kalanlar hayal gc yksek olan rencilerdir. Ortada bir kat ve bir kalem varken, heyecanlanmak ya da halden hale girmek baka trl izah edilemez. E, bunu

24

zel sivrisinek

biraz abartanlar ki onlara ben yksek hayal gcne sahip, sosyal zekas yksek insanlar diyorum, haliyle istenmeyen sonucun hayatlarna yansmalarn daha detayl dnmek ve hayal etmek zorunda kalarak spazmlar mpazmlar geiriyorlar... Neyse, akta kalan, snavda baarl olamayan ya da SYM tarafndan elenen bu sosyal zekalar daha sonra karmza bambaka bir formatta karak bizi hayrete dryorlar. Hatta mehurdur, bunu bilmeyen de yok gibidir neredeyse, dnyann en zengin ilk 10 kiisi niversite mezunu deildir. Kalem Arkas Ayrntlar 31 Austos 2006-16:40 Ankara'daydm, az nce dndm... Evime hrsz girmi. Ne var ne yok gtrm. Yatak odama girmi adam. Dndm. 'Bu adam bu cesareti nereden alyor?' dedim. Benim arkamda devlet olsa yapamam bunu ben. Sonra dediler ki: 'Aman haa... Eer evinde hrsz falan yakalarsan sakn bir ey yapma, sulu karsn!' ardm... Meer adamn arkasnda devlet varm. Acaba: Yakalad hrsz, hapse atp yasalar erevesinde birka ay sonra zgr brakan bir lkede, bir sabah zirvede bulunan byk adamn kafas kzsa ve 'u 25

Yerim Seni SS andan itibaren hrszii< yapanlar inadm edeceiz!' diye bir yasa karsa, sence o andan itibaren bir daha kim cesaret edebilir hrszlk yapmaya?... Bence kesinlikle hadm edilmeli yakalanan hrszlar. Bylece soylar da tkenmi olur bu hrsz milletinin! SS Toplumu Ykyor Kabul etmek lazm. lkemizde 3-5 tane niversite varken kalkp - Herkesi niversiteli yapacaz! eklinde ortalarda ahkam kesmek ok da mantkl olmazd; nk kapasite belli! 100 kii snava girecek, 10'u niversiteli olacak, buna itiraz eden yok! Yani var da hadi susalm -da nasl susalm?- 'Sosyal ykm' diye bir ey var. Bir aileyi dn! ocuklarn okula ve okullara gnderiyorlar. Yllarca emek harcyorlar. Hangi anne - baba, olunu ya da kzn ilkokula yazdrrken ocuunun niversiteye gidecei gn hayal etmez ki? Ebeveynin en byk hayalidir bu. - Hele olumuzu bir yazdralm ilkokula da niversi teye gitmese de olur... demez hibir baba. Bu itibarla ilkokula alnan her renciye Milli Eitim Bakanlmz ve ilgili yetkililer tarafndan bir de 'niversite Hayali' sunulmu oluyor. 26

zel Sivri Sinel< zetle, okulun birinci gnnn akam, her anne baba, ocuuyla beraber bir de hayal getiriyor eve... - Benim kzm byynce mimar olacak! - Benim olum byynce doktor olacak! - Benim kzm avukat olacak! - Benim olum mhendis olacak!... beklentilerinin k gndr o gn ve ayn gndr ocuun milletin iinde babasn ya da annesini gaza getiren o cmleyi syledii gn. - Ben doktor olacam! Bunu hem de komularn nnde syler ocuk. phesi ya da riyas yoktur. nanarak syler, bunu syleyen her ocuk. - Ooo benim yeenim bym de okula da bala m. Syle bakiim yeenim, byynce ne olacak sn? cmlesini mteakiben anszn kar dizilimi milim amayan bu kelimeler... - Doktor olacam ben... Okul devam eder. ocuk byr ve her geen gn hayallere biraz daha yaklalr ailecek. Her ne kadar bahse konu renci kendi kusurlarn biliyor olsa da ki bilir ve bildii iin de bu hayalini oktan terk eder; 27

Yerim Seni SS ama anne ve baba SS rini byterek muhafaza ederler.

gnne

kadar '

bu

hayalle

- Bizden geti artk, ocuklarmz kurtaralm. - Onlarn gelecei parlak olsun. Bu cmleler kurulurken, bir eminlik ierir, 'Kurtardk kurtaracaz!' edas vardr bu ifadelerde. Baba abartmaya devam eder ou zaman ve hatta mekan deiiklii bile gelir gndeme. - ocuk niversiteyi bir kazansn, bir dakika bile dur mam ben stanbul'da. Bunu syleyen babann psikolojisini bir dnsene. Eer ocuu niversiteyi kazanamazsa, istemedii halde yerinde aklp kalacaktr. Bu beklentiler ocuun nnde aikar serilir ortaya. Ve ocuun karnndaki ary bytr bu tavr; kazanmak vicdan azabyla yorulmu bir mecburiyet olur ocuk iin. Dnyada konusuyla ilgili en rahat harcamay SS'ye hazrlanan renci yapar. e bee bakmaz. Soru bankasnn fiyatyla ilgilenmez mesela. Satn ald ey zaten bir nevi bankadr. - Bunu niye aldn? 28

zel Sivri Sinek diyen de kmaz aileden. nk beklenti ok yksektir ve aile her trl plann yavrusunun niversiteyi kazanmasna balamtr. Snav yaklatka baba daha da ok atar elini cebine. Bunu zevkle yapar stelik. Derken zaman gelir ve zorunlu bir deme ba gsterir. Bu zorunluluun ad, 'Dershane paras'dr. Baba, daha yl varken snava, dershane parasn hazr eder. Gn geldi mi de gzn hi krpmadan en iyi dershaneye yazdrr yavrusunu... Neyse, gn gelir snav yaplr. 2.000.000 renciden sadece 350.0001 kazanr niversiteyi. Bu her sene tekrar edilir. Ve aslnda kaybeden sadece snava giren renci deildir. Eer yle olsayd sadece 1.700.000 ksur insan kaybetmi olurdu. Ve bunun ok byk bir zarar da olmazd; nk snava giren renci ailesine yanstmasa da zaten kendi potansiyelini aa be yukar biliyor. Bu sebeple renci iin ok byk bir kayp yok ortada. Kanserli hastasnn leceini beklerken hazrlk yapar insan ve kanserli olduu bilinen bir hastann lm ok da byk bir ykma sebep olmaz. te renci asndan snav kaybetmek bu tarz bir etki yapar. Ancak ailesi

29

Yerim Seni SS asndan durum asla byle deildir ve bir rencinin ailesi irili ufakl, ortalama 5 kiiden olusa bu yaklak 10.000.000 insan demektir. Bu 10.000.000 insan renciye fazlaca gvenmitir ve hastalar asla kanserli deildir. Onlar daha iei burnunda bir delikanly kalp krizinden kaybetmi oluyorlar snav ertesi. te biz her SS ertesi tekrarlanan bu srecin adna 'Sosyal ykm' diyoruz. Kurt Necati Atei Kriil