yenicerilerin fantastik yansimalari

7

Click here to load reader

Transcript of yenicerilerin fantastik yansimalari

Page 1: yenicerilerin fantastik yansimalari

8/14/2019 yenicerilerin fantastik yansimalari

http://slidepdf.com/reader/full/yenicerilerin-fantastik-yansimalari 1/7

  Altar Maket 

RReepprraaeesseennttaa VViittaamm TTuuuumm pprroopprriiuumm MMuunndduumm aaeeddiiffiiccaa  

Askeri Tarih Notları No 4, Aralık 2006

YeniçerilerinFantastik Dünyaya Yansıması

ve

Kadın YeniçeriF igürleri

Viyana, Avusturya’da bir binadaki yeniçeri heykeli19.yy’da yapılan bu heykel, İkinci Viyana Kuşatmasından kalan bir hatıra olarak görülmektedir.

Kaynak: Hayat Tarih Mecmuası, s 66-67

Y eniçeri Ocağı, Kapıkulu ocağı merkez askeri teşkilatı içinde yer almaktaydı.Padişaha hayatlarıyla bağlı, Osmanlı tarihinin bu en önemli ve renkli asker ocağı,Cemaat, Bölük ve Sekban namı ile üç sınıfa ve 196 Orta’ya ayrılmışlardı. Osmanlıilerlemesini sürdürmek için daha düzenli ve en önemlisi sürekli kuvvetlere ihtiyaçduyuyordu. Üçüncü padişah, Murad Hüdavendigar zamanında, ele geçirilen topraklardakierkek savaş esirlerinin beşte birini silah altına alma süretiyle 1363 yılında Pençik Oğlanları kanunu ile Yeniçeri Ocağı kuruldu. Bu kuvvetlerin her şart altında Padişahakayıtsız şartsız sadık kalacak muhafızlar olarak kalmaları amaçlandı. Yeniçeriler, çağınen modern silah ve askeri taktiklerini kullanan, İmparatorluğun güçlenmesinde en önemlidesteği sağlayan ve muazzam bir nüfüza sahip olan askeri sınıftı. Ocağın bozulmasına başlayana kadar yüzlerce yıl savaş alanlarında, düşmana büyük korku veren Osmanlı’nın

elit piyade sınıfı, simgesel olarak da pek çok resime ve sanatsal çalışmaya ilham kaynağıolmuştu. Yabancıların gözünde, tarihsel olarak Osmanlı veya Türk askeri denilince,yüksek olasılıkla Yeniçeri akıllara gelecektir. Doğal olarak, hükümdarına kayıtsız şartsız  bağlı, modern silahlar kullanan, güçlü, korkusuz ve yetenekli savaşçı kavramlarıylaözdeşleşen yeniçeriler, bir çok fantastik sanat ürünü ve elbette maket figürlere de ilhamkaynağı olmuştur.Bu yazıda, gerçek anlamda Yeniçerileri yansıtan askeri figürlerdenziyade, yeniçerilerin fantastik ürünlerde nasıl yer aldığını bazı örneklerle incelemeyeçalışacağız.

Page 2: yenicerilerin fantastik yansimalari

8/14/2019 yenicerilerin fantastik yansimalari

http://slidepdf.com/reader/full/yenicerilerin-fantastik-yansimalari 2/7

  Altar Maket 

RReepprraaeesseennttaa VViittaamm TTuuuumm pprroopprriiuumm MMuunndduumm aaeeddiiffiiccaa  

İstanbul’u ve Kanuni Sultan Süleyman’ı cehennemden gelen şeytani düşmanlara karşı koruyan Yeniçeriler.Sağ üst köşede uçan halı üzerinde kılıçla savaşan yeniçeri görülmekte.

Kaynak: JLA (Justice League America) Unveiling the Janissary, DC Comics, Planet DC Annual 2000

Süperman, Batman, Kedi Kadın gibi süper kahramanların yaratıcısı ve yayıncısı DCComics, Ağustos 2000 yılında en yeni süper kahramanını tanıttı:  Janissary (Yeniçeri).Ağustos 2000 tarihli JLA (Justice League of America) Planet DC dergisinin 4 nolu

sayısında ortaya çıkan bu kahramanın gerçek ismi Selma Tolon’du. Yirmili yaşlardaki bukadın, Stanford Üniversitesinde tıp okumuş ve ülkesine döndükten sonra meydana gelen1999 Marmara depreminde Kızılay için çalışmıştır. Bir bina enkazından anne ve iki kızınıkurtardıktan sonra, tesadüfen binanın altındaki gizli bir bölüme düşmüş ve orada toprağasaplı sihirli bir kılıç ve Osmanlıca bir kitap bulmuştur. Bulduğu kılıç Kanuni SultanSüleyman’ın kılıcı ve kitap ise büyücü Merlin’in Sonsuzluk Kitabı’dır. Bu iki nesne, Dr.Tolon’a süper kahraman güçleri kazandırmıştır. En büyük düşmanı “İblis” olan yeniçeri,JLA yardımıyla İblis’i yok etmeyi başarmıştır.

Page 3: yenicerilerin fantastik yansimalari

8/14/2019 yenicerilerin fantastik yansimalari

http://slidepdf.com/reader/full/yenicerilerin-fantastik-yansimalari 3/7

Page 4: yenicerilerin fantastik yansimalari

8/14/2019 yenicerilerin fantastik yansimalari

http://slidepdf.com/reader/full/yenicerilerin-fantastik-yansimalari 4/7

  Altar Maket 

RReepprraaeesseennttaa VViittaamm TTuuuumm pprroopprriiuumm MMuunndduumm aaeeddiiffiiccaa  

Çizgi romanların yanısıra, maket dünyasında da Yeniçeri olarak giyinmiş kadın figürleriyaratılmıştır. İspanyol El Viejo Dragon firması tarafından üretilen 90mm metal “Jenizar Girl” figürü buna güzel bir örnektir.

Jenizar GirlEl Viejo Dragon (İspanya)

90mm metal maket kiti

Page 5: yenicerilerin fantastik yansimalari

8/14/2019 yenicerilerin fantastik yansimalari

http://slidepdf.com/reader/full/yenicerilerin-fantastik-yansimalari 5/7

  Altar Maket 

RReepprraaeesseennttaa VViittaamm TTuuuumm pprroopprriiuumm MMuunndduumm aaeeddiiffiiccaa  

Eylül 2006 senesinde, Altar Maket Stüdyosunda, yoğun bir değiştirme (conversion)çalışması sonrası Tradition Scandinavia tarafından üretilen Lady Iria figüründen“Yeniçeri Ağası” çalışması yapılmıştır.

Altar Maket tarafından “Yeniçeri Ağası” çalışmasında kullanılan temel, orjinal figure, 110mm’lik Tradition Scandinavia tarafından üretilen Lady Iria maket figür kitidir.

Bu figürün ortaya çıkmasına ilham veren tarihsel arka plan, Yeniçeri Ağasınınİstanbul’un en büyük zabıta amiri olması ve usulsüz iş yapan, kurallara karşı gelenleriyakaladığında falaka cezasına çarptırmasıdır. Osmanlı başkenti İstanbul’da asayiş vegüvenliğin sağlanmasından Yeniçeriler sorumluydu. Her semt bir Yeniçeri Ortasınınemrine verilmişti. Her semtte “kolluk” denilen bir yeniçeri karakolu bulunurdu.1 YeniçeriAğası, İstanbulun en büyük zabıta amiriydi. Ağa, zaman zaman maiyetindekiyeniçerilerle devriyeye çıkar, şehri kolaçan ederdi. Kanuna, ahlaka, kurallara aykırı bir durum gördüğü zaman da geciktirmeksizin ceza verirdi.

XVI.yüzyılda Yeniçeri Ağasının gece devriyesiKaynak: Hayat Tarih Mecmuası, Şubat 1970

1 Reşad Ekrem Koçu, Osmanlı Tarihinin Panoraması, Doğan Kitap, Istanbul 2003, sayfa 74

Page 6: yenicerilerin fantastik yansimalari

8/14/2019 yenicerilerin fantastik yansimalari

http://slidepdf.com/reader/full/yenicerilerin-fantastik-yansimalari 6/7

  Altar Maket 

RReepprraaeesseennttaa VViittaamm TTuuuumm pprroopprriiuumm MMuunndduumm aaeeddiiffiiccaa  

Orijinal 110mm metal figürün saçları kazınmış, kafasına maket macunu,  putty,kullanılarak Yeniçeri başlığı olan ‘börk’ yapılmış, aliminyum folyodan yapılan kaşıklık altın rengine boyanmış, ve tüy takılan kısma da, normalden oldukça abartılı bir   büyüklüğe sahip tropikal bir kuş tüyü takılmıştır. Unutmamak gerekir ki, fanstastik figürlerde, tarihsel bir gerçekten yola çıkarak abartılı ve gerçeküstü tasarımlar ortaya

konulur. Orjinal figürün kollarının duruşu değiştirilmiş, gerekli yerlerde puttykullanılarak tam oturması sağlanmıştır. Orjinal figürün elinde tuttuğu baston, birazçalışmayla kızılcık sopasına dönüştürülmüştür. Tüm konsepte uyması için de plastik bir   parçadan, Ağa, kılığına girmiş kadının yüzüne maske yapılmıştır. Ortaya çıkan eser aşağıdaki resimlerde görüldüğü gibidir:

“Yeniçeri Ağası”

Altar Maket Stüdyosunda hazırlanan değiştirme (conversion) projesi110mm metal maket figürü

Page 7: yenicerilerin fantastik yansimalari

8/14/2019 yenicerilerin fantastik yansimalari

http://slidepdf.com/reader/full/yenicerilerin-fantastik-yansimalari 7/7

  Altar Maket 

RReepprraaeesseennttaa VViittaamm TTuuuumm pprroopprriiuumm MMuunndduumm aaeeddiiffiiccaa  

©Altar MaketHer hakkı Altar Maket’e aittir, izinsiz kopyalanamaz. Kaynak göstermek kaydıyla, burada yer alan görüş, bilgi ve resimlerden

araştırmalar ve kişisel kullanım için faydalanılabilir.