Yazilim Uzmanligi Uzerine

8/14/2019 Yazilim Uzmanligi Uzerine

1/182

Yazlm Uzmanl zerine

Standartlama, Firma Altyaps, Ekip Oluturulmas, Blogdan Semeler ve UMLile Proje Gelitirilmesi

Grkan Yenieri


2/182

i

Yazlm Uzmanl zerine

Srm 0.1 beta

Bu kitap zgr Yazlm mant ile yazlmtr ve her ekilde datlmas serbesttir. Ltfen orjinal formatn

koruyunuz. Orjinal format korumasanz da arkanzdan gelip niye byle yaptnz diyecek deiliz.Bu kitab

kullanyorsanz, yazara gurkan nokta yeniceri AT gmail nokta comadresinden ulaarak bildirirseniz

seviniriz. Grdnz hatalar veya istekleri de iletirseniz ok daha mutlu oluruz.

Bu kitap zaman iinde deiiklie urayabilir. Son srm iinwww.analystdeveloper.comadresine

bakabilirsiniz.Blog,ForumveVezir Wikisitelerindeki alntlar ile bir takm eklentiler ve dzeltmeler,

linkler ile zenginletirilmi yazlar rahata okunabilecek bir formatta buraya toplanmtr.
http://www.analystdeveloper.com/http://www.analystdeveloper.com/http://www.analystdeveloper.com/http://analystdeveloper.com/blogs/gurkanhttp://analystdeveloper.com/blogs/gurkanhttp://analystdeveloper.com/blogs/gurkanhttp://forum.analystdeveloper.com/http://forum.analystdeveloper.com/http://forum.analystdeveloper.com/http://vezir.analystdeveloper.com/http://vezir.analystdeveloper.com/http://vezir.analystdeveloper.com/http://vezir.analystdeveloper.com/http://forum.analystdeveloper.com/http://analystdeveloper.com/blogs/gurkanhttp://www.analystdeveloper.com/


3/182

ii

nsz

Bu e-kitap hem bir projenin nasl ynetilmesi gerektiini hemde bir proje grubunun nasl

yaplanmas gerektiini anlatmaktadr. Modlve Nesne tabanl analiz ve gelitirme yntemlerinin nasl

bir projede uygulanabiliceini rnekler ile gstermektedir. Bu kitab yazmaktaki amacm, biliim

sektrne gnl vermi insanlarn snrlama olmadan bilgiye ulamalarn salamak ve havada kalm bir

takm konular bir standarda oturtmaktr. Modl ve Nesne tabanl sistemler yakn zamana kadar

tartlan ve standarda sokulmaya allan sistemlerdir ve u anda dnyann pek ok yerinde genelde

devlet itirakleri tarafndan olmak zere pek ok yazlm firmas tarafndan uygulanmaktadr.

Temeli 1980lere dayanan UML ve 1996 ylnda standarda sokulan Modl Tabanl Yazlm

Gelitirme kurallar ile birlikte Nesne Tabanl sistemler hayata gemeye balad. Bylece yazlm

dnyasnda modlleme yolu ile yazlm gelitirmek hem daha az maliyetli hemde yeniden kullanlabilirlii

arttran bir sistem olarak rabet grmeye balad. Baz firmalar belirli ileri yapan modlleri hazrlayp

firmalarn beenisine sundular. Baz firmalarda hem Nesne Tabanl hemde Modl Tabanl yazlm

gelitirme aralar ile piyasaya ktlar. Kitabn ilerleyen sayfalarnda bu firmalarn aralarna yer

vereceiz. Umarm bu kitap biliim sektrne gnl vermi herkes iin bir yol gsterici olur ve herkesin

yararland bir kaynak haline gelir.


4/182

iii

Kitap Kimin in Yazld

Kitap yazlm firmas sahiplerinden, yazlm uzmanlarna kadar geni bir kitleye hitap edecek

biimde hazrland. Yazlm firmas sahipleri kendi i organizelerini dzenleyecek bilgiler bulurken, yazlm

uzmanlar Modl ve Nesne tabanl konular hakknda bilgi sahibi olacaklar. Bir sistem yneticisi yazlm

ortamlarnda nelere dikkat etmesi gerektiini grecek. Bir test uzman nasl test yaplaca konusunda

metodolojileri renecek. Bir sistem analisti nasl analiz yapmas gerektiini renecek. Pazarlama

uzmanlar nasl rn pazarlamalar gerektii konusunda yardmc bilgiler.

Kitabn bu kadar geni kitleye hitap etmesinin sebebi bir yazlm firmas iindeki yapy tam olarak

anlatabilmek ve yazlm firmas kurmak isteyen gen giriimcilere birazda olsa yol gstermektir. Kitapta

anlatlan metodlar olduu gibi kullanlabilecei gibi, gerekliliklere gre ekleme yada kartma da

yaplabilir.

Kitabn Organizasyonu

Kitap 4 ana blmden olumaktadr. Bunlar:

1- Ynetim ve YaplanmaBu blmde yazlm firmas kurmak teyen giriimcilerin nelere dikkat etmesi gerektiini

anlatmaya altm. Altyap ve firma dzeninin nasl olaca konusunda fikirler verdim. Firma ynetimi ile

ilgili yapsal dzenlemelerin nasl olacan analtmaya altm.

2- Proje Ekibinin OluturulmasYazlm retecek ekibin yaplanmas ve aralarndaki haberlemenin nasl olaca konusunda

ayrntl bilgileri burada bulabilirsiniz. Yazlm lideri veya ynetim gruplarnda bulunan kiiler yaplanma

ile ilgili fikirleri bu ksmda bulabilirler.

3- Blogdan SemelerBu blmde blogda yazdm ve bu kitabn konular ile rten yazlara yer verdim. Bu yazlarn

Trke karakter hatalarn temizledim, linkler ile zenginletirdim, eski olan baz yazlar teknolojiye gre

gncelledim.

4- UML ve CBD ile Yazlm Gelitirme


5/182


6/182


7/182

3.29 YAZILIM VE KLK........................................................ ................................................................. ............................... 1243.30 YAZILIM SRECNDE KALTE....................................................... ................................................................. .................... 1263.31 YAZILIM UZMANI OLAMAYACAINIZIN 10KANITI .......................................................... ..................................................... 1303.32 STRES VE YAZILIM SEKTR....................................................... ................................................................. .................... 1333.33 YURTDIINA YAZILIM RETELM ............................................................ ................................................................. ......... 1353.34 BR BAKA GZLEM...................................................... ................................................................. ............................... 142

4 UML VE CBD LE YAZILIM GELTRME ................................................................. 1454.1 GEREKSNMLERNMODELLEME AAMASI ................................................................ ..................................................... 1454.2 KULLANICI ARAYZ GEREKSNMLERVE TASARIMI BELGES ................................................................ ................................ 1484.3 SSTEM MODELLEME AAMASI ............................................................. ................................................................. ......... 1494.4 PROTOTPLEME AAMASI.......................................................... ................................................................. .................... 1534.5 RNEK PROJE LE OO VE UML .................................................................................. ..................................................... 153


8/182

Ynetim Ve Yaplanma 1

1 Ynetim Ve YaplanmaKural koymak ok kolaydr ama gelin grn ki bu kurallara herkesin zveri ile uyduunu

dnmek sama olur. Koyulan kurallarn belli yntemler ile kontrol ve raporlanmas gerekir. Ynetimin

yapmas gereken i sadece kural koymak deil, bu kurallarn yerine getirilip getirilmediini kontrol

edecek mekanizmalarda ileme sokmaktr. Bu blmde bir yazlm firmasndaki alt yapy inceleyeceiz.

Firma blmleri arasndaki veri aknn nasl verimli hale getirileceini aratracaz.

1.1 Proje Alt Yapsnn HazrlanmasBir firmann deeri alanlarna verdii deer ile doru orantldr.

Alt yapsna ve alanlarna yatrm yapmak yerine zevki iin para harcayanfirmalar ise ksa vadeli firmalar olmaktan kurtulamazlar. Gnlk zmler

ile hayatn srdren bir firma gnn birinde mutlaka batar. leriyi grerek

yatrm yapanlar ise daha uzun piyasada kalacaklardr. Her firmann bir

sonu vardr. Fakat unutmayn ki bu sonlardan yeni kaynaklar retmek ve

yeni yatrm sahalar yaratmak tamamen akl gcnze kalm bir olaydr.

1.1.1 BilgisayarlarBir ie balarken yaplan yatrm zkaynaklarnz arttrr. Bu adan dnldnde, alnacak

her bilgisayar, kurulacak her sistem, cekilecek her kablo zkaynaklarnza dahil olacaktr. Gnmzde

bilgisayar sistemleri ok abuk gncel-d kaldndan bilgisayar alrken dikkat edeceiniz husus,

gncelleme seeneklerinin ak olmas veya aldnz firma ile yapacanz anlamada, belirli periyodlarda

sistemlerin yenilenmesi gibi maddelerin olmasna dikkat etmenizdir. Bylece elinizdeki bilgisayar sistemi

zaman ierisinde eskimemi olacak, verimliliiniz dmemi olacaktr. Bilgisayar aldnz firmann kkl

bir firma olmasna dikkat edin. Referanslarn grmek isteyin. Dikkat edeceimiz hususlar m addelereklinde sralarsak:

Bilgisayarlarn tamam yetkili bir firmadan alnmaldr. Tm zelliklerin her bilgisayarda ayn olmasna dikkat edilmelidir. 6 ay veya 1 senelik periyodlarda gncelleme iin anlalmas gerekir. Sistemler tamamen deiecek ise eskileri geri alma gibi maddelerde olmaldr. Hasar veya fabrika hatalar gibi arzalar sigorta kapsamnda olmaldr ve bilgisayar firmas

bu bilgisayarlar deitirmelidir.


9/182


Her kullancnn kendi bilgisayar hakkndaki zellikleri bilmesi ve en verimli biimdekullanabilmesi iin bilgilendirilmelidir.

Hangi bilgisayarn hangi masada durduu ve kimin tarafndan kullanld kayt edilmelidir. Monitrlerin gz bozmayacak trden olmas gerekir. Yansmay azaltan ekran filtreleri

kullanarak alanlarn gzlerinin korunmas gerekir.

1.1.2 A YapsFirmanz ierisindeki a yaps kurulurken, uzun vadeli bir yatrmm gibi dnp, o srada

piyasada bulunan en iyi kablolarn ve ularn kullanlmasna dikkat edin. A alt yaps bir daha

deimeyecei iin, en son sistem a yaplarnda kullanmay dnebilirsiniz. Fiber optik, kablosuz yada

100mb CAT5 veya 1Gb CAT6 gibi teknolojileri inceleyip en iyisinin hangisi olacana karar verebilirsiniz.

Sistemin sal asndan, bilgisayarlarn yerletirilme planlarnn iyi yaplmas gerekir, bylece koblo

ularndaki balayclar zarar grmemi olacak ve ileride ek bir masraf kartmayacaktr. Gvenlik

konularna da dikkat edilmesi gerekir, kablolarn bina iinde kontrol olmayan yerlere gitmesi yada

kablosuz a yapnzn 15 yanda bir bilgisayar kurdu tarafndan hack edilmesi pek ho olmasa gerek.

Bu nedenle ekilen her kablonun kat zerinde bir modelinin olmasna zen gsterin. Bu modelleri iyi

saklayp ileride kacak problemleri hzl bir biimde zmek iin kullanabilirsiniz. nceden planlama ile

ka metre kablo harcanacan tahmin edebilir ve maliyetlerinizi kontrol altna alabilirsiniz. Bir ka

madde halinde sralarsak:

nceden plan yaplarak kablolarn nerelerden geecei tesbit edilir. Masalarn dzeni ve yerleim plan ile birletirilerek ne kadar kablo harcanaca ortaya

karlr.

Her kablo etiketlenmeli ve hangi masaya hangi kablo gidiyor kayd tutulmaldr. Arza arama ve giderme iin kablo test cihazlar bulunmaldr. Yedek kablo, ular ve kablo pensesi her zaman bulundurulmaldr. Yedek hub ve benzeri ekipman her zaman bulundurulmaldr. Kablolamay yapacak firma konusunda uzman olmaldr.Kablolama iini Sistem Yneticilerine yaptrmayn. Eer bu konuda uzman bir firma

seecekseniz, alannda iyi olan ve bir ka referans olan bir firma sein. Anzda kacak herhangi bir

arza iinde bu firmadan yardm isteyin. Bylece Sistem Yneticisinin zaman bu tr ilerle blnmemi

olur. Eer profesyonel dnce sistemi ile hareket edersek ve profesyonel firmalar ile alrsak ileride

doacak pek ok problemi daha olumadan ortadan kaldrm oluruz. Maliyetleri ksmak iin tm bu


10/182


ileri firma iindeki kaynaklar ile zmeye alrsanz ileride doacak arzalarda ok fazla zaman ve nakit

kaybedebilirsiniz.

Prensip olarak yaplacak her i iin o ile uraan profesyonel bir firma semenizi tavsiye

ederim. Pek ok yararn greceksiniz. ncelikle, belki sizin hi aklnza gelmeyecek alternatif zmler

retebilirler. Belki de sizin hesapladnzdan daha az bir harcama ile bu iten kurtulabilirsiniz. Yarn

sorun ktnda arayacak birileri olacaktr. Ve en nemlisi de gncelleme iin banz armayacaktr.

Tabii tm bu saydklarmn imzaladnz anlamada olmas gerekmektedir.

1.1.3 letim SistemleriYazlm srecinde kullanlacak iletim sistemlerini ikiye ayrabiliriz. Birincisi rn gelitirdiiniz

ortamlar, dieri ise rn kurup altrdnz ortamlar yada test ortamlar da diyebiliriz. Fiziksel olarak

birbirinden ayr sistemler olmas gerekmektedir. letim sistemi iin gncelleme ve yeni srmler, test

ortamnda denenebilir. Bylece yazlmortam sabit durur. Tm testler yapldktansonra, disc image

programlar ile bir kopya oluturulur ve rn gelitirme ortamndaki bilgisayarlar gncellenir. disc

imageprogramlar kullanmaya karar verirseniz, firmanzdaki her bilgisayarn eit zelliklere sahip olmas

gerekir. rnnz hangi iletim sistemlerini destekliyorsa o sistemlerin yeni versiyonlarn takip etmek

ve salayc firma tarafndan artk desteklenmeyen sistemleri devre d brakmak gerekir.

Linux gibi ak sistemler kullanyorsanz, her yeni kernel (Linux ekirdei) ktnda veya

desteklediiniz Linux srm yeni srme getiinde rnnz derleyerek yeni paketler

oluturmalsnz.

Sanallatrma ile maliyetleri bir miktar drmek te mmkndr. Eer sanallatrma

kullanlacaksa gerekli donanmn ihtiyaca gre planlanp alnmas ve gelecekte ihtiya olabilecek

ykseltmelerin kolayca uygulanabilmesi gerekir.

Bir de yedekleme stratejilerinin ok iyi uygulanmas ve sistemlerin, yazlan kodun,

veritabanlarnn ve retilen her trl belge ve ktnn yedeklenmesine zen gsterilmesi gerekiyor. Ylda

en az bir kere yedeklerden geriye dn tatbikat yapn. lerin youn olmad bir zamanda yedei

bulunan tm sistemleri silin, formatlayn yada kullanlamayacak hale getirin. Aldnz yedekleri

kullanarak firmay tekrar ayaa kaldrmaya aln. Uygulanmas ok zor bir tatbikat gibi grnse de eer

baarl olursanz bu tatbikat hi yapmam firmalara gre bir stnlnz olacaktr. Tatbikat sonunda

yedekleme ve bu yedekleri saklama metodlarnz gzden geirin ve eer aksayan ynleri varsa dzeltin.


11/182


1.1.4 YazlmAralarte hayatnz, ve firmanzn geleceini belirleyecek en nemli karara geldik. Seeceiniz

programlama dili yada arac zaman ierisinde kaybolup gitmeyecek ve yeni teknoloji ve teknikleri

uygulayabilir bir dil olmal. zerinde en fazla zaman harcayacanz, karar verirken en fazla

dneceiniz, en fazla aratrma yapacanz ksm bu olmal. Karar verme aamalarna bir bakalm:

rnnz birden fazla letim sistemini destekleyecek mi? rnnz web, istemci/sunucu, tek bana calabilecek biimde tasarm edilecek

mi?

rnnz en son yazlm tekniklerini ve teknolojilerini uygulayabilir mi? Kullanmaydndnz veritabanlarn destekliyor mu? Piyasadaki yazlm uzmanlar, sizin kullanmay dndnz yazlm aracn

biliyorlar m?

Yazlm arac/dili iin eitim verecek kurulu var m? Diploma, sertifika veriliyormu?

Dnyada baka kimler kullanyor? rtbanda arama yaptnzda ka tane sonudnyor?

bulma sitelerinde, sizin dndgnzyazlmarac/dili ile ilgili ne kadar i ilanvar.

rnnz Dnya genelinde satmay dnyor musunuz? Ara/dil bu tasarmaizin veriyor mu?

Yazlmarac/dili reten firma ile birlikte baka hangi firmalar bu araca/dile destekveriyor.

Ne kadar para harcamay dnyorsunuz?Birden fazla yazlm aracda dnebilirsiniz. Veya farkl firmalarn rnlerinden bir sentez de

ortaya kabilir. rnein, veritabannOracledan, iletim sistemlerini Microsoft ve Hewlet Packarddan,

yazlm aralarnn bir ksmn Computer Associatesden, bir ksmn Microsofttan, analiz aralarn

Rational Softwareden, Application Serverlar BEAden, Web sunucular Microsoft ve Apacheden,

Middleware yazlmlarn IBMden alabilirsiniz. Kendi alannda lider konumunda bulunan rnleri

toplamak iyi bir fikir gibi gelebilir. Tek dikkat etmeniz gereken ey sat sonras destein ne kadar iyi

olduudur. Mteriniz sancdan kvranrken size kolayca ve hzl zm sunabilecekler mi?


12/182


Firmanz kurduktan sonra ilk 2 yl sizin iin bir tampon zaman olacaktr. Bu zaman ierisinde

belirli aralar/dilleri/teknolojileri deneyerek grmeniz, sat sonras destek olaylarn aratrmanz sizin

iin iyi olacaktr. Firma kuruluu srasnda, dile ve kullanacanz aralara karar vermi bile olsanz, ilk 2

yl yeni araylar ierisinde olmaya bakn. Sizin istediiniz ileri daha ucuza yapan ceit ceit yazlm

gelitirme aralar, veya sat sonras destei daha iyi olan baka bir firma bulursanz alt yapnz

deitirmekten korkmayn. Unutmaynki burada 10 yl iinde piyasadan silinecek bir firmadan

bahsetmiyoruz. Kuracanz firmann kkl olabilmesi iin, rnnzn ve teknolojinizin de gncel ve

kkl olmas gerekir.

Hangi rnleri seerseniz sein baarl olmak iin standartlatrma ve dosyalama kurallar her

zaman gncel ve uygulanabilir olmal, her alan bu kurallara uyarak yazlm gelitirme yapmaldr. Belli

kurallara uymadan yaplan iler zaman ierisinde yok olup giderler. Hangi dilde yazlrsa yazlsn bir

program mterinin isteklerine cevap vermelidir, bence en nemli koul budur.

1.1.5 Ek YazlmlarEk yazlmlar, firma ierisinde ve yazlm gelitirme srecinde ileri kolaylatracak, kendi

bnyenizde yazlm yada dardan satn aldnz rnler olacaktr. Ceitli metin editrleri, sktrma

aralar, mzik dinleme programlar, sohbet yazlmlar ve yazlm gelitirme ile dorudan balantlolmayan her trl program bu kategoriye girer. Dardan alnan ek yazlmlarn gvenlik aklar var m,

kullandnz sistemler ile uyumlu alyor mu, iinizi yzde ka kolaylatryor, gncelleme nasl yaplyor

gibi konular takip edilmesi ve yazlmas gereken konulardr. Her trl ek yazlmn firma iinde nasl

kullanld, hangi bilgisayarlarda ykl olduu, kimlerin ne kadar kulland gibi bilgilerin gncel bir

biimde tutulmas gerekir.

1.1.6 Dardan Alnm ModllerModl tabanl gelitirme yapyorsanz, piyasada hazr bulunan mdlleri kendi rnlerinize

entegre edebilirsiniz. Bu balamda oluturulmu, kredi kart dorulama, kullanc adres bilgileri, gvenlik,

audit (veritabannda hangi kullanc ne i yapm), veritaban balantlar gibi bir dizi hazr modl alp

kullanabilirsiniz. Hem zamandan hem i gcnden kazanm olursunuz. Tabii bu modllerin bakm ve

destei iin belirleyeceiniz kiilerin yeterli eitimi almasna dikkat edilmelidir.

1.1.7 Analiz YazlmlarProjelerinizin analiz aamasnda harcayacanz zaman daha ok olacandan, bu blmde

yaplan her iin kaytl olmas ok byk nem tamaktadr. Tutulan kaytlarn da belli bir format


13/182


ierisinde olmas, ve firmann her blmnde okunduunda, rahata anlalabiliyor olmas gerekir. Firma

ierisinde bu i iin belli bir kltr oluturmal, belge ablonlar gelitirmeli, metodolojiler ile ilgili genel

bilgileri herkesin ulaabilecei bir yerde tutmal, genel bazeitimleri tm firma alanlarnn almasn

salamanz gerekir. Analiz iin belli bal aralar, Rational rnleri veya rtba zerinde bulacanz baz

cretsiz yazlmlarda iinizi grebilir. nemli olan belli bir standard oturtmaktr. Analiz blmnde

standartla ilgili bir ka ablon bulacaksnz. Herhangi bir rn almasanz bile veya sadece Microsoft Office

kullansanz bile, tm bu iin belli bir dzen iinde yaplmas gerekir.

UML veya OO analiz metodolojilerini kullanacaksanz kullanacanz yazlm diline ek olarak, bu

dil ile uyumlu bir UML modelleme aracna bakmanz gerekir. rnein IBM Visual Age ile Java dilinde

yazmaya karar verirseniz IBM-Rationaln Rose aracn UML modellemede kullanabilirsiniz. UML

modellerinin hayat sreci rn ortaya kana kadardr. Modelleri, hayata geirildikten ve kodlandktan

sonra tutup tutmamak size kalmtr. Snf emalar dndaki dier tm UML emalarn rn ortaya

ktktan sonra ortadan kaldrabilirsiniz. Tamam ile silmek yerine arivleyerek saklamak daha iyi olabilir.

Tm modelleme boyunca rafine edilerek gelitirilen UML modelleri yeni fikirlerin ortaya kmas ve

risklerin tanmlanabilmesi iin geerlidir. Tm sorular cevaplanp snf emalar ve veritaban tablolar

ortaya ktktan sonra artk yazlan kod kendini ifade etmelidir. rn ortaya ktktan sonra elimizde

sadece Senaryo belgeleri ve kod kalmaldr.Testler srasnda bu senaryo belgelerine gre tm modller

bir arada test edilir.

1.1.8 Hata Denetleme Ve Atama YazlmlarProje analizi aamasnda yazlacak modller az ok ortaya kar. Bu ilerin yazlm ekibindeki

kiilere atanmas ve srecin takip edilmesi gerekir. Ayrca rn yazlmaya balandktan sonra, kacak

hatalarn kayt edilecei ve gene yazlm ekibine atanmas gibi ileri otomatize edecek aralara ihtiya

vardr. Proje gerekliliklerine gre bu aralar kendiniz de yazabilirsiniz. Piyasada bu i iin yazlm aralar

da mevcuttur. Dikkat etmeniz gereken kullanacanz hata denetleme ve atama yazlmnn rtba

zerinden eriilebilmesi ve mterilerinize ak olmasdr.Kullacanz aracn yapsna biraz bakalm:

Farkl projeler yaratp modlleri belirleyebilmelisiniz. Her proje ve modl iin sorumlu atayabilmelisiniz. Kaydedilen hatalar veya istekler atanan kiiye e-mektup yolu ile

ulamaldr.


14/182


Farkl projeden modlleri bir dier projede kullanabilmeli ve o modl iinikinci bir sorumlu atayabilmelisiniz.

Yaplan iin belgelerine linkler olmal yada direk program iindesaklanmaldr.

Her proje ve modl iin yzde ka ilerleme var eklinde raporlaralabilmelisiniz.

Bitirme zamanlar ve yazlm uzmanlarnn zerindeki iler gibi raporlaralabilmelisiniz.

Hata veya istekler zorluk derecelerine gre sral listelenebilmelidir. Her proje elemannn ne kadar i yapt grlebilmelidir.

1.1.9 Dizin YapsProjenin saysal dosyalamas iin dizin yaps oluturmak, retilen her trl belgeyi burada

muhafaza altnda tutmanz ve gerektiinde yedeklerinin alnmas iin gereklidir. Her projenin

gereklilikleri farkl olduu iin dizin yaplarda trl farkllklar gsterebilir. Kitap ile gelen tkzda proje

dizinlerini otomatik olarak yaratan kk bir programca rastlayacaksnz. Bu ara ile proje ismini ve iki

karakterden oluan kodunu verdiiniz zaman size temel saylabilecek bir dizin yaps oluturmaktadr.

Ayrca her proje iin geerli olabilecek bir dizi belgeyide otomatik olarak yaratmaktadr. Bundan sonra

yapacanz i adm adm giderek gereklilikleri doldurmaktr.

1.1.10 Programlar Ve SorumlularProgramlar satan firmalardan kontak kiiler, yardm alma biimleri, yeni versiyonlar ve

yamalarn uygulanmas. Aldnz programlar firma ierisinde kullananlardan seilecek kiiler program ile

ilgili her trl gelimeyi takip edecek. Fiyat teklifleri, anlamalar ve rnlerin ulatrlmas konularn

organize edeceklerdir. rnler firmanza ulatktan sonra, kurulum, test, fiyat, yarar ve zararlar

konularnda bir belge hazrlayp, firma yneticilerine ve rn kullanmas beklenen kiilere gnderir.

Geriye dnecek yorumlara gre bir toplant yaplarak sonular tartlr ve rnn/yamann kullanlp

kullanlmayacana karar verilir.

1.1.11 rnn DatmProje ekibinin rettii rn piyasaya srmek iin kullanacanz kurulum gelitirme programlar

bir ka platformu birden desteklemelidir. Tkz, disket, rtba yada i -rtba zerinden kurulum

yapmaya imkan verecek aralar kullanmalsnz. rnnz datma mekanizmalarnz ne kadar geni


15/182


16/182


1.2 Ortam Ve Salkl alma1.2.1 Masalar Ve BilgisayarlarMasa banda alan herkes trl rahatszlklar yaamaktadr. Fare tutan elin parmaklarnda

ar ve bilek blgesinde Tnel Kalpal rahatszl, omuzlarda kaslma, boyun blgesinde tutulma, srt

arlar, omurgada kayma, gz bozukluu gibi pek ok rahatszlk masa banda yanl oturmak ve belirli

kaidelere uymamaktan dolay kaynaklanmaktadr.

Ofis iin seilecek masalarn yksekliklerinin ayarlanabilir olmas gerekir. Bylece her alana

gre masa yksekliinin ayarlanmas salanr.

Kullanlacak koltuk yada sandalyelerin iyi bir srt destei olmal, sandalye ykseklii, srt desteiykseklii, yere olan as ayarlanabilir olmaldr.

Kullanlan monitrlerin ykseklii ve as ayarlanabilir kaideler zerinde durmas salanmaldr.

Monitrlerde filtre olmas ve bu filtrelerin topraklanmas gerekir. Ayrca monitr banda uzun saatler

geiren kiiler senede bir kez gz muayenesinden geirilmeli ve gerekiyorsa dinlendirici gzlkler

kullanlmaldr.

Masa ba alanlar iin kitap ile birlikte gelen tkzda masa banda nasl oturulmas gerektii

anlatlmtr. Monitrn konumu, klavyenin konumu, gerekli alar ayrntl olarak gsterilmitir.

Her masaya ait en az 1 adet kilitli ekmece olmas gerekir. Bylece mesai bitimi sonunda gvenli

bir yerde saklanmas gereken dosyalar muhafaza altna alnm olur.

Bilgisayarlar 24 saat ak braklabilir, sistem oturumunu kapatp monitr de kapadktan sonra

enerji harcamas en aza indirilmi olur.24 saat alan bilgisayar nem tutmaz ve mr daha uzun olur.

Bilgisayar alrken fanlarndan kan sesin mmkn olduu kadar az olmasna dikkat etmek gerekir. 30

tane bilgisayarn fan uultusu olduka fazla olmaktadr.Ylda bir kez fanlarn ve kasalarn hava fleyen

elektrik sprgeleri ile temizlenmesi gerekir.

Pazarlama ekibi ve yazlm ekibi ayn oda ierisinde bulunmamal, yazlm ekibi iin mmkn

olduu kadar sessiz ve sakin bir ortam yaratlmaldr. Yazlm ekibinin odasnda ses yanklanmalarn

nlemek iin duvarlara gzleri dinlendirici resimler aslabilir. Klasik mzik yada dinlendirici tr mzikler

yaynlanabilir. Dahada ileri gidersek duvarlara ses yaltm bile dnlebilir. Bir kayt stdyosunda

konutuunuz zaman kendi sesiniz hi bir bozuntuya uramadan ve yanklanmadan kulanza gelir. Bu


17/182


tr bir ortamda yazlm yapmak, odaklanmak ve konsantre olmak iin idealdir. Hem hafta sonlar ekibin

enstrman alanlar stdyo olarakta kullanabilir.

1.2.2 TelefonlarTelefonlar firmann durumuna gre ehirler aras yada milletler aras kapal olabilir. En az bir

adet serbest kullanma ak fax cihaz olmaldr yada tamamen saysal bir fax sunucusuda

kullanabilirsiniz. Yaplan telefon grmelerini kontrol edip milletler aras yada ehirler aras zel

konumalar maalardan debilirsiniz. Cep telefonlar iin zel hatlar kurup ucuza aranmalarn

salayabilirsiniz. Her masada bir hat olmas en idealidir. Dardan arayanlar sekreter hanmn iini

blmeden istedikleri kiiye ulaabilirler. Mteriler yetkili kiilere dorudan ulaabilirler. Masalardaki

telefon hatlarna gizli modemler balanm m arada bir kontrol etmek gerekir. Baz alanlar kendi zel

modemleri ile internete kmak isteyebilir. Ayrca firma bilgisi dnda balanm bu modemler sisteminizi

tehdit edebilir. Dardan gelecek saldrlara kar ak bir kap gibi olacaktr.Yazlm uzmanlarnn telefon

numaralar mterilere verilmemelidir.

1.2.3 IklandrmaGenelde bilgisayar ve yazlm firmalarnda beyaz floresan kullanlr. Fakat bu floresanlarn

saylarnn her zaman ift olmasna dikkat edilmesi gerekir. Masalarda akrobat masa lambalar

kullanmakta faydal olabilir. Iklandrma ekranlardan yansmayacak biimde yerletirilmelidir. Ayrca

pencerelerden gelen n da ekranlara direk gelmemesine dikkat edilmelidir.

1.2.4 Havalandrmaalma ortam konsantrasyonu bozacak her trl kokudan arndrlm olmaldr. Yaknlardaki

restorann yemek kokular, havalandrma cihazlarnn kokular gibi havann kalitesini bozacak her trl

koku arndrlmaldr. Havalandrma cihazlarndan kan souk havann direk kiiler zerine gelmemesiiin ayarlamalar yaplr. Havalandrma cihazlarnda biyonik filtreler kullanlmaldr. Nem oran kontrol

altnda tutulmaldr.

1.2.5 Proje Ortamnn GvenliiBilgisayarlarn tkz ve disket srcleri olmamal. Sunucular bir odada kilit altnda tutulmal. E-

mektup trafii denetlenmelidir. Eer tkz ve disket srcler kullanlacaksa ok iyi bir virs tarama

program kurulmal ve her virs veritaban gncellemesi ktnda gncellenmelidir. E-mektup iin kota

uygulamas kullanlabilir.


18/182


Yangn sndrme cihazlar ve alarmlar her hafta bir kez kontrol edilmelidir. Ekiplerden birer kii

yangn durumlar iin yetkili atanarak yangn klar ve metodlar hakknda bilgilendirilmelidir. Ayda bir

kez yangn tatbikat yaplarak personelin yangn klarn nasl kullanaca ve hangi kurallara uymas

gerektii uygulamal olarak retilmelidir. Deprem gibi afetler iinde tatbikat yaplmal ve binann

gvenli yerleri, hayat genleri belirlenmeli ve buralara tabelalar aslarak herkesin renmesi

salanmaldr.Yangn tatbikat iin yetkili bir kurumdan yardm almak gerekebilir.

Ofis iinde seilecek kiiler ilk yardm eitimi almal ve bu bilgilerini ihtiya halinde

kullanabilmek iin hazrlkl olmaldrlar.

1.2.6 Dieralanlarn ayrm yaplmadan ylda bir kez, k aylarna girerken grip as yaplmas, hem

firmanz hemde alanlarnz iin iyi olur. Bir kiiden yaylacak grip virs tm projenizi 1 hafta geriye

atabilir. Bu tr riskleri almak istemiyorsanz grip asn gz nnde bulundurmanz tavsiye ederim. Grip

as istee bal olmal, a olmak istemeyen personel serbest braklmaldr.

Sigara binann hi bir yerinde iilmemelidir. Dinlenme odalar da dahil olmak zere hi bir yerde

sigaraya izin verilmemelidir. Sigara imek isteyenlere nikotin bantlar verilebilir. Sigara ienleri ie

almamak bile dnlebilir.

Mutfak blmnde buzdolab, mikro dalga frn, scak su veya ay kahve makineleri ve evden

yemek getirenler iin bir masa bulunmaldr. Mutfan temizlii, her hafta bir profesyonel temizlik

uzmanna yaptrlmal ve personelin mutfa temiz tutmas iin gerekli nlemlerin alnmas gerekir.

Binann uygun bir odasna kou band, egzersiz bisikleti gibi aletler koyarak alanlar fiziksel

egzersiz yapmaya tevik edebilirsiniz. Tabii du ve deime odalarn da unutmayn. Bu sayede

motivasyonu arttrm olursunuz. Sanat ile uraan personel iin eitli alma odalar salayabilir veburalardan kacak sanat eserlerinin ak arttrma gnleri ile satarak vakflara yada derneklere yardm

salayabilirsiniz. lk okul, lise veya evrenizdeki yardma muhta ocuklar veya aileler ile ilgil i bu tr

almalar firmanzn ismini medyada duyurmanza yardmc olur. Ek olarak rnnz niversitelere

veya liselere cretsiz vererek genlerin renmesini salayabilirsiniz.

Makinelerden arndrlm sessiz bir oda yaplacak klasik mzik yayn ile mkemmel bir

dinlenme odasna evrilebilir. Dinlenme odalar gnn problemlerini unutarak, akl temizlemek ve i

problemleri ile savaacak gc tekrar toplamak iin idealdir.


19/182


20/182

Proje Ekibinin Oluturulmas13

2 Proje Ekibinin OluturulmasBir proje ekibinin birbirini tanmas iin en azndan 2 ay birlikte geirmeleri gerekir. Bu 2 ay

zarfnda her kes birbirinin psikolojik yapsn, ailesini, yaam tarzn, deerlerini, nem verdii eyleri,

dinledii mzik trn, ald enstrman, ne kadar bilgisayar bilgisi olduunu renmelidir. Bu liste

olduka fazla uzatlabilir. lk aamada proje ekibi iin i-rtba zerinde bir web sitesi hazrlayp, temel

olarak zgemi bilgilerinden balayp yaynlamak iyi bir fikir olabilir. Bylece ekip ierisinde kim ne

kadar, ne biliyor, daha nce nerelerde calm gibi bilgiler herkese ular. Daha sonra proje ekibinin

grevlerini ve bu grevlerin kimler tarafndan stlenildiini belirten bilgilerde yer almaldr. Ekibe verilen

sorumluluklar yerine getirilmeye balandka bu bilgiler gncellenir ve herkesin ne kadar i yapt da

gzler nne serilir. Sanrm olduka effaf bir yntem oldu bu ama birbirimizden saklayacak neyimiz

olacak ki. Ekip ilikilerini gelitirecek bir ka aktiviteden burada bahsetmek istiyorum.

a.Sabah ay: Her ekip ayda bir defa ilerinden seecekleri 3 kiinin hazrlayaca bir sofra ile 2saat srecek bir sabah ay dzenleyebilir.Yiyecekler iin para tm ekipten toplanr. Bu sofrada genelde

kahvalt amal yiyecekler bulunur ve sofra akam i kna kadar ortada durur. Herkes kendi barda ve

ay ile katlr. Ekip iindeki ilikileri arttrmak ve i dnda baka konular konumak iin ortam

oluturmaldr. Gn sonunda sofray kuran kaldrr.

b.Genel sabah ay: Gene ayn formatta bu sefer firma genelinde dzenlenir. Firmaya yenikatlan insanlar takdim edilir, yeni balayan projelerden, baarlan ilerden, baarlmas gereken

hedeflerden bahsedilir. Sunumlar hazrlanarak firma genelindeki bilgi paylamnn en st seviyeye

karlmas salanr.

c.Baz yarmalar ap kazananlara dl verilebilir. Verilen dllerin ve yarmalarn geneyaplan ile alakal olmas gerekir.

d.Son teknolojilerin tartld bir ortamda hazrlanmaldr. Bir aratrma gelitirme laboratuarbu ama iin uygun olabilir.

e.Bir aktivite kulb oluturarak firma iinde dzenlenecek yemek, piknik, mangal partileri gibiolaylar organize etmek te iyi bir fikir olabilir.

f.Piyasa takibi ve haberleri renmek iin bilgisayar dergilerine abone olunabilir. Her ayalnacak dergiler herkesin ulaabilecei bir yerde durmaldr. Bir ktphane oluturulup eitli

yaynlardan ve kitaplardan herkesin yararlanmas salanmaldr.

imdi bir proje ekibindeki sorumluluklara gz atalm.


21/182

Proje Ekibinin Oluturulmas 14

2.1 Sistem SorumlusuSistem sorumlusu firmann ihtiyacna bal olarak kullanlacak tm yazlm ve donanmn

kurulumu ve bakm konusunda bilgili olmal yada renmeye ve aratrmaya ak olmaldr. Genel

elektrik ilerinden anlamal, lehim yapmak, kablo ekmek gibi ileri bilmelidir. Ayrca Microsoft Visio gibi

bir program bilmesi, yerleim dzeni ve kablolama iin gerekli emalar izebiliyor olmas gerekir.

Eer sistemde bir deiiklie gidilecekse ve sistem sorumlusunun yeni sistem hakkndaki bilgisi

az ise, yeterli eitim verilmeli ve ancak sistem sorumlusu kendini yeterli grd zaman sistem

deitirme ilemlerine balanmaldr.

Sistem sorumlusu e-mektup, rtba gibi kullanc haklarn firmann prensiplerine gre

ayarlamaldr. Snrl bir internet balants ve sk virs taramaprogramlaryla denetlenen bir e-mektup

altyapsn kurup ynetebilecek seviyede olmaldr. Her BT alan ilk 4 yldan sonra alt, bildii

yazlmlar kurup kullanmak ister. Bu seviyeye gelmi bir sistem sorumlusu da kullanlacak yazlm ve

donanm hakknda fikir belirtebilmeli ve rahata alabilecei bir ortam yaratlmaldr. alanlarn fikrini

almak ve bu bilgileri kullanmak, bir sr paranz yutup hi bir i yapmayan BT danmanlarndan daha

etkili ve ucuz bir yntem olacaktr.

Gvenlik ile ilgili konularda piyasa genelinde kullanlan yazlm ve donanmlar bilmeside gerekir.

Firewall tabir edilen gvenlik yazlmlarn ok iyi bilmesi gerekir. Yaplan projelerin yedeklenmesi ve

saklanmas konularnda titiz almal, sistem gmeleri halinde en ksa zamanda bir nceki yedeklere

dnecek kadar bilgiye sahip olmas gerekir.

Kesintisiz g kaynaklar ve kullanm hakknda bilgiye sahip olmal, salayc firma ile ilikileri

salam tutmaldr. Servis zamanlarnda yada arza hallerinde salayc firma tarafndan yaplan her ilem

kayt edilmeli ve arivlenmelidir. Kesintisiz g kaynana ait prizlerin dier prizlerden farkl olmas ve arj

cihazlar veya elektrik sprgesi gibi kesintisiz g kaynana zarar verebilecek cihazlarn bu prizlerden

kullanlmamasna dikkat etmelidir.

2.2 Proje LideriProje liderinin firma ii tm operasyonlar ve projesi yaplan i hakknda geni bilgiye sahip

olmas gerekir. Tercihen i ile ilgili sektrden gelmi ve Bilgi Teknolojileri Ynetimi hakknda bilgisi olmas

istenir. Eer byle birisi bulunamaz ise tm analiz aamalarnda bulunacak ve ii en ince ayrntsna kadar

anlayabilecek bir kimse olmaldr. Proje Lideri ekibi bir arada tutmak ve zaman izelgelerine uyulmas iin

gerekli motivasyonu salayacak sosyal bir insanolmaldr. Ayrca Ynetim Kurulu ile proje arasndaki bilgi


22/182


al-veriini de salar. Bte konularnda dzenlemeler ve maliyet analizlari konusunda ynetim kuruluna

bilgi ve tavsiye verir.

Proje Szlnn oluturulmasnda grev alr ve proje genelinde kullanlan terimlerin herkes

tarafndan renilmesine dikkat eder.yi bir ekip iltiimi iin nem verilmesi gereken bir konudur.

Yazlacak modllerin ve arayzlerin zorluk derecelerine gre zamanlarn tayin eder ve proje

plan iinde yaynlar. Bu zamanlarn tayini srasnda proje ekibi ve yazlm uzmanlar ile beraber alr.

Onlarn fikirlerini dinler ve tavsiyeleri gz nnde bulundurur.

Proje Lideri yeni gelenlere bilgi aknn salanmas ve ekip iindeki yerlerini kolayca

bulabilmeleri iin de yardmda bulunur. Yeni gelenler iin hazrlanacak dosyada, gerekli her ey olmal,

ie balarken getirecekleri evraklardan, proje standartlarna ve bina iinde uyulmas gereken kurallara

kadar her ey maddeler halinde bulunmaldr. Firma ahlaki, kurallar, calma prensipleri, ynetim

emas, i tanm vb. gibi her trl bilgi dzgn biimde aktarlmaldr.Bu tr bilgiler gncellendiinde

tm alanlarn bunlar renmesi salanr.

Yeni yazlm uzmanlarna i atanrken daha yeni olduklar dnlerek atanmal ve ncelikle

ortama uyum salamalar ve projesi yaplan ii renmeleri iin yeterli zaman tannmaldr. Modl

tabanl gelitirme yaplyorsa basit modllerden iler verilerek kiinin ie almas salanr.

Proje Lideri yazlm arac olarak kullanlan aralar ve dilleri de bilmelidir. Bylece maliyet analizi

ve teslimat gnlerini belirlerken gereki tahminlerde bulunabilir. Eer proje lideri firma iinden yetimi

ve yazlm uzmanlndan ykselmi ise daha da iyi olur. Alt yaplar ve firma ahlakn ok iyi bildii iin,

sadece ynetim ile ilgili bir eitim almas yeterli olacaktr.

Dier proje ekipleri ile bilgi alveriini salar ve kontrol altnda tutar. Dier ekiplerin yneticileri

ile koordineli alr. Kendi projesinin teslim zaman dier projelerdeki modllere dayanyorsa buuzantlarda kontrol eder ve ekibine bildirir.

Projedeki her trl riski takip eder ve kaynaklarn ona gre tahsis eder. Riskleri belgeleyerek

zmler iin onaya sunar. Onay sonucu kan kararlar ileyerek sonular tekrar ynetim kuruluna

bildirir.

2.2.1 Grev Srelerinin Tayin EdilmesiAtanacak grevlerin alaca zaman belirlenirken PERT (Project Evaluation Review Technique,

Proje Deerlendirmesi Tefti Teknii) ortalamasndan yola klabilir. Proje Ekibine grevler atanrken 3


23/182


farkl zaman tayini yaplr. Bunlar En yi, En Kt ve Normal Biti zamanlardr. Grev atanan kiinin

deneyimlerinden yararlanlarak tayin edilir. Aadaki forml bu verileri kullanarak grev zamann

belirlemek amac ile kullanlr.

GZ = (E 4NB + EK) / 6

GZ = Grev Zaman

E = En iyi durumda grevin alaca zaman

NB = Normal biti sresi

EK = En kt durumda grevin alaca zaman

Bu formlden elde edilen GZ deeri Microsoft Project zerinde grevlerin srelerinin tayin

edilmesi amac ile kullanlr.

2.3 Analiz EkibiSrekli mteri ile yz yze toplantlar yaparak i aknn ok iyi bir biimde aktarlmasndan

sorumludur. Yazlm ekibi ile mteri arasndaki problemlere zm bulmak iin urar. Analiz

toplantlarnda Senaryolarn ortaya kararak detaylandrlmasnda grev alr.

Yazlm ekibinden gelecek her trl soruyu cevaplamaya alr. Yazlm ekibi senaryolar

hakkndaki sorularn merkezi bir dosyada tutar. Haftada bir kere analiz ekibi ile yaplacak toplant ile bu

sorulara cevap bulmaya yada ortaya kan istekler dorultusunda senaryolarda deiiklik yapma yoluna

gidebilir.

Mteri isteklerinin tam olarak anlalmas ve modellenmesi iin hazr formlar ve ablonlar

kullanr. Tm toplant notlar belli dzenler iinde veya tutanak biiminde tutulur ve saklanr. Kat

kullanmay azaltmay amaladmza gre 10 parmak yazabilen veya steno bilen bir eleman toplantnotlarn hzl ve eksiksiz biimde tutmaldr. Daha sonra bunlar belgeleyerek proje ekibine ulatrlmasn

da salar.

Yazlm ve tasarmekibi ile birlikte alarak mteri isteklerinin tam olarak modellenmesine ve

yazlm ekibi tarafndan iyice kavranmasna dikkat eder. Ortaya kan modellerin doruluunu senaryolar

ile onaylar ve yanl yerlerin deimesi iin neride bulunur. Bu nerilerin ve deiimlerin yaplp

yaplmadn kontrol eder.


24/182


Ortaya kan rnn, mteri ncesi testlerin yapar ve senaryolar yolu ile doruluunu ler.

ak iinde mantksal olmayan yerleri ve mteri isteklerine uymayan ksmlar tesbit eder ve deimesi

iin nerilerde bulunur.

Ekran tasarmlar ve aklar iin de nerilerde bulunabilir. Fakat kullanlan yazlm aracnn ve

dilin kapasitesini ok iyi biliyor olmas gerekir.

Tm analiz ekibinin, analiz metodlar, UML, OOA gibi konularda bilgi sahibi olmas gerekir. UML

ve OOA konularna yeni balayan firmalarda ise bu konularda eitim verebilecek seviyede bir elemann

analiz toplantlarna yn vermesi ve yeni gelenleri eitmesi gerekir. En iyi eitimde mteri ile olan

toplantlarda olur. Yeni gelenler bu toplantlara katlarak hem analizin nasl yapldn hemde UML ve

OOA konularnn nasl uygulandn grrler.

2.4 Tasarm EkibiTasarm ekibi, analiz ekibinin rettii senaryolar UML kullanarak modeller ve analizi yaplan

mteri gereksinimlerinin elle tutulur bir kopyasn ortaya kartr. Ortaya kartlan modellerin

bakmndan da sorumludur. Tasarm ekibi UML tabanl bir ara kullanyorsa, modelleri i-rtba

zerinde yaynlar ve analiz ekibinin test etmesini salar. Eer bir UML arac yoksa modeller katlara

izilerek duvarlara aslr. Bu duvara model duvar (wonderwall, modeling wall) denir ve herkesin

grebilecei bir duvar seilir. Model Duvar ekip iindeki iletiimi arttrmak iin ok nemlidir.

Modellerden veri taban ve snfemalarn oluturarak ilk veritaban modellerini ortaya karr

ve yazlm uzmanlar ile analiz ekibinin test etmesini salar. Testler sonucu oluacak deiiklikleri uygular

ve nerileri dikkate alr.

Veritaban modeli ortaya kmaya baladka oluan sahalarn ne ie yaradn gsteren veri

szlnn oluturulmasn salar. Bu szlkte veritabannda bulunan her sahann aklamas vernekleri bulunur. Sahalar iin bulunan i kurallarna da referans verilir. rnein belli sahalara belli

formatlarda veri girilmesi gerekebilir. rnein saha 15 karakterlik bir tekst katardr fakat girilen verinin

100-110-111-121 eklinde olmas gerekir. Bu gibi durumlarda ilgili i kural numaras ile belirtilmeli ve bir

hyperlink ile balanmaldr.

Modelleme sonucu ortaya kan modlleri teste sunar ve gerekten gerekli olup olmadklarn

bulmaya alr. Analiz ekibi ve yazlm ekibi modl testlerini ortak yapar. Modelleme, sreci boyunca

deiime ak bir konudur ve genelde ilk tesbit edilen modllerin %60 ortadan kalkar. Modl

normalizasyon toplantlar, sistem gereksinimleri ve mteri istekleri karlatrlarak yaplr. Sistem


25/182


gereksinimi, rnn alaca sistem dnlerek ne kadar cpu, ne kadar hafza, ne kadar diskalanna

ihtiyacnz olduudur. Modllerin gereksiz yere imemesi ve almaya baladnda performans

sorunlarna yol amamas iin yaplmas gereken bir analizdir.

AkSenaryo (Sequence) emalarnnoluturulmasna nclk eder ve tm proje ekibinin bu

genel aklardan haberdar olmasn salar. Projesi yaplan ii tam olarak anlayabilmek ve gelitirmeler

iin fikir yrtebilmek amacyla bu emalarn ok iyi kavranmas ve sindirilmesi gerekir. nce genel i

aklarndan balayp detaylandrarak gitmek mantk olarak olaylarn anlalmasn kolaylatrr. Mesela

yazlm ekibi detay aklar incelerken, ynetim sadece genel aklar kontrol edebilir. Bylece ynetim

iine yaramayacak pek ok bilgiden kendini soyutlam olacaktr.

lk srmde yer alacak modl ve servislerin belirlenmesi amac ile tm modlleri ncelik srasna

dizer. Projenin minimum kapasite ile alacak biimde ilk srmn verebilmesi amac ile planlama

yapar ve bu modller zerine younlalmasn salar.

Modllerin sunaca servislerin belgelendirilmesi iin bir ablon belirler ve her servis iin

giri/klarn ve servisin yapt iin ieriini ortaya koyar. Daha sonra yazlm ekibi bu belgelerde

anlatlan servisleri hayata geirecektir. Servis belgelerinda kullanlan dil herkesin anlayabilecei bir

ekilde olmal ve okuyan yazlm uzman bildii yazlm dili ile uygulayabilmelidir. Servis belgesininkullanlan yazlm aralarndan ve dillerinden bamsz olmas gerekir. Yani servisin yapt iler yazya

dklrken yaln ve dzgn bir Trke ile anlatm yaplmaldr.

Ortaya kan servislerin hangi senaryolar ile test edileceinide maddeler halinde belirtir. Yazlm

uzmanlar bu bilgiyi kullanarak nite Testi iin gerekli veriyi hazrlayacaktr. Veri ile elien durumlarda

yada test senaryosunun gereklenemeyei durumlarda, konu iyice tartlmal ve veritaban ile program

tasarmlar gzden geirilmelidir. Zira bu tr bir elime tasarmlarda bir deiiklie yol aabilir.

2.5 Yazlm EkibiFirmanzn kalbi, modelleri hayata geirerek gerekleyen ve elle tutulur (greceli, ancak tkza

yazarsak olabilir), gzle grlr yazlmlara dntren ekibiniz. Yazlm ekibinin grevlerine bir bakalm.

Yazlm uzmanlar tasarm ekibinin oluturduu her trl rn okuyarak renmeli ve aklna

taklan sorular rahata tasarm ekibine yneltebilmelidir. Analiz aamalarnda bulunmal ve projesi

yaplan ii en derin ynleriyle renmelidir. Gerektiinde mteri tarafnda ii renmek iin almas

salanmaldr yada eitim gnleri ile tm ii renmesi salanr.


26/182


Ortaya kan modllerin servislerini yazarak ie balar. Gerektiinde deiiklikler iin fikir sunar.

Kk modllere ayrlm bir projede her yazlm uzman bir modln sorumluluunu alabilir. Modller

aras balantlar gerekletirir. Servislerin tek tek testini yapar. Test iin gerekli veriyi hazrlar ve

veritabanna ykler. Tasarm ekibinin belirledii test senaryolarnn ayrntlarn yazar ve uygular.

Servisleri kodlamaya balamadan evvel test verileri ve yntemi hazr olmaldr. Kod iinde kulland

yorum satrlar ile kodun kendini anlatabilmesini salar. Karmak fonksiyonlar yada tekrar eden

ilemleri blerek ufak paralar halinde yazmaldr. Tm blnen bu paralarn nasl altn

belgelendirerek dier kiilerin anlamasn kolaylatrr. Belgelendirme ii uzun sreceinden kod iine

yazlacak yorum satrlar da yeterli olabilir. Zaten ana servis ayrntlar ile yazya dklmtr . Kodlama

aamasnda ortaya kan ufak fonksiyonlar yorum satrlar ile anlalacak biimde detaylandrlr. Her

yazlan servisin ve onun kulland alt fonksiyonlarn girdi ve ktlar, bunlarn biimleri, dier hangi

servisler tarafndan arld, hata durumlarnda yaratt hata mesajlar ve kodlar ayrntl biimde

yazlmaldr. Modl tabanl gelitirme konusunda bunlarn rneklerini greceksiniz.

Yazlm uzman kulland cihazlara kar sorumluluk sahibi olmaldr. Firma kaynaklarn kt

amalarla kullanmamal, piyasada firmann yada kendisinin ismini kt olarak duyuracak davranlardan

kanmaldr.Masasnn ve kulland cihazlarn temizliinden sorumludur. Arza hallerinde hemen sistem

sorumlusunu konudan haberdar eder. Gnlk tutarak yapt ileri yazar veya yapamad ilerin

nedenlerini sralar. Performans deerlendirme zamanlarnda bu gnlkten yararlanlr. Firmann

kurallarna gre kendini yeni sahalarda gelitirmelidir. ini zamannda bitirebilmek iin planlamaya vakit

ayrmas gerekir. Proje genel planndan ve tm servislerin teslim zamanlarndan haberdar olmaldr.

Yapt planlar yneticisi ile paylamal ve fikir almaldr. Gerekiyorsa planlarn buna gre

deitirmelidir.

Yazlm uzman retilen her trl kodun ve belgenin firma dna kmamas iin bilin sahibi

olmas gerekir. Yllar boyunca emek verdiiniz yazlmnzn 4 milyona yerlerde satldn grmek pek iy i

olmasa gerek. Bu konuda pek ok nlem alabilirsiniz fakat en nemlisi ekibin bilinlendirilmesi ve eer

ihtiya varsa, bindikleri dal kesmemeleri iin eitilmeleri gerekir.

2.6 Mteri Temsilcisirnnz pazarlayacanz sektrden yada firmadan atanacak 2 kii srekli yazlmgelitirme

srelerinde bulunacak ve aamalara yn vererek kaydedecektir. Mteri ile yaplan analiz

toplantlarnda kpr grevi stlenecek ve yanl anlamalar ortadan kaldracaktr. Mterinin ne

istedigini tam olarak, tasarm ve yazlm ekibine aktarlmasnda kilit rol oynayacaktr. Her toplantdan


27/182


28/182


29/182


yardmc olacaklardr. Bu kiilerin zaman ierisinde belli bir dngye girip test senaryolarna dar bir gr

as ile saplanmamalar iin belli zamanlarda farkl kiiler ile deitirilmeleri gerekir.

2.8 Eitim EkibiEitim ekibi firma iinde gerekecek her trl eitim gereksinimini karlayacak biimde

olmaldr.Firma ii eitimler kadardardan da eitim almak iin gerekli organizasyonu yapar. Bu ekibin

yapaca ii bir ka alt balk altnda incelersek:

a- Yazlm ekibinin egitilmesi

Yazlm ekibi iin gerekecek eitimleri belirleyecek ve alt yapsn hazrlayacaktr. Firma ii

eitimler dnda eer gerekirse uzman eitim firmalarndan destek almas gerekebilir. Yazlm ekibinineitli konularda sertifikalandrlmas ve bu eitimlerin gncel ilerde kullanlabilecek olmasna dikkat

eder. Eitim ekibi firma iinde kullanlan rnlerden, yazlm aralarndan haberdar olmal ve gerekli

eitimleri tasarmedebilmelidir. Eitim iin kullanlacak bilgisayarlar ve eitim belgelerini hazrlamaldr.

b- Pazarlama ekibinin egitilmesi

Pazarlama ekibini sat yaplacak rn konusunda bilgilendirmeli, rakipleri aratrarak zayf

ynlerini belirlemeli ve rnn zelliklerini tamam ile pazarlama ekibine retmelidir.

c- Belgelerin hazrlanmas

Eitimler iin gerekecek her trl belge ve program nceden hazrlanmaldr. Standart haline

gelmi eitimler ile yeni firmaya katlanlara verilecek eitimler kitapklar halinde hazrolmaldr. Firma

ahlakn ve alma prensiplerini anlatan eitimler ok nemlidir.

Mezuniyetten sonra hayata atlan i arkadalarma planl programl ve prensipleri olan bir

firmada almalarn tavsiye ederim. Eer ie girdiinizin ikinci gn sizden bir eyler retmeniz

isteniyorsa anlayn ki firma dzeni pek oturmamtr ve sizden yapmanz istenen iler de yarn ekil

deitirecektir. Belirsizlikler iinde srklenmektense bir an nce baka bir firma bulup gei yapmanz

geleceiniz iin iyi olacaktr.

d- Eitim odalarnn hazrlanmas

Eitim odalarnn dzeni ve kullanlacak bilgisayar ve beyaz tahtalarn bakm konularndan

sorumludurlar. Tm ekipman kayt altnda tutulmal ve her eitimden sonra kontrol edilmelidir. Kayplar

yada yeni istekler ynetim kuruluna bildirilmelidir.


30/182


e- rn eitimlerinin hazrlanmas

retilen rnn eitim kitaplarn hazrlar, yeni gncellemeleri ve ekran deiikliklerini eitim

belgelerine yanstr. rnn her majr srm ile birlikte eitim kitaplarda yenilenmelidir.

2.9 Pazarlama EkibiPazarlama ekibi en az yazlm ekibi kadar nemlidir. Hangisinin daha ok gerekli olduuna deil

birbirleri arasndaki haberlemenin -firmann gelecei iin- nasl olmasgerektiine odaklanmak gerekir.

altm firmalarda zaman zaman bu konuda tartmalara tank oldum. Fakat bilinmesi gerekir ki bu tr

tartmalar sadece firmann kaynaklarn boa kullanmaktr.

Pazarlama ekibi mteri pazarnn belirlenmesi iin almalar yapar. Potansiyel mterileribelirleyerek ziyaretlerde bulunur. Fuar veya sergi gibi etkinliklerde hem rakipler zerine aratrma yapar

hemde yeni mteriler bulabilmek iin alr. Sektr ile ilgili medyay takip eder ve gerekli haberleri

arivleyerek firma iinde datr. Rakiplerin neler yaptklarn, rnlerinde ne gibi zellikler olduunu,

hangi mterilere sat yaptklarn renmeye alr. Rakiplerin sat fiyatlar hakknda bilgi toplar ve

tm bilgiyi karlatrmal tablolar halinde firma iinde yaynlar.

Reklamlarn hazrlanmas iin alr. Reklamlarn hangi dergilerde veya televizyonda hangi

saatlerde kacan belirler. Sektr yakndan takip etmek iin medya takip ajanslar ile alabilir. Sat

stratejileri belirlemek iin rakiplerin yeni srmlerinin ne zaman kaca takip edilmelidir. Reklam

tasarmlar iin bnyesinde bir grafik tasarmcs bulundurabilir.Bu sayede grafik tasarmcs rn nasl

tantacan daha iyi anlar.

Medya ile ilikileri gncel tutmak iin bir ka ke yazar ile balants olmas gerekir. Yeni bir

srm ktnda ke yazarlar ile balant kurup rnn reklamnn yaplmas salanr.

Mteri analizleri yaparak veritabanoluturma ve mteri isteklerini kaydederek tasarm veya

yazlm ekibine bildirmesi gerekir. Mteriyi istei konusunda bilgilendirerek konu ile ilgilenildiini

gstermelidir. Bu istekler tasarm ve yazlm ekibi tarafndan tartlarak genel srmlerde

uygulanabilirlii ortaya kartlmaldr. Bir alt proje gibi ele alnp harcanan kaynak ve zaman

planlanmaldr.

Lisans takibi iin almalar yaparak hangi mterinin ne tr lisanslara sahip olduunu tutar ve

yeni lisanslarn salanmas iin mteri ile kontak kurar. renci lisans, 30 gnlk deneme srmleri ve

akademik lisanslarn salanmas ve rnn mmkn olan en fazla kii tarafndan kullanlmasn salamak

iin alr. Fuarlarda denemesrmlerinin datlmas ve yeterli eitim belgesi ile birlikte sunulmas iin


31/182


gerekli organizasyonu da yapar. Firmann rtba sitesi zerinden gerekli reklamn yaplmas ve yeterli

belgenin yaynlanmas iin almay da yapar.

BSA ile olan ilikileri dzenler ve rnn lisansz kullanlmamas iin gerekli tedbirleri alr.

rnn elektronik ve yasal olarak korunmas iin dzenlemeleri yapar. Anlama metinlerini dzenler ve

hem rn iinde hem de rtba sitesinde yaynlanmasn salar. Deiiklik gerektiren durumlarda tm

bu ortamlar gncellenir ve mteriler bu deiiklikten haberdar edilir.

Sat sonras mteri memnuniyeti testleri ve ziyaretleri ile srekli mteri ile balantda olur ve

bylece mteri kendini yanlz hissetmez. Mteriler iin etkinlikler organize eder ve mterilerinde

kendi aralarnda balar yaratr. Bylece mteriler birbirlerinin bilgilerinden yararlanabilirler. Bu tr

ilikilerin artmas aile gibi bir yapnn mteriler ve firmanz arasnda domasna yol aar. Gittike

ilerleyen ve gelien bu yap ileride meyvelerini toplayacanz bir aacn fidesi olabilir.

2.10 Kurulum Ynetimi EkibiKurumsal zmler sunan bir firma yapsna sahip iseniz yada rnlerinizi sizin kendi

sunucularnz zerinden kullandryorsanz, tm kurulum ilemlerinin ve yeni srmlerin kontrol altnda

olmas gerekir. Yaplacak i projelerin bitim tarihleri ile koordineli olarak tm mevzuatn dzene

sokularak maddeler halinde yazlmasdr. zellikle 3-katmanl yada n-katmanl sistemlerde

gncellenmesi gereken programlar bir ka sisteme dalm olabilir hatta corafik olarak birbirlerinden

uzakta bile olabilirler. Yaplacak iler sras ile:

Gncelleme iin planlama yapmak. Gncellenecek programlarn kurulumlarn hazrlamak ve bu kurulumlarn nerelerde

altrlacan belirlemek. Kurulum ilemlerinin en ince ayrntsna kadar belgelendirilmesi gerekiyor.

Gncelleme iin gerekli, yazlm d, rn kurmak gerekiyor mu aratrmak. Mterileri uyararak, gncelleme yaplaca gn programlarn almayacan belirtmek. Gncellenecek sistemin yedeini almak. Gncellemeyi yapmak Tekrar yedek almak Yazlm Dorulama Testi yaparak gncellemenin doru altndan emin olmak


32/182


(EK) Eer YDT sonular gncellemenin almadn gsteriyorsa, yedekleri geriykleyerek sistemi bir nceki konumuna getirmek.

Bu ana maddeler nda tm admlarn en ince ayrntsna kadar detaylandrlmas ve balant

kurulacak kiilerin telefon numaralar bir belge halinde projede grev alan herkese ulatrlmaldr.

Yazlm ekibinden bir kii olas bir sorun durumunda balant kurulmas amac ile destek hizmeti verir.

Oluturulacak belge bir ak emas, bir Excel belgesi yada bir MS Project belges olabilir. nemli olan tm

tarih ve saatlerin en ince ayrntsna kadar yazlmasdr.

2.11 Deiim Ve steklerin YnetimiProjenin her safhasnda deiim ve isteklerin ynetilmesi zorunluluu vardr. Bu i iin bir kii

ayrlmas arttr. Deiim ve istekleri ynetecek kii retilen her trl belge ve yazlm parasndan

sorumludur. retilen belge yada kod ilk majr srm numarasn aldnda o para artk Deiim ve

stekler Ynetimi altndadr. Majr numaradan kastmz 1.0dr. Noktann sol taraf 1 olduu zaman artk

ilk srm verilmi demektir. stenen her trl deiiklik ve istek bir toplant yaplarak karara balanr.

Deiimden etkilenen her proje paras ortaya kartlarak maliyet aratrlr. Eer ok fazla maliyetli bir

deiim ise bir sonraki srme braklabilir. Fakat bu ileri yneten kiinin bunlarn takibini yapmas

zorunludur.

2.12 Pilot Firmarnnz belli bir seviyeye geldikten sonra bir pilot firma seip yazlm buraya kurmak ve i

ak iindeki davranlarn grmek yaplacak en iyi testlerden biridir. Ortaya kan ve testleri bitmi

modllerin bu ekilde test edilmesi size ve rnnze ok yararl olur. Bu i iin atanacak kiiler ve

kurulacak sistem nceden belirlenmeli ve pilot firmann i akn aksatmayacak biimde derlenmelidir.

Kurulacak bilgisayarlar ve yazlmlar, var olan sistem zerine deil, yedek bir sistem zerine kurulmaldr.

Belki her masada iki kii ve iki bilgisayar (biri sizin dieri pilot firmann) olacaktr ama ilk aama iin bu

gereklidir. Yazlmnz olgunlamaya baladka pilot sistem var olan sistemin yerini almaya balar. Tm

operasyonlara cevap verecek dzeye geldiinde ise artk tamam ile sizin yazlmnz ii ele alm

olacaktr.

Bu i iin ayrlacak elemanlar zel olarak seilmeli, stres ve bask altnda rahata ve soukkanl

kalabilmeli, problem anlarnda kontak kuracaklar kiileri bilmeli, tm alt yap ve yazlm ile yaplan ii

bilmelidir. Her kacak hata veya deiiklik istemi iyi bir hata takip program ile firmaya aktarlmal ve

zmler hzl ve ayrntl biimde bulunmaldr.


33/182


2.13 effaf MuhasebeFirma iinde yaplan tm harcamalarn ve gelirlerin effaf bir biimde alanlarn grmesini

salayarak belli bir oranda bilin oluturabilirsiniz. Kullandklar makinelere ne kadar harcandn bilen

bilinli kullanclar, onlar korumak iin daha fazla aba gsterecektir. Mutfak ve tuvaletler iin yaplan

harcamalar da dahil olmak zere her harcama herkesin rahatlkla ulaabilecei bir yerde olmaldr. Firma

alanlarndan gelecek tavsiyeler ile harcamalarda daha hesapl davranlabilir. Maliyet bilinci ile alan

kii daha dikkatli bir biimde alr. Ayrca bu harcama bilgisinin firma dna kmamas iin gerekli

eitiminde alanlara verilmesi gerekir. effaf muhasebenin miktarn size brakyorum. Eer saklamay

arzu ettiiniz harcamalar varsa bunlar neden sakladnz bir kez daha dnp harcamay o ekilde

yapn.

Firma alanlarnn firmaya maddi zarar verecek davranlardan da kanmas gerekir. effaf

muhasebe ile belirli bir bilin seviyesine gelen alanlar, altklar firmann daha uzun mrl olmas

iin ellerinden geleni yapmaldrlar.

2.14 Yaplan Yanllar2.14.1 Lisanssz Yazlm KullanmFirmanz kurdunuz, rnde hemen hemen hazr, mteriler srada bekliyor fakat ne

kullandnz yazlm aralar nede iletim sistemleri lisansl deil. Bu gibi durumlarda yazdnz rn

satmanz mmkn deil. Bir an nce lisanslama yoluna gitmeniz gerekir. lkemizde bu konu hakknda

alma yapan BSA (Business Software Alliance) lisanssz kullanm iin olduka ar cezalarn

uygulanmasna nclk etmektedir. Ayrca yazdnz rnn bakalar tarafndan lisansszkulanlmasn

nlemek amal olarak ispiyoncularn size rahata ulaabilmesi iin bir ortam hazrlamanz ve

avukatlarnzn bu konularda deneyimli olmas gerekir. te yanda ne yaparsanz yapn bir yerlerde birileri

sizin el emei gz nuru programnz lisanssz olarak kullanacaktr. Bu tr bir kurulu kefettiinizde bir

maliyet analizi yapp kar dava aarsanz zararnzn ne olacan ve ne elde edeceinizi iyi tartmanz

gerek. Astar yznden daha pahallya gelmesin yani. Birde maliyeti ok gibi grnse de bu tr kaak

yazlm kullanan bir kuruluu reklam ve caydrma arac olarak kullanabilirsiniz.

2.14.2 Yeterli Yardm Ve Destei AlamamaKullandnz yazlm aralarnn reticisi ile olan ilikileriniz ok sk ve akkan olmal. Bir

yardma ihtiyacnz olduunda acil aranmas gereken telefon numaralar, yardm siteleri, sadece kaytl

mterilerin girdii forum siteleri gibi tm yardm aralarn ok iyi kullanabilmelisiniz. Firma iinden


34/182


atanacak bir kii tm bu balantlar salayacak ve bilginin akkan olarak firmanza akmasna yardmc

olacaktr. Ayrca eer kontaklar yurt dnda ise, yabanc dili iyi olan bir kii bu ileri yrtmelidir.

Yeterli destei alamyor iseniz kendi iinizde bu problemleri zmeniz gerekir. Bu yapy da

oluturmak seneler alabilir. Birde bu ilere bakan kiinin 6 ay sonra iden ktn dnn. Yeni gelen

kiinin olay anlamas ve destek konularnayaa kaldrmas gene bir 6 ay alacaktr.Eer kendi iinizde

halletmeye karar verirseniz, tm ilemlerin ok net bir biimde belgelendirilmesine zen gsterilmelidir

ve tekrar eden ilerin ksa programcklar ile otomatize edilmesi baz ileri kolaylatracaktr.

retici firmalar dnda zel e-mektup listeleri de yardm almak iin yararl olabilir. Bazen retici

firmadan da daha iyi olabiliyor bu listeler. Kullanclarn bulduu zmler daha gerek hayata yakn ve

uygulamas kolaydr. Fakat retici firmann desteklemedii bir zm olabilir, buna dikkat etmek lazm.

Yardm alnacak tm yollar ve yntemleri yazlmal ve genel bir hata veritaban oluturulmaldr.

Bu sayede tekrar eden hatalar zaman kaybetmeden zme kavuturulabilir.

2.14.3 Eitimsiz Yazlm UzmanlarNasl bilgisayar sisteminizi ve programlarnz gncelliyorsanz, yazlm uzmanlarnzn da

gncellenmesi gerekir.Yeni bir aracn veya dilin firmanz iinde uygulanmaya balanmasndan evvel,

yazlm ekibine yeterli eitim verilmeli ve bilgi seviyelerinin ayn olmas salanmaldr. Oluturulacak

gncel bir ktphane ile her zaman gncel bilgiye ulamalar salanmal, sanal belgeler ile de srekli

desteklenmelidir. En fazla para harcayacanz yer uzmanlarnz olduuna gre bu konularda ciddi

alma yaplmas gerekir. Eitimsiz bir YazlmUzmanfirmanza ok byk zararlar verebilir. Projeleriniz

zamannda yetimez, yazlan programlarn yeterli belgeleri bulunmaz, kayt d pek ok rutin program

veya iki kere yazlm pek ok fonksiyon ile rnnz iebilir. Sonuta ortaya kan rn de mterinin

istei ile ilgisi olmayan bir rne dnr. Mkemmel alyordur belki ama mterinin isteini yerine

getirmiyorsa ne ie yarar ki.

2.14.4 Firma i Ahlakn renilememesiFirma ii giyim kuam, hareket ve davranlarn belli bir dzene sokulmas amac ile ceitli

standartlara gidilebilir. Mteri ile yz yze olmayan yazlm uzmanlarnn takm elbise giymesi gerekmez

ama mteri toplantlarnda veya analiz toplantlarnda takm elbise art koulabilir. Tuvaletlerin

temizlii, mutfan ve banyonun kullanm belli standartlar ve hijyenik kurallar ierisinde olmas gerekir.

Bu tr kurallar renemeyen firma alan sorun yaratmaya balar. Sorunlar ksa zamanda giderilmezse

dier alanlar rahatsz olur ve iten ayrlmalara kadar gidebilir. yi elemanlarnz sebepsiz yere


35/182


kaybetmeye balarsnz ve proje iin pek iyi olmaz. Sorun karan kii proje lideri de olabilir. Bu gibi

durumlarda proje liderine baka iler verip projeyi yrtmesi iin baka bir lider arayna girmeniz

gerekir.

2.14.5 LidersizlikProje liderine ok fazla i verilmesi yada baka bir projeye atanmas sonucu, ekibin babo

kalmas ve kontrol edici mekanizmann iyi almamas nedeni ile projenin aksamasna neden olur. Bu

gibi durumlarda liderin yerine geici olarak geecek, proje iinden bir kii belirlenir ve ilerin normal

yrmesi temin edilir. Performans kriterleri ve varlmas gereken hedefler ok ak ve net bir biimde

herkesin grebilecei gibi yaynlanmaldr. Aksi takdirde hedefsizlikten doacak ok byk gecikmelere

maruz kalabiliriz. Yanl belirlenmi hedeflerde problem yaratabilir. Ekipten gelecek yorumlar dikkate

alnp hedef zamanlarnn tekrardan belirlenmesi gerekebilir.

2.14.6 Btn in Herkes Tarafndan BilinmemesiBir projeye balandnda, proje ile ilgili her trl bilgi en ufak birimlere kadar aktarlmaldr.

Ekibin bilgisi ayn seviyede tutulmal ve yazlan programlarn aslnda ne gibi ilere yaradn gerek

hayatta grlmesi ve kavranmas gerekir.Ayrca proje plannn herkesin grebilecei bir duvara aslarak

yaynlanmas gerekir. Bylece ne kadar yol alnd her kes tarafndan grlr. Tm plan ve bilgi eit

biimde paylalmaldr.Her yazlm uzman, iin iyi kavranabilmesi iin sektrde en az 1 hafta almal

ve ii kaynanda renmelidir. kurallarn ve temel ileyileri en hzl bu biimde renir. rnein

ayakkab taban reten bir firmaya proje yapyorsunuz. Analiz ve yazlm ekiplerinin dnml olarak bu

firmada almas ve ileyii tam olarak kavramalar, i kurallarn renmeleri, i iinde geen terimleri

ve mterinin psikolojisini iyice kavramalar gerekir. Bylece yazlm retilirken ortaya kan paralarn

iin hangi aamasnda kullanlaca daha rahat hayal edilir.

2.14.7 Yetersiz Haberleme Ve Bilgi AkFirmanzda, yukarda anlattgm blmler arasnda haberleme ve bilgi al verii cok iyi

olmaldr. Yazlm ekibi kendi iini, pazarlama ekibi kendi iini, yonetim kendi iini yaparken, ortaya kan

sonularn her kes tarafndan paylalmas gerekir. Ancak bu ekilde herkesin firmaya olan gveni

salamlatrlr ve ortak karlar iin birlikte allr. Bir ka rnek verelim:

Yazlm ekibi gnler geceler boyu rnn bir modln ortaya karr ve testlerine balanr.

Fakat pazarlama ekibinin bu gidiattan haberi yoktur ve modl hakknda pazarlama iin gerekli stratejik

bilgiyi zamannda renemez. kinci modlde ortaya kar ve testleri balar ama pazarlama ekibinin daha


36/182


birinci modlden yeni haberi olmutur ve grenilecek eylerin says artmtr. Planlarda gecikme olur ve

zaman darald iin Pazarlama ekibinin modller hakkndaki bilgi kalitesi der.

Ynetim yeni bir programlama arac iin karar verir ve kimseye sylemeden arac alr. Ara

yazlm ekibine verilerek bu rn ile bir eyler ortaya karmas istenir. Hakknda yeterli aratrma

yaplmad ve yazlm ekibine danlmad iin rnn kapasitesi tam olarak kullanlamaz ve

anlalamaz.

Yazlm ve tasarm ekibi birbirinden kopuktur ve programlama sreci baladktan sonra

mteriden gelen istekler doru biimde yazlm ekibine aktarlamaz. Sonuta ortaya kan rn

mterinin isteine uymayan bir rn olacaktr.

Firma blmleri ayn dili konuuyor olmaldr. Bunun iinde herkesin UML mantn kavramas

ve kullanmas gerekmektedir.

2.14.8 Yetersiz Alt YapBir projeye balarken, yada bir yazlm firmas kurmaya karar verdiinizde aldnz risk

seeceiniz ucuz ve yava bilgisayar sistemleri, kalitesiz kablolama, ikinci el monitrler gibi kalitesi dk

cihazlara yapacanz harcamalar ile 3 yada 5 kat artmaktadr. Yetersiz bilgiye sahip yazlm

uzmanlarnda bu kategoriye sokabiliriz. Temeliniz ne kadar salam olursa stne kacanz bina o

kadar salam ve ok katl olur. Eer alt yapya gereken nemi verirsek, stne yapacamz projeler

zamannda ve tam olarak teslim edilir.Altyap konusunda dikkat etmemiz gereken hususlar:

Teknik altyapBilgisayar sistemleri, donanm, a, rtba, i-rtba gibi firmann bel kemiini ve haberleme

aralarn ieren sistemlerdir.

Bilgi altyapsFirmann tm bilgi alma kaynaklardr. Fiziksel bir ktphane, i-rtbandaki saysal ktphane

gibi kolay ulalabilecekbir yaps olmaldr. Saysal olanlar iin yeterli arama mekanizmalar gelitirilmi

olmaldr.Her trl eitim belgeside bu sistem ierisinde olmaldr.

Yazlm altyapsrnnz gelitirmek iin kullandnz tm rnler ile yazlm sreci ile dorudan balants

olmayan tm yazlmlarn bulunduu yazlm ktphanesidir.


37/182


Tm bu altyaplarn yeri geldike gncellenmesi ve yedeklenmesi gerekir. Yanl ksmlarn

deitirilmesi ve zaman dolan ve artk kullanlmayan bilgi kaynaklarnn ise sistemlerden kaldrlmas

gerekir.

2.14.9 Yetersiz BelgelemeYazlm uzmanlar olarak belge yazmay sevmesekte bu iin yaplmas gerekmektedir. Yazlan

kodlarn, yaplan analizlerin, senaryolarn, veritaban modeli gibi proje ierisinde retilen her parann bir

belgesi olmaldr. Gruba yeni katlacak kiiler ancak bu belgeler sayesinde her eyi renebilir. Eer

yetersiz belge gibi bir sorununuz varsa, acilen bir ekip toparlayp belgeleri tamamlamaya bakmanz

gerek. Eer yazlm uzmanlarnn zaman yoksa, gnde 1 saat ayrarak belgelendirme ile ilgili bilgiyi bu

ekibe geirmeleri gerekir.

2.14.10 Yazlm Ekibinden KopmalarYnetimde yaplan yanllklar nedeni ile yada tamamen kiisel sorunlardan dolay, yazlm

ekibinden ayrlmalar olduunda projenizden bir bilgi birikimi ayrlm olur. Bu bilgi birikimini yerine

koymak ise zaman zaman olduka zor olmaktadr. Yeterli belgeleme yaplm bir firmada ok fazla

skntya girmeden, ksa zamanda bu bilgi baka bir alana aktarlabilir ve proje normal olarak devam

edebilir. Ayrlan kiininde bir sre daha devam edip bilgisini baka birisine aktarabilir. Eer standart

belgeleme iyi bir seviyede uygulanrsa, ekipten kopmalar bir sorun olmaktan kabilir.


38/182

Blogdan Semeler31

3 Blogdan SemelerAadaki blmde www.analystdeveloper.com adresindeki Trke blogumda yaynladm ve

bu kitaba uygun konulardaki yazlarm kopyaladm. Umarm iinize yarar.

3.1 topyalarm, Akm ve Benlkemizde tonlarca Muhasebe ve Personel Ynetim program yazan firma var. Bu firmalar

yazdklar programlarda bir firmann ihtiyacn karlayacak muhasebe ilemleri ile hi bir yerde doru

drst uygulanmayan personel ynetimi konularnda yazlm zmleri sunuyorlar. Peki soruyorum bir

maliye denetisi/mfettii bu programlarn hepsini en ince ayrntsna kadar biliyor ve denetliyor mu?

Yada bir firma denetlenmeye alndnda kullandklar veritabanlar ve programlar en kyda kede

kalm inceliklerine kadar denetleniyor mu? Bu programlar maliye tarafndan onaylanm, lisans verilmi

programlar mdr? Yada byle bir uygulamavar mdr?

Baka bir konuda mterilerin program satn aldklar bilgisayar firmalarndan istekleri. -imdi

herkes olur mu yle ey diyecek ama- bu mteriler ne kadar gayri resmi yol varsa aldklar paket

programlarda bunlar uygulamak ve kaytlarn tutmak, bu yzszlk yetmezmi gibi bir de bunlarn gizli

ifreler ile korunmasn ve maliye mfettileri geldiinde o blmlerin grnmemesini istiyorlar. Zaten u

anda piyasadaki tm muhasebe programlar veya zel sektr iin yazlm pek ok paket programda

alavere dalaverenin binbir trls, bir mal 3, 5 kere satmalar, muhasebe hesaplarnn resmi-gayri resmi

olarak ikiye ayrlmas, faturasz almalar, SSK demelerinin en dk cretlerden grnmesini

salamak, SSKl alanlar ayda sadece 15 i gn alyor gstermek gibi daha akla gelebilecek binbir

trl eytana pabucunu ters giydirme oyunu. Btn bu gayri resmi ilemlerin sonucunda devletin

kaybettii vergi, SSKya tam olarak denmeyen primler sonucu emekli olduunuzda alacanz maan

azl, firmann kard faturas bile olmayan kazanlar, haksz elde edilmi pek ok gelir, acaba

bizlerden yani birey olarak her vatandatan bir eyler koparp gtrmyor mu? stne stlk maliye

mfettileri tarafndan tesadfen! ortaya kartlan bu ilemler sonucu firmann zarar grmesi ve

sicilinde kara bir lekenin bulunmas da cabas.

3.1.1 zm okmu Zor?Belki dneceksiniz - halledilmesi gereken bir sr baka konu varken, nce bu konudan m

balanr- yada -adam sende, tonla yazlm firmas yazm muhasebe paketi imdi onlarn ekmeine ta m

koyacaz- diye. Gerekirse koyacaz! Mterinin yzszlemesini ve tavizler verilmesini nlememiz

lazm.
http://www.analystdeveloper.com/http://www.analystdeveloper.com/http://www.analystdeveloper.com/


39/182

Blogdan Semeler 32

-Yok kardeim bizim paketimizde gayri resmi satlarn tutacak bir yap yok yapmay da

dnmyoruz.

-Ama olur mu X firmasnn muhasebe paketinde var bu olay. Misler gibi karyoruz vergiyi.

-Ykl, gzm grmesin.

Tarznda Erdener Abi muhabbetleri ekeceiz belki ama, eer tm firmalar belli kurallara uyarsa

eminim bir ka sene iinde taviz alamadn gren mteri bu katlardan vaz geecek ve doru

neymi vicdannn sesiyle karar verdiinde hem kendisi hemde vergi gelirlerini sosyal hizmetler iin

kullanan devlet, refah seviyesini arttrm olacaktr.

3.1.2Nedir Benim nerim?

Bu yazmdan sonra gelecek yorumlar merakla bekliyorum. Bilirsiniz, padiahlardan biri

vezirlerine savaa gidelim mi gitmeyelim mi, karar veremez tarzda bir soru sorar, vezirlerden bazlar

hemen sazan gibi atlayp gitmeyelim yce devletlm derler kimileri de gidelim tabi ne olacak der.

Gitmeyelim diyenlerin boynu vurulur ve savaa gidilir.

imdi gelelim zm nerisine. Bu iin T.C. Maliye Bakanl eli ile yaplmas gerekir. Maliye

Bakanl:

30 kiilik usta mali mavir/muhasebeci/mfetti/personel bordro ilerinden anlayan biranaliz ekibi,

100 kiilik daha nce muhasebe ve personel ynetim paketi yazm, yazlm firmalarndaalm, muhasebe ve personel ynetiminden anlayan programc,

10 kiilik yksek matematik bilgisine sahip uzman, 100 kiilikte gene muhasebe ve personel bordro modllerini kullanm, piyasadaki

programlarda tecrbeli, test ekibi oluturacak.

Bu 30 kiilik uzman takm bir muhasebe/personel bordro program nasl olmal, tm ayrntlar

ile oturup bir analiz yapacaklar, Analizler tamamen ayrntl Modl Tabanl Gelitirme (MTG/CBD

Component Based Development)CBD Head Quarterkurallarna gre yaplacak. Hi bir gayri resmi ileme

izin verilmeyecek. Tabii ben sadece Muhasebe ve Personel Bordro zerinde durdum ama bu modller

oatlabilir.

Ekip, kendi iinde blmlere ayrlarak yazlacak modlleri belirleyecek rnein muhasebe iin

olacak ufak modller: Hesap plan,Hareketler, Defter Basm vs gibi modller...10 kiilik matematik ekibi
http://www.maliye.gov.tr/http://www.maliye.gov.tr/http://www.maliye.gov.tr/http://www.cbd-hq.com/http://www.cbd-hq.com/http://www.cbd-hq.com/http://www.cbd-hq.com/http://www.maliye.gov.tr/


40/182

Blogdan Semeler33

programlarn rettii sonular matematiksel olarak ele alp doru sonularn ortaya kp kmadn

kontrol edecek. Program kullanacak firmann, nn grebilmesi iin gerekli analiz raporlarn

hazrlayacak.100 kiilik test ekibi MTG kurallarna gre test yapacaklar ve programlarn doruluunu

ortaya koyacaklar. 30 kiilik uzman takm ve 10 kiilik matematik takm ile koordineli alacaklar.

100 kiilik programc ekibi de oturup bu program gelitirecekler. Bu kiilerin zellikleri neler

olacak? Bu projeye seilen kiiler zel gvenlik taramalarndan sonra seilecek. Gvenilirlii nasl

kantlanacak? ncelikle gelen bavurular deerlendirilerek ilerinden yukardaki artlara uygun olanlar

seilecek. Daha sonra bu kiiler yakn takibe alnacak. Bu i iin MTten yardm alnabilir. 3 yada 4 ay

boyunca hem kiinin gemi sicil kaytlar hemde yaam tarzndan tutunda, arkadalar ile ilikilerine

varncaya kadar irdelenmesi gerekiyor. Her aday iin atanacak bir MT grevlisi, adayn yaknevresindeki herkes ile grmeler yapacak, eitli anket formlar doldurtulacak ve mmkn olan en

fazla bilginin elde edilmesi salanacak. Tm bu ilemlerin sonucunda MT bnyesindeki psikologlar ve

nsan Uzmanlar ile (eminim vardr) toplanan bilgiler tartlacak ve kiiye bir rapor verilecek. Bu rapor

kiinin yksek derecede sr tutabileceini, gvenilir olduunu, yksek gvenlik gerektiren ilerde

alabileceini onaylayan bir rapor olacak. (kahkahalar duyar gibiyim, glmeyin bu iler yabanc

lkelerde byle dnyor. Bkz.Security Clearance).

MTG yapsnda programlanan bu programlar belli arayzleri sayesinde herhangi bir ticari paket

programa tak-altr yntemi ile entegre olabilecek. Devlet tarafndan yazlacak bu modller tamam ile

cretsiz verilecek ve her yazlm firmasnn bu modlleri kullanmas tevik edilecek veya zorlanacak.

(Tamam biraz sert oldu ama kar evrelerinin cepleri boalmaya baladnda ne kadar atlak ses varsa

su stne kacandan emin olun.)Programn kaynak kodu sadece 100 kiilik uzman programc takm

ierisinde olacak ve hi bir ekilde firmalara verilmeyecek. Sadece yazlan modller, arayzleri aklayc

bir dkman ile birlikte verilecek.

Bankalar veSSK/Bakurveritabanlar ile ilikili programlar olacak. SSK/Bakur prim demeleri

direk banka hesabndan SSK yada Bakura yaplabilecek. Firmalarn SSK dedii alanlar hi bir ekilde

kredi kart sahibi olamayacak onun yerine hesabndaki paray zgrce harcayabilecei bir kart olacak

(Debit Visa).

Maa demeleri otomatik olabilecek, alanlarn banka hesaplarna otomatik denecek ve

irket muhasebe kaytlarnda otomatik olarak muhasebeletirilecek. alan hesabna yatan maan

internetten zaten kontrol edebiliyor. Personel Bordro modllerinde tm bilgiler SSK veritabannda

tutulacak ama Muhasebe taraf firma iinde bulunabilir. Tek bir muhasebe paketi olduundan maliye
http://www.mit.gov.tr/http://www.mit.gov.tr/http://www.mit.gov.tr/http://www.mit.gov.tr/http://www.mit.gov.tr/http://www.mit.gov.tr/http://en.wikipedia.org/wiki/Security_clearancehttp://en.wikipedia.org/wiki/Security_clearancehttp://en.wikipedia.org/wiki/Security_clearancehttp://www.ssk.gov.tr/http://www.ssk.gov.tr/http://www.bagkur.gov.tr/http://www.bagkur.gov.tr/http://www.bagkur.gov.tr/http://www.ssk.gov.tr/http://www.ssk.gov.tr/http://www.bagkur.gov.tr/http://www.bagkur.gov.tr/http://www.bagkur.gov.tr/http://www.bagkur.gov.tr/http://www.ssk.gov.tr/http://www.bagkur.gov.tr/http://www.ssk.gov.tr/http://en.wikipedia.org/wiki/Security_clearancehttp://www.mit.gov.tr/http://www.mit.gov.tr/http://www.mit.gov.tr/


41/182

Blogdan Semeler 34

mfettilerinin ii olduka kolaylaacak. Kontrol mekanizmalar iin kurulacak maliye mfettileri takm

bu modlleri en ince ayrntsna kadar bilecek ve bir firma gz altna alndnda gerekli raporlar ok hzl

bir biimde ortaya kacak. Yada her firma on-line olarak denetlenebilecek. eitli alt ve st limitleri aan

firmalar annda olaya mdahale ile ortaya kabilecek, nedenleri aratrlp, zmler sunulabilecek. 10

kiilik matematik ekibi burada da devreye giriyor.

e giri k gibi ilemler on-line olacandan ve SSK demeleri tam olarak yaplacandan hem

devlet hemde sosyal gvenlik asndan bize yarar salayacaktr. e girilerde evrak yetersizliinden

dolay SSKya ge kayt olma ortadan kalkacak, daha salkl ve dzgn bir ileyi ortam sunulacak.

e giri klarda sadece yannzda tadnz bar-kodlu, ipli veya manyetik kodlu SSK kartnz

Muhasebe blmne vermeniz yetecek. Geriye kalan tm evraklarn hepsi on-line olarak (ya u on-line

kelimesine trke bir karlk bulmak gerek) bulunacak ve tekrar adliye, salk oca, muhtarlk, gibi

makamlar bo yere megul edilmeyecek. Zaten Mernis Projesi ile balayan vatandalk numaras gibi

olaylar bu tr alt yaplara hazrdr. Salk oca konusu ise yle halledilebilir. Salk ocandan alnan

belgenin sresi alt aydr ve her alt ayda bir salk ocana gidilip kontrolden gemek gerekiyor. Bylece

Salk oca veritabanlarnda her zaman gncel bir salk raporunuz olacak. Aslnda bu Salk Oca ayr

bir proje olarak ele alnmas gerekir fakat SSK tarafnda yaplacak ufak deiikliklerle bu kaytlar SSKda

tutulabilir.

Yazlm firmalar muhasebe ve personel bordro paketleri ile uramayaca iin baka konularda

kendilerini daha ok gelitirebilir, bu iki pakete harcanan kaynak ve zaman ile daha baka ilerde ok

daha baarl olunabilir.

Tabii bu arada gelitirme yaplacak ortamn tasarlanmas, MTG alt yapsna uygun aralarn

seilmesi, bilgisayar alt yapsnn salkl ve yeterli olmas gerekiyor.Yazlan programlar cretsiz

verileceinden gelir yokmu gibi grnyor fakatmodllerin ortaya kmas ve kullanlmaya balanmas

ile lkenin kazanaca geliri bir dnn. Vergi karma ortadan kalkm, gayri resmi tm ilemler yok

edilmi, SSK demeleri tam olarak yaplyor. Bence srf stanbulda kullanlsa ve %50 civarnda bir kaak

nlense, yazlan programlarn tm maliyetleri 2 sene iinde amorti edilir. Ondan sonrada devletin

kaaklar nlemedeki bu baars kr yapmaya balar.

leriye dnk ve uzun vadede kr yapacak bir proje fakat bir yerlerden balamak lazm. Gnlk

politikalarla ve ynetimlerle bu ilerin olmad aikr.
http://www.nvi.gov.tr/http://www.nvi.gov.tr/http://www.nvi.gov.tr/


42/182

Blogdan Semeler35

Personel Bordro modlnde devlet tarafndan yaplan yasa deiiklikleri sonucu deien kurallar

hemen uygulanabilecektir. rnein Nema uygulamas kalktnda, yasann kt gn herkesin bu yasay

uygulamas salanabilir.

Daha bunun gibi pek ok yasa karld gn uygulamaya konulabilir.

Fena utum deil mi? Aslnda hi de deil. Siz buna umak diyorsanz bide benim teki

projelerimi dinleyin.

3.2 Agile Modelleme Deerlerievik Modelleme Scott W. Ambler tarafndan Extreme Programming deerleri gz nne

alnarak gelitirilmi ve iine alakgnllneklenmesi ile son halini almtr. Extreme Programmingdeerleri iletiim, basitlik, geribildirim ve cesaret deerlerinden oluur. evik Modelleme yazlm

gelitirme asndan uyulmas gereken kurallar ortaya koyar ve destekler.

imdi bu deerlere bir gz atalm:

3.2.1 letiimProjede yer alan herkes arasnda ok iyi bir iletiim olmaldr. Baarl yazlm gelitirme'nin

birinci gereklilii budur. letiim, szlkte yazd kadar ile kiiler aras belli iaret, hareket veyasembollerle bilgi alverii yaplan genel sistemin addr. letiim iki yollu bir sistemdir. Her iki tarafta bilgi

sunar ve kazanr. letiimde aksamalar ortaya ktnda problemler de ortaya kar. rnein, bir yazlm

uzman kendi yazd blmn henz tam olarak bitmediini i arkadalarna sylememesi baka bir

yazlm uzmannn bu problemi ortaya kartmak iin ekstra zaman harcamasna neden olabilir.

Yazlmclar yazacaklar sistemin prototipini mteriye sunarlar ama mteri onun prototip olduundan

haberdar deildir ve gerek sistemin hazr olduunu zanneder.

Durup dndnzde modelleme ileminin aslnda iletiimi arttrmak ve gelitirmek iin

yaptmz grrz. Mteriniz, pek ok i kuralndan oluan karmaik bir i yapsn anlatrken sizin

mant anlatan bir veri ak emas izmeniz, ilemi anlamnz kolaylatracaktr. Genellikle, konu

hakknda be dakikada cizeceiniz bir model, o konu hakknda 5 saat okumaktan veya tartmaktan cok

daha fazla sey retecektir. Modelleme, kendi fikirlerinizin daha rahat anlalmasna, baka kiilerin

fikirlerini daha rahat anlamanza ve en sonunda genel olarak tm i hakknda genel bir kan olumasna

neden olur.


43/182

Blogdan Semeler 36

3.2.2 BasitlikPek ok yazlm kitab basitlikten sz eder fakat ierisinde geen konulara ve metodlara

baktnzda, yazlm gelitirme iini zorlatrdn grrsnz. Genellikle yaplan yanllar unlardr.

Karmak yaplar erken uygulamak: htiya olmadan modellenen karmak yaplar, yazlm

uzmanlarnn fazla mesai yapmalarna neden olur. Karmak yaplarn yava yava sindirilerek ve

paralara blnerek modellenmesi ve en gerekli ksmnn ilk olarak yazlmas gerekir. Mterinize

vereceiniz ilk srmde, hayati nem tayan modllerle ve en az hata ile ortaya kmalsnz.

Gereklilikler ortaya ktka, mteri de ne istediini daha net grecek, belkide karmaik bir modl

programlamaktan kurtulacaksnz.

Gelecekte kullanlacak blmler iin fazladan modelleme/kodlama yapmak: u anda zerinde

caltgnz bankaclk sisteminin, hayat sigortalarn destekleyebilmesi iin belkide sadece bir gnlk bir

modelleme gerekiyor, Neden yapmayalimki? Evet, bu sistemi modellemek olduka zevkli olacaktr fakat

yazlmnz bugn olduundan daha karmaik bir yapya sokmayacak m?Yada yazlm uzmanlarnz

gelecekte olacak deiikliklere cevap verebilmek veya her istee cevap verebilecek en iyi yazlm yapma

egosu ile ok fazla modelleme ve kodlama yapma eiliminde olabilirler. Mteri isteklerin i anlayarak,

olabilecek en basit, en verimli, en ucuz zm sunmak hedefimiz olmaldr. Yarnn problemlerini yarnzmeliyiz. Eger bugnden en basit zm zerinde alrsak, yarn yeni bir fonksiyon eklemeye

kalktmzda elimizdeki sistem ok basit olacaktr.

Karmak altyaplar gelitirmek: Proje ekiplerinin yapt genel hata ilk aamada gelecekte

kullanmak zere gelitirdikleri modller, snf ktphaneleri ve iskelet yaplardr. Ama bu paralar lazm

olduunda elimizin altnda olmasdr. Fakat bu amacn ciddi zararlar vardr. ncelikle mterinizin

kaynaklarn, onlara elle tutulur bir ilk srm vermeden harcam oluyorsunuz. Mteriniz sizden baz

ilerini kolayca yapabilecei bir sistem istiyor fakat sizin ilk verdiiniz ey hata-yakalama alt yaps.

Projenizi, hzl ve kullanlabilir bir fonksiyonellik sunmadnz iin riske atyorsunuz. Ayrca hata -

yakalama gibi alt-sistemleri projenin gidiat ierisinde zamanla da gelitirebilirsiniz. Sadece ihtiyacnz

gerekten ortaya ktnda.

3.2.3 GeribildirimYaptnz iin doru olup olmadn anlamann tek yolu farkl kiilerin gelitirdiiniz sistem

stnde test yapmalar ve sonular paylamanzdr (geribildirim). Testi yapan kiilerden sonular doru


44/182

Blogdan Semeler37

zamanda alp sebeplerini ksa zamanda bulmak ok nemlidir. Analizler sonucu ortaya kan

modellerinizin doru olup olmadn ancak bu ekilde anlayabilirsiniz.

Modellemeyi takm halinde yapn. Yazlm gelitirme ii yzme gibi deildir. Tek bana yapmak

tehlikelidir. Dier kiilerle beraber altnzda sonulara daha hzl ular, problemlerin sebeplerini

bulmak iin zaman kaybetmemi olursunuz.

Modelinizi doru kiilerle inceleyin. Modellediiniz iin, o iten anlayan kiilerle birlikte

incelenmesi gerekir. En gzeli modelleme srasnda bu kiilerin iin iinde olmasdr. Gereksinim

modelleri son-kullanc ile beraber yaplmal, detayl tasarmmodelleri ise programlamay yapacak kiiler

ile yaplmaldr. Resmi toplantlar halinde dzenlenmesi ve proje banda ayda veya haftada bir

yaplmaldr. Eer bu mmkn deilse (organize etmesi zaman alr)gayri resmi hzl toplantlar ile

yaplacak incelemeler modellerinize ok eyler katabilir.

Modelin uygulanmas. Eer hi bir ekilde bir toplant ayarlayamyorsanz, modelinizi dorudan

koda dker ve ilk srmden sonra gelecek sonular beklersiniz. nemli olan testlerin zamannda

yaplabilmesi ve hatalarn hzl olarak sebeplerine ulaabilmektir.

Kabul testleri. Esas olarak modellerinizin mteri isteklerini yanstyor olmas gerekir. Mteriniz

kabul testleri srasnda bu isteklerini deerlendirir ve geri dnen hatalar ile gene modellerinizi test etmi

olursunuz.

Geribildirim olaynda zaman kavramda ok ilgintir. Bir takm halinde altnzda, geribildirim

saniyeler yada dakikalar iinde olabilmektedir. Gayriresmi toplantlarda ise geribildirim dakikalar yada

saatler alabilmektedir. Resmi toplant geribildirimleri toplant srasnda gelsede zaten organize etmesi

haftalar, aylar alabilmektedir. Uygulamay yapp ilk srm verdiinizde geribildirim saatle r yada gnler

iinde olur. Kabul testlerinden sonra geribildirim bir ka hafta yada ay ierisinde gelir.

Zaman ne iin nemlidir? nk ksa zamanda gelen geribildirim, sizin modellerinizden sapma

olaslnz drr. Takm halinde almann en byk yarar geribildirimlerin hzl olmasdr. Yada kat

zerinde mkemmel grnen modelin kodlanmas ve ilk srmden sonra gelecek geribildirimlerin

ilenmesi de metod olarak dnlebilir.

3.2.4 CesaretArkanza rahata yaslanp genel durumu kabul etmek ve bir eyleri gelitirmeyi, dzeltmeyi

denememek yada birisinin ka gelip hatalar dzeltmesini beklemek ok kolay bir i tir. BT endstrisinin

bugnk aksayan taraflarnda cesaretsizliin byk pay vardr. evik Metodolojisi size dier insanlarla


45/182

Blogdan Semeler 38

beraber almanz, onlara gvenmenizi ve kendinize gvenmenizi tler. Bu cesareti arttrr. XP veya

evik Modelleme, yapabileceiniz en basit modeli yapmanz syler, nk yarnn problemlerini yarn

zmek gerekmektedir. evik Modelleme, gerekten dkmantasyona ihtiyacnz olduunda dkman

yaratn der. Beyaz tahta yada not defteri gibi en basit aralar kullanarak modelleme yapmanz tler.

Karmak yazlm aralarn ancak olabilecek en yksek yarar elde edebileceiniz zaman kullanmanz

tler. Modelerimizin daha iyi grnme

Yazilim Uzmanligi Uzerine

Documents

Transcript of Yazilim Uzmanligi Uzerine