YAPI İŞLETMESİ - munzur.edu.tr · YAPI İŞLETMESİ •Maliyet tahmini, geniş bir inşaat...

39
YAPI İŞLETMESİ KONU-4 İnşaat Mühendisliği Yapıları Yaklaşık Maliyet Tahmini ve Fiyatlandırma

Transcript of YAPI İŞLETMESİ - munzur.edu.tr · YAPI İŞLETMESİ •Maliyet tahmini, geniş bir inşaat...

Page 1: YAPI İŞLETMESİ - munzur.edu.tr · YAPI İŞLETMESİ •Maliyet tahmini, geniş bir inşaat tecrübesi yanında doğru inşat yapım ve planlama bilgisi isteyen ve belirli bir iş

YAPI İŞLETMESİ

KONU-4

İnşaat Mühendisliği Yapıları Yaklaşık Maliyet Tahmini ve Fiyatlandırma

Page 2: YAPI İŞLETMESİ - munzur.edu.tr · YAPI İŞLETMESİ •Maliyet tahmini, geniş bir inşaat tecrübesi yanında doğru inşat yapım ve planlama bilgisi isteyen ve belirli bir iş

YAPI İŞLETMESİ

• Maliyet tahmini, geniş bir inşaat tecrübesi yanında doğru inşat yapım ve planlama bilgisi isteyen ve belirli bir iş kaleminin yapılabilmesi için gerekli olana işgücü ve malzeme kaynaklarına dayandırılarak her iş kalemi için uygun kaynağın maliyetlerinin o iş kaleminin inşaat maliyet tahmininin yapılabilmesindeki katkısının bağlantısının kurulmasıdır.

• Tasarımcılar ve müteahhitler için maliyet tahmini proje bütçesi ve fizibilite çalışmaları için yapılmaktadır.İşveren açısından ise projenin kapsamının veya projeye devam edip edilmeyeceğinin tayininde kullanılır.

Page 3: YAPI İŞLETMESİ - munzur.edu.tr · YAPI İŞLETMESİ •Maliyet tahmini, geniş bir inşaat tecrübesi yanında doğru inşat yapım ve planlama bilgisi isteyen ve belirli bir iş

YAPI İŞLETMESİ• Müteahhidin maliyet tahmini herhangi bir ihalenin

ihale bedelinin tayininde veya o iş için ihaleye katılıp katılmayacağının tayininde kullanılır.

• İnşaat müteahhitliğinde en önemli hedeflerden biri yapım projeleri için doğru ve detaylı maliyet analizi ve maloluş hesapları yapmaktır.

• Her müteahhidin işçilik ve makine birim fiyatları o müteahhide özgü bir fiyat olup aşağıda belirtilen:

1- Müteahhidin etkilik ve tecrübesini,2- Maliyet veri tabanının oluşturmasını etkileyen iş şartlarını;

3- Harcanan iş denetim ve kontrollüğünü ve4- Müteahhidin maliyet kontrol sistemini yansıtmaktadır.

Page 4: YAPI İŞLETMESİ - munzur.edu.tr · YAPI İŞLETMESİ •Maliyet tahmini, geniş bir inşaat tecrübesi yanında doğru inşat yapım ve planlama bilgisi isteyen ve belirli bir iş

YAPI İŞLETMESİ• Aranan birincil işlerin bilinmesi, metraj ve miktarlarının

çıkarılması en önemli meseledir.Bunun nedeni de:

1-Bu metraj ve miktarların fiyatlandırılarak işin tahmini maliyetinin bulunması;

2- Bu metraj ve miktarların süreleri belirtilerek işin tamamlanması için gerekli sürenin belirlenmesi ve

3- Yapım halindeki işin maliyet kontrolünün ve iş ilerleme programının takip edilmesini sağlamaktır.

• İnşaat Maliyeti Tahmini İnşaat Yapım Yönetiminin en önemli pratik yönü olup çok dikkat ve üzerinde ciddiyetle durulması gerekli bir konu durumundadır.

Page 5: YAPI İŞLETMESİ - munzur.edu.tr · YAPI İŞLETMESİ •Maliyet tahmini, geniş bir inşaat tecrübesi yanında doğru inşat yapım ve planlama bilgisi isteyen ve belirli bir iş

YAPI İŞLETMESİİnşaat Tahmini Maliyet Analizinin Amacı

• Böyle bir tahminin esas amacı bir maliyet hakkında gerçeğe yakın fikir vermektir.Kamu projelerinde maliyet tahmini bütçe hazırlanabilmesi için oldukça önemli bir husustur.

Malzemelerin Tahmini• Maliyet tahmini yapılan işte hangi malzemelere

ne kadar ihtiyaç duyulduğu görülmekte ve bu malzeme ihtiyacının satın alınması ve bu alım prosesinin bir programa bağlanması sağlanabilmektedir.

Page 6: YAPI İŞLETMESİ - munzur.edu.tr · YAPI İŞLETMESİ •Maliyet tahmini, geniş bir inşaat tecrübesi yanında doğru inşat yapım ve planlama bilgisi isteyen ve belirli bir iş

YAPI İŞLETMESİİşçilik Tahmini

• İşin istenilen sürede ne kadar ve hangi evsafta işçi ile tamamlanabileceği maliyet tahmininden elde edilebilmekte ve işçilik için gerekli finansmanın miktarı elde edilebilmektedir.

Makine ve Teçhizat Tahmini• İşin yapılabilmesi için gerekli makine-teçhizat tipi,sayısı

ve kiralanması durumunda saatlik kira maliyetleri proje tahmini maliyet analizinden elde edilebilmektedir.

Süre Tahmini• Bir işin tahmini ile geçmişteki tecrübe bir iş kaleminin

veya işin tümünün tamamlanabilmesi için gerekli sürenin çok yaklaşık bir şekilde tahmin edilebilmesini sağlayabilmektedir.

Page 7: YAPI İŞLETMESİ - munzur.edu.tr · YAPI İŞLETMESİ •Maliyet tahmini, geniş bir inşaat tecrübesi yanında doğru inşat yapım ve planlama bilgisi isteyen ve belirli bir iş

YAPI İŞLETMESİTahmini Maliyet Prosesi

• Bina işi yapan ana müteahhitler genellikle işin büyük bir bölümünü taşeronlar marifetiyle yaparlar.Ağır inşaat mühendisliği yapım işlerinde ana müteahhitler işin büyük bir bölümünü kendi iş gücü ve makine parkıyla yaparlar.

• Tahmini maliyet ve maloluş hesabının doğruluğu ve sağlamlığı 3 faktöre dayanır:

1) Metrajın doğruluğuna;2) Matematiksel işlemlerin doğruluğuna ve3) Kullanılan üretim miktarları ile birim fiyatların akıllıca

seçimine.

Page 8: YAPI İŞLETMESİ - munzur.edu.tr · YAPI İŞLETMESİ •Maliyet tahmini, geniş bir inşaat tecrübesi yanında doğru inşat yapım ve planlama bilgisi isteyen ve belirli bir iş

YAPI İŞLETMESİİnşaat Tahmini Maliyet Türleri

• Çeşitli inşaat tahmini maliyet türü mevcuttur.Bunları 2 ana grupta toplayabiliriz.

A)Yaklaşık maliyet tahminleri

B)Detaylı maliyet tahminleri

a) Yaklaşık Maliyet Tahminleri

• Kısa süre içinde hazırlanmış, kabaca bir maliyet elde etmek için kaba bir maliyet tahminidir.Belirli amaçlar için böyle bir tahmin kabul edilebilmektedir.

Page 9: YAPI İŞLETMESİ - munzur.edu.tr · YAPI İŞLETMESİ •Maliyet tahmini, geniş bir inşaat tecrübesi yanında doğru inşat yapım ve planlama bilgisi isteyen ve belirli bir iş

YAPI İŞLETMESİb) Detaylı Maliyet Tahminleri

• Bir projenin detaylı maliyet tahmini, bir müteahhidin tatmin edici bir şekilde yapabilmesi için müteahhidin sağlaması gerekli olan her şeyin miktar ve maliyetlerinin tespitiyle oluşmaktadır.Detaylı bir maliyet tahmini aşağıdaki 2 şekilde yapılır:(i) Birim miktar metodu(ii)Toplam miktar metodu

(i)Birim Miktar Metodu• Birim miktar metodunda, iş istenildiği kadar birim ve

aktiviteye bölünmüştür. Bu metotta bir ölçüm birimi seçilmiştir. Her pozun birer iş miktarı toplam maliyeti analiz edilerek detaylandırılmıştır. Pozun toplam maliyeti birim miktar maliyetinin birim miktar veya sayısı ile çarpımından elde edilir. Yani;

Toplam Tuğla Maliyeti(TL)=Tuğla Birim Fiyatı(TL\m2)X Tuğla Miktarı(m2)

Page 10: YAPI İŞLETMESİ - munzur.edu.tr · YAPI İŞLETMESİ •Maliyet tahmini, geniş bir inşaat tecrübesi yanında doğru inşat yapım ve planlama bilgisi isteyen ve belirli bir iş

YAPI İŞLETMESİ(ii)Toplam Miktar Metodu

Toplam Miktar Metodunda,bir poz aşağıdaki alt bölümlere bölünmektedir:

a) Malzemeler

b) İşçilik

c) Makine-Teçhizat

d) Genel Giderler

e) Kar

• Her malzeme veya işçilik türü veya sınıfın toplam miktarları her birine ait birim fiyatlarıyla çarpılır.

Page 11: YAPI İŞLETMESİ - munzur.edu.tr · YAPI İŞLETMESİ •Maliyet tahmini, geniş bir inşaat tecrübesi yanında doğru inşat yapım ve planlama bilgisi isteyen ve belirli bir iş

YAPI İŞLETMESİ Toplam Tahmini Maliyet Hesabı

• İşin toplam maliyet tahmini işçilik,malzeme,makine-teçhizat,şantiye giderleri,ikincil ve ana iş kalemleri toplam giderleri,gündelikler ve genel giderlerden oluşturmaktadır(Geddes,1996)

• “Maliyet tahmini ile iş için ihaleye katılması birbirine karıştırılmamalıdır.”

• İhaleye katılmak için ya “götürü” bir tutar veya toplam tahmini maliyetin bir yüzdesi kadar bir tutarı işin tahmini maliyetine ilave etmek gerekmektedir.

• Buna göre işin maloluş maliyeti aşağıdakilerden oluşur:- Maliyetin her bir elemanın maliyet tahmini elde edilir;- İlgili maliyetin her bir elemanını dikkate alarak toplam maliyeti bulunur.

Page 12: YAPI İŞLETMESİ - munzur.edu.tr · YAPI İŞLETMESİ •Maliyet tahmini, geniş bir inşaat tecrübesi yanında doğru inşat yapım ve planlama bilgisi isteyen ve belirli bir iş

YAPI İŞLETMESİ

İşin toplam maliyetin ana elemanları aşağıda verilmiştir.

- İşçilik

- Malzeme maliyeti

- Makine-teçhizat maliyeti

• Diğer elemanlar şöyle sıralanır:

- Gündelik işler,ikincil işler,vazifeli taşeron işleri ve ilave işler

- Şantiye giderleri

Page 13: YAPI İŞLETMESİ - munzur.edu.tr · YAPI İŞLETMESİ •Maliyet tahmini, geniş bir inşaat tecrübesi yanında doğru inşat yapım ve planlama bilgisi isteyen ve belirli bir iş

YAPI İŞLETMESİ1.Şantiye ve işler için su

2.Küçük alet ve edevatlar

3.Makine-ekipman taşınması

4.Şantiye binalarının kurulması

5.Şantiye güvenliği ve aydınlatılması

6.Şantiye içi geçici yolların yapılması ve bakımı

7.Şantiye yemekhane ve yatakhaneleri

8.Banka Teminat Mektubu

9.Hakedişlerden Teminat Kesintisi

10.İşlerin Bütün Risklere karşı sigorta edilmesi

11.Şantiyeye gelen malların stoklanması ve istiflenmesi

Page 14: YAPI İŞLETMESİ - munzur.edu.tr · YAPI İŞLETMESİ •Maliyet tahmini, geniş bir inşaat tecrübesi yanında doğru inşat yapım ve planlama bilgisi isteyen ve belirli bir iş

YAPI İŞLETMESİFiyatları etkileyen faktörler:

- Ehliyetli ve düz işçilerin işçilik verimi değişkendir;bazıları verilen bir saat diliminde aynı işi diğerlerinden daha verimli üretir.

- Aynı durum makine ekipman içinde geçerlidir.- Üretim miktarı üzerinde hava şartlarının çok önemi vardır.- Malzemelerin varlığı ve bulunabilirliği ve bu malzemelerin

taşınması.Ön tasarım projesine bağlı olarak yapılacak tahminlerde 2 metod kullanılmaktadır.

1. Hacim metodu; binada ne kadar m3 olduğu ve bu hacim miktarının maliyet\m3 ile çarpılmasıdır.

2. Alan metodu: binanın m2 sinin maliyet\m2 ile çarpılmasıdır.Her 2 alandaki ortak özellik projede değişen şartlarda birim maliyetin ayarlanması için beceri ve tecrübe istemesidir.

Page 15: YAPI İŞLETMESİ - munzur.edu.tr · YAPI İŞLETMESİ •Maliyet tahmini, geniş bir inşaat tecrübesi yanında doğru inşat yapım ve planlama bilgisi isteyen ve belirli bir iş

YAPI İŞLETMESİİhale Bedeli Maliyet Tahmini

• Müteahhitin herhangi bir projenin ihalesine girme kararı alması ve ihale dökümanlarının elde etmesiyle çalışmaya başlanır.Tahmini maliyet hesabından sonra ihale bedeli hesaplanır.

• Aşağıda bina türü bir projede detaylı bir maliyet tahmini elde edebilmek için takip edilmesi gerekli adımlar listelenmiştir.Bu adımlar maliyet tahmini temeli niteliği taşıması bakımından dikkatlice incelenmesi ve iyi kavranması gerekmektedir.

1) Projeyle ilgili bütün çizimleri ve ihale dökümanlarının çok dikkatli bir şekilde incelenmesi ve maliyet hesabı için her şeyin ekleriyle birlikte elde olduğuna dikkat edilmesi gerekir.

2) Projeyi tam anlayabilmek için projelerin çok iyi tetkik edilmesi gerekir.

3) Kat planlarının ayrı ayrı incelenmesi gerekir.

Page 16: YAPI İŞLETMESİ - munzur.edu.tr · YAPI İŞLETMESİ •Maliyet tahmini, geniş bir inşaat tecrübesi yanında doğru inşat yapım ve planlama bilgisi isteyen ve belirli bir iş

YAPI İŞLETMESİ4) Binanın en kesitleri incelenmeli ve duvarların hangi

malzemelerden yapıldığı ve kalınlıkların ne olduğu belirlenmelidir.

5) Statik projenin her bir elemanı ayrı ayrı ve bilhassa kolon-kiriş ve kolon-temel birleşim detaylarıyla donatı detaylarının çok dikkatlice incelenmesi ve özel bir durum varsa not edilmesi gerekir.

6) Benzer şekilde elektro mekanik çizimlerin de dikkatlice incelenmesi gerekir.

7) Verilecek ihale tahmini bedeli projenin çizimlerine ve şartnamesine bağlıdır.

8) Çizim ve şartnameleri ilk incelenmesini müteakip inşaat sahasının ziyaret edilmesi gerekir.Şantiyeden elde edilecek bilgiler ihale bedelinin doğruluğuna çok etki edecektir.

Page 17: YAPI İŞLETMESİ - munzur.edu.tr · YAPI İŞLETMESİ •Maliyet tahmini, geniş bir inşaat tecrübesi yanında doğru inşat yapım ve planlama bilgisi isteyen ve belirli bir iş

YAPI İŞLETMESİ9) İhale bedeli belirlenirken maliyet hesap uzmanları

firmanın diğer bölümlerindeki fonksiyonel sorumlularla işbirliği halinde olmalı ve organizasyon içerisindeki diğer uzmanlık becerilerinin bahsi geçen ihale bedeline yansıtılması gerekir.

10) Kazanılacak ihalede yapılacak iş için gerekli sigorta maliyetlerinin tespitinin yapılması ihale bedeline yansıtılması gerekir.

11) İşin ihale bedeline bağlı olarak geçici ve teminat olarak banka teminat mektupları istenmektedir.Bu gibi finansal maliyetleri proje ihale bedeline yansıtılması gerekmektedir.

12) Projede istihdam edilmesi planlanan personel sayısı, malzeme tipi ve miktarı ve makine-ekipman tip ve sayısı ile ilgili maliyetler güncel olacak ihale bedeli içerisine dahil edilecektir.

Page 18: YAPI İŞLETMESİ - munzur.edu.tr · YAPI İŞLETMESİ •Maliyet tahmini, geniş bir inşaat tecrübesi yanında doğru inşat yapım ve planlama bilgisi isteyen ve belirli bir iş

YAPI İŞLETMESİ

13) İhale bedeli tespitinde metraj listeleri hazırlanırken aşağıdakilerin de yapılması gerekir:

a-İhaleye teklif vermek isteyip istemediklerini öğrenmek ve teklifler almak için alt-yükleniciler,malzeme tedarikçileri,makine-ekipman kiralayıcıları,personel servis taşımacıları vs. ile temasa geçilmesi.

b-Projede kullanılacak olan genel giderlerin neler olduğunun tespit ve ihale projesine ne kadar yansıtılacağının tespit edilmesi.

Page 19: YAPI İŞLETMESİ - munzur.edu.tr · YAPI İŞLETMESİ •Maliyet tahmini, geniş bir inşaat tecrübesi yanında doğru inşat yapım ve planlama bilgisi isteyen ve belirli bir iş

YAPI İŞLETMESİ14) İhale bedeli icmal tablosu hazırlanması için metraj-

maliyet tablolarını çok dikkatli bir şekilde incelenerek hazırlanması gerekir.Kontrollerde en çok karşılaşılan yanlışlar şöyledir:

- Dört işlem hataları

- Unutulan malzeme işçilik,makine-ekipman giderleri veya genel giderler

- Proje süresi tespitinde yapılan yanlışlıklar

- Zayiat hesabı yanlışlıkları

- Malzeme miktarlarında yapılan yanlışlıklar

- Bir tablodan ötekine geçirilirken yapılan yanlış aktarımlar

15) Verilecek teklifte istenen her şeyin tam olduğunun kontrol edilmesi.

Page 20: YAPI İŞLETMESİ - munzur.edu.tr · YAPI İŞLETMESİ •Maliyet tahmini, geniş bir inşaat tecrübesi yanında doğru inşat yapım ve planlama bilgisi isteyen ve belirli bir iş

YAPI İŞLETMESİMaliyete Dayalı Tahmin

• Maliyete dayalı tahmin ihale içersinde bulunan iş kalemlerinin her birinin ayrı ayrı maliyetlerinin hesaplanarak ve buna uygun bir müteahhit genel gider ve karını ilave ederek toplam ihale maliyetinin hesaplanması yöntemidir.

Maliyete Dayalı Tahmin Yönteminin Unsurları• Maliyete dayalı tahmin yönteminin 6 unsuru vardır.1.Süre2.Ekipman 3.İşçilik4.Malzeme5.Genel giderler6.Kar• Projenin maliyetinin hesaplanmasında iş içerisindeki bütün

iş kalemleri bu 6 unsuru içermektedir.

Page 21: YAPI İŞLETMESİ - munzur.edu.tr · YAPI İŞLETMESİ •Maliyet tahmini, geniş bir inşaat tecrübesi yanında doğru inşat yapım ve planlama bilgisi isteyen ve belirli bir iş

YAPI İŞLETMESİİhale Bedeli ve Müteahhit Seçimi

• İşverenler en önemli meselelerinden birisi doğru müteahhit seçme kararıdır. Yapacağı doğru şekilde işveren, müteahhit aracılığı ile büyük oranda yapacağı yatırımın karlılığını belirleyecektir. İşverenin müteahhit seçim kriteri olarak fiyat, süre ve müteahhidin becerisi ile finansal gücü dikkate alınmalıdır.Kamu İhale Kanunu (KİK) 4734 Çerçevesinde Müteahhit Seçim Yöntemleri

• Müteahhit seçimi ve rekabet usulü veya davet usulü ile yapılmaktadır.Her iki halde de işverenin yatırım amaçlarının gözetilmesi esastır.Bunlar, yatırımın ekonomik ve hızlı olması ile kaliteli ve karlı olmasıdır.

• İnşaat sektöründe en etkin müteahhit seçme yöntemi ihale usulüdür.

Page 22: YAPI İŞLETMESİ - munzur.edu.tr · YAPI İŞLETMESİ •Maliyet tahmini, geniş bir inşaat tecrübesi yanında doğru inşat yapım ve planlama bilgisi isteyen ve belirli bir iş

YAPI İŞLETMESİ1. Açık İhale Usulü

• KİK 4734 Madde 19’a göre, Açık İhale Usulü, bütün isteklilerin teklif verebildiği usuldür. Tek teklif dahi olsa ihale yapılabilir.

• Tek teklif durumunda idare rekabet oluşmaması gerekçesiyle ihaleyi iptal edebilir. Çok sayıda teklif olup, tek geçerli teklif olması durumunda da aynı şey geçerlidir. Bu tür iptallerde KİK idareyi haklı bulmaktadır. Hiç teklif olmazsa, aynı usulle ihaleye çıkılabilir. İsteklerle fiyat pazarlığı yapılmaz. Yazılı teklif son tekliftir. İhale bittikten sonra kazanan adayın gönüllü olarak indirim yapması da iptal nedeni olarak görülmektedir.

Page 23: YAPI İŞLETMESİ - munzur.edu.tr · YAPI İŞLETMESİ •Maliyet tahmini, geniş bir inşaat tecrübesi yanında doğru inşat yapım ve planlama bilgisi isteyen ve belirli bir iş

YAPI İŞLETMESİ

2. Belli İstekliler Arasında İhaleler Usulü

• Madde 20- Belli istekliler arasında ihale usulü, yapılacak ön yeterlik değerlendirmesi sonucunda idarece davet edilen isteklilerin teklif verdiği usuldür.

Page 24: YAPI İŞLETMESİ - munzur.edu.tr · YAPI İŞLETMESİ •Maliyet tahmini, geniş bir inşaat tecrübesi yanında doğru inşat yapım ve planlama bilgisi isteyen ve belirli bir iş

YAPI İŞLETMESİ3. Pazarlık Usulü

• Madde 21- Aşağıda belirtilen hallerde pazarlık usulü ile ihale yapılabilir:

a) Açık ihale usulü veya belli istekliler arasında ihale usulü ile yapılan ihale sonucunda teklif çıkmaması. Bu bent hükmü hiç teklif çıkmaması durumunda geçerlidir.

b) Doğal afetler, salgın hastalıklar, can veya mal kaybı tehlikesi gibi ani ve beklenmeyen ve idare tarafından önceden öngörülmeyen olayların ortaya çıkması üzerine ihalenin ivedi olarak yapılmasının zorunlu olması.

c) Savunma ve güvenlikle ilgili özel durumların otaya çıkması üzerine ihalenin ivedi olarak yapılmasının zorunlu olması.

d) İhalenin, araştırma ve geliştirme sürecine ihtiyaç gösteren ve seri üretime konu olmayan nitelikte olması.

Page 25: YAPI İŞLETMESİ - munzur.edu.tr · YAPI İŞLETMESİ •Maliyet tahmini, geniş bir inşaat tecrübesi yanında doğru inşat yapım ve planlama bilgisi isteyen ve belirli bir iş

YAPI İŞLETMESİe) İhale konusu mal ve hizmet alımları ile yapım

işlerinin özgün nitelikte ve karmaşık olması nedeniyle teknik ve mali özelliklerinin gerekli olan nitelikte belirlenmemesi.

• En az 3 istekli davet edilir.Davet için standart forum kullanılır.Davet edilen firmalar,ihale konusu işle iştigal etmese ve istenilen asgari yeterlilik kriterlerine sahip olmazsa, KİK iptal kararı verebilir.Tek teklif olsa dahi ihale teklifi yapılabilir. A,D ve E bentleri için en az 3 teklif verilmezse ihalenin iptali uygulaması 5812 sayılı yasayla kaldırılmıştır.

Page 26: YAPI İŞLETMESİ - munzur.edu.tr · YAPI İŞLETMESİ •Maliyet tahmini, geniş bir inşaat tecrübesi yanında doğru inşat yapım ve planlama bilgisi isteyen ve belirli bir iş

YAPI İŞLETMESİTahmini Hesap Yapan Estrimatör’ün (Keşif Metraj Uzmanı) Özellikleri

• Doğru ve düzgün bir metraj çıkarmak için aşağıdaki özelliklere sahip olmak gerekmektedir:

1. Mimari çizimleri çok iyi anlamak;2. Sektördeki inşaat malzemeleri ve yapım metotları

hakkında detaylı bilgi sahibi olmak;3. Her türlü maliyet,malzeme,saatlik işçi ve makine-

teçhizat çıktısı ile genel giderle ilgili inşaat yapım işinden elde edilmiş tecrübe ve toplanmış veri ve bilgi sahibi olmak ;

4. Bir maliyet tahmini yapabilecek kadar bir metoda da hakim olmak;

Page 27: YAPI İŞLETMESİ - munzur.edu.tr · YAPI İŞLETMESİ •Maliyet tahmini, geniş bir inşaat tecrübesi yanında doğru inşat yapım ve planlama bilgisi isteyen ve belirli bir iş

YAPI İŞLETMESİ

5. Sistematik ve düzenli bir beyin ve kişiliğe sahip olmak

6. Dikkatli ve doğru hesap yapabilme kabiliyetine sahip olmak;

7. Maliyet tahmini yapabilmek için faydalı olabilecek veri toplama,sınıflandırma ve değerlendirme yapabilme kabiliyetine sahip olmak;

8. İyi derecede temel matematik ve geometri bilgisine sahip olmak;

9. Sabırlı ve özenli bir kişiliğe sahip olmak.

Page 28: YAPI İŞLETMESİ - munzur.edu.tr · YAPI İŞLETMESİ •Maliyet tahmini, geniş bir inşaat tecrübesi yanında doğru inşat yapım ve planlama bilgisi isteyen ve belirli bir iş

YAPI İŞLETMESİİnşaat Maliyet ve Fiyatlandırma Hesaplamalarındaki Genel Hata Kaynakları

• Bütün inşaat projeleri maliyet tahminleri muhakkak bir veya birkaç çeşit hata içermektedir. İnşaat maliyet tahminlerinde genellikle hata kaynağı olan hususlar aşağıda listelenmiştir:

1. Aritmetiksel Hatalar: Bunlar miktarların aritmetiksel hataları, malzeme maliyetleri aritmetiksel hataları ve malzemelerin montajı için gerekli olan işçilik maliyetleri aritmetiksel olarak sıralanabilir.

2. Çizimlerden ve Şartnamelerden Yanlış Ölçüler Almak 3. Yanlış İşçilik Ücretleri Kullanmak4. İşçilik için Yetersiz veya Fazla Süreler Öngörülmesi5. Yanlış Fiyatlandırılmış Malzeme ve Tedarikler

Page 29: YAPI İŞLETMESİ - munzur.edu.tr · YAPI İŞLETMESİ •Maliyet tahmini, geniş bir inşaat tecrübesi yanında doğru inşat yapım ve planlama bilgisi isteyen ve belirli bir iş

YAPI İŞLETMESİ6. Yanlış Ölçü Birimleri Kullanmak7. Az Bakımlı Makine-Ekipman Kullanılması8. İnşaat Sahasını Ziyaret Etmeme9. Taşıma Maliyetlerinin Unutulması veya Yanlış Hesaplanması10. İmar Mevzuatlarının, Müsaadelerin ve Kontrollerinin İncelemesinin

Yapılması11. İstenen İşgücü Kalitesini Dikkate Almamak12. Maliyet Uzmanının Önemsiz Nitelendirdiği Pozların Dikkate

Alınmaması13. Alt-yüklenici İşlerinin Duplikasyonu14. Alt-yüklenici Tekliflerinin Gözden Geçirilmesi15. Bazı İş Kalemlerinin Gözden Kaçması16. Fiyatlandırmada Kısa Yol Tercih Edilmesi17. Gerçekçi Olmayan Öngörülmeyen Masraflar Kullanılmaması18. Sebepsiz Yere Öngörülmeyen Masrafların Konulması19. Yetersiz veya Çok Yüksek Genel Giderler

Page 30: YAPI İŞLETMESİ - munzur.edu.tr · YAPI İŞLETMESİ •Maliyet tahmini, geniş bir inşaat tecrübesi yanında doğru inşat yapım ve planlama bilgisi isteyen ve belirli bir iş

YAPI İŞLETMESİMaliyet Tahmini Metodolojisi

• Ashworth’a göre inşaatlarda maliyetler; kullanılan hammaddenin miktarına, fiyatına ve işçilik ücretine bağlı olmakla birlikte özel durumlardan da etkilenirler. Etkin bir maliyet kontrolü sağlayan modelin bazı özelliklere sahip olması gerekmektedir.

Geleneksel (miktarlara dayalı) Modeller• Miktarlarına dayalı modeller olarak da tanımlanan bu

modeller; - Analitik modeller, - fonksiyonel elemanlara dayalı modeller,- kaynaklara dayalı modeller, - yapım birimlerine dayalı modeller olarak sıralanabilir.

Page 31: YAPI İŞLETMESİ - munzur.edu.tr · YAPI İŞLETMESİ •Maliyet tahmini, geniş bir inşaat tecrübesi yanında doğru inşat yapım ve planlama bilgisi isteyen ve belirli bir iş

YAPI İŞLETMESİAnalitik Modeller

• Yapı üretim sürecinde eldeki bilgilerin kapsamının çok düşük olduğu ilk çalışmalardan ön tasarıma kadara ki aşamalarda kullanılan modellerdir. Amaç, en hızlı şekilde en doğru maliyet hesaplaması yapılması ve kullanıcılara sunulmasıdır.

Fonksiyonel Elemanlara Dayalı Modeller • Elemanlara dayalı maliyet hesabı, yapı üretim sürecinin

tasarım evresinde, maliyet planlaması ve kontrolünün yapılabilmesi için kullanılan bir maliyet hesabı türüdür. Bu yöntemde, ön proje üzerinden yapı fonksiyonları ölçülerek miktarları belirlenir.

Page 32: YAPI İŞLETMESİ - munzur.edu.tr · YAPI İŞLETMESİ •Maliyet tahmini, geniş bir inşaat tecrübesi yanında doğru inşat yapım ve planlama bilgisi isteyen ve belirli bir iş

YAPI İŞLETMESİ

• Elemanların toplam maliyetlerinin, m2 döşeme alanı başına ifade edilmesinin iki nedeni vardır.

1. Diğer yapılara uygun bir karşılaştırma yapabilmektir.

2. Sadece birim fiyatlar ele alındığında, herhangi bir kayıp yada kazanç olup olmadığını anlamanın mümkün olmamasıdır.

Kaynaklara Dayalı Maliyet Modelleri

• Bu modeller, bir projenin yaşamı boyunca gereken toplam kaynak miktarına dayalıdır.Girdi olarak tanımlayabileceğimiz kaynakların toplanmasından hareketle yapı maliyeti hesaplanmaya çalışılır.

Page 33: YAPI İŞLETMESİ - munzur.edu.tr · YAPI İŞLETMESİ •Maliyet tahmini, geniş bir inşaat tecrübesi yanında doğru inşat yapım ve planlama bilgisi isteyen ve belirli bir iş

YAPI İŞLETMESİYapım Birimlerine Dayalı Modeller

• Yapı üretim sürecinin yapım evresinde yapıyı oluşturmak için gerekli olan üretim birimleri ve işlemler yapım birimlerini oluşturmaktadır.

• Yapım birimlerine dayalı maliyet modeli de yapım birimlerinin uygulama projesi üzerinden ölçülen miktarlarıyla her birim için daha önceden belirlenmiş olan birim fiyatlarının çarpılıp elde edilen sonuçların alt alta toplanmasıyla yapının toplam maliyetinin hesaplanması ilkesine dayanır.

• Yapım birim fiyatları geniş kapsamlı listelerde yayınlanır.Buna göre imalatların piyasa bedelleri olarak tanımladığımız rayiçleri ise; işçilik fiyatları, inşaat makine ekipman fiyatları, taşıt fiyatları ve malzeme fiyatları olarak belirlenmiştir.

Page 34: YAPI İŞLETMESİ - munzur.edu.tr · YAPI İŞLETMESİ •Maliyet tahmini, geniş bir inşaat tecrübesi yanında doğru inşat yapım ve planlama bilgisi isteyen ve belirli bir iş

YAPI İŞLETMESİYaklaşık Tahmini Maliyet Hazırlama Adımları

• Herhangi bir keşif hazırlamak için açık ve net bir şekilde tanımlanmış üç adım vardır.

1. Miktar Hesabı • Miktar hesabının birinci adımında, ölçümler

çizimlerden alınarak ölçüm sayfasına işlenir.Alınacak ölçümler ölçüm birimine bağlıdır.

2. Metraj Hesabı• İkinci adım olarak alanlar ve hacimler

hesaplanarak toplamları birimleriyle birlikte metraj sayfasına işlenir.

Page 35: YAPI İŞLETMESİ - munzur.edu.tr · YAPI İŞLETMESİ •Maliyet tahmini, geniş bir inşaat tecrübesi yanında doğru inşat yapım ve planlama bilgisi isteyen ve belirli bir iş

YAPI İŞLETMESİ3.Maliyet Hesabı

• Üçüncü adımda bütün pozlar, ikinci adımda elde edilen net metrajlarla birlikte birim fiyat sütunu olan maliyet sayfasına işlenip fiyatlandırmaya hazır hale getirilir.

• Aşağıda ölçüm birimi seçilmesiyle ilgili en önemli prensipler listelenmiştir.

1. Ölçüm birimi basit ve ölçülebilir,kayıt altına alınabilir ve anlaşılabilir olmalıdır.

2. İşin ödemesinin adil bir şekilde yapılabilmesini sağlayacak bir birim olmalıdır.

3. Sonuçta ne çok az ve ne de çok büyük olmayacak miktar elde edilecektir.

Page 36: YAPI İŞLETMESİ - munzur.edu.tr · YAPI İŞLETMESİ •Maliyet tahmini, geniş bir inşaat tecrübesi yanında doğru inşat yapım ve planlama bilgisi isteyen ve belirli bir iş

YAPI İŞLETMESİ

4. Birim fiyat ne çok düşük ne de çok büyük olmalıdır.

5. Bazı zamanlar ölçüm birimi hammadde birimi ve işçilik önemli ölçülere dayanmaktadır.

• Tecrübeye dayanarak tipik bir inşaat projesini aşağıdaki şekilde maliyet oranlarına ayırabiliriz:

• Malzeme %40 – 45

• İşçilik %35 – 40

• Makine – Ekipman %8 – 10

• Genel Giderler %10 – 20

• Kar %10 – 15

• İnşaat Tahmini Maliyet genel yöntemlerini özetleyecek olursak bunlar:

Page 37: YAPI İŞLETMESİ - munzur.edu.tr · YAPI İŞLETMESİ •Maliyet tahmini, geniş bir inşaat tecrübesi yanında doğru inşat yapım ve planlama bilgisi isteyen ve belirli bir iş

YAPI İŞLETMESİ

a) Proje Kıyaslama Maliyet Tahmini

• Proje Kıyaslama Maliyet Tahmini tüm proje parametreleri dışında proje ile ilgili çok az bilginin mevcut olduğu planlama evresinde kullanılır.Bu yöntem ön maliyet tahmini olarak adlandırılır ve dakiklik oranı -%25 ile +%40 arasındadır.

b) Metre Kare Maliyet Tahmini

• Metre kare (m²) maliyet tahmini tarihi verilere dayalı olan ön ve orta maliyet tahmini hazırlanması için kullanılan başka bir yöntemdir. Bu yöntemle elde edilen maliyet tahminleri dakikliği - %15 ile + %25 arasındadır.

Page 38: YAPI İŞLETMESİ - munzur.edu.tr · YAPI İŞLETMESİ •Maliyet tahmini, geniş bir inşaat tecrübesi yanında doğru inşat yapım ve planlama bilgisi isteyen ve belirli bir iş

YAPI İŞLETMESİc) Parametrik Maliyet Tahmini• Parametrik maliyet tahmini orta seviye maliyet tahmini

olup proje çizimlerinin %10 ile %35 arsında tamamlanması ile yapılan tahmindir.Burada parametrik maliyetler,çeşitli iş kolları ile iş pozlarının tahmini maliyet hesaplama süreci amacı için gruplandırılarak elde edilmiş olan sistemlere dayandırılmaktadır. Parametrik maliyet tahmini yönteminde dakiklik - %10 ile +%15 arasındadır.

d) Metraj Hesabına Dayalı Maliyet Tahmini• Bu yöntemde iş ayrılabilecek en küçük parçalara ayrılır ve

her paçanın “ birim fiyatı “ tespit edilir. Her iş parçasının maliyeti o iş parçası için hesaplanan metraj ile aynısının birim fiyatının çarpımı ile bulunur. Bütün iş parçalarının maliyetlerinin toplamı , işin toplam tahmini maliyetini verir.

Page 39: YAPI İŞLETMESİ - munzur.edu.tr · YAPI İŞLETMESİ •Maliyet tahmini, geniş bir inşaat tecrübesi yanında doğru inşat yapım ve planlama bilgisi isteyen ve belirli bir iş

YAPI İŞLETMESİ

TEŞEKKÜRLER