Xq hoi chung phe nang

48
April 1, 2014 1 CHẨN ĐOÁN HÌNH ẢNH HỘI CHỨNG PHẾ NANG BS.NGUYỄN QUÝ KHOÁNG BS.NGUYỄN QUANG TRỌNG KHOA CHẨN ĐOÁN HÌNH ẢNH BỆNH VIỆN AN BÌNH -TP.HCM

Transcript of Xq hoi chung phe nang

Page 1: Xq hoi chung phe nang

April 1, 2014 1

CHẨN ĐOÁN HÌNH ẢNH

HỘI CHỨNG PHẾ NANG

BS.NGUYỄN QUÝ KHOÁNG

BS.NGUYỄN QUANG TRỌNG

KHOA CHẨN ĐOÁN HÌNH ẢNH

BỆNH VIỆN AN BÌNH -TP.HCM

Page 2: Xq hoi chung phe nang

April 1, 2014 2

DÀN BÀI

Định nghĩa.

Giải phẫu:Phế nang,tiểu thùy sơ cấp, chùm phế

nang,tiểu thùy thứ cấp Miller.

Các dấu hiệu X quang.

Nguyên nhân.

Hình ảnh X quang.

Kết luận.

Page 3: Xq hoi chung phe nang

April 1, 2014 3

DÀN BÀI

Định nghĩa.

Giải phẫu:Phế nang,tiểu thùy sơ cấp, chùm phế

nang,tiểu thùy thứ cấp Miller.

Các dấu hiệu X quang.

Nguyên nhân.

Hình ảnh X quang.

Kết luận.

Page 4: Xq hoi chung phe nang

April 1, 2014 4

ĐỊNH NGHĨA

Hội chứng phế nang bao gồm các dấu hiệu

diễn tả sự hiện diện của dịch hoặc tế bào

(lành,ác) trong phế nang.

Hội chứng này thƣờng gặp trong các bệnh lý

cấp tính,diễn tiến mau lẹ.

Page 5: Xq hoi chung phe nang

April 1, 2014 5

DÀN BÀI

Định nghĩa.

Giải phẫu:Phế nang,tiểu thùy sơ cấp, chùm phế

nang,tiểu thùy thứ cấp Miller.

Các dấu hiệu X quang.

Nguyên nhân.

Hình ảnh X quang.

Kết luận.

Page 6: Xq hoi chung phe nang

April 1, 2014 6

GIẢI PHẪUPHẾ NANG (ALVEOLUS)

Mỗi phổi có từ 300-500 triệu phế nang,các phế nang sắp xếp

nhƣ những chùm nho quanh cây phế quản đƣợc phân chia theo

kiểu chia đôi từ trung tâm ra ngoại vi (23 lần phân chia),mỗi

phế nang có đƣờng kính # 250µm.

Diện tích bề mặt trao đổi khí ở mỗi phổi có kích thƣớc bằng

một sân quần vợt (75m2).

Phế nang (alveolus) là đơn vị cơ bản của quá trình trao đổi

khí.Nó không thấy đƣợc trên X quang vì kích thƣớc quá nhỏ.

Page 7: Xq hoi chung phe nang

April 1, 2014 7

GIẢI PHẪUTIỂU THÙY SƠ CẤP (PRIMARY LOBULE)

Tiểu thùy sơ cấp là đơn vị chức năng nhỏ nhất của phổi.

Nó gồm tất cả các cấu trúc sau tiểu phế quản hô hấp(respiratory bronchiole), bao gồm từ 16-40 phế nang.

Ở ngƣời lớn,có khoảng 23 triệu tiểu thùy sơ cấp.

Tiểu thùy sơ cấp cũng không thấy đƣợc trên X quang.

Page 8: Xq hoi chung phe nang

April 1, 2014 8

GIẢI PHẪUCHÙM PHẾ NANG (ACINUS)

Chùm phế nang bao gồm tất cả các cấu trúc sau tiểu phế

quản tận (terminal bronchiole): động mạch,tĩnh

mạch,mạch bạch huyết,thần kinh,mô liên kết…

Nó có đƣờng kính 4-8mm,hình thành từ 10-20 tiểu thùy

sơ cấp và có khoảng 400 phế nang.

Khi bị thâm nhiễm,các chùm phế nang biểu hiện nhƣ

những bóng mờ không rõ bờ-bóng mờ phế nang (acinar

shadows,acini).

Page 9: Xq hoi chung phe nang

April 1, 2014 9

GIẢI PHẪUCHÙM PHẾ NANG (ACINUS)

Page 10: Xq hoi chung phe nang

April 1, 2014 10

GIẢI PHẪUTIỂU THÙY THỨ CẤP MILLER (SECONDARY LOBULE)

Đây là đơn vị cấu trúc nhỏ nhất của phổi mà đƣợc bao

quanh bởi vách mô liên kết.

Tiểu thùy thứ cấp có hình tháp đa diện, đáy ở ngoại

vi,đỉnh hƣớng về rốn phổi.

Nó hình thành từ 3-5 chùm phế nang và có đƣờng kính

đáy 1-2,5cm.

Ở phổi ngƣời có khoảng 5000 tiểu thùy thứ cấp Miller.

Page 11: Xq hoi chung phe nang

April 1, 2014 11

GIẢI PHẪUTIỂU THÙY THỨ CẤP MILLER

Trục của tiểu thùy thứ cấp

đƣợc tạo thành bởi tiểu PQ

trung tâm tiểu thùy (central

bronchiole) và tiểu ĐM

trung tâm tiểu thùy (central

arteriole).Bao quanh tiểu PQ

và tiểu ĐM trung tâm tiểu

thùy là mô kẽ.

Tĩnh mạch và mạch bạch

huyết nằm ở vách liên tiểu

thùy.

Page 12: Xq hoi chung phe nang

April 1, 2014 12

GIẢI PHẪUTIỂU THÙY THỨ CẤP MILLER

A:CHÙM PHẾ NANG.

B.TIỂU THÙY SƠ CẤP.

1.Tiểu PQ trung tâm tiểu thùy.

2.Tiểu PQ tận.

3.Tiểu PQ hô hấp.

4.Kênh phế nang.

5.Túi phế nang.

6.Phế nang.

Page 13: Xq hoi chung phe nang

April 1, 2014 13

GIẢI PHẪUTIỂU THÙY THỨ CẤP MILLER

Các túi phế nang

thông thƣơng với

nhau qua lỗ Kohn.

Ngoài ra,kênh

Lambert nối thông

phế nang với tiểu PQ

trƣớc tận.

8.Lỗ Kohn (Pore de Kohn).

6.Kênh Lambert (Canal de Lambert).

Page 14: Xq hoi chung phe nang

April 1, 2014 14

GIẢI PHẪUTIỂU THÙY THỨ CẤP MILLER

Khi vách mô liên kết (mô kẽ) giữa các tiểu thùy thứ cấp

(còn gọi là vách liên tiểu thùy-interlobular septa) dày

lên,chúng đƣợc thấy cả trên X quang quy ƣớc (các

đƣờng Kerley) lẫn trên CT có độ phân giải cao (high

resolution CT-HRCT).

Page 15: Xq hoi chung phe nang

April 1, 2014 15

GIẢI PHẪUTIỂU THÙY THỨ CẤP MILLER

D.Anthoine.L’Imagerie Thoracique

Page 16: Xq hoi chung phe nang

April 1, 2014 16

GIẢI PHẪUTIỂU THÙY THỨ CẤP MILLER

CÁC CẤU TRÚC CÓ THỂ THẤY ĐƢỢC TRÊN HRCT

Page 17: Xq hoi chung phe nang

April 1, 2014 17

GIẢI PHẪUTIỂU THÙY THỨ CẤP MILLER

LÁT CẮT DÀY: THẤY ĐƢỢC

MẠCH MÁU PHỔI

LÁT CẮT MỎNG: THẤY ĐƢỢC VÁCH

LIÊN TIỂU THÙY VÀ ĐỘNG MẠCH

TRUNG TÂM TIỂU THÙY

Page 18: Xq hoi chung phe nang

April 1, 2014 18

GIẢI PHẪUTIỂU THÙY THỨ CẤP MILLER

Page 19: Xq hoi chung phe nang

April 1, 2014 19

GIẢI PHẪUTIỂU THÙY THỨ CẤP MILLER

TỔN THƢƠNG CHÙM PHẾ NANG

(ACINI)

TỔN THƢƠNG TOÀN TIỂU THÙY THỨ

CẤP MILLER

Page 20: Xq hoi chung phe nang

April 1, 2014 20

DÀN BÀI

Định nghĩa.

Giải phẫu:Phế nang,tiểu thùy sơ cấp, chùm phế

nang,tiểu thùy thứ cấp Miller.

Các dấu hiệu X quang.

Nguyên nhân.

Hình ảnh X quang.

Kết luận.

Page 21: Xq hoi chung phe nang

April 1, 2014 21

CÁC DẤU HIỆU X QUANG

1.Bóng mờ có đậm độ dịch,bờ mờ nhoè.

2.Các bóng mờ có khuynh hƣớng hội tụ.

3.Các bóng mờ có thể hệ thống hóa.

4.Các bóng mờ tụ tập thành hình cánh bƣớm.

5.Có khí ảnh nội phế quản (air bronchogram).

6.Có những nốt “acini”.

7.Diễn biến thƣờng mau lẹ.

Page 22: Xq hoi chung phe nang

April 1, 2014 22

DÀN BÀI

Định nghĩa.

Giải phẫu:Phế nang,tiểu thùy sơ cấp, chùm phế

nang,tiểu thùy thứ cấp Miller.

Các dấu hiệu X quang.

Nguyên nhân.

Hình ảnh X quang.

Kết luận.

Page 23: Xq hoi chung phe nang

April 1, 2014 23

NGUYÊN NHÂN

A.Tổn thƣơng khu trú:

1.Viêm phổi do vi trùng.

2.Nhồi máu phổi.

3.Lao phổi.

4.Nấm phổi.

B.Tổn thƣơng lan tỏa:

1.Cấp tính:

a/OAP.

b/ARDS.

c/Viêm phổi do siêu vi.

d/Bệnh màng trong.

e/Viêm phổi hít.

f/Máu tụ trong phổi.

Page 24: Xq hoi chung phe nang

April 1, 2014 24

NGUYÊN NHÂN

2.Mạn tính:

a/Lao phổi.

b/Nấm phổi.

c/K tiểu phế quản-phế nang.

d/Sarcoidose.

e/Hodgkin.

f/Đọng protein.

g/Bệnh phổi do hít dầu.

h/Viêm phổi mạn tính có bạch cầu ái

toan tăng.

Page 25: Xq hoi chung phe nang

April 1, 2014 25

DÀN BÀI

Định nghĩa.

Giải phẫu:Phế nang,tiểu thùy sơ cấp, chùm phế

nang,tiểu thùy thứ cấp Miller.

Các dấu hiệu X quang.

Nguyên nhân.

Hình ảnh X quang.

Kết luận.

Page 26: Xq hoi chung phe nang

April 1, 2014 26

HÌNH ẢNH X QUANG

A.J.Chandrasekhar,M.D.Chest X-ray Atlas.

VIÊM PHỔI THÙY TRÊN (P)

Page 27: Xq hoi chung phe nang

April 1, 2014 27

HÌNH ẢNH X QUANG

VIÊM PHỔI PHÂN THÙY NGOÀI THÙY GIỮA (P)

Page 28: Xq hoi chung phe nang

April 1, 2014 28

HÌNH ẢNH X QUANG

Bóng mờ tròn ở phân thùy đỉnh của thùy dƣới phổi (P) VIÊM

PHỔI TRÒN

Page 29: Xq hoi chung phe nang

April 1, 2014 29

HÌNH ẢNH X QUANG

Bóng mờ tròn ở thùy trên phổi (P) VIÊM PHỔI TRÒN

Page 30: Xq hoi chung phe nang

April 1, 2014 30

HÌNH ẢNH X QUANG

Bóng mờ tròn ở giữa phổi (P)

U PHỔI ?Hai ngày sau

VIÊM PHỔI

Page 31: Xq hoi chung phe nang

April 1, 2014 31

HÌNH ẢNH X QUANG

Khí ảnh nội phế quản trên

Siêu âm.Phân bố động mạch phổi

bình thƣờng.

VIÊM PHỔI TRÒN

Page 32: Xq hoi chung phe nang

April 1, 2014 32

HÌNH ẢNH X QUANG

D.Anthoine et al.L’Imagerie Thoracique.1996-1998.

VIÊM PHỔI (Légionellose)

Page 33: Xq hoi chung phe nang

April 1, 2014 33

HÌNH ẢNH X QUANG

-AIR BRONCHOGRAM SIGN (+) -

SILHOUETTE SIGN (+) với vòm hoành (T).

-SILHOUETTE SIGN (-) với bờ tim (T).

VIÊM THÙY DƢỚI PHỔI (T)

Dalia Megiddo,M.D et al. Chest X-ray interpretation. Academia Medica,Jerusalem,ISRAEL.

Page 34: Xq hoi chung phe nang

April 1, 2014 34

HÌNH ẢNH X QUANG

VIÊM PHỔI (Có air bronchogram)

Page 35: Xq hoi chung phe nang

April 1, 2014 35

HÌNH ẢNH X QUANG

VIÊM PHỔI (Có air bronchogram)

Joseph K.T.Lee. Lee computed body tomography with MRI correlation. 1998

Page 36: Xq hoi chung phe nang

April 1, 2014 36

HÌNH ẢNH X QUANG

K TIỂU PHẾ QUẢN-PHẾ NANG LAN TỎA

Page 37: Xq hoi chung phe nang

April 1, 2014 37

HÌNH ẢNH X QUANG

PHÙ PHỔI CẤP NGUYÊN NHÂN DO TIM

Page 38: Xq hoi chung phe nang

April 1, 2014 38

HÌNH ẢNH X QUANG

Page 39: Xq hoi chung phe nang

April 1, 2014 39

HÌNH ẢNH X QUANG

PHÙ PHỔI CẤP

Page 40: Xq hoi chung phe nang

April 1, 2014 40

HÌNH ẢNH X QUANG

PHÙ PHỔI DO NGUYÊN NHÂN

THẦN KINH

CHẤN THƢƠNG SỌ NÃO

XUẤT HUYẾT NỘI SỌ

Page 41: Xq hoi chung phe nang

April 1, 2014 41

HÌNH ẢNH X QUANG

PHÙ PHỔI TỔN THƢƠNG

AIR BRONCHOGRAM SIGN (+)

Page 42: Xq hoi chung phe nang

April 1, 2014 42

HÌNH ẢNH X QUANG

PHÙ PHỔI TỔN THƢƠNG

AIR BRONCHOGRAM SIGN (+)

Page 43: Xq hoi chung phe nang

April 1, 2014 43

HÌNH ẢNH X QUANG

SARS-SEVERE ACUTE RESPIRATORY SYNDROME

15/03/2003 19/03/2003 20/03/2003

PHÙ PHỔI TỔN THƢƠNG

Page 44: Xq hoi chung phe nang

April 1, 2014 44

HÌNH ẢNH X QUANG

D.Anthoine et al.L’Imagerie Thoracique.1996-1998.

BỆNH MÀNG TRONG

Page 45: Xq hoi chung phe nang

April 1, 2014 45

HÌNH ẢNH X QUANG

D.Anthoine et al.L’Imagerie Thoracique.1996-1998.

ĐỌNG PROTEIN PHẾ NANG

Page 46: Xq hoi chung phe nang

April 1, 2014 46

DÀN BÀI

Định nghĩa.

Giải phẫu:Phế nang,tiểu thùy sơ cấp, chùm phế

nang,tiểu thùy thứ cấp Miller.

Các dấu hiệu X quang.

Nguyên nhân.

Hình ảnh X quang.

Kết luận.

Page 47: Xq hoi chung phe nang

April 1, 2014 47

KẾT LUẬN

Để hiểu rõ hội chứng này,ta cần nắm

vững giải phẫu của chùm phế nang và

tiểu thùy thứ cấp Miller.

Ghi nhớ 7 dấu hiệu X quang của hội

chứng này.

Page 48: Xq hoi chung phe nang

April 1, 2014 48

CẢM ƠN SỰ CHÚ Ý THEO DÕI CỦA

QUÝ BÁC SĨ